Më 7 gusht 1974, Philippe Petit, një francez i apasionuar pas artit të lartësive, realizoi një nga aktet më të pabesueshme dhe të rrezikshme të shekullit: ai eci mbi një litar të hollë të shtrirë mes dy kullave binjake të World Trade Center në New York.

Pa leje, pa sigurime, dhe vetëm me një shufër balancuese në duar, Petit qëndroi për 45 minuta në lartësinë 417 metra, duke kaluar tetë herë nga njëra kullë në tjetrën.

Ky akt artistik sfidoi jo vetëm ligjet e gravitetit, por edhe kufijtë e frikës dhe imagjinatës njerëzore.

Sot, Philippe Petit konsiderohet një legjendë e performancës ekstreme, dhe ngjitja e tij në qiell është bërë simbol i guximit dhe lirisë krijuese. Historia e tij është përjetësuar edhe në dokumentarin e njohur Man on Wire dhe në filmin artistik The Walk./KultPlus.com

Më 7 gusht, Shtetet e Bashkuara shënojnë Purple Heart Day, një ditë përkujtimore që nderon ushtarakët amerikanë të plagosur apo rënë në vijën e frontit, të cilët janë dekoruar me Medaljen Purple Heart, një nga nderimet më të vjetra dhe më të respektuara në ushtrinë amerikane.

Kjo medalje simbolike ka një ngjyrë të veçantë vjollcë dhe portretin e George Washington-it, themeluesit të saj. Ajo u krijua më 7 gusht 1782 dhe vazhdon të mbetet një prej medaljeve më të ndjera, pasi nuk jepet për fitore, por për sakrificë.

Në këtë ditë, amerikanët në mbarë vendin kujtojnë ata që dhanë gjithçka për vendin e tyre – shpesh edhe jetën. Në shumë qytete, ndërtesa publike ndriçohen me ngjyrën vjollcë në nder të të dekoruarve.

Shqiptaro-amerikanët, të cilët kanë kontribuar ndër vite në forcat e armatosura të SHBA-së, po ashtu nderohen në këtë ditë, duke qenë pjesë e rrëfimeve të guximit dhe përkushtimit./KultPlus.com

DokuFest ka njoftuar se janë shpallur fituesit e edicionit të parë të Forumit të Filmit të Shkurtër, gjatë një recepsioni me datën 6 gusht 2025, organizuar nga Qendra Kinematografike e Kosovës (QKK) në Prizren. Ceremonia e ndarjes së çmimeve shënoi përmbylljen e këtij edicioni të parë që mblodhi së bashku tetë projekte të veçanta nga Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria.

Forumi i Filmit të Shkurtër është krijuar për të mbështetur dhe zhvilluar talentët e rinj në fushën e filmit të shkurtër në rajon, duke ofruar mentorim profesional, mundësi bashkëpunimi dhe prezantimi para industrisë.

Më poshtë gjeni listën e plotë të çmimeve dhe filmave fitues më poshtë:

Çmimi EURO CONNECTION

I Still Haven’t Cried / Regjia: Flaka Kokolli (Kosovë)

Çmimi AGORA MARKET

Discobox / Regjia: Romina Ruda (Shqipëri)

Çmimi YOU ONLY PITCH TWICE

Who Is Singing? / Regjia: Ana Morina (Kosovë)

Çmimi FESTIVAL STRATEGY prezantuar nga Square Eyes

Soil / Regjia: Kiril Karakash dhe Svetislav Podleshanov (Maqedonia e Veriut)

Çmimi TALENT DOC nga Qendra Kinematografike e Kosovës

Soundtrack of a People: Boom / Regjia: Fjolla Muharremi (Kosovë)

Çmimi BEST PITCH nga DokuFest

sveti antun pustinjak / Regjia: Antonio Dimovski (Maqedonia e Veriut)

Çmimi BEST PROJECT – Creative Force nga Ambasada Suedeze (Sweden in KS)

Who Is Singing? / Regjia: Ana Morina (Kosovë)

Këto çmime vlerësojnë krijimtarinë, origjinalitetin dhe përkushtimin e autorëve të rinj që po formësojnë gjeneratën e re të kinemasë në rajon. Forumi u mbështet nga Ambasada e Suedisë në Kosovë, Qendrat e filmave të Kosovës, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut si dhe atë të Malit të Zi, e cila do t’i bashkangjitet forumit të vitit të ardhshëm./ KultPlus.com

Turqia ka finalizuar një film që trajton një nga ngjarjet më të ndjeshme dhe tronditëse të viteve të fundit në Kosovë – sulmin terrorist në Banjskë, të kryer nga grupe paramilitare serbe më 24 shtator 2023.

Filmi mban titullin “Në Errësirën e Diellit – Kosova” dhe pritet të shfaqet premierë më 5 shtator 2025 në kinematë e Turqisë, e më pas edhe në Kosovë dhe në vende të tjera të Ballkanit.

Ky prodhim kinematografik vjen si bashkëpunim mes profesionistëve të njohur të industrisë së filmit në Turqi, dhe synon të sjellë në ekran një rrëfim dramatik, emocional dhe vizualisht të fuqishëm për ngjarjen që tronditi opinionin publik, jo vetëm në Kosovë, por edhe më gjerë, përcjellë KultPlus.com

Detajet rreth kastës dhe skenarit mbahen ende konfidenciale, por thuhet se filmi do të fokusohet në historitë njerëzore brenda ngjarjes, pasojat në nivel shoqëror dhe politik, si dhe mesazhin për qëndresë dhe drejtësi.

Ky është një nga filmat e parë ndërkombëtarë që trajton drejtpërdrejt një ngjarje kaq të afërt dhe të dhimbshme për Kosovën, duke shënuar edhe një kapitull të ri në mënyrën se si arti dhe kinematografia reflektojnë mbi konfliktet dhe traumën kolektive./KultPlus.com

Në kuadër të angazhimit për t’i qëndruar afër qytetarëve brenda dhe jashtë vendit, Posta e Kosovës ka zhvilluar një aktivitet simbolik për të mirëpritur bashkatdhetarët që po rikthehen për pushime në vendlindje.

Përfaqësues të Postës u takuan me mërgimtarët në Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës, ku iu dhuruan pulla postare nga emisionet filatelike të vitit 2025, si shenjë falënderimi për lidhjen e tyre të fortë me vendin dhe për kontributin e vazhdueshëm, transmeton KultPlus.

“Posta për Diasporën” është një nismë që synon të vlerësojë rolin e diasporës si ura lidhëse me botën, ambasadorë të kulturës dhe identitetit shqiptar. Në njoftimin zyrtar, Posta e Kosovës ka shprehur mirënjohje për dashurinë, përkushtimin dhe ndihmesën që bashkatdhetarët vazhdojnë të japin për Kosovën.

“Urojmë që të kaloni çaste të lumtura në gjirin e familjes dhe miqve,” thuhet më tej në njoftim.

Kjo iniciativë e veçantë është pritur me entuziazëm nga qytetarët që po rikthehen nga mërgata, duke sjellë emocione dhe ndjenja të veçanta në një periudhë të mbushur me vizita dhe gëzim familjar./KultPlus.com

Nëse ferri do të ishte një vajzë adoleshente, atëherë Wednesday Addams do ta merrte si kompliment. Vajza me gërsheta dhe e fiksuar pas vdekjes nga familja goth më e njohur në botë e ka gjetur vendin e saj të përkryer pikërisht aty ku takohen drama adoleshente dhe e mbinatyrshmja. Kjo ishte çelësi i suksesit të madh të sezonit të parë të serialit “Wednesday”, i cili pati një sukses kaq marramendës në vitin 2022, duke grumbulluar një miliard orë shikimi në një muaj, për t’u bërë një nga hitet më të mëdha të Netflix.

Tre vite më vonë, seriali rikthehet me sezonin e dytë.

Wednesday (e luajtur nga Jenna Ortega, me zë të ftohtë dhe të paemocionuar) ka kaluar një verë “produktive”, fundja, për çfarë shërbejnë pushimet nëse jo për të ndjekur dhe vrarë vrasës serialë? Por tani është koha për t’u rikthyer në shkollë. Për habinë e saj, përpjekjet heroike për të shpëtuar shokët nga mësuesja maniake (luajtur nga Christina Ricci në sezonin e parë) e kanë bërë atë më të famshmen e shkollës Nevermore. Tani është në qendër të vëmendjes, me letra fansash dhe sy që e ndjekin ngado, diçka që, ironikisht, pasqyron edhe sikletin që ndjen vetë aktorja Ortega për famën që i erdhi papritur.

Në sezonin e dytë, shkrimtarët vazhdojnë me të njëjtën pyetje si në sezonin e parë: çfarë nëse Nancy Drew do të ishte goth dhe do të kishte fuqi psikike?

Këto fuqi marrin një rol më ekzistencial këtë herë, pasi aftësitë e Wednesday fillojnë të mos funksionojnë si më parë. Mësojmë se një gjë e ngjashme i ka ndodhur edhe tezes së saj, motrës së çmendur të Morticias, Ophelia, e cila ka një histori misterioze që lidhet drejtpërdrejt me ngjarjen kryesore të sezonit: paralajmërimi i Wednesday për vdekjen e dhunshme të shoqes së saj më të ngushtë, Enid (luajtur nga Emma Myers).

E shqetësuar për vdekjen e mundshme të Enid, Wednesday e lë mënjanë shoqen e saj ndërsa heton ngjarjet e frikshme që po ndodhin në Nevermore dhe spitalin psikiatrik Willow Hill për të sëmurët mendorë, që janë jashtë shoqërisë. Ky veprim mund të shqetësojë fansat e çiftit, të cilët kishin shpresuar se karakteret mund të bëhen të dashura pas afrimitetit të tyre në sezonin e parë.

Në sezonin e dytë të “Wednesday”, seriali i Netflix vazhdon me stilin karakteristik, por ndjenjat e përsëritjes janë të theksuara. Wednesday (Jenna Ortega) mbetet enigmatike dhe e ftohtë, duke bërë më shumë shikime të ngurta dhe ngritje nervash sesa një zhvillim të thellë të karakterit. Kjo mund të jetë një zhgënjim për ata që pritën një evoluim më të thellë të saj. Pjesa më e bukur e sezonit është forcimi i pranisë së familjes Addams, që merr më shumë kohë ekrani dhe sjell më shumë humor dhe dinamika. Morticia (Catherine Zeta-Jones) është një nënë e mprehtë dhe sharmante, ndërsa Xhaxhai Fester (Fred Armisen) është fantastik në rolin e tij të çuditshëm, duke sjellë humor të veçantë në atmosferën e errët të shfaqjes.

Një karakter i ri, Agnes (Evie Templeton), një “wannabe” Wednesday, hyn në skenë si shoqja e ngazëllyer që kërkon të ndihmojë dhe të bëhet pjesë e aventurës, dhe tërheq vëmendjen për energjinë e saj pozitive dhe jo të zakonshme. Kjo krijon një kontrast tërheqës me personalitetin më të errët dhe më të mbyllur të Wednesday. Gjithashtu, kemi një drejtor të ri në Nevermore (Steve Buscemi, që është përdorur pak), dhe largimi i Ricci, që zbulon se ishte truri i keq i sezonit të parë, hap vend për Billie Piper, e cila luan mësuesen e re të muzikës, Miss Capri.

Nga ana e skenarit, shkruar nga Alfred Gough dhe Miles Millar, shumë nga ngjarjet mbështeten në batuta të shpejta dhe humor të qetë. Citimet nga Voltaire dhe shakatë me vrasje mund të bëhen të mërzitshme pas disa orësh. Në këtë drejtim, sezoni i dytë përfiton nga një prani më e madhe e familjes Addams, e cila ndihmon për të balancuar një shfaqje që, për shumë pjesë, mbështetet më shumë në stil dhe atmosferë sesa në zhvillim të thellë të karaktereve.

Tim Burton, regjisori i njohur për botën e tij të çuditshme dhe fantastike, kthehet për të drejtuar disa episode, duke sjellë ndjesinë e tij të veçantë dhe të errët që është gjithmonë një kënaqësi për sytë. Ka diçka shumë të kënaqshme në të shikuarit të botës së tij të misfitëve dhe monstrave, e cila ndërtohet gjatë orëve të sezonit. Por kjo është gjithashtu një nga arsyet që koha e shfaqjes ndjehet e gjatë, duke kaluar shumë më tepër se sa është e nevojshme për historinë.

Në thelb, “Wednesday” mbetet frikshëm e përsëritur: një histori për një vajzë që rritet dhe zhvillohet, por që përfshin edhe një mister vrasjeje dhe elemente të natyrshmërisë për të shtuar shijen. Ndërsa shfaqja mund të duket e re dhe tërheqëse në sipërfaqe, ajo është në të vërtetë një përzierje e shumë serive rinore të njohura: Emily in Paris, X-Men, Veronica Mars dhe Riverdale, të gjitha të qepura së bashku me stilin e Tim Burton./independent/KultPlus.com

Më 7 gusht të vitit 1946 lindi aktori i mirënjohur i humorit, Met Bega.

Në këtë përvjetor, ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, kujtoi me mirënjohje, ikonën e humorit dhe mjeshtrin e batutës, Met Bega, një figurë mjaft e dashur për publikun shqiptar.

Met Bega lindi në Tiranë, më 1946 dhe pjesën më të madhe të karrierës së tij e kaloi në Estradën e Tiranës. Gjatë karrierës së tij të gjatë, Met Bega është nderuar me çmime të ndryshme. Përveç interpretimeve në Estradë, Met Bega do të mbahet mend për interpretimet e tij në kinematografi, në filmat komedi aq të dashur për publikun, si: “Dy herë mat”, “Edhe ashtu edhe kështu”, “Stolat në park” dhe “Telat për violinë”.

Aktori ndërroi jetë në vitin 2015. Prej shumë kohësh ai vuante nga sëmundja e Parkinsonit./atsh/KultPlus.com

Një dramë e fuqishme që rikthen në qendër të vëmendjes rënien e Bankës Mbretërore të Skocisë (RBS), hap Festivalin Ndërkombëtar të Edinburgut, me aktorin legjendar Brian Cox në rolin e Adam Smith.

Rënia dramatike e Royal Bank of Scotland, dikur një nga institucionet më të fuqishme financiare në botë, është sjellë në skenën skoceze përmes dramës satirike “Make It Happen”, që u hap këtë fundjavë në kuadër të Festivalit Ndërkombëtar të Edinburgut. Në këtë prodhim madhor, bashkëpunim mes National Theatre of Scotland, Dundee Rep dhe vetë festivalit, rolin qendror e mban aktori skocez Brian Cox, i cili luan hijen e Adam Smith, filozofit të shekullit XVIII i njohur si “babai i ekonomisë moderne”. Por kjo dramë shtjellon një perspektivë më të thellë, sipas saj, Smith nuk ishte përfaqësues i kapitalizmit të egër, por më tepër një filozof moral, i shqetësuar për kushtet në të cilat jetonin njerëzit.

“Ka një rresht në dramë ku ai thotë: ‘Kapitalizëm? Nuk e di çfarë do të thotë’,” thotë Cox. “Ai e shihte veten si filozof moral, jo siç e shihnin të tjerët.”

Në moshën 79-vjeçare, Cox nuk tregon asnjë shenjë ngadalësimi. I njohur ndërkombëtarisht për rolin e miliarderit Logan Roy në serialin “Succession”, ai thekson se rrënjët e tij në Dundee dhe përvoja e vështirë e fëmijërisë janë motivimi i tij për t’u përfshirë në projekte me mesazh shoqëror.

“Njerëzit harrojnë nga kanë ardhur. Unë kurrë nuk e harroj Dundee-n time,” thotë ai.

Aktori tregon për një fëmijëri të vështirë: humbjen e babait në moshën tetëvjeçare dhe sëmundjen e nënës së tij, e cila iu nënshtrua trajtimeve me elektroshok. Megjithatë, ai nuk e cilëson këtë si “tragjedi”, por si “përvojë mësimore”.

“Nuk mund të bëj shumë më shumë se të protestoj, por e bëj sepse mendoj se duhet t’u japim njerëzve një mundësi më të mirë.”

Ideja për dramën lindi para disa vitesh, kur regjisori Andrew Panton u emërua në krye të Dundee Rep. Por pandemia e Covid-19 vonoi realizimin. Shtysa finale erdhi nga Dr. Susan Hetrick, kryetare e bordit të teatrit, e cila kishte punuar në RBS pak para krizës.

“Ishte e paimagjinueshme që një institucion i tillë, i vlerësuar nga akademikët dhe shkollat e biznesit, do të rrëzohej kështu. Ka shumë mësime për t’u nxjerrë nga kjo histori,” u shpreh ajo.

Në qendër të shfaqjes qëndron figura e Fred Goodwin, i njohur si “Fred the Shred”, ish-kryetar i RBS, i luajtur nga aktori Sandy Grierson.

Pas kësaj drame, Cox do të nisë një turne kombëtar me një shfaqje solo bazuar në kujtimet e tij. Po ashtu, ai ka përfunduar edhe filmin e tij të parë si regjisor, “Glenrothan”, një dramë familjare për një kompani skoceze uiski, me aktorët Alan Cumming dhe Shirley Henderson, që pritet të dalë në vitin 2026.

Në një epokë të mbushur me pasiguri ekonomike dhe kulturore, “Make It Happen” vjen si një kujtesë e fuqishme për rreziqet e arrogancës korporative dhe mungesës së ndjeshmërisë njerëzore – dhe me Brian Cox në qendër të saj, nuk është thjesht një shfaqje, por një thirrje për reflektim./BBC/KultPlus.com

Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Gjirokastër bëri të ditur se, gjatë muajit që lamë pas, në Kalanë e Gjirokastrës, u regjistrua një numër i lartë vizitorësh për periudhën 1 korrik -31 korrik 2025.

Vizitat turistike në Kalanë e Gjirokastrës kanë ardhë duke u rritur krahasuar me atë të një viti më parë.

48,273 vizitorë u regjistruan gjatë korrikut ose 34% vizitorë më shumë krahasuar kjo me të njëjtën periudhë të vitit 2024.

Kalaja e Gjirokastrës është e vendosur mbi një kodër pak të shkëputur nga Mali i Gjerë, e ngritur në një pikë vrojtuese rreth 370 metra mbi nivelin e detit. Krahasuar me kalatë mjesjetare të tjera të vendit, kjo kala është më e vogël nga sipërfaqja dhe ruhet në gjendje më të mirë. Gjerësia e saj është 75 metra dhe gjatësia 500 metra. Për t’u shtuar rezistencën mureve të kalasë janë ngritur pesë kulla të fuqishme.

Për gjatë viteve ajo ka pësuar ndryshime dhe zgjerime. Rreth vitit 1490 u bënë përmirësime të gjera nga sulltan Bajaziti II. Pastaj në vitin 1811, Ali Pashë Tepelena shtoi shumë elemente, duke përfshirë Kullën e Sahatit në anën lindore. Po ashtu përfundoi fortifikimin e zonës së greminës dhe ndërtoi ujësjellësin e Sopotit, që sillte ujin në kala rreth 12 kilometra larg.

Me gjithë vlerat që posedon, ajo është tejet atraktive për turistë nga mbarë bota./atsh/KultPlus.com

Shqipëria po shfaqet me ritëm të shpejtë si një nga destinacionet më premtuese të turizmit ndërkombëtar, duke tërhequr vëmendjen për autenticitetin kulturor, natyrën e paprekur dhe përvojat unike që ofron. Sipas një artikulli të fundit të Le Figaro-s, Shqipëria konsiderohet një “perlë e fshehur” në Ballkan, që kombinon trashëgiminë historike, diversitetin natyror dhe një identitet autentik që mungon në shumë destinacione të mbingarkuara turistike.

“Një udhëtim në Shqipëri është si një kalim nëpër kohë përmes gjurmëve ilire, greke dhe osmane,” shkruhet në këtë artikull, i cili rekomandon vizita në qytete si Tiranë, Gjirokastër, Berat dhe Butrint, zona të pasura me trashëgimi kulturore dhe të njohura nga UNESCO-ja, transmeton KultPlus.

Por ajo që e veçon vërtet Shqipërinë, sipas Le Figaro-s, nuk janë vetëm monumentet, por edhe mikpritja e popullit, traditat kulturore të gjalla dhe kuzhina e pasur me shije autentike. Artikulli sugjeron që udhëtarët të shijojnë byrekë krokantë, të dëgjojnë polifoninë shqiptare të njohur nga UNESCO dhe të eksplorojnë tregjet e gjalla ku përzihen aroma mesdhetare dhe ndikimet orientale.

Ky vlerësim i Le Figaro-s vjen në një kohë kur Shqipëria e ka forcuar pozicionin në vëmendjen ndërkombëtare për turizëm kulturor. Vlerësimi mbështetet në një prani gjithnjë e më të madhe të Shqipërisë në mediat ndërkombëtare: nga historitë për plazhe me ujë kristal, peizazhe dhe kostot e përballueshme, deri te qytetet historike si Berat dhe Gjirokastër dhe atraksione natyrore si Alpet shqiptare, lumi Vjosa dhe kanionet. Mikpritja dhe kultura lokale lulëzojnë në çdo cep, duke e pozicionuar Shqipërinë si një zgjedhje ideale për udhëtarët që kërkojnë autenticitet dhe liri për t’u zhytur në një eksperiencë kulturore të vërtetë./KultPlus.com

Poezi nga Willam Butler Yeats

“Hiqe atë maskë me ar të shkrirë

Me sy smerald!”

“Oh jo, i dashur, ti do të bëje mirë ta gjeje

a është zemra e urtë e zjarrt’

dhe ende e pangrirë.”

“Do ta zbuloj çka pas saj ndryhet,

Dashuri a mashtrim.”

“Qe maska ajo q’e bëri mendjen të t’mpihet

Dhe t’rrahurave t’zemrës dha kumbim,

Jo ajo çka pas saj fshihet.”

“Po se mos jemi armiq ne dy,

Këtë m’duhet vesh ta marr.”

“Oh jo, i dashur, lëri ato tani,

Ç’na duhen kur ka kaq zjarr

Në mua dhe në ty?”

Përktheu Ag Apolloni/KultPlus.com

Shkodra po përgatitet të mirëpresë një nga ngjarjet më të veçanta kulturore të verës, “Dua Fest”, një festival që premton të ndezë qytetin me muzikë, energji dhe art të vërtetë.

Në datat 8 dhe 9 gusht, nën hijen e mureve të lashta të Kalasë së Rozafës, do të ngrihet skena që do të mbledhë disa nga emrat më të dashur dhe të suksesshëm të muzikës shqiptare. Shkodra Elektronike, Aleksandër Gjoka, Alban Skënderaj dhe shumë artistë të tjerë do të sjellin performanca që nuk do të harrohen lehtë.

“Dua Fest po vjen për të ndezur qytetin. Emrat më të mëdhenj të muzikës, performanca elektrizuese dhe energji që nuk harrohen,” – premtojnë organizatorët.

Festivali është konceptuar si një bashkim mes muzikës moderne dhe shpirtit historik të qytetit. Emocione, ritme dhe ndjenja do të gërshetohen në një atmosferë unike që vetëm Shkodra di të ofrojë.

Në skenën e “Dua Fest” do të ngjiten gjithashtu: DJ Hermes, DJ Irgen, Eri Dee, Grupi Burn, Hektor Jubani.

“Dua Fest” nuk është thjesht një koncert, është një përvojë për të gjithë ndjeshmëritë, një takim mes së vjetrës dhe së resë, mes historisë dhe të tashmes, ku muzika bëhet gjuhë e përbashkët e brezave./KultPlus.com

Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore në Gjirokastër ka ndarë së fundmi pamje të veçanta nga Kalaja e Palokastrës, një monument kulture i kategorisë I, i vendosur në fshatin Palokastër, në qarkun e Gjirokastrës, brenda Njësisë Administrative “Cepo”.

Kjo kështjellë ndodhet në një terren të sheshtë, pikërisht aty ku bashkohen lumi Drinos dhe Belica, degë e lumit të Kardhiqit. Sipas studimeve arkeologjike, ndërtimi i saj daton në periudhën e shekujve IV-VI.

Kështjella ka një formë trapezore të rregullt, me një sipërfaqe prej 0.915 hektarësh. Baza e saj përshkon 113.5 metra, ndërsa brinjët anësore masin 92.5 metra dhe ajo e sipërme 90.5 metra. Struktura mbrojtëse përforcohet nga 14 kulla: katrore në anët lindore, në formë patkoi në pjesën veriperëndimore dhe rrethore në juglindje.

Sipas analizave të bëra mbi strukturat e mureve, kullave dhe hyrjeve, janë identifikuar tri faza ndërtimi të kështjellës. Gjatë gërmimeve arkeologjike në bazilikën e zbuluar brenda saj, nën dysheme janë gjetur gjurmë të mureve dhe kapanoneve që dikur shërbenin si strehim për ushtarët.

Këto ambiente kanë një gjerësi prej rreth 11 metrash dhe janë ndarë gjatësisht në dy pjesë, të cilat më pas ndaheshin në dhoma më të vogla me përmasa 5×5 metra. Ato komunikonin përmes rrugëve të vendosura në lindje dhe perëndim. Përveç kapanoneve, brenda kalasë është zbuluar një bazilikë, ndërsa jashtë saj një kishë me një nef.

Hyrja kryesore e fortifikuar me dy kulla ndodhet në pjesën perëndimore të kalasë. Gjithashtu, janë identifikuar edhe dy hyrje të vogla sekondare, një në anën lindore dhe një tjetër në atë veriore, të cilat shërbenin për lëvizje më të shpejtë dhe komunikim të drejtpërdrejtë me pjesët përreth.

Gërmimet kanë zbuluar gjithsej 18 varre. Nga gjurmët e ruajtura, duket se ambientet brenda kullave ishin shtruar me pllaka guri dhe kishin ndarje të brendshme me dysheme druri që shërbenin si kate të sipërme. Brenda tyre ndodheshin shkallë që lidhnin katet, ndërsa mungesa e rampave guri sugjeron se ato kanë qenë prej druri./KultPlus.com

Maurice Tillet, i njohur më mirë si Engjëlli Francez, ishte një legjendë e mundjes në vitet 1940. I lindur në Rusi në vitin 1903, Tillet zhvilloi akromegali, një sëmundje e rrallë që zmadhoi kockat e tij, duke i dhënë tipare të fuqishme dhe të veçanta, ato që më vonë e bënë ikonë të ringut të mundjes.

Por pas kësaj pamjeje të fuqishme fshihej një njeri i qetë dhe i zgjuar. Tillet fliste disa gjuhë, kishte studiuar jurisprudencë dhe letërsi, dhe ishte i njohur për natyrën e tij të matur jashtë ringut.

Shumë fansa besojnë se Tillet ishte frymëzimi real për Shrek-un, një teori që nuk është konfirmuar kurrë zyrtarisht, por që bëhet e vështirë për t’u mohuar sapo të shohësh ngjashmërinë./KultPlus.com

Parku Kombëtar i Butrintit publikoi në rrjetet sociale pamje nga Mozaiku i Pagëzimores. Publikimi i i pamjes së mozaikut, i cili mbart një rëndësi të veçantë historike dhe kulturore vjen në kuadër të rubrikës “Të njohim Butrintin”.

Mozaiku i Pagëzimores së Butrintit është më i madhi dhe më i ruajturi nga mozaikët e çdo pagëzimoreje tjetër të botës romake. Ai ishte kompozuar në mënyrë që të jepte mesazhe të qarta të shpëtimit dhe jetës së amëshuar për ata që vendosnin të pagëzoheshin.

Përreth dy rrathëve koncentrikë prej tetë kolonash, shtatë unaza mozaiku rrethonin kryqin qendror, duke riformuar edhe një herë numrin tetë.

Ky numër në fillimet e krishtërimit simbolizonte pagëzimin, krijimin dhe shpëtimin.

Muajin e kaluar, specialistët e Institutit Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore njoftuan për hapjen dhe ruajtjen e dy mozaikëve: mozaiku i termeve romake pranë teatrit dhe mozaiku i galerisë në oborrin verior të gjimnazit. Këta mozaikë të rrallë qëndrojnë të hapur për publikun nga 22 korriku deri më 15 gusht./atsh/KultPlus.com

Shkruan Nexha Gjema

Sot kemi mrri n’Mjedisin e Verës, n’7 Gushtin, ditën qi pleqtë e kanë thirrë: Djegagur ose Aligjyn.

“Kujdes nesër, mos rrini n’diell se kalleni!”-Kshtu moti na thojshin pleqtë, e s’kanë folë kot.

7 Gushti, “Djegaguri” a “Aligjyni”, nuk asht veç ditë e nxehtë. Asht dita kur dielli kallet e toka qet zjerm. Thojshin qi për këtë ditë kanë pasë rregulla t’shejta.

Qe do shprehje që janë ruejtë prej pleqve:

“Mos dil ditën e Aligjynit se t’vret dilli”

“As ujë mos pi n’Aligjyn se t’zen”

“As bari nuk rritet n’Aligjyn”

“Në Aligjyn del zjermi prej dheut”

“As hije s’gjan n’Aligjyn”

“Mos dil n’djegagur se t’shkon shpirti”

“Kallet toka, thahet bari, pëlcet miza n’ajër”

E çka nuk ban me ba sot:

Mos rri n’djell gjatë se t’kallë, t’mpinë, e t’rraskapit.

Mos laj tesha, se besohej se t’biejn smujat.

Mos merr rrugë t’gata.

Mos i le gjajën (kafshet) n’djell po maji n’hije, e jepu ujë.

Mos e puno tokën , se toka s’e duron dorën n’kitë ditë.

Mos e therr nojë kafshë.

Mos u laj n’ujë të ftoftë se t’zen.

Po çka ban me ba pra?

Rri n’hije e pusho. Sot asht ditë pushimi.

Laji duert e fytyrën me ujë t’pastër para se me lindë dielli.

Pije naj çaj me barishte t’egra: Mente, çaj mali, kamomil ose ujë me uthull molle për freski.

Ndize nji qiri e lutu për shi, për freski, për shnet.

Shikoj yjet natën. Besohej se qesin shkëndija n’qiell e secila shkëndijë asht nji dëshirë që munet me tu realizu.

Thojshin pleqtë:

“N’Aligjyn s’ban me fol me za të naltë se gjumi i natyrës asht i shenjtë.”

Aligjyni nuk asht veç nji datë – asht nji shenjë. Nji kujtesë e lashtë që t’thotë: Nalu. Rri. Pusho. Neroe natyrën.

E kur natyra vetë t’kërkon me u nal, njeri i mençëm e nigon./KultPlus.com

Ylli shqiptar me famë botërore, Dua Lipa, ka publikuar së fundmi një video ekskluzive në platformën e saj Service95, ku sjell momente të veçanta nga prapaskenat e edicionit të sivjetshëm të Sunny Hill Festival 2025, i mbajtur në Prishtinë.

Në këtë rrëfim vizual, ajo flet me emocion për rikthimin në vendlindje dhe për përgatitjet intensive që kanë paraprirë natën e parë të festivalit, ku ajo performoi para publikut vendas në një atmosferë magjike. E rrethuar nga familja dhe ekipi i saj, Dua ndan një histori personale që fillon nga koncerti i saj i parë në Prishtinë, në vitin 2016, deri te zhvillimi i një festivali me përmasa ndërkombëtare.

“Koncerti im i parë në Prishtinë ishte në vitin 2016. Po bëja një turne në Europë dhe mendova: nëse po performoj nëpër kontinent, patjetër duhet të kthehem edhe në shtëpi dhe të jap një koncert,” rrëfen ajo në video. “Me ndihmën e babait tim, e organizuam si një koncert bamirësie për Fondacionin Sunny Hill.”

Ajo thekson se suksesi i atij eventi u kthye në shtysë për të krijuar diçka më të madhe, një festival që sot sjell në Kosovë emra të njohur të muzikës botërore dhe artistë nga mbarë rajoni.

“Ishte një ide shumë e madhe, madje paksa frikësuese, por e ndërtuam me familjen. Donim të sillnim një imazh ndryshe për Kosovën, më pozitiv, plot jetë, kulturë dhe energji të reja.”

Videoja përfshin momente intime përpara se ajo të ngjitej në skenë: ngrohjet vokale, përgatitjet me grupin dhe atmosferën elektrizuese pas kuintave. Një nga pjesët më prekëse është kur ajo tregon për një mysafir shumë të veçantë atë mbrëmje:

“Sonte do të këndoj një këngë në shqip, dhe do të kem në skenë babain tim. Ai është frymëzimi im më i madh.”

Për Duan, ky rikthim në Prishtinë është më shumë se një koncert, është një kthim në rrënjë, një “homecoming” emocional, ku ndan skenën me babanë e saj, Dukagjin Lipa, një ish-muzikant dhe një nga figurat kyçe në organizimin e festivalit.

Në fund të videos, ajo shpreh mirënjohjen për gjithçka që është arritur deri tani, me shpresën që Sunny Hill të vazhdojë të rritet dhe të bëhet një pikë referimi kulturore për rajonin.

“Ka gjithmonë një energji të veçantë në Kosovë gjatë verës. Tani është edhe më shumë. Dhe unë e dua këtë, sidomos kur jam pjesë e saj me familjen time.”/Service95/KultPlus.com

Presidentja e Republikës së Kosovës ka shprehur falënderimin e saj të sinqertë ndaj Donald J. Trump për përkrahjen e vazhdueshme dhe për fjalët e fuqishme që ai ka dhënë në mbështetje të partneritetit mes Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës, duke publikuar kështu edhe letrën e plotë që pranoi nga Trump, i cili ndër të tjera i drejtohet Osmanit me “mike e vërtetë e Shteteve të Bashkuara”.

Në falënderimin që publikoi në llogarinë e saj në Facebook, Vjosa Osmani, theksoi edhe rëndësinë jetike të marrëdhënieve me SHBA-të, duke e quajtur aleancën me Uashingtonin një shtyllë kyçe për paqen, zhvillimin dhe sigurinë në rajon. Presidentja ritheksoi përkushtimin e saj për të forcuar më tej këtë partneritet strategjik:

“Mbetem e përkushtuar të punojmë së bashku me Presidentin Trump për ta thelluar edhe më tej aleancën tonë në vitet që vijnë.”

Ky falënderim mirënjohjeje dhe publikimi i letrës së Trump, vijnë në një kohë kur bashkëpunimi mes Kosovës dhe SHBA-ve mbetet më i rëndësishëm se kurrë, si në fushën e sigurisë, ashtu edhe në atë të zhvillimit ekonomik dhe integrimit ndërkombëtar të vendit.

Mbështetja e vazhdueshme e Shteteve të Bashkuara, veçanërisht nga figura të larta politike si Donald Trump, konsiderohet si një element kyç në avancimin e interesave të Kosovës në skenën globale./KultPlus.com

Sot bëhen plot 9 vite nga dita kur Majlinda Kelmendi shkroi historinë dhe e ngriti Kosovën në majat e botës. Më 7 gusht 2016, në Lojërat Olimpike të Rio de Janeiros, ajo u bë sportistja e parë që fitoi një medalje të artë për Kosovën, duke hyrë përgjithmonë në zemrat e një kombi të tërë.

Në një arenë ndërkombëtare ku konkurrenca është e pamëshirshme, Majlinda doli mbi të gjithë, e pathyeshme, e vendosur dhe krenare. Kur ajo u ngjit në podiumin më të lartë dhe flamuri i Kosovës u ngrit për herë të parë në Olimpiadë, e gjithë bota dëgjoi për Kosovën, për një shtet të ri, por me shpirt të madh, transmeton KultPlus.

Ajo medalje nuk ishte vetëm e artë, ishte simbol i sakrificës, i përkushtimit dhe i guximit, jo vetëm për Majlindën, por për të gjithë shqiptarët, kudo që janë.

Majlinda Kelmendi nuk ishte vetëm kampione, ajo u bë ikonë. Heroina që me duart e saj solli lot gëzimi, shpresë dhe krenari për një popull që e kishte ëndërruar këtë moment për dekada me radhë./KultPlus.com

Këngëtari dhe kantautori i njohur Ed Sheeran ka befasuar fansat të martën në mbrëmje duke interpretuar këngë të tij origjinale dhe melodi tradicionale irlandeze në pubin “The Sky and The Ground” në qytetin Wexford, si pjesë e festivalit të muzikës dhe arteve, Fleadh Cheoil na hÉireann.

Sheeran performoi përkrah grupeve irlandeze Amble, BIIRD, Beoga dhe Aaron Rowe, në një atmosferë intime por energjike, duke sjellë tingujt e muzikës tradicionale për një publik të zjarrtë. Për ata që nuk arritën të futen në pub, Sheeran u siguroi një performancë të jashtëzakonshme akustike jashtë lokalit me hitin e tij “Perfect”.

I rritur në Suffolk, Angli, babai i Sheeran është nga Belfasti. Në qershor, ai deklaroi publikisht se identifikohet kulturalisht si irlandez. Sipas Eamon Murray, anëtar i grupit Beoga, Sheeran “e do shumë atë ndjesinë e improvizuar të një sesioni tradicional” dhe ka një lidhje të thellë me trashëgiminë e tij irlandeze:

“Të dyja palët e gjyshërve të tij janë irlandezë, kështu që sa herë që bëjmë diçka me të, ai dëshiron që gjithçka të ketë një theks të fortë irlandez.”

Beoga, që vjen kryesisht nga County Antrim, kanë bashkëpunuar shpesh me Sheeran, përfshirë këtu edhe në suksesin ndërkombëtar “Galway Girl” më 2017. Murray kujton përvojën në Wexford si një nga më emocionueset:

“Kemi qenë në Coachella me Ed dhe në vende të tjera, por nata e djeshme ishte më e rrëmujshme sepse ishte në një bar publik… por janë gjithmonë të këndshme.”

Mbrëmja përfshiu gjithashtu bashkëpunime me grupin BIIRD, ku ata interpretuan së bashku këngën tradicionale “Wild Mountain Thyme”. Publiku këndoi me entuziazëm, ndërsa Sheeran luante kitarën, i shoqëruar nga violinë dhe bodhrán, një daulle tradicionale irlandeze.

Në vazhdim, Aaron Rowe, Amble, BIIRD dhe Sheeran kënduan “Raglan Road”, një poezi nga Patrick Kavanagh, e bërë e njohur nga The Dubliners. Muzika tradicionale vazhdoi me një interpretim emocionues të këngës “The Parting Glass”, një këngë me origjinë skoceze e njohur në Irlandë që nga botimi në librin Irish Street Ballads në vitin 1939.

Fleadh Cheoil është festivali më i madh në botë i muzikës tradicionale irlandeze, i cili mbahet çdo gusht dhe tërheq qindra mijëra vizitorë. Është organizuar për herë të parë në vitin 1951 nga Comhaltas Ceoltóirí Éireann, shoqata e muzikantëve tradicionalë irlandezë.

Në vitin 2026, Fleadh-i do të mbahet në Belfast, një ngjarje e rëndësishme për qytetin dhe për historinë muzikore të Irlandës.

“Fakti që po vjen në Belfast është i pabesueshëm,” tha Murray. “Është një moment i rëndësishëm për historinë e ishullit dhe për historinë e muzikës irlandeze. Ka lidhje të shkëlqyera me artin dhe kulturën. Mendoj se do të lulëzojë atje.”/BBC/KultPlus.com