Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Yesterday — 13 July 2025Main stream

‘Përvëlohet’ Mbretëria e Bashkuar/ Vendi përfshihet nga vala e tretë e të nxehtit

12 July 2025 at 23:26

Mbretëria e Bashkuar po përballet me valën e saj të tretë të të nxehtit për këtë vit, e cila pritet të arrijë kulmin të shtunën, me temperatura që mund të shkojnë deri në 34°C në zona si Midlands dhe Uellsi Jugor. Temperaturat kanë arritur rekorde të reja për vitin 2025 edhe në Skoci dhe Uells, ku termometri shënoi përkatësisht 29.2°C dhe 32.7°C.

Sipas autoriteteve britanike, kjo valë të nxehti përfshin pothuajse të gjithë vendin, përfshirë edhe zona që zakonisht nuk përjetojnë temperatura të tilla si Ishujt Perëndimorë të Skocisë, ku Stornoëay pritet të shënojë një maksimum prej 24°C – një rekord për dekadën e fundit.

Alarme portokalli për rrezik shëndetësor janë lëshuar për pjesë të mëdha të Anglisë jugore, Midlands dhe East Anglia, të vlefshme deri të hënën në orën 09:00. Autoritetet paralajmërojnë se kushtet e motit mund të ndikojnë në shëndetin e të gjithë popullatës, veçanërisht tek grupet vulnerabël si të moshuarit, fëmijët dhe personat me probleme kardiovaskulare apo respiratore.

Në disa zona është vendosur ndalim për përdorimin e tubave të ujit për të kufizuar konsumin e ujit, ndërsa paralajmërime për rrezik zjarresh janë lëshuar në Skoci dhe Irlandën e Veriut, për shkak të kushteve shumë të thata dhe temperaturave të larta.

Shërbimi Shëndetësor Kombëtar (NHS) dhe Agjencia për Sigurinë Shëndetësore në Mbretërinë e Bashkuar (UKHSA) kanë theksuar nevojën për masa paraprake: qëndrimi në ambiente të freskëta, pirja e shumë ujit, përdorimi i rrobave të lehta dhe shmangia e ekspozimit të gjatë në diell gjatë mesditës.

Po ashtu, priten vonesa në transportin publik për shkak të mbinxehjes së infrastrukturës dhe ngarkesës në rrugë dhe linjat hekurudhore.

Kjo është një prej valëve më të gjata dhe më intensive të të nxehtit që ka përfshirë Britaninë këtë vit, dhe autoritetet u bëjnë thirrje qytetarëve të tregojnë kujdes dhe solidaritet, duke kontrolluar të afërmit dhe fqinjët e moshuar gjatë këtyre ditëve kritike.

Superliga, ndryshime për titullin. Pas 4 fazave, pikët përgjysmohen/ Tahiri: Të shtohen 2 ekipe, kampionati të mbahet vitin tjetër

12 July 2025 at 23:15

Formula e superligës do të ketë ndryshime për titullin. Në mbledhjen e sotme në FSHF me drejtuesit e elitës së futbollit u konfirmuan ndryshimet e reja.

Trajneri Ledjo Pano tha per programin ‘Botërori i vogël’ se mbajtja e ndeshjeve në ‘Air Albania’ është diçka pozitive, gjithashtu edhe përgjysmimi i pikëve është më mirë sesa zerimi i tyre, siç funksiononte më parë.

“Belgjika e ka me 6 ekipe, katër janë pak. Që të ndryshosh formatin minimumi duhet të ketë 14 ekipe e sipër. Nëse e bën me play off është diçka tjetër. Ndeshjet në Air Albania është diçka pozitive.

Përgjysimi i pikëve, është gjysma e së keqes nga zerimi I tyre. Ecuria gjhatë gjithë kampionatit nxjerr ekipin final. Përderisa përghjysmohen pikët do të luhet mes njëri tjetrit.”

Trajneri Ermal Tahiri u shpreh se do të ishte më mirë që të shtoheshin ekipe të tjera dhe kampionati të bëhet vitin tjetër me 12 ekipe në katër faza.

“Të shtosh dy ekipe dhe viti tjetër të bëhet një kampionat me 12 ekipe në 4 fazë. E ke të kompletuar sepse nëse të gjitha klubet e tjera të botës, si Juventusi me 22 ekipe ato bëhen 5 të parat 5 të dyta për në Europë dhe 5 të tjerat hyjnë në grupe për të luajtur. Nga vendi i fundit deri në vendin e 16 luajnë play off prapë nga fillimi siç e ka Greqia. Ai që është për në UEFA luan nga 8a te 5a.” / abcnews.al

Bisedimet mes Izraelit dhe Hamasit në prag të dështimit, rriten tensionet në Doha

12 July 2025 at 23:05

Bisedimet për një marrëveshje armëpushimi mes Izraelit dhe Hamasit në Doha po shkojnë drejt dështimit, sipas zyrtarëve palestinezë të përfshirë në proces. Ata thonë se delegacioni izraelit nuk ka mandat të plotë negociues dhe po përdor bisedimet për përfitime politike gjatë vizitës së kryeministrit Netanyahu në SHBA.

Çështjet kryesore që po bllokojnë marrëveshjen janë mënyra e shpërndarjes së ndihmave humanitare dhe tërheqja ushtarake nga Gaza. Hamasi kërkon që ndihmat të shpërndahen nga OKB-ja, ndërsa Izraeli propozon një mekanizëm të mbikëqyrur nga fondacione të mbështetura nga SHBA. Ndërkohë, ndryshimet e papritura në propozimin izraelit për zonat neutrale dhe prania e vazhdueshme ushtarake në Gaza janë cilësuar nga Hamasi si shkelje e besimit.

Për më tepër, planet për ngritjen e një kampi gjigant për palestinezët në Rafah kanë nxitur akuza për zhvendosje të detyruar. Ndërmjetësit paralajmërojnë se pa ndërhyrjen e menjëhershme të SHBA-ve, bisedimet mund të shemben plotësisht, duke përkeqësuar krizën humanitare në Gaza, ku deri tani janë vrarë mbi 57,800 palestinezë. / abcnews.al

Sulm masiv rus ndaj Ukrainës, Polonia ngre avionët luftarakë në ajër

12 July 2025 at 22:38

Polonia dhe vendet aleate kanë ngritur gjatë natës avionët e tyre luftarakë, pas një sulmi të fuqishëm nga forcat ruse ndaj Ukrainës.

Lajmi u bë i ditur në platformën X nga Komanda Operative e Forcave të Armatosura të Polonisë, siç raporton Rbc-Ukraina.

“Për shkak të aktivitetit të aviacionit rus me rreze të gjatë veprimi, i cili po godet objektiva, veçanërisht në Ukrainën Perëndimore, forcat ajrore polake dhe ato aleate kanë nisur operacione në hapësirën ajrore të Polonisë”, thuhet në deklaratë.

Gjithashtu, sistemet tokësore të mbrojtjes ajrore dhe ato të zbulimit radar janë vënë në gjendje të lartë gatishmërie.

“Masat e ndërmarra synojnë të garantojnë sigurinë në zonat që kufizohen me rajonet e kërcënuara”, thuhet në njoftim. / abcnews.al

Izraeli sulmon qendrën e shpërndarjes së ndihmave në Gaza, të paktën 59 të vrarë

12 July 2025 at 22:16

Të paktën 59 palestinezë janë vrarë në Gaza pasi ushtria izraelite hapi zjarr pranë një qendre shpërndarjeje ndihmash në Rafah dhe ndërmori sulme ajrore në zona të ndryshme të territorit.

Kryqi i Kuq, i cili operon një spital në qytetin jugor të Rafahut, bëri të ditur se 25 persona u shpallën të vdekur sapo mbërritën në spital, ndërsa gjashtë të tjerë humbën jetën pas shtrimit. Gjithashtu, sipas deklaratës, spitali pranoi 132 pacientë me plagë të shkaktuara nga armë zjarri.

“Shumica dërrmuese e pacientëve kanë pësuar plagë nga të shtënat. Të gjithë personat që ishin të vetëdijshëm pohuan se ishin duke tentuar të merrnin ushqim në një qendër shpërndarjeje ndihmash”, thuhet në njoftimin e Kryqit të Kuq.

Organizata theksoi se ky incident përbën fluksin më të madh të viktimave që prej hapjes së spitalit në maj të vitit të kaluar.

Ushtria izraelite (IDF) konfirmoi se kishte qëlluar “të shtëna paralajmëruese” në afërsi të qendrës së ndihmave, por tha se “nuk është në dijeni për persona të lënduar” si pasojë e këtij veprimi.

Në një deklaratë zyrtare, IDF tha: “Më herët sot, disa persona të dyshuar u panë duke iu afruar trupave të IDF që po operonin në zonën e Rafahut, duke përbërë një kërcënim për to, qindra metra larg qendrës së shpërndarjes së ndihmave.”

“Trupat e IDF ndërhynë për të parandaluar afrimin dhe qëlluan të shtëna paralajmëruese.”

Ngjarja ka ngritur sërish shqetësime të mëdha për sigurinë e civilëve në Gaza dhe për pengesat në shpërndarjen e ndihmave humanitare në një zonë tashmë të rënduar nga kriza e vazhdueshme humanitare. / abcnews.al

Presidenti Begaj në Ohër: Faktori shqiptar në RMV, urë lidhëse dhe garanci për progresin e marrëdhënieve

12 July 2025 at 21:53

Presidenti Bajram Begaj vizitoi Ohërin, ku u takua me Presidenten Siljanovska-Davkova për të diskutuar bashkëpunimin bilateral mes Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut. Në këtë takim u theksua rëndësia e integrimit europian dhe nevoja për projekte të përbashkëta që sjellin vlerë për qytetarët e të dy vendeve.

Presidenti Begaj nënvizoi rolin kyç të faktorëve shqiptarë në Maqedoninë e Veriut, duke i cilësuar ata si urë lidhëse dhe garanci për zhvillimin e marrëdhënieve të qëndrueshme dhe progresive mes dy vendeve.

“Në Ohër për një vizitë njëditore, me ftesë të Presidentes Siljanovska-Davkova. Folëm për bashkëpunimin bilateral, rajonal dhe integrimin europian. Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut ndajnë vullnetin për të bashkëpunuar në projekte me vlerë për qytetarët tanë.
Faktori shqiptar në Maqedoninë e Veriut eshtë urë lidhësë, i rëndësishëm dhe garanci për progresin e vazhdueshëm të marrëdhënieve tona. Zhvilllimi i projekteve të përbashkëta jo vetëm ekonomike dhe infrastrukturore, por edhe kulturore e sociale është i arritshëm dhe i mirëpritur. Me forca të përbashkëta drejt progresit! “/ abcnews.al

DASH njofton shkarkime masive nga puna pas vendimit të Gjykatës Supreme

12 July 2025 at 21:34

Departamenti i Shtetit i SHBA-ve (DASH) ka njoftuar se qindra punonjës do të pushohen nga puna në ditët në vijim, pas vendimit të fundit të Gjykatës së Lartë, e cila i jep administratës Trump dritën jeshile për të vijuar me shkurtimet masive në agjencitë federale.

Vendimi vjen si pjesë e planit të presidentit Donald Trump, të shpallur fillimisht në prill nga Sekretari i Shtetit Marco Rubio, që synon të shkurtojë rreth 15% të fuqisë punëtore të DASH. Zëdhënësja e departamentit, Tammy Bruce, tha se këto masa synojnë ta bëjnë DASH-in “më të efektshëm dhe më të shpejtë”.

“Kur një strukturë është shumë e madhe për të funksionuar dhe shumë burokratike për të vepruar me efikasitet, ajo ka nevojë për ndryshim”, tha Bruce.

Shkurtimet janë pjesë e një përpjekjeje më të gjerë të Shtëpisë së Bardhë, nën drejtimin e Elon Musk në rolin e koordinatorit të riorganizimit të administratës, për të eliminuar dhjetëra mijëra vende pune në qeverinë federale, me qëllim luftimin e “shpërdorimit, mashtrimit dhe abuzimit”.

Sipas një zyrtari të lartë të DASH-it, largimet nga puna nuk do të bazohen në performancën individuale, por do të prekin “funksione dhe zyra të cilat janë identifikuar si të tepërta ose në mospërputhje me agjendën e re”. Rreth 1,800 punonjës pritet të preken, pa llogaritur mbi 1,000 të tjerë që janë larguar vullnetarisht.

Zyrtarët kanë konfirmuar se stafi diplomatik jashtë vendit nuk do të preket për momentin, ndërsa procesi i riorganizimit do të përqendrohet fillimisht në praninë e brendshme të departamentit.

Zëvendëssekretari për Menaxhimin dhe Burimet, Michael Rigas, u shpreh në një komunikim zyrtar se janë bërë përpjekje për të mbështetur punonjësit e prekur dhe falënderoi stafin për përkushtimin e tyre ndaj misionit diplomatik të SHBA-ve.

Ndërkohë, kritikët e administratës Trump e kanë dënuar këtë veprim si një goditje për sigurinë kombëtare, shëndetin global dhe interesat ndërkombëtare të SHBA, duke paralajmëruar pasoja të rënda për funksionimin e politikës së jashtme amerikane. / abcnews.al

Before yesterdayMain stream

Zjarr i fuqishëm dhe temperatura ekstreme në Arizona, evakuuime pranë ‘Grand Canyon’

12 July 2025 at 21:09

Një zjarr i madh pyjor, i shkaktuar nga rrufeja më 9 korrik, ka përfshirë mbi 10,900 hektarë në afërsi të Grand Canyon në Arizona, duke detyruar evakuimin e 500 vizitorëve nga pjesa North Rim dhe mbylljen e rrugës shtetërore 89A.

Zjarri, i quajtur White Sage Fire po përhapet me shpejtësi për shkak të thatësirës, temperaturave të larta dhe erërave të forta. Autoritetet kanë lëshuar paralajmërim për valë të rrezikshme të të nxehtit, me temperatura deri në 46°C, duke i bërë thirrje qytetareve të shmangë ecjet në park.

Ndërkohë, një 67-vjeçar nga Teksasi ka humbur jetën këtë javë në pjesën jugore të Grand Canyon.

Zjarre të shkaktuara nga rrufetë janë raportuar edhe në Kolorado, ku është evakuuar i gjithë Parku Kombëtar Black Canyon of the Gunnison. / abcnews.al

Të pathënat e Ardenicës/ Historia e priftit shkodran që e shpëtoi manastirin nga shkatërrimi

12 July 2025 at 20:44

Qetësia që mbizotëron në hyrje dhe brenda manastirit te Ardenicës në Lushnje, i shton misterin tempullit mesjetar.

Ishte në prag të shkaterrimit me revolucionin antifetar të vitit 1967, por shpëtoi pa iu prekur asnjë tullë. Kjo falë një prifti shkodran që sherbente në atë kohë në Manastir.

Maksi zarka, studiues i trashëgimisë kulturore të myzeqesë ka rrëmuar në arkivat e organeve hetimore të kohës, duke sjellë me detaje fjalimin, që prifti Irine banushi, mbajti përpara turrmës së armatosur me kazma dhe lopata.

Manastiri shpëtoi kurse Irine Banushi bëri lutjen e fundit

Por nëse tentativa për rrënimin e manastirit është e dokumentuar, të tjera histori si grabitja e artefakteve dhe djegia e bibliotekës së pasur të manastirit, janë të veshura me mister. Zarka veçon dy humbje të mëdha të trashëgimisë së manastirit, ikonën me mbishkrim shqip e cila me gjasë ndodhet në ndonjë muze europian dhe djegien e bibliotekës

Vizitorët, vendas dhe të huaj, janë kryesisht besimtarë që vijnë për lutje. Një kishë me ikona murale të ruajtura ndër shekuj, si ajo e “Marisë Hyjlindëse” brenda manastirit, është një eksperiencë e rrallë për këto zonja nga Ukraina. Kurse vendasit emigrantë duan t’u prezantojnë fëmijëve pasurine e rrallë të vendlindjes

Manastiri i Ardenicës ndodhet në një lartësi prej 238 metra mbi nivelin e detit duke ofruar për vizitorët edhe pamje panoramike nga fusha e Myzeqesë. Manastiri u themelua në shekullin e X me kishen e shen triadhës. U zgjerua me ndërtimin e kishës “Maria hyjlindëse”, konakëve dhe murit rrethues, rreth 600 vjet më vonë. / abcnews.al

Tinguj nën uniformë/ Kukësi, një mbrëmje ndryshe me bandën frymore të Forcave të Armatosura

12 July 2025 at 20:36

Si rrallë herë, qyteti I Kukësit u pushtua nën tingujt e bandës frymore të Forcave të Armatosura, tinguj të cilat mblodhën rreth tyre qytetarë të shumtë të Kukësit, duke ndjekur performancat e kësaj trupe për më shumë se 30 minuta.

Kapiten Altin Babameto, drejtues I bandës frymore të Forcave të Armatosura thotë se ky aktivitet është iniciativë e planeve të Ministrisë së Mbrojtjes, në kuadër të nxitjes së turizmit.

Pjesë e kësaj bande frymore prej më shumë se tre dekadash është edhe Pëllumb Xhepa, instrumentis.

Instrumenti I tij, bariton, është unik e ndaj në një solo dallon qartë tingujt e veçantë që prodhon.

Emocionet I ka të shumta sa herë që kthehet në Kukës. Veç mallit, ndjen krenarinë për vendlindjen ku ka hedhur hapat e para të karrierës. Thotë se Kukësi meriton më shumë aktivitete kulturore për t’I dhënë gjallërinë e duhur.

Akademinë e arteve e ka mbaruar në vitin 1993 nga pedagogët më me emër të muzikës shqiptare.

Por rrugëtimin e tij muzikor e ka nisur që herët në shkollën e muzikës “Preng Jakova” në Shkodër, akademinë e arteve e më pas menjëherë si pjesë e bandës frymore të Forcave të Armatosura.

Maestro Altini, drejtues I orkestrës, thotë se pjesëmarrja në këtë formacion, pavarësisht rregullave strikte ushtarake dhe uniformës, nuk I pengon të bëjnë çfarëdolloj muzike, duke dhënë koncerte në të gjitha shtetet anëtare të NATO-s.

Kapiten Altini kujton edhe bashkëpunimin me bandën frymore të Forcës së Sigurisë së Kosovës me të cilën performuan vitin e kaluar në Kukës.

Në Kukës thotë se u ndjenë mirë të gjithë pjesëmarrësit e bandës dhe shpreson që edhe qytetarët e Kukësit të kenë mbetur të kënaqur. / abcnews.al

Trashëgimia shqiptare në skenë/ Mosha nuk e pengon qëndistaren Ahmeti në punën e saj

12 July 2025 at 20:25

Nexhmije Ahmeti po i afrohet të shtatëdhjetave, por vitet nuk i kanë zbehur aspak pasionin dhe energjinë për profesionin e saj të dashur – atë të qendistares. E rritur në një familje ku puna me duar vlerësohej dhe kultivohej brez pas brezi, Nexhmija mësoi të përdorte makinën e qepjes që në moshë të vogël, nën udhëzimin e së ëmës. Ajo jo vetëm që nuk u shkëput kurrë nga ky profesion, por me të njëjtin përkushtim ka ditur ta trashëgojë edhe te vajzat e saj, të cilat tashmë ndjekin gjurmët e saj me krenari.

Antoneta Tafa, vajza e saj e madhe, e cila gjithashtu është një artizane e talentuar, organizoi së fundmi një aktivitet artistik në qytetin e Kamzës, me synimin për të promovuar dhe ruajtur trashëgiminë kulturore shqiptare. Në këtë aktivitet, u prezantuan veshje tradicionale nga pothuajse të gjitha trevat e vendit, të punuara me mjeshtëri nga vetë Antoneta.

Festivali u prit me interes të madh nga të pranishmit, të cilët, pavarësisht temperaturave të larta, qëndruan për të ndjekur performancat plot ngjyra dhe emocion. Interpretuesit sollën në skenë jo vetëm veshjet tradicionale, por edhe atmosferën dhe shpirtin e traditës shqiptare, përmes këngëve, valleve dhe interpretimeve artistike.

Ky aktivitet kulturor, që shërben si një urë lidhëse mes brezave dhe një thirrje për të mos harruar rrënjët tona, do të vijojë edhe në qytete të tjera të Shqipërisë.

Pas suksesit në Kamëz, pjesëmarrësit do të nisin një tur në disa qytete të tjera të vendit dhe më pas do ta çojnë këtë frymë edhe në diasporë, ku bashkatdhetarët do kenë mundësinë të ndihen më pranë atdheut përmes artit dhe traditës.

Nga emigrimi te agroturizmi/ Fatjon Vathaj: Sëmundja më orientoi drejt natyrës dhe prodhimeve lokale

12 July 2025 at 20:15

Emigroi 15 vjeç për shkak të kushteve ekonomike dhe u detyrua të kthehej pas 13 vitesh, në vitin 2015, për shkak të sëmundjes së nënës, por Fatjon Vathaj nga Barbulloja e Lezhës do përballej me sëmundjen e tij që e orientoi drejt shkollës dhe e nxiti drejt prodhimeve lokale.Sot ai mbarështon shkurta, pula, fazanë, pak blegtori dhe shumë bletë. Prodhime që I mendoi për veten, por shumë shpejt u bë I kërkuar sepse të shumtë ishin ata që dëshironin prodhimet e tij.

Pësoi paralizë cerebrale dhe nuk mund të bënte më punë të rënda dhe ai u orientua tek shkolla. Fillimisht mbylli të mesmen me korrespondencë dhe ishte më I miri, kjo edhe falë mësuesve e më pas besoi tek vazhdimi në universitet.

Ilaçet që mori për sëmundjen e tij nuk po e ndihmonin dhe rastësisht mësoi për vetitë e vezëve të shkurtave, e ndaj vendosi t’I rrisë vetë. Shumë shpejt atij filluan t’ia kërkonin edhe të tjerët, duke rritur numrin e tyre ne 300.

Bletaria është pjesë e traditës, por Fatjon Vathaj thotë se atyre u është mirënjohës sepse qumështi I bletës dhe propolisi e ndihmuan shumë të përballonte sëmundjen.

Ky ishte rrugëtimi për të nisur, por studimet për gjeografi e lidhen edhe më shumë me natyrën dhe prodhimet natyrale. Sot 37 vjeçar I diplomuar me master, ai prodhon dhe ka disa pemë që nuk shpëtojnë nga kureshtja e vizitorëve.

Zgjeron vazhdimisht prodhimet, por ka kënaqësi edhe të nxisë familjet që të lidhin fëmijët e tyre me natyrën. Shtëpia e tij rrethohet nga vende të posaçme ku rrit shpendët, bagëtitë e perimet, por ka vendosur të rrisë edhe fazanin. Nuk ka asnjë përfitim për të, por thotë se është shpend I bukur dhe shumë interesant për t’u parë.

Fatjon Vathaj beson fort se çdokush që jeton në fshat duhet të merret me agroturizëm apo edhe me prodhimtari lokale, sepse edhe përfitimet nuk do të mungojnë.

Arsimi dhe ndjekja e ëndrrës janë hapat e parë, sot në moshën 37-vjeçare, Fatjon Vathaj është certifikuar si udhërrëfyes turistik dhe dëshiron t’u eksplorojë vizitorëve ishull Lezhën, një zonë e bukur që pak e njohin për emrin, por shumë për lagunën e Vainit dhe restorantet e shumta. / abcnews.al

Gjendet i pajetë një 50 vjeçar/ Shkodër, dyshimet e para

12 July 2025 at 20:01

Rreth orës 19:15, në lagjen “Qemal Stafa” brenda automjetit në pronësi të një subjekti tregtar, në serdilen e pasagjerit është gjetur pa shenja jete shtetasi E. M., rreth 50 vjeç, i cili dyshohet se ka pësuar arrest kardiak dhe si pasojë ka humbur jetën.

Grupi hetimor vijon punën për sqarimin e plotë të rrethanave të rastit.

Marrëveshje historike/ Franca njofton paktin për krijimin e Shtetit të Kaledonisë së Re

12 July 2025 at 19:25

Franca dhe Kaledonia e Re kanë arritur një marrëveshje “historike”, përmes së cilës arkipelagu përtej detit do të shpallet zyrtarisht si një shtet i ri, por do të mbetet sërish pjesë e Republikës Franceze.

Arritja e marrëveshjes u publikua sot (12 korrik) , pas përfundimit të bisedimeve 10-ditore në Paris, që synonin zgjidhjen e krizës politike dhe etnike në këtë territor të trazuar.

Presidenti francez Emmanuel Macron bëri thirje më herët për dialog gjithëpërfshirës me aktorët politikë, ekonomikë dhe shoqërorë të Kaledonisë së Re, pas valës së dhunës separatiste që goditi vendin vitin e kaluar, ku humbën jetën 14 persona dhe u shkaktuan dëme ekonomike në vlerën e rreth 2 miliardë eurosh, duke ulur PBB-në e territorit me 10%.

Sipas marrëveshjes së re, territori do të quhet “Shteti i Kaledonisë së Re”, duke ruajtur një status të veçantë brenda Francës dhe me qytetarët që do të vazhdojnë të kenë nënshtetësi franceze.

“Nuk do të ketë më referendume për pavarësinë, përveç atij që do të konfirmojë këtë marrëveshje të re,” tha Nicolas Metzdorf, deputet dhe përfaqësues i krahut Anti-Pavarësi, në një deklaratë për agjencinë AFP.

Marrëveshja synon të zbusë tensionet e thella midis komuniteteve kanake autoktone, shumë prej të cilëve kërkojnë pavarësi të plotë, dhe popullsisë pro-franceze, që mbështet ruajtjen e lidhjeve me Parisin.

Tashmë, dokumenti do të kalojë për miratim në parlamentin francez dhe më pas në një referendum, që do të konfirmojë statusin e ri të territorit.

Kryeministri Franccois Bayrou e quajti këtë zhvillim një hap me “dimensione historike”, duke theksuar rëndësinë e pajtimit dhe rikuperimit ekonomik pas trazirave.

Kaledonia e Re, me një popullsi prej rreth 270,000 banorësh, ndodhet në Oqeanin Paqësor, rreth 17,000 kilometra nga Parisi, dhe ka qenë nën sundimin francez që prej shekullit XIX.

Megjithatë, tensionet rreth statusit të saj politik kanë qenë të vazhdueshme, me përplasje të herëpashershme midis kanakëve pro-pavarësisë dhe forcave besnike ndaj Francës.

Kombësi e re dhe status i dyfishtë

Marrëveshja 13-faqëshe e shpallur të shtunën përfshin krijimin e një kombësie të veçantë të Kaledonisë së Re, me mundësinë që banorët të mbajnë njëkohësisht edhe kombësinë franceze.

Kryeministri François Bayrou e quajti marrëveshjen e së shtunës një akt me “dimensione historike”, edhe pse ajo kërkon ende miratim parlamentar dhe votë popullore me referendum, që pritet të mbahet në vitin 2026.

Kosto e lartë e dhunës dhe përparësitë ekonomike

Pas trazirave që shpërthyen në maj 2024 – kur Parisi planifikoi t’u jepte të drejtën e votës mijëra banorëve jo-autoktonë me banim afatgjatë – situata u përkeqësua ndjeshëm. Kanakët vendas e panë këtë si kërcënim për të ardhmen e tyre politike dhe si pengesë për pavarësinë. Si pasojë, shpërthyen dhuna që la 14 të vdekur dhe 2 miliardë euro dëme ekonomike (rreth 10% e PBB-së së territorit).

Në marrëveshje parashikohet që, në të ardhmen, vetëm personat që kanë jetuar për të paktën 10 vjet në arkipelag do të kenë të drejtë vote.

E kaluara dhe rruga drejt një statusi të ri

Referendumi i fundit për pavarësinë u mbajt në vitin 2021, por u bojkotua nga grupet pro-pavarësi për shkak të ndikimit të pandemisë Covid-19 në popullatën Kanake. Ky ishte referendumi i tretë që nga viti 2018, dhe të gjithë i kanë refuzuar pavarësinë.

Pas referendumit të vitit 2021, situata politike në arkipelag mbeti e bllokuar. Në qershor 2025, Macron deklaroi se dëshironte një “projekt të ri” për Kaledoninë e Re.

Marrëveshja përfshin gjithashtu një pakt për rimëkëmbjen ekonomike dhe financiare, me fokus në industrinë e përpunimit të nikelit, një sektor kyç për ekonominë lokale.

Të dy dhomat e Parlamentit francez do të mblidhen në tremujorin e katërt të vitit për të miratuar marrëveshjen, e cila më pas do t’i paraqitet popullsisë së Kaledonisë së Re në një referendum në vitin 2026.

Zemra që shpëtoi jetë/ Ukrainë, transplant mes bombardimeve ruse

12 July 2025 at 19:14

Mbrëmjen e 9 korrikut, qyteti i Kievit po përballej me një valë sulmesh të ashpra ajrore nga forcat ruse, të cilat përfshinin mbi 400 dronë dhe disa raketa balistike. Në këto kushte të jashtëzakonshme, kirurgu i njohur Ukrainas Dr. Borys Todurov, drejtori i Institutit të Zemrës në Kiev, u angazhua në një mision të rëndësishëm humanitar për të shpëtuar jetën e një fëmije.

Një vajzë 4 vjeçare kishte humbur jetën në anën perëndimore të Kryeqytetit Ukrainas dhe mamaja e saj, një punonjëvse në sektorin e shëndetësisë kishte rënë dakord që organet e sa të dhuroheshin.

Pas përfundimit të një operacioni urgjent në Institutin e Zemrës, Dr. Todurov u nis personalisht drejt spitalit Okhmatdyt për të marrë zemrën. Udhëtimi përshkoi rrugët e qeta për shkak të orës së vonë, por shumë të rrezikshme për shkak të sulmeve ajrore. Gjatë kalimit të urës mbi lumin Dnipro, zona më e rrezikshme e qytetit për shkak të mbrojtjes ajrore që qëllonte raketat në ajër, ambulanca kaloi me kujdes maksimal.

Një video e regjistruar gjatë këtij transporti tregon flakë pranë rrugës, ndërsa Dr. Todurov dëgjohet të thotë: “Po transportojmë një zemër.”

Pasi mbërriti në Institutin e Zemrës, zemra u transplantua menjëherë tek pacientja, një vajzë e vogël me një sëmundje të rëndë të zemrës. Operacioni u krye me sukses dhe pacientja aktualisht ndodhet në gjendje stabile, me funksion normal të zemrës së re. Përveç zemrës, dy organe të tjera të donatores – veshkat dhe mëlçia – iu transplantuan dy pacientëve të tjerë që ndodheshin në spitalin Okhmatdyt. Një djalë 14-vjeçar dhe një vajzë 16-vjeçare, të dy në gjendje kritike, morën këto organe dhe falë tyre fituan shansin për jetë më të gjatë.

Qendra Ukrainase për Koordinimin e Transplantimeve falënderoi familjen e donatores për vendimin e tyre të vështirë, por jetik, duke theksuar rëndësinë e dhurimit të organeve edhe në kohë lufte. / abcnews.al

Shpërthen bombula e gazit/ Shkodër, plagoset pronari i banesës

12 July 2025 at 18:39

Një shpërthim bombule gazi ka ndodhur pasditen e sotme rreth orës 17:55 në lagjen “Partizani” në Shkodër.

Si pasojë e shpërthimit është dëmtuar vetë pronari i banesës, i cili ndodhet në spital, por jashtë rrezikut për jetën.

” Rreth orës 17:55, në lagjen “Partizani”, në banesën e shtetasit A. J., ka  shpërthyer një bombël gazi. Si pasojë është dëmtuar pronari i banesës, i cili ndodhet në spital, jashtë rrezikut për jetën.

Grupi hetimor po punon për sqarimin e plotë të rrethanave të ngjarjes.“, njofton policia. / abcnews.al 

Suedia merr me qira burgje në Estoni mes krizës penale dhe mbipopullimit

12 July 2025 at 18:05

Suedia po përballet me një krizë serioze në sistemin e saj të burgjeve, për shkak të rritjes së ndjeshme të numrit të të burgosurve. Si zgjidhje të përkohshme, autoritetet suedeze kanë njoftuar se do të marrin me qira deri në 600 vende në burgjet e Estonisë, përmes një marrëveshjeje që pritet të hyjë në fuqi në verën e vitit 2026, pas miratimit parlamentar.

Ky zhvillim vjen në kuadër të një ndryshimi rrënjësor të politikës penale në Suedi, e cila po largohet nga modeli tradicional rehabilitues dhe po i afrohet një qasjeje më ndëshkuese, nën ndikimin e qeverisë qendër-djathtas dhe partisë së ekstremit të djathtë Sëeden Democrats.

Sipas të dhënave nga Shërbimi Suedez i Burgjeve (Kriminalvården), numri i të burgosurve mund të rritet nga 7,800 në vitin 2024 në rreth 41,000 deri në vitin 2034. Aktualisht, burgjet janë të tejmbushura dhe sistemi ndodhet në gjendje krize, sipas kreut të shërbimit, Joakim Righammar.

Ndër masat më të debatueshme janë:

  • Dënimi i të miturve 15-vjeçarë me deri në 10 vjet burg,
  • Propozimi për uljen e moshës së përgjegjësisë penale në 14 vjeç (me kërkesa për ulje deri në 13 vjeç),
  • Zëvendësimi i qendrave rinore me burgje për të rinj nga viti i ardhshëm.

Ministri i Drejtësisë, Gunnar Strömmer, ka mbrojtur marrëveshjen me Estoninë si të domosdoshme për të ulur presionin mbi sistemin vendas, ndërsa kritikët paralajmërojnë për rrezikun e përhapjes së një modeli amerikan të burgosjes masive.

Ekspertja Emelí Lönnqvist dhe prifti Olle Jonasson theksojnë se po braktiset qasja humane ndaj të dënuarve, ndërsa të rinjtë shpesh përfundojnë në burgje si viktima të manipulimit nga bandat, jo si kriminelë profesionistë.

❌
❌