❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

“Festa e birrĂ«s”/ Korça mirĂ«priti mbi 10 mijĂ« pjesĂ«marrĂ«s (FOTOT)

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Korça mirĂ«priti nga 13-17 gusht “FestĂ«n e BirrĂ«s”, njĂ« event i pĂ«rvitshĂ«m qĂ« nxit turizmin nĂ« qytetin juglindor.

Kryetari i bashkisë së Korçës, Sotiraq Filo ndau në rrjetet sociale momentet më të bukura të natës së fundit të Festës së Birrës.

Në këtë mbrëmje performuan këngëtarët e njohur si Anxhela Peristeri, Fifi, Aurel Thëllimi, etj, të cilët elektrizuan atmosferën me këngët e tyre, shkruan atsh.

Në këtë festë gjatë 5 netëve morën pjesë mbi 10 mijë pjesëmarrës, ku festuan, kënduan dhe shijuan atmosferën e mrekullueshme të krijuar me këtë rast.

“Korça tregoi edhe njĂ« herĂ« se di tĂ« presĂ«, tĂ« argĂ«tojĂ« dhe tĂ« dhurojĂ« emocione tĂ« paharrueshme”, tha Filo.

Festa e Birrës në Korçë është një nga ngjarjet më të mëdha festive në Shqipëri, që prej 19 vitesh mbledh mijëra vizitorë çdo gusht. E njohur për atmosferën unike, organizimin gjithnjë në rritje dhe ndikimin në turizëm, kjo festë është kthyer në një simbol të verës shqiptare. Edicioni i vitit 2025 shënon 19 vjet traditë e suksese./e.t

↗

Dikur e quanin “Brad Pitti francez”, transformimi i pabesueshĂ«m i aktorit (FOTO)

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Dikur ishte njĂ« prej “zemĂ«rthyesve” mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tĂ« Hollivudit, i cilĂ«suar si “Brad Pitti francez”, Olivier Martinez sot Ă«shtĂ« larg shkĂ«lqimit tĂ« dikurshĂ«m. Aktori 59-vjeçar, i njohur pĂ«r rolet nĂ« filmat Unfaithful dhe S.W.A.T., ka kaluar nga njĂ« karrierĂ« e suksesshme nĂ« njĂ« jetĂ« tĂ« mbushur me pak projekte kinematografike dhe beteja tĂ« hidhura ligjore.

Martinez fitoi famĂ« nĂ« vitin 1995 me filmin The Horseman on the Roof, ndĂ«rsa njĂ« vit mĂ« parĂ« kishte marrĂ« çmimin CĂ©sar pĂ«r “Aktorin mĂ« premtues”. Karriera e tij u pasua nga role nĂ« filma tĂ« suksesshĂ«m dhe romanca tĂ« bujshme, mes tyre me Kylie Minogue dhe Rosie Huntington-Whiteley. Ai u martua nĂ« vitin 2013 me aktoren Halle Berry, me tĂ« cilĂ«n solli nĂ« jetĂ« djalin e tyre, Maceo. Çifti u nda nĂ« vitin 2016, ndĂ«rsa divorci pĂ«rfundoi vetĂ«m nĂ« vitin 2023.

Dikur e quanin “Brad Pitti francez”, transformimi i pabesueshĂ«m

Pas ndarjes, marrëdhënia e tyre u shoqërua nga procese të gjata gjyqësore. Halle Berry ka pretenduar se Martinez mbështetet financiarisht tek pagesat e saj të kujdestarisë dhe se nuk ka treguar angazhim të mjaftueshëm në edukimin e djalit të tyre, i cili sipas saj përballet me vështirësi në shkollë. Në disa raste gjykata ka mbështetur kërkesat e saj, duke e detyruar aktorin të marrë pjesë në terapitë e bashkë-prindërimit.

Nga ana profesionale, Martinez ka luajtur vetëm në tre filma që nga viti 2018, me projektin e fundit Mosquito State në vitin 2020, ndryshe nga sa ndodhte në vitet 2000, kur ai merrte pjesë rregullisht në prodhime të mëdha ndërkombëtare. Aktualisht, aktori jeton në Los Anxhelos, larg vëmendjes së medias dhe pa një lidhje të re të konfirmuar. /E.T

1 nga 6
↗

Nga diabeti te dëmtimi i mëlçisë, si aroma e trupit zbulon problemet në shëndetin tonë

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Njerëzit lëshojnë përmes lëkurës dhe frymëmarrjes një sërë komponimesh kimike me aromë të veçantë. Disa prej tyre mund të jenë tregues të një problemi shëndetësor.

Madje, këto sinjale nga aromat mund të përdoren potencialisht për diagnostikimin e hershëm të sëmundjeve.

Disa sĂ«mundje kanĂ« aroma kaq tĂ« dallueshme sa mund tĂ« perceptohen menjĂ«herĂ«. PĂ«r shembull, fryma e pacientĂ«ve me diabet mund tĂ« ketĂ« aromĂ« fruti ose “mollĂ« tĂ« kalbur” pĂ«r shkak tĂ« akumulimit tĂ« ketoneve.

Dështimi i mëlçisë shpesh jep aromë myku në frymë ose urinë, ndërsa aroma e amoniakut mund të tregojë për sëmundje të veshkave. Gjithashtu, disa infeksione, si kolera, shkaktojnë aroma karakteristike tek jashtëqitjet, ndërsa tuberkulozi bën që fryma të ndjejë si birrë dhe lëkura si karton i lagur.

Po ashtu, qentë, me një nuhatje deri në 100,000 herë më të fortë se njerëzore, janë trajnuar për të zbuluar kancer, diabet, Parkinson, sulme epileptike dhe të tjera.

Shkencëtarët po vazhdojnë zhvillimin e testeve që shfrytëzojnë këto ndryshime për diagnostikimin e sëmundjeve si goditje në tru, Parkinson, diabet, madje edhe malari, duke e bërë aromën një burim të ri informacioni për diagnostikim të hershëm dhe përmirësimin e shëndetit tonë./E.T

↗

Ukraina ngre alarmin: Rusia nisi gjatë natës një nga sulmet e saj më të mëdha

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Forcat ajrore të Ukrainës kanë thënë se Rusia ka lëshuar 270 dronë dhe 10 raketa gjatë natës, në një nga sulmet e saj më të mëdha këtë muaj.

Sipas mediave të huaja, shpërthime u dëgjuan në qytetin e Kremençukut, ndërsa qytetet më afër vijës së frontit janë gjithashtu nën kërcënimin e sulmeve.

Kjo ndodhi vetëm disa orë pasi Volodymyr Zelenskyy përfundoi bisedimet në Shtëpinë e Bardhë me udhëheqësit evropianë dhe Donald Trump.

Forcat ajrore shtuan se rrëzuan 230 dronë dhe gjashtë raketa, me sulme të regjistruara në 16 lokacione.

Ministri i Jashtëm i Ukrainës tha se ka pasur dëme në infrastrukturën energjetike të vendit.

Ministria e mbrojtjes e Rusisë konfirmoi se kreu një sulm ndaj një rafinerie nafte, duke pretenduar se ajo furnizon me karburant grupet e forcave të armatosura ukrainase. /E.T

↗

Një anije me qindra tonë ushqim niset drejt Gazës

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Pasi u nis nga Qiproja, një anije e mbushur me 1.200 tonë furnizime ushqimore për Rripin e Gazës i është afruar portit izraelit të Ashdodit të martën, si pjesë e përpjekjeve po vazhdojnë për të lehtësuar krizën ushqimore në territorin palestinez.

Anija, e regjistruar në Panama, është ngarkuar me 52 kontejnerë me ushqime, sikurse pasta, oriz, ushqim për foshnja dhe ushqime të konservuara. Zyrtarët doganorë izraelitë kanë kontrolluar ndihmat në portin qipriot të Limasolit, prej ku anija nisi lundrimin të hënën.

Rreth 700 tonë me ndihma vijnë nga Qiproja, që janë blerë me paratë e dhuruara nga Emiratet e Bashkuara Arabe përmes Fondit Amalthea, i krijuar vitin e kaluar që donatorët të ndihmojnë me ndihma detare. Pjesa tjetër e ndihmës vjen nga Italia, Qeveria e Maltës, një urdhër katolik fetar në Maltë, si dhe nga organizata joqeveritare nga Kuvajti, Asociacioni Al Salam.

Vitin e kaluar, Qiproja dërgoi 22.000 tonë ndihma përmes anijeve për në Gazë. Ndihmat u dërguan përmes një porti të operuar nga organizata bamirëse World Central Kitchen dhe ushtria amerikane.

Në fund të korrikut të vitit të kaluar, grupet e ndihmës u tërhoqën nga ky projekt, duke i dhënë fund këtij misioni për shkak të problemeve të vazhdueshme të sigurisë dhe kufizimeve se sa ndihma mund të dërgoheshin.

Qiproja tha se misioni i fundit i ndihmës udhëhiqet nga Kombet e Bashkuara dhe sapo ndihma të arrijë në Ashdod, punëtorët e ndihmës të OKB-së do ta bartin ndihmën në kamionë dhe në depo apo stacione ushqimore që operohen nga World Central Kitchen.

Përmes anijeve mund të dërgohen sasi më të mëdha të ndihmës në Gazë sesa ndihmat që hidhen nga ajri, siç kanë bërë disa shtete së fundi.

DĂ«rgesat e fundit tĂ« ndihmĂ«s vijnĂ« njĂ« ditĂ« pasi Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatĂ« terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – thanĂ« se kanĂ« pranuar njĂ« propozim tĂ« ri nga ndĂ«rmjetĂ«sit arabĂ« pĂ«r armĂ«pushim. Deri mĂ« tani, Izraeli nuk e ka miratuar njĂ« propozim tĂ« tillĂ«.

Izraeli ka njoftuar pĂ«r plane pĂ«r tĂ« ripushtuar Qytetin e GazĂ«s dhe zona tĂ« tjera tĂ« populluara pasi bisedimet pĂ«r armĂ«pushim u bllokuan muajin e kaluar – duke rritur shqetĂ«simet pĂ«r pĂ«rkeqĂ«simin e mundshĂ«m tĂ« katastrofĂ«s humanitare nĂ« GazĂ«.

Lufta nisi më 7 tetor 2023, pasi Hamasi sulmoi jugun e Izraelit duke vrarë afër 1.200 persona dhe duke rrëmbyer 251 të tjerë.

Ofensiva izraelite ka vrarĂ« mĂ« shumĂ« se 62.000 palestinezĂ«, sipas MinistrisĂ« sĂ« ShĂ«ndetĂ«sisĂ« nĂ« GazĂ«n e kontrolluar nga Hamasi – shifra qĂ« OKB-ja i konsideron tĂ« besueshme./REL

↗

PrindĂ«rimi pa bĂ«rtitur ose ndĂ«shkuar, mĂ«sojini fĂ«mijĂ«t t’ju dĂ«gjojnĂ« me respekt

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Prindërimi modern po largohet gjithnjë e më shumë nga kontrolli i rreptë dhe po shkon drejt lidhjes, duke theksuar respektin dhe komunikimin e hapur. Ndërsa metodat e vjetra shpesh mbështeteshin te frika, ndëshkimi dhe forca për të siguruar bindjen, ekspertët e zhvillimit të fëmijëve të sotëm theksojnë rëndësinë e të kuptuarit.

T’u mĂ«sosh fĂ«mijĂ«ve tĂ« dĂ«gjojnĂ« pa frikĂ« ndĂ«rton besim, rrit vetĂ«besimin e tyre dhe krijon njĂ« mjedis pozitiv pĂ«r rritje. Kur fĂ«mijĂ«t bashkĂ«punojnĂ« nga respekti, jo nga ankthi, e gjithĂ« familja pĂ«rfiton nga marrĂ«dhĂ«nie mĂ« tĂ« mira dhe njĂ« jetĂ« mĂ« e lehtĂ« e pĂ«rditshme, shkruan Times of India .

Ne nxjerrim në pah strategji praktike dhe efektive që do të ndihmojnë në inkurajimin e bashkëpunimit vullnetar tek fëmijët, pa pasur nevojë për britma, kërcënime ose ndëshkime.

Vendosni pritshmëri të qarta dhe të qëndrueshme

FĂ«mijĂ«t ndihen tĂ« sigurt kur e dinĂ« se çfarĂ« pritet prej tyre. Vendosja e rregullave tĂ« qarta dhe tĂ« pĂ«rshtatshme pĂ«r moshĂ«n i ndihmon ata tĂ« kuptojnĂ« kufijtĂ« dhe pasojat. PĂ«r shembull, njĂ« rregull i thjeshtĂ« si “Ne i lajmĂ« duart para se tĂ« hamĂ«â€ ofron udhĂ«zime tĂ« qarta. Konsistenca Ă«shtĂ« thelbĂ«sore – kur prindĂ«rit i zbatojnĂ« vazhdimisht rregullat, ata pĂ«rforcojnĂ« rĂ«ndĂ«sinĂ« e tyre dhe ndĂ«rtojnĂ« njĂ« strukturĂ« tĂ« parashikueshme qĂ« u ofron fĂ«mijĂ«ve siguri.

BĂ«hu shembull i respektit

Fëmijët janë vëzhgues të vëmendshëm dhe shpesh imitojnë sjelljen e prindërve të tyre. Nëse doni që fëmija juaj të komunikojë me respekt, tregojuni si ta bëjë këtë.

Flisni me mirĂ«sjellje, dĂ«gjoni me kujdes dhe menaxhoni emocionet me qetĂ«si. NĂ« vend qĂ« tĂ« thoni: “BĂ«j siç them unĂ«â€, shpjegoni pse njĂ« rregull Ă«shtĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m. NjĂ« fjali si: “Ju lutem flisni mĂ« qetĂ«sisht qĂ« tĂ« mos i shqetĂ«sojmĂ« tĂ« tjerĂ«t” i mĂ«son fĂ«mijĂ«s suaj komunikimin e sjellshĂ«m.

Përdorni përforcime pozitive

TĂ« vĂ«sh nĂ« dukje sjelljen e mirĂ« i motivon fĂ«mijĂ«t ta pĂ«rsĂ«risin atĂ«. LĂ«vdatat nuk duhet tĂ« jenĂ« tĂ« tepĂ«rta; njĂ« mirĂ«njohje e thjeshtĂ« si “Faleminderit qĂ« i vure lodrat nĂ« vend” ose “Jam krenar pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si ndatĂ« sot” ndĂ«rton besim dhe inkurajon zgjedhje pozitive. PĂ«rforcimi pozitiv e zhvendos fokusin nga ndĂ«shkimi te inkurajimi, gjĂ« qĂ« krijon njĂ« mjedis mĂ« tĂ« lumtur pĂ«r tĂ« gjithĂ«.

Inkurajoni komunikimin e hapur

Krijoni njĂ« mjedis ku fĂ«mijĂ«t nuk kanĂ« frikĂ« tĂ« shprehin ndjenjat dhe mendimet e tyre. Kjo ndĂ«rton inteligjencĂ«n e tyre emocionale dhe besimin tek ju. Kur njĂ« fĂ«mijĂ« thotĂ«: “Nuk mĂ« pĂ«lqen kjo” ose “Jam i zemĂ«ruar”, dĂ«gjojeni dhe vĂ«rtetoni ndjenjat e tij, edhe nĂ«se nuk jeni dakord. Kjo tregon respekt dhe inkurajon bashkĂ«punimin, si dhe ju ndihmon tĂ« kuptoni mĂ« mirĂ« nevojat e fĂ«mijĂ«s suaj.

Zbatoni pasojat natyrore

Në vend që të vendosni ndëshkime arbitrare, lejojini fëmijët të përjetojnë në mënyrë të sigurt pasojat e vërteta të veprimeve të tyre. Për shembull, nëse një fëmijë refuzon të veshë një mushama, ka të ngjarë që ai të laget dhe të mos ndihet rehat, duke i mësuar kështu rëndësinë e veshjes së përshtatshme. Pasojat natyrore mësojnë përgjegjësinë dhe vendimmarrjen pa hidhërimin që shpesh shoqëron ndëshkimin.

Mbani një qëndrim të qetë dhe të durueshëm

Fëmijët janë të ndjeshëm ndaj sinjaleve emocionale. Reagimi me zemërim ose frustrim mund ta përshkallëzojë konfliktin dhe të shkaktojë frikë ose sfidë. Qetësia juaj është model se si të përballeni me pjekuri me situata të vështira. Kur ndaloni, merrni frymë thellë dhe flisni butësisht gjatë mosmarrëveshjeve, fëmijët mësojnë rregullimin emocional dhe ndihen më të sigurt, gjë që i inkurajon ata të dëgjojnë dhe të bashkëpunojnë./e.t

↗

Vetëm 40 vjeç, ish-sulmuesi afrikan gjendet i vdekur në banesë! Dyshimet e para

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Futbolli afrikan është në zi pas ndarjes nga jeta të ish-sulmuesit të njohur, Tendai Ndoro, në moshën 40-vjeçare. Ai u gjet i vdekur në banesën e tij në Johannesburg, Afrikë e Jugut.

Lajmin e hidhur e konfirmoi klubi i tij i dikurshĂ«m, Orlando Pirates, me njĂ« deklaratĂ« zyrtare: “Jemi thellĂ«sisht tĂ« pikĂ«lluar pĂ«r humbjen e ish-sulmuesit tonĂ« Tendai Ndoro. Klubi shpreh ngushĂ«llimet mĂ« tĂ« sinqerta pĂ«r familjen, miqtĂ« dhe tĂ« dashurit e tij nĂ« kĂ«tĂ« moment tĂ« vĂ«shtirĂ«.”

Tifozët kanë shpërndarë dhjetëra mesazhe prekëse në rrjete sociale.

NjĂ«ri prej tyre shkroi: “Pusho nĂ« paqe, vĂ«lla.”

NjĂ« tjetĂ«r shtoi: “Faleminderit pĂ«r kujtimet. NgushĂ«llime pĂ«r familjen. Deri sa tĂ« takohemi sĂ«rish.”

NdĂ«rsa njĂ« fans kujtoi golin e tij tĂ« paharruar kundĂ«r Kaizer Chiefs: “Nuk do ta harroj kurrĂ« atĂ« perlë  RIP legjendĂ« Ndoro.”

Ndoro ka qenĂ« pjesĂ« e KombĂ«tares sĂ« Zimbabwes nĂ« periudhĂ«n 2013–2017, ku ka zhvilluar 14 ndeshje dhe ka realizuar pesĂ« gola, njĂ« prej tyre nĂ« KupĂ«n e Kombeve tĂ« AfrikĂ«s 2017 kundĂ«r TunizisĂ«.

Ai spikati fillimisht me klubin Chicken Inn në Zimbabve, përpara se të transferohej në Premier Ligën e Afrikës së Jugut më 2013.

Me Black Aces shënoi 14 gola, ndërsa me Orlando Pirates bëri historinë duke realizuar 23 gola në dy sezone dhe u shpall golashënuesi i dytë më i mirë i kampionatit në sezonin 2016/17.

Më pas, karriera e tij vazhdoi me një eksperiencë në Arabinë Saudite te Al-Faisaly, përpara se të rikthehej në Afrikën e Jugut me Ajax Cape Town dhe Highlands Park. Lojtari i varur këpucët në vitin 2020 me klubin Al-Orouba në Oman.

Shkaku i vdekjes së Ndoro ende nuk është bërë publik, por raportohet se ish-futbollisti ka pasur probleme shëndetësore kohët e fundit./E.T

↗

Pjesa e makinës që po vidhet më shumë në Britaninë e Madhe

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Targat e makinave janë kthyer në objektin më të dëshiruar nga bandat kriminale të organizuara në Britani, duke shënuar një rritje të raportuar të vjedhjeve me 68% që nga viti 2021. Sipas një raporti të publikuar nga Churchill Insurance, mbi 5,600 shoferë deklaruan pranë autoriteteve vitin e kaluar se targat e tyre ishin vjedhur, ndërsa mbi 10,400 të tjerë raportuan se ishin viktimë e klonimit të targave.

Ekspertët thonë se shifrat reale janë shumë më të larta, pasi shumë shoferë nuk i raportojnë këto raste, duke preferuar të blejnë targa të reja për vetëm 15 paund. Ndërkohë, policia britanike thotë se çdo vit nga 25 deri në 30 mijë shoferë njoftojnë për vjedhje targash, ndërsa një studim i Direct Line në vitin 2022 tregonte mbi 53 mijë raste të raportuara në polici vetëm në një vit.

Arsyeja kryesore e rritjes së këtij fenomeni lidhet me zgjerimin e përdorimit të kamerave ANPR dhe CCTV për të gjurmuar shkeljet në rrugë. Kriminelët, për të shmangur gjobat për shpejtësi, parkim, kalim në korsitë e autobusëve, po përdorin gjithnjë e më shumë targa të vjedhura ose të klonuara. Vetëm në Londër, anulimet e gjobave për shkak të klonimit të targave u rritën me 64% nga 2021 në 2023.

Targat e falsifikuara përdoren edhe nga grupet kriminale për aktivitete më të rënda, përfshirë vjedhjet e karburantit. Sipas Forecourt Trader, në pesë vitet e fundit janë vjedhur mbi 6.5 milion paund karburant, ndërsa 13% e rasteve lidhen drejtpërdrejt me makina me targa të klonuara. /E.T

↗

KundĂ«rshtoi kolegĂ«t pĂ«r testin e alkoolit, AMP arreston efektivin e ‘Shqiponja’-ve!

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Eefektivi i patrullĂ«s ‘Shqiponja” tĂ« PolicisĂ« sĂ« DurrĂ«sit pĂ«rfshihet nĂ« aksident duke zbardhur dita e sotme nĂ« rrugĂ«n ‘Egnatia’ teksa u pĂ«rplas me disa makina tĂ« parkuara, nĂ«n dyshimin se ishte i dehur, dhe kundĂ«rshton kolegĂ«t e Rrugores pĂ«r t’iu nĂ«nshtruar testit tĂ« alkoolit, por i vihen prangat nga AMP.

Agjencia e MbikĂ«qyrjes Policore, Rajoni DurrĂ«s-KavajĂ«, njoftoi sot (19 gusht) se arrestoi nĂ« flagrancĂ« punonjĂ«sin e policisĂ« Inspektor A. B., me detyrĂ« TrupĂ« ShĂ«rbimi i ForcĂ«s sĂ« Posaçme “Shqiponja” nĂ« kĂ«tĂ« qytet, i dyshuar pĂ«r kryerjen e veprave penale “drejtim i automjetit nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« parregullt” dhe “mosbindja ndaj urdhrit tĂ« punonjĂ«sit tĂ« policisĂ« sĂ« rendit publik”.

“Arrestimi i tij u bĂ« i mundur pasi ditĂ«n e sotme rreth orĂ«s 05:40, duke drejtuar automjetin tip “Audi” nĂ« rrugĂ«n “Egnatia”, ka humbur kontrollin dhe si pasojĂ« ka pĂ«rplasur disa automjete tĂ« parkuara, duke shkaktuar dĂ«me materiale. NĂ« zbatim tĂ« procedurĂ«s standarde i Ă«shtĂ« kĂ«rkuar tĂ« bĂ«jĂ« testin e alkoolit, por punonjĂ«si ka refuzuar. NĂ« kĂ«to kushte i Ă«shtĂ« marrĂ« monstĂ«r gjaku nĂ« ambientet e Spitalit Rajonal DurrĂ«s”, njoftoi AMP.

Materialet proceduriale u referuan në Prokurorinë Pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Durrës.

“AMP mbetet e pĂ«rkushtuar nĂ« misionin e saj pĂ«r garantimin e zbatimit tĂ« ligjit dhe fton qytetarĂ«t tĂ« denoncojnĂ« çdo rast tĂ« abuzimit apo shkeljes sĂ« ligjit nga ana e punonjĂ«sve tĂ« strukturave, duke telefonuar nĂ« numrin e gjelbĂ«r 0800 9090, ose duke dĂ«rguar Email nĂ« adresĂ«n ankesa@amp.gov.al”, apelon institucioni./E.T

↗

Zelensky i mbijeton një episodi tjetër të spektaklit të Trump

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

“Nuk mund ta besoj”, tha Donald Trump, presidenti i AmerikĂ«s, ndĂ«rsa pĂ«rshĂ«ndeti Volodymyr Zelenskyn, homologun e tij ukrainas, jashtĂ« ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ« mĂ« 18 gusht. “MĂ« pĂ«lqen shumĂ«â€.

Trump po i referohej vendimit tĂ« Zelenskyt pĂ«r t’iu nĂ«nshtruar presionit amerikan dhe pĂ«r tĂ« veshur njĂ« veshje si kostum nĂ« takim, njĂ« çështje qĂ« kishte kontribuar nĂ« njĂ« shpĂ«rthim tĂ« ashpĂ«r nĂ« ZyrĂ«n Ovale nĂ« shkurt. Ishte njĂ« fillim premtues pĂ«r njĂ« samit tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m, me njĂ« grup udhĂ«heqĂ«sish evropianĂ« qĂ« prisnin nĂ« prag tĂ« bashkoheshin nĂ« bisedime.

Takimi nĂ« Washington ishte rezultat i njĂ« samiti tjetĂ«r, midis Trump dhe Vladimir Putin, presidentit tĂ« RusisĂ«, nĂ« Alaska javĂ«n e kaluar. Ky takim dha atĂ« qĂ« Putin e quajti nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« paqartĂ« “mirĂ«kuptime”, me AmerikĂ«n qĂ« hoqi dorĂ« nga kĂ«rkesa e saj pĂ«r njĂ« armĂ«pushim paraprak nĂ« favor tĂ« njĂ« marrĂ«veshjeje mĂ« tĂ« gjerĂ« paqeje qĂ« thuhet se do tĂ« kĂ«rkonte qĂ« Ukraina tĂ« dorĂ«zonte territorin e papushtuar nĂ« kĂ«mbim tĂ« premtimeve ruse pĂ«r tĂ« ndaluar luftĂ«n.

Një diskutim para kamerave midis Trump dhe Zelenskyt në Zyrën Ovale hodhi pak dritë mbi detajet e marrëveshjes në tryezë. Por atmosfera midis dy burrave ishte çuditërisht pozitive.

Zelensky i dorëzoi Trumpit një letër nga gruaja e tij, Olena Zelenska, drejtuar Melania Trump, zonjës së parë, e cila javën e kaluar i kishte shkruar zotit Putin për gjendjen e vështirë të fëmijëve të përfshirë në luftë.

Zelensky shkĂ«mbeu shaka me gazetarin amerikan, i cili kishte provokuar debatin pĂ«r veshjen e tij nĂ« shkurt dhe e ngacmoi Trumpin se edhe ai mund tĂ« donte tĂ« pezullonte zgjedhjet kombĂ«tare. Ishte shumĂ« ndryshe nga takimi i fundit midis dy burrave, i cili kishte pĂ«rfunduar me dĂ«bimin e Zelenskyt nga ShtĂ«pia e BardhĂ«. Biseda ishte “shumĂ« e mirĂ«â€, tha Zelensky, kĂ«tĂ« herĂ«, pasi Trump u pajtua me pĂ«lqimin e tij.

PĂ«r çështjet thelbĂ«sore, tĂ« dy burrat i shmangĂ«n pyetjet e vĂ«shtira, tĂ« paktĂ«n publikisht. Trump tha se kishte folur indirekt me zotin Putin para takimit dhe se do ta telefononte presidentin rus mĂ« pas pĂ«r tĂ« rregulluar njĂ« takim trepalĂ«sh – njĂ« takim qĂ« Zelensky tha se do ta mirĂ«priste.

Trump shpjegoi pse kishte ndryshuar mendje pĂ«r çështjen e njĂ« armĂ«pushimi, i cili tha se nuk ishte mĂ« i nevojshĂ«m: ai mund tĂ« “disfavorizonte” njĂ«rĂ«n palĂ«, sugjeroi ai. “Nuk po flasim pĂ«r njĂ« paqe dyvjeçare dhe pastaj tĂ« pĂ«rfundojmĂ« pĂ«rsĂ«ri nĂ« kĂ«tĂ« rrĂ«mujĂ«. Do tĂ« sigurohemi qĂ« gjithçka tĂ« shkojĂ« mirĂ«â€.

NĂ« takimin e tij tĂ« mĂ«vonshĂ«m me udhĂ«heqĂ«sit evropianĂ«, Trump pranoi se udhĂ«heqĂ«sit do tĂ« “duhet tĂ« diskutojnë  shkĂ«mbime tĂ« mundshme territori”. Por kjo dukej se ndaloi shumĂ« pĂ«rpara se tĂ« diktonte shkĂ«mbime tĂ« tilla, siç Ă«shtĂ« frikĂ«suar.

Ndoshta sinjali mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m nga takimi ishte hapja e dukshme e Trump ndaj garancive tĂ« sigurisĂ« pĂ«r UkrainĂ«n. Steve Witkoff, i dĂ«rguari i Trump, i cili ishte gjithashtu i pranishĂ«m nĂ« takimin e ZyrĂ«s Ovale, kishte sugjeruar njĂ« ditĂ« mĂ« parĂ« se Amerika ishte e hapur pĂ«r garanci “tĂ« ngjashme me Nenin PesĂ«â€ dhe se Rusia e kishte pranuar kĂ«tĂ« ide. Nuk Ă«shtĂ« e qartĂ« se çfarĂ« do tĂ« thoshte kjo nĂ« praktikĂ«.

Trump tha se Ukraina do tĂ« kishte “shumĂ« ndihmĂ«â€ si pjesĂ« e çdo marrĂ«veshjeje. Forcat evropiane do tĂ« ishin “vija e parĂ« e mbrojtjes”, tha ai, ndoshta duke aluduar nĂ« planet e udhĂ«hequra nga Britania dhe Franca pĂ«r njĂ« vendosje ushtarake nĂ« UkrainĂ«, por “ne do t’i ndihmojmĂ« ata, do tĂ« pĂ«rfshihemi”.

Zelensky, pasi kishte mësuar nga ashpërsia në fillim të vitit, e lavdëroi me gjithë shpirt Trump, duke shmangur çdo aluzion mospajtimi. Por në praktikë, ai përballet me një detyrë të vështirë. Ideja e Ukrainës që vullnetarisht të heqë dorë nga pjesët perëndimore të fortifikuara rëndë të Donbasit, një rajon në juglindje të Ukrainës, është anatemë për shumicën dërrmuese të ukrainasve. Përveç përkeqësimit të pozicionit ushtarak të Ukrainës, kjo mund të destabilizojë edhe vendin politikisht.

Zelensky tha se i kishte treguar Trump “shumĂ« detaje nĂ« fushĂ«n e betejĂ«s” nĂ« njĂ« hartĂ« nĂ« ZyrĂ«n Ovale.

NĂ« tĂ« kundĂ«rt, zyrtarĂ«t ukrainas janĂ« mĂ« tĂ« hapur ndaj idesĂ« sĂ« njĂ« ngrirjeje. “Vija bazĂ« po ndalet nĂ« vijĂ«n e konfliktit”, thotĂ« njĂ« zyrtar i lartĂ« ukrainas. Ka besim se njĂ« marrĂ«veshje afatshkurtĂ«r Ă«shtĂ« e arritshme, por ka shumĂ« dyshime se sa gjatĂ« do tĂ« zgjasĂ«. «Do tĂ« jemi nĂ« konflikt me njĂ«ri-tjetrin pĂ«r njĂ«farĂ« kohe, kjo Ă«shtĂ« e sigurt», thotĂ« zyrtari. “Qindra vjet histori tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta na e tregojnĂ« kĂ«tĂ«â€.

Pasi takimi i Trump me Zelenskyn pĂ«rfundoi, tĂ« dy burrat dolĂ«n pa asnjĂ« shenjĂ« mosmarrĂ«veshjeje nĂ« ZyrĂ«n Ovale, pasi kamerat u larguan. Atyre iu bashkuan Mark Rutte, Emmanuel Macron, Giorgia Meloni, Friedrich Merz, Keir Starmer, Alexander Stubb dhe Ursula von der Leyen, udhĂ«heqĂ«sit e NATO-s, FrancĂ«s, ItalisĂ«, GjermanisĂ«, BritanisĂ«, FinlandĂ«s dhe Komisionit Evropian pĂ«rkatĂ«sisht – njĂ« shfaqje e rĂ«ndĂ«sishme e forcĂ«s diplomatike e projektuar pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur pozicionin e Zelensky dhe pĂ«r tĂ« formĂ«suar mendimin e zotit Trump.

Trump vlerësoi me bollëk secilin aleat me radhë. Negociatat mbi natyrën e saktë të një garancie sigurie për Ukrainën pritet të zgjasin me orë të tëra. Por perspektiva e një takimi të jashtëzakonshëm që përfshin Trump, Putin dhe njeriun që rusi është përpjekur ta rrëzojë dhe ta vrasë, Zelensky, mund të jetë duke u afruar./E.T

↗

Manja: Përmbarimi ekzekutoi mbi 6,800 vendime gjyqësore në 7 muajt e parë të vitit

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Ministri i DrejtĂ«sisĂ«, Ulsi Manja, bĂ«ri tĂ« ditur se gjatĂ« periudhĂ«s janar–korrik 2025, ShĂ«rbimi PĂ«rmbarimor ka ekzekutuar mbi 6,800 vendime gjyqĂ«sore, duke garantuar zbatimin e tyre dhe forcimin e shtetit tĂ« sĂ« drejtĂ«s.

“Ky rezultat tregon pĂ«rkushtimin e strukturave pĂ«rmbarimore dhe punĂ«n e pandĂ«rprerĂ« tĂ« MinistrisĂ« sĂ« DrejtĂ«sisĂ« nĂ« garantimin e drejtĂ«sisĂ« pĂ«r qytetarĂ«t,” u shpreh Manja.

Sipas tij, përforcimi i efikasitetit të përmbarimit është një element kyç për besimin në sistemin e drejtësisë dhe barazinë përpara ligjit.

Ministria e Drejtësisë vijon punën për modernizimin e shërbimit përmbarimor dhe dixhitalizimin e procedurave, me qëllim ofrimin e një shërbimi më transparent dhe efektiv për qytetarët./E.T

↗

Putin Ă«shtĂ« njĂ« “pĂ«rbindĂ«sh” qĂ« “duhet tĂ« vazhdojĂ« tĂ« hajĂ«â€ pĂ«r tĂ« mbijetuar

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Vladimir Putini Ă«shtĂ« “njĂ« grabitqar, njĂ« pĂ«rbindĂ«sh nĂ« pragun tonĂ«â€ qĂ« “duhet tĂ« vazhdojĂ« tĂ« hajĂ«â€ pĂ«r “mbijetesĂ«n e tij”, paralajmĂ«roi Emmanuel Macron tĂ« martĂ«n, duke u bĂ«rĂ« thirrje evropianĂ«ve “tĂ« mos jenĂ« naivĂ«â€ pĂ«rballĂ« RusisĂ«, e cila do tĂ« jetĂ« “njĂ« fuqi destabilizuese nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme”.

“QĂ« nga viti 2007-2008 (ndĂ«rhyrja ruse nĂ« Gjeorgji), presidenti Putin rrallĂ« i ka mbajtur angazhimet e tij. Ai ka qenĂ« vazhdimisht njĂ« fuqi destabilizuese. Dhe ai kĂ«rkoi tĂ« rishikojĂ« kufijtĂ« pĂ«r tĂ« zgjeruar pushtetin e tij”, nĂ«nvizoi presidenti francez nĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r LCI.

Presidenti francez beson se “Rusia Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« fuqi destabilizuese e qĂ«ndrueshme dhe njĂ« kĂ«rcĂ«nim potencial pĂ«r shumĂ« prej nesh”.

“NjĂ« vend qĂ« investon 40 pĂ«r qind tĂ« buxhetit tĂ« tij nĂ« pajisje tĂ« tilla, i cili ka mobilizuar njĂ« ushtri prej mĂ« shumĂ« se 1.3 milionĂ« burrash, nuk do tĂ« kthehet nĂ« njĂ« gjendje paqeje dhe njĂ« sistem demokratik tĂ« hapur brenda natĂ«s”, paralajmĂ«roi ai.

“Pra, duke pĂ«rfshirĂ« edhe mbijetesĂ«n e tij, ai (Putini) duhet tĂ« vazhdojĂ« tĂ« hajĂ«. Pra. Dhe kĂ«shtu ai Ă«shtĂ« njĂ« grabitqar, ai Ă«shtĂ« njĂ« pĂ«rbindĂ«sh nĂ« pragun tonĂ«. Nuk po them qĂ« nesĂ«r, Ă«shtĂ« Franca qĂ« do tĂ« sulmohet, por nĂ« fund tĂ« fundit Ă«shtĂ« njĂ« kĂ«rcĂ«nim pĂ«r evropianĂ«t (
) Nuk duhet tĂ« jemi naivĂ«â€, kĂ«mbĂ«nguli Macron.

Kjo intervistë u zhvillua në fund të takimit në Washington midis Donald Trump dhe disa udhëheqësve evropianë ku u njoftua mbajtja e një takimi midis Volodymyr Zelensky dhe Vladimir Putin.

Por, në një intervistë tjetër me kanalin amerikan NBC News, Emmanuel Macron nuk e fshehu faktin se nuk ndante optimizmin e Donald Trump për mundësinë e arritjes së një marrëveshjeje paqeje.

“Kur shoh situatĂ«n dhe faktet, nuk e shoh presidentin Putin tĂ« dĂ«shirojĂ« paqe tani, por ndoshta jam shumĂ« pesimist”, tha ai./E.T

↗

A munden SH.B.A.. të vazhdojnë garantuesin e Paqes për Evropën

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Nga Abdyl Koprencka

Amerika e pa aftë ndër bisedime politike dhe pa nji pregatitje si duhet ushtarakisht që ti japi fund luftës në Ukraine dëshëron që të ndihmojë në mënyrë sa më shpejt që të jetë e mundur të zgjidhi konfliktin Europian.

Kanë kaluar më tepër se njiqind vjet dhe asnji traktat Paqe Europiane nuk është nënëshkruar pa pjesmarjen e SH.B.A. Ishte visioni i formur i Presidentt Woodrow Wilson qe vendosi traktatin e Paqes mbas luftes pare botnore, dhe Harry Truman çelnikosi rregullin mbas luftës dytë botnore, në koferencën e Potznamit, se bashku me Stalinin dhe Wiston Churchillin. Në vitin 1995 ishte delegacioni Amerikan me në krye Richard Hollbruk i cili udhëhoqi bisedimet për ti dhënë fund luftës nën ish Jugosllavi.
Ndoshta kjo traditë ishte arsyeja që Presidenti Trump vendosi të takohej me Putinin në Alaska për ti dhënë fund luftës në Ukraine dhe njikohësisht duke përfshirë edhe çështje të tjera. Mbi të gjitha është Amerika fuqia kryesore e Europës sepse ajo ndodhet në krye të Paktit Atllantik të Veriut(NATO). Kështu që edhe Amerika e ndjen përgjegjsinë e saj në këtë pikë.
Kur afroheshin çastet e organizimit të sumitit për zgjidhjen e fatit të Ukrainës shanset ishin pothuajse të pa realizuara. Putini ngrinte nji seri pengesash dhe krijonte një seri rrugësh të errëta me qëllim djallëzor në mënyrë konsekuente për të penguar zgjidhjen. Administrata e Trumpit publikisht ka deklaruar se do ta paksoj presencën ushtarake në Evropë. Kjo sjell rezultatin se bisedimet Trump Putin janë më tepër të zgjatura se sa ta perfundojnë luftën. Kjo sjell humbjen e Ukrainës.
RusĂ«t janĂ« tĂ« vetĂ«dishĂ«m se zgjatja e luftĂ«s pĂ«r tre vite ka ritur vĂ«shtirsitĂ« nĂ« fushĂ«n ushtarake dhe ekonomike gjithashtu. Por kur çĂȘshtja Ă«shtĂ« tek Ukraina zelli Putininit Ă«shtĂ« i limituar sepse edhe nĂ« fushĂ«n e betejĂ«s ushtrija Ruse ka fituar dhe sidomos kětĂ« javĂ« e ka shtyrĂ« vijĂ«n e frontit. Por do vijĂ« njĂ« kohĂ« qĂ« Putini ta kuptojĂ« se nuk do do jetĂ« nĂ« gjĂ«ndje tĂ« arrij qellimin fillestar, pushtimin e plotĂ« tĂ« UkrainĂ«s. MegjithatĂ« nuk mund tĂ« mendohet se ka arsye pĂ«r ta abandonuar kĂ«tĂ« qĂ«llim.
Putini ka përdorur negociatat duke arsyetuar në favor të tij përpara pushtimit Krimesë në vitin 2014 gjithashtu edhe në invazionin e Ukrainës Lindore. Qëllimi i tij kryesor është pushtimi territoreve. Njëkohësisht do të ushtroj kontroll mbi Ukrainën ose të paktën të ketë të drejtën e vendosjes vetos në politikën e jashtëme të Kievit. Përsa i përket kësaj pike invazioni është një dështim. Edhe pse Rusia ka kapur territoret në vitin 2014 qëllimet e saja politike nuk ka mundur ti arrij. Përkundrazi Kievi u detyrua të jetë sa më pak i lidhur me Rusinë dhe është plotësisht i qarte sidomos mbas pushtimeve të vitit 2014.
Megjithëse Amerika dhe Europa akuzuan Rusin si grabitëse tokash ata nuk ndërhynë ushtarakisht direkt njikohësisht sanksionet ekonomike nuk patën ndonji efekt themelor. Në vitet 2014- 2015 Rusia bëri marëveshje me Francën, Ukrainën dhe Britanin (duke përjashtuar Krimen) të largohej nga territoret e okupuara me kusht që atyre duhej tu jepej statusi i indipendencës. Ky ishte qëllimi i Putini se ai donte të bindi opinionin publik botnor se kishte qëllime relativisht pozitive. Ai shkoi në Ukrainë por jo më larg dhe ai po mendonte të largohesh.
Putini gjithashtu të jepte të kuptohej sikur kjo ishte thjesht një mendim i kotë. Ai lajkëtonte Amerikën dhe Europën duke i thënë se duke dështuar përpara forcës Ruse ishin treguar të matur për të evituar një luftë botnore. Në vitet që pasuan diplomatët Rus krijuan një seri takimesh duke ngritur këtë ide sa arritën të implementonin një marrëveshje kolektive e si rezultat në vitin 2012 Franca, Gjermania duke përfshirë. Amerikën ristabilizuan mardhëniet me Rusin. Por Rusia nuk tërhoqi kurrë ushtarët nga Ukraina. Figura e Putinit nga ana diplomatike ishe plotësisht asgjë por duke qëndruar në origjinën e tij duke u pregatitur për invazionin e Ukrainës në vitin 2022. Ky sfond ose histori të lejon të kuptosh shumë kollaj natyrën e negociatave dhe qëllimin e samitit të Alaskës. Kremlini paraqiste kënaqësi takimin e Putinit me Trumpin por qëllimet e tyre ishin shumë të errëta dhe pa asnjë shpresë zgjidhje.
Ndërkaq Preidenti i Ukrainës Zelenski insistoi se nuk do lëshoj as një metër tokë okupatorit. Frika e Kievit ishte se Trumpi do ti bëj presion Ukrainës për ti dhënë fund luftës duke dorëzuar disa toka të pushtuara duke e legjitimuar invazionin dhe duke hapur rrugën për një agresion të ri në një të arthme.
Faktikisht ose historikisht prezenca e SH.B.A. ka qĂ«nĂ« pozitive nĂ« pĂ«rfundimin e luftrave ne Europe sigurisht edhe duke treguar tĂ« paktĂȘn epĂ«rsin ushtarake. Wilson bashkoi FrancĂ«n me Britanin nĂ« Versaj sepse trupat Amerikane ndihmuan humbjen e Gjermanis gjatĂ« luftĂ«s parĂ« botnore. Mbas luftĂ«s dytĂ« botnore Truman kishte parasysh edhe Stalinin ku ushtrija e tyre kishte okupuar pothuajse gjithĂ« lindjen e EuropĂ«s.
NĂ« vitin 1990 Amerika kishte tĂ« drejten tĂ« pĂ«rcaktoj t’arthmen Europiane pĂ«r arsye se ishte e pa kundĂ«rshtushme ndodhi e vetme nĂ« fitimin luftĂ«s ftohtĂ« dhe njĂ«kohĂ«sisht e vetmja krye fuqi botnore. PĂ«r ti dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« ish Jugosllavi

Putini gjithmonë ka zell me përfitu kohë duke
angazhuar bisedime paqësore të pa sinqerta.

Holbrook thiri përfaqësuesit e Serbis, Kroacis dhe Bosnjës për të negociuar në bazën Ajrore Ushtaraka në Dajton,Ohio, për ti dhënë nji mesazh pjesmarësve duke i paraqitur forcën Ajrore Amerikane. Ai ja arriti qëllimit.
Me UkrainĂ«n, nĂ« kundĂ«rshtim, ndryshoi gjithçka. Washingtoni e ndihmoi materjalisht me armatim por qĂ«ndroi larg luftĂ«s.. Tashti Sh.B.A. Nuk don tĂ« realizoj marrĂ«veshjet me UkrainĂ«n. “Ne kemi mbaruar me furnizimin e UkrainĂ«s nĂ« biznesin ushtarak”. NĂ«n Presidenti J.D.Vance bĂ«ri njĂ« lajmĂ«rim me 10 Gusht pese ditĂ« pĂ«rpara metingut AlaskĂ«s. PĂ«rsa i pĂ«rket administratĂ«s tĂ« Trumpit lufta e UkrainĂ«s nuk Ă«shtĂ« pĂ«r tĂ« treguar forcĂ«n Amerikane nĂ« EuropĂ«, ne do ta paksojmĂ« atĂ« duke ja lĂ«ne kĂ«tĂ« punĂ« EuropĂ«s pĂ«r tĂ« mbrojtur shtetasit e tyre.
Kjo nuk do të thotë se administrata do të shmangi diplomacinë me Rusinë. Negociata mund të fillojn të marrin fund por mund të ket përfitime nga ngjarjet e papritura. Por grupi i Trumpit duhet ta ketë parasysh se Putini ka nxitje të përfitoj në kohë duke angazhuar bashkëbisedime të pa sinqerta sikur ai ka vepruar shpesh edhe në të kaluarën. Me që SH.B.A. ka qëndruar larg konfiktit dhe nuk ka asnji interes për ta detyruar Rusinë për një marrëveshje ata që duhet ta ndalojnë luftën janë Ukraina me partnerët e saj. Për herë të parë në njiqind vjet Amerika qëndron një spektator se sa nje pjesmarrës në zgjidhjen e një lufte me rëndësi në Evropë.

Autori: “Michael Kimmage Ă«shtĂ« profesor i historise nĂ« Universitetin Katolik tĂ« AmerikĂ«s dhe autor i librit “PĂ«rplasjet: Lufta nĂ« UkrainĂ« dhe origjina e pa stabilitetit tĂ« ri global”.

Përkthyer nga WSJ date !6/17 Gusht 2025. Edicioni e Shtunë/e Djelë.

Abdyl Ali Koprëncka

20W 84

New York 16 Gusht 2025.

↗

Piromanët

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Nga ARTUR  AJAZI

Ata nuk i njohin zgjedhjet. Nuk i kanĂ« njohur edhe para 20 vitesh, edhe para 12 vitesh, edhe sivjet ata nuk i njohin zgjedhjet. Nuk njohin rezultatin, kryeministrin, qeverinĂ«, nuk njohin ministrat, deputetĂ«t, nuk njohin as ligjet e vendit. Ata njohin mire vetĂ«m profesionin Ă« “piramanit”. E patĂ« vitin e kaluar, si vihej zjarri nĂ« sallĂ«n e Parlamentit, nĂ« rrugĂ«, bulevarde, gjithandej. E patĂ«, si digjnin karriget, tavolinat, si hidhnin flakadanĂ« nĂ« podiumin e kryetares sĂ« Kuvendit, tek ministrat, kudo me  flakadanĂ«. KĂ«të  do tĂ« bĂ«jnĂ« edhe kĂ«tĂ« legjislaturĂ«. KanĂ« ujdisur molotovĂ«t, dhe po i mbajnĂ« gati pĂ«r sallĂ«n Ă« Parlamentit, pĂ«r protestat e “fuqishme” popullore, sepse ata nuk njohin rezultatin Ă« zgjedhjeve. KanĂ« 16 palĂ« zgjedhje qĂ« humbin, qĂ« humbin thellĂ« nĂ« çdo 4 vjet, dhe sĂ«rish Berisha duke e pĂ«rdorur PD-nĂ« si “patericĂ«â€, thotĂ« “keni pĂ«r tĂ« parĂ« sa tĂ« vijĂ« Shtatori, sepse nuk njohim zgjedhje farsĂ«â€. Mbetet njeriu dhe politikani i  vetĂ«m nĂ« botĂ«, qĂ« nuk ka njohur kurrĂ« rezultatin e zgjedhjeve tĂ« veta, kurrĂ« nuk ka pranuar se ka humbur. NjĂ« kompleks nga e kaluara e tij komuniste. Por ja, Shtatori po afron, dhe bashkĂ« me tĂ«, edhe nisja e punimeve tĂ« Parlamentit tĂ« ri.Partia Demokratike, pas 11 Majit, humbjes sĂ« thellĂ«, ka pĂ«suar edhe goditje tĂ« tjera nga nderkombĂ«tarĂ«t. Veçanarisht nga pĂ«rtej Atlantikut. SHBA, DASH dhe Trump, as duan t’ja dinĂ« pĂ«r hallin Ă« madh tĂ« Doktorit tĂ« PD-sĂ«, qĂ« Ă«shtĂ« “non-grata” e marrë  qysh nga koha e Biden. Ç’nuk bĂ«ri dhe ç’nuk tha Berisha lidhur me ardhjen Ă« Trump. “E kam mik, e kam partner politik, e kam tĂ« njohur tĂ« vjetĂ«r”, madje mori edhe La Civitan, ti bĂ«nte fushatĂ«n, por ja qĂ« humbja Ă« zgjedhjeve nĂ« 11 Maj ishte e paevitueshme. Doktori kujton se amerikanĂ«t harrojnĂ« lehtĂ«, sjelljet e tij dhe shpurĂ«s tij nĂ« Parlament, apo fyerjet dhe shantazhet ndaj ambasadores Juri Kim, apo dhe sulmet Ă« tjera ndaj DASH. Duhet tĂ« jesh dritĂ«shkurtĂ«r, tĂ« mendosh dhe besosh se, “me amerikanĂ«t mund tja dalĂ«sh duke u shtrirur sikur je demokrat, sikur je konservator, apo lider i madh”. NjĂ« parti piromanĂ«sh, qĂ« mbushin trastet me flakadanĂ« dhe molotovĂ«, nuk mund tĂ« pranohet lehtĂ« nga amerikanĂ«t apo dhe europianĂ«t. Politika amerikane nuk funksionon si diçka momenti, as si fenomen i sivjetshĂ«m apo vitit tjeter, pasi politika amerikane ka diapason 30 apo 40 vjeçar. AmerikanĂ«t nuk punojnĂ« pĂ«r sot, dhe nuk bĂ«jnĂ« ujdira pĂ«r “hatĂ«r tĂ« mikut”. Ata e shohin  gjithçka (siç nuk e shohim ne) tĂ« lidhur me SHBA, dhe interesin Ă« amerikanĂ«ve. KĂ«tĂ« ka harruar Doktori, dhe vazhdon tĂ« gabojĂ« kur beson se “do t’ja dalĂ« duke paguar miliona dollar” pĂ«r tĂ« hequr njollĂ«n Ă« tyre.

↗

Pse nuk na lejon Shqipëria të blejmë kriptomonedha! Janë makineria e sotme financiare!

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si
NGA BEN BLUSHI

Para disa kohësh i kërkova bankës sime leje të blej një ethereum.

Përgjigja ishte negative. Bankat shqiptare nuk lejojnë transferta me aplikacionet që shesin kriptomonedha.

Atëherë provova një banke tjetër. Pastaj një tjetër, një tjetër dhe një tjetër.

Katër banka rresht thanë jo.

Nuk mund të them se nuk isha i përgatitur.

Bankat kanë fituar me ligj të drejtën të vendosin se ku i investojmë ne paratë e tona.

NĂ«se atyre nuk u pĂ«lqen destinacioni, thonĂ« jo dhe t’i mbajnĂ« kursimet tĂ« bllokuara.

PĂ«rvec cĂ«nimit tĂ« dinjitetit si klient, t’i pĂ«son dhe edhe njĂ« humbje financiare tĂ« cilĂ«n banka natyrisht nuk e kompeson.

Pra je dy herë i abuzuar dhe i humbur.

Megjithatë nuk është kjo çështja.

Çështja Ă«shtĂ« pse Ă«shtĂ« e ndaluar tĂ« blesh kriptomonedha nĂ« ShqipĂ«ri?

Pse ligjet e Republikës sonë nuk lejojnë të blesh ethereum apo bitcoin apo xrp?

Një bankier e ka të lehtë përgjigjen.

Bankat nuk duan që paratë të investohen në kriptomonedha sepse ky fluks, pra ky fluturim depozitash mund ta rrezikojë vetë bankën.

Kriptomonedhat kanë lindur për të lehtësuar qarkullimin e vlerave monetare dhe mallrave pa ndihmën e bankave.

Decentrazimi i parasë është pa dyshim një revolucion financiar dhe ne jemi në ditët e tij te para.

Ne i ngjajmë atyre njerëzve që në fillim të viteve 1900 kishin frikë nga makinat e reja prej hekuri dhe këmbëngulnin të shkonin në punë me mushka.

Makinat e sotme financiare janë kriptot, mushkat dhe gomerët janë paratë tradicionale që kemi akoma në xhep.

Mirëpo gjërat po ndryshojnë me shpejtësi në favor të makinave të cilat janë më të shpejta se mushkat që u zhdukën nga rrugët e pluhurosura të të botës.

Dhjetë vjet më vonë mund të ketë ende banka, por mund të mos ketë monedha fizike, dollarë, euro dhe lek.

Transanksionet do kryhen me kriptomonedha.

Rrogën mund ta marrësh me kripto dhe nga celulari mund të blesh një makinë në Gjermani me 0.36 bitcoin, apo të paguash pushimet në Himarë me 0.5 ethereum, sipas vlerave që kanë sot.

Paraja cash do zhduket si mushkat dhe gomerët e dashur, por të panevojshëm.

Pikërisht kjo lehtësi e ka kthyer garën e kriptove në një stuhi financiare.

Bota po çmendet duke blerë dhe duke shitur kriptomonedha.

Shtetet po ashtu po blejnë biitcon në mënyrë masive.

Në Kongresin amerikan sapo është prezantuar një propozim që i kërkon qeverisë të blejë 1 milion bitcoin me paratë e taksapaguesve.

Të gjithë nxitojnë të blejnë duke e ditur se bitcoin ka një tavan.

Ndryshe nga paratë që shtypen nga bankat në varësi të nevojave, bitcoin ekziston me një numër limit përtej të cilit nuk ka më.

Krijuesi enigmatik i kësaj parasje financiare, Satoshi Nakamoto ka planifikuar vetëm 21 milion bitcoin.

Asnjë më shumë asnjë më pak. Askush nuk i shton dot. Asnjë shtet, asnjë bankë dhe asnjë fuqi financiare, kushdo qoftë ajo.

Nga këta 21 milion bitcoin, 19.5 milion janë hedhur në treg, janë gërrmuar, apo janë majnur dhe vetën 1.5 milion nuk kanë dalë ende nga miniera.

Nga 8 miliard banorë të Tokës, vetëm 1 për qind apo nja 100 milion njerëz posedojnë një bitcoin që do të thotë se kërkesa do rritet shumë në të ardhmen.

E njëjta llogjikë vlen edhe për kriptomonedhat e tjera pavarësisht se bitcoin dhe ethereum kanë fituar monopolin në treg.

Ky monopoli bashkë me mungesën e rrit çmimin vazhdimisht.

Në pril 2023 një bitcoin vlente 30 mijë dollarë, sot që flasim vlera e tij është 115 mijë dollarë.

Akutalisht vlera totale e kapitalit bitcoin ka kaluar 2.3 trilion dollarë.

Pra bitcoin ka kaluar GDP e Italisë që është pak më pak se kaq, ka kaluar GDP e Spanjës që është 1.7 trilion dhe natyrisht edhe të Rusisë që është 2.1 trillion.

Vetëm gjashtë vende të botës kanë GDP më të madhe se Bitcoin por kjo nuk do zgjasë shumë.

Nga ana tjetër Bitcoin kapërceu vlerën e kompanisë Amazon të Jeff Bezos para disa ditësh për të kapur vendin e gjashtë në botë dhe ndoshta deri në fund të vitit mund ta kalojë Apple që vlen 3.3 trilion dollar si kompania e katërt më e madhe në botë.

Ndërsa Teslan e Elon Musk e ka kapërcyer me kohë.

Si është e mundur kjo?

Pse po blejnë të gjithë kripto?

Ka vetëm një shpjegim.

Makinat e reja sapo kanĂ« hyrĂ« nĂ« rrugĂ« pĂ«r tĂ« zĂ«vendĂ«suar mushkat dhe njerĂ«zit po vrapojnĂ« pĂ«r t’i blerĂ«.

Madje po mbajnë rradhë dhe prandaj çmimi rritet çdo ditë.

Nëse dikush do kishte blerë një ethereum në prill të këtij viti, kur vlera e tij ishte 1500 dollarë sot do kishte fituar tre herë më shumë sepse vlera kërceu mbi 4500 dollarë.

AsnjĂ« banka nuk t’i jep kĂ«to fitime.

AsnjĂ« biznes legal nuk t’i garanton kĂ«to tĂ« ardhura, as blerja e njĂ« apartamenti dhe as stoqet financiare.

Nëse i jep bankës dhjetë mijë dollarë, në fund të vitit ajo të jep si fitim nga interesat 400 dollarë.

Kjo shifër është më pak se rroga minimale e Shqipërisë dhe pothuajse e barabartë me një pension mesatar.

Por nëse këto 10 mijë dollarë i investon në ethereum, në fund të vitit mund të fitosh njëzet mijë dollarë.

Kjo është arsyeja pse bankat nuk i lejojnë transfertat me kripto. Ato rivalizojnë fitimet e tyre.

Sidoqoftë unë i kuptoj bankat.

Ajo që nuk kuptoj është pse shteti shqiptar nuk lejon transfertat me kriptomonedha.

Pse shteti nuk i detyron bankat me ligj, të na lejojnë të blejmë kripto siç kanë vendosur shumë shtete të tjera?

Kur arrin në këtë pikë të arsyetimit situata bëhet absurde.

Shqipëria i njeh me ligj kriptomonedhat, por nuk ka asnjë ligj që lejon blerjen e tyre.

Kjo është njëlloj sikur ta njohësh celularin si mjet komunikimi, por të pengosh blerjen e tij në treg.

Nuk e pengon me ligj, por e pengon me mungesën e ligjit.

Pra, nëse një shqiptar do të blejë sot ethereum apo bitcoin ai duhet të shkelë ligjin.

Dhe ja si ndodh ky krim.

Ka shumë dealer në Tiranë që bëjnë punën e bankave.

Ata marrin paratĂ« e tua qĂ« mund t’i kesh tĂ«rhequr cash nga banka dhe blejnĂ« kripto nĂ« emrin tĂ«nd.

Ata janë facilitues, lehtësues të një mijë procedurave, letrave, emaileve dhe trasfertash.

Ata njohin gjuhën e applikacioneve financiare si Binance dhe Kraken dhe kanë portofolet e tyre.

Këta tregtarë të guximshëm që i ngjajnë kambistëve të dikurshëm bëjnë atë që duhet të bëjnë bënkat.

Ata garantojnë transaksionin dhe mbajnë një komision 3 për qind për çdo blerje.

Për 5000 dollarë ethereum ata përfitojnë 150 dollarë.

Por unĂ« nuk kam ndĂ«rmend t’i qaj hallin bankave.

Ato duan të humbin, le të humbin.

Çështja Ă«shtĂ« se megjithĂ«se shteti i njeh kriptomonedhat, tregtimin e tyre nĂ« rrugĂ« jashtĂ« bankare e konsideron krim.

Kjo situatë është idiote.

Nuk dua të humb kohën me këtë absurd që meriton një satirë, por nuk kuptoj pse Shqipëria po e humb këtë shans?

Ka disa shtete sot në botë që po e shfrytëzojë shumë mirë minierën e artë të kriptove që fatmirësisht nuk ekziston në nëntokën e asnjë vendi, por gjendet në kompjuterat e cdo vendi.

Shtetet më inteligjente po përfitojnë të parët.

Një prej tyre është El Salvadori që udhëhiqet nga një djall agresiv, pastaj me rradhe Zvicra, Singapori etj.

Amerika ka premtuar se do blejë më shumë bitcoin se cdo shtet tjetër dhe deri diku po e mban fjalën sepse presidenti i saj i ka lënë investimet në kulla betoni dhe po blen vetëm kriptomonedha me paratë e veta.

Si një vend që i pranon me lehtësi eksperimentet, Shqipëria mund të kthehej në një super hub rajonal kriptomonedhash.

Ti lejosh shtetasve tĂ« t’u tĂ« bĂ«jnĂ« cfarĂ« tĂ« duan me kursimet e tyre Ă«shtĂ« minimumi i lirisĂ«.

Sot 15 për qind e sllovenëve posedojnë kripto, 13 për qind e grekëve po ashtu, 3 për qind e serbëve dhe vetëm 1.43 për qind e shqiptarëve.

E pse duhet të jemi edhe këtu të fundit?

Përvecse të liberalizojë tregun Shqipëria mund ta ulë tatimin e fitimit 15 për qind për kriptot.

Por edhe ky nivel tatim do ishte njĂ« mrekulli e vogĂ«l nĂ«se bankat tĂ« lejojnĂ« t’i kthesh paratĂ« e fituara nĂ« bankĂ«, por kjo nuk lejohet.

ParatĂ« nga kriptot nuk i kthen dot nĂ« bankĂ« por duhet t’i marrĂ«sh cash.

KĂ«shtu bankat humbin nga transferta, shteti humb nga tatimi i fitimit dhe informaliteti rritet.

Paratë do vazhdojnë të dalin nga bankat cash për të shkuar drejt kriptomonedhave.

Ky është një cikël i gjatë humbjesh që radari i ngathët i shtetit shqiptar nuk e kap fare.

Mirëpo horizonti po ndryshon.

Paratë nuhasin më shpejt se shtetet.

Të gjitha vendet që janë hapur për kriptot, kanë thitur më shumë investime në bankat e tyre.

Nëse do i shkonte kësaj rruge Shqipëria mund të mblidhte kapitale nga Italia, Greqia, Kosova, Maqedonia etj pra nga vende të cilat janë shumë më konservatore se ne sa i takon kriptomonedhave.

Nën diktatin e bankave të veta Italia po planifikon ta cojë tatimin e fitimit nga kriptomonedhat nga 26 në 42 për qind, cka e bën një vend shumë armiqësor ndaj kriptove.

Italia i ka shpallur luftë kriptove por Shqipëria duhet të ndjekë një rrugë tjetër.

Nëse ajo e ul tatimin atëherë qindra italianë do i blenin kriptot nga bankat shqiptare duke ia paguar tatimet shtetit shqiptar.

Natyrisht Shqipëria nuk blen dot kriptomonedha me paratë e buxhetit të saj.

Duke e njohur pak trajektoren e thashethemeve shqiptare kjo rrugë do shkaktonte një furtunë akuzash, një panik të stimuluar sepse një palë do i thoshte palës tjetër, po i fut lekët e shqiptarëve tek Sudja.

Gjermania konfiskoi rreth 50 mijë bitcoin dhe i shitit për 2 miliard dollarë para dy vitesh.

NĂ«se do i shiste sot ato do ishin 6 miliardĂ« dollarĂ«, pra njĂ« e dhjeta e buxhetit tĂ« luftĂ«s qĂ« po bĂ«het gati tĂ« investojĂ« pĂ«r t’u mbrojtur nga Rusia.

Kur Gjermania nuk e ka këtë guxim, Shqipëria e vogël nuk mund ta ketë.

Por Shqipëria mund të bëjë dicka që gjermanët nuk e po e bëjnë, por Zvicra po e bën.

Shqipëria mund të krijojë zona të lira kriptomonedhash, ku taksat janë të ulëta, ku prodhohen start up për transferta të shpejta, ku lejohen minierat dhe inovacionet teknologike dhe ku njerëzit edukohen për një botë me kripto.

Kjo nuk është më cështje guximi, është çështje fantazije.

Në 100 vitet e fundit Shqipëria ka patur më shumë guxim se fantazi.

Guxim pĂ«r tĂ« t’i cuar paratĂ« aty ku ato nuk kthehen mĂ«, ShqipĂ«ria ka patur shpesh.

Nëse pyet chat gpt se në cfarë drejtimesh Shqipëria ka qenë lider në 100 vitet e fundit ajo të jep tre raste.

E para në ndalimin e fesë. Vendi i parë ateist në histori. Lider në botë.

E dyta në numrin e bunkerëve për frymë. Lider në botë.

E treta për ndalimin e tik tokut. Lider në botë.

Kjo renditje më intereson vetëm për të provuar dicka që e mendoj prej kohësh.

Ne jemi lider vetëm në ndalim.

Pra ne ndalojmë para gjithë të tjerëve.

Por tani ka ardhur koha të jemi lider në lejim.

Kriptomonedhat janë një mundësi.

Nuk ka nevojë për guxim, ka nevojë për fantazi.

↗

Pelegrinazhi i besimtarëve bektashinj në Tomorr, Policia shpall planin njëjavor të masave

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Festa e besimtarĂ«ve bektashinj, pelegrinazhi i pĂ«rvitshĂ«m i muajit gusht, qĂ« do tĂ« mbahet nĂ« Malin e Tomorrit, e njohur ndryshe edhe si “Festa e Kulmakut”, paraprihet edhe me masa tĂ« forta sigurie nga ana e PolicisĂ« sĂ« Shtetit, nĂ« bashkĂ«punim edhe me institucionet vendore, si dhe KryegjyshatĂ«n BotĂ«rore Bektashiane.

Drejtoria Vendore e Policisë Berat njoftoi sot (19 gusht) planin e posaçëm të masave për garantimin e rendit dhe sigurisë publike, gjatë pelegrinazhit në malin e Tomorrit. Ky pelegrinazh ka nisur prej ditës së djeshme dhe zgjat një javë.

“Ky plan ka si objektiva: parandalimin e aksidenteve rrugore, garantimin e qarkullimit tĂ« lehtĂ«suar tĂ« pĂ«rdoruesve tĂ« akseve rrugore tĂ« qarkut, si dhe garantimin e rendit dhe sigurisĂ« publike, para, gjatĂ« dhe pas zhvillimit tĂ« pelegrinazhit nĂ« malin e Tomorrit, i cili do tĂ« zhvillohet gjatĂ« periudhĂ«s 18-25 gusht. NĂ« zbatim tĂ« kĂ«tij plani masash, janĂ« planĂ«zuar shĂ«rbime shtesĂ« nĂ« tĂ« gjitha akset rrugore qĂ« tĂ« çojnĂ« nĂ« malin e Tomorrit, si dhe nĂ« ambientet e jashtme tĂ« objektit tĂ« kultit nĂ« kĂ«tĂ« mal”, bĂ«ri me dije policia vendore.

NjĂ«sitĂ« e tjera qĂ« do bashkĂ«punojnĂ« janĂ«; FNSH Fier, NjĂ«sinĂ« Operacionale pĂ«r SigurinĂ« Rrugore, organet e pushtetit vendor, PMNZSH–nĂ«, spitalin rajonal tĂ« Beratit dhe me KryegjyshatĂ«n BotĂ«rore Bektashiane.

Policia ka hartuar edhe segmentet që do të ndjekin besimtarët gjatë udhëtimit për të shkuar në Tomor dhe atë të kthimit pas.

Gjithashtu autobusët, furgonat me mbi 8 shtetas dhe minibusët nuk do të lejohen të qarkullojnë në aksin rrugor Plirëz-Teqeja e Kulmakut-Mali i Tomorrit. Për shkak të parametrave të rrugës, në segmentin rrugor Plirëz-Teqeja e Kulmakut, qarkullimi i mjeteve do të kryhet në kolonë dhe nuk do të lejohen parakalimet.

“PĂ«rmes kĂ«tij njoftimi ju sjellim nĂ« vĂ«mendje zbatimin rigororoz tĂ« rregullave tĂ« qarkullimit rrugor, respektimin e limiteve tĂ« shpejtĂ«sisĂ«, mosdrejtimin e mjetit nĂ« efektin e alkoolit, evitimin e pĂ«rdorimit tĂ« celularit gjatĂ« drejtimit tĂ« mjetit, si dhe pĂ«rdorimin e rripit tĂ« sigurimit. Gjithashtu, informojmĂ« tĂ« gjithĂ« drejtuesit e mjeteve dhe qytetarĂ«t qĂ« do tĂ« marrin pjesĂ« nĂ« kĂ«tĂ« pelegrinazh, se nĂ« tĂ« gjitha akset rrugore dhe nĂ« ambientet pĂ«rreth teqesĂ« sĂ« Kulmakut, 24 orĂ« dhe deri nĂ« pĂ«rfundim tĂ« pelegrinazhit, do tĂ« ketĂ« prezencĂ« tĂ« shĂ«rbimeve tĂ« PolicisĂ«, tĂ« cilat do t’ju asistojnĂ« dhe do t’ju japin ndihmĂ«, nĂ« çdo rast nevoje”, bĂ«n me dije policia, teksa nĂ« fund falĂ«nderon tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«t pĂ«r mirĂ«kuptimin dhe uron pelegrinazh tĂ« mbarĂ«.

Masat e Policisë, rrugët që do përdoren nga besimtarët dhe udhëzimet:
-Itinerari pĂ«r drejtuesit e mjeteve qĂ« shkojnĂ« nĂ« drejtim tĂ« malit tĂ« Tomorrit (drejt teqesĂ«) do tĂ« jetĂ«: “Hyrja e qytetit tĂ« Beratit – Rrethrrotullimi i Kombinatit – Unaza e qytetit – Rrethrrotullimi i UznovĂ«s – KryqĂ«zimi i PlirĂ«zit – Teqeja e Kulmakut”.
-Itineraret pĂ«r drejtuesit e mjeteve qĂ« kthehen nga mali i Tomorrit (nga teqeja) do tĂ« jenĂ«: “Teqeja e Kulmakut – Bargullaz – Pronovik – Poliçan – UznovĂ« – Rruga kryesore ‘Antipatrea’ – Rrethrrotullimi i Kombinatit”; “Teqeja e Kulmakut – Novaj – BogovĂ« – Poliçan – UznovĂ« – Rruga kryesore ‘Antipatrea’ – Rrethrrotullimi i Kombinatit”.
-Drejtuesit e mjeteve dhe pelegrinĂ«t qĂ« vijnĂ« nga qyteti i ÇorovodĂ«s, kĂ«shillohen tĂ« pĂ«rdorin aksin rrugor “ÇorovodĂ« – GjerbĂ«s – Teqeja e Kulmakut” dhe anasjelltas.
-NĂ« akset rrugore “Vlashuk KuçovĂ« – Berat”, ”Ura Kuçit – Dimal – Berat”, “Pobrat – Dimal – Berat”, ”Berat – Mali i Tomorrit”, ”Berat – ÇorovodĂ«â€ dhe ӂorovodĂ« – GjerbĂ«s – Mali i Tomorrit” nuk do tĂ« lejohen tĂ« qarkullojnĂ« mjetet e tonazhit tĂ« rĂ«ndĂ«, nga ora 06:00 deri nĂ« orĂ«n 24:00, gjatĂ« tĂ« gjitha ditĂ«ve tĂ« pelegrinazhit.
-AutobusĂ«t, furgonat me mbi 8 shtetas dhe minibusĂ«t nuk do tĂ« lejohen tĂ« qarkullojnĂ« nĂ« aksin rrugor “PlirĂ«z – Teqeja e Kulmakut – Mali i Tomorrit”.
-PĂ«r shkak tĂ« parametrave tĂ« rrugĂ«s, nĂ« segmentin rrugor “PlirĂ«z – Teqeja e Kulmakut”, qarkullimi i mjeteve do tĂ« kryhet nĂ« kolonĂ« dhe nuk do tĂ« lejohen parakalimet.
-Gjithashtu, janë të ndaluara qëndrimi dhe pushimi i mjeteve. Drejtuesit e mjeteve duhet të ndjekin udhëzimet e punonjësve të Policisë, për vendet ku do të lejohet qendrimi dhe parkimi i mjeteve.
↗

VIDEO/ Rama ndan pamje mes natyrës fantastike në Shtegun e Ngjyrave në Kukës

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Në rrethin e Kukësit natyra ofron një sërë monumentesh të cilat të impresionojnë jo vetëm më madhështinë e tyre dhe vlerat shkencore, por dhe me pasurinë e bjeshkëve të pasura me vlera kurative.

PĂ«r tĂ« apasionuarit ndaj natyrĂ«s, KukĂ«si ofron destinacione tĂ« shumta pĂ«r t’u vizituar, por bjeshkĂ«t, Liqeni i Kallabakut dhe Shtegu i Ngjyrave mbeten gjithmonĂ« mĂ« tĂ« preferuarit nga turistĂ«t.

Kryeministri Edi Rama ndau nĂ« rrjetet sociale pamje nga Shtegu i Ngjyrave nĂ« Shishtavec, pjesĂ« e Parkut Korab‑Koritnik.

Janë rreth 13 kilometra, pjesë e kullotave alpine ndër më të mëdhatë në Evropën Juglindore që të ofrojnë pamje të magjishme mes livadheve të gjelbra dhe luleve shumëngjyrëshe.

Ky shteg nis nga Novoseja apo Shishtaveci drejt fshatit GrykĂ« ÇajĂ« dhe kalon pĂ«rgjatĂ« kufirit tĂ« tre shteteve, KosovĂ«, ShqipĂ«ri dhe Maqedoni e Veriut.

Përgjatë shtegut mund të ngjitesh në Malin e Kallabakut 217 4m mbi nivelin e detit dhe mund të shohësh Malet e Sharrit që shtrihen që nga Kosova deri në Maqedoninë e Veriut.

Pjesa mĂ« e bukur e shtegut, e cila Ă«shtĂ« dhe pjesĂ« e High Scardus Trail, Ă«shtĂ« pjesa nga Maja e Kallabakut deri nĂ« fshatin GrykĂ« ÇajĂ«, njĂ« prej destinacioneve tĂ« preferuara turistike nĂ« KukĂ«s.

↗

Skandal në Itali! Shpërndahen videot intime të prezantuesit të njohur me partneren e tij

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Pamje intime të prezantuesit televiziv italian Stefano De Martino dhe të dashurës së tij, Caroline Tronelli, janë publikuar në internet pasi u kapën në mënyrë të paligjshme nga kamerat e mbikëqyrjes së shtëpisë së saj.

Videot janë shpërndarë në faqe interneti, aplikacione mesazhesh dhe grupe private në rrjetet sociale, duke shkaktuar një skandal të madh mediatik dhe ligjor në Itali.

De Martino reagoi menjëherë duke paraqitur një padi penale pranë Policisë së Porto Cervo dhe Prokurorisë së Romës, ndërsa avokatët e tij, Angelo dhe Sergio Pisani, konfirmuan se çdo kompensim i mundshëm nga çështja do të dhurohet për organizata bamirëse që mbështesin fëmijët dhe luftojnë ngacmimin kibernetik.

Padia kërkon identifikimin dhe ndjekjen penale të personave që arritën të nxjerrin materialet nga sistemi i mbikëqyrjes, si dhe të atyre që i shpërndanë ato më pas në rrjet. Avokatët theksuan se bëhet fjalë për një shkelje të rëndë të privatësisë dhe paralajmëruan se përdoruesit që ruajnë ose ndajnë videot mund të përballen me akuza penale.

NdĂ«rkohĂ«, Autoriteti Italian i Mbrojtjes sĂ« tĂ« DhĂ«nave (Garante per la Privacy) ka urdhĂ«ruar ndalimin e menjĂ«hershĂ«m dhe tĂ« pĂ«rhershĂ«m tĂ« shpĂ«rndarjes sĂ« videove dhe ka hapur njĂ« hetim zyrtar. NĂ« deklaratĂ«n e publikuar, Autoriteti nĂ«nvizon se publikimi i materialeve qĂ« lidhen me jetĂ«n intime tĂ« individĂ«ve, edhe kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r personazhe publikĂ«, “mund tĂ« shkaktojĂ« dĂ«m serioz dhe tĂ« pariparueshĂ«m”.

Hetimi synon jo vetëm autorët e parë të publikimit, por edhe ata që kanë shpërndarë materialet në rrjete sociale, shpesh duke i shoqëruar me komente fyese ndaj prezantuesit dhe familjes së tij./e.t

↗

AKAP u jep të drejtë ankese maturantëve për testin e Mjekësisë së Përgjithshme

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Agjencia Kombëtare e Arsimit Parauniversitar informoi sot se maturantët që po kryejnë testimin e informatizuar për Mjekësi të Përgjithshme kanë të drejtë të ankimojnë rezultatin.

NĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet sociale AKAP tha se “maturantĂ«t mund tĂ« paraqesin  ankesĂ«n me shkrim, pranĂ« QendrĂ«s sĂ« ShĂ«rbimeve Arsimore, brenda 1 (njĂ«) dite kalendarike nga shpallja e rezultatit tĂ« testimit tĂ« informatizuar”.

“QSHA-ja do tĂ« shqyrtojĂ« ankesĂ«n dhe kthen pĂ«rgjigje brenda 1 (njĂ«) dite nga paraqitja e ankesĂ«s”, tha AKAP.

MaturantĂ«t qĂ« kanĂ« preferuar tĂ« ndjekin studimet pĂ«r MjekĂ«si tĂ« PĂ«rgjithshme nga sot kanĂ« nisur t’i nĂ«nshtrohen testimit tĂ« informatizuar, qĂ« do tĂ« jetĂ« deri mĂ« 22 gusht.

Këtë vit kanë aplikuar 1202 kandidatë kanë aplikuar, ndërkohë që do të përzgjidhen 436 studentë, pasi pjesa tjetër i përket kuotave të trevave./e.t

↗

Si ChatGPT po riformëson funksionet njohëse dhe vendin e punës, ndikimet tek të rinjtë

✇Gazeta Fjala
By: Ke Si

Që kur ChatGPT filloi të përdorej në jetën e përditshme, nga mjediset arsimore e deri te zyrat e korporatave, është hapur një debat thelbësor mbi ndikimet që AI sjell te funksionet tona mendore dhe struktura pune.

Nga njĂ«ra anĂ«, pĂ«rdoruesit pĂ«rfitojnĂ« mbĂ«shtetje tĂ« menjĂ«hershme pĂ«r shkrim, analizĂ« e zgjidhje probleme; nga ana tjetĂ«r, studimet mĂ« tĂ« fundit paralajmĂ«rojnĂ« se “rehatia teknologjike” mund tĂ« vijĂ« me njĂ« çmim — ngarkesĂ« mendore mĂ« tĂ« ulĂ«t dhe zhveshje tĂ« aftĂ«sive kritike.

NjĂ« studim i MIT Media Lab, i monitoruar me EEG, ndriçon pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« “izolimin” e neuroneve tĂ« shkaktuar nga mbĂ«shtetja e vazhdueshme nĂ« ChatGPT. GjatĂ« eksperimentit, 54 pjesĂ«marrĂ«s u ndanĂ« nĂ« tre grupe: ata qĂ« punonin pa asnjĂ« mjet, ata qĂ« pĂ«rdornin Google Search dhe ata qĂ« pĂ«rdornin ChatGPT pĂ«r tĂ« shkruar ese.

Grupi i ChatGPT tregoi uljen më të madhe të valëve theta dhe gamma në zonat e lidhura me kujtesën dhe kontrollin ekzekutiv, ndërsa ese-t e tyre ishin më standarde e më pak origjinale.
Kur pjesĂ«marrĂ«sit u rikthyen te shkrimi pa AI, aktiviteti neural mbeti i dobĂ«t — njĂ« shenjĂ« e “borxhit njohĂ«s” qĂ« nuk fshihet lehtĂ«sisht.

Pasojat mbi mendimin kritik
Meta-analiza më e fundit në Nature, e bazuar në 51 studime eksperimëntale midis 2022-2025, evidenton përmirësime të konsiderueshme në performancën akademike të studentëve që përdorin ChatGPT si ndihmës mësimor.

MegjithatĂ«, autori kryesor i kĂ«saj analize paralajmĂ«ron se “efekti pozitiv” nĂ« nota nuk e pĂ«rjashton rrezikun e “humbjes” sĂ« reflektimit: pĂ«rdoruesit marrin pĂ«rgjigje tĂ« gatshme, por nuk ushtrojnĂ« aftĂ«sitĂ« e tyre pĂ«r zgjidhje problemi e verifikim burimesh.

Ndikimet tek të rinjtë dhe të rriturit

AdoleshentĂ«t, duke qenĂ« nĂ« fazĂ« zhvillimi kognitive, janĂ« mĂ« tĂ« prekshĂ«m ndaj efektit “shfrytĂ«zim i vazhdueshĂ«m” tĂ« AI, por edhe profesionistĂ«t e pĂ«rvojĂ« kanĂ« raportuar vonesa nĂ« aktivizimin e mekanizmave tĂ« memorizimit kur u besojnĂ« plotĂ«sisht ChatGPT.
NjĂ« artikull i Euronews thekson se pĂ«rdorimi i pĂ«rditshĂ«m i chatbot-it si bashkĂ«bisedues rrit ndjesinĂ« e varĂ«sisĂ« — pĂ«rdoruesit ndihen mĂ« pak tĂ« motivuar pĂ«r tĂ« kĂ«rkuar alternativa apo pĂ«r t’u pĂ«rballur vetĂ« me sfidat njohĂ«se
Për më tepër, studime nga Psychology Today vënë në dukje se, kur përgjigjet e AI mbeten të pasigurta ose të paplota, mungesa e reflektimit kritik mund të çojë në keqinformim dhe humbje vetëbesimi.
Rishpërndarja e aftësive në vendin e punës
Nëpër zyrat moderne, ChatGPT dhe mjetet e ngjashme po ndryshojnë peizazhin e aftësive të kërkuara.
Sipas Business Insider, disa ekspertĂ« parashikojnĂ« zhdukjen e 50% tĂ« punĂ«ve mendore brenda pesĂ« vjetĂ«sh, veçanĂ«risht nĂ« financĂ«, ligj e konsulencĂ«, nĂ«se nuk zhvillohen programe trajnimi pĂ«r “aftĂ«sitĂ« e reja”.
Nga ana tjetĂ«r, studimi i Fortune mbi 7,000 vende pune nĂ« DanimarkĂ« zbulon se pĂ«rdoruesit e AI kursyen mesatarisht 3% kohĂ« pune, por kĂ«to kursime nuk u reflektohen drejtpĂ«rdrejt nĂ« paga — vetĂ«m 3–7% e pĂ«rfitimeve u kthye nĂ« rritje rroge.
Shndërrimi i roleve dhe kërkesat e reja
Raporti i McKinsey thekson se liderët e ndërmarrjeve janë më të përgatitur për adoptimin e AI sesa pjesa tjetër e organizatës; barrierat kryesore janë mungesa e udhëheqjes vizionare dhe standardeve etike për përdorimin e tij.
Forbes vĂ«ren se shumĂ« kompani po krijojnĂ« “rolet hibridĂ«â€, ku punonjĂ«sit pĂ«rdorin ChatGPT pĂ«r ide, por ruajnĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« pĂ«r vlerĂ«simin e pĂ«rmbajtjes dhe komunikimin me klientĂ«t
Si të ruajmë ekuilibrin
Ekspertët pajtohen se e vetmja rrugëdalje është një qasje e menaxhuar: çdo detyrë duhet filluar me përpjekje pa ndihmë AI, më pas të përdoret ChatGPT për informacion prapaveprues e strukturim, dhe të mbyllet me rishkrim reflektues.
Trajnimet pĂ«r verifikimin e burimeve, strukturat e pyetjeve kritike dhe kufijtĂ« kohorĂ« tĂ« pĂ«rdorimit (p.sh. 30–60 minuta ditore) ndihmojnĂ« nĂ« evitimin e mos pĂ«rdorimit tĂ« aftĂ«sive mendore dhe shmangies sĂ« varĂ«sisĂ« nga inteligjenca artificiale./Monitor

❌