“Omari i Madh”, një libër i rrallë dhe i jashtëzakonshëm i zbukuruar me gurë të çmuar, u nis nga Londra për në Nju-Jork në prill të vitit 1912, por përfundoi në fund të Oqeanit Atlantik pas fundosjes së Titanikut. Ky libër, një përpunim i veçantë i “Rubairat” të Omar Khajam, mbetet një nga veprat më tragjike dhe misterioze të historisë së botimit.

Në vitin 1911, mjeshtri britanik Francis Sangorski përfundoi një punim që i kishte kushtuar mbi dy vjet përkushtim intensiv. Libri ishte me përmasa 40 cm me 35 cm dhe ishte i zbukuruar me 1050 gurë të çmuar, përfshirë rubinë dhe smeraldë. U përdorën rreth 9 metra katrorë fletë ari dhe rreth 5000 copë lëkure për përfundimin e tij. Punimi përfshinte elemente të tilla si gjethe, shpendë, kafka njerëzore, bimë dhe ornamente persiane që simbolizonin jetën dhe vdekjen, transmeton KultPlus.

Sangorski e perfeksionoi çdo detaj të librit, duke përfshirë përdorimin e kafkës së një njeriu për të realizuar me saktësi një vizatim anatomik. Madje i dha ryshfet një rojtari të kopshtit zoologjik të Londrës që t’i lejonte të shihte një gjarpër duke gëlltitur një mi të gjallë, vetëm për të mundësuar përshkrimin sa më real të skenës që do të pikturonte në libër.

Ideja për këtë projekt filloi në vitin 1907, kur Sangorski takoi John Stonehouse, menaxherin e librarisë Sotheran, e themeluar në vitin 1761 dhe ende aktive sot. Sipas Sangorskit, qëllimi ishte të krijonte një vepër të zbukuruar “me gurë të tillë që nuk ishin parë kurrë më parë” në botën e botimeve. Shtëpia botuese e përshkroi librin si “ekzemplarin më të mirë dhe më të shquar të projektuar ose të prodhuar ndonjëherë, në çdo periudhë ose në çdo vend”.

Vepra u nxor në shitje për një çmim që në vlerat e sotme do të ishte rreth 120,000 paundë. Megjithatë, nuk u shit. Aristokratët dhe koleksionistët britanikë e refuzuan, pjesërisht për shkak të paragjykimeve ndaj veprës së Omar Khajamit, i cili nuk vlerësohej aq shumë asokohe. Sir John Fortescue, menaxher i bibliotekës mbretërore në Kështjellën Windsor, e refuzoi duke e quajtur “një vepër të papërshtatshme, të paefektshme dhe të parëndësishme”.

Një tregtar nga Nju-Jorku, Gabriel Wells, ofroi 800 paundë për librin në verën e vitit 1911, por oferta u refuzua. Më vonë, për shkak të mungesës së interesit në Britani, u vendos që libri të dërgohej në Amerikë, ku tregu i librave ishte më i zhvilluar. Pas shumë përpjekjesh të pasuksesshme, më 29 mars 1912, libri iu shit sërish Gabriel Wells për 405 paundë dhe më 6 prill u nis për në Amerikë me anijen Titanic.

Katastrofa e Titanikut, ku humbën jetën më shumë se 1500 njerëz, shënoi edhe fundosjen e librit të famshëm. “Omari i Madh” u konsiderua si një nga thesaret më të vlefshme të humbura në fundin e oqeanit. Sir John, menaxher i Bibliotekës Kombëtare asokohe, do të deklaronte se “fundi i Atlantikut ishte padyshim vendi më i mirë për të”.

Vetëm dhjetë javë pas fundosjes së Titanikut, tragjedia vazhdoi. Francis Sangorski, mjeshtri i veprës, u mbyt në bregdetin e Sussexit në Angli. Sipas raportimeve, ai u rrëzua aksidentalisht dhe u tërhoq nga rryma e fortë e detit. Në epitafin e varrit të tij shkruhet: “Jeta për të si një mjeshtër sapo ka filluar”.

Në vitin 1924, nipi i George Sutcliffe, botuesit origjinal të librit, gjeti vizatimet origjinale të Sangorskit dhe vendosi të rikrijojë veprën. Stanley Bray, trashëgimtari i kësaj trashëgimie, punoi për vite me radhë për të realizuar botimin e dytë. Kur Lufta e Dytë Botërore shpërtheu, libri u ruajt në një kasafortë të sigurt në Londër. Pas një bombardimi gjerman, ndonëse kasaforta u gjet e paprekur, faqet e librit ishin djegur nga nxehtësia e madhe.

Pas përfundimit të luftës, Bray nisi përpjekjet për ta realizuar një herë të tretë librin. Përdori bizhuteritë e mbijetuara nga versioni i mëparshëm dhe pas 4000 orësh punë, më në fund e përfundoi. Ai nuk e bëri këtë për fitim, por për nderim, sepse “Omari i Madh” ishte shndërruar tashmë në një simbol të qëndrueshmërisë, përkushtimit dhe pasionit për artin e bukur të librit./KultPlus.com

Kisha e Shën Pjetrit dhe Shën Pavlit, e njohur ndryshe si Kisha e Shën Apostujve në Hoshtevë të Zagorisë (Gjirokastër), është një nga monumentet më të veçanta të trashëgimisë kulturore në Shqipëri. E ndërtuar në zemër të një prej zonave më piktoreske të jugut, kjo kishë është shndërruar vitet e fundit në një destinacion turistik për vizitorët që kërkojnë të njohin historinë përmes arkitekturës dhe artit.

Presidenti Bajram Begaj ndau sot në rrjetet sociale pamje nga kjo kishë historike, duke e përshkruar me fjalët: “E pikturuar e gjitha me afreske, shfaqet si një befasi e bukur pas malit Dhëmbel”. Në postimin e tij, Begaj thekson më tej: “Ajo i ka mbijetuar pushtimeve dhe regjimit nga kujdesi dhe dashuria e banorëve të zonës, pavarësisht besimeve të tyre fetare”.

Kisha e Apostujve është një prej monumenteve më të rralla të kultit dhe të artit bizantin ortodoks në vend, e njohur për afresket e saj të gjalla, të cilat datojnë rreth vitit 1843. Përveç vlerës së saj artistike dhe shpirtërore, ajo përfaqëson një simbol të qëndresës kulturore dhe përkushtimit të komunitetit vendas për ruajtjen e trashëgimisë./KultPlus.com

Pianistet dhe profesoreshat universitare Elizabeta dhe Artemida Qarri, të njohura për përkushtimin e tyre në artin dhe shkencën e muzikës, kanë ndërmarrë një projekt unik, i cili premton të lërë gjurmë jo vetëm në Kosovë, por edhe më gjerë.

Në qendër të këtij projekti qëndrojnë dy vepra me peshë të jashtëzakonshme historike dhe kulturore:
“O VENDI IM – MALËNGJIMI” nga Rashid Krasniqi, si dhe muzika e filmit “SKËNDERBEU”, e kompozuar nga Çesk Zadeja. Të dyja këto vepra, tashmë të ngulitura në kujtesën kolektive shqiptare, janë rikrijuar në një formë të re, si risi muzikore për dy piano dhe orkestër, falë orkestrimit mjeshtëror të kompozitorit dhe profesorit Valton Beqiri.

Ky projekt novator është më shumë se një interpretim, ai është një dëshmi e gjallë e mënyrës sesi muzika klasike shqiptare mund të riimagjinohet dhe të komunikojë fuqishëm me publikun e sotëm. Ai gjithashtu paraprin një album dhe një koncert të madh, ku dy pianot dhe orkestra do të flasin në një gjuhë të përbashkët emocioni dhe profesionalizmi.

I mbështetur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit (MKRS), ky projekt shënon një hap të rëndësishëm drejt afirmimit të trashëgimisë muzikore kombëtare në një dimension bashkëkohor dhe ndërkombëtar.

Sipas njoftimit të Prokurorisë aktakuza ndaj F.K. dhe N.S. për veprën penale “Kanosja” është dorëzuar në Gjykatën Themelore në Prishtinë.

“Sipas aktakuzës, më 29.08.2023, i pandehuri F.K., me qëllim që ta frikësojë dhe ta detyrojë personin zyrtar tani të dëmtuarin A.K., në cilësinë e tij si kryeministër i Republikës së Kosovës, që të ndërmarrë ose të mos ndërmarrë veprime të caktuara në kuadër të ushtrimit të detyrës së tij zyrtare, e ka kanosur atë përmes profilit të tij personal në rrjetin social ‘Facebook’, duke postuar shkrime me përmbajtje kërcënuese”, ka njoftuar Prokuroria.

Pas reagimeve të opinionit publik lidhur me kërcënimin e përmendur, më 30.08.2023, i pandehuri F.K. thuhet se ka përsëritur një postim me përmbajtje të njëjtë kërcënuese ndaj të dëmtuarit, ku thuhet “… Prapë po e përsëris, nëse ju duket skandaloz postimi i mëhershëm: Më parë e vras A.K. sesa t’ia lëshoj rrugën dhe të iki nga Kosova”.

Ndërkohë, i pandehuri tjetër, N.S., thuhet se e ka kanosur me vrasje Kurtin përmes postimeve publike në rrjetin social “Facebook”, për shkak të funksionit të tij, siç thuhet ”duke iu referuar postimit kërcënues të bërë nga i pandehuri F.K”./KultPlus.com

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, ka bërë të ditur se Qeveria ka vendosur të heqë taksën doganore prej 10% për produktet e importuara nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Kurti ka thënë se nga sot, tarifa doganore për produktet amerikane do të jetë zero.

Në mbledhjen e sotme të kabinetit qeveritar, Kurti tha se ky është një nga vendimet më të rëndësishme që po merren.

“Tjetër vendim i rëndësishëm që po marrim sot është largimi i tarifës doganore për SHBA-në. Kështu nga tani e tutje të gjitha produktet e tyre do të kenë tarifë zero përqind kur të hyjnë në territorin tonë”, deklaroi ai./KultPlus.com

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka nënshkruar një urdhër ekzekutiv që vendos tarifa më të larta për dhjetëra vende anembanë botës për të “ristrukturuar tregtinë globale në dobi të punëtorëve amerikanë”, njoftoi Shtëpia e Bardhë.

Tarifat e reja variojnë nga 10 deri në 41 përqind, me tarifën më të lartë për Sirinë. Bashkimi Evropian, Japonia dhe Koreja e Jugut do t’i nënshtrohen tarifave prej 15 përqind. Serbia do të përballet me tarifa prej 35 përqind dhe Bosnja dhe Hercegovina prej 30 përqind.

Shtëpia e Bardhë tha  se tarifat synojnë “ristrukturimin e tregtisë globale në dobi të punëtorëve amerikanë” dhe do të hyjnë në fuqi më 7 gusht, jo më 1 gusht siç ishte njoftuar më parë. Tarifat për mallrat kanadeze po rriten nga 25 në 35 përqind, por ato do të hyjnë në fuqi të premten./KultPlus.com

Këngëtari amerikan Justin Timberlake ka zbuluar se po jeton me sëmundjen Lyme. Artisti 44-vjeçar tha se ishte “i tronditur” kur mori diagnozën, por kjo i shpjegoi simptomat si dhimbje nervore të forta gjatë performancave në skenë, lodhje ekstreme dhe ndjesi të vazhdueshme sëmundjeje.

Këngëtari i “Cry Me A River” ndau lajmin në Instagram, pasi përfundoi turneun e tij botëror “Forget Tomorrow”.

Sëmundja Lyme është një infeksion bakterial që mund të transmetohet te njerëzit nga pickimi i rriqrave të infektuar. Edhe pse shumica e pacientëve të diagnostikuar dhe të trajtuar në fazat e hershme shërohen plotësisht me antibiotikë, disa mund të përjetojnë simptoma afatgjata si lodhje, dhimbje dhe mungesë energjie.

Timberlake tha se përballë këtyre vështirësive, kishte menduar të ndalonte turneun përpara kohe, por në fund vendosi ta vazhdonte.

Në një postim në Instagram të enjten, ai shkroi:
“Ashtu siç e dini shumë prej jush, jam një person mjaft privat. Por ndërsa po reflektoj për turneun dhe festivalet, dua t’ju tregoj pak për çfarë kam kaluar. Ndër të tjera, kam qenë duke luftuar me disa probleme shëndetësore dhe më është diagnostikuar sëmundja Lyme, nuk e them këtë që të ndiheni keq për mua, por për të hedhur dritë mbi atë me të cilën jam përballur pas kuintave. Nëse keni kaluar këtë sëmundje ose njihni dikë që ka, atëherë e dini: të jetosh me këtë mund të jetë pafundësisht rraskapitëse, si mendërisht, ashtu edhe fizikisht.”

Sipas Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) në SHBA, pacientët që trajtohen në fazat e hershme zakonisht shërohen shpejt dhe plotësisht. Megjithatë, pacientët që trajtohen më vonë mund të përjetojnë pasoja të qëndrueshme në sistemin nervor ose nyje.

Justin Bieber, Shania Twain dhe Avril Lavigne janë ndër artistët e tjerë që janë përballur me sëmundjen Lyme.

“Por Timberlake tha se ‘gëzimi që sjell performanca’ e tejkaloi stresin fizik që po përjetonte dhe ai ishte ‘i lumtur që vazhdova’. Turneu i tij dyvjeçar, i cili nisi në prill 2024, përfundoi në Turqi të mërkurën.”

“Jo vetëm që i provova vetes forcën time mendore, por tani kam kaq shumë momente të veçanta me ju që nuk do t’i harroj kurrë,” shtoi ai, duke theksuar se po përpiqej të ishte “më transparent” për sfidat e tij që të mos keqinterpretoheshin.

Ylli i muzikës pop kishte marrë kritika nga disa fansa në rrjetet sociale për performanca të dobëta gjatë turneut. Zbulimi i diagnozës vjen pas disa viteve të vështira për këngëtarin.

Në shtator të vitit 2024 ai u shpall fajtor për drejtim mjeti nën ndikimin e alkoolit si pjesë e një marrëveshjeje për të mbyllur çështjen e tij ligjore për drejtim në gjendje të dehur.

“Ky është një gabim që e kam bërë, por shpresoj që kushdo që është duke më parë dhe dëgjuar tani të mësojë nga kjo. E di që unë sigurisht kam mësuar,” tha ai në atë kohë.

Këngëtari është përballur gjithashtu me reagime të ashpra pas zbulimeve për marrëdhënien e tij me ish-të dashurën Britney Spears, të cilat u trajtuan si në kujtimet e saj ashtu edhe në një dokumentar të veçantë për të.

Timberlake, i njohur fillimisht si frontmeni i grupit NSYNC, ka fituar 10 çmime Grammy si artist solo dhe është një nga artistët më të shitur të të gjitha kohërave. Ai është i martuar me aktoren Jessica Biel./BBC/KultPlus.com

Maria Mitchell lindi më 1 gusht 1818 në Nantucket, Massachusetts. Ajo ishte astronomja amerikane e parë profesionalisht e njohur, bibliotekare, dhe edukatore.

Që në fëmijëri, prindërit e saj i siguruan një arsim të barabartë dhe mbështetën interesin e saj për astronominë, kur në vetëm 12 vjeç ndihmoi në llogaritjen e një eklipsi diellor. Nga viti 1836 deri në 1856 ajo punoi si bibliotekare në Nantucket Atheneum, ndërkohë që netëve operonte teleskopin e vogël në oborr për të vëzhguar yjet.

Më 1 tetor 1847 ajo zbuloi kometën që do të njihej si “Miss Mitchell’s Comet” (C/1847 T1), duke përdorur një teleskop Dollond me aperture 2 inç. Për zbulimin ajo mori medaljen e artë nga Mbreti Kristian VIII i Danimarkës në 1848, çmimi që u dha për çdo zbulues të parë të kometave teleskopike. Me këtë ngjarje ajo u bë astronomia e parë profesionale amerikane dhe ndër gratë e para në botë që zbuloi një kometë.

Në vitin 1848 u zgjodh për herë të parë grua anëtare e American Academy of Arts and Sciences, ndërsa në 1850 u bë anëtare e American Association for the Advancement of Science. Ajo gjithashtu ishte një nga gratë e parat të pranuara në American Philosophical Society.

Në 1865 u ftoi Vassar College në New York për të qenë profesor i astronomisë dhe drejtoreshë e observatorit, duke bërë histori si gruaja e parë me këtë pozicion në SHBA. Ajo refuzoi të pranonte punë me pagë më të ulët se kolegët burra më të rinj dhe kërkoi rritje, që u plotësua nga administrata. Në mësimdhënie ajo theksonte rëndësinë e vëzhgimit praktik dhe krijoi filozofi ku studentët studiojnë yjet vetë dhe nuk mbështeten vetëm te librat.

Mitchell u angazhua edhe në avokimin për arsim të barabartë për vajzat dhe të drejta të grave. Në 1873 ajo bashkëthemeloi Association for the Advancement of Women dhe shërbeu si presidente e saj.

Pas pensionimit në vitin 1888, ajo jetoi në Lynn derisa ndërroi jetë më 28 qershor 1889. Trashëgimia e saj vazhdoi përmes institucioneve që mbajnë emrin e saj, si Maria Mitchell Association, Observatori Maria Mitchell dhe akuariumi në Nantucket.

Emri i saj është nderuar gjithashtu në Holografinë e Grave të SHBA-së dhe në Hall of Fame for Great Americans pas vdekjes. Një kratër hënor dhe një anije e Luftës II Botërore (SS Maria Mitchell) mbajnë emrin e saj.

Maria Mitchell ishte një pioniere e vërtetë e saj kohe, duke sfiduar stereotipet gjinore dhe duke sjellë bukurinë dhe imagjinatën në shkencë. Ajo na mëson se përmes pasionit, vëzhgimit dhe drejtësisë, edhe yjet mund të jenë të arritshme./KultPlus.com

Kalaja e Gjirokastrës është një nga monumentet më të vizituara të trashëgimisë sonë kulturore.

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, ndau në rrjetet sociale një album fotografik nga një ditë e zakonshme, gjatë së cilës kalaja është e mbushur plot me vizitorë nga e gjithë bota. Ata ndalen për të përjetuar historinë, arkitekturën dhe shpirtin që kalaja ruan prej shekujsh. Me gjithë vlerat që posedon, ajo është tejet atraktive për turistët nga mbarë bota.

“Një nga monumentet më të vizituara të trashëgimisë sonë kulturore, ku vizitorë nga e gjithë bota ndalen për të përjetuar historinë, arkitekturën dhe shpirtin që ajo ruan prej shekujsh”, shkruan ministri Gonxhja.

Kalaja e Gjirokastrës e arriti shifrën prej 100 mijë vizitorësh që në 6-mujorin e parë të vitit. Në përfundim të 2024-ës, ajo ishte kalaja më e vizituar në rang vendi, pasi priti një numër të madh grupesh turistike të tërhequr nga pamja që ofron qyteti mijëravjeçar.

Panorama nga kalaja e Gjirokastrës është një pamje që ngjall kureshtje te vizitorët, të interesuar për historinë dhe kulturën që ky qytet mbart.

Gjirokastra, apo siç njihet ndryshe “qyteti i gurtë”, është ndër qytetet më të bukura në jug të Shqipërisë. Me vlera të shumëfishta që ka ky qytet-muze është pranuar ndër të parët qytete në UNESCO. Simboli kryesor i qytetit është Kalaja. Ajo është e vendosur mbi një kodër pak të shkëputur nga Mali i Gjerë, e ngritur në një pikë vrojtuese rreth 370 m mbi nivelin e detit./atsh/KultPlus.com

Kayak Fest Kosova mbahet këtë vit nga data 8 deri më 10 gusht 2025 në Liqenin e Batllavës. Festivali u zhvillua për herë të parë në vitin 2024, dhe mbajti gara, trajnim fillestarësh, aktivitet për fëmijë dhe ambient festiv pranë ujërave të qeta të liqenit.

Programi përfshin gara kajaku për konkurrentë të shkallëve të ndryshme, muzikë live, kamping në natyrë, ekspozita pajisjesh, demonstrime të teknika dhe sigurisë dhe zona argëtuese për fëmijë. I gjithë organizimi është realizuar nga Federata e Kajakimit të Kosovës, përcjellë KultPlus.

Festivali ka për qëllim promovimin e kajakimit dhe sporteve ujore si relaks dhe aktivitet rekreative për të gjitha grupmoshat, forcimin e komunitetit dhe rritjen e ndërgjegjësimit për konservimin e natyrës. Vizitorëve u ofrohen hapësira për kamping, infrastruktura e duhur dhe një mjedis i sigurt me ndihmën e vullnetarëve dhe instruktorëve të licencuar.

Liqeni i Batllavës është ndër liqenet më të mëdha të Kosovës, me sipërfaqe rreth 3.29 km² dhe thellësi deri në 48 metra. Ai ndodhet rreth 13 km larg Podujevës dhe 30 km nga Prishtina, dhe njihet për peizazhet e bukura dhe ujërat e qeta që e bëjnë vendin ideal për sporte ujore./KultPlus.com

Aleksandër Prosi, i njohur edhe si Sandër Prosi mbetet një nga figurat më të mëdha të artit shqiptar, si në teatër ashtu edhe në kinematografi. Me një karrierë që përfshin më shumë se 100 role në skenë dhe mbi 30 filma, Prosi është konsideruar një nga ikonat e pavdekshme të kulturës shqiptare.

Kur ishte 14 vjeç, familja e tij u shpërngul në Tiranë, ku ai mbaroi shkollën e mesme “Qemal Stafa”. Fillimisht ai ndoqi studimet për stomatologji në Vjenë, por i ndërpreu për t’iu përkushtuar artit. Në vitin 1947 fitoi konkursin për aktor pranë Teatrit Kombëtar, duke hedhur hapat e parë në një rrugë që do ta bënte të pavdekshëm në kujtesën e publikut.

Prosi u bë i njohur për interpretimet e tij të thella dhe të natyrshme në skenë dhe film. Ai krijoi figura të paharrueshme si Vuksani në “Fytyra e dytë”, Horacio në “Hamleti”, Otello në “Otello”, Milleri në “Intrigë dhe dashuri”, Dhaskal Todri në “Udha e shkronjave”, dhe veçanërisht rolin historik të Ismail Qemalit në filmin “Nëntori i Dytë” (1982), i cili mbetet një ndër interpretimet më të arrira në kinemanë shqiptare.

Nga viti 1962 deri në 1975, Sandër Prosi dha mësim si pedagog në Akademinë e Arteve të Shqipërisë, duke ndihmuar në formimin e shumë aktorëve të rinj. Për kontributin e tij të jashtëzakonshëm, ai u nderua me titullin “Artist i Popullit”, ndërsa pas vdekjes, në vitin 2010, u dekorua me “Nderi i Kombit” nga Presidenti i Republikës.

Vdekja e tij në vitin 1985 mbeti e mbuluar me heshtje dhe zëra të pakonfirmuar për rrethana të paqarta. Megjithatë, ajo që mbeti pa diskutim ishte madhështia e veprës që la pas. Trashëgimia e Sandër Prosit vazhdon të jetojë jo vetëm përmes roleve të tij në ekran, por edhe përmes ndikimit që pati në edukimin artistik dhe në historinë e artit skenik shqiptar.

Sot, Aleksandër Prosi kujtohet si një nga figurat më të ndritura të kulturës kombëtare. Ai ishte dhe mbetet një simbol i përkushtimit ndaj artit, një aktor që e bëri publikun të reflektojë, të ndjejë dhe të kujtojë./KultPlus.com

Prishtina mirëpret sot mijëra vizitorë për Sunny Hill Festival, që do të zgjasë nga 1 deri më 3 gusht 2025 në lokacionin, Sunny Hill Festival Park, pranë fshatit Bërnicë e Poshtme.

Nata e parë hapet me një performancë të shumëpritur nga Dua Lipa, e cila rikthehet në vendlindjen e saj si pjesë e turneut botëror “Radical Optimism”. Pas saj, skena e muzikës elektronike “C4” do të ndizet nga legjenda britanike Fatboy Slim, duke garantuar një natë plot ritëm dhe energji.

Gjatë tre netëve të festivalit, publiku do të ketë mundësinë të shijojë performanca nga artistë të mëdhenj si dhe shumë emra ndërkombëtarë dhe vendorë.

Me skena të mëdha, produksion modern dhe atmosferë festive, Sunny Hill Festival 2025 është shndërruar në një nga ngjarjet më të rëndësishme kulturore në rajon. Prishtina është e rezervuar thuajse plotësisht, duke treguar impaktin dhe rëndësinë që ky festival ka fituar në skenën ndërkombëtare./KultPlus.com

Imazhet me rezolucion të lartë të tatuazheve të gjetura në trupin e një “mumjeje akulli” siberiane 2,500-vjeçare kanë zbuluar dekorime kaq të komplikuara, saqë edhe një artist modern tatuazhesh do ta kishte të vështirë t’i riprodhonte, sipas studiuesve.

Tatuazhet e hollësishme që përshkruajnë leoparde, një drer, një pulë, si dhe një krijesë mitologjike gjysmë-luan dhe gjysmë-shqiponje, zbulojnë më shumë rreth një kulture të lashtë luftëtarësh.

Arkeologët punuan ngushtë me një artist tatuazhesh, i cili riprodhon dekorime të lashta në lëkurën e tij, për të kuptuar saktësisht procesin e realizimit të tyre.

Gruaja e tatuazhuar, e moshës rreth 50 vjeç, ishte nga populli nomad Pazyryk, një shoqëri kalorësish që jetonte në stëpinë e gjerë midis Kinës dhe Evropës.

Skanimet zbuluan tatuazhe “të hollësishme, të qarta dhe të njëtrajtshme” që nuk mund të vihen re me sy të lirë.

“Ky zbulim më bën të kuptoj sa të sofistikuar ishin këta njerëz,” tha drejtori i studimit, Dr. Gino Caspari nga Instituti Max Planck i Gjeoantropologjisë dhe Universiteti i Bernës.

Është e vështirë të zbulohet informacion i detajuar për praktikat sociale dhe kulturore të lashta, pasi shumica e dëshmive shkatërrohen me kalimin e kohës. Më e vështirë është të afrohet njeriu tek detajet e jetës së një personi të vetëm.

“Mumjet e akullta” të Pazyryk-ut u gjetën në varre akulli në malet Altai të Siberisë në shekullin e 19-të, por tatuazhet kanë qenë të vështira për t’u parë qartë.

Tani, falë fotografisë digjitale me afër-infrarodhe në Muzeun Hermitage në Shën Petersburg, Rusia, ekspertët krijuan për herë të parë skanime me rezolucion të lartë të këtyre dekorimeve.

“Kjo më bëri të ndjehesha sikur po afrohesha më shumë me njerëzit pas artit, si ata punonin dhe mësonin. Imazhet u gjallëruan,” tha Dr. Caspari.

Në parakrahun e djathtë, gruaja Pazyryk kishte imazhin e leopardëve rreth kokës së një dreri. Në krahun e majtë, krijesa mitologjike e grifinit, me trup luani, kokë dhe krahë shqiponje, duket sikur po luftonte me një drer.

“Trupat e përkulur nga pas dhe skenat e forta të betejave midis kafshëve të egra janë tipike për këtë kulturë,” tha Dr. Caspari.

Gjithashtu, gruaja kishte një pulë të tatuazhuar në gishtin e madh, një simbol që paraqet “një stil intrigues me një unikalitet të caktuar,” shton ai.

Ekipi punoi me studiuesin Daniel Riday, i cili riprodhon dizajne të lashta tatuazhesh në trupin e tij duke përdorur metoda historike.

Në bazë të analizës së tij, ata arritën në përfundimin se cilësia e tatuazheve ndryshonte midis dy krahëve, duke sugjeruar se tatuazhet i kishin bërë persona të ndryshëm ose ishin bërë gabime gjatë procesit.

“Po të kisha për të bërë një vlerësim, do të thoja se për gjysmën e poshtme të krahut të djathtë janë dashur katër orë e gjysmë, dhe për pjesën e sipërme rreth pesë orë,” tha Riday.

“Është një angazhim i fortë nga personi që i bëri. Kjo duhet të jetë kryer nga dikush që e di shëndetin dhe sigurinë, dhe rreziqet që sjell depërtimi i lëkurës,” shton ai më tej.

Duke analizuar shenjat në lëkurën e gruas, ekipi beson se tatuazhet janë skicuar fillimisht në lëkurë para se të tatuazhoheshin.

Mendohet se janë përdorur vegla me maja shumëfish të vogla, të bëra nga brirë ose kocka kafshësh, si dhe një mjet me majë të vetme. Pigmenti ka qenë i përbërë kryesisht nga materie e djegur bimore ose sope.

Dr. Caspari, i cili nuk ka tatuazhe vetë, thotë se ky studim hedh dritë mbi një praktikë të lashtë që sot është shumë e rëndësishme për shumë njerëz në mbarë botën.

“Qysh atëherë ishte një praktikë shumë profesionale ku njerëzit investonin shumë kohë, përpjekje dhe praktikë për të krijuar këto imazhe shumë të sofistikuara,” përfundon ai.

Disa nga tatuazhet duket se janë prerë ose dëmtuar gjatë përgatitjes së trupit për varrim.

“Kjo tregon se tatuazhet ishin të rëndësishme për jetën, por nuk luanin një rol të madh në jetën pas vdekjes,” shpjegon Dr. Caspari./BBC/KultPlus.com

Sot, më 31 korrik shënohet përvjetori i lindjes së Louis de Funès, një nga aktorët më të dashur dhe më të njohur të kinemasë franceze dhe botërore. Me mbi 150 role filmike në karrierën e tij, ai ka lënë gjurmë të pashlyeshme në historinë e filmit, duke u bërë sinonim i humorit francez dhe komedisë klasike.

I lindur më 1914 në Courbevoie, Francë, Louis de Funès u dallua për energjinë e jashtëzakonshme në skenë, mimikën e veçantë dhe talentin e tij për të interpretuar personazhe të ndryshme, shpeshherë me një dozë të madhe nervozizmi komik dhe ironie. Qoftë si komandanti Ludovic Cruchot në serinë “Le Gendarme”, apo si Monsieur Hulot në filma të tjerë të njohur, de Funès arriti të krijojë personazhe që janë ende të dashur nga publiku i të gjitha moshave, transmeton KultPlus.

Karriera e tij u shënua nga një përkushtim i jashtëzakonshëm ndaj artit dhe një aftësi e rrallë për të transmetuar emocione përmes komedisë fizike dhe dialogut. Filmat si “La Grande Vadrouille”, “Le Corniaud” dhe “L’Aile ou la Cuisse” mbeten kryevepra të humorit që vazhdojnë të inspirojnë breza të rinj aktorësh.

Por Louis de Funès nuk ishte vetëm një aktor me humor të mprehtë, ai ishte edhe një mjeshtër i artit të tij, që përmes veprave të tij na kujton se qeshja dhe humori janë pjesë thelbësore e jetës.

Sot, në përvjetorin e lindjes së tij Louis Funes vazhdon të jetë një frymëzim për artistë dhe dashamirë të filmit në mbarë botën./KultPlus.com

Një rrufe me gjatësi 829 kilometra (510 milje) ka vendosur një rekord botëror duke qënë më e gjata e regjistruar deri më sot, duke tejkaluar rekordin e mëparshëm, të vendosur në prill 2020, me 61 kilometra.

Organizata Botërore Meteorologjike (WMO) e njoftoi këtë në faqen e saj të internetit.

Rekordi u vendos nga Komiteti i WMO-së për Ekstremet e Motit dhe Klimës, duke përdorur të dhëna nga satelitët GOES-16 dhe GOES-17, të dy të operuar nga Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike e Shteteve të Bashkuara (NOAA).

Rezultatet janë publikuar në Buletinin e Shoqërisë Amerikane Meteorologjike.

Rrufeja rekordthyese, gjatësia e së cilës u mat me një diferencë gabimi prej 8 kilometrash (5 milje), daton që nga tetori 2017, por nuk u identifikua gjatë analizës fillestare të stuhisë së vitit 2017, dhe natyra e saj rekordthyese u përcaktua vetëm më vonë.

Duke u shtrirë nga Teksasi Lindor në Kansas City, rrufeja e vitit 2017 përshkoi distancën midis Parisit dhe Venecias.

“Një makinë do të duhej tetë deri në nëntë orë dhe një aeroplan komercial të paktën 90 minuta për të përshkuar këtë distancë”, vëren OBM-ja.

“Këto gjetje të reja nxjerrin në pah shqetësime të rëndësishme për sigurinë publike në lidhje me retë e elektrizuara, të cilat mund të prodhojnë shkreptima rrufeje që mund të udhëtojnë në distanca jashtëzakonisht të gjata, të ndikojnë ndjeshëm në industrinë e aviacionit dhe të shkaktojnë zjarre”, vëren Celeste Saulo, Sekretare e Përgjithshme e OBM-së.

” Rrufeja ende përbën një rrezik serioz, duke vrarë shumë njerëz çdo vit në të gjithë botën”, shtoi Saulo, duke theksuar rëndësinë e sistemeve të paralajmërimit të hershëm. / KultPlus.com

Grupi muzikor i “Coldstream Guards” i Gardës Mbretërore Britanike zhvilloi një performancë të veçantë gjatë ndërrimit të gardës në Buckingham Palace, duke luajtur këngën ikonike “Paranoid” të legjendës së heavy metal-it, Ozzy Osbourne. Ky ishte një homazh i veçantë për Ozzy-n, i cili ndëroi jetë më 22 korrik në moshën 76-vjeçare.

Funerali publik u mbajt në vendlindjen e artistit, Birmingham, ku mijëra njerëz i dhanë lamtumirën e fundit muzikantit të madh. Videoja ku ushtarët interpretojnë me mjeshtëri këngën që ka hyrë në historinë e rokut u shpërnda shpejt në mediat sociale dhe u bë virale, duke fituar popullaritet të madh, sidomos pasi ky homazh erdhi nga Garda Mbretërore në një ditë me shumë turistë në Londër, përcjellë KultPlus.

Pas funeralit publik, do të mbahet një ceremoni private në një kishë në Gerrards Cross, Buckinghamshire, pranë shtëpisë së Ozzy Osbourne. Në këtë ceremoni do të jenë të pranishëm familjarët, miqtë, si dhe anëtarët e tjerë të “Black Sabbath”, Tony Iommi, Geezer Butler dhe Bill Ward, të cilët performuan për herë të fundit me Ozzy-n në koncertin lamtumirës në Birmingham më 5 korrik./KultPlus.com

Presidentja e vendit, Vjosa Osmani, sot me dekret presidencial, ia dhuron shtetësinë e Republikës së Kosovës, këngëtares shqiptare me famë botërore, Dua Lipës, shkruan KultPlus.

Presidentja Osmani ka thënë se këngëtarja Lipa është  një prej personaliteteve më të rëndësishme kulturore dhe artistike në historinë e vendit.

“Dua dhe Kosova kanë qenë gjithmonë të pandashme. Ajo ka qenë dhe vazhdon të jetë një nga zërat më të fuqishëm në skenat më të mëdha të botës, duke bërë histori me të arriturat e saj dhe duke u shndërruar në inspirim për miliona njerëz anekënd globit. Mirënjohja jonë është e pafund për gjithçka që Dua ka bërë dhe vazhdon të bëjë për Kosovën, për rininë tonë, për artin tonë dhe për imazhin ndërkombëtar të vendit tonë. Dua, Kosova është gjithmonë krenare me ty” , ka shkruar Presidentja Osmani në Facebook./ KultPlus.com

Këshilli i Ministrave vendosi në mbledhjen e sotme emërimin e Adela Demetjas si drejtore e Galerisë Kombëtare të Arteve.

Vendimi u mor me propozimin e ministrit të Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit,  Këshilli i Ministrave

Adela Demetja është kuratore dhe menaxhere e artit.

Ky vendim hyn në fuqi menjëherë./atsh/ KultPlus.com

31 korriku mban në vetvete një mister të ëmbël, një përplasje mes fatit dhe magjisë që rrjedh në linjat e jetës së Joanne Rowling dhe personazhit të saj më të famshëm, Harry Potter. Nuk është thjesht një datë, është një simbol, një pikturë e imazheve të pandashme të autores dhe krijimit të saj, ku koha përmbledh në vetvete fillimin e një legjende dhe frymën e një shpirtit krijues.

Në këtë fundkorrik, kur dielli preket me butësi në horizont dhe nata nis të mbulojë botën me heshtjen e saj, lindi Rowling, që do të bëhej magjistare e fjalëve, dhe një djalë i zgjedhur, i cili do të merrte mbi supe barrën e botës së magjisë. Ata ndajnë jo vetëm ditëlindjen, por një lidhje të thellë shpirtërore, një reflektim të brendshëm, një zë që dridhet në heshtje midis faqesh letre dhe rreshtash, përcjellë KultPlus.

Joanne, me penën e saj, i dha jetë jo vetëm një bote të jashtme plot mistere dhe aventura, por edhe një bote të brendshme, të përbashkët me atë të Harryt. Në çdo fjalë që ajo shkroi, ndihet një pjesë e shpirtit të saj, një thirrje për të besuar në fuqinë e së pamundurës dhe në magjinë e dashurisë.

Lindja e Harryt në fund të korrikut është më shumë se një rastësi, është një shenjë, një premtim se çdo krijim i madh vjen nga një vend i veçantë, nga një zemër që di të ëndërrojë pa frikë. Kjo është dita kur bashkohen dy universe, ai i autores dhe ai i personazhit, dhe në këtë bashkim gjen frymëzimin çdo lexues që guxon të ndjekë rrugën e magjisë.

Magjia nuk është më vetëm në fjalët e shkruara, por edhe në lidhjen e fshehtë mes krijuesit dhe krijimit, mes ëndrrave që bëhen realitet dhe zemrave që guxojnë të besojnë në to./KultPlus.com

Poezi nga Din Mehmeti

M’janë shkimë dritat e syve të gjallë
kthinave të mbrëmjeve luginave të nxira
e vragëve të fëtyrës së shterrur
derdhi pust e fryrë të shpiertit
në shtratin ku të rrita, o fëmij.
–Eja, biro,
të mbledhi rreth stomit të gjinjëve të brenjtur,
ti ngrohu brinjët e kërrusura
ulrimave të fërfëllazave të mallkuara
eja, bir-o, ta ndijë gjakun duke vluar!…

Eja në dashurinë e thithmave të rjepur
se me dhëmbë të rinjë në gjakë mi i ke skurruar
e kurr s’ të kam terratuar ballin
me shuplak mallkimi
e kurr s’të kam shkrumuar jetën me
me nam e rredhime,
eja bir-o, ta ndijë gjakun duke të vluar!…

Të kam përkundur buz vatrës
nën flaken e zbeht të një une
e shpesh kamë ikur përrenjve
me djepin tand ngarkuar
në tojt e një plunge.

Eja, bir-o, ta ndij gjakun duke vluar!…
bregores sime të lulëzuar
eshtërat le të më kallen nur
për tokë e diell
se në sytë e tu që shkrepin dashuri
është gjaku i vatres së re
duke vluar…/KultPlus.com