❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Plehrat zhvlerësojnë turizmin, të huajt e bëjnë problem në forumet e udhëtimit me 600 mijë ndjekës

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

“ShqipĂ«ria po digjet! Dhe jo, nuk Ă«shtĂ« thjesht zjarr, Ă«shtĂ« njĂ« paralajmĂ«rim. UnĂ« nuk jetoj kĂ«tu, jam njĂ« kalimtare. Ndalova! VĂ«zhgova! Dhe zemra mu thye.

Kjo sepse ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« njĂ« vend i bukur, por kjo bukuri Ă«shtĂ« e mbuluar me plehra. Kudo! NĂ«n ura, pĂ«rgjatĂ« rrugĂ«ve, nĂ« kanale, nĂ« shkurre. Shishe, plastika, gota,  tĂ« hedhura kudo dhe askush nuk bĂ«n asgjĂ«. Tani ka marrĂ« flakĂ« dhe mos thoni qĂ« Ă«shtĂ« vetĂ«m nga i nxehti, nga koha apo klima. Po, kĂ«to ndikojnĂ«, por arsyeja e vĂ«rtetĂ« Ă«shtĂ« neglizhenca juaj.”

Ky është një koment që Iwona Alex Gray postoi në ditën e parë të gushtit në faqen Visit Albania, një faqe që ka rreth 600 mijë ndjekës që duan të dinë për Shqipërinë, pyesin, informohen, kanë kuriozitet. Statusi shoqërohet me një foto që ndoshta të huajve u vret sytë më shumë se ne shqiptarëve, të cilët e shohim shpesh dhe na është zbehur reagimi. Postime të tilla në rrjete sociale, platforma të udhëtimeve apo të vlerësimit të destinacionit po bëhen gjithnjë e më të shpeshta.

Kjo situatë u duket të huajve e pakonceptueshme. Për ta kuptuar mjafton të shohësh mijëra komente që postohen çdo ditë në Google Review, ashtu siç u mbush me komente edhe postimi që turistja e huaj bëri në grupin Visit Albania.

Michael T komentoi: “Ke shumĂ« tĂ« drejtĂ«. Shohim kaq shumĂ« fshatra, sidomos nĂ« zonat malore, ku pas shtĂ«pive ka male me mbeturina. Ka mungesĂ« tĂ« infrastrukturĂ«s sĂ« mbetjeve nĂ« kĂ«tĂ« vend. Por pĂ«r mĂ« tepĂ«r, ka shumĂ« pak ose aspak ndĂ«rgjegjĂ«sim pĂ«r natyrĂ«n dhe mbrojtjen e saj. ËshtĂ« zakonisht e neveritshme tĂ« endesh nĂ«pĂ«r parkime makinash nĂ«se te duhet tĂ« pushosh. Vendi Ă«shtĂ« i bukur dhe do tĂ« ishte edhe mĂ« shumĂ«, nĂ«se s’do tĂ« kishte kĂ«tĂ« ‘anĂ« tĂ« shĂ«mtuar’ tĂ« ShqipĂ«risĂ«.”

Veronica W konfirmon gjithashtu se kjo Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«. “NĂ« kĂ«to vite njerĂ«zit po hedhin gjĂ«ra nĂ«pĂ«r rrugĂ«, plazhe, male. Por nuk ka infrastrukturĂ« nĂ« ShqipĂ«ri, me pĂ«rjashtim tĂ« qyteteve tĂ« mĂ«dha. Shumica e njerĂ«zve nĂ« fshat duhet tĂ« kujdesen vetĂ« pĂ«r mbetjet e tyre dhe nĂ« disa raste edhe i djegin. NjerĂ«zit pĂ«rpiqen tĂ« marrin pĂ«rgjegjĂ«si, por duhet bĂ«rĂ« mĂ« shumĂ«. Por mund tĂ« them se e njĂ«jta gjĂ« vlen edhe pĂ«r MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar,” thotĂ« ajo.

Aida H pohon se kjo është tipike për vendet e Ballkanit dhe nuk e kupton pse njerëzit urrejnë vendet e tyre, ndërkohë që një komentues tjetër i huaj shprehet se më shumë se urrejtje, bëhet fjalë për mungesë ndërgjegjësimi.

PavarĂ«sisht se mbetjet nuk duket tĂ« jenĂ« problemi mĂ« i madh qĂ« ka ShqipĂ«ria, pĂ«r tĂ« huajt kjo duket tĂ« jetĂ« çështja kryesore. Turizmi dhe rritja e interesit pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« kanĂ« çuar tĂ« huajt nĂ« çdo cep tĂ« saj dhe shumica, teksa magjepsen nga bukuritĂ« natyrore, ngrejne zĂ«rin nĂ« platforma online pĂ«r ndĂ«rgjegjĂ«sim. PĂ«rtej tĂ« mirĂ«s qĂ« mund tĂ« sjellĂ« kjo pĂ«r rritjen e vĂ«mendjes, ajo vjen edhe me koston e “marketingut negativ”, ku ShqipĂ«ria identifikohet si njĂ« vend i mbuluar nga plehrat./ N.Maho

 

Nga bukuritë natyrore te kaosi, plehrat e shtrenjtimi içmimeve; Shqipëria turistike në syrin e botës

The post Plehrat zhvlerësojnë turizmin, të huajt e bëjnë problem në forumet e udhëtimit me 600 mijë ndjekës appeared first on Revista Monitor.

↗

Të ardhurat tatimore nga shitja e pronave u rritën me 26% për 6-mujorin 2025

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Të ardhurat tatimore nga shitja e pasurive të paluajtshme janë në rritje për gjysmën e parë të këtij viti.

Sipas informacionit nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve për Shoqatën Shqiptare të Pasurive të Paluajtshme (NAREA), për gjashtë muajt e parë të këtij viti janë arkëtuar gjithsej 4.2 miliardë lekë nga tatimit mbi të ardhurat nga shitja e pasurive të paluajtshme.

Të ardhurat nga ky tatim janë rritur me 26% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Rritja e të ardhurave mund të jetë një tregues i tërthortë i ecurisë së shitjeve në tregun e pasurive të paluajtshme. Rritja e të ardhurave tregon rritjen e bazës së tatueshme, që mund të vijë nga rritja e transaksioneve të shitblerjes, por edhe nga rritja e çmimeve.

Të ndara sipas drejtorive, në masën dërrmuese të ardhurat prej këtij tatimi vijnë nga Drejtoria e Tatimpaguesve të Mëdhenj. Për 6-mujorin 2025, pothuajse 99% e të ardhurave i takonin kësaj drejtorie. Kjo nënkupton se tatimi buron kryesisht nga shitjet e firmave të ndërtimit.

Ndërkohë, të ardhurat nga drejtoritë rajonale rezultojnë në nivele shumë të ulëta.

Sipas shifrave të Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve, për gjashtë muajt e parë të vitit të ardhurat totale nga drejtoritë tatimore, duke përjashtuar DTM, ishin vetëm 54 milionë lekë ose sa 1.3% e të ardhurave totale. Këto të ardhura paraqiten në rënie me 26% krahasuar me një vit më parë.

Të ardhurat e vogla nga transaksionet e rishitjes, të kryera nga individët, mund të shpjegohen me rivlerësimet e kryera në vitet e mëparshme, që kanë tkurrur bazën e tatueshme, por ndoshta në një masë të madhe edhe me kryerjen e një pjese të madhe të transaksioneve me çmime fiktive.

Por, nga ana tjetër, agjentët e pasurive të paluajtshme shprehen se procesi i rivlerësimit që pritet prej më shumë se një viti nga ndikuar negativisht në tregun e rishitjes së pronave. Një pjesë e pronarëve preferojnë ta shtyjnë nxjerrjen e pronave në shitje, deri në kryerjen e rivlerësimit, për të përfituar një vlerë më të ulët tatimi.

Në këtë kuptim, rënia e të ardhurave nga tatimi i pronave të shitura prej individëve duket se konfirmon një tendencë rënëse të transaksioneve në këtë segment të tregut.

Sipas ligjit në fuqi, të ardhurat nga shitja e pasurive të paluajtshme, e llogaritur si diferenca mes çmimit të shitjes së pronës dhe çmimit të blerjes (ose atij të rivlerësuar) së saj, tatohen në masën 15%.

Megjithatë, qeveria ka aplikuar rivlerësime të herëpashershme të pronave me një shkallë më të ulët tatimore. Rivlerësimet u mundësojnë pronarëve ta sjellin vlerën e pronës së tyre në nivelet e tregut, duke ulur vlerën e tatimit të paguar në rast të shitjes së saj.

Muajin e kaluar, qeveria shqiptare hodhi pĂ«r konsultim publik projektligjin pĂ«r rivlerĂ«simin e radhĂ«s sĂ« pasurive tĂ« paluajtshme. Projektligji pritet t’u mundĂ«sojĂ« individĂ«ve dhe bizneseve tĂ« rivlerĂ«sojnĂ« pronat e tyre me njĂ« tatim prej 5%, duke filluar nga 1 janari 2026./ E.Shehu

 

The post Të ardhurat tatimore nga shitja e pronave u rritën me 26% për 6-mujorin 2025 appeared first on Revista Monitor.

↗

Europa dha 4.5 mijë leje për studentët dhe kërkuesit shqiptarë në dy vite, rekord në rajon

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Europa dhe sidomos Gjermania kanë rritur ndjeshëm numrin e lejeve për studentët dhe kërkuesit shqiptarë gjatë viteve të fundit.

Eurostat raportoi se në vitin 2023 dhe 2024 ka dhënë përkatësisht 2,278 dhe 2,218 leje për studentët dhe kërkuesit shqiptarë, ose rreth 4.5 mijë në total për dy vjet.

Në krahasim me vitet e mëparshme rritja është e fortë. Në vitin 2021 ishin dhënë rreth 1.5 mijë leje dhe në 2019, e dhëna më e hershme rreth 1.15 mijë.

Rritja e lejeve ka ardhur për shkak të hyrjes në lojë të Gjermanisë. Në vitin 2022 ky shtet dha 1387 leje për studentët e kërkuesit shqiptarë, ose 60% të totalit të shteteve të BE-së.  Në 2023-n u dhanë 1,417 leje, ose 63% e totalit.

Në vend të dytë për lejet për studentë e kërkues është Franca (191 në 2022 dhe 225 në 2023). Pas saj renditet Austria (169 në 2022 dhe 132 në 2023), Spanja (104 në 2022 dhe 82 në 2023), Holanda (103 dhe 72). Leje ka dhënë dhe Rumania, me rreth 50 në vit.

Burimi: Eurostat, përpunime të Monitor

Shqipëria mbante rekord në 2023-n për numrin e lartë të lejeve që morën shtetasit e saj në BE, duke lënë pas Serbinë (2179), Bosnjë Hercegovinën (1,111), Maqedonisë së Veriut (958), Kosovës (342) dhe Malit të Zi (278).

Gjermania është bërë vitet e fundit një destinacion i preferuar jo vetëm i profesionistëve nga Shqipëria, por dhe atyre që duan të studiojnë.

Të dhënat e Eurostat tregojnë se në vitin 2023, shqiptarët renditeshin në vendin e 21 për lejet për studentë e kërkues të dhëna nga Gjermania në nivele të ngjashme me shtetasit nga Brazili, Ukraina, Kolumbia, Meksika, që janë shtete me popullsi shumë më të lartë sesa ne.

Studentët shqiptarë kanë marrë nga Gjermania më se dyfishin e lejeve në krahasim me Serbinë (728), që renditet e dyta pas nesh (shiko grafikun në fund).

Lejet për studentë e kërkues në BE

Sipas Eurostat, lidhur me lejet e qëndrimit të dhëna për shtetasit e jo-BE që dëshirojnë të studiojnë ose të bëjnë kërkime shkencore, në vitin 2023 vendet e Bashkimit Europian dhanë gjithsej 451 000 leje.

Gjermania ishte vendi që lëshoi më shumë leje të tilla (144 000 ose 32% e totalit në BE), e ndjekur nga Franca (117 000 ose 26%) dhe Spanja (55 000 ose 12%).

Përfituesit kryesorë ishin shtetasit e:
-IndisĂ« – 50 000 leje ose 11% e totalit nĂ« BE,
-KinĂ«s – 47 000 leje ose 10%,
-Marokut – 22 000 leje ose 5%,
-Shteteve tĂ« Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s – 21 000 leje ose 5%.

The post Europa dha 4.5 mijë leje për studentët dhe kërkuesit shqiptarë në dy vite, rekord në rajon appeared first on Revista Monitor.

↗

Arsimi Digjital 2025–2030, internet tĂ« shpejtĂ« nĂ« shkolla dhe 5500 laptopĂ«

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Deri nĂ« vitin 2029 shkollat shqiptarĂ« publike do tĂ« kenĂ« internet tĂ« shpejtĂ«, laboratorĂ« smart dhe laptopĂ« nĂ« dispozicion tĂ« mĂ«simdhĂ«nies. Ministria e Arsimit dhe Sportit ka publikuar pĂ«r konsultim publik projektvendimin pĂ«r miratimin e Planit tĂ« Veprimit tĂ« Arsimit Digjital pĂ«r periudhĂ«n 2025–2030, i cili synon tĂ« vendosĂ« themelet pĂ«r njĂ« sistem arsimor bazuar nĂ« digjitalizim.

Ndërhyrjet më konkrete përfshijnë zgjerimin e rrjetit të SMART-lab-eve në të gjitha shkollat e arsimit bazë dhe të mesëm, një projekt tashmë i mbështetur nga Banka Botërore. Kjo nismë, parashikohet të ketë një kosto totale prej rreth 3.47 miliardë lekësh. Financimi për këtë projekt është planifikuar të shpërndahet në mënyrë të barabartë në tri faza gjatë viteve 2026, 2027 dhe 2028, me nga rreth 1.16 miliardë lekë për secilin vit.

Synohet blerja e 5,500 kompjuterĂ«ve portativĂ« (laptopĂ«) pĂ«r nxĂ«nĂ«sit dhe mĂ«suesit, si pjesĂ« e Programit Operacional ShumĂ«vjeçar “Ekonomia dhe ShoqĂ«ria Digjitale 2024–2027”, tĂ« financuar nga fondet e IPA iII. Kjo ndĂ«rhyrje ka njĂ« kosto prej 550 milionĂ« lekĂ«sh, Ă«shtĂ« planifikuar tĂ« realizohet nĂ« dy faza, nĂ« vitin 2026 dhe 2027, me nga 275 milionĂ« lekĂ« secili vit. PĂ«r kĂ«tĂ« projekt financimi mbulohet tĂ«rĂ«sisht nga buxheti i shtetit.

Gjithashtu synohet zgjerimi i aksesit në rrjetin broadband dhe Wi-Fi me shpejtësi të lartë, për të siguruar lidhje të qëndrueshme dhe të barabartë në të gjitha institucionet para-universitare dhe të arsimit të lartë në vend. Kostoja totale e kësaj nisme është 325 milionë lekë, e planifikuar të ndahet në mënyrë të barabartë përgjatë viteve 2026, 2027 dhe 2028. Edhe kjo ndërhyrje do të financohet vetëm nga buxheti i shtetit.

Përveç investimeve në infrastrukturën digjitale, plani thekson edhe nevojën për zhvillimin e standardeve për kompetencën digjitale, përmirësimin e kapaciteteve profesionale të mësuesve dhe krijimin e mekanizmave të monitorimit dhe vlerësimit të progresit në digjitalizim.

Ministria e Arsimit në relacionin që shoqëron konsultimin publik të strategjisë sqaron se ky plan synon të adresojë hendekun digjital mes zonave urbane dhe rurale, por edhe të mbështesë objektivat për zhvillimin e qëndrueshëm në arsim, në përputhje me prioritetet strategjike të Bashkimit Europian.

Niveli i ulët i infrastrukturës digjitale në shkolla është bërë shkak për rezultate të ulëta të nxënësve shqiptare në testet globale të PISA. Nxënësit dhe mësuesit shqiptarë u përballen me vështirësi gjatë pandemisë për të zhvilluar mësimin online. Humbjet në nxënien e dijeve të reja ishin më të mëdha se në vendet e tjera në të njëjtat kushte zhvillimi.

The post Arsimi Digjital 2025–2030, internet tĂ« shpejtĂ« nĂ« shkolla dhe 5500 laptopĂ« appeared first on Revista Monitor.

↗

Sektori i kujdesit shëndetësor në Europën Qendrore dhe Lindore mbetet tërheqës

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Dy dekada pasi fondet e kapitalit privat nisën të investonin fuqishëm në kujdesin shëndetësor privat në Europën Qendrore, sektori vazhdon të jetë një magnet për investitorët, që kërkojnë të rrisin asetet dhe të nxisin konsolidimin, edhe në kushtet e një klime makroekonomike më të pasigurt.

Kujdesi shëndetësor privat lulëzoi krahas rritjes së klasës së mesme në Europën Qendrore dhe Juglindore. Popullsia me të ardhura në rritje zgjodhi shërbimet private kundrejt atyre shtetërore, që në vitet e para të tranzicionit ishin prapa atyre perëndimore. Skandalet në vende si Rumania, Bullgaria dhe Kroacia minuan më tej besimin në sistemet publike.

Gjithashtu, për shkak të konkurrencës së fortë për talent në rajon, veçanërisht në sektorët e IT-së dhe teknologjisë, sistemi shëndetësor privat është kthyer në një nga përfitimet kryesore që kompanitë ofrojnë për të tërhequr dhe për të ruajtur punonjësit.

Ndërkohë që investitorët e kapitalit privat vazhdojnë të fokusohen te sistemi shëndetësor, ka pasur gjithashtu një valë marrëveshjesh edhe në sektorët e lidhur si kujdesi dentar dhe ai veterinar, tregje që po rriten në përputhje me përmirësimin e nivelit të jetesës.

Sipas një raporti të Bain & Company, vlera globale e marrëveshjeve në sektorin e kujdesit shëndetësor me kapital privat arriti në 115 miliardë dollarë në vitin 2024, niveli i dytë më i lartë ndonjëherë. Europa kaloi volumin e marrëveshjeve të vitit 2021, me investitorë që ndjekin transaksione në bioteknologji dhe pajisje mjekësore. Edhe pse aktiviteti total i kapitalit privat në Europën Qendrore dhe Lindore (CEE) ra vitin e kaluar, kujdesi shëndetësor dhe bioteknologjia mbetën sektori i tretë më aktiv në rajon.

NĂ« Rumani, njĂ« nga tregjet mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« rajonit, njĂ« anketĂ« nga Roland Berger zbuloi se fondet e kapitalit privat qĂ« veprojnĂ« nĂ« vend do t’u japin pĂ«rparĂ«si investimeve nĂ« shĂ«ndetĂ«si dhe shĂ«rbime IT nĂ« vitin 2025, me mbi 40% qĂ« shohin mĂ« shumĂ« mundĂ«si tĂ«rheqĂ«se sesa nĂ« 2024, pavarĂ«sisht klimĂ«s makroekonomike. NĂ« fund tĂ« 2024-s, portofolat e kapitalit privat nĂ« Rumani pĂ«rfshinin rreth 80 kompani me tĂ« ardhura tĂ« kombinuara prej 2.5 miliardĂ« eurosh, ku dominuese ishin shĂ«ndetĂ«sia, energjia dhe mallrat e konsumit.

Gjigantët e kapitalit privat, përfshirë MidEuropa Partners, Enterprise Investors dhe Innova Capital, kanë luajtur rol qendror në formësimin e peizazhit të kujdesit shëndetësor në CEE, duke mbështetur platforma të mëdha dhe ofrues më të vegjël specialistë, si dhe duke u zgjeruar në sektorët si kujdesi dentar dhe veterinar.

 

Marrëveshja më e madhe në shëndetësi në rajon

Në marrëveshjen më të madhe të firmosur ndonjëherë në sektorin e kujdesit shëndetësor në rajon, grupi finlandez MehilÀinen, i mbështetur nga firma globale CVC, njoftoi në prill se do të blejë ofruesin e dytë më të madh të shërbimeve mjekësore private në Rumani, Regina Maria, nga MidEuropa Partners, një marrëveshje me vlerë të raportuar 1.3 miliardë euro.

Regina Maria operon 300 njësi në Rumani me 11,000 profesionistë që shërbejnë mbi 2 milionë pacientë çdo vit dhe zotëron gjithashtu MediGroup në Serbi, që u shërben edhe 1 milion pacientëve të tjerë. Të dyja së bashku raportuan të ardhura rreth 550 milionë euro në vitin 2024, sipas CVC.

“Ky investim pasqyron besimin e grupit MehilĂ€inen nĂ« zhvillimin ekonomik tĂ« rajonit
 Jemi tĂ« entuziazmuar tĂ« hyjmĂ« nĂ« kĂ«tĂ« fazĂ« tĂ« re, ku synojmĂ« tĂ« transformojmĂ« sĂ« bashku peizazhin europian tĂ« kujdesit shĂ«ndetĂ«sor privat”, – tha Fady Chreih, CEO i Regina Maria dhe kryetar i bordit tĂ« MediGroup, siç citohet nĂ« njoftimin pĂ«r shtyp tĂ« CVC.

 

Ndërtimi i kampionëve kombëtarë dhe rajonalë

Shitja e Regina Maria nĂ«nvizon strategjinĂ« afatgjatĂ« tĂ« MidEuropa pĂ«r tĂ« krijuar “kampionĂ« kombĂ«tarĂ«â€ nĂ« tregjet e fragmentuara tĂ« kujdesit shĂ«ndetĂ«sor nĂ« EuropĂ«n Qendrore. GjatĂ« 25 viteve tĂ« fundit, firma ka ndĂ«rtuar platforma si Lux Med Group nĂ« Poloni, Alpha Medical nĂ« Sllovaki dhe Optegra Eye Health Care nĂ« fushĂ«n e oftalmologjisĂ«. SĂ« fundmi ka blerĂ« edhe FAMAR, njĂ« kompani kontraktuese pĂ«r prodhim farmaceutik (CDMO).

Në Poloni, Diagnostyka, e mbështetur nga MidEuropa, u listua në Bursën e Varshavës në shkurt 2025 në një nga IPO-të më të mëdha të pesë viteve të fundit, duke mbledhur mbi 400 milionë euro dhe duke arritur një kapitalizim tregu mbi 1 miliard euro. Të ardhurat e kompanisë janë rritur 15 herë nën menaxhimin e MidEuropa, duke mbuluar 99% të territorit të Polonisë nëpërmjet 128 blerjeve dhe zhvillimeve të reja.

“Kemi njĂ« pĂ«rvojĂ« tĂ« thellĂ« nĂ« shĂ«ndetĂ«si qĂ« na ndihmon tĂ« ndĂ«rtojmĂ« strategji tĂ« forta investimi dhe, sĂ« bashku me pĂ«rvojĂ«n 25-vjeçare nĂ« kapital privat, na mundĂ«son tĂ« identifikojmĂ« mundĂ«si tĂ«rheqĂ«se konsolidimi nĂ« sektor”, – tha Matthew Strassberg, partner dhe drejtues i sektorit tĂ« ShĂ«ndetĂ«sisĂ« nĂ« MidEuropa.

 

Enterprise Investors aktive në sektor

NĂ« dhjetor 2024, firma polake e kapitalit privat Enterprise Investors nisi njĂ« fushatĂ« pĂ«r konsolidimin strategjik tĂ« sektorit tĂ« kujdesit ambulator nĂ« Poloni, duke angazhuar deri nĂ« 25 milionĂ« euro nga fondi EIF IX pĂ«r modernizimin dhe konsolidimin e klinikave nĂ« qytete tĂ« mesme. Iniciativa nisi me blerjen e NZOZ ƚrĂłdmieƛcie-BiaƂy KamieƄ nĂ« WaƂbrzych dhe pĂ«rfshin blerje tĂ« tjera nĂ« vijim.

Po ashtu, nĂ« vitin 2024 firma shiti Nu-Med, ofrues i kujdesit pĂ«r kancerin, tĂ« cilin e rriti nga njĂ« qendĂ«r e vetme nĂ« katĂ«r njĂ«si, tek Affidea. Partneri menaxhues i saj, MichaƂ Rusiecki, deklaroi: “Nga njĂ« qendĂ«r e vetme radioterapie, e kthyem Nu-Med nĂ« njĂ« ofrues kryesor tĂ« trajtimit tĂ« kancerit”.

Abris Capital Partners mbështeti grupin polak Scanmed në vitin 2020, duke e rritur përmes blerjes së kompanive si Centrum Rehabilitacji Sp. z o.o. Scanmed,     që u shit te American Heart of Poland në dhjetor 2024.

 

Sektori dentar, në fokus

Një sektor tjetër tërheqës është ai i kujdesit dentar, ku fondet e kapitalit privat po shfaqin interes në rritje për klinikat dhe laboratorët dentarë në Europën Qendrore, për shkak të tregjeve të fragmentuara dhe kërkesës së qëndrueshme.

Innova Capital ka marrë pjesë në kapitalin e Medicadent Stomatologia dhe Dentaurus Clinics në Poloni, ndërsa Morphosis Capital ka mbështetur rrjetin më të madh dentar në Rumani, Dr. Leahu Dental Clinics.

BaltCap, aktor kyç në Baltik, investoi në Dental Invest Estonia (DIE), duke blerë një pjesë prej 56%. Abris Capital Partners ka realizuar tre blerje në sektorin dentar, përfshirë Dentstore në Rumani, si pjesë e një strategjie rajonale konsolidimi.

Enterprise Investors gjithashtu ka investuar në Scan Lab, laboratorin më të madh të protezave dentare dixhitale në Poloni, duke reflektuar kërkesën në rritje për zgjidhje inovative në stomatologji në të gjithë rajonin. / BNE.intellinews

 

The post Sektori i kujdesit shëndetësor në Europën Qendrore dhe Lindore mbetet tërheqës appeared first on Revista Monitor.

↗

SHBA do të propozojë që disa aplikantë për viza të depozitojnë një garanci deri në 15 mijë dollarë

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Program pilot njëvjeçar do të synojë vizitorët nga vendet me probabilitet më të lartë për të qëndruar përtej afatit të autorizuar

Shtetet e Bashkuara do të propozojnë, që disa aplikantë për viza turistike dhe biznesi të depozitojnë një garanci deri në 15,000 dollarë, si pjesë e një përpjekjeje për të frenuar vizitorët që qëndrojnë përtej afatit të autorizuar të vizës, njoftoi qeveria.

Departamenti i Shtetit bëri të ditur se programi pilot njëvjeçar do të nisë më 20 gusht dhe do të synojë individë nga vende, ku një numër i lartë personash kanë tejkaluar qëndrimin e tyre të autorizuar me vizë.

Ky vendim përfaqëson një zgjerim të mëtejshëm të politikave anti-emigracion të administratës, të cilat ishin një nga shtyllat kryesore të platformës elektorale të Presidentit Donald Trump.

Njoftimi i qeverisĂ« saktĂ«sonte se ata qĂ« mund tĂ« jenĂ« subjekt i kĂ«tij programi pĂ«rfshijnĂ« “shtetas tĂ« vendeve tĂ« identifikuara nga departamenti si me norma tĂ« larta tĂ« qĂ«ndrimit tĂ« paligjshĂ«m tĂ« vizitorĂ«ve, ku informacionet e kontrollit dhe verifikimit konsiderohen tĂ« pamjaftueshme, ose qĂ« ofrojnĂ« nĂ«nshtetĂ«si pĂ«rmes investimit, nĂ«se i huaji e ka pĂ«rfituar nĂ«nshtetĂ«sinĂ« pa pasur kĂ«rkesĂ« pĂ«r qĂ«ndrim tĂ« pĂ«rhershĂ«m”.

Zyrtarët konsullorë do të kenë tre opsione për shumën e garancisë: 5,000, 10,000 dhe 15,000 dollarë, por pritet që në shumicën e rasteve, shuma të vendoset 10,000 dollarë.

NĂ« qershor, Trump ndaloi hyrjen nĂ« SHBA tĂ« qytetarĂ«ve nga 12 vende, nĂ« njĂ« veprim qĂ« ngjalli kujtimet e “ndalimit tĂ« myslimanĂ«ve” tĂ« implementuar gjatĂ« mandatit tĂ« tij tĂ« parĂ«.

Lista e vendeve që do të përfshihen në këtë program të vizave do të publikohet në faqen zyrtare të Departamentit të Shtetit dhe mund të ndryshohet gjatë kohës që programi është në zbatim.

Administrata e parë e Trump kishte vendosur një program pilot për garanci vizash me kohëzgjatje gjashtëmujore në vitin 2020, por ai nuk u zbatua për shkak të reduktimit global të udhëtimeve gjatë pandemisë së Covid-19, sipas Departamentit të Shtetit.

Skema e re Ă«shtĂ« njĂ« pĂ«rgjigje ndaj njĂ« urdhri ekzekutiv qĂ« Trump firmosi ditĂ«n qĂ« u kthye nĂ« detyrĂ« nĂ« janar, me titull “Mbrojtja e popullit amerikan kundĂ«r pushtimit”, njoftoi departamenti.

Ky urdhĂ«r i kĂ«rkon Sekretarit tĂ« Thesarit, sĂ« bashku me SekretarĂ«t e Shtetit dhe tĂ« SigurisĂ« KombĂ«tare, tĂ« “krijojnĂ« njĂ« sistem pĂ«r tĂ« lehtĂ«suar administrimin e tĂ« gjitha garancive” nĂ« bazĂ« tĂ« dispozitave tĂ« Aktit pĂ«r Emigracionin dhe ShtetĂ«sinĂ«.

Departamenti i Shtetit e pĂ«rshkroi programin si njĂ« “mjet diplomatik”, duke shtuar se ai synon tĂ« “nxisĂ« qeveritĂ« e huaja, qĂ« tĂ« ndĂ«rmarrin masa tĂ« menjĂ«hershme pĂ«r tĂ« ulur normat e qĂ«ndrimit tĂ« tejzgjatur tĂ« shtetasve tĂ« tyre kur udhĂ«tojnĂ« nĂ« Shtetet e Bashkuara pĂ«r vizita tĂ« pĂ«rkohshme”. / FT

The post SHBA do të propozojë që disa aplikantë për viza të depozitojnë një garanci deri në 15 mijë dollarë appeared first on Revista Monitor.

↗

OECD paralajmëron se investimet e dobëta në biznes kërcënojnë rritjen globale

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Vendet nuk do të jenë në gjendje të mbështesin rritjen nëse kompanitë nuk fillojnë të hapin rubinetet

 

Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD) ka paralajmëruar se investimet e dobëta në biznes po kërcënojnë rritjen globale. Shpenzimet e korporatave në shumicën e ekonomive të përparuara nuk po rikthehen në ritmet e mëparshme pas krizës financiare dhe pandemisë.

Investimet neto në të gjitha vendet e OECD-së kanë rënë mesatarisht nga 2.5 % e PBB-së para krizës së vitit 2008 në 1.6 % të PBB-së, me pandeminë që po dha një goditje të mëtejshme, sipas shifrave të organizatës.

NĂ«se shpenzimet e korporatave pĂ«r projekte dhe objekte tĂ« reja nuk rriten, vendet “nuk do tĂ« jenĂ« nĂ« gjendje tĂ« mbĂ«shtesin rritjen”, tha Álvaro Pereira nga OECD.

Vetëm dy ekonomi të përparuara nga 34 që OECD analizoi kishin tejkaluar trendet e tyre të investimeve neto para krizës financiare që nga viti i kaluar: Izraeli dhe Portugalia. Vetëm gjashtë vende janë mbi trendet e tyre të investimeve para Covid-it, përfshirë Kanadanë, Italinë dhe Australinë. Investimi mesatar midis grupit është 20 % nën nivelet që do të kishin mbizotëruar nëse tendencat para krizës financiare do të kishin vazhduar.

Javën e kaluar, Fondi Monetar Ndërkombëtar përmirësoi parashikimin e saj për rritjen globale mes shenjave se lufta tregtare e Presidentit të SHBA-së Donald Trump do të shkaktojë më pak dëme sesa ishte parashikuar fillimisht.

Megjithatë, parashikimi i saj për rritje 3 % këtë vit shënoi një ngadalësim nga shifra e vitit 2024 3.3 % dhe mesatarja 3.7 % para pandemisë.

FaktorĂ« tĂ« shumtĂ« po luajnĂ« njĂ« rol nĂ« kĂ«tĂ« fenomen, por pasiguria “e pĂ«rhapur” e politikave Ă«shtĂ« njĂ« shkak kryesor ndĂ«rsa bizneset goditen nga tronditje tĂ« pĂ«rsĂ«ritura, paralajmĂ«roi Pereira, i cili u shpall sĂ« fundmi si guvernatori i ardhshĂ«m i BankĂ«s sĂ« PortugalisĂ«.

Vendosja kaotike e tarifave të Trump ka shtuar një arsye të re për korporatat që të përmbahen nga vendimet e mëdha për shpenzime, tha OECD, duke shtuar se investimet e biznesit kishin rënë në të gjitha industritë kryesore. Një rritje në pasigurinë e politikave ekonomike zvogëlon rritjen e investimeve të biznesit me një pikë përqindjeje pas një viti, zbuloi analiza e OECD-së.

Kjo ndodh sepse firmat bëhen më të matura për të investuar në projekte afatgjata kur nuk janë të qarta në lidhje me perspektivën e kërkesës globale, rregullores ose politikës tregtare.

Ndërsa ka pasur një rritje të fortë në investimet dixhitale dhe të bazuara në njohuri, ajo nuk ka arritur të kompensojë ndikimin e amortizimit më të lartë dhe investimeve të dobëta në asete fizike, duke çuar në rënie të vazhdueshme të investimeve neto të biznesit si pjesë e ekonomive.

Nëse mbizotërojnë nivelet aktuale të larta të pasigurisë, investimet reale mund të shkurtohen me 1.4 pikë përqindjeje deri në fund të vitit të ardhshëm, shtoi OECD-ja.

NdĂ«rsa kostoja e kapitalit ra pas krizĂ«s financiare, studimi zbuloi se firmat nuk po arrijnĂ« tĂ« ndĂ«rmarrin “investimet marxhinale fitimprurĂ«se”, me kompanitĂ« nĂ« njĂ« numĂ«r vendesh qĂ« rrisin pagesat e aksionerĂ«ve krahasuar me tendencat para krizĂ«s.

Tensioni midis kthimeve të aksionerëve dhe investimeve ka qenë më i mprehtë në sektorin problematik të ujit në Mbretërinë e Bashkuar. Kompanitë angleze të ujit kanë paguar 83 miliardë paund dividentë që nga privatizimi 34 vjet më parë, më shumë se një e treta e 230 miliardë paundëve që shpenzuan gjatë tre dekadave për infrastrukturën.

Por konflikti ka qenë i dukshëm edhe në shumë industri të tjera. Kompania kryesore e naftës BP është vënë nën presion nga investitorët për të bërë shkurtime të thella në shpenzime për të mbrojtur pagesat e aksionerëve. / FT

The post OECD paralajmëron se investimet e dobëta në biznes kërcënojnë rritjen globale appeared first on Revista Monitor.

↗

Euro “fundoset” mĂ« tej, arrin nivelin e 97.3 lekĂ«ve

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Kursi i këmbimit të Euros po vijon rënien në ditët e para të muajit gusht dhe ka prekur rekorde të reja historike. Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, monedha europiane u këmbye sot me 97.3 lekë, niveli më i ulët i regjistruar ndonjëherë.

Ndërkohë, gjatë fundjavës, këmbimet në tregun valutor kishin shënuar madje vlera edhe më të ulëta. Kursi mesatar në pikat e këmbimit valutor zbriti poshtë nivelit të 97 lekëve, por megjithatë vlera e fundjavës nuk reflektohen në kursin zyrtar të këmbimit, që publikohet vetëm ditët e punës.

Agjentët mendojnë se piku i sezonit turistik edhe këtë po sjell prurje të mëdha valutore, veçanërisht gjatë fundjavave, duke forcuar presionet rënëse mbi kursin e këmbimit euro-lek. Këto prurje vazhdojnë të jenë të mëdha, pavarësisht se anketimet e operatorëve tregojnë një numër pushuesish më të ulët krahasuar me vitin e kaluar.

Në javët e fundit, as ndërhyrjet e Bankës së Shqipërisë nuk po mjaftojnë për ta shmangur rënien e mëtejshme të kursit.

Banka Qendrore edhe këtë vit po realizon blerje të drejtpërdrejta periodike për të ulur sasinë e valutës në treg. Shifrat e blerjeve në tregun valutor publikohen me një tremujor vonesë dhe për momentin nuk ka një informacion lidhur me volumin e valutës që po tërheq Banka e Shqipërisë nga tregu. Në periudhën korrik-gusht të vitit të kaluar. Banka e Shqipërisë pati blerë 176 milionë euro, blerje që mjaftuan vetëm për ta mbajtur kursin pak më lart kufirit të 98 lekëve.

Për tremujorin e parë të vitit, statistikat e Bankës së Shqipërisë treguan se deficiti i llogarisë korrente ra në vlerën e 212 milionë eurove, 41% më pak krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Tkurrja e deficitit të jashtëm në tremujorin e parë erdhi paralelisht nga rënia e deficitit në mallra dhe zgjerimi i mëtejshëm i suficitit në shërbime.

Kontributin kryesor në llogarinë e shërbimeve e dha përsëri turizmi, që solli të ardhura neto në vlerën e 295 milionë eurove, në rritje me 10.5% krahasuar me tremujorin e parë të vitit të kaluar.

Përveç efektit të zakonshëm sezonal, të lidhur me pushimet verore, flukset hyrëse të valutës në ekonominë shqiptare ngelen të larta edhe nga investimet e huaja, sidomos në pasuri të paluajtshme. Agjentët e tregut të pasurive të paluajtshme shprehen se blerjet nga subjektet nga jashtë vendit vazhdojnë të jenë të larta, veçanërisht në zonat bregdetare.

Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se investimet e huaja në pasuri të paluajtshme po rriten edhe këtë vit. Për tremujorin e parë, ato arritën vlerën e 104 milionë eurove, 24% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Nga ana tjetër, edhe politika fiskale shtrënguese e qeverisë, e karakterizuar nga suficite  buxhetore, vlerësohet se po vazhdon të luajë një rol shtesë në forcimin e monedhës vendase.

Të dhënat e Ministrisë së Financave treguan se buxheti e mbylli 6-mujorin 2025 me suficit në shumën e 33.1 miliardë lekëve, në rënie sidoqoftë me 36% krahasuar me suficitin e regjistruar në të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Burimi: Banka e Shqipërisë

Burimi: Banka e Shqipërisë

The post Euro “fundoset” mĂ« tej, arrin nivelin e 97.3 lekĂ«ve appeared first on Revista Monitor.

↗

Pesë kompanitë e derivateve në Kosovë gjeneruan 78 mln euro fitim neto në katër vite

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Pesë nga kompanitë më të mëdha të tregtimit të derivateve në Kosovë kanë realizuar një fitim neto prej rreth 78 milionë eurosh në periudhën katërvjeçare. Të dhënat financiare tregojnë një rritje të ndjeshme të përfitimeve të këtyre operatorëve.

Instituti GAP ka prezantuar të dhëna lidhur me fitimin neto të pesë pompave më të mëdha të derivateve në Kosovë përgjatë katër viteve.

Të dhënat janë prezantuar për vitet 2021, 2022, 2023 dhe 2024, ndërsa GAP për burim të të dhënave ka Këshillin e Kosovës për Raportim Financiar.

Në vitin 2021 pesë pompat më të mëdha të derivateve kanë pasur fitim neto 18.1 milionë euro, në vitin 2022 fitim i tyre neto ishte 14.5 milionë, në vitin 2023 fitimi ishte 18.8 milionë, ndërkaq fitim rekord është regjistruar në vitin 2024 ku pesë pompat më të mëdha të derivateve kishin fituar 26.6 milionë euro.

2021 – 18.1 milionĂ« euro

2022 – 14.5 milionĂ« euro

2023 – 18.8 milionĂ« euro

2024 – 26.6 milionĂ« euro (fitim rekord)

Në total, pesë kompanitë kanë përfituar 78 milionë euro nga viti 2021 deri më 2024.

Nga gjithsej 338.5 milionë litra karburante të importuara në Kosovë që nga janari i këtij viti, 130.6 milionë kanë ardhur nga Arabia Saudite. Përderisa në janar një litër kushtonte mesatarisht 74.8 centë, në qershor ky çmim u rrit. Një litër i importuar në qershor ka kushtuar mesatarisht 80.8 centë.

Çmimi mesatar i importit pĂ«r litĂ«r ka shĂ«nuar rritje

Në janar: 74.8 centë për litër

Në qershor: 80.8 centë për litër

Çmimet e derivateve nĂ« vendin tonĂ« vazhdojnĂ« tĂ« mbesin ende tĂ« larta, pĂ«rkundĂ«r ndalimit tĂ« konfliktit mes Izraelit dhe Iranit nĂ« qershor. Çmimet e aktuale tĂ« naftĂ«s nĂ« tregun e KosovĂ«s janĂ« 1.18 euro deri 1.30 euro pĂ«r litĂ«r. Derisa para konfliktit mes kĂ«tyre dy shteteve, çmimet e derivateve ishin rreth 1.15 euro.

Kryetari i Shoqatës së Naftëtarëve, mohon se çmimi i naftës vazhdon të jetë i lartë edhe për shkak të sezonit korrje-shirje dhe ardhjes së bashkatdhetarëve.

“Çmimet e derivateve nĂ« KosovĂ« sillen pĂ«rafĂ«rsisht, Dizel 1.18 euro deri 1.30 euro, benizna 1.19 deri nĂ« 1.29 euro. KĂ«to janĂ« çmimet aktuale nĂ« tregun e KosovĂ«s. QytetarĂ«t tanĂ« janĂ« duke u shĂ«rbyer me çmimet ma te lira ne regjion. Çmimin e pĂ«rcakton berza dhe organizata prodhuese OPEC. KĂ«to çmime tĂ« cilat janĂ« nĂ« treg mbi dy javĂ« nuk ka lĂ«vizje me pakicĂ«. Diaspora nuk e rrit çmimin e derivateve nĂ« KosovĂ« dhe as korrja e fshirja. Por, lus qytetarĂ«t, i kanĂ« rreth 800 pika karburanti dhe mund tĂ« shĂ«rbehen ku e kanĂ« ma lirĂ« e mĂ« mirĂ«. S’ka nevojĂ« pĂ«r panik, sepse nĂ« KosovĂ« çmimet janĂ« mĂ« tĂ« lira se nĂ« EvropĂ«â€.

Çmimet nĂ« KosovĂ«, ndryshojnĂ« varĂ«sisht nga pikat e shitjes, lokacioni apo edhe qyteti.

Kompanitë, të cilat kanë ndikim të ndjeshëm në treg kanë çmime më të larta, e që sipas deklarimit të tyre lejon zbritje nga 3 centë deri në 5 centë për litër, kurse kompanitë e vogla nuk kanë çmime zbritëse, çmimet e tyre janë fikse, dhe i kanë çmimet më të ulëta se sa kompanitë, të cilat kanë ndikim më të madh në treg, sepse marzha e tyre e fitimit sillet nga 7 deri 10 centë për litër.

Qeveria e Kosovës, dy muaj më parë pati vendosur Udhëzim Administrativ, që rregullon marzhën e fitimit nga bizneset që merren me tregtinë me shumicë dhe pakicë të karburanteve.

Sipas këtij vendimi një biznes që merret me këtë tregti, nga shumica, nuk mund të fitojë më shumë se dy centë për litër, kurse me pakicë, i lejohet të fitojë deri në 12 cent për litër.

Fitimi me shumicë: maksimum 2 centë për litër

Fitimi me pakicë: maksimum 12 centë për litër

NjĂ« gjĂ« e tillĂ« Ă«shtĂ« e specifikuar nĂ« nenin 4 ku pĂ«rcaktohet rregullimi i çmimeve – marzha tregtare.

Në pikën 1.1 shkruan se marzha e fitimit është dy (2) euro centë për litër të produktit të shitur me shumicë kurse në atë 1.2 shkruan se fitimi është dymbëdhjetë (12) euro centë për litër të produktit të shitur me pakicë.

Kosova Ă«shtĂ« e varur nga importi i karburanteve tĂ« naftĂ«s. Çmimi vendoset varĂ«sisht nga furnizimet nĂ« rajon apo nĂ« EvropĂ«.

Përveç çmimit të blerjes, në Doganën e Kosovës, kompanitë importuese paguajnë akcizë në vlerë 0.35 euro për një litër naftë, pastaj këtu shtohet Tatimi Mbi Vlerën e Shtuar (TVSH) prej 18 për qind, transporti dhe shpenzimet tjera.

The post Pesë kompanitë e derivateve në Kosovë gjeneruan 78 mln euro fitim neto në katër vite appeared first on Revista Monitor.

↗

Albpetrol nxjerr në ankand 100 mijë tonë naftë bruto

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Kompania shtetĂ«rore “Albpetrol” sha ka shpallur ankandin e hapur pĂ«r shitjen e 100,971 tonĂ«ve naftĂ« bruto.

Sipas njoftimit, ankandi do të mbahet më 8 gusht 2025, ora 11:00, në ambientet e Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë.

Procesi i shitjes do tĂ« kryhet pĂ«rmes formulĂ«s sĂ« miratuar, ku çmimi minimal pĂ«r njĂ«si Ă«shtĂ« 77.45% i çmimit ndĂ«rkombĂ«tar Brent + K, ndĂ«rsa nĂ« pikat e lĂ«vrimit çmimi llogaritet 77.45% e çmimit Brent – 4.04 USD/bbl + K, duke mbuluar kostot e transportit dhe magazinimit. Diferenca “K” mbetet ofertĂ« e lirĂ« nga pjesĂ«marrĂ«sit dhe do tĂ« pĂ«rcaktojĂ« fituesin e ankandit.

Nafta që do të dalë në treg ndodhet në disa pika magazinimi të Albpetrol, përfshirë Usojë, Visokë, Gorisht, Zharrëz, Kuçovë dhe Amonicë, ndërsa afati i evadimit është 12 muaj nga nisja e procedurës.

Për herë të fundit, Albpetrol zhvilloi një ankand të ngjashëm vitin e kaluar, kur arriti të siguronte një ofertë të suksesshme për shitjen e 159 mijë tonëve naftë bruto me vlerë rreth 70 milionë euro.

NĂ« atĂ« ankand, oferta fituese u dha nga bashkimi i operatorĂ«ve “Europetrol DurrĂ«s Albania” dhe “R.B.H. BelinĂ«â€ sha.

Albpetrol prodhoi në vitin 2024 mbi 70 mijë tonë naftë, me një rritje modeste prej 1.8% në raport me vitin paraardhës.

Aktualisht, kompania ka pesë vendburime kryesore të naftës:

Kuçovë: Rreth 950 puse në punë, me prodhim prej 15.9 mijë tonësh në vitin 2024.

Patos: Nga 888 puse në inventar, vetëm 22 janë aktive. Prodhimi në vitin 2024 ishte 4,147 tonë.

Cakran – Mollaj: 63 puse nĂ« total, 32 aktive, me prodhim prej 14 mijĂ« tonĂ«sh gjatĂ« vitit 2024.

Gorisht – Kocul: 284 puse nĂ« total, 142 aktive, me prodhim prej mbi 32.4 mijĂ« tonĂ«sh nĂ« vitin 2024.

Amonicë: 59 puse në inventar, 23 aktive, me prodhim prej 3,218 tonësh në vitin 2024./ N.Maho

 

 

The post Albpetrol nxjerr në ankand 100 mijë tonë naftë bruto appeared first on Revista Monitor.

↗

NAREA dhe CEPI: Blerja e shtëpisë së parë po bëhet e vështirë, masa për strehim të përballueshëm

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Organizata Europiane e Profesioneve të Pasurive të Paluajtshme (CEPI) ka përgatitur një dokument ku u bën thirrje politikëbërësve të Bashkimit Europian, të shteteve anëtare dhe shteteve kandidate të ndërmarrin veprime të menjëhershme për të trajtuar problemin e përballueshmërisë së strehimit.

Pjesë e organizatës është edhe Shoqata Shqiptare e Pasurive të Paluajtshme (NAREA).

Anëtarët e CEPI-t shprehin shqetësimin se blerja e një shtëpie po bëhet gjithnjë e më e paarritshme për blerësit për herë të parë dhe ata me të ardhura më të ulëta.

Në disa vende, këto sfida janë veçanërisht të theksuara në zonat urbane me kërkesë të lartë, ku migrimi i brendshëm, emigracioni, tatimet mbi transaksionet dhe barrierat financiare e theksojnë më tej krizën me të cilën përballen individët me të ardhura mesatare që përpiqen të hyjnë në tregun e banesave.

Në disa vende, theksohet se paqëndrueshmëria ekonomike dhe inflacioni e kanë vështirësuar edhe më shumë blerjen e një banese, ndërkohë që fondet publike shpesh janë të orientuara drejt prioriteteve të tjera, si rimëkëmbja nga fatkeqësitë natyrore ose mirëqenia sociale, në vend të iniciativave të strehimit.

Në dokument, sugjerohet që shtetet duhet të reduktojnë kostot e transaksioneve të pronave, veçanërisht për blerësit për herë të parë dhe blerësit e shtëpisë së parë, si dhe duhet të inkurajohet pronësia afatgjatë për të siguruar stabilitet në tregjet e strehimit.

Qeveritë duhet të shqyrtojnë lehtësimin ose heqjen e kufizimeve dhe kontrollit të qerasë (aty ku aplikohen) për të inkurajuar më shumë investime në Skemat e Ndërto-për të dhënë me-Qira, investime të cilat mund të ndihmojnë në stabilizimin e paqëndrueshmërisë së qirave me kalimin e kohës.

Një qasje bashkëpunuese midis autoriteteve publike dhe zhvilluesve privatë është thelbësore për të rritur ofertën e Strehimit të Përballueshëm, duke përfshirë Strehimin Social dhe Qiranë në Kosto, si dhe për të siguruar qëndrueshmëri afatgjatë.

CEFI shprehet se BE-ja duhet të promovojë në mënyrë aktive PPP-të përmes Programeve të

Financimit të Strukturuar që inkurajojnë investimet private në Strehimin e Përballueshëm. Instrumentet e Financimit të BE-së si Banka Evropiane e Investimeve (EIB), Fondi Evropian për Zhvillim Rajonal (ERDF), Fondi Social Evropian (ESF+) dhe Fondet e Strukturuara dhe të Investimeve Evropiane (ESIF) duhet të shfrytëzohen për ndërtimin e banesave në shkallë të gjerë në zonat me mungesa akute.

Sipas CEPI, një përgjigje e koordinuar në nivel europian është thelbësore për të nxitur investimet, për të përmirësuar aksesin në financa, për të reduktuar kompleksitetin rregullator dhe për të zgjeruar ofertën e strehimit.

CEPI dhe Anëtarët e saj shprehen të angazhuar të bashkëpunojnë me institucionet e BE-së në Shtetet Anëtare (MS) dhe Shtetet Kandidate (CS), politikëbërësit dhe palët kyçe të interesit për të shkëmbyer ekspertizë, njohuri dhe pikëpamje mbi politikat efektive të strehimit që pasqyrojnë realitetet e tregut.

CEPI përfaqëson 35 Organizata Kombëtare Profesionale të Agjentëve të Pasurive të Paluajtshme dhe Menaxherëve të Pronave, mbi 200 mijë Profesionistë me bazë në 26 vende europiane.

CEPI synon të rrisë standardet në profesionet e pasurive të paluajtshme, duke promovuar që ndërmjetësimi i pasurive të paluajtshme dhe menaxhimi i pronave të kryhet nga profesionistë të kualifikuar me standarde të larta etike.

The post NAREA dhe CEPI: Blerja e shtëpisë së parë po bëhet e vështirë, masa për strehim të përballueshëm appeared first on Revista Monitor.

↗

BERZH, 30 mln euro për modernizimin e hekurudhës Durrës-Rrogozhinë

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Banka Evropiane pĂ«r RindĂ«rtim dhe Zhvillim (BERZH), Bashkimi Evropian (BE) dhe Banka Evropiane e Investimeve (BEI) njoftuan se po forcojnĂ« mbĂ«shtetjen e tyre pĂ«r infrastrukturĂ«n hekurudhore tĂ« ShqipĂ«risĂ«, pĂ«rmes njĂ« investimi tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r rindĂ«rtimin dhe elektrifikimin e linjĂ«s hekurudhore DurrĂ«s–RrogozhinĂ«.

BERZH-i do të akordojë një hua sovrane deri në 30 milionë euro në favor të Shqipërisë, për llogari të ndërmarrjes shtetërore Hekurudha Shqiptare. Ky financim vjen në përputhje me një hua të barabartë prej 30 milionë eurosh nga BEI, si dhe me një paketë prej 60 milionë eurosh nga BE-ja në formën e granteve investuese dhe asistencës teknike përmes Kornizës së Investimeve për Ballkanin Perëndimor, e nënshkruar më herët gjatë këtij viti.

Ky projekt strategjik parashikon rehabilitimin dhe elektrifikimin e rreth 34 kilometrave hekurudhĂ« midis qytetit portual tĂ« DurrĂ«sit dhe RrogozhinĂ«s nĂ« ShqipĂ«rinĂ« e mesme, pĂ«rfshirĂ« edhe rindĂ«rtimin e stacioneve hekurudhore pĂ«rgjatĂ« kĂ«tij segmenti. Projekti pĂ«rfaqĂ«son njĂ« hap kyç nĂ« pĂ«rpjekjet e vendit pĂ«r tĂ« modernizuar rrjetin hekurudhor, pĂ«r tĂ« forcuar lidhjet rajonale dhe pĂ«r t’u pĂ«rafruar me standardet evropiane tĂ« transportit dhe mjedisit.

Donald Mishaxhiu, Drejtues Rajonal për Infrastrukturën në BERZH për Ballkanin Perëndimor, Rumaninë dhe Bullgarinë, deklaroi:

“Ky investim pasqyron mbĂ«shtetjen tonĂ« tĂ« vazhdueshme pĂ«r transformimin hekurudhor tĂ« ShqipĂ«risĂ«. SĂ« bashku me partnerĂ«t tanĂ«, po kontribuojmĂ« nĂ« ndĂ«rtimin e njĂ« rrjeti transporti modern, tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m dhe tĂ« ndĂ«rlidhur, qĂ« do t’i shĂ«rbejĂ« brezave tĂ« ardhshĂ«m.”

Ministri i Financave, Petrit Malaj, u shpreh:

“Ky projekt shĂ«non njĂ« moment transformues nĂ« zhvillimin e infrastrukturĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«. Ai jo vetĂ«m qĂ« do tĂ« forcojĂ« ndĂ«rlidhjen kombĂ«tare dhe rajonale, por do tĂ« ketĂ« gjithashtu njĂ« rol jetik nĂ« zhvillimin afatgjatĂ« tĂ« vendit dhe integrimin e tij nĂ« rrjetin mĂ« tĂ« gjerĂ« evropian tĂ« transportit. Jemi mirĂ«njohĂ«s ndaj partnerĂ«ve tanĂ« ndĂ«rkombĂ«tarĂ« pĂ«r mbĂ«shtetjen dhe bashkĂ«punimin e vazhdueshĂ«m nĂ« realizimin e kĂ«saj vizioni.”

Linja hekurudhore DurrĂ«s–RrogozhinĂ« bĂ«n pjesĂ« nĂ« Korridorin VIII Pan-Evropian, njĂ« rrjet prej 1,500 kilometrash rrugĂ«, hekurudhe dhe tragetesh qĂ« lidh ItalinĂ« e Jugut me portet nĂ« Detin e Zi tĂ« BullgarisĂ«. Ky projekt do tĂ« mundĂ«sojĂ« lidhjen e parĂ« hekurudhore tĂ« ShqipĂ«risĂ« me MaqedoninĂ« e Veriut, duke pĂ«rmirĂ«suar ndjeshĂ«m lĂ«vizshmĂ«rinĂ« ndĂ«rkufitare dhe integrimin ekonomik nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor.

The post BERZH, 30 mln euro për modernizimin e hekurudhës Durrës-Rrogozhinë appeared first on Revista Monitor.

↗

ShqiptarĂ«t “konsumuan” 2 miliardĂ« GB internet nĂ« 2024

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Trafiku i internetit nga rrjetet fikse dhe celulare arriti vitin e kaluar volumin rekord të rreth 2 miliardë GB (gigabajt).

Të dhënat nga Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare (AKEP) tregojnë se konsumi i internetit shënoi rritje të shpejtë në të dyja rrjetet.

Trafiku i internetit me brez të gjerë (broadband) nga rrjete fikse arriti në rreth 1.78 miliardë GB ose rreth 41% më shumë se viti 2023. Ndërsa trafiku i internetit nga rrjetet celulare arriti në 223 milionë GB, në rritje me 15.4% krahasuar me një vit më parë.

Sipas AKEP, këto shifra dëshmojnë rritjen e rolit të internetit në për të aksesuar shërbimet e tyre, financiare, informative, sociale, shëndetësore, etj.

Rritja e vrullshme e përdorimit të marrjes së shërbimeve nëpërmjet rrjetit të internetit, ka sjellë gjithnjë e më shumë nevojën për lidhje që mundësojnë transmetim të dhënash broadband më shpejtësi dhe cilësi të lartë.

Struktura e pajtimtarëve me akses në shërbime interneti fiks po evoluon në mënyrë të pandërprerë drejt shërbimeve broadband me shpejtësi shkarkimi mbi 30 Mbps (megabit për sekondë).

Rreth 84% e pajtimtarëve kanë pasur në vitin 2024 akses në lidhje fikse të kësaj shpejtësie, nga 69% që kishte qenë ky tregues në fund të vitit 2023. Ndërkohë, 42% e pajtimtarëve zotërojnë lidhje me shpejtësi mbi 100 Mbps, nga 28% që kishte qenë ky tregues për vitin 2023.

Sipas AKEP, rritja e ndjeshme e numrit të pajtimtarëve që kanë akses në lidhje fikse me shpejtësi më shumë se 100 Mbps është një tregues mjaft pozitiv në funksion të arritjes së objektivave të

parashikuara në planin kombëtar për infrastrukturë dixhitale broadband të shpejtësisë së lartë dhe shumë të lartë në të gjithë vendin.

Të dhënat e raportuara nga sipërmarrësit e ofrimit të rrjeteve fikse tregojnë së përveç rritjes së numrit të pajtimtarëve, zhvillim mjaft pozitiv ka pasur edhe në drejtim të zhvendosjes drejt shpejtësive më të larta, duke i ofruar këto shërbime me rrjet teknologjik të aftë që mundësojnë transmetim me shpejtësi të lartë dhe shumë të lartë (kryesisht nëpërmjet fibrave).

Tashmë, rreth 69% e lidhjeve të internetit nga rrjetet fikse mbështeten në teknologjinë e fibrës optike.

Të dhënat e AKEP tregojnë se numri i abonentëve të internetit nga linjat fikse për tremujorin e parë arriti në afërsisht 681 mijë, në rritje me 7.1% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Ndërkohë, numri i përdoruesve të internetit nga rrjetet celulare ka arritur në afërisht 2.1 milionë, në rritje të lehtë vjetore me 0.4%. AKEP vlerëson se shqiptarët konsumojnë mesatarisht rreth 9 GB internet në muaj nga rrjetet celulare.

Që prej fundit të vitit të kaluar, operatorët celularë kanë nisur ofrimin e shërbimit të internetit 5G në kryeqytet dhe në pika të veçanta të vendit. Rrjetet 5G kanë kapacitete më të larta transmetimi dhe pritet të sjellin rritje të volumit të të dhënave nëpërmjet rrjeteve celulare. / E.Shehu

 

The post ShqiptarĂ«t “konsumuan” 2 miliardĂ« GB internet nĂ« 2024 appeared first on Revista Monitor.

↗

DurrĂ«s Marina, “projekti strategjik” mbledh 42 mln euro nga shitja e apartamenteve nĂ« ajĂ«r

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Projekti strategjik i marinës së Jahteve në Durrës, që u reklamua si një investim prej 2 miliardë eurosh, dhe po zhvillohet në zonën ku sot ndodhet Porti i Durrësit, të paktën në dy vitet e para, po e siguron kapitalin për ndërtimin e tre godinave të para nga shitja e apartamenteve me parapagim.

“DurrĂ«s Marina sha”, kompania qĂ« po menaxhon projektin strategjik tĂ« MarinĂ«s sĂ« jahteve nĂ« DurrĂ«s, sipas tĂ« dhĂ«nave nga bilanci, ka arkĂ«tuar nga klientĂ«t rreth 4.17 miliardĂ« lekĂ« (rreth 42 milionĂ« euro) nĂ« periudhĂ«n 2023-2024, kryesisht nga shitja e apartamenteve “nĂ« ajĂ«r”.

E dhĂ«na bĂ«het e ditur nĂ« bilancin e vitit 2024 tĂ« kompanisĂ«, ku zĂ«ri “Detyrime nga kontratat me klientĂ«â€ Ă«shtĂ« 4.17 miliardĂ« lekĂ«, ose rreth 42 milionĂ« euro, duke u dyfishuar nĂ« raport me 2023-n, kur ishte dhe viti i parĂ« qĂ« filloi aktivitetin. Ky zĂ«, sipas bilancit, pĂ«rfshin: “detyrimet nga kontratat me klientĂ«t janĂ« detyrime pĂ«r tĂ« transferuar njĂ«sitĂ« ndĂ«rtimore tek klientĂ«t pĂ«r tĂ« cilat ShoqĂ«ria ka marrĂ« njĂ« parapagim”.

MegjithatĂ«, kompania ka deklaruar tĂ« ardhura zero, sepse “tĂ« ardhurat do tĂ« njihen nĂ« momentin e dorĂ«zimit tĂ« njĂ«sive tĂ« banimit, fillimisht nĂ« vitin 2025”. “ShoqĂ«ria ka arritur nĂ« konkluzionin qĂ« tĂ« ardhurat nga shitja e pronave njihen nĂ« njĂ« moment nĂ« kohĂ« kur transferohet kontrolli, nĂ« pĂ«rgjithĂ«si me pĂ«rfundimin e pronĂ«s dhe pranimit nga ana e klientit”. Humbjet ishin 522 milionĂ« lekĂ« nĂ« 2024-n, nga 612 milionĂ« lekĂ« nĂ« 2023-n.

NdonĂ«se ky Ă«shtĂ« njĂ« investim qĂ« ka pĂ«rfituar, pĂ«rjashtime nga taksat, madje dhe atĂ« tĂ« infrastrukturĂ«s, si dhe ka marrĂ« njĂ« sipĂ«rfaqe tĂ« madhe prone falas pĂ«r zhvillim, investitori, nĂ« dy vitet e para tĂ« tĂ« aktivitetit, vetĂ«m sa ka mbledhur para nga shitja e apartamenteve nĂ« “ajĂ«r”.

Kompania u paraqit si investitore, por ajo rezulton se po i arkĂ«ton paratĂ« nga parapagimet e klientĂ«ve, tĂ« cilat janĂ« njĂ« “komponent i rĂ«ndĂ«sishĂ«m i financimit”, siç thuhet nĂ« raport. “PĂ«rgjithĂ«sisht, ShoqĂ«ria arkĂ«ton parapagime afatgjata nga klientĂ«t. ShoqĂ«ria ka arritur nĂ« pĂ«rfundimin qĂ« pĂ«r kĂ«to kontrata kemi pĂ«rfshirjen e njĂ« komponenti tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m tĂ« financimit”.

Të ardhurat e mbledhura deri tani duket se janë të mjaftueshme për të financuar shenzimet e ndërtimit në vitin 2024. Shoqëria raporton në bilanc se kostot e ndërtimit për vitin 2024 ishin rreth 3.4 miliardë lekë, ose rreth 35 mln euro (Kostot e ndërtimit 1,9 mld lekë; Kostot e zhvillimit 899 milionë lekë; Kostot e infrastrukturës për ndërtesat 28 milionë lekë; Inventare të tjerë 563 milionë lekë). Këto kosto janë të lidhura me tre godinat e para, A01, A02, A04, të cilat janë aktualisht në ndërtim e sipër.

Shitja e apartamenteve në zonën ku do të zhvillohet projekti strategjik u njoftua që në fund të vitit 2022.

Që nga ajo kohë kompania ka hapur disa herë procesin e shitjes së godinave të ndryshme, teksa çmimi është rritur vazhdimisht, duke arritur në mbi 3000 euro/m2, nga rreth 1500-1600 euro që nisën shitjet në fillim.

DurrĂ«s Marina pritet tĂ« hapĂ« shitjet nĂ« ajĂ«r edhe pĂ«r 2 godina; Çmimet i kalojnĂ« 3 mijĂ« euro/mÂČ

Shitjet, jo vetëm që filluan pa u marrë leja e ndërtimit, por në kontratë parashikohej që dhe 40% e vlerës së apartamenteve do të paguhet para marrjes së lejes së ndërtimit e ndarë në 20% e çmimit të blerjes që paguhet brenda 5 ditëve nga nënshkrimi i Marrëveshjes Paraprake të Shitjes; 10% e çmimit të blerjes të paguhet jo më vonë se 3 muaj nga data e lejes së ndërtimit dhe 10% e çmimit të blerjes të paguhet jo më vonë se 6 muaj nga data e lejes së ndërtimit.

 

Projekti “strategjik”

DurrĂ«s Marina Sha. u krijua nё Tirane si njё shoqёri aksionare mё datё 30 Janar 2023. Aktiviteti i saj Ă«shtĂ« zhvillimi i pasurive tĂ« paluajtshme, pĂ«r pĂ«rdorime tĂ« ndryshme, nĂ« pĂ«rputhje me Master Planin e kompanisĂ« DurrĂ«s Marina, si dhe operimin dhe menaxhimin e aktiviteteve tĂ« ndryshme tĂ« biznesit nĂ« pĂ«rputhje me Planin e Biznesit tĂ« projektit Durres Yachts & Marina.

ShoqĂ«ria Ă«shtĂ« pajisur me Status tĂ« ‘’Investim/Investitor Strategjik’’ pĂ«r projektin e investimit ‘DurrĂ«s Yachts & Marina’, pĂ«r njĂ« periudhe 20 vjeçare, sipas MarrĂ«veshjes KuadĂ«r Jahtet dhe Marina DurrĂ«s mes KĂ«shillit tĂ« ministrave tĂ« RepublikĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« dhe Eagle Hills Real Estate Development dhe Albanian Seaports Development Company, tĂ« nĂ«nshkruar mĂ« 30 janar 2023.

Pasuria mbi të cilën do të zhvillohet projekti është në pronësi të Albanian Seaport Development Company.

Referuar marrëveshjes se zhvillimit mes Durrës Marina Sha dhe Albanian Seaport Development company datë 19 Korrik 2023, pasuria do të jetë në dispozicion të zhvilluesit të projektit duke respektuar afatet e dorëzimit të specifikuara në kontratë.

Eagle Hills Real Estate Development zotëron 67% të aksioneve në Durrës Marina, ndërsa kompania që përfaqëson palën shqiptare, Albanian Seaports Development Company, mban 33% të aksioneve.

Kompania Eagle Hills Real Estate Development, përfaqëson në investim biznesmenin nga Emiratet e Bashkuara Arabe, Mohamed Alabbar. Kjo kompani ka bërë një rritje kapitali prej 7 milionë eurosh në korrik 2023, që mbeti i pandryshuar dhe në 2024.

Pala shqiptare ka kontribuar me tokën ku do të ndërtohet kompleksi rezidencial Durrës Marina. Në muajin shkurt 2023, qeveria shqiptare i transferoi aksionerit shqiptar një listë me 281 prona shtetërore për një sipërfaqe totale prej 818 mijë m2, sipërfaqe që do të përdoret në funksion të projektit.

Përveç ofrimit të truallit, qeveria shqiptare do të çlirojë kompaninë nga detyrimi për pagesën e taksës së ndikimit të infrastrukturë dhe fondit të strehimit social, që vlerësohen në rreth 7% të vlerës së parashikuar të shitjeve.

Gjithsej, parashikohet ndërtimi i gati 13 mijë apartamenteve (4 mijë në fazën e parë dhe rreth 8,600 në fazën e dytë), ndërsa do të këtë vetëm pak hotele me më shumë se 850 dhoma.

Parashikohen vetëm 280 vende për jahte. 93% e sipërfaqes së ndërtimit të parashikuar do të jetë rezidenciale dhe nga 3.5% përkatësisht do të jenë hotele dhe sipërfaqe tregtare.

Projekti parashikohet të ketë një vlerë prej rreth dy miliardë eurosh, por vetëm një pjesë e vogël e tij do të financohet me kapitalet e investitorit kryesor, Mohamed Alabbar. Pjesa më e madhe e kompleksit rezidencial do të financohet nga shitja e pronave që para ndërtimit të tyre dhe eventualisht nga burime të tjera, si financimet bankare.

I gjithë projekti pritet të gjenerojë në 35 vjet rreth 3.2 miliardë euro të ardhura. Nga shuma totale e të ardhurave, 2.26 miliardë euro, ose 70% e totalit të të ardhurave do të gjenerohet nga shitja e apartamenteve.

Kompania: Zona e projektit shumë e ndotur

Në raportin e aktivitetit 2024, kompania pranon se po përballet me sfidat e ndotjes në zonën ku po zhvillon projektin, si më poshtë:

1) Studimet e kryer tregojnë nivel të lartë të ndotjes në zonën e plazhit për shkak të veprimtarisë aktuale të portit dhe të depozitimit qymyrit.

2) Nivelet e sipërme të tokës u konstatuan se ishin shumë të kontaminuara.

3) Për të pasur cilësinë e dëshiruar të plazhit, u krye një model ushtrimi me valë, i cili tregoi se shtrirja ekzistuese e plazhit kërkon mbrojtje dhe bonifikimin e tokës.

4) Më pas janë kryer teste të cilësisë së ujit të cilat treguan sasi të larta të lëndëve të ngurta dhe mbetjeve të bimëve për shkak të shkarkimeve të ujërave të zeza në tokë, duke përkeqësuar më tej cilësinë e ujit.

“ShoqĂ«ria Ă«shtĂ« shumĂ« e kujdesshme ndaj mjedisit dhe si njĂ« zhvillues global qĂ« u pĂ«rmbahet standardeve ndĂ«rkombĂ«tare, beson fuqimisht se Ă«shtĂ« detyra e ShoqĂ«risĂ« qĂ« tĂ« mbrojĂ« mjedisin”, thuhet nĂ« raport.

Burimi: QKB

The post DurrĂ«s Marina, “projekti strategjik” mbledh 42 mln euro nga shitja e apartamenteve nĂ« ajĂ«r appeared first on Revista Monitor.

↗

BSH vendos rregulla transparence për kostot dhe kursin e këmbimit në tërheqjet e parave nga ATM-të

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Banka e Shqipërisë ka përgatitur disa ndryshime rregullatore, që synojnë të adresojnë problemet e transparencës në tarifat e këmbimit të monedhës të lidhura me transaksionet me kartë.

Kostot e larta, veçanërisht për tërheqjet cash në ATM nga zotëruesit e kartave të lëshuara nga institucione të huaja financiare, janë bërë objekt pakënaqësie nga turistët e huaj ose shtetasit shqiptarë që jetojnë jashtë vendit dhe përdorin kartat e tyre bankare për të tërhequr para në Shqipëri.

Madje, së fundmi edhe Autoriteti i Konkurrencës i ka rekomanduar Bankës së Shqipërisë të kontrollojë metodologjinë për llogaritjen e komisioneve për tërheqjet në bankomate, si dhe për kartëmbajtësit vendas ashtu edhe për ata të huaj, duke përfshirë edhe përqindjen (mark-up) për shërbimin e Këmbimit Dinamik të Valutës (DCC), nëse praktikat e ndjekura nga bankat janë në përputhje me aktet rregullatore në fuqi.

Projektrregullorja “Mbi tarifat e pagesave ndĂ«rkufitare nĂ« zonĂ«n SEPA dhe kushtet e transparencĂ«s”, pĂ«rcakton se, palĂ«t qĂ« ofrojnĂ« shĂ«rbime tĂ« kĂ«mbimit tĂ« monedhĂ«s nĂ« njĂ« ATM ose nĂ« pikĂ«n e shitjes (POS), duhet ta shprehin tarifĂ«n totale tĂ« kĂ«mbimit tĂ« monedhĂ«s si njĂ« vlerĂ« nĂ« pĂ«rqindje (mark-up) mbi nivelin e kursit tĂ« kĂ«mbimit, mĂ« tĂ« fundit tĂ« disponueshĂ«m, tĂ« publikuar nga Banka e ShqipĂ«risĂ«. Kjo pĂ«rqindje (mark-up) duhet t’i shfaqet paguesit para inicimit tĂ« transaksionit tĂ« pagesĂ«s.

Operatorët e pagesave duhet ta publikojnë përqindjen në një mënyrë të kuptueshme dhe lehtësisht të aksesueshme, në një platformë elektronike.

PĂ«rveç informacionit tĂ« mĂ«sipĂ«rm, çdo palĂ« qĂ« ofron shĂ«rbimin e kĂ«mbimit tĂ« monedhĂ«s nĂ« njĂ« ATM ose nĂ« pikĂ«n e shitjes (POS) duhet t’i sigurojĂ« paguesit, para inicimit tĂ« transaksionit tĂ« pagesĂ«s informacion pĂ«r shumĂ«n qĂ« do t’i paguhet pĂ«rfituesit nĂ« monedhĂ«n e pĂ«rdorur prej tij dhe shumĂ«n qĂ« do tĂ« paguhet nga paguesi nĂ« monedhĂ«n e llogarisĂ« sĂ« tij.

Çdo palĂ« qĂ« ofron shĂ«rbimin e kĂ«mbimit tĂ« monedhĂ«s nĂ« njĂ« ATM ose nĂ« POS duhet ta shfaqĂ« qartĂ« informacionin nĂ« pajisjen pĂ«rkatĂ«se.

Përpara inicimit të transaksionit të pagesës, kjo palë duhet të informojë paguesin mbi mundësinë e kryerjes së pagesës në monedhën e përdorur nga përfituesi, dhe në vazhdim, kryerjen e këmbimit të monedhës nga operatori i shërbimit të paguesit.

Informacioni i mĂ«sipĂ«rm duhet, gjithashtu, t’i vihet nĂ« dispozicion paguesit me njĂ« mjet tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m komunikimi, pas inicimit tĂ« transaksionit tĂ« pagesĂ«s.

Operatori i pagesĂ«s (OSHP), duhet t’i dĂ«rgojĂ« paguesit, pa vonesa tĂ« panevojshme, njĂ« mesazh elektronik, pĂ«r çdo kartĂ« pagese qĂ« i Ă«shtĂ« lĂ«shuar paguesit prej tij dhe qĂ« Ă«shtĂ« e lidhur me tĂ« njĂ«jtĂ«n llogari, pasi OSHP-ja e paguesit tĂ« ketĂ« marrĂ« njĂ« urdhĂ«r pagese tĂ« lidhur me njĂ« tĂ«rheqje fondesh nga njĂ« ATM, ose me kryerjen e njĂ« pagese nĂ« pikĂ«n e shitjes (POS), e cila Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« monedhĂ« tĂ« zonĂ«s SEPA, e ndryshme nga monedha e llogarisĂ« sĂ« paguesit.

Pavarësisht detyrimit të kësaj pike, një mesazh i tillë duhet të dërgohet një herë në muaj, gjatë të cilit OSHP-ja e paguesit merr nga paguesi një urdhër pagese në të njëjtën monedhë.

OSHP-ja duhet të bjerë dakord me përdoruesin e shërbimeve të pagesave mbi kanalin ose kanalet e komunikimit elektronik gjerësisht të disponueshëm dhe lehtësisht të aksesueshëm, përmes të cilave OSHP-ja do të dërgojë mesazhet elektronike.

Kur shërbimi i këmbimit të monedhës ofrohet nga OSHP-ja e paguesit në lidhje me një transfertë krediti, cila iniciohet direkt nëpërmjet internetit (online), duke përdorur faqen e internetit ose aplikacionin përkatëse të OSHP-së, kjo e fundit duhet të informojë paguesin, para inicimit të transaksionit të pagesës, në mënyrë të qartë, të paanshme dhe të kuptueshme, mbi tarifat e përllogaritura për shërbimin e këmbimit të monedhës të lidhur me transfertën e kreditit.

Para inicimit tĂ« transaksionit tĂ« pagesĂ«s, OSHP-ja duhet t’i komunikojĂ« paguesit, nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« qartĂ«, tĂ« paanshme dhe tĂ« kuptueshme, shumĂ«n totale tĂ« transfertĂ«s tĂ« kreditit tĂ« pĂ«rllogaritur, nĂ« monedhĂ«n e llogarisĂ« sĂ« paguesit, duke pĂ«rfshirĂ« çdo tarifĂ« tĂ« lidhur me transaksionin dhe çdo tarifĂ« tĂ« kĂ«mbimit tĂ« monedhĂ«s.

OSHP-ja duhet, gjithashtu, tĂ« komunikojĂ« shumĂ«n e pĂ«rllogaritur qĂ« do t’i transferohet pĂ«rfituesit, nĂ« monedhĂ«n e pĂ«rdorur nga pĂ«rfituesi./ E.Shehu

 

The post BSH vendos rregulla transparence për kostot dhe kursin e këmbimit në tërheqjet e parave nga ATM-të appeared first on Revista Monitor.

↗

Në 5 muaj, bashkitë përdorën vetëm 10% të planit të investimeve, Tirana më dobët

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Ende njĂ« shumicĂ« njĂ«sish administrative nĂ« vendin tonĂ« vuajnĂ« nga mungesa e infrastrukturĂ«s dhe sidomos rrugĂ«ve pĂ«r t’u lidhur me rrjetin kombĂ«tar ose me qytetet e tyre.

KĂ«to mungesa e kanĂ« bĂ«rĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« jetĂ« nĂ« fshat dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye, shumĂ« njerĂ«z zgjedhin tĂ« largohen pĂ«r kĂ«tĂ« fakt, ndĂ«rkohĂ« qĂ« bashkitĂ« “djegin” miliona euro nĂ« vit investime qĂ« nuk arrijnĂ« t’i realizojnĂ« sipas programeve qĂ« vetĂ« i kanĂ« miratuar.

Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« detajuara nga Ministria e Financave pĂ«r periudhĂ«n janar–maj 2025, investimet e realizuara nga njĂ«sitĂ« vendore kapĂ«n vlerĂ«n rreth 4.5 miliardĂ« lekĂ«, ndĂ«rkohĂ« qĂ« plani vjetor i miratuar pĂ«r investime Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« se 44.9 miliardĂ« lekĂ«.

Në terma relativë, kjo do të thotë se në pesë muajt e parë të vitit është realizuar vetëm 10% e investimeve të planifikuara.

Bashkia e Tiranës, si njësia më e madhe vendore në vend dhe me buxhetin më të lartë të investimeve, ka realizuar vetëm 4.8% të planit të saj vjetor në pesë muajt e parë të vitit 2025.

Nga një total planifikimi prej rreth 19.4 miliardë lekësh, janë ekzekutuar vetëm 941 milionë lekë deri në fund të majit. Kjo normë e ulët realizimi është shqetësuese, duke pasur parasysh volumin e projekteve që lidhen me kryeqytetin, që përfshijnë infrastrukturën, transportin publik, arsimin dhe shërbimet sociale.

Fakti që edhe Tirana, me kapacitete të konsiderueshme administrative dhe financiare, nuk ka arritur të shpenzojë më shumë se 5% të buxhetit të saj të investimeve për afro gjysmën e vitit, dëshmon për një problem të thellë të administrimit në të gjithë qeverisjen vendore.

Nga analiza e të dhënave për bashkitë që janë qendra qarku, vihet re se edhe në këto njësi të mëdha administrative ritmi i realizimit të investimeve publike në pesë muajt e parë të vitit 2024 mbetet shumë i ulët.

Në krye të listës për realizimin më të dobët qëndron Bashkia Lezhë, e cila nga një plan vjetor prej mbi 1 miliard lekësh kishte realizuar vetëm rreth 15.8 milionë lekë, që përfaqëson më pak se 1.6% të totalit. Pas saj vjen Vlora, ku përkundër një buxheti mbi 2 miliardë lekë për investime, ishin shpenzuar vetëm 3.3%.

Edhe bashkitë e tjera të mëdha si Shkodra, Korça dhe Fieri rezultojnë me realizim nën 10%, me Fierin në kufirin më të lartë, me një normë prej 9.6%.

Kjo situatë tregon se problematika e ngadalësisë në realizimin e investimeve nuk është vetëm karakteristikë e bashkive të vogla, por përfshin edhe ato më të mëdhatë dhe më të pasurat në vend.

Disa nga bashkitë me përformancën më të dobët janë Himara dhe Pusteci. Në bashkinë Pustec, për shembull deri në fund të majit nuk është shpenzuar asnjë lek për investime.

Edhe Himara, me një plan investimesh prej mbi 2.1 miliardë lekësh, ka realizuar më pak se 0.1% të fondit të saj. Edhe bashki të tjera si Përmeti, Lezha apo Skrapari kanë një përqindje shumë të ulët të zbatimit të investimeve, të gjitha nën 3% të planit vjetor.

BashkitĂ« me pĂ«rformancĂ«n mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« realizimin e investimeve publike pĂ«r periudhĂ«n janar–maj 2025 janĂ« kryesisht njĂ«si mĂ« tĂ« vogla, tĂ« cilat kanĂ« arritur tĂ« ekzekutojnĂ« pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« buxhetit tĂ« planifikuar.

Në krye të listës qëndron Bashkia Delvinë, e cila ka realizuar 100% të buxhetit të saj të investimeve për këtë periudhë, me një shumë të vogël por tërësisht të shpenzuar.

E ndjek Bashkia Has, me një realizim prej rreth 96%, dhe më pas Poliçani, që ka ekzekutuar 88% të buxhetit vjetor të parashikuar. Po ashtu, Finiqi dhe Kukësi renditen ndër bashkitë me performancën më të mirë, me përqindje realizimi përkatësisht 65.7% dhe 54%.

Ky rezultat tregon se, ndonëse me buxhete më modeste, disa nga bashkitë më të vogla kanë qenë më efikase në realizimin e projekteve publike të planifikuara për shkak të numrit më të kufizuar të projekteve.

Ndonëse pjesë e projekteve përfshijnë fusha me impakt të drejtpërdrejtë te qytetarët si strehimi social, infrastruktura urbane apo objektet e shërbimeve publike, dinamika e zbatimit nuk po ecën me të njëjtin ritëm me planin e vitit./ B.Hoxha

Burimi: Ministria e Financave

The post Në 5 muaj, bashkitë përdorën vetëm 10% të planit të investimeve, Tirana më dobët appeared first on Revista Monitor.

↗

Dominimi i monedhës në epokën dixhitale

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Nga HĂ©lĂšne Rey*

 

Prej më shumë se 80 vitesh, dollari amerikan ka gëzuar një supremaci të pakrahasueshme në tregtinë dhe financat botërore, falë kombinimit unik të madhësisë ekonomike të SHBA-së, institucioneve të besueshme, tregjeve financiare të forta dhe likuide, fuqisë gjeopolitike, si dhe në mënyrë vendimtare, avantazhit që vjen nga përdorimi i tij në gjithë botën. Por një variabël i ri është gati të riformësojë rendin monetar global: integriteti i të dhënave.

NdĂ«rsa teknologjitĂ« dixhitale po bĂ«hen gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« shinat mbi tĂ« cilat lĂ«viz paraja, pĂ«rmes kriptomonedhave (stablecoin), dixhitalizimit tĂ« aseteve (tokenized assets) dhe monedhave dixhitale tĂ« bankave qendrore, qĂ«ndrueshmĂ«ria dhe besueshmĂ«ria e rrjeteve monetare varen gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« jo vetĂ«m nga themelet makroekonomike, por edhe nga fuqia teknologjike dhe siguria e infrastrukturĂ«s pĂ«rkatĂ«se. Sigurisht, themelet makroekonomike vijojnĂ« tĂ« jenĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme, dhe monedhat dixhitale ngrejnĂ« disa sfida tĂ« zakonshme makroekonomike. NĂ« veçanti, duke kaluar kontrollin e krijimit tĂ« parasĂ« nga shteti te aktorĂ« privatĂ« (privatizimin) dhe duke e bĂ«rĂ« mĂ« tĂ« lehtĂ« shmangien e taksave, stablecoin-et mund tĂ« ulin tĂ« ardhurat qĂ« qeveritĂ« mbledhin pĂ«rmes sistemit fiskal.”

Për më tepër, nëse një stablecoin e humbet lidhjen e saj me monedhën bazë, për shembull, sepse rezervat e likuiditetit rezultojnë të pamjaftueshme, besueshmëria e saj mund të shembet, duke shkaktuar një situatë paniku, ku përdoruesit përpiqen të tërheqin fondet në mënyrë masive. Nëse ndërthurjet e stablecoin-it me asete të tjera janë të shumta, kjo mund të ketë pasoja sistemike. Një tërheqje masive nga stablecoin-et e dollarit amerikan, token dixhitale të emetuara privatisht, që janë të mbështetura në masë të madhe te bonot e thesarit të SHBA-së dhe që teorikisht mund të shkëmbehen një për një me dollarë, mund të rezultojë veçanërisht destabilizuese. Mungesa e transparencës në raportim dhe auditim, si dhe rregulloret e pamjaftueshme në disa juridiksione, e përkeqësojnë rrezikun.

Por çështje tĂ« tilla “klasike” tĂ« besueshmĂ«risĂ« janĂ« vetĂ«m fillimi. Bota mund tĂ« pĂ«rballet gjithashtu me njĂ« lloj tĂ« ri “paniku kibernetik”, tĂ« shkaktuar nga dobĂ«si nĂ« infrastrukturĂ«n teknologjike qĂ« qĂ«ndron nĂ« themel tĂ« aseteve dixhitale. Zbutja e kĂ«tij rreziku nuk do tĂ« jetĂ« e lehtĂ«: siç paralajmĂ«roi nĂ« vitin 2016 Instituti KombĂ«tar pĂ«r Standardet dhe TeknologjinĂ« i Departamentit Amerikan tĂ« TregtisĂ«, kompjuterĂ«t kuantikĂ« mund tĂ« jenĂ« sĂ« shpejti nĂ« gjendje tĂ« ndĂ«rhyjnĂ« nĂ« shumĂ« nga sistemet kriptografike. Me fjalĂ« tĂ« tjera, njĂ« infrastrukturĂ« qĂ« sot duket e fortĂ« mund tĂ« rezultojĂ« e brishtĂ« nesĂ«r.

Pasojat pĂ«r rendin monetar global janĂ« tĂ« gjera. Si emetuesi i monedhĂ«s dominuese ndĂ«rkombĂ«tare, Shtetet e Bashkuara kanĂ« gĂ«zuar prej kohĂ«sh njĂ« “privilegj tĂ« tepruar”, qĂ« pĂ«rfshin aftĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« huazuar me norma tĂ« ulĂ«ta interesi edhe nĂ« kohĂ« stresi ekonomik dhe pĂ«r tĂ« mbajtur deficite tĂ« mĂ«dha tregtare nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« vazhdueshme. Administrata e Presidentit Donald Trump duket se po parashikon, qĂ« SHBA do tĂ« jetĂ« nĂ« gjendje ta ruajĂ« kĂ«tĂ« privilegj, pasi statusi aktual global i dollarit pĂ«rkthehet nĂ« kĂ«rkesĂ« pĂ«r stablecoin-e tĂ« dollarit amerikan dhe, nĂ« vijim, pĂ«r bonot e thesarit tĂ« SHBA-sĂ«, duke ulur kĂ«shtu kostot e financimit pĂ«r Thesarin Amerikan.

Në fund të fundit, privilegji i tepruar i SHBA-së bazohet në besimin te institucionet e saj, kornizat ligjore dhe kapaciteti i saj fiskal. Megjithatë, në një botë ku paraja qarkullon në platforma të programueshme, besueshmëria dhe integriteti, cilësia e standardeve kriptografike dhe rezistenca e sistemeve ndaj sulmeve përmes hakerimit janë po aq të rëndësishme sa cilido prej këtyre faktorëve. Kjo e ndryshon në mënyrë thelbësore logjikën e konkurrencës monetare: nëse hendeku teknologjik është mjaftueshëm i madh, monedha që është më e mbrojtur nga kërcënimet kibernetike, jo domosdoshmërisht ajo që mbështetet nga ekonomia më e fuqishme ose nga banka qendrore më e besueshme, bëhet më tërheqëse.

Ndërsa stablecoin-et po përdoren për një pjesë gjithnjë e më të madhe të pagesave ndërkufitare, si dhe si pika hyrëse dhe dalëse për investime spekulative në kripto, shumë rreth sigurisë dhe qeverisjes së tyre mbetet e panjohur.

RregullatorĂ«t dhe qytetarĂ«t, pra, duhet tĂ« shtrojnĂ« pyetje. Kush Ă«shtĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r kontrollin dhe mirĂ«mbajtjen e regjistrit tĂ« transaksioneve? Deri nĂ« çfarĂ« mase Ă«shtĂ« i mbrojtur sistemi nga aktorĂ«t keqdashĂ«s? ÇfarĂ« ndodh nĂ«se shtylla kriptografike e njĂ« monedhe komprometohet nga zhvillimet nĂ« kompjuterikĂ«n kuantike?

Të jepet një përgjigje e kënaqshme për këto pyetje është çështje e stabilitetit monetar kombëtar dhe ndërkombëtar. Nëse politikëbërësit dështojnë të veprojnë në përputhje me këtë, mund të përfundojmë me një sistem monetar të paqëndrueshëm dhe të fragmentuar, si ai i shekullit të nëntëmbëdhjetë, kur emetimi i pakontrolluar i parasë private hapi rrugën për panik, kolaps, manipulime dhe tërheqje masive fondesh.

NĂ« çdo rast, duket se po lĂ«vizim drejt njĂ« sistemi monetar multipolar, nĂ« tĂ« cilin disa monedha dhe ekosistemet dixhitale qĂ« lidhen me to, fitojnĂ« njĂ« “prim integriteti”, bazuar nĂ« aftĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« minimizuar sipĂ«rfaqen e ekspozuar ndaj sulmeve dhe pĂ«r tĂ« maksimizuar verifikueshmĂ«rinĂ« e tĂ« dhĂ«nave.

Monedhat më të suksesshme do të ofrojnë një arkitekturë financiare shumë të qëndrueshme, që mbulon çdo hap: nga vërtetimi i transaksioneve deri te mbrojtja e identitetit të përdoruesve dhe historisë së transaksioneve. Kështu, një monedhë e mbështetur nga një qeveri me mbrojtje të dobëta kibernetike apo standarde teknologjike jo të qarta mund të humbasë terren, ndërsa një zonë monetare me përparësi teknologjike dhe standarde të larta integriteti mund të ketë një ndikim më të madh se sa pesha e saj ekonomike.

Ky realitet i ri teknologjik mund të ketë pasoja të thella gjeopolitike. Ashtu si epërsia detare dikur përkthehej në dominim tregtar, kontrolli mbi infrastrukturën e pagesave mund të përcaktojë gjithnjë e më shumë sovranitetin ekonomik. Vlera strategjike e të dhënave të pagesave, jo vetëm për politikën monetare, por edhe për mbikëqyrjen, zbatimin dhe sanksionet, do të thotë se monedhat dixhitale nuk janë teknologji neutrale; ato janë hapësira të kontestuara pushteti. Monedhat që do të dominojnë sistemin ndërkombëtar të së nesërmes do të jenë ato të cilat frymëzojnë besimin më të thellë, si te institucionet e tyre, ashtu edhe te kodi i tyre.

Ruajtja e stabilitetit monetar ndërkombëtar në këtë peizazh do të kërkojë më shumë se thjesht inovacion teknologjik. Koordinimi global për standardet e tokenizimit, ndërveprueshmërisë kriptografike, privatësisë së të dhënave dhe qëndrueshmërisë post-kuantike do të jetë thelbësor. Alternativa, shumëfishimi i rrjeteve të fragmentuara të drejtuara nga rregulla të kundërta dhe të ekspozuara ndaj goditjeve sistemike, është një recetë për paqëndrueshmëri.

* HélÚne Rey është profesore e Ekonomisë në London Business School.

Copyright: Project Syndicate, 2025.
www.project-syndicate.org

 

The post Dominimi i monedhës në epokën dixhitale appeared first on Revista Monitor.

↗

Shqiptarët harxhojnë 103 mln euro në vit për riparimin e kompjuterëve dhe elektroshtëpiakeve

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Përhapja e teknologjisë dhe rritja e përdorimit të makinerive që ndihmojnë në punët e shtëpisë po zgjerojnë vit pasi viti shpenzimet e familjeve shqiptare për riparimin e tyre.

Sipas të dhënave të INSTAT të ardhurat nga aktivitetet e shërbimeve për riparimin e kompjuterëve, celulareve, televizorëve, furrave, lavatriçeve, frigoriferëve, fshesave, hekurit, mikserëve, etj kanë shënuar 10,2 miliardë lekë ose një vlerë e përafërt me 103 milionë euro në vitin 2023.

Të dhënat tregojnë për një rritje të vazhdueshme të shërbimeve për riparimin e kompjuterëve dhe pajisjeve elektro-shtëpiake gjatë tre viteve të fundit, duke reflektuar një kërkesë në rritje për këto lloj shërbimesh në treg. Në vitin 2021, të ardhurat totale të këtij sektori arritën në 6.75 miliardë lekë, ndërsa me 2022 rreth mbi 8.6 mld lekë. Në vitin 2023 të ardhurat e bizneseve që ofrojnë shërbimet e riparimit pësuan rritje 18 për qind në krahasim me vitin 2022.

Kjo tendencë sinjalizon disa zhvillime. E para shërbimet e riparimit po bëhen gjithnjë e me të shtrenjta në çmime për shkak të mungesës së specialisteve. Riparuesit e defekteve të pajisjeve janë shumë të kërkuar, teksa një pjesë e madhe e tyre emigrojnë në vende të tjera të Europës pasi edhe atje ka mungesa në këto lloj profesionesh.

Së dyti familjet shqiptare gjithnjë e më shumë  po rrisin përdorimin e pajisjeve elektroshtëpiake sidomos atyre elektronike. Gama e tyre rritet nga viti në vit dhe gjithashtu nevoja për shërbimet e riparimit gjithashtu.  Kompjuterët dhe celularet tashme janë bërë sende personale dhe nevoja për riparimin e tyre po rritet me përdorimin e tyre.

Pandemia e COVID-19 dhe periudha pas saj rriti ndjeshëm përdorimin e kompjuterëve, laptopëve, celularëve dhe pajisjeve shtëpiake për punë, shkollë online apo argëtim. Kjo solli edhe një nevojë më të madhe për mirëmbajtje dhe riparim të tyre.

Gjithashtu çmimet e larta pas pandemisë kanë zhvendosur prirjen konsumatore për shërbimet e riparimit dhe mirëmbajtjes, si një zgjedhje më ekonomike në vende të blerjes së një pajisje të re. Nga ana tjetër përmes platformave online, serviset kanë më shumë mundësi për të siguruar pjesë rezervë më shpejt, çka përmirëson efikasitetin dhe rentabilitetin e aktivitetit.

Në një shoqëri që vit pas viti bëhet e varur nga teknologjia, tregu i riparimeve do të njohë rritje. Veç faktorëve të tregut, po ndikojnë edhe zhvillimet demografike në vend ku ka gjithnjë e më pak zanatçinj dhe riparues, çka po ushtron presion për çmime më të larta./ B.Hoxha

Burimi: INSTAT

The post Shqiptarët harxhojnë 103 mln euro në vit për riparimin e kompjuterëve dhe elektroshtëpiakeve appeared first on Revista Monitor.

↗

Italia synon gjobat dhe tarifat e papaguara për të shpëtuar financat vendore

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Qeveria propozon një agjenci kombëtare për të ndihmuar qytetet me vështirësi financiare të mbledhin taksat e papaguara me vlerë miliarda euro

 

Qeveria e Giorgia Melonit po përgatit një plan për të ndihmuar qytetet italiane që përballen me mungesë të ardhurash, për të mbledhur miliarda euro gjoba trafiku dhe taksa vendore të papaguara, në përpjekje për të lehtësuar barrën mbi financat locale, dhe mbi bilancin e shtetit.

Ministri i Financave, Giancarlo Giorgetti, ka propozuar krijimin e njĂ« agjencie kombĂ«tare pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur bashkitĂ« nĂ« mbledhjen e detyrimeve tĂ« prapambetura tatimore dhe tarifave tĂ« tjera. Qeveria po shqyrton gjithashtu mundĂ«sinĂ« pĂ«r t’u dhĂ«nĂ« mĂ« shumĂ« autonomi qyteteve, qĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« marrĂ«veshje me individĂ« ose biznese qĂ« nuk kanĂ« paguar detyrimet, pĂ«r t’i nxitur drejt shlyerjes.

Ky angazhim vjen në një kohë kur shumë bashki italiane, ndonëse kanë përfituar fonde të konsiderueshme nga Bashkimi Europian për investime kapitale, po përballen me vështirësi për të përballuar shpenzimet e përditshme, për shkak të kostove të larta të energjisë dhe rritjes së pagave në sektorin publik.

“ËshtĂ« thelbĂ«sore tĂ« rritet dhe pĂ«rmirĂ«sohet kapaciteti i mbledhjes sĂ« tĂ« ardhurave nga qeveritĂ« vendore”, tha Giorgetti pĂ«rpara njĂ« komisioni parlamentar nĂ« korrik. Ai bĂ«ri thirrje pĂ«r “njĂ« agjenci tĂ« re pĂ«r mbledhjen e tĂ« ardhurave, tĂ« pĂ«rkushtuar ekskluzivisht pĂ«r menaxhimin dhe mbledhjen e taksave vendore”.

“Menaxhimi efektiv i mbledhjes sĂ« detyrimeve tatimore jo vetĂ«m qĂ« do tĂ« lehtĂ«sonte presionin financiar mbi qeveritĂ« vendore”, shtoi ai, “por gjithashtu do tĂ« pĂ«rmirĂ«sonte aftĂ«sinĂ« e tyre pĂ«r tĂ« pĂ«rmbushur nevojat e qytetarĂ«ve”.

Sipas ShoqatĂ«s KombĂ«tare tĂ« Bashkive Italiane (ANCI), qytetet kanĂ« sĂ« bashku rreth 25 miliardĂ« euro nĂ« taksa, tarifa dhe gjoba tĂ« papaguara tĂ« depozituara nĂ« arkivin e “depozitĂ«s sĂ« mbledhjes” pranĂ« agjencisĂ« shtetĂ«rore pĂ«r mbledhjen e tĂ« ardhurave (ADER). MegjithatĂ«, vetĂ«m rreth 6 miliardĂ« euro konsiderohen tĂ« rikuperueshme, pĂ«r shkak tĂ« vjetĂ«rsisĂ« sĂ« detyrimeve dhe, nĂ« disa raste, vdekjes sĂ« debitorĂ«ve.

Ndërkohë, rreth 15 deri në 18 për qind e mbi 7,800 bashkive të vendit janë në një shkallë të caktuar të stresit financiar, sipas Alessandro Canelli, kryebashkiak i Novarës dhe president i Institutit të Financave dhe Ekonomisë Lokale pranë ANCI.

“Ka njĂ« lidhje tĂ« fortĂ« mes performancĂ«s sĂ« dobĂ«t nĂ« mbledhjen e taksave dhe krizĂ«s financiare tĂ« bashkive,” theksoi ai. “Duhet tĂ« pĂ«rmirĂ«sohemi
 Ky nuk Ă«shtĂ« evazion fiscal, Ă«shtĂ« mospagim.”

Stresi financiar nuk është një fenomen i ri për qytetet italiane. Sipas të dhënave të Bankës së Italisë, rreth 300 bashki kanë kaluar në forma të ndryshme falimentimi ligjor midis viteve 2011 dhe 2022. Por rritja e këtij stresi po shihet me shqetësim nga qeveria e Melonit, e cila synon të ulë deficitin buxhetor, të dalë nga procedurat e BE-së për tejkalim deficiti dhe të përmbushë objektivat e reja ambicioze për shpenzimet në mbrojtje të përcaktuara nga NATO.

“NĂ«se ka probleme tĂ« mĂ«dha nĂ« nivel lokal, atĂ«herĂ« qeveria qendrore duhet tĂ« ndĂ«rhyjĂ« pĂ«r tĂ« mbuluar kostot minimale tĂ« shĂ«rbimeve,” tha Lorenzo Codogno, ekonomist dhe ish-zyrtar i Departamentit tĂ« Thesarit. “Por qeveria nĂ« thelb po thotĂ«: ‘NĂ« vend qĂ« tĂ« kĂ«rkoni para nga unĂ«, mĂ« mirĂ« mblidhni vetĂ« taksat dhe detyrimet qĂ« duhet tĂ« kishit mbledhur. Dhe nĂ«se nuk jeni nĂ« gjendje ta bĂ«ni kĂ«tĂ«, do t’ju ndihmojmĂ« ne.’”

Sipas ekonomistit Marco Leonardi, bashkitĂ« italiane humbĂ«n njĂ« nga burimet e tyre kryesore tĂ« tĂ« ardhurave rreth njĂ« dekadĂ« mĂ« parĂ«, kur u hoq taksa mbi banesĂ«n kryesore. Ajo u zĂ«vendĂ«sua me transferta tĂ« drejtpĂ«rdrejta nga qeveria qendrore, tĂ« cilat nuk kanĂ« mbajtur hapin me “inflacionin brutal” tĂ« viteve tĂ« fundit, duke pĂ«rkeqĂ«suar situatĂ«n financiare tĂ« bashkive.

Mungesa e efikasitetit në mbledhjen e taksave, përfshirë taksat mbi pronat e dyta, tarifat dhe gjobat, është veçanërisht problematike në jug të vendit. Shumë qytete të vogla i drejtohen ADER për ndihmë në ndjekjen e borxheve, por kjo agjenci ka prioritet individët e pasur apo kompanitë me borxhe të mëdha ndaj shtetit, dhe jo qytetarët e zakonshëm që nuk kanë paguar gjobat e trafikut apo tarifat e mbeturinave.

Giorgetti vetĂ« pranoi se ADER nuk ka sjellĂ« ndonjĂ« pĂ«rmirĂ«sim domethĂ«nĂ«s nĂ« performancĂ«n e mbledhjes sĂ« tĂ« ardhurave pĂ«r qytetet vitet e fundit, pĂ«r shkak tĂ« “natyrĂ«s sĂ« fragmentuar” dhe “shumave modeste” qĂ« pĂ«rfshihen nĂ« çdo rast individual, çka e bĂ«n procesin tĂ« paarsyeshĂ«m nga ana ekonomike.

Megjithatë, jo të gjitha qytetet po presin ndihmën nga Roma. Disa bashki kanë nisur të përdorin aplikacione të posaçme për të përmirësuar komunikimin me qytetarët, për të dërguar njoftime tatimore në kohë dhe për të lehtësuar pagesat.

Në Torino, qyteti ka agjencinë e vet për të ndjekur detyrimet e papaguara dhe tarifat. Këshilli bashkiak miratoi së fundmi rregulla që lejojnë ndërhyrje të forta ndaj bizneseve locale, që kanë mbi 50,000 euro taksa të papaguara ndaj bashkisë.

Duke nisur nga shtatori, këto biznese do të përballen me sanksione të ashpra, përfshirë edhe humbjen e licencave, nëse nuk bien dakord dhe nuk respektojnë një plan shlyerjeje që mund të shtrihet deri në gjashtë vite. Këto masa, të parat të këtij lloji në Itali, kanë tërhequr vëmendjen e bashkive të tjera.

“TĂ« gjithĂ« mbetĂ«n tĂ« habitur,” tha kryebashkiaku i Torinos, Stefano Lo Russo. “KĂ«rcĂ«nimi pĂ«r tĂ« pezulluar licencat Ă«shtĂ« shumĂ« ekstrem. Por Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« japim njĂ« mesazh tĂ« qartĂ«: Duhet tĂ« paguani.” / FT

The post Italia synon gjobat dhe tarifat e papaguara për të shpëtuar financat vendore appeared first on Revista Monitor.

↗

Apple Pay zyrtarisht edhe në Kosovë, bankat nisin ofrimin e shërbimit

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito

Apple Pay Ă«shtĂ« tashmĂ« zyrtarisht i disponueshĂ«m nĂ« KosovĂ«. Banka Qendrore ka treguar se Apple Pay ka hyrĂ« nĂ« funksion nĂ« vend, duke u mundĂ«suar bankave dhe institucioneve financiare tĂ« integrojnĂ« kartat pĂ«rmes platformĂ«s Apple pĂ«r pagesa tĂ« shpejta, tĂ« sigurta e pa kontakt – me iPhone, Apple Watch.

 

Përdoruesit e pajisjeve Apple në Kosovë tani mund të përfitojnë nga një mënyrë më moderne, më e shpejtë dhe më e sigurt për të kryer pagesa. Shërbimi Apple Pay është bërë zyrtarisht i disponueshëm edhe në Kosovë, pas një vendimi të fundit të Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës.

Sipas BQK-së, implementimi i Apple Pay në Kosovë është një hap i rëndësishëm drejt digjitalizimit të pagesave dhe përafrimit të sistemit financiar me standardet evropiane. Tani, bankat dhe institucionet financiare të licencuara mund të nënshkruajnë marrëveshje me Apple për të mundësuar pagesat përmes platformës Apple Pay.

“Funksionalizimi i plotĂ« i kĂ«tij shĂ«rbimi pĂ«r tĂ« gjitha bankat dhe institucionet financiare merr kohĂ«n e nevojshme mbi bazĂ«n e marrĂ«veshjeve tĂ« tyre individuale dhe integrimet e nevojshme teknike. Ky Ă«shtĂ« njĂ« tjetĂ«r hap i rĂ«ndĂ«sishĂ«m drejt modernizimit tĂ« sistemit tĂ« pagesave, rritjes sĂ« pĂ«rfshirjes financiare dhe pĂ«rshpejtimit tĂ« digjitalizimit nĂ« KosovĂ«. Pas integrimit tĂ« Google Pay, Apple Pay pĂ«rfaqĂ«son njĂ« plotĂ«sim tĂ« domosdoshĂ«m tĂ« qasjes sonĂ« drejt ndĂ«rkombĂ«tarizimit tĂ« shĂ«rbimeve financiare dhe pĂ«rmbushjes sĂ« standardeve evropiane pĂ«r pagesa digjitale”, thuhet nĂ« njoftim.

Aktualisht, disa nga bankat që kanë nisur procesin për aktivizimin e këtij shërbimi janë në fazat përfundimtare teknike, ndërsa pritet që në javët në vijim më shumë institucione të shpallin zyrtarisht mbështetjen për këtë metodë të re të pagesave.

Apple Pay u mundëson qytetarëve që të realizojnë pagesa pa kontakt përmes pajisjeve si iPhone dhe Apple Watch, duke përdorur kartat bankare të integruara në aplikacionin Apple Wallet. Kjo teknologji ofron një nivel të lartë sigurie dhe privatësie, pa pasur nevojë për kartë fizike apo PIN në vendin e pagesës.

BQK ka bërë të ditur se ky është një proces që do të evoluojë me kohën dhe se përdoruesit duhet të kontaktojnë bankën e tyre për të mësuar nëse shërbimi është i aktivizuar për kartat që ata posedojnë.

Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë ka përshëndetur zyrtarizimin e shërbimit Apple Pay në Kosovë, duke e cilësuar si një hap të rëndësishëm drejt avancimit të ekonomisë digjitale dhe përfshirjes financiare.

Përmes një reagimi në Facebook, Ambasada theksoi mbështetjen për këtë zhvillim dhe rolin që kanë luajtur në nxitjen e investimeve amerikane në vend.

“Lajm i madh pĂ«r ekonominĂ« digjitale tĂ« KosovĂ«s: Apple Pay tani Ă«shtĂ« zyrtarisht i disponueshĂ«m! Ambasada e SHBA-sĂ« Ă«shtĂ« krenare qĂ« ka mbĂ«shtetur kĂ«tĂ« hap tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m, i cili pasqyron rolin nĂ« rritje tĂ« kompanive amerikane qĂ« investojnĂ« nĂ« tĂ« ardhmen e KosovĂ«s”.

Sipas ambasadës, ky moment historik kontribuon në rritjen ekonomike, përfshirjen financiare dhe modernizimin teknologjik, duke e bërë Kosovën më atraktive për investime dhe inovacion.

Ky shërbim u lansua për herë të parë në SHBA në tetor të vitit 2014.

PĂ«r ta pĂ«rdorur Apple Pay, duhet tĂ« shtoni kartelĂ«n tuaj bankare nĂ« iPhone – duke e skanuar apo duke i futur tĂ« dhĂ«nat manualisht.

Por, nĂ« KosovĂ«, kjo mundĂ«si vlen pĂ«r momentin vetĂ«m pĂ«r klientĂ«t e BankĂ«s NLB – banka e vetme qĂ« ka arritur marrĂ«veshje individuale me Apple-in dhe i ka kryer integrimet e nevojshme teknike.

Banka NLB tashmë i ka njoftuar klientët e saj për aktivizimin e këtij shërbimi, ndonëse pa specifikuar se për cilën kartelë bëhet fjalë.

NdĂ«rkohĂ«, Banka Qendrore e KosovĂ«s ka treguar se Apple Pay mbĂ«shtet kartelat VISA dhe MasterCard. Dy banka tĂ« tjera janĂ« nĂ« proces pĂ«r t’ua ofruar kĂ«tĂ« shĂ«rbim klientĂ«ve tĂ« tyre.

Në fund të korrikut, institucionet kryesore shtetërore dhe financiare në vend e kanë mirëpritur këtë zhvillim, duke theksuar se ai u mundësua falë bashkëpunimit ndërmjet Bankës Qendrore të Kosovës, Presidencës, sektorit bankar, Odës Ekonomike Amerikane dhe Ambasadës së Shteteve të Bashkuara në Kosovë.

Sipas të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, mbi 95 për qind e qytetarëve kanë qasje në telefona, ndërsa 99 për qind e kosovarëve kanë qasje në internet.

 

The post Apple Pay zyrtarisht edhe në Kosovë, bankat nisin ofrimin e shërbimit appeared first on Revista Monitor.

❌