Gazeta Si – Një hasmëri e vjetër me dy familje të tjera, njëra nga Puka, dyshohet të jetë pista kryesore e hetimit në lidhje me vrasjen e 65-vjeçarit Frrok Lleshaj në Vaun e Dejës.

Burime paraprake nga Policia e Shkodrës, thonë se janë shoqëruar në komisariat 12 persona, të cilët mund të kenë dijeni për ngjarjen.

Sipas të dhënave nga ekspertiza e policisë, 65-vjeçari është qëlluar me pistoletë nga një distancë e afërt, çka shton dyshimet se autori ka bashkëpunuar me persona të tjerë.

Policia ka sekuestruar pamjet e kamerave të sigurisë të një banese pranë vendit të ngjarjes, të cilat pritet të ndihmojnë në identifikimin e autorëve.

Gjithashtu, dyshohet se autori është larguar me motoçikletë, duke përfituar nga errësira për t’u zhdukur me shpejtësi nga vendi i krimit.

Gjithnjë sipas burimeve policore, hasmëria mes familjes Lleshaj dhe dy familjeve të tjera ka prodhuar që nga fillim të viteve ’90 pesë viktima deri më tani.

Frrok Lleshaj është i treti që vritet pas djalit dhe vëllait të tij në fillim të viteve ’90, ndërsa të vrarë janë edhe kushëriri i tij, Dodë Lleshaj, me të cilin nisi konflikti, si dhe një shtetas tjetër nga Puka.

Ngjarja e parë ndodhi në vitin 1991, kur djali i 65-vjeçarit u vra në Greqi. Asokohe u tha se i riu ishte vrarë nga policia greke në rrethana të paqarta, por familja e Frrok Lleshajt dyshonte se pas ngjarjes fshiheshin kushërinjtë e tij.

Disa vite më vonë, dyshohet se Frrok Lleshaj mori gjakun e djalit të tij, duke vrarë kushëririn Dodë Lleshaj. Megjithatë, ai nuk e pranoi asnjëherë autorësinë e kësaj ngjarjeje.

Ndërkohë, një tjetër konflikt lindi me një familje nga Puka. Frrok Lleshaj qëlloi për vdekje një person tjetër, për të cilin e pranoi autorësinë në gjykatë dhe u dënua me 25 vite burg. Nga këto dy hasmëri të vjetra dhe ende të pambyllura, mbetet i vrarë edhe vëllai i 65-vjeçarit.

Frrok Lleshaj kishte dalë nga burgu në vitin 2023, por ishte braktisur nga familja, gruaja dhe fëmijët. Ai jetonte i vetëm në fshatin Paçram, duke u marrë me blegtori.

Vrasja ndodhi pranë banesës së tij, ndërsa ai po ecte në rrugët e fshatit. Trupi i tij u gjet nga një kalimtar i rastësishëm, i cili njoftoi menjëherë policinë.

Grupi hetimor po verifikon gjithashtu edhe veprimtarinë e 65-vjeçarit pas daljes nga burgu, për konflikte të mundshme që mund të ketë pasur me persona të tjerë. Por deri më tani, nuk është zbuluar asnjë gjurmë që mund të çonte në zbardhjen e ngjarjes.

The post Vrasja e 65-vjeçarit në Vaun e Dejës, dyshohet se autori e qëlloi nga afër dhe u largua me motor appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Në Gjykatën e Apelit në Tiranë, ka nisur seanca për masat e sigurisë ndaj 10 të arrestuarve për evazionin fiskal të kompanisë së naftës “Bankers Petroleum” me qendër në Fier. Të arrestuarit kanë apeluar masat e sigurisë që janë dhënë nga Gjykata e Fierit më 5 korrik.

Drejtori i Përgjithshëm i Bankers, shtetasi kinez Hong Ping Xiao, ish-drejtori Leonidha Çobo kanë masë sigurie “arrest në burg”.

Pesë persona të tjerë janë lënë në “arrest shtëpie”, ndërsa 3 të tjerë në detyrim paraqitje dhe ndalim të daljes jashtë vendit.

Më herët, përfaqësues të ambasadës kineze në Tiranë nuk u lejuan të ndjekin nga afër seancën në gjykatë.

Seanca ka nisur paradite dhe pritet të zgjasë për shkak të numrit të lartë të të arrestuarve që kanë apeluar masën e sigurisë.

Të akuzuarit pretendojnë se nuk kanë lidhje me akuzat dhe kërkojnë masa më të buta sigurie.

Dhjetë zyrtarët e kompanisë, akuzohen si të përfshirë në skemën e mashtrimit fiskal të “Bankers Petroleum”, e cila dyshohet se për 20 vite me radhë ka kryer evazion fiskal duke deklaruar vetëm humbje, ndërkohë që kishte nxjerrë miliarda euro fitim nga shitja e naftës brenda dhe jashtë vendit.

Hetimet për Bankers janë zhvilluar nga Prokuroria e Fierit, në bashkëpunim me strukturat tatimore dhe policore, dhe lidhen me dyshime për deklarime të rreme tatimore dhe shmangie të detyrimeve financiare në një shkallë masive.

Prokuroria e Fierit i akuzon të arrestuarit dhe të shpallurit në kërkim për veprat penale: “Krijimi i skemave mashtruese lidhur me tatimin mbi vlerën e shtuar”, “Fshehja e të ardhurave”, “Pastrimi i produkteve të veprës penale ose veprimtarisë kriminale”, “Shpërdorimi i detyrës” dhe “Moskryerja e detyrave nga organet tatimore”.

The post Dyshohen për evazion fiskal, nis seanca në Apel për 10 zyrtarët e ‘Bankers Petroleum’ appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Holanda ka njoftuar se do të blejë armë dhe pajisje ushtarake me vlerë 500 milionë euro nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës për Ukrainën.

Në javët e fundit, presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, njoftoi se do t’i ofrojë Ukrainës armë të reja dhe të përmirësuara për t’iu kundërvënë pushtimit rus, me kusht që kostot e tyre të rimbursohen nga vendet individuale të NATO-s, aleanca ushtarake e krijuar pas Luftës së Dytë Botërore që përfshin si Shtetet e Bashkuara, ashtu edhe shumicën dërrmuese të vendeve evropiane.

Holanda është vendi i parë që blen armë nga Shtetet e Bashkuara sipas këtij mekanizmi.

Ministri holandez i Mbrojtjes, Ruben Brekelmans, specifikoi se armët që po dërgohen në Ukrainë përfshijnë raketa “Patriot”, ndër sistemet më të sofistikuara të mbrojtjes ajrore në dispozicion të Perëndimit.

Kjo është e rëndësishme në një kohë kur Rusia ka intensifikuar sulmet ajrore në qytetet ukrainase.

Përfaqësuesi i SHBA-ve në NATO, Mattheë Ëhitaker, tha se pret që shumë vende të tjera perëndimore të ndjekin shembullin e Holandës në javët e ardhshme.

The post Holanda, vendi i parë i NATO-s që blen armë amerikane për Ukrainën për 500 mln $ appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gjykata e Tiranës ka vendosur të lërë në fuqi masën e sigurisë “arrest me burg” për Flodian Plakun, 42-vjeçarin e akuzuar për vrasjen e Gentian Bejtjas, i cili njihet edhe me mbiemrat Mamo dhe Serjani.

Para trupit gjykues, ai ka mohuar çdo përfshirje në krim, duke deklaruar se lidhja e vetme me ngjarjen mund të jetë një automjet Golf që kishte përdorur dhjetë ditë para vrasjes.

Dy ditë pas arrestimit të tij në Orikum, i njohur edhe me nofkën “Pole Qorri”, Plaku thotë se shkak për arrestimin e tij është bërë përdorimi i një mjeti tip “Golf” para 10 ditësh.

“Nuk kam lidhje me ngjarjen, kam përdorur një mjet tip ‘Golf’ para 10 ditësh prandaj erdhi policia tek unë”, – deklaroi 42-vjeçari në gjykatë.

Ai u përfaqësua nga avokati Edvis Gorishti, i cili kërkoi një masë më të butë sigurie për të dyshuarin, gjë që iu refuzua nga trupa gjykuese.

Hetimet për zbardhjen e plotë të vrasjes vijojnë, ndërsa Prokuroria e Tiranës e konsideron atë si një nga personat kyç të dyshuar për krimin.

Flodian Plaku u arrestua dy ditë më parë në një hotel në Orikum ku ai ishte strehuar prej disa kohësh. Në momentin e arrestimit atij i janë gjetur 25 mijë euro cash dhe shtatë celularë, gjithashtu edhe dy armë zjarri.

Gjatë operacionit policor u arrestuan edhe 4 persona të tjerë si të dyshuar për ndihmë ndaj tij dhe përfshirje në ngjarje të tjera kriminale.

Flodian Plaku dyshohet si një ndër tre autorët që kanë hapur zjarr me breshëri ndaj ish-policit që ishte kthyer në personazh të botës së krimit.

Më 14 mars 2024, dyshohet se ata qëlluan me breshëri plumbash automatiku kundrejt Bejtjas, i cili ndodhej në oborrin e banesës së tij në Larushk të Fushë Krujës.

Dyshohet se vrasja ka motive hakmarrje si pasojë e luftës për hakmarrje mes grupeve të Ervis Martinajt, Indrit Dokles dhe Durim Bamit.

Pak ditë pas vrasjes, u arrestuan Ilir Beqaraj dhe Edison Haxhiu, të dy të dyshuar për atentatin mafioz. Dosja për vrasjen e Bejtjas kaloi për gjykim më 9 mars të këtij viti.

The post Flodian Plaku mohon në gjykatë akuzat për vrasjen e Gentian Bejtjes: Nuk kam lidhje me ngjarjen appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Një 24-vjeçar nga Tirana ka bërë kallëzim në Policinë e Dhërmiut për zhdukjen e vëllait të tij.

Sipas policisë, i vëllai, A.Z., 27 vjeç, është larguar nga një hotel më 2 gusht dhe nuk ka komunikuar më me familjarët..

Policia ka shpallur në kërkim të riun dhe po punon për ta gjetur.

“Në Stacionin e Policisë Dhërmi është bërë kallëzim nga shtetasi K. Z., 24 vjeç, banues në Tiranë, pasi më datë 02.08.2025, vëllai i tij është larguar nga një hotel në Dhërmi dhe nuk e ka kontaktuar më. U bë shpallja në kërkim e shtetasit A. Z., 27 vjeç, banues në Tiranë, dhe po punohet për gjetjen e tij”, – njofton policia.

The post Zhduket pa asnjë gjurmë 27-vjeçari në Dhërmi, i vëllai kallëzon në polici appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Të hënën, ish-presidenti brazilian Jair Bolsonaro u vu në “arrest shtëpiak”. Masa u vendos nga Alexandre de Moraes, gjyqtari i Gjykatës së Lartë, i cili drejton të gjitha çështjet kryesore dhe i cili u sanksionua së fundmi nga administrata Trump pikërisht në hakmarrje politike për gjyqin e Bolsonaros.

De Moraes e justifikoi vendimin duke shpjeguar se Bolsonaro nuk po i përmbahej masave kufizuese të vendosura tashmë kundër tij në gjyqin në të cilin ai akuzohet për përpjekje për grusht shteti në vitin 2022, të cilat përfshijnë një byzylyk elektronik dhe një ndalim për përdorimin e mediave sociale.

Avokatët e ish-presidentit kanë thënë se do ta apelojnë masën. Ndër të tjera, ai ndalohet të përdorë një telefon celular ose të marrë vizita të tjera përveç atyre të avokatëve të tij ose personave të autorizuar nga gjykata.

De Moraes akuzoi Bolsonaron për pjesëmarrje virtuale në një protestë kundër Gjykatës Supreme në Rio de Janeiro pavarësisht se i ndalohej të përdorte mediat sociale, “direkt ose përmes palëve të treta”, dhe të mbante kontakt me të dyshuar të tjerë, përfshirë djalin e tij Eduardo.

Sipas gjyqtarëve, Bolsonaro i anashkaloi dhe i shkeli këto kufizime duke marrë pjesë në seancën dëgjimore – të zhvilluar nëpërmjet një telefonate me altoparlantin drejtuar të birit, Flávio – me qëllim prodhimin e materialeve për t’i postuar në mediat sociale (të cilat u fshinë më vonë) për të ushtruar presion mbi gjykatën.

De Moraes kërcënoi se do ta burgoste Bolsonaron, i cili ishte tashmë nën “arrest shtëpiak” gjatë natës (nga ora 19:00 deri në 07:00), nëse do të gjente shkelje të mëtejshme.

Departamenti i Shtetit i SHBA-së e dënoi urdhrin: presidenti Donald Trump, një aleat politik i Bolsonaros, e kishte quajtur gjyqin kundër tij një “gjueti shtrigash”, deri në atë pikë sa e përdori atë për të justifikuar tarifat e propozuara prej 50 përqind ndaj Brazilit.

Bolsonaro qeverisi Brazilin nga viti 2019 deri në vitin 2023, kur u zëvendësua nga presidenti aktual Luiz Inácio Lula da Silva, i njohur si Lula, i cili e mundi atë në zgjedhjet e nëntorit 2022.

Ai është në gjyq në Gjykatën Supreme me akuzat për komplotimin e një grushti shteti, inkurajimin e mbështetësve të tij për të sulmuar zyrat e institucioneve kryesore qeveritare në kryeqytetin Brazilia në fillim të vitit 2023 dhe planifikimin – por jo kryerjen – e vrasjes së tre kundërshtarëve politikë: Lula, nënpresidentit të tij Geraldo Alckmin dhe gjyqtarit De Moraes.

The post Shkeli masat kufizuese, ish-presidenti brazilian Jair Bolsonaro në ‘arrest shtëpiak’ appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Duhet të merret gjithçka pa humbur mbështetjen e aleatit të vetëm që në fund të fundit ka rëndësi: Shteteve të Bashkuara të Amerikës të presidentit Donald Trump.

Të pushtohet Gaza tërësisht, të kthehet në status quo-në para çmontimit të 15 vendbanimeve hebraike të urdhëruara nga Ariel Sharon saktësisht 20 vjet më parë, madje edhe me koston e jetës së 20 pengjeve të mbajtura nga Hamasi.

Edhe pse, këta pengje kanë qenë gjithmonë dytësorë ndaj planit për të shkatërruar plotësisht organizatën xhihadiste dhe për të parandaluar çdo formë të pavarësisë palestineze.

Dhurata

Për të provuar të futesh brenda kokës së Benjamin Netanyahut në prag të asaj që duket të jetë operacioni ushtarak i afërt për kontrollin total të Rripit të Gazës, është e dobishme të kthehemi në 19 janar.

Atëherë Bibi, megjithëse me ngurrim, njoftoi armëpushimin me Hamasin: shkëmbimet e të burgosurve, hyrjen e ndihmës në Rrip, fillimi i dukshëm i fundit të luftës.

Trump kishte marrë imazhin e një paqebërësi si një “dhuratë”, pa bërë praktikisht asgjë.

Premtimi i Thyer

Një shuplakë në fytyrë për Joe Biden, i cili që nga 7 tetori 2023 kishte vazhduar të dërgonte ndihmë ushtarake, por kërkoi në këmbim diçka që nuk e mori kurrë: premtimin e një plani gjithëpërfshirës paqeje që do të përfshinte ringjalljen e planit të paqes së Oslos të vitit 1993, i cili parashikonte krijimin e një shteti palestinez në territoret e pushtuara nga Izraeli që nga lufta e vitit 1967.

Pastaj erdhi gjithçka që dimë: plani konfuz dhe provokues “Gaza si një vendpushim turistik” i shpallur nga Trump, i cili ndër të tjera i dha dritën jeshile “zhvendosjes” së banorëve të Gazës jashtë vendit; i ndjekur nga marrëveshja midis dy udhëheqësve për luftën kundër Iranit.

Netanyahu më pas u ndje i qetësuar. Aq shumë saqë në mesin e marsit e kuptoi se mund ta shkelte lehtësisht armëpushimin me Hamasin dhe të rifillonte bombardimet, duke rezultuar në masakra të reja të civilëve në Gaza, pa pasur Trump-in që të lëshonte dënime të ashpra.

Blitz-i iranian

Krejt e kundërta ndodhi: pak më shumë se dy muaj më vonë, ai madje arriti ta bindte Trump-in të sulmonte centralet bërthamore iraniane, pasi vetë presidenti amerikan kishte deklaruar se nuk ishte “i përfshirë” në planet ushtarake të Izraelit dhe madje kishte tentuar të rinovonte traktatet e vitit 2015 (të nënshkruara nga Obama) mbi kontrollin e projektit bërthamor të Teheranit, të cilin Bibi e kishte bindur përsëri ta bojkotonte në vitin 2018.

Kohët e fundit, kritikat e Uashingtonit ndaj aktivizmit tepër agresiv të Izraelit në Siri dhe kundër “urisë” në Gaza duket se i përkasin të kaluarës.

Jerusalemi dhe Uashingtoni bashkëpunojnë gjithashtu në shpërndarjen kontroverse të ushqimit, e cila shkakton viktima të përditshme dhe tërheq kritika të ashpra nga OKB-ja dhe agjencitë kryesore ndërkombëtare humanitare.

Një faktor, megjithatë, mbetet konstant në politikën e Bibit: ai kërkon të marrë edhe vendimet e tij më të guximshme në harmoni me Uashingtonin.

Komentuesit izraelitë kujtojnë se gjatë mandatit të tij të parë si kryeministër, pas zgjedhjeve të vitit 1996, skifteri aktual ishte madje i gatshëm të akomodonte Bill Clinton-in dhe të pranonte Marrëveshjet e Plantacionit Wye, të cilat parashikonin një shtet palestinez dhe madje një ndarje të pjesshme të Jerusalemit.

“Gabime Rinore”

Për njëfarë kohe, vetë Netanyahu i ka referuar këto hapa si gabime rinore nga një epokë krejtësisht e ndryshme.

Dhe ai ka të drejtë për të qenë i tillë. Pavarësisht kritikave në rritje ndërkombëtare, veçanërisht nga Evropa, kryeministri izraelit nuk do t’ia dijë më për të qenë në kundërshtim rë hapur me parimin “tokë për paqe”.

Sondazhet në mesin e publikut izraelit vazhdojnë të tregojnë se një shumicë e qartë favorizon aneksimin e territoreve të pushtuara.

Projekti maksimalist dhe mesianik i partive nacionaliste dhe fetare të udhëhequra nga Ministri i Financave Bezalel Smotrich dhe Ministri edhe më ekstremist i Sigurisë Kombëtare Itamar Ben Gvir bën thirrje për aneksimin total jo vetëm të Gazës, por edhe të Bregut Perëndimor.

Dëbimet

Në takimet e tyre, të mbajtura shpesh në vendbanimet më militante në Bregun Perëndimor, ata shpallin hapur qëllimin e tyre për të dëbuar sa më shumë palestinezë të jetë e mundur “me mjete të drejta”, duke ofruar stimuj financiarë, ose “me mjete të ndyra”, që përfshin djegien e pronës, rekuizimin, mbylljen e rrugëve që e bëjnë jetën e përditshme të pamundur dhe bastisjet e armatosura që rezultojnë në lëndime dhe vdekje.

Kolonët tashmë po përgatiten të rihapin vendbanimet në Gaza që u çmontuan në vitin 2005.

Sot, harrohet se Sharoni i konsideronte ato shumë të kushtueshme dhe shumë të ekspozuara ndaj sulmeve palestineze.

Dhe asgjë nuk sugjeron se pushtimi total i Rripit mund t’i mposhtë vërtet guerilasit e armatosur, të cilët sot janë më të dëshpëruar dhe për këtë arsye më të motivuar se kurrë.

Marrë nga: “Corriere della Sera”

The post Strategjia e Izraelit për të rimarrë Rripin e Gazës, guvernator ushtarak dhe vendbanime të reja appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Punëtorët që po bënin punimet në themel të një periferie të re pranë kryeqytetit lituanez, Vilnius, u tmerruan në vitin 2001. Papritmas, nga toka dolën kocka. Dhe akoma më shumë kocka, kafka. Kuajsh dhe shumë njerëzish.

Disa nga të vdekurit kishin ende mbetje të uniformave të tyre, përshkruajnë shkencëtarët nga “Pasteur Institute” në Paris në një studim të sapo publikuar në internet.

Ata kishin “vrima në kërci, çizme ose shputa këpucësh në kockat e këmbëve, një kapelë ushtari në një kafkë”, sipas francezëve.

Një varr masiv i një ushtrie. “Një minimum prej 3,268 individësh u zhvarrosën nga vendi”, shënojnë francezët me qetësi.

Këto ishin mbetjet e “Grande Armée” krenaria e Napoleonit, e cila fillimisht numëronte mbi 600,000 burra, një nga ushtritë më të mëdha që ka marshuar ndonjëherë nëpër tokën evropiane.

Ethe dhe diarre

Në vitin 1812, Napoleoni po marshonte kundër Carit rus Aleksandër I. Por pika e kthesës erdhi pranë Moskës: rusët kishin braktisur qytetin dhe kishin marrë të gjitha furnizimet e tyre.

Napoleoni kishte vetëm një mundësi: të tërhiqej para se të vinte dimri. Pas një fushate të mundimshme, ushtria, e reduktuar në vetëm rreth 20,000 burra, arriti në Vilna, Vilniusi i sotëm, Lituani. Përveç vështirësive, shpërthyen edhe sëmundje, sipas dëshmive të atyre që ishin atje.

Ethet e larta, diarreja, verdhëza dhe dhimbjet e forta ishin të zakonshme. Studiuesit e mëparshëm dyshonin për ethe tifoide, ose ethe nga llogoret, një sëmundje inflamatore e shkaktuar nga morrat e rrobave.

Studiuesit e mëparshëm me të vërtetë gjetën gjurmë të ADN-së nga patogjenët e këtyre sëmundjeve në varrin masiv. Por situata është e ndryshme, argumentojnë tani mikrobiologu Nicolás Rascovan dhe kolegët e tij.

Duke përdorur teknikat më të fundit, Rascovan analizoi trembëdhjetë dhëmbë nga ushtarët e vdekur dhe zbuloi ADN-në e dy baktereve të tjera.

Në realitet, tre ushtarë duhet të kenë marrë paratifoide nga uji i kontaminuar me bakterin Salmonella enterica, i cili gjendet në jashtëqitje.

Morrat e trupit

Dy ushtarë të tjerë u infektuan me bakterin Borrelia recurrentis, një bacil që transmetohet nga një person në tjetrin, jo nga morrat e rrobave, por nga morrat e trupit.

Bakteri shkakton “ethe të përsëritura”, një sëmundje dobësuese febrile që ishte e zakonshme në Evropën Perëndimore deri në shekullin e 20-të, por tani është e përhapur kryesisht në Afrikë.

Dallimi, shkruan Rascovan, është se studimi i mëparshëm kërkoi qëllimisht gjurmë të imëta të tifos dhe etheve të llogoreve, ndërsa hulumtimi i ri zbulon të gjithë ADN-në bakteriale në dhëmbë.

Kjo ofron një pamje më të saktë. Megjithatë, ekipi francez pranon gjithashtu se provat nuk janë ende përfundimtare, me pesë ushtarë me baktere në dhëmbë nga një total prej më shumë se tre mijë kufomash.

Vend prehjeje më i respektueshëm

Sidoqoftë, është një metodë interesante, e dobishme për të shqyrtuar më nga afër valët e tjera historike të vdekjes, thonë kolegët e Rascovan.

“Sidomos aty ku burimet e shkruara janë të paplota ose të pabalancuara”, thotë njëra prej tyre, gjenetistja australiane mjeko-ligjore Sally Wasef, në revistën shkencore britanike, “New Scientist”.

Wasef beson se do të ishte interesante të përdoret teknologjia dentare për të hetuar më tej se cilat sëmundje kolonistët evropianë u transmetuan banorëve origjinalë të vendeve si Amerika dhe Australia.

Ushtarëve të vdekur të Napoleonit që atëherë u është dhënë një vend prehjeje më i respektueshëm. Pas zhvarrimit, shumica e eshtrave u rivarrosën në një varrezë ushtarake nderi pranë Vilniusit – ironikisht, një vend ku janë varrosur edhe shumë ushtarë rusë.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Ushtarët e Napoleonit nuk vdiqën nga plumbat rusë, por nga bakteret dhe morrat appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – “Moska i trajton deklaratat që lidhen me armët bërthamore me kujdes dhe beson se të gjithë duhet të jenë të kujdesshëm në këtë çështje”.

Kjo është deklarta e zëdhënësit të Kremlinit, Dmitry Peskov, i cituar nga agjencia e lajmeve “RIA Novosti”, në lidhje me njoftimin e presidentit të SHBA-ve, Donald Trump për dërgimin e dy nëndetëseve bërthamore në zonat “më afër” Rusisë.

Po ashtu, Kremlini ka deklaruar se, kur bëhet fjalë për politikën e jashtme, është e nevojshme të përqendrohemi në deklaratat e presidentit Vladimir Putin dhe jo në ato të zyrtarëve të tjerë.

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, i bëri këto sqarime, duke komentuar polemikat në mediat sociale midis presidentit të SHBA-ve Donald Trump dhe zëvendëskryetarit të Këshillit të Sigurisë Ruse, Dmitry Medvedev.

“Gjëja kryesore, sigurisht, është qëndrimi i presidentit Putin. Në vendin tonë, politika e jashtme formulohet nga kreu i shtetit”, – theksoi Peskov në përgjigje të një pyetjeje nëse Kremlini do ta këshillonte Medvedevin të zbuste deklaratat e tij të politikës së jashtme.

“Në çdo vend, anëtarët e udhëheqjes kanë pikëpamje të ndryshme mbi ngjarjet aktuale. Ka figura me pozicione shumë, shumë të ashpra edhe në Shtetet e Bashkuara dhe vendet evropiane, kështu që është gjithmonë kështu”, vuri në dukje zëdhënësi.

Përplasja mes Medvedevit dhe Trumpit ndodhi në kohën kur Shtetet e Bashkuara i kanë dhënë afat Rusisë deri më 8 gusht që t’i japë fund luftës kundër Ukrainës ose në të kundërtën do të përballet me sanksione.

Medvedev i tha Trumpit se “çdo ultimatum është kërcënim dhe një hap drejt luftës. Jo në mes të Rusisë dhe Ukrainës, por kundër shtetit të tij”.

The post Kremlini zbut përplasjen Trump-Medvedev: Për politikën e jashtme vendos Putini appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Është shumë e pazakontë që presidentët amerikanë të urdhërojnë publikisht zhvendosjen e nëndetëseve bërthamore amerikane, sepse veprimet e tilla janë “sekrete të larta”.

Donald Trump e theu qëllimisht këtë traditë dhe njoftoi në mediat sociale se do të dërgonte dy nëndetëse bërthamore në “rajone të përshtatshme”. Kjo, siç shpjegoi ai, i referohet deklaratave të ish-presidentit rus Dmitry Medvedev – të cilat ai i quajti “budallallëqe dhe nxitëse”.

Më vonë, para se të largohej nga Uashingtoni me helikopter për fundjavë, Trump shpjegoi vendimin e tij: “Një ish-president rus na kërcënoi. Ne do t’i mbrojmë qytetarët tanë”. Nëse Medvedev po flet për armë bërthamore, Amerika duhet të jetë gati, tha Trump. “Dhe ne jemi plotësisht të përgatitur”, theksoi ai.

Por Trump nuk zbuloi se për cilat nëndetëse bërthamore bëhej fjalë dhe ku janë dërguar, as nuk tha nëse ato ishin vetëm nëndetëse me energji bërthamore apo nëse ato në të vërtetë mbanin armë bërthamore.

Më pas Medvedev provokoi Trumpin prapë, me pyetjen: “Ku ie keni dërguar këto nëntetëse, në ishullin Epstein?” Reagimi i Trumpit ndaj këtij provokimi pritet.

Përplasje verbale midis Trumpit dhe Medvedevit

Më parë Medvedev dhe Trump kanë pasur një përplasje tjetër verbale. Zhurma për armët bërthamore ishte kulmi i konfliktit verbal midis Trump dhe Medvedev në mediat sociale.

Medvedev dikur konsiderohej si një politikan i moderuar në Shtetet e Bashkuara, por që nga fillimi i luftës në Ukrainë ai është bërë “kryeradikali” i Presidentit rus Vladimir Putin.

Pasi Trump e shkurtoi ultimatumin e tij ndaj Putinit në dhjetë ditë para se të hynin në fuqi sanksionet e ashpra kundër Rusisë, Medvedev kërcënoi me një konflikt të drejtpërdrejtë ushtarak midis Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara në platformën X.

Ai ofendoi Trumpin duke e quajtur madje edhe “gjysh”. Trump reagoi:  “Një ish-president i dështuar i Rusisë”, tha ai për Medvedevin, shte shtoi se “ishte shumë i zhgënjyer nga Putini”.

Pas kësaj Trump tha publikisht se do të zhvendoste dy nëndetëse bërthamore në afërsi të Rusisë, që nuk është e zakonshme, sepse hapat e tillë mbahen sekret.

Ish-këshilltari i Trumpit: Ato janë tashmë atje

Kritika të ashpra për reagimin e Trumpit erdhën edhe nga John Bolton, ish-këshilltari i tij i sigurisë kombëtare, që tani është një nga kritikët e tij më të ashpër.

Duke folur për CNN, Bolton theksoi se nuk kishte nevojë të zhvendoseshin nëndetëset bërthamore amerikane: “Një numër i mjaftueshëm i tyre janë tashmë të afta për kundërsulm në rast të një sulmi bërthamor rus.”

Ato nuk duhet të dërgohen atje, sepse atje janë – dhe shpresojmë se do të mbeten të pazbuluara”, tha Bolton.

“Ky është mesazhi i duhur për Putinin”

Nga ana tjetër, ish-Sekretari i Mbrojtjes i SHBA-së dhe Drejtori i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës (CIA) në administratën Obama, Leon Panetta, mbështeti deklaratën e Trump: “Është mesazhi i duhur për Putinin. Ai shpesh sillet në mënyrë të papërgjegjshme dhe kërcënon aftësitë e tij bërthamore. Kjo nuk është e pranueshme.”

Putin rrallë reagon ndaj fjalëve, por trgon ndaj veprimeve, thotë ai. Nga ana tjetër, ish-komandanti i NATO-s në Evropë, Wesley Clark, e kundërshton këtë veprim të Trumpit. Nëse Trump tani kërcënon edhe me armë bërthamore si Putini, kjo vetëm sa do të rrisë frikën e njerëzve nga lufta – gjë që është pikërisht ajo që dëshiron Putini.

“Është thjesht retorikë. Ai (Trump) mendon se do të duket e fortë. Por na dëmton dhe kështu ndihmon Rusinë”, thotë Clark.

Clark pohon se Trump në vend të kësaj duhet që më në fund t’i dërgojë më shumë armë Ukrainës. Vetëm atëherë, Putini do ta kuptojë se nuk mund ta fitojë luftën kundër Ukrainës.

Putini refuzon ultimatumin e Trumpit

Putini – megjithëse para se të mbërrinin kërcënimet me nëndetëse bërthamore – reagoi me qetësi: në reagimin e tij të parë publik ndaj presidentit amerikan, i cili shprehu zhgënjim, ai tha: “Të gjitha zhgënjimet vijnë nga pritjet e ekzagjeruara”.

Një zgjidhje paqësore, shtoi Putini, kërkon bisedime të hollësishme – por jo në publik. “Ne ramë dakord që do të zhvillojmë negociata pa kamera dhe pa zhurmë politike, dhe se do të kërkojmë kompromise”. Por ky proces nuk ka filluar ende, thotë Putini.

Trump e ka intensifikuar ndjeshëm retorikën e tij ndaj Moskës në javët e fundit. Pas një serie sulmesh të rënda ajrore ruse në Ukrainë, ai e quajti udhëheqësin e Kremlinit Vladimir Putin “të çmendur” dhe e akuzoi atë se po “përhapte shumë budallallëqe” rreth Ukrainës. Më vonë Trump i quajti veprimet e Rusisë në Ukrainë “të neveritshme”. /DW/

The post Trump dhe nëndetëset bërthamore: Një mesazh për Putinin? appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Dy vëllezër janë shpallur në kërkim, pasi dyshohet se kanë plagosur me armë zjarri një 35 vjeçar në autostradë Durrës-Tiranë pas sherrit për një parakalimin.

Policia tha se Emiljan Domi 46 vjeç dhe Elton Domi 40 vjeç, banues në fshatin Xhafzotaj dyshohet se rreth orës 01:00 të 3 gushtit kanë qenë duke qarkulluar në superstradën Durrës-Tiranë, ku janë konfliktuar me 35-vjeçarin L.Sh., për një parakalim.

Pas sherrit verbal mes tyre, ata kanë qëlluar me armë zjarrit kundrejt mjetit të 35-vjeçarit, duke e lënë të plagosur. Sipas policisë, i plagouri po merr ndihmë mjekësore në spital, fatmirësisht jashtë rrezikut për jetën. Policia po punon për kapjen e vëllezërve Domi.

The post Dy vëllezër plagosin me armë 35-vjeçarin për shkak të një parakalimi appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Flodian Plaku ka qenë nën vëzhgim për rreth dy muaj para se të arrestohej të dielën në mesditë në një hotel në Orikum të Vlorës.

Përveç 43-vjeçarit, në pranga ranë edhe 4 bashkëpunëtorët e tij, të cilët i kishin krijuar të gjitha kushtet për ta mbajtur të fshehur.

Policia tha se i arrestuari Albano Lapshi, i çonte ushqim në hotel Flodian Plakut, ndërkohë Armando Dano ishte berberi që shkonte në hotel për ta qethur.

Sipas policisë, bashkëpunëtor i tij dyshohet edhe Ligor Doko, pronar i hotelit ku u arrestua. Ndërsa julian Aliaj, që u kap me pistoletë në hotel, ka qenë i dënuar me parë për trafik droge.

Sipas burimeve, në ditën e ndërhyrjes dhe arrestimit të tij, është ndjekur edhe lëvizja e Albano Lapshit dhe Armando Danos, me origjinë nga Shkodra, i njohur si “berberi”, të cilët po shkonin drejt hotelit ku fshihej Plaku.

Flodian Plaku alias Florjan Serjani (Mamo) akuzohet për vrasjen e shtetasit Gentjan Bejtja, më datë 15.03.2024, i cili u qëllua me armë zjarri brenda rrethimit të banesës së tij.

Nga veprimet hetimore ka rezultuar se autorët janë afruar te banesa e viktimës, me një automjet tip “Land Rover” dhe pas kryerjes së vrasjes, janë larguar në fshatin Hasan, ku kanë djegur automjetin.

Flodian Plaku, i njohur edhe me nofkën “Qorri” ose “Pole”, dyshohet se ka pasur rol të drejtpërdrejtë në ngjarjen e rëndë kriminale.

The post Si u zbulua Flodian Plaku! Policia përgjoi berberin dhe personin që i çonte ushqim appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Policia e Vlorës ka zbardhur vrasjen e Renato Hoxhajt, ngjarje që ka ndodhur më 27 korrik në lagjen “Hajro Çakërri”.

Në pranga për këtë ngjarje kanë rënë dy persona, ndërsa një tjetër është shpallur në kërkim. Bëhet fjalë për një 53-vjeçar rumun, me precedentë të theksuar kriminalë në fushën e krimeve kundër personit.

“Për këtë shtetas është lëshuar urdhër arrestit ndërkombëtar për veprat penale ‘Vrasja me paramendim’, e kryer në bashkëpunim dhe ‘Prodhimi dhe mbajtja pa leje e armëve, armëve shpërthyese dhe municionit’”, njoftoi sot drejtori i Policisë së Vlorës, Elidon Çela.

Në lidhje me këtë ngjarje është ndaluar me iniciativë të policisë 37-vjeçari Eris Mehmeti në muajin prill. Ai u kap për sigurim të kushteve për të kryer vrasje.

Ndërkohë më 1 gusht u arrestua edhe Kleanth Bylyku alias Armando Gega, 42 vjeç për vrasje me paramendim. Ai dyshohet se lëvizi autorin e ngjarjes me makinë.

Ndërkohë nën hetim është edhe një 26-vjeçar me iniciale I.S. Ai është vënë më parë në pranga për shitje të lëndëve narkotike, por policia po vijon punën për të përcaktuar rolin e tij në këtë ngjarje kriminale.

Renato Hoxhaj, i cili më herët ka mbajtur emrin Alfred, u vra mëngjesin e 27 prillit sapo la banesën e tij.

Viktima nuk rezultonte një person me precedent, por pavarësisht kësaj hetimet zbuluan se ai kishte lidhje me një grup kriminal në qytetin e Vlorës.

The post Vrasja e Renato Hoxhajt, shpallet në kërkim vrasësi i dyshuar nga Rumania appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Në një kohë që SPAK është në fazën e hetimit paraprak për dosjen hetimore për vrasjen e 4 protestuesve në bulevardin para kryeministrisë më 21 janar 2011, ish-kryeministri Sali Berisha deklaroi se ai vetë e ka cilësuar “krim shtetëror” para se një gjë të tillë ta thoshte gjykata e Strasburgut.

Berisha tha se ndryshimi është se ai ishte një krim i kryer pa dashje dhe se vrasja e protestuesve nuk ishte qëllimi. Përsa i takon akuzave se ai ka dhënë urdhër, Berisha e mohoi kategorikisht një gjë të tillë.

“A mund të shkosh pak të lexosh fjalimet e Sali Berishës vite me radhë përpara ku e kam quajtur krim shtetëror. E kam quajtur unë përpara. Sepse unë nuk mund të them se ata nuk u vranë nga njerëz të shtetit. Por krim shtetëror, është me dashje dhe pa dashje. Ka klasifikim krimi shtetëror. Krimi shtetëror me dashje ka rregullat e veta kur konsiderohet i tillë, – u shpreh Berisha, pasi doli nga SPAK, ku zbatoi masën e sigurisë “detyrim paraqitje” për aferën “Partizani”. – Garda ka patur një ligj. Unë e kam thënë 6 vite para që është krim shtetëror pa dashje. Por ka një dallim në rast të një krimi shtetëror, dëmshpërblimi nga shteti kundrejt viktimës është më i madh. Këta janë dëmshpërblyer me shuma që nuk e di nëse afrohen në shkallën e duhur apo jo. Pra para se ta thotë gjykata, e kam thënë unë përpara. Ata u vranë nga armë të shtetit, por nuk ishte qëllim vrasja. Nuk ka patur asnjë urdhër për vrasjen e tyre”.

Berisha pranon se protestuesit, “u vranë nga armët e shtetit, por nuk ishte qëllim vrasja. Dhe është faktuar kjo që them. Nuk ka patur absolutisht asnjë urdhër. Aq sa është përgjegjës Edi Rama direkt që i solli aty. Ka një deklaratë të qeverisë amerikane aty, që thotë të hetohet nga polici, tek organizatori. Ka një deklaratë tjetër, që demonstrata ishte e dhunshme dhe kishte axhendë politike. Edi Rama është përgjegjësi kryesor”, tha Berisha.

Ditë më parë, kreu i SPAK Altin Dumani tha se dosja e 21 janarit po hetohet me prioritet dhe se është ende në fazën e hetimeve paraprake

Dosja e “21 Janarit” po hetohet nga SPAK, ku në procedimin penal janë regjistruar 3 akuza; vrasje në rrethana të tjera cilësuese, shpërdorim detyre dhe kryerje e veprimeve që pengojnë zbulimin e së vërtetës.

Në trazirat e 21 Janarit 2011, gjatë një proteste të opozitës së atëhershme para kryeministrisë, mbetën të vrarë 4 protestues, Ziver Veizi, Aleks Nika, Hekuran Dedja dhe Faik Myrtaj, në kohën kur shefi i qeverisë ishte Sali Berisha.

Por teksa sot Sali Berisha e cilëson “krim shtetëror pa dashje” ngjarjen e “21 Janarit”, kryedemokrati nuk ka mbajtur të njëjtin qëndrim përgjatë viteve.

Kreu i PD pranoi sot që 4 protestuesit e ndjerë u vranë nga armët e shtetit, por në vitin 2011, fill pas mbylljes së demonstratës, Berisha doli në një konferencë për shtyp, ku deklaroi se protestuesit ishin vrarë nga brenda turmës me pistoleta çadër.

Në funksion të këtij versioni, doli edhe një mjek i Spitalit Ushtarak, i cili tha se plagët e viktimave ishin shkaktuar nga afër.

Por, vetëm disa orë më pas, kur u shfaq videoja e vrasjes së Ziver Veizit nga gardisti Agim Llupo, Berisha ndryshoi version, por shtoi se Garda kishte zbatuar ligjin, pasi demonstruesit ishin vrarë brenda rrethimit.

The post Vrasjet e ’21 janarit’ para kryeministrisë, Berisha: Krim shtetëror, por i kryer pa dashje appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Flodian Plaku, i akuzuar për vrasjen e Gentjan Bejtjas, është arrestuar një ditë më parë në qytetin e Vlorës, pas një operacioni të mirëorganizuar nga forcat operacionale dhe policia lokale.

Ai u vu në pranga në një hotel në Orikum ku qëndronte i strehuar, i armatosur dhe me 25 mijë euro cash në çantë.

Dy policë e kanë prangosur atë, teksa bie në sy edhe veshja e tij. Plaku mban në qafë një varëse floriri të trashë dhe mban edhe syze dielli.

Drejtori i Policisë së Vlorës, Elidon Çela, doli në një konferencë për shtyp pas operacionit “Eterna” që vuri në pranga Flodian Plakun, një person me rrezikshmëri të lartë shoqërore që ishte i shpallur në kërkim.

Gjatë ndërhyrjes policore në hotelin ku fshihej, së bashku me Flodian Plakun, u kap edhe Julian Aliaj alias Julian Pashaj, 43 vjeç, i cili gjatë operacionit u kap me një armë zjarri pistoletë me një krehër me fishekë.

Në pranga për këtë rast janë vënë edhe tre persona të tjerë për “përkrahje të autorit të krimit”.

“Gjatë hetimeve të thelluara mbi këtë rast, u evidentua se shtetasit A. L, 36 vjeç, banues ne Vlorë, A. D, 31 vjeç banues ne Vlore dhe L. D, 57 vjeç, banues në Tiranë, kanë ndihmuar në strehimin, komunikimin dhe lëvizjen e shtetasit në kërkim Flodian Plaku. Ata u arrestuan ne flagrancë për veprën  penale “Përkrahja e autorit të krimit””, njoftoi policia.

I njohur me nofkën “Pole Qorri”, Plaku është i dyshuar për vrasjen e Gentian Bejtjes. Më herët në pranga e policisë ka rënë edhe dy bashkëpunëtorët e tij, Edison Haxhiun dhe Ilir Beqaraj. Këta të fundit mendohet se ndihmuan që Plaku të largohej jashtë vendit.

Gentian Bejtja u ekzekutua me mbi 30 plumba pasditen e 15 marsit, brenda serës në oborrin e banesës së tij në fshatin Larushk të Fushë-Krujës.

Tre persona zbritën nga automjeti “Land Rover Discover” dhe zbrazën kallashnikovët drejt viktimës, dhe më pas u larguan drejt fshatit Hasan e Bubq. Nga dinamika e ngjarjes dhe provat e gjetura në vendin e krimit, policia beson se ekzekutorët janë vrasës me pagesë.

The post I armatosur dhe me 25 mijë euro, momenti i arrestimit të Flodian Plakut në një hotel në Vlorë (video) appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Institucionet kryesore shëndetësore vlerësojnë se valët e të nxehtit, më intensive dhe më të shpeshta se më parë për shkak të ndryshimeve klimatike, do të rrisin ndjeshëm vdekjet e parakohshme në pjesën më të madhe të botës në vitet e ardhshme.

Nxehtësia intensive në Evropë midis qershorit dhe korrikut e konfirmoi këtë dhe solli njohuri të reja në një debat të gjatë rreth përdorimit të pamjaftueshëm të ajrit të kondicionuar në kontinentin tonë.

Sipas disa vëzhguesve, ajri i kondicionuar duhet të perceptohet si një burim shëndetësor dhe jo vetëm një luks, që shpesh shijohet nga një pakicë e zgjedhur.

Sipas raporteve më të përhapura, thuhet se në Bashkimin Europian, ajri i kondicionuar është instaluar në 20 përqind të shtëpive, krahasuar me 90 përqind në Shtetet e Bashkuara, ku ajri i kondicionuar tradicionalisht ka qenë më popullor.

Ky është një ndryshim i konsiderueshëm duke pasur parasysh se afërsisht 2 miliardë kondicionerë janë instaluar në të gjithë botën dhe se sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë (IEA), kjo shifër do të arrijë në 5.5 miliardë njësi deri në vitin 2050.

Është vlerësuar se ka rreth 140 milionë kondicionerë në Evropë, kryesisht të shpërndarë në vende, ku nxehtësia e verës ishte tashmë një problem, si Italia, Greqia dhe Spanja.

Diku tjetër, veçanërisht në Evropën Veriore, kondicionerët janë të rrallë dhe kërkesa ka filluar të rritet vetëm vitet e fundit.

Nuk është rastësi, pra, që mungesa e ajrit të kondicionuar në Europë është ndër gjërat e para që vihen re nga vizitorët nga Shtetet e Bashkuara, ku është pothuajse e paimagjinueshme të mos kesh ajër të kondicionuar në mot të nxehtë.

Kjo situatë prek veçanërisht ata që vizitojnë qytetet më të mëdha dhe më të famshme turistike, si Londra dhe Parisi, ku baret, shtëpitë dhe madje edhe hotelet shpesh nuk kanë ajër të kondicionuar.

Në të kaluarën, ditët në Paris ishin më të freskëta dhe ende kishte një ndryshim të konsiderueshëm të temperaturës midis ditës dhe natës.

Kishte ditë shumë të nxehta, por ato ishin përjashtim dhe kështu nuk kishte shumë nxitje për të instaluar ajër të kondicionuar: kjo shpjegon pse qytetit i mungojnë ato.

Opinion: Britain and Europe need to get serious about air conditioning https://t.co/3v97cZPVhp pic.twitter.com/ozSJG7y4Y5

— Financial Times (@FT) July 11, 2025

Një situatë e ngjashme vlen edhe për Londrën, ku verat e nxehta janë bërë më të shpeshta, me temperatura shumë mbi mesataren sezonale.

Problemi po fillon të ndihet edhe më në veri, në pjesë të Gjermanisë, për shembull dhe në një masë më të vogël, por ende të konsiderueshme, në vendet skandinave.

Netët vazhdojnë të jenë të freskëta, por gjatë ditës, temperaturat shpesh arrijnë 30°C për disa orë. Dhe të jetosh në mjedise shumë të nxehta nuk është vetëm çështje djersitjeje më shumë ose ndjenjeje më pak rehatie.

Siç raportoi së fundmi “Financial Times”, edhe temperaturat pak mbi 20°C mund të shkaktojnë probleme shëndetësore. Kohëzgjatja dhe cilësia e gjumit ulen ndjeshëm duke filluar nga 23°C, ashtu si edhe një ulje e përqendrimit, si në të nxënit në shkollë ashtu edhe në produktivitetin në punë. Përtej kufirit 23-24°C, përkeqësimi bëhet gjithnjë e më i theksuar, dhe mbi 30°C, fillojnë të regjistrohen shkallë më të larta të vdekshmërisë në mesin e popullsisë.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), një numër gjithnjë e në rritje njerëzish vdesin çdo vit nga nxehtësia ekstreme, me shkallën e vdekshmërisë që lidhet me nxehtësinë për njerëzit mbi 65 vjeç që është rritur me 85 përqind midis viteve 2000-2004 dhe 2017-2021.

With heatwaves rising in frequency globally, the wide US-Europe gap in air conditioning use is being reflected in a startlingly wide disparity in heat-related deaths, says John Burn-Murdoch. Climate change means the arguments against AC are also changing https://t.co/n34hCzaoQk pic.twitter.com/6H4PMe7KcL

— FT Opinion (@ftopinion) July 14, 2025

Midis viteve 2000 dhe 2019, rreth 489,000 njerëz vdiqën çdo vit mesatarisht, me 36 përqind të këtyre vdekjeve që ndodhën në Evropë. Një pjesë e konsiderueshme e këtyre vdekjeve mund të ishte shmangur me një përdorim më të madh të ajrit të kondicionuar.

Një raport i botuar në vitin 2021 nga “Lancet”, një nga revistat kryesore mjekësore në botë, vlerësoi se ajri i kondicionuar ndihmoi në parandalimin e gati 200,000 vdekjeve të parakohshme që lidhen me nxehtësinë vetëm në vitin 2019.

Ky vlerësim duhet të merret me njëfarë kujdesi, por jep një ide se sa e rëndësishme është të ftohësh dhomat, veçanërisht kur krahasohet me numrin e vdekjeve të parakohshme për shkak të nxehtësisë të vlerësuar nga OBSH.

Krahasimi i një zone me shumë kondicionerë, si Shtetet e Bashkuara, me një zonë me gati një të pestën, si Europa, hedh më tej dritë mbi problemin.

Grafikët tregojnë se si rreziku i vdekshmërisë rritet me rritjen e temperaturave në qytetet e SHBA-së dhe Evropës, varësisht nga përhapja e kondicionerit.

Në të gjitha skenarët, duke filluar disa gradë nën 30°C, vërehet një rritje e shpejtë e rrezikut për qytetet evropiane.

Në shumë pjesë të botës, kërkesa për ajër të kondicionuar po rritet ngadalë, kryesisht për shkak të faktorëve ekonomikë: në vendet me ekonomi që ende nuk janë të krahasueshme me tonën në Azi ose Amerikën e Jugut, blerja e një kondicioneri është një investim që pak veta mund ta përballojnë, për të mos përmendur koston e energjisë elektrike për ta përdorur atë.

Megjithatë, IEA parashikon që, ndërsa të ardhurat rriten në vendet në zhvillim, do të ketë një rritje të fortë të blerjeve të ajrit të kondicionuar.

Në Europë, ku kushtet ekonomike janë më të mira, kërkesa e ulët krahasuar me vendet e tjera është kryesisht për shkak të faktorëve historikë dhe kulturorë, të formuar gjatë shekujve kur pjesa më e madhe e kontinentit nuk përjetoi vera kaq të nxehta.

Por ngurrimi për të blerë kondicionerë, në disa vende evropiane më shumë se në të tjera, nuk është vetëm për shkak të zakonit, por edhe për çështje praktike që lidhen me koston e energjisë elektrike dhe shqetësimet mjedisore.

Në vitin 2022, ajri i kondicionuar në mbarë botën konsumoi afërsisht 7 përqind të energjisë elektrike të gjeneruar dhe ishte përgjegjës për 2.7 përqind të emetimeve të dioksidit të karbonit (gazi kryesor serrë) që lidhen me prodhimin e energjisë elektrike.

Nëse përfshijmë edhe ftohësit e përdorur në kondicionerë për t’i furnizuar me energji, emetimet totale të gazrave serrë rriten në 3.2 përqind. Prandaj, kondicioneri ka një ndikim të rëndësishëm mjedisor, duke paraqitur një dilemë të vështirë.

Kondicionerët mund të shpëtojnë mijëra jetë në mot shumë të nxehtë dhe do të kursejnë edhe më shumë nëse valët e nxehtësisë bëhen më intensive dhe të shpeshta, por ato kontribuojnë në ngrohjen globale, e cila është shkaku i të njëjtave ngjarje ekstreme të motit.

Megjithatë, kondicioneri nuk lëshon dioksid karboni në atmosferë si një makinë ose një kazan me gaz: është energjia elektrike që e furnizon me energji, e cila mund të jetë prodhuar duke përdorur lëndë djegëse fosile.

Kalimi gradual në sisteme shumë më pak ndotëse të gjenerimit të energjisë elektrike – të tilla si era, dielli dhe bërthamore – do të zvogëlojë gjurmën e karbonit të kondicionerëve (dhe ftohësve, falë përdorimit të gazrave më efikasë), duke i bërë ato një teknologji më të qëndrueshme.

Sigurisht, ka shumë masa të tjera që mund të merren për të zvogëluar efektet e valëve të nxehtësisë, veçanërisht në qytete.

Mënyra se si janë ndërtuar dhe organizuar qytetet ndikon në efektin e “ishullit të nxehtësisë”, i cili prek zonat që janë mesatarisht më të ngrohta se të tjerat sepse e shpërndajnë nxehtësinë ngadalë, veçanërisht natën.

Efekti mund të ngadalësohet edhe nga prania e shumë kondicionerëve që ngrohin ajrin jashtë ndërtesave, megjithëse vlerësimi i ndikimit të tyre është i vështirë për shkak të shumë variablave.

Inovacionet e fundit kanë çuar gjithashtu në zhvillimin e kondicionerëve shumë më efikasë, të cilët konsumojnë më pak energji ndërsa ofrojnë të njëjtin efekt ftohës.

Modelet më të zakonshme mund të përdoren edhe në të kundërt, për të ngrohur hapësirat e brendshme në dimër duke përdorur të njëjtin parim, i cili është më efikas se metodat tradicionale të ngrohjes që përdorin lëndë djegëse fosile.

Në zonat e botës me dimër të ashpër dhe verë të nxehtë, siç është pjesa më e madhe e Europës, kalimi te kondicionerët mund të zgjidhë si problemet e ngrohjes në sezonin e ftohtë ashtu edhe problemet e ftohjes në verë.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Ajri i kondicionuar nuk është më një luks appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Ekzistojnë dy mënyra për të siguruar ushqim në Rripin e Gazës. E para është të shkosh në njërën nga katër qendrat e shpërndarjes së Fondacionit Humanitar të Gazës, organizatës së krijuar nga Izraeli për të monitoruar shpërndarjen e ushqimit në Rrip.

Izraeli planifikon të zëvendësojë të gjitha OJQ-të e pranishme në zonë, një sistem që ka krijuar kushtet për masakra të vazhdueshme të palestinezëve, pasi ushtria shpesh qëllon mbi civilët që presin në radhë.

Mënyra e dytë është ta blesh atë në tregje, nëse gjendet gjithmonë: problemi është se çmimet janë të papërballueshme për shumicën e njerëzve.

Izraeli kontrollon të gjithë kufijtë e Rripit dhe vendos kufizime shumë të rrepta (ose ndalime totale) për hyrjen e ushqimit dhe mallrave të tjera thelbësore.

Për këtë arsye, gjatë luftës, e cila filloi në tetor 2023, çmimet e mallrave bazë në Gaza janë rritur jashtëzakonisht shumë: tregtarët luftojnë për të gjetur furnizime, dhe pak që gjejnë hidhet në treg me çmime të tepruara.

“New York Times” përpiloi një listë të çmimeve të ushqimeve duke përdorur të dhëna nga Dhoma e Tregtisë e Gazës, një organ lokal që monitoron tregjet në qytetet Deir al-Balah dhe Khan Yunis, përkatësisht në veri, qendër dhe jug të Rripit.

Nëse para luftës, një thas me miell prej 25 kilogramësh kushtonte mesatarisht 9 euro, në fund të korrikut ishte 267 euro.

Një kilogram sheqer shkoi nga më pak se 1 euro në 93 euro. Një kilogram patate ose qepë shkoi nga 0.50 euro në 26 euro, e kështu me radhë.

Çmimet e nevojave të tjera themelore janë rritur gjithashtu. Një sapun kaloi nga 0.5, në 9 euro.

Një pako me 20 pelena, shkoi nga 9 në 130 euro. Një litër naftë (e nevojshme për të furnizuar me energji gjeneratorët, për shembull), shkoi nga më pak se 2, në 31 euro.

Çmimet gjithashtu luhaten shumë, varësisht nga disponueshmëria aktuale. Më 20 korrik, një thas me miell prej 25 kilogramësh, kushtonte 779 euro; më 27 korrik, ra në 195 euro, përpara se të rritej përsëri në 292 euro më 30 korrik.

Tregtarët arrijnë të sigurojnë ushqim dhe mallra të tjera për t’i shitur në tregje përmes trukeve që nuk janë gjithmonë të ligjshme.

Grupet kriminale janë aktive në Rripin e Gazës, duke sulmuar karvanët humanitarë dhe duke vjedhur ushqim.

Ky ushqim më pas arrin te tregtarët e Gazës përmes ndërmjetësve, të cilët paguajnë çmime shumë të larta për të edhe para se ta shesin. Nuk është e qartë se sa ngushtë janë të lidhura këto grupe kriminale me Hamasin.

Disa tregtarë më pas kultivojnë disa produkte direkt, ose i blejnë ato nga pak fermerë vendas ende aktivë dhe i shesin në treg. Ekziston gjithashtu një sistem kontrabande që është ende aktiv, pavarësisht luftës dhe bllokadës izraelite.

Kjo demonstrohet nga fakti që cigaret janë ende të disponueshme në Rrip, një mall i ndaluar nga Izraeli, por që vjen nga jashtë përmes kontrabandës.

Giorgio Monti, drejtori mjekësor i Emergjencave, i cili punoi në Rripin e Gazës deri në fund të qershorit, i tha podkastit “Globo” se “kishte një kohë kur cigaret kushtonin deri në 40 dollarë (35 euro) secila” dhe se në disa raste ato shiteshin “me centimetër”.

Problemit të çmimeve të tepërta i shtohet edhe mungesa e parave cash (e vetmja mënyrë pagese e pranuar nga tregtarët).

Shumica dërrmuese e bankomateve nuk funksionojnë më dhe njerëzit duhet t’u drejtohen ndërmjetësve dhe kontrabandistëve, të cilët mund të ofrojnë para cash në këmbim të komisioneve që tani tejkalojnë 40 përqind.

Për të marrë para cash, duhet të transferohen në mënyrë digjitale shumën e dëshiruar në llogarinë bankare të një ndërmjetësi, i cili më pas e dorëzon atë personalisht pasi të ketë zbritur komisionin.

Basheer al-Farra, një palestinez i zhvendosur në jug të Gazës, i tha agjencisë së lajmeve “Asociated Press”: “Nëse më duhen 60 dollarë, duhet të transferoj 100 dollarë” te ndërmjetësi.

Valuta më e përdorur në Gaza është shekli izraelit, por që nga fillimi i luftës, Izraeli ka ndaluar sjelljen e kartëmonedhave të reja në Rrip.

Kështu, kartëmonedhat ekzistuese kanë përfunduar të konsumuara dhe shumë prej tyre nuk pranohen më nga tregtarët dhe furnizuesit e tyre.

Kjo është arsyeja pse mund të ndodhë që, edhe pasi të kenë marrë para cash, njerëzit ende nuk janë në gjendje të blejnë ushqim.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post 93 euro për një kilogram sheqer, në Gaza! appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Një 42-vjeçar u arrestua në Vlorë, si një prej autorëve të dyshuar të vrasjes së 58-vjeçarit Renato Hoxhaj më 27 prill të këtij viti.

Policia tha se i arrestuari është me Kleanthi Bylyku alias Armando Gega, i cili dyshohet si bashkëautor në vrasjen me paramendim të 58-vjeçarit Hoxhaj.

Bazuar në prova, ai ishte në kërkim nga policia pasi i është caktuar më 30 korrik masa e sigurisë “arrest me burg”. I dyshuari, në momentin e arrestimit të tij udhëtonte si pasagjer me një makinë tip “Audi”.

Renato Hoxhaj, 58-vjeç, u gjet i vrarë me armë zjarri në lagjen “Hajro Çakërri” në Vlorë. Në bazë të hetimeve rezultoi se Hoxhaj u qëllua nga 2 armë zjarri.

Ndonëse Hoxhaj nuk rezultonte një person me precedentë, hetuesit dyshojnë se ekzekutimi i tij mund të ketë ardhur për shkak të lidhjes që ai kishte me një grup kriminal.

Po ashtu ka dyshime se Renato Hoxhaj të kishte dijeni për një vrasje të ndodhur në qytetin e Vlorës muaj më parë.

The post Arrestohet një prej autorëve të dyshuar të vrasjes së Renato Hoxhajt në Vlorë (video) appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Helsinki nuk ka pasur asnjë aksident me fatalitet në rrugë në 12 muajt e fundit. Ky është një rekord që kryeqyteti finlandez sapo e ka arritur (vdekja e fundit në një aksident ishte në fillim të korrikut 2024) dhe e bën atë unik në botë.

Kjo, vjen pavarësisht faktit se Helsinki, i cili me 650,000 banorët e tij është shtëpia e mbi një të dhjetës së popullsisë së Finlandës, vitin e kaluar pa një numër rekord turistësh: 4.5 milionë qëndrime brenda natës, të cilat kontribuan në mbipopullimin e rrugëve të qytetit.

Pak fat ndoshta nevojitet, por kryeqyteti finlandez i kishte vënë vetes qëllimin për zero vdekje në rrugë deri në vitin 2050 dhe vitet e fundit ka zbatuar një sërë politikash të sigurisë rrugore që kanë rezultuar vendimtare, duke filluar me limitin e shpejtësisë prej 30 km/orë në shumë zona të qytetit.

“Shumë faktorë kontribuan në këtë rezultat, por kufijtë e shpejtësisë janë ndër më të rëndësishmit”, – tha për faqen finlandeze të internetit “Yle”, Roni Utriainen, inxhinier trafiku në Departamentin e Mjedisit Urban të qytetit.

Sot, mbi gjysma e rrugëve të Helsinkit kanë një kufi shpejtësie prej 30 kilometrash në orë (tradicionalisht, kufiri ishte 50), dhe me fillimin e vitit shkollor, kufiri do të shtrihet në të gjitha rrugët pranë shkollave të të gjitha niveleve.

Rekordi i kryeqytetit finlandez është (aktualisht) unik, por efektet e uljes së shpejtësisë në vdekshmërinë nga aksidentet rrugore tani janë të njohura mirë.

Një studim i vitit 2024 nga dy studiues nga Politekniku i Athinës, të cilët analizuan të dhëna nga 40 qytete evropiane, tregoi se “futja e kufijve të shpejtësisë prej 30 km/orë në zonat urbane ka shpëtuar mbi 40% të jetëve njerëzore, së bashku me ndikime të konsiderueshme pozitive në mjedis, energji dhe shëndet, me konsum më të ulët të karburantit dhe një rritje të ecjes dhe çiklizmit”.

“Kur shpejtësia rritet, rritet edhe rreziku i aksidenteve dhe ashpërsia e tyre: një rritje prej 5% e shpejtësisë mesatare çon në një rritje prej afërsisht 10% të të gjitha aksidenteve që rezultojnë në lëndime dhe një rritje prej 20% të aksidenteve fatale. Numri i vdekjeve të këmbësorëve rritet nga 10% në përplasjet me 30 kilometra në orë, në 90% në përplasjet me 50 kilometra në orë. Rreziku i vdekjes është pothuajse pesë herë më i lartë në përplasjet midis një makine dhe një këmbësori me 50 kilometra në orë sesa në të njëjtin lloj përplasjeje me 30 kilometra në orë”, shpjegoi Eva Michelaraki, autore e studimit së bashku me George Yannis.

Shpejtësia gjithashtu rrit aksidentet, sepse zvogëlon kohën e reagimit të njerëzve dhe manovrimin e makinës.

Sipas dy studiuesve, kufizimi i shpejtësisë prej 30 km/orë ka ulur aksidentet me 40% në Paris, 16% në Zyrih, 10% në Bruksel, 9% në Helsinki, 46% në Londër dhe 38% në Edinburg.

Spanja futi kufizime shpejtësie prej 30 km/orë në shumicën e rrugëve të qytetit në vitin 2019: “Pas dy vitesh zbatimi, Spanja ka regjistruar një ulje prej 20% të vdekjeve në rrugët urbane, me një ulje prej 34% për çiklistët, 31% për të moshuarit dhe 24% për këmbësorët”, shpjegojnë studiuesit.

Në Bolonjë, “midis 15 janarit dhe 14 prillit 2024, pati një rënie prej 13.4% të aksidenteve me lëndime dhe një rënie prej 17% të aksidenteve pa lëndime krahasuar me vitin e kaluar”.

U vu re gjithashtu një rënie prej 14.7% e këmbësorëve të përfshirë në aksidente (nga 102 në vitin 2023, në 87 në vitin 2024)”.

Studiuesit vlerësojnë gjithashtu se nëse një qytet si Athina do të vendoste një limit shpejtësie prej 30 km/orë në qendër të qytetit, do të kursente 130 milionë euro gjatë 10 viteve falë uljes së kostove për shkak të aksidenteve rrugore.

Por kufizimet e shpejtësisë nuk janë të mjaftueshme për të arritur rezultatet e Helsinkit, edhe pse janë të nevojshme.

“Projektimi i rrugëve ka luajtur një rol themelor. Në vitet e fundit, infrastruktura për këmbësorë dhe çiklistë është përmirësuar ndjeshëm. Për më tepër, bashkëpunimi me policinë rrugore është intensifikuar dhe janë futur më shumë kamera mbikëqyrjeje dhe sisteme automatike kontrolli”, shpjegon faqja e internetit “Yle”.

Sistemet e përmirësuara të sigurisë së makinave kanë kontribuar gjithashtu.

Dhe qyteti i inkurajon njerëzit të mos i përdorin ato: “Transporti publik në Helsinki është i shkëlqyer, gjë që zvogëlon përdorimin e makinave dhe, rrjedhimisht, numrin e aksidenteve të rënda”, shpjegoi inxhinieri i trafikut, Utriainen.

Rezultati është se në 12 muajt e fundit, ka pasur vetëm 277 aksidente rrugore me të lënduar dhe pa vdekje (në fund të viteve 1980, kishte më shumë se tre herë më shumë, me rreth tridhjetë vdekje në vit),

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Rekordi i jashtëzakonshëm i Helsinkit, zero vdekje në rrugë në një vit appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Avokati i Popullit ka nisur verifikimet mbi mënyrën se si është shoqëruar dhe trajtuar Erion Veliaj nga paraburgimi i Durrësit drejt ambienteve të një klinike private, ku iu nënshtrua analizave mjekësore.

Pas deklaratave publike të Veliajt, i cili denoncoi trajtim të padrejtë në shkelje të protokollit mjekësor, Komisioneri për Parandalimin e Torturës, Ahmet Prençi, ka zhvilluar një vizitë në paraburgimin e Durrësit për të kryer verifikime të hollësishme lidhur me rastin.

Vetë avokatët e Veliajt thanë përpara disa ditësh se: “Kjo vizitë pasi i është refuzuar disa herë, dhe pasi ju miratua është shoqëruar me një prani të jashtëzakonshme sigurie prej rreth 30 efektivësh policie dhe hetues të BKH-së, disa prej të cilëve ishin të pranishëm edhe brenda sallës së ekzaminimit, masa të papërshtatshme dhe të pajustifikuara për një person si zoti Veliaj dhe në shkelje të çdo protokolli mjekësor”.

Veliaj, pak ditë më parë, nëpërmjet një shkrimi të gjatë në rrjetet sociale, ku fliste për procesin hetimor të SPAK ndaj tij, e cilësoi “të padrejtë” dhe “poshtëruese” këtë situatë.

Mes të tjerash, Veliaj përmendi edhe rastin e ekzaminimit mjekësor të tij në spitali disa javë më parë. Sipas tij, agjentët e BKH-së në sallën e operacionit i kanë bërë një kontroll të imtësishëm deri në pikën që ai e cilësonte si “Voyerism”, apo thënë ndryshe, një lloj interesi seksual ose praktika e shikimit të njerëzve të tjerë të angazhuar në sjellje intime, të tilla si zhveshja, aktiviteti seksual ose veprime të tjera.

Më 23 korrik, SPAK mori zyrtarisht të pandehur Erion Veliajn për korrupsion pasiv, pastrim parash, fshehje pasurie dhe futje e sendeve te palejuara në institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale. Akuzat iu komunikuan edhe bashkëshortes së tij, Ajola Xoxa.

SPAK i ka komunikuar akuzë edhe efektivit të Policisë së Burgjeve, F.B., i cili i ka dhënë celularin në furgon kryebashkiakut gjatë rrugës nga paraburgimi i Durrësit drejt GJKKO-së.

Veliaj është vënë në hetim nga SPAK disa muaj më parë dhe që prej 10 shkurtit, kur u arrestua, qëndron në paraburgimin e Durrësit.

The post Avokati i Popullit nis hetimet pas akuzave të Erion Veliajt për shkelje të protokollit mjekësor nga BKH appeared first on Gazeta Si.