Nga Gazeta ‘Si’- Ministria e Jashtme ka reaguar pas pretendimeve të kryetarit të Partisë Demokratike, Sali Berisha, lidhur me një letër të dërguar nga ministri Igli Hasani institucioneve ndërkombëtare që ndoqën procesin zgjedhor të 11 majit 2025.

Në një deklaratë zyrtare, MEPJ sqaron se “nuk bëhet fjalë për ndërhyrje në punën e Misionit të vëzhguesve të ODIHR, dhe aq më pak për ushtrim presioni ndaj tyre.”

Ministria thekson se është praktikë standarde në çdo proces zgjedhor që autoritetet shtetërore të shtetit pritës të përcjellin sqarime dhe kontekst shtesë mbi gjetjet e raportit paraprak të vëzhguesve.

“Sqarimet janë dërguar për t’u konsideruar në përpilimin e raportit përfundimtar, bazuar në fakte dhe prova. Marrja në konsideratë e tyre është në diskrecion të plotë të Misionit të ODIHR-it,” thuhet në reagim.

Ministria gjithashtu kujton se edhe vetë ODIHR ka deklaruar më herët se nuk është ndjerë nën presion dhe se nuk ka patur përpjekje për të ndikuar punën e tyre.

Reagimi vjen pas publikimit të një letre nga Berisha, që sipas tij, përbën “presion të drejtpërdrejtë” ndaj vëzhguesve për të ndryshuar përmbajtjen e raportit të zgjedhjeve të 11 majit.

The post Ministria e Jashtme i përgjigjet Berishës: Nuk ka pasur presion ndaj vëzhguesve të ODIHR-it appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Kryeministri Edi Rama ka reaguar përmes një postimi në rrjetin social “X” lidhur me debatet e fundit mbi draftin e ri të Kodit Penal, i cili është bërë publik nga qeveria për konsultim.

Ai ironizoi kritikat që kanë ardhur nga aktorë të ndryshëm politikë, mediatikë dhe juridikë, duke i quajtur “të alarmuar” dhe duke u sugjeruar që të mos ekspozohen shumë në diell.

“Të alarmuarit nga drafti i Kodit të ri Penal dhe gojëmbyllja me ligj e forcave liridashëse politike dhe mediatike, mbase duhet të kujdesen që të mos ekspozohen shumë në diell,” shkroi Rama.

Ai theksoi se drafti është hartuar nga ekspertë të fushës dhe është prezantuar publikisht me qëllimin për të mbledhur sa më shumë opinione, në mënyrë transparente dhe demokratike.

Të alarmuarit nga drafti i Kodit të ri Penal dhe gojëmbyllja me ligj e forcave liridashëse politike dhe mediatike, mbase duhet të kujdesen që të mos ekspozohen shumë në diell, ndërkohë që drafti i ekspertëve të nderuar të fushës është prezantuar publikisht pikërisht për të…

— Edi Rama (@ediramaal) August 4, 2025

Në fund të reagimit të tij, Rama u ndal edhe te përdorimi i lirisë në Shqipëri, duke theksuar se problem më i madh, sipas tij, nuk është drafti i kodit apo ndonjë rrezik për lirinë, por mënyra sesi një pjesë e individëve e përdorin atë.

“Hëpërhë problem më serioz që ka liria në Shqipëri nuk është as regjimi, as drafti i kodit të ri jo e jo, po masa domethënëse e atyre që e përdorin lirinë vetëm për të bërë sherr e shamata për mungesën e saj,” përfundoi Rama.

The post Kritikat për Kodin e ri Penal, Rama: Drafti i ekspertëve u prezantua për të mbledhur opinionet appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Pavarësisht reputacionit të merituar për kontributin në problemet shëndetësore, inflamacioni në doza të vogla është në të vërtetë i mirë për trupin tonë. Ndihmon në luftimin e pushtuesve të huaj si viruset dhe bakteret dhe zhduket pasi kërcënimi zhduket.

Por kur inflamacioni nuk lehtësohet dhe bëhet kronik, mund të çojë në zhvillimin e diabetit të tipit 2, sëmundjeve të zemrës, demencës dhe kancerit.

Por ngrënia e ushqimeve të duhura çdo ditë mund të ndihmojë në mbajtjen larg të inflamacionit kronik, thotë Vanessa King, zëdhënëse e Akademisë së të Ushqyerit dhe Dietikës.

Dhe cilat janë ushqimet anti-inflamatore? Fruta dhe perime të pasura me antioksidantë, vaj ulliri, drithëra të plota, bishtajore, proteina dhe ushqime të pasura me yndyrna omega-3.

Dieta mesdhetare përmban këto ushqime dhe mbështetet nga kërkime të gjera. Për shembull, pasi të rriturit e moshuar e ndoqën këtë plan për gjashtë muaj, ata kishin nivele më të ulëta të shënjuesve inflamatorë në gjakun e tyre, ndërsa ata që ndoqën dietën e tyre të zakonshme nuk e kishin, sipas një studimi të vitit 2023 në revistën Nutrients .

Qershi dhe manaferra

Ndërsa frutat janë gjithmonë një zgjedhje ushqyese, ka prova që qershitë dhe manaferrat , në veçanti, mund të ulin inflamacionin, falë një sërë lëndësh ushqyese bimore, duke përfshirë polifenolet dhe karotenoidet.

Konsumimi i qershive të ëmbla ose të tharta u lidh me uljen e shënuesve të inflamacionit në 11 studime në një përmbledhje kërkimore të vitit 2018 në Nutrients. Të njëjtat përbërës në shumë manaferra të tjera, duke përfshirë boronicat dhe luleshtrydhet, janë zbuluar se ulin përgjigjen inflamatore të trupit.

Zarzavate dhe fasule

“Perimet me gjethe jeshile të errëta mund të ulin inflamacionin duke rritur nivelet e antioksidantëve”, thotë David Dunaief, autor i një studimi të vitit 2019 në ‘American Journal of Lifestyle Medicine’ që shqyrtoi përfitimet e perimeve.

Antioksidantët ndihmojnë në balancimin e molekulave të paqëndrueshme që mund të dëmtojnë indet e trupit, dhe ulja e stresit në trup çon në uljen e inflamacionit.

Fasulet dhe bishtajoret, të tilla si qiqrat dhe thjerrëzat, ofrojnë shumë proteina të shëndetshme. Fibrat dhe përbërjet antioksiduese të tyre njihen për ndihmën në parandalimin e inflamacionit.

Vaj ulliri

Vaji i ullirit ekstra i virgjër përmban disa përbërës të dobishëm bimorë që kanë efekte anti-inflamatore. Për shembull, një i quajtur oleokantal synon të njëjtat rrugë si qetësuesi i dhimbjeve ibuprofen. Kur shijoni një vaj ulliri që përmban përbërësin, do të ndjeni një aromë të hidhur pikante në fyt kur ta gëlltisni.

Për të marrë më shumë: Një pjesë e vajit të ullirit që hani duhet të jetë i pagatuar. Gatimi i vajit të ullirit me nivele të ulëta të oleokantalit mund t’i ulë më tej këto nivele. Prandaj, shtoni vaj të pagatuar në salcat e sallatës ose spërkateni atë mbi peshkun e pjekur në skarë ose perimet e ziera në avull.

Ushqime të fermentuara

Një mënyrë se si plani i të ngrënit mesdhetar – dhe ushqimet e fermentuara si kosi dhe kefiri , në veçanti – mund të zvogëlojnë inflamacionin është duke përmirësuar diversitetin dhe aktivitetin e baktereve të zorrëve. Një studim i vitit 2021 në revistën Cell zbuloi se nivelet e 19 proteinave inflamatore në gjak u ulën ndjeshëm tek të rriturit e shëndetshëm që konsumonin shumë ushqime të fermentuara. (Ata hëngrën mesatarisht gjashtë racione në ditë për 10 javë.) Atyre që iu kërkua të hanin një dietë të pasur me fibra nuk patën të njëjtën rënie të proteinave inflamatore.

Salcë domatesh

Hulumtimet sugjerojnë që ngrënia e domateve dhe produkteve të domates mund të ndihmojë në uljen e inflamacionit. Kur 22 burra të shëndetshëm hëngrën një porcion sofrito, një lloj salce me bazë domateje, nivelet e tyre të dy shënuesve të rëndësishëm të inflamacionit ranë, sipas një studimi spanjoll të vitit 2019 në revistën Nutrients .

Likopeni është një nga përbërësit kryesorë anti-inflamatorë në domate, dhe ushqimet e gatuara me domate janë zakonisht burimi më i përqendruar i lëndës ushqyese. Ashtu si disa salca të tjera domatesh, sofrito gjithashtu përmban qepë, hudhër dhe vaj ulliri, të cilat janë gjithashtu anti-inflamatore.

Peshk i yndyrshëm

Peshqit me yndyrë si salmoni, sardelet, janë të pasura me yndyrna omega-3. Në një studim të vitit 2021 në revistën Molecules , njerëzit me rrezik të lartë për sëmundje të zemrës dhe diabetin e tipit 2 që hëngrën këto peshq dy herë në javë për tetë javë panë nivele më të ulëta në gjak të shënuesve inflamatorë si CRP.

Ushqime për t’u shmangur

Ushqimet e skuqura kanë nivele të larta të akrilamidit, një nënprodukt kimik që mendohet se shkakton inflamacion. Në vend të kësaj, zijini në avull.

Karbohidratet e rafinuara të bëra nga mielli i bardhë kontribuojnë në sheqerin e lartë në gjak, i cili mund të krijojë stres oksidativ dhe të shkaktojë inflamacion të shkallës së ulët. Zgjidhni karbohidrate me fibra më të larta, si drithërat e plota, të cilat ndihmojnë tretjen dhe ulin rrezikun e sëmundjeve të zemrës.

Sheqernat e shtuara (në pijet me sheqer, karamelet, ëmbëlsirat) nxisin inflamacionin. Të paktën te kafshët, ato mund ta bëjnë këtë duke ndryshuar mikrobiomën e zorrëve.

Mishrat e përpunuar ( proshuta, salçiçe) janë të lidhur me inflamacionin që mund të kontribuojë në kancer. Mbipesha mund të rrisë rrezikun. Instituti Amerikan për Kërkimin e Kancerit sugjeron shmangien e plotë të këtyre mishrave./ Burimi: Washington Post

The post Çfarë e bën dietën mesdhetare kaq të shëndetshme appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Sali Berisha hodhi akuza ndaj qeverisë duke pretenduar se ka ushtruar presion ndaj vëzhguesve ndërkombëtarë për raportin e OSBE/ODIHR për zgjedhjet e 11 majit.

Sipas kreut të PD-së, Ministri i jashtëm Igli Hasani ka kërcënuar vëzhguesit që të ndryshojnë këtë raport.

Ish-kryeministri pubikoi letrën ku sipas tij thuhet: “Dua të shpreh shqetësimin serioz lidhur me paragrafin hyrës të deklaratës, në të cilin bëhet një paraqitje thellësisht negative në pikëpamjen tonë dhe e pabalancuar e zgjedhjeve parlamentare të vitit 2025″.

“Farsa elektorale e 11 majit 2025 është procesi elektoral më i shëmtuar në 32 vite pas rënies së Perdes së Hekurt. Është procesi më i diskredituar. Është procesi më i korruptuar.

Ju jeni dëshmitarë se këtu, nga kjo sallë, nga Parlamenti Europian dhe asambleja parlamentare e OSBE, kam denoncuar me forcën më të madhe këcënimet, presionet e Edi Ramës dhe ministrit Igli Hasani ndaj vëzhguesve ndërkombëtarë me qëllim që ata të ndryshojnë raportin.

Siç unë u kam njoftuar, laptopi po bën transparencë të madhe.

Këtu para jush kam sjellë sot letrën kërcënuese që ministri i jashtëm i narkoshtetit, Igli Hasani, iu drejton me datën 12 maj, sapo lexohet raporti, zonjës Farah Karimi, koordinatore speciale dhe lider i misionit afatshkurtër të OSBE-së.

Pas kortezisë, në letër thuhet: ‘Lidhur me deklaratën e gjetjeve dhe konkluzioneve paraprake, dua t’ju përcjell pritshmërinë që këto raporte të pasqyrojnë me saktësi realitetet e observuara në terren gjatë procesit elektoral’.

Dhe vazhdon: ‘Në këtë drejtim, dua të shpreh shqetësimin serioz (imagjinoni ju çfarë mafiozësh janë këta, ata sa e kanë lexuar raportin, dhe ky sikur t’ua ketë marrë kopjen para) lidhur me paragrafin hyrës të deklaratës, në të cilin bëhet një paraqitje thellësisht negative në pikëpamjen tonë dhe e pabalancuar e zgjedhjeve parlamentare të vitit 2025’”, tha Berisha.

The post Raporti i OSBE/ODIHR për zgjedhjet, Berisha: PS presion ndaj vëzhguesve ndërkombëtarë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Drafti i Kodit të ri Penal parashikon masa të rrepta për mbrojtjen e shëndetit publik, duke përfshirë dënime për shkaktimin e epidemive, përhapjen e sëmundjeve infektive dhe prodhimin e barnave të rrezikshme.

Sipas draftit, jo më pak se njëzetë e pesë vjet dhe deri në burgim të përjetshëm parashikohet në nenin 441 të draftit, nëse dikush shkakton qëllimisht një epidemi përmes shpërndarjes së viruseve apo baktereve patogjenë.

“Dënim shumë i rëndë parashikohet edhe për rastet kur kjo ndodh nga pakujdesia, 10 deri në 20 vjet heqje lirie. Kodi aktual nuk ka asnjë nen që lidhet me shkaktimn e epidemisë”, thuhet në këtë draft.

Sipas draftit, “neni 444 sanksionon se zyrtarët publikë që nuk raportojnë sëmundjet infektive apo pandemike, sipas detyrimeve ligjore, do të përballen me gjoba apo edhe masa administrative plotësuese.

Nga ana tjetër, mosrespektimi i rregullave të karantinës, urdhrave shëndetësorë apo masave gjatë gjendjes së jashtëzakonshme konsiderohen në kundërshtim me ligjin dhe mund të dënohet me burg deri në 3 vjet, në varësi të rrezikut të krijuar”.

Në draftin e ri janë parashikuar masa të forta edhe për kontrollin e tregut farmaceutik. Prodhimi, importimi ose tregtimi i barnave pa leje, të skaduara, ose që paraqesin rrezik për shëndetin, do të dënohet me burgim deri në 8 vjet, në varësi të rrezikut.

Gjithashtu, mashtrimi në përmbajtjen, përbërjen apo dokumentacionin e barnave, si dhe çdo veprim që cenon sigurinë, efikasitetin apo cilësinë e produkteve mjekësore, do të ndëshkohet me dënime që variojnë nga 2 deri në 8 vjet burgim.

Sipas draftit të Kodit të ri Penal, edhe reklamimi “mashtrues” apo shpërndarja e produkteve të dëmshme për shëndetin, veçanërisht kur i drejtohen fëmijëve apo personave vulnerabël, dënohet me gjobë ose burgim deri në 4 vite.

Nëse këto vepra penale kryhen nga personel shëndetësor, mësues, zyrtarë publikë apo punonjës të institucioneve publike, ato konsiderohen rrethana të rënduara dhe dënimi mund të rritet deri në 50%.

Nëse përgjegjëse janë kompani apo institucione, ato mund të përballen me mbyllje të përhershme, gjobë të shumëfishtë apo konfiskim të pronës dhe të ardhurave të paligjshme.

The post Drafti i Kodit të ri Penal / Deri në 8 vite burg për tregtimin e barnave pa leje dhe të skaduara appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Bashkimi Europian, si ndërmjetësues i dialogut, po punon me palët drejt një normalizimi gjithëpërfshirës të marrëdhënieve midis Kosovës dhe Serbisë, duke adresuar të gjitha çështjet e pazgjidhura.

Kështu janë përgjigjur zyrtarët e Brukselit, pasi që presidenti francez Emmanuel Macron, gjatë bisedës me homologun e tij serb Aleksandar Vuçiç, nënvizoi rëndësinë e bisedimeve Kosovë-Serbi.

“BE-ja pret që Serbia dhe Kosova të përmbushin shpejt angazhimet e tyre ndaj Dialogut, duke pasur parasysh lidhjen e drejtpërdrejtë midis normalizimit gjithëpërfshirës të marrëdhënieve dhe perspektivave konkrete për aspiratat e tyre drejt BE-së. Rruga drejt Bashkimit Europian për të dyja palët kalon përmes Dialogut të lehtësuar nga BE-ja”, u nënvizua nga zyra e shtypit të Komisionit Evropian.

Pasi takimit që u zhvillua në nivel kryenegociatorësh në qershor, Bashkimi Europian shpreh gatishmërinë që të organizojë raundin e ardhshëm të bisedimeve sapo palët të sinjalizojnë gatishmërinë për t’u takuar.

Kjo, sipas zyrtarëve europianë, vlen edhe për organizimin e takimit në nivelin më të lartë politik.

The post BE: Serbia dhe Kosova të përmbushin shpejt angazhimet e tyre ndaj dialogut appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar i ka komunikuar sot më 4 gusht akuzat ish-presidentit Ilir Meta sa i përket dosjes CEZ/DIA dhe lobimit në SHBA.

Komunikimi zyrtar i akuzave ishte planifikuar që javën e shkuar, por u shty pasi avokati i tij Kujtim Cakrani ishte me pushime.

Avokati Kujtim Cakrani ishte i pranishëm si mbrojtës, ndërsa ish-presidenti Meta, u transportua nga 313 në ambientet e SPAK.

Në deklaratën për mediat, pas seancës, avokati tha se Meta bëri shpjegime për tre akuzat që rëndojnë ndaj tij. “Nuk kishte asgjë të re. Mali i akuzave ra poshtë. Do të vazhdojmë me gjykim të zakonshëm“, tha Cakrani.

Avokati u shpreh se nga ana e mbrojtjes është ngritur vazhdimisht shqetësimi për mungesën e provave konkrete që të lidhin Metën me akuzat për pastrim parash apo korrupsion.

“Akuzat janë thuajse të rrënuara. Çështja CEZ-DIA ka prej vitesh që hetohet dhe tani është përmbledhur në vetëm 30 faqe. Ndërkohë që ne kemi 116 fashikuj, afro 60 mijë faqe dokumente dhe prova që tregojnë se zoti Meta nuk ka asnjë pasuri të paligjshme, asnjë gjurmë korrupsioni”, – shtoi ai.

Sipas Cakranit, pjesa më e madhe e verifikimeve janë bërë në banka dhe institucione financiare të vendeve të Bashkimit Evropian, dhe rezultatet kanë qenë të pastra. “Meta ka zero korrupsion dhe zero pasuri të vendosur nga korrupsioni”, theksoi ai.

Ish-presidenti u arrestua më 21 tetor të vitit të kaluar falë një operacioni të papritur nga forcat Operacionale në hyrje të Tiranës ku po kthehej pas vizitës në Kosovë.

Ndaj tij rëndojnë akuzat për veprat penale korrupsion pasiv, pastrim parash dhe fshehje pasurie. Për të njëjtat vepra penale akuzohet edhe ish-bashkëshortja e tij, Monika Kryemadhi.

Gjithashtu e pandehur mbi dosjen hetimore ndaj ish-çiftit është edhe Fatime Kryemadhi, e ëma e deputetes aktuale të PL, Monika Kryemadhi. Sipas kësaj të fundit, SPAK e akuzon nënën e saj se e ka ndihmuar atë në pastrim parash.

Të pandehur janë edhe Pirro Xhixho për korrupsion pasiv dhe Ema Çoku për pastrim parash.

The post Hetimet për CEZ-DIA dhe lobimi i LSI, Ilir Meta njihet me akuzat. Avokati i tij: Zero prova për korrupsion appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Presidenti amerikan, Donald Trump, tha se i dërguari i tij i posaçëm, Steve Witkoff mund të udhëtojë për në Rusi më 6 ose 7 gusht –ditët e fundit të afatit të ri që ai i ka vendosur Rusisë për të ndërmarrë hapa drejt përfundimit të luftës në Ukrainë ose të përballet me sanksione.

Trump më herët kishte deklaruar se Witkoff do të shkonte në Moskë pas vizitës që realizoi javën e kaluar në Izrael, por nuk kishte treguar detaje specifike për itinerarin e kësaj vizite.

Duke folur për gazetarët më 3 gusht, Trump sërish paralajmëroi se do të vendosë sanksione nëse Moska nuk pajtohet lidhur me një armëpushim për luftën në Ukrainë deri më 8 gusht.

“Do të ketë sanksione, por ata duket se janë të zotë për shmangien e tyre”, tha Trump. “Janë të shkathët dhe dinë t’i shmangin mirë sanksionet, ndaj do të shohim se çfarë do të ndodhë”.

Tarifat dytësore me gjasë do të shënjestrojnë Kinën dhe Indinë, dy blerëset më të mëdha të naftës ruse.

Kievi dhe Moska kanë vazhduar sulmet e ndërsjella ajrore para se të skadojë afati i vendosur nga Trumpi.

Trump i ka bërë presion presidentit rus, Vladimir Putin, që të pranojë një marrëveshje armëpushimi dhe t’i japë fund luftës, e cila tani ka hyrë në vitin e saj të katërt.

Më 14 korrik, Trump tha se Putin kishte 50 ditë kohë për të ndalur luftën, në të kundërtën Rusia do të përballej me tarifa të ashpra që do të kishin për shënjestër naftën dhe eksportet e tjera. Më vonë, ai e shkurtoi afatin deri më 8 gusht.

Shkurtimi i afatit përkoi me një javë vdekjeprurëse për civilët në Ukrainë, përfshirë sulmin e 31 korrikut në Kiev, në të cilin u përdorën mbi 300 dronë që vranë të paktën 31 persona. Forcat ukrainase po ashtu kanë intensifikuar sulmet ndaj infrastrukturës ruse.

Përshkallëzimi i sulmeve dhe afati që po afron për një marrëveshje armëpushimi vijnë në të njëjtën kohë kur Trump deklaroi më 1 gusht se kishte dislokuar nëndetëse bërthamore në “rajone të përshtatshme”. Trump tha se vendosi që të ripoziciononte nëndetëset bërthamore “më afër Rusisë” për shkak të “deklaratave jashtëzakonisht provokuese” të bëra nga ish-presidenti rus, Dmitry Medvedev.

Presidenti amerikan nuk specifikoi nëse bëhej fjalë për nëndetëse të pajisura me armë bërthamore apo vetëm nëndetëse që operojnë me energji bërthamore.

I pyetur më vonë nga gazetarët se pse kishte urdhëruar lëvizjen e nëndetëseve, Trump tha se “u bë një kërcënim nga ish-presidenti i Rusisë, dhe ne do t’i mbrojmë njerëzit tanë”.

Medvedev, i cili tani mban postin e nënkryetarit të Këshillit të Sigurisë së Rusisë, e ka akuzuar Uashingtonin për “lojë ultimatumesh” pasi Trumpi njoftoi se kishte shkurtuar afatin që Kremlini të pranonte një armëpushim. Medvedev shkroi në rrjetet sociale se “çdo ultimatum i ri është një kërcënim dhe një hap drejt luftës”.

Presidenti rus, Vladimir Putin, nuk ka reaguar publikisht ndaj afatit më të fundit të presidentit amerikan, Donald Trump. Ai ka deklaruar herë pas here se është i interesuar për paqe, por vetëm në kushte që janë krejtësisht të papranueshme për Kievin.

Trump së fundi ka thënë se është i zhgënjyer me Putinin, pasi fillimisht ishte treguar më i hapur për kompromis me qëllim që të arrihej një marrëveshje me Moskën.

Që atëherë, presidenti amerikan ka deklaruar se beson se Putini nuk po negocion me mirëbesim dhe javën e kaluar i përshkroi sulmet e vazhdueshme ruse ndaj zonave civile si “të neveritshme”./REL

The post Plane për armëpushim? Presidenti Trump: Witkoff do të udhëtojë për në Rusi appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Forcat izraelite hapën zjarr pranë dy vendeve të shpërndarjes së ndihmave të drejtuara nga Fondacioni Humanitar i Gazës i mbështetur nga Izraeli, ndërsa turma palestinezësh të uritur kërkonin ushqim, duke vrarë të paktën 10 persona, thanë punonjësit shëndetësorë.

Ka kaluar gati një javë që kur Izraeli, nën presionin ndërkombëtar mes krizës së urisë në Gazë, njoftoi pauza të kufizuara humanitare dhe dërgesa nga ajri që synonin të sillnin më shumë ushqim për mbi 2 milionë banorët, pas rreth 22 muajsh lufte.

Por Kombet e Bashkuara, partnerët dhe palestinezët thanë se po dërgohen shumë pak ndihma – ndersa furnizime të grumbulluara jashtë Gazës presin miratimin e Izraelit.

Banorë të dëshpëruar dhe grupe kriminale nxjerrin me forcë furnizimet nga kamionët që hyjnë në zonën e ndihmës – përpara se të mbërrijnë në depo për shpërndarje.

The post Izraeli sulmon pranë qendrave të shpërndarjes së ndihmave në Gaza, 10 të vdekur appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Flodian Plaku, i akuzuar për vrasjen e Gentjan Bejtjas, është arrestuar nga policia në qytetin e Vlorës.

Raportohet po ashtu se arrestimi vjen pas dy muajsh hetimesh intensive, që çuan në identifikimin dhe lokalizimin e Plakut.

Ai dyshohet të ketë qenë vrasës me pagesë, i angazhuar për eliminimin e Gentian Bejtjas, ngjarje e ndodhur më 15 mars 2024 në fshatin Larushkë të Krujës.

Për këtë ngjarje, më herët është arrestuar edhe Ilir Beqaraj, kunati i Roan Brahimit, i dyshuar për përfshirje në organizimin e atentatit.

Flodian Plaku, i njohur ndryshe si “Pole Qorri”, rezulton dhe si “koka” e një bande të trafikut të drogës nga Vlora drejt Italisë. Ai është arrestuar në vitin 2019 në Vlorë.

Gomonet me kanabis ngarkoheshin në Shqipëri dhe dërgoheshin në Brindizi dhe droga nëpërmjet korrierëve shpërndahej nga Pulia drejt Romës, Napolit, Milanos dhe Firences.

The post I dyshuar për vrasjen e Gentjan Bejtjes, arrestohet në Orikum Flodian Plaku appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’– Një 27-vjeçar ka mbetur i plagosur me armë zjarri mbrëmjen e sotme në zonën e Freskut në Tiranë.

Sipas informacioneve paraprake nga policia e kryeqytetit, i riu është vetëparaqitur në spitalin e Traumës rreth orës 19:10 për ndihmë mjekësore

Mësohet se i lënduari është identifikuar si shtetasi Juglen Abazi, rreth 27 vjeç, i cili aktualisht ndodhet nën kujdesin e mjekëve.

Ndërkohë ende nuk dihet rrethanat e ngjarjes, ndërsa detaje të tjera priten në vijim.

The post Plagoset me armë në Tiranë 27-vjeçari, shkon vetë në spital! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Lëkundje tërmeti janë regjistruar në vend dhe sipas EMSC, epiqendra ishte 9 kilometra në veri-perëndim të Tiranës.

Lëkundjet ishin me magnitudë 3 ballë, teksa thellësia ishte 15 kilometra.

The post Lëkundje tërmeti në vend, magnituda 3 ballë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Një ngjarje e rëndë është regjistruar pasditen e sotme në Maqellarë të Dibrës, ku një 25-vjeçar ka plagosur me thikë nënën e tij.

Ngjarja ka ndodhur në banesën e tyre, ku 25-vjeçari L.S., i cili ka përfunduar studimet e larta por ishte ende i papunë, ka goditur me mjet prerës nënën e tij 48-vjeçare, N.S., drejtoreshë e shkollës 9-vjeçare në Pocest.

E plagosura ka marrë shtatë goditje dhe është dërguar me urgjencë drejt Spitalit të Traumës në Tiranë, ku ndodhet nën kujdesin intensiv të mjekëve.

Sipas informacioneve paraprake, 25-vjeçari përballej me stres të lartë dhe mbyllje të thellë në vetvete, çka mund të kenë ndikuar në shpërthimin e agresivitetit ndaj nënës. Familjarët dhe fqinjët kanë mbetur të tronditur, ndërsa policia po heton për të zbuluar motivet dhe dinamikën e plotë të ngjarjes.

The post Djali plagos me thikë nënën e tij në Dibër, niset te Trauma! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Për herë të parë në Shqipëri keqtrajtimi dhe braktisja e kafshëve parashikohet të jetë vepër penale, me ndëshkime që shkojnë deri në 3 vite burgim.

Drafti i ri i Kodit Penal, i cili është hedhur për konsultim publik, përfshin një kapitull të posaçëm për mbrojtjen e kafshëve, duke adresuar raste të braktisjes, dhunës dhe trajtimeve çnjerëzore ndaj tyre.

Sipas nenit 944, braktisja e një kafshe nga pronari, në rrethana që rrezikojnë jetën ose shëndetin e saj, do të konsiderohet vepër penale dhe do të dënohet me gjobë ose burgim deri në 3 vite.

Ndërkohë, neni 943 parashikon dënime për dëmtimin e përhershëm ose të përkohshëm të kafshëve shtëpiake që jetojnë nën kontrollin e njeriut, përfshirë edhe akte me natyrë seksuale ndaj tyre. Edhe kjo vepër dënohet me gjobë ose deri në 3 vite burg. Nëse nga keqtrajtimi vjen ngordhja e kafshës, dënimi rritet me 50%.

Për herë të parë, vendoset përgjegjësi penale edhe për mungesën e kontrollit ndaj kafshëve në hapësira publike. Sipas nenit 945, nëse një kafshë (si p.sh. qen) shkakton dëmtime fizike ndaj një personi për shkak të mosvendosjes së maskës mbrojtëse ose mungesës së kontrollit nga pronari, ky i fundit mund të dënohet me gjobë ose deri në 6 muaj burg. Dënimi rritet nëse pasojat janë më të rënda.

Neni 946 ndalon dhe ndëshkon me gjobë ose deri në 3 muaj burg çdo person që promovon, organizon apo drejton ndeshje ndërmjet kafshëve që u shkaktojnë atyre vuajtje apo torturë. Për trajnimin ose dhënien e kafshëve për këto qëllime, parashikohet burgim deri në 6 muaj, ndërsa vendosja e basteve dënohet me deri në 2 muaj burg.

Sipas nenit 947, kur veprat penale ndaj kafshëve kryhen me mizori, egërsi, për qëllime fitimi, në prani të fëmijëve, me armë apo mjete të rrezikshme, ose nëse shpërndahen pamjet në rrjete sociale apo media, dënimi rritet me deri në 50%.

The post Kodi i Ri penal/ Braktisja dhe dhuna ndaj kafshëve vepër penale, deri në 3 vite burg!  appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’– Prokuroria e Fierit ka dhënë detaje nga vrasja e 56-vjeçarit Anesti Rama, që dyshohet se u dhunua dhe u mbyt me tel nga vajza e tij Emalinda Rama dhe Çlirim Dogani, me të cilin e reja dyshohet se kishte një lidhje intime.

Sipas prokurorisë, mbrëmjen e 23 Korrikut, rreth orës 21:16 në Sallën Operative Fier, ka mbërritur një telefonatë ku kërkohej dërgimi i ambulancës, pasi një shtetas ishte dëmtuar në ambientet e tualetit të banesës së tij të ndodhur në fshatin Frashër.

Kur ambulanca ka mbërritur në shtëpinë e viktimës, Prokuroria thotë se trupi i pajetë i 56-vjeçarit ishte në sallon, dhe bashkëshortja dhe e bija e tij e kishin veshur me kostum dhe këmishë.

Në momentin kur grupi hetimor ka mbërritur në vendngjarje kanë konstatuar në trupin e 56-vjeçarit çarje në pjesën ballore, mbi vetull, si dhe dëmtime të tjera.

Vajza e viktimës dhe bashkëshortja e tij, Valbona Rama kanë deklaruar para grupit hetimor se e kishin gjetur të ndjerin në tualetin e banesës pa shenja jete dhe të gjakosur.

Ato kishin njoftuar fqinjët se 56-vjeçari ishte rrëzuar në tualet dhe në vijim ishte njoftuar ambulanca dhe policia.

“Ato e kanë lëvizur të ndjerin nga tualeti, e kanë pastruar dhe veshur, me qëllim kryerjen e riteve mortore, si dhe kanë pastruar vendin e ngjarjes”, sqaroi Prokuroria.

Pas veprimeve hetimore, u bë arrestimi i Emalinda Ramës, e dyshuar për kryerjen e veprës penale “Vrasja për shkak të marrëdhënieve familjare”, e kryer në bashkëpunim, nënës së saj Valbona Ramës, e dyshuar për kryerjen e veprës penale “Veprime që pengojnë zbulimin e së vërtetës”, si edhe 56-vjeçarit Çlirim Dogani, i dyshuar për kryerjen e veprës penale “Vrasja për shkak të marrëdhënieve familjare”, e kryer në bashkëpunim.

The post Vrasja e Anesti Ramës nga e bija, Prokuroria e Fierit: Kishte çarje në fytyrë! appeared first on Gazeta Si.

Policia ka vënë në pranga 21-vjeçarin, O.H pasi vidhte në qytetin e Durrësit e Tiranës, vila, hotele, biznese, tabakino dhe parkingje, ku merrte shuma parash, sende me vlerë, motomjete, biçikleta dhe monopatina.

Janë zbardhur 11 vjedhje të kryera në qarqet Durrës dhe Tiranë nga 21-vjeçari, i cili rezulton autor i një sërë vjedhjesh të ndodhura gjatë muajit korrik.

Në momentin e ndalimit, ai ka kundërshtuar me dhunë punonjësit e Policisë, por është neutralizuar dhe vënë në pranga.

The post Vidhte vila, hotele dhe biznese në Durrës e Tiranë, arrestohet 21-vjeçari appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Donald Trump firmosi urdhrin ekzekutiv që vendos tarifa të reja reciproke prej 15% mbi importet nga 90 vende, duke përfshirë edhe Bashkimin Europian.

Megjithatë, marrëveshja e arritur në Skoci me presidenten e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, nuk ka zgjidhur disa çështje thelbësore, ndaj negociatat vazhdojnë.

Tarifat e reja do të hyjnë në fuqi në mesnatën e 7 gushtit, një javë pas afatit fillestar të caktuar nga Trump, i cili kishte kërcënuar me rritjen e tarifës mbi mallrat europiane deri në 30% nëse nuk arrihej një marrëveshje tregtare.

Kjo shtyrje i jep kohë doganave amerikane të organizohen. Tarifa 15% do të zbatohet për qindra kategori mallrash, por për momentin përjashtohen sektorë të rëndësishëm si çeliku, alumini, automobilat dhe barnat, sipas Shtëpisë së Bardhë. Ende ka pasiguri për produktet strategjike që mund të përfitojnë nga përjashtime.

Formula e re e tarifave dhe përjashtimi për mallrat në transport

Sipas urdhrit ekzekutiv, çdo produkt europian që aktualisht paguan një tarifë më të ulët se 15% në SHBA do t’i shtohet një tarifë shtesë për ta çuar në këtë nivel. Nëse një mall tashmë paguan 15% ose më shumë, tarifa nuk ndryshon. Kjo formulë, që synon të “balancojë” kushtet e aksesit në tregun amerikan, është përfshirë në sistemin tarifor amerikan (HTSUS) përmes dy kodeve të rinj doganorë:

9903.02.20 për mallrat nën pragun 15% (ku aplikohet tarifa shtesë)

9903.02.19 për mallrat mbi prag (ku tarifa mbetet e pandryshuar).

Mallrat europiane që janë ngarkuar në anije para 7 gushtit dhe do të zhdoganohen deri më 5 tetor do të trajtohen sipas tarifës së vjetër.

Automjetet mbeten me tarifën 27,5%

Tarifa e re 15% nuk aplikohet për makinat dhe pjesët e tyre, sektorë kyç për ekonominë europiane, të cilët mbeten nën rregulloren ekzistuese të Seksionit 232. Automjetet e importuara nga Europa vazhdojnë të paguajnë 27,5% (kombinim i 2,5% tarifë bazë dhe 25% shtesë sipas Seksionit 232).

Tarifat për çelikun dhe aluminin europian mbeten 50%, me të njëjtën shkallë që do të zbatohet për bakrin nga 7 gushti, për të nxitur prodhimin vendas. BE dhe SHBA kanë rënë dakord që këto tarifa të zëvendësohen me një sistem kuotash, detajet e të cilit mbeten për t’u negociuar.

Hetimi për barnat dhe çështja e avionëve

Shtëpia e Bardhë deklaron se barnat dhe mikroçipet europiane do t’i nënshtrohen tarifës 15%. Komisioni Europian, megjithatë, thotë se kjo do të ndodhë vetëm pas përfundimit të hetimeve amerikane sipas Seksionit 232 dhe përcaktimit të shkallëve të reja tarifore globale. Sipas BE-së, tarifa maksimale do të jetë 15%, ndërsa aktualisht ato paguajnë tarifa të ulëta ose zero.

Avionët dhe pjesët e tyre, sipas zyrtarëve europianë, duhet të përfitojnë nga formula “zero për zero”, njësoj si disa produkte kimike, barnat gjenerike, pajisjet për prodhimin e gjysmëpërçuesve dhe disa produkte bujqësore, me përjashtim të atyre të ndjeshme si mishi i viçit, orizi, etanoli, sheqeri, mishi i pulës dhe lëndët e para kritike. Lista e produkteve të përjashtuara mund të zgjerohet.

Produkte bujqësore: fitues dhe humbës

Ndër produktet bujqësore dhe ushqimore europiane të eksportuara në SHBA, që nga 7 gushti do të taksohen njëtrajtësisht me 15%, ka fitues dhe humbës.

Parmigiano Reggiano deri tani paguante 25% (15% tarifë e vjetër dhe 10% shtesë nga prilli i kaluar). Me tarifën e re 15%, kjo kategori përfiton një ulje, duke përmirësuar pozicionin në tregun amerikan, ku zë 22,5% të eksporteve me mbi 16 mijë ton të shitur në vitin 2024 (+13,4%).

Pecorino Romano, shumë i preferuar nga amerikanët dhe që deri më sot ka gëzuar përjashtim total, tani do të taksohet me 15%./ Corriere della Sera

The post Tarifat e Trump/ Nga barnat te çeliku, për çfarë mund të negociohet ende appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Besmira është një grua e re dhe e bukur që çdo ditë e kalon duke parë telefonin e saj të vjetër, në pritje të një telefonate nga bashkëshorti i saj, Arbeni, i cili ndodhet mijëra kilometra larg, në Angli.

Çifti, të dy 32-vjeçarë, ëndërrojnë të kenë fëmijë, por kjo mbetet ende vetëm një ëndërr.

Kanë kaluar katër vjet që kur Besmira, ish-statisticiene shtetërore, nuk e ka parë Arbenin nga afër. Në vitin 2021, ai u largua nga Shqipëria për të punuar në Mbretërinë e Bashkuar, duke paguar 5.000 paund për një kalim të paligjshëm me gomone përmes Kanalit nga Franca.

Fillimisht shkoi në Liverpool për të punuar si kopshtar, më pas u vendos në Manchester, ku tani punon në një kantier ndërtimi, jeton në një dhomë të vogël me qira dhe punon 12 orë në ditë, gjashtë ditë në javë, për të fituar para që i dërgon gruas dhe familjarëve në Shqipëri.

Besmira është një nga qindra gra në Has, në veri të Shqipërisë, që janë viktima të këtij fenomeni emigracioni. Ashtu si Arbeni, shumë burra dhe djem nga kjo zonë kanë emigruar ilegalisht në Britani për shkak të krizës së papunësisë në vend.

Vetëm në vitin 2022, 13.000 shqiptarë – disa prej tyre adoleshentë – hynë ilegalisht në Mbretërinë e Bashkuar me gomone, duke besuar se atje do të gjenin “tokën e mjaltit dhe qumështit”, me mundësi të pafundme për të fituar para, kryesisht në tregun e zi.

Tre vite më parë, gati 4 nga 10 migrantë që kalonin Kanalin me gomone ishin nga Shqipëria, dhe Has-i, me vetëm 5.000 banorë, kishte numrin më të lartë të emigrantëve.

Një qytet që jeton për Britaninë

Në Has, lidhja me Mbretërinë e Bashkuar është e dukshme kudo. Dy vite më parë, bashkia ngriti një monument me një zemër të dekoruar me flamurin britanik dhe atë shqiptar. Pubet kanë të pikturuar Union Jack në mure, tavolinat e kafeneve janë të zbukuruara me figura të Big Ben-it, dhe një statujë e Mbretëreshës Elizabeth II po ndërtohet pranë bashkisë. Kur ajo ndërroi jetë, Has shpalli ditë zie.

Megjithatë, pas kësaj lidhjeje të veçantë, fshihet një realitet i hidhur: shoqëria është përmbysur.

Djemtë e rinj lënë shkollën dhe u thonë mësuesve, “shihemi në Londër”, në vend të “shihemi rrotull”. Vajzat shëtisin rrugëve pa gjë për të bërë, duke kaluar kohën duke parë thonjtë apo telefonat. Shumë prej tyre nuk punojnë, sepse jetojnë me paratë që u dërgojnë vëllezërit nga Anglia. Ndërkohë, djemtë që duhej të ishin aty për t’u njohur dhe krijuar familje, janë të gjithë larg.

Shoqëria është bërë e pabarabartë: gratë janë bërë kryefamiljare, edhe punë si pastrues rrugësh, dikur të rezervuara për burrat, tani i bëjnë ato. Fëmijët rriten pa baballarë, të cilët i shohin vetëm përmes ekranit të telefonit.

“Paratë nuk janë gjithçka”

Besmira e njeh mirë këtë realitet. “Jam e depresionuar, si shumë gra të tjera këtu që kanë mbetur vetëm,” thotë ajo. “Emigracioni i burrave shkatërron lidhjet familjare. Familjet ndahen. Burrat mund ta harrojnë familjen që lanë pas. Divorcet janë shtuar, kur dikur ishin të rralla në këtë shoqëri të lidhur ngushtë. Qyteti është përmbysur. Po, ka para që dërgohen nga Anglia, por paraja nuk është gjithçka.”

Ajo pranon se ka menduar të shkojë në Britani, por kostoja për t’u futur ilegalisht atje është shumë e lartë. Çmimi për t’u kontrabanduar tani me kamion në tragete është rritur në 22.000 paund, shumë e papërballueshme për të.

Gjithë paratë që Arbeni fiton i dërgon për prindërit dhe të afërmit, me të cilët ajo jeton. “Për udhëtimin tim nuk mbetet asgjë,” shton ajo.

Besmira dhe Arbeni u njohën në Has kur ishin 24 vjeç, u martuan dhe jetuan bashkë për katër vjet para se ai të largohej. Ata e duan njëri-tjetrin, por largësia i ka lodhur. “Duam fëmijë, por nuk kemi arritur të bëjmë realitet ëndrrën tonë. Ai thoshte se do të kthehej, por kjo nuk ndodh kurrë, sepse duhet të dërgojë para. Nuk ka punë për të në Shqipëri,” thotë ajo me sytë e mbushur me lot.

Një shoqëri e thyer

Profesor Festim Dauti, ish-mësues, shpjegon se emigracioni i burrave ka pasoja të thella. “Ekonomikisht është pozitive, por për familjen është e kundërta. Djemtë adoleshentë kanë nevojë për një figurë babai për t’u rritur si qytetarë të mirë,” thotë ai.

Gratë jo vetëm që rrisin fëmijët vetëm, por kujdesen edhe për prindërit e tyre dhe të burrave të tyre. “Është shumë për to. Po bëjnë një punë të madhe që duhej ta ndanin me burrat e tyre,” shton ai.

Në Has, edhe sezoni i dasmave tregon këtë realitet. Meshkujt që kanë leje të rregullt për të qëndruar në Britani kthehen për t’u martuar, por shumë nga nuset nuk mund t’i ndjekin në Angli për shkak të burokracisë dhe kushteve të vizës së bashkëshortit.

Doriana Laci, 19 vjeç, punonjëse në një dyqan fustanesh nusërie, thotë: “Kur djemtë mbarojnë shkollën, nuk punojnë këtu, emigrojnë. Vajzat që vijnë për fustane janë zakonisht vetëm ose me shoqe, duke pritur dhëndurët që të vijnë nga Anglia.”

Shpresa e vetme

Në mesin e kësaj gjendjeje, ka edhe histori si ajo e Edmirit, një ish-emigrant ilegal i deportuar nga Britania në vitin 2022. Pas kthimit, ai u martua dhe pret fëmijën e tij të parë. “Do të jemi një familje e vërtetë, por më mungon paraja që fitoja në Angli,” thotë ai.

Besmira e kupton këtë ndjenjë. Pas intervistës, ajo kthehet në shtëpi për t’u kujdesur për prindërit e saj dhe ata të Arbenit. E ka lënë punën si demografe, e mbytur nga trishtimi dhe vetmia.

“Ndjehem sikur po jetoj një jetë të dytë, jo timen. Të presësh dhe të presësh nuk është mirë për shëndetin tim mendor, as për gratë e tjera të Hasit që janë në të njëjtën pozitë si unë. Ne jemi të martuara, duam fëmijë, e duam njëri-tjetrin. Por vetëm të flasësh në telefon për katër vjet, kjo nuk është një martesë e vërtetë, apo jo?”

Është e vështirë të mos biesh dakord me të.//Daily Mail

The post Daily Mail: Si po e shkatërron Hasin emigracioni drejt Britanisë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Gjykata e Posaçme ka konfirmuar masat e sigurisë për 7 anëtarët e grupit kriminal që mashtruan qindra gjermanë përmes Call Center. Togat e zeza kanë bërë verifikimin dhe lanë në arrest në burg 4 persona dhe 3 të tjerë arrest në shtëpi.

Konkretisht, është caktuar masa arrest me burg për Emiljano Sejdillari, Tafil Dyrmishi, Sokol Krasniqi, Eltion Logu, Rodrigo Guga, ndërsa arrest në shtëpie Lisjane Çulani, Mateo Llozhi dhe Kejdi Nuka.

Një prej anëtarëve të grupit është ende në kërkim dhe dyshohet se është larguar nga Shqipëria.

Nga një Call Center i paligjshëm që vepronte në Tiranë, anëtarët e grupit telefonin qytetarë gjermanë, të cilëve u prezantoheshin si oficerë policie që do t’u mundësonin rikuperimin e parave të humbura për investime në Forex apo Crypto. Deri tani dëmi i dokumentuar i shkaktuar viktimave është 363,501 euro.

Pala shqiptare dhe ajo gjermane, deklaruan se u parandalua vjedhja e 10 milion eurove përmes thirrjeve telefonike që bëheshin nga Tirana.

The post Mashtruan qindra gjermanë përmes ‘Call Center’, GJKKO lë në burg 4 anëtarët e grupit, 3 në arrest shtëpie appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- BE-ja dhe SHBA-ja arritën një marrëveshje të shumëpritur, duke vendosur një tarifë prej 15% mbi eksportet e BE-së, me përjashtim të disa sektorëve. Megjithatë, detajet kryesore mbeten të paqarta.

Makinat, të cilat i janë nënshtruar një tarife prej 27.5% për disa muaj, tani do të përballen me një tarifë prej 15%. Një fitore modeste për prodhuesit gjermanë.

Von der Leyen njoftoi gjithashtu se tarifat zero-për-zero do të zbatohen për disa kimikate, disa ilaçe gjenerike, pajisje për prodhimin e gjysmëpërçuesve, disa produkte bujqësore (por me përjashtim të të gjitha produkteve të ndjeshme si mishi i viçit, orizi, etanoli, sheqeri ose shpendët), disa burime natyrore dhe lëndë të para kritike.

Megjithatë, mbeten pasiguri në lidhje me detajet dhe sektorët e mbuluar nga norma 15%, sigurinë ligjore të marrëveshjes së arritur të dielën dhe angazhimin e BE-së për blerje dhe investime.

1. Ende nuk ka marrëveshje ligjërisht të detyrueshme

Marrëveshja e arritur nuk do të jetë ligjërisht e detyrueshme për të dyja palët për njëfarë kohe. Se kur saktësisht mbetet e pasigurt. Një deklaratë e përbashkët pritet të publikohet deri më 1 gusht – afati i fundit i vendosur nga Presidenti i SHBA-së Donald Trump kur kërcënoi të vendoste një tarifë prej 30% ndaj BE-së.

“Do të jetë një deklaratë e përbashkët relativisht e lehtë”, tha një zyrtar i BE-së, duke shtuar se BE-ja po pret gjithashtu miratimin e një urdhri ekzekutiv nga SHBA-ja që do të sillte njëfarë sigurie për atë që është rënë dakord. Deri atëherë, negociatat për përjashtimet nga tarifat prej 15% do të vazhdojnë.

“Duke pasur parasysh që duam të sigurohemi që SHBA-të i përmbushin pjesët e tyre shpejt, ne gjithashtu do të duam të përmbushim shpejt edhe nga ana jonë”, tha zyrtari, duke shtuar: “Aktualisht po shqyrtojmë bazën e saktë ligjore së bashku me Këshillin dhe Parlamentin Europian.” Një marrëveshje ndërkombëtare dypalëshe midis BE-së dhe SHBA-së do të kërkonte kohë, kështu që instrumente të tjera mund të merren në konsideratë nga Komisioni.

2. Cilat produkte të BE-së janë të përjashtuara?

Avionët do të përjashtohen nga tarifat prej 15%, që do të thotë se ata do të dërgohen në SHBA pa tarifa. Linjat e prodhimit në këta sektorë janë shumë të ndërthurura që SHBA-të të rrezikojnë t’i bëjnë avionët e tyre më të shtrenjtë.

Megjithatë, BE-ja do të vazhdojë të negociojë përjashtime të tjera, duke i vendosur verërat dhe pijet alkoolike në krye të axhendës së saj. Që nga fillimi i negociatave, industritë e BE-së kanë paralajmëruar vazhdimisht për pasojat e një marrëveshjeje që do t’i penalizonte ato.

“Ne besojmë vërtet se tregtia e verës është me përfitim të madh si për kompanitë e BE-së ashtu edhe për ato amerikane, dhe duhet të përfshihet në marrëveshjen e tarifës 0-për-0”, tha Marzia Varvaglione, presidente e Komitetit evropian të ndërmarrjeve të verës në një deklaratë të dielën, duke shtuar: “Nuk është vetëm pala e BE-së që e thotë këtë – homologët tanë amerikanë kanë qenë gjithashtu avokatë të fortë për mbrojtjen e këtij shkëmbimi jetësor”.

3. Çeliku dhe alumini: një sistem kuotash që ende duhet të negociohet

SHBA-të aktualisht vendosin tarifa prej 50% për çelikun dhe aluminin. Kjo do të mbetet derisa të dyja palët të bien dakord për një sistem kuotash. Megjithatë, Komisioni mbetet i sigurt për ndikimin e tij në bisedimet e ardhshme. 

“Mendoj se këtu hyn në lojë ekonomia dhe interesat e biznesit”, tha i njëjti zyrtar i BE-së, duke shtuar se furnizimi i bllokut me çelik special është diçka që “prodhimi amerikan ka shumë nevojë”.

 Por industria europiane e çelikut u duk e tronditur të hënën. 

“Nëse konfirmohet një tarifë zero për eksportet tona tradicionale në SHBA, ne do të shkonim në drejtimin e duhur”, tha Axel Eggert, drejtor i përgjithshëm i Shoqatës Europiane të Çelikut (EUROFER), por shtoi: “Ende nuk ka qartësi. Si gjithmonë, djalli fshihet në detaje.”

Pasiguria kompensohet nga një angazhim i BE-së dhe SHBA-së për të luftuar së bashku mbikapacitetet globale, që vijnë kryesisht nga Kina.

4. Energjia: Angazhimi i BE-së për blerje do të varet nga industria e saj

BE-ja u zotua të blejë energji amerikane me vlerë 750 miliardë dollarë gjatë tre viteve të ardhshme. Kjo do të thotë se 250 miliardë dollarë çdo vit do të drejtohen drejt gazit natyror të lëngshëm, naftës dhe industrive bërthamore të SHBA-së. 

“Ne i kemi shqyrtuar nevojat tona edhe në lidhje me heqjen graduale të importeve të energjisë nga Rusia”, tha zyrtari i BE-së.

Megjithatë, zyrtari pranoi se nuk ka asnjë angazhim publik për ta përmbushur këtë, pasi BE-ja dhe institucionet e saj nuk do të bëjnë blerjen aktuale. 

“Ne mund të ndihmojmë në grumbullimin e kërkesës dhe lehtësimin e disa gjërave, dhe mund të shohim se ku mund të ketë pengesa në infrastrukturë”, tha zyrtari.

BE-ja u zotua gjithashtu të blinte mikroçipa të inteligjencës artificiale nga SHBA-ja, përveç 750 miliardë dollarëve.

5. Investimet e BE-së në SHBA do të varen nga biznesi

Sipas marrëveshjes, kompanitë e BE-së do të investojnë 600 miliardë dollarë në SHBA. Por edhe këtu, nuk ka autoritet publik që do ta monitorojë këtë, siç është rasti në marrëveshjen Japoni-SHBA të arritur më 22 korrik, ku investimet janë aksione, kredi dhe garanci nga agjencitë shtetërore.

Megjithatë, Komisioni siguron që ka pasur kontakte dhe diskutime të hollësishme me shoqata dhe kompani të ndryshme biznesi për të parë se cilat ishin qëllimet e tyre të investimit.

“Në thelb kemi mbledhur atë që dimë rreth qëllimeve të investimeve të kompanive private. Dhe mënyra se si kjo do të shprehet në deklaratën e përbashkët është se është një qëllim”, tha një zyrtar tjetër i BE-së, duke shtuar: “Pra, nuk është diçka që BE-ja si autoritet publik mund ta garantojë.”

Burimi: Euronews eu/Përshtati Gazeta Si

The post Pesë gjëra që nuk i dimë ende për marrëveshjen tregtare BE-SHBA appeared first on Gazeta Si.