Kanë pushtuar popuj me miliona banorë, por kanë qenë rob i një njeriu të vetëm. Kanë qenë të lavdishëm e të papërkulshëm, po një njeri i vetëm i ka bërë aq sa melankolikë dhe të thyeshëm. Autorë të më të mëdhenjve veprave pa limit fantazie, po aq sa pengje të një letre dashurie. “Zot, çfarë do të bëhet me mua, tani që ti më ke privuar nga arsyeja?” i shkruan mbreti i letërsisë franceze, Honore de Balzak konteshës polake Evelina Hanska. Një tjetër shkrimtar, Volteri, për hir të dashurisë do të arratisej nga burgu për të qenë pranë të dashurës së tij Olymbe Dunover, një vajzë e varfër që ai e dashuronte marrëzisht. “Unë jam burgosur këtu në emër të mbretit; ata mund të më marrin jetën, por jo dashurinë që ndjej për ty”, i shkruan në vitin 1713 të dashurës së tij, disa minuta para se të arratisej. Por dashuria nuk është e bukur vetëm në letrat e shkrimtarëve, por edhe në atë të udhëheqësve. “Ti je jeta në mua. Kur ti nuk je pranë meje, unë pres kthimin tënd që të filloj të jetoj sërish”, i shkruan presidenti amerikan, Ronald Regan, bashkëshortes së tij për 31 vjetorin e martesës. Edhe Napoleoni, perandori i egër francez i shkruante me ëmbëlsi Zhozefinës, bashkëshortes së tij të parë. “Zhozefinë, do të të shoh brenda tri orëve. Deri atëherë, e dashura ime e ëmbël të dërgoj njëmijë puthje, por mos më jep asnjë si shkëmbim, pasi ato ma ndezin gjakun më keq”. “Tirana Observer” boton letrat më të famshme të dashurisë. Çfarë i shkruanin mbretërit, perandorët e presidentët vajzave që u kishin robëruar zemrat? Fjalët e ëmbla të Hygoit, Gëtes, Xhek Londonit, Xhejm Xhojsit dhe dashuritë e vështira të Franz Kafkës, Lord Bajronit e Bethovenit.

Napoleoni i shkruan bashkëshortes së tij, Zhozefinës,

Paris (1795)

Kam ecur me mendjen mbushur me mendimet për ty. E ëmbla ime, e pakrahasueshme ç’efekt të çuditshëm ke mbi zemrën time. Por çfarë mbetet akoma kur nga buzët e tua, zemra jote merr një dashuri që më tret si zjarri? Je e zemëruar? Pse më dukesh e trishtuar? Je e shqetësuar?… Sa dhimbje ndjej në shpirt! Ti do të largohesh në mesditë. Do të të shoh brenda tri orëve. Deri atëherë, e dashura ime e ëmbël të dërgoj njëmijë puthje, por mos më jep asnjë si shkëmbim, pasi ato ma ndezin gjakun më keq.

Viktor Hugo për Adele Foucher

1821

E dashur!

Kur dy shpirtra të cilët kanë kërkuar njëri-tjetrin për aq kohë për t’u rigjetur në më fund…, një bashkim i furishëm dhe i pastër si vetë ato… fillon në tokë dhe vazhdon përjetë në parajsë. Ky bashkim është dashuri, dashuri e vërtetë…, një besim i cili hyjnizon të dashuruarin, një bashkim jeta e të cilit rrjedh nga përkushtimi dhe pasioni dhe për të cilin edhe sakrificat më të mëdha janë kënaqësi të ëmbla. Kjo është dashuria që ti më bën të ndiej… Shpirti yt është krijuar për të dashuruar me pastërtinë dhe pasionin e engjëjve.
I yti përgjithmonë
V.H

Robert Schumann për bashkëshorten e tij Clara Schumma

1838

E dashur, kam qarë nga gëzimi duke e ditur se e je e imja dhe shpeshherë e pyes veten nëse të meritoj. Dikush mund të mendojë se në zemër e në mendje asnjë burrë nuk mund të grumbullojë në zemër aq shumë gjëra në një ditë… Por sa i
lumtur ndihesha dje e pardje! Nga letrat e tua buronte një shpirt fisnik, një besim e një mal me dashuri.
Çfarë nuk do të bëja për dashurinë tënde!

Winston Churchill për bashkëshorten e tij, Clemmie Churchill

10 gusht, 1894

E dashura ime Clemmie!

Në letrën që më dërgoje nga Madras shkruaje disa fjalë shumë të dashura për mua, se si unë e kisha bërë më të mirë jetën tënde. Nuk mund të ta përshkruaj kënaqësinë që më dhe sepse gjithnjë jam ndjerë aq shumë në borxh me ty, gjithnjë nëse në dashuri mund të mbahen llogari… Se ç’do të thotë të jetoj gjithë këto vite në zemrën dhe praninë tënde, nuk ka fjalë që ta përshkruajnë. Koha kalon shpejt, por nuk ka asgjë më të gëzueshme se sa të shohësh sa i madh dhe si shtohet thesari që ne kemi grumbulluar së bashku nëpërmjet stuhive e trishtimeve të miliona viteve tragjike, të tmerrshme e plot ngjarje.
Bashkëshorti yt i dashur

Lord Bajron, drejtuar Tereza Guiçiolit

25 gusht, 1819

E dashura ime Tereza!

E kam lexuar këtë libër në kopshtin tënd; dashuria ime ti nuk ishe aty, përndryshe nuk do të mund ta kisha lexuar. Është një prej librave të tu të preferuar dhe shkrimtari ishte një miku im. Ti nuk do t’i kuptosh këto fjalë në anglisht dhe të tjerët nuk do t’i kuptojnë, çka është dhe arsyeja pse nuk i kam kthyer ato në italisht. Por ti do të njohësh shkrimin e atij që të deshi me pasion dhe ti do ta zbulosh atë nëpërmjet një libri që ishte i yti se ai mund të mendonte vetëm për dashurinë. Nga ajo fjalë e bukur në të gjitha gjuhët, por mbi të gjitha në gjuhën tënde “amor mio” përbëhet ekzistenca ime këtu e më vonë kudo që të jem. Unë e ndjej se ekzistoj këtu ku jam dhe e ndjej se do vazhdoj të ekzistoj për atë qëllim që di të përcaktosh; fati im gjendet në duart e tua. Unë të dua dhe ti më do, të paktën ashtu siç më thua dhe siç vepron, çka të paktën është një ngushëllim i madh. Por ajo që ndjej për ty është më shumë se dashuri. Unë nuk mund të pushoj së dashuri ty. Mendo për mua ndonjëherë, nëse Alpet dhe oqeani do të na ndajnë, por ato nuk do të munden asnjëherë, vetëm nëse ti e dëshiron një gjë të tillë.

Ronald Reagan për bashkëshorten e tij
4 mars, 1983

E dashur Zonjë e Parë!

E di se sipas traditës këtë mëngjes unë duhet të vendos kartolina të tipit “Gëzuar Përvjetorin!”, në tabakanë ku ndodhet mëngjesi yt. Por gjërat janë disi të ndërlikuara. Unë i zëvendësova ato me një dhuratë të cilën e dorëzova disa javë më parë. Sidoqoftë kjo mbetet dita që shënon 31 vite lumturie, të tillë që rrallë burrave u ndodh. Të kam thënë njëherë që kjo ka qenë njësoj siç e ëndërron një adoleshent martesën. E akoma mendoj njësoj. Ti e di se unë e dua fermën, por këto dy ditët e fundit ma kanë bërë më se të qartë se unë e dua atë vetëm kur ti je aty. E kjo është e vërtetë për çdo vend, në çdo kohë. Kur ti nuk je aty, unë nuk jam
askund, vetëm një i humbur në kohë e hapësirë. Unë ndjej më shumë
se dashuri për ty, unë nuk jam i plotë pa ty. Ti je jeta në mua. Kur ti
nuk je pranë meje, unë pres kthimin tënd që të filloj të jetoj
sërish.
Gëzuar përvjetorin dhe faleminderit për 31
vitet e mrekullueshme!
Të dua
Bashkëshorti yt mirënjohës,
Ronald

I mbyllur në burg për ta ndaluar që të takonte Olymbe Dunover, vajzën e varfër të një gruaje të shtresës së ulët, Volteri u arratis pak pasi shkroi letrën.

Hagë 1713

Unë jam burgosur këtu në emër të mbretit; ata mund të më marrin jetën, por jo dashurinë që ndjej për ty. Po, e adhuruara ime, sonte unë do të të shoh ty edhe nëse do të më duhet të lë kokën për këtë gjë. Për hir të Zotit, mos mu drejto me terma të tillë shkatërrimtarë kur shkruan; ti duhet të jetosh dhe të jesh e kujdesshme; ki kujdes nga zonja, mëma jote, duke qenë se ajo është armikja jote më e tmerrshme. Çfarë duhet të them? Ki kujdes nga të gjithë; mos beso askënd; ji gjithnjë në gjendje gatishmërie në çdo moment, sapo të dalë hëna; unë do të largohem fshehurazi nga hoteli, merr me vete kaloshin pasi do të largohem si veriu për në Sheveningen; unë do të marr letër e bojë me vete; ne do të shkruajmë letrat tona.
Nëse më do binde veten; dhe mblidh gjithë fuqinë e mendjes që të të vijë në ndihmë; mos lejo që nëna jote të vërejë ndonjë gjë, përpiqu të marrësh pikturat e tua dhe ji e bindur se asnjë kërcënim, apo dhe torturat më të mëdha nuk do të më ndalojnë që të të shërbej ty. Jo, asgjë nuk ka fuqinë që të më ndajë nga ty; dashuria jonë është ngritur me virtyte dhe do zgjasë për sa të jemi gjallë. Lamtumirë, nuk ka asgjë që unë nuk do guxoja të bëja për hirin tënd; ti meriton shumë më shumë se aq!
Lamtumirë zemra ime e dashur!
Volter

Theodore Roosevelts drejtuar bashkëshortes së tij, Edith Roosevelt
20 maj 1943

E dashur Bunny

E di se çfarë është kjo – një letër për përvjetorin e martesës. Unë mendoj se duhet të mbërrijë në kohën e duhur. A të kujtohet ajo ditë e nxehtë qershori para tridhjetë e tre vitesh? Kisha e tejmbushur me njerëz, babai me atë jelekun e mrekullueshëm me pika blu, turmat në rrugë, velloja jote e bardhë, mamaja jote me një prej atyre kapeleve të mrekullueshme. Dhe, a e mban mend si ishte bota atëherë, e vogël dhe e rregullt, një rend ndryshe. Gjërat kanë ndryshuar shumë që atëherë. Asgjë s’ka ndodhur ashtu siç e imagjinonim se do të ndodhte përveç fëmijëve tanë. Ne s’e menduam asnjëherë se do t’i binim botës kryq e tërthor. Ne nuk e menduam kurrë se profesionet dhe interesat tona do të shkonin aq larg. Ne nuk e menduam kurrë se tridhjetë e tre vjetori i martesës sonë do të na gjente të zhytur në Luftën tonë të Dytë me mua sërish në front. Epo e dashur, duhet thënë se ne kemi jetuar sipas pjesës më të rëndësishme të ceremonisë “Në të mirë e në të keq, në pasuri e varfëri deri sa vdekja të na ndajë”.
Me shumë, shumë dashuri,
Th. R

Vincent Van Gog, artisti i famshëm holandez i shkruan Theos, vëllait të tij, duke i përshkruar dashurinë për kushërirën e tij, Kee, e cila nuk i pranoi kurrë. 7 shtator 1881

I dashur Theo,
Jeta është bërë shumë e dashur për mua, dhe jam shumë i lumtur që kam rënë në dashuri. Jeta ime dhe dashuria ime tani janë një. “Por ti je përballur me një “kurrën e kurrës”, më përgjigjesh ti. Përgjigjja ime për ty është: “Çunak i vjetër, tani për tani unë shikoj në “kurrën e kurrës” një bllok akulli, të cilën zemra ime mund ta shkrijë.
V.

Pjesë nga letra e Moxartit, dërguar të shoqes, Constanze

17 tetor 1790

P.S: Ndërsa po shkruaja faqen e fundit, lotët më kullonin mbi letër. Por duhet të mbushem me gëzim. Një numër i madh puthjesh po vijnë drejt meje. Dreq! Shikoj një turmë të madhe! Ha! Ha!…Sapo kapa tre. Janë shumë të ëmbla.
Ti mund t’i përgjigjesh kësaj letre, por duhet ta adresosh përgjigjen tënde: Linz, Poste Restante. Kjo është adresa më e sigurt.

Ndërkohë nuk e di me siguri, nëse do të shkoj në Regensburg. Nuk mund të ta them përfundimisht. Vetëm shkruaj mbi zarf se letra mund të mbahet deri sa ta kërkojnë.

Mirupafshim, e dashura gruaja ime e vogël. Kujdesu për veten! Më shkruaj dhe më thuaj si të pëlqejnë shtëpitë tona të reja. Mirupafshim. Të puth miliona herë!

Shkrimtari amerikan, Mark Twain, letër për Olivia Langdon, bashkëshorten e tij të ardhshme

12 maj 1869

Përtej thellësive të zemrës sime të lumtur rrjedh një rrymë dashurie dhe lutjeje për këtë thesar të paçmuar që i është lënë në mirëbesim gjithë jetës sime.
Ti nuk mund t’i shohësh valët e saj të pakapshme që rrjedhin drejt teje, e dashur, por në këto rreshta ti do ta dëgjosh valëzimin e largët të sipërfaqes.

Pas vdekjes së kompozitorit të madh, Ludving van Bethoven, në sendet e tij u gjet edhe kjo letër dashurie. Ajo është shkruar për një grua të panjohur, të cilën Bethoven e quante “E pavdekshmja, e dashura ime”

6 korrik 1806

Engjëlli im, gjithçkaja ime, shpirti im!
Vetëm pak fjalë sot, dhe këto me penën tënde. Nuk do shkruaj deri nesër, pasi do lëviz nga shtëpia me qira. Çfarë humbje kohe.
Përse gjithë kjo brengë kur nevoja flet? A mund të rezistojë dashuria jonë përveçse me sakrifica? A mund ta ndryshosh faktin se ti nuk je tërësisht e imja, se unë nuk jam tërësisht yti?
O Zot! Shiko jashtë bukuritë e natyrës dhe qetësoje veten me atë çfarë është. Dashuria kërkon gjithçka dhe kjo është shumë e drejtë.
Nëse do ishim tërësisht të bashkuar, ti do ta ndjeje dhimbjen po ashtu si unë.
Tani një ndryshim të gjërave të brendshme nga gjërat e jashtme. Me siguri do e shohim njëri-tjetrin. Aq më tepër që unë s’mund të t’i tregoj vëzhgimet që kam bërë gjatë këtyre ditëve të fundit, të cilat kanë prekur jetën time. Nëse zemrat tona do të ishin bashkë, nuk do të kishte ndodhur asgjë nga këto.
Zemra ime është e mbushur plot me gjëra që dua të t’i them ty. Ah! Ka momente kur ndjej se fjalët s’janë asgjë. Gëzohu, bëhu e vërteta ime, thesari im, gjithçkaja ime, ashtu sikurse unë jam i yti. Perënditë duhet të na japin pjesën tjetër, e cila do të jetë më e mira për ne.

I yti besnikërisht
Ludvig

Shkrimtari rus, Kont Leo Tolstoi për të fejuarën e tij, Valeria Arsenev

2 nëntor 1856

Tashmë unë dashuroj bukurinë tënde, por ky është vetëm fillimi i dashurisë në ty në atë çfarë është e përjetshme në zemrën dhe shpirtin tënd.
Për bukurinë, njerëzit mund të bien në dashuri brenda një ore, dhe po aq shpejt kjo dashuri mund të mbarojë. Por shpirtin, njerëzit duhet të mësojnë ta njohin.
Besomë, asgjë në botë nuk fitohet pa punë, madje as dashuria, ndjenja më e bukur dhe më e natyrshme.

Gëte u njoh me Sharlot von Shtein, në vitin, 1775 ndërsa jetonte në Vajmar. Ajo u bë frymëzimi për shumë heroina të veprave të tij dhe u bë edhe bashkëshortja e tij.

17 qershor 1784

Letrat e mia duhet të kenë treguar se sa i dashuruar jam. Nuk drekoj, takoj pak njerëz dhe për shëtitje dal vetëm dhe çdo vend i bukur që shoh ma shton dëshirën që ti të ishe aty.
Nuk mund të mos të të dashuroj më shumë se sa duhet. Do të ndjej gjithë lumturinë kur të të shoh sërish. Jam gjithmonë i ndërgjegjshëm për afërsinë ndaj teje, prezenca jote nuk largohet asnjëherë. Në ty, unë kam masën e çdo gruaje, për çdo njeri. Në dashurinë tënde, kam masën e gjithçkaje. Jo në kuptimin që pjesa tjetër e botës është një libër i madh e i mugët, përkundrazi, dashuria jote ma qartëson. Kuptoj qartë se si janë burrat dhe çfarë planifikojnë, dëshirojnë, bëjnë dhe çfarë i kënaq ata. S’i kam zili për çfarë kanë dhe duke i krahasuar me veten, është një gëzim i fshehtë për mua që kam një thesar aq të madh.
Ti, në shtëpinë tënde, duhet të ndjehesh ashtu siç ndihem unë në punët e mia. Ne shpesh nuk i vëmë re disa sende, sepse nuk zgjedhim t’i shikojmë ato. Por gjërat marrin kuptim, sa më shpejt të kuptojmë qartë mënyrën se si janë të lidhura me njëra-tjetrën.
Ne na pëlqen gjithmonë t’i bashkohemi një grupi, dhe një burrë i mirë ka kënaqësi kur rregullon, përshtat të drejtën dhe drejtimin e tij të paqtë.
Mirupafshim, ty të cilën të dashuroj me mijëra herë.

Xhejms Xhois (1882 – 1941) takoi në vitin 1904 Nora Barnacle, e cila do të bëhej në të ardhmen gruaja e tij. Kjo letër e shkruar vetëm disa muaj pasi Xhojs takoi për herë të parë Norën, tregon thellësinë e ndjenjave të tij.

15 gusht, 1904

E dashura ime Nora,

Thjesht, më ka goditur. Erdha në 11 e gjysmë. Që atëherë jam i ulur në një karrige të thjeshtë si i budallepsur. S’mund të bëj asgjë. Nuk dëgjoj asgjë tjetër, përveç zërit tënd. Jam si një budalla duke të dëgjuar ty që më thua “i dashur”. Ofendova dy burra sot, duke i lënë në të ftohtë. Doja të dëgjoja zërin tënd, jo të tyrin.
Kur jam me ty e lë mënjanë natyrën time përçmuese dhe dyshuese. Do të doja të ndjeja kokën tënde në shpatullat e mia. Besoj tani do shkoj në krevat.
Kam gjysmë ore duke shkruar këtë letër. Do të më shkruash diçka? Shpresoj që po. Si do ta nënshkruaj emrin tim? Nuk do ta nënshkruaj fare, sepse nuk di çfarë të nënshkruaj.

Shkrimtari francez Honore de Balzac, letër për konteshën polake Evelina Hanska
19 qershor 1836

Engjëlli im i dashur,

Gati po çmendem për ty, aq sa një njeri mund të çmendet. Nuk mund t’i bëj bashkë dy ide pa qenë ti në mes të tyre. Tashmë s’mendoj dot asgjë për ty. Pavarësisht nga dëshira ime, imagjinata më sjell tek ty. Të shtrëngoj, të puth, kujdesem për ty, një mijë përkujdesje dashurie më kapin.
Sa për zemrën time, aty do jesh gjithmonë. Kam një ndjesi të këndshme të të pasurit ty atje. Por, Zot, çfarë do të bëhet me mua, tani që ti më ke privuar nga arsyeja? Kjo është mania që më ka terrorizuar këtë mëngjes.
Çohem çdo moment duke i thënë vetes: “Hajde të shkojmë atje”. Më pas, ulem përsëri nga detyrimet e mia. Është një konflikt i frikshëm. Kjo s’është jetë. S’kam qenë kurrë më parë kështu. Ti ke gllabëruar gjithçka.
Ndjehem i budallepsur dhe i lumtur sapo mendoj për ty. Sillem vërdallë në një ëndërr të këndshme në të cilën në një moment jetoj mijëra vjet. Çfarë situate e tmerrshme!
I mbuluar me dashuri, duke ndjerë dashuri në çdo gjë, por, duke jetuar vetëm për dashurinë, duke parë veten të konsumuar nga brengat, e gjej veten të kapur në njëmijë rrjeta merimangash.
O, Evë e dashur, ti nuk e di. E mora kartolinën tënde. Është këtu para meje dhe unë flas me ty sikur t’i të ishe aty. Të pashë ty, si dje, të bukur, mahnitërisht të bukur.
Dje, gjatë gjithë mbrëmjes i thashë vetes sime “ajo është e imja!” Ah! Engjëjt nuk janë aq të lumtur në parajsë, siç isha unë dje!

Mbreti Henry VIII (1491 – 1547) i Anglisë u divorcua nga bashkëshortja e tij, Chatherine, për t’u martuar me Anne Boleyn. Dashuria që i shpreh Anës në letrën e mëposhtme, nuk do të zgjaste gjatë, pasi ajo do të ekzekutohej për tradhti bashkëshortore në vitin 1936.

1528

E dashura dhe shoqja ime,
Unë dhe zemra ime e vendosim veten tonë në duart e tua, duke t’u lutur që ti të kujdesesh për ne me mirësinë tënde dhe të mos lesh mungesën të zvogëlojë dashurinë tënde për ne. Për mua sëmbimi që më shkakton mungesa është shumë i madh, dhe kur mendoj për rritjen e asaj që më bën të vuaj, do të ishte krejt e patolerueshme nëse s’do ishte shpresa ime e vazhdueshme për të pandryshueshmen dashurinë tënde.

HR

Shkrimtari i famshëm francez, Gustave Flaubert i shkruan bashkëshortes së tij, Louise Colet

15 gusht 1846

Do të të mbuloj me dashuri kur të të shoh herën tjetër. Me përkujdesje, me ekstazë. Dua të të mbush me gjithë gëzimet e mishit, aq sa ty të të bjerë të fikët e të vdesësh. Dua që ti të mahnitesh nga unë, dhe t’i thuash vetes tënde që as nuk i ke ëndërruar ngazëllime të tilla…
Kur të plakesh, dua që ti t’i kujtosh ato pak orë. Dua që kockat e tua të thata të mbushen me gëzim kur të mendosh për to.

Për “Stella”, Beatrice Campbell

Dramaturgu irlandez, George Bernard Shaw, dhe aktorja angleze Beatrice Campbell, së cilës i drejtohet me pseudonimin “Stella”, shkëmbyen letra për 40 vjet.

27 shkurt 1913
Për Stelën,

Dua vagabondin zuzar brenda meje,
Dua zonjën time të errët
Dua engjëllin tim, joshjen time
Dua dritën e shtatë llambave: të bukurisë, të nderit, të qeshurës, të muzikës, të dashurisë, të jetës dhe të pavdekshmes…
Dua frymëzimin tim, marrëzinë time, gëzimin tim
hyjninë brenda meje, çmendurinë time, egoizmin tim
mendjen time të shëndoshë, shenjtërimin tim,
shpërfytyrimin tim, purfifikimin tim,
dritën time në mes të detit,
palmën time në mes të shkretëtirës
kopshtin tim me lulet e dashura
një mijë gëzimet e mia të paemërta
dërdëllitjet e mia të ditës,
ëndrrat e mia të natës
të dashurën time dhe yllin tim…

Solar Music Festival dhuroi një superatmosferë në Sarandë.

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja ndau sot foto nga ky festival teksa u shpreh se, për dy net radhazi, bregdeti i Jonit u ndez me ritme elektronike, drita magjike dhe energji që nuk u shua deri në orët e vona të mbrëmjes.

Festivali u realizua me mbështetjen e Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, si pjesë e nismave që i japin turizmit veror më shumë energji, gjallëri dhe një dimension kulturor.

Solar Music Festival, i cili mbahet prej disa vitesh, sjell në qytetin e bukur të Sarandës DJ të nivelit botëror, artistë dhe muzikantë të njohur e jo vetëm.

Ky festival është kombinimi i muzikës së mirë, festave të jashtëzakonshme në anije, si edhe të pushuarit në plazh përgjatë ditës.

Festivali ka një program argëtues të jetës së natës, ndryshe nga festivalet e tjerë./atsh/KultPlus.com

Sot, këngëtarja, aktorja dhe aktivistja e njohur Demi Lovato feston 33-vjetorin e lindjes. E lindur më 20 gusht 1992 në Albuquerque, New Mexico, Demi ka ndërtuar një karrierë të jashtëzakonshme që shkon përtej muzikës pop, duke u kthyer në një zë të fuqishëm për shëndetin mendor, vetëpranimin dhe forcën personale.

Që nga fillimet si aktore në seriale të Disney Channel si “Camp Rock” dhe “Sonny with a Chance”, e deri te sukseset e mëdha me këngë si “Skyscraper”, “Heart Attack” dhe “Sorry Not Sorry”, Demi ka treguar vazhdimisht talent, pasion dhe guxim për të qenë vetvetja, edhe në dritën e vështirësive personale, transmeton KultPlus.

Në dekadën e fundit, Lovato ka qenë e hapur për betejat e saj me shëndetin mendor, varësinë dhe vetëbesimin, duke ndarë historinë e saj me miliona fansa në të gjithë botën. Dokumentarët si “Dancing with the Devil” dhe daljet publike kanë ndihmuar shumë njerëz që përballen me sfida të ngjashme.

Në vitet e fundit, Demi ka përqafuar më shumë autenticitet, duke ndarë edhe udhëtimin e saj rreth identitetit gjinor dhe përdorimit të përemrave që reflektojnë më mirë ndjesinë e saj personale. Ky hap ka bërë që ajo të shihet edhe më shumë si një ikonë për komunitetin LGBTQ+ dhe për të gjithë ata që kërkojnë të jetojnë të vërtetën e tyre.

Në vitin 2024, Demi publikoi këngë të reja dhe njoftoi një rikthim në muzikën rock, duke iu kthyer rrënjëve të saj me energji dhe stil të ri. Në korrik 2025, ajo publikoi singëllin e fundit “Phoenix”, një himn për ringjalljen personale, që u prit ngrohtësisht nga publiku dhe kritikët.

Ndërsa feston 33-vjetorin, Demi Lovato nuk është vetëm një yll i muzikës pop, ajo është një simbol i kurajos, ndryshimit dhe vetëdashurisë./KultPlus.com

Në Ditën Botërore të Fotografisë, Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave ndau një ansambël imazhesh nga Fototeka e saj, që rrëfejnë historikun e vendit.

E dyta në rang republike për nga madhësia, pas Fototekës “Marubi” (për fotot para ‘44-s), fototeka.arkiva.gov.al është tërësisht e digjitalizuar, duke garantuar akses të menjëhershëm të qytetarëve, blerjen e imazheve të riprodhuara me rezolucion të lartë, si edhe ruajtjen e tyre afatgjatë në trajtën autentike.

Fototeka e DPA-së përllogarit rreth 135 mijë fotografi origjinale, prej të cilave afro 41 mijë ilustrojnë jetën politike nga Pavarësia deri në shtetndërtim.

Përmes imazheve paraqitet edhe jeta shoqërore nëpërmjet aktivitetit ekonomik, kulturor, arsimor dhe fetar.

Fondi prej rreth 43 mijë fotografish të Institutit “Luce” kryen një retrospeksion në Shqipërinë nën Italinë fashiste. Mes tyre, rreth 13 mijë fotografi që gjenden në negativë, u përkasin fotografëve të njohur korçarë Vani Burda dhe Thimi Raci./atsh/KultPlus.com

Poezi nga Rudyard Kipling

Shqipëroi: Ag Apolloni

N’mujsh

N’mujsh me mbledhë mendjen kur krejt rretheqark

Janë trenue e dojnë me t’ba fajtor gjithqysh,

N’mujsh vetes me i besue kur s’të besojnë aspak,

Por edhe dyshimin e tyne me e marrë parasysh.

N’mujsh me pritë pa u lodhë prej pritjes,

E kur shpifin për ty, ti mos me u ngutë,

E kur t’urrejnë, ti mos me iu përgjigj nxitjes,

Por pa u ba shumë i mirë, as shumë i urtë.

N’mujsh me andrrue, por pa u ba rob i andrrimit,

N’mujsh me mendue, por pa t’u ba fiksim

N’mujsh me provu shijen e Triumfit dhe Dështimit

Dhe me i trajtue si mashtrues të dy, pa dallim.

N’mujsh me durue me i pa se si fjalët e tua të drejta

maskarejtë i shtremojnë me i mashtru mendjet e lehta

ose me i pa t’prishta gjanat për të cilat t’ka shkue jeta

e me u përkulë me i ndreq me veglat e vjetra.

N’mujsh me i vu bast krejt ato çka i ke fitue

Dhe me i rrezikue thjesht me nji turr-a-jaz.

Me i humbë të tana, e me ia nisë ku pate fillue

dhe për atë humbje as mos me të plasë.

N’mujsh zemrën, muskujt dhe nervat prej kreje

Me i ba me t’shërby kur fati t’ka pshtet për mur,

E me vazhdue, kur s’ka mbetë asgja mbrenda teje

Veç Vullnetit që të thotë: “Mbahu, he burrë!”

N’mujsh me folë me turmat, por pa i mashtrue,

Ose me ecë me mbretin pa ia lidhë shumë nalt,

N’mujsh armikun e mikun mos me i lanë me t’lëndue ,

N’mujsh njeriun mos me ngre n’qiell, as me hedh n’baltë;

N’mujsh me e mbushë çdo minut të pamëshirë

Me gjashtëdhjetë sekonda jetë, pa dyshim,

E jotja do të jetë bota me gjithçka të mirë,

Dhe, për më tepër, do të jesh Njeri, o bir im!/KultPlus.com

Kur Taylor Swift të publikojë albumin e saj më të ri Life of a Showgirl, ai nuk do të jetë i disponueshëm vetëm në platformat e transmetimit apo në vinil, por edhe në kasetë. Formati i dikurshëm, që në vitet ’80 e ’90 mbizotëronte në tregun muzikor para se të zëvendësohej nga CD-të dhe më pas nga shërbimet online, po përjeton një ringjallje të papritur. Vetëm në Shtetet e Bashkuara, shitjet e kasetave janë rritur nga rreth 80 mijë kopje në vitin 2015 në mbi 436 mijë në vitin 2023.

Ekspertët e industrisë thonë se ky rikthim është kryesisht meritë e të ashtuquajturve “super fansa” – dëgjues të përkushtuar që shpenzojnë më shumë, ndjekin çdo publikim të artistit të preferuar dhe kërkojnë formate fizike përtej transmetimit digjital. Ky grup përbëhet kryesisht nga të rinjtë e Gjeneratës Z dhe Milenialët, të cilët po zgjedhin një mënyrë më intime për të dëgjuar muzikë.

Pse kthehen tek kasetat?

Përvoja prekshme – dëgjuesit thonë se duan “diçka që mund ta mbajnë në dorë”. Ndryshe nga platformat digjitale, kasetat i detyrojnë të dëgjosh albumin nga fillimi deri në fund, duke i dhënë procesit një ndjenjë më aktive.

Nostalgjia dhe koleksionimi – edhe pse blerësit janë shpesh shumë të rinj për ta kujtuar epokën e kasetave, ata i shohin si objekte të veçanta koleksioni që forcojnë lidhjen me artistin.

Pushim nga “playlist”-et – ndryshe nga kalimi i menjëhershëm nga një këngë në tjetrën, kasetat kërkojnë durim dhe përqendrim te muzika si një e tërë.

Taylor Swift nuk është e para që e përqafoi këtë trend. Ajo ka publikuar edhe albumet e saj të ri-regjistruara në këtë format, përfshirë 1989 (Taylor’s Version), që vetëm vitin e kaluar shiti mbi 17 mijë kopje në kasetë. Ky rikthim është vënë re edhe tek artistët e rinj, si Chappell Roan apo Sabrina Carpenter, duke treguar se kaseta po fiton sërish vend në industrinë muzikore.

Megjithëse transmetimi online mbetet mënyra kryesore e konsumit muzikor, rritja e kasetave dëshmon se muzika nuk është vetëm tingull, por edhe përvojë fizike – një mënyrë që brezat e rinj e shohin si më autentike dhe personale./KultPlus.com

Bashkimi Evropian i ka inkurajuar të mërkurën partitë politike në Kosovë ta respektojnë aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese dhe të konstituojnë shpejt Kuvendit, pak orë pas dështimit më të fundit të deputetëve për ta zhbllokuar ngërçin.

Zyra e BE-së në Kosovë tha për Radion Evropa e Lirë se blloku “po i ndjek me kujdes zhvillimet që lidhen me konstituimin e Kuvendit dhe formimin e Qeverisë”.

Deputetët u mblodhën të mërkurën paradite për vazhdimin e seancës konstituive, pasi dy ditë më parë gjykata më e lartë e vendit e publikoi aktgjykimin e plotë lidhur me këtë çështje, i cili i detyron ata ta bëjnë Kuvendin e ri brenda një afati prej 30 ditëve, i cili skadon më 18 shtator.

Megjithatë, konstituimi dështoi pasi asnjëra prej dy kandidateve të propozuara nga partia fituese e zgjedhjeve Lëvizja Vetëvendosje – Albulena Haxhiu dhe Donika Gërvalla – nuk arritën t’i marrin më shumë se 57 vota, që është 4 vota më pak se të paktën 61 votat e kërkuara për t’u zgjedhur.

Zyra e BE-së theksoi se “formimi i shpejtë i Kuvendit dhe i Qeverisë është thelbësor për Kosovën që të ecë përpara me reformat e rëndësishme në të gjitha sektorët, të cilat do të përmirësojnë cilësinë e jetës dhe standardin e jetesës së qytetarëve të Kosovës”.

Ndërkohë, Ambasada e Italisë në Prishtinë, e pa si diçka inkurajuese faktin që Vetëvendosje e kryeministrit në detyrë, Albin Kurti, propozoi një kandidat të ri për kryeparlamentar, pasi në të kaluarën kishte propozuar vetëm Haxhiun.

Në një përgjigje me shkrim për REL-in, Ambasada italiane tha se propozimi i Gërvallës “tregon gatishmëri për të bërë përparim, i cili do të duhet të konfirmohet në ditët në vijim”.

“Shpresojmë që të gjithë aktorët politikë të punojnë me përgjegjësi për të siguruar konstituimin e Kuvendit me kohë, në përputhje me aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese”, tha ajo.

Pas seancës, Vetëvendosje i akuzoi partitë e tjera të mëdha në Kuvend, si PDK, LDK dhe AAK, se me këtë dëshmuan se emri i Haxhiut nuk ishte problemi kryesor, por se ato “po synojnë bllokimin e formimit të institucioneve”.

PDK-ja përsëriti qëndrimin se ka votë vetëm për një kandidat të Vetëvendosjes, i cili nuk ka qenë pjesë e Qeverisë në mandatin paraprak.

LDK-ja tha Vetëvendosje e ka ditur që Haxhiu dhe Gërvalla nuk kanë vota të mjaftueshme. Në të kaluarën, LDK ka thënë vazhdimisht se nuk e voton asnjë kandidat të Vetëvendosjes për kryeparlamentar.

Ndërkaq, AAK-ja tha se pret që edhe në seancën e radhës Vetëvendosje të propozojë emra për të cilët nuk ka mbështetje.

Nisma Socialdemokrate tha se do të abstenojë dhe nuk do të japë votë për pa u arritur një marrëveshje politike.

Vazhdimi i seancës u caktua për të premten, më 22 gusht.

Kosova mbajti zgjedhje parlamentare në shkurt, por nuk ka qenë në gjendje t’i themelojë institucionet e reja prej atëherë.

E gjithë kjo krizë disamujore vjen si pasojë e mungesës së një marrëveshje politike mes partive parlamentare, pasi asnjëra parti nuk e fitoi shumicën për të qeverisur e vetme.

Vetëvendosje i fitoi 48 ulëse, PDK-ja doli e dyta me 24 ulëse, LDK-ja e treta me 20, pasuar nga Lista Serbe – partia më e madhe e serbëve në Kosovë – me 9, dhe koalicioni mes AAK-së dhe Nismës Socialdemokrate, me 8 të tilla.

Edhe 11 ulëse tjera janë të pakicave./REL

Regjisori i njohur i Hollivudit, Quentin Tarantino, ka zbuluar se cilin nga filmat e tij e konsideron më të mirin, dhe ndoshta nuk është ai që do të prisnit.

Regjisori amerikan ka fituar dy çmime Oscar: një për skenarin e “Pulp Fiction” në vitin 1994 dhe një tjetër për skenarin e “Django Unchained” 18 vjet më vonë.

Por, asnjë nga këta nuk është filmi që ai e konsideron më të mirë, madje as të preferuarin e tij.

Në vend të tyre, Tarantino tha se filmi i vitit 2009 “Inglourious Basterds” është vepra e tij më e mirë, ndërsa i preferuari i tij është filmi i fundit që ka realizuar, “Once Upon a Time… in Hollywood”. Ai i bëri këto komente gjatë një interviste në podkastin “The Church of Tarantino”, në një episod të publikuar të premten.

I pyetur se cili film i tij është i preferuari, regjisori 62-vjeçar u përgjigj:
“‘Once Upon a Time… in Hollywood’ është i preferuari im, ‘Inglourious Basterds’ është më i miri, por mendoj se ‘Kill Bill’ është filmi më ‘Quentin’ nga të gjithë, askush tjetër nuk mund ta kishte bërë atë.”

I vendosur në Francën e pushtuar nga nazistët dhe me Brad Pitt e Christoph Waltz në rolet kryesore, “Inglourious Basterds” ndjek një grup ushtarësh hebrenj amerikanë që planifikojnë të vrasin liderët nazistë. Tarantino shtoi se çdo aspekt i historisë së dy pjesëve të “Kill Bill”, ku Uma Thurman luan një vrasëse që kërkon hakmarrje pasi zgjohet nga koma, buron nga imagjinata, pasionet dhe dashuritë e tij.

“Prandaj mendoj se ‘Kill Bill’ është filmi që kam lindur për ta bërë. Mendoj se ‘Inglourious Basterds’ është kryevepra ime, por ‘Once Upon a Time… in Hollywood’ është i preferuari im,” tha ai.

Megjithatë, disa nga filmat e tij kanë marrë edhe kritika.

I pyetur nëse do të ndryshonte ndonjë gjë nga veprat e tij, Tarantino pranoi se kishte bërë disa gabime gjatë rrugës.

“E vetmja gjë që më ‘pickon’ është disa pamje të vogla në ‘Reservoir Dogs’ dhe ‘Pulp Fiction’,” tha ai, duke shtuar se të dy kishin disa elemente “amatore”. Edhe pse ai “i do” të dy filmat, pranoi se ishin bërë në fillimet e karrierës së tij, kur “nuk e dija çfarë nuk dija.” Ai nuk deshi të tregonte gabimet specifike, por përmendi pajisje të dukshme në skenë, hijen e mikrofonit boom dhe shenjat në dysheme për pozicionimin e aktorëve.
“Të duhen të paktën dy filma për të kuptuar se si bëhet,” tha me shaka.

Gjatë intervistës, Tarantino tha se projekti i tij i fundit, “The Adventures of Cliff Booth”, vazhdim i “Once Upon a Time… in Hollywood”, ka nisur tashmë xhirimet.

“Once Upon a Time… in Hollywood” kishte në rolet kryesore Leonardo DiCaprion si aktorin televiziv në rënie Rick Dalton, dhe Brad Pitt si dublanti i tij Cliff Booth. Së bashku, përpiqen të rifitojnë famën dhe suksesin.

Tarantino kishte thënë më parë se filmi i radhës që do të regjistronte do të ishte edhe i fundit i tij. Fillimisht ishte përfolur se do të ishte një skenar i titulluar “The Movie Critic”, por ai e hoqi dorë nga ideja vitin e kaluar.

Duke shpjeguar pse e anuloi projektin, ai tha se humbi interesin për ta sjellë atë histori në ekran.

“E tërhoqa prizën,” tha ai.
“Isha shumë i entuziazmuar për shkrimin, por nuk isha edhe aq i ngazëllyer për ta dramatizuar atë që kisha shkruar kur nisëm përgatitjet. Pjesërisht sepse po përdorja të njëjtën qasje që kisha mësuar nga ‘Once Upon a Time… in Hollywood’,” shtoi ai, duke shpjeguar se “The Movie Critic” do të ishte vendosur në të njëjtën kohë dhe vend./CNN/KultPlus.com

“Ka disa gjëra që duhet t’i di – si nëna e tyre,” thotë Cindy Gambino në librin This House Of Grief të Helen Garner. Është një fjali që shkon drejt e në zemër të leximit të përzgjedhur nga Dua për gushtin.

Në intervistën për Service95 Book Club, Dua ndalet te rrëfimi i Helen për një krim të vërtetë që tronditi Australinë: gjyqi i Robert Farquharson, një baba i akuzuar se me qëllim e drejtoi makinën e tij drejt një rezervuar uji, duke shkaktuar vdekjen e tre djemve të tij të vegjël. This House Of Grief nuk është vetëm një rikthim në sallën e gjyqit si skenë teatri, është një reflektim mbi drejtësinë, humbjen dhe kompleksitetin e pashpjegueshëm të natyrës njerëzore, shkruan KultPlus.

Kjo është edhe ndjesia e parehatshme që libri mbart. “Njerëzit gjykojnë shumë shpejt në raste të tilla,” shpjegon Helen. “Më pas fillojnë të përdorin terma psikiatrikë si ‘psikopat’. Por kur shkon në gjyq, nuk sheh ndonjë përbindësh; sheh një njeri të thyer, dikë që ka bërë diçka të tmerrshme, që secili prej nesh mund të shtyhej ta bënte nga dhimbja e jetës.”

Në prozën e saj të kthjellët dhe plot dhembshuri, Helen e rrëfen tmerrin dhe paqartësinë e procesit gjyqësor. Ajo prek edhe peshën emocionale të të shkruarit për një histori të tillë: “Është si një thikë që të shpon vazhdimisht… dhe ti nuk di nëse je i aftë ta mbash dhe ta përcjellësh me dinjitet.”

Me This House Of Grief, Garner na fton të mos kthejmë shikimin, por të dëshmojmë jo vetëm faktet e një krimi, por edhe valët që ai krijon në jetën e të gjithëve që prek./KultPlus.com

Mihal Duri është një nga figurat e rëndësishme të rezistencës antifashiste shqiptare gjatë Luftës së Dytë Botërore. I lindur në fshatin Erind të Gjirokastrës në vitin 1916, ai u bë pjesë aktive e lëvizjes komuniste dhe antifashiste që në fillimet e saj. Përkushtimi i tij ndaj çështjes së çlirimit kombëtar dhe idealet revolucionare e vendosën në qendër të veprimtarisë së fshehtë në vitet e pushtimit italian.

Në fillim të viteve ’40, Duri ishte pjesë e strukturave të organizuara të Grupit Komunist të Korçës, një nga bërthamat e para të lëvizjes komuniste në Shqipëri. Ai kontribuoi aktivisht në përgatitjen dhe shpërndarjen e trakteve propagandistike antifashiste, që synonin të ngrinin vetëdijen e popullit dhe të nxisnin rezistencën ndaj pushtuesve italianë, transmeton KultPlus.

Në veprën “Retë dhe gurët: Intervistë me vetveten”, shkrimtari Petro Marko, i cili ndodhej në burg gjatë të njëjtës kohë, përshkruan me dhimbje momentin kur Mihal Duri u burgos nga autoritetet fashiste, duke treguar vendosmërinë dhe karakterin e tij të fortë edhe përballë torturave dhe presionit.

Pas lirimit nga burgu, Duri nuk reshti së vepruari për lëvizjen antifashiste. Veprimtaria e tij vazhdoi me intensitet në Tiranë, ku kontribuoi në përhapjen e materialeve të rezistencës dhe në organizimin e elementëve të rinj të lëvizjes.

Në vitin 1942, në Domje të Tiranës, Mihal Duri ra dëshmor në një përplasje me forcat fashiste, duke treguar edhe njëherë vendosmërinë e tij për të mos u dorëzuar para armikut. Vdekja e tij u bë simbol i sakrificës së brezit të rinj që luftuan për një Shqipëri të lirë dhe të pavarur.

Për kontributin e tij të shquar në luftën kundër pushtuesve, Mihal Duri u nderua pas vdekjes me titullin e lartë “Hero i Popullit”, një vlerësim që i takon me të drejtë për guximin, përkushtimin dhe idealizmin e tij.

Edhe pse emri i tij nuk përmendet shpesh në tekstet e historisë moderne, figura e Mihal Durit mbetet një shembull frymëzues i qëndresës kundër fashizmit dhe i sakrificës për atdheun. Historia e tij duhet të ruhet e të përcillet brezave të rinj si një dëshmi e gjallë e rezistencës së popullit shqiptar në një nga periudhat më të vështira të tij./KultPlus.com

Salla “Kardinal Mikel Koliqi” hapi dyert për edicionin e IX të festivalit “Shkodra Sounds”, i cili nisi me një koncert të veçantë nga “Skanderbeg Chamber Orchestra”.

E themeluar në vitin 1997 nga artisti i ndjerë Rrok Jakaj, orkestra mbetet një ndër ansamblet më të veçanta të muzikës së dhomës. Drejtori artistik, Florian Jakaj, theksoi rëndësinë e festivalit si hapësirë kulturore për qytetin, duke e parë si një moment për reflektim dhe synime të reja.

Violinisti Paçalin Pavaci, i cili jeton jashtë vendit, shprehu emocionin e rikthimit në Shkodër:
“Është një emocion i madh, sepse mblidhen të gjithë shkodranët që punojnë kudo në botë në profesionin e tyre. Është një dëshmi e fuqisë së shkollës sonë muzikore dhe e lidhjes së fortë me qytetin.”

Ky koncert shënoi hapjen e një jave të mbushur me aktivitete muzikore, ku Shkodra përjeton edhe një herë atmosferën e “Shkodra Jazz Festival”./rtsh

Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore ka investuar në projektin e ndriçimit dekorativ të kalasë së Himarës, duke i dhënë jo vetëm dritë, por edhe ngjyra që e bëjnë më madhështore këtë monument mbi 3500-vjeçar.

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja ndau sot në rrjetet sociale pamje nga kalaja e Himarës, Monument Kulture i Kategorisë I.

Gonxhja vlerësoi se ky investim, i realizuar në një ansambël ku bashkëjetojnë banesa dhe objekte fetare, vjen si angazhim i bashkisë së Himarës, duke rritur kushtet për banorët dhe vlerën turistike të kalasë, e cila tashmë, falë këtij bashkëpunimi, vizitohet edhe në orët e mbrëmjes.

“Kalaja, Monument Kulture i Kategorisë I, në administrimin e DRTK Vlorë, ka qenë qendër e rëndësishme historike dhe kishtare që nga shekulli VIII. Sot, ajo është një nga pasuritë më të çmuara të trashëgimisë së Himarës dhe një ftesë për ta vizituar jo vetëm për bregdetin”, theksoi ministri.

Kalaja e Himarës e cila të ofron një pamje të mrekullueshme nga zemra e Rivierës Shqiptare, vizitohet nga pushues të shumtë gjatë sezonit veror.

Turistë nga vende të ndryshme shprehen të mahnitur nga panorama që ofrohet teksa vizitojnë Kalanë e ndërtuar nga kaonët, një fortesë e fuqishme nëpër shekuj./atsh/KultPlus.com

Aktorja Aubrey Plaza ka folur për herë të parë për humbjen e bashkëshortit të saj, regjisorit Jeff Baena, i cili vdiq shtatë muaj më parë, në janar, në moshën 47-vjeçare.

Në një intervistë në podkastin e Amy Poehler, shoqja e saj nga seriali “Parks and Recreation”, Plaza tregoi se jeta është një “luftë e përditshme”. E pyetur se si ndjehej, ajo tha:
“Mendoj se jam mirë,” përpara se të krahasonte zinë me një “oçean të madh tmerri”.
“Ndonjëherë dua të futem brenda dhe ta përjetoj plotësisht,” tha ajo. “Ndonjëherë vetëm e shikoj, e ndonjëherë përpiqem të largohem prej tij. Por ai është gjithmonë aty.”

Plaza dhe Baena u martuan në vitin 2021 dhe kishin bashkëpunuar në filma si komedia horror “Life After Beth” (2014) dhe “The Little Hours” (2017). Ata ishin ndarë në shtator 2024, sipas hetimeve të bërë nga Zyra e Mjekësisë Ligjore në Los Anxhelos.

Në podkast, Poehler e pyeti në fillim se si ishte, dhe Plaza u përgjigj:
“Në këtë moment të tanishëm, ndihem e lumtur që jam me ty.”
“Në përgjithësi, jam këtu dhe funksionoj. Ndihem mirënjohëse që po ec nëpër botë. Mendoj se jam mirë, por është një luftë e përditshme, natyrisht.”

Për të përshkruar ndjenjën e zisë, ajo përmendi filmin e vitit 2025 “The Gorge”, që tregon për dy snajperë në anët e kundërta të një humnere të thellë plot me krijesa të frikshme.
“Kur e pashë atë film, mendova: kjo është si ndjehet zia ime. Gjithmonë është një humnerë e madhe me përbindësha, një oçean i tmerrshëm që është aty,” tha ajo.

Aubrey Plaza njihet gjithashtu për rolet në “The White Lotus” dhe në serialin e Marvel “Agatha All Along”, dhe ishte duke promovuar filmin e saj të ri “Honey Don’t!”.

Jeff Baena ishte i njohur për skenarin e filmit “I Heart Huckabees” (2004) dhe për regjinë e filmave si “Joshy” (2016), “The Little Hours” (2017) dhe “Horse Girl” (2020)./BBC/KultPlus.com

Ingvar Sigurdsson është një nga aktorët më të vlerësuar të Islandës, me një karrierë mbi tre dekada në film, televizion dhe teatër.

Kreditet e tij filmike përfshijnë Godland, The Northman, A White, White Day, The Shrouds, Lamb, Of Horses and Men dhe Sebastian, si dhe filmat ndërkombëtarë si Justice League, Fantastic Beasts, Everest, Beowulf and Grendel, K-19: The Widowmaker dhe Rebel Moon pjesët 1 dhe 2. Në televizion, ai është paraqitur në serialet Trapped, Succession, Katla, Blackport, Balls, Killing Eve dhe King and Conqueror.

Çmimet e Sigurdsson përfshijnë Çmimin danez Bodil 2023 për Godland, Aktorin më të mirë në Java e Kritikës në Kanë për A White, White Day, dhe Aktorin më të mirë në Clermont-Ferrand për O (Hringur). Ai është nominuar tre herë për Çmimet e Akademisë Evropiane të Filmit, duke fituar në vitin 2000 për Angels of the Universe, dhe është përzgjedhur në Shooting Stars në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Berlin.

PriFest mbahet nga 9-14 shtator në Kino Armata, Prishtinë./ KultPlus.com

Shqipëria po e vendos veten me shpejtësi si një nga destinacionet më të habitshme në Ballkan dhe Tirana përfaqëson zemrën që rreh në këtë transformim, shkruan Federico Sala për faqen e njohur turistike italiane agriturismolebalzarine.it.

Nëse jeni duke kërkuar një përvojë autentike udhëtimi, plot kontraste interesante dhe larg nga rruga e rrahur e turizmit masiv, kryeqyteti shqiptar do t’ju ofrojë emocione të papritura.

Me ngjyrat e saj të gjalla, historinë e saj të trazuar dhe energjinë e saj ngjitëse, Tirana është gati t’ju magjepsë.

Duke ecur nëpër rrugët e Tiranës, do të gjeni veten të zhytur në një kaleidoskop përvojash që tregojnë historinë komplekse dhe interesante të Shqipërisë.

Qyteti është si një muze i hapur, ku arkitektura osmane përzihet me arkitekturën italiane nga periudha fashiste, ndërsa ndërtesat e epokës komuniste bashkëjetojnë në mënyrë harmonike me ndërtimet moderne bashkëkohore.

Qendra e qytetit sillet rreth sheshit madhështor ”Skënderbej”, i dedikuar heroit kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu.

Këtu mund të admironi Xhaminë e Et’hem Beut, një xhevahir i arkitekturës osmane të shekullit XVIII, i rrethuar nga Kulla e Sahatit që dominon peizazhin e qytetit.

Një nga zonat më interesante është padyshim Blloku, ish-lagjja e elitës komuniste që sot përfaqëson zemrën e jetës së natës dhe argëtimit të Tiranës.

Dikur i ndaluar për qytetarët e zakonshëm, sot Blloku pulson me jetë me kafenetë e tij moderne, restorantet gurme’ dhe butikët modernë.

Për të kuptuar vërtet Shqipërinë bashkëkohore, një vizitë në Bunk’Art është thelbësore. Ky muze, i vendosur në një bunker bërthamor të epokës komuniste, ofron një perspektivë prekëse mbi historinë e kohëve të fundit të vendit. Përvoja është si edukative ashtu edhe emocionalisht tërheqëse.

Nuk mund ta humbisni Piramidën e famshme, ish-mauzoleun e Enver Hoxhës të transformuar në një qendër kulturore. Kjo ndërtesë kontroverse është bërë një simbol i aftësisë së Shqipërisë për të rishpikur veten dhe për të parë drejt së ardhmes.

Përvoja gastronomike që nuk duhet të humbni

Kuzhina shqiptare është një zbulim për shijen, me ndikime osmane, italiane dhe ballkanike që krijojnë shije unike.

Në tregun e Pazarit të Ri, mund të provoni specialitete lokale si tavë kosi (qengj i pjekur me kos) ose byrek në të gjitha variacionet e tij, duke shpenzuar mesatarisht midis 5 dhe 15 euro për një vakt të plotë.

Restorantet në qendrën historike ofrojnë përvoja të rafinuara kulinare me çmime të përballueshme: një darkë e plotë në një lokal të nivelit të lartë rrallë do të kalojë 25-30 euro për person, përfshirë verën.

Vetëm 30 minuta nga qendra e qytetit, teleferiku ju çon në malin e Dajtit, duke ofruar pamje marramendëse të të gjithë luginës së Tiranës. Një biletë teleferiku kushton rreth 8 euro vajtje-ardhje, një investim minimal për pamje spektakolare.

Nëse keni kohë për një udhëtim njëditor, Kruja është vetëm një orë me autobus nga Tirana. Ky qytet mesjetar, djepi i rezistencës së shqiptarëve kundër Perandorisë Osmane, do t’ju mirëpresë me kështjellën e tij, pazarin tradicional dhe pamjet e paharrueshme të maleve përreth.

Tirana është një qytet jashtëzakonisht i përballueshëm sipas standardeve evropiane.

Një kafe kushton mesatarisht një euro, ndërsa një biletë autobusi për qytetin kushton jo më shumë se gjysmë euro.

Akomodimi në një hotel të mirë kushton rreth 40-60 euro për natë për një dhomë dyshe në qendër të qytetit.

Monedha lokale është leku shqiptar, por eurot pranohen pothuajse kudo. Gjuha zyrtare është shqipja, por shumë flasin italisht, veçanërisht në zonat turistike dhe hotelet.

Koha ideale për ta vizituar

Fundi i gushtit është koha ideale për të vizituar Tiranën, pasi temperaturat janë ende të ngrohta pa qenë shtypëse dhe qyteti është në nivelin e tij më të lartë.

Mbrëmjet janë perfekte për të shëtitur përgjatë rrugës kryesore ose për të shijuar një aperitiv në një bar në çati me pamje nga qyteti.

Tirana ju pret të tregoni historinë e saj të transformimit dhe qëndrueshmërisë, duke ju ofruar një përvojë udhëtimi që nuk do ta harroni kurrë./ atsh/ KultPlus.com

Nga Albert Vataj

Salvatore Quasimodo (Salvatore Kuazimodo) ishte një nga poetët e shumënjohur italian. Kritik dhe përkthyesit po kaq i përkushtuar që plazmoi gjurmë të shndritshme në historinë e letërsisë italiane dhe asaj botërore. “Ai ka shkruar me një delikatesë meditative dhe përsiatje të holla si askush në poezinë moderne italiane”, mëton Moikom Zeqo. Poezia e tij e ngërthyer në një modus shprehës forcash dhe thellësish, elaburuar përmes një lirike përshkuese dhe tronditëse njiherash, zë vend në magjinë e komunikimit poetik si një identitet i pagjasshëm dhe një zë i fuqishëm. Sipas tij “pozicioni i poetit nuk mund të jetë pasiv në shoqëri, ai, kemi thënë, e ndryshon botën. Figurat e tij të forta, ato të krijuarat, rrahin në zemrën e tij më shumë sesa filozofia dhe historia”.

Salvatore Quasimodo u lind më 20 gusht 1901  dhe u shua në moshën 66-vjeçare më 14 qershor 1968. Në vitin 1959 fitoi Çmimin Nobel në Letërsi “për poezinë e tij lirike, e cila me zjarr klasik shpreh përvojën tragjike të jetës në kohët tona”. Së bashku me Giuseppe Ungaretti dhe Eugenio Montale , ai është një nga poetët më të shquar italian të shekullit të 20.

Kritika tradicionale letrare ndan punën Quasimodo-së në dy periudha kryesore: hermetik periudhën deri në Luftën e Dytë Botërore dhe epokën post-hermetike deri në vdekjen e tij. Edhe pse këto periudha janë të ndryshme, ato duhet të shihen si një kërkim të vetëm poetik. Ky kërkim apo eksplorimi për një gjuhë unike e çoi nëpër faza të ndryshme dhe modaliteteve të ndryshme të shprehjes.

Si një poet inteligjent dhe të mençur, Quasimodo përdorur një hermetical , gjuhë “të mbyllura” të skemë përsëritur motive si Sicilia, fesë dhe vdekjes. Më pas, përkthimi i autorëve nga romake dhe greke antikiteti ia ka mundësuar për të zgjatur instrumentin e tij gjuhësor. Neveri dhe ndjenjën e absurditetit të Luftës së Dytë Botërore gjithashtu kishte ndikimin e saj në gjuhën e poetit. Ky hidhërim, megjithatë, i venitur në shkrimet e tij të ndjerë, dhe u zëvendësua nga zëri pjekur e një poeti të vjetër duke reflektuar mbi botën e tij.

Ai ka shkruar me një delikatesë meditative dhe përsiatje të holla si askush në poezinë moderne italiane.

Poezia shndërrohet në etikë pikërisht përmes përftimit të së bukurës: përgjegjësia e saj është në raport të drejtpërdrejtë me përsosmërinë e saj. Të shkruash vargje do të thotë t’i nënshtrohesh një gjykimi; gjykimi estetik përfshin në mënyrë të heshtur reagimet shoqërore që shkakton një poezi. I njohim rezervat për këto parashtrime. Por një poet është i tillë kur nuk heq dorë nga prania e tij në një tokë të dhënë, në një kohë të saktë, të përcaktuar politikisht. Dhe poezia është liri dhe e vërtetë e asaj kohe, jo shumëfishimi abstrakt i ndjenjës.

“Miti” i Salvatore Quasimodo buron nga pjekuria e veprave “Oboe e mbytur” dhe “Erato e Apollion”: është miti i vetmisë psikologjike e metafizike të njeriut në dhembjen e jetës, asgjëja e gërmadhave të zemrës, zhgënjimi i plotë i ekzistencës, të cilat bëhen këngë e poezi në vetë gjendjen e dëshpërimit shumë të madh abstrakt. Në teknikën e përkryer të një gjuhe të përpiktë, të fisme, të mbyllur, asnjëherë krejt e shtendosur apo e lënë pas dore; në sigurinë e skajshme të përfytyrimeve që kujtohen ose nuk mbahen mend, trupore apo jolëndore, të pranëvënieve analogjike të pazakonta, nganjëherë edhe të detyrueshme, gjendet masa dhe vërtetimi i asaj që kritika e quan “Poetika e fjalës”.

Poeti beson gjithnjë te njeriu, mendonte Quasimodo, megjithë rravgimet e luftës dhe ato – në një farë kuptimi edhe më të këqia – të paqes e të “qytetërimit të atomit”. Beson në mundësitë e ndryshimit të botës e të shoqërisë, beson në historinë e bërë nga njeriu: histori rrënqethëse, kriminale, cfilitëse, që çon detyrimisht në trajtimin pa rrugëdalje të epokës sonë, kur nuk ecet drejt një shndërrimi të plotë të njeriut, drejt një verifikimi të miteve të tij, në themelimin e një ekzistence të denjë për t’u jetuar.

Pas “poetikës së fjalës”, kumbimit të pastër, figurave të tejpashme dhe muzikës së vëllimit “E mbrëmja ia beh në çast”, në poezinë e Quasimodos bën udhë një ndërgjegjësim gjuhësor i cili kundrejt përsosjes formale – edhe pse të ruajtur e të përçuar në çdo ngjarje poetike të mëpasshme – parapëlqen domethënien dhe komunikimin. Tipik për këtë është kalimi (i ndërlidhur me temat popullore dhe me projektimin e një njerëzimi të ardhshëm, të mundshëm) nga monologu lirik në dialogun dramatik, në epikë apo në formën epiko–lirike, karakteristike për krijimtarinë e vonshme të Quasimodos.

***

Salvatore Quasimodo u lind më 20 gusht në Sicili, ishte biri i një punonjësi hekurudhash. Pas tërmetit të tmerrshëm të vitit 1908- shkon pas të atit, i cili transferohet në Mesinën e shkatërruar. Për gjithë jetën e tij, megjithë kohën e kaluar, poeti thuhet se do të ketë në mëndje përgjithnjë jetesën e çuditshme në vagonët hekurudhorë, midis gërmadhave, vrasjeve të çakejve, lëkundjeve sizmike të njëpasnjëshme. Më pas ai studion në Palermo: por nuk mundet të përfundojë në fakultetin e inxhinierisë. Gjendja e vështirë ekonomike e bën që të kërkojë herët punë. Pasi punon si projektues teknik në një ndërmarrje ndërtimesh, komisionar dyqanesh, nëpunës teknik pranë një magazine romane, pasi organizon, – siç rrëfente vetë – një grevë, pikërisht në vigjilje të hyrjes në fuqi të ligjit fashist antigrevë, gjeti një punë të re, më të qëndrueshme, në xhenjon civile.
Shkruan shpejt vargje dhe auditori i parë i tij janë miqtë e ngushtë Puliati e Elio Vitorini dhe, në vijim të ftesës së Vitorinit, më 1929, shkon në Firence, ku njeh, ndër të tjerë, Euxhenio Montalen, Manzaninën, Lorian e Bonsantin, i cili boton, për herë të parë, tre poezi të të riut sicilian në revistën “Solaria”. Vite më vonë e gjejmë që i jepet përkthimit , ku vepra e tij e parë e rëndësishme në fushën e përkthimit poetik është “Lirikë grekë” (“Lirici greci”) botuar për herë të parë më 1940 me parathënie të Luçiano Ansekit. (Ansechi). Më 1942 pason vëllimi që përmbledh krijimtarinë poetike të të gjithë periudhës së mëparshme, “Dhe mbrëmja ia beh në çast”. “Odiseja” e nga Katuli, “Edipi-n mbret” të Sofokliut dhe “Ungjillin” e Shën Gjonit. Boton këngën epike të “Ditë pas dite” (Giorno dopo giorno”), 1947, të cilën do ta ndjekin vepra gjithashtu me vlerë: “Jeta nuk është ëndërr” (“La vita non e sogno”), 1949, “Blerimi i rremë dhe i vërtetë” (“Il falso e vero verde”), 1956. Në vitin 1958, për veprën “Toka e pakrahasueshme” (“La terra imparegiabbile”) poetit i jepet çmimi “Viareggio” (më 1953 kishte marrë, bashkë me anglezin Dylan Thomas, çmimin Etna – Taormina). Më në fund, një vit më pas (1959), Salvatore Quasimodo fitoi vlerësimin më të madh, çmimin “Nobel” për letërsi.

Pas luftës, pikpamjet sociale të Salvatore Quasimodo, formësuan veprimtarinë e tij dhe përmbush korpusin krijues në kuptimin tërësor me botimin “Giorno dopo giorno” (1947), “Dita pas dite”. Shumë nga poemat e Quasimodos fshikullojnë padrejtësitë e regjimit fashist, tmerret e luftës dhe fajësinë italiane. Poezitë e mëvonshme në të njëjtën mënyrë, të thjeshta në gjuhë, shfaqin imazhe konkrete dhe të menjëhershme.
Salvatore Kuazimodo ishte një nga më të mëdhejtë e poezisë italiane.
Është mjaft e njohur fjala e tij në ceremoninë e marrjes së çmimit Nobel në vitin 1959. Pjesë nga ajo: “Ndërsa poeti është i ndërgjegjshëm për fuqinë e politikanit, këtij të fundit i bie ndërmend për poetin kur zëri i këtij depërton thellë në shtresa të ndryshme shoqërore dhe prej atij çasti fillon lufta e nëndheshme ndërmjet politikanit dhe poetit[……] me fjalë politikani mbështet kulturën, por në të vërtetë rreket t’ja mehë fuqinë, t’ja heqë poetit tri a katër liritë themelore të njeriut, deri sa poeti të vazhdojë, në këtë qerthull të përjetshëm, të rifitojë çka i kanë grabitur.”
Salvatore Quasimodo vdiq në Napoli më 14 qershor 1968.

Në një ese për poezinë Salvatore Quasimodo thotë: “Filozofët, armiqtë e natyrshëm të poetëve, dhe skeduesit e përhershëm të mendimit kritik, pohojnë se poezia (dhe të gjitha artet), ashtu si veprat e natyrës, nuk pësojnë ndryshime as gjatë dhe as pas një lufte. Ky është iluzion, sepse lufta ndryshon jetën morale të një populli dhe njeriu, në rikthimin e tij, nuk gjen më masa sigurie në një modus jetese të brendshëm, të harruar apo të ironizuar gjatë provave të tij me vdekjen. Lufta rivendos me dhunë një rregull të pashpallur në mendimin e njeriut, një zotërim më të madh të së vërtetës: shfaqjet e realitetit ndikojnë në historinë e saj. ”

Vepra të Salvatore Quasimodo

Poezi:

“Ujëra dhe toka”, Firence, 1930

“Oboe e mbytur” , Xhenova, 1932

“Aromë ekualipti e vargje të tjera”, Firence, 1933

“Erato e Apollion”, Milano, 1936

“Poezi” Milano, 1938

“E mbrëmja ia beh në çast”, Milano, 1942

“Me këmbën e huaj përmbi zemër”, Milano, 1946

“Ditë pas dite”, Milano, 1947

“Jeta nuk është ëndërr”, Milano, 1949

“Blerimi i rremë e i vërtetë”, Milano, 1953

“Toka e pakrahasueshme”, Milano, 1958

“Poezi të zgjedhura” Parma, 1959

“Të gjitha poezitë”, Milano, 1960

“Të japësh e të kesh”, Milano, 1966

“Poezi e ligjërime për poezinë”, Milano, 1971 (pas vdekjes)”

Studime

“Petrarka dhe ndjenja e vetmisë” Milano, 1959

“Poeti e politikani dhe studime të tjera”, 1960

“Shkrime për teatrin”, Milano, 1961

Veprat e Kuazimodos janë përkthyer në 35 gjuhë./ KultPlus.com

Një vepër arti e krijuar gjatë luftës së dytë botërore e skulptores britanike Dame Barbara Hepworth do të qëndrojë përgjithmonë në Mbretërinë e Bashkuar, pasi një galeri arti ka arritur me sukses të mbledhë shumën prej 3.8 milionë paundësh për blerjen e skulptures.

Pas një fushate intensive, e cila përfundon më 27 gusht , galeria Hepworth Wakefield siguroi fondet përmes shumës së 2,800 donacioneve publike, si dhe shërbimeve institucionale nga Fondi Kombëtar i Trashëgimisë së Lotarisë me 1.89 milionë paund dhe një grant prej 750,000 paundësh nga fondi i Artit.

Skulptura në formë ovale në ngjyrë blu të zbehtë, e krijuar në vitin 1943 gjatë Luftës së Dytë Botërore, është një nga veprat e rralla me gdhendje druri të bëra nga artistja e lindur në Wakefield. Vepra është e gdhendur në dru me tela, një teknikë që ajo e zhvillon në një periudhë të sfiduar nga mungesa e materialeve.

Duke qenë në pronësi private që nga krijimi i saj dhe i ekspozuar publikisht në ankand nga Christie’s në vitin 2024, ku arriti çmimin prej 3.5 milionë dollarësh.

Olivia Colling, drejtoresha e galerisë, u shpreh se artistja do të ishte thellësisht e imresionuar nga ky solidaritet. “Barbara Hepworth fliste shpesh për lidhjen e saj me komunitetin dhe rolin e saj artistik.

Jemi mirënjohës për bujarinë e publikut që na ndihmon të sjellim këtë vepër të njohur në qytetin e saj të lindjes”, tha drejtoresha e galerisë së artit. Ajo shtoi se skulptura do të shfaqet përgjithmonë në galeri dhe do t’u huazohet dhe muzeve dhe galerive të tjera në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar për të siguruar akses të gjerë publik.

Fushata u mbështet nga emra të njohura të artit dhe kulturës, që përfshijnë Sir Antony Gormley, Anish Kapoor dhe Dame Rachel Whiteread.

Teleskopi Hapësinor “James Webb” ka zbuluar një hënë shumë të vogël që rrotullohet rreth Uranit, sipas “AP”- së.

NASA njoftoi se objekti i ri qiellor është vetëm rreth 10 kilometra i gjerë dhe u pa me kamerën infra të teleskopit.

Shkencëtarët besojnë se kjo hënë ka mbetur e fshehur për kaq gjatë për shkak të madhësisë së vogël dhe dritës së zbehtë, madje as sonda “Voyager 2”, gjatë fluturimit të saj pranë Uranit rreth 40 vite më parë, nuk arriti ta dallonte.

Deri tani Uranit i njiheshin “28 hëna”, shumica të vogla dhe pranë planetit.

Me këtë zbulim, numri i tyre shkon në 29.

Hëna e re ende nuk ka marrë emër, por si traditë, hënat e Uranit pagëzohen me personazhe nga Shekspiri dhe Aleksandër Popi.

Sipas ekspertëve, ky zbulim sugjeron se rreth Uranit mund të fshihen edhe shumë hëna të tjera të vogla.

Pas suksesit të edicionit të parë, Komuna e Prishtinës rikthehet me një tjetër mbrëmje magjike të Kinemasë së Hapur, dedikuar fëmijëve të vegjël.

Drejtoresha e Kulturës në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi, ka njoftuar se Kinemaja e Hapur për Fëmijë do të shfaq filma të përzgjedhur te parku në mes të lagjeve Ulpiana dhe Dardania.

“Nën qiellin e hapur, do të shfaqim filma të përzgjedhur për fëmijë, sepse filmi nuk është vetëm argëtim, por një udhëtim i heshtur drejt botës së brendshme, ku fëmijët mësojnë të ëndërrojnë, të ndjejnë dhe të kuptojnë më thellë botën që i rrethon”, thuhet në njoftimin e drejtoreshës Halimi.

Kjo mbrëmje magjike mbahet më 28 gusht në ora 19:30./ KultPlus.com

Shqipëria është prezantuar në Festival du Périgord Noir, një nga festivalet muzikore më të njohura në Francë, ku muzika ndërthuri traditat, kulturat dhe historitë e Mesdheut.

Ministri i Kulturës, Blendi Gonxhja, këtë përvojë e ka cilësuar një udhëtim i paharrueshëm, ku Shqipëria jo vetëm u dëgjua, por edhe u ndje me emocion, nostalgji dhe gëzim.

“Flaka Goranci & Togha Quartet sollën “Meloditë Shqiptare”, duke rikthyer në skenë thellësinë e zërit dhe fuqinë e këngëve popullore. Miksi, Yara Kasti & Tsanta ndezën atmosferën me një koncert të hapur nën qiellin e Terrasson-Lavilledieu, duke ndërthurur muzikë nga Shqipëria në Siri, Liban, Francë e Iran”, ka thënë ministri Blendi Gonxhja.

Tedi Papavrami & Maki Okada po ashtu kanë dhuruar një udhëtim virtuoz që kaloi përmes Shqipërisë, Italisë, Spanjës e Polonisë me pasion dhe mjeshtëri të rrallë.

Kurse Marie-Ange Nguci fali një recital plot ndjenja në piano në një nga netët më magjike të festivalit./ KultPlus.com