❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

“Armiku i jashtĂ«m”, ekspozitĂ« me karikaturat e revistĂ«s “Hosteni” nĂ« COD

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 15 korrik/ATSH/ Qendra pĂ«r Hapje dhe Dialog (COD), nĂ« bashkĂ«punim me BibliotekĂ«n KombĂ«tare, hapĂ«n mbrĂ«mĂ« ekspozitĂ«n “Armiku i jashtĂ«m” me kurator Bashkim Shehun.

NĂ« kĂ«tĂ« ekspozitĂ« janĂ« paraqitur pĂ«rfytyrimet se si mund tĂ« ishte “armiku i jashtĂ«m” nĂ«pĂ«rmjet karikaturave tĂ« revistĂ«s politiko-humoristike “Hosteni” pĂ«rgjatĂ« viteve tĂ« diktaturĂ«s 1945-1990.

Ekspozita është një kujtesë vizuale dhe kulturore për mekanizmat e propagandës së kohës. Vendet zyrtarisht mike të Shqipërisë pakësoheshin kohë mbas kohe duke u shndërruar menjëherë në vende armike në një proces që solli vetizolimin total të vendit.

NĂ« ceremoninĂ« e inaugurimit tĂ« ekspozitĂ«s nĂ« COD, krahas kuratorit Bashkim Shehu, ndanĂ« reflektime dhe kujtime pĂ«r rolin e “Hostenit” nĂ« jetĂ«n publike tĂ« kohĂ«s edhe Zhani Ciko dhe PĂ«rparim Kalo, duke sjellĂ« njĂ« pasqyrĂ« tĂ« gjallĂ« tĂ« kontekstit historik dhe kulturor tĂ« atyre viteve.

Ekspozita do të qëndrojë e çelur për publikun deri më datën 23 gusht. /j.p/

The post “Armiku i jashtĂ«m”, ekspozitĂ« me karikaturat e revistĂ«s “Hosteni” nĂ« COD appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Artistët e TKOBAP në turne, sot performojnë në Kalanë e Gjirokastrës

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 15 korrik/ATSH/ ArtistĂ«t e Teatrit KombĂ«tar tĂ« Operas e Baletit nuk e kanĂ« ndalur aktivitetin edhe gjatĂ« sezonit veror.

VetĂ«m gjatĂ« kĂ«saj jave, ata do tĂ« udhĂ«tojnĂ« nga Tirana nĂ« GjirokastĂ«r e mĂ« pas nĂ« Ulqin, pĂ«r tĂ« ndarĂ« me publikun brenda dhe jashtĂ« kufijve, shpirtin e artit shqiptar. Sot nĂ« KalanĂ« e GjirokastrĂ«s, do tĂ« interpretohet “Cantata”, me herĂ«t e vĂ«nĂ« nĂ« skenĂ«n e TKOB nga koreografi Mauro Bigonzetti. Baleti modern do tĂ« shoqĂ«rohet nga tingujt e grupit “Assurd”.

Pas premierĂ«s sĂ« sukseshme nĂ« TKOBAP, “Cantata” udhĂ«ton drejt GjirokastrĂ«s ku pritet tĂ« ndezĂ« KalanĂ« e ArgjirosĂ« me ritmin, pasionin dhe shpirtin e ItalisĂ« sĂ« Jugut. NĂ« freskinĂ« magjike tĂ« njĂ« nate vere, muzika autentike e grupit “Assurd” dhe koreografia e zjarrtĂ« e Mauro Bigonzetti-t do tĂ« krijojnĂ« njĂ« atmosferĂ« qĂ« shpĂ«rthen plot energji, pikĂ«risht nĂ« ditĂ«n e 20-vjetorit tĂ« shpalljes sĂ« GjirokastrĂ«s si pjesĂ« e trashĂ«gimisĂ« botĂ«rore tĂ« UNESCO-s.

NdĂ«rsa “Gloria” e Vivaldit, do tĂ« interpretohet pĂ«rgjatĂ« dy ditĂ«ve nĂ« dy lokacione tĂ« ndryshme, nesĂ«r (16 korrik) nĂ« Kryeministri dhe nĂ« 17 korrik nĂ« KishĂ«n Katolike “Zemra e Krishtit”.

ArtistĂ«t e Ansamblit Popullor do tĂ« performojnĂ« nĂ« Muzeun Vendor, nĂ« KalanĂ« e Ulqinit me shfaqjen “Folk on Tour”, ditĂ«n e enjte (17 korrik). /j.p/

 

1 nga 5

The post Artistët e TKOBAP në turne, sot performojnë në Kalanë e Gjirokastrës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Çerçiz Topulli, prijĂ«s i shquar i LĂ«vizjes KombĂ«tare Shqiptare

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 15 korrik/ATSH/ Sot bĂ«hen 110 vjet prej ndarjes nga jeta tĂ« atdhetarit e luftĂ«tarit Çerçiz Topulli (1880-1915).

Ai ishte atdhetar dhe veprimtar i shquar i Rilindjes Kombëtare, udhëheqës i luftës së armatosur të çetave për çlirimin kombëtar të vendit, Hero i Popullit.

Çerçiz Topulli lindi nĂ« GjirokastĂ«r, nĂ« vitin 1880. Rol tĂ« madh nĂ« formimin e tij luajti vĂ«llai i tij mĂ« i madh, Bajo Topulli. NĂ« thirrjen “Nga malet e ShqipĂ«risĂ«â€, drejtuar bashkatdhetarĂ«ve tĂ« tij, botuar nĂ« janar 1907 nĂ« gazetĂ«n “Shpresa e ShqipĂ«risĂ«â€, Çerçiz Topulli kĂ«rkonte qĂ« ShqipĂ«ria tĂ« shkĂ«putej nga Perandoria Osmane dhe tĂ« bĂ«hej e pavarur. NĂ« prill 1907 komandoi çetĂ«n e armatosur qĂ« vepronte nĂ« ShqipĂ«rinĂ« e Jugut, e sidomos nĂ« krahinat e GjirokastrĂ«s dhe tĂ« Korçës. Me vendim tĂ« Komitetit tĂ« GjirokastrĂ«s, anĂ«tarĂ« tĂ« çetĂ«s sĂ« tij, nĂ« fillim tĂ« marsit 1908, vranĂ« nĂ« GjirokastĂ«r komandantin turk tĂ« xhandarmĂ«risĂ«. Çerçiz Topulli drejtoi LuftĂ«n e MashkullorĂ«s mĂ« 18 mars 1908, si dhe punoi pĂ«r formimin e klubeve shqiptare dhe pĂ«r çeljen e shkollave shqipe nĂ« viset e ndryshme tĂ« vendit. Pas shpalljes sĂ« PavarĂ«sisĂ« sĂ« ShqipĂ«risĂ« mĂ« 28 nĂ«ntor 1912, u vu nĂ« shĂ«rbim tĂ« qeverisĂ« sĂ« Ismail Qemalit dhe luftoi pĂ«r mbrojtjen e tĂ«rĂ«sisĂ« territoriale tĂ« atdheut, pĂ«r sprapsjen e grekĂ«ve nga tokat e pushtuara nĂ« Jug (pas konferencĂ«s sĂ« LondrĂ«s), por edhe kundĂ«r rebelimit tĂ« Haxhi Qamilit nĂ« ShqipĂ«rinĂ« e Mesme.

NĂ« shtator tĂ« vitit 1914 Çerçiz Topulli, bashkĂ« me Muço Qullin, ndodheshin nĂ« ShkodĂ«r, ku mendohet se kishin shkuar pĂ«r t’iu bashkuar mbrojtĂ«sve tĂ« trojeve shqiptare nga pushtimi serbo-malazez. U vra mĂ« 15 korrik 1915 nĂ« FushĂ«n e Shtoit, nĂ« ShkodĂ«r, nga forcat e pushtuesve malazeze. MĂ« 1937, eshtrat e Çerçiz Topullit u sollĂ«n nĂ« GjirokastĂ«r.

e.r/j.p/

The post Çerçiz Topulli, prijĂ«s i shquar i LĂ«vizjes KombĂ«tare Shqiptare appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Dita Botërore e Aftësive të Rinisë

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 15 korrik/ATSH/ 15 korriku njihet nga OKB si Dita BotĂ«rore e AftĂ«sive tĂ« RinisĂ« (WYSD).

Tema e këtij viti fokusohet në fuqizimin e të rinjve përmes AI dhe aftësive dixhitale.

“NdĂ«rsa AI riformĂ«son botĂ«n tonĂ«, tĂ« rinjtĂ« duhet tĂ« shihen jo vetĂ«m si nxĂ«nĂ«s – por si bashkĂ«-krijues tĂ« njĂ« tĂ« ardhmeje dixhitale mĂ« tĂ« drejtĂ«â€, u shpreh Sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m i OKB-se, Antonio Guterres.

Në vitin 2014, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara shpalli 15 korrikun si Ditën Botërore të Aftësive të Rinisë, për të festuar rëndësinë strategjike të pajisjes së të rinjve me aftësi për punësim, punë të denjë dhe sipërmarrje.

NdĂ«rsa Revolucioni i KatĂ«rt Industrial riformĂ«son ekonomitĂ« pĂ«rmes InteligjencĂ«s Artificiale (AI), Arsimi dhe Trajnimi Teknik dhe Profesional duhet tĂ« evoluojĂ« pĂ«r t’i pajisur tĂ« rinjtĂ« me aftĂ«si tĂ« gatshme pĂ«r tĂ« ardhmen. Inteligjenca artificiale po transformon mĂ«nyrĂ«n se si jetojmĂ«, mĂ«sojmĂ« dhe punojmĂ« – por gjithashtu paraqet rreziqe serioze nĂ«se nuk zbatohet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« barabartĂ«.

NĂ« DitĂ«n BotĂ«rore tĂ« AftĂ«sive tĂ« RinisĂ«, Kombet e Bashkuara ftojnĂ« tĂ« bashkohemi pĂ«r tĂ« njohur fuqinĂ« e tĂ« rinjve si nxitĂ«s tĂ« ndryshimit dhe tĂ« angazhohemi pĂ«r t’i pajisur ata me AI dhe aftĂ«si dixhitale pĂ«r tĂ« trajtuar sfidat e sotme dhe pĂ«r tĂ« formuar njĂ« tĂ« ardhme mĂ« paqĂ«sore, gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se dhe tĂ« qĂ«ndrueshme.

Sipas të dhënave të bëra publike nga OKB, rreth 450 milionë të rinj (7 nga 10) janë të paangazhuar ekonomikisht, për shkak të mungesës së aftësive adekuate për të pasur sukses në tregun e punës.

86% e studentëve nuk ndihen të përgatitur në mënyrë adekuate për një vend pune të mundësuar nga AI.

Në vitin 2022, mbi 40% e të rinjve nuk ishin në punësim, arsim apo trajnim (NEET). Ndërsa 40.3% e të rinjve ishin parashikuar të punësoheshin, vetëm 27.4% e të rejave kishin akses në mundësi punësimi.

90% e vajzave adoleshente dhe grave tĂ« reja nĂ« vendet me tĂ« ardhura tĂ« ulĂ«ta janĂ« “jashtĂ« loje”. Edhe nĂ« vendet mĂ« tĂ« pasura tĂ« botĂ«s, vetĂ«m 1 nĂ« 10 15-vjeçarĂ« pĂ«rdorin pajisje dixhitale pĂ«r tĂ« mĂ«suar mĂ« shumĂ« se njĂ« orĂ« nĂ« javĂ«.

Në nivel global, vetëm 16% e vendeve kanë miratuar ligje që adresojnë bullizmin kibernetik në arsim, me 38% të atyre të miratuar që prej pandemisë COVID-19. /j.p/

The post Dita Botërore e Aftësive të Rinisë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Ekspozita e Anastas Kostandinit “ringjall” vendet e harruara tĂ« Pogradecit

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 14 korrik/ATSH/ NĂ« GalerinĂ« e Artit tĂ« qytetit tĂ« Pogradecit u çel ekspozita “NĂ«nqyteti” e piktorit Anastas Kostandini.

Ekspozita sjell për publikun 31 vizatime si një hartë poetike të Pogradecit, me vende të harruara, të zhdukura apo të transformuara. Ekspozita është një projekt mes Anastas Kostandinit, i njohur si Taso dhe vajzës së tij Ledias, e cila këto punime i ka transformuar në QR kode të vendosura nëpër qytet, pikërisht në zonat ku janë bërë vizatimet dhe që tregojnë godina, objekte dhe zona historike.

Pogradecarët e përjetuan këtë ekspozitë si një udhëtim emocional dhe artistik në thellësinë e identitetit qytetar.

“NĂ«nqyteti” Ă«shtĂ« njĂ« projekt artistik qĂ« zbulon shtresat e fshehura dhe tĂ« harruara tĂ« qytetit tĂ« Pogradecit, por qĂ« mbeten tĂ« gjalla nĂ« kujtesĂ«n e banorĂ«ve dhe nĂ« identitetin e territorit. Kjo ekspozitĂ« u realizua si iniciativĂ« e COSV Albania nĂ« kuadĂ«r tĂ« ndĂ«rhyrjeve tĂ« realizuara nĂ« dobi tĂ« territorit dhe komunitetit nĂ« rajonin e Pogradecit, tĂ« mbĂ«shtetura nga projekti “Liqenet e ShqipĂ«risĂ«â€, financuar nga Agjencia Italiane pĂ«r BashkĂ«punim dhe Zhvillim (AICS Tirana). /j.p/

The post Ekspozita e Anastas Kostandinit “ringjall” vendet e harruara tĂ« Pogradecit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Laboratori i Restaurimit në Korçë shpëton ikonën e veçantë të Joan Pagëzorit

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 14 korrik/ATSH/ NjĂ« tjetĂ«r thesar ikonografik ka shpĂ«tuar falĂ« ndĂ«rhyrjes sĂ« Laboratorit tĂ« Restaurimit dhe Konsolidimit pranĂ« Muzeut KombĂ«tar tĂ« Artit Mesjetar.

Pas njĂ« pune disamujore, pĂ«rfundoi ndĂ«rhyrja restauruese nĂ« ikonĂ«n “Joan PagĂ«zori” vepĂ«r e realizuar nĂ« vitin 1860. E veçanta e kĂ«saj ikone Ă«shtĂ« paraqitja nĂ« miniaturĂ« e skenĂ«s sĂ« lindjes tĂ« Joan PagĂ«zorit.

Drejtoresha e MKAM, Fjoralba Prifti tha për ATSH-në se, procesi i restaurimit zgjati 10 muaj. Ishte një proces i gjatë por në fund i suksesshëm.

“Ikona i pĂ«rket vitit 1860, viti i cili u identifikua pas procesit sĂ« restaurimit, pasi ikona kishte dĂ«mtime tĂ« shumta nĂ« tĂ« gjithĂ« komponentĂ«t. Suporti i drunjtĂ« ishte tepĂ«r i dĂ«mtuar, kishte rĂ«nĂ« njĂ« pjesĂ« e konsiderueshme e gruntit dhe pikturĂ«s. Kishte gufime tĂ« shtresave pĂ«rgatitore dhe tĂ« pikturĂ«s. Verniku ishte i oksiduar dhe me depozitime mbi tĂ«â€, sqaroi drejtoresha e MKAM.

Përveç figurës së Joanit, brenda kompozimit është pikturuar dhe skena e lindjes së tij, dhe kjo e bën ikonën të veçantë, ndryshe nga paraqitjet e zakonshme të Joan Pagëzorit në ikonografi. Poshtë kësaj skene është identifikuar viti i krijimit të ikonës dhe emrat e dhuruesve Kostandini dhe Anastasi.

Laboratorit të Restaurimit dhe Konsolidimit pranë Muzeut Kombëtar të Artit Mesjetar është një pjesë përbërëse, shumë e rëndësishme e MKAM, që në hapje të tij, prej 1980-ës. /j.p/

1 nga 3

The post Laboratori i Restaurimit në Korçë shpëton ikonën e veçantë të Joan Pagëzorit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Arkeologët dhe studiuesit austriakë vizituan Tumën e Kamenicës

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 14 korrik//ATSH/ Tuma e KamenicĂ«s u vizitua nga 25 arkeologĂ«, filologĂ« dhe studiues tĂ« ndryshĂ«m austriakĂ« tĂ« cilĂ«t treguan interes tĂ« veçantĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« monument tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m tĂ« trashĂ«gimisĂ« shqiptare.

Vizita u shoqërua me diskutime mbi vlerat arkeologjike dhe mënyrat e interpretimit të të dhënave të zbuluara gjatë gërmimeve në këtë sit unik, i cili gjendet rreth 15 km larg Korçës dhe konsiderohet si një ndër sitet arkeologjike më të rëndësishme në Ballkan.

Në këtë vendvarrim prehistorik janë evidentuar varre, skelete kockore, objekte arkeologjike si qeramikë, armë, stoli prej bronxi, hekuri, argjendi, ari, qelibari dhe kocke.

Kjo tumë është më e madhja e gjetur jo vetëm në Shqipëri, por edhe në Ballkan. Varret më të hershëm të saj i përkasin periudhës së bronzit të vonë rreth shek XII p.e.s.

Kjo tumë ka pushuar së funksionuari rreth mesit të shek VI p.es, pra ka një histori gati 700- vjeçare. /j.p/

The post Arkeologët dhe studiuesit austriakë vizituan Tumën e Kamenicës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

80-vjetori i Statutit të Komunitetit Bektashi

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 14 korrik//ATSH/ MĂ« 14 korrik tĂ« vitit 1945 u aprovua Statuti i Komunitetit Bektashi, pak kohĂ« pas mbajtjes sĂ« Kongresit tĂ« 4-tĂ« nĂ« TiranĂ«, ku u hodh pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« ideja e zgjatimit tĂ« kĂ«tyre mbledhjeve nĂ« njĂ« rang ndĂ«rkombĂ«tar.

Statuti i miratuar përfshinte rregulla mbi strukturën hierarkike të kryesuar nga Këshilli i Përgjithshëm, mbi përbërjen e klerit si dhe të ardhurat e shpenzimet. Fillesat e organizimit të Komunitetit Bektashi u shënuan më 26 shtator 1929 me mbajtjen e Kongresit të Parë të Bektashinjve, në Teqenë e Turanit, në Korçë, e cila do të bëhej Qendra e Parë Botërore e Përkohshme e Bektashizmit në Shqipëri.

Pas këtyre zhvillimeve, me vendim të mbretit Zog, në gusht të vitit 1930, Selia e Shenjtë Botërore e Bektashinjve u përcaktua në Tiranë. Më 16 prill 1950, në kryeqytet do të mbahej Kongresi i Pestë Kombëtar, i fundit në radhë, i zhvilluar gjatë regjimit diktatorial 45-vjeçar. Pas rënies së regjimit, kongresi do të rimbahej në korrik 1993. /j.p/

The post 80-vjetori i Statutit të Komunitetit Bektashi appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Kalaja Trekëndore e Butrintit, fortesë madhështore e stilit venecian

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi


TIRANË, 14 korrik//ATSH/ Fortesa TrekĂ«ndore Ă«shtĂ« njĂ« nga objektet historike mĂ« tĂ« dukshme dhe mĂ« madhĂ«shtore tĂ« Butrintit. Fortesa Ă«shtĂ« vendi ideal pĂ«r tĂ« interpretuar rolin e venecianĂ«ve nĂ« Butrint, bashkĂ« me tĂ« edhe arkeologjinĂ« pas-klasike, ku pĂ«r ta vizituar udhĂ«tohet me lundĂ«r pĂ«rmes Kanalit tĂ« Vivarit. Lundra Ă«shtĂ« mjeti  i aksesit pĂ«r stafin e menaxhimit dhe vizitorĂ«t pĂ«r nĂ« FortesĂ«n TrekĂ«ndore.

Kjo kala ka nevojë për konservim dhe këto punime janë përfshirë në ndërhyrjet e rekomanduara në Planin e Konservimit të Planit te Menaxhimit te Integruar te Butrintit. Ajo ka një oborr të brendshëm mjaft të madh për komunitetin dhe kryerjen e veprimtarive të tjera.

Kalaja Trekëndore ndodhet në bregun jugor të kanalit të Vivarit, pjesë e Parkut Kombëtar të Butrintit. Emri rrjedh nga planimetria e saj në formën e një trekëndëshi. Në të tri këndet e saj janë ndërtuar kulla në formë rrethore prej të cilave ajo jugperëndimore ruhet në lartësinë e plotë.

Ndërtimi i saj i takon disa fazave. Muret e kalasë, frëngjitë me mbulesë pllakash në formë çatie dhe kulla dykatëshe në pjesën jugperëndimore janë ndër ndërtimet më të hershme të saj.

Kalaja Trekëndore është pjesë e rëndësishme e sistemit fortifikues të Butrintit duke siguruar mbrojtjen si nga pjesa fushore ashtu dhe nga pjesa e detit Jon me të cilin lidhet përmes kanalit të Vivarit. /j.p/

The post Kalaja Trekëndore e Butrintit, fortesë madhështore e stilit venecian appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Restaurohet ikona e çmuar nĂ« Muzeun Ikonografik “Onufri”

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ Pas muajsh pune tĂ« kujdesshme nĂ« laboratorin e restaurimit tĂ« Muzeut “Onufri” nĂ« Berat, restauratori Erion Lezi pĂ«rfundoi me sukses ndĂ«rhyrjen nĂ« ikonĂ«n “ShĂ«n Maria me Krishtin dhe shenjtorĂ«â€œ.

Muzeu “Onufri” bĂ«ri tĂ« ditur se restaurimi i kujdesshĂ«m jo vetĂ«m qĂ« i ktheu ikonĂ«s bukurinĂ« origjinale, por siguroi edhe mbrojtjen e saj pĂ«r brezat qĂ« vijnĂ«.

“ShĂ«n Maria me Krishtin dhe shenjtorĂ«â€ Ă«shtĂ« njĂ« vepĂ«r e rrallĂ«, me origjinĂ« nga kisha e “ShĂ«n TriadhĂ«s” nĂ« KalanĂ« e Beratit , tĂ« cilĂ«s iu rikthye drita dhe dinjiteti i saj artistik. Ikona Ă«shtĂ« realizuar nĂ« vitin 1805, por nuk i njihet autori. TashmĂ« ajo Ă«shtĂ« e ekspozuar pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« Muzeun “Onufri” si njĂ« thesar i çmuar ikonografik.

 

/e.r//a.f/

The post Restaurohet ikona e çmuar nĂ« Muzeun Ikonografik “Onufri” appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Johann Georg von Hahn, albanologu austriak i cili argumentoi autoktoninë e shqiptarëve

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ Muzeu Historik KombĂ«tar kujtoi sot albanologun e shquar Johann Georg von Hahn.

Më 11 korrik 1811 lindi Johann Georg von Hahn (1811-1869), diplomati austriak i cili u bë edhe albanologu më i njohur i shekullit XIX dhe që luajti një rol të rëndësishëm në studimin dhe dokumentimin shkencor të gjuhës, kulturës dhe historisë shqiptare.

NĂ« vitet 1834-1843 shĂ«rbeu si gjykatĂ«s nĂ« krahina tĂ« ndryshme tĂ« GreqisĂ«, ku u njoh me popullsinĂ« shqiptare. MĂ« 1847-1850 ishte nĂ«nkonsull i AustrisĂ« pĂ«r “ShqipĂ«rinĂ« e Poshtme”, nĂ« JaninĂ«, ku punoi pĂ«r zotĂ«rimin dhe studimin e gjuhĂ«s shqipe me ndihmĂ«n e Kostandin Kristoforidhit dhe tĂ« Apostol Meksit. NdĂ«rkaq, bĂ«ri tre udhĂ«time nĂ« ShqipĂ«ri. Mblodhi tĂ« dhĂ«na pĂ«r historinĂ«, filologjinĂ« dhe folklorin shqiptar dhe ishte tejet i interesuar pĂ«r botĂ«n shpirtĂ«rore dhe historinĂ« e shqiptarĂ«ve dhe tĂ« arbĂ«reshĂ«ve tĂ« GreqisĂ«. Veç tĂ« tjerash, Hahn-i kĂ«rkoi nĂ«pĂ«r ShqipĂ«ri edhe lĂ«ndĂ«n pĂ«r veprĂ«n e tij madhore nĂ« tre vĂ«llime “Albanesische Studien” (Studime shqiptare), qĂ« u botua nĂ« vitin 1854. Aty ai argumentoi pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«, nga njĂ« pikĂ«pamje shumĂ«disiplinare (historike, gjuhĂ«sore, etnografike, etj.), autoktoninĂ« e shqiptarĂ«ve, prejardhjen e tyre ilire dhe prejardhjen e shqipes nga ilirishtja, duke dĂ«shmuar pĂ«rkatĂ«sinĂ« e shqipes si gjuhĂ« e familjes indoevropiane. NĂ« anĂ«n tjetĂ«r, teza e tij u shfrytĂ«zua nga ideologĂ«t e Rilindjes KombĂ«tare Shqiptare pĂ«r vetĂ«dijesimin kombĂ«tar tĂ« popullit dhe pĂ«r argumentimin e sĂ« drejtĂ«s historike pĂ«r autonomi e shtet tĂ« pavarur, qĂ« do tĂ« pĂ«rfshinte tĂ« gjitha territoret e banuara nga shqiptarĂ«t.

/e.r//r.e//a.f/

The post Johann Georg von Hahn, albanologu austriak i cili argumentoi autoktoninë e shqiptarëve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Gonxhja: Mbi 560 mijë vizitorë në sitet kulturore, 74% rritje krahasuar me vitin 2023

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ Ministri i EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, bĂ«ri publike sot statistikat e vizitueshmĂ«risĂ« sĂ« siteve kulturore nĂ« gjysmĂ«n e parĂ« tĂ« vitit.

Sitet tona kulturore kanë mirëpritur 569.089 vizitorë gjatë periudhës janar-qershor 2025. Rritja llogaritet në 74% krahasuar me vitin 2023, ndërsa sa i përket të ardhurave, ato janë shtuar me 119% krahasuar po me 2023-shin.

5 destinacionet e preferuara të vizitorëve janë:

– Parku Arkeologjik Butrint, me 105.623 vizitorĂ«;

– Kalaja GjirokastĂ«r, me 92,999 vizitorĂ«;

– Parku Arkeologjik ShkodĂ«r, me 79.885 vizitorĂ«;

– Muzeu “Gjergj Kastrioti” KrujĂ«, me 74.636 vizitorĂ«;

– Parku Arkeologjik Apoloni, me 58.059 vizitorĂ«.

Pjesa më e madhe e turistëve duket se preferojnë të vizitojnë parqet arkeologjike, më pas renditen muzetë kombëtarë dhe kalatë e monumentet e tjera të kulturës.

Me nisjen e sezonit turistik, oraret e vizitave janë zgjatur deri në orën 19:00 në të gjitha sitet kulturore.

/e.r//a.f//r.e/

The post Gonxhja: Mbi 560 mijë vizitorë në sitet kulturore, 74% rritje krahasuar me vitin 2023 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Andon Zako Çajupi, dramaturgu dhe patrioti i shquar i Rilindjes KombĂ«tare

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ MĂ« 11 korrik tĂ« vitit 1930 ndĂ«rroi jetĂ« dramaturgu atdhetar, Andon Zako Çajupi.

Emrin e vĂ«rtetĂ« e kishte Andon Çako, ndonĂ«se identifikohet gjerĂ«sisht si “Çajupi”, duke mbartur kĂ«shtu nĂ« krijimtarinĂ« e tij, gjurmĂ« tĂ« vendlindjes, ZagorisĂ«, ku gjendet mali prej nga vjen pseudonimi letrar.

Pas shkollimit bazĂ«, e la ZagorinĂ« pĂ«r t’iu bashkuar tĂ« atit, Harito Çakos, veprimtar nĂ« lĂ«vizjen atdhetare. Ndoqi njĂ« kolegj francez, prej tĂ« cilit kultivoi njohuri tĂ« larmishme. I pajisur me botĂ«kuptim evropian, do t’i drejtohej GjenevĂ«s, ku kreu studimet pĂ«r drejtĂ«si.

MĂ« tej, u vendos nĂ« Kajro dhe nisi tĂ« ushtronte profesionin e avokatit. Do tĂ« hiqte dorĂ« nga kjo detyrĂ« pĂ«r t’iu pĂ«rkushtuar lĂ«vizjes patriotike tĂ« shqiptarĂ«ve tĂ« ngulimeve tĂ« Egjiptit. U bĂ« figurĂ« protagoniste e shoqĂ«risĂ« atdhetare e kulturore tĂ« atjeshme, pĂ«rmes pĂ«rpjekjeve pĂ«r tĂ« siguruar mbrojtjen e interesave tĂ« ShqipĂ«risĂ« dhe tĂ« popullit shqiptar.

PĂ«rmbledhja poetike “Baba Tomorri” (1902) qĂ« pĂ«rfshin edhe komedinĂ« “KatĂ«rmbĂ«dhjetĂ« vjeç dhĂ«ndĂ«rr”, veçohet si vepra e tij kryesore. Sa ishte gjallĂ« iu botuan “PĂ«rrallat e La Fontenit” (1921) pĂ«rshtatur prej tij nĂ« shqip, “Lulet e Hindit” (1922), njĂ« sĂ«rĂ« vjershash tĂ« letĂ«rsisĂ« sanskritishte. Pena e tij u vlerĂ«sua edhe nĂ« rrafshin e publicistikĂ«s tĂ« kohĂ«s, sidomos me pamfletin “Klubi i Selanikut” (1909).

/e.r//r.e//a.f/

The post Andon Zako Çajupi, dramaturgu dhe patrioti i shquar i Rilindjes KombĂ«tare appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Dita Ndërkombëtare e Kuajve

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ Sot Ă«shtĂ« Dita NdĂ«rkombĂ«tare e Kuajve.

Pak kafshë kanë kontribuar në përparimin njerëzor aq thellësisht dhe në heshtje, sa kali. Nga nomadët e lashtë në stepat euroaziatike deri tek arenat moderne olimpike dhe hambarët e oborrit të shtëpisë, kuajt kanë bartur mallra, kanë lëruar fusha, kanë fituar luftëra dhe kanë ngushëlluar zemrat e njerëzve.

Edhe në botën e sotme të teknologjisë së lartë, kuajt e ngarkuar ende punojnë në ferma organike, rojat e pyjeve dhe jetës së egër ende i përdorin dhe gjithashtu kuajt poni përdoren si terapi për fëmijët e shtruar në spitale.

Asambleja e PĂ«rgjithshme e Kombeve tĂ« Bashkuara, mĂ« 3 qershor 2025, shpalli 11 korrikun “DitĂ«n BotĂ«rore tĂ« Kuajve”. Rezoluta u bĂ«n thirrje qeverive, shkollave, bizneseve dhe individĂ«ve tĂ« vlerĂ«sonin rolin e kuajve dhe tĂ« trajtojnĂ« sfidat me tĂ« cilat pĂ«rballen ata nĂ« botĂ«n moderne.

Të dhënat e FAO-s për vitin 2023 numërojnë rreth 60.8 milionë kuaj globalisht, por të shpërndarë në mënyrë të pabarabartë. Shtetet e Bashkuara kanë 2.41 milionë kuaj dhe poni në mbi 63,000 ferma (Regjistrimi i USDA 2022), ndërsa Bashkimi Evropian ka rreth 7 milionë kuaj dhe 800,000 vende pune në mbarështim, sport dhe turizëm. Në Mongoli, kuajt janë ende pjesë e jetës së përditshme me 3.4 milionë kuaj për 3.3 milionë njerëz.

Por kushtet me të cilat përballen kuajt po bëhen më të vështira. Sipas Organizatës Botërore Meteorologjike, viti 2024 ishte viti i parë i plotë me temperatura globale që kaluan 1.5 °C mbi nivelet paraindustriale. Kjo rrit stresin e nxehtësisë si për kuajt e punës ashtu edhe për kuajt sportivë. Nga korsitë e ftohjes në ngjarjet olimpike, te standardet e reja globale të mirëqenies, përshtatja ndaj një klime në ndryshim është tani thelbësore.

OKB thotë se, Dita Botërore e Kuajve është më shumë se një festë. Ajo është një thirrje për të mbrojtur një nga partneritetet më të vjetra të njerëzimit, i cili ende na ndihmon të ushqehemi, të mbështesim ekonomitë tona si dhe na ngre lart moralin duke na mbështetur psikologjikisht.

/e.r//r.e//a.f/

The post Dita Ndërkombëtare e Kuajve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

30-vjetori i gjenocidit në Srebrenicë

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ 11 Korriku Ă«shtĂ« shpallur nga OKB si Dita NdĂ«rkombĂ«tare e Reflektimit dhe PĂ«rkujtimit tĂ« Gjenocidit tĂ« 1995 nĂ« SrebrenicĂ«.

Viti 2025 shënon 30-vjetorin e gjenocidit në Srebrenicë, ku në korrik të 1995-ës humbën jetën më shumë se 8 mijë boshnjakë myslimanë, mijëra të tjerë u zhvendosën dhe familje e komunitete u shkatërruan.

Lufta që pasoi shpërbërjen e ish-Jugosllavisë mori më shumë se 100,000 jetë në Bosnjë dhe Hercegovinë midis 1992 dhe 1995, kryesisht të myslimanëve boshnjakë dhe zhvendosi më shumë se dy milionë të tjerë.

Masakra në Srebrenicë shënoi një nga kapitujt më të errët të asaj lufte.

Në korrik 1995, ushtria serbe e Bosnjës pushtoi Srebrenicën, e cila ishte shpallur më parë një zonë e sigurt sipas Rezolutës 819 të Këshillit të Sigurimit të OKB. Ushtria serbe e Bosnjës vrau brutalisht mijëra burra dhe adoleshentë atje. Pjesa e mbetur e popullsisë muslimane boshnjake e pranishme në Srebrenicë, rreth 25 mijë gra, fëmijë dhe të moshuar, u transferuan me forcë jashtë enklavës. Kjo ishte masakra më e madhe në Evropë që nga Holokausti.

Deri më sot, vetëm disa ngjarje janë përcaktuar si gjenocid nga organet kompetente të drejtësisë. Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) dhe Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë (ICTY) njohën masakrën e myslimanëve boshnjakë në Srebrenicë nga ushtria e Republikës Srpska si një akt gjenocidi.

/e.r//a.f//r.e/

The post 30-vjetori i gjenocidit në Srebrenicë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Gjon Mili Jazz & Blues Festival, sonte te “Reja” artistĂ« shqiptarĂ« dhe italianĂ«

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 10 korrik/ATSH/ Gjon Mili Jazz & Blues Festival vijon rrugĂ«timin e tij me tĂ« tjerĂ« artistĂ«. Sot Ă«shtĂ« radha e Andi Kongo Trio dhe Swing Strings, drejtuar nga PjetĂ«r Guralumi. NdĂ«rkohĂ« Instituti Italian i KulturĂ«s njoftoi edhe pjesĂ«marrjen e trombistit Fulvio SigurtĂ .

Ky Ă«shtĂ« edicioni i katĂ«rt i Festivalit tĂ« xhazit dhe bluzit “Gjon Mili” dhe kĂ«tĂ« vit zhvillohet tek instalacioni “Reja”, ku hyrja Ă«shtĂ« e lirĂ« pĂ«r kĂ«do.

Trombisti Fulvio SigurtĂ , i cili sonte do tĂ« performojĂ« pĂ«r publikun e TiranĂ«s, u formua artistikisht pranĂ« Konservatorit “L. Marenzio” nĂ« Brescia, shkollĂ«s sĂ« muzikĂ«s “Berklee” nĂ« Boston dhe shkollĂ«s sĂ« muzikĂ«s “Guildhall” nĂ« LondĂ«r, qyteti ku jetoi mĂ« pas nga viti 2003, deri nĂ« vitin 2019.

Ai ka bashkëpunuar artistikisht në projekte të një natyre shumë të larmishme, duke nisur nga formacionet klasike dhe Big Band, deri te produksionet që takojnë teatrin, baletin bashkëkohor dhe muzikën elektronike, duke bashkëpunuar me emra të rëndësishëm të skenës kombëtare dhe ndërkombëtare të xhazit. Aktiviteti i tij si sideman (muzikant mbështetës) përfshin më shumë se 40 albume.

Që nga viti 2015, punon si docent pranë Konservatorit të Rovigos dhe në seminaret verore të Siena Jazz dhe Nuoro Jazz.

/e.r//a.f//r.e/

The post Gjon Mili Jazz & Blues Festival, sonte te “Reja” artistĂ« shqiptarĂ« dhe italianĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Kalaja e Gjirokastrës plot me turistë të mahnitur nga pamja që ofron

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 10 korrik/ATSH/ Kalaja e GjirokastrĂ«s priti njĂ« numĂ«r tĂ« madh vizitorĂ«sh, ashtu siç ndodh shpesh kĂ«to ditĂ« tĂ« sezonit turistik. “DRTK GjirokastĂ«r” publikoi pamjet plot jetĂ«, histori dhe zĂ«ra nga e gjithĂ« bota, qĂ« enden mureve tĂ« gurta.

Vizitorë vendas dhe nga bota që ecin mbi gurët shekullorë, grupe turistike që vizitojnë dhe prijnë drejt historisë, aparate që shkrepin kujtime, kjo është pamja që ofron qyteti mijëravjeçar.

Panorama nga kalaja e Gjirokastrës është një pamje që ngjall kureshtje te vizitorët, të interesuar për historinë dhe kulturën që ky qytet mbart.

Gjirokastra, apo siç njihet ndryshe “qyteti i gurtĂ«â€, Ă«shtĂ« ndĂ«r qytetet mĂ« tĂ« bukura nĂ« jug tĂ« ShqipĂ«risĂ«. Me vlera tĂ« shumĂ«fishta qĂ« ka ky qytet-muze Ă«shtĂ« pranuar ndĂ«r tĂ« parĂ«t qytete nĂ« UNESCO. Simboli kryesor i qytetit Ă«shtĂ« Kalaja. Ajo Ă«shtĂ« e vendosur mbi njĂ« kodĂ«r pak tĂ« shkĂ«putur nga Mali i GjerĂ«, e ngritur nĂ« njĂ« pikĂ« vrojtuese rreth 370 m mbi nivelin e detit.

Që në hyrje të kështjellës gjendet galeria e topave dhe një koleksion i armëve që janë mbledhur që nga lashtësia e deri në Luftën e Parë dhe të Dytë Botërore. Pranë mureve, në pjesën ku qëndron aeroplani shpaloset një peizazh mahnitës i të gjithë luginës së lumit Drino dhe maleve gjetkë.

Me gjithë vlerat që posedon, ajo është tejet atraktive për turistë nga mbarë bota.

/e.r//r.e//a.f/

The post Kalaja e Gjirokastrës plot me turistë të mahnitur nga pamja që ofron appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

COD, 10 vjet nga hapja e Këshillit të Ministrave për artin dhe publikun

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 9 korrik/ATSH/ Qendra pĂ«r Hapje dhe Dialog (COD) kremtoi 10-vjetorin e krijimit.

“NĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rvjetor tĂ« veçantĂ«, u rikthyem te rrĂ«njĂ«t pĂ«r tĂ« reflektuar mbi njĂ« dekadĂ« pune, krijimtarie dhe bashkĂ«punimi”, shkroi drejtoresha e COD-it, Jetona Koçibelli, nĂ« profilin online tĂ« kĂ«saj qendre.

COD-i lindi 10 vjet më parë, në 8 korrik 2015, si një nismë vizionare për të hapur godinën e Këshillit të Ministrave për publikun.

Prej vitit 2015, COD është kthyer në një model të veçantë të ndërthurjes së politikës me artin, kulturën dhe dialogun, duke mirëpritur mijëra vizitorë, figura publike, artistë e krijues nga mbarë bota. Gjatë kësaj dekade, COD ka qenë një tribunë e hapur për ide të reja, ekspozita, diskutime publike dhe promovime që nxisin frymën e gjithëpërfshirjes dhe transparencës.

Në një atmosferë të ngrohtë dhe miqësore, bashkëpunëtorë të COD-it ndër vite u mblodhën në mjediset e Këshillit të Ministrave për të ndarë kujtime, ide dhe mesazhe frymëzimi për të ardhmen e kësaj qendre jo vetëm si një hapësirë, por si një vizion i përbashkët për dialog dhe zhvillim kulturor.

10-vjetori i COD-it. Fotot nga Andri Hoxha
1 nga 22

/e.r/a.f/r.e/

The post COD, 10 vjet nga hapja e Këshillit të Ministrave për artin dhe publikun appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Ndërhyrje konservuese në muralen e Manastirit të Shën Mërisë në Apoloni

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 9 korrik /ATSH/ Instituti KombĂ«tar i TrashĂ«gimisĂ« Kulturore ka nisur punimet konservuese nĂ« njĂ« nga kryeveprat e artit bizantin shqiptar.

Sektori i Veprave të Artit, në bashkëpunim me Parkun Arkeologjik të Apolonisë, po kryejnë ndërhyrje konservuese në pikturën murale të trapezërisë së Manastirit të Shën Mërisë në Apoloni. Kjo murale është një vepër unike e realizuar në gjysmën e dytë të shekullit XIII dhe një ndër më të rëndësishmet e artit bizantin në Shqipëri.

IKTK bëri të ditur se, aktualisht po kryhet konsolidimi i shtresave përgatitore të pikturës me suportin në murin jugor dhe verior të objektit.

Mozaikët pranë trapezerisë (mencës së murgjëve), portiku i Kishës me kolonadën e bukur prej tetë shtyllash, ikonat dhe pikturat murale, krijojnë një kompleks mjaft sugjestiv. Ndërtuar majë një kodre, me peizazhin që përfshin rrënojat mijëravjeçare të Parkut Arkeologjik të Apolonisë, Fushën e Myzeqesë dhe Detin Adriatik, Manastiri dhe Kisha e Shën Mërisë përbëjnë një nga komplekset fetare më mbresëlënëse që mund të vizitoni në të gjithë vendin.

Ky takim mes Antikitetit dhe arkitekturës bizantine, së bashku me Muzeun Arkeologjik të pozicionuar brenda Manastirit, e bëjnë këtë kompleks tejet të rrallë për nga vlerat historike, arkitekturore, kulturore e fetare.

/r.e//a.f/

The post Ndërhyrje konservuese në muralen e Manastirit të Shën Mërisë në Apoloni appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Lezha binjakëzohet me bashkinë arbëreshe San Demetrio Corone

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi

TIRANË, 7 korrik/ATSH/ Sot finalizohet binjakĂ«zimi mes San Demetrio Corone dhe bashkisĂ« sĂ« LezhĂ«s, njĂ« hap institucional ky pĂ«r bashkĂ«punim kulturor, arsimor dhe ekonomik.

Vizita e para pak ditĂ«sh e Presidentit Bajram Begaj nĂ« Kozenca tĂ« KalabrisĂ«, gjatĂ« sĂ« cilĂ«s u inaugurua godina e re e bashkisĂ« sĂ« San Demetrio Corone, ndikoi pĂ«r fuqizimin e lidhjeve historike shqiptaro–arbĂ«reshe. Ajo vizitĂ« nĂ«nvizoi rĂ«ndĂ«sinĂ« e pĂ«rkrahjes sĂ« gjuhĂ«s, kulturĂ«s dhe traditĂ«s arbĂ«reshe nga shteti shqiptar.

Qyteza e San Demetrio Corone, e drejtuar nga kryetari i bashkisë Ernesto Madeo do të lidhet me Lezhën, duke sjellë kështu një lidhje institucionale dhe kulturore që është rezultat i rrënjëve dhe një historie të përbashkët, veçanërisht duke e parë këtë për të përparuar në të ardhmen.

“Ky nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« pakt midis dy institucioneve, por pĂ«rqafimi midis dy komuniteteve qĂ« ndajnĂ« njĂ« gjuhĂ«, njĂ« kujtesĂ« historike dhe njĂ« ndjenjĂ« tĂ« thellĂ« pĂ«rkatĂ«sie. ËshtĂ« detyra jonĂ« ta kultivojmĂ« dhe ta rrisim kĂ«tĂ« lidhje pĂ«r brezat e ardhshĂ«m”, u shpreh Madeo.

Ky binjakëzim do të përfshijë krijimin e projekteve të përbashkëta, shkëmbimet kulturore midis shkollave, si dhe veprimtari reale të rezervuara për vazhdimin dhe ruajtjen e gjuhës dhe traditave.

/r.e//a.f/

The post Lezha binjakëzohet me bashkinë arbëreshe San Demetrio Corone appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

❌