❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Sigurimi i detyrueshëm, Dhoma Amerikane e Tregtisë: Ndëshkon shtresat në nevojë. Drafti i paqartë!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Dhoma Amerikane e TregtisĂ« i ka kĂ«rkuar MinistrisĂ« sĂ« Financave tĂ« rishikojĂ« draftin e sigurimit tĂ« detyrueshĂ«m tĂ« banesave me shqetĂ«sime mbi transparencĂ«n dhe trajtimin e shtresave nĂ« nevojĂ«.

AmCHam thotë se ndalimi i shërbimeve publike për ata që nuk bëjnë sigurimin e detyrueshëm do të ndëshkojë fort familjet e varfëra dhe sugjeron përjashtime ose lehtësira për pensionistët dhe familjet me ndihmë ekonomike.

Krijimi i Fondit për Tërmetet, ku do të shkojnë paratë e sigurimeve, shikohet me optimizëm nga shoqata e bizneseve, por ngre shqetësimin se Ministria e Financave ka fuqi të tepruara mbi emërimet dhe mbikëqyrjen, duke vënë në dyshim pavarësinë e tij.

Dhoma Amerikane thekson se drafti përkufizon qartë banesat dhe seksionet e brendshme, por lë paqartësi për ndërtesat me përdorim të përzier apo për ato që janë vetëm pjesërisht rezidenciale.

Gjithashtu, drafti parashikon që dëmshpërblimet të jepen pas 3 muajsh nga aplikimi i qytetarit, por sipas Dhomës, nuk sqarohet çfarë ndodh në rast vonese apo refuzimi. Ankimi para një komisioni ad-hoc nuk është i detajuar, ndërsa përfshirja e ndërmjetësimit apo arbitrazhit do të siguronte më shumë besim.

Një tjetër vërejtje lidhet me krijimin e regjistrit të sigurimit dhe shkëmbimin e të dhënave mes institucioneve, ku sipas Dhomës, nuk është parashikuar qartë përputhshmëria me ligjin për mbrojtjen e të dhënave personale. Po ashtu, drafti trajton si sigurimin e detyrueshëm ashtu edhe atë vullnetar, por mungon koordinimi mes tyre dhe renditja e pagesave, duke lënë hapësira për konfuzion.

Dhoma Amerikane kërkon që këto problematika të adresohen para miratimit, në mënyrë që ligji të garantojë qartësi, pavarësi institucionale dhe mbrojtje reale të qytetarëve.

The post Sigurimi i detyrueshëm, Dhoma Amerikane e Tregtisë: Ndëshkon shtresat në nevojë. Drafti i paqartë! appeared first on Gazeta Si.

↗

‘CilĂ«si e parë’/ Veshjet imitim tĂ« firmave luksozve nuk do tĂ« futen mĂ« nĂ« ShqipĂ«ri!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Produktet imitime tĂ« markave luksoze nuk do tĂ« futen dot mĂ« nĂ« ShqipĂ«ri.  

Me njĂ« ligj tĂ« ri, ShqipĂ«ria ka forcuar masat pĂ«r tĂ« mbrojtur markat tregtare dhe pĂ«r tĂ« luftuar falsifikuesit e tyre. Çdo produkt “fake” nga tregtarĂ«t apo qytetarĂ«t do tĂ« bllokohet nĂ« pikat doganore.

Ligji i ri ndalon importin dhe eksportin e mallrave që shkelin të drejtat e pronësisë intelektuale dhe merr masa kundër mallrave false.

Po ashtu, udhëtarët që vijnë në Shqipëri përmes rrugëve ajrore, tokësor edhe detare, lejohen të kenë në bagazhin personal vetëm mallra jo-tregtare, brenda limiteve duty free dhe pa tregues të dyshimtë. Ligji përcakton një mbrojtje të veçantë për markat me reputacion të mirë, duke i mbrojtur ato edhe në rastet kur mallrat ose shërbimet nuk janë të ngjashme.

Gjithashtu u jepet e drejta pronarĂ«ve tĂ« markave qĂ« tĂ« ngrenĂ« padi pĂ«r imituesit e produkteve tĂ« tyre. Madje nĂ« nenin 87 thuhet se pronari i markĂ«s ka tĂ« drejtĂ«n edhe tĂ« kĂ«rkimit tĂ« dĂ«mshpĂ«rblimit pĂ«r dĂ«met qĂ« mund t’i jenĂ« shkaktuar si rezultat i pĂ«rdorimit tĂ« paautorizuar tĂ« markĂ«s sĂ« tij nga tregtare abuzivĂ«.

Pronarët mund të kërkojnë nisjen e hetimeve nga Drejtoria e Pronësisë Industriale kundrejt një pagese në rast se konstatojnë ngjashmëri të një marke tjetër me markën e tyre.

Ky ligj Ă«shtĂ« vazhdimĂ«si e pĂ«rpjekjeve tĂ« qeverisĂ« shqiptare pĂ«r tĂ« luftuar tregun e mallrave “fake” qĂ« e ka kthyer ShqipĂ«rinĂ« nĂ« njĂ« Turqi tĂ« dytĂ« me dyqane tĂ« shumta online e fizike qĂ« shesin “imitime tĂ« para” tĂ« firmave ekstraluksoze si Louis Vuitton, Prada, Dior, Dolce&Gabbana etj.

Gjatë 2024-s, Dogana ka deklaruar se ka bllokuar më shumë se 40 mijë produkte të firmave të falsifikuara.

The post ‘CilĂ«si e parë’/ Veshjet imitim tĂ« firmave luksozve nuk do tĂ« futen mĂ« nĂ« ShqipĂ«ri! appeared first on Gazeta Si.

↗

Projektet e energjisë, BE i jep 32 mln euro ndihmë Shqipërisë

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Bashkimi Europian ka dhĂ«nĂ« dritĂ«n jeshile pĂ«r njĂ« paketĂ« tĂ« re mbĂ«shtetje pĂ«r vendet e Ballkanit PerĂ«ndimor.

Në kuadër të Planit të Rritjes, BE ka miratuar 87.7 mln euro ndihmë, nga të cilat Shqipëria përfiton 32 mln euro për tre projekte të lidhura me fushën e energjisë.

Projekti i parĂ« Ă«shtĂ« “Digjitalizimi i sistemit tĂ« transmetimit tĂ« energjisĂ«â€, i cili pĂ«rfshin 40 nĂ«nstacione tĂ« tensionit tĂ« lartĂ« nĂ« gjithĂ« vendin, duke rritur kĂ«shtu kapacitetin e rrjetit dhe duke ulur humbjet. Vlera e projektit arrin nĂ« 95.3 milionĂ« euro, ku BE kontribuon me 10.5 milionĂ« euro.

Projekti i dytĂ« Ă«shtĂ« rikonstruksioni i Hidrocentralit tĂ« FierzĂ«s. Investimi synon tĂ« zgjasĂ« jetĂ«n e hidrocentralit edhe 30 vite, duke rritur efikasitetin me 4% dhe prodhimin me 10%. Faza e dytĂ« e projektit mbĂ«shtetet nga fondet e Planit tĂ« Rritjes me 13.6 milionĂ« euro, nĂ« njĂ« investim total prej 64.2 milionĂ« euro.  Projekti i tretĂ« Ă«shtĂ« Linja e re Rrashbull – TiranĂ« dhe Unaza e TiranĂ«s. Investimi kap vlerĂ«n 61.1 milionĂ« euro, ndĂ«rsa BE kontribuon me 8 milionĂ« euro.

Serbia është vendi që ka fituar më shumë nga BE, 41 mln euro për dy projekte që kushtojnë 186 mln euro, ndërsa Mali i Zi ka përfituar 10 mln euro me projekte që kushtojnë rreth 54 mln euro.

Digjitalizimi në fushën e energjetikës dhe energjia e pastër janë projektet e para që përfshin Plani i Rritjes së BE-së.

The post Projektet e energjisë, BE i jep 32 mln euro ndihmë Shqipërisë appeared first on Gazeta Si.

↗

NAREA: Rivlerësim me 3% për banesat, 5% për të tjerat. Tatimi 15% nxit informalitetin

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’- Shoqata KombĂ«tare e NdĂ«rmjetĂ«sve tĂ« Pasurive tĂ« Paluajtshme tĂ« ShqipĂ«risĂ«, NAREA i ka kĂ«rkuar qeverisĂ« qĂ« tatimi pĂ«r banesat nĂ« rivlerĂ«sim tĂ« vendoset nĂ« masĂ«n 3% dhe pĂ«r çdo tipologji tjetĂ«r pasurie nĂ« masĂ«n 5%.

Projektligji i propozuar nga qeveria parashikon nivelin 5% për të gjitha pronat

Në emër të mbi 115 Zyrave të Real Estate, NAREA argumenton se tatimi 15% i ka shkaktuar shtetit shqiptar më shumë humbje se sa fitim, si pasojë e informalitetit.

“Nga krahasimi i 5 viteve te fundit, nĂ« vitet 2020-21-22 kur tatimi ka qenĂ« nĂ« nivelet 3%, nĂ« buxhetin e shtetit janĂ« realizuar mesatarisht 44 milionĂ« euro tĂ« ardhura nĂ« vit nga rishitja pasurive tĂ« paluajtshme. Kjo shifĂ«r Ă«shtĂ« 60% me tepĂ«r nĂ« krahasim me vitet kur tatimi ka qenĂ« 15%. NjĂ« e barrĂ« fiskale kaq e lartĂ« ngadalĂ«son transaksionet, duke ngurtĂ«suar investimet, ndikon negativisht nĂ« tĂ« ardhurat buxhetore, me tĂ« paktĂ«n 40 milionĂ« euro nĂ« vit si edhe nxit informalitetin”.

Propozohet që periudha e Rivlerësimit të jetë të paktën 12-mujore dhe jo 9-mujore, siç e ka projektligji. NAREA thotë se nga 4.5 milionë pasuri të paluajtshme, vlerësohet se vetëm 250 mijë pasuri kanë arritur të rivlerësohen në të shkuarën.

“Duke marrĂ« nĂ« konsideratĂ« eksperiencĂ«n nĂ« 3 periudhat e rivlerĂ«simit, kur janĂ« procesuar mesatarisht 30 mijĂ« -33 mijĂ« aplikime nĂ« vit, periudha 9 mujore e propozuar nĂ« projektligj vlerĂ«sohet si shumĂ« e shkurtĂ«r dhe qĂ« nuk do arrij efektet e synuara”, shprehet shoqata nĂ« fjalĂ«.

NAREA propozon gjithashtu “qĂ« tĂ« pĂ«rfshihen si objekt i kĂ«tij ligji edhe rivlerĂ«simi i pasurive tĂ« paluajtshme qĂ« janĂ« nĂ« proces, nĂ«pĂ«rmjet kontratave tĂ« porosive, tĂ« cilat janĂ« depozituar dhe regjistruar nĂ« ASHK nĂ« pĂ«rputhje me legjislacionin nĂ« fuqi”.

The post NAREA: Rivlerësim me 3% për banesat, 5% për të tjerat. Tatimi 15% nxit informalitetin appeared first on Gazeta Si.

↗

‘MĂ« kanĂ« arrestuar’, familjarĂ«t denoncojnĂ« zhdukjen e ish-zv.drejtorit tĂ« AKSHI-t

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Zhduket ish-zv/drejtori i PĂ«rgjithshĂ«m i AgjencisĂ« KombĂ«tare dhe ShoqĂ«risĂ« sĂ« Informacionit (AKSHI), Daniel Shima.

Kanë qenë familjarët e tij që kanë denoncuar në polici humbjen e të afërmit që prej mesditës.

Më saktësisht, e ëma ka shkuar në komisariatin numër 1 të kryeqytetit për të kallëzuar zhdukjen e djalit.

“MĂ« datĂ« 20.08.2025, rreth orĂ«s 17:00, nĂ« Komisariatin e PolicisĂ« Nr. 1 Ă«shtĂ« paraqitur shtetasja M. Shima, e cila ka kallĂ«zuar se ditĂ«n e sotme ka humbur kontaktet me djalin e saj, shtetasin Danie Shima, 34 vjeç”, njoftoi policia.

Përpara se të humbte kontaktet, Shima është shprehur se po e arrestonin në Tiranë. Ka qenë e dashura e tij, ajo që ka dëshmuar një gjë të tillë në polici.

“MĂ« tha se po e shoqĂ«ronin nĂ« polici”, Ă«shtĂ« shprehur ajo.

Deri më tani nuk dihet asnjë informacion për vendndodhjen e ish-zv/drejtorit të AKSHI-t. Policia ka nisur kërkimet për gjetjen e tij.

The post ‘MĂ« kanĂ« arrestuar’, familjarĂ«t denoncojnĂ« zhdukjen e ish-zv.drejtorit tĂ« AKSHI-t appeared first on Gazeta Si.

↗

Siguria ushqimore/ Qeveria ‘shkrin’ AKU dhe krijon 3 autoritete tĂ« reja pĂ«r kontrollin e kompanive dhe kafshĂ«ve

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Skandalet e vazhdueshme me kontrollin ushqimor nĂ« ShqipĂ«ri kanĂ« detyruar ministrinĂ« e BujqĂ«sisĂ« tĂ« ndryshojĂ« formulĂ«n e menaxhimit.

Sipas një drafti në konsultim, parashikohet krijimi i 3 institucioneve të reja që do të kryejnë kontrollet e e produkteve në çdo fazë të procesit.

Autoriteti kompetent pĂ«r kryerjen e kontrollit zyrtar Ă«shtĂ« institucioni pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r kryerjen e kontrollit zyrtar, IKPZ, kontrollet nĂ« pikat kufitare do t’i kryejĂ« IPKPKK, ndĂ«rsa IPAT do tĂ« jetĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r kryerjen e aktiviteteve tĂ« tjera.

Autoritetet do të jenë të fokusuara në identifikimin e rreziqeve që lidhen me kafshët, përdorimin e substancave që ndikojnë në sigurinë ushqimore, OMGJ-të, mbrojtjen e bimëve si dhe do të kontrollojnë operatorët dhe veprimtaritë e tyre.

Kontrollet zyrtare kryhen pa njoftim paraprak, përveç rasteve kur njoftimi paraprak është i nevojshëm dhe i justifikuar. Ato fokusohen në çdo proces të biznesit, si  gjurmueshmëria, etiketimi, prezantimi, reklamimi dhe materialet përkatëse të paketimit, duke përfshirë materialet që janë të destinuara të vijnë në kontakt me ushqimin.

Projektligji i ri parashikon gjoba nga 100-300 mijë lekë për operatorët që nuk kanë kushtet e duhura për prodhim apo transport të produkteve dhe 1-2 mln lekë gjobë, në rastet kur subjekti kryen aktivitetin në njësi të paregjistruar ose të pamiratuar.

The post Siguria ushqimore/ Qeveria ‘shkrin’ AKU dhe krijon 3 autoritete tĂ« reja pĂ«r kontrollin e kompanive dhe kafshĂ«ve appeared first on Gazeta Si.

↗

‘Rrezik pĂ«r deformim tĂ« tregut dhe pastrim parash’/ ProfesionistĂ«t e lirĂ« kĂ«rkojnĂ« rishikim tĂ« çmimeve tĂ« referencĂ«s

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – ProfesonistĂ«t e lirĂ« i kanĂ« dĂ«rguar njĂ« letĂ«r ministrisĂ« sĂ« Financave, duke shprehur shqetĂ«simet pĂ«r çmimet e reja tĂ« referencĂ«s, shpallur nga qeveria.

Aleanca e Profesionsitëve, APL, thotë se drafti ka nëj metodologji jo transparente dhe nuk pranon transaksionet poshtë vlerës së caktuar, duke nxitur rritje artificiale të të çmimeve të apartamenteve.

Në letrën drejtuar ministrit të Financave theksohet se projektvendimi nuk garanton filtrimin e transaksioneve të fryra apo të lidhura me veprimtari të dyshimta, si pastrimi i parave, të cilat mund të shtrembërojnë më tej çmimet mesatare të tregut. Sipas APL, përdorimi i projekteve të ardhshme të zhvillimit urban si indikatorë për rritjen e çmimeve referuese, pa u bazuar në të dhëna reale të tregut të sotëm, përbën një tjetër rrezik për deformimin e tregut.

Një tjetër problematikë e ngritur lidhet me përfshirjen e ndërtimeve pa leje ose në proces legalizimi në bazën e vlerësimit fiskal, çka sipas profesionistëve krijon precedent të rrezikshëm dhe cenon përpjekjet për formalizimin e sektorit të ndërtimit.

APL thekson se metodologjia aktuale e propozuar i hap rrugë arbitraritetit administrativ dhe rrezikon të përfundojë si një instrument për rritjen e të ardhurave fiskale, dhe jo si një mekanizëm për pasqyrimin real të ofertës dhe kërkesës në tregun e banesave.

Profesionistët kërkojnë rishikim të këtij drafti për të garantuar siguri juridike, transparencë dhe neutralitet fiskal, për të mos e bërë tregun imobiliar një viktimë të ndërhyrjeve administrative.  

Në reagimin e saj, Aleanca rikujton se i është drejtuar më herët ministrit të Financave me kërkesën që banesa e parë e qytetarëve të përjashtohet nga taksa e ndërtesës, pasi ndryshime të tilla ndikojnë drejtpërdrejt shtresat e mesme dhe familjet që zotërojnë vetëm një pronë për banim.

The post ‘Rrezik pĂ«r deformim tĂ« tregut dhe pastrim parash’/ ProfesionistĂ«t e lirĂ« kĂ«rkojnĂ« rishikim tĂ« çmimeve tĂ« referencĂ«s appeared first on Gazeta Si.

↗

Kriza e punonjësve të kualifikuar, bizneset shqiptare përqafojnë Inteligjencën Artificiale

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Midis kritikave dhe skepticizmit, bizneset shqiptare duket se e kanĂ« pĂ«rqafuar shpejt InteligjencĂ«n Artificiale. TĂ« dhĂ«nat tregojnĂ« se bizneset vendase e pĂ«rdorin AI-nĂ« mĂ« shumĂ« se nĂ« rajon, madje edhe nĂ« BE.

Informacionet nga Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal, RCC, tregojnë se në vitin 2023, 12% e ndërmarrjeve shqiptare përdorin Inteligjencën, dy herë më shumë se rajoni 5% dhe Europa, 7%.

Bizneset kanë përvetësuar edhe teknologji të tjera si analiza e të dhënave, 33%, ndërsa mesatarja e BE-së 32%. Shërbiminn e-faturim e përdorin 54% e bizneseve në Shqipëri, krahasuar me 41% në rajon dhe 38% në BE. Shqipëria kryeson gjithashtu me përqindjen të lartë të kompanive që përdorin rrjetet sociale dhe mjete të tjera të komunikimit digjital sesa vendet fqinje.

Shqipëria ia kalon Ballkanit dhe Europës edhe në qeverisjen elektronike, me një rritje prej 79 të njerëzve që përdorin shërbimet publike digjitale.

Por përdorimi i gjerë i teknologjisë në Shqipëri, nuk është përkthyer në fuqi punëtore të kualifikuar. Shqipëria vijon të ketë numrin më të ulët të specialistëve të teknologjisë, 1% të tregut të punës, nga 3% që e ka rajoni. Vetëm 40% e individëve posedojnë aftësitë bazë për krijimin e përmbajtjeve online, nga 57% në rajonin e Ballkanit Perëndimor.

The post Kriza e punonjësve të kualifikuar, bizneset shqiptare përqafojnë Inteligjencën Artificiale appeared first on Gazeta Si.

↗

Paratë e mia apo tonat? Disa këshilla si mund të menaxhoni shpenzimet në çift

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Ka shumë biseda të rëndësishme që çiftet duhet të bëjnë përpara se gjërat të bëhen serioze. Qëllimet afatgjata për të ardhmen, ndarja e punëve të shtëpisë, si ndiheni për të ftuarit gjatë natës, kush e merr copën e fundit të picës të premten në mbrëmje- këto tema duhet të diskutohen të gjitha dhe vazhdimisht. Por ndoshta biseda më e rëndësishme që duhet të kenë çiftet që bashkëjetojnë është për paratë.

Sigurisht, mund të jetë pak e frikshme. Për shumicën e njerëzve, paratë zakonisht diskutohen në mënyrë të paqartë, me tone të heshtura, ose të paktën ka njëfarë hezitimi. Por në një botë ku jeta nuk ka qenë kurrë kaq e shtrenjtë, komunikimi financiar është me rëndësi, por kjo nuk është e njëjtë për të gjitha çiftet.

Këtu mund të lexoni rrëfimet se si çifte të ndryshme menaxhojnë paratë.

Tani qĂ« kemi dy fĂ«mijĂ«, kemi krijuar stabilitet nĂ« karrierĂ« dhe kemi blerĂ« dy shtĂ«pi bashkĂ«, e shikojmĂ« paranĂ« si “diçka tonĂ«n”. ËshtĂ« e vĂ«shtirĂ« qĂ« gjĂ«rat tĂ« mbahen tĂ« ndara dhe ne nuk e mendojmĂ« mĂ«. Kemi llogari tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta dhe kemi akses tek llogaritĂ« personale tĂ« njĂ«ri-tjetrit. E pĂ«rdor kartĂ«n e pĂ«rbashkĂ«t zakonisht pĂ«r blerjet e fĂ«mijĂ«ve, vetĂ«m nĂ«se Ă«shtĂ« ndonjĂ« xhaketĂ« dizajner super e shtrenjtĂ«, qĂ« nuk do e blija, por nĂ«se do e blija, do e regjistroja tek karta ime personale. – Rachel, 33-vjeçare nĂ« njĂ« lidhje mbi 12 vite.

Ne kishim qasje tĂ« njĂ«jtĂ« qĂ« prej fillimit: prindĂ«rit tanĂ« kanĂ« jetuar gjithmonĂ« me para tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta dhe janĂ« tĂ« lumtur. KĂ«tĂ« donim dhe ne. Kur u fejuam nisĂ«m tĂ« bashkonim llogaritĂ«. Kur u martuam, paratĂ« i kthyem bashkĂ« totalisht. Fillimisht me dukej e çuditshme tĂ« shpenzoja 100 dollarĂ« pĂ«r njĂ« krem fytyre sepse nuk ishin mĂ« paratĂ« “e mia”, por ne i besojmĂ« njĂ«ri-tjetrit me shpenzimet qĂ« bĂ«jmĂ«. – Aleksis, 31, nĂ« marrĂ«dhĂ«nie mbi 11 vite.

Kemi llogari të ndara dhe paguajmë të njëjtën përqindje në qira dhe fatura, që duket e drejtë. Para se të jetonim bashkë, e dashura ime gatuante dhe unë paguaja porositë. Edhe tani ajo bën psonisjet, unë paguaj ushqimet që marrim nga jashtë. Lidia, 29, në lidhje për 4 vite.

I fejuari im Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« program doktorature dhe po paguan shkollĂ«n, kĂ«shtu unĂ« jam duke kontribuar pak mĂ« shumĂ« nĂ« shpenzimet tona, deri sa ai tĂ« diplomohet dhe tĂ« marrĂ« njĂ« pagĂ« tĂ« plotĂ«. NdajmĂ« shpenzimet e shtĂ«pisĂ«, nga pastrimi tek ushqimet por gjĂ«rat personale i paguajmĂ« vetĂ«. UnĂ« shikoj çanta luksoze dhe kĂ«pucĂ«, tĂ« cilĂ«t ai nuk m’i blen dot. – Sindi, 32, nĂ« lidhje pĂ«r 4 vite./Cosmopolitan

The post Paratë e mia apo tonat? Disa këshilla si mund të menaxhoni shpenzimet në çift appeared first on Gazeta Si.

↗

Bankat e huaja në Shqipëri presin më pak kërkesa për hua

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Grupet bankare tĂ« huaja qĂ« operojnĂ« nĂ« ShqipĂ«ri raportojnĂ« njĂ« rritje tĂ« fitimeve gjatĂ« gjysmĂ«s sĂ« parĂ« tĂ« vitit 2025, krahasuar me periudhĂ«n parardhĂ«se.

Sipas një ankete të kryer nga Banka Europiane e Investimeve, bankat nuk kanë ndryshuar perceptimin për tregun shqiptar, duke e vlerësuar përgjithësisht me potencial mesatar.

Anketa me bankat e huaja raporton se cilësia e kredisë është përmirësuar dhe kreditë e këqija do të vazhdojnë në rënie. Kërkesa për kredi është rritur ndjeshëm, përveç kredive në valutë të huaj, të cilat mbetën të pandryshuara. Kushtet e ofertës nuk kanë ndryshuar dhe pritet të mbeten të tilla, në përputhje me prirjen rajonale.

Në të ardhmen, bankat parashikojnë një zbutje të kërkesës për kredi.

The post Bankat e huaja në Shqipëri presin më pak kërkesa për hua appeared first on Gazeta Si.

↗

Editorial nga Financial Times: Mos e llastoni më Vuçiç!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Pas njĂ« dekade nĂ« pushtet, drejtuesit veteranĂ« tĂ« qeverive pĂ«rballen me njĂ« shkop nĂ«n rrotĂ«: a do tĂ« shtojnĂ« represionin dhe tĂ« dĂ«mtojnĂ« çdo media tĂ« lirĂ« qĂ« ekziston apo do t’i shtrijnĂ« dorĂ«n opozitĂ«s pĂ«r reformĂ«. Kjo ka ndodhur shpesh rreth botĂ«s pas LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«. AutokratĂ«t zakonisht i qasen opsionit tĂ« parĂ« dhe bĂ«hen akoma mĂ« tĂ« egĂ«r.

Tani, me protestuesit në rrugë, është koha e Aleksandër Vuçiç të bëjë zgjedhjen.

Për 8 vite si presidenti i Serbisë dhe para saj si kryeministër, ai ka qeverisur me dorë të hekur, por vendi i tij mbetet një demokraci e menaxhuar dhe nuk është ktyer në autokraci. Vuçiç ka ruajtuar balancat në skenën globale. Ai ka mbajtur marrëdhënie me Moskën pa acaruar marëdhëniet me BE-në dhe SHBA-në; ka bërë një sy qorr për shitjen e armëve serbe në Ukrainë. I ka kërkuar Pekinit miliarda dollarë investime.

Edhe pse Serbia është vetëm një vend kandidat për BE-në, Vuçiç ka lidje të ngushta me liderët e bllokut, nga Macron tek Ursula von der Leyen. Ai krijoi dhe një marrëdhënie të mirë me të afërmit e Donald Trump, gjatë mandatit të parë të tij në Shtëpinë e Bardhë.

Rutina e mbrojtjes së Vuçiç mund të meritojë të studiohet nga shtete të tjera. Por në shtëpi atij po i mbaron rruga, pasi zhgënjimet ndaj sundimit të tij të papërgjegjshëm dhe të errët janë shndërruar në protesta. Shkëndija ishte shembja e një tende stacioni treni nëntorin e kaluar në qytetin e Novi Sadit, i cili vrau 16 njerëz. Stacioni ishte rinovuar nga një kompani kineze nën Iniciativën Kineze Belt and Road. Kundërshtarët e Vuçiç fajësojnë për kolapsin korrupsionin shtetëror, qeverisjen e dobët dhe mbikëqyrjen e dobët, të cilat ata i shohin si shenja dalluese të regjimit të tij.

Që prej nëntorit, demonstruesit e opozitës kanë zaptuar rrugët dhe kanë kërkuar zgjedhje të parakohëshme. Javën e shkuar ai u përball me protestat më të dhunshme ndonjëherë midis civilëve dhe policisë. Gjatë viteve, Vuçiç, një nacionalist ekstrem në rininë e tij ka përhapur frymën e ndjesisë pro-serbe dhe ribashkimit të territoreve ku kanë mbetur minoritete serbe si në Bosnjë dhe Kosovë. Kjo kartë, nuk është më aq e fuqishme në lojën e tij.

Vuçiç mund të lirojë terrenin për mediat, për opozitnë dhe të lejojë hetime të pavaruara me skandalet e qeverisë, por kjo nuk është rruga që zgjedh një autokrat. Ai po mendon të shtypë dhe të godasë më fort.

Britania dhe Europa e kanë llastuar shumë gjatë. Realpolitika nuk dëshiron që Serbia të rrëshqasë në orbitën e Rusisë, por kjo tashmë duket e pamundur. Vuçiç duhet të nxitet drejt përgjegjësisë dhe zgjedhjeve të ndershme; kjo është shpresa e vetme për anëtarësim në BE. Alterantiva tjetër është ta pësojë si Gjeorgjia, që është kthyer në një demokraci të rreme mbi të cilën BE-ja nuk ka ndikim, përveçse të japë deklarata.

Amerika duket se e ka harruar pellgun e Ballkanit për momentin. Por Mbretëria e Bashkuar dhe BE-ja, jo. Ata duhet të veprojnë dhe të përdorin ndikimin ekonomik. Nëse nuk e bëjnë dhe Serbia zhytet më thellë në gropën e autoritarizmit, faji nuk do të jetë vetëm i Vuçiç, por i të gjithë perëndimit që tani po bën sehir.

Editorial nga bordi i Financial Times*

The post Editorial nga Financial Times: Mos e llastoni më Vuçiç! appeared first on Gazeta Si.

↗

Mediat sllovene: Tirana heq dorĂ« nga fluturimet me LubjanĂ«n, shkak problemet financiare tĂ« ‘Air Albania’

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Kompania shtetĂ«rore e fluturimit Air Albania po pĂ«rballet me probleme financiare.

Mediat sllovene raportojnë se plani për të rikthyer fluturimet direkte Lubjanë-Tiranë ka dështuar, për shkak të vështirësisë financiare që po has kompania shqiptare.

“Aeroporti i LubjanĂ«s ka konfirmuar se Air Albania ka hequr dorĂ« nga ideja e rifillimit tĂ« fluturimeve midis dy kryeqyteteve, qĂ« ishin parashikuar tĂ« nisnin mĂ« 1 shtator. Aeroporti deklaroi problemet financiare si arsye tĂ« kĂ«tij vendimi”, shkruajnĂ« mediat sllovene.

Fluturimi i fundit Lubjanë-Tiranë është regjistuar në vitin 2018.

Financat e Air Albania kanĂ« qenĂ« shpesh temĂ« debati midis qeverisĂ« dhe opozitĂ«s, me kĂ«tĂ« tĂ« fundit qĂ« akuzon ekzekutivin pĂ«r shfrytĂ«zim “privat” tĂ« njĂ« kompanie shtetĂ«rore. TĂ« dhĂ«nat pĂ«r kĂ«tĂ« kompani janĂ« tĂ« paaksesueshme pĂ«r shkak se prej 7vitesh nuk ekziston asnjĂ« bilanc i saj nĂ« QendrĂ«n KombĂ«tare tĂ« Biznesit. Bilanci i fundit Ă«shtĂ« ai pĂ«r vitin 2018 me 12,265,000 lekĂ« humbje neto. 

Më herët, kompania është vënë nën sekuestro nga zyrat përmbarimore, për shkak të detyrimeve të pashlyera.

The post Mediat sllovene: Tirana heq dorĂ« nga fluturimet me LubjanĂ«n, shkak problemet financiare tĂ« ‘Air Albania’ appeared first on Gazeta Si.

↗

Bursat reagojnë pas takimit Trump-BE: Rritet euro dhe ari. Bie dollari dhe nafta

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Aksionet e bursave europiane shënuan një rritje të lehtë këtë të martë, pas deklaratave të dala nga takimi i Trump me liderët e Europës.

Euro Stoxx 50, indeksi i Eurozonës u rrit me 0.2%, DAX që i përket Gjermanisë dhe FTSE, indeksi i Financial Times me 0.1%.

Aksionet e mbrojtjes ranë me 2%, nën presionin e lajmeve për një samit të mundshëm Ukrainë-Rusi. Aksionet e Renk Group, Rheinmetall (ETR:RHMG) dhe Hensoldt ranë midis 3.5% dhe 6.4%.

Nafta pësoi humbje ndërsa pjesëmarrësit e tregut mendonin për një fund të mundshëm të luftës në Ukrainë, e cila mund të çonte në përfundimin e sanksioneve ndaj naftës së papërpunuar ruse. Nafta e papërpunuar e SHBA u ul me 0.8% në 62.92 dollarë për fuçi. Nafta e papërpunuar Brent ra me 0.7% në 66.15 dollarë. Ari u rrit 0.2% në 3,337.41 dollarë për onz.

Dollari ra me 0.1% në 147.78 jen. Euro ishte e qëndrueshme në 1.16 dollarë, ndërsa indeksi i dollarit, i cili ndjek monedhën e gjelbër kundrejt një shporte valutash, ndryshoi pak pas një fitimi prej 0.2% në seancën e mëparshme.

Bitcoin ra 1% në 115,257,59 dollarë, ndërsa Eteri ra 2,7% në 4,224,33 dollarë.

Indeksi i aksioneve Nikkei i Japonisë u rrit në hapje përpara se të binte me 0.1%, duke u zvarritur më poshtë.

Presidenti i SHBA Donald Trump i tha homologut tĂ« tij ukrainas Volodymyr Zelenskiy se Uashingtoni do tĂ« ndihmonte nĂ« garantimin e sigurisĂ« sĂ« UkrainĂ«s nĂ« çdo marrĂ«veshje paqeje pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s sĂ« RusisĂ« atje, megjithĂ«se shtrirja e çdo ndihme nuk ishte menjĂ«herĂ« e qartĂ«.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte THS të hënën se takimi i Trump me Zelenskiy dhe partnerë të tjerë eUropianë dhe të NATO-s ishte shumë i suksesshëm.

Takimi pasoi një samit në Alaskë midis presidentit të SHBA dhe liderit rus Vladimir Putin, i cili nuk rezultoi në një marrëveshje për ndërprerjen e armiqësive në luftën më shumë se2-vjeçare. Në një postim në mediat sociale të hënën, Trump tha se kishte thirrur Putinin dhe kishte filluar të organizonte një takim midis Putinit dhe Zelenskiy, që do të pasohej nga një samit trepalësh midis tre presidentëve.

Ndërsa tregtarët po mbajnë një sy në zhvillimet gjeopolitike, një tjetër fokus kyç për javën është simpoziumi i bankës amerikane, FED, në 21-23 gusht, ku kryetari Jerome Powell do të flasë mbi perspektivën ekonomike dhe kuadrin e politikës së bankës qendrore./Reuters

The post Bursat reagojnë pas takimit Trump-BE: Rritet euro dhe ari. Bie dollari dhe nafta appeared first on Gazeta Si.

↗

Çanta e re e Gucci-t qĂ« ka fiksuar tĂ« gjithĂ« rrjetin

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Çanta e re e Gucci-t Ă«shtĂ« kryefjala e rrjetit.

Gucci Giglio, që vjen në formën e një Tote bag me printin tradicional të markës italiane është obesioni më i ri i të famshmëve nga Sienna Miller, Emily Ratajkowski tek Dakota Johnson. Ato e përshkruajnë si çanta perfekte për punë, udhëtim, madje edhe për mamatë e zëna me fëmijë.

Nëse jeni duke kërkuar për një çantë që mund ta vishni gjatë gjithë vitit, kjo është ajo.

Gucci Giglio, pjesĂ« e koleksionit 2026, u ngjiz dhe u prezantua nĂ« Firence, nga emblema e sĂ« cilĂ«s ka marrĂ« dhe emrin – Giglio- qĂ« i referohet zambakut tĂ« famshĂ«m tĂ« Firences. Gucci e ka quajtuar njĂ« “homazh” pĂ«r qytetin madhĂ«shtor.

E mbuluar me monogramën GG, simbol i Gucci, kjo çantë është e punuar me mëndafsh dhe kadife dhe me pjesë metalike ngjyrë ari. Gucci Giglio vjen edhe në materialin xhins, denim.

Çanta ka dalĂ« nĂ« treg me njĂ« çmim zyrtar prej 2.250 dollarĂ«sh.

The post Çanta e re e Gucci-t qĂ« ka fiksuar tĂ« gjithĂ« rrjetin appeared first on Gazeta Si.

↗

Turistët e huaj mbushin hotelet shqiptare, 1.2 mln netë qëndrime gjatë qershorit

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – NĂ« muajin qershor, nĂ« ShqipĂ«ri janĂ« regjistruar 1.2 mln netĂ« qĂ«ndrime nga vizitorĂ«t vendas dhe tĂ« huaj, duke shĂ«nuar njĂ« rritje me 38% nga qershori i shkuar.

Për të njëjtën periudhë, vizitorët janë shtuar me 37%, rreth 500 mijë, vendas dhe të huaj. 19% e vizitorëve që erdhën në Shqipëri ishin nga Kosova, 13% Italia dhe 10% Polonia.

INSTAT raporton se bregdeti, në rajonin qendror dhe jugor, ishin destinacionet më të vizituara gjatë këtij muaji si për të huajt dhe për rezidentët. Hotelet mbeten alternativa e preferuar e vizitorëve të huaj, ndjekur nga modeli AirBnB dhe qëndrimet në kampingje.

Norma e shfrytëzimit të dhomave në hotele arriti në 39.5 %, krahasuar me 35.9 % në Qershor 2024.

The post Turistët e huaj mbushin hotelet shqiptare, 1.2 mln netë qëndrime gjatë qershorit appeared first on Gazeta Si.

↗

Maturantët i nënshtrohen testimit të Universitetit të Mjekësisë, 41% aplikantë më pak

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – DitĂ«n e sotme, 18 gusht 2025, maturantĂ«t nĂ« tĂ« gjithĂ« vendin qĂ« kanĂ« aplikuar nĂ« degĂ«n e mjekĂ«sisĂ«, do t’i nĂ«nshtrohen testimit, qĂ« zhvillohet nĂ« QendrĂ«n e ShĂ«rbimeve Arsimore, nĂ« TiranĂ«.

Provimi kryhet në mënyrë elektronike, çka do të thotë se rezultatet merren në kohë reale.

Këtë vit janë në 1.202 kandidatë që garojnë, rreth 41^% më pak se vitine shkuar.

Sa i përket numrit të kuotave, janë 446 për maturantët brenda vendit, por në total Universiteti i Mjekësisë ka 500 kuota për vitin akademik 2025-2026. Por, pjesa tjetër e kuotave janë për kandidatët jashtë trojeve.

Provimi i sotëm u jep maturantëve 30% në total, ndërsa 70% ata e marrin nga rezultatet e Maturës Shtetërore.

The post Maturantët i nënshtrohen testimit të Universitetit të Mjekësisë, 41% aplikantë më pak appeared first on Gazeta Si.

↗

Profesionistët e lirë kundër Kodit të ri Penal: Penalizon konkurrencën e ndershme!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Ende nĂ« fazĂ« konsultimi, Kodi i ri Penal Ă«shtĂ« pritur me rezerva nga ligjvĂ«nĂ«sit dhe gjyqĂ«sori, tĂ« cilĂ«t janĂ« tĂ« shqetĂ«suar pĂ«r shkelje tĂ« tĂ« drejtave.

Së fundmi, edhe shoqata e profesionistëve të lirë, APL, ka kritikuar Kodin, duke i kërkuar qeverisë rishikim të draftit, duke respektuar mbrojtjen e lirisë ekonomike dhe lirisë së fjalës.

Duke ngritur shqetësimin për zgjerimin e panevojshëm të ndërhyrjes penale në fusha që tradicionalisht janë trajtuar nga e drejta civile apo administrative, APL në një letër drejtuar ministrit Ulsi Manja, sjell në vëmendje disa nene që sipas tyre mund të sjellin pasoja negative në marrëdhëniet mes bizneseve.

Neni 537, qĂ« penalizon “tarifat e papĂ«rshtatshme tĂ« shĂ«rbimit”, duhet tĂ« rishikohet me prioritet, pasi nĂ« njĂ« ekonomi tregu, çmimet pĂ«rcaktohen nga marrĂ«dhĂ«nia kĂ«rkesë–ofertĂ« dhe natyra e shĂ«rbimit, jo nga sanksione penale. Nocioni Ă«shtĂ« i paqartĂ« dhe rrezikon tĂ« penalizojĂ« ofruesit e shĂ«rbimeve, duke ndĂ«rhyrĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« panevojshme nĂ« marrĂ«dhĂ«nie kontraktuale qĂ« tradicionalisht trajtohen nga e drejta civile ose administrative.

Neni 604 që parashikon se mospagimi, brenda afatit ligjor, i detyrimeve tatimore të vetëdeklaruara përbën kundërvajtje penale, e dënueshme me gjobë ose burgim deri në një vit, por pa dalluar ndërmjet vonesave të paqëllimshme dhe shmangies së qëllimshme;

Neni 625, mund të penalizojë konkurrencën e ligjshme në marrëdhënie tregtare, duke e penalizuar ofertën në prani të një marrëveshjeje paraprake.

Gjithashtu, ata ngrenë shqetësimin edhe për nene të tjera për shpifjen, ndikimin në pavarësinë e gjykatësve etj.) rrezikojnë se do të dobësojnë rolin mbikëqyrës të medias dhe do të rrezikojnë transparencën në një shtet ligjor funksional.

Aleanca kërkon që procesi i miratimit të Kodit të mos nxitohet, por të shoqërohet me konsultime të gjera dhe gjithëpërfshirëse, ku të përfshihen profesionistë të drejtësisë, përfaqësues të biznesit dhe shoqërisë civile.

Profesionistët e APL shprehen të gatshëm të kontribuojnë me ekspertizë dhe propozime konkrete, duke theksuar se kjo reformë duhet të shërbejë për të ndërtuar një sistem më të drejtë, efikas dhe në përputhje me standardet europiane.

The post Profesionistët e lirë kundër Kodit të ri Penal: Penalizon konkurrencën e ndershme! appeared first on Gazeta Si.

↗

Inflacioni u rrit lehtë gjatë korrikut

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Inflacioni pĂ«r muajin korrik 2025 ka kapur vlerĂ«n 2.5%, duke shĂ«nuar njĂ« rritje tĂ« lehtĂ« nĂ« krahasim me tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ« tĂ« njĂ« viti mĂ« parĂ«, kur kjo shifĂ«r ishte 2.1%.

Rritja e çmimeve në muajin korrik 2025 ishte në nivelin më të lartë që prej shkurtit të vitit 2024.

Sipas INSTAT, qĂ« ka publikuar indeksin e çmimeve tĂ« konsumit, rritja vjetore e çmimeve nĂ« muajin korrik Ă«shtĂ« ndikuar kryesisht nga grupi “Ushqime dhe pije joalkoolike”, pasuar nga grupi “Qira, ujĂ«, lĂ«ndĂ« djegĂ«se dhe energji”.

Nga analiza krahasimore, nĂ« raport me korrikun e vitit 2024, rritja mĂ« e madhe pĂ«r kĂ«tĂ« vit Ă«shtĂ« shĂ«nuar nĂ« grupet “argĂ«tim dhe kulturĂ«â€ me 7.7% dhe “pijet alkoolike e duhan” me 3.4%, tĂ« cilat pasohen nga qiratĂ«, energjia, mobilimi i shtĂ«pive etj.

The post Inflacioni u rrit lehtë gjatë korrikut appeared first on Gazeta Si.

↗

10.000 hotele europiane padisin Booking.com: Ka deformuar tregun!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Më shumë se 10.000 hotele kanë paditur platformën Booking.com, për deformim të tregut dhe shfrytëzim të pozitës së saj dominuese.

Padia Ă«shtĂ« ngritur nga Shoqata e Hoteleve, Restoranteve dhe Kafeneve nĂ« EuropĂ« (Hotrec), qĂ« pĂ«rfaqĂ«son sektorin e mikpritjes nĂ« Bashkimin Europian. PĂ«r shkak tĂ« interesit tĂ« lartĂ«, Hotrec ka zgjatur afatin deri mĂ« 29 gusht qĂ« tĂ« tjera biznese tĂ« kenĂ« mundĂ«si t’i bashkohen padisĂ«.

“Regjistrimet pĂ«r t’u bashkuar me padinĂ« po rriten vazhdimisht, gjĂ« qĂ« tregon qartĂ« dĂ«shirĂ«n e industrisĂ« sĂ« mikpritjes pĂ«r tĂ« kundĂ«rshtuar praktikat e padrejta nĂ« tregun digjital,” shton Hotrec.

Ky veprim ligjor, i mbështetur nga 30 shoqata kombëtare hotelierësh, përfshirë edhe atë të Britanisë së Madhe, pritet të jetë një ndër më të mëdhenjtë ndonjëherë në sektorin europian të mikpritjes.

“Mbi 10,000 hotele janĂ« bashkuar tashmĂ« me iniciativĂ«n pan-europiane pĂ«r tĂ« kĂ«rkuar kompensim pĂ«r humbjet financiare tĂ« shkaktuara nga pĂ«rdorimi i klauzolave tĂ« paligjshme tĂ« ‘çmimit mĂ« tĂ« mirë’ nga Booking.com”, thuhet nĂ« deklaratĂ«n e Hotrec.

Sipas padisĂ«, klauzolat e “çmimit mĂ« tĂ« mirĂ«â€ kanĂ« qenĂ« tĂ« imponuara me presion tĂ« madh, duke ndaluar hotelet tĂ« ofrojnĂ« çmime mĂ« tĂ« ulĂ«ta nĂ« platformat e tjera apo edhe nĂ« faqet e tyre zyrtare.

Booking.com gjithashtu i ka pĂ«rdorur kĂ«to klauzola pĂ«r tĂ« parandaluar prenotimet direkte nga klientĂ«t, tĂ« ashtuquajturat “prenotime pa ndĂ«rmjetĂ«s”, tĂ« cilat reduktojnĂ« komisionet pĂ«r platformĂ«n.

Padia mbulon periudhĂ«n nga viti 2004 deri nĂ« 2024, kur Booking.com hoqi dorĂ« nga klauzolat e “çmimit mĂ« tĂ« mirĂ«â€ pĂ«r t’iu pĂ«rmbajtur Ligjit pĂ«r Tregjet Digjitale tĂ« BE-sĂ«.

Sipas Hotrec, kjo padi, që do të shqyrtohet në Amsterdam, mbështetet në një vendim të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë në vitin 2024, ku u konstatua se klauzolat e paritetit të çmimeve të Booking.com bien ndesh me ligjin evropian të konkurrencës.

“HotelierĂ«t europianĂ« kanĂ« vuajtur pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« nga kushte tĂ« padrejta dhe kosto tĂ« tepruara. Tani Ă«shtĂ« momenti tĂ« qĂ«ndrojmĂ« tĂ« bashkuar dhe tĂ« kĂ«rkojmĂ« drejtĂ«si”, tha presidenti i Hotrec, Alexandros Vassilikos.

Nga ana tjetĂ«r, Booking.com ka hedhur poshtĂ« pretendimet, duke i quajtur deklaratat e Hotrec dhe organizatave tĂ« tjera hoteliere si “tĂ« pasakta dhe mashtruese”. NĂ« njĂ« deklaratĂ« zyrtare, kompania thotĂ« se nuk ka marrĂ« asnjĂ« njoftim formal pĂ«r njĂ« padi kolektive.

The post 10.000 hotele europiane padisin Booking.com: Ka deformuar tregun! appeared first on Gazeta Si.

↗

Kosova nĂ« protestĂ« kundĂ«r gjykatĂ«s sĂ« HagĂ«s pĂ«r ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ«

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

MijĂ«ra qytetarĂ« protestuan tĂ« enjten nĂ« PrishtinĂ« “kundĂ«r padrejtĂ«sisĂ«â€ nga Dhomat e Specializuara tĂ« KosovĂ«s nĂ« HagĂ« ndaj ish-krerĂ«ve tĂ« UshtrisĂ« Çlirimtare tĂ« KosovĂ«s (UÇK), tĂ« cilĂ«t po akuzohen pĂ«r krime lufte dhe krime kundĂ«r njerĂ«zimit.

Në protestën, që u organizua nga kategoritë e dala nga lufta, morën pjesë qytetarë nga qytete të ndryshme të Kosovës, por edhe nga vende të rajonit.

OrganizatorĂ«t e protestĂ«s dhe folĂ«sit e tjerĂ« kĂ«rkuan qĂ« pĂ«r tĂ« akuzuarit nga Gjykata nĂ« HagĂ« tĂ« ketĂ« “drejtĂ«si dhe jopadrejtĂ«si”. Gjykata Speciale u akuzua se Ă«shtĂ« e njĂ«anshme dhe se po tenton ta zhvendosĂ« fajin nga “pushtuesit te çlirimtarĂ«t”. Po ashtu u tha se drejtĂ«sia selektive prodhon padrejtĂ«si.

NdĂ«rkaq pas protestĂ«s, Organizata e VeteranĂ«ve tĂ« LuftĂ«s sĂ« UÇK-sĂ« falĂ«nderoi tĂ« gjithĂ« pjesĂ«marrĂ«sit, duke theksuar se “kur populli ngrihet, padrejtĂ«sia nuk kalon dot”.

Gucati: Ky Ă«shtĂ« kriminalizim i UÇK-sĂ«

GjatĂ« protestĂ«s, kreu i OrganizatĂ«s sĂ« VeteranĂ«ve tĂ« LuftĂ«s sĂ« UÇK-sĂ« (OVL-UÇK), Hysni Gucati, tha para protestusve se sot po rrezikohet liria dhe e vĂ«rteta e luftĂ«s sĂ« UÇK-sĂ«.

Sipas tij, Specialja po e deformon historinĂ« e KosovĂ«s, duke e cilĂ«suar kĂ«tĂ« gjykatĂ« si “kundĂ«r UÇK-sĂ« dhe kundĂ«r KosovĂ«s”.

Gucati shtoi se Specialja po pĂ«rhap narrativin “e rremĂ« se Kosova Ă«shtĂ« çliruar nga kriminelĂ«t”, duke shtuar se vendi Ă«shtĂ« çliruar nga UÇK-ja, Shtetet e Bashkuara dhe NATO-ja.

“Kjo nuk Ă«shtĂ« drejtĂ«si, kjo Ă«shtĂ« dhunĂ« politike. Ky Ă«shtĂ« kriminalizim i UÇK-sĂ« dhe ndĂ«rhyrjes sĂ« NATO-s”, tha ai.

https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fevropaelire%2Fposts%2Fpfbid0x8qyswNJsFtquoavUmRcEHxicUx1jCEfwpLLo3HgbmweupxvKWp81q9xhvwMmQESl&show_text=true&width=500

Gucati pĂ«rsĂ«riti qĂ«ndrimin se veteranĂ«t besojnĂ« nĂ« drejtĂ«si “por nuk duam padrejtĂ«si”.

Folës në protestë ishin edhe kreu i Bashkimit Demokratik për Integrim në Maqedoninë e Veriut, Ali Ahmeti, si dhe Nevenka Tromp, e cila për një dekadë ka qenë hulumtuese e Tribunalit të Hagës për krimet e luftës në ish-Jugosllavi.

Ahmeti kĂ«rkon lirimin e ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«

GjatĂ« fjalimit para protestuesve, Ali Ahmeti, qĂ« ka qenĂ« pjesĂ« e UÇK-sĂ«, bĂ«ri thirrje liri pĂ«r ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ«.

Ai tha se ata po trajtohen padrejtësisht nga Gjykata Speciale.

“Sot kĂ«rkojmĂ« tĂ« drejtĂ«n tonĂ«, UÇK-ja ka bĂ«rĂ« njĂ« luftĂ« tĂ« drejtĂ«, pĂ«r liri, pĂ«r çlirim nga pushtimi. Ajo i Ă«shtĂ« pĂ«rmbajtur ligjeve ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« luftĂ«s. Nuk Ă«shtĂ« marrĂ« me tĂ« pafajshmit, nuk ka vrarĂ« civilĂ«, gra, fĂ«mijĂ«, apo pleq”, tha Ahmeti.

Sipas Ahmetit, Serbia po bĂ«n gjithçka qĂ« pĂ«rmes gjykatĂ«s nĂ« HagĂ« “tĂ« zhbĂ«jĂ« shtetin e KosovĂ«s”. NĂ« kĂ«tĂ« drejtim ai pĂ«rmendi se Gjykata ka marrĂ« prova materiale nga Serbia.

“Ky model i drejtĂ«sisĂ« selektive, nuk sjellĂ« drejtĂ«si universale, por narrativ qĂ« zhvendos fajin nga pushtuesit te çlirimtarĂ«t”, tha Ahmeti.

Gjatë fjalimit, ai kërkoi nga përfaqësuesit e Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut që janë në Këshillin e Evropës të kërkojnë rishikimin e rezolutës, mbi pretendimet e të cilës u krijua Gjykata Speciale.

“Shpifje monstruoze, idoteske se gjoja UÇK-ja ka bĂ«rĂ« trafikim organesh, pĂ«rpara sĂ« vĂ«rtetĂ«s dĂ«shtuan tĂ« gjithĂ« antishqiptarĂ«t qĂ« pĂ«rgatitĂ«n njĂ« dosje tĂ« verdhĂ« pĂ«r tĂ« komprometuar historinĂ« mĂ« tĂ« lavdishme tĂ« shqiptarĂ«ve: UÇK-nĂ«â€, tha Ahmeti.

“Nuk pranojmĂ« qĂ« historia tĂ« shkruhet nga tĂ« huajt, aq mĂ« pak nga njĂ« GjykatĂ« qĂ« nuk Ă«shtĂ« kompetente pĂ«r kĂ«tĂ« dhe qĂ« i ka humbur integriteti”, shtoi ai.

Tromp: Drejtësia selektive është padrejtësi

Ish-hulumtuesja nĂ« Tribunalin e HagĂ«s, Nevenka Tromp e nisi fjalimin nĂ« PrishtinĂ« me sloganin “DrejtĂ«sia e vonuar Ă«shtĂ« drejtĂ«si e mohuar”. Ky slogan, sipas saj, nuk Ă«shtĂ« thjesht slogan, “por realiteti i dhimbshĂ«m qĂ« ju po pĂ«rballeni prej vitesh. QĂ« drejtĂ«sia tĂ« pranohet ajo duhet tĂ« ketĂ« legjitimitet”.

Ajo tha se gjykatat duhet të veprojnë në mënyrë të paanshme dhe nëse drejtësia zbatohet në mënyrë selektive, pasi rrezikon të jetë padrejtësi.

Tromp kujtoi se ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ« shkuan vullnetarisht nĂ« HagĂ«, pasi tha se “besuan se do tĂ« ketĂ« drejtĂ«si”.

“KĂ«ta udhĂ«heqĂ«s ishin ata qĂ« e mbĂ«shtetĂ«n krijimin e kĂ«saj gjykate. E bĂ«nĂ« kĂ«tĂ«, duke e ditur rrezikun qĂ« kanosej ndaj tĂ« gjithĂ« luftĂ«tarĂ«ve. Sepse ata besuan nĂ« drejtĂ«sinĂ« e kauzĂ«s sĂ« tyre
Ata luftuan dhe fituan”, tha Tromp.

Protesta e organizuar nga veteranĂ«t e UÇK-sĂ« u pĂ«rkrah nga Partia Demokratike e KosovĂ«s, Aleanca pĂ«r ArdhmĂ«rinĂ« e KosovĂ«s, Nisma Socialdemokrate dhe eksponentĂ« tĂ« Lidhjes Demokratike tĂ« KosovĂ«s. NdĂ«rkaq, nga LĂ«vizja VetĂ«vendosje kanĂ« thĂ«nĂ« se protesta Ă«shtĂ« “dhjetĂ« vjet e vonuar” pasi nĂ« kohĂ«n kur Ă«shtĂ« themeluar Gjykata Ă«shtĂ« dashur qĂ« tĂ« protestohet kundĂ«r “pushtetit tĂ« atĂ«hershĂ«m”.

NĂ« Dhomat e Specializuara – qĂ« njihen ndryshe edhe si Gjykata Speciale – rasti kryesor po zhvillohet kundĂ«r ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«, pĂ«rkatĂ«sisht ndaj ish-presidentit Hashim Thaçi, ish-kryeparlamentarĂ«ve Kadri Veseli dhe Jakup Krasniqi dhe ish-deputetit tĂ« KosovĂ«s, Rexhep Selimi. Ata akuzohen pĂ«r krime lufte dhe krime kundĂ«r njerĂ«zimit, tĂ« cilat i kanĂ« hedhur poshtĂ« tĂ« katĂ«rtit.

VeteranĂ«t e UÇK-sĂ« kanĂ« kundĂ«rshtuar trajtimin qĂ« po iu bĂ«het atyre nga Gjykata dhe Prokuroria e Specializuar nĂ« HagĂ«, por po ashtu kanĂ« kritikuar QeverinĂ« aktuale nĂ« KosovĂ« lidhur me ndihmĂ«n financiare pĂ«r mbrojtjen e ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«.

Ministria e Drejtësisë ka njoftuar se i ka ndarë në total rreth 33 milionë euro për mbrojtjen e të akuzuarve.

OVL e UÇK-sĂ« ka thĂ«nĂ« se e konsideron tĂ« turpshme vendosjen e “çmimeve tavan” pĂ«r tarifat ndaj ekipeve mbrojtĂ«se nĂ« HagĂ« dhe ka kĂ«rkuar heqjen e menjĂ«hershme tĂ« tyre.

Në fund të korrikut, veteranët, por edhe ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, ngritën një shqetësim tjetër sa i përket gjykatës në Hagë: provat materiale nga Serbia.

Haxhiu tha se Ă«shtĂ« njoftuar se Specialja ka pranuar si prova materiale disa dokumente tĂ« dorĂ«zuara nga institucionet e SerbisĂ«, duke pĂ«rmendur Departamentin e SigurisĂ« ShtetĂ«rore, MinistrinĂ« e PunĂ«ve tĂ« Brendshme dhe tĂ« ashtuquajturĂ«n “KomandĂ« pĂ«r KosovĂ«n dhe MetohinĂ«â€.

Ajo e konsideroi kĂ«tĂ« si “zhvillim thellĂ«sisht tĂ« papranueshĂ«m”. Sipas Haxhiut, pranimi i materialeve tĂ« prodhuara nga Serbia si burim i besueshĂ«m pĂ«rbĂ«n “deformim tĂ« rĂ«ndĂ« tĂ« drejtĂ«sisĂ« dhe njĂ« fyerje tĂ« hapur ndaj viktimave tĂ« luftĂ«s dhe sakrificĂ«s pĂ«r liri”, teksa ka shtuar se me kĂ«tĂ« veprim ngrihen dyshime serioze mbi paanshmĂ«rinĂ« e vetĂ« gjyqtarĂ«ve tĂ« rastit.

NdĂ«rkaq, presidentja e KosovĂ«s, Vjosa Osmani, mĂ« 5 gusht tha se Ă«shtĂ« shqetĂ«suese qĂ« cilado gjykatĂ« qĂ« Ă«shtĂ« formuar nga Kosova, qĂ« e ka detyrim ligjor qĂ« tĂ« funksionojĂ« sipas sistemit juridik tĂ« KosovĂ«s, tĂ« pranojĂ« prova nga Serbia, pasi tha se historikisht Ă«shtĂ« dĂ«shmuar se Serbia ka prodhuar “prova tĂ« falsifikuara” qĂ« sipas saj kanĂ« pĂ«r synim qĂ« ta rishkruajnĂ« historinĂ«.

Procesi gjyqĂ«sor ndaj ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«

KatĂ«r ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ« ndodhen nĂ« paraburgim nĂ« HagĂ« qĂ« nga nĂ«ntori i vitit 2020. QĂ«ndrimi pĂ«r pesĂ« vjet nĂ« paraburgim shpesh Ă«shtĂ« cilĂ«suar si shkelje e tĂ« drejtave tĂ« njeriut nga veteranĂ«t nĂ« KosovĂ«.

Procesi gjyqësor ndaj tyre ka nisur më prill të vitit 2023. Në mbi dy vjet, Zyra e Prokurorit të Specializuar thirri në gjykatore 125 dëshmitarë si dhe ka paraqitur rreth 3.000 prova materiale.

ZPS-ja deklaroi mĂ« 16 prill se ka pĂ«rmbyllur paraqitjen e provave ndaj ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«.

Tani radhĂ«n e ka mbrojtja pĂ«r tĂ« paraqitur rastin. Por, avokatĂ«t e ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ« janĂ« ankuar se trupi gjykues u ka shkurtuar afatin pĂ«r pĂ«rgatitjen e mbrojtjes sĂ« tyre. Mbrojtja pritet tĂ« thĂ«rrasĂ« dĂ«shmitarĂ«t dhe tĂ« paraqesĂ« rastin e saj nĂ« fund tĂ« gushtit apo nĂ« fillim tĂ« shtatorit.

Zyra e Prokurorit tĂ« Specializuar kishte konfirmuar aktakuzĂ«n ndaj ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ« nĂ« tetor tĂ« vitit 2020, por e bĂ«ri publike vetĂ«m njĂ« muaj mĂ« vonĂ«.

Aktakuza i ngarkon tĂ« akuzuarit pĂ«r pĂ«rgjegjĂ«si “personale”, por edhe pĂ«r “krimet e kryera nga vartĂ«sit e tyre”.

Sipas aktakuzës, Thaçi, Veseli, Selimi dhe Krasniqi akuzohen për krime kundër njerëzimit dhe krime lufte, përfshirë vrasjen e më shumë se 100 viktimave si dhe mbajtjen në paraburgim në mënyrë të paligjshme e torturimin e qindra viktimave.

Aktakuza thotĂ« se katĂ«r tĂ« akuzuarit dhe anĂ«tarĂ« tĂ« tjerĂ« tĂ« UÇK-sĂ« ishin pjesĂ« e njĂ« “ndĂ«rmarrjeje tĂ« pĂ«rbashkĂ«t kriminale” dhe “kanĂ« ndarĂ« qĂ«llimin e njĂ«jtĂ« pĂ«r tĂ« marrĂ« dhe ushtruar kontrollin nĂ« gjithĂ« KosovĂ«n me tĂ« gjitha mjetet, pĂ«rfshirĂ« edhe frikĂ«simin, keqtrajtimin, ushtrimin e dhunĂ«s dhe eliminimin e atyre qĂ« i konsideronin kundĂ«rshtarĂ«â€.

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit tĂ« Specializuar – tĂ« njohura gjerĂ«sisht si Gjykata Speciale – janĂ« themeluar nĂ« vitin 2015 nga Kuvendi i KosovĂ«s dhe janĂ« pjesĂ« e sistemit gjyqĂ«sor tĂ« KosovĂ«s, por veprojnĂ« me personel ndĂ«rkombĂ«tar nĂ« HolandĂ«.

Për krijimin e kësaj gjykate kishin votuar 88 deputetë nga Partia Demokratike të Kosovës, Lidhja Demokratike të Kosovës, Lista Serbe, komuniteteve të tjera joshumicë dhe deputetë pa grupe parlamentare. Pesë deputetë të PDK-së kishin votuar kundër dhe një prej tyre kishte abstenuar. Partitë që atëbotë ishin në opozitë, Lëvizja Vetëvendosje dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës kishin kundërshtuar themelimin e Speciales.

Gjykata Speciale heton krimet e pretenduara tĂ« pjesĂ«tarĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«, tĂ« kryera kundĂ«r pakicave etnike dhe rivalĂ«ve politikĂ« qĂ« nga janari i vitit 1998 deri nĂ« dhjetor tĂ« vitit 2000.

Gjykata Speciale financohet kryesisht nga Bashkimi Evropian, me kontribute shtesë nga disa shtete të tjera, si Shtetet e Bashkuara, Kanadaja, Norvegjia, Zvicra dhe Turqia. Në dy vjetët e fundit ajo e ka pasur një buxhet prej rreth 100 milionë eurosh.

NĂ« tĂ« kaluarĂ«n janĂ« mbajtur protesta nĂ« KosovĂ«, nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« ish-krerĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ«, dhe deputetĂ« tĂ« Kuvendit tĂ« KosovĂ«s kanĂ« tentuar ta shpĂ«rbejnĂ« GjykatĂ«n Speciale mĂ« 2017, por pa sukses.

The post Kosova nĂ« protestĂ« kundĂ«r gjykatĂ«s sĂ« HagĂ«s pĂ«r ish-krerĂ«t e UÇK-sĂ« appeared first on Gazeta Si.

❌