TIRANĂ, 24 korrik/ATSH/ 95 vjet mĂ« parĂ« u nda nga jeta atdhetari Bajo Topulli.
Bajo Topulli u arsimua nĂ« Stamboll, ku u brumos me idetĂ« pĂ«rparimtare dhe patriotike tĂ« vĂ«llezĂ«rve FrashĂ«ri, Samiut dhe Naimit, por edhe Jani Vretos. Sipas kĂ«shillave tĂ« tyre ai shkon nĂ« Selanik, ku fillon njĂ« aktivitet tĂ« gjerĂ« si propagandues i gjuhĂ«s shqipe. MĂ« pas, nĂ« vjeshtĂ«n e vitit 1904, Bajon do ta shohim nĂ« Manastir, ku bĂ«het pedagog dhe nĂ«ndrejtor i Gjimnazit tĂ« Manastirit. BashkĂ« me lĂ«ndĂ«t mĂ«simore, nisi tâiu mĂ«sonte edhe gjuhĂ«n shqipe djemve tĂ« gjimnazit e tĂ« shpĂ«rndante libra nĂ« gjuhĂ«n shqipe, edhe pse ishte gjithnjĂ« nĂ« shĂ«njestĂ«r. GjatĂ« qĂ«ndrimit tĂ« tij nĂ« Manastir u ngrit âKomiteti pĂ«r LirinĂ« e ShqipĂ«risĂ«â (1905), ku u mblodhĂ«n patriotĂ« shqiptarĂ«. Disa muaj pas krijimit tĂ« komitetit, do tĂ« ishte vullnetari i parĂ«, nĂ« tĂ« parĂ«n çetĂ« çlirimtare, duke u quajtur âGaribaldi i ShqipĂ«risĂ«â.
Pas aktivitetit nĂ« jug tĂ« ShqipĂ«risĂ« dhe vrasjes sĂ« Dhespotit tĂ« Korçës, pĂ«r tĂ« larĂ« gjakun e Papa Kristo Negovanit, Bajo Topulli e pati shumĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« qĂ«ndrimin nĂ« ShqipĂ«ri, ndaj dhe nĂ« fund tĂ« nĂ«ntorit, Bajo i shoqĂ«ruar nga Ăerçizi dhe Zeman Haskua udhĂ«tojnĂ« drejt Sofjes, ku e priti njĂ« grup shqiptarĂ«sh me nĂ« krye Shahin KolonjĂ«n dhe ku gjetĂ«n njĂ« situatĂ« po aq tĂ« ndezur patriotike. Aty u njohĂ«n me figura tĂ« njohura, mes tĂ« cilĂ«ve dhe Mihal Gramenon (kronikanin e betejave). Ai ndikoi nĂ« formimin dhe idetĂ« e veprimtarit Ăerçiz Topulli deri nĂ« fund.
Bajo ndërmerr një udhëtim të gjatë në kryeqendra të Evropës dhe në Amerikë (ku u shoqërua nga Fan Noli), për të gjetur mbështetje për çështjen shqiptare.
Mori pjesĂ« nĂ« Kongresin e Manastirit, madje ai u zgjodh nĂ« komisionin e ngushtĂ« tĂ« alfabetit, prej 11 vetĂ«sh, ku ndĂ«r tĂ« tjerĂ« bĂ«nin pjesĂ« edhe At Fishta, Dom Mjeda, Mitâhat FrashĂ«ri, Sotir Peci, etj. Bajo Topulli ishte pĂ«rkrahĂ«s i variantit tĂ« alfabetit me gĂ«rma latine, i cili u pranua si njĂ« nga dy variantet, bashkĂ« me alfabetin e Stambollit, qĂ« tĂ« pĂ«rdoreshin mes shqiptarĂ«ve. Kjo ngjarje e madhe u pasua me hapjen e shkollave dhe klubeve tĂ« gjuhĂ«s shqipe.
Pas shpalljes së Pavarësisë për 15 vjet jetoi e punoi në Turqi, ku pati poste të larta drejtuese në kohën e Mustafa Qemal Ataturkut. Në vitin 1925 ai kthehet në Gjirokastër, ku e propozojnë për kryetar bashkie, të cilën edhe pse i sëmurë e drejtoi për tri vjet me radhë. Gjatë kohës së drejtimit ndërmori një sërë reformash, të cilat lanë gjurmë dhe u bënë traditë dhe pjesë e bashkëjetesës qytetare në Gjirokastër.
I sĂ«murĂ« rĂ«ndĂ«, Bajo Topulli u nda nga jeta nĂ« 24 korrik tĂ« vitit 1930, nĂ« SarandĂ«. NjĂ« ceremoni lamtumire madhĂ«shtore u organizua qĂ« nga Saranda deri nĂ« GjirokastĂ«r. FjalĂ«n e lamtumirĂ«s e ka mbajtur Eqrem Ăabej, i cili ndĂ«r tĂ« tjera ka thĂ«nĂ«: âNĂ« emĂ«r tĂ« djalĂ«risĂ« vijmĂ« tâi themi Bajo Topullit lamtumirĂ«n e fundit. Jo me lot grarie do ta varrosim, se sot nuk Ă«shtĂ« ditĂ« pĂ«r zi. Ne do ta varrosim si burra, sepse edhe ti, o shpirt bujar, derdhe tĂ«rĂ« gazin e jetĂ«s pĂ«r kĂ«tĂ« ShqipĂ«ri dhe tani, hero re dhe do flesh nĂ« kĂ«tĂ« tokĂ« qĂ« tâi e deshe gjithĂ« jetĂ«n mĂ« tepĂ«r sesa shpirtinâ. /j.p/
The post 95-vjetori i vdekjes së patriotit Bajo Topulli appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.