Imazhet me rezolucion tĂ« lartĂ« tĂ« tatuazheve tĂ« gjetura nĂ« trupin e njĂ« âmumjeje akulliâ siberiane 2,500-vjeçare kanĂ« zbuluar dekorime kaq tĂ« komplikuara, saqĂ« edhe njĂ« artist modern tatuazhesh do ta kishte tĂ« vĂ«shtirĂ« tâi riprodhonte, sipas studiuesve.
Tatuazhet e hollësishme që përshkruajnë leoparde, një drer, një pulë, si dhe një krijesë mitologjike gjysmë-luan dhe gjysmë-shqiponje, zbulojnë më shumë rreth një kulture të lashtë luftëtarësh.
Arkeologët punuan ngushtë me një artist tatuazhesh, i cili riprodhon dekorime të lashta në lëkurën e tij, për të kuptuar saktësisht procesin e realizimit të tyre.
Gruaja e tatuazhuar, e moshës rreth 50 vjeç, ishte nga populli nomad Pazyryk, një shoqëri kalorësish që jetonte në stëpinë e gjerë midis Kinës dhe Evropës.
Skanimet zbuluan tatuazhe âtĂ« hollĂ«sishme, tĂ« qarta dhe tĂ« njĂ«trajtshmeâ qĂ« nuk mund tĂ« vihen re me sy tĂ« lirĂ«.
âKy zbulim mĂ« bĂ«n tĂ« kuptoj sa tĂ« sofistikuar ishin kĂ«ta njerĂ«z,â tha drejtori i studimit, Dr. Gino Caspari nga Instituti Max Planck i GjeoantropologjisĂ« dhe Universiteti i BernĂ«s.
ĂshtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« zbulohet informacion i detajuar pĂ«r praktikat sociale dhe kulturore tĂ« lashta, pasi shumica e dĂ«shmive shkatĂ«rrohen me kalimin e kohĂ«s. MĂ« e vĂ«shtirĂ« Ă«shtĂ« tĂ« afrohet njeriu tek detajet e jetĂ«s sĂ« njĂ« personi tĂ« vetĂ«m.
âMumjet e akulltaâ tĂ« Pazyryk-ut u gjetĂ«n nĂ« varre akulli nĂ« malet Altai tĂ« SiberisĂ« nĂ« shekullin e 19-tĂ«, por tatuazhet kanĂ« qenĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r tâu parĂ« qartĂ«.
âKjo mĂ« bĂ«ri tĂ« ndjehesha sikur po afrohesha mĂ« shumĂ« me njerĂ«zit pas artit, si ata punonin dhe mĂ«sonin. Imazhet u gjallĂ«ruan,â tha Dr. Caspari.
Në parakrahun e djathtë, gruaja Pazyryk kishte imazhin e leopardëve rreth kokës së një dreri. Në krahun e majtë, krijesa mitologjike e grifinit, me trup luani, kokë dhe krahë shqiponje, duket sikur po luftonte me një drer.
âTrupat e pĂ«rkulur nga pas dhe skenat e forta tĂ« betejave midis kafshĂ«ve tĂ« egra janĂ« tipike pĂ«r kĂ«tĂ« kulturĂ«,â tha Dr. Caspari.
Gjithashtu, gruaja kishte njĂ« pulĂ« tĂ« tatuazhuar nĂ« gishtin e madh, njĂ« simbol qĂ« paraqet ânjĂ« stil intrigues me njĂ« unikalitet tĂ« caktuar,â shton ai.
Ekipi punoi me studiuesin Daniel Riday, i cili riprodhon dizajne të lashta tatuazhesh në trupin e tij duke përdorur metoda historike.
Në bazë të analizës së tij, ata arritën në përfundimin se cilësia e tatuazheve ndryshonte midis dy krahëve, duke sugjeruar se tatuazhet i kishin bërë persona të ndryshëm ose ishin bërë gabime gjatë procesit.
âPo tĂ« kisha pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« njĂ« vlerĂ«sim, do tĂ« thoja se pĂ«r gjysmĂ«n e poshtme tĂ« krahut tĂ« djathtĂ« janĂ« dashur katĂ«r orĂ« e gjysmĂ«, dhe pĂ«r pjesĂ«n e sipĂ«rme rreth pesĂ« orĂ«,â tha Riday.
âĂshtĂ« njĂ« angazhim i fortĂ« nga personi qĂ« i bĂ«ri. Kjo duhet tĂ« jetĂ« kryer nga dikush qĂ« e di shĂ«ndetin dhe sigurinĂ«, dhe rreziqet qĂ« sjell depĂ«rtimi i lĂ«kurĂ«s,â shton ai mĂ« tej.
Duke analizuar shenjat në lëkurën e gruas, ekipi beson se tatuazhet janë skicuar fillimisht në lëkurë para se të tatuazhoheshin.
Mendohet se janë përdorur vegla me maja shumëfish të vogla, të bëra nga brirë ose kocka kafshësh, si dhe një mjet me majë të vetme. Pigmenti ka qenë i përbërë kryesisht nga materie e djegur bimore ose sope.
Dr. Caspari, i cili nuk ka tatuazhe vetë, thotë se ky studim hedh dritë mbi një praktikë të lashtë që sot është shumë e rëndësishme për shumë njerëz në mbarë botën.
âQysh atĂ«herĂ« ishte njĂ« praktikĂ« shumĂ« profesionale ku njerĂ«zit investonin shumĂ« kohĂ«, pĂ«rpjekje dhe praktikĂ« pĂ«r tĂ« krijuar kĂ«to imazhe shumĂ« tĂ« sofistikuara,â pĂ«rfundon ai.
Disa nga tatuazhet duket se janë prerë ose dëmtuar gjatë përgatitjes së trupit për varrim.
âKjo tregon se tatuazhet ishin tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r jetĂ«n, por nuk luanin njĂ« rol tĂ« madh nĂ« jetĂ«n pas vdekjes,â shpjegon Dr. Caspari./BBC/KultPlus.com
Sot, më 31 korrik shënohet përvjetori i lindjes së Louis de FunÚs, një nga aktorët më të dashur dhe më të njohur të kinemasë franceze dhe botërore. Me mbi 150 role filmike në karrierën e tij, ai ka lënë gjurmë të pashlyeshme në historinë e filmit, duke u bërë sinonim i humorit francez dhe komedisë klasike.
I lindur mĂ« 1914 nĂ« Courbevoie, FrancĂ«, Louis de FunĂšs u dallua pĂ«r energjinĂ« e jashtĂ«zakonshme nĂ« skenĂ«, mimikĂ«n e veçantĂ« dhe talentin e tij pĂ«r tĂ« interpretuar personazhe tĂ« ndryshme, shpeshherĂ« me njĂ« dozĂ« tĂ« madhe nervozizmi komik dhe ironie. QoftĂ« si komandanti Ludovic Cruchot nĂ« serinĂ« âLe Gendarmeâ, apo si Monsieur Hulot nĂ« filma tĂ« tjerĂ« tĂ« njohur, de FunĂšs arriti tĂ« krijojĂ« personazhe qĂ« janĂ« ende tĂ« dashur nga publiku i tĂ« gjitha moshave, transmeton KultPlus.
Karriera e tij u shĂ«nua nga njĂ« pĂ«rkushtim i jashtĂ«zakonshĂ«m ndaj artit dhe njĂ« aftĂ«si e rrallĂ« pĂ«r tĂ« transmetuar emocione pĂ«rmes komedisĂ« fizike dhe dialogut. Filmat si âLa Grande Vadrouilleâ, âLe Corniaudâ dhe âLâAile ou la Cuisseâ mbeten kryevepra tĂ« humorit qĂ« vazhdojnĂ« tĂ« inspirojnĂ« breza tĂ« rinj aktorĂ«sh.
Por Louis de FunÚs nuk ishte vetëm një aktor me humor të mprehtë, ai ishte edhe një mjeshtër i artit të tij, që përmes veprave të tij na kujton se qeshja dhe humori janë pjesë thelbësore e jetës.
Sot, në përvjetorin e lindjes së tij Louis Funes vazhdon të jetë një frymëzim për artistë dhe dashamirë të filmit në mbarë botën./KultPlus.com
Një rrufe me gjatësi 829 kilometra (510 milje) ka vendosur një rekord botëror duke qënë më e gjata e regjistruar deri më sot, duke tejkaluar rekordin e mëparshëm, të vendosur në prill 2020, me 61 kilometra.
Organizata Botërore Meteorologjike (WMO) e njoftoi këtë në faqen e saj të internetit.
Rekordi u vendos nga Komiteti i WMO-së për Ekstremet e Motit dhe Klimës, duke përdorur të dhëna nga satelitët GOES-16 dhe GOES-17, të dy të operuar nga Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike e Shteteve të Bashkuara (NOAA).
Rezultatet janë publikuar në Buletinin e Shoqërisë Amerikane Meteorologjike.
Rrufeja rekordthyese, gjatësia e së cilës u mat me një diferencë gabimi prej 8 kilometrash (5 milje), daton që nga tetori 2017, por nuk u identifikua gjatë analizës fillestare të stuhisë së vitit 2017, dhe natyra e saj rekordthyese u përcaktua vetëm më vonë.
Duke u shtrirë nga Teksasi Lindor në Kansas City, rrufeja e vitit 2017 përshkoi distancën midis Parisit dhe Venecias.
âNjĂ« makinĂ« do tĂ« duhej tetĂ« deri nĂ« nĂ«ntĂ« orĂ« dhe njĂ« aeroplan komercial tĂ« paktĂ«n 90 minuta pĂ«r tĂ« pĂ«rshkuar kĂ«tĂ« distancĂ«â, vĂ«ren OBM-ja.
âKĂ«to gjetje tĂ« reja nxjerrin nĂ« pah shqetĂ«sime tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r sigurinĂ« publike nĂ« lidhje me retĂ« e elektrizuara, tĂ« cilat mund tĂ« prodhojnĂ« shkreptima rrufeje qĂ« mund tĂ« udhĂ«tojnĂ« nĂ« distanca jashtĂ«zakonisht tĂ« gjata, tĂ« ndikojnĂ« ndjeshĂ«m nĂ« industrinĂ« e aviacionit dhe tĂ« shkaktojnĂ« zjarreâ, vĂ«ren Celeste Saulo, Sekretare e PĂ«rgjithshme e OBM-sĂ«.
â Rrufeja ende pĂ«rbĂ«n njĂ« rrezik serioz, duke vrarĂ« shumĂ« njerĂ«z çdo vit nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«nâ, shtoi Saulo, duke theksuar rĂ«ndĂ«sinĂ« e sistemeve tĂ« paralajmĂ«rimit tĂ« hershĂ«m. / KultPlus.com
Grupi muzikor i âColdstream Guardsâ i GardĂ«s MbretĂ«rore Britanike zhvilloi njĂ« performancĂ« tĂ« veçantĂ« gjatĂ« ndĂ«rrimit tĂ« gardĂ«s nĂ« Buckingham Palace, duke luajtur kĂ«ngĂ«n ikonike âParanoidâ tĂ« legjendĂ«s sĂ« heavy metal-it, Ozzy Osbourne. Ky ishte njĂ« homazh i veçantĂ« pĂ«r Ozzy-n, i cili ndĂ«roi jetĂ« mĂ« 22 korrik nĂ« moshĂ«n 76-vjeçare.
Funerali publik u mbajt në vendlindjen e artistit, Birmingham, ku mijëra njerëz i dhanë lamtumirën e fundit muzikantit të madh. Videoja ku ushtarët interpretojnë me mjeshtëri këngën që ka hyrë në historinë e rokut u shpërnda shpejt në mediat sociale dhe u bë virale, duke fituar popullaritet të madh, sidomos pasi ky homazh erdhi nga Garda Mbretërore në një ditë me shumë turistë në Londër, përcjellë KultPlus.
Pas funeralit publik, do tĂ« mbahet njĂ« ceremoni private nĂ« njĂ« kishĂ« nĂ« Gerrards Cross, Buckinghamshire, pranĂ« shtĂ«pisĂ« sĂ« Ozzy Osbourne. NĂ« kĂ«tĂ« ceremoni do tĂ« jenĂ« tĂ« pranishĂ«m familjarĂ«t, miqtĂ«, si dhe anĂ«tarĂ«t e tjerĂ« tĂ« âBlack Sabbathâ, Tony Iommi, Geezer Butler dhe Bill Ward, tĂ« cilĂ«t performuan pĂ«r herĂ« tĂ« fundit me Ozzy-n nĂ« koncertin lamtumirĂ«s nĂ« Birmingham mĂ« 5 korrik./KultPlus.com
Presidentja e vendit, Vjosa Osmani, sot me dekret presidencial, ia dhuron shtetësinë e Republikës së Kosovës, këngëtares shqiptare me famë botërore, Dua Lipës, shkruan KultPlus.
Presidentja Osmani ka thënë se këngëtarja Lipa është  një prej personaliteteve më të rëndësishme kulturore dhe artistike në historinë e vendit.
âDua dhe Kosova kanĂ« qenĂ« gjithmonĂ« tĂ« pandashme. Ajo ka qenĂ« dhe vazhdon tĂ« jetĂ« njĂ« nga zĂ«rat mĂ« tĂ« fuqishĂ«m nĂ« skenat mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« botĂ«s, duke bĂ«rĂ« histori me tĂ« arriturat e saj dhe duke u shndĂ«rruar nĂ« inspirim pĂ«r miliona njerĂ«z anekĂ«nd globit. MirĂ«njohja jonĂ« Ă«shtĂ« e pafund pĂ«r gjithçka qĂ« Dua ka bĂ«rĂ« dhe vazhdon tĂ« bĂ«jĂ« pĂ«r KosovĂ«n, pĂ«r rininĂ« tonĂ«, pĂ«r artin tonĂ« dhe pĂ«r imazhin ndĂ«rkombĂ«tar tĂ« vendit tonĂ«. Dua, Kosova Ă«shtĂ« gjithmonĂ« krenare me tyâ , ka shkruar Presidentja Osmani nĂ« Facebook./ KultPlus.com
31 korriku mban në vetvete një mister të ëmbël, një përplasje mes fatit dhe magjisë që rrjedh në linjat e jetës së Joanne Rowling dhe personazhit të saj më të famshëm, Harry Potter. Nuk është thjesht një datë, është një simbol, një pikturë e imazheve të pandashme të autores dhe krijimit të saj, ku koha përmbledh në vetvete fillimin e një legjende dhe frymën e një shpirtit krijues.
Në këtë fundkorrik, kur dielli preket me butësi në horizont dhe nata nis të mbulojë botën me heshtjen e saj, lindi Rowling, që do të bëhej magjistare e fjalëve, dhe një djalë i zgjedhur, i cili do të merrte mbi supe barrën e botës së magjisë. Ata ndajnë jo vetëm ditëlindjen, por një lidhje të thellë shpirtërore, një reflektim të brendshëm, një zë që dridhet në heshtje midis faqesh letre dhe rreshtash, përcjellë KultPlus.
Joanne, me penën e saj, i dha jetë jo vetëm një bote të jashtme plot mistere dhe aventura, por edhe një bote të brendshme, të përbashkët me atë të Harryt. Në çdo fjalë që ajo shkroi, ndihet një pjesë e shpirtit të saj, një thirrje për të besuar në fuqinë e së pamundurës dhe në magjinë e dashurisë.
Lindja e Harryt në fund të korrikut është më shumë se një rastësi, është një shenjë, një premtim se çdo krijim i madh vjen nga një vend i veçantë, nga një zemër që di të ëndërrojë pa frikë. Kjo është dita kur bashkohen dy universe, ai i autores dhe ai i personazhit, dhe në këtë bashkim gjen frymëzimin çdo lexues që guxon të ndjekë rrugën e magjisë.
Magjia nuk është më vetëm në fjalët e shkruara, por edhe në lidhjen e fshehtë mes krijuesit dhe krijimit, mes ëndrrave që bëhen realitet dhe zemrave që guxojnë të besojnë në to./KultPlus.com
MâjanĂ« shkimĂ« dritat e syve tĂ« gjallĂ« kthinave tĂ« mbrĂ«mjeve luginave tĂ« nxira e vragĂ«ve tĂ« fĂ«tyrĂ«s sĂ« shterrur derdhi pust e fryrĂ« tĂ« shpiertit nĂ« shtratin ku tĂ« rrita, o fĂ«mij. âEja, biro, tĂ« mbledhi rreth stomit tĂ« gjinjĂ«ve tĂ« brenjtur, ti ngrohu brinjĂ«t e kĂ«rrusura ulrimave tĂ« fĂ«rfĂ«llazave tĂ« mallkuara eja, bir-o, ta ndijĂ« gjakun duke vluar!âŠ
Eja nĂ« dashurinĂ« e thithmave tĂ« rjepur se me dhĂ«mbĂ« tĂ« rinjĂ« nĂ« gjakĂ« mi i ke skurruar e kurr sâ tĂ« kam terratuar ballin me shuplak mallkimi e kurr sâtĂ« kam shkrumuar jetĂ«n me me nam e rredhime, eja bir-o, ta ndijĂ« gjakun duke tĂ« vluar!âŠ
Të kam përkundur buz vatrës nën flaken e zbeht të një une e shpesh kamë ikur përrenjve me djepin tand ngarkuar në tojt e një plunge.
Eja, bir-o, ta ndij gjakun duke vluar!⊠bregores sime tĂ« lulĂ«zuar eshtĂ«rat le tĂ« mĂ« kallen nur pĂ«r tokĂ« e diell se nĂ« sytĂ« e tu qĂ« shkrepin dashuri Ă«shtĂ« gjaku i vatres sĂ« re duke vluarâŠ/KultPlus.com
âThe Horn Book Magazineâ ka botuar, me 2 maj 1928, nĂ« faqet n°22 â 29, rrĂ«fimin asokohe tĂ« Elizabeth Cleveland Miller (punonjĂ«se e mirĂ«qenies sĂ« fĂ«mijĂ«ve dhe autore librash pĂ«r fĂ«mijĂ« nĂ« Shtetet e Bashkuara) mbi punĂ«n e saj me Kryqin e Kuq nĂ« ShqipĂ«ri, tĂ« cilin, Aurenc Bebja, nĂ«pĂ«rmjet Blogut âDars (Klos), Mat â Albaniaâ, e ka sjellĂ« pĂ«r publikun shqiptar :
Zbulimi im i Shqipërisë
Nga Elizabeth Cleveland Miller
(Znj. Miller shkroi âChildren of the Mountain Eagleâ, njĂ« libĂ«r i jashtĂ«zakonshĂ«m i botuar nga Doubleday, Doran, nĂ« vjeshtĂ«n e vitit 1927.)
Burimi : The Horn Book Magazine, 2 maj 1928, faqe n°22 â 29
Si të gjitha përvojat e këndshme, të rëndësishme dhe të paçmueshme, Shqipëria më ndodhi krejt rastësisht. Në verën e vitit 1919, isha me pushime në Paris nga puna ime me Ushtrinë e Pushtimit dhe hasa rastësisht kreun e Njësisë së Kryqit të Kuq Shqiptar, i cili, çuditërisht, ishte një mik i vjetër i imi në Amerikë. Trupat e luftës së shpejti do të largoheshin nga Gjermania dhe e ndjeva veten të gatshme për angazhim në çdo cep të botës, kështu që disa muaj më vonë u gëzova shumë kur mora një telegram që më kërkonte të vija në Shkodër, Shqipëri, dhe të bëja punë për mirëqenien e fëmijëve. Isha trajnuar dhe me përvojë në punën me fëmijët dhe kisha punuar me ta për gati dhjetë vjet në Nju Jork, kështu që isha e lumtur që u ktheva përsëri në këtë lloj gjëje dhe veçanërisht e lumtur që shkova në një cep të largët dhe të panjohur të tokës.
Në vjeshtën e vitit 1919, zbarkova në qytetin e Shkodrës dhe në më pak se njëzet e katër orë kuptova se sa me fat isha. I dua gjërat primitive, unike dhe të paprekura, dhe ja ku ishte Shqipëria veriore mezi e dalë nga kthetrat e Turqisë, e cila e kishte izoluar për shekuj me radhë nga ndikimet evropiane.
Burimi : The Horn Book Magazine, 2 maj 1928, faqe n°22 â 29
Isha kthyer qindra vjet prapa nĂ« kohĂ«. VĂ«shtirĂ« se shihje ndonjĂ« kostum evropian nĂ« rrugĂ«. ShtĂ«pitĂ« e lyera me gĂ«lqere dhe kopshtet me mure tĂ« larta ishin piktoreske orientale dhe askush nuk pĂ«rdorte shtretĂ«r, karrige apo edhe tavolina, nĂ« kuptimin tonĂ« tĂ« fjalĂ«s. âQyteti i vjetĂ«râ i ShkodrĂ«s ishte i mbushur me dyqane tĂ« vogla tĂ« errĂ«ta, ku burrat rrinin kĂ«mbĂ«kryq duke bĂ«rĂ« gjĂ«rat qĂ« shisnin. Dita e tregut ishte njĂ« shkĂ«lqim ngjyrash dhe rrugĂ«t e sheshet ishin tĂ« mbushura me njerĂ«z tĂ« veshur me kostume tĂ« njĂ«qind fiseve dhe fshatrave tĂ« ndryshme. Aty ishin malet djerrĂ« dhe madhĂ«shtorĂ« qĂ« rrethonin qytetin dhe liqenin, gjilpĂ«rat e holla tĂ« minareve dhe kambana e njĂ« katedraleje tĂ« kryesuar nga njĂ« kryepeshkop, selia e tĂ« cilit ishte vendosur qĂ« nĂ« ditĂ«t e hershme tĂ« KishĂ«s.
KĂ«tu mĂ« ulĂ«n dhe mĂ« thanĂ« tĂ« vazhdoja dhe tĂ« bĂ«ja çfarĂ« tĂ« doja. UnĂ« bĂ«ra njĂ« âsondazhâ. Gjeta shkollat â dhe kishte shkolla ! â plot me radhĂ« tĂ« rregullta me fĂ«mijĂ« tĂ« pastĂ«r dhe tĂ« lumtur. A ishin kĂ«ta fĂ«mijĂ«t qĂ« unĂ« kisha ardhur pĂ«r tĂ« ndihmuar ? UnĂ« nuk doja ta besoja. Ku ishin ata qĂ« kishin vĂ«rtet nevojĂ« ? I gjeta. Disa ishin nĂ« rrugĂ« me lecka tĂ« mbushura me parazitĂ«, duke lypur ; disa jetonin si kafshĂ« nĂ« baraka gjysmĂ« tĂ« rrĂ«nuara buzĂ« qytetit ; disa mbaheshin nĂ« shtĂ«pitĂ« e tyre tĂ« mjerueshme sepse kĂ«mbĂ«t zbathur, rrobat e grisura dhe sĂ«mundjet e lĂ«kurĂ«s nuk lejoheshin nĂ« shkolla, dhe nuk kishte agjenci vendase nĂ« njĂ« vend tĂ« prapambetur pĂ«r tâi ndihmuar kĂ«ta fĂ«mijĂ« tĂ« riktheheshin nĂ« shĂ«ndet dhe jetĂ« normale. Dhe disa prej tyre po ndiqnin shtigjet pĂ«r nĂ« ShkodĂ«r nga fshatrat e tyre tĂ« djegura dhe tĂ« rrĂ«nuara nĂ« kufirin serb. Sepse lufta nuk mbaron kurrĂ« nĂ« Ballkan. Serbia, Italia dhe Greqia po gllabĂ«ronin skajet e ShqipĂ«risĂ« gjatĂ« gjithĂ« kohĂ«s qĂ« isha atje.
Burimi : The Horn Book Magazine, 2 maj 1928, faqe n°22 â 29
TĂ« gjithĂ« kĂ«ta fĂ«mijĂ« ishin tĂ« uritur, tĂ« reckosur, tĂ« infektuar me parazitĂ« dhe⊠tĂ« bukur. Tiparet dhe trupi i tyre ishin jashtĂ«zakonisht tĂ« mirĂ«, duke i dalluar jo nga njĂ« racĂ« fshatare, por nga njĂ« racĂ« malsore â njĂ« racĂ« qĂ«, pĂ«r breza me radhĂ«, i kishte sfiduar pushtuesit dhe i kishte ruajtur kodrat e tyre tĂ« pamposhtura pĂ«r veten dhe fĂ«mijĂ«t e tyre.
Gjërat në Ballkan ecin ngadalë. Njerëzit premtojnë dhe nuk i përmbushin detyrat. U deshën gati gjashtë javë para se të gjeja dhe të pajisja një vend të vogël ku këta fëmijë mund të mblidheshin së bashku çdo ditë.
Nuk do ta harroj kurrĂ« hapjen e kĂ«tij âKopshti tĂ« FĂ«mijĂ«veâ, siç e quaja nĂ« fillim. Pjesa tjetĂ«r e njĂ«sisĂ« ishte mjekĂ«sore dhe unĂ« isha vetĂ«m nĂ« punĂ«, pĂ«rveç ndihmĂ«s vendase. DitĂ«n e parĂ« kishim pesĂ«dhjetĂ« fĂ«mijĂ«, tĂ« tĂ« gjitha gjinive, madhĂ«sive dhe moshave ; pastaj tĂ« dielĂ«n e parĂ«, çdo prift nĂ« ShkodĂ«r mori urdhĂ«r tĂ« predikonte kundĂ«r nesh nga vetĂ« Kryepeshkopi, i cili mendonte se kisha ardhur pĂ«r tĂ« protestanizuar ShqipĂ«rinĂ« ; dhe tĂ« nesĂ«rmen kishim pesĂ«dhjetĂ« fĂ«mijĂ« tĂ« tjerĂ« dhe portat tona u rrethuan pĂ«r javĂ« tĂ« tĂ«ra.
Ishte komike dhe tragjike njĂ«herĂ«sh. VĂ«shtirĂ«sitĂ« thjesht nuk ishin tĂ« pakapĂ«rcyeshme. Vendi ku planifikoja tĂ« vishja, ushqeja, kuroja â pĂ«rmes farmacisĂ« aty pranĂ« â dhe nĂ« pĂ«rgjithĂ«si tĂ« civilizoja me punĂ« dhe argĂ«tim njĂ« grup tre herĂ« mĂ« tĂ« madh ishte qesharake ; nuk kishte fare hidraulik, e megjithatĂ« çdo fĂ«mijĂ« duhej tĂ« lahej sapo hynte ; asnjĂ« ndihmĂ«s i trajnuar, e megjithatĂ« kuzhinieri, shĂ«rbĂ«torja dhe asistenti duhej tĂ« fillonin tĂ« funksiononin menjĂ«herĂ« ; asnjĂ« pĂ«rkthyes i mirĂ«filltĂ«, e megjithatĂ« unĂ« duhej ta kuptoja dhe ta bĂ«ja veten tĂ« kuptueshme. Kisha njĂ« vajzĂ« pesĂ«mbĂ«dhjetĂ«vjeçare qĂ« fliste njĂ« grimcĂ« gjermanishteje pak mĂ« pak âpidginâ se imja. ĂshtĂ« zbavitĂ«se tĂ« kujtoj kĂ«to vĂ«shtirĂ«si tani, por gjithçka ishte tmerrĂ«sisht serioze atĂ«herĂ«.
MegjithatĂ«, gradualisht kjo gjĂ« mori formĂ« dhe fillova tĂ« kuptoja se çfarĂ« po bĂ«nim. Po i merrnim fĂ«mijĂ«t e rraskapitur tĂ« qytetit dhe po i shndĂ«rronim nĂ« qenie tĂ« shĂ«ndetshme, tĂ« pastra dhe tĂ« lumtura â tĂ« cilĂ«t i pĂ«rkisnin â ku ? shkollave tĂ« tyre amtare.
NĂ« njĂ« punĂ« tĂ« tillĂ« Ă«shtĂ« shumĂ« e lehtĂ« tĂ« joshĂ«sh fĂ«mijĂ«t nga shkollat e tyre amtare, dhe unĂ« kisha qenĂ« shumĂ« e kujdesshme pĂ«r tĂ« refuzuar fĂ«mijĂ«t qĂ« ishin ose duhej tĂ« kishin qenĂ« tĂ« pranishĂ«m nĂ« shkollat e tyre. Tani, larg shterrimit tĂ« kĂ«tyre institucioneve amtare, isha nĂ« gjendje tâi ushqej ato, dhe bĂ«ra rregullime pĂ«r tĂ« âdiplomuarâ disa nga fĂ«mijĂ«t e mi nĂ« sistemin e qytetit. E quaja shtĂ«pinĂ« time âShtĂ«pia e Pastrimit pĂ«r FĂ«mijĂ«â dhe, sapo ndonjĂ« fĂ«mijĂ« ânormalizohejâ ne e regjistronim nĂ« shkollat e qytetit dhe e mbanim nĂ«n vĂ«zhgim, dhe shpesh vazhdonim ta ndihmonim me ushqim dhe veshmbathje. KĂ«shtu, ne mund tĂ« pranonim anĂ«tarĂ« tĂ« rinj nga turma nĂ« portat tona dhe ta shtrinim ndihmĂ«n tonĂ« mbi njĂ« numĂ«r gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« madh tĂ« kĂ«tyre fĂ«mijĂ«ve tĂ« varfĂ«r. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, ndjeva se me kĂ«tĂ« proces tĂ« vazhdueshĂ«m rimĂ«kĂ«mbjeje po bĂ«nim pĂ«r fĂ«mijĂ«t e qytetit atĂ« qĂ« vetĂ« qyteti, pĂ«rmes varfĂ«risĂ« dhe prapambetjes, nuk ishte nĂ« gjendje ta bĂ«nte, dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye ne po justifikonim ekzistencĂ«n tonĂ« si njĂ« institucion shoqĂ«ror.
Kështu që luftuam me trimëri dhe gëzim në ndërtesat tona të mbipopulluara për gjashtë muaj, pastaj gjithçka ndodhi menjëherë. Turma refugjatësh mbërritën nga lufta kufitare dhe një ultimatum erdhi nga Parisi : njësia mjekësore do të tërhiqej së shpejti, ndërsa puna ime do të vazhdonte nën drejtimin e Kryqit të Kuq për të Rinj.
Burimi : The Horn Book Magazine, 2 maj 1928, faqe n°22 â 29
ĂfarĂ« ndodhi ? Ăndrrat e mia u bĂ«nĂ« realitet. TrashĂ«gova pĂ«rkthyesin mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« njĂ«si ; mĂ« dhanĂ« leje tĂ« merrja me qira njĂ« shtĂ«pi madhĂ«shtore prej guri me kopshte dhe toka tĂ« bollshme, ku mĂ« dhanĂ« liri tĂ« plotĂ« pĂ«r ta organizuar dhe mobiluar atĂ« ; dhe, mĂ« nĂ« fund, asistentja ime e premtuar prej kohĂ«sh mbĂ«rriti nga Parisi dhe e pĂ«rmbushi me plot fjalĂ«n misionin e saj.
FĂ«mijĂ«t tanĂ« u pranuan nĂ« pothuajse trefishin e numrit tĂ« tyre tĂ« mĂ«parshĂ«m. Kur njĂ«sia u largua, kishim njĂ« infermiere tĂ« caktuar pĂ«r ne, dhe ne vetĂ«m. NjĂ« person i vlefshĂ«m pĂ«r tĂ« mbajtur llogaritĂ« tona. Ne organizuam njĂ« shkollĂ« verore madhĂ«shtore me lojĂ«ra, klube dhe klasa, dhe nĂ« vjeshtĂ«, regjistruam rreth 100 nga fĂ«mijĂ«t tanĂ« tĂ« âshĂ«ruarâ nĂ« shkollat e qytetit. Pastaj i mbushĂ«m mĂ« shumĂ« se sa vendet bosh qĂ« linin dhe gjĂ«rat gumĂ«zhinin nĂ« ShtĂ«pinĂ« e FĂ«mijĂ«ve. PjesĂ«marrja jonĂ« e pĂ«rditshme ishte rreth treqind dhe unĂ« dhe asistentja ime punonim me ta ; infermierja bĂ«nte shĂ«rime tĂ« mrekullueshme tĂ« kokĂ«s sĂ« lĂ«nduar dhe lĂ«kurĂ«s sĂ« infektuar ; dhe vetĂ« fĂ«mijĂ«t lulĂ«zonin mrekullisht, kĂ«rcenin dhe kĂ«ndonin dhe punonin dhe luanin, dhe transformoheshin para syve tanĂ«.
Shumica dërrmuese e fëmijëve tanë vinin nga një duzinë fisesh të ndryshme të maleve veriore, disa bij e bija të krerëve dhe luftëtarëve të famshëm, të gjithë viktima të urisë, varfërisë, hakmarrjes ose luftës. Ata rridhnin nga gjaku më i pastër dhe më krenar i një race të lashtë, dhe ndërsa zotëroja gjuhën, fillova të kuptoja lashtësinë patriarkale në të cilën ishin rritur.
Burimi : The Horn Book Magazine, 2 maj 1928, faqe n°22 â 29
Kur pata mundĂ«sinĂ«, shkova nĂ« kĂ«mbĂ« nĂ« zemĂ«r tĂ« maleve nĂ« veri dhe nĂ« lindje tĂ« ShkodrĂ«s. Atje pashĂ« jetĂ«n e pabesueshme primitive nga e cila vinin fĂ«mijĂ«t e mi. Atje pĂ«rjetova atĂ« shprehje tepĂ«r tĂ« bukur tĂ« shpirtit tĂ« tyre vendas â mikpritjen malsore, dhe vĂ«zhgova sjelljet dhe ceremonitĂ« qĂ« ishin tĂ« ndĂ«rthurura nĂ« aktet mĂ« tĂ« zakonshme tĂ« jetĂ«s. Atje pashĂ« shpirtin njerĂ«zor duke pohuar humanitetin e tij nĂ« mes tĂ« njĂ« mjedisi tĂ« papĂ«rpunuar nĂ« ekstrem â po, madje edhe shtazor.
Burimi : The Horn Book Magazine, 2 maj 1928, faqe n°22 â 29
Injoranca, bestytnia, mosbesimi ? Po, në mënyrë të pashmangshme ; por përkrah këtyre elementëve lulëzojnë në mënyrë madhështore besimi i mirë, besnikëria dhe ai guxim i palëkundur që i njeh sprovat dhe vdekjen si pjesë integrale të jetës.
Po gjakmarrja ? A do tĂ« habiteni nĂ«se ju them se gjakmarrja bĂ«het nga ligji, nderi dhe besnikĂ«ria ? NjĂ« besnikĂ«ri e gabuar, sigurisht, por megjithĂ« kĂ«tĂ« â besnikĂ«ri. Ai nuk Ă«shtĂ« njĂ« frikacak qĂ« vret me qetĂ«si, duke e ditur se jeta e tij do tĂ« sakrifikohet pĂ«r aktin e tij, ose mĂ« keq, atĂ« tĂ« tĂ« birit. Jo, ai Ă«shtĂ« njĂ« njeri qĂ« e vlerĂ«son kĂ«tĂ« gjĂ« tĂ« çuditshme, ânderinâ, mĂ« shumĂ« se jetĂ«n â qĂ« e rendit tĂ« paprekshmen mbi ushqimin, pijen dhe frymĂ«marrjen e thjeshtĂ«.
Nuk kam lënë vend për të treguar rreth librit tim dhe si është zhvilluar. Nuk evoluoi fare, sepse kur nisa ta shkruaja, gjithçka ishte aty. Përvoja të tilla janë rrënjë të mjaftueshme për çdo libër ; dhe jam e lumtur që fëmijët këtu që lexojnë për Borën dhe Marashin do të dinë diçka për jetën në ato vende të larta të paprekura ku jetesa e varfër nuk pengon ekzistencën e pasur të shpirtit./ KultPlus.com
NjĂ« nga lexuesit mĂ« tĂ« pĂ«rkushtuar dhe mĂ« tĂ« vjetĂ«r tĂ« bibliotekĂ«s publike âQemal Baholliâ, Ă«shtĂ« Petrit Hidri, 76 vjeç nga Elbasani. Ai ka njĂ« lidhje tĂ« fortĂ« me librin, njĂ« pasion qĂ« e ndjek prej 65 vitesh pa pushim.
Që nga koha kur ishte nxënës në klasën e pestë, Petriti është bërë pjesë e pandarë e kësaj biblioteke, ku lexon çdo mëngjes letërsinë klasike botërore, nga autorët rusë, francezë, italianë e amerikanë. Për të, biblioteka është më shumë se një vend për të marrë libra, është shtëpia e tij e dytë, ndërsa leximi është një nevojë po aq e domosdoshme sa frymëmarrja.
âKam hyrĂ« nĂ« kĂ«tĂ« bibliotekĂ« qĂ« nga fĂ«mijĂ«ria, dhe qĂ« atĂ«herĂ« jam bĂ«rĂ« mik i saj i pĂ«rhershĂ«m. Sidomos pas daljes nĂ« pension, nuk e shikoj mĂ« vetĂ«m si bibliotekĂ«, por si njĂ« shtĂ«pi tĂ« dytĂ« pĂ«r mua,â tregon Petrit Hidri.
Libri për të është ushqimi i përditshëm pa të cilin nuk mund të jetojë. Ai shpreh kënaqësinë që pasioni për leximin po trashëgohet edhe nga brezat e rinj. Vajza e tij ka krijuar një bibliotekë personale me libra në shqip dhe në gjuhë të huaja, një trashëgimi që nisi kur ajo ishte fëmijë dhe shikonte librat e babait.
âNdjej kĂ«naqĂ«si tĂ« madhe qĂ« çdo ditĂ« shoh se shtohen lexuesit, jo vetĂ«m nĂ« sallĂ«n e bibliotekĂ«s, por edhe nĂ« sportel, ku shoh grupmosha tĂ« ndryshme qĂ« marrin libra pĂ«r tâi lexuar,â shton ai.
Për Petrit Hidrin, libri nuk është vetëm një burim i dijes, por edhe një mjet për të formuar njerëz më të mirë. Edhe pse koha kalon, ai nuk i mungon asnjë ditë bibliotekës së tij të dashur. Në një kohë kur leximi po bëhet gjithnjë e më i rrallë, Petriti mbetet një figurë frymëzuese për lexuesit e rinj në Elbasan./KultPlus.com
Gërmimet arkeologjike në kalanë e Gjirokastrës pas 30 vitesh po vijojnë nga Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore në bashkëpunim me Drejtorinë Rajonale të Trashëgimisë Kulturore Gjirokastër.
Kryeministri Edi Rama pĂ«rcolli sot nĂ« rrjetet sociale, momente nga puna e arkeologĂ«ve nĂ« kalanĂ« e GjirokastrĂ«s duke shtuar se âzbulimet e para pĂ«rfshijnĂ« gjurmĂ« tĂ« njĂ« kulle tĂ« periudhĂ«s sĂ« antikitetit tĂ« vonĂ« (shek. VâVI pas Kr.)â.
âPunimet gjithashtu kanĂ« nxjerrĂ« nĂ« dritĂ« skeletin e njĂ« kali dhe tĂ« njĂ« luftĂ«tari pranĂ« tij dhe po ashtu, janĂ« zbuluar objekte arkeologjike tĂ« periudhĂ«s sĂ« Bronzit tĂ« MesĂ«m dhe tĂ« VonĂ«, qĂ« dĂ«shmojnĂ« pĂ«r fazat mĂ« tĂ« hershme tĂ« ndĂ«rtimit dhe funksionit tĂ« kalasĂ«â, tha Rama.
Sipas Kryeministrit âgĂ«rmimet vijojnĂ« dhe zbulimet qĂ« priten nĂ« javĂ«t nĂ« vijim mund tĂ« sjellin dimensione tĂ« reja mbi historinĂ« e qytetit dhe trashĂ«giminĂ« tonĂ« kulturoreâ.
Kalaja e Gjirokastrës ndodhet e vendosur mbi një kodër pak të shkëputur nga Mali i Gjerë, e ngritur në një pikë vrojtuese rreth 370 m mbi nivelin e detit.
GjerĂ«sia e saj Ă«shtĂ« 75 m dhe gjatĂ«sia 500 m. PĂ«r tâu shtuar rezistencĂ«n mureve tĂ« kalasĂ« janĂ« ngritur pesĂ« kulla tĂ« fuqishme./atsh/ KultPlus.com
Edhe pse prej shumë dekadash jashtë kufijve të Shqipërisë, fshatrat shqiptare Muriq, Besi dhe Krajë në Malin e Zi mbeten gurë themeli të ruajtjes së identitetit kombëtar. Banorët e tyre vazhdojnë të flasin shqip, të mbajnë gjallë traditat e lashta dhe të forcojnë lidhjen e thellë me origjinën e tyre.
Edhe pse emigracioni dhe sfidat e jetës kanë shkaktuar zbrazje në këto treva, dashuria për vendlindjen dhe kujtesa kulturore janë të palëkundura. Pikniku tradicional i Muriqit është një moment i veçantë ku shqiptarë nga të gjitha anët e botës mblidhen pranë liqenit të Shkodrës për të ndarë këngë, valle, ushqime dhe momente kulturore që mbajnë gjallë shpirtin e kombit, përcjellë KultPlus.
Në këtë tokë ku erërat e kohës mund të përpiqen të fshijnë gjurmët, fjalët shqipe dhe tingujt e valleve kanë rrënjët e tyre të thella si pemët e lashta, që mbajnë gjallë historinë dhe ëndrrat e brezave. Në një kohë kur asimilimi dhe largimi kërcënojnë të zhdukin trashëgiminë kulturore, këto ngjarje janë si dritat e zjarrta që ndezin flakën e identitetit, duke dëshmuar se gjuha dhe traditat shqiptare nuk shuhet, por jeton dhe përjetohet me krenari të thellë dhe pasion të pashuar./KultPlus.com
Maison Valentino gjithmonĂ« ka ditur si tĂ« veshĂ« njĂ« moment, dhe tani shtĂ«pia italiane ka âdĂ«gjiminâ e njĂ« momenti tĂ« tillĂ«.
NĂ« dyqanin e Valentino-s nĂ« Madison Avenue nĂ« New York, tani ekziston âLâAtelier Sonore,â njĂ« aktivizim i veçantĂ« tregtar. Kjo dhomĂ« dĂ«gjimi imersive, krijuar nĂ« bashkĂ«punim me kolektivin kulturor italian avangardĂ« âTerraformaâ, Ă«shtĂ« eksperimenti i Valentino-s nĂ« krijimin e atmosferĂ«s, duke shkrirĂ« kufijtĂ« mes tingullit dhe arkitekturĂ«s.
Kati i ndĂ«rmjetĂ«m i dyqanit Ă«shtĂ« transformuar nĂ« njĂ« sallon muzikor qĂ« pasqyron vizionin sensual dhe tĂ« pasur tĂ« Drejtorit Kreativ Alessandro Michele, me perde tĂ« gjata dhe elemente tĂ« vjetra â vintage. Kabinetet e punuara me dorĂ«, sistemi i personalizuar i tingullit dhe sediljet modulare me jastĂ«kĂ« veluri janĂ« dizajnuar posaçërisht pĂ«r kĂ«tĂ« hapĂ«sirĂ« nĂ« bashkĂ«punim me arkitektin Francesco Lupia. Programimi, i mbikĂ«qyrur nga dizajneri i tingullit Giorgio Di Salvo, pĂ«rçon njĂ« homazh pĂ«r epokĂ«n e artĂ« tĂ« dhomave tĂ« dĂ«gjimit, por kĂ«tĂ« herĂ« me njĂ« stil tĂ« veçantĂ« Valentino qĂ« vlerĂ«son mjeshtĂ«rinĂ« dhe glamurin sublim.
Ruggero Pietromarchi, themelues i Terraforma, shprehet: âShpresoj qĂ« vizitorĂ«t tĂ« kenĂ« mundĂ«sinĂ« tĂ« kenĂ« njĂ« pĂ«rvojĂ« tĂ« mirĂ« dĂ«gjimi, sĂ« pari, dhe sĂ« dyti, tĂ« gjejnĂ« njĂ« hapĂ«sirĂ« ku tĂ« relaksohen pĂ«r njĂ« moment, tĂ« mendojnĂ«, tĂ« qetĂ«sohen, tĂ« meditojnĂ«. Gjithashtu, mendoj se ata do tĂ« kenĂ« mundĂ«si tĂ« zbulojnĂ« muzikĂ« tĂ« re dhe tĂ« dĂ«gjojnĂ« histori tĂ« reja, sidomos kur hapĂ«sira aktivizohet nga artistĂ«t.â
HapĂ«sira Ă«shtĂ« e hapur çdo ditĂ« deri nĂ« gusht, duke ofruar njĂ« pĂ«rzgjedhje tĂ« regjistrimeve tĂ« kuruara dhe sesione tĂ« rralla live me miqtĂ« e shtĂ«pisĂ«. âLâAtelier Sonoreâ nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« dhomĂ« dĂ«gjimi, Ă«shtĂ« njĂ« strehĂ« pĂ«r eksplorim tingulli, stil dhe qetĂ«si./Cultured/KultPlus.com
Në rrugicat e qeta dhe të ngushta të Srinagarit, në Kashmirin e administruar nga India, ndodhet një punëtori e vogël dhe me dritë të zbehtë, që është një nga mbrojtëset e fundit të një zanati në zhdukje.
Brenda kësaj punëtorie ndodhet Ghulam Zaz, i cili njihet si mjeshtri i fundit në rajon që di të ndërtojë santoor me dorë. Santoor është një instrument muzikor me tela në formë trapezi, i ngjashëm me dulcimer-in, i luajtur me paleta. Ai njihet për tingullin e kristaltë, të pastër si zile, dhe ka qenë shenja dalluese muzikore e Kashmirit për shekuj.
Ghulam vjen nga njĂ« familje mjeshtrash qĂ« kanĂ« ndĂ«rtuar instrumente me tela nĂ« Kashmir pĂ«r mĂ« shumĂ« se shtatĂ« brezash. Emri i familjes Zaz ka qenĂ« prej kohĂ«sh sinonim i prodhuesve tĂ« santoor-it, rabab-it, sarangi-t dhe sehtar-it. Por nĂ« vitet e fundit, kĂ«rkesa pĂ«r instrumente tĂ« punuara me dorĂ« Ă«shtĂ« zvogĂ«luar ndjeshĂ«m, pasi janĂ« zĂ«vendĂ«suar nga versione tĂ« prodhuara me makineri, mĂ« tĂ« lira dhe mĂ« tĂ« shpejta pĂ«r tâu bĂ«rĂ«. Ndryshimet nĂ« shijet muzikore kanĂ« ndikuar gjithashtu nĂ« kĂ«tĂ« rĂ«nie.
âMe hip hop-in, rap-in dhe muzikĂ«n elektronike qĂ« dominojnĂ« tani peizazhin muzikor tĂ« Kashmirit, brezat e rinj nuk lidhen mĂ« me thellĂ«sinĂ« apo disiplinĂ«n e muzikĂ«s tradicionale,â thotĂ« Shabir Ahmad Mir, mĂ«sues muzike. Ai shton se kjo ka çuar nĂ« rĂ«nien e kĂ«rkesĂ«s pĂ«r santoor dhe mungesĂ«n e nxĂ«nĂ«sve pĂ«r mjeshtrat.
NĂ« punĂ«torinĂ« e tij shekullore, Ghulam qĂ«ndron pranĂ« njĂ« blloku tĂ« zbrazĂ«t druri dhe veglave tĂ« vjetra hekuri, mbetje tĂ« heshtura tĂ« njĂ« tradite nĂ« zhdukje. Ai thotĂ«: âNuk ka mĂ« askĂ«nd qĂ« tĂ« vazhdojĂ« zanatin. UnĂ« jam i fundit.â
Por kjo nuk ka qenë gjithmonë situata. Gjatë viteve, artistë të njohur sufi dhe folklorikë kanë luajtur me santoorë të punuar nga Ghulam Zaz. Një foto në punëtorinë e tij tregon mjeshtrat Pandit Shiv Kumar Sharma dhe Bhajan Sopori duke performuar me instrumentet e tij.
Santoor, i cili besohet të ketë origjinë në Persia, ka arritur në Indi në shekullin e 13-të ose 14-të, duke u përhapur nëpër Azinë Qendrore dhe Lindjen e Mesme. Në Kashmir, instrumenti ka marrë një identitet të veçantë, duke u bërë pjesë qendrore e poezisë sufi dhe traditave folklorike.
âFillimisht, pjesĂ« e Sufiana Mausiqi (njĂ« traditĂ« muzikore ansambli), santoor kishte njĂ« tingull tĂ« butĂ« dhe folklorik,â shpjegon Shabir Ahmad Mir.
Pandit Shiv Kumar Sharma e përshtati më vonë për muzikën klasike indiane, duke shtuar tela, duke riorganizuar urat për rezonancë më të pasur dhe duke futur teknika të reja të luajtjes.
Bhajan Sopori, me rrĂ«njĂ« nĂ« Kashmir, âthelloi gamĂ«n e tingullit dhe i dha njĂ« shprehje sufiâ, shton Mir, duke ndihmuar qĂ« santoor tĂ« konsolidohej nĂ« muzikĂ«n klasike indiane.
Ghulam Zaz ka marrë çmimin Padma Shri nga Presidentja Droupadi Murmu në vitin 2022, një nderim për mjeshtërinë e tij me çmimin e katërt më të lartë civil në Indi./BBC/KultPlus.com
Mbrëmë, në kuadër të festivalit Rame Lahaj International Opera Festival ka interpretuar për herë të parë në Prishtinë një emër i njohur në botën e operës, Anita Rachvelishvili, shkruan KultPlus. Me një repertor që prek në ariet më të mëdha operistike, duke u shtrirë edhe në këngë italiane, gjeorgjiane dhe argjentinase solistja Rachvelishvili ka dhuruar një mbrëmje të veçantë për të gjithë apasionuarit e artit muzikor.
Kjo festë e veçantë artistike u mbajt në hapësirën e jashtme të Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, nën përcjelljen e Ansamblit të Festivalit Rame Lahaj, me drejtimin e dirigjenit Nikoloz Rachveli. Koncerti ka dhuruar një energji të jashtëzakonshme për rreth dy orë, nën tingujt e Bizet, Gershwin dhe Piazzolla.
Vepra e parĂ« e interpretuar nĂ« koncert nga mezzosopranoja Rachvelishvili ishte âGantiadiâ- Lela Revaz Lagidze, e cila me njĂ« prezencĂ« tĂ« fuqishme skenike tĂ« ftonte nĂ« njĂ« pĂ«rjetim tĂ« rrallĂ« artistik. NdĂ«rkaq, vepra Habanera (Carmen) nga Georges Bizet i dha koncertit njĂ« lloj sharmi tĂ« veçantĂ«, pĂ«rmes tingujve tĂ« fuqishĂ«m dhe natyrĂ«s pasionante tĂ« solistes qĂ« ka interpretuar nĂ« skena tĂ« njohura botĂ«rore.
Veprat e interpretuara nĂ« kĂ«tĂ« natĂ« plotĂ« magji ishin: âMon coeur sâouvre a ta voixâ (Samson Dalila)- Camille Saint-SaĂ«ns, âEn vain, pour eviter les responses ameres (Carmen)- Georges Bizet, âLorsque le temps dâamour a fuiâ (Don Quichotte)- Jules Massenet, âI love you Porgyâ (Porgy and Bess)- George Gershwin, âDonât call meâ- Giya Kancheli, âCuntry of flowersâ- Georgian Folk, âSummertimeâ (Porgy and Bess)- George Gershwin, âMy Funny Valentineâ- Richard Rodgers, âRinasceroâ- Astor Piazzolla, âOblivionâ- Astor Piazzolla, âYo Soy Mariaâ ( Maria de Buenos Aires)- Astor Piazzolla, 5 Musics from the Motion Picture âDon Quichotte- Giya Kancheli.
Në fund të koncertit, interpretuesit u shpërblyen me duartrokitje frenetike nga ana e publikut, të cilët tashmë kishin përjetuar një ndër koncertet më të veçanta të muzikës klasike.
Në një prononcim për KultPlus Mezzosopranoja, Anita Rachvelishvili, u shpreh se kaloi një natë të mrekullueshme, e hapur nga vetë artistja me një këngë shumë të veçantë gjeorgjiane, që ajo e përshkruan si thellësisht patriotike.
âE hapa me njĂ« kĂ«ngĂ« shumĂ« patriotike qĂ« quhet âSunriseâ, dhe Ă«shtĂ« pĂ«r luftĂ«n, pĂ«r dhimbjen qĂ« ka kaluar edhe Gjeorgjia, dhimbja qĂ« ne kemi pĂ«rjetuar. KĂ«nga flet pĂ«r kĂ«tĂ« dhe mendova se ishte perfekte pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« lidhje me KosovĂ«n, si njĂ« vend qĂ« ka kaluar gjithashtu shumĂ« dhimbje dhe vuajtje. Ka njĂ« mirĂ«kuptim tĂ« madh mes popullit tonĂ« dhe popullit tuaj, ndaj ndjeva se ishte shumĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« hapja me diçka qĂ« flet pĂ«r dashurinĂ« ndaj vendit tĂ«nd dhe dashurinĂ« pĂ«r popullin tĂ«nd.â â u shpreh mezzosopraniaâ
Sipas saj, në Gjeorgji muzika ka luajtur gjithmonë një rol të rëndësishëm në histori. Ajo pasqyron ngjarjet që ka kaluar populli dhe është një mënyrë për të ruajtur kujtesën dhe për ta përcjellë atë brez pas brezi. E njëjta gjë vlen edhe për Kosovën.
âPra, ka njĂ« lidhje tĂ« madhe mes nesh pĂ«r shkak tĂ« kĂ«saj, sepse ne ndajmĂ« dhimbjen dhe, pĂ«rmes muzikĂ«s, mund ta ndajmĂ« atĂ« dhimbje dhe ta sjellim te njerĂ«zit qĂ« vijnĂ« pĂ«r tĂ« na dĂ«gjuar.â â shtoi Anita.
Në lidhje me festivalin, ajo e vlerëson Rame Lahaj International Opera Festival si një nga ngjarjet më të rëndësishme në botë për vende në zhvillim artistik si Kosova. Vlerësimi i saj për punën që po bëhet është i madh, sidomos për faktin se festivali sjell artistë nga e gjithë bota dhe i prezanton ata me publikun e Kosovës dhe me kulturën vendase. Ajo thekson se festivali nuk kufizohet vetëm te muzika klasike, por i jep vend muzikës në tërësi si një forcë e rëndësishme për zhvillimin e një vendi.
âPĂ«r vende si Kosova, ky Ă«shtĂ« njĂ« nga festivalet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« botĂ«, sepse ajo qĂ« bĂ«n RamĂ« Lahaj dhe ajo qĂ« bĂ«n festivali Ă«shtĂ« tĂ« sjellĂ« njerĂ«z nga e gjithĂ« bota dhe tâi prezantojĂ« ata me njerĂ«zit e mrekullueshĂ«m tĂ« KosovĂ«s dhe me kulturĂ«n e operĂ«s, me kulturĂ«n e muzikĂ«s klasike. Dhe siç e patĂ« sonte, jo vetĂ«m muzikĂ« klasike, por nĂ« pĂ«rgjithĂ«si muzikĂ«, e cila, sipas nesh, ka njĂ« rol shumĂ«, shumĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« zhvillimin e njĂ« vendi. Jam shumĂ« mirĂ«njohĂ«se ndaj festivalit dhe shumĂ« mirĂ«njohĂ«se pĂ«r gjithĂ« mbĂ«shtetjen qĂ« vendi i jep festivalit. Dhe vetĂ«m shpresoj qĂ« ky festival tĂ« bĂ«het njĂ« ngjarje shumĂ« e madhe dhe e njohur ndĂ«rkombĂ«tarisht, qĂ« tĂ« gjithĂ« tĂ« dĂ«shirojnĂ« tĂ« vijnĂ« dhe ta pĂ«rjetojnĂ«.â
Pjesë e kësaj mbrëmjeje të veçantë ishte edhe mezzosopranoja kosovare Merita Juniku, e cila ndau emocionet e saj pas koncertit, në një intervistë për KultPlus, duke e përshkruar festivalin si një përjetim të jashtëzakonshëm:
âSonte patĂ«m rastin tĂ« dĂ«gjojmĂ« njĂ« nga mezzosopranot mĂ« tĂ« njohura botĂ«rore. ĂshtĂ« vĂ«rtet kĂ«naqĂ«si qĂ« publiku i PrishtinĂ«s pati mundĂ«sinĂ« ta shfrytĂ«zojĂ« kĂ«tĂ« mbrĂ«mje, tĂ« cilĂ«n nuk mund ta shijojĂ« askund tjetĂ«r. Mezzosopranoja ishte e shkĂ«lqyeshme dhe programi jashtĂ«zakonisht i bukur. Ishte bombastike.â â u shpreh mezzosopranoja Juniku.
Fjalët e saj përshkruajnë jo vetëm nivelin artistik të performancës, por edhe rëndësinë që ka një ngjarje e tillë për publikun vendas dhe për zhvillimin kulturor të vendit. Nata e 30 korrikut u shënua si një natë ku arti operistik u ndje më pranë se kurrë, dhe ku Prishtina u kthye për disa orë në një nga qendrat më të ndritura të muzikës klasike evropiane./ KultPlus.com
NjĂ« ekspozitĂ« e veçantĂ« ndriçon kĂ«tĂ« verĂ« rezidencĂ«n e Makerâs Mark nĂ« Kentucky, ku arti i njohur i Dale Chihuly takohet me traditĂ«n amerikane tĂ« zanatit dhe shpirtin e njĂ« krijimtarie tĂ«rĂ«sisht tĂ« paarsyeshme, por brilante. Edhe pse bourboni mbetet specialiteti i shtĂ«pisĂ« nĂ« Makerâs Mark, kĂ«tĂ« sezon janĂ« drita, qelqi dhe ngjyrat e Chihuly qĂ« marrin vĂ«mendjen kryesore.
Ekspozita e re e titulluar âChihuly x Makerâs Markâ Ă«shtĂ« vendosur nĂ« hapĂ«sirĂ«n e distilerisĂ« nĂ« âStar Hill Farmâ dhe shĂ«non rikthimin e artistit tĂ« njohur, si njĂ« homazh ndaj peizazhit, trashĂ«gimisĂ« dhe pĂ«rkushtimit pa kompromis nĂ« ndjekje tĂ« pĂ«rsosmĂ«risĂ«.
NĂ« hapĂ«sirat e distilerisĂ«, ekspozita pĂ«rshkruan marrĂ«dhĂ«nien e gjatĂ« krijuese mes Dale Chihuly dhe Makerâs Mark pĂ«rmes nĂ«ntĂ« veprave skulpturore. NdĂ«r to pĂ«rfshihet âSapphire and Platinum Waterdrop Towerâ (2017), njĂ« kullĂ« 12-katĂ«she dedikuar burimeve ujore tĂ« rajonit, si dhe âMoonbow Fioriâ (2025). NĂ« qendĂ«r tĂ« ekspozitĂ«s ndodhet âSpirit of the Makerâ (2013), njĂ« instalacion permanent me paletĂ« tĂ« gjallĂ« ngjyrash qĂ« rrĂ«fen historinĂ« e markĂ«s. âPjesĂ«t e kuqe i referohen dyllit tonĂ« tĂ« kuq ikonik, ari pĂ«rfaqĂ«son grurin e butĂ« tĂ« kuq dimĂ«ror, ngjyra blu Ă«shtĂ« njĂ« homazh pĂ«r ujin qĂ« nevojitet pĂ«r tĂ« krijuar bourbonin tonĂ«, dhe ngjyra amber Ă«shtĂ« vetĂ« bourboni Makerâs Mark,â shpjegon Rob Samuels, Drejtor Menaxhues i Makerâs Mark dhe prodhues i uiskit nĂ« gjeneratĂ«n e tetĂ« tĂ« familjes.
âKam marrĂ« shumĂ« frymĂ«zim nga peizazhi dhe arkitektura e kampusit, dhe jam shumĂ« i lumtur qĂ« rikthehem me njĂ« ekspozitĂ« tĂ« re qĂ« i pĂ«rgjigjet kĂ«tij vendi tĂ« veçantĂ«,â shton vetĂ« Chihuly.
Drita luan njĂ« rol kyç nĂ« tĂ« gjithĂ« ekspozitĂ«n. âChihuly u tĂ«rhoq nga qelqi pjesĂ«risht pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si ai pĂ«rcjell dritĂ«n dhe ngjyrĂ«n,â shpjegon Leslie Jackson Chihuly, presidente dhe CEO e Chihuly Studio. âĂdo vepĂ«r Ă«shtĂ« e ndriçuar me pajisje speciale, duke e bĂ«rĂ« tĂ« duket sikur ndriçon nga brenda dhe merr njĂ« karakter tĂ« ndryshĂ«m natĂ«n.â VizitorĂ«t qĂ« vijnĂ« gjatĂ« ditĂ«ve tĂ« gjata tĂ« verĂ«s ose nĂ« muzgjet e hershme tĂ« vjeshtĂ«s do tĂ« pĂ«rjetojnĂ« spektakle tĂ« ndryshme, duke bĂ«rĂ« qĂ« çdo shĂ«titje nĂ« Star Hill Farm tĂ« jetĂ« nĂ« harmoni me ritmin e natyrĂ«s.
Për turnet pas errësirës që mbahen çdo të shtunë në mbrëmje, adhuruesit e Chihuly dhe të uiskit kanë mundësinë të shijojnë Star Hill Farm Whisky dhe Cellar Aged expressions, si dhe koktej në Star Hill Provisions, restoranti i fermës që është rinovuar rishtazi. Me një menu të re dhe verandë të zgjeruar, restoranti ofron pije dhe ushqime sezonale që vijnë drejtpërdrejt nga programi bujqësor i qëndrueshëm i fermës, nën kujdesin e Leslie Krockenberger dhe shefit të kuzhinës Richard Knight.
NdĂ«rsa instalacionet prej qelqi tĂ« fryrĂ« tĂ« Chihulyt sfidojnĂ« idetĂ« tradicionale tĂ« formĂ«s dhe funksionit, dritĂ«s dhe hijes, ato gjithashtu theksojnĂ« njĂ« shpirt tĂ« pĂ«rbashkĂ«t qĂ« ka frymĂ«zuar Makerâs Mark qĂ« nga viti 1953, dhe vendimet jokonvencionale qĂ« e kanĂ« bĂ«rĂ« kĂ«tĂ« markĂ« njĂ« ikonĂ«./KultPlus.com
âJul Cezariâ si reflektim i tiranisĂ« moderne nĂ« vizionin e Rijanit
Teatri KombĂ«tar i Splitit dhe Festivali âVera e Splititâ i kanĂ« besuar regjisorit QĂ«ndrim Rijani njĂ« ndĂ«r tri shfaqjet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« vitit nĂ« Kroaci. âJul Cezariâ do tĂ« pushtojĂ« skenĂ«n  nĂ« Pallatin e Dioklecianit mĂ« 8 gusht, derisa do tĂ« pĂ«rmbyll edhe edicionin e 71-tĂ« tĂ«  Festivalit Veror tĂ« Splitit, shkruan Alsat.
âJul Cezariâ nĂ«n direktivat e regjisorit shqiptar QĂ«ndrim Rijani do tĂ« jetĂ«sohet nga  Ansambli i DramĂ«s Split .
NĂ« njĂ«Â intervistĂ« tĂ« dhĂ«nĂ« pĂ«r Festivalin e VerĂ«s nĂ« Split, bĂ«het me dije se Rijani do tĂ« sjellĂ« nĂ« Split njĂ« inskenim tĂ« ri tĂ« âJul Cezaritâ tĂ« Shekspirit, njĂ« dramĂ« politike aktualiteti i sĂ« cilĂ«s nuk shuhet kurrĂ«.
NĂ« dramĂ«n e Shekspirit âJul Cezariâ, vritet qĂ« nĂ« gjysmĂ«n e dramĂ«s, por prania e tij vazhdon tĂ« pĂ«rndjekĂ« pjesĂ«n tjetĂ«r tĂ« shfaqjes.
Derisa Rijani, nĂ« kĂ«tĂ« intervistĂ« tregon se ideja e tij ishte pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar dy âjetĂ« paraleleâ â jetĂ«n e tĂ« gjallĂ«ve dhe jetĂ«n e tĂ« vdekurve.
âShekspiri e shkroi kĂ«tĂ« vepĂ«r pĂ«r publikun anglez tĂ« shekullit XVI, duke pĂ«rdorur njĂ« episod historik tĂ« shekullit I para Krishtit pĂ«r tĂ« transmetuar mesazhe politike pĂ«r kohĂ«n e vet dhe pĂ«r popullin e tij. Kjo pikĂ« ishte baza e rĂ«ndĂ«sishme si pĂ«r mua ashtu edhe pĂ«r dramaturgen tonĂ« tĂ« shkĂ«lqyer, Karla Leko. NĂ« adaptimin tonĂ« ne udhĂ«tojmĂ« nĂ«pĂ«r kohĂ«: drama nis nĂ« shekullin I para Krishtit dhe pĂ«rfundon nĂ« shekullin XX. Nga ky udhĂ«tim lindi edhe ideja ime pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar dy âjeta paraleleâ: jetĂ«n e tĂ« gjallĂ«ve dhe jetĂ«n e tĂ« vdekurve. Pra, jo vetĂ«m shpirti i Cezarit, por edhe tĂ« gjithĂ« personazhet qĂ« vriten gjatĂ« shfaqjes nuk e lĂ«nĂ« skenĂ«n. Ata mbeten tĂ« pranishĂ«m, vazhdojnĂ« veprimin artistik dhe krijojnĂ« njĂ« botĂ« paralele brenda veprĂ«s. Shekspiri e mbajti tĂ« âgjallĂ«â shpirtin e Cezarit pĂ«r tĂ« na kujtuar se krijesa e tij ideologjike â tirania â vazhdon tĂ« jetojĂ«â, tha Rijani.
Rijani, po ashtu tregoi se nĂ« shfaqjen âJul Cezariâ, trupat e aktorĂ«ve janĂ« si gurĂ« shahu nĂ« njĂ« lojĂ« politike, duke theksuar kĂ«shtu qĂ« lĂ«vizjet e tyre nuk janĂ« tĂ« rastĂ«sishme.
âNĂ« âJul Cezariâ, trupat e aktorĂ«ve janĂ« si gurĂ« shahu nĂ« njĂ« lojĂ« politike. LĂ«vizjet e tyre nuk janĂ« tĂ« rastĂ«sishme â ato janĂ« tĂ« koduara, rituale, siç janĂ« edhe maskat qĂ« pĂ«rdorim pĂ«r tĂ« shprehur transformimin e tyre tĂ« brendshĂ«m. Kori Ă«shtĂ« njĂ« entitet i gjallĂ« qĂ« merr forma tĂ« ndryshme dhe i jep publikut ndjesinĂ« e presionit kolektiv, tĂ« opinionit publik qĂ« lĂ«viz si njĂ« masĂ« e verbĂ«r, por e rrezikshmeâ, u shpreh regjisori Rijani.
Kjo shfaqje ngjashĂ«m si shfaqjet e tjera qĂ« Rijani, ka inskenuar ndonĂ«se ka njĂ« tekst tĂ« shkruar nĂ« shekullin XVI, flet mjaft qartĂ« edhe pĂ«r tĂ« tashmen, pĂ«r shekullin XXI. Kjo sipas asaj qĂ« e thotĂ« edhe vet regjisori QĂ«ndrim Rijani, se ânĂ« kĂ«tĂ« shfaqje nuk ka kostume historike, nuk ka ndarje tĂ« qartĂ« kohore â sepse e kaluara, e tashmja dhe e ardhmja janĂ« njĂ«soj kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r tiraninĂ«â.
Kujtojmë sërish se premiera vjen më 8 gusht me fillim nga ora 21:00 në skenën e re në Portën e Argjendtë, derisa reprizat do të vazhdojnë nga 9 gusht e tutje./ Alsat.mk/ KultPlus.com
Policia e KosovĂ«s ndĂ«rmerr masa nĂ« aspektin e sigurisĂ«, pĂ«r mbarĂ«vajtjen e festivalit âSunny Hillâ.
Policia e KosovĂ«s, Drejtoria Rajonale-PrishtinĂ«, ka ndĂ«rmarrĂ« tĂ« gjithĂ« hapat e duhur tĂ« sigurisĂ« pĂ«r mbarĂ«vajtjen e festivalit âSunny Hillâ qĂ« do tĂ« mbahet nga data 01.08.2025 deri mĂ« 03.08.2025, nĂ« fshatin BĂ«rnicĂ« tĂ« komunĂ«s sĂ« PrishtinĂ«s, pĂ«rcjellĂ« KultPlus.
Marrë parasysh rrethanat që karakterizojnë festivalin, policia ka angazhuar një numër të konsiderueshëm të zyrtarëve policorë me detyra specifike në zonën ku do të mbahet festivali, shtuar këtu edhe zyrtarët e tjerë të angazhuar me detyra të përgjithshme në gjithë rajonin e përgjegjësisë.
E gjithë infrastruktura policore e angazhuar në këtë drejtim me vëmendje të shtuar do të monitoron rrjedhën e kësaj ngjarjeje duke qenë e gatshme për të trajtuar gjithçka që kërkohet brenda autorizimeve dhe kompetencës policore.
Angazhimet policore do të shtrihen në disa nivele, përfshirë:
Parapërgatitjen dhe ndërmarrjen e masave të nevojshme planifikuese, koordinuese, preventive dhe operative policore në terren, në mënyrë që festivali të zhvillohet në suaza normale të rendit dhe qetësisë publike;
Shtimin e masave preventive dhe operative-policore për ruajtjen e rendit dhe qetësisë publike para, gjatë dhe pas festivalit;
Sigurimin dhe menaxhimin e hapësirës ku do të zhvillohet festivali;
Rregullimin dhe kontrollin e trafikut rrugor përreth zonës së festivalit, përfshirë ndalesa të përkohshme, bllokime ose riorientime të rrugëve, varësisht nga nevoja;
Monitorimin e rendit publik për të parandaluar çdo sjellje asociale, të paligjshme apo të dëmshme për sigurinë kolektive;
Identifikimin dhe ndërmarrjen e masave adekuate ligjore me Prokurorinë e Shtetit ndaj të gjithë personave të cilët bien ndesh me ligjin;
Praninë e shtuar të patrullave në zonat përreth, për të rritur ndjesinë e sigurisë për qytetarët dhe vizitorët;
Ndërmarrjen e veprimeve të nevojshme policore operative dhe hetimore, sipas ligjit dhe në varësi të situatës apo kërkesave që mund të paraqiten gjatë operacionit;
Koordinimin me organizatorët dhe institucionet e tjera për të siguruar reagim të shpejtë dhe efektiv ndaj çdo situate të papritur.
Për shkak të fluksit të madh të automjeteve dhe personave që pritet të frekuentojnë festivalin do të ketë bllokime të plota apo të pjesshme të rrugëve që qojnë për në zonën ku mbahet festivali si dhe ri-drejtim të trafikut rrugor, andaj Policia e Kosovës kërkon mirëkuptim nga pjesëmarrësit në trafik. Për shkak të kufizimeve hapësinore të ndërlidhura edhe me faktorë të sigurisë dhe cilësisë së qarkullimit rrugor, do të ketë ndalimqarkullimi për të gjitha mjetet motorike në perimetrin e afërt ku do të zhvillohet festivali. Përjashtimisht do të lejohen automjetet e policisë, ndihmës së shpejtë, zjarrfikësve si dhe mjetet e autorizuara/akredituara në shërbim të festivalit.
Varësisht nga rrjedha e situatës në terren mund të paraqiten rrethana që kërkojnë veprime të tjera policore në funksion të ri drejtimit të trafikut apo orientimit të pjesëmarrësve, porse në të gjitha rastet qytetarët do të instruktohen nga policët në pikat e caktuara./KultPlus.com
Harrison Ford Ă«shtĂ« mirĂ«njohĂ«s pĂ«r praninĂ« e Michael J. Fox nĂ« sezonin e tretĂ« tĂ« serialit âShrinkingâ, duke e konsideruar si thelbĂ«sore pĂ«r zhvillimin e karakterit tĂ« tij.
NĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r Variety, aktori i njohur i âIndiana Jonesâ u shpreh: âAi mĂ« jep njĂ« pĂ«rfaqĂ«sim fizik tĂ« sĂ«mundjes pĂ«r tâu informuar, por mĂ« shumĂ« se kaq, mĂ« ndihmon tĂ« besoj qĂ« Paul mund tĂ« ndjejĂ« se Ă«shtĂ« i aftĂ« tĂ« pĂ«rballet me kĂ«tĂ« sfidĂ«.â
Fox, i cili u diagnostikua me sëmundjen e Parkinsonit në moshën 29-vjeçare, ka qenë një figurë kyçe në rritjen e ndërgjegjësimit për këtë sëmundje, si dhe themelues i Michael J. Fox Foundation në vitin 2000, që punon për të gjetur një kurë dhe për të përmirësuar terapitë.
Karakteri i Ford në serial, Paul, u diagnostikua me Parkinson që në sezonin e parë, dhe sezoni i tretë do të përqendrohet në përballjen e tij me përparimin e sëmundjes, pikërisht aty ku roli dhe përvoja e Fox bëhen thelbësore.
âGuximi, vendosmĂ«ria dhe fisnikĂ«ria e Michael janĂ« tĂ« gjitha tĂ« pranishme. Ai Ă«shtĂ« i zgjuar, trim, i ndershĂ«m, bujar, plot pasion, njĂ« shembull pĂ«r tĂ« gjithĂ« ne, qoftĂ« qĂ« pĂ«rballemi me Parkinsonin apo jo,â tha Ford. âNuk mund tĂ« mos e njohĂ«sh sa i mrekullueshĂ«m Ă«shtĂ« ai.â
Duke folur pĂ«r rĂ«ndĂ«sinĂ« e trajtimit tĂ« saktĂ« tĂ« temĂ«s, Ford shtoi: âE vĂ«rteta Ă«shtĂ« qĂ« nuk mund tĂ« bĂ«jmĂ« shaka me kĂ«tĂ«. Parkinsoni nuk Ă«shtĂ« pĂ«r tĂ« qeshur. Dua ta tregoj drejt. ĂshtĂ« e nevojshme qĂ« ta paraqesim me respekt sfidĂ«n qĂ« kjo sĂ«mundje pĂ«rfaqĂ«son, pa e pĂ«rdorur pĂ«r vlerĂ« argĂ«timi.â
âShrinkingâ, me aktorĂ« si Jason Segel, Jessica Williams dhe vetĂ« Ford, ndjek jetĂ«n e Jimmy (Segel), njĂ« terapist qĂ« pas vdekjes sĂ« gruas nis tĂ« aplikojĂ« metoda jo tradicionale nĂ« punĂ«n e tij, duke ndikuar ndjeshĂ«m si jetĂ«n e klientĂ«ve tĂ« tij, ashtu edhe tĂ« vetĂ«n.
Ford tha se historia e Parkinsonit do tĂ« jetĂ« njĂ« nga linjat kryesore tĂ« sezonit tĂ« ri: âAi e di qĂ« po pĂ«rkeqĂ«sohet. E di qĂ« do tĂ« pĂ«rballet me kushte fizike mĂ« tĂ« vĂ«shtira se ato qĂ« ka tani. Po hyn nĂ« njĂ« fazĂ« tĂ« jetĂ«s qĂ« Ă«shtĂ« mister pĂ«r tĂ«, por ka njĂ« partnere, karakterin qĂ« luan Wendie Malick.â
Sezoni i tretĂ« i âShrinkingâ pritet tĂ« publikohet kĂ«tĂ« vjeshtĂ« nĂ« AppleTV+./CNN/KultPlus.com
Jenna Ortega ka rrĂ«fyer se fama qĂ« erdhi pas suksesit tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m tĂ« serialit âWednesdayâ nĂ« Netflix ishte âshumĂ« e madheâ dhe ndonjĂ«herĂ« mbingarkuese. Seriali qĂ« debutoi nĂ« vitin 2022 u bĂ« mĂ« i shikuari nĂ« historinĂ« e platformĂ«s Netflix, duke e kthyer Ortegan nĂ« njĂ« yll ndĂ«rkombĂ«tar.
NĂ« njĂ« intervistĂ«, aktorja 22-vjeçare shprehet: âJam shumĂ« mirĂ«njohĂ«se qĂ« seriali rezonoi me njerĂ«zit nĂ« atĂ« mĂ«nyrĂ«, por nuk isha e pĂ«rgatitur pĂ«r gjithĂ« kĂ«tĂ« vĂ«mendje. Nuk mendoj se ndonjĂ« Ă«shtĂ« ndonjĂ«herĂ« i pĂ«rgatitur pĂ«r njĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ«.â
Sezoni i dytĂ« i serialit, qĂ« publikohet javĂ«n qĂ« vjen, rikthen Wednesday Addams nĂ« AkademinĂ« Nevermore, tashmĂ« nĂ«n drejtimin e njĂ« drejtori tĂ« ri. PrindĂ«rit e saj, Gomez dhe Morticia, do tĂ« kenĂ« njĂ« rol mĂ« tĂ« theksuar, çka do tĂ« sjellĂ« mĂ« shumĂ« thellĂ«si nĂ« dinamikĂ«n familjare dhe njĂ« tjetĂ«r lloj âtortureâ pĂ«r njĂ« vajzĂ« tĂ« pavarur si Wednesday.
Ortega vlerëson marrëdhënien komplekse mes Wednesday dhe nënës së saj, Morticia, të luajtur nga Catherine Zeta-Jones, duke theksuar se konflikti mes nënës dhe vajzës është diçka shumë e zakonshme dhe e ndjeshme për të rinjtë që kërkojnë të gjejnë veten.
Aktorja ka luajtur edhe nĂ« projekte si âBeetlejuice Beetlejuiceâ, âDeath of a Unicornâ, âScreamâ dhe âYouâ, por roli i Wednesday mbetet mĂ« i njohuri. KĂ«tĂ« sezon, Ortega shĂ«rben edhe si producente ekzekutive, njĂ« pĂ«rvojĂ« qĂ« e pĂ«rshkruan si âshkollĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«â.
Sipas saj, pritja prej pĂ«r sezonin e dytĂ« i ka dhĂ«nĂ« kohĂ« audiencĂ«s tĂ« reflektojĂ«, dhe skuadrĂ«s krijuese tĂ« sjellĂ« diçka mĂ« tĂ« thellĂ«. âNjerĂ«zit kanĂ« qenĂ« shumĂ« tĂ« duruar me ne dhe ne duam tâi shpĂ«rblejmĂ« me diçka tĂ« re dhe mĂ« emocionuese.â
Në kastin e ri do të shfaqen edhe emra të njohur si Joanna Lumley (gjyshja Hester Frump), Steve Buscemi (drejtori Barry Dort) dhe Billie Piper (kryetarja e muzikës Isadora Capri).
Ortega thekson se suksesi i serialit lidhet edhe me temat qĂ« trajton, si nevoja pĂ«r komunitet nĂ« njĂ« kohĂ« ku gjithçka ndodh nĂ« mĂ«nyrĂ« virtuale. âSot njerĂ«zit e gjejnĂ« komunitetin online, por shpesh kjo krijon ndjesi izolimi. ĂshtĂ« mĂ« e vĂ«shtirĂ« pĂ«r tĂ« rinjtĂ« tĂ« kuptojnĂ« kush janĂ« nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«,â thotĂ« ajo.
Zeta-Jones shton: âFamilja Addams Ă«shtĂ« moderne sepse pĂ«rqafon tĂ« veçantĂ«n. Ne nuk e fshehim, pĂ«rkundrazi, e mbĂ«shtesim.â
Ortega pĂ«rmbyll: âKa shumĂ« forcĂ« nĂ« tĂ« qenit vetvetja. Kjo familje i jep pĂ«rparĂ«si lidhjes mes tyre, pasioneve personale dhe forcĂ«s sĂ« brendshme dhe kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« duhet tĂ« shohin tĂ« rinjtĂ« sot.â/BBC/KultPlus.com
Login
