Në fund të çdo gushti, fshati Vajzë i Vlorës, vendlindja e poetit Ali Asllani, kthehet në një qendër të gjallë të kulturës, artit dhe mikpritjes shqiptare.
Edhe këtë vit, nga data 22 deri më 24 gusht, ju ftojmë në “Vajzë Fest – Art, Film, Trashëgimi”, një festë që ndërthur me mjeshtëri traditën me frymën bashkëkohore, kujtesën me rininë krijuese.
Artistë të njohur, kineastë, muzikantë, piktorë dhe figura publike do të sjellin në Vajzë një energji të re përmes tre ditëve plot ngjarje: shfaqje filmike e teatrore, ekspozita arti, poezi, muzikë polifonike, valle popullore, cirk, muzikë bashkëkohore dhe aktivitete të dedikuara për fëmijët.
Një nga risitë e këtij edicioni është “Dita Olimpike”, e cila do të zhvillohet në Parkun Arkeologjik të Amantias, nën kujdesin e Komitetit Olimpik Kombëtar Shqiptar. Kjo iniciativë sjell një frymë të re në një vend me histori të lashtë, si një rikthim simbolik i shpirtit të lojërave antike.
Për të rinjtë e apasionuar pas aventurës dhe natyrës, do të ketë ecje në shtigjet malore, kampingje nën yje, netë me zjarr rrethues dhe muzikë live, duke krijuar kujtime dhe miqësi që zgjasin.
Eksplorimet do të shtrihen në disa nga perlat natyrore dhe historike të zonës: Ujvara e Rasalit, Ura e Bratajt, shpellat e Velçës, Beuni historik, dhe rrënojat mbresëlënëse të Amantias.
Pjesë e pandashme e kësaj përvoje do të jetë edhe kuzhina vendase. Vizitorët do të kenë mundësinë të shijojnë gatime tradicionale, mish të pjekur, bulmet të freskët, raki dhe verë vendi, të ofruara në shtëpi mikpritëse, stenda të improvizuara, apo në lokalin piktoresk pranë Shpellës së Bletës, ku natyra dhe qetësia krijojnë një atmosferë magjepsëse.
“Vajzë Fest” është rezultat i përkushtimit të Shoqatës së fshatit Vajzë, në bashkëpunim me Bashkinë Selenicë dhe banorët vendas, të cilët besojnë se trashëgimia shqiptare ka ende shumë për të treguar./KultPlus.com
Kalaja e Argjirosë për të gjashtin vit radhazi magjepset nga ritmet e “Çeço Fest”, duke shënuar në kujtesën kulturore të vendit edhe një tjetër përvojë që nuk harrohet.
Duke filluar nga mbrëmja e 8 gushtit qyteti i Gjirokastrës do të jetojë nën meloditë e festivalit, për të përjetuar edhe njëherë magjinë e muzikës elektro.
Publiku do të ketë mundësinë të shijojë dy ditë intensive me performanca të paharruara nga artistë të njohur, gjë që edhe provon se ky festival për një kohë të gjatë është kthyer në “shtëpinë” e DJ-ve, dhe admiruesve të muzikës, duke mos i dëshpëruar asnjëherë me atë çka ofron dhe shfaq.
Flamur Golemi, kryetari i bashkisë së Gjirokastrës, e cilësoi këtë festival si një tjetër fundjavë të paharrueshme:
“Vera vazhdon me ritëm, energji dhe emocion”, shkroi kryebashkiaku në rrjetet sociale.
“Çeço Fest” do të sjellë muzikë pa fund, spektakël drite dhe një atmosferë elektrizuese në zemër të qytetit të gurtë, aty ku tradita takohet me ritmet moderne për një përvojë të paharrueshme./KultPlus.com
Me vargjet “You bring me joy…”, Rita Ora vjen me një këngë që ngroh shpirtin dhe frymëzon zemrën. “Joy”, balada më e re e artistes me rrënjë shqiptare, u publikua sot si pjesë e kolonës zanore të “Love Is Blind: UK” në Netflix .
Kënga flet për gjetjen e gëzimit në ndjenjat e sinqerta, në lidhjen e thellë mes dy njerëzve dhe në çastet që na rikujtojnë sa bukur është të duash dhe të jesh i dashuruar.
Me këtë këngë, Rita Ora nuk sjell thjesht një melodi, ajo sjell një ndjesi, një gjendje shpirti, që përputhet në mënyrë të përsosur me atmosferën e “Love Is Blind: UK”, një spektakël që flet për dashurinë e vërtetë përtej dukjes./KultPlus.com
Manastiri “Fjetja e Hyjlindëses Mari”, në Parkun Arkeologjik të Apolonisë, prej shekullit XIII shenjon historinë e bukur shqiptare dhe rrëfen trashëgiminë tonë kulturore.
Ky manastir është pjesë e Mitropolisë së Apolonisë dhe Fierit, ku ka një komunitet të madh besimtarësh ortodoksë, të cilët pak ditë më parë kremtuan me madhështi “Shpërfytyrimin e Shpëtimtarit”, “Metamorfozën”, ose siç e thotë populli “Shën Sotirin” (5 dhe 6 gusht).
Besimtarët morën pjesë në “Mbrëmësoren e Madhe” dhe ritualin e bekimit të pesë bukëve.
Në zonë janë të shumta kishat dhe manastiret të shpallura Monumente Kulture.
Gjatë një vizite në Fier, nuk duhen lënë pa vizituar tre nga manastiret më të famshme të ortodoksisë shqiptare, thesare të vyera të trashëgimisë kulturore dhe njëri prej tyre është Manastiri “Fjetja e Hyjlindëses Mari”, brenda Parkut Arkeologjik Apoloni. Dy të tjerët janë Manastiri i Ardenicës, i shekullit XI si dhe Manastiri i Shën Kozmait në Libofshë (1815), vend pelegrinazhi nga banorët e zonës por edhe nga besimtarë përtej kufijve.
Këta janë manastire me gjurmë të figurave të shquara të historisë shqiptare dhe me arkitekturë bizantine. Por edhe kishat shekullore më të famshme myzeqare, si Shën Gjergji (Libofshë, 1767) dhe Shën Kolli (Libofshë, 1777) kanë gjurmë të artistëve më të shquar të artit bizantin: Shpataraku, Zografët dhe Çetirët./atsh/KultPlus.com
Biblioteka Kombëtare e Kosovës si një epiqendër e zhvillimit kulturor dhe arsimor të vendit po tërheq gjithnjë e më shumë vizitorë nga e gjithë bota.
Në një postim në rrjetet sociale, faqja zyrtare e Bibliotekës Kombëtare “Pjetër Bogdani”, ka ndarë foto nga vizitat e vizitorëve të huaj, por edhe të mërgimtarëve, që e vlerësojnë si një qendër me rëndësi të madhe kulturore dhe arsimore.
“Gjatë këtij viti, Biblioteka ka pranuar një numër rekord vizitorësh, mijëra persona e kanë vizituar deri më tani, duke e kthyer atë në një vend shumë atraktiv dhe turistik për vizitorët.
Një pjesë e këndshme e këtyre vizitave është edhe Këndi Amerikan, që funksionon si pjesë integrale e BKK-së, duke ofruar një ambient miqësor, modern dhe tërheqës për vizitorët.
Përmes vizitave të shumta dëshmohet se Biblioteka Kombëtare e Kosovës luan një rol të rëndësishëm në ruajtjen dhe promovimin e identitetit kulturor.” – shkruhet në postimin e fundit të faqes zyrtare të Bibliotekës./KultPlus.com
Kreu i Tesla-s, Elon Musk, ka paralajmëruar CEO-n e Microsoft, Satya Nadella, se OpenAI do të “hajë” kompaninë e tij të gjallë, pikërisht në ditën kur kompania e drejtuar nga Sam Altman lançoi GPT-5 në platformat e saj.
“Sot, GPT-5 është lançuar në platformat tona, përfshirë Microsoft 365 Copilot, Copilot, GitHub Copilot dhe Azure AI Foundry,” tha Nadella. “Është modeli më i avancuar deri tani nga partnerët tanë në OpenAI, duke sjellë përparime të fuqishme në arsyetim, kodim dhe biseda, të gjitha të trajnuara në Azure.” Nadella theksoi se ishin vetëm dy vjet e gjysmë që kur CEO i OpenAI, Sam Altman, u bashkua me të në Redmond për të paraqitur GPT-4 në Bing, dhe tha se përparimi që ka ndodhur që atëherë ishte “i pabesueshëm”.
“Shpejtësia e përparimit po rritet çdo ditë dhe mezi pres të shoh çfarë do të bëjnë zhvilluesit, bizneset dhe konsumatorët me këtë arritje të fundit,” shtoi ai.
Në përgjigje të komenteve të Musk për “humbjen” e Microsoft nga OpenAI, Nadella tha: “Për 50 vjet, njerëzit kanë tentuar dhe kjo është ajo që e bën argëtuese! Çdo ditë mëson diçka të re dhe inovon, bashkëpunon dhe konkurron. Jam i emocionuar për Grok 4 në Azure dhe pres me padurim Grok 5!”
Cursor AI, një editor kodi i fuqizuar nga AI bazuar në Visual Studio Code, gjithashtu konfirmoi integrimin e GPT-5, duke e quajtur atë “modelin më inteligjent të kodimit që ekipi ynë ka testuar” dhe e lansoi falas “për momentin”.
Musk, që mbështet platformën AI Grok, shtoi: “Përveç asaj që Grok 4 Heavy është ende AI më i fuqishëm.” Më herët, Sam Altman tha se ai ndihej “i pafuqishëm” pasi GPT-5 zgjidhte pa gabime një problem të vështirë me e-mailin që ai kishte luftuar. Në një intervistë për një podcast, Altman e përshkroi këtë përvojë si një “ndjenjë të çuditshme”, duke parë shpejtësinë dhe saktësinë e AI.
Duke testuar GPT-5, ai tha se ishte “i frikësuar” dhe e krahasoi momentin me Projektin Manhattan. Ai citonte fizikantin Robert Oppenheimer dhe sugjeroi se GPT-5 mund të kishte “efekte të përhershme” në një shkallë të ngjashme, megjithatë jo në një kuptim shkatërrues.
OpenAI të enjten lançoi ChatGPT-5 falas për të gjithë përdoruesit, duke premtuar përmirësime “të rëndësishme” të mundësive të AI ndërkohë që konkurrenca globale në këtë sektor intensifikohet. Altman e quajti GPT-5 “qartësisht një model që është inteligjent në përgjithësi” dhe një “hap të rëndësishëm” drejt inteligjencës artificiale të përgjithshme, megjithëse ende nuk mëson në mënyrë të vazhdueshme. Ai krahasoi progresin ndërmjet versioneve: GPT-3 ndihmon si një nxënës të shkollës së mesme, GPT-4 si një student universiteti dhe GPT-5 si një ekspert me titull PhD.
Modeli i ri shkëlqen në detyra autonome “agjent” dhe “kodimin me vibrim”, i cili gjeneron aplikacione sipas kërkesës dhe është dizajnuar të jetë më i besueshëm./ndtv/KultPlus.com
Sot bëhen 34 vjet nga një prej episodeve më dramatike të historisë moderne shqiptare, eksodi i madh i 8 gushtit 1991, kur anija tregtare “Vlora” mbërriti në portin e Barit, Itali, e mbushur me më shumë se 20 mijë shqiptarë të dëshpëruar.
Kthyer nga Kuba me një ngarkesë sheqeri, “Vlora” u përfshi nga turma njerëzish që synonin t’i shpëtonin izolimit dhe varfërisë së skajshme në Shqipërinë e asaj kohe. Fillimisht e kishte kursin drejt Brindizit, por përfundimisht u drejtua në Bari. Aty, autoritetet italiane, të papërgatitura për një mbërritje të tillë masive, vendosën të strehojnë emigrantët në stadiumin “Della Vittoria”.
Kushtet ishin të vështira: mungesë ushqimi, ujë, pasiguri dhe tension i vazhdueshëm. Brenda dy javësh, rreth 17,400 prej emigrantëve u kthyen në Shqipëri, ndërsa vetëm rreth 1,500 arritën të dorëzonin kërkesa për azil, transmeton KultPlus.
E megjithatë, përtej pamundësive institucionale, qyteti i Barit dhe banorët e tij u treguan të ndjeshëm dhe humanë. Kryebashkiaku i kohës, Enrico Dalfino, do të mbahej mend për fjalët e tij të ndjera: “Janë njerëz, njerëz të dëshpëruar. Nuk mund t’i kthejmë pas… jemi shpresa e tyre e vetme.”
Gjatë viteve, mediat kanë sjellë në vëmendje shumë prej tregimeve të atyre që ndodheshin atë ditë në bord, rrëfime të forta, të mbushura me emocione, frikë, por edhe me një dëshirë të pashuar për jetë më të mirë. Ato histori mbeten dëshmi të gjalla të një kapitulli të dhimbshëm, por edhe të guximshëm, në rrugëtimin e shqiptarëve drejt lirisë dhe dinjitetit.
Sot, më 8 gusht, kjo datë kujtohet si një moment reflektimi, për të mos harruar kurrë sakrificën e atyre që lanë gjithçka pas, me shpresën e vetme për një të nesërme më të mirë përtej detit./KultPlus.com
“Kosova dhe Çamëria kanë çelë plagë të randa dhe të paharrueshme në trupin e popullit t’onë, por i kanë dhanë edhe eksperiencë të madhe Shqipnisë së lirë dhe të bashkueme sot e mbrapa me vendet që ia kishin grabitun.
Po flas si djalosh i Kosovës shqiptare, i Kosovës qi në ditën e sodit po lirohet përgjithmonë prej zgjedhës, me dishirin e madh dhe të pashkimun qi Kosova shqiptare t’i bashkohet Shqipnisë së lirë, qi vllaznit tonë, të çdo feje qofshin, t’a ndjejnë me zemër se janë vllazen rreth qëllimit dhe punës së përbashkët.
Zemrat t’ona le të jenë të mëdhaja dhe veprat t’ona edhe ma të mëdhaja, terrori qi anmiqt mbuellën nëpër fushat tona të buta dhe pjellore le të jenë nji herë e mirë mësim për bashkimin t’onë rreth idealeve të përbashkëta. Besa dhe dashunija vllaznore le të jenë të mëdha, sikurse ka qenë e madhe vuejtja e jonë deri tash, pse Shqipnia duhet me kenë e njishme, e pandashme, e pacoptueme.”/KultPlus.com
Për herë të dytë radhazi organizohet festivali i kajakut “Kayak Fest 2025” në liqenin e Batllavës.
Ky festival sportiv do të mbahet nga data 8 deri 10 gusht në Liqenin e Batllavës, duke ofruar një përvojë të paharrueshme për të gjithë adhuruesit e sporteve ujore.
‘Kayak Fest 2025’ synon të promovojë kajakimin si një aktivitet rekreativ dhe sportiv në Kosovë, duke ofruar mundësinë për të gjithë pjesëmarrësit që të përjetojnë emocionet dhe adrenalinën e këtij sporti
Festivali do të përfshijë aktivitete të ndryshme për të gjitha grupmoshat dhe nivelet e aftësive, duke filluar nga sesionet e trajnimit për fillestarët, garat për profesionistët, deri te aktivitetet argëtuese për fëmijët.
Liqeni i Batllavës, i njohur për bukurinë e tij natyrore dhe ujërat e qeta, ofron kushtet ideale për zhvillimin e një festivali të tillë. Pjesëmarrësit do të kenë mundësinë të eksplorojnë mjedisin e bukur përreth liqenit, të marrin pjesë në aktivitete sociale dhe të shijojnë një atmosferë festive.
‘Kayak Fest 2025’ do të mbahet nga data 8 deri 10 gusht 2025, në Liqenin e Batllavës, te Plepat. Ky festival pritet të tërheqë qindra entuziastë të kajakimit nga Kosova dhe rajoni, duke ofruar një hapësirë për ndarjen e përvojave dhe për krijimin e lidhjeve të reja në komunitetin e kajakut.
Organizatorët e festivalit kanë planifikuar një program të pasur me aktivitete që do të përfshijë gjithashtu gara emocionuese, muzikë, kamping, ekspozita të pajisjeve të kajakimit, si dhe ushtrime rreth teknikave dhe sigurinë në kajakim.
Për fëmijët do të ketë zona të veçanta lojërash dhe aktivitete edukuese për të nxitur dashurinë e tyre për natyrën dhe sportet ujore.
Për më shumë informacion mbi ‘Kayak Fest 2025’ dhe për të bërë regjistrimin, vizitoni faqen zyrtare të festivalit ose kontaktoni organizatorët përmes rrjeteve sociale. Mos e humbisni këtë mundësi unike për të përjetuar emocionet e kajakimit dhe për të qenë pjesë e një eventi të madh sportiv në Kosovë./KultPlus.com
Sipas revistës britanike “Mirror”, Shqipëria po fiton zemrat e udhëtarëve britanikë si një alternativë e shkëlqyer për Maldive, po aq e bukur, por tepër më e përballueshme.
Artikulli nënvizon ujërat kristal të Ksamilit, rezorte të mrekullueshme dhe natyrë të paprekur, dhe kjo me kosto shumë më të ulët se në destinacione të njohura.
Ky lloj ekspozimi në mediat britanike, ka ndikuar ndjeshëm në rritjen e interesit turistik ndaj Shqipërisë. Artikuj të ngjashëm në “Mirror”, “Metro” dhe “Daily Mail” e përmendin Ksamilin dhe Vlorën si destinacione kryesore për pushime verore me buxhet të ulët.
Artikulli i “Mirror” e vendos Shqipërinë hartën e destinacioneve më të kërkuara për pushime të përballueshme, por të paharrueshme. Duke e cilësuar Shqipërinë si “Maldive të Evropës”, media britanike jo vetëm që i hap derën një audience të re vizitorësh, por edhe ndihmon në krijimin e një imazhi modern e tërheqës për vendin tonë. Ky lloj promovimi ndërkombëtar, i mbështetur nga bukuria natyrore dhe mikpritja shqiptare, mund të shndërrohet në një motor të qëndrueshëm zhvillimi ekonomik dhe kulturor për vitet që vijnë./KultPlus.com
Më 8 gusht 1929 lindi në Delvinë Sabri Godo, një nga figurat më të shquara të kulturës, letërsisë dhe jetës politike shqiptare. Shkrimtar, publicist, studiues i historisë dhe personalitet i angazhuar në zhvillimet kombëtare, ai la gjurmë të pashlyeshme në kujtesën e vendit.
Sabri Godo hyri në letërsinë shqipe me vepra që mbahen si kryevepra në prozën dhe romanin historik. Me një gjuhë të pastër dhe një stil të matur e të menduar, ai solli tek lexuesi figura të mëdha të historisë shqiptare, si në romanin “Ali Pashë Tepelena” apo “Skënderbeu”, ku mjeshtërisht ndërthurte faktin historik me frymëzimin artistik. Vepra e tij është një thesar kulturor ku historia nuk është vetëm rrëfim i së shkuarës, por mësim dhe udhërrëfyes për brezat, transmeton KultPlus.
Përveç letërsisë, Godo ishte aktiv edhe në jetën politike të vendit. Ai luajti një rol të rëndësishëm në vitet ’90, si një nga themeluesit e Partisë Republikane dhe si deputet e përfaqësues i qytetarëve në Kuvend. Me qëndrimet e tij të balancuara dhe mendimin e kthjellët, ai fitoi respektin e miqve dhe kundërshtarëve.
Në kujtesën kolektive, Sabri Godo mbetet një shembull i njeriut që nuk u mjaftua vetëm me suksesin personal, por punoi gjithë jetën për të pasuruar mendimin dhe shpirtin e shoqërisë. Sot, në përvjetorin e lindjes së tij, kujtojmë jo vetëm shkrimtarin dhe politikanin, por edhe intelektualin e përkushtuar ndaj Shqipërisë.
Ai u nda nga jeta më 3 dhjetor 2011, por trashëgimia e tij letrare dhe qytetare vazhdon të frymëzojë. Sabri Godo mbetet një zë i gjallë në historinë tonë, një kujtesë se dashuria për atdheun dhe e vërteta e shkruar me penë janë armët më të forta që mund t’i lëmë brezave./KultPlus.com
Një botim i ri pritet të dalë nga shtypi në ditët në vijim, duke sjellë për herë të parë një studim të thelluar mbi figurën e Pietro Marubbit, themeluesin e studios së parë fotografike në Shqipëri dhe një nga figurat më të rëndësishme të artit pamor të shekullit XIX.
Libri titullohet “Pietro Marubbi dhe lindja e studios së parë fotografike në Shqipni” dhe është rezultat i 12 vjetëve kërkime të autorit Dr. Luçjan Bedeni, si pjesë e punës së tij doktorale,shkruan KultPlus.
Botimi sjell dokumente dhe të dhëna të panjohura më parë nga arkivat italiane, ruse, turke, kroate dhe britanike, që hedhin dritë mbi identitetin, jetën dhe rrugëtimin e Marubbit nga Italia në Dalmaci, Greqi dhe më pas në Shkodër, ku ai do të vendoste themelet e një tradite fotografike që do të ndikonte brez pas brezi.
Libri përfshin gjithashtu një rishikim kritik të rolit të Marubbit në artin pamor shqiptar, duke e paraqitur atë si më shumë se një fotograf – si arkitekt, piktor, mësues dhe vizionar, që solli një formë të re të të parit në shoqërinë shqiptare të kohës.
Redaktuar nga Dr. Primo Shllaku dhe i pajisur me dizajnin grafik të Nita Salihu Hoxhës, botimi përgatitet nga “Studio Permanent” dhe do të dalë në shtyp nga “Viprint”.
Ky libër pritet të jetë një referencë e re e rëndësishme për studiuesit e historisë së artit, fotografisë dhe trashëgimisë kulturore shqiptare./KultPlus.com
Një nga figurat më të mëdha të fotografisë dokumentare në Evropë, Gianni Berengo Gardin, ka ndërruar jetë sot në Gjenova, në moshën 94-vjeçare, njofton “Adnkronos”.
I lindur më 10 tetor 1930 në Santa Margherita Ligure, por i rritur në Venecie – qyteti që e konsideronte të vetin – Berengo Gardin nisi rrugën e fotografisë në rininë e tij dhe kurrë nuk u nda më prej saj. Gjatë shtatë dekadave të punës së tij, ai krijoi një arkiv monumental me mbi dy milionë negativë, duke dokumentuar jetën italiane me një sy empatik, të ndershëm dhe shpesh ironik, por kurrë cinik.
Fotot e tij bardh e zi tregojnë puthje të fshehta, gra punëtore, fëmijë në lojë, arkitekturë industriale, jetën në trenat e stërmbushur dhe fytyrat e panjohura të një Italie që ndryshonte. Ai nuk deshi kurrë ta quante veten artist: “Unë jam një zejtar. Nuk dua të interpretoj, dua të tregoj”.
Berengo Gardin ishte i pranishëm në ekspozita dhe institucione ndër më prestigjiozet në botë – nga MoMA në New York, Reina Sofía në Madrid, deri te Biblioteka Kombëtare e Francës dhe MAXXI në Romë. Ai botoi mbi 260 libra dhe realizoi mbi 360 ekspozita personale.
Krahasuar shpesh me Henri Cartier-Bresson, ai thoshte me modesti: “Unë jam Willy Ronis italian. Por me krenari ruaj një dedikim nga Cartier-Bresson: ‘Për Gianni Berengo Gardin me simpati dhe admirim’. Të kesh admirimin e tij do të thotë që mund të vdesësh në paqe.”
Sot, ai iku në paqe duke lënë pas një trashëgimi që do të ndriçojë akoma përmes dritës së bardhë e zi./KultPlus.com
Maurice Tillet, i njohur më mirë si Engjëlli Francez, ishte një legjendë e mundjes në vitet 1940. I lindur në Rusi në vitin 1903, Tillet zhvilloi akromegali, një sëmundje e rrallë që zmadhoi kockat e tij, duke i dhënë tipare të fuqishme dhe të veçanta – ato që më vonë e bënë ikonë të ringut të mundjes.
Por pas kësaj pamjeje të fuqishme fshihej një njeri i qetë dhe i zgjuar. Tillet fliste disa gjuhë, kishte studiuar jurisprudencë dhe letërsi, dhe ishte i njohur për natyrën e tij të matur jashtë ringut.
Shumë fansa besojnë se Tillet ishte frymëzimi real për Shrek-un – një teori që nuk është konfirmuar kurrë zyrtarisht, por që bëhet e vështirë për t’u mohuar sapo të shohësh ngjashmërinë./KultPlus.com
E përditshmja franceze “Le Figaro” e ka renditur Shqipërinë mes pesë destinacioneve kulturore më të mira për të vizituar në një udhëtim të organizuar.
Nga kryeqyteti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës te thesaret e Rilindjes Italiane, duke përfshirë Vendet e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në Shqipëri, këto destinacione ofrojnë një ndërthurje të peizazhit dhe kulturës.
Cilat janë destinacionet më të mira kulturore për udhëtime të organizuara?
1-Shqipëria dhe Thesaret e UNESCO-s
2-Një shëtitje në zemër të Uashington DC, Merilendit dhe Virxhinias
3-Salzburg: Mozarti dhe Shkëlqimet e Salzkammergut
4-Madhështitë e Saksonisë: Dresden dhe Leipzig, dy qytete të artit dhe historisë
5-Firence, toka e mjeshtrave: Ekspozita “Fra Angelico” dhe Thesaret e Rilindjes
Shqipëria dhe thesaret e UNESCO-s
Zbuloni këtë udhëtim në Shqipëri
Shqipëria, një perlë e vërtetë e fshehur e Ballkanit, joshëse me pasurinë e historisë së saj dhe diversitetin e peizazheve të saj.
Nga Tirana në Gjirokastër, nëpërmjet Beratit dhe Butrintit, ky udhëtim ju çon në gjurmët e qytetërimeve që kanë lënë gjurmë në këto toka: ilirët, grekët, romakët dhe osmanët.
Një vizitë në një vend ku autenticiteti kombinohet me shkëlqimin e vendeve të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Shqipërinë nuk do ta zbuloni vetëm përmes monumenteve të saj.
Ajo jeton në mikpritjen e popullit të saj, pasurinë e traditave të saj dhe shijet e gastronomisë së saj.
Shijoni një byrek krokant, dëgjoni polifonitë shqiptare të listuara në UNESCO dhe eksploroni tregjet e gjalla – ku ndërthuren aromat mesdhetare dhe ndikimet orientale.
Këto janë vetëm disa nga përvojat që e bëjnë këtë udhëtim të paharrueshëm.
Shëtitja nëpër rrugët e ngushta të Krujës, një performancë vallesh popullore apo zbulimi i vreshtave lokale janë të gjitha momente që dëshmojnë autenticitetin dhe ngrohtësinë e kësaj toke mikpritëse./atsh
WhatsApp po shumë mundësi do të prezantojë një funksion të ri që do të lejojë përdoruesit të zgjedhin cilësinë e automatikisht shkarkimit të fotografive dhe videove.
Kjo mund të jetë veçanërisht e dobishme për ata që kanë kufizime në ruajtjen e të dhënave ose që përdorin lidhje interneti me shpejtësi të ulët.
Nëse jeni pjesë e programit beta të WhatsApp për Android, mund të keni mundësinë të aktivizoni këtë funksion duke shkuar te Settings > Storage and data > Media upload quality. Në këtë seksion, do të shihni një opsion të ri të quajtur Auto-download quality, ku mund të zgjidhni midis dy opsioneve:
Standard quality: Kjo do të shkarkojë përmbajtjen mediatike në cilësi të ulët, duke kursyer hapësirë dhe të dhëna. HD quality: Kjo do të shkarkojë përmbajtjen mediatike në cilësi më të lartë, duke përdorur më shumë hapësirë dhe të dhëna.
Nëse zgjidhni “Standard quality” për shkarkimin automatik, do të keni ende mundësinë të shikoni përmbajtjen në cilësi HD manualisht, nëse ajo është ende e disponueshme në serverët e WhatsApp.
Aktualisht, ky funksion është në fazën e testimit dhe është i disponueshëm për disa përdorues të beta programit në Android.
Nuk ka një datë të saktë se kur do të bëhet i disponueshëm për të gjithë përdoruesit, por pritet që gjatë javëve të ardhshme të shpërndahet për një numër më të madh përdoruesish.
Nëse dëshironi të merrni pjesë në programin beta për të testuar këtë funksion, mund të regjistroheni përmes Google Play Store. Pas regjistrimit, mund të shkarkoni versionin beta të WhatsApp dhe të provoni funksionet e reja para se ato të bëhen të disponueshme për të gjithë./KultPlus.com
Kam dashur, po dua tani më me zjarr, Kam qene shërbyes, tani jam një skllav, Me ç’zell kam shërbyer këdo! Por befas më ndezi kjo mike besnike, Dhe nis ma shpërblen çdo dhimbje fisnike, Për mua s’ka tjeter si kjo!
Besova, tani besoj me pasion! Në shkon jeta mbarë a barra ngarkon, Besimi prej teje s’mërgohet! Po ngryset kaq shpesh, po erret e nxin, Shtrëngon kaq brenga, rreziku arrin, Por qielli nis prap kthjellohet!
Kam ngrënë, tani po ha sa për tre, Më ndriti krejt shpirti e zemra më rreh, Gjithçka e harroj mes dëfrimi! Rinia më zjen bërtas e gajas, Kam mall që të shtrohem ndër vene plot gas, Ngjeroj, më shijo fort ushqimi!
Kam pirë më parë, tani s’le sapllak, Dhe vera na ngre, na bën me çakmak, Dhe gjuhen na gjidh nga zinxhirat! Nga vozat po zbrazet e rrjedh me rrëmbim, Na ndez kaq dëshira, na ngjall kaq besim, S’na ndalin hendeqet, rrepirat!
Në valle jam hedhur, në valle marr zjarr, Asnjë shilarthar dhe asnjë valltar S’erdh rrotull në valle si flutur! Dhe kush shumë lule ia doli të thure, Dhe kurrë s’i ndau, s’i shkeli në turr, I mbeti kurora e bukur!
Ta thurim kuroren! Mos kini ngurrime! Kush merr trëndafilin plot vese e shkëlqime E çjerr vec pak gjemi i mprehtë. Si dje edhe sot shkëlqejnë fort yjet, Por larg mjaft i rrijnë kujt frikshem ul kryet Dhe ngrys po gjithnjë po në jete!/KultPlus.com
Të dokumentosh kohën përmes hollësive të ngjarjeve të jetuara, ndjehesh sikur je duke e rijetuar edhe një herë një jetë, ku shumë syresh as e kanë njohur as e kanë jetuar.
Histori të thjeshta njerëzore familjarësh, histori rrugicash, histori të shtjelluara në detaje që plotësojnë të tërën e një kohe, sa të zymtë, aq edhe të jetueshme me ngjarje pa fund.
Konteksti politik dhe social, detajet e pasojave të agjitacionit e propagandës vijnë kaq natyrshëm në veshjen e personazheve të thjeshta, pa bërtitur, të fotografuara deri në detaje.
Stili letrar rrëfimtar e ndihmon autoren të na tregojë të vërteta që nuk humbasin nga letërsia.
Hera-herës, ndërsa lexon personazhin gjithnjë së prapthi e gjen veten duke qeshur, apo duke gjetur personazhe të njohur e të panjohur, që i zbulon përmes të vërtetave politike e sociale të kohës.
Mes të vërtetave të kohës dhe personazheve imagjinare apo reale autorja zbulon skuta njerëzore dhe histori njerëzore që të bëjnë të ndihesh edhe vetë personazh i librit apo së paku të gjesh veten në histori përgjimesh e biografish, që siç thotë autorja sado t’i ngjyrosje ato mbeteshin çuditërisht të bardha.
Ky është një rrëfim i fotografuar në kaq shumë detaje dhe i shkruar pa censurë, me çiltërsi dhe shpërfillje për të mos trukuar asgjë. As veten jo, por e zbulon vajzën e lindur së prapthi deri në imtësi.
Kujtesa e Ritës ose më saktë e shkrimtares bëhet kujtesa e bashkëkohësve të saj.
Pena e Ritës vazhdon të jetë e pacenueshme nga paragjykimet që ka përjetuar në botime të tjera, ajo mbetet po aq rebele duke na konfirmuar se të jesh së prapthi nuk mjafton, të ndihesh e lirë dhe e paautocensuruar është çështja! Përtej kësaj ne njohim shkrimtaren që me letërsinë e saj pagëzon Ritën si ROMANCIERE.
Shënim. Ndërsa mbarova librin rastësisht mësova se është përkthyer edhe në greqisht. Ndërsa pashë kopertinën kuptova se “Të lindësh së prapthi” ka edhe një tjetër këndvshtrim, ka sytë e Ritës që shohin deri në skutat më të errëta të qenies njerëzore!
Të jesh baba shqiptar dhe ta shohësh vajzën si subjekt të lirë, është një akt politik. Dukagjin Lipa nuk është thjesht menaxher i suksesit të Duas, ai është arkitekt i një modeli të ri atësie shqiptare. Në një kulturë që shpesh ndrydh, ai zgjedh të mbështesë. Dhe kjo është revolucionare.
Paris, më 3 gusht 2025
Në një kohë ku emri i Dua Lipës* ndriçon në skenat e botës, është lehtë të harrojmë se pas çdo superylli qëndron një histori e përditshme, një marrëdhënie njerëzore, një rrënjë intime. Babai i saj Dukagjin Lipa shumë i pranishëm në karrierën e saj cilësohet si menaxher brilant, si ideator strategjik i suksesit të vajzës së tij, por në disa gazeta londoneze edhe si baba patriarkal. Por për mua, ajo që Dukagjin Lipa mishëron është diçka që askush nuk guxon ta shprehë me dimensionin e saj të vërtetë, ajo që nganjëherë shkakton kundërshti : është historia e një babai shqiptar që refuzoi të ndrydhë vajzën e tij — dhe që, përmes kësaj zgjedhjeje, ka revolucionarizuar vetë idenë e atësisë shqiptare.
Shqiptarët kudo që janë — në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni apo mërgatë — e njohin një model atësie që është i rrënjosur thellë në ndërgjegje kolektive: babai si autoritet, babai si “koka e shtëpisë”, babai si figura që do të “ruajë” vajzën, shpesh nga vetvetja. Që në moshë të hershme, shumë vajza shqiptare e mësojnë se liria e tyre është për t’u “kontrolluar me mençuri”, se zërët e tyre duhet të jenë të butë, se trupat e tyre nuk u përkasin, ato janë pjesë e nderit të familjes.
Nuk është fjala për dhunën e hapur (edhe pse ajo ekziston), por për dhunën strukturore të përditshme — atë të heshtjes, të mosbesimit, të frikës së vazhdueshme: “Çfarë do të thotë bota?”, “Kush të pa?”, “Si u veshe?”. Në këtë mënyrë, shumë vajza nuk rriten, por ndrydhen, nuk bëhen individë, por figura që shërbejnë, që rregullojnë, që lënë mënjanë veten.
Filozofët si Michel Foucault na kanë mësuar se pushteti nuk vepron vetëm përmes ndalimit, por edhe përmes formësimit të vetëdijes. Babai tradicional shqiptar, edhe kur është i dashur, shpesh është instanca e parë që e ndrysh vajzën pasi i mëson se liria e saj është e rrezikshme.
Në këtë kontekst, Dukagjin Lipa është një “devijim” i bukur. Ai nuk e ndaloi Dua Lipën por i besoi që në moshën 12 vjeçare të studjojë e vetme në Londër larg familjes, nuk e “mbrojti” nga ekspozimi, nga dëshira për të krijuar. Përkundrazi — ai e ndihmoi ta ndërtojë këtë rrugë, jo si diktator por si një aleat i heshtur i një lirie që shkon përtej vajzës së tij. Tani ai nuk është vetëm baba, është bashkëkrijues i subjektit të saj të lirë.
Të jesh baba shqiptar dhe të mos jesh posesiv ndaj vajzës është një akt politik. Të mos ndërtosh gardh rreth ëndrrave të saj, të mos e kthesh trupin e saj në flamur morali, të mos e shohësh si pasqyrë të egos apo të krenarisë tënde, është revolucion. Dhe Dukagjin Lipa e ka bërë këtë revolucion — në heshtje, pa fjalime të mëdha, por me përkushtim të vazhdueshëm.
Kur e sheh në krah të vajzës së tij në çdo hap, nuk e sheh një burrë që kërkon vëmendje, por një prani mbështetëse, e rrallë për kulturën tonë. Ai nuk flet për të “ruajtur nderin e vajzës së vet”, por për ta ndihmuar të jetë e vetja, të guxojë, të jetë e ndërlikuar, e bukur, pa kërkuar leje.
Dukagjin Lipa është gjithashtu artist. Dhe kjo ka rëndësi. Sepse arti, ndryshe nga pushteti, kërkon bashkëkrijim, kërkon hapësirë, kërkon të dëgjosh pa të pasur frikë nga kaosi i tjetrit. Ndoshta, ky është sekreti i atësisë së tij revolucionare: ai e sheh vajzën si subjekt krijues, jo si një objekt për ta kontrolluar. Në këtë kuptim, ai është një filozof praktik i të përditshmes. Ai zgjedh të jetë baba si akt etik, jo si rol social. Ai nuk e shfrytëzon statusin e vet, por e ndan — dhe në këtë ndarje, ai e thyen formatin tradicional të atësisë shqiptare.
Çfarë është një baba i mirë? Jo ai që “sakrifikon” duke heshtur, por ai që guxon të jetë i dukshëm dhe i ndjeshëm. Jo ai që kontrollon, por ai që mbështet pa kusht. Jo ai që i mëson vajzës të ketë frikë nga jeta, por ai që i jep krahë për të fluturuar.
Figura e Dukagjin Lipës është e rëndësishme sepse ai është burrë shqiptar, baba shqiptar, dhe një model i ri që thyen format e vjetra pa i fyer ato. Ai nuk e refuzon kulturën tonë — ai e transformon atë nga brenda, me butësi, me dashuri dhe me vendosmëri.
Në një shoqëri ku shumë burra janë ose autoritarë, ose tërhiqen emocionalisht, ai zgjedh të jetë aktiv pa e zënë hapësirën e vajzës së tij. Ai është prezent, por jo hijë; mentor, por jo zotërues. Dhe kjo është rrallë.
Dukagjin Lipa është më shumë se një baba i një superylli. Ai është një shembull për çdo burrë shqiptar që dëshiron të jetë baba pa e ndrydhur vajzën në emër të dashurisë. Ky model i atësisë që ndërton dhe nuk kontrollon, që mbështet pa e penguar, u bë edhe më i dukshëm në skenën e Sunny Hill Festival, ku Dukagjin dhe Dua Lipa interpretuan së bashku këngën “ERA”. Nuk ishte vetëm një performancë artistike. Ishte një akt i ngarkuar me domethënie simbolike: një baba dhe një bijë, në skenë si të barabartë, të bashkuar në art, pa hierarki, pa censurë emocionale. Ishte një moment i rrallë, prekës dhe fuqishëm emancipues — që përmblodhi me elegancë gjithë atë çka kjo ese përpiqet të artikulojë.
Shihni vetë: Dueti ERA në Sunny Hill Festival
Ndoshta ndryshimi i madh në kulturën tonë nuk do të vijë nga ligjet, as nga reformat, por nga mënyra se si një baba sheh vajzën e tij. Nëse ajo shihet si qenie me zë, me trup, me vendime dhe të drejtë për t’i marrë ato, atëherë kemi bërë një hap drejt shoqërisë së lirë.
Dukagjin Lipa nuk është vetëm një baba që “e lejoi” vajzën të ndjekë ëndrrat — ai është një baba që ndërtoi një hapësirë ku ëndrrat e saj ishin të ligjshme, të dëgjuara, të ndjekura. Dhe në këtë proces, ai nuk ndërtoi vetëm një yll, por ndoshta frymëzon një brez të ri të baballarëve shqiptarë. Dhe disa të tillë që merren me zgjedhjet vestimentare te Duas, do të qe mirë të mësojnë nga Dukagjin Lipa.
Sepse ndonjëherë, revolucioni më i thellë ndodh në heshtje — në mënyrën si një baba zgjedh të mos e ndrydhë vajzën e vet.
Çfarë duhet të bëjë babai shqiptar për të mos e ndrydhur vajzën? Pyetja është urgjente. Sepse shumë burra shqiptarë e duan vajzën e tyre, por dashuria e tyre vjen e përzierë me frikë, kontroll dhe moralizim. Ja disa parime që mund të mësojmë nga modeli i Dukagjin Lipës:
Të heqë dorë nga ideja se vajza është simbol i moralit të tij. Ajo është individ, jo pronë e nderit familjar . Të mësojë të dëgjojë pa ndërhyrë. Pyetja “çfarë ndjen?” është më e rëndësishme se “çfarë do të thotë bota?” Të jetë i pranishëm, por jo gjykues. Të jesh aty për vajzën nuk do të thotë ta ngulfatësh me këshilla, por ta mbështesësh me qetësi. Të lejojë lirinë e saj trupore dhe emocionale. Trupi i vajzës nuk është “tokë e shenjtë” për ruajtje, por shtëpi që ajo vetë duhet ta zotërojë e ta qeverisë. Të mësojë që dështimi është pjesë e rritjes. Të mos kërkojë vajzën perfekte, por vajzën e lirë. *Dua Lipa është një vajzë e re e emancipuar dhe një model frymëzimi. Kjo ese fokusohet në një aspekt të veçantë të formimit të saj dhe i kushtohet mjedisit që e ka ndihmuar të rritet. Roli i nënës së saj është padyshim thelbësor; megjithatë, në kulturën shqiptare, është më së shpeshti figura e babait — dhe patriarkati në kuptimin më të gjerë — që përplaset me vlerat moderne. Siç e tregon edhe titulli, kjo ese është një reflektim mbi një aspekt, jo një analizë e plotë e botës së Dua Lipës./KultPlus.com
Login
