❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

DW: “LuftĂ«â€ deklaratash nĂ« BE mbi forcĂ«n paqeruajtĂ«se nĂ« UkrainĂ«

✇Gazeta Fjala
By: el da

Ndërsa mbetet e paqartë nëse do të ketë përparim drejt paqes në Ukrainë, çështja e garancive të sigurisë dhe vendosja e trupave po e shqetëson Evropën.

“Disa kanĂ« thĂ«nĂ« se edhe njĂ« herĂ« evropianĂ«t ‘e kanĂ« vĂ«nĂ« qerren para kalit’.” NdĂ«rsa ata vetĂ« nuk duket se besojnĂ« shumĂ« nĂ« perspektivĂ«n e njĂ« paqeje tĂ« shpejtĂ« nĂ« UkrainĂ«, pĂ«r shkak tĂ« ngurrimit tĂ« Putinit, ata megjithatĂ« janĂ« hedhur nĂ« thellĂ«sitĂ« e diskutimit rreth garancive tĂ« sigurisĂ« dhe dĂ«rgimit tĂ« njĂ« force paqeruajtĂ«se nĂ« vendin e goditur.

Kjo do tĂ« ndodhĂ« pasi armĂ«t tĂ« heshtin, por kjo nuk i ka penguar pĂ«rleshjet verbale tĂ« fillojnĂ« tashmĂ«. Si brenda vendeve qĂ« kanĂ« shprehur qĂ«llimin e tyre pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur projektin, ashtu edhe midis atyre qĂ« janĂ« “tĂ« gatshĂ«m” dhe atyre qĂ« nuk janĂ« brenda BE-sĂ«.

Shembulli mĂ« i fundit, dhe sigurisht mĂ« ekstremi, Ă«shtĂ« konflikti midis FrancĂ«s dhe ItalisĂ«, me “heroin” qendror qĂ« Ă«shtĂ« ZĂ«vendĂ«skryeministri i qeverisĂ« italiane dhe Ministri i InfrastrukturĂ«s, Matteo Salvini i Lidhjes. Duke folur nĂ« njĂ« aktivitet nĂ« Milano, ai iu drejtua Presidentit francez Emmanuel Macron me frazĂ«n “vish pĂ«rkrenaren, jelekun, pushkĂ«n dhe shko nĂ« UkrainĂ«â€. Meloni vlerĂ«soi edhe njĂ« herĂ« Donald Trump pĂ«r pĂ«rpjekjet e tij pĂ«r paqe dhe komentoi me pĂ«rçmim mbi “ushtritĂ« evropiane, riarmatim evropian, borxhet e pĂ«rbashkĂ«ta evropiane pĂ«r blerjen e raketave”.

Rezultati ishte një incident diplomatik, me Ministrinë e Jashtme Franceze që thirri ambasadorin italian në Paris për shpjegime. Salvini në të kaluarën e ka tallur ose edhe e ka kritikuar me fjalë të ashpra dëshirën e deklaruar të francezit për të dërguar trupa në Ukrainë.

Kryeministrja Giorgia Meloni mund tĂ« mos pĂ«rdorĂ« tone tĂ« tilla, ajo mund tĂ« ketĂ« udhĂ«tuar me Macronin dhe evropianĂ«t e tjerĂ« nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« tĂ« hĂ«nĂ«n e kaluar, por edhe ajo Ă«shtĂ« kategorikisht kundĂ«r dĂ«rgimit tĂ« ushtarĂ«ve nĂ« tokĂ«n ukrainase. Ajo madje Ă«shtĂ« pyetur publikisht se çfarĂ« do tĂ« ndodhte nĂ«se njĂ« raketĂ« ruse do tĂ« godiste ushtarĂ«t italianĂ« dhe nĂ«se kjo do tĂ« sillte angazhim tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« ushtarak me MoskĂ«n. Italia, sĂ« bashku me SpanjĂ«n, “udhĂ«heqin” kĂ«shtu grupin e vendeve qĂ« nuk e shohin me sy tĂ« mirĂ« tĂ« gjithĂ« idenĂ« qĂ« e ka ndarĂ« EvropĂ«n nĂ« dysh.

NjĂ« “jo” e qartĂ« nga polakĂ«t

Sigurisht, nuk janĂ« vetĂ«m “jugorĂ«t” qĂ« kanĂ« rezerva tĂ« tilla. VetĂ«m dje, njĂ« sondazh nga Polonia tregoi se 61.1% e qytetarĂ«ve janĂ« kundĂ«r dĂ«rgimit tĂ« trupave nĂ« vendin e tyre fqinj. VetĂ«m 17.3% pajtohen me njĂ« opsion tĂ« tillĂ«. PjesĂ«marrja ushtarake e PolonisĂ« Ă«shtĂ« pĂ«rjashtuar si nga kryeministri i qendrĂ«s sĂ« djathtĂ« Tusk ashtu edhe nga presidenti nacionalist Nawrotski, tĂ« cilĂ«t pĂ«rndryshe nuk pajtohen pĂ«r shumĂ« gjĂ«ra. Kjo ishte arsyeja pse Polonia, ndryshe nga Finlanda, nuk u pĂ«rfaqĂ«sua nĂ« takimin nĂ« Uashington nga asnjĂ«ri prej tyre, megjithĂ«se tĂ« dy do ta kishin dĂ«shiruar.

NĂ« thelb, shumica e 27 vendeve nuk kanĂ« ndonjĂ« dĂ«shirĂ« tĂ« veçantĂ« pĂ«r t’u pĂ«rfshirĂ« ushtarakisht nĂ« UkrainĂ«, edhe kur armĂ«t tĂ« jenĂ« heshtur. PĂ«rjashtim bĂ«jnĂ« vendet baltike, tĂ« cilat janĂ« tĂ« vogla nĂ« madhĂ«si dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye nĂ« numĂ«r ushtarĂ«sh, dhe tĂ« cilat vetĂ« ndihen tĂ« kĂ«rcĂ«nuara nga Rusia pĂ«r tĂ« dĂ«rguar forca tĂ« mĂ«dha jashtĂ« vendit.

Estonezët, për shembull, folën për dërgimin e afërsisht 1,000 njerëzve, kur llogaritjet për totalin e një force të tillë flasin për 150,000 personel.

Gjithçka tregon se barrën kryesore të një operacioni të tillë do ta mbajnë francezët dhe britanikët, ndërsa gjermanët duken të disponueshëm, por edhe ata do të duhet të mbulojnë së pari mangësitë e ushtrisë së tyre në aspektin e fuqisë punëtore.

MegjithatĂ«, edhe nĂ« Gjermani, diskutimi pĂ«rkatĂ«s Ă«shtĂ« pĂ«rçarĂ«s dhe shpesh jashtĂ«zakonisht i tensionuar. Sigurisht, nĂ«se formohet njĂ« forcĂ« e tillĂ«, “flamuri” nĂ«n tĂ« cilin do tĂ« zhvillohet njĂ« mision i tillĂ«, si dhe mandati i saj, do tĂ« luajnĂ« njĂ« rol nĂ« vendimin pĂ«rfundimtar. PĂ«r momentin, grindjet kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me njĂ« skenar virtual./kb

↗

Vështirësohet pleqërimi, rritet hendeku mes pensionit mesatar dhe pagës mesatare

✇Gazeta Fjala
By: el da

Rritja e kostove të jetesës vit pas viti nga shtrenjtimi i çmimeve ka gjasa të dëmtojnë më shumë pensionistët, pasi diferenca ndërmjet pensionit mesatar dhe pagës mesatare po rritet shumë shpejt.

Fuqia blerëse për pjesën tjetër të popullatës mbahet disi në kontroll nga rritja e pagave, ndërsa për pensionet mbrojtja është e papërfillshme.

Të dhënat e fundit zyrtare tregojnë një rënie të vazhdueshme të shkallës së zëvendësimit të pensioneve të pleqërisë si në zonat urbanë ashtu edhe për ata ruralë.

Shkalla e zëvendësimit matet si raporti midis pensionit mesatar dhe të ardhurave mesatare.

Në vitin 2020, shkalla e zëvendësimit për pensionet urbane të pleqërisë ishte 37.6%, por kjo ka rënë ndjeshëm në 31.2% në vitin 2024, një rënie prej 6.4 pikë përqindje në pesë vjet.

Kjo do të thotë se pensionistët në qytete marrin gjithnjë e më pak për të kompensuar të ardhurat që kishin gjatë periudhës aktive të punës.

E njëjta tendencë vërehet edhe në zonat rurale, ku shkalla e zëvendësimit ka rënë nga 35.7% në vitin 2020 në 29.7% në vitin 2024. Në vitin 2023 dhe 2024, për herë të parë, kjo shkallë ra nën nivelin 30%.

Në vitin 2024 paga mesatare mujore bruto shënoi 79,500 lekë me rritje 47% nga viti 2020. Ndërsa pensioni mesatar urban në vitin 2024 ishte 19,609 lekë me rritje 24% nga viti 2020.

Kjo prirje është veçanërisht shqetësuese në kushtet e plakjes së popullsisë dhe uljes së kontributeve në sistemin e sigurimeve shoqërore.

Një shkallë më e ulët zëvendësimi nënkupton që të moshuarit po përballen me sfida të mëdha për të ruajtur standardin e jetesës pas daljes në pension.

Rënia e shkallës së zëvendësimit është një tregues i dobësimit të rolit mbrojtës të sistemit publik të pensioneve.

Në mungesë të reformave të qëndrueshme, pensionet nuk po arrijnë të ruajnë një lidhje të mjaftueshme me të ardhurat reale dhe inflacionin, duke i lënë pensionistët gjithnjë e më të pambrojtur financiarisht.

Rënia e shkallës së zëvendësimit të pensioneve ka pasoja të drejtpërdrejta dhe të ndjeshme mbi cilësinë e jetës së pensionistëve, të cilat prekin aspektet ekonomike, sociale dhe shëndetësore.

Diferenca ndërmjet pagës mesatare dhe pensionit mesatar nuk është thjesht çështje financiare, por një problem social me pasoja të gjera për mirëqenien e të moshuarve dhe kohezionin e shoqërisë.

Ruajtja e një standardi të pranueshëm jetese për pensionistët është treguesi më i qartë i zhvillimit dhe drejtësisë sociale në një vend./ Monitor/kb

↗

Tharja e syve nga telefoni, kujdesi që duhet të tregoni

✇Gazeta Fjala
By: el da

Tharja e syrit është një problem shëndetësor që prek shumë njerëz në botë. Ai shkaktohet në mungesë të lotëve të mjaftueshëm që lubrifikojnë syrin.

Një nga arsyet kryesore që shkakton tharjen e syve është përdorimi i tepërt i telefonave celularë por edhe kompjuterave.

Tharja e syrit është shumë e parehatshme sepse shoqërohet me djegie.

Syri ka tendencën të thahet në situate të caktuara ku përfshihen: udhëtimi me avion, ajri i kondicionuar, ngarja e biçikletës ose qëndrimi para kompjuterit.

Simptomat e tharjes së syrit

Shenjat dhe simptomat e tharjes së syrit janë si më poshtë:

Kruarje dhe djegie e syrit,

Sklepa në sy,

Ndjeshmëri ndaj dritës,

Ndjesia e të paturit një lëndë të huaj në sy,

Lëngëzim të syve,

Lodhje të syrit dhe mjegullim të shikimit.

Kurat më të mira natyrale kundër tharjes së syrit

Ekspertët e AgroWeb.org sugjerojnë që njerëzit duhet të pasurojnë regjimin e tyre ushqimor me produkte që janë të pasura me acide yndyrore.

Acidet omega-3 nxisin prodhimin e lotëve.

Përpos ushqimeve, ekspertët rekomandojnë edhe disa produkte që mund të aplikohen së jashtmi.

Vaji i arrës së kokosit

Ky vaj Lufton inflamacionin dhe ka efekt zbutës.

Merrni dy-tre pika nga ky vaj dhe fërkoni zonën rreth syve për dy ose tre minuta.

Prisni deri sa lëkura ta përthithë plotësisht dhe përsëriteni sërish.

Kastraveci

Për shmangien e kruarjeve dhe skuqjes së syrit, ekspertët e AgroWeb.org këshillojnë që të mbani feta kastraveci mbi sy për rreth pesëmbëdhjetë minuta.

Kastraveci është një burim shumë i mirë i vitaminës A që luan rol ushqyes për sytë.

Kosi

Kosi përmban vitaminat D, B dhe A.

Ekspertët e AgroWeb.org këshillojnë ngrënien e kosit rregullisht dhe mundësisht çdo ditë.

Ngrënia e kosit do ju ndihmojë kundër kruarjeve por do të ofrojë ushqyesit e duhur për shëndetin e syve.

Kompresa me ujë të ngrohtë

Ekspertët e AgroWeb.org këshillojnë gjithashtu që të mbani kompresa të ngrohta mbi sy për rreth 7 deri në 8 minuta.

Ngrohtësia do të stimulojë qarkullimin e gjakut rreth syve dhe do të nxisë lubrifikimin e tyre./kb

↗

“Dragoi blu” sa gishti i dorĂ«s mbyll disa plazhe nĂ« SpanjĂ«

✇Gazeta Fjala
By: el da

Një krijesë jo më e madhe se gishti i vogël i dorës ka mbyllur përkohësisht disa plazhe në Spanjë për shkak të rrezikshmërisë së saj.

BĂ«het fjalĂ« pĂ«r “dragoin blu”,  njĂ« molusk i vogĂ«l, me ngjyrĂ« blu-metalik dhe pamje jashtĂ«tokĂ«sore, qĂ« zakonisht gjendet nĂ« ujĂ«rat e Oqeanit Atlantik.

Së fundmi, dy ekzemplarë të kësaj krijese u panë duke notuar pranë bregut në Guardamar del Segura, në provincën e Alicante-s, përgjatë Costa Blanca-s. Menjëherë pas kësaj, autoritetet vendore vendosën të ndalonin larjen në det dhe të mbyllnin përkohësisht plazhet, duke ngritur alarmin e kuq për pushuesit.
Edhe pse i vogĂ«l nĂ« pĂ«rmasa, dragoi blu Ă«shtĂ« shumĂ« i rrezikshĂ«m. Ai ushqehet me organizma detarĂ« helmues, siç Ă«shtĂ« “karavela portugeze”, dhe ruan nĂ« trupin e tij helmet e tyre. KĂ«shtu, nĂ« rast kontakti me njeriun, ai mund tĂ« shkaktojĂ« djegie tĂ« forta nĂ« lĂ«kurĂ«, tĂ« vjella, nauze dhe nĂ« raste tĂ« rralla, edhe reagime serioze alergjike./kb

↗

24 gusht 1954: GetĂșlio Vargas kryen vetĂ«vrasje nĂ« pallatin presidencial tĂ« Brazilit

✇Gazeta Fjala
By: Leonard Veizi

MĂ« 24 gusht 1954, presidenti i Brazilit GetĂșlio Vargas, njĂ« nga figurat mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme politike nĂ« historinĂ« braziliane, kryen vetĂ«vrasje nĂ« pallatin presidencial Catete nĂ« Rio de Janeiro. Vdekja e tij ishte kulmi i njĂ« krize politike tĂ« thellĂ« qĂ« kishte pĂ«rfshirĂ« vendin, dhe pasojat e saj ndihen nĂ« jetĂ«n politike tĂ« Brazilit edhe sot.

Kush ishte GetĂșlio Vargas?

GetĂșlio Vargas ishte njĂ« udhĂ«heqĂ«s karizmatik dhe populist, i cili ka luajtur njĂ« rol qendror nĂ« politikĂ«n braziliane pĂ«r mĂ« shumĂ« se dy dekada. Ai:

Erdhën në pushtet për herë të parë në vitin 1930, pas një grushti shteti që përmbysi qeverinë federale.

Shërbeu si udhëheqës autoritar nga 1930 deri në 1945, duke shpallur regjimin diktatorial të quajtur Estado Novo.

U detyrua të jepte dorëheqjen në vitin 1945, por u rikthye si president i zgjedhur me votë popullore në vitin 1951.

Vargas ishte i njohur për politikat e tij pro punëtorëve, reformat sociale dhe nacionalizmin ekonomik, si dhe për krijimin e kompanisë shtetërore të naftës Petrobras, qëndrim ky që e vuri shpesh në konflikt me interesat elitare dhe ato ndërkombëtare.

Kriza politike dhe presioni për dorëheqje

Në vitin 1954, qeveria e Vargas po përballej me një krizë politike të thellë:

Ekonomia braziliane po vuante nga inflacioni dhe pakënaqësia publike.

Ishte nën presion të fortë nga ushtria dhe mediat, të cilat e akuzonin për korrupsion dhe përfshirje në atentate politike.

Kriza u intensifikua kur një atentat ndaj gazetarit Carlos Lacerda, kritik i fortë i Vargasit, vrau oficerin e sigurisë së tij. U zbuluan lidhje të dyshimta mes atentatorëve dhe rrethit të brendshëm të presidentit, gjë që shkaktoi tronditje të madhe.

NĂ«n presion tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« dorĂ«heqjen – sidomos nga ushtria – Vargas zgjodhi njĂ« rrugĂ« tjetĂ«r.

Vetëvrasja dhe pasojat e saj

MĂ«ngjesin e 24 gushtit 1954, GetĂșlio Vargas u qĂ«llua me armĂ« nĂ« zemĂ«r nĂ« dhomĂ«n e gjumit tĂ« tij nĂ« Pallatin Catete. Trupin e gjeti djali i tij, i cili njoftoi menjĂ«herĂ« familjen dhe zyrtarĂ«t.

Rreth dy orë më vonë, një letër vetëvrasjeje u gjet dhe u lexua në radion kombëtare. Ajo përfundonte me fjalët:

“UnĂ« largohem nga jeta pĂ«r tĂ« hyrĂ« nĂ« histori.”

Letra u bë një manifest emocional, duke e paraqitur vetëvrasjen si një akt sakrifice për popullin brazilian kundër forcave që kërkonin rrëzimin e tij.

Reagimi kombëtar dhe pasardhja

Vdekja e Vargas shkaktoi tronditje dhe revoltë në mbarë Brazilin. Mijëra njerëz dolën në rrugë, duke qarë, protestuar dhe duke i bërë homazhe.

Familja Vargas refuzoi një funeral shtetëror, si një shenjë proteste ndaj mënyrës se si ai ishte shtyrë drejt vetëvrasjes.

Presidenti i ri, João Café Filho, shpalli ditë zie zyrtare kombëtare dhe kërkoi qetësi kombëtare.

Trashëgimia politike

GetĂșlio Vargas mbetet njĂ« nga figurat mĂ« tĂ« ndĂ«rlikuara nĂ« historinĂ« politike tĂ« Brazilit:

PĂ«rkrahĂ«sit e tij e kujtojnĂ« si “babai i tĂ« varfĂ«rve”, mbrojtĂ«s i punĂ«torĂ«ve dhe arkitekt i shtetit modern brazilian.

Kundërshtarët e tij e kritikojnë për tendencat autoritare dhe mungesën e llogaridhënies.

Vetëvrasja e tij jo vetëm që ndali përkohësisht krizën politike, por edhe e forcoi imazhin e tij historik si një martir i popullit, duke ndikuar në drejtimin që mori politika braziliane për dekada më pas.

PĂ«rgatiti: L.Veizi

↗

Situata e zjarreve në vend: Evidentohen 10 vatra, vetëm një nën monitorim

✇Gazeta Fjala
By: el da

Ministria e Mbrojtjes, ka dalë me një njoftim lidhur me situatën e zjarreve në vendin tonë.

Sipas këtij njoftimi, që prej orës 09:00, e deri më 20:00, të ditës së sotme, 23 gusht 2025, janë evidentuar për dhjetë vatra zjarri në të gjithë vendin. Nga këto dhjetë vatra, nëntë prej tyre janë arritur të shuhen plotësisht. Një vatër sakaq, mbetet nën monitorim.

“Qendra KombĂ«tare Operacionale e Emergjencave Civile (QKOEC) nĂ« AKMC raporton se, prej orĂ«s 09:00 deri nĂ« orĂ«n 20:00 tĂ« datĂ«s 23 gusht 2025, nĂ« rang vendi janĂ« evidentuar 10 vatra zjarri.
Falë bashkëpunimit të ngushtë mes institucioneve dhe ndërhyrjes në kohë të forcave operacionale, është bërë e mundur shuarja dhe izolimi i 9 vatrave zjarri, ndërsa vetëm 1 vatër mbetet nën monitorim.
Forcat zjarrfikĂ«se, tĂ« mbĂ«shtetura nga strukturat vendore, shĂ«rbimi pyjor, policia dhe agjencitĂ« e specializuara, kanĂ« ndĂ«rhyrĂ« me shpejtĂ«si duke garantuar minimizimin e pasojave dhe sigurinĂ« e komuniteteve”, njofton ministria.

Vatrat të cilat u shuan plotësisht, ishin në bashkitë Malësi e Madhe, Vau i Dejës, Tiranë, Fier, Vlorë, Roskovec dhe Selenicë. Dy vatra u regjistruar në Tiranë, në fshatrat Ibë dhe Pezë Helmës. Gjithashtu dy vatra të tjera ishin në Selenicë, në fshatrat Lapardha dhe Brataj. Nga një vatër u regjistruar në fshatrat: Roskovec (të bashkisë Roskovec), Shkjezë të Vaut të Dejës, Jeran të Malësisë së Madhe, në hekurudhën e Fierit, si dhe në pyllin e Sodës në Vlorë.

“ËshtĂ« bĂ«rĂ« izolimi i plotĂ« dhe shuarja e zjarreve nĂ«:
1.      Në fshatin Ibë, njësia administrative Bërzhitë, bashkia Tiranë.
2.      Në fshatin Roskovec, njësia administrative Roskovec, bashkia Roskovec.
3.      Në fshatin Shkjezë, njësia administrative Bushat, bashkia Vau-Dejës.
4.      Në fshatin Jeran, njësia administrative Kastrat, bashkia Malësi e Madhe.
5.      Në hekurudhën e Fierit, njësia administrative Fier, bashkia Fier.
6.      Në pyllin e Sodës, njësia administrative nr 4, bashkia Vlorë.
7.      Në fshatin Lapardha, njësia administrative Kotë, bashkia Selenicë.
8.      Në fshatin Pezë Helmës, njësia administrative Pezë, bashkia Tiranë.
9.      NĂ« fshatin Brataj, njĂ«sia administrative Brataj, bashkia SelenicĂ«â€, njofton ministria.

Sakaq, nën monitorim po mbahet vatra në Parkun Natyror Gërmenj, pasi është riaktivizuar disa herë përgjatë ditës së sotme. Situata mbetet nën kontroll.

“Aktualisht, nĂ« Parkun Natyror GĂ«rmenj, bashkia KolonjĂ«, vatra e zjarrit po mbahet nĂ«n monitorim pas disa riaktivizimeve gjatĂ« ditĂ«s. NĂ« terren kanĂ« operuar mjete zjarrfikĂ«se dhe forca tĂ« shumta, duke arritur ta vendosin situatĂ«n nĂ«n kontroll.“, thuhet nĂ« njoftim.

Ministria e Mbrotjes, njofton se po vijon monitorimi i pandërprerë i territorit dhe se forcat e posaçme janë në gatishmëri të plotë për çdo rast emergjence.

“Institucionet pĂ«rgjegjĂ«se vijojnĂ« monitorimin e pandĂ«rprerĂ« tĂ« territorit dhe mbeten tĂ« angazhuara pĂ«r reagim tĂ« menjĂ«hershĂ«m nĂ« çdo rast emergjence”, pĂ«rmbyll ministria.

Kujtojmë se reshjet e shiut të mëngjesit të së premtes, ndihmuan në përmirësimin e situatave të zjarrit në vend.

Lidhur me autorët e zjarrvënieve, ministri i Mbrojtjes, Pirro Vengu, ka paralajmëruar se ata do të përballen me forcën e ligjit. Sjellim ndër mend arrestimin e një 43-vjeçari në fshatin Drashovicë të Selenicës, më 22 gusht 2025, i cili dyshohet se ka ndezur zjarr pas konfliktit me një bashkëfshatar./kb

↗

Horoskopi ditor, 24 Gusht 2025

✇Gazeta Fjala
By: el da

Dashi

Sot do keni me shume nevoje se kurrë te verifikoni ndjenjat e atij qe keni ne krah. Gjeni mënyrën e duhur për ta bere ne mënyrë qe ai te mos dyshoje dhe te mos ndihet keq. Beqaret do kenë disa takime, por duhet te mos nxitohet ne mënyrë qe te mos bëjnë zgjedhjet e gabuara. Ne planin financiar tregohuni objektive dhe te matur.

Demi

Do kaloni çaste te lumtura sot pranë atij qe dashuroni dhe do dëshironi qe dita te mos mbaroje. Do i shprehni gjithçka qe ndjeni. Beqaret jo vetëm qe do kenë takimi interesante, por do mund te fillojnë dhe një histori te bukur dashurie. Me financat nuk do i keni punët aspak mire. Do shpenzoni pa fund dhe nuk do arrini dot te ruani qëndrueshmërinë.

Binjaket

Mos u mundoni ta kontrolloni sot atĂ« qe keni ne krah sepse do keni debate te forta dhe atmosfera do iu pĂ«rkeqĂ«sohet pa mase. Beqareve do iu ndĂ«rlikohet goxha jeta nĂ«se fillojnĂ« njĂ« lidhje. Personi qe do mundohet t’i joshe nuk do jete aspak i pĂ«rshtatshĂ«m. Ne planin financiar duhet te tregoheni me te matur se kurrĂ« sepse çdo pakujdesi e vogĂ«l mund t’iu shkatĂ«rrojĂ«.

Gaforrja

Fale konfigurimit pozitiv te yjeve do mbizotĂ«rojĂ« harmonia sot ne jetĂ«n tuaj ne çift. Gjithçka do shkoje me se miri dhe nuk do mĂ«rziteni pĂ«r asnjĂ« çast. Beqaret duhet ta dĂ«gjojnĂ« me kujdes atĂ« qe do iu thotĂ« zemra sepse veten ne kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« do e ndryshojnĂ« rrjedhĂ«n e jetĂ«s. PĂ«r financat merrni vetĂ«m kĂ«shilla nga specialistet, te tjerĂ«t mund t’iu prishin pune.

Luani

Dite goxha e vështirë kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Nuk do kuptoheni me atë qe keni ne krah dhe here pas here do keni debate te forta me te. Beqaret nuk do jene ne humorin e duhur për te filluar një histori dashurie. Financat nuk do kenë ndonjë ndryshim te madh. Vazhdoni te shpenzoni me kujdes ne mënyrë qe edhe e ardhmja te jete e qëndrueshme.

Virgjeresha

ÇfarĂ«do qe te ndodhe sot lidhja juaj nuk do ketĂ« ndryshime shume te mĂ«dha. Merrini gjerat si t’iu vijnĂ« dhe shprehini ndjenjat ashtu si t’i ndjeni. Beqaret do e gjejnĂ« princin e tyre te kaltĂ«r dhe do fillojnĂ« njĂ« histori te bukur dashurie me te. Financat nuk do kenĂ« nevoje pĂ«r shume pĂ«rkujdesje sepse situata do jete gjate gjithĂ« kohĂ«s e qĂ«ndrueshme.

Peshorja

Jeta sentimentale e çifteve do jete me e mire se me pare, megjithatĂ« nuk duhet te prisni qe pasioni te rikthehet menjĂ«herĂ« fuqishĂ«m. Merrini gjerat ashtu si t’iu vijnĂ«. Beqaret do kenĂ« mundĂ«si te bĂ«jnĂ« zgjedhjet e duhura fale takimeve impresionuese qe do realizojnĂ«. Financat do i keni me ne vĂ«mendje se kurrĂ« me pare. Situata nuk do ketĂ« asnjĂ« problem.

Akrepi

Dite normale dhe pa ndonjë gjë te veçante kjo e sotmja për te dashuruarit. Do kaloni momente te këndshme pranë partnerit tuaj dhe do flisni qetësisht me te. Beqaret do dashurohen me personin e gabuar. financat nga ana tjetër do mbrohen gjithë kohës nga Jupiteri. Do e dini shume mire se çfarë hapash te hidhni për te mos pasur probleme.

Shigjetari

Dite shume e bukur dhe e mbushur me emocione te mëdha kjo e sotmja për te dashuruarit. Gjithçka do shkoje sipas planeve. Beqaret nuk do jene aspak ne humor dhe me mire te mos fillojnë ndonjë lidhje sepse do bëjnë gabime te renda. Ne planin financiar do iu buzëqeshe fati me ne fund dhe do mund te kryeni transaksione te rëndësishme.

Bricjapi

NĂ«se keni pakĂ«naqĂ«si ndaj partnerit flisni lirshĂ«m me te pa qene ende vone. Ai do jete i qete dhe ne humorin e duhur pĂ«r t’iu dĂ«gjuar. Mos u druani nga asgjĂ«. Beqaret ka shume gjasa te fillojnĂ« ndonjĂ« aventure kalimtare me disa persona qe i kane njohur qe ne fĂ«mijĂ«ri. Do jete thjeshte njĂ« eksperience e bukur. Ne planin financiar gjendja do jete goxha e mire.

Ujori

AsgjĂ« nuk do shkoje sipas planeve sot ne jetĂ«n tuaj ne çift. Do keni here pas here konflikte dhe situata mund t’iu dale jashtĂ« kontrollit. Beqaret nuk do kenĂ« takime, por miqtĂ« e ngushte nuk do i lĂ«nĂ« asnjĂ« çast te mĂ«rziten. Financat do jene te mira. Filloni te hiqni disa para mĂ«njanĂ« ne mĂ«nyrĂ« qe te siguroni edhe te ardhmen. Mund t’ia dilni edhe duke shpenzuar nga pak.

Peshqit

Do i kaloni me lehtësi te gjitha problemet qe keni pasur me partnerin tuaj gjate kësaj dite. Te dy do toleroni dhe do bashkëpunoni për me te mirën. Beqaret do kalojnë çaste te këndshme me një person qe kane disa dite qe e kane njohur. Një tjetër etape mund te filloje për ta. Ne plani financiar duhet te tregoheni strikte me shpenzimet nëse doni qe gjendje te jete e qëndrueshme./kb

↗

Ndërpritet programi T4 i eutanazisë në Gjermaninë Naziste, pas mbetën 300 mijë viktima

✇Gazeta Fjala
By: Leonard Veizi

Programi i eutanazisĂ« “Aktion T4” ishte njĂ« nga kapitujt mĂ« tĂ« errĂ«t tĂ« regjimit nazist nĂ« Gjermani. Filloi nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« organizuar rreth vitit 1939, dhe kishte pĂ«r qĂ«llim eliminimin sistematik tĂ« personave tĂ« konsideruar “tĂ« padobishĂ«m” pĂ«r shoqĂ«rinĂ«, pĂ«rfshirĂ« tĂ« sĂ«murĂ«t mendorĂ«, personat me aftĂ«si tĂ« kufizuara fizike, dhe mĂ« gjerĂ«, tĂ« gjithĂ« ata qĂ« regjimi i Hitlerit i shihte si “barrĂ« pĂ«r racĂ«n ariane”.

Origjina e Programit T4

Emri “T4” vjen nga adresa Tiergartenstraße 4, nĂ« Berlin, ku ndodhej zyra qendrore e programit. Fillimisht, programi filloi nĂ«n pretekstin e “vdekjes sĂ« mĂ«shirshme”, duke pĂ«rdorur vendime administrative pĂ«r tĂ« eutanazuar pacientĂ« nĂ« spitale psikiatrike dhe institucione tĂ« kujdesit. MjekĂ«t dhe stafi i pĂ«rfshirĂ« nĂ« kĂ«tĂ« program identifikonin viktimat pĂ«rmes tĂ« dhĂ«nave mjekĂ«sore, pa ndonjĂ« ekzaminim tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ«.

-Metodat e përdorura

-Metodat për vrasje përfshinin:

-Injektimin e vdekjeve të ngadalta përmes barna vdekjeprurëse,

-Uria e qëllimshme,

Dhoma gazi, të cilat u testuan dhe u përsosën gjatë këtij programi, përpara se të përdoreshin në kampet e përqendrimit.

Protestat dhe urdhri i Hitlerit për ndërprerje

Në gusht të vitit 1941, për shkak të rritjes së pakënaqësisë publike dhe veçanërisht për shkak të protestave të klerikëve gjermanë, përfshirë Peshkopin katolik Clemens August von Galen, i cili haptazi dënoi vrasjet nga predikimet e tij në kishë, Adolf Hitler urdhëroi ndërprerjen zyrtare të programit T4.

Kjo ndërprerje nuk nënkuptonte fundin e vrasjeve. Përkundrazi, T4 vazhdoi në mënyrë të fshehtë, pa strukturën burokratike të mëparshme. Vrasjet kaluan në duart e stafit lokal spitalor, pa dokumentacion të hapur.

Bilanci i viktimave

NĂ« pĂ«rfundim, mĂ« shumĂ« se 300,000 persona – burra, gra dhe fĂ«mijĂ« – humbĂ«n jetĂ«n si pasojĂ« e programit T4 dhe formave tĂ« tjera tĂ« eutanazisĂ« tĂ« praktikuara nga nazistĂ«t gjatĂ« luftĂ«s. Ky program shĂ«rbeu gjithashtu si bazĂ« eksperimentale pĂ«r krijimin e metodave tĂ« shfarosjes masive qĂ« do tĂ« zbatoheshin mĂ« vonĂ« nĂ« Holokaust.

Pasojat dhe drejtësia

Pas Luftës së Dytë Botërore, disa nga personat e përfshirë në programin T4 u gjykuan në Gjykimet e Nurembergut, sidomos në Gjykimin e Mjekëve, ku dolën në pah mizoritë dhe përfshirja e komunitetit mjekësor në këtë krim kundër njerëzimit.

Ky episod shĂ«non njĂ« nga shembujt mĂ« tronditĂ«s tĂ« shkencĂ«s dhe mjekĂ«sisĂ« tĂ« politizuar dhe çnjerĂ«zore, ku ideologjia raciste dhe koncepti i “pastrimit” shoqĂ«ror morĂ«n pĂ«rparĂ«si mbi jetĂ«n dhe dinjitetin njerĂ«zor.

Nëse do të dëshiroje një version të shkurtuar apo me referenca historike të sakta, mund të ta përgatis me kënaqësi.

PĂ«rgatiti: L.Veizi

↗

Bisedat tuaja me inteligjencën artificiale shfaqen në Google

✇Gazeta Fjala
By: el da

MĂ« shumĂ« se 370 mijĂ« biseda nga Grok janĂ« shfaqur nĂ« rezultatet e kĂ«rkimit nĂ« Google pa dijeninĂ« apo lejen e pĂ«rdoruesve, kur ata kanĂ« pĂ«rdorur butonin pĂ«r ndarjen e bisedĂ«s qĂ« ofron Grok, ka raportuar revista “Forbes”.

Një URL unike, e krijuar nëpërmjet atij butoni, nuk e ka sinjalizuar faqen si diçka që Google duhet ta injorojë, gjë që e ka bërë atë publikisht të dukshme me shumë pak përpjekje.

Fjalëkalime, çështje shëndetësore personale dhe drama dashurie mbushin bisedat që tani janë të qasshme publikisht, dhe në disa raste shfaqen edhe tema më problematike që lidhen me vepra penale.

Transkriptet e bisedave me Grok janĂ« teknikisht anonime, por nĂ«se pĂ«rmbajnĂ« identifikues, njerĂ«zit mund tĂ« kuptojnĂ« kush qĂ«ndron pas tyre. Ndryshe nga screenshot-et apo mesazhet private, kĂ«to linke nuk kanĂ« afat skadimi apo kontroll qasjeje – sapo tĂ« aktivizohen, mbesin gjithmonĂ« tĂ« tillĂ«.

PĂ«r t’u mbrojtur, sĂ« pari ndaloni sĂ« pĂ«rdoruri funksionin “ndarje”, pĂ«rveç nĂ«se jeni plotĂ«sisht tĂ« qetĂ« me faktin qĂ« biseda juaj mund tĂ« bĂ«het publike.

Nëse tashmë e keni ndarë një bisedë dhe e pendoheni, mund të përpiqeni ta gjeni sërish linkun dhe të kërkoni heqjen e tij duke përdorur veglën e Googlet për heqjen e përmbajtjes. Megjithatë, është një proces i gjatë dhe nuk ka garanci që linku do të zhduket shpejt.

Nëse po bisedoni me Grok përmes platformës X, gjithashtu duhet të rregulloni cilësimet tuaja të privatësisë.

Nëse çaktivizoni opsionin që lejon postimet tuaja të përdoren për trajnimin e modeleve, ndoshta do të keni një mbrojtje më të madhe.

Kjo nuk është e sigurt, por ngutja për të nxjerrë produktet me AI në treg ka bërë që shumë masa mbrojtëse për privatësinë të jenë më të paqarta se çka mund të mendoni. /e.t

↗

WhatsApp po përgatit një funksion të ri

✇Gazeta Fjala
By: el da

Muajin e kaluar dëgjuam se WhatsApp po zhvillon një funksion që i lejon përdoruesit të vendosin kujtesa për thirrjet e humbura, dhe tani kemi më shumë informacion për këtë.

MĂ«suam se kompania nĂ« pronĂ«si tĂ« MetĂ«s po punon nĂ« njĂ« funksion tĂ« ngjashĂ«m me postĂ«n zanore pĂ«r thirrjet e humbura – kĂ«tĂ« e zbuloi ekipi i WABetaInfo, i cili vuri re zhvillimin e kĂ«tij funksioni nĂ« versionin beta 2.25.23.21 pĂ«r Android.

Funksionon kĂ«shtu: nĂ«se telefononi dikĂ« me thirrje zanore dhe ai nuk pĂ«rgjigjet, WhatsApp do tĂ« shfaqĂ« nĂ« ekran njĂ« shkurtore “Regjistro mesazh zanor” pranĂ« opsioneve “Telefononi pĂ«rsĂ«ri” dhe “Anulo”.

Opsioni “Regjistro mesazh zanor” do tĂ« shfaqet gjithashtu nĂ« bisedĂ«n me atĂ« person.

KĂ«to dy shkurtore do t’ju lejojnĂ« tĂ« dĂ«rgoni shpejt njĂ« mesazh audio personit qĂ« nuk arriti tĂ« pĂ«rgjigjet nĂ« thirrjen tuaj.

Sigurisht, ende mund të regjistroni një mesazh zanor veçmas duke prekur ikonën e kapëses në bisedë, por dërgimi i mesazheve zanore përmes këtyre shkurtoreve të reja duhet ta bëjë gjithë procesin më praktik.

WABetaInfo thotë se ky funksion është aktualisht në dispozicion për disa testues beta në Android, por nuk është e qartë nëse dhe kur do të publikohet për të gjithë./e.t

↗

Situata e zjarreve/ Ministria e Mbrojtjes, raporton përditësimin e fundit

✇Gazeta Fjala
By: el da

Sipas informacioneve të ndara nga Ministria e Mbrojtjes lidhur me situatën e zjarreve në vend, mësohet se janë evidentuar 10 vatra zjarri.

Falë ndërhyrjes është bërë e mundur shuarja dhe izolimi i 9 vatrave zjarri, ndërsa vetëm 1 vatër mbetet nën monitorim.

Forcat zjarrfikëse, të mbështetura nga strukturat vendore, shërbimi pyjor, policia dhe agjencitë e specializuara, kanë ndërhyrë me shpejtësi duke garantuar minimizimin e pasojave dhe sigurinë e komuniteteve.

ËshtĂ« bĂ«rĂ« izolimi i plotĂ« dhe shuarja e zjarreve nĂ«:

Në fshatin Ibë, njësia administrative Bërzhitë, bashkia Tiranë.

Në fshatin Roskovec, njësia administrative Roskovec, bashkia Roskovec.

Në fshatin Shkjezë, njësia administrative Bushat, bashkia Vau-Dejës.

Në fshatin Jeran, njësia administrative Kastrat, bashkia Malësi e Madhe.

Në hekurudhën e Fierit, njësia administrative Fier, bashkia Fier.

Në pyllin e Sodës, njësia administrative nr 4, bashkia Vlorë.

Në fshatin Lapardha, njësia administrative Kotë, bashkia Selenicë.

Në fshatin Pezë Helmës, njësia administrative Pezë, bashkia Tiranë.

Në fshatin Brataj, njësia administrative Brataj, bashkia Selenicë.

Aktualisht, në Parkun Natyror Gërmenj, bashkia Kolonjë, vatra e zjarrit po mbahet nën monitorim pas disa riaktivizimeve gjatë ditës. Në terren kanë operuar mjete zjarrfikëse dhe forca të shumta, duke arritur ta vendosin situatën nën kontroll.

Institucionet përgjegjëse vijojnë monitorimin e pandërprerë të territorit dhe mbeten të angazhuara për reagim të menjëhershëm në çdo rast emergjence./e.t

↗

Shërbimi informativ gjerman sjell video-lojën: Bëhu spiun

✇Gazeta Fjala
By: el da

ShĂ«rbimi informativ gjerman, BND dĂ«shiron ta bĂ«jĂ« punĂ«n e spiunit mĂ« tĂ«rheqĂ«se pĂ«rmes njĂ« video-loje kompjuterike. NĂ« panairin e lojĂ«rave Gamescom nĂ« Koln, BND-ja prezantoi video-lojĂ«n “Legjendat e BND-sĂ« – Operacioni Kutia e ZezĂ«â€.

Vizitorët e panairit mund ta provojnë video-lojën në stendën e BND-së. Video-loja ka të bëjë me një shtet fiktiv dhe keqdashës, Betulani, i cili ka zhvilluar një maluer. Një spiune niset për në Betulan për të siguruar informacione sekrete dhe për të parandaluar një katastrofë.

Me njĂ« tastierĂ« video-loje, personazhi kryesor drejtohet pĂ«rmes njĂ« kompleksi ushtarak armiqĂ«sor, duke shmangur dronĂ«t zbulues. Nevojitet pĂ«rqendrim dhe njĂ« kujtesĂ« e mirĂ« – kodi i bravĂ«s nĂ« derĂ« duhet mbajtur mend. MegjithatĂ«, kush gabon, nuk ka pse tĂ« frikĂ«sohet se do tĂ« zbulohet – mund tĂ« provohet sa herĂ« tĂ« dojĂ«.

Në jetën reale, të kesh përpjekje të shumta dhe të padëmshme në territor armik, me siguri nuk është e mundur.

Spiunen e ndihmojnĂ« njĂ« haker dhe njĂ« “geo-specialist”.

QĂ«llimi i video-lojĂ«s Ă«shtĂ« qĂ« lojtarĂ«t tĂ« “fitojnĂ« ndjesinĂ« e punĂ«s nĂ« shĂ«rbimin informativ gjerman jashtĂ« vendit”, thotĂ« BND-ja.

PĂ«r momentin, video-loja “Legjendat e BND-sĂ«â€ nuk mund tĂ« luhet nĂ« shtĂ«pi. ShĂ«rbimi planifikon ta publikojĂ« “sĂ« shpejti” nĂ« njĂ« platformĂ« lojĂ«rash. Si çdo punĂ«dhĂ«nĂ«s tjetĂ«r, edhe BND-ja Ă«shtĂ« nĂ« kĂ«rkim tĂ« profesionistĂ«ve, thotĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«sja Julia Liner.

Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« veta, BND ka rreth 6500 tĂ« punĂ«suar – rreth 4000 nĂ« selinĂ« e saj nĂ« Berlin, 1000 nĂ« Pulah dhe 1500 nĂ« vende tĂ« tjera nĂ« Gjermani dhe jashtĂ« saj.

Shërbimi është në kërkim të specialistëve dhe kjo është urgjente.

“ËshtĂ« njĂ« mit qĂ« nuk mund tĂ« aplikosh vetĂ« nĂ« BND, por qĂ« ata tĂ« rekrutojnĂ« vetĂ«â€, theksoi Liner. /e.t

↗

“LuftĂ«â€ deklaratash nĂ« BE mbi forcĂ«n paqeruajtĂ«se nĂ« UkrainĂ«

✇Gazeta Fjala
By: el da

Ndërsa mbetet e paqartë nëse do të ketë përparim drejt paqes në Ukrainë, çështja e garancive të sigurisë dhe vendosja e trupave po e shqetëson Evropën.

“Disa kanĂ« thĂ«nĂ« se edhe njĂ« herĂ« evropianĂ«t ‘e kanĂ« vĂ«nĂ« qerren para kalit’.” NdĂ«rsa ata vetĂ« nuk duket se besojnĂ« shumĂ« nĂ« perspektivĂ«n e njĂ« paqeje tĂ« shpejtĂ« nĂ« UkrainĂ«, pĂ«r shkak tĂ« ngurrimit tĂ« Putinit, ata megjithatĂ« janĂ« hedhur nĂ« thellĂ«sitĂ« e diskutimit rreth garancive tĂ« sigurisĂ« dhe dĂ«rgimit tĂ« njĂ« force paqeruajtĂ«se nĂ« vendin e goditur.

Kjo do tĂ« ndodhĂ« pasi armĂ«t tĂ« heshtin, por kjo nuk i ka penguar pĂ«rleshjet verbale tĂ« fillojnĂ« tashmĂ«. Si brenda vendeve qĂ« kanĂ« shprehur qĂ«llimin e tyre pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur projektin, ashtu edhe midis atyre qĂ« janĂ« “tĂ« gatshĂ«m” dhe atyre qĂ« nuk janĂ« brenda BE-sĂ«./e.t

↗

Amerikani blen 162 bileta për një short lotarie dhe fiton 811 mijë dollarë

✇Gazeta Fjala
By: el da

Një burrë nga Karolina e Jugut mori një rrezik të madh duke blerë 162 bileta identike për një short të vetëm të lotarisë Pick 4 dhe përfundoi duke fituar një çmim rekord prej 811 mijë dollarësh.

Burri nga Lowcountry u tha zyrtarëve të Lotarisë Arsimore të Karolinës së Jugut se kishte një parandjenjë të mirë për numrat 1-7-3-1, kështu që shpenzoi 339 dollarë për të blerë 162 bileta me ato numra për shortin Pick 4 të 7 gushtit në Tregun Towne Centre në Autostradën Veriore 17 në Mount Pleasant.

Burri përfundoi duke fituar 811 mijë dollarë, shuma më e madhe e paguar ndonjëherë një lojtari të vetëm në një short Pick 4.

“Isha i emocionuar, sigurisht”, tha burri pasi fitoi çmimin.

NjĂ« lojtar tjetĂ«r qĂ« ishte nĂ« dyqan, nĂ« tĂ« njĂ«jtin dyqan, e dĂ«gjoi burrin duke folur pĂ«r ndjenjĂ«n e tij tĂ« fatit dhe vendosi tĂ« luante me tĂ« njĂ«jtat numra — duke fituar 25400 dollarĂ«, thanĂ« zyrtarĂ«t e lotarisĂ«. /e.t

↗

Aksident në Pogradec, i riu me monopatinë përplaset me BMW-në

✇Gazeta Fjala
By: el da

Një aksident u shënua mbrëmjen e së shtunës në hyrje të qytetit të Pogradecit, në kryqëzimin e rrugës së Drilonit. Një i ri i cili drejtonte një monopatinë u përplas me një mjet tip BMW e cila ka qenë duke hyrë nga rruga kryesore në kryqëzim.

Për pasojë është lënduar  në krah drejtuesi i monopatinës i cili po merr ndihmë mjekësore në spital, jashtë rrezikut për jetën.

Policia mbërriti në vendngjarje për sqarimin e rrethanave, ndërsa drejtuesi i mjetit BMW deklaron se ka qenë patina e cila e ka goditur atë.

Fëmijët të çdo lloj moshe me patina janë bërë shqetësuese kohët e fundit pasi lëvizin në rrugë pa njohur rregullat e qarkullimit dhe në shumë raste bëhen shkak për aksidente të ndryshme./e.t

↗

Gruaja më e moshuar në botë festoi ditëlindjen e 116-të, tregon sekretin e jetëgjatësisë

✇Gazeta Fjala
By: el da

Ethel Caterham, personi më i vjetër në botë dhe personi më i vjetër britanik i regjistruar ndonjëherë, festoi ditëlindjen e 116-të në Surrey, Angli.

Caterham u certifikua si personi më i vjetër në botë nga Guinness World Records dhe LongeviQuest më 30 prill, pas vdekjes së gruas braziliane Inah Canabarro Lucas në moshën 116 vjeç.

Caterham festoi ditëlindjen e 116-të. Motra e saj, Gladys Babilas, vdiq në moshën 104 vjeç e 78 ditë në vitin 2002.

Caterham jetoi më gjatë se të dyja vajzat e saj, por ka tre mbesa dhe pesë stërnipër e stërmbesa.

Një zëdhënës i shtëpisë së kujdesit ku jeton Caterham tha se ajo nuk do të jepte asnjë intervistë për ditëlindjen e saj, duke zgjedhur ta kalonte ditën duke festuar me familjen e saj. Përfaqësuesi tha se Caterham do të bënte një përjashtim nëse Mbreti Charles do të telefononte.

Caterham, e cila mban rekordin botëror Guinness për personin më të vjetër që jeton, gruan më të vjetër që jeton dhe britaniken më të vjetër të të gjitha kohërave, u pyet nga Salisbury Journal për sekretin e jetëgjatësisë.

“Thuaj po pĂ«r çdo mundĂ«si sepse nuk e di kurrĂ« se ku do tĂ« tĂ« çojĂ«. Ki njĂ« qĂ«ndrim pozitiv mendor dhe merri gjithçka me masĂ«â€, tha ajo. /e.t

↗

Edi Rama ka të drejtë ta bëjë këtë debat me gjyqtarët?

✇Gazeta Fjala
By: el da

Nga Mero Baze

Fushata e kryeministrit Rama kundër disa vendimeve gjyqësore që prekin vendimmarrjen e qeverisë ka shkaktuar reagime dhe dyshime lidhur me të ardhmen e raporteve mes qeverisë dhe pushtetit gjyqësor. Reagimi më i ashpër ka ardhur nga një OJQ e gjyqtarëve, e cila e praktikon këtë sportin e reagimeve vetëm kur nuk reagon Berisha.

Por pĂ«rtej partizanllĂ«kut tĂ« tyre, debati i kryeministrit me gjyqĂ«sorin ka shumĂ« rĂ«ndĂ«si. Ka rĂ«ndĂ«si pikĂ« sĂ« pari, pasi vetĂ«m debati Ă«shtĂ« mekanizmi qĂ« mund tĂ« korrigjojĂ« raportet mes pushtetit gjyqĂ«sor dhe atij ekzekutiv kur pushtetet e tyre mbivendosen, siç Ă«shtĂ« debati i vlerĂ«simit tĂ« akteve zyrtare qĂ« lidhen me politikat e qeverisjes. FjalĂ« vjen, qeveria Ă«shtĂ« votuar pĂ«r njĂ« politikĂ« tĂ« caktuar dhe vendos tĂ« zhvillojĂ« politikat e saj, ndĂ«rsa gjyqĂ«sori ndĂ«rhyn dhe thotĂ«: “ky koncesion nuk duhej bĂ«rĂ« se nuk Ă«shtĂ« nĂ« interes tĂ« publikut”, apo “ky projekt cenon sigurinĂ« kombĂ«tare”, apo “ky projekt nuk cenon interesin publik”, siç ishte ky i fundit.

Ky është debat që duhet bërë publikisht, por duhet ulur që pas debatit rregullat të shkruhen dhe të mos shndërrohet në debat të përjetshëm. Në këtë aspekt nuk shikoj asnjë shqetësim nga prirja e kryeministrit që të debatojë për vendime gjyqësore që i mbivendosen politikave qeverisëse, pasi ai është votuar dhe është pushteti politik i vendit.

Nga ana tjetër, do të ishte e dëmshme që kryeministri të bëjë komente për vendime ndaj individëve apo çështjeve gjyqësore që prekin zyrtarë që janë nën akuzë për korrupsion apo shkelje të tjera. Kjo do të ishte presion mbi drejtësinë.

Këtë e bën rregullisht Sali Berisha, duke i sharë më libër shtëpie çdo prokuror apo gjyqtar që ka çështjet e tij dhe, çuditërisht, nuk konsiderohet presion mbi drejtësinë pasi nuk reagon njeri. Dhe kjo është një shenjë që këtu nuk ka shqetësim për pavarësinë e gjyqësorit, por për kufizimin e prirjes për të marrë pushtet politik prej drejtësisë.

Por e parë në perspektivën e vendit drejt Bashkimit Evropian, dhe zhvillimeve të fundit rreth hartimit të Kodit të ri Penal, ky debat është pozitiv pasi është në të kundërt të tendencës që ka Kodi Penal që të ndalojë të komentosh vendime të drejtësisë apo prokurorëve. Vetë Edi Rama po tregon se projekti i Kodit Penal, hartuar nga ministri

Manja, nuk ka perspektivë, pasi nëse ai do ishte tani në fuqi, Edi Rama mund të dënohej me tre vjet burg për këto deklarata. Për këtë arsye debati është edhe një shenjë pozitive rreth perspektivës së Kodit të ri Penal, i cili parashikon sanksione për sjellje të tilla.

Kjo i shton arsyet përse Edi Rama ka të drejtë ta bëjë këtë debat. Ajo që do të më pëlqente më shumë është që Edi Rama, si kryeministër, të reagojë edhe kur gjyqtarët cenojnë të drejtat e njeriut të qytetarëve nën hetim apo gjykim nga prokuroria apo gjykatësit që kthehen në noterë të këtyre shkeljeve. Kjo do ta kompletonte betejën e tij, pasi ai nuk është vetëm roje i interesit publik apo shtetëror, por edhe i të drejtave themelore të qytetarëve./e.t

↗

Gjeniu 16-vjeçar braktis kompaninë e Muskut

✇Gazeta Fjala
By: el da

Kairan Quazi, një djalë vetëm 16 vjeçar me një talent të jashtëzakonshëm dhe një nivel intelektual të rrallë për moshën e tij, ka bërë një zgjedhje shumë të veçantë dhe të pazakontë për një adoleshent.

Ai ka vendosur tĂ« largohet nga SpaceX, kompania e famshme e Elon Musk, ku ishte duke punuar dhe kontribuar nĂ« projekte tĂ« avancuara teknologjike, pĂ«r t’u fokusuar nĂ« njĂ« karrierĂ« krejtĂ«sisht ndryshe nĂ« botĂ«n e financave, nĂ« Wall Street.

Quazi është një person me një histori shumë të veçantë arsimore. Ai ka diplomuar në universitet në moshën e jashtëzakonshme prej vetëm 11 vjetësh, një arritje që tregon jo vetëm talentin e tij por edhe përkushtimin dhe inteligjencën e lartë. Gjatë kohës së tij në SpaceX, ai ka qenë pjesë e ekipit që ka zhvilluar softuerë të avancuar për satelitët Starlink, një nga projektet më ambicioze dhe teknologjikisht më komplekse të kësaj kohe, i cili synon të sigurojë internet me shpejtësi të lartë në të gjithë globin.

Megjithatë, edhe pse kishte oferta nga laboratorët më të mëdhenj dhe më prestigjiozë të inteligjencës artificiale në Silicon Valley, Quazi zgjodhi të mos ndiqte rrugën e zakonshme të ekspertëve të rinj të teknologjisë. Në vend të kësaj, ai vendosi të përqendrohej në financat ku, siç thotë vetë, e sheh një sfidë intelektuale po aq të madhe dhe tërheqëse sa edhe kërkimi në fushën e inteligjencës artificiale.

NĂ« fillim tĂ« kĂ«tij viti, ai ka nisur punĂ«n si zhvillues kvantitativ nĂ« Citadel Securities nĂ« New York, njĂ« nga kompanitĂ« mĂ« tĂ« njohura dhe me ndikim nĂ« botĂ«n e financave dhe tregjeve financiare globale. Ai thekson se puna nĂ« kĂ«tĂ« sektor i ofron mundĂ«sinĂ« tĂ« pĂ«rballet me probleme komplekse intelektuale nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« vazhdueshme, por me ritĂ«m shumĂ« mĂ« tĂ« shpejtĂ« dhe me rezultatet qĂ« mund t’i shohĂ«sh menjĂ«herĂ« — nĂ« ditĂ« dhe jo pas muajsh apo viteve si nĂ« kĂ«rkimin shkencor.

Kjo zgjedhje tregon jo vetëm pjekurinë dhe vizionin e jashtëzakonshëm të Kairan Quazit, por edhe dëshirën e tij për të sfiduar veten dhe për të arritur sukses në fusha që kërkojnë kreativitet, inteligjencë dhe përqendrim maksimal, pavarësisht nga mosha e tij e re. /e/t

↗

Lulzim Basha: “Artur Zheji, mik i rrallĂ« dhe intelektual i pashoq”

✇Gazeta Fjala
By: el da

Lulzim Basha ka reaguar pas lajmit të ndarjes nga jeta të gazetarit dhe publicistit të njohur, Artur Zheji.

“I pabesueshĂ«m lajmi pĂ«r ndarjen e Artur Zhejit nga jeta, njĂ« mik vĂ«rtet i rrallĂ« dhe i paharrueshĂ«m,” – shkruan Basha, duke e pĂ«rshkruar Zhejin si njĂ« intelektual tĂ« shquar, erudit tĂ« pashoq dhe bir tĂ« denjĂ« tĂ« Petro Zhejit.

Basha thekson se jeta i kishte dhuruar Zhejit një formim kulturor të veçantë, që e dallonte nga brezi i tij, teksa mbante gjallë shpirtin e çunit të Tiranës, luftëtar e gjuhëmprehtë.

“Me thellĂ«sinĂ« e dramaturgut dhe bisturinĂ« e mendjes politike, me patriotizĂ«m tĂ« kulluar dhe sarkazĂ«m tĂ« mprehtĂ« kozmopoliti, Zheji provokonte gjithmonĂ« njĂ« ndjesi tĂ« jashtĂ«zakonshme mirĂ«qenieje intelekti dhe shpirti,” – shprehet ish-kreu i PD-sĂ«.

Në mesazhin e tij, Basha kujton se fatet e kombit ishin gjithnjë në zemër të jetës publike dhe publicistikës së Zhejit, ndërsa thekson se Shqipëria humbi një zë të guximshëm.

“Mendimet dhe lutjet e mia dhe tĂ« AurelĂ«s shkojnĂ« pĂ«r Klodin, bashkĂ«udhĂ«taren e tij, dhe pĂ«r fĂ«mijĂ«t, BesianĂ«n, Patrikun dhe Gerin. Familja ishte dashuria e madhe e jetĂ«s sĂ« Turit. Do tĂ« mungosh shumĂ« tĂ« gjithĂ«ve. U prehsh nĂ« paqe, mik i paharrueshĂ«m!” – pĂ«rfundon Basha./e.t

↗

Fëmijëve izraelitë u refuzohet hyrja në një park të aventurave në Francë

✇Gazeta Fjala
By: el da

Një incident i pazakontë ndodhi në jug të Francës, ku rreth 150 fëmijë izraelitë nuk u lejuan të hynin në parkun aventuror Tyrovol, një destinacion i njohur për aktivitetet sportive dhe rekreative në natyrë.

Sipas raportimeve tĂ« mediave lokale dhe ndĂ«rkombĂ«tare, menaxheri i parkut justifikoi vendimin e tij duke pĂ«rmendur “parime personale” tĂ« lidhura me luftĂ«n nĂ« Gaza.

Ai refuzoi të priste grupin e fëmijëve, të cilët ishin në një udhëtim të organizuar në Francë, duke lënë mësuesit dhe organizatorët e aktivitetit të habitur dhe të zhgënjyer, raporton theguardian.

Ky veprim shkaktoi reagime të menjëhershme, dhe rasti u raportua tek autoritetet franceze. Policia ndërhyri dhe arrestoi menaxherin e parkut nën akuzën e diskriminimit për bazë fetare dhe kombëtare, një shkelje serioze sipas ligjeve franceze që ndalojnë çdo formë diskriminimi në hapësirat publike dhe private që ofrojnë shërbime.

Zyrtarë nga komuniteti hebre në Francë dhe ambasada izraelite e kanë dënuar ashpër ngjarjen, duke e cilësuar atë si një akt të papranueshëm që cenon të drejtat e fëmijëve dhe përhap intolerancë në një kohë kur dialogu dhe mirëkuptimi janë më të nevojshëm se kurrë.

Ngjarja ka ndezur debat në Francë për rritjen e tensioneve të ndikuara nga konflikti në Lindjen e Mesme dhe për nevojën që parimet e barazisë dhe mosdiskriminimit të respektohen në çdo rrethanë./e.t

❌