Dy vëllezër nga fshati Xhafzotaj i Durrësit janë shpallur në kërkim nga policia pasi dyshohet se, pas një konflikti për një parakalim në autostradë, kanë ndjekur një 35-vjeçar dhe kanë qëlluar me armë zjarri drejt makinës së tij.

Policia njofton se në vijim të veprimeve hetimore në lidhje me ngjarjen e ndodhur rreth orës 01:00 të datës 03.08.2025, në autostradën “Durrës-Tiranë”, ku u qëllua me armë zjarri në drejtim të automjetit me të cilin lëvizte shtetasi L. Sh., 35 vjeç, janë identifikuar dhe shpallur në kërkim shtetasit Emiliano dhe Elton Domi, vëllezër, të dy banues në fshatin Xhafzotaj.

Nga të shtënat u dëmtua 35-vjeçari, i cili është jashtë rrezikut për jetën ndërkohë, po punohet intensivisht për kapjen e dy shtetasve të shpallur në kërkim.

Njoftimi i policisë

“Qëlluan me armë zjarri, në drejtim të automjetit me të cilin lëvizte një 35-vjeçar, pas një konflikti për motive të dobëta me të, identifikohen dhe shpallen në kërkim 2 shtetas (vëllezër).

Në vijim të veprimeve hetimore në lidhje me ngjarjen e ndodhur rreth orës 01:00 të datës 03.08.2025, në autostradën “Durrës-Tiranë”, ku u qëllua me armë zjarri, në drejtim të automjetit me të cilin lëvizte shtetasi L. Sh., 35 vjeç, specialistët për Hetimin e Krimeve të Rënda të Drejtorisë Vendore të Policisë Durrës identifikuan dhe shpallën në kërkim shtetasit E. D., 46 vjeç dhe E. D., 40 vjeç, vëllezës, të dy banues në fshatin Xhafzotaj.

Nga hetimet e deritanishme dyshohet se pasi janë konfliktuar verbalisht, me 35-vjeçarin, për parakalimin me automjet, vëllezërit kanë qëlluar me armë zjarri, në drejtim të automjetit me të cilin lëvizte ai.

Nga të shtënat u dëmtua 35-vjeçari, i cili është jashtë rrezikut për jetën.

Punohet intensivisht për kapjen e 2 shtetasve të shpallur në kërkim.

Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë së Durrësit, për veprime të mëtejshme”, thuhet në njoftim./e.t

Nga Shpëtim Luku

Prej shumë vitesh më ka bërë përshtypje, dhe nuk jam i vetëm, ndikimi i emigrantëve shqiptarë gjatë kthimit të tyre në atdhe, sidomos gjatë verës. Kjo prani dy herë në vit, për Vitin e Ri dhe më theksuar gjatë sezonit të nxehtë, ka pasur ndikime të drejtpërdrejta në kursin e këmbimit të euros me lekun, por më tepër se kaq, ka qenë një test i vërtetë për kapacitetet infrastrukturore të vendit.

Rrugët tona, tashmë të ngushta, duken edhe më të pamjaftueshme për shkak të fluksit të makinave që vijnë nga jashtë. Aeroporti ndërkombëtar, që në vitet e para të dhënies me konçesion nisi të “zvogëlohej”, sot, në kohën kur udhëtimi me avion është bërë mënyra më e zakonshme e transportit për shqiptarët, duket krejtësisht i pamjaftueshëm.

Emigrantët, ndoshta pa qëllim, ekspozojnë me prezencën e tyre mungesën e vizionit afatgjatë dhe planifikimit strategjik të shtetit në lidhje me investimet publike. Këto investime, në dukje të mëdha, shpesh janë konceptuar duke marrë për bazë vetëm popullsinë rezidente në Shqipëri, pa llogaritur dinamikat reale të vendit, siç janë kthimet e përkohshme të emigrantëve apo rritja e ndjeshme e turizmit.

Tani që edhe turizmi ka marrë hov dhe Shqipëria është futur seriozisht në hartën e vendeve më të kërkuara për pushime verore, dobësitë infrastrukturore janë bërë edhe më të dukshme: rrugët janë të pamjaftueshme, portet dhe aeroportet nuk i përballojnë dot flukset, ndërsa infrastruktura për ujërat e zeza dhe ato të pijshëm është në gjendje problematike, sidomos në zonat turistike.

Duket, pra, se çdo investim publik bëhet për t’iu përshtatur situatës së krijuar, jo për t’i paraprirë asaj. Kjo mungesë vizioni është një nga pengesat më të mëdha për zhvillimin e qëndrueshëm të vendit.

Në vend që të jemi të përgatitur për të nesërmen, duket sikur gjithmonë kapemi në befasi nga e sotmja.

Teksa jemi në pikun e sezonit turistik, në pikën e kalimit kufitar të Qafë-Thanës dhe Kapshticës ka pasur një fluks udhëtarësh te cilët kanë hyrë në territorin e Shqipërisë për të kaluar pushimet.

Sipas të dhënave të fundit rezulton se në Kapshticë kanë hyrë 5204 ndërsa kanë dalë 4377 shtetas.
Ndërkohë në pikën kufitare të Qafë Thanës kanë hyrë 5495 shtetas, ndërsa kanë dalë 4385 të tjerë./kb

Kryeministri Edi Rama ka reaguar përmes një postimi në Facebook lidhur me vijimin e aksionit për lirimin e hapësirave publike në kryeqytet. Duke e cilësuar operacionin si të pandalshëm, Rama theksoi se puna po vijon “pa pushim”.

“Vazhdojmë, papushim”, shkruan Rama, duke lënë të kuptohet se pastrimi i hapësirave publike në Tiranë do të vijojë me të njëjtin ritëm dhe vendosmëri.

Në të njëjtin postim, kreu i qeverisë ka një mesazh edhe për ata që kritikojnë apo kundërshtojnë aksionin në rrjetet sociale:
“U lutemi komentatorëve që brenda mundësive të bëjnë ca durim, por edhe po s’mundën, i përshëndesim me mirëkuptim.”/E.T

Deputetja demokrate Jorida Tabaku ka shprehur shqetësimet e saj për situatën në bujqësinë shqiptare, duke e cilësuar rritjen e TVSH-së në 20% si një politikë të gabuar që ka sjellë informalitet dhe ka marginalizuar fermerët e vegjël. Ajo sugjeron që TVSH-ja të rikthehet në nivelet e mëparshme, 6% ose madje në 0%, për të ndihmuar ndjeshëm bujqësinë.

Në një video të postuar në rrjetet sociale, Tabaku theksoi se mbështetja për bujqësinë duhet të kalojë përtej granteve dhe skemave të shkëputura, duke përqendruar përpjekjet në politika tatimore që nxisin prodhimin vendas dhe fuqizojnë prodhuesit e vegjël. Ajo theksoi rëndësinë e lidhjes së këtyre prodhuesve me të mëdhenjtë për të garantuar konkurrueshmëri dhe për të krijuar një model ekonomik që funksionon.

Tabaku u shpreh se pa një rregullim të politikave tatimore dhe fiskale, fshati do të vazhdojë të vdesë, siç ka ndodhur deri më tani. Ajo përmendi se toka është pasuria më e madhe që ka Shqipëria dhe se ajo nuk po shfrytëzohet siç duhet. Përfundimisht, ajo paralajmëroi se nëse nuk ndërhyhet në mënyrë sistematike për të përmirësuar kushtet e bujqësisë, e ardhmja e fshatrave shqiptare do të jetë e errët./e.t

Nëse ka një ushqim që bashkon botën, ajo është pica. Por ndërsa versione të saj lulëzojnë në çdo cep të globit, nga Koreja në Kanada, nga Japonia në Brazil, një grup italianësh të përkushtuar po udhëtojnë fshehurazi për të zbuluar një të vërtetë të vetme: çfarë është me të vërtetë një picë e vërtetë?

Në një ditë përvëluese nën diellin e jugut të Italisë, fare pranë katakombeve të San Gennaros në Napoli, një grup kursantësh ndërkombëtarë janë mbledhur për një arsye të shenjtë, por jo fetare. Nga vende të ndryshme të botës, ata janë aspirantë pizzaioli (pjekës tradicionalë të picës italiane), që po përgatiten për provimin më të rëndësishëm të jetës së tyre: provimin për të fituar certifikatën e autenticitetit napolitan.

Përtej përbërësve: një ide, një mision, një certifikatë

Qendra e këtij misioni është Associazione Verace Pizza Napoletana (AVPN), themeluar në vitin 1984 për të “promovuar dhe mbrojtur” picën tradicionale napolitana, aq sa, falë saj, “arti i përgatitjes së picës napolitane” u shpall disa vite më parë trashëgimi kulturore e paprekshme nga UNESCO.

Pica napolitane ka vetëm dy versione të njohura: Margherita (domate, mozzarella dhe borzilok) dhe Marinara (domate, hudhër dhe rigon, pa djathë). Por bota moderne ka krijuar pafundësisht variante që do të tronditnin një tradicionalist: nga pica me djathë blu e mjaltë, deri te ajo me lëvore limoni nga Vesuvio. Megjithatë, siç ka rregulla për shampanjën dhe djathin Parmigiano, AVPN ka vendosur standarde për atë që mund të quhet “picë e mirëfilltë”.

Një akademi, një statut, një… statujë prej bronzi

Me shkollën e saj, panaire tregtare, gara dhe një statujë prej bronzi të picës jashtë selisë, AVPN është kthyer në një perandori autentikimi. Rregullat janë të qarta: pica duhet të jetë “e rrumbullakët”, me një koren të fryrë (por jo më shumë se 1–2 cm të lartë), pa flluska të mëdha apo njolla të djegura. Duhet të jetë e butë, elastike dhe të mund të paloset. Ndalohet përdorimi i petësit ose tepsisë. Dhe mbi të gjitha: pjekja nuk duhet të zgjasë më shumë se 90 sekonda dhe duhet të konsumohet brenda 10 minutave nga dalja nga furra.

Gjatë kursit intensiv në Napoli, kandidatët studiojnë gjithçka: nga fermentimi i brumit e përqindja e lagështirës, deri te përzgjedhja e përbërësve dhe vendosja e picës në furrë, një teknikë më e ndërlikuar nga ç’mund të duket. Në ditën e fundit, të nxehtë dhe emocionale, kursantët përgatiten për të prezantuar versionin e tyre të picës Margherita para emrave të mëdhenj si Gino Sorbillo dhe Paolo Surace.

Pica në rolin e agjentit sekret

Por historia nuk mbaron me diplomën. AVPN është gjithashtu një rrjet survejues, që dërgon herë pas here “agjentë të fshehtë të picës” për të kontrolluar restorantet që pretendojnë se shërbejnë picë napolitane. Në Japoni, një restorant në Osaka që mbante certifikatën pavarësisht se ishte përjashtuar nga organizata, u “vizitua” nga ekipi i AVPN, i shoqëruar nga një avokat, siç kujton me të qeshur zëvendëspresidenti Massimo Di Porzio.

Kjo luftë për autenticitetin ka gjithashtu një funksion kulturor dhe mitik. Karima Moyer-Nocchi, historiane ushqimi në Universitetin e Sienës, shpjegon se përmes këtij procesi, AVPN nuk ruan vetëm një traditën ajo e prodhon atë. “Krijon një rreth të brendshëm”, thotë ajo, “që e ngre picën në një përvojë pothuajse transcendentaliste”.

Nga 17 familje tek revolucioni shkencor i picës

AVPN lindi si një bashkim i 17 familjeve napolitane të picës që, të lodhura nga “klonet” e picës në stil fast-food, u bashkuan për të standardizuar recetën e vërtetë. Në vitin 1998, ata u bashkuan me Universitetin Parthenope të Napolit për të krijuar një observator të posaçëm për studimin socio-ekonomik dhe shkencor të picës. Çdo vit, pjekësit më të mirë mblidhen për të debatuar ndryshimet që mund të nevojiten në rregullat, për shembull në përmirësimin e miellit apo teknologjive të reja të pjekjes.

Por, siç pranon Di Porzio, pica nuk është një monument i ngrirë. Në vitin 2013, AVPN vendosi me shumë debat të lejojë edhe përdorimin e furrave elektrike, çka zemëroi shumë puristë. Dhe në vitin 2024, vetë Gino Sorbillo, një prej gjyqtarëve të AVPN, prezantoi me bujë një picë napolitane me ananas, në stil hawaiian. Disa e panë si provokim, të tjerë si tradhti, por Sorbillo këmbëngul: “Pica nuk ndalet. Ajo zhvillohet, ndryshon, mëson.”

Traditë në një det inovacionesh

Italia ka dhjetëra stile të picës përtej napolitanes, nga pizza fritta e skuqur në vaj, te ajo romane e krokantë me petë të hollë, te pizzonta e thellë nga Abruzzo apo variacionet e pan-pizzave. Por vetëm pica napolitane ka një organizatë botërore që mbron recetën e saj me fanatizëm.

Megjithatë, edhe në një epokë ku ndryshimi është normë, diçka mbetet e shenjtë: lidhja e picës me kulturën e Napolit. “Pica napolitane nuk është domosdoshmërisht më e mira në botë,” thotë Di Porzio. “Por është ajo që ka rrënjët më të thella kulturore. Është një aftësi që duhet mësuar dhe trashëguar.”/kb

Kreu i PD Sali Berisha e ka shfrenuar sot fantazinë, duke u shprehur se ministri i Jashtëm ka kërcënuar vëzhguesit ndërkombëtarë të ndryshojnë raportin e zgjedhjeve të 11 Majit.

Në një deklaratë për mediat, Berisha ka publikuar një letër, sipas tij të dërguar nga ministri i Jashtëm Igli Hasani ndaj përfaqësuesve të misioneve ndërkombëtare të vëzhgimit, që sipas tij përbën një presion të paprecedent ndaj tyre për të ndryshuar tonin kritik të raportit për zgjedhjet.

Letra, e datës 12 maj, është adresuar për Farah Karimi, koordinatore speciale e OSBE-së, si dhe për përfaqësues të misioneve të ODIHR-it, Parlamentit Europian dhe Këshillit të Europës, mes tyre Lamberto Zannier, Bjorn Soder, Simone Billi dhe Michael Gahler.

Sipas Berishës, në letrën e Hasanit theksohet “pritshmëria që raportet të pasqyrojnë me saktësi realitetet e vëzhguara në terren”, ndërsa ministri shpreh “shqetësim serioz” për paragrafin hyrës të deklaratës paraprake të vëzhguesve, të cilin e cilëson si “thellësisht negativ dhe të pabalancuar”./E.T

Kryeministri maqedonas, Hristijan Mickoski, tha se dënon thirrjet nacionaliste dhe ksenofobe kundër shqiptarëve gjatë një ndeshjeje të zhvilluar në Kumanovë.

Në fundjavë, gjatë ndeshjes mes Maqedonisë së Veriut dhe Rumanisë në basketboll u dëgjuan thirrje sikurse “shqiptar i mirë është shqiptar i vdekur”, “dhoma gazi për shqiptarët”, “Maqedoni e pastër”.

Në këtë ngjarje, që ishte ndeshja e parë e fazës së dytë të parakualifikimeve për Kupën e Botës 2027 në Katar, të pranishëm ishin edhe kryeministri maqedonas Hristijan Mickoski, zëvendëskryeministri Ivan Stoilkoviq dhe ministri i Punëve të Brendshme, Panço Toshkovski.

Mickoski gjatë një prononcimi për media më 4 gusht tha se edhe pse ishte i pranishëm në sallë, nuk i “vura re” tifozët që brohoritën këto thirrje, pasi tha se bëhet “fjalë për një grup të vogël njerëzish”.

“Dua ta shfrytëzoj këtë rast për t’iu bashkuar dënimit të nacionalizmit dhe ksenofobisë – së pari për atë që ndodhi gjatë ndeshjes së basketbollit ndërmjet Maqedonisë [së Veriut] dhe Rumanisë, e më pas për të dërguar një mesazh te të gjitha grupet e tifozëve: të mbështesin në mënyrë sportive, ta përkrahin ekipin e tyre dhe përfaqësuesen kombëtare të Maqedonisë”, tha Mickoski.

Ai tha se thirrjet kundër shqiptarëve “do të jetë objekt hetimi dhe sanksionesh, pa marrë parasysh nga vjen”. Prokuroria maqedonase ka nisur hetimet për këtë ngjarje.

“Dua të përsëris edhe një herë: e dënoj në mënyrë absolute brohoritjen e pazakontë dhe të papranueshme të disa individëve, të cilët nuk hasën në mbështetje nga asnjë prej të pranishmëve në sallë”, tha ai.

Kodi Penal i Maqedonisë së Veriut parasheh dënime për thirrjet raciste dhe gjuhën e urrejtjes në disa nene, ndërsa më i rëndësishmi është neni 319, i cili parashikon se kushdo që nxit ose përhap publikisht urrejtje, përçarje apo jotolerancë mbi baza racore, fetare, etnike apo kombëtare, dënohet me burgim nga një deri në pesë vjet./e.t

Fermerët e zonave të Frakullës dhe Kafarajt në Fier shprehin revoltën për situatën e vështirë ku gjenden, pasi shalqiri, kultura kryesore, ka mbetur pa shitur dhe po kalbet në ara.

Ata pohojnë jashtë kamerave se janë të braktisur nga shteti dhe përballen çdo vit me mungesën e shitjes në vend apo gjetjen e mundësive për eksportin e prodhimit.

Një pjesë e mirë e shalqinjve ka mbetur pa u mbledhur në ara, pasi mungon kërkesa në treg dhe çmimet janë tepër të ulëta.

Fermerëve u ofrohet vetëm 8 lekë për kilogram në shitje me shumicë – një çmim që, sipas tyre, nuk mbulon as kostot bazë të prodhimit.

Në kushtet kur çmimi është tej i ulët nën kosto, shumë fermerë e kanë lënë pa mbledhur prodhimin./e.t

Në vitin 1969, gjatë periudhës më të tensionuar të Luftës së Vietnamit, u zhvilluan bisedime të fshehta në Paris, në përpjekje për të gjetur një zgjidhje diplomatike për konfliktin që kishte nisur në mesin e viteve 1950 dhe ishte intensifikuar shumë gjatë viteve 1960. Këto bisedime u mbajtën në banesën e Jean Sainteny, një ndërmjetës francez me përvojë në negociatat me Vietnamin, duke u shndërruar në një hap kyç në tentativën për të ndalur luftën.

Në këto takime ishin të përfshirë Henry Kissinger, përfaqësuesi i Shteteve të Bashkuara, dhe Xuan Thuy, përfaqësuesi i Vietnamit Verior. Bisedimet kishin karakter shumë delikat dhe u mbajtën në mënyrë konfidenciale për të shmangur reagime të paparashikueshme dhe për të lehtësuar dialogun. Qëllimi kryesor ishte të arrihej një armëpushim dhe të fillonte procesi i tërheqjes së trupave amerikane nga Vietnami, si dhe një zgjidhje politike që do të garantonte paqen në rajon.

Megjithatë, këto negociata dështuan në fillim për shkak të dallimeve të mëdha në qëndrimet e palëve. Vietnami Verior kërkonte tërheqjen e plotë të forcave amerikane dhe ruajtjen e regjimit komunist në jug, ndërsa Shtetet e Bashkuara donin të siguronte mbrojtjen e qeverisë së Vietnamit Jugor dhe të shmangnin zgjerimin e ndikimit komunist në Azi.

Megjithatë, kjo ishte vetëm faza fillestare e bisedimeve që do të vazhdonin me ndërprerje për disa vite të tjera. Në vitin 1973, më saktësisht më 29 mars, Shtetet e Bashkuara njoftuan përfundimin e përfshirjes së tyre ushtarake në Vietnam, duke filluar tërheqjen e trupave në kuadër të marrëveshjes së armëpushimit të Parisit. Kjo marrëveshje, megjithatë, nuk solli një fund të menjëhershëm të luftës, pasi konfliktet midis forcave të Jugut dhe Veriorit vazhduan për edhe dy vjet më pas, deri në rënien e Saigonit në vitin 1975 dhe ribashkimin e Vietnamit nën kontroll komunist.

Pasojat e luftës për Shtetet e Bashkuara dhe botën:

Gjatë 10 viteve të përfshirjes ushtarake amerikane në Vietnam, 58,282 ushtarë amerikanë humbën jetën në këtë konflikt.

Përveç tyre, 303,644 ushtarë të tjerë u plagosën në fushat e betejës.

Lufta kishte kosto të mëdha jo vetëm në jetën njerëzore, por edhe në reputacionin dhe politikën e jashtme amerikane, duke shkaktuar protesta të gjera brenda vendit dhe duke ndikuar në perceptimin global të fuqisë së SHBA-së.

Ndërkohë, Vietnamit iu desh të përballej me pasojat e mëdha sociale dhe ekonomike, ndërsa të dy pjesët e vendit pësojnë transformime të thella pas përfundimit të konfliktit.

Në përmbledhje, bisedimet e fshehta në Paris në 1969 ishin një përpjekje e parë diplomatike e rëndësishme për t’i dhënë fund një konflikti që kishte kushtuar shumë jetë dhe burime, edhe pse nuk dhanë rezultate të menjëhershme. Ishin hapat e parë drejt një marrëveshjeje më të madhe që do të vinte disa vite më vonë dhe që shënoi fundin e përfshirjes ushtarake të SHBA-së në Luftën e Vietnamit.

Përgatiti: L.Veizi

Mbyllja e Agjencisë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) po shkakton tronditje serioze në sistemet shëndetësore të vendeve në zhvillim, teksa ekspertët paralajmërojnë se ndikimet e kësaj lëvizjeje mund të jenë fatale për miliona njerëz deri në fund të kësaj dekade.

Sipas një raporti të publikuar nga revista mjekësore The Lancet, ndihma ndërkombëtare e USAID ka kontribuar në shpëtimin e mbi 92 milionë jetëve gjatë 20 viteve të fundit, përmes programeve që luftojnë HIV/AIDS-in, malarien dhe sëmundjet infektive tek fëmijët. Por, ky progres është vënë në rrezik serioz pas vendimit të administratës së ish-presidentit Donald Trump për të ndërprerë deri në 80% të ndihmës humanitare ndërkombëtare, përmes një strukture të re të quajtur “Department of Government Efficiency” (DOGE).

Pasojat e këtij vendimi tashmë janë të dukshme në terren. Në Eswatini, një prej vendeve më të goditura, spitalet po mbyllen, furnizimet mjekësore janë drejt shterimit, dhe programet e parandalimit të HIV-it janë reduktuar në mënyrë drastike. Spitali “Miracle Campus”, dikur qendër shëndetësore model që trajtonte mbi 300 mijë pacientë në vit, sot ndodhet pranë mbylljes për shkak të mungesës së fondeve.

Zyrtarë të USAID dhe ekspertë të shëndetit publik në nivel ndërkombëtar shprehen se mungesa e financimit mund të rikthejë sëmundje të rrezikshme në forma më agresive dhe të pamenaxhueshme. Ata paralajmërojnë se vendet me burime të kufizuara nuk kanë kapacitetet e nevojshme për të përballuar një krizë të tillë shëndetësore.

“Ndërprerja e ndihmës nuk është vetëm një akt politik është një çështje që ndan jetën nga vdekja për miliona njerëz,” thuhet në raportin e The Lancet.

Aktualisht, Kongresi amerikan po shqyrton mundësinë e rivendosjes së një pjese të financimeve për programin PEPFAR një nga iniciativat më të suksesshme të USAID në luftën kundër HIV/AIDS, por mbështetja për programet e tjera shëndetësore mbetet e paqartë.

Ndërkohë, mijëra punonjës humanitarë janë detyruar të braktisin terrenin, dhe tonelata me pajisje e medikamente qëndrojnë të bllokuara në magazina, pa mundësi shpërndarjeje tek ata që kanë më shumë nevojë./e.t

Këshilli do të merret me planet mbrojtëse dhe do të përmirësojë aftësitë e forcave të armatosura të Iranit dhe do të kryesohet nga Presidenti Masoud Pezeshkian.

Vendimi i Iranit vjen pas një lufte ajrore 12-ditore nga Izraeli dhe SHBA-të në qershor.

Në orët e para të 13 qershorit, shpërthime goditën Teheranin ndërsa Izraeli kreu një sulm të madh ndaj kapaciteteve të tij bërthamore.

Irani kërcënoi se do të hakmerrej dhe u kundërpërgjigj shpejt me një sulm raketash.

Dhe më pas, më 22 qershor, Amerika hyri në konflikt dhe Donald Trump njoftoi se forcat amerikane kishin goditur tre lokacione bërthamore iraniane në një “sulm shumë të suksesshëm”.

MegjithatëQ lufta nuk zgjati shumë, pasi më 24 qershor u shpall armëpushimi. Që prej atëherë nuk ka pasur sulme nga asnjë palë./e.t

Një ngjarje e rëndë është regjistruar ditën e sotme në fshatin Menkulas të Devollit, ku një mjet bujqësor tip zetor ka dalë nga rruga dhe është përmbysur, duke zënë poshtë drejtuesin e tij.

Sipas informacioneve paraprake, viktima e mundshme është një 75-vjeçar, i cili ndodhej vetëm në momentin e aksidentit. Dyshohet se plagosjet janë fatale, ndërsa autoritetet nuk kanë konfirmuar ende zyrtarisht nëse ai ka ndërruar jetë.

Policia ndodhet në vendngjarje dhe ka nisur hetimet për të zbardhur shkaqet dhe rrethanat e aksidentit. Paraprakisht mendohet se zetori ka humbur kontrollin në një terren të vështirë dhe është përmbysur në një kthesë.

Pritet që grupi hetimor të kryejë veprimet e mëtejshme dhe të konfirmojë identitetin dhe gjendjen e saktë të të moshuarit./e.t

Nga Halil Matoshi

1.

Thirrjet fashiste të maqedonëve sllavë kundër shqiptarëve në nji lojë sportive në Kumanovë, janë vula e fshehun e klerofashizmit të VMRO-së dhe Mickovskit, i pranishëm personalisht në këtë shfaqje fashiste!

Janë nënvetëdija e zâshme e tyne!

Frika që ata kanë mbjellun për tjetrin/tjetren (shqiptarët) âsht e përmasave fashiste.

2.

Shqiptarët, shtetas të Maqedonisë së Veriut, e kanë mbrojtë shtetin e ri nga shpërbamja, tue mbështetë Marrëveshjen historike të Ohrit e tue e bâ shtetin e përbashkët pjesë të NATOs, megjithithë idetë shtetomdhaja bullgare, greke e serbe për coptimin e FYROM.

3.

Porse, faktori politik shqiptar i detronizuem nga Albin Kurti (që vet, âsht në thelb kundër shteteve të reja shumëetnike e shumëkulturore në Ballkanin Perëndimor!?) âsht tue u përplitin si pula pa kry, derisa “Lideri Suprem” Kurti nuk po bâhet i gjallë, ngase fuqia e tij politike âsht në ramje të lirë edhe në Kosovë!

Shqiptarët albinista fodull, në Maqedoninë e Veriut që shajnë e pështyjnë shqiptarët e Kosovës që kundërshtojnë autoritarizmin dhe paligjësinë e Kurtit, nuk po guxojnë as me u reagu maqedonëve sllavë, sepse druejn se u kthen shpinën “Baba Albin”, i katandusun në projektet avetine nacionaliste të shekullit 19 dhe i arratisun në izolim ndërkombëtar!

4.

Çfar trishtimi kur sheh gojëkyçunin Kurti se si nuk guxon me i bâ ciu Muckovskit!?

Athue për arsy të pazareve me “strujë” apo instruksioneve dhe agjendave konspirative!?

Çfarë mjerimi kur sheh shqiptarë të poshtnuem që i udhëheq Dejona Mihali, të ciles i interesojnë aleancat antiamerikane dhe ato energjetike parasecilit interes të shqiptarëve!?

Sa për Albin Kurtin ai âsht i humbun në konspiracion antikapitalist dhe abtiamerikan, ai nuk ka mâ asnji qëllim final, ai nuk di ku po e çon anijen që e drejton e cila, ia ka lshu ujin!

Ai po lufton për mbijetesën e vet politike jo për ide të mëdha shqiptare!/e.t

Në një skenë që po qarkullon me shpejtësi në rrjetet sociale, Dua Lipa është përballur me një moment të pakëndshëm në “Sunny Hill Festival”.

Teksa ndodhej në zonën VIP duke përshëndetur fansat, ajo pranoi të firmoste vetëm një bluzë – një kufi që e bëri të qartë me gjeste dhe qëndrim.

Por një person në turmë nuk e respektoi këtë vendim dhe i hodhi një tjetër bluzë nga poshtë, e cila përfundoi drejtpërdrejt në fytyrën e saj.

Reagimi i Duas ishte i menjëhershëm: ajo e ktheu bluzën mbrapsht, pa e firmosur dhe pa asnjë kompromis.

Ky veprim i saj është pritur me shumë mbështetje në TikTok dhe rrjetet sociale, ku ndjekësit e kanë lavdëruar për vendosmërinë dhe respektin ndaj vetes.

“Respekti bëhet me respekt”, “As nuk e pyeti fare”, “Ashtu duhej të bënte. Lërini njerëzit rehat”, janë disa nga komentet që dominojnë në video.

Ky episod tregon edhe njëherë se, përveçse një yll botëror, Dua Lipa është një person që nuk lejon të shkelet kufiri personal – as në skenë, as jashtë saj./kb

@tomaszkirsch When someone ask me why I love Dua! She’s an icon !!!! Guyys plsss more respect for artists #dualipa #sunnyhillfestival ♬ Jet2 Advert – A7-BBH | MAN

Autoriteti Italian i Konkurrencës ka gjobitur me 1 milion euro gjigantin kinez të modës Shein, për pretendime mashtruese mbi ndikimin mjedisor të produkteve të saj.

Gjobitja u vendos ndaj kompanisë Infinite Styles Services CO. Limited, e cila operon faqen evropiane të Shein, pas një hetimi të nisur në shtator të vitit të kaluar për “greenwashing” — praktikë që konsiston në reklamimin e rremë të produkteve si të qëndrueshme për mjedisin.

Sipas AGCM, pretendimet e Shein në lidhje me qëndrueshmërinë mjedisore dhe përgjegjësinë sociale ishin “shpesh të paqarta, të përgjithshme dhe të ekzagjeruara, dhe në raste të tjera mashtruese ose të paplota”.

Në deklaratën e saj, autoriteti theksoi se vendimi u ndikua edhe nga “detyrimi i shtuar për kujdes” që bie mbi Shein për shkak të aktivitetit të saj në një sektor të ndotës dhe me praktika të prodhimit jashtëzakonisht ndotëse.

Shein ende nuk ka dhënë një reagim zyrtar, por kur hetimi u hap vitin e kaluar, kompania kishte deklaruar se ishte “gati të bashkëpunonte hapur me autoritetet italiane dhe të ofronte mbështetjen dhe informacionin e nevojshëm për çdo hetim”.

Ky vendim shënon një tjetër përballje të rreptë të autoriteteve evropiane me gjigantët e tregtisë online për praktika mashtruese, veçanërisht në lidhje me çështjet e mjedisit dhe konsumatorit./kb

Avokati i Ilir Metës, Kujtim Cakrani, është paraqitur këtë të hënë në SPAK, për të qenë prezent gjatë komunikimit të akuzës ndaj Ilir Metës.

Por, në një moment, ndërsa hyntë në SPAK, ai ka përshëndetur si nazist.

“Fyhreri përshëndeste kështu”, tha ai, pa shpjeguar pse e bëri një përshëndetje të tillë./e.t

Në vitin 1992, babai i tij hipi në një gomone nga Shqipëria në kërkim të një të ardhmeje për familjen e tij. Fillimisht zbarkuan në Pulia, pastaj u nisën drejt Savignos. Aty i çoi puna, e gjetur falë fjalës së gojës.

“Në vitin ’95 mbërritëm edhe unë dhe nëna ime, unë nuk kisha mbushur ende tre vjeç. Italia dhe Bolonja janë shtëpia ime, por për të ndërtuar të ardhmen time, më është dashur të largohem jashtë vendit. Shumë paragjykime dhe shumë pak mundësi për ne të rinjtë. Nëse e quajnë ‘ikje të trurit’, ka një arsye”.

Dy herë i detyruar të emigrojë

Historia e Eriseld Zenelit, 33 vjeç, është historia e një emigrimi të dyfishtë. Nga Shqipëria në Bolonjë dhe nga Bolonja në Luksemburg, ku sot punon për Parlamentin Evropian.

“Do të doja t’i ktheja Italisë atë që më ka dhënë në arsim duke qëndruar në Bolonjë, por nuk ishte e mundur. Tani e bëj nga Luksemburgu, ku jam punësuar në përfaqësim të Italisë”.

Për Zenelin, Italia është vendi i tij; Shqipëria është thjesht rrënja e familjes dhe gjuha amtare. Mbërriti në Savigno kur ishte ende fëmijë, aty bëri shkollën fillore dhe të mesme, u diplomua në “Rosa Luxemburg”, ndërsa prindërit e tij, me sakrifica të mëdha, blenë një apartament të vogël në Monteveglio.

Nga punëtor i thjeshtë në master me notën maksimale

“Nuk kam ndjekur rrugën klasike – tregon Zeneli –: pas diplomës shkollore fillova punë si nëpunës, sepse familja ime ishte e varfër dhe nuk mund ta përballonte universitetin”.
Pas disa vitesh kursen para dhe, duke punuar, regjistrohet në Shkencat e Edukimit. Më pas kryen një master në Psikologjinë e organizatave, të cilin e përfundon me rezultate të shkëlqyera.

“Pastaj kërkova një punë tjetër dhe u punësova si kapotren për Trenitalia. Punoja në trenat Frecciarossa për tre vite dhe arrita të blej një shtëpi në Bolonjë në vitin 2021, por kuptova se nuk do të kisha më shumë mundësi për të ecur përpara”.
Ai e përmbledh situatën në dy fjali:

“Italia nuk i vlerëson dhe nuk i mban talentet e reja. Dhe unë, me atë emër, mbiemër dhe vendlindje në dokumente, hasa shumë dyer të mbyllura”.

Paragjykimet dhe “ndryshimi i emrit” për vëllain

Edhe në Bolonjë paragjykimet ishin të forta.

“Gjithmonë më kanë parë si të huajin, sidomos në vitet e para në Savigno. U bë më mirë në gjimnaz, por kur kërkoja punë, mjaftonte të shihnin emrin tim dhe më stigmatizonin”.
Për këtë arsye, kur lindi vëllai i tij gjashtë vite më vonë në Bolonjë, Zeneli këmbënguli që prindërit ta quanin Giulio.

“Do të kishte në dokumente qytetin e Bolonjës, një emër italian dhe një mbiemër që mund të maskohej. Nuk doja të kalonte atë që kalova unë”.

Nga treni në Parlamentin Evropian

Pas disa vitesh punë të lodhshme, Zeneli vendosi të lërë vendin e sigurt të punës dhe në vitin 2022 aplikoi për një praktikë në Parlamentin Evropian, që ofrohej për të diplomuarit me rezultate të shkëlqyera.

“Bëra 7 muaj praktikë dhe pastaj më ofruan një vend pune të përhershëm. Sot punoj në departamentin e personelit të Parlamentit Evropian në Luksemburg. Në Itali do të përballesha gjatë me një punë të pasigurt dhe të paguar pak; këtu paguajnë mirë dhe të lejojnë të ecësh përpara, edhe pa një sfond të pasur familjar.

Unë, djali i një shoferi kamioni që erdhi me gomone dhe i një amvise, sot punoj këtu dhe nuk përjetoj paragjykime. Në Luksemburg nuk e kam ndier kurrë peshën e origjinës sime, nuk ndihem më i huaj. Gjykohesh vetëm nga puna që bën: nëse e bën mirë, përparon; nëse jo, bie poshtë”.

Një histori që frymëzon

Një postim i tij në rrjetet sociale, ku tregon historinë e jetës së tij me një foto si fëmijë në Shqipëri dhe një tjetër në moshën 33-vjeçare ulur në Parlamentin Evropian, po bëhet viral në Itali dhe Evropë. Në të, Zeneli rrëfen rrugën e tij të vështirë dhe u bën thirrje të rinjve të mos dorëzohen.

Por shpreh edhe një reflektim të hidhur për Italinë:

“Kjo përvojë përfaqëson realitetin e një brezi të tërë që e do Italinë, por shpesh është i detyruar të largohet për t’u realizuar. Një fenomen që, edhe pse i heshtur, ka një kosto shumë të madhe për vendin tonë”.

Ai e thotë hapur:

“Italia të përgatit shumë mirë, jashtë vendit të hapin dyert, por pastaj nuk të mban pranë, edhe kur ti do t’i ktheje diçka nga ajo që të ka dhënë”.

Dhe për Bolonjën?

“E dua shumë, por është njësoj si vendi. Do të doja të takoja kryetarin e bashkisë Lepore dhe t’i tregoja historinë time për të dhënë një kontribut, nëse ai do ta dëshirojë”.

Corriere della Sera

Një ngjarje e rëndë ndodhi gjatë një ndeshjeje futbolli në qytetin Klupci, pranë Loznicës në perëndim të Beogradit, ku rrufeja goditi fushën në mes të stuhisë.

Ndeshja po zhvillohej midis ekipit vendas Radnicki nga Klupci dhe Cerit nga Petkovica. Si pasojë e goditjes së rrufesë, 11 lojtarë u plagosën.

Ngjarje të ngjashme janë raportuar edhe në vende të tjera. Të shtunën në Republikën Çeke, në qytetin Opava, rrufeja goditi gjatë një stërvitjeje futbolli për fëmijë. Një fëmijë u shtrua në spital në gjendje të rëndë, ndërsa shtatë fëmijë të tjerë dhe një i rritur pësuan lëndime të lehta.

Autoritetet lokale u bëjnë thirrje ekipeve sportive që të jenë jashtëzakonisht të kujdesshme gjatë motit të keq dhe të ndalojnë çdo aktivitet në fushë sapo të shfaqen shenja të stuhisë./E.T

Ekzekutimet nga një regjim hakmarrës në Teheran po shtohen me ritme alarmante. Perëndimi duhet të ndjekë një strategji tjetër.

Simon Tisdall

Varja është metoda e preferuar e ekzekutimit në Iran, ndonëse gurëzimi dhe kryqëzimi ofrojnë opsione të tjera për një teokraci gjithmonë e etur për hakmarrje. Vdekja përmes varjes nuk është domosdoshmërisht e shpejtë. Mbytja dhe ngulfatja mund të zgjasin disa minuta. OKB-ja raporton se mbi 600 persona janë ekzekutuar gjyqësisht vetëm këtë vit. Irani ka më shumë ekzekutime për frymë se çdo vend tjetër në botë. Që prej sulmeve të SHBA-së dhe Izraelit në qershor, numri i viktimave që janë disidentë politikë është rritur.

Pesëdhjetë ditë pas këtyre sulmeve të paligjshme ajrore dhe me raketa të ndërmarra nga presidenti amerikan Donald Trump dhe lideri izraelit Benjamin Netanyahu, nuk ka pasur asgjë pozitive – përkundrazi. Ndërsa ata mburren për një “sukses që ndryshon botën”, objektivat nuk janë arritur. Objektet bërthamore iraniane nuk u shkatërruan siç pretendoi Trump. Teherani nuk ka braktisur pasurimin e uraniumit. Regjimi nuk ra, ndonëse Netanyahu bëri thirrje për kryengritje. Përkundrazi, udhëheqësi suprem Ayatollah Ali Khamenei është bërë më sfidues. Ai ka nisur një shtypje të re ndaj kundërshtarëve – dhe ekzekutimet janë pasojë direkte e kësaj.

Duke dënuar varjen fundjavën e kaluar të të burgosurve politikë Behrouz Ehsani dhe Mehdi Hassani, Amnesty International e lidhi fatin e tyre me sulmet e SHBA-së dhe Izraelit. Të arrestuar në vitin 2022, ata u akuzuan për rebelim dhe “armiqësi ndaj Zotit”. U torturuan, u detyruan të nënshkruajnë rrëfime dhe u dënuan vitin e kaluar pas një gjyqi që zgjati pesë minuta. Vendimi për t’i ekzekutuar tani, tha Amnesty, “thekson përdorimin e pamëshirshëm të dënimit me vdekje nga autoritetet si mjet shtypjeje politike në kohë krize kombëtare për të shtypur mospajtimin dhe për të përhapur frikë”.

Qindra janë arrestuar që nga qershori në një fushatë të regjimit për të zbuluar spiunë dhe bashkëpunëtorë, të vërtetë apo të imagjinuar. Dështimet e theksuara të inteligjencës që lejuan, për shembull, Izraelin të lokalizojë dhe të bombardojë një mbledhje të këshillit kombëtar të sigurisë – duke plagosur presidentin iranian Masoud Pezeshkian – nuk u atribuohen zyrtarisht paaftësisë, por “kolaboratorëve të brendshëm”. Parlamenti iranian po shqyrton zgjerimin e përdorimit të dënimit me vdekje. Deri në 60 të burgosur politikë përballen me ekzekutim.

Kjo reagim tipikisht i ashpër nga klerikët radikalë përreth Khamenei-t, gjyqësori dhe Gardat Revolucionare ndodhi pavarësisht një vale ndjenjash patriotike pas sulmeve, të cilat raportohet se kanë vrarë të paktën 935 persona – shumica civilë – dhe kanë plagosur më shumë se 5,000. Duke intensifikuar shtypjen, regjimi humbi një mundësi për të kanalizuar zemërimin popullor – jo më pak edhe kundër Britanisë dhe qeverive evropiane që mbyllën sytë.

Veprimet e SHBA-së dhe Izraelit kanë pasur edhe pasoja të tjera të gjera e negative. Sulmet shkelën Kartën e OKB-së dhe të drejtën ndërkombëtare, siç theksoi grupi Brics i vendeve të “jugut global”. Teherani pezulloi inspektimet bërthamore të OKB-së. Ato përkeqësuan ndarjet SHBA–Europë. Dhe, ironikisht, rritën mundësinë që Irani të ndërtojë një bombë për vetëmbrojtje.

Irani insiston se nuk zotëron dhe nuk dëshiron armë bërthamore. Përkundër reputacionit të Izraelit në fushën e inteligjencës, as Netanyahu e askush tjetër nuk ka ofruar prova për të kundërtën. Vendimi për të sulmuar u bazua në një hamendësim, i nxitur nga frika dhe urrejtja. Ai shkaktoi dëme fizike serioze, por nuk ndryshoi mendësitë. Irani mbetet i vendosur të vazhdojë pasurimin e uraniumit për qëllime civile. Bombardimet ishin një dështim. Kërcënimi i zemëruar i Trump për të goditur përsëri është një pranim i kësaj dështimi.

Ajo që arriti ky akt i papërgjegjshëm agresioni ishte të inkurajojë shtete të papërgjegjshme, si Rusia, të besojnë se edhe ata mund të sulmojnë vende të tjera pa pasoja. Ai përforcoi bindjen në qarqet qeverisëse iraniane – dhe jo vetëm mes fraksioneve më radikale – se Perëndimi nuk është i besueshëm dhe se duhet një aleancë më e ngushtë me Kinën. Ai forcoi dorën e radikalëve, të cilët përkrahin luftërat përmes përfaqësuesve në rajon dhe operacionet e fshehta, të dokumentuara së fundmi, kundër Britanisë – duke thelluar statusin e Iranit si një “shtet i përjashtuar”.

Në një kuptim historik, Irani ishte dhe mbetet një tragjedi e shmangshme – një nga gabimet më të mëdha gjeostrategjike të Perëndimit. Mbështetja e pamend ndaj shahut ndihmoi në nxitjen e revolucionit të vitit 1979. Rritja në pushtet e klerikëve konservatorë, që nuk ishte e pashmangshme, së bashku me armiqësinë e vazhdueshme e të palogjikshme të SHBA-së – e ushqyer nga kujtimet e rrethimit poshtërues të ambasadës në Teheran – e bënë ndarjen të përhershme. Europa u përpoq dhe dështoi të ndjekë një rrugë të mesme. Në vitin 2018, Trump u tërhoq nga marrëveshja bërthamore e ratifikuar nga SHBA, OKB dhe BE, dhe rivendosi sanksione. Kjo ishte ndër gabimet më të rënda që na çoi drejt ngërçit të sotëm. Me udhëheqës më të mençur, gjithçka mund të kishte qenë ndryshe.

Të gjitha palët në këtë konflikt duhet të studiojnë filozofin francez të Iluminizmit, Charles de Secondat, baronin de Montesquieu, një kundërshtar të tiranisë në të gjitha format e saj. Në veprën e tij më të shitur të vitit 1721, Letra Persiane, shkruar më shumë se 300 vjet më parë, ai jep një paralajmërim mbresëlënës dhe profetik për atë që në atë kohë ishin armë imagjinare të shkatërrimit në masë. “Ti thua se ke frikë se mos zbulohet ndonjë mënyrë shkatërrimi më mizore se ato që përdoren tani,” shkruan udhëtari imagjinar persian Usbek një miku të tij. “Nëse një shpikje kaq fatale do të bëhej realitet, ajo shumë shpejt do të ndalohej nga ligji ndërkombëtar. Me pëlqimin unanim të çdo vendi, zbulimi do të fshihej.”

Në një kuptim, parashikimi optimist i Usbek-ut doli i saktë – armët bërthamore janë të ndaluara. Por jo “çdo vend” e respekton këtë ndalim. Nëse SHBA dhe Izraeli janë vërtet të sinqertë në përpjekjen për ta penguar Iranin të pajiset me bombë bërthamore, ata duhet të japin shembull: të reduktojnë dhe, në fund, të eliminojnë arsenalet e tyre bërthamore. Duhet të ndalojnë së kërcënuari me sulme të reja. Dhe duhet të mbështesin bisedimet për një marrëveshje rajonale për çarmatimin bërthamor, siç është propozuar nga ish-ministri i jashtëm iranian Mohammad Javad Zarif.

Vetëm atëherë, ndoshta, Teherani do të dalë nga izolimi. Vetëm atëherë, ndoshta, udhëheqësit e tij paranojakë do të ndalojnë së varuri njerëz të pafajshëm.

*Simon Tisdall është komentator për çështjet e jashtme në Guardian/ Përgatiti për botim: L.Veizi