Nga Gazeta Si – Edhe pse Club Brugge refuzoi ofertën e fundit (33.5 milionë euro plus bonuse) Milan merr një mbështetje të madhe në ndjekjen e Ardon Jasharit. Mbrëmjen e sotme, dardani që luan për Kombëtaren e Zvicrës, i komunikoi klubit belg, se nuk do të luajë më për ta.

Sipas gazetës belge “Nieuësblad”, fjalët e Jasharit drejtuar klubit ishin – “Unë këtu, nuk luaj më” duke konfirmuar mëse një herë dëshirën e tij për tu transferuar në Serie A te Milan. Një akt force që mund të detyrojë klubin belg të heqë dorë nga kërkesa e 40 milionë eurove për kartonin e futbollistit.

The post Jashari kundër Club Brugge – “Unë këtu nuk luaj më” appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Mekanizmi Ndërkombëtar për Gjykatat Penale (ish-Tribunali i Hagës), ka refuzuar kërkesën e Ratko Mlladiçit për lirimin e tij të përkohshëm për arsye humanitare, duke përmendur gjendjen e rënduar shëndetësore.

Ish-komandanti i Ushtrisë së Republikës Sërpska – entiteti serb i Bosnjës – u dënua në vitin 2021 me burgim të përjetshëm për gjenocid dhe krime lufte në Bosnje e Hercegovinë.

Në vendimin e nënshkruar nga kryetarja e Mekanizmit, Graciela Gatti Santana, thuhet se edhe pse vlerësimet mjekësore tregojnë se Mlladiç i është afruar fundit të jetës, ai është duke marrë kujdes të gjithanshëm shëndetësor, gjë që është e dokumentuar në raportet mjekësore.

“Informacionet që kam në dispozicion tregojnë se rrethanat humanitare bindëse, të cilat Mlladiç i ka përmendur si arsye për lirimin, nuk janë vërtetuar”, thuhet në vendim.

Sipas gjykatës, Mlladiç nuk vuan nga ndonjë sëmundje akute dhe terminale që do të mund të arsyetonte lirimin e tij. Për më tepër, ai është duke marrë kujdes mjekësor cilësor dhe të përshtatur me nevojat e tij specifike.

Gjykata thekson, gjithashtu, se janë ndërmarrë masa për t’i mundësuar atij kontakte të rregullta me familjen.

“Mbajtja e tij e mëtejshme në burg nuk përbën trajtim çnjerëzor apo degradues dhe, si e tillë, vazhdon t’i mbështesë parimet thelbësore të ndëshkimit që zbatohen për krimet për të cilat ai është dënuar. Prandaj, kërkesa duhet të refuzohet”, thuhet në arsyetimin e gjykatës.

Më 2 qershor, përmes avokatëve të tij, Mlladiç kishte paraqitur kërkesë për lirimin e përkohshëm ose të parakohshëm, duke pretenduar se ishte diagnostikuar me një sëmundje terminale dhe se i kishte mbetur pak kohë për të jetuar.

Mbrojtja pretendon se shërbimi shëndetësor i burgut i ka njoftuar Mlladiçin dhe familjen e tij se “nuk mund të shërohet” dhe se “jeta e tij matet në muaj”.

Në kërkesë thuhej gjithashtu se, për shkak të gjendjes së tij shëndetësore, nuk ekziston rrezik për arratisje dhe se, në rast të lirimit, ai do të qëndronte në Serbi.

Ratko Mlladiç ishte në arrati për gati 16 vjet para se të arrestohej në Serbi në maj të vitit 2011 dhe të ekstradohej gjashtë ditë më vonë në Hagë.

Ai u shpall fajtor për gjenocidin ndaj afro 8.000 boshnjakëve në Srebrenicë, zonë e mbrojtur nga OKB-ja në verën e vitit 1995, për ndjekje dhe zhvendosje të detyruar të boshnjakëve dhe kroatëve në mbarë Bosnjën, për terrorizimin e civilëve gjatë rrethimit të Sarajevës, si dhe për mbajtjen peng të paqeruajtësve të OKB-së gjatë bombardimeve të NATO-s në vitin 1995.

Ai u dënua për 10 nga 11 pikat e aktakuzës për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit./REL/

The post I kanë mbetur dhe pak muaj jetë, Haga refuzon kërkesën e Ratko Mlladiçit për lirim nga burgu appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Virusi i Nilit Perëndimor përhapet nga zogjtë shtegtarë dhe mund të përhapet nga kuajt dhe kafshë të tjera. Brenda pak ditësh në Itali janë regjistruar 7 të vdekur dhe më shumë se 40 raste personash të infektuar.

Vezët e mushkonjave gjithashtu përbëjnë një rrezik të konsiderueshëm: femrat e infektuara mund ta transmetojnë virusin te larvat dhe ky lloj transmetimi “transovarial” e amplifikon në mënyrë të rrezikshme qarkullimin e virusit.

Prandaj është e rëndësishme të merren masa monitorimi dhe mbikëqyrjeje për kafshët bartëse, duke mundësuar identifikimin dhe më pas dezinfektimin e tyre.

Për ta arritur këtë, qindra veterinarë të Shërbimit Shëndetësor në Itali janë vendosur në zonat e prekura nga shpërthimet e infeksionit në javët e fundit.

Maurizio Ferri, koordinator shkencor i Shoqatës Italiane të Mjekësisë Veterinare Parandaluese (SIMEVEP), thekson rëndësinë e kontrolleve veterinare.

Cikli i transmetimit të virusit të Nilit Perëndimor, shpjegon Ferri, “fillon me zogjtë e egër, zogjtë shtegtarë dhe disa specie sedentare, të cilat janë rezervuari i tij natyror. Zogjtë e infektuar janë asimptomatikë, por mushkonja Culex, duke i pickuar ato, mund të infektohet dhe nga ana tjetër ta transmetojë virusin te kafshë të tjera, siç janë kuajt, gjitarët e tjerë dhe madje edhe njerëzit. Kuajt në veçanti janë shumë të prekshëm ndaj virusit të Nilit Perëndimor dhe mund të zhvillojnë simptoma të rënda neurologjike. Për këtë arsye, ata përfaqësojnë një ‘kafshë roje’ për virusin e Nilit Perëndimor dhe përfshihen në programet e mbikëqyrjes”.

Mushkonjat femra e transmetojnë virusin te vezët e tyre – Në ciklin e transmetimit të virusit, paralajmëron eksperti, “duhet të marrim në konsideratë edhe transmetimin transovarial: domethënë, mushkonjat femra të infektuara e transmetojnë virusin te vezët e tyre dhe më pas te larvat e tyre që çelin. Duke pasur parasysh që çdo mushkonjë jeton për afërsisht dy muaj dhe lëshon 300 vezë për cikël, çdo një deri në dy javë, mund të krijojmë një ide se si transmetimi viral mund të amplifikohet edhe vetëm nga mushkonjat femra të infektuara, edhe në mungesë të zogjve bartës”.

Për të lëshuar vezët e tyre, mushkonjat kërkojnë një klimë të ngrohtë: “Për shkak të ndryshimit të klimës, temperaturat e ngrohta tani vazhdojnë deri në nëntor, dhe kjo zgjat sezonin e shumimit të mushkonjave, duke rritur rreziqet, sepse në këtë mënyrë virusi vazhdon në zonë, duke u bërë vendas, madje edhe përtej sezonit të verës”.

Një mekanizëm që, pra, “rrit numrin e mushkonjave potencialisht të infektuara”, pohon Ferri.

Në dritën e kësaj, vëren ai, “qëllimi është të parandalohet fillimi i infeksionit tek njerëzit, edhe sepse aktualisht nuk ka vaksina ose ilaçe specifike në dispozicion.

Por për ta bërë këtë, e vetmja masë e mundshme është monitorimi i rreptë i kafshëve rezervuar dhe, më pas, ndërhyrjet për rehabilitim dhe dezinfektim në zona”.

Monitorimi i porteve dhe aeroporteve – Është gjithashtu thelbësore, sqaron ai, “të çohet mbikëqyrja e kafshëve përpara muajve të pranverës, duke pasur parasysh temperaturat më të ngrohta.

Por mbikëqyrja në porte dhe aeroporte është gjithashtu thelbësore, sepse insektet ose mushkonjat e infektuara mund të transportohen me mallra”.

Këto operacione monitorimi aktualisht përfshijnë qindra veterinarë nga departamentet e shëndetit të kafshëve të autoriteteve lokale shëndetësore dhe institutet eksperimentale zooprofilaktike të rajoneve të ndryshme, veçanërisht në rajonet më të prekura, të cilët mbledhin mostra kafshësh në nivel lokal për analiza.

Kjo është, përfundon Ferri, “një aktivitet themelor, i cili lejon identifikimin e hershëm të virusit në kafshët bartëse, i cili na lejon të hartëzojmë zonat e prekura nga shpërthimet e mundshme dhe të ndërhyjmë me dezinfektime të synuara për të mbrojtur shëndetin e njeriut”.

The post Nili Perëndimor, rreziku nga vezët e mushkonjave, eksperti: Kontrolloni portet dhe aeroportet appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar në Tiranë ka hapur një procedim penal për kontrabandë me mallra të akcizueshme dhe vepra të tjera penale që lidhen me një grup të strukturuar kriminal.

Në kuadër të hetimeve, Gjykata e Posaçme ka vendosur sekuestro preventive mbi pasuri të paluajtshme dhe luajtshme, duke përfshirë:

-Tokë dhe ndërtesa në emër të fabrikës “Albania Tabak”

-Disa apartamente banimi në katin 32 të një ndërtese

-Parkime dhe depo në garazhe

-Vila dhe truall në zonën e Mulletit, Tiranë

Vlera totale e pasurive të sekuestruara kap rreth 9.3 milionë euro dhe dyshohet se këto pasuri janë fituar nga aktiviteti i paligjshëm i kontrabandës.

The post SPAK sekuestron 21 pasuri me vlerë mbi 9 mln € në Tiranë appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Të martën, kryeministri britanik Keir Starmer tha se Mbretëria e Bashkuar do ta njohë shtetin e Palestinës deri në shtator, përveç nëse qeveria izraelite e kryeministrit Benjamin Netanyahu lejon ushqimin dhe mallrat thelbësore në Rripin e Gazës, miraton një armëpushim dhe angazhohet për një proces paqeje.

Këto janë kushte që nuk ka gjasa të përmbushen, të paktën në rrethanat aktuale. Në deklaratën e saj, qeveria britanike përmend vazhdimisht nevojën për të arritur përfundimisht njohjen e dy shteteve, përkatësisht Izraelit dhe Palestinës: një propozim që është diskutuar për dekada, pa rezultat.

Disa ditë më parë, Franca njoftoi gjithashtu njohjen e shtetit të Palestinës, por pa vënë kushte. Formalizimi pritet të ndodhë para ose gjatë Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, e planifikuar të zhvillohet në Nju Jork nga 9 deri më 23 shtator.

Palestina njihet aktualisht nga 147 nga 193 shtetet anëtare të Kombeve të Bashkuara: pothuajse të gjitha vendet në Azi, Afrikë, Evropën Lindore dhe Amerikën Latine, por shumë pak vende perëndimore.

Disa nga ato që e njohin aktualisht, si Spanja, vendosën ta bëjnë këtë në dy vitet e fundit, pas shpërthimit të luftës në Rripin e Gazës.

Italia nuk e njeh shtetin palestinez, por mban një zyrë konsullore në Jeruzalem që “mirëmban marrëdhëniet e qeverisë italiane me autoritetet palestineze”.

Kur një shtet njeh një tjetër, kjo do të thotë se pranon ekzistencën e tij, zakonisht duke e demonstruar këtë duke dërguar një mision diplomatik. Kjo gjithashtu do të thotë se njeh zyrtarisht sovranitetin e atij territori dhe të drejtën e vetëvendosjes së popullit të tij.

The post Pas Francës, edhe Anglia drejt njohjes së Palestinës në OKB në shtator appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Prokurorja e Tiranës, Eranda Laze, është shkarkuar nga detyra pas vendimit përfundimtar të Kolegjit të Posaçëm të Apelimit (KPA), i cili u shpall këtë të martë, më 29 korrik në Tiranë.

Vendimi vjen pas shqyrtimit të ankimit të bërë nga Komisioneri Publik ndaj vendimit të Komisionit të Pavarur të Kualifikimit (KPK), i cili më herët e kishte konfirmuar në detyrë prokuroren.

Sipas vendimit të shpallur më 29 korrik, Kolegji çmoi të bazuara shumicën e shkaqeve të ankimit, përfshirë pamundësinë e provimit të burimeve të ligjshme financiare për blerjen e një apartamenti në vlerë 40 mijë euro dhe të këstit të fundit të një apartamenti tjetër.

U konstatua se as Laze dhe as bashkëshorti i saj nuk arritën të justifikojnë burimin e ligjshëm të të ardhurave, përfshirë edhe ato të ardhura që ky i fundit deklaronte nga avokatia, të cilat nuk ishin shoqëruar me dokumentacion tatimor të rregullt.

Trupi gjykues i KPA-së që mori vendimin ishte i përbërë nga Ina Rama (kryesuese), Sokol Çomo (relator), si dhe Albana Shtylla, Mimoza Tasi dhe Natasha Mulaj (anëtare). Në përfundim ata vendosën unanimisht të ndryshojnë vendimin e mëparshëm të KPK-së, duke sanksionuar shkarkimin e menjëhershëm nga detyra të prokurores Laze.

Sipas njoftimit zyrtar, ky vendim është përfundimtar dhe ka efekt të menjëhershëm, duke mbyllur përfundimisht procesin e rivlerësimit për këtë subjekt.

Shkarkimi i Lazes vjen në kuadër të procesit të vetingut, pjesë e reformës në drejtësi, që ka për qëllim pastrimin dhe ristrukturimin e sistemit gjyqësor dhe prokurorial në vend, përmes rivlerësimit të figurës, pasurisë dhe profesionalizmit të zyrtarëve të drejtësisë.

The post KPA shkarkon nga detyra prokuroren e Tiranës, Eranda Laze appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gjykata Kushtetuese pranoi pjesërisht kërkesën e Onejda Ymerit duke thënë se i është cenuar e drejta me sekuestrimin e telefonit nga SPAK.

Mësohet se Ymeraj që ju bllokua telefoni në shkurt 2024 fitoi pjesërisht dhe gjykata urdhëroi asgjësim të korrespodencës.

Çështja e mësipërme prek mënyrën se si vepron SPAK kur bllokon telefonat pa vendim gjykate.

“Nëse prokuroria e sekuestron në urgjencë, duhet shkuar në gjykatë. Gjykata nuk mund të lejojë shqyrtim të gjerë të të dhënave në telefon, por duhet të jetë specifike se çfarë syri duhet të shohë”, – thotë Kushtetuesja.

Gjatë tre viteve të  fundit SPAK ka kryer këqyrjen dhe kontrollin e 978 aparateve celularë të sekuestruar për hetime të ndryshme, kryesisht për persona nën hetim për korrupsion dhe krim të organizuar.

Shifra është e dhënë zyrtare e Prokurorisë së Posaçme, që nuk ka përjashtuar nga hetimet edhe qytetarë që kanë dijeni apo që kanë komunikuar me shtetas nën hetim dhe që është vlerësuar se të nga këto biseda do të përftoheshin detaje me interes për hetimet e mëtejshme.

Mes ish-zyrtarëve të lartë madje edhe politikanë, telefonat e të cilëve kanë qenë çelësi që kanë zbërthyer dosjet penale, ka edhe të dyshuar të cilët rezultojnë se komunikonin me funksionarë apo përmendnin emrat e tyre dhe ndaj telefonat e tyre janë bllokuar.

Një ndër to ishte rasti i Onejda Ymeraj, e cila kërkon kthimin e telefonit të marrë nga SPAK, pasi aty ka të regjistruar të gjithë numrat e kontaktit që i duhen për punën e saj.

Padia, siç rezulton në Gjykatën Kushtetuese ka kaluar në seancë plenare dhe bëhet fjalë për sekuestrimin e telefonit të Ymeraj, dy vjet pas hetimeve të hapura ndaj, ish-zv.kryeministrit Arben Ahmetaj.

Onejda Ymeraj rezulton e pyetur si person që ka dijeni në shkurt 2024 dhe në të njëjtën ditë asaj i është kërkuar këqyrja e telefonit e më pas sekuestrimi.

Argumenti i SPAK rezulton nga aktet që ishte përmendja e ish funksionarit nën hetim nga vendimet e mëpasshme se gjykatat nuk e morën parasysh kthimin e telefonit të paditëses, e cila ka si argument faktin që në telefon ka kontakte që i nevojiten për përditshmërinë.

Në përfundim, Gjykata Kushtetuese urdhëron asgjësimin e të gjitha kopjeve të mesazheve dhe të dhënave personale që nuk lidhen me objektin e hetimit penal dhe kërkon që pjesa tjetër të mbahet në sekuestro vetëm nën kontroll gjyqësor. Prokuroria e Posaçme duhet të zbatojë këtë vendim brenda 3 muajve.

The post I sekuestroi telefonin qytetares pa vendim gjykate, Kushtetuesja ‘frenon’ SPAK-un appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Prokurori i Përgjithshëm, Olsian Çela, ka ka dalë kundër draftit të ri të Kodit Penal, duke e cilësuar si një nismë të nxituar, pa reflektim të thelluar shoqëror dhe me pasoja të rënda për sistemin e drejtësisë në vend.

Në njoftimin zyrtar të Prokurorisë së Përgjithshme, Çela thekson se përpara çdo diskutimi mbi një draft të ri, do të ishte e domosdoshme një reflektim i gjerë shoqëror mbi vetë nevojën për ndryshim.

Ai kujton se Kodi Penal në fuqi, që nga viti 1995, është përshtatur vazhdimisht me realitetin përmes ndërhyrjeve të shumta, ndaj nuk mund të pretendohet se është i vjetëruar apo i papërshtatshëm për kohën.

Ai thekson se ndryshimi i kodit duhet të burojë nga një nevojë e thellë historike dhe jo si veprim i nxituar institucional, që rrezikon të minojë funksionimin e drejtësisë.

“Mungesa e këtij procesi përbën një gabim fatal strukturor në ngritjen e kësaj ngrehine, që në vend se të ishte produkt i një rrjedhe të natyrshme institucionale dhe shoqërore si domosdoshmëri historike, në fakt nuk përfaqëson më shumë se një veprim të nxituar që rrezikon të minojë në mënyrë të pariparueshme mirëfunksionimin e sistemit të drejtësisë penale në vend“, – thotë Çela.

Në këtë kontekst, ai sjell në vëmendje shembullin e vitit 1995, kur Shqipëria iu largua modelit autoritar të së kaluarës për të ndërtuar një sistem penal mbi vlera liberale dhe demokratike. Drafti aktual, sipas tij, nuk ka një pikënisje të tillë morale dhe nuk përfaqëson zhvillimin e vlerave shoqërore.

Prokurori i Përgjithshëm e cilëson të papërshtatshme mënyrën si po operohet me miratimin e draftit, duke e konsideruar procesin e konsultimit publik si formal dhe të padobishëm për shkak të natyrës së ndërlikuar të një Kodi të ri Penal.

Ai paralajmëron se propozimet e sjella krijojnë konfuzion për magjistratët, me norma të paqarta dhe me rrezik për interpretime të ndryshme në raste të ngjashme.

Sipas tij, edhe teknika ligjore e përdorur për ndërtimin e dispozitave e bën të pamundur korrigjimin gjatë procesit të konsultimit. Ai paralajmëron se tendenca për të shpjeguar çdo interpretim të mundshëm të normës ligjore, sjell pasoja në zbatimin praktik dhe e bllokon fleksibilitetin e sistemit.

Një nga shqetësimet më serioze që ngre Çela ka të bëjë me zgjerimin e veprave penale dhe rritjen e masave të burgimit, që sipas tij “përbën një tendencë represive me ndikim negativ në jetën e qytetarëve”.

Çela paralajmëron se ka dispozita të draftit që bien ndesh me parimet e sigurisë juridike dhe të humanizmit.

Sipas Çelës, ashpërsimi i dënimeve penale nuk është përgjigjja për sfidat që kalon vendi, duke shtuar se Shqipëria tashmë ka një nga kodet më të ashpra në Evropë.

Kryeprokurori shton gjithashtu se ndryshimet në Kodin Penal duhet të ecin paralel me ndryshimet në Kodin e Procedurës Penale, për të ruajtur balancën mes normës materiale dhe asaj procedurale. Pa këtë qasje të bashkërenduar dhe vizionare, ndryshimet penale do të jenë të paefektshme.

Prokurori i Përgjithshëm ngre shqetësimin për momentin e papërshtatshëm kur është sjellë drafti, duke theksuar se sistemi i drejtësisë po kalon një periudhë të vështirë, me mungesë stafi dhe mbingarkesë të jashtëzakonshme të dosjeve.

Ai thekson se kjo gjendje ka bërë që magjistratët të mos përfshihen realisht në procesin e konsultimit, për shkak të pamundësisë fizike dhe kohore.

The post Kryeprorkurori Çela kundër draftit të Kodit Penal: Rrezikon të minojë punën e drejtësisë dhe ka tendencë represive appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – SPAK, ka përfunduar hetimet për një rast korrupsioni zgjedhor të ndodhur gjatë zgjedhjeve parlamentare të 25 prillit 2021.

Dosja përfshin katër të pandehur: Ndoc Guri dhe Arben Kolaj, të cilët akuzohen për “Korrupsion pasiv në zgjedhje”, si dhe Ndrekë Lera dhe Ilir Sokoli, të akuzuar për “Korrupsion aktiv në zgjedhje” të kryer në bashkëpunim.

Në njoftimin për mediat, SPAK thotë se nga analiza e provave të grumbulluara në kuadër të këtij hetimi rezulton se gjatë zgjedhjeve parlamentare të datës 25 prill 2021, është konstatuar një skemë e qartë e korrupsionit zgjedhor, e cila përfshinte ofrimin e shpërblimeve monetare në këmbim të votës.

“Skema korruptive konsiston në një model të organizuar të blerjes së votës, ku individë të lidhur me një forcë politike kanë ofruar shuma të caktuara parash (rreth 5 000 lekë për votë) për qytetarë të ndryshëm, me qëllim sigurimin e mbështetjes elektorale. Kjo është realizuar ose përmes dhënies së drejtpërdrejtë të parave për votën e vet, ose përmes angazhimit të personave të tretë për të ndikuar te zgjedhës të tjerë”, thotë Prokuroria e Posaçme.

Gjatë hetimeve, janë përdorur mjete të posaçme të hetimit, përfshirë përgjime telefonike, të cilat kanë evidentuar se Ndrekë Lera ka pasur një rol qendror në këtë aktivitet kriminal, duke u përfshirë drejtpërdrejt në biseda që lidhen me premtimin dhe organizimin e pagesave për vota në favor të një subjekti politik.

“Për sa më lart, nga tërësia e hetimeve të kryera, bazuar në provat e marra gjatë hetimeve paraprake, transkriptimeve të përgjimeve telefonike, deklarimet e shtetasve të dyshuar si dhe pas studimit të dokumentacionit të administruar, rezulton se Ndreke Lera dhe Ilir Sokoli, me veprimet e tyre, kane konsumuar elementë të veprës penale penale “Korrupsion aktiv në zgjedhje” e kryer në bashkëpunim. Gjithashtu të pandehurit Ndoc Guri dhe Arben Kolaj kanë konsumuar elementet e veprës penale “Korrupsoni pasiv në zgjedhje”, thotë SPAK.

The post SPAK çon në gjyq dosjen ndaj 4 personave për blerje votash në zgjedhjet e vitit 2021 appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si – Kur dy vjet më parë të kuqtë u shpallën kampionë, të shumtë ishin ata që menduan se kryeqytetasit do të nisnin një cikël. Por nuk ndodhi kështu, përkundrazi, pak ditë pas titullit shkarkohet traineri Giovanni Colella.

56 vjeçari në atë moment provoi të njëjtin fat me Skënder Gegën që kishte fituar të fundit titull përpara tij. Që nga ai moment e deri sot kur Partizani është ekipi i vetëm pa trainer në Kategorinë Superiore, në stolin e të kuqve janë ulur 5 trainerë.

Dy sezone që kanë sjellë 2 klasifikime në “Finale4”, 1 Superkupë dhe zhgënjim në Evropë, flasin për mungesën e stabilitetit te skuadra me numrin më të madh të tifozëve në vend. Drejtori Abilaliaj (i përkohshëm), Zoran Zekiç, Orges Shehi, Aleksandar Veselinoviç dhe Skënder Gega janë ulur në stolin e Partizanit njëri pas tjetrit. T

ë drejtosh gishtin te fajtori për situatën është sa e lehtë pothuajse e pamundur. Por ajo që mbetet e pakundërshtueshme është mungesa e kohës në dispozicion për të krijuar një skuadër solide. Eshtë e pakuptimtë se si Presidenti Demi dhe këshilltarët e tij humbasin lehtë besimin tek trainerët që i zgjedhin ata vetë.

Diçka që pavarësisht gjithçkaje dërgon sinjale negative tek lojtarët për strategjinë dhe objektivat e klubit. Edhe për timonierin e ri, emrat nuk kanë munguar. Francesco Moriero (ish Dinamo, ish Laç), Shpëtim Duro (ish Partizani dhe jo vetëm), Mladen Milinkoviç (ish Luftëtari, ish Kukësi) dhe Mario Cvitanovic (ish Lokomotiva Zagreb) kanë kaluar në tavolinën e drejtuesve.

Por ata ende nuk kanë një trainer për ekipin që 25 ditë më pas do të fillojë sezonin ndaj Vorës, ku objektivi do të jetë sërish titulli kampion, por sa më lart – nuk do të ishte çudi të shihnim një tjetër sezon të çuar dëm.

The post Partizani, ekipi pa stabilitet! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Koreja e Veriut tha se Shtetet e Bashkuara duhet ta pranojnë se realiteti ka ndryshuar që nga takimet e nivelit të lartë që shtetet kanë zhvilluar më parë dhe asnjë dialog i ardhshëm nuk mund të çojë në dhënien fund të programit të saj bërthamor, raportoi agjencia shtetërore e lajmeve, KCNA.

Kim Yo Jong, motra e udhëheqësit të Koresë së Veriut, Kim Jong Un, e cila besohet se flet në emër të të vëllait, tha se e pranon që raportet personale mes Kimit dhe presidentit amerikan, Donald Trump, “nuk janë të këqija”.

Por, nëse Uashingtoni synon të përdorë raportet personale si mënyrë për t’i dhënë fund programit të armëve bërthamore të Veriut, një përpjekje e tillë do të shndërrohej në “një objekt talljeje”, tha Kim Yo Jong, sipas deklaratës së publikuar nga KCNA.

“Nëse SHBA-ja dështon të pranojë realitetin e ndryshuar dhe vazhdon të këmbëngulë në të kaluarën e dështuar, një takim mes Koresë së Veriut dhe SHBA-së do të mbetet vetëm një ‘shpresë’ e palës amerikane”, tha ajo.

Sipas saj, aftësitë e Koresë së Veriut, si shtet me armë bërthamore, si dhe mjedisi gjeopolitik kanë ndryshuar në mënyrë radikale që kur Kim dhe Trump u takuan tri herë gjatë mandatit të parë presidencial të Trumpit.

“Çdo përpjekje për të mohuar pozicionin e Koresë së Veriut si shtet me armë bërthamore…. do të refuzohet me vendosmëri”, tha ajo.

I pyetur lidhur me deklaratën e Koresë së Veriut, një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë tha se Trumpi është ende i përkushtuar ndaj qëllimeve që ka pasur gjatë tri takimeve paraprake që ka zhvilluar me Kimin gjatë mandatit të parë presidencial.

“Presidenti iu qëndron atyre qëllimeve dhe mbetet i hapur për t’u angazhuar me udhëheqësin Kim për të arritur denuklearizimin e plotë të Koresë së Veriut”, tha një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë për agjencinë Reuters.

Në takimin e tyre të parë në Singapor më 2018, Trump dhe Kim nënshkruan një marrëveshje në parim për ta bërë Gadishullin Korean pa armë bërthamore. Samiti pasues në Hanoi, i mbajtur një vit më vonë, dështoi për shkak të një mosmarrëveshjeje mbi heqjen e sanksioneve ndërkombëtare të vendosura ndaj Phenianit.

Presidenti Trump ka deklaruar se ka “raporte të shkëlqyera” me Kimin dhe Shtëpia e Bardhë tha se presidenti është i hapur ndaj idesë për të komunikuar me udhëheqësin e Koresë së Veriut.

The post Koreja e Veriut: Trump duhet ta pranojë realitetin e ri bërthamor appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Deputetja Monika Kryemadhi u paraqit mesditën e kësaj të marte në SPAK, ku u komunikua mbyllja e hetimeve në lidhje me akuzat e dosjes “Meta”, për të cilën ajo dhe nëna e saj janë marrë të pandehura.

Por para se të hynte në SPAK, Kryemadhi u shfaq para gazetarëve me një unazë në dorë dhe nuk kurseu batutat me ta. Ajo tha se po bën gati skenarin për filmin e radhës.

“Sapo e gjeta aty. Është me rubin, guri im i fatit. Do e çoj në SPAK ose do të paguaj avokatin me këtë. Do e ketë hedhur ndonjëra që është zënë dhe ka thënë nuk e dua unazën tate… Po bëj gati skenarin për filmin e radhës”.

E pyetur për mbylljen e hetimeve, Kryemadhi tha se nuk është dakord, por do të vijojë procedurat në gjykatë.

“Sot njihemi me mbylljen e hetimeve. Ne nuk jemi dakord do ta firmosim që të shkojmë në gjykatë dhe brenda 10 ditësh do të bëjmë memo. Nuk pyetem, 7 herë më kanë thirrur dhe nuk përgjigjem nuk bashkëpunoj me ta. Do flas në gjykatë. Është një procedurë që duhet bërë. Ata do bëjnë lojën e tyre, ne do të bëjmë lojën tonë. Unë e shoh veten time tabelë qitje për denoncimin e inceneratorëve”.

Në SPAK për t’u njohur me mbylljen e hetimeve pritej të paraqitej edhe Ilir Meta, prej 9 muajsh në qeli, por avokati i tij, Kujtim Cakrani ka kërkuar disa ditë kohë më argumentin se është me pushime.

Vetë Ilir Meta në një reagim në Facebook e quan procesin farsë, ndërsa thotë se vetëm sot u njoftua për tu paraqitur në SPAK, ndërkohë kur avokati i tij ishte larguar jashtë shtetit. Ndërsa vetë Kryemadhi tha se nuk do të thotë asnjë fjalë, por do të flasë vetëm në gjykatë.

“U lidha me avokatin tim, Kujtim Cakrani, i cili sot kishte kaluar kufirin dhe e kishte të pamundur për t’u paraqitur në SPAK në orën e komunikuar në mënyrë verbale nga një gardian. Ndaj duke qenë se prania e avokatit është e domosdoshme nga pikëpamja proceduriale do të paraqitemi në SPAK sa më parë avokati ta ketë të mundur”, shkruan Meta.

Tashmë që SPAK ka mbyllur hetimet, është gati të depozitojë në GJKKO dosjen që përfshiu tre hetime në një, aferën CEZ-DIA, skandalin e lobimit të LSI në SHBA dhe hetimin pasuror.

Meta që prej 21 tetorit të kaluar ndodhet në arrest me burg, ndërsa Kryemadhi me detyrim paraqitje, të dy të akuzuar për korrupsion pasiv, pastrim parash dhe fshehje pasurie. Kryemadhi-Meta, tashmë ligjërisht të divorcuar, akuzohen se ndër vite kanë ushtruar pushtetin e tyre për të përfituar pasuri në mënyrë të paligjshme dhe kanë fshehur burimin e tyre duke përdorur edhe familjarët.

The post SPAK mbyll hetimet, Kryemadhi me një unazë në dorë: Nuk bashkëpunoj, do flas në gjykatë appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Të martën, Holanda njoftoi se kishte shpallur dy ministra izraelitë të ekstremit të djathtë persona “non grata” për deklaratat e tyre mbi Rripin e Gazës, duke u ndaluar atyre hyrjen në vend në të ardhmen.

Ata janë ministri i Sigurisë Kombëtare, Itamar Ben-Gvir dhe ministri i Financave, Bezalel Smotrich, të dy të njohur për qëndrimet e tyre armiqësore ndaj popullsisë palestineze.

Termi “persona non grata” është një frazë latine që do të thotë “person i padëshiruar”, që përdoret në zhargonin diplomatik për të dëbuar ose mohuar hyrjen e politikanëve ose personelit diplomatik të një vendi.

Ministri i Jashtëm holandez, Caspar Veldkamp e justifikoi vendimin duke thënë se të dy kishin “nxitur vazhdimisht kolonët [izraelitë] për dhunë kundër popullsisë palestineze, kishin mbështetur vazhdimisht zgjerimin e vendbanimeve të paligjshme [në Bregun Perëndimor] dhe kishin bërë thirrje për spastrim etnik në Rripin e Gazës”.

Veldkamp tha se kishte thirrur gjithashtu ambasadorin izraelit në Holandë për ta mbajtur përgjegjës për sjelljen e ushtrisë dhe qeverisë izraelite në Rripin e Gazës.

Smotrich dhe Ben-Gvir janë ndër ministrat më ekstremistë në qeverinë e Benjamin Netanyahut. Të dy jetojnë në vendbanime të paligjshme në Bregun Perëndimor, nuk e njohin ekzistencën e një populli palestinez dhe besojnë se, si Bregu Perëndimor, ashtu edhe Rripi i Gazës duhet të bëhen pjesë e një shteti më të madh hebre, në të cilin palestinezët mund të zgjedhin të jetojnë sipas ligjit izraelit ose të largohen.

Gjatë vitit të kaluar, ata kanë mbrojtur vazhdimisht veprimet e ushtrisë izraelite në Rrip dhe kohët e fundit kanë mohuar se në zonë po përhapet një zi e rëndë buke.

Për deklaratat e tyre, ata u sanksionuan tashmë nga Mbretëria e Bashkuar në fillim të qershorit, dhe në mesin e korrikut, u shpallën persona non grata nga Sllovenia.

The post Komentet ndaj Gazës, Holanda ndalon hyrjen e dy ministrave izraelitë të ekstremit të djathtë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Të rinjtë janë shoferët me rrezik më të lartë në rrugët e Shqipërisë.

Shifrat e INSTAT tregojnë se për muajin qershor, 28 nga 107 aksidente në total i përket grupmoshës 25-34 vjeç. Sjellja e drejtuesit të mjetit mbetet shkaku kryesor i aksidenteve.

Në qershor raportohen 140 viktima (të plagosur dhe të vdekur) nga aksidentet automobilistike.

Numri më i lartë i aksidenteve rrugore ka ndodhur gjatë ditës së hënë me 19.6%, ndërsa numri më i ulët i aksidenteve ka ndodhur gjatë ditës së martë, me 6.5%. Numri më i lartë i aksidenteve rrugore ka ndodhur gjatë harkut kohor 19:00 – 24:00, duke zënë 22.4% të numrit të aksidenteve rrugore gjithsej.

Gjatë periudhës janar-qershor 2025, numri i aksidenteve rrugore është ulur me 17%, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

The post Të rinjtë, shkaktarët më të shpeshtë të aksidenteve në Shqipëri appeared first on Gazeta Si.

Të qenit pranë njerëzve të sëmurë mund të aktivizojë sistemin tuaj imunitar, edhe nëse njerëzit e sëmurë nuk janë të vërtetë, ka zbuluar një studim i ri.

Një ekip kërkimor zviceran përdori realitetin virtual (VR) në një studim, të botuar në revistën Nature Neuroscience, për të testuar përgjigjet biologjike të njerëzve ndaj kërcënimeve të mundshme shëndetësore. Ata thonë se VR mund të jetë një plotësues premtues për mjete të tjera për forcimin e imunitetit, si vaksinat.

Gjatë eksperimentit, studiuesit lidhën 248 të rinj të shëndetshëm me makina që matin aktivitetin e trurit, pastaj vendosën kufje VR që i sollën ata në një botë virtuale plot me njerëz të sëmurë. Disa nga avatarët kishin infeksione të dukshme, të tilla si skuqje ose kollë, ndërsa të tjerët ose dukeshin të frikësuar ose kishin shprehje neutrale.

Kur avatarët e sëmurë iu afruan shumë pjesëmarrësve, truri i tyre ndriçohej në mënyra që nuk ndriçoheshin kur afroheshin fytyrat neutrale ose të frikësuara. Në mënyrë specifike, avatarët aktivizuan të ashtuquajturin rrjet të spikatur, ose pjesët e trurit që zbulojnë kryesisht “stimuj të spikatur, duke përfshirë kërcënimet”, zbuloi studimi.

Mostrat e gjakut nga njerëzit e ekspozuar ndaj avatarëve të sëmurë treguan gjithashtu një rritje të aktivitetit të qelizave limfoide të lindura, e cila është një pjesë kyçe e përgjigjes imune. Këto qeliza aktivizohen nga kërcënimet e patogjenëve, duke e ndihmuar trupin të krijojë shpejt një përgjigje.

Trupi reagon në mënyrë të ngjashme me një infeksion të vërtetë, siç është një vaksinë kundër gripit.

“Ne po mendonim se nëse do të kishte ndonjë gjë, reagimet do të ishin diçka shumë e lehtë,” tha për Euroneës Health Camilla Jandus, një nga autoret e studimit.

“Të shihnim ndryshime qelizore brenda pak orësh, nuk e prisnim”.

Gjetjet sugjerojnë se truri ynë mund të zbulojë kërcënime të mundshme nga infeksionet para se të bëjmë kontakt me një person të sëmurë, duke e futur sistemin tonë imunitar në një gjendje mbrojtëse, thanë studiuesit.

“Kur kërcënimi infektiv po hyn në trupin tonë, sistemi imunitar reagon, por shpesh është tepër vonë,” tha Jandus.

Studiuesit nuk e dinë saktësisht se si truri dhe sistemi imunitar punojnë së bashku për të luftuar patogjenët, ose nëse përgjigja imune e nxitur nga VR do të ishte po aq e fortë dhe afatgjatë sa ajo e shkaktuar nga një vaksinë.

Por gjetjet e tyre përputhen me hulumtimet e mëparshme që sugjerojnë se trupi vepron si një “detektor tymi” që i përgjigjet kërcënimeve të mundshme shëndetësore që rezultojnë të jenë alarme të rreme. Ankthi, inflamacioni, dhimbja, të vjellat, kolla dhe diarreja mund të jenë të gjitha përgjigje mbrojtëse.

Studimi është ndër të parët e këtij lloji, kështu që do të nevojiten studiues në grupe më të mëdha për të konfirmuar gjetjet.

Ekipi po teston nëse sistemet imunitare të njerëzve reagojnë ndryshe ndaj skenarëve të realitetit virtual (VR) që paraqesin kërcënimin e baktereve ose viruseve.

Ata gjithashtu duan të studiojnë nëse mjediset e realitetit virtual (VR) mund të ndihmojnë në forcimin e përgjigjes imunitare të njerëzve ndaj vaksinave dhe nëse këto mjedise mund të shërbejnë si një lloj terapie ekspozimi për njerëzit me alergji.

Në këtë mënyrë, kur njerëzit janë të infektuar me një alergjen ose virus, “tashmë e kanë parashikuar dhe përgatitur trupin për të reaguar, me shpresën për të pasur sukses më të mirë në përgjigje”, tha Jandus.

The post Studimi: Realiteti virtual mund të stërvisë trupin tonë për të luftuar infeksionet appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Gjatë fushatës elektorale, Donald Trump premtoi se do t’i jepte fund luftës në Ukrainë ditën e parë të presidencës së tij dhe do të përfundonte me shpejtësi edhe luftën në Gaza.

Por gjashtë muaj pas marrjes së detyrës, paqja në të dy frontet duket më larg se kurrë.

Në Gaza, negociatat për armëpushim dhe shkëmbim pengjesh që vetëm pak javë më parë kishin shpresa të mëdha, kanë dështuar dhe situata humanitare është katastrofike. Në Ukrainë, përpjekjet diplomatike janë përballur me sulmet ajrore më të mëdha të Rusisë deri më sot.

Shembuj nga historia

Përfundimi i një lufte është një nga detyrat më të vështira diplomatike, dhe Trump nuk është presidenti i parë që e mëson këtë në mënyrën më të vështirë:

Dwight D. Eisenhower në vitin 1952 premtoi se do përfundonte luftën në Kore dhe pas zgjedhjes, iu deshën 7 muaj dhe kërcënime për përshkallëzim që të arrihej armëpushimi, një marrëveshje që vetëm e ngriu gjendjen, por nuk e përfundoi luftën.

Richard Nixon në vitin 1968 premtoi fund “me nder” të luftës në Vietnam, por gjatë mandatit të tij lufta u përshkallëzua dhe vetëm pas rizgjedhjes, në vitin 1973, nënshkroi marrëveshjen e Parisit.

Barack Obama, gjithashtu premtoi përfundimin e luftës në Irak, por ndoqi planin e përgatitur nga administrata e Bushit për tërheqje graduale.

Donald Trump, si president në mandatin e parë, premtoi një “plan sekret” për të mposhtur ISIS, por në realitet ndoqi planin e trashëguar nga Obama dhe e përfundoi atë në vitin e tretë të mandatit të tij, përcjell A2 CNN.

Gaza: Nuk ka hapësirë për marrëveshje

Në Gaza, grupi Hamas ka një kërkesë kryesore që nga dita kur kreu sulmin e 7 tetorit 2023: të mbetet në pushtet nën një armëpushim të njohur ndërkombëtarisht dhe një plan rindërtimi. Hamas nuk ka pranuar as të diskutojë për dorëzimin e kontrollit të sigurisë një force tjetër, qoftë ajo arabe apo palestineze.

Kjo kërkesë refuzohet kategorikisht nga Izraeli, i cili kërkon që Hamas të mos mbetet në pushtet në fund të luftës. Edhe SHBA, Britania dhe vende të tjera e mbështesin këtë qëllim. Prandaj, meqenëse nuk ka asnjë “Zonë Marrëveshjeje të Mundshme” (ZOPA), fokusi është zhvendosur te marrëveshje të pjesshme dhe të përkohshme.

Plani i propozuar nga administrata Biden përfshinte një armëpushim fazor në këmbim të lirimit të pengjeve, tërheqjen e ushtrisë izraelite nga zonat e populluara dhe një rritje të ndihmës humanitare. Ky plan u miratua edhe nga Këshilli i Sigurimit i OKB-së. Por Hamas e ka refuzuar për shkak se nuk pranon të heqë dorë nga pushteti.

Ukraina: Gjithashtu pa mundësi marrëveshjeje

Në Ukrainë, qëllimi i Rusisë është të aneksojë territore dhe të dobësojë totalisht shtetin ukrainas. Ndërkohë, Ukraina kërkon të çlirojë territoret e pushtuara dhe të sigurojë mbështetje ushtarake nga Perëndimi.

Edhe këtu, nuk ekziston një hapësirë për marrëveshje mes palëve. Prandaj, strategjia e SHBA-së ka qenë forcimi i pozitës së Ukrainës përmes ndihmës ushtarake dhe sanksioneve ndaj Rusisë, ndërsa përpiqej të negocionte marrëveshje të vogla, si shkëmbime të të burgosurve.

Trump, gjatë këtyre gjashtë muajve, ka pasur një qëndrim të paqëndrueshëm: në shkurt fajësoi Zelenskyn si pengesë për paqen, pastaj në mars fajësoi Rusinë. Ai ndërpreu ndihmën ushtarake për Ukrainën dhe më pas e riktheu. Këto lëvizje pa një strategji të qartë i dhanë mundësi Putinit të përshkallëzojë sulmet dhe të besojë se mund ta fitojë luftën.

Situata humanitare në Gaza, një kolaps i plotë

Gjatë administratës Biden, pati përpjekje të përditshme për të koordinuar ndihmën humanitare në Gaza dhe për të mbajtur presion mbi të gjitha palët, përfshi edhe Izraelin.

Ndryshe nga Biden, Trump:

Ka shfuqizuar pozicionin e koordinatorit për ndihmën humanitare

Ka shuar USAID-in

Ka heshtur për bllokadën 77-ditore izraelite të ndihmave

Ka kërkuar zhvendosje masive të palestinezëve nga Gaza

Ka mirëpritur politikanë ekstremistë izraelitë në resortin e tij Mar-a-Lago

Vetëm në 48 orët e fundit, si pasojë e presionit ndërkombëtar, SHBA dhe Izraeli kanë lejuar sërish hyrjen e ndihmave përmes OKB-së.

Rruga përpara

Për Gazën: Prioriteti kryesor duhet të jetë ndihma humanitare. Presioni ndaj Izraelit për të lejuar ndihmat duhet të jetë i qëndrueshëm. SHBA duhet të rikthejë funksionin e koordinatorit të ndihmës. Negociatat për armëpushim nuk duhet të braktisen. Nëse është e nevojshme, presioni për kompromis duhet të ushtrohet edhe ndaj Izraelit.

Për Ukrainën: Trump ka ndryshuar qëndrim dy javë më parë, duke premtuar ndihmë ushtarake përmes NATO-s dhe sanksione për vendet që blejnë energji nga Rusia (si India dhe Kina). Kjo qasje duhet të vazhdojë me vendosmëri. Qëllimi është të përforcohet mbrojtja ukrainase dhe të dërgohet një sinjal serioz ndaj Putinit se Perëndimi është i bashkuar dhe i vendosur.

Burimi: CNN

The post Pse po përshkallëzohen luftërat që Trump premtoi se do t’i përfundonte? appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Në gjysmën e parë të vitit 2025, shqiptarët kanë blerë 35 mld lekë të borxhit të qeverisë. Shifrat tregojnë një rritje vjetore prej 24%.

Përkthyer në numër transaksionesh, AMF tregon se ka pasur 30% më pak të tilla.

Bonot e Thesarit mbeten forma më e preferuar e investimit, 20 mld lekë me rritje vjetore 3%. Por Obligacionet kanë përjetuar rritje më të fortë, 50%, me një vlerë totale investimi 15 mld lekë. Bonot me maturim 6 mujor dhe Obligacionet me maturin 7 vjeçar kanë investimet më të larta.

AMF tregon se ka një rënie të interesit nga qytetarët e thjeshtë, pra klientët joprofesionistë, transaksionet e të cilëve janë pakësuar me 20% nga një vit më parë. Ndërkohë ka një rritje të transaksioneve nga persona juridikë dhe klientë të kualifikuar.

Përgjatë 2 viteve të fundit, yield-et e letrave me vlerë kanë qenë në nivele minimale, shumë pranë normës së interesit, duke e bërë këtë investim jo shumë tërheqës për qytetarët.

The post Shqiptarët mbajnë 35 mld lekë të borxhit të qeverisë appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Një 59-vjeçar, i identifikuar si Ilir Kociaj (Koçiaj) është arrestuar, teksa qarkullonte në autostradën Tiranë-Elbasan, ku edhe tentoi t’i arratisej policisë.

Ai rezulton të jetë shpallur në kërkim ndërkombëtar, pasi Gjykata e Firences në Itali, e ka dënuar me 18 vite burg për trafik droge. Koçiaj akuzohet se ka drejtuar një organizatë kriminale që merrej me trafikun e lëndëve narkotike.

Pas arrestimit, 59 vjeçari iu dorëzua policisë së Elbasani ndërsa do të nisin procedurat për ekstradimin e tij.

The post Arrestohet në Tiranë kreu i një grupi kriminal i dënuar me 18 vite burg në Itali (video) appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Standardet për samitin e NATO-s muajin e kaluar në Hagë ishin jashtëzakonisht të ulëta: mund të konsiderohet një sukses që aleanca i mbijetoi samitit e paprekur.

Siç pritej, rezultati kryesor ishte premtimi evropian për të shpenzuar 3.5% për mbrojtje dhe 1.5% për infrastrukturën përkatëse të mbrojtjes deri në vitin 2035, duke e çuar totalin e shpenzimeve nga vendet evropiane në 5% të PBB-së – numri që Donald Trump kishte kërkuar disa muaj më parë. Premtimi për shpenzimet duket se e ka qetësuar presidentin amerikan për momentin.

Por, ndërsa askush nuk e kundërshton faktin që Evropa duhet të bëjë më shumë, fokusi te sa shpenzohet në vend të asaj për të cilën shpenzohet është i dëmshëm. Ai shpërqendron vëmendjen nga ajo në të cilën Evropa duhet të përqendrohet vërtet: zhvillimi i kapaciteteve dhe ndërveprimi. Në të vërtetë, detyrimi i evropianëve për t’u angazhuar për një objektiv arbitrar shpenzimesh për mbrojtjen është mënyra më e mirë për ta penguar Evropën të arrijë autonomi strategjike.

Së pari, duke pasur parasysh madhësitë shumë të ndryshme të ekonomive evropiane, shpenzimi i 5 përqind të PBB-së për mbrojtje do të thotë rezultate shumë të ndryshme për sa i përket efektivitetit luftarak që prodhon. Për krahasim, PBB-ja e Gjermanisë është 4.3 trilionë euro, që do të thotë një buxhet mbrojtjeje prej më shumë se 200 miliardë eurosh me 5 përqind shpenzime. PBB-ja e Estonisë është pak më pak se 40 miliardë euro, që do të thotë se 5 përqind arrin në pak më pak se 2 miliardë euro. Situata duket e ngjashme për dy shtetet e tjera baltike, Letoninë dhe Lituaninë, të cilat janë më të rrezikuara nëse Rusia zgjeron luftën e saj në territorin e NATO-s.

Pra, shpenzimet e mbrojtjes jo vetëm do të shpërndahen në mënyrë të pabarabartë. Aleatët evropianë të NATO-s duhet të fillojnë të mendojnë për rishpërndarjen financiare për t’u siguruar që kapacitetet të ndërtohen aty ku nevojiten më urgjentisht. Një kontribut në mbrojtjen ajrore të Baltikut mund të konsiderohet si pjesë e pranisë gjermane në Lituani.

Së dyti, nuk është e zgjuar të shpenzosh shumë nëse mund të shpenzosh më pak. Përpjekja për të arritur një shumë objektivi në vend të objektivave të aftësive krijon stimuj për të paguar shumë në vend që të përqendrohesh te rezultatet. Ukraina, për shembull, ka mësuar të prodhojë pajisje me çmim të lirë dhe në shkallë të gjerë. Objektivat kombëtare të shpenzimeve për mbrojtjen nuk inkurajojnë një koordinim dhe bashkëpunim më të mirë në BE, gjë që është thelbësore nëse Evropa dëshiron të zgjidhë problemet e një baze industriale mbrojtëse shumë të fragmentuar dhe joefikase. Përpjekjet për të koordinuar kërkesën dhe ofertën për prokurim dhe prodhim më koherent janë, pra, më të rëndësishme se çdo objektiv shpenzimesh.

Një objektiv i lartë shpenzimesh nuk inkurajon automatikisht rregullime me kosto efektive, siç janë ushtritë e rekrutimit me bazë rezerviste, të zakonshme në rajonin Nordik-Baltik. Ndryshe nga forcat profesionale, rezervistët nuk mungojnë në fuqinë punëtore të rregullt dhe pensionet nuk zënë një pjesë të madhe të buxhetit të mbrojtjes. Në Belgjikë, Bullgari dhe Itali, gati 20 përqind e buxheteve të mbrojtjes shkojnë për pagesat e pensioneve.

Së treti, një objektiv i tillë shpenzimesh do të çojë në mënyrë të pashmangshme në një kontabilitet krijues. Italia ka thënë tashmë se do të fillojë të llogarisë pensionet si pjesë të buxhetit të saj të mbrojtjes. Kryeministri spanjoll, Pedro Sánchez, ka sugjeruar që veprimet për klimën të llogariten si shpenzime mbrojtëse. Aleatët e NATO-s, për fat të mirë, lejohen të llogarisin mbështetjen e tyre ushtarake për Ukrainën në 5 përqindëshin, gjë që krijon një nxitje për ta ruajtur atë. Por objektivi i shpenzimeve vlen vetëm për aleatët evropianë; SHBA-të nuk janë të nxitura të rifillojnë ndihmën e tyre ushtarake për Kievin.

Së fundmi, në vend që të investohet më shumë fonde shtetërore në industrinë evropiane të mbrojtjes përmes procedurave të ngurta dhe të ngadalta të prokurimit publik, do të ishte më mirë të përmirësohej rregullimi i tregjeve industriale të mbrojtjes dhe të inkurajoheshin më shumë investime private – siç ndodhi me ndryshimin e fundit të rregullave të Bankës Evropiane të Investimeve për t’i lejuar asaj të japë hua ose të investojë indirekt në kompani.

Kjo do t’i jepte industrisë hapësirë për të pasur sukses.

Burimi: Financial Times

The post Rritja e shpenzimeve të mbrojtjes në 5% nuk e bën NATO-n më të fortë appeared first on Gazeta Si.

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në Fier ku një 30-vjeçar F. S. është shpallur në kërkim pasi dyshohet se ka kryer marrëdhënie seksuale me një 13-vjeçare.

Policia ka nisur procedim penal edhe për dy 15-vjeçarë, pasi gjithashtu janë të dyshuar se kanë kryer marrëdhënie seksuale me 13-vjeçaren.

The post Marrëdhënie seksuale me një 13-vjeçare, shpallet në kërkim 30-vjeçari. Procedim penal edhe për dy të mitur appeared first on Gazeta Si.