Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 15 July 2025Main stream

Scarlett Johansson thyen rekord historik: Aktorja me fitimet më të larta në historinë e kinemasë

By: KultPlus
15 July 2025 at 12:56



Scarlett Johansson ka hyrë zyrtarisht në histori si aktorja kryesore me fitimet më të larta në botë, duke kaluar emra të mëdhenj të Hollivudit si Robert Downey Jr. dhe Samuel L. Jackson.

Ky rekord vjen pas suksesit të jashtëzakonshëm të filmit të ri “Jurassic World: Rebirth”, ku Johansson interpreton Zora Bennett, një ish-ushtarake e përfshirë në një mision të rrezikshëm në një nga ishujt e fundit të banuar nga dinosaurët. Filmi ka arkëtuar plot 318 milionë dollarë në vetëm gjashtë ditë, duke e katapultuar aktoren në krye të listës së yjeve më fitimprurës të kinemasë.

Me këtë sukses, të ardhurat totale nga biletat për filmat në të cilët Scarlett Johansson ka pasur një rol kryesor ose bashkë-drejtues kanë arritur në 14.8 miliardë dollarë globalisht – një shifër që asnjë aktore tjetër nuk e ka arritur ndonjëherë.

Ky arritje nuk është thjesht çështje numrash, por pasqyrë e karizmës, shkathtësisë dhe talentit të shumëanshëm të Johansson, e cila ka ditur të spikasë në çdo zhanër nga komeditë elegante dhe dramat emocionale, deri te filmat aksion dhe animacionet.

Pjesë e suksesit të saj janë padyshim edhe rolet në universin Marvel, ku ajo u bë ikonike si Black Widow. Por ajo ka shkëlqyer edhe në filma si Sing, Marriage Story, Jojo Rabbit dhe shumë të tjerë.

Një tjetër fakt i jashtëzakonshëm: Johansson ka arritur këtë rekord pas vetëm 36 filmash, krahasuar me 71 projekte të Samuel L. Jackson. Fitimet e saj mesatare bruto për film kalojnë 400 milionë dollarë, një tjetër tregues i ndikimit të saj të jashtëzakonshëm në industrinë e filmit.

Scarlett Johansson nuk është vetëm një yll kinemaje,ajo është tashmë një ikonë historike e ekranit të madh./ KultPlus.com

Gjuha shqipe në shkollat e Nju Jorkut

By: KultPlus
15 July 2025 at 12:40

Një hap historik për komunitetin shqiptar në Shtetet e Bashkuara është përfshirja e gjuhës shqipe në komunikimet zyrtare të shkollave publike të qytetit të Nju Jorkut. Kjo do të thotë që prindërit dhe familjet shqiptare do të kenë mundësinë të marrin informacione, njoftime dhe dokumente shkollore në gjuhën e tyre amtare.

Ky vendim shënon një njohje të rëndësishme të pranisë dhe kontributit të komunitetit shqiptar në Nju Jork dhe përbën një hap domethënës drejt përfshirjes, barazisë dhe respektimit të të drejtave gjuhësore të të gjithë qytetarëve. Ai gjithashtu lehtëson komunikimin mes shkollave dhe familjeve shqiptare, duke forcuar bashkëpunimin për arsim cilësor dhe të suksesshëm për fëmijët e tyre.

Kancelarja e Arsimit të qytetit të Nju Jorkut, Melissa Avilés-Ramos, ka shpallur zyrtarisht se gjuha shqipe është përfshirë ndër gjuhët e përdorura për komunikimin zyrtar nga Departamenti i Arsimit i qytetit. Lajmi u bë i ditur nga gazeta shqiptaro-amerikane “Illyria”, dhe përfaqëson një arritje të rëndësishme për komunitetin shqiptar në SHBA.

Ky vendim shënon një fitore historike dhe hap një kapitull të ri për mijëra familje shqiptare në Nju Jork. Nga rreth 180 gjuhë që fliten në qytet, vetëm 10 prej tyre ishin përfshirë deri më tani në komunikimet zyrtare të shkollave publike. Me vendimin më të fundit, janë shtuar edhe tre gjuhë të tjera, mes tyre edhe gjuha shqipe, duke e çuar numrin total në 13 gjuhë (përfshirë anglishten).

Kjo do të thotë se çdo dokument i rëndësishëm, njoftim apo informacion që shkolla u dërgon prindërve, do të jetë i disponueshëm edhe në gjuhën shqipe. Një ndryshim i madh që do të lehtësojë ndjeshëm përfshirjen e prindërve shqiptarë në jetën arsimore të fëmijëve të tyre.

Prej vitesh, shumë prindër shqiptarë kanë pasur vështirësi të ndjekin nga afër procesin mësimor për shkak të barrierës gjuhësore. Tashmë, me dokumente në gjuhën amtare, ata ndihen të përfaqësuar dhe të respektuar. Do të mund të kuptojnë më mirë çdo informacion, të reagojnë me më shumë siguri dhe të marrin pjesë aktive në vendimmarrjet që prekin të ardhmen arsimore të fëmijëve të tyre.

Ky zhvillim ka ndikim të drejtpërdrejtë edhe te nxënësit shqiptarë, të cilët tashmë ndihen më të përfshirë, më të vlerësuar dhe të motivuar, si në aspektin akademik ashtu edhe emocional. Fakti që gjuha shqipe është bërë pjesë e dokumentacionit zyrtar në një sistem arsimor si ai i Nju Jorkut, është një mesazh i fuqishëm: identiteti nuk është pengesë, por pasuri.

Në lidhje me këtë akt fuqizues për shqiptarët që jetojnë në Shtetet e Bashkuara, ka reaguar edhe Drita Gjongecaj, një prej zërave më të përkushtuar të diasporës shqiptare në SHBA, edukatore, aktiviste dhe pjesë kyçe e Këshillit Koordinues të Diasporës. Në një intervsitë të mbajtur, Gjongecaj shprehet se ndihet krenare, si aktiviste por edhe si prind.

“Për mua ky është një moment shumë i veçantë dhe thellësisht emocional. Është ndjenjë krenarie dhe mirënjohjeje jo vetëm si profesioniste e arsimit dhe si prind, por edhe si kontribuuese e drejtpërdrejtë në realizimin e kësaj arritjeje historike.”“Ta shohësh gjuhën tonë të renditur në faqen zyrtare të sistemit arsimor të Nju Jorkut, përkrah vetëm 12 gjuhëve (përveç anglishtes) të përzgjedhura nga mbi 180 gjuhë që fliten në familjet e këtij qyteti gjigant, është një ndjenjë që të emocionon thellë. Është një moment i madh krenarie dhe një dëshmi se shqipja ka hyrë në një fazë të re, ku roli dhe vlera e saj afirmohen institucionalisht. Ky hap na mbush me optimizëm dhe besim se trashëgimia gjuhësore e shqiptarëve në diasporë është më e mbrojtur se kurrë më parë.” – tha Drita Gjongecaj./ KultPlus.com

Vesa Ibrahimi, pjesëtarja e tretë e FSK-së që diplomon nga Shkolla prestigjioze Ranger e Ushtrisë Amerikane

By: KultPlus
15 July 2025 at 12:12

Nëntogerja e Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK), Vesa Ibrahimi, ka shënuar një tjetër kapitull të jashtëzakonshëm në historinë e ushtrisë së Kosovës, duke përfunduar me sukses Shkollën Ranger të Ushtrisë së SHBA-së (U.S. Army Ranger School) – një ndër trajnimet më të vështira dhe elitare në botë.

Ambasada e SHBA-së në Kosovë e cilësoi këtë arritje si një moment krenarie, duke ndarë një fotografi të Nëntogeres Ibrahimi dhe duke theksuar rëndësinë e suksesit të saj.

“Që nga drejtimi i operacioneve komplekse nën stres ekstrem, e deri te orientimi në terrene të ashpra me mbështetje minimale, arritja e Togeres Ibrahimi pasqyron vendosmërinë, qëndrueshmërinë dhe udhëheqjen e jashtëzakonshme që garanton sigurinë e vendeve tona”, thuhet në reagimin e ambasadës.

Me këtë sukses, Vesa Ibrahimi bëhet gruaja e tretë nga FSK-ja që përfundon këtë trajnim sfidues, duke përforcuar rolin e grave në forcat e armatosura dhe duke e vendosur Kosovën në hartën e vendeve që prodhojnë liderë ushtarakë të nivelit të lartë ndërkombëtar.

Shkolla Ranger është e njohur për intensitetin ekstrem fizik dhe mendor që kërkon, dhe vetëm një përqindje e vogël e pjesëmarrësve arrijnë ta përfundojnë me sukses. Prandaj, diplomimi i Ibrahimit përfaqëson një arritje të jashtëzakonshme personale dhe një fitore të rëndësishme për FSK-në dhe Kosovën./ KultPlus.com

Kur ëndrrat preken me dorë, një fëmijë nga SOS Fshati ishte pjesë e orkestrës “Amadeus” që triumfoi në Vjenë 

By: KultPlus
15 July 2025 at 12:03

Orkestra e Fëmijëve të Prishtinës “Amadeus” që mori cmimin e argjendtë në Vjenë, ishte suksesi i fundit i kësaj orekstre që po përcillet me shumë vëmendje, shkruan KultPlus. 

Por këtë orkestër e bën më të vecantë edhe përbërja e saj. SOS fshati ka njoftuar se pikërisht një fëmijë i këtij institucioni ishte pjesë e këtij triumfi, duke qenë pjesë e bashkëmoshatarëve. 

KultPlus ju sjell të plotë njoftimin e SOS Fshatit. 

Nga SOS Fshati në një skenë botërore në Vjenë. 

Në mesin e isntrumentistëve, emocioneve dhe duartrokitjeve që jehonin në Vjenë, një fëmijë nga SOS Fshati interpretoi përkrah dhjetra bashkëmoshatarëve të tij në Orkestrën e Fëmijëve të Prishtinës “Amadeus” dhe së bashku, sollën në shtëpi cmimin e argjendtë në Festivalin Botëror të Orkestrave. 

“Po, një fëmijë që ka kaluar sfida më të mëdha se sa notat më të vështira në partiturë, preku majat me talentin e tij”, kanë shkruar nga SOS Fshati./ KultPlus.com 

“Gërsheti i prerë” i Majlinda Bregasit botohet në Bullgari – një roman ballkanik me përmasa evropiane

By: KultPlus
15 July 2025 at 11:45



Romani “Gërsheti i prerë” i autores shqiptare Majlinda Bregasi është botuar së fundmi në gjuhën bullgare nga shtëpia botuese prestigjioze Isis Izida në Sofje. Në kopertinën e librit, romani cilësohet si “Një roman ballkanik me përmasa europiane”, duke theksuar rëndësinë dhe thellësinë e tij përtej kufijve kombëtarë. 

Përkthimi në gjuhën bullgare është realizuar nga profesoresha Ekaterina Tarpomanova, të cilës autorja i ka shprehur mirënjohjen për përkushtimin dhe punën e shkëlqyer që ka bërë në sjelljen e veprës në një kontekst të ri gjuhësor dhe kulturor. Gjithashtu, Bregasi ka falënderuar edhe botuesin Plamen Totev, i cili ka kuruar me kujdes të veçantë çdo detaj të botimit.

Kjo është vepra e dytë e Bregasit që botohet nga Isis Izida, pas romanit të mëparshëm “Ikje”, duke treguar kështu një vazhdimësi të suksesshme të bashkëpunimit mes autores shqiptare dhe kësaj shtëpie botuese të njohur në Bullgari.

Në një mesazh të shpërndarë në rrjetet sociale, autorja ka shprehë emocionin e saj për botimin dhe lidhjen e veçantë me vendin fqinj: “Bulgaria, të dua! Së shpejti do të vij në Sofje për të takuar miq, lexues dhe për të shijuar bukuritë tuaja!”

“Gërsheti i prerë” është një roman që trajton me ndjeshmëri dhe forcë përjetimet e grave shqiptare gjatë diktaturës komuniste, një vepër që ka marrë vlerësime të shumta për fuqinë e rrëfimit dhe rëndësinë që ka në kujtesën kolektive të rajonit ballkanik. Botimi i tij në Bullgari forcon më tej praninë e letërsisë shqipe në hapësirën letrare europiane dhe dëshmon për vlerat universale të një rrëfimi të rrënjosur në histori, por thellësisht njerëzor. / KultPlus.com 

Këngëtarja e re Klea Dina me projekt muzikor në Konferencën Ndërkombëtare për Virginia Woolf në Londër 

By: KultPlus
15 July 2025 at 11:26

Këngëtarja e re Klea Dina ka marr pjesë në Konferencën Ndërkombëtare për Virginia Woolf në Londër, e cila ka përfaqësuar Kosovën në këtë konferencë ku kanë marr pjesë mbi 350 pjesëmarrës nga universitetet dhe institucionet më të njohura të botës. 

Klea mori pjesë në Konferencën e 34-të Ndërkombëtare për Virginia Woolf, që u zhvillua nga 4 deri më 8 korrik 2025 në King’s College London dhe University of Sussex. Ajo prezantoi atje projektin e saj muzikor të titulluar “Time to Go”, një krijim origjinal që ndërthur muzikën me tekstin dhe ndjeshmërinë e veprës së Virginia Woolf.

Kjo këngë është realizuar në bashkëpunim me kompozitorin e njohur Florent Boshnjaku, dhe përfaqëson një qasje artistike të thellë ndaj temës së disidencës së brendshme dhe ndjeshmërisë njerëzore, në linjë me frymën e konferencës.

“Në këtë konferencë, për herë të parë Kosova u përfaqësua me një zë të ri dhe të guximshëm, dhe unë pata nderin të jem pjesë e saj si folëse dhe artiste, duke prezantuar një projekt të veçantë muzikor të realizuar mbi fjalët e fundit të Virginia Woolf. Kënga u prezantua në fund të fjalimit tim dhe ngjalli emocione të mëdha te të pranishmit” ka thënë Klea, e cila ka shpjeguar se në fjalimin e saj në këtë konferencë ka thënë se vjen nga një vend i vogël si Kosova, por me shpirt të madh dhe zë që nuk ka frikë të dëgjohet./ KultPlus.com 

32 sportistë përfaqësojnë Kosovën në EYOF Shkupi 2025

By: KultPlus
15 July 2025 at 10:52

Ekipi olimpik i të rinjve të Kosovës do të përfaqësohet në Festivalin Olimpik Evropian për të Rinj (EYOF) Shkupi 2025.

Festivali është gara më e rëndësishme e vitit për të rinj në kontinentin e Evropës, ku pjesëmarrës janë sportistë të moshës 14-18 vjeç.

EYOF-i nis më 20 korrik dhe mbahet deri më 26 të të njëjtit muaj. Krahas qytetit të Shkupit, garat mbahen edhe në Kumanovë të Maqedonisë së Veriut, ndërsa sporti i gjimnastikës zhvillohet në Osijek të Kroacisë.

Listën e përbëjnë 32 sportistë (18 vajza dhe 14 djem) të 9 sporteve të ndryshme: Atletikë, çiklizëm, gjimnastikë, xhudo, taekëondo, badminton, not, pingpong dhe shenjëtari.

Për ekipin tonë është pjesëmarrja e pestë në EYOF veror, ku deri më tani numërojmë vetëm një medalje të fituar nga atleti Muhamet Ramadani në EYOF Baku 2015./ KultPlus.com 

Besiana Kadare lirohet nga posti i ambasadores së Shqipërisë në UNESCO

By: KultPlus
15 July 2025 at 10:43

Me anë të një dekreti të firmosur nga Kryeministri Edi Rama, diplomatia Besiana Kadare, e bija e shkrimtarit Ismail Kadare, është liruar nga detyra si ambasadore e jashtëzakonshme dhe fuqiplotë e Republikës së Shqipërisë pranë Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Edukimin, Shkencën dhe Kulturën (UNESCO).

Dekreti për lirimin e saj nga detyra nuk është shoqëruar me detaje për arsyet e ndryshimit apo emrin e pasuesit.

Kadare ka qenë pjesë e përfaqësimit të Shqipërisë në një nga institucionet më të rëndësishme globale që mbështet kulturën, trashëgiminë dhe edukimin që prej tetorit 2021./ KultPlus.com

Zbulohet lista finale për James Bond-in e ri: Tre aktorë në garë për rolin legjendar

By: KultPlus
15 July 2025 at 10:30



Pas muajsh spekulimesh dhe diskutimesh të nxehta në rrjet, drejtuesit e Amazon dhe MGM kanë ngushtuar listën për aktorin që do të marrë rolin ikonik të James Bond. Sipas burimeve të Variety dhe DailyMail, në garë kanë mbetur vetëm tre emra: Jacob Elordi, Tom Holland dhe Harris Dickinson.

Të tre aktorët janë të rinj, të talentuar dhe me eksperiencë në projekte të mëdha, ndërsa përzgjedhja fokusohet në aktorë britanikë nën moshën 30 vjeçare. Megjithatë, edhe pse australian, Elordi vazhdon të konsiderohet një kandidat i fortë për rolin e agjentit sekret 007.

Filmi i ri do të drejtohet nga regjisori i njohur Denis Villeneuve (Dune, Blade Runner 2049), i cili e ka cilësuar këtë projekt si një nder dhe përgjegjësi të madhe. “Kam dashur gjithmonë Bond-in që në fëmijëri, është një ikonë që meriton një kapitull të ri spektakolar,” është shprehur ai.

Pas largimit të Daniel Craig, producentët e rinj Amy Pascal dhe David Heyman po përpiqen të sjellin një qasje të freskët, ndërkohë që Amazon ka marrë kontrollin krijues të ekskluzivitetit. Xhirimet mund të zhvendosen nga Londra në Liverpool për shkak të kufizimeve të reja në kryeqytet, ndërsa premiera pritet në fund të vitit 2026 ose në fillim të 2027-ës.

Ndërkohë, fansat janë të ndarë, sidomos pas lançimit të lojës së re zyrtare “007: First Light”, ku zëri i James Bond-it i përket aktorit Patrick Gibson. Kjo ka ngjallur spekulime se ai mund të jetë zgjedhja për film, por sipas burimeve nga studioja, loja dhe filmi nuk janë të lidhura drejtpërdrejt.

Një gjë është e sigurt: kapitulli i ardhshëm i agjentit më të famshëm në histori është më afër se kurrë dhe pritshmëritë janë të larta!/ KultPlus.com

Promovimi i romanit të shek. XVII “Skënderbeu i Madh” në Shkodër

By: KultPlus
15 July 2025 at 10:00

Përkthyer nga Ardian Ndreca

Një ndër dëshmitë më të hershme letrare të Europës për figurën e Gjergj Kastriotit Skënderbeut, vjen për herë të parë në gjuhën shqipe, duke hedhur dritë mbi një kapitull të panjohur të pranisë së heroit tonë kombëtar në letërsinë evropiane të shekujve të kaluar.

Bëhet fjalë për romanin kalorësiak “Skënderbeu i Madh”, të shkruar nga autorja franceze Anne de La Roche Guilhem në shekullin XVII, tashmë i përkthyer në shqip nga prof. Ardian Ndreca. Kjo vepër, e ruajtur deri më sot në arkiva dhe biblioteka të huaja, risillet në qendër të vëmendjes si një dëshmi e hershme e figurisë mitike të Skënderbeut në imagjinatën letrare të kohës.

Promovimi i këtij botimi të rëndësishëm u zhvillua në bibliotekën “Zoja e Shkodrës”, në një aktivitet të organizuar nga famullia e Arqipeshkvisë Metropolitane. Ngjarja mblodhi studiues, lexues dhe përfaqësues të institucioneve kulturore, duke rikthyer në fokus vlerat e trashëgimisë historike nëpërmjet letërsisë së angazhuar ndërkulturore.

Ky botim është më shumë se një akt përkthimi, është një rivalorizim kulturor që forcon ndërveprimin mes kujtesës historike kombëtare dhe traditës letrare europiane. “Skënderbeu i Madh” i Anne de La Roche Guilhem jo vetëm pasuron fondin e letërsisë për Skënderbeun, por dëshmon se figura e tij ka frymëzuar mendje dhe zemra përtej kufijve të Shqipërisë, në një kohë kur Europa përballonte sfida të mëdha historike.

Ajo që kuptojmë nëpërmjet romanit është fakti se historia e Shqipërisë, edhe në shek. XVII ka pas një lloj protagonizmi në gjirin e shoqërisë europiane, edhe pse kishim 200 vite që kishim rënë në robërinë osmane, vazhdonim të ishim pjesë e Europës dhe të frymëzonim shtresat e larta të shoqërisë europiane. – tha përkthyesi i romanit, Ardian Ndreca./ KultPlus.com

Motër e vëlla nga Kosova shkëlqejnë në Barcelonë me medalje në Matematikë

By: KultPlus
15 July 2025 at 09:30

Motër e vëlla i sigurojnë Kosovës medalje në garat e Matematikës

Një sukses i jashtëzakonshëm vjen nga Spanja, ku dy të rinj nga Podujeva, motër e vëlla, kanë ngritur lart flamurin e Kosovës në arenën ndërkombëtare të Matematikës, shkruan albinfo.ch. 

Hana dhe Muhamed Kurtolli kanë arritur të fitojnë medalje në garat prestigjioze të Matematikës që po mbahen në Barcelonë, duke përfaqësuar Kosovën mes mbi 40 shteteve pjesëmarrëse nga e gjithë bota.

Muhamed Kurtolli ka siguruar medalje në këtë kompeticion ndërkombëtar, duke treguar aftësi të larta në zgjidhjen e problemeve matematikore. Por surpriza më e madhe ka ardhur nga motra e tij, Hana Kurtolli, e cila ka arritur të dalë e para në mesin e të gjithë garuesve nga vendet pjesëmarrëse.

Ky rezultat jo vetëm që përfaqëson një sukses personal për Hanën dhe Muhamedin, por gjithashtu është një dëshmi e potencialit të madh që ka rinia kosovare në fushat shkencore dhe akademike.

Fitorja e tyre në Barcelonë është një frymëzim për të gjithë nxënësit dhe të rinjtë në Kosovë, duke dëshmuar se përkushtimi dhe pasioni për dijen mund të tejkalojnë çdo kufi./Albinfo.ch / KultPlus.com

Riola Xhemaili: “E lumtur të bëj krenare Shqipërinë, Zvicrën dhe Kosovën”

By: KultPlus
15 July 2025 at 09:00

Fotografia: (KEYSTONE/Jean-Christophe Bott)

Ajo është krenare që është në gjendje të bëjë krenarë një, dy ose edhe tre kombe: “Shqipërinë, Zvicrën dhe Kosovën”, shkruan gazeta zvicerane.

Goli “shpëtimtar” që shënoi për Natin zviceran, ka bërë që Riola Xhemaili të kthehet edhe njëherë në piedestalin e futbollisteve më të vlerësuara të Zvicrës. Dhe, jo vetëm në Zvicër. Siç shkruan 20 minuten, “Shpëtimtarja e ekipit kombëtar tani është një heroinë kombëtare në Kosovë dhe Shqipëri”.

Riola Xhemailit i është dashur të luftonte për një kohë të gjatë. Tani ajo është në qendër të një momenti historik futbollistik, transmeton albinfo.ch. Heroina e ekipit kombëtar dëshiron të arrijë në gjysmëfinalet e Kampionatit Evropian.

Falë golit të Riola Xhemaili, kombëtarja zvicerane është në çerekfinalet historike të Kampionatit Evropian, në Zvicër. 22-vjeçarja shënoi në minutën e 92-të të enjten për të barazuar kundër Finlandës në një barazim 1-1. Kombëtarja do të përballet me Spanjën në çerekfinale të premten (ora 21:00).

Disa ditë pasi u kualifikua për Kampionatin Evropian, ajo thotë: “Është ende një ndjesi e mrekullueshme, një ndjesi e papërshkrueshme, veçanërisht në një ndeshje si kjo, në kohën shtesë”. Riola flet gjithashtu për Kosovën dhe Shqipërinë. A është ajo tani një heroinë kombëtare në të dy vendet si Xherdan Shaqiri?, pyet gazeta.

Për sqarim: Si Shaqiri ashtu edhe Granit Xhaka kanë qenë dhe vazhdojnë të festohen si heronj në Kosovë.

Riola Xhemaili thotë: “Videot u bënë virale në Kosovë dhe në Shqipëri. Kam shumë familjarë atje. Kjo më bën edhe më krenare që kam bërë shumë njerëz të lumtur”. Ajo është krenare që është në gjendje të bëjë krenarë një, dy ose edhe tre kombe: “Shqipërinë, Zvicrën dhe Kosovën”. Dhe vazhdon: “U rrita me shumë disiplinë dhe saktësi. Me të gjitha vlerat zvicerane që mëson në shkollë dhe në punë”.

Xhemaili thotë se është rritur shqip në shtëpi, ka folur shqip me prindërit e saj dhe ka bërë pushime në Kosovë, transmeton albinfo.ch. Ajo ka edhe këtë anë të vetes, këtë temperament, të cilin e sjell në fushë. “Por edhe kjo është një gjë e mirë. Të thuash se çfarë është zvicerane dhe çfarë është shqiptare nuk është aq e rëndësishme. Prindërit më mësuan vlerat e rëndësishme”.

Riola Xhemaili: “Në fillim, kishte edhe urrejtje nga Zvicra”

Pra, emri i heroinës së ekipit kombëtar është në buzët e të gjithëve. Gazeta 20 Minuten e ka ndjekur ekskluzivisht talentin e madh të futbollit gjatë muajve të fundit. Xhemaili ka dhënë në këtë kuadër një pasqyrë të jetës së saj, ka folur edhe për kohët e vështira me ekipin kombëtar dhe për urrejtjen që ajo përjetoi vazhdimisht në mediat sociale.

“Thashë në një video se isha zvicerane. Sepse jam zvicerane – dhe kështu ndihem. Pastaj mora shumë mesazhe urrejtjeje. Mori edhe familja ime”, thotë Xhemaili në raportin video të 20-minuten. “Ata thoshin se prindërit e mi nuk më kishin mësuar asnjë vlerë, as se çfarë të vlerësoja në lidhje me Kosovën. Por kjo nuk është aspak e vërtetë. Si shqiptar apo zviceran, duhet të kesh të njëjtat vlera”.

Dhe ajo vazhdon: “Njerëzit thoshin se emri im nuk është ai i një zviceraneje. Por unë nuk mund ta ndryshoj këtë. E tëra çfarë mund të jap është maksimumi për këtë vend”. Ajo, thotë Xhemaili, duhet të bëjë më shumë se kushdo tjetër sepse ka një emër tjetër. “Së pari duhet ta dëshmosh veten në mënyrë që njerëzit të të pranojnë. Kjo është në të vërtetë e trishtueshme”.

“Je zvicerane dhe jam krenare për këtë”

Por tani ata që e urrenin, kanë heshtur. Pas golit të saj, lojtarja e re zvicerane brohoritet. Nga tifozët në stadium, në stërvitjet publike dhe gjithashtu në rrjetet sociale, pe¨rcjell albinfo.ch. Ka mijëra komente nën postimet në profilin e saj në Instagram që e lavdërojnë.

“Çfarë momenti! Nuk do ta harroj kurrë,” thuhet në njërin nga komentet. Një përdorues tjetër komenton: “Një komb i tërë thotë FALEMINDERIT.” Dhjetëra herë. Xhemaili quhet thjesht një “legjendë”. Dhe ajo merr lëvdata edhe në videon e TikTok të reportazhit, në të cilën Xhemaili përmend citimet e lartpërmendura: “Ti je zvicerane dhe unë jam krenare për këtë”./ KultPlus.com

Switzerland’s Riola Xhemaili, 2nd left, celebrates with teammates after scoring the 1:1 goal during the UEFA Women’s EURO 2025 Group A soccer match between Finland and Switzerland at the Stade de Geneve stadium in Geneva, Switzerland, on Thursday, July 10, 2025. (KEYSTONE/Jean-Christophe Bott)
Yesterday — 14 July 2025Main stream

Rrënjët e identitetit të pasqyruara me artin e letërsisë, muzikës dhe teatrit

By: KultPlus
14 July 2025 at 17:30


Promovim i librit ” Memorie lufte” 
Koncert recital i Gjejlan Tacit “Zëri i rrënjëve”
Shfaqja “Streha e nemun” e Ilir Bokshit
Grupi “Jericho” Etno neja

Agron Gërguri


Lufta është sëmundje dhe se pasojat e kësaj  sëmundjeje mund të shërohen edhe përmes  artit të poezisë tha midis tjerash Halil Matoshi për librin hulumtues “Memorie lufte” e autores Blerina Gaxha – Rugova e cilësuar si stidiuese e ftoht pa patos emocional duke përfillur maksimen se “memoria letrare i plakë shekujt si një proces i riprodhimit të  kujtesës për mos me e lënë të vërteten me vdekë. Në librin e studimit të dhembjes  ku kurohet trauma e luftës Blerina ka trajtuar mbi 40 autorë kosovar kryesisht poet. Në këtë kontekst të trajtimit të pasojave të luftës 
Fadil Hysaj shtroj  se mos jemi vonuar me trajtimin e rrënjëve identitare qofshin edhe të dhimshme rrjedhimisht kësaj mos jemi vonuar në riparimin e asaj që është identitet i ynë. Sigurisht se trajtimit objektiv historik të luftës i duhet një distancë kohore porse kjo distancë do duhej të shkurtohet kur flasim për kurimin e traumave të luftës të cilat nganjëherë eklipsohen nga narrativa e heroizmit ndërsa zëri i viktimave nuk dëgjohet. Autorja në libër ka trajtuar disa autorë që  përmbajtshëm tematizojnl traumat e luftës. Letërsia në këtë rast përveçse një akt i rezistencës bëhet edhe proces i kurimit të pasojave të luftës. 
Skender Boshtrakaj akcentoi  çështjen e ndjeshme të grave të dhunuara në luftë dhe procesin e vështirë të gjetjes dhe rehabilimit të pasojave duke nxjerr një rrëfim prekës të një puntoreje sociale e cila tinëz opinionit kishte mbushur notesin me emra e rrëfime grash të dhunuara që mbaheshin larg opinionit.

Nga debati për dhimbjen dolëm tek pasqyrimi i asaj dhimbje përmes poezisë dhe këngës në koncertin 
“Zëri i rrënjëve” i Gjejlan Tacit e cila rrugëtimi saj identitar si një jehonë e mallit për rrënjët u tha me këngë.  Familja e saj kishte ikur në Turqi pasta nga atje në Belgjikë me baule plotë rrëfime të cilat aq ndjeshëm i  tregoj  përmes këngës Gjejlane Taci.
      Secila këngë sikur nxirrej nga  thellësi të shpirtit, si ndjesi të ndrydhura që dolnin përmes zërit të saj plotë ndjenja që  prodhonin vibrime emocionesh përshpirtëruese te spektatorët.
Nuk mundesh me u largu askund pa u takuar me vehten me botën shpirtnore aty ku rrinë e vërteta shpesh e ndrydhur dhe e frikuar si një ëndërrë që është e jona por dikush tjetër e tregon shumë para nesh. 
   Programi i këngëtares Gjejlane Taci ishte në fonin e debatit për librin e Bletina Gaxha  Rugova me fuqinë që zien brenda e do të shprehet për të treguar rrënjët e dhembjes aty ku dashuria e gjenë vehten dhe bëhet identitet. Këtë bukuri komunikimi e solli në  Etno Fest artistja Gjejlane Taci duke e fuqizuar ndjenjën e përkatësisë deri në lot që e këthjellin kujtesen dhe ne themi po e gjeta kuptimin se çka është identiteti. Transmetimun e fuqishëm të ndjenjave të estetizuara në art e ndihmuan  me instrumentimin e tyre Adorel Haxhijaj, Astrit Stafaj dhe Xhemil Gjini. 

Shfaqja e Ilir Bokshit “Streha e nemun” tragjikomedi bazuar në veprën “Liza në Maj” nga Zsolt Pozgaj

Kryepersonazhi Liza(Albulena Kryeziu Bokshi) në kërkim të kuptimit të jetës: Pjepëri në supë, peshku, pija, rubineti i prishur, tjetërsimi dhe sistem i prishur i vlerave që pret riparim njohje e rinjohje pikësëpari të vetevetes, një grua e cila kërkon një burrë të munguar ideal i cili nuk ekziston andaj asaj të gjithë mëtonjësit  “aksidentalisht” i vdesin  apo ajo i vret në përpjekje për ta vrarë pakënaqësinë me jetën. 
Kur trupi mbetet e vetmja shprehje e dashurisë atëherë ajo është në dhimbjet e saj të vdekjes. Liza është një produkt i jetës me një ritëm të pabërballueshëm që prodhon stres andaj në ato kushte nuk mbinë dashuria.
Dhe ate e lë edhe vetja … Këtë rrëfim skenik Ilir Bokshi kishte zbërthyer  me elemente të humor të zi dhe ironisë së fatit edhe psr secila skenë përfundonte në vrasje sado në dukje aksidentale situatat ishin të besueshme ngase zbërtheheshin domethënëshëm përmes lojës së aktorëve me mizanskenë të organizuar mirë dhe veprime miniaturiale që fuqizonin reagimin e publikut. 
Loja e aktorëve dhe regjisura zbërthyese deri në detaje  miniaturale e karakterizonin rrëfimin skenik plotë ritëm dhe dinamikë për të nxjerr fuqishëm mesazhin se të vërtetën martesore apo martesen ideale e gjenë vetëm në vdekje….Në këtë shfaqje luajnë aktorët: Albulena Kryeziu Bokshi, Ledion Zoi dhe Adrian Morina.
Pas ilaritetit që provokoj shfaqja spektatorët u mblodhën tek “qilimi fluturues i gjyshes”  në koncertin e grupit “Jericho” që ishin nikoqir të mbrëmjes duke kënaqur  mysafirët me këngë rok me bazë etnike duke krijuar atmosferë festive, hare dhe vallëzim.

Etno fest po përmbushë përmbajtësisht pritshmërit e audiencës me programe të koncipuara të cilat plotësojnë njëra tjetren në rrëfimin për identitetin dhe poashtu japin kontribut të jashtëzakonshëm në krijimin e një sistemi vlerash pa të cilin nuk ka as identitet të konsoliduar/ KultPlus.com

Kënga e vallëzim si pikëtakim i identitetit njerëzor

By: KultPlus
14 July 2025 at 16:23

Në Natën e tretë të Etno Fest  2025 u prezantuan:
Vjosa Robelli Mripa, këngëtare
“Sarakassi dancer”  grup i vallëzimit nga Keni
“Melodia e vjetër” i Nezafete Shalës

Agron Gërguri

Natën e tretë të Etno Fest 2025 e nisi këngëtarja Vjosa Robelli – Mripa me këngë të njohura të përpunuara në jazz.
Shumë këngë të mia janë investim në identitet dhe vijnë nga trashëgima e pasur e identitetit tonë  kulturor tha në nisje të koncertit të saj këngëtarja Vjosa Robelli. Këngët e përpunura në  jazz preknin thellësin e vlerave të etnosit dhe përpikshmërisht intehrohesjin në ambientet dhe frymen e Etno Fest-it i cili po bëhet vendakim jo vetëm i artistëve dhe traditës por tashmë edhe me artistë e arye të kombeve tjera
Këngëtarja me një.zë.të ëmbël të cilën e përcillte trio e instrumentistëve:Nikos Ziarkas (gitarë), Theodoros Ziarkas (kontrabas), Gizem Altınordu (perkusion) përveç tjerash solli një rrëfim për vitet e 90 – ta kur pësuan shumë fëmijë me një  kënga dedikuar atyre që shkaktojë  emocione të fuqishme. Vjosa këndoj për Nënën si mbretëreshë e jetës,  vajzërinë e dashurinë duke përmbushë kënaqësin e spektatorëve të cilët disa nga këngët i kënduan bashkë me Vjosën.



Spektakël i vallëzimit dhe akrobacioneve mahnitëse të grupit ” Sarkassi dancer” nga Kenia



Në skenën e re të Etno Festit në platon e së cilës  dominon piktura “Qilimi fluturues i gjyshes” u paraqiten dance grupi “Sarakassi Dancer”  nga Kenia të cilët me vallëzim e akribacione mahnitëse rrëfyen për
jetën, dashurinë,  vdekjen, lirinë, gëzimin, pikëllimin të gjitha me një ritëm.të “çmendur” si shprehje fundamentale e mundësive fizike,  duke krijuar figura të kuptueshme që prodhonin emocione dhe krahasueshëm shtrohej  pyetja  njerëzit gjithëandej  kanë kaluar nëpër shumë ravgime e krajata për ta dëshmuar identitetin dhe se  ky pikëtakim sonte në etno fest ishte madhështor. Përveçse një spektakël i lëvizjes harmonisë ritmit dhe shprehjes plotë ndjenja përmes vallëzimit dhe akrobaconeve në fund vallëzuan bashkë me grupin të gjithë spektatorët që ishinë sonte në Etno Fest, edicioni i 25 -të.  Një pamje madhështore që krijoj emocione gëzimi e hareje e cila e përligjte thënien ” ate që s’ta them dot me fjalë ta tregoj me vallëzim”. 


Për të vazhduar etno nejen me grupin e Nezafete Shalës “Melodia e vjetër” të cilët e kapen emocionin aty ku e la danc grupi nga Keni,  vallëzimi e kënga vazhduan duke u bërë një me dëshirat e shumë spektatorëve të etnofestit i cili sivjet po prek dimensione të reja të vlerave të etnosit si urë komunikimi midis popujve në shërbim të identitetit njerëzor ku dashuria dhe respekti për tjetrin bëhen mënyrë e komunikimit.
 Konstatojmë se në natën e tretë  të Etno Festit përmes muzikës, vallëzimit dhe zërit dhe gjuhës së trupit  dhe melodisë u prekën rrënjët  e identitetit njerëzor./ KultPlus.com

Britanikët dhe klubet që përjashtonin gratë: Një traditë që sfidohet

By: KultPlus
14 July 2025 at 16:13

Tre shekuj pas shfaqjes së tyre të parë, klubet tradicionale elitare për burra në Londër, që vazhdojnë të frekuentohen nga anëtarë të familjes mbretërore dhe figura të fuqishme politike apo ekonomike, jo vetëm që kanë mbijetuar, por edhe janë përshtatur me kohën.

Ndërsa debatet vazhdojnë për lejimin e grave në klubin e famshëm “The Garrick”, një libër i ri hedh dritë mbi këtë fenomen unikisht britanik dhe historinë e tij të gjatë.

Për më shumë se 300 vjet, Londra ka qenë epiqendra botërore e klubeve private për anëtarë të përzgjedhur. Askund tjetër në botë nuk kanë ekzistuar kaq shumë hapësira të mbyllura e ekskluzive, që shpesh funksionojnë larg syve të publikut. Sot, me 133 klube në funksionkryeqyteti britanik lë pas me shumë diferencë edhe rivalin më të afërt, New York-un, ku ndodhen vetëm 53 klube të tilla.

Shumë prej klubeve historike vetëm për burra në Londër kanë ecur me kohën dhe tashmë pranojnë edhe gra si anëtare.Por ndoshta më i njohuri në botën tradicionale të “klubeve të zotërinjve”, The Garrick Club, i themeluar në vitin 1831, u bë pjesë e lajmeve vitin e kaluar kur vendosi më në fund të heqë rregullin që lejonte vetëm burra.

Megjithatë, që atëherë vetëm një numër shumë i vogël grash është pranuar si anëtare, dhe muajin e kaluar, gazetarja e njohur britanike Julie Etchingham tërhoqi kandidaturën e saj. Sipas raportimeve, disa kandidate potenciale ndihen të pazgjedhura përballë një procesi të gjatë verifikimi dhe një klime të ftohtë e mospranuese nga shumë prej anëtarëve ekzistues.

Ndërkohë, klubi Savile votoi më herët këtë vit për të vazhduar përjashtimin e grave, duke treguar se qëndrimet konservatore ende qëndrojnë të ngulitura thellë në disa prej këtyre institucioneve.

Një libër i ri me titull “Londra e Klubeve: Një Udhërrëfyes për Kuriozët”, nga Dr. Seth Alexander Thévoz, ofron një vështrim të detajuar klub pas klubi mbi këtë botë të mbyllur e plot tradita. Libri shpalos veçoritë e secilit klub, rregullat, zakonet, historitë e pazakonta, madje edhe ndonjë recetë nga kuzhina e tyre.

Sipas autorit, klubet kanë qenë të detyruara të ndryshojnë për të mbijetuar, dhe ata që vazhdojnë të funksionojnë sot, zakonisht i shërbejnë një grupi të veçantë dhe të përzgjedhur anëtarësh.

Dr. Thévoz beson se, ndonëse koncepti i klubeve është i rrënjosur në psikologjinë njerëzore anembanë botës, në Britaninë e Madhe ai ka një jehonë të veçantë kulturore. Në një intervistë ai shprehet:
“Britanikët gjithmonë e kanë pëlqyer sigurinë dhe përkatësinë që sjell anëtarësia në një klub. Ata janë thellësisht të lidhur me kulturën e shoqërimeve vullnetare, që nga fëmijët që i bashkohen skautëve apo guidave, e deri te të rriturit që angazhohen në shoqëri amatore teatrale.”/ KultPlus.com

Kërkohet ndërhyrje për Fortesën Trekëndore, monumenti venecian që sfidon kohën

By: KultPlus
14 July 2025 at 15:37



Fortesa Trekëndore, një nga strukturat më madhështore dhe domethënëse të trashëgimisë historike të Butrintit, po përballet me nevojën urgjente për ndërhyrje konservuese. E pozicionuar në bregun jugor të Kanalit të Vivarit, kjo kala e veçantë jo vetëm që përfaqëson trashëgiminë veneciane në rajon, por është edhe një pikë strategjike e sistemit fortifikues të Butrintit, që lidh pjesën fushore me atë detare përmes kanalit.

E ndërtuar në formën e një trekëndëshi, prej të cilës merr edhe emrin, fortesa përfshin tre kulla rrethore, ndër të cilat ajo në këndin jugperëndimor është ruajtur në lartësinë e saj të plotë. Struktura përfshin elementë arkitektonikë të ndërtuar në faza të ndryshme, përfshirë mure të fuqishme, frëngji me mbulesë pllakash dhe një kullë dykatëshe, duke dëshmuar mjeshtërinë ndërtimore të periudhave pas-klasike.

Për të arritur te Fortesa Trekëndore, vizitorët dhe stafi i parkut udhëtojnë me lundër përmes Kanalit të Vivarit, duke e bërë atë një përvojë të veçantë dhe autentike. Lundra mbetet mjeti i vetëm i aksesit, duke shtuar magjinë e këtij vendi historik.

Sipas Planit të Menaxhimit të Integruar të Butrintit, Fortesa Trekëndore është përfshirë në ndërhyrjet e rekomanduara për konservim, për të siguruar ruajtjen afatgjatë të saj dhe rritjen e potencialit për aktivitete kulturore dhe komunitare, që mund të zhvillohen në oborrin e brendshëm të saj të gjerë.

Kalaja përfaqëson një dëshmi të gjallë të ndikimit venecian dhe të rolit të Butrintit si një pikë strategjike ushtarake dhe tregtare në shekuj. Si pjesë e Parkut Kombëtar të Butrintit, ajo është jo vetëm një objekt historik, por edhe një pasuri e çmuar që duhet mbrojtur me përkushtim.

Autoritetet bëjnë thirrje për rëndësinë e ruajtjes së saj, jo vetëm si pjesë e trashëgimisë kombëtare shqiptare, por edhe si një atraksion i rëndësishëm për turizmin kulturor në jug të vendit./ KultPlus.com

A e dini që UNI është institucioni i parë privat në Kosovë me akreditim maksimal 5-vjeçar?

By: KultPlus
14 July 2025 at 15:15

Ne nje kohe kur informacioni i pasakte shpesh ngjall pasiguri, eshte e rendesishme qe studentet dhe prinderit te kene fakte te qarta perpara se te marrin vendime te rendesishme per te ardhmen akademike . Nje nga pyetjet me te shpeshta qe na behet eshte: “A eshte UNI i akredituar?” Jo vetem qe UNI eshte i akredituar, por eshtee edhe i pari institucione private ne Kosove qe ka marre akreditimin institucional per periudhen maksimale prej 5 vitesh, ashtu siç parashikohet nga rregulloret e Agjencise se Kosoves per Akreditim.

https://universum-ks.org/akreditimi-antaresimi

Ky akreditim nuk eshte thjeshte simbolik. Ai bazohet ne nje proces te nderlikuar dhe plotesisht te pavarur, i cili udhehiqet nga eksperte nderkombetare me eksperience te gjere ne vleresimin e arsimit te larte. Keta eksperte analizojne me kujdes nje sere fushash, duke filluar nga misioni dhe vizioni i institucionit, perberja dhe kualifikimi i stafit akademik, struktura e menaxhimit dhe proceset e brendshme, e deri te infrastruktura fizike dhe dixhitale qe u ofrohet studenteve. Me rendesi te vecante eshte fakti se vleresimi nuk fokusohet vetem ne dokumente, por ne meryren se si institucionet krijojne nje pervoje arsimore dhe domethenese per studentin. Qellimi i ketij procesi eshte te siguroje qe studenti te marre jo vetem njohuri teorike, por edhe aftesite praktike, mendimin kritik, dhe kompetencat e nevojshme per te pasur sukses ne jete dhe karriere.

 Per me teper, akreditimi institucional i UNI-te forcohet edhe me shume nga partneriteti strategjik me Arizona State University (ASU), nje nga universitetet publike me te medha dhe me me reputacion ne SHBA. Ky bashkepunim transformon pervojen studentore ne UNI, duke i mundesuar studenteve te ndjekin nje edukim me standarde amerikane, pa u larguar nga Kosova. Nepermjet planprogrameve te harmonizuara, qasjes ne teknologjine dhe metodologjine e ASU, si dhe me trajnime te stafit nga ekspertet amerikan, studentet perjetojne nje arsim bashkekohor, interaktiv dhe te orientuar drejt zhvillimit te aftesive praktike. Per me teper, studentet kane mundesi reale te vazhdojne studimet ne SHBA dhe te marrin nje diplome amerikane nga Arizona State University, duke u bere konkurues global ne tregun e punes.

UNI – Universum International College është i menaxhuar dhe fuqizuar nga Arizona State University (ASU) – Universiteti Nr.1 në SHBA për inovacion dhe një nga më të mëdhenjtë në botë!

💡 Krijo suksesin tënd me edukim amerikan – në Kosovë!
📝 Apliko tani dhe fillo rrugën drejt një karriere të sigurt dhe ndërkombëtare!

Studio në UNI duke aplikuar këtu! 

Për më shumë informata rreth programit kontakto +383 44 144 062, info@universum-ks.org ose ndiqni UNI – n në facebook & instagram.–/ KultPlus.com

Brenda shkollës sekrete të mozaikut në Itali

By: KultPlus
14 July 2025 at 14:45

E fshehur në qytetin e qetë Spilimbergo, në rajonin verilindor të Friuli-Venezia Giulia, ndodhet një nga institucionet më të veçanta të artit në botë, “Scuola dei Mosaicisti del Friuli”, shkolla e vetme në botë e përkushtuar plotësisht artit të mozaikut. Për më shumë se një shekull, kjo shkollë ka ruajtur e zhvilluar një traditë që shkon pas në kohë deri te Mesopotamia, Roma e Lashtë, Bizanti dhe bota islame, duke edukuar breza të krijuesve të mozaikëve me mjeshtëri të rrallë.

Sot, ajo është institucioni i vetëm akademik në botë që i është kushtuar plotësisht artit të mozaikut. Studentë të të gjitha moshave, nga maturantë e deri te artistë në mes të karrierës, vijnë nga e gjithë bota për t’u regjistruar në programin e saj intensiv trevjeçar. Gjatë kësaj kohe, ata mësojnë teknikat historike të mozaikut, nga modelet e ndërlikuara greko-romake deri te kompozimet ndriçuese byzantine, përpara se të eksperimentojnë me dizajne më bashkëkohore dhe të lira në formë.

Në vitet e fundit, shkolla është shndërruar edhe në një destinacion më vete, duke tërhequr udhëtarë të apasionuar pas dizajnit që ngelen të mahnitur nga bota unike e mozaikëve. Të interesuarit mund të vizitojnë ambientet e saj përmes tureve publike apo private. Rreth 40,000 vizitorë e bëjnë këtë çdo vit, duke e kthyer Scuola Mosaicisti në një nga vendet më të vizituara në rajonin e Friulit.

Ndërsa rreth 40 studentë pranohen çdo vit në programin trevjeçar, jo më shumë se 15 prej tyre e përfundojnë të gjithë kurrikulën, duke fituar titullin maestri mosaicisti (mjeshtër mozaiku). Nga këta, vetëm një grup i përzgjedhur prej gjashtë vetash vazhdojnë një vit të katërt  një lloj masteri për të përmirësuar edhe më tej aftësitë e tyre dhe për të thelluar mjeshtërinë në këtë art të veçantë.

Në të vërtetë, krijimi i mozaikut është një mjeshtëri jashtëzakonisht precize. Ai kërkon që artisti të vendosë me kujdes qindra, e madje mijëra, copëza të vogla të quajtura tesserae (që mund të jenë të vogla deri në 0.5 cm), për të formuar modele të ndërlikuara dhe skena me pamje të gjallë. Të punuara nga mermeri, xhami, smalto (pllaka xhami të errëta dhe të padepërtueshme) dhe madje edhe nga guaskat, këto inkrustime të vogla kërkojnë mjeshtëri të hollë dhe një ndjeshmëri intuitive ndaj ritmit dhe vendosjes.

Siç vuri në dukje edhe Brovedani, kjo është gjithashtu një punë thellësisht bashkëpunuese. Mozaikistët zakonisht punojnë individualisht në pjesë të veçanta të një kompozimi të madh, por efekti i vërtetë i punës së tyre shfaqet vetëm kur shihet në tërësi. “Është një zanat që, në një mënyrë, të kërkon të ‘zhdukësh’ veten,” tha Cristina de Leoni, mësuese në vitin e tretë. “Një pllakatë e vetme nuk thotë shumë, por së bashku me të tjerat, ajo krijon një vepër arti. Nuk ka vend për ego në krijimin e mozaikut.”

Duke hedhur një vështrim mbi historinë e pasur të këtij arti  që daton që nga Mesopotamia në mijëvjeçarin e 3-të p.e.s. dhe shtrihet përtej kombeve e kulturave, nga grekët te majat, nga Perandoria Bizantine te bota islame, bëhet e qartë ajo që tha Cristina de Leoni. Në artin e mozaikut nuk ka Giotto apo Raphael, as Mona Lisa të vetme. Ky formë shprehjeje ka qenë gjithnjë e mbështetur mbi mjeshtëri anonime, duke ecur në një vijë të hollë mes artit dhe artizanatit.

Kjo është edhe më e vërtetë në Friuli-Venezia Giulia, ku mozaikistët nuk pushuan kurrë së zhvilluari mjeshtërinë, edhe pse ajo doli nga vëmendja që nga periudha e Rilindjes. Me bollëkun e gurëve nga Tagliamento (lumit kryesor të Friulit) dhe lidhjet e ngushta kulturore me Venecian, një qytet që për shekuj me radhë ka qenë në epiqendër të artit dhe mjeshtërisë europiane, rajoni u bë në mënyrë të heshtur një bastion i traditës së mozaikut, me artistë të kërkuar në mbarë kontinentet.

Në shekullin XIX, artisti friulan Gian Domenico Facchina ndihmoi në futjen e mozaikut në epokën moderne, duke shpikur metodën rovescio su carta (mozaiku me kthim mbi letër), që lejonte montimin e paneleve jashtë vendit të instalimit, një revolucion për përmasën dhe shpejtësinë e realizimit. Foaerja e Opéra Garnier në Paris ishte vendi i parë ku kjo teknikë u shfaq për publikun.

Që prej atëherë, mozaikistët friulanë, shumica e të cilëve janë formuar në Spilimbergo, kanë lënë gjurmë në mbarë botën: nga kompleksi sportiv ikonik Foro Italico në Romë, te stacioni i metrosë në Qendrën Botërore të Tregtisë në New York, nga kupola e Kishës së Varrit të Shenjtë në Jeruzalem, deri te galeritë e Tokios. Këto vepra janë dëshmi e një tradite që vazhdon të evoluojë, pllakatë pas pllakatë.

“Dyshimi që mbart mozaiku e bën atë pafundësisht magjepsës,” thotë Purnima Allinger, një studente e vitit të tretë që la pas një karrierë në marketing në Berlin për t’iu përkushtuar mozaikut. “Është një zanat i saktë dhe meditativ, por njëkohësisht shprehës dhe emocional si arti. Gjithmonë kalon nga njëra gjendje në tjetrën – dhe kjo të mban tërësisht të përfshirë.”

Amos Carcano, një maestro mosaicista nga Zvicra, e konfirmon këtë ndjesi. “Punon me duar, por njëkohësisht je gjithmonë në proces shpikjeje, luan me teksturën, ngjyrat dhe modelet. Mozaiku bashkëkohor i shtyn këto kufij edhe më tej. Është traditë, por njëkohësisht e hapur dhe e lirë.”

Aktualisht, Carcano është një nga 10 ish-studentët që po punojnë në një nga veprat më ambicioze të shkollës deri më sot: një dysheme mozaiku prej 1,265 metrash katrorë në oborr, që paraqet florën dhe faunën karakteristike të Friulit, një projekt që pritet të zgjasë më shumë se një vit.

Nuk janë vetëm maestri-t që krijojnë për shkollën. Të gjithë ata mozaikë që pashë gjatë vizitës sime? Janë vepra të studentëve të mëparshëm dhe atyre aktualë. “Ne e mendojmë shkollën si një bottega – një punishte,” thotë Danila Venuto, pedagoge e historisë së mozaikut. “Dhe në një punishte, mëson duke punuar. Është krejtësisht e natyrshme që studentët të vihen në punë sapo fillojnë të mësojnë ABC-në e mozaikut. Ky është një zanat që mësohet dhe mbahet gjallë vetëm përmes praktikës.”

Dhe gjithnjë e më shumë, mozaiku mund të mësohet edhe nga vizitorët. Shkolla ofron corsi brevi,  kurse të shkurtra që variojnë nga intensive katërditore deri në programe njëjavore, për t’u dhënë udhëtarëve një hyrje praktike në artin e mozaikut.

 “Njerëzit nga Spilimbergo,  dhe nga i gjithë Friuli, janë shumë krenarë për këtë traditë shekullore,” thotë Danila Venuto. “Bërja e mozaikut është pjesë e ADN-së sonë kulturore, një trashëgimi e vërtetë friuliane.”/ KultPlus.com

Kate Middleton shkëlqen në Wimbledon me dy paraqitje radhazi – emocion dhe elegancë mbretërore

By: KultPlus
14 July 2025 at 14:15


Kate Middleton, Princesha e Uellsit, bëri dy paraqitje të njëpasnjëshme dhe tërheqëse në Wimbledon 2025, duke treguar edhe një herë përkushtimin e saj si patrone e All England Lawn Tennis and Croquet Club.
Pjesëmarrja e saj më 12 korrik
Një ditë para finales së meshkujve, më 12 korrik, Middleton mori pjesë në Finalen e Femrave e veshur me “Wimbledon whites” ,një fustan të bardhë elegant me mëngë të shkurtra nga marka Self-Portrait, me fund të palosur midi dhe korse me rrip në bel. Si pjesë e rolit të saj zyrtar, ajo mbante gjithashtu edhe simbolin e  famshëm të Wimbledon , një gjilpërë me ngjyrë vjollcë dhe jeshile.
Gjatë finales, Princesha e Uellsit pati nderin të dorëzonte trofetë për fituesen Iga Swiatek dhe nënkampionen Amanda Anisimova. Pas një humbjeje të rëndë pa fituar asnjë set, Anisimova shpërtheu në lot në fund të ndeshjes. Më vonë, ajo tregoi për gazetarët se Middleton e kishte inkurajuar duke i thënë: “Mbaje kokën lart”. “Ajo më tha disa fjalë që më emocionuan edhe më shumë,” shtoi tenistja amerikane.
Rikthimi familjar më 13 korrik
Të nesërmen, më 13 korrik, Kate Middleton u rikthye në tribunën mbretërore për Finalen e Meshkujve, këtë herë e shoqëruar nga Princi William dhe dy fëmijët e tyre, Princi George dhe Princesha Charlotte. Ajo veshi një fustan të kaltër mbretëror me mëngë me detaje në formë fjongosh, duke mbajtur me vete një kapelë kashte të gjerë me fjongo të zezë dhe taka ngjyrë kafe. Vathët e vegjël rrethorë dhe një varëse e artë me medalion rrumbullak plotësonin pamjen e saj elegante, ndërsa flokët i kishte të lëshuara me onde natyrale dhe ndarje anësore.
Familja mbretërore u koordinua në mënyrë perfekte: William me një xhaketë blu të errët dhe pantallona krem, Charlotte me një fustan të bardhë me rruffle në supe dhe George me një kostum blu të errët.
Një kthim me emocione të veçanta
Middleton ka munguar vetëm një herë në Wimbledon që nga martesa e saj në vitin 2011 – në vitin 2013, kur ishte shtatzënë me Princin George. Vitin e kaluar, në 2024, ajo kishte bërë një paraqitje shumë të ndjerë në turne, vetëm katër muaj pas shpalljes publike të diagnozës së saj me kancer. “Ajo ka kaluar diçka shumë të vështirë dhe është e rëndësishme të ketë momente për të cilat mund të gëzohet, ky ishte një prej tyre,” tha një burim për revistën People.
Përmes stilit, forcës dhe ndjeshmërisë së saj, Kate Middleton vazhdon të jetë një figurë frymëzuese në jetën publike britanike  dhe Wimbledon mbetet një nga skenat ku ajo shfaqet më e afërt me publikun./ KultPlus.com

Shpallen nominimet për Çmimet Emmy, edicioni i 77-të

By: KultPlus
14 July 2025 at 13:45

Po afrohet momenti i shpalljes zyrtare të nominimeve për Çmimet Emmy, edicioni i 77-të. Ceremonia e zbulimit të emrave do të mbahet të martën, në orën 11:30 paradite me orën lokale të SHBA-ve (ET), dhe do të transmetohet drejtpërdrejt në kanalet zyrtare të Akademisë së Televizionit, si dhe në platformat e mediave kryesore.


Kjo ngjarje shënon një nga kulmet e sezonit televiziv në SHBA, duke nderuar arritjet më të spikatura në seriale dramatike, komedi, miniseriale dhe programe të ndryshme televizive nga viti i kaluar. Pas rifillimit të plotë të prodhimeve, pas grevës së skenaristëve dhe aktorëve më 2023, gara e këtij viti pritet të jetë më e fuqishme dhe më e larmishme se kurrë më parë.
Ndër pretendentët më të përfolur për nominimet në kategoritë kryesore janë tituj të njohur si “Succession”, “The Bear”, “The Crown”, “Shōgun” dhe “The Last of Us”. Në kategorinë e komedisë, vëmendje të veçantë pritet të marrë sezoni i fundit i “Abbott Elementary”, si dhe prodhime të reja premtuese si “Palm Royale” dhe “Hacks”.
Nominimet do të pasohet nga ceremonia zyrtare e ndarjes së çmimeve, e planifikuar të mbahet më 14 shtator 2025, në Los Angeles, në një event glamuroz që do të mbledhë yjet më të mëdhenj të televizionit dhe do të përmbyllë sezonin televiziv me një festë të madhe artistike./ KultPlus.com

❌
❌