Studimi: Ndryshimet klimatike po stresojnë lopët, nuk bëjnë më qumësht
Një studim i ri ka zbuluar se nxehtësia ekstreme ul rendimentet e qumështit, dhe madje edhe ftohja me teknologji të lartë nuk mund ta zgjidhë plotësisht problemin.
Një ditë e vetme me nxehtësi ekstreme mund të ulë prodhimin e qumështit me 10 për qind. Dhe nuk ndalet këtu, pasi efektet e stresit të nxehtësisë te lopët e qumështit mund të zgjasin për më shumë se një javë.
Ky është zbulimi nga një vlerësim gjithëpërfshirës se si rritja e temperaturave globale ndikon në bagëti, botuar këtë javë në Science Advances.
Hulumtuesit u përqendruan në Izrael, i konsideruar si një nga vendet më inovative në botë për prodhimin e qumështit për shkak të prodhimit të lartë të qumështit për lopë dhe përdorimit të teknologjive të përparuara. Edhe atje, përdorimi i përhapur i ventilatorëve dhe sistemeve të spërkatjes me ujë zbuti vetëm gjysmën e humbjeve, dhe më pak në ditët më të nxehta.
âEdhe fermat mĂ« tĂ« teknologjisĂ« sĂ« lartĂ« dhe me burime tĂ« mira po zbatojnĂ« strategji adaptimi qĂ« mund tĂ« jenĂ« tĂ« pamjaftueshme pĂ«r tâu pĂ«rputhur me ndryshimet klimatikeâ, tha bashkautori Eyal Frank nĂ« njĂ« deklaratĂ«
ĂfarĂ« u ndodh lopĂ«ve gjatĂ« nxehtĂ«sisĂ« sĂ« lartĂ«?
Ekipi i kërkimit gjurmoi më shumë se 130,000 lopë gjatë 12 viteve, duke përdorur të dhëna të hollësishme të motit dhe studime të fermave. Pragu për stresin e nxehtësisë u bë shpejt i qartë. Kur temperaturat tejkalojnë 26°C, rendimentet e qumështit fillojnë të bien ndjeshëm.
Ndërsa pothuajse të gjitha fermat në studim kishin investuar në një formë ftohjeje, sistemet rezultuan vetëm pjesërisht efektive. Në një temperaturë të lagësht prej 20°C, ftohja i uli humbjet në gjysmë. Në 24°C, kjo shifër ra në 40 për qind.
Humbjet globale dhe ndikimet e pabarabarta
Duke përdorur të dhënat izraelite si pikë referimi, studiuesit modeluan humbjet e ardhshme në 10 vendet kryesore prodhuese të qumështit në botë.
Pa ftohje, rendimentet mesatare ditore të qumështit mund të bien me 4 për qind deri në mesin e shekullit të 21-të. Por India, Pakistani dhe Brazili pritet të shohin rënie më të mëdha.
Për fermerët dhe prodhuesit me të ardhura të ulëta në klimat e nxehta, kostot e përshtatjes mund të jenë të papërballueshme.
âPĂ«rshtatja Ă«shtĂ« e kushtueshme dhe fermerĂ«t duhet tĂ« balancojnĂ« me kujdes pĂ«rfitimet qĂ« marrin kundrejt kostove. Kjo Ă«shtĂ« arsyeja pse shohim disa investime nĂ« masat e ftohjes, por jo njĂ« izolim tĂ« plotĂ« tĂ« lopĂ«ve nga mjedisi i tyre, gjĂ« qĂ« do tĂ« ishte shumĂ« e kushtueshme pĂ«r tâu zbatuarâ, thotĂ« Ayal Kimhi, profesor i asociuar nĂ« Universitetin e Jerusalemit.
Dhe vetë qumështi nuk është shqetësimi i vetëm. Stresi nga nxehtësia ndikon në mirëqenien dhe sjelljen e kafshëve në disa mënyra, nga modelet e pjellorisë deri te aftësia e tyre për të mbijetuar.
Fermerët janë tashmë në vijën e parë.
Moti ekstrem nuk është më një kërcënim i largët për fermerët. Në të gjithë botën, prodhuesit tashmë po luftojnë përmbytje më të shpeshta, valë të nxehta dhe reshje të paparashikueshme.
NĂ« EuropĂ«, fermerĂ«t ruralĂ« kanĂ« shprehur mbĂ«shtetje pĂ«r politikat e gjelbra, duke pĂ«rmendur ndikimin qĂ« kanĂ« parĂ« nĂ« rendimentet e tĂ« korrave dhe jetĂ«n e tyre tĂ« pĂ«rditshme. Disa e kanĂ« pĂ«rshkruar veten si âtĂ« parĂ«t e prekurâ nga ndryshimet klimatike.
Ărregullimet e lidhura me klimĂ«n kanĂ« vĂ«nĂ« gjithashtu nĂ« rrezik disa nga kulturat e preferuara tĂ« EuropĂ«s, duke pĂ«rfshirĂ« kakaon, kafenĂ« dhe grurin. Edhe bananet, njĂ« element kryesor i kuzhinĂ«s globale, janĂ« nĂ«n presion, pasi pĂ«rmbytjet, nxehtĂ«sia dhe tokat e degraduara tkurrin rajonet e pĂ«rshtatshme pĂ«r kultivim.
Qumështi mund të jetë i radhës.
Edhe pse lopët janë veçanërisht të ndjeshme ndaj nxehtësisë, shumica e vendeve nuk po përgatiten në mënyrë të mjaftueshme për humbjet e bagëtive ose nuk po mbështesin fermerët më në rrezik, sipas autorëve të studimit.
Ata paralajmërojnë se prodhimi i qumështit për të ardhmen do të varet jo vetëm nga sisteme më të mira ftohjeje, por edhe nga reforma më të gjera, nga mirëqenia e përmirësuar e kafshëve deri te mbështetja e politikave që i ndihmon fermerët në rajonet e nxehta dhe me të ardhura të ulëta të përshtaten.
âPolitikĂ«bĂ«rĂ«sit duhet tĂ« shqyrtojnĂ« mĂ« shumĂ« strategji jo vetĂ«m pĂ«r tĂ« ftohur lopĂ«t, por edhe pĂ«r tĂ« zvogĂ«luar faktorĂ«t stresues, si mbyllja dhe ndarja e viçaveâ, thotĂ« autorja kryesore Claire Palandri.
âNdryshimi klimatik do tĂ« ketĂ« ndikime tĂ« gjera nĂ« atĂ« qĂ« hamĂ« dhe pimĂ«â, tha Frank. âPĂ«rfshirĂ« atĂ« gotĂ« tĂ« ftohtĂ« qumĂ«shti.â
The post Studimi: Ndryshimet klimatike po stresojnë lopët, nuk bëjnë më qumësht appeared first on Gazeta Si.