❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

ÇfarĂ« po shpreson Zelensky nga takimi Trump-Putin

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’– Presidenti i UkrainĂ«s, Volodymyr Zelensky, deklaroi se kĂ«rkesa kryesore e vendit tĂ« tij nĂ« samitin e AlaskĂ«s Ă«shtĂ« qĂ« Rusia tĂ« pranojĂ« njĂ« armĂ«pushim.

Sipas Ukrainës dhe aleatëve të saj europianë, vetëm një armëpushim i menjëhershëm mund të krijojë bazën për bisedime reale paqeje.

Pas një bisede telefonike që Presidenti amerikan Donald Trump zhvilloi të mërkurën me disa liderë evropianë, dy diplomatë i thanë CNN se Trump kishte shprehur synimin për të shtyrë përpara një marrëveshje armëpushimi në takimin e sotëm, i cili tashmë është në zhvillim.

Nëse Rusia pranon armëpushimin, Ukraina pritet të përqëndrojë përpjekjet e saj në kërkesën tjetër thelbësore: pjesëmarrjen në tryezën e bisedimeve në takimin e ardhshëm.

“Çdo gjĂ« qĂ« ka tĂ« bĂ«jĂ« me UkrainĂ«n duhet tĂ« diskutohet ekskluzivisht me UkrainĂ«n. Ne duhet tĂ« pĂ«rgatisim njĂ« format trepalĂ«sh pĂ«r bisedime”, tha Zelensky pas telefonatĂ«s sĂ« sĂ« mĂ«rkurĂ«s me Trump.

Kievi shpreson që samiti i sotëm të jetë një parathënie për një samit trepalësh mes liderëve të Ukrainës, Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara.

Ky zhvillim vjen në një moment kritik për përpjekjet ndërkombëtare drejt ndalimit të luftimeve dhe hapjes së një rruge të qëndrueshme drejt paqes në rajon.

The post ÇfarĂ« po shpreson Zelensky nga takimi Trump-Putin appeared first on Gazeta Si.

↗

Nga ftohtësia te buzëqeshjet- Pritjet e ndryshme të Trumpit për Zelenskyn dhe Putinin

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’– Vladimir Putin ka marrĂ« njĂ« pritje krejt ndryshe nga ajo qĂ« iu rezervua Zelenskyt gjatĂ« vizitĂ«s sĂ« tij nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« mĂ« herĂ«t kĂ«tĂ« vit.

Në shkurt, pamë një skenë të jashtëzakonshme kur Zelensky u përball me kritika të ashpëra nga Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë.

NdĂ«rsa sot, Vladimir Putin shihej duke buzĂ«qeshur teksa u ul pranĂ« Trump-it brenda automjetit presidencial, “The Beast”.

Edhe pa u thënë sipas BBC ende asnjë fjalë, kjo ishte tashmë një fitore për të.

Donald Trump nuk ka arritur ndonjĂ« sukses tĂ« prekshĂ«m vetĂ«m duke e sjellĂ« Putinin nĂ« Uashington. Por vetĂ« fakti qĂ« Putin ka zbritur nga avioni, ka ecur mbi qilimin e kuq dhe Ă«shtĂ« ulur nĂ« “The Beast” pĂ«rbĂ«n njĂ« arritje tĂ« madhe pĂ«r tĂ«.

Sipas BBC ky është një njeri që deri dje ishte një i përjashtuar ndërkombëtar.

The post Nga ftohtësia te buzëqeshjet- Pritjet e ndryshme të Trumpit për Zelenskyn dhe Putinin appeared first on Gazeta Si.

↗

Trump dhe Putin zhvillojnë takim historik në Alaskë! Bisedimet mund të zgjasin deri në shtatë orë (foto)

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- Presidenti amerikan Donald Trump dhe Presidenti rus Vladimir Putin po zhvillojnĂ« takim historik nĂ« AlaskĂ«.

Të dy do të diskutojnë për fatin e luftës në Ukrainë. Një takim ky i shumëpritur ku kamerat e gjithë botës ndodhen në Alaskë.

Kreu i ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ« dhe kreu i Kremlinit qĂ«ndruan pĂ«rpara mediave pĂ«r t’u fotografuar, por nuk iu pĂ«rgjigjĂ«n asnjĂ« pyetjeje qĂ« u bĂ« nga reporterĂ«t.

President Putin, a do tĂ« bini dakord pĂ«r njĂ« armĂ«pushim?”, pyeti njĂ« gazetar.

Një tjetër pyeti se cili është mesazhi i Trump për Putinin.

Por asnjë prej dy presidentëve nuk u përgjigj. Pas ndalesës së shkurtër për foto, Donald Trump dhe Vladimir Putin u futën të dy në një makinë, në limuzinën e blinduar të Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Eskorta shoqëruese e dy presidentëve më pas u drejtua për në ambientet ku po zhvillohet takimi mes tyre.

Sakaq, takimi i planifikuar më parë midis Donald Trump dhe Vladimir Putin, nuk do të jetë më kokë më kokë. Sekretarja e Shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, njoftoi se Trump do të shoqërohet nga Sekretari i Shtetit Marco Rubio dhe i Dërguari i Posaçëm Steve Witkoff.

Kurse Presidenti rus, shoqërohet nga ministri i Jashtëm Sergey Lavrov dhe këshilltari presidencial Yuri Ushakov. Ky i fundit më herët ka shërbyer si ambasador i Rusisë në SHBA.

Bisedimet midis Donald Trump dhe Vladimir Putin nuk do të jenë të shkurtra, teksa Kremlini thotë se mund të zgjasin të paktën gjashtë deri në shtatë orë.

Para se të nisej nga Uashingtoni në Alaskë, Trump u ka thënë gazetarëve se shpreson që do të ketë rezultat.

Para këtij takimi, dy liderët kanë biseduar të paktën pesë herë përmes telefonit, prej kur Trump e ka marrë mandatin në janar të këtij viti.

The post Trump dhe Putin zhvillojnë takim historik në Alaskë! Bisedimet mund të zgjasin deri në shtatë orë (foto) appeared first on Gazeta Si.

↗

OKB: Që nga maji, mbi 1.700 të vrarë teksa po prisnin për ndihma në Gazë

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- Zyra pĂ«r tĂ« Drejtat e Njeriut e Kombeve tĂ« Bashkuara tha tĂ« premten se tĂ« paktĂ«n 1.760 palestinezĂ« janĂ« vrarĂ« teksa po kĂ«rkonin qĂ« tĂ« merrnin ndihma humanitare nĂ« Rripin e GazĂ«s qĂ« prej fundit tĂ« majit.

“QĂ« nga 27 maji e deri mĂ« 13 gusht, ne kemi regjistruar tĂ« paktĂ«n 1.760 palestinezĂ« tĂ« vrarĂ« teksa po kĂ«rkonin tĂ« merrnin ndihma. Prej tyre, 994 u vranĂ« nĂ« afĂ«rsi tĂ« qendrave tĂ« Fondacionit Humanitar pĂ«r GazĂ«n [GHF] dhe 766 pĂ«rgjatĂ« rrugĂ«ve ku kalojnĂ« kamionĂ«t me ndihma. Shumica e kĂ«tyre vrasjeve u kryen nga ushtria izraelite”, tha zyra e agjencisĂ« sĂ« OKB-sĂ« pĂ«r territoret palestineze.

Më 1 gusht, kjo zyrë kishte raportuar për 1.373 të vrarë.

Përditësimi i të dhënave vjen pasi agjencia për mbrojtje civile në Gazë tha se të paktën 23 persona u vranë nga Izraeli të premten, përfshirë 12 persona të cilët po prisnin për ndihma humanitare.

MĂ« herĂ«t gjatĂ« javĂ«s, shefi i ushtrisĂ« izraelite tha se janĂ« miratuar planet pĂ«r ofensivĂ«n e re nĂ« GazĂ«. Ofensiva ka pĂ«r synim mposhtjen e Hamasit – grupit palestinez tĂ« shpallur organizatĂ« terroriste nga SHBA-ja dhe BE-ja – dhe lirimin e pengjeve tĂ« mbetura.

Ushtria izraelite synon të marrë nën kontroll Qytetin e Gazës dhe kampet e refugjatëve që gjenden në afërsi. Këto janë disa nga zonat më të populluara të Rripit të Gazës, që ka pësuar shkatërrime të mëdha gjatë 22 muajve luftë.

Planet e qeverisë izraelite për të zgjeruar luftën kanë nxitur reagime të ashpra ndërkombëtare, si edhe kundërshtime në Izrael.

Ekspertë të mbështetur nga OKB-ja kanë paralajmëruar për uri të thelluar në Gazë, ku Izraeli ka kufizuar ndjeshëm sasinë e ndihmës humanitare që lejon të hyjë në këtë territor.

Lufta nisi më 7 tetor 2023, pasi Hamasi sulmoi jugun e Izraelit duke vrarë afër 1.200 persona dhe duke rrëmbyer 251 të tjerë.

Ofensiva izraelite ka vrarĂ« mĂ« shumĂ« se 61.000 palestinezĂ«, sipas MinistrisĂ« sĂ« ShĂ«ndetĂ«sisĂ« nĂ« GazĂ«n e kontrolluar nga Hamasi – shifra qĂ« OKB-ja i konsideron tĂ« besueshme.

The post OKB: Që nga maji, mbi 1.700 të vrarë teksa po prisnin për ndihma në Gazë appeared first on Gazeta Si.

↗

Korçë/ Plagoset me thikë pas sherrit 27-vjeçari, dërgohet në spital! Autori me precedentë!

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- NjĂ« tjetĂ«r ngjarje e rĂ«ndĂ« ka ndodhur nĂ« Korçë, pas vrasjes nĂ« Pirg tĂ« Maliqit ditĂ«n e djeshme tĂ« nxĂ«nĂ«sit tĂ« mitur.

Një plagosje me thikë raportohet se ka ndodhur në fshatin Dvoran. I riu i identifikuar si Ari Kodra, 27 vjeç, ka shkuar në reanimacionin e spitalit për ndihmë mjekësore, me dëmtime në trup.

Mësohet se ngjarja ka ndodhur pas një konflikti çasti, i cili ka degraduar në përdorimin e thikës. I plagosuri ndodhet nën kujdesin e mjekëve.

Gjithashtu i plagosur ka mbetur edhe autori i dyshuar, Aleks Qiqi, që është u dërgua në spital për mjekim dhe më pas Policia tha se e shoqëroi në Komisariat për hetime. 

Ai rezulton person me precedentë të theksuar kriminalë për falsifikim dhe drogë, në Shqipëri dhe Greqi. Qiqi sapo ishte liruar nga burgu, ku kishte vuajtur dënimin për drogë.

The post Korçë/ Plagoset me thikë pas sherrit 27-vjeçari, dërgohet në spital! Autori me precedentë! appeared first on Gazeta Si.

↗

Tërmet në Shqipëri, lëkundjet ndihen të forta në Tiranë e Durrës

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- LĂ«kundje sizmike janĂ« ndjerĂ« pasditen e sotme nĂ« qarkun e TiranĂ«s.

Tërmeti u shënua diku rreth orës 18:24 dhe lëkundjet ishin të ndjeshme. 

Mësohet se forca e tij ka qenë 3.6 ballë dhe nuk raportohet për dëme dhe pasoja për momentin.

Sipas IGJEUM, tërmeti e ka pasur epiqendrën në Krujë dhe u ndjenë në Tiranë.

Tërmeti u regjistrua 7 kilometra në jug-jugperëndim të Krujës dhe 16 kilometër në veriperëndim të Tiranës.

The post Tërmet në Shqipëri, lëkundjet ndihen të forta në Tiranë e Durrës appeared first on Gazeta Si.

↗

‘Rrezik i lartĂ«!’, mesazhi i Trump pak para nisjes nĂ« AlaskĂ« pĂ«r takimin me Putin

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’– Presidenti amerikan Donald Trump ka bĂ«rĂ« njĂ« postim tĂ« shkurtĂ«r nĂ« platformĂ«n e tij “Truth Social“. Postimi i tij pĂ«rmban vetĂ«m dy fjalĂ«: “Rrezik i lartĂ«!!!”

Ky postim vjen ndërsa ai po përgatitet të largohet nga Uashingtoni për të nisur bisedimet me presidentin rus Vladimir Putin në Alaskë.

Siç shkruan CNN, pritet që Trump të largohet së shpejti nga Shtëpia e Bardhë për të udhëtuar drejt Alaskës për këto bisedime.

MĂ« herĂ«t, Trump kishte thĂ«nĂ« se beson qĂ« homologu i tij Putin dĂ«shiron tĂ« bĂ«jĂ« paqe nĂ« UkrainĂ«, dhe se presidenti rus nuk do tĂ« “luajĂ« lojĂ«ra” gjatĂ« samitit tĂ« tyre sot nĂ« Alaska.

“Do tĂ« kuptojmĂ« se ku qĂ«ndron secili. Dhe do ta di brenda dy, tre, katĂ«r apo pesĂ« minutave
 nĂ«se do tĂ« kemi njĂ« takim tĂ« mirĂ« apo tĂ« keq,” tha Trump pĂ«r gazetarĂ«t nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« tĂ« enjten. “Dhe nĂ«se Ă«shtĂ« njĂ« takim i keq, do tĂ« mbarojĂ« shumĂ« shpejt. NĂ«se Ă«shtĂ« njĂ« takim i mirĂ«, do tĂ« arrijmĂ« paqen shumĂ« shpejt,” shtoi ai.

Trump ka pretenduar prej kohësh se Putin nuk do ta kishte nisur luftën për pushtimin e plotë të Ukrainës në vitin 2022 nëse ai do të ishte president.

“Mendoj se nĂ«se nuk do tĂ« isha president, ai do tĂ« merrte gjithĂ« UkrainĂ«n,” tha Trump. “NĂ«se nuk do tĂ« isha president, sipas mendimit tim, ai do tĂ« preferonte shumĂ« mĂ« tepĂ«r tĂ« merrte gjithĂ« UkrainĂ«n. Por unĂ« jam president, dhe ai nuk do tĂ« luajĂ« lojĂ«ra me mua.”

The post ‘Rrezik i lartĂ«!’, mesazhi i Trump pak para nisjes nĂ« AlaskĂ« pĂ«r takimin me Putin appeared first on Gazeta Si.

↗

A është vërtet e dëmshme të pish kafe me stomakun bosh?

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’– ShumĂ« njerĂ«z nuk e imagjinojnĂ« dot mĂ«ngjesin pa njĂ« filxhan kafe. Por njĂ« pyetje qĂ« vazhdon tĂ« qarkullojĂ« Ă«shtĂ«: A Ă«shtĂ« e dĂ«mshme kafeja me stomakun bosh?

Mendohet se për shkak të hidhësisë së saj, kafeja mund të stimulojë prodhimin e acidit në stomak, duke irrituar mukozën dhe duke përkeqësuar simptoma si urthi, refluksi, sindroma e zorrës së irrituar apo edhe ulçera. Kjo është arsyeja pse shumë këshillojnë që të mos konsumohet pa ngrënë më parë.

Megjithatë, studimet shkencore nuk e mbështesin plotësisht këtë ide. Deri më tani, nuk ka prova të forta që të tregojnë një lidhje direkte midis pirjes së kafesë (me ose pa ushqim) dhe problemeve serioze me tretjen.

Pra, cili është konkluzioni?

PavarĂ«sisht miteve qĂ« qarkullojnĂ«, shkenca sugjeron se pirja e kafesĂ« me stomakun bosh nuk Ă«shtĂ« domosdoshmĂ«risht e dĂ«mshme – tĂ« paktĂ«n pĂ«r shumicĂ«n e njerĂ«zve.

Nëse ndjeni shqetësime pas konsumimit të kafesë në mëngjes, provoni ta pini pasi të keni ngrënë. Nëse vëreni përmirësim, përshtateni rutinën sipas nevojës.

Nga ana tjetër, nëse vuani nga urthi kronik, gastriti ose ulçerat, duhet ta shmangni konsumin e kafesë me stomakun bosh dhe të konsultoheni me mjekun.

Koha më e mirë për të pirë kafe

Ja çfarë thonë ekspertët për kohën ideale për të shijuar një kafe:

‱ Kafeja e mĂ«ngjesit rrit nivelin e kortizolit, duke ju bĂ«rĂ« tĂ« ndiheni mĂ« tĂ« ngarkuar.

‱ Kafeja e natĂ«s mund (ose jo, nĂ« varĂ«si tĂ« metabolizmit) tĂ« ndikojĂ« te gjumi.

Nëse kërkoni një moment perfekt për kafenë tuaj, një filxhan mes orës 9:30 dhe 11:00 të mëngjesit mund të jetë më efektiv. Në këtë periudhë, niveli i kortizolit fillon të bjerë, dhe ndikimi i kafeinës mund të jetë më i dobishëm.

The post A është vërtet e dëmshme të pish kafe me stomakun bosh? appeared first on Gazeta Si.

↗

Woltemade vs. Kane

✇Gazeta Si
By: ermal.toti

Nga Gazeta Si – TĂ« shtunĂ«n nĂ« mbrĂ«mje do tĂ« zhvillohet dueli mes Mbretit tĂ« KĂ«shtjellĂ«s sĂ« golave dhe pretendentit tĂ« ri pĂ«r ta zbritur nga froni.

Harry Kane tek Bayern dhe Nick Woltemade te Stuttgart do tĂ« pĂ«rballen nĂ« “Franz Beckenbauer Supercup”.

Respektivisht 32 dhe 23 vjeç, Kane dhe Woltemade janĂ« nĂ« faza ta ndryshme tĂ« karrierĂ«s impresionuese por prezenca dhe performanca nĂ« “MHP Arena” do tĂ« jetĂ« njĂ«soj e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r skuadrat pĂ«rkatĂ«se.

Mgjs golat e shĂ«nuar dhe karrierat nĂ« linja tĂ« ndryshme, trofeun e parĂ« e fituan tĂ« dy sezonin e kaluar dhe tani janĂ« debutues nĂ« edicionin inagurues tĂ« “Franz Beckenbauer Supercup” nĂ« Stuttgart.

Kane fitoi Bundesliga-n me Bayern për të cilin shënoi 26 gol duke u shpallur shënuesi më i Mirë në sezonin e dytë rradhazi.

Në të njëjtën kohë fitoi edhe çmimin si Lojtari i sezonit. Woltemade një ditë mund të jetë Shënuesi më i Mirë në Bundesliga por në sezonin e parë te Stuttgart ai shënoi 12 gola dhe ndihmoi klubin të fitonte Kupën e Gjermanisë.

Ashtu si Kane edhe Woltemade thotë se ai është i vlefshëm kur ndihet komod në fushë, krahasuar me ndeshjet kur luan mirë.

Vërtetë që 17 golat e Woltemade nuk krahasohen me 41 të Kane (përfshi FIFA Club World Cup), por anglezi zhvilloi të paktën 20 ndeshje më shumë se kolegu i tij i ri në sezonin 2024/25.

Në prag të përballjes së nesërme të dy lojtarët janë të karikuar pas një sezoni të suksesshëm.

TĂ« shĂ«nojnĂ« dhe fitojnĂ« medaljen e “Franz Beckenbauer Supercup” Ă«shtĂ« ajo pĂ«r tĂ« cilĂ«n Kane dhe Woltemade do tĂ« djersijnĂ« mbrĂ«mjen e 16 Gushtit.

The post Woltemade vs. Kane appeared first on Gazeta Si.

↗

Maliq/ Një thikë vrau një fëmijë, mllefi ynë mund të vrasë një tjetër

✇Gazeta Si
By: Gazeta Si

Vrasja e 14-vjeçarit në Pirg të trondit. Por ajo që ka lënë edhe më shumë plagë është ajo që ndodhi pas krimit: heshtja, fshehja, mbrojtja. Familjarë të autorit ndihmuan për të zhdukur armën e krimit, të mitur të tjerë nuk folën, një i rritur që ndodhej aty zgjodhi të mos kallëzojë. Dhe kështu, një jetë u humb, dhe e vërteta, për pak, mund të ishte varrosur bashkë me të.

Çdo qytetar, si njeri, si prind, Ă«shtĂ« nĂ« tĂ« tĂ« drejtĂ«n e tij tĂ« ketĂ« mllef, ndoshta dhe  urrejtje deri diku. Duhet tĂ« jĂ«n  me mijĂ«ra shqiptarĂ« qĂ« po e ndiejnĂ« kĂ«tĂ« zemĂ«rim, kĂ«tĂ« neveri ndaj njĂ« familjeje qĂ«, nĂ« vend qĂ« tĂ« kĂ«rkonte falje e tĂ« ndihmonte drejtĂ«sinĂ«, zgjodhi tĂ« fshehĂ«, tĂ« mbrojĂ«, tĂ« heshtĂ«.

Por ky mllef, nëse nuk e kontrollojmë, mund të na çojë në të njëjtin vend ku çoi edhe krimin: tek logjika e hakmarrjes kolektive, tek turmat që kërkojnë gjak, tek urrejtja që shurdhon arsyen. Dhe atëherë, çfarë ndryshimi do të kishim ne nga ai që vrau?

NĂ«se sot i drejtohemi njĂ« fisi tĂ« tĂ«rĂ« me urrejtje, vetĂ«m pse njĂ« pjesĂ«tar i tij ka kryer njĂ« krim, atĂ«herĂ« nuk jemi mĂ« qytetarĂ« — jemi pjesĂ« e sĂ« njĂ«jtĂ«s spirale qĂ« ka mbajtur peng kĂ«tĂ« shoqĂ«ri pĂ«r dekada. Spiralja ku fajin nuk e ka njeriu, por mbiemri. Ku nuk ka drejtĂ«si, por vetĂ«m hakmarrje.

Ne nuk mund ta lejojmë veten të kthehemi në kafshëri, sepse jemi të tronditur.

Po, kemi tĂ« drejtĂ« tĂ« jemi tĂ« revoltuar me babain qĂ« fshehu thikĂ«n, me xhaxhain qĂ« ndihmoi, me tĂ« rriturit qĂ« nuk folĂ«n. Por le tĂ« jemi tĂ« saktĂ« dhe tĂ« drejtĂ« nĂ« zemĂ«rimin tonĂ«: mllefi ynĂ« duhet tĂ« godasĂ« veprimin. Duhet tĂ« kĂ«rkojĂ« drejtĂ«si, jo hakmarrje. Sepse nĂ« tĂ« kundĂ«rt, bĂ«hemi pjesĂ« e sĂ« njĂ«jtĂ«s marrĂ«zi qĂ« vret nĂ« emĂ«r tĂ« nderit, nĂ« emĂ«r tĂ« familjes, nĂ« emĂ«r tĂ« “forcĂ«s”.

E vërteta është e thjeshtë: nëse nuk dimë ta përballojmë dhimbjen tonë me drejtësi, atëherë nuk jemi më shoqëri. Jemi një grumbull njerëzish që vrasin njëri-tjetrin me thika, e më pas heshtin. Ashtu si ndodhi në Pirg.

The post Maliq/ Një thikë vrau një fëmijë, mllefi ynë mund të vrasë një tjetër appeared first on Gazeta Si.

↗

‘NjĂ« vrasĂ«s i heshtur’, alarmi i OBSH: Vala e tĂ« nxehtit emergjencĂ« shĂ«ndetĂ«sore nĂ« EuropĂ«

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – NĂ« EuropĂ«, “ngjarjet ekstreme tĂ« motit janĂ« njĂ« emergjencĂ« shĂ«ndetĂ«sore, jo vetĂ«m njĂ« emergjencĂ« klimatike”, shkruan Komisioni Pan-Europian i OBSH-sĂ« pĂ«r KlimĂ«n dhe ShĂ«ndetin, nĂ« njĂ« letĂ«r tĂ« hapur drejtuar qeverive anĂ«tare.

“Rajoni Europian po pĂ«rjeton valĂ« tĂ« nxehti rekord, gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« shpeshta, intensive dhe vdekjeprurĂ«se”, thuhet nĂ« tĂ«.

“VdekshmĂ«ria e lidhur me nxehtĂ«sinĂ« Ă«shtĂ« rritur me 30% gjatĂ« dy dekadave tĂ« fundit, me mbi 100,000 vdekje” dhe “numri i tĂ« vdekurve pritet tĂ« rritet nĂ« vitet qĂ« vijnĂ«â€, shtojnĂ« ekspertĂ«t, duke bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r pĂ«rpjekje mĂ« tĂ« mĂ«dha pĂ«r tĂ« luftuar ndryshimet klimatike.

“KĂ«to ngjarje”, – sqaron letra nga Komisioni Pan-Europian, “nuk janĂ« vetĂ«m bezdisĂ«se, ato janĂ« njĂ« vrasĂ«s i heshtur. Numri i tyre shpesh fshihet nĂ« regjistrat e vdekjeve, si goditje nĂ« tru, atak nĂ« zemĂ«r ose dĂ«shtim i frymĂ«marrjes. Por shkaku Ă«shtĂ« i qartĂ«. TĂ« moshuarit, personat me aftĂ«si tĂ« kufizuara dhe ata qĂ« jetojnĂ« nĂ« banesa me cilĂ«si tĂ« dobĂ«t, janĂ« veçanĂ«risht nĂ« rrezik. E njĂ«jta gjĂ« vlen edhe pĂ«r gratĂ« shtatzĂ«na, fĂ«mijĂ«t e vegjĂ«l dhe punĂ«torĂ«t nĂ« natyrĂ« tĂ« ekspozuar ndaj temperaturave tĂ« larta tĂ« rrezikshme. Efektet nuk janĂ« vetĂ«m tĂ« menjĂ«hershme: ato ndikojnĂ« nĂ« jetĂ« dhe jetesĂ«, duke dĂ«mtuar shĂ«ndetin mendor dhe mirĂ«qenien, duke ulur produktivitetin, duke dĂ«mtuar tĂ« korrat, duke rritur faturat e energjisĂ« dhe duke rĂ«nduar infrastrukturĂ«n jetĂ«sore”.

Në letër, Komisioni i OBSH-së, thekson se temperaturat në rritje po ndryshojnë peizazhin e sëmundjeve infektive dhe po rrisin presionin mbi shërbimet shëndetësore europiane.

“Ndryshimi i klimĂ«s po nxit pĂ«rhapjen e sĂ«mundjeve dikur tĂ« rralla nĂ« rajon”, thuhet nĂ« tĂ«. “Rastet e dengos (infeksion viral) tĂ« transmetuara nĂ« nivel lokal nĂ« Bashkimin Europian dhe ZonĂ«n Ekonomike Europiane, u rritĂ«n me 368% midis viteve 2022 dhe 2024”.

ShĂ«rbimet e kujdesit shĂ«ndetĂ«sor janĂ« gjithashtu gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« tendosura. “Dhomat e urgjencĂ«s pĂ«rjetojnĂ« rritje tĂ« shtrimeve nĂ« spital gjatĂ« valĂ«ve tĂ« tĂ« nxehtit, veçanĂ«risht pĂ«r sĂ«mundjet e zemrĂ«s, mushkĂ«rive dhe veshkave”, vazhdon dokumenti.

“ShĂ«ndeti mendor preket gjithashtu: gjumi pĂ«rkeqĂ«sohet, ankthi pĂ«rkeqĂ«sohet dhe funksioni njohĂ«s bie. NdĂ«rkohĂ«, njerĂ«zit me probleme tĂ« shĂ«ndetit mendor janĂ« nĂ« rrezik nĂ« rritje pĂ«r goditje nga nxehtĂ«sia dhe shtrime nĂ« spital, pasi disa ilaçe me recetĂ« zvogĂ«lojnĂ« aftĂ«sinĂ« e trupit pĂ«r tĂ« rregulluar temperaturĂ«n e vet”.

NxehtĂ«sia gjithashtu rrit problemet pĂ«r punĂ«torĂ«t dhe infrastrukturĂ«n: “PunonjĂ«sit e kujdesit shĂ«ndetĂ«sor janĂ« nĂ« rrezik tĂ« goditjes nga nxehtĂ«sia dhe lodhja nga puna, ndĂ«rsa sistemet nĂ« tĂ« cilat ata mbĂ«shteten, nga ftohja, deri te teknologjia e informacionit, janĂ« nĂ« rrezik dĂ«shtimi”, pĂ«rfundojnĂ« ekspertĂ«t, duke theksuar se “kĂ«to dobĂ«si nuk janĂ« tĂ« izoluara: ato janĂ« sistemike dhe nĂ« rritje”.

PĂ«r Komisionin Pan-Evropian tĂ« OBSH-sĂ«, “kriza klimatike Ă«shtĂ« njĂ« krizĂ« shĂ«ndetĂ«sore dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye veprimi klimatik Ă«shtĂ« veprim shĂ«ndetĂ«sor. Ndotja e ajrit shkakton mbi 500,000 vdekje tĂ« parakohshme nĂ« vit nĂ« Rajonin Europian, shumĂ« prej tĂ« cilave i atribuohen lĂ«ndĂ«ve djegĂ«se fosile. Lajmi i mirĂ« Ă«shtĂ« se shumĂ« zgjidhje klimatike janĂ« gjithashtu zgjidhje qĂ« mbrojnĂ« dhe promovojnĂ« shĂ«ndetin”.

SĂ« pari, “ulja e emetimeve do tĂ« thotĂ« ajĂ«r mĂ« i pastĂ«r dhe mĂ« pak vdekje, duke shpĂ«tuar potencialisht mbi 5 milionĂ« jetĂ« nĂ« nivel global falĂ« ndotjes sĂ« reduktuar tĂ« ajrit. Zgjerimi i hapĂ«sirave tĂ« gjelbra nĂ« qytete zvogĂ«lon ekspozimin ndaj nxehtĂ«sisĂ«, pĂ«rmirĂ«son shĂ«ndetin mendor, ul faturat e energjisĂ« dhe thith karbonin. Rritja e gjelbĂ«rimit urban me 30% mund tĂ« zvogĂ«lojĂ« vdekjet qĂ« lidhen me nxehtĂ«sinĂ« deri nĂ« 40%. KĂ«to janĂ« pĂ«rfitime pĂ«r shĂ«ndetin, barazinĂ« dhe ekonominĂ«â€.

KĂ«to zgjidhje, pĂ«rfundon letra, “jo vetĂ«m qĂ« janĂ« efektive, por pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« edhe investime tĂ« zgjuara. Nevojiten metoda tĂ« reja pĂ«r matjen e progresit qĂ« i vendosin shĂ«ndetin, mirĂ«qenien, barazinĂ« dhe qĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« nĂ« thelb. NĂ« muajt nĂ« vijim, ne do tĂ« paraqesim njĂ« sĂ«rĂ« rekomandimesh ndĂ«rsektoriale tĂ« guximshme, por tĂ« zbatueshme, pĂ«r tĂ« adresuar krizĂ«n klimatike dhe pĂ«r tĂ« mbrojtur shĂ«ndetin. Kjo nuk Ă«shtĂ« koha pĂ«r masa gjysmake. ËshtĂ« koha pĂ«r veprime tĂ« jashtĂ«zakonshme”.

The post ‘NjĂ« vrasĂ«s i heshtur’, alarmi i OBSH: Vala e tĂ« nxehtit emergjencĂ« shĂ«ndetĂ«sore nĂ« EuropĂ« appeared first on Gazeta Si.

↗

Mos t’ju duket çudi qĂ« edhe shteti ka faj tek vrasja nĂ« Maliq  

✇Gazeta Si
By: Gazeta Si

NjĂ« tjetĂ«r i ri humbet jetĂ«n pĂ«r njĂ« “shikim tĂ« gabuar”, njĂ« tjetĂ«r thikĂ« pĂ«rdoret si “argument”. Kjo nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« tragjedi personale, por simptomĂ« e njĂ« sĂ«mundjeje mĂ« tĂ« thellĂ«. Por do tĂ« ishte njĂ« tjetĂ«r vrasje nĂ«se kulturĂ«n shoqĂ«rore/qytetare do ta ndanim nga kultura shtetĂ«rore dhe demokracia qĂ« kemi ndĂ«rtuar. Vrasja se” pse mĂ« shikon” Ă«shtĂ« edhe dĂ«shtim i modelit tĂ« shtetit dhe boshllĂ«ku i njĂ« demokracie qĂ« ekziston vetĂ«m nĂ« letĂ«r. NĂ« njĂ« shoqĂ«ri ku ligji Ă«shtĂ« i fortĂ« vetĂ«m me tĂ« dobĂ«tit, ku padrejtĂ«sitĂ« ndĂ«shkohen vetĂ«m kur bĂ«hen virale, dhe ku tĂ« fuqishmit bĂ«jnĂ« ligjin pa u shqetĂ«suar pĂ«r pasojat, nuk Ă«shtĂ« çudi qĂ« forca fizike kthehet nĂ« mĂ«nyrĂ« jetese. Kur shteti nuk Ă«shtĂ« model autoriteti, rruga krijon modelin e vet: njĂ« “shtet paralel” ku mbijetesa varet nga sa i frikshĂ«m dukesh, jo sa i drejtĂ« je.

Demokracia që duhet të formonte qytetarë të vetëdijshëm, të barabartë përpara ligjit dhe të aftë për të bashkëjetuar në dallim, është kthyer në një fasadë, një lojë pushteti që nuk ndikon realisht në jetët e njerëzve. Kur institucionet duken të largëta, të korruptuara, ose të padobishme, të rinjtë humbasin besimin. Pa besim tek shteti, krenaria individuale deformohet në mburojë mbijetese, ndërsa respekti humbet çdo kuptim të natyrshëm dhe kthehet në diçka që merret me frikë, jo me dinjitet.

Ky boshllĂ«k nuk e mbush as shkolla, as familja, as media – sepse edhe ato shpesh janĂ« pjesĂ« e tĂ« njĂ«jtit sistem tĂ« kalbur, qĂ« nuk mĂ«son durimin, dialogun dhe vetĂ«kontrollin, por hesht pĂ«rballĂ« dhunĂ«s dhe glorifikon “tĂ« fortin”. Ky nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m problem i tĂ« rinjve, por njĂ« dĂ«shtim kolektiv: i politikĂ«s qĂ« ka menduar vetĂ«m pĂ«r karrigen e vet, i institucioneve qĂ« kanĂ« mbijetuar duke u shtirur, dhe i njĂ« shoqĂ«rie qĂ« Ă«shtĂ« mĂ«suar ta respektojĂ« atĂ« qĂ« trembet, jo atĂ« qĂ« meriton.

Nëse duam të ndalim këtë rënie, nuk mjafton të dënojmë rastin. Duhet të rindërtojmë me themel  vetëdijen qytetare, të rikthejmë funksionimin real të shtetit, dhe të kultivojmë një demokraci që jetohet në përditshmëri, jo vetëm në fjalime. Kështu mund të mësojmë sërish se krenaria nuk është thikë në brez, por forcë për të mos e përdorur atë.

The post Mos t’ju duket çudi qĂ« edhe shteti ka faj tek vrasja nĂ« Maliq   appeared first on Gazeta Si.

↗

A janĂ« vĂ«rtet kaq ‘çudibĂ«rĂ«se’ suplementet e kolagjenit

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’-  Kolagjeni, kjo proteinĂ«, e cila Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r strukturĂ«n e lĂ«kurĂ«s dhe tĂ« kyçeve, Ă«shtĂ« paraqitur si njĂ« kurĂ« mrekullibĂ«rĂ«se pĂ«r gjithçka, nga rrudhat deri te gjumi i dobĂ«t.

Prodhimi i kolagjenit, proteina mĂ« e bollshme nĂ« trup, ngadalĂ«sohet natyrshĂ«m me moshĂ«n – pavarĂ«sisht nĂ«se e mbroni lĂ«kurĂ«n tuaj nga dielli apo jo. PĂ«r tĂ« kompensuar, suplementet e kolagjenit janĂ« bĂ«rĂ« një biznes nĂ« lulĂ«zim.

Ndërsa ka disa prova që suplementet me këtë molekulë kanë përfitime shëndetësore, kërkimet janë të kufizuara.

Rreziku kryesor i marrjes sĂ« tij si suplement mund tĂ« jetĂ« shpĂ«rdorimi i parave – ka pak efekte anĂ«sore tĂ« njohura – por a janĂ« provat shkencore nĂ« hap me pretendimet e marketingut?

Pse jemi konfuzë ndaj kolagjenit

PĂ«r tĂ« filluar me bazat, “kolagjeni gjendet vetĂ«m nĂ« indin lidhĂ«s tĂ« kafshĂ«ve”, vĂ«ren Andrea Soares, njĂ« dietologe e regjistruar nĂ« Gjeorgji, SHBA.

Produktet e kolagjenit vijnë nga një sërë kafshësh: lopë, derra, pula dhe peshq. Xhelatina, e cila përdoret për të bërë ëmbëlsira , pelte dhe kapsula për produkte farmaceutike , është një formë e kolagjenit .

Përveç shumëllojshmërisë së gjerë të burimeve dhe llojeve të kolagjenit, substanca është e paketuar në shumë forma të ndryshme.

Krahasuar me pluhurat dhe lĂ«ngjet, “tabletat dhe karamelet shpesh kanĂ« mĂ« pak kolagjen pĂ«r porcion dhe mund tĂ« pĂ«rmbajnĂ« sheqerna ose mbushĂ«s tĂ« shtuar”, thotĂ« Soares. Dhe ndĂ«rsa konsumimi i ushqimeve tĂ« pasura me proteina dhe vitaminĂ« C nĂ« pĂ«rgjithĂ«si ndihmon trupin tonĂ« tĂ« prodhojĂ« kolagjen, sasia e kolagjenit tĂ« pranishĂ«m nĂ« ushqime si lĂ«ngu i kockave ndryshon.

NĂ« pĂ«rgjithĂ«si, shumĂ« pretendime tĂ« marketingut tĂ« bĂ«ra nĂ« lidhje me produktet orale tĂ« kolagjenit nuk i rezistojnĂ« shqyrtimit tĂ« hollĂ«sishĂ«m. NĂ« Bashkimin Europian, “asnjĂ« pretendim shĂ«ndetĂ«sor pĂ«r suplementet e kolagjenit nuk ka marrĂ« dritĂ«n jeshile”, shpjegon Leng Heng, njĂ« zyrtar i lartĂ« shkencor pĂ«r ushqyerjen e njeriut nĂ« Autoritetin Evropian tĂ« SigurisĂ« Ushqimore (EFSA).

EFSA është agjencia e BE-së që vlerëson rreziqet që lidhen me ushqimet e reja. Kur ata shqyrtuan kolagjenin, arritën në përfundimin se pretendimet shëndetësore të paraqitura deri më tani rreth tij nuk mbështeteshin nga prova të mjaftueshme me cilësi të lartë.

Shumë studime të kolagjenit financohen nga kompanitë e suplementeve ose janë shkruar nga punonjës të këtyre kompanive.

Kolagjen për lëkurën, indet dhe nyjet

Një problem kyç me çdo pretendim në lidhje me përfitimet e kolagjenit është ajo që ndodh kur molekula gëlltitet.

NĂ« fakt, kur ndonjĂ« proteinĂ« mbĂ«rrin nĂ« stomak – pĂ«rfshirĂ« kolagjenin – zakonisht zbĂ«rthehet shpejt nĂ« aminoacide, tĂ« cilat mĂ« pas ribashkohen nĂ« proteinat qĂ« trupi ka nevojĂ« nĂ« atĂ« moment. Pra, nĂ«se trupi ka nevojĂ« pĂ«r kolagjen, ai mund t’i ribashkojĂ« ato aminoacide nĂ« kolagjen, por nuk ka garanci.      

Një çështje tjetër është formulimi i suplementeve të kolagjenit. Në shumë studime dermatologjike të produkteve të kolagjenit, këto produkte përmbajnë edhe përbërës të tjerë që mund të jenë të dobishëm për shëndetin e lëkurës, duke e bërë të vështirë izolimin e efekteve të kolagjenit.

Megjithatë, shumë konsumatorë betohen për efektet e kolagjenit në pamjen dhe ndjesinë e lëkurës së tyre. Një rishikim sistematik dhe meta-analizë zbuloi se kolagjeni i hidrolizuar mund të ketë efekte të dobishme në lëkurë, të tilla si përmirësimi i hidratimit dhe elasticitetit. Megjithatë, autorët arritën në përfundimin se nevojiten kërkime të mëtejshme për ta konfirmuar këtë.

Në fakt, megjithëse suplementet e kolagjenit shpesh shoqërohen me të rinjtë, ato po hetohen gjithnjë e më shumë si një trajtim i mundshëm për sëmundjet kronike të shoqëruara me pleqërinë. Për shembull, ka prova të përziera nëse kolagjeni ndihmon me simptomat e artritit reumatoid.

Një meta-analizë e kohëve të fundit zbuloi se cilësia e përgjithshme e hulumtimit në këtë fushë është e dobët, kështu që nuk ishte e mundur të vendosej nëse suplementet e kolagjenit mund të ndihmojnë. Megjithatë, autorët vunë re se disa studime raportuan efekte anësore.

Sa i përket osteoartritit, Hunter dhe kolegët e tij kryen një rishikim sistematik të studimeve, duke zbuluar se suplementet e kolagjenit duket se zvogëlojnë dhimbjen që lidhet me osteoartritin në një afat të shkurtër.

Megjithatë, Hunter thekson se baza e provave është e kufizuar. Studimet mbi kolagjenin në të cilat u mbështet ekipi ishin të kufizuara si në sasi ashtu edhe në cilësi.

Burimi: BBC/PĂ«rshtati Gazeta Si

The post A janĂ« vĂ«rtet kaq ‘çudibĂ«rĂ«se’ suplementet e kolagjenit appeared first on Gazeta Si.

↗

Një histori e Alaskës, vendi ku vendoset e ardhmja e botës (në vitin 1867, sikundër dhe sot)

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Historia moderne e AlaskĂ«s, shtetit amerikan ku Donald Trump dhe Vladimir Putin do tĂ« takohen nĂ« gusht, duke vendosur potencialisht fatin e UkrainĂ«s, fillon nĂ« vitin 1741.

Atë vit, Vitus Bering, një eksplorues dhe kartograf rus i lindur në Danimarkë, lundroi nëpër ngushticën që do të mbante emrin e tij dhe pa malin Saint Elias (disa vite më vonë, italiani Alessandro Malaspina do të kalonte gjithashtu nga këtu, por kjo është një histori tjetër).

Kështu filloi pushtimi i Alaskës nga Perandoria Ruse, e cila do të mbante kontrollin e gadishullit për 84 vjet: nga viti 1784, kur u themelua vendbanimi i parë i përhershëm në Kodiak, deri në vitin 1867, kur u nënshkrua akti i shitjes Shteteve të Bashkuara.

Një shekull e gjysmë më vonë, një shkëmbim tjetër territoresh mund të ndodhte në Alaskë (vetë Trump e ka thënë këtë): dhe është këtu që ndoshta do të vendoset e ardhmja e luftës në Ukrainë, e vendosur midis një armëpushimi dhe përshkallëzimit ushtarak.

Pushtimi i Alaskës

Eksploratorët rusë që hynë në akullin e Alaskës në mesin e shekullit të 18-të e kuptuan shpejt se ajo ishte e banuar nga miliona kafshë ujore, kryesisht vidra dhe foka dhe se ky territor i ri mund të sillte mallra dhe para në atdhe.

KĂ«shtu, nĂ« vitin 1784, kompanitĂ« tregtare “Selikov” dhe “Golicov” themeluan bazĂ«n e tyre nĂ« Kodiak, e cila u bĂ« vendbanimi i parĂ« i pĂ«rhershĂ«m rus nĂ« Alaska.

Pesëmbëdhjetë vjet më vonë, në vitin 1799, u themelua Kompania Ruso-Amerikane, e autorizuar nga Cari Paul I për të tregtuar deri në paralelin e 52-të verior.

Megjithatë, kolonizimi i vërtetë nuk ndodhi kurrë. Për shkak të klimës së ashpër, popullsia ruse në Alaska nuk i kaloi kurrë 800, dhe eksploruesit rusë filluan të shikonin drejt jugut në kërkim të një klime më të favorshme. Ata arritën deri në Kaliforni, ku në fillim të shekullit të 19-të themeluan një vendbanim në Fort Ross.

Sa larg është Shën Petersburgu?

Faktorë të tjerë, përveç të ftohtit, e ndërlikuan marrëdhënien midis Alaskës dhe Perandorisë Cariste. Kodiak ishte shumë larg kryeqytetit të atëhershëm, Shën Petersburgut, dhe komunikimet ishin të vështira, kështu që shumë preferonin të zhvendoseshin atje për një kohë dhe pastaj të ktheheshin në shtëpi pasi të kishin fituar disa para.

Marrëdhëniet me vendasit nuk ishin kurrë të lehta, pavarësisht përpjekjeve të misionarëve ortodoksë për konvertim.

Dhe kështu në mesin e shekullit të 19-të, kur edhe kafshët me qime po bëheshin të rralla, ideja e heqjes dorë nga Alaska filloi të dilte në sipërfaqe.

Shtysa vendimtare ishte Lufta e Krimesë, e cila nga viti 1853 deri në vitin 1856 e vuri Perandorinë Ruse kundër një koalicioni të udhëhequr nga Britania.

Rusët ishin të tmerruar nga një sulm i mundshëm i Marinës Mbretërore në Alaska dhe kështu, pas konfliktit, Cari Aleksandër II arriti në përfundimin se territori duhej të lihej. Por kujt? Jo britanikëve


PĂ«r njĂ« grusht dollarë 

Në imagjinatën e shumë amerikanëve, Alaska përfaqësonte një tokë mundësish dhe pse jo, edhe ari. Nga ana tjetër, për Rusinë, Shtetet e Bashkuara ishin partneri ideal: si, sepse marrëdhëniet midis dy vendeve ishin të mira, ashtu edhe sepse shërbenin si kundërpeshë ndaj britanikëve në Amerikën e Veriut (Kanadaja ishte një koloni britanike).

Bisedimet me Perandorinë Ruse filluan nën drejtimin e presidentit Andrew Johnson, pasardhësin e Abraham Lincoln dhe u drejtuan nga Sekretari i Shtetit, William H. Seward.

Ato pĂ«rfunduan mĂ« 30 mars 1867, nĂ« Sitka, me nĂ«nshkrimin e “Blerjes sĂ« AlaskĂ«s”, kontrata qĂ« pĂ«rcaktonte blerjen e AlaskĂ«s nga Shtetet e Bashkuara pĂ«r 7.2 milionĂ« dollarĂ« (pak mĂ« shumĂ« se 4 dollarĂ« pĂ«r kilometĂ«r katror). Transferimi i sovranitetit u bĂ« zyrtarisht mĂ« 8 tetor, kur flamuri rus u ul dhe ai amerikan u ngrit nĂ« Sitka.

“Kopshti i Ariut Polar” i Johnson-it

NĂ« atĂ« kohĂ«, operacioni u prit me skepticizĂ«m nga shumica e publikut amerikan. Blerja filloi tĂ« quhej “MarrĂ«zia e Seward-it” dhe Alaska, si “Kopshti i Ariut Polar tĂ« Johnson-it”.

Klima ndryshoi rrënjësisht tre dekada më vonë, kur u zbuluan depozita ari në zonën e Nome dhe Alaska u pushtua nga kërkuesit.

Kur u gjet më shumë ar në Klondike aty pranë, në territorin kanadez, shumë kërkues (përfshirë shkrimtarin Jack London) filluan të lëviznin nga njëra anë në tjetrën, gjë që inkurajoi rritjen e vendbanimeve të para dhe ndërtimin e rrugëve.

NĂ« vitin 1884, Alaska u bĂ« njĂ« distrikt i Oregonit, pastaj njĂ« “territor i organizuar” nĂ« vitin 1912. MĂ« 7 korrik 1958, presidenti Eisenhower nĂ«nshkroi Aktin e ShtetĂ«sisĂ«, duke e bĂ«rĂ« AlaskĂ«n shtetin e 49-tĂ« tĂ« SHBA-ve. NĂ« vitin 1968, depozita mĂ« e madhe e naftĂ«s dhe gazit natyror nĂ« AmerikĂ«n e Veriut u zbulua nĂ« Alaska.

Pasojat e blerjes së Alaskës

MarrĂ«veshja e nĂ«nshkruar nĂ« vitin 1867 “pĂ«rdori” Ishujt Diomede, dy ishuj tĂ« vegjĂ«l nĂ« mes tĂ« NgushticĂ«s sĂ« Beringut, pĂ«r tĂ« vendosur kufirin midis RusisĂ« dhe Shteteve tĂ« Bashkuara dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye midis AzisĂ« dhe Amerikave.

Vija, thuhet nĂ« traktat, supozohej tĂ« ndante Diomeden e VogĂ«l dhe Diomeden e Madhe “nĂ« distancĂ« tĂ« barabartĂ«â€: njĂ«ri nĂ« Alaska, tjetri nĂ« Siberi.

Kufirit të parë, gjeografik, iu shtua një kufi kohor në vitin 1884, me gjurmimin e Vijës Ndërkombëtare të Datës që ndante Lindjen dhe Perëndimin e botës.

Vetëm 85 kilometra larg, më pak se katër kilometra nëse përfshihen Ishujt Diomede, Alaska dhe Siberia tani ishin të ndara deri në 21 orë kohë.

Me shpërthimin e Luftës së Ftohtë, ato kufij simbolikë u bënë një mur i pakalueshëm: nëse njëra ushtri do të kalonte vijën e kuqe në mes të Arktikut, konflikti do të kishte qenë i pashmangshëm.

“Perdja e Akullit” u shkri vetĂ«m mĂ« 7 gusht 1987, kur amerikania Lynne Cox notoi – me bekimin e Reaganit dhe Gorbaçovit – 3.8 kilometrat qĂ« ndanin Diomedin.

Sarah Palin dhe ish-Presidenti Medvedev

Pas rënies së Bashkimit Sovjetik, ideja e lashtë dhe interesante e një Ure në Ngushticën e Beringut, një lidhje ambicioze ndërkontinentale që ishte diskutuar që nga shekulli i 19-të, u rikthye në qendër të vëmendjes (me shumë mundësi nuk e pa dritën e ditës për shkak të çështjeve teknike, të lidhura me klimën dhe gjeopolitike).

Alaska u rikthye nĂ« qendĂ«r tĂ« vĂ«mendjes nĂ« vitin 2008, kur guvernatorja e shtetit dhe kandidatja pĂ«r zĂ«vendĂ«spresidente Sarah Palin, citoi frazĂ«n tashmĂ« tĂ« famshme: “RusĂ«t janĂ« fqinjĂ«t tanĂ«; nĂ« fakt mund ta shihni RusinĂ« nga kĂ«tu”.

FjalĂ«t e saj u morĂ«n dhe u bĂ«nĂ« njĂ« slogan (“UnĂ« mund ta shoh RusinĂ« nga shtĂ«pia ime!”). Por padyshim qĂ« kishte njĂ« grimcĂ« tĂ« vĂ«rtete: Alaska Ă«shtĂ« me tĂ« vĂ«rtetĂ« afĂ«r RusisĂ« dhe kĂ«saj – pĂ«rveç burimeve tĂ« saj natyrore – i detyrohet rĂ«ndĂ«sia e saj strategjike.

Shteti mĂ« verior nĂ« Shtetet e Bashkuara Ă«shtĂ« njĂ« matĂ«s i mirĂ« i marrĂ«dhĂ«nieve me RusinĂ«. Nuk Ă«shtĂ« rastĂ«si qĂ« nĂ« vitet e fundit, disa komentatorĂ« tĂ« MoskĂ«s kanĂ« argumentuar se Alaska duhet t’i kthehet RusisĂ«.

Dmitry Medvedev, si gjithmonĂ«, kontribuoi nĂ« hedhjen e benzinĂ«s nĂ« zjarr duke shkruar nĂ« Twitter: “Ne presim qĂ« [Alaska] tĂ« kthehet çdo ditĂ«â€.

Takimi midis Trump dhe Putin më 15 gusht, i cili mund të vulosë armëpushimin në Ukrainë ose të varrosë negociatat e paqes, do të mbahet në Anchorage.

Ky vendim sigurisht që ka vlerë simbolike, të paktën nga perspektiva e dy protagonistëve. Edhe një herë, si në vitin 1867, historia po vendoset në akullin e Arktikut.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Një histori e Alaskës, vendi ku vendoset e ardhmja e botës (në vitin 1867, sikundër dhe sot) appeared first on Gazeta Si.

↗

Trump letër Begajt: Pres të vazhdojmë punën tonë për një të ardhme më të sigurtë

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- Presidenti Bajram Begaj, mori njĂ« letĂ«r nga Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump.

Në mesazh Trump thekson angazhimin e tij për të vazhduar bashkëpunimin SHBA-Shqipëri. Letra e tij pason mesazhin që Begaj përcolli për 249 -vjetorin e Ditës së Pavarësisë së SHBA-ve.

“Duke mbrojtur sovranitetin, begatinĂ« dhe paqen pĂ«rmes forcĂ«s, sĂ« bashku ne mund tĂ« tĂ« arrijmĂ« tĂ« pamundurĂ«n.

Me kĂ«naqĂ«si pres tĂ« vazhdojmĂ« bashkĂ«punimin tonĂ« me qĂ«llim ndĂ«rtimin e njĂ« tĂ« ardhmeje mĂ« tĂ« sigurt, mĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme dhe me tĂ« suksesshme”– shkruan Trump.

The post Trump letër Begajt: Pres të vazhdojmë punën tonë për një të ardhme më të sigurtë appeared first on Gazeta Si.

↗

Studimi- Ozempic mund të shkaktojë dëmtime serioze në sy

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- Barna tĂ« tilla si Ozempic, kanĂ« ndryshuar mĂ«nyrĂ«n se si mjekĂ«t menaxhojnĂ« diabetin dhe obezitetin nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«n.

Të njohura kolektivisht si agonistë të GLP-1 , këto barna imitojnë hormonin GLP-1. Kjo kufizon si urinë ashtu edhe interesin për ushqim, duke i ndihmuar përdoruesit të humbin peshë dhe ndihmon në kontrollin e niveleve të sheqerit në gjak.

Por dy studime të reja të publikuara sot tregojnë se njerëzit që marrin këto barna mund të kenë një rrezik të vogël në rritje për sëmundje serioze të syve dhe humbje të shikimit.

ÇfarĂ« dĂ«mtimesh mund tĂ« ndodhin?

Neuropatia optike iskemike anteriore jo-arteritike, ose NAION, Ă«shtĂ« njĂ« gjendje e rrallĂ« por shkatĂ«rruese e syrit qĂ« ndodh kur rrjedhja e gjakut nĂ« nervin optik zvogĂ«lohet ose bllokohet papritur. Quhet edhe “goditje nĂ« sy”.

Shkaku i saktë i NAION mbetet i paqartë dhe nuk ka trajtime aktuale në dispozicion. Njerëzit me diabet janë në rrezik në rritje për të zhvilluar NAION.

Ndryshe nga sëmundjet e tjera të syrit që zhvillohen gradualisht, NAION shkakton një humbje të papritur dhe pa dhimbje të shikimit. Pacientët zakonisht e vënë re këtë gjendje kur zgjohen dhe zbulojnë se kanë humbur shikimin në njërin sy.

Shikimi tenton të përkeqësohet gjatë disa javësh dhe stabilizohet ngadalë. Rimëkëmbja e shikimit është e ndryshueshme, por rreth 70% e njerëzve nuk përjetojnë përmirësim në shikimin e tyre.

ÇfarĂ« kanĂ« treguar hulumtimet e mĂ«parshme?

Një studim i mëparshëm nga viti 2024 zbuloi se pjesëmarrësit të cilëve u përshkruhej semaglutidi për diabetin kishin katër herë më shumë gjasa të zhvillonin NAION. Për ata që e merrnin për humbje peshe, rreziku ishte pothuajse tetë herë më i lartë.

NĂ« qershor, Agjencia Evropiane e Barnave arriti nĂ« pĂ«rfundimin se NAION pĂ«rfaqĂ«sonte njĂ« efekt anĂ«sor “shumĂ« tĂ« rrallĂ«â€ tĂ« barnave semaglutide: njĂ« shans njĂ« nĂ« 10.000. PĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« pĂ«r rregullatorĂ«t e barnave, agjencia tani kĂ«rkon qĂ« etiketat e produkteve tĂ« pĂ«rfshijnĂ« NAION si njĂ« rrezik tĂ« dokumentuar.

Megjithatë, studimet e fundit sugjerojnë se rreziqet mund të jenë më të ulëta nga sa menduam fillimisht.

Përveç NAION, ka edhe prova që sugjerojnë se ilaçet GLP-1 mund të përkeqësojnë sëmundjen diabetike të syve, e njohur edhe si retinopati diabetike. Kjo ndodh kur nivelet e larta të sheqerit në gjak dëmtojnë enët e vogla të gjakut në retinë, gjë që mund të çojë në humbje të shikimit.

Mund të tingëllojë kundër intuitës, por uljet e shpejta të sheqerit në gjak mund të destabilizojnë gjithashtu enët e brishta të gjakut në retinë dhe të çojnë në gjakderdhje.

ÇfarĂ« thonĂ« studimet e reja?

Dy studime të publikuara rishtazi hetuan njerëz me diabet të tipit 2 që jetonin në Shtetet e Bashkuara për dy vjet. Studimet shqyrtuan të dhënat mjekësore të 159,000 deri në 185,000 njerëzve.

Një studim zbuloi se semaglutidi ose tirzepatidi shoqërohej me një rrezik më modest të zhvillimit të NAION nga sa mendohej më parë. Nga 159,000 njerëz me diabet të tipit 2 që po merrnin këto ilaçe, 35 persona (0.04%) zhvilluan NAION, krahasuar me 19 pacientë (0.02%) në grupin krahasues.

Studiuesit gjetĂ«n gjithashtu njĂ« rrezik nĂ« rritje tĂ« zhvillimit tĂ« “çrregullimeve tĂ« tjera tĂ« nervit optik”. MegjithatĂ«, Ă«shtĂ« e paqartĂ« se çfarĂ« lloj çrregullimesh tĂ« nervit optik pĂ«rfshin kjo, pasi kodet e kartelave mjekĂ«sore tĂ« pĂ«rdorura nuk e specifikuan.

Në kundërshtim me këtë, studimi i dytë nuk gjeti një rrezik në rritje të NAION tek ata që merrnin barna GLP-1.

Megjithatë, studiuesit gjetën një rritje të vogël në numrin e njerëzve që zhvillonin retinopati diabetike në ata që u ishin përshkruar ilaçet GLP-1.

Por në përgjithësi, pjesëmarrësit në ilaçet GLP-1 përjetuan më pak ndërlikime kërcënuese për shikimin që lidhen me retinopatinë diabetike dhe kërkuan trajtime më pak invazive të syve krahasuar me grupin që merrte ilaçe të tjera për diabetin.

Studime të mëtejshme janë ende të nevojshme për të kuptuar se si ilaçet GLP-1 mund të çojnë në ndërlikime në sy. Një provë klinike pesëvjeçare aktuale po studion efektet afatgjata të semaglutideve dhe sëmundjes diabetike të syve në 1.500 persona, gjë që duhet të na tregojë më shumë rreth rreziqeve okulare në të ardhmen.

ÇfarĂ« do tĂ« thotĂ« kjo pĂ«r njerĂ«zit qĂ« marrin ilaçe GLP-1?

NAION është një gjendje serioze. Por ne duhet të gjejmë një ekuilibër midis këtyre (dhe rreziqeve të tjera) dhe përfitimeve të ilaçeve GLP-1 në kujdesin për diabetin, trajtimin e obezitetit, uljen e rreziqeve të atakut në zemër dhe zgjatjen e jetës.

ÇelĂ«si qĂ«ndron nĂ« vendimmarrjen e informuar dhe identifikimin e niveleve tĂ« ndryshme tĂ« rrezikut.

NjerĂ«zit me faktorĂ« tĂ« shumtĂ« rreziku NAION – siç janĂ« apnea e gjumit, presioni i lartĂ« i gjakut dhe diabeti – duhet t’i nĂ«nshtrohen njĂ« shqyrtimi tĂ« kujdesshĂ«m me mjekun e tyre qĂ« i trajton pĂ«rpara se tĂ« fillojnĂ« kĂ«to ilaçe.

Edhe pse NAION mund të ndodhë pa paralajmërim, ekzaminimet e rregullta gjithëpërfshirëse të syve me optometrin ose oftalmologun tuaj shërbejnë ende për qëllime të rëndësishme. Ata mund të zbulojnë probleme të tjera të syve që lidhen me ilaçet, duke përfshirë përkeqësimin e retinopatisë diabetike, dhe mund të identifikojnë pacientët me koka nervore optike të mbingarkuara.

ËshtĂ« gjithashtu e rĂ«ndĂ«sishme t’u tregoni atyre nĂ«se po merrni ilaçe GLP-1 nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ata tĂ« mund tĂ« monitorojnĂ« nga afĂ«r shĂ«ndetin e syve tuaj.

Burimi: The conversation/PĂ«rshtati Gazeta Si

The post Studimi- Ozempic mund të shkaktojë dëmtime serioze në sy appeared first on Gazeta Si.

↗

Kolë Idromeno, themeluesi i pikturës realiste shqiptare që projektoi Shkodrën moderne


✇Gazeta Si
By: Liridon Mulaj

Nga Gazeta “SI”- KolĂ« Idromeno  lindi si sot 165 vjet mĂ« parĂ«, me 15 gusht 1860. Ai Ă«shtĂ« njĂ« nga figurat mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« historisĂ« sĂ« artit shqiptar dhe konsiderohet themeluesi i pikturĂ«s realiste nĂ« ShqipĂ«ri. Idromeno ishte njĂ« artist poliedrik: piktor, arkitekt, urbanist, fotograf, skenograf, siparist, muzikant e kompozitor. Lindi nĂ« ShkodĂ«r nga njĂ« familje me origjinĂ« çame nga Parga, e cila ishte vendosur atje pas njĂ« periudhe nĂ« Korfuz. NĂ« moshĂ« tĂ« vogĂ«l, u ndikua nga puna e tĂ« atit si projektues dhe nga mjedisi kulturor i qytetit. MĂ«simet e para nĂ« art i mori nĂ« studion e fotografit tĂ« njohur PjetĂ«r Marubi, duke hyrĂ« herĂ«t nĂ« kontakt me fotografinĂ«, mediumin mĂ« tĂ« ri tĂ« kohĂ«s.

NĂ« moshĂ«n 15–16 vjeçare (1875) shkoi nĂ« Venecia ku studioi njĂ« periudhĂ« tĂ« shkurtĂ«r nĂ« AkademinĂ« e Arteve tĂ« Bukura dhe nĂ« studion e njĂ« artisti vendas, duke u njohur me traditĂ«n e rilindĂ«sve italianĂ«. Pas kthimit nĂ« ShkodĂ«r (1878), Idromeno filloi tĂ« punonte nĂ« disa fusha njĂ«herĂ«sh: pikturĂ«, fotografi, arkitekturĂ« e urbanistikĂ«.

NĂ« fushĂ«n e projektimit, ai dha njĂ« kontribut tĂ« madh nĂ« modernizimin e ShkodrĂ«s, duke ndĂ«rtuar dhe projektuar ndĂ«rtesa tĂ« rĂ«ndĂ«sishme si “Kafja e Madhe”, “Pjaca”, Xhamia e re e ParrucĂ«s, shtĂ«pi banimi, rrugĂ« dhe hapĂ«sira publike. Stili i tij arkitektonik solli elementĂ« perĂ«ndimorĂ« qĂ« kontrastonin me ndikimet orientale tĂ« shekujve tĂ« kaluar, duke i dhĂ«nĂ« qytetit njĂ« pamje europiane qĂ« tĂ« huajt e vĂ«renin menjĂ«herĂ«.

Në fushën e fotografisë, ai krijoi një fond të pasur prej mbi 1,300 negativësh në xham, ku dokumentoi jetën e Shkodrës dhe portrete të shumta. Puna e tij fotografike tregonte jo vetëm aftësi teknike, por edhe një sy të mprehtë artistik. Në vitin 1919, Idromeno u bë i pari që solli shfaqjet kinematografike në Shqipëri, duke e zgjeruar ndikimin e tij edhe në këtë art të ri.

Si piktor, Idromeno Ă«shtĂ« autor i veprave tĂ« shumta qĂ« pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« kulmin e realizmit shqiptar. NĂ« vitin 1883, ai realizoi “Motra Tone”, njĂ« portret i motrĂ«s sĂ« tij qĂ« konsiderohet “Monaliza” e artit shqiptar dhe e para pikturĂ« madhore realiste e vendit. GjatĂ« karrierĂ«s, ai krijoi edhe vepra tĂ« tilla si “Dasma shkodrane” (1924), “Dy rrugĂ«t”, “Bardhaj”, “Lugu i kaçakĂ«ve”, “Zezaku i Beldijes” (1924–1937), “Autoportreti”, “Portreti i njĂ« fshatari” dhe “Plaku i PostribĂ«s”, duke trajtuar tema qĂ« varionin nga portreti intim, peizazhi, skena tĂ« jetĂ«s qytetare e rurale, deri te subjektet historike dhe patriotike si “12 luftĂ«tarĂ«t e PargĂ«s nĂ« lundĂ«r”.

Stili i Idromenos ndërthurte realizmin me elementë impresionistë, duke përdorur penelata të lira, harmoni koloristike dhe ndjeshmëri të madhe ndaj dritës e hijes. Portretet e tij dallohen për natyrshmëri, butësi dhe spontanitet, larg pozimeve të sforcuara. Ai dinte të përqendronte dritën në figurë dhe të krijonte kalime delikate nga drita në hije, duke i dhënë portretit jetë dhe karakter.

Idromeno ishte gjithashtu njĂ« figurĂ« e angazhuar patriotike. NĂ« vitin 1878 u bashkua me Lidhjen e Prizrenit pĂ«r tĂ« kundĂ«rshtuar copĂ«timin e ShqipĂ«risĂ« dhe dhĂ«nien e ÇamĂ«risĂ« GreqisĂ«. Kontributi i tij nĂ« Rilindjen KombĂ«tare nuk kufizohej vetĂ«m nĂ« art, por shtrihej edhe nĂ« mbĂ«shtetjen e çështjes kombĂ«tare. Vepra e tij artistike u prezantua nĂ« ekspozita tĂ« rĂ«ndĂ«sishme brenda dhe jashtĂ« vendit: Budapest (1898), RomĂ« (1925, 1936), Bari (1931), Nju Jork (1939) dhe nĂ« ekspozitĂ«n e parĂ« kombĂ«tare nĂ« TiranĂ« (1931).

Kafja e madhe në Shkodër, projektuar nga Kolë Idromeno

KolĂ« Idromeno mbetet njĂ« nga artistĂ«t mĂ« kompleks dhe tĂ« plotĂ«, nĂ« historinĂ« e artit shqiptar, duke kontribuar nĂ« pikturĂ«, arkitekturĂ«, urbanistikĂ«, fotografi dhe muzikĂ«. TrashĂ«gimia e tij artistike dhe qytetare Ă«shtĂ« e dukshme edhe sot nĂ« ShkodĂ«r, ndĂ«rsa veprat e tij tĂ« famshme si “Motra Tone”, “Dasma shkodrane”, “Dy rrugĂ«t”, “Shkrepi i Ulqinit” dhe “Plaku i PostribĂ«s” janĂ« “gurĂ« tĂ« çmuar” tĂ« pikturĂ«s shqiptare tĂ« traditĂ«s. Ai la pas njĂ« stil unik qĂ« kombinoi realizmin humanist me lirshmĂ«rinĂ« impresioniste, duke u bĂ«rĂ« njĂ« figurĂ« e pavdekshme e kulturĂ«s shqiptare.

The post Kolë Idromeno, themeluesi i pikturës realiste shqiptare që projektoi Shkodrën moderne
 appeared first on Gazeta Si.

↗

Ky brezi ri po harrohet

✇Gazeta Si
By: Gazeta Si

NĂ« ShqipĂ«ri, rreth 1 nĂ« 4 tĂ« rinj tĂ« moshĂ«s 15-29 vjeç nuk janĂ« as nĂ« shkollĂ«, as nĂ« punĂ«. NĂ« TiranĂ«, shifra rritet nĂ« 27%, duke e bĂ«rĂ« kryeqytetin epiqendrĂ«n e kĂ«tij fenomeni alarmues. Ky grup, i njohur si NEET (Not in Employment, Education or Training), pĂ«rfaqĂ«son njĂ« brez qĂ« po mbetet pas – i harruar nga tregu i punĂ«s, sistemi arsimor dhe politikat publike.

Shumica janĂ« nĂ« kĂ«rkim pune, por pa sukses. TĂ« tjerĂ« kanĂ« vetĂ«m arsim bazĂ«, ose janĂ« detyruar tĂ« heqin dorĂ« pĂ«r arsye familjare – veçanĂ«risht gratĂ« e reja. Ka edhe nga ata qĂ« janĂ« tĂ« papunĂ« prej mĂ« shumĂ« se njĂ« viti, tĂ« izoluar nga rrjetet sociale dhe pa mbĂ«shtetje pĂ«r tĂ« rifilluar.

Një problem me rrënjë të thella

PĂ«rmasat e kĂ«tij fenomeni nuk mund tĂ« shpjegohen vetĂ«m me mungesĂ«n e vendeve tĂ« punĂ«s. Analizat tregojnĂ« se rreth 13% e tĂ« rinjve NEET janĂ« nĂ« kĂ«rkim aktiv tĂ« punĂ«s, por pa sukses. NjĂ« 14% tjetĂ«r janĂ« inaktivĂ« – tĂ« shkĂ«putur plotĂ«sisht nga tregu i punĂ«s dhe nga arsimi, shpesh tĂ« zhgĂ«njyer ose tĂ« dorĂ«zuar pĂ«rballĂ« mungesĂ«s sĂ« shpresĂ«s.

Situata bëhet më e rëndë kur shohim se 35% e të rinjve NEET në Tiranë kanë vetëm arsim bazë, duke i vënë ata në një pozitë edhe më të pafavorshme përballë një tregu pune gjithnjë e më kërkues. Si mund të pretendojmë zhvillim, kur arsimi dhe formimi profesional mbeten kaq të shkëputur nga realiteti ekonomik?

ÇfarĂ« mund tĂ« ndodh ?

Pasojat nuk janĂ« vetĂ«m individuale – janĂ« kombĂ«tare. Humbja e kapitalit njerĂ«zor, rritja e varfĂ«risĂ«, emigrimi masiv, zhgĂ«njimi shoqĂ«ror dhe rritja e pabarazisĂ« janĂ« vetĂ«m disa nga efektet qĂ« po ndjehen dhe do thellohen nĂ«se nuk merren masa urgjente.

Ky nuk është vetëm një problem social, por një krizë zhvillimi.

Ky është brezi që nuk duhet të harrohet.

NĂ« vend qĂ« tĂ« jetĂ« barrĂ«, rinia mund tĂ« jetĂ« forcĂ«. Por kjo kĂ«rkon investim tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m nĂ« arsim, trajnime praktike, mundĂ«si punĂ«simi dhe mbĂ«shtetje sociale – jo nesĂ«r, por sot.

The post Ky brezi ri po harrohet appeared first on Gazeta Si.

↗

Dhunohet me sende të forta futbollisti egjiptian i Skënderbeut, 2 të arrestuar në Korçë

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Futbollisti egjiptian i skuadrĂ«s sĂ« SkĂ«nderbeut nĂ« Korçë, Saleh Salem, Ă«shtĂ« dhunuar me sende tĂ« forta nga disa persona pas njĂ« sherri mes tyre.

Sipas policisë, 26-vjeçari, i cili pësoi lëndime si pasojë e goditjeve dhe u dërgua në spital për të marrë mjekim, ku ndodhet në gjendje të mirë.

Policia e Korçës, menjëherë pas ngjarjes, arrestoi 2 persona dhe 4 të tjerë po i heton në gjendje të lirë.

Kështu, në pranga kanë rënë Vangjel Jovani dhe Thanas Veshi të dy 24 vjeç dhe banues në fshatin Polenë të akuzuar për plagosje të rëndë me dashje.

Ndërsa të proceduarit në gjendje të lirë janë Th.V. 32 vjeç, A.Xh. 23 vjeç, e J.O. 24 vjeç si të përfshirë në sherr, ndërsa i katërti Dh.M. 25 vjeç i akuzuar për moskallëzim krimi pasi kishte dijeni për sherrin mes të rinjve dhe nuk ka treguar.

Policia thotë se ngjarja ka ndodhur pas një sherri mes palëve, por sipas burimeve në rrugtë jo zyrtare, rreth 2 muaj më parë, në qershor, futbollisti i dhunuar dyshohet se kishte kanosur me thikë një prej personave të arrestuar sot, Vangjel Jovanin.

The post Dhunohet me sende të forta futbollisti egjiptian i Skënderbeut, 2 të arrestuar në Korçë appeared first on Gazeta Si.

↗

‘KĂ«rko çfarĂ« s’tĂ« takon dhe kĂ«rcĂ«no me luftĂ«â€, si ka negociuar Rusia sipas doktrinĂ«s Gromyko

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – PĂ«r tĂ« kuptuar mĂ«nyrĂ«n se si negocion Putini, duhet tĂ« kthehemi te Andrei Gromyko, legjendari “Z. Nyet” (qĂ« do tĂ« thotĂ« “Zoti Jo”), i cili drejtoi diplomacinĂ« sovjetike nga viti 1957, deri mĂ« 1985-Ă«n, duke shĂ«rbyer nĂ«n pesĂ« SekretarĂ« tĂ« PĂ«rgjithshĂ«m tĂ« PKBS-sĂ«: Hrushov, Brezhnjev, Andropov, Çernenko dhe Gorbaçov, i cili e shkarkoi atĂ«.

MĂ«suesi i tij ishte Vyacheslav Molotov, ministri i JashtĂ«m i Stalinit, i njohur mĂ« shumĂ« si “çekiçi” pĂ«r aftĂ«sinĂ« qĂ« kishte pĂ«r tĂ« pĂ«rsĂ«ritur tĂ« njĂ«jtĂ«n gjĂ« pa pushim, pavarĂ«sisht kundĂ«rshtimeve tĂ« bashkĂ«biseduesve.

Molotovi hyri në histori për marrëveshjen famëkeqe të firmosur në vitin 1939 me homologun nazist Von Ribbentrop, përmes së cilës Stalini dhe Hitleri u dakordësuan për ndarjen e ardhshme të Polonisë.

Por, siç e pranoi edhe ish-Sekeratari amerikan i Shtetit, Henry Kissinger, Gromyko e tejkaloi atë për nga aftësia dhe këmbëngulja. 

“TĂ« negocioje me tĂ« pa njohur çdo detaj tĂ« dosjes, ishte njĂ«soj si tĂ« bĂ«je vetĂ«vrasje”, tha Sekretari amerikan i Shtetit nĂ« atĂ« kohĂ«.

Mjeshtër i fshehjes dhe dredhisë, në një moment të rrallë sinqeriteti, Gromyko i përmblodhi kështu parimet bazë të taktikës së tij negociuese, sipas shënimeve të njërit prej bashkëpunëtorëve të tij, Oleg Grinevski.

“Para sĂ« gjithash, kĂ«rko maksimumin, mos ki turp ta teprosh. KĂ«rko edhe gjĂ«rat qĂ« nuk tĂ« kanĂ« takuar kurrĂ«. SĂ« dyti, paraqit ultimatume. KĂ«rcĂ«no me luftĂ«, mos i kurse kĂ«rcĂ«nimet, pastaj propozo negociata tĂ« pĂ«rshtatura me situatĂ«n. GjithmonĂ« do tĂ« jetĂ« dikush nĂ« PerĂ«ndim, qĂ« do tĂ« bjerĂ« nĂ« grep. SĂ« treti, sapo tĂ« nisin negociatat, mos lĂ«sho asnjĂ« milimetĂ«r. BashkĂ«biseduesit pĂ«rfundimisht do tĂ« tĂ« japin njĂ« pjesĂ« tĂ« asaj qĂ« ke kĂ«rkuar. Por edhe atĂ«herĂ«, mos firmos: shty mĂ« tej pĂ«r tĂ« marrĂ« mĂ« shumĂ« dhe ata do tĂ« pranojnĂ«. Kur tĂ« kesh marrĂ« gjysmĂ«n ose dy tĂ« tretat e asaj qĂ« nuk tĂ« takonte, atĂ«herĂ« mund ta konsiderosh veten diplomat”.

MarrĂ« nga: “Corriere della Sera”

The post ‘KĂ«rko çfarĂ« s’tĂ« takon dhe kĂ«rcĂ«no me luftĂ«â€, si ka negociuar Rusia sipas doktrinĂ«s Gromyko appeared first on Gazeta Si.

❌