❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Jo vetëm lufta në Ukrainë, çfarë do të diskutojnë Trump dhe Putin në Alaska?

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Pritja pĂ«r samitin e mesit tĂ« gushtit nĂ« Alaska Ă«shtĂ« nĂ« rritje. Me tre ditĂ« tĂ« mbetura deri nĂ« samitin midis presidentit tĂ« SHBA-ve, Donald Trump dhe atij rus, Vladimir Putin, mbeten disa tĂ« panjohura nĂ« lidhje me agjendĂ«n dhe organizimin.

Shtëpia e Bardhë deri më tani ka zbuluar se takimi do të mbahet në bazën ushtarake amerikane të Anchorage. Agjenda për takimin ballë për ballë midis dy udhëheqësve ende nuk është zyrtarizuar.

Megjithatë, të dy krerët pritet të angazhohen në një diskutim gjithëpërfshirës që nuk do të përqendrohet vetëm në luftën në Ukrainë.

Moska dhe Uashingtoni, në fakt, thuhet se kanë ndërmend ta shfrytëzojnë këtë mundësi për një lloj rivendosjeje të marrëdhënieve diplomatike.

Kështu, Trump dhe Putin pritet të diskutojnë sanksionet ekonomike, krizën ruse të naftës, energjinë bërthamore dhe rifillimin e mundshëm të marrëdhënieve tregtare, të cilat kanë qenë të ngrira për disa vite.

Zgjedhja e vendit tĂ« samitit – Autoriteti i Aviacionit Civil tĂ« SHBA-ve ka njoftuar mbylljen e disa kilometrave hapĂ«sirĂ« ajrore rreth qytetit tĂ« Anchorage, aeroporti i tĂ« cilit dhe ai i bazĂ«s ushtarake Elmendorf-Richardson aty pranĂ«, janĂ« tĂ« vetmit tĂ« kualifikuar pĂ«r tĂ« akomoduar mbĂ«rritjen e dy presidentĂ«ve dhe delegacioneve tĂ« tyre.

Ato kanĂ« pista nĂ« gjendje pĂ«r tĂ« akomoduar “Air Force One” e aeroplanin presidencial rus dhe janĂ« tĂ« vendosura pranĂ« infrastrukturĂ«s tregtare dhe civile qĂ« mund tĂ« akomodojĂ« njĂ« numĂ«r tĂ« madh diplomatĂ«sh dhe personeli sigurie.

Lidhje me udhĂ«heqĂ«sit evropianĂ« – NdĂ«rsa takimi midis Trump dhe Putin zhvillohet nĂ« Alaska, njĂ« video-konferencĂ« do tĂ« mbahet njĂ«kohĂ«sisht midis udhĂ«heqĂ«sve europianĂ« pĂ«r tĂ« monitoruar tĂ« gjitha zhvillimet nĂ« samitin e AlaskĂ«s.

Donald Trump Ă«shtĂ« zotuar t’i telefonojĂ« ata menjĂ«herĂ« pas takimit me udhĂ«heqĂ«sin e Kremlinit pĂ«r t’i informuar mbi rezultatin.

Miliarderi nĂ« fakt e ka bĂ«rĂ« tĂ« qartĂ« qĂ«llimin e tij pas samitit, pĂ«r tĂ« folur me Zelenskin dhe BE-nĂ« pĂ«r t’i informuar mbi tĂ« rejat e mundshme.

Paqja nĂ« UkrainĂ« – QĂ«llimi i presidentit amerikan Ă«shtĂ« tĂ« marrĂ« meritat pĂ«r suksesin e njĂ« armĂ«pushimi (tĂ« mundshĂ«m dhe tĂ« dĂ«shiruar) midis MoskĂ«s dhe Kievit.

Duke pasur parasysh kërkesat dhe kushtet e Putinit, faktori i panjohur mbetet aftësia e presidentit amerikan për të lehtësuar një marrëveshje që nuk përfaqëson një humbje për Ukrainën.

Do të flitet për një shkëmbim territoresh, siç e ka deklaruar vazhdimisht presidenti amerikan.

Por Kievi dhe europianët janë mosbesues dhe kanë frikë se shkëmbimi do të thotë vetëm lëshime për Moskën.

Çështja e sanksioneve – Trump ka ngritur vazhdimisht mundĂ«sinĂ« e vendosjes sĂ« sanksioneve tĂ« reja kundĂ«r MoskĂ«s, por deri mĂ« tani nuk ka vepruar.

Në fund të dhjetë ditëve të dhëna Putinit për një armëpushim, ai nuk vendosi asnjë ndëshkim, duke njoftuar (në atë që konsiderohet një tjetër ndryshim fytyre) një takim ballë për ballë me udhëheqësin e Kremlinit.

Në Kongres, shtytja dyplëshe për sanksione më të ashpra kundër Moskës ngeci pikërisht pasi Trump la të kuptohej se do të vepronte i vetëm.

Në sfond, Putin shpreson gjithashtu të shohë masat kufizuese që tashmë janë në fuqi kundër Rusisë të lehtësohen.

Tarifat pĂ«r naftĂ«n ruse – Duke folur pĂ«r “sanksione dytĂ«sore”, masa e Trump ka rĂ«nĂ« tashmĂ« mbi IndinĂ«, e cila Ă«shtĂ« goditur me tarifa prej 50%, e ndĂ«shkuar pĂ«r blerjen e naftĂ«s bruto nga Rusia.

Presidenti amerikan nuk e ka përjashtuar një iniciativë të ngjashme kundër Kinës, megjithëse, siç pranoi zëvendës-presidenti J.D. Vance, rasti i Pekinit është më kompleks.

NjĂ« marrĂ«veshje e re bĂ«rthamore? – Samiti mund tĂ« jetĂ« njĂ« mundĂ«si pĂ«r tĂ« ringjallur dialogun midis Shteteve tĂ« Bashkuara dhe RusisĂ« mbi mospĂ«rhapjen e armĂ«ve bĂ«rthamore.

Aktualisht, vetëm një pakt është në fuqi midis dy vendeve, marrëveshja e Fillimit të Ri, e cila ekspertët thonë se tani është në pikën e thyerjes dhe, në çdo rast, do të skadojë në shkurt. Një traktat i ri po shqyrtohet.

MarrĂ«dhĂ«niet Uashington-MoskĂ« – Me samitin, Putin synon njĂ« rivendosje tĂ« vĂ«rtetĂ« tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve me Uashingtonin, me disa zyrtarĂ« tĂ« Kremlinit qĂ« kohĂ«t e fundit kanĂ« ngritur marrĂ«veshje tĂ« mundshme me Shtetet e Bashkuara mbi infrastrukturĂ«n dhe energjinĂ« e Arktikut.

Trump nuk e pĂ«rjashtoi njĂ« kthim nĂ« tregtinĂ« normale me RusinĂ«: “Ai ka territor shumĂ« tĂ« vlefshĂ«m nĂ«se Putini do tĂ« pĂ«rqendrohej nĂ« biznes nĂ« vend tĂ« luftĂ«s”, tha presidenti.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Jo vetëm lufta në Ukrainë, çfarë do të diskutojnë Trump dhe Putin në Alaska? appeared first on Gazeta Si.

↗

Greqia përfshihet nga zjarre të mëdha pyjore pranë Patras dhe ishujve Kios e Zakinthos

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – MĂ« shumĂ« se 150 zjarre pyjore kanĂ« rĂ«nĂ« nĂ« Greqi, dy prej tĂ« cilave janĂ« zhvilluar nĂ« ishuj qĂ« janĂ« destinacione tĂ« njohura turistike: Kios, pranĂ« bregdetit turk dhe Zakinthos, i vendosur nĂ« Detin Jon.

Një tjetër zjarr i madh po shpërthen në perëndim të Patras, qytetit të tretë më të madh të Greqisë në Peloponezin verior.

Mijëra njerëz, përfshirë banorë dhe turistë, janë përfshirë në operacionet e evakuimit që nga e marta: fshatra të tëra pranë Patras janë evakuuar.

Brenda dy ditësh, zjarret janë përhapur në 100 kilometra katrorë, 40 prej të cilave në Kios dhe 17 në Zakinthos, sipas vlerësimeve të bëra të mundura nga imazhet satelitore.

Gati pesë mijë zjarrfikës po marrin pjesë në operacionet e kontrollit dhe shuarjes së zjarrit. Zëdhënësi i departamentit të zjarrfikësve, Vassilis Vathrakogiannis, tha se rreziku i përhapjes së zjarreve është ende i lartë sot për shkak të temperaturave të parashikuara për ditën: Greqia është prekur gjithashtu nga vala e të nxehtit që aktualisht po prek Italinë dhe vendet e tjera evropiane.

The post Greqia përfshihet nga zjarre të mëdha pyjore pranë Patras dhe ishujve Kios e Zakinthos appeared first on Gazeta Si.

↗

Para dhe pas ekstradimit nĂ« BelgjikĂ«, Franc Çopja shiti pasuri tĂ« paluajtshme miliona euro nĂ« Dubai

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – VetĂ«m dy javĂ« pasi Ermir “Cinco” Ndreaj, njĂ« shqiptar, i cili ka jetuar gjatĂ« nĂ« AnversĂ« dhe organizata e tij, pĂ«suan njĂ« goditje, SPAK shkatĂ«rroi njĂ« tjetĂ«r organizatĂ« kriminale, qĂ« njihet si klani “Çopja”.

AnĂ«tarĂ«t e klanit u arrestuan nĂ« vende tĂ« ndryshme nĂ« tĂ« gjithĂ« ShqipĂ«rinĂ«, ku u sekuestruan prona dhe mallra luksoze, por kreu i organizatĂ«s, Franc Çopja alias Gergely, para dhe pas ekstradimit nĂ« BelgjikĂ«, e vazhdoi aktivitetin e tij tregtar nĂ« Dubai, duke shitur pasuri tĂ« paluajtshme me miliona euro fitim.

Ndërkohë, SPAK raportoi javën e kaluar se u sekuestrua një vendpushim luksoz në qytetin bregdetar të Durresit, ndër asetet e tjera, e cila i përkiste një prej anëtarëve, tashmë i shpallur në kërkim.

Por Ă«shtĂ« klani “Çopja”, ai qĂ« mbahet pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r kontrabandĂ«n e shumĂ« tonĂ«ve kokainĂ« nga Paraguaj nĂ« EvropĂ«, kryesisht nĂ« portet e AnversĂ«s (BelgjikĂ«) dhe Hamburgut (Gjermani).

“Kjo organizatĂ« kriminale mund tĂ« konsiderohet si njĂ« nga mĂ« tĂ« fuqishmet me origjinĂ« shqiptare nĂ« tregtinĂ« ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« kokainĂ«s. Ajo kishte kapacitetin pĂ«r tĂ« ndikuar drejtpĂ«rdrejt nĂ« çmimin e kokainĂ«s nĂ« tregun europian”, thanĂ« prokurorĂ«t nĂ« ShqipĂ«ri.

Tonelatat me kokainĂ« tĂ« kapura nga autoritetet belge klanit “Çopja”

Hetimi bazohet kryesisht nĂ« mesazhet e hakuara nga shĂ«rbimi i enkriptuar i bisedave “Sky ECC”, i cili u deshifrua (pjesĂ«risht) nga hetuesit belg tĂ« AnversĂ«s.

KĂ«to mesazhe zbuluan se klani “Çopja” ishte pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r tĂ« paktĂ«n dy dĂ«rgesa mega-kokaine, njĂ«ra prej tĂ« cilave mbetet kapja mĂ« e madhe e drogĂ«s nĂ« EuropĂ«.

Në shkurt të vitit 2021, një sasi marramendëse prej 16.4 tonë kokainë, e fshehur në kanaçe me bojë, u gjet në tre kontejnerë në Portin e Hamburgut. Kjo ngarkesë kishte një vlerë potenciale në rrugë prej gati 1 miliard eurosh.

Deri nĂ« atĂ« pikĂ«, “Sky ECC” ishte hakuar tashmĂ« dhe hetuesit po dĂ«gjonin drejtpĂ«rdrejt bisedat e kriminelĂ«ve tĂ« drogĂ«s.

Disa muaj mĂ« parĂ«, nĂ« nĂ«ntor tĂ« vitit 2020, klani “Çopja” kishte arritur tĂ« importonte njĂ« dĂ«rgesĂ« masive kokaine.

Sipas SPAK, 11.6 tonë kokainë u dërguan nga Paraguai në kanaçe me bojë dhe sapun në portin e Anversës.

Disa ditë më vonë, 600 kilogramë të tjerë kokainë, një pjesë e mega-ngarkesës, u sekuestruan në depot e organizatës në Roterdam të Holandës.

Kishte gjithashtu 2 milionë euro në para cash. Me sa duket, këto para duhej të transportoheshin ende në Shqipëri.

“PĂ«r kĂ«tĂ« qĂ«llim, organizata pĂ«rdori shoferĂ« autobusĂ«sh shqiptarĂ« qĂ« lĂ«viznin paratĂ« cash gjatĂ« transportit tĂ« pasagjerĂ«ve. Ata merrnin njĂ« komision prej 2 pĂ«rqind pĂ«r kĂ«tĂ«â€, – raportoi SPAK.

Me kërkesë të SPAK, dhjetë të dyshuar u arrestuan javën e kaluar. Shumica në Shqipëri, por i dyshuari më kryesor mori urdhër-arrestin e tij në një burg belg.

Ai Ă«shtĂ« udhĂ«heqĂ«si i klanit “Çopja”, Franc Copja. NĂ« BelgjikĂ«, ai njihet mĂ« mirĂ« me pseudonimin e tij si Franc Gergely.

Bosi i mafies shqiptare ndodhet në një burg belg që nga fundi i dhjetorit 2023, pasi u bë krimineli i parë i drogës që u ekstradua nga Dubai në Belgjikë.

Ai do të dalë në gjyq në Belgjikë për vrasjen e Ardit Spahiut, i cili u qëllua me plumba në rrugë në Molenbeek në nëntor 2020. Autoritetet belge e konsiderojnë Gergely-n, si njeriun që dyshohet se urdhëroi vrasjen.

Viktima Spahiu ishte gjithashtu njĂ« njeri me reputacion; ai, nga ana tjetĂ«r, konsiderohej njĂ« udhĂ«heqĂ«s i klanit “Alibej” (njeri i familjes me Endrit dhe Erion Alibej: i pari u ekzekutua nĂ« atĂ« qĂ« njihet si “masakra e Bradasheshit” nĂ« Elbasan para disa vitesh, ndĂ«rsa vĂ«llai i tij Ă«shtĂ« kthyer nĂ« njĂ« tĂ« penduar tĂ« drejtĂ«sisĂ« pĂ«r llogati tĂ« SPAK).

Nuk është ende e qartë nëse urdhër-arresti nga Shqipëria kundër Gergely-t do të thotë se ai do të ekstradohet apo se do të gjykohet fillimisht në Belgjikë për vrasjen e Spahiut.

Por para ekstradimit tĂ« tij, Franc Çopja kishte jetuar nĂ« Dubai pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« (ashtu si vĂ«llai i tij Hajdar Çopja, i shpallur nĂ« kĂ«rkim nga SPAK) dhe kontrollonte trafikun e kokainĂ«s prej andej.

Ai shiti pasuritë e tij të patundshme në Dubai në muajt para ekstradimit të tij në dhjetor 2023 dhe madje deri në shkurt 2024.

Sipas mediave belge, 43-vjeçari shiti apartamente me vlerë 12 milionë euro në Dubai, të cilat gjeneruan një fitim prej 3.7 milionë eurosh.

NĂ« janar tĂ« kĂ«tij viti, SPAK vendosi sekuestrimin e 10 milionĂ« dollarĂ« nĂ« kriptovaluta tĂ« dy vĂ«llezĂ«rve Franc dhe Hajdar Çopja nga Elbasani.

Përveç miliona dollarëve në kriptovaluta, Prokuroria e Posaçme i sekuestroi dhe dhjetëra pasuri të tjera të paluajtshme, si vila, toka, njësi banimi, njësi shërbimi, apartamente etj.

NjĂ«ri nga vĂ«llezĂ«rit Çopja, Franci, Ă«shtĂ« ekstraduar nĂ« BelgjikĂ« nga Dubai prej mĂ« shumĂ« se njĂ« viti. Autoritetet belge e kishin shpallur nĂ« kĂ«rkim si tĂ« akuzuar pĂ«r trafik ndĂ«rkombĂ«tar droge nga vendet e AmerikĂ«s Latine, sĂ« bashku me vĂ«llain tjetĂ«r, Hajdarin, i cili vijon tĂ« jetĂ« nĂ« arrati dhe dyshohet se fshihet nĂ« Dubai.

The post Para dhe pas ekstradimit nĂ« BelgjikĂ«, Franc Çopja shiti pasuri tĂ« paluajtshme miliona euro nĂ« Dubai appeared first on Gazeta Si.

↗

Të jetosh pranë detit të zgjatet jeta me disa vite, por nuk është vetëm jodi!

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – QĂ« ajri i detit i bĂ«n mirĂ« shĂ«ndetit, tani Ă«shtĂ« pothuajse njĂ« klishe, njĂ« siguri qĂ« mbĂ«shtetet edhe nga shkenca.

Gjenerata tĂ« tĂ«ra fĂ«mijĂ«sh janĂ« dĂ«rguar nga pediatĂ«r dhe prindĂ«r tĂ« shqetĂ«suar pĂ«r tĂ« luajtur nĂ« bregdet vetĂ«m pĂ«r tĂ« “thithur jodin”, i perceptuar si njĂ« lloj ilaçi pĂ«r çdo sĂ«mundje, qoftĂ« aktuale apo e mundshme.

MegjithatĂ«, tani, studiuesit nĂ« Universitetin e Ohajos nĂ« SHBA, kanĂ« konfirmuar se tĂ« jetosh disa hapa larg njĂ« plazhi, mund tĂ« tĂ« zgjatet jeta, duke garantuar “dy vjet shtesĂ«â€ jetĂ« pĂ«r kĂ«do qĂ« mund tĂ« shikojĂ« nga dritarja e tij dhe tĂ« vĂ«shtrojĂ« njĂ« hapĂ«sirĂ« blu. Dhe jo, nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m jodi.

A e dinte arkitekti tashmĂ« kĂ«tĂ«? – Le Corbusier e kuptoi atĂ« para kujtdo tjetĂ«r. Tani i moshuar, pas njĂ« jete tĂ« mbushur me angazhime dhe kĂ«naqĂ«si, arkitekti i famshĂ«m projektoi dhe ndĂ«rtoi njĂ« kasolle minimaliste prej druri pranĂ« Roquebrune-Cap-Martin, nĂ« RivierĂ«n Franceze, nĂ« vitin 1951.

Atje ai u tĂ«rhoq, vetĂ«m pak hapa larg detit midis pemĂ«ve tĂ« akantusit, agaves dhe eukaliptit, deri nĂ« vitin 1965, kur vdiq gjatĂ« njĂ« prej notimeve tĂ« tij tĂ« shumta nĂ« masĂ«n ujore pĂ«rpara “Cabanon”-it tĂ« tij.

Ndoshta jeta e tij e gjatĂ« u zgjat pikĂ«risht nga ajo zgjedhje pĂ«r tĂ« lĂ«nĂ« gjithçka pas pĂ«r t’u afruar mĂ« shumĂ« me Mesdheun, duke demonstruar nĂ« mĂ«nyrĂ« indirekte atĂ« qĂ« njĂ« studim amerikan i koordinuar nga eksperti i shĂ«ndetit mjedisor, Jianyong Wu i Universitetit ShtetĂ«ror tĂ« Ohajos, tani e konfirmon.

Vlen vetĂ«m pĂ«r detin – “NĂ« pĂ«rgjithĂ«si, banorĂ«t e zonave bregdetare mund tĂ« presin tĂ« jetojnĂ« njĂ« ose dy vjet mĂ« gjatĂ« se jetĂ«gjatĂ«sia standarde amerikane prej 79 vjetĂ«sh”, shpjegoi Wu, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje se efektet e dobishme tĂ« detit nuk pĂ«rsĂ«riten nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« barabartĂ« nĂ«se dikush zgjedh tĂ« jetojĂ« pranĂ« liqeneve ose lumenjve.

NĂ« rastin e dytĂ«, nĂ« fakt, “ata qĂ« jetojnĂ« nĂ« zona urbane pranĂ« lumenjve dhe liqeneve tĂ« brendshĂ«m kanĂ« njĂ« jetĂ«gjatĂ«si prej rreth 78 vjetĂ«sh”.

Ky fakt i habiti vetĂ« studiuesit, por ata as nuk do tĂ« Ă«ndĂ«rronin tĂ« vinin nĂ« dyshim rezultatet e njĂ« studimi tĂ« bazuar nĂ« analizĂ« tĂ« gjerĂ« tĂ« tĂ« dhĂ«nave. Kjo Ă«shtĂ« baza e kĂ«saj hipoteze, falĂ« njĂ« hulumtimi tĂ« publikuar nĂ« revistĂ«n “Environmental Research”.

NjĂ« studim qĂ« pĂ«rfshinte mijĂ«ra njerĂ«z – Studiuesit amerikanĂ« arritĂ«n nĂ« pĂ«rfundimet e tyre pasi mblodhĂ«n dhe analizuan tĂ« dhĂ«na nga 66,000 njerĂ«z, duke lidhur vendbanimin e secilit person dhe moshĂ«n nĂ« momentin e vdekjes, me qĂ«llim deshifrimin e faktorĂ«ve qĂ« mund tĂ« ndikojnĂ« nĂ« kĂ«tĂ« tĂ« fundit.

NdĂ«r arsyet e sugjeruara nga studiuesit pĂ«r tĂ« shpjeguar fenomenin e jetĂ«gjatĂ«sisĂ« detare, janĂ« disa, mjaft tĂ« lehta pĂ«r t’u hamendĂ«suar.

Para së gjithash, fakti që në bregdet, trupi (dhe mendja) nuk kanë pse të përshtaten me tronditjen e kalimit nga nxehtësia e tepërt, në të ftohtë.

Prandaj, njĂ« klimĂ« e butĂ« Ă«shtĂ« perfekte pĂ«r tĂ« dalĂ« jashtĂ«, pĂ«r tĂ« kaluar mĂ« shumĂ« kohĂ« jashtĂ« dhe nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pashmangshme pĂ«r tĂ« mbushur mushkĂ«ritĂ« me atĂ« “ajĂ«r tĂ« mirĂ«â€ tĂ« famshĂ«m, i cili Ă«shtĂ« gjithçka tjetĂ«r pĂ«rveç se njĂ« mit.

TĂ« shĂ«ndetshĂ«m, tĂ« lumtur dhe det – ËshtĂ« e vĂ«rtetĂ« qĂ« deti ka njĂ« efekt tĂ« dobishĂ«m pĂ«r kĂ«do qĂ« vuan nga alergjitĂ« ose problemet e frymĂ«marrjes, si dhe Ă«shtĂ« njĂ« ilaç pĂ«r lĂ«kurĂ«n, flokĂ«t (tĂ« forcuar nga uji i detit, i cili lufton natyrshĂ«m zbokthin dhe flokĂ«t e yndyrshĂ«m) dhe tiroiden.

“AfĂ«rsia me ujin, veçanĂ«risht me detin, shoqĂ«rohet me shumĂ« masa pozitive tĂ« mirĂ«qenies fizike dhe mendore, nga nivelet mĂ« tĂ« larta tĂ« vitaminĂ«s D, deri te marrĂ«dhĂ«niet mĂ« tĂ« mira shoqĂ«rore. ShumĂ« nga tĂ« njĂ«jtat procese shkaktohen nga hapĂ«sirat e gjelbra, me disa pĂ«rfitime shtesĂ«â€, – shpjegoi Dr. Matthew White, profesor nĂ« Universitetin e Exeter-it dhe psikolog nĂ« BlueHealth, njĂ« program kĂ«rkimor qĂ« studion pĂ«rfitimet e jetesĂ«s pranĂ« detit, nĂ« njĂ« artikull nĂ« “The Guardian”.

Në të njëjtin artikull, White citon një tjetër studim të vitit 2013 që zbuloi se mjediset bregdetare janë vendet më të lumtura, me përgjigje afërsisht gjashtë pikë më të larta se ato të mbledhura në mjediset urbane.

Nga ana tjetër, të shkosh në plazh, rrit nivelet e vitaminës D, duke stimuluar gjithashtu prodhimin e endorfinave, përgjegjëse për përmirësimin e humorit dhe mund të parandalojë sëmundjet autoimune.

Uji i detit në vetvete mbetet një burim magnezi, jodi dhe kaliumi, minerale që luftojnë infeksionet dhe ndihmojnë trupin të detoksifikohet dhe të shërohet.

Së fundmi, duhet të mbahet mend, se edhe thjesht shikimi i kësaj hapësire blu, ka një efekt qetësues në trurin e njeriut, i cili qetësohet nga një spektër i tillë ngjyrash.

Ndoshta për këto arsye, gjatë gjithë historisë, deti shpesh ka përfaqësuar një kufi në gjendje për të qetësuar njerëzimin, i perceptuar pothuajse si një barrierë mbrojtëse që duhet sfiduar vetëm në kohë emergjence.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Të jetosh pranë detit të zgjatet jeta me disa vite, por nuk është vetëm jodi! appeared first on Gazeta Si.

↗

Shifra marramendĂ«se qĂ« Trump ka fituar qĂ« kur Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« president, e llogaritur nga ‘New Yorker’

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Sa Ă«shtĂ« pasuria neto e Trump? Askush nuk e di: vlerĂ«simet nga revista “Forbes” dhe “New York Times” kur ai mori detyrĂ«n variojnĂ« nga 5 deri nĂ« 10 miliardĂ« dollarĂ«.

Sa pagoi ai nĂ« taksa? Edhe kjo Ă«shtĂ« e mbuluar me mister, duke pasur parasysh se sipĂ«rmarrĂ«si, i cili hyri nĂ« politikĂ« pĂ«r tĂ« sjellĂ« transparencĂ« dhe pĂ«r tĂ« “tharĂ« kĂ«netĂ«n”, gjithmonĂ« ka refuzuar tĂ« publikojĂ« deklaratat e tij tatimore, siç kanĂ« bĂ«rĂ« tĂ« gjithĂ« paraardhĂ«sit e tij.

Kjo ka të ngjarë të fshehë faktin se ai pagoi shumë pak taksa, duke pasur parasysh deklaratat e tij të përsëritura të falimentimit dhe tendencën e Organizatës Trump për të nënvlerësuar pasurinë e tij neto dhe për të amplifikuar humbjet në dokumentet e paraqitura në IRS (ndërsa, siç doli në gjyqe, kur ai mori hua nga bankat, ndoqi qasjen e kundërt, duke minimizuar humbjet dhe duke ekzagjeruar pasurinë e tij neto).

Mund tĂ« duket si njĂ« ushtrim akrobatik, pra, qĂ« revista “New Yorker” tĂ« ketĂ« tentuar tĂ« llogarisĂ« se sa po pĂ«rvetĂ«sojnĂ« Donaldi dhe familja e tij duke shfrytĂ«zuar pushtetin e madh tĂ« presidentit tĂ« SHBA-ve pĂ«r qĂ«llime pasurimi privat.

Duke kombinuar fitimet nga kriptovalutat, ato nga marrëveshjet financiare dhe të pasurive të paluajtshme të pranuara bujarisht nga sundimtarët e Shteteve të Gjirit, dhurata të tilla si avioni jumbo i dhënë Trumpit nga Emiri i Katarit, fitimet nga artikujt e tregtimit me logon MAGA, kompensimet e marra nga kompanitë (nga Meta te Amazon, Disney dhe Paramount) që kishin frikë nga hakmarrja nga presidenti dhe të tjera, revista vlerëson se Trump do të korrë fitime prej 3.4 miliardë dollarësh nga ky mandat i dytë presidencial.

Shifër e ekzagjeruar? E nënvlerësuar? Nuk është kjo çështja: këto janë ende fitime të mëdha. Asnjë president tjetër në historinë amerikane nuk ka futur në xhep as edhe një qindarkë nga një shumë e tillë.

Rasti i Trump është i jashtëzakonshëm, jo vetëm për madhësinë dhe veçantinë e tij, por edhe për paturpësinë e protagonistëve të tij: e gjitha kjo bëhet hapur, me djemtë e Trump, Donald Jr. dhe Eric, që mburren me këto pasurime.

Dikur, veçanĂ«risht me “zbritjen nĂ« politikĂ«â€ tĂ« Silvio Berlusconi-t, thuhej se me njĂ« miliarder nĂ« qeveri, tĂ« paktĂ«n nuk do tĂ« kishte nevojĂ« tĂ« shqetĂ«sohej pĂ«r politikanĂ«t qĂ« kĂ«rkonin tĂ« pasuroheshin pĂ«rmes administratĂ«s publike, duke pasur parasysh se ata janĂ« tashmĂ« tepĂ«r tĂ« pasur.

Trump, jo vetëm që e ka përmbysur këtë supozim, por madje ka shkuar aq larg sa të argumentojë se posti i tij politik i jep të drejtën të angazhohet edhe në veprime më të paskrupullta për të pasuruar veten dhe familjarët e tij: ligjet, rregulloret dhe rregullat e konfliktit të interesit zbatohen për figurat publike që i nënshtrohen atij, por jo për presidentin, i cili është përgjegjës vetëm dhe ekskluzivisht para votuesve për sjelljen e tij.

Kambanat e alarmit duhet të kishin rënë këtu kur Gjykata Supreme, një vit më parë, i mbajti presidentët përgjegjës për të gjitha veprimet e kryera në ushtrimin e detyrave të tyre.

MegjithatĂ«, atĂ«herĂ«, ne ishim tĂ« shqetĂ«suar pĂ«r veprat penale tĂ« mundshme tĂ« njĂ« presidenti – abuzim me pushtetin, sulme ndaj sistemit zgjedhor ose ndryshe – jo pĂ«r njĂ« “monetizim” tĂ« mundshĂ«m tĂ« pushtetit tĂ« ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ«.

Duket e paimagjinueshme, madje edhe për një figurë të paskrupullt si Trump, i cili tashmë në mandatin e tij të parë kishte lehtësuar marrëveshjet e pasurive të paluajtshme për organizatën e tij, nga e cila ishte ndarë vetëm përkohësisht, duke ia dorëzuar menaxhimin fëmijëve të tij, për ta transformuar presidencën në një makinë fitimi parash.

Fitimet nga ato marrĂ«veshje pasurish tĂ« paluajtshme – nĂ« dhjetĂ«ra miliona dollarĂ« – janĂ« tĂ« zbehta nĂ« krahasim me atĂ« qĂ« po shohim tani.

Por, pas njĂ« shqyrtimi mĂ« tĂ« afĂ«rt, aty filloi gjithçka: mĂ« 17 janar 2017, tre ditĂ« para se tĂ« merrte detyrĂ«n, kur gazetarĂ«t e pyetĂ«n se sa taksa kishte paguar dhe si do t’i neutralizonte konfliktet e tij ekonomike tĂ« interesit, Trump u pĂ«rgjigj se njĂ« president Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« nivel tjetĂ«r, nuk i nĂ«nshtrohet konventave tĂ« tilla.

Ai mĂ« pas shpjegoi se rreth asaj kohe, emisarĂ«t nga Dubai i kishin ofruar njĂ« marrĂ«veshje shumĂ« fitimprurĂ«se prej 2 miliardĂ« dollarĂ«sh, pĂ«r tĂ« fituar favorin e tij: “UnĂ« refuzova. Nuk dua tĂ« pĂ«rfitoj nga situata tĂ« ngjashme, por mund ta kisha pranuar; do tĂ« kishte qenĂ« legjitime”.

Në mandatin e tij të dytë, këto skrupuj u zbehën. Djali i tij më i madh, Donald Jr., e shpjegoi këtë me një ndjeshmëri të jashtëzakonshme etike: gjatë mandatit të tij të parë presidencial, tha ai, ne shmangëm disa marrëveshje, por gjithsesi u sulmuam.

KĂ«tĂ« herĂ«, duke parĂ« se do tĂ« kishim pĂ«rfunduar nĂ« shĂ«njestĂ«r gjithsesi, vendosĂ«m tĂ« ecnim pĂ«rpara. KĂ«shtu qĂ« ai dhe Eriku vizituan Emiratet e Gjirit dhe konferencat e kriptoinvestitorĂ«ve, duke shpjeguar se marrĂ«veshjet e reja fantastike nĂ« monedha digjitale pak a shumĂ« tĂ« pakapshme mund tĂ« mbĂ«shteteshin nĂ« mbĂ«shtetjen e babait tĂ« tyre, i cili gjithashtu do t’i rregullonte dhe autorizonte ato.

Sa e ndryshme do të ishte bota e re, filloi të bëhej e qartë tre ditë para inaugurimit të Trump në Shtëpinë e Bardhë: të premten, më 17 janar 2025, Balli i Kriptovalutave, festimi i investitorëve të mëdhenj të kriptomonedhave, përfshirë figurat e mëdha të Silicon Valley, ishte duke u zhvilluar në një vilë luksoze në Uashington.

NĂ« orĂ«n 9 tĂ« mbrĂ«mjes, ndĂ«rsa bĂ«heshin dolli, euforia u shua nga njĂ« lajm i raportuar nga Bloomberg: presidenti i ri sapo kishte njoftuar lançimin e kriptomonedhĂ«s sĂ« tij, $TRUMP, tĂ« cilĂ«n do ta pĂ«rdorĂ« pĂ«r tĂ« fituar qindra miliona brenda pak muajsh midis tarifave tĂ« emetimit dhe transaksionit. “Ai po shkatĂ«rron gjithçka”, thanĂ« shumĂ«, ndĂ«rsa pinin shampanjĂ«n.

Burimi: “Corriere della Sera”; PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Shifra marramendĂ«se qĂ« Trump ka fituar qĂ« kur Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« president, e llogaritur nga ‘New Yorker’ appeared first on Gazeta Si.

↗

I shoqi në burg, ish-Zonja e Parë e Koresë së Jugut arrestohet për disa akuza

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Ish-zonja e parĂ« e KoresĂ« sĂ« Jugut, Kim Keon-hee, u arrestua pasi u akuzua zyrtarisht tĂ« enjten e kaluar, ndĂ«r tĂ« tjera, pĂ«r korrupsion, manipulim tĂ« tregut dhe ndĂ«rhyrje nĂ« zgjedhje.

Prokurorët kishin kërkuar që ajo të mbahej në paraburgim. Një gjykatë e miratoi kërkesën të martën dhe lëshoi një urdhër arresti. Kim kishte qenë tashmë në paraburgim për disa orë, duke pritur vendimin e gjyqtarëve.

Kim është gruaja e ish-presidentit Yoon Suk-yeol, i cili është gjithashtu në burg dhe në gjyq për kryengritje, tradhti të lartë dhe abuzim me pushtetin pas përpjekjes për të vendosur ligj ushtarak në dhjetor 2024.

Kjo është hera e parë në historinë e Koresë së Jugut që një ish-president dhe zonja e parë janë arrestuar në të njëjtën kohë.

Akuzat që çuan në paraburgimin e Kim janë të ndara nga ato të Yoon, megjithëse hetime të tjera janë duke u zhvilluar për rolin e saj të mundshëm në përpjekjen për grusht shteti të burrit të saj.

Kim Ă«shtĂ« akuzuar pĂ«r 16 akuza, qĂ« mbulojnĂ« njĂ« sĂ«rĂ« çështjesh. NdĂ«r tĂ« tjera, ajo akuzohet pĂ«r pjesĂ«marrje nĂ« njĂ« skemĂ« tĂ« paligjshme pĂ«r tĂ« rritur vlerĂ«n e aksioneve tĂ« importuesit tĂ« makinave “Deutsch Motors” midis viteve 2010 dhe 2012; ndĂ«rhyrje nĂ« emĂ«rimin e kandidatĂ«ve pĂ«r zgjedhjet e pjesshme parlamentare tĂ« vitit 2022 dhe zgjedhjet e pĂ«rgjithshme tĂ« vitit 2024; dhe pranimin e dhuratave tĂ« shtrenjta nga Kisha e Unifikimit (njĂ« grup fetar qĂ« konsiderohet gjerĂ«sisht si kult) nĂ« kĂ«mbim tĂ« mbĂ«shtetjes sĂ« aktiviteteve tĂ« grupit nga bashkĂ«shorti i saj, Yoon Suk-yeol.

The post I shoqi në burg, ish-Zonja e Parë e Koresë së Jugut arrestohet për disa akuza appeared first on Gazeta Si.

↗

Ilir Meta mbetet në burg, GJKKO rrëzon kërkesën për liri të ish-presidentit

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Gjykata e Posaçme kundĂ«r Korrupsionit dhe Krimit tĂ« Organizuar (GJKKO) ka vendosur tĂ« mos e ndryshojĂ« masĂ«n e sigurisĂ« ndaj ish-presidentit Ilir Meta, duke e lĂ«nĂ« nĂ« “arrest me burg“.

Seanca nisi nĂ« orĂ«n 10:00 dhe zgjati pĂ«r mĂ« shumĂ« se njĂ« orĂ« dhe kĂ«rkesa e MetĂ«s pĂ«r ndryshim tĂ« masĂ«s sĂ« sigurisĂ«, u shqyrtua nga gjyqtari Erjon Çela.

MĂ«sohet se pĂ«r tĂ« shyqrtuar kĂ«tĂ« kĂ«rkesĂ«, gjyqtari Çela Ă«shtĂ« kthyer nga pushimet, pasi mĂ« herĂ«t gjyqtari Erjon Bani shpalli moskompetencĂ«n.

Ishte Kujtim Cakrani, avokati i MetĂ«s, ai i cili kĂ«rkoi qĂ« çështja e masĂ«s sĂ« sigurisĂ« tĂ« shqyrtohej nga gjyqtari qĂ« e ka ndjekur dosjen qĂ« prej fillimit, pra Erjon Çela.

Meta kërkon lirimin nga qelia ku qëndron që prej 21 tetorit të vitit 2024 me argumentin se tashmë hetimet janë përfunduar, është marrë i pandehur dhe nuk ka mundësi të ndërhyjë për prishjen e provave.

Po kĂ«shtu, nĂ« kĂ«rkesĂ«n e tij pĂ«r lehtĂ«sim tĂ« masĂ«s sĂ« MetĂ«s, avokati propozoi qĂ« ish-presidentit t’i bllokohet pasaporta nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« mos ketĂ« mundĂ«si tĂ« dalĂ« nga ShqipĂ«ria.

Kreu i PartisĂ« sĂ« LirisĂ« Ă«shtĂ« marrĂ« i pandehur pĂ«r “korrupsion”, “pastrim parash” dhe “fshehje pasurie”, pĂ«r çështjet qĂ« kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me dosjen e lobimit tĂ« LSI nĂ« SHBA dhe aferĂ«n CEZ-DIA.

SĂ« bashku me tĂ« janĂ« marrĂ« tĂ« pandehur edhe ish-bashkĂ«shortja Monika Kryemadhi, nĂ«na e saj Fatime Kryemadhi dhe bashkĂ«punĂ«torĂ«t e tyre Pirro Xhixho e Ema Çoku.

The post Ilir Meta mbetet në burg, GJKKO rrëzon kërkesën për liri të ish-presidentit appeared first on Gazeta Si.

↗

Situatë kritike nga zjarret në Delvinë dhe Nartë të Gramshit, urdhër evakuimi për banorët: Ikni urgjent!

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Pas situatĂ«s sĂ« vĂ«shtirĂ« me zjarret nĂ« nĂ« DelvinĂ« dhe NartĂ« tĂ« Gramshit, Ministria e Mbrojtjes ka nxjerrĂ« njĂ« tjetĂ«r thirrje pĂ«r evakuim pĂ«r banorĂ«t e kĂ«tyre zonave qĂ« tĂ« evakuohen urgjentisht.

“THIRRJE URGJENTE PËR EVAKUIM! PĂ«r shkak tĂ« pĂ«rhapjes sĂ« shpejtĂ« tĂ« zjarreve nĂ« NartĂ«, SkĂ«nderbegas (Gramsh) dhe DelvinĂ«, u bĂ«jmĂ« thirrje banorĂ«ve tĂ« ndjekin udhĂ«zimet e ekipeve tĂ« emergjencĂ«s dhe tĂ« evakuohen menjĂ«herĂ« drejt zonave tĂ« sigurta”, – thuhet nĂ« njoftimin e MinistrisĂ«.

Gjatë 24 orëve të fundit janë evidentuar 64 vatra zjarri, nga të cilat 24 vatra zjarri janë ende aktive. Por dy bashkitë më të prekura janë Gramshi dhe Delvina.

Konkretisht në Kullollas dhe njësinë Skënderbegas të Gramshit, zjarri ka marrë përmasa të mëdha, duke përfshirë disa fshatra dhe shkaktuar një viktimë.

Janë raportuar dëme në banesa. Sipas shërbimeve emergjente, situata mbetet e rëndë dhe po ndërhyhet nga ajri. Në Mukaj e Sojnik, zjarri vijon në sipërfaqe me shkurre dhe ferra, me forcat vendore dhe FA në terren.

Ndërkohë në Delvinë, zjarri i depërtuar nga Syri i Kaltër ka përfshirë fshatrat Pecë, Sirakat dhe Kardhikaq, duke arritur deri pranë kurorës së bashkisë. Flakët u shtrinë nga Vllahati drejt Kakodhiqit, duke shkaktuar djegien e 5 shtëpive, prej të cilave 4 të pabanuara.

Në operacione janë angazhuar 36 efektivë zjarrfikës me 5 mjete, 120 trupa të FA, forca të FNSH, Delta, Shqiponjat, policia vendore dhe bashkiake, si dhe 7 autobote uji. Zjarri është zhvendosur mbi fshatin Vllahat, ku po ndërhyhet nga ajri me helikopterë çek dhe sllovak.

Në Finiq, vazhdon aktive vatra që ka prekur zonën nga Syri i Kaltër deri në pllajën e malit të Gjerë dhe Sopotit. Në Bistricë, vatra po mbahet nën monitorim. Në Parkun e Rëzomës, mbi tunelin e Skërficës, zjarri vijon, por terreni i vështirë nuk lejon ndërhyrje.

Ndihmë mjekësore

Gjatë natës, për shkak të tymit dhe kushteve të krijuara nga flakët, rreth 10 qytetarë, përfshirë 4 ushtarë, kanë marrë ndihmë mjekësore për asfiksi në mjediset e Kinotetatrit të Delvinës, ku përkohësisht u vendos spitali i emergjencës.

Aktualisht mësohet se një pjesë e madhe e forcave zjarrfikëse dhe atyre të armatosura janë zhvendosur në Delvinë për të tentuar shuarjen e flakëve, ndërsa sipas ministrit të Mbrojtjes Pirro Vengu, nuk ka më rrezik për banesat.

Zjarri në Delvinë rrezikoi banesat e banorëve të fshatrave Pecë, Kranë, Krongj, Kardhikaq dhe Sirakat. Për shuarjen e flakëve janë angazhuar 2 avionë grekë PLZ, 1 helikopter çek dhe një sllovak.

Situata vazhdon të jetë alarmante edhe në Gramsh, ku raportohet për rreth 40 shtëpi të djegura dhe bagëti të ngordhura.

Tre helikopterë vijojnë punën për shuarjen e flakëve

Mëngjesin e kësaj të mërkure, më 13 gusht, ministri i Mbrojtjes Pirro Vengu ka deklaruar në një postim në rrjetet sociale se aktualisht po punojnë në terren tre helikopterë në Gramsh dhe dy në Delvinë, dy prej zonave ku situata paraqitet më pritike për momentin.

Ai ka falënderuar të gjithë operativët të cilët po punojnë duke rrezikuar jetët e tyre në zonat më kritike.

“Operacioni i gjerĂ« kundĂ«r zjarreve ka vijuar pandalim gjatĂ« gjithĂ« orĂ«ve tĂ« natĂ«s pĂ«r tĂ« kufizuar perimetrin e flakĂ«ve nĂ« afĂ«rsi tĂ« zonave tĂ« banuara dhe parqet kombĂ«tare nĂ« mbarĂ« ShqipĂ«rinĂ«. Tre helikopterĂ« po operojnĂ« nĂ« Gramsh dhe dy tĂ« tjerĂ« nĂ« DelvinĂ«, ndĂ«rsa qindra efektivĂ« tĂ« emergjencave lokale dhe tĂ« Forcave tĂ« Armatosura po punojnĂ« pa u ndalur nĂ« zonat mĂ« tĂ« nxehta: FushĂ« ArrĂ«z, Gramsh, TepelenĂ«, Dropull, DelvinĂ« dhe Finiq. VendosmĂ«ri, profesionalizĂ«m dhe pĂ«rkushtim pĂ«r tĂ« mbrojtur jetĂ«n, pronĂ«n dhe mjedisin. MirĂ«njohje pĂ«r çdo forcĂ« tĂ« angazhuar nĂ« kĂ«tĂ« sfidĂ«.”, shkruna ministri, i cili mbrĂ«mjen e kaluar nĂ« orĂ«t e vona deri gati nĂ« tĂ« gdhirĂ« ka zhvilluar njĂ« mbledhje nĂ« DelvinĂ« me strukturat vendore”, – tha Vengu.

The post Situatë kritike nga zjarret në Delvinë dhe Nartë të Gramshit, urdhër evakuimi për banorët: Ikni urgjent! appeared first on Gazeta Si.

↗

Prostitucion kinezesh edhe në Vlorë, në kërkim tutorja. Kapen dy klientë

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Pas dhjetĂ«ra rasteve nĂ« zonĂ«n e plazhit nĂ« DurrĂ«s, veprimtaria e paligjshme e prostitucionit ka zbarkuar edhe nĂ« lagjen “Uji i FtohtĂ«â€ tĂ« VlorĂ«s, ku janĂ« vĂ«nĂ« nĂ«n hetim 2 gra kineze dhe 2 klientĂ«, njĂ«ri shqiptar dhe tjetri italian.

Sipas policisë, tutorja kineze, M.Y., 36 vjeçe është shpallur në kërkim për veprën penale të trafikimit të personave të rritur.

Mësohet se ajo kishte marrë me qira një apartament të cilin e përdorte për të ushtruar veprimtarinë e paligjshme.

“U referuan materialet nĂ« Prokurori, ku nisi procedimi nĂ« gjendje tĂ« lirĂ« pĂ«r shtetaset kineze Q. Zh., 49 vjeçe, dhe X. L., 42 vjeçe, tĂ« dyshuara pĂ«r veprĂ«n penale “Ushtrimi i prostitucionit”, pasi ushtronin kĂ«tĂ« veprimtari kundrejt pagesĂ«s; u proceduan penalisht edhe shtetasi A. D., 38 vjeç, dhe shtetasi italian M. F., 25 vjeç, pasi u konstatuan nĂ« ambientet ku ushtrohej prostitucioni, nĂ« rolin e klientĂ«ve”, – thuhet nĂ« njoftimin e policisĂ«.

The post Prostitucion kinezesh edhe në Vlorë, në kërkim tutorja. Kapen dy klientë appeared first on Gazeta Si.

↗

Tetë të arrestuar për zjarrvënie në Krujë, Berat, Dimal dhe Memaliaj

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – TetĂ« persona janĂ« arrestuar pĂ«r zjarrvĂ«nie tĂ« qĂ«llimshme orĂ«t e fundit nĂ« KrujĂ«, Berat, Dimal, LushnjĂ« dhe Memaliaj.

Sipas policisë, një 19-vjeçar në fshatin Brakanesh të Krujës është arrestuar, pasi dyshohet se u ka vënë zjarrin ullishteve të fqinjëve të tij.

I riu, i identifikuar si Endri Doku rezulton tĂ« ketĂ« precedentĂ« tĂ« mĂ«parshĂ«m kriminalĂ«, ndĂ«rsa aktualisht gjykata i kishte caktuar masĂ« sigurie “arrest shtĂ«pie” pĂ«r shkak tĂ« kultivimit tĂ« bimĂ«ve narkotike.

Mësohet se ngjarja ka ndodhur për shkak të konflikteve që 19 vjeçari kishte me fqinjët për motive pronësie. Nga përhapja e flakëve në territorin e fshatit, janë djegur sipërfaqe toke të konsiderueshme, të mbjella me ullinj.

Një 61-vjeçar, Shezai Banaj, u arrestua, pasi ndezi zjarr në parkun kombëtar të Vjosës, në Mezarak, duke çuar në djegien e një sipërfaqe të konsiderueshme toke dhe 300 rrënjëve me ullinj.

Në fshatin Dushk të Lushnjës, është identifikuar një tjetër piroman, Arjan Kaja, 58 vjeç i cili ndezi zjarr në tokën e tij, e për pasojë u dogj një sipërfaqe e konsiderueshme. Madje, 58-vjeçari pengoi edhe zjarrfikësit në përpjekjet për të vënë në kontroll situatën.

Po ashtu, policia njofton se 4 persona janĂ« arrestuar pĂ«r zjarret nĂ« Berat dhe nĂ« Dimal, si autorĂ« tĂ« zjarrvĂ«nieve nĂ« lagjen “UznovĂ«â€ dhe nĂ« fshatrat OsmĂ«zezĂ« dhe DrenovicĂ«. Si pasojĂ« e kĂ«tyre zjarreve u rrezikuan banesa dhe sera, si dhe u dogjĂ«n sipĂ«rfaqe toke dhe pemĂ« frutore.

TĂ« arrestuarit nĂ« Berat janĂ«: -Sh.D., 49 vjeç, banues nĂ« lagjen “UznovĂ«â€, pasi dyshohet se ka ndezur zjarr nĂ« kĂ«tĂ« lagje, ku si pasojĂ« janĂ« rrezikuar banesa dhe Ă«shtĂ« djegur njĂ« sipĂ«rfaqe toke;

-Z. M., 56 vjeç, banues në fshatin Osmëzezë, pasi dyshohet se ka ndezur zjarr në tokën e tij në këtë fshat, ku si pasojë janë djegur sipërfaqe toke dhe pemë frutore në pronësi të 2 shtetasve.

Të arrestuarit në Dimal: janë S.M., 53 vjeç dhe L.B., 56 vjeç, të dy banues në fshatin Samatic, pasi dyshohet se kanë ndezur zjarre në fshatin Drenovicë, ku janë djegur pemë ulliri, si dhe është rrezikuar djegia e disa serave.

NdĂ«rkoh, nĂ« Memaliaj, Bashkim Lika, 62-vjeç ka rĂ«nĂ« nĂ« prangat e policisĂ«, pasi vendosi zjarr nĂ« zonĂ«n e pyllĂ«zuar tĂ« fshatit Iliras, nĂ« vendin e quajtur “Hams”.

Si pasojë e përhapjes së flakëve u dogj territori i fshatit Koshtan, sipërfaqe të konsiderueshme pyjore, rreth 400 pemë frutore dhe 3 banesa (aktualisht të pabanuara).

The post Tetë të arrestuar për zjarrvënie në Krujë, Berat, Dimal dhe Memaliaj appeared first on Gazeta Si.

↗

Digjet kisha historike dhe disa banesa në fshatin Lekël të Tepelenës

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – NĂ« qytetin e TepelenĂ«s janĂ« regjistruar dĂ«me tĂ« mĂ«dha nga zjarret e kĂ«saj tĂ« marte. Disa banesa nĂ« fshatin LekĂ«l janĂ« djegur plotĂ«sisht, ndĂ«rsa forcat zjarrfikĂ«se, policia dhe ushtria janĂ« angazhuar nĂ« terren pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« flakĂ«t nĂ«n kontroll. NĂ«se situata pĂ«rkeqĂ«sohet, rrezikohet edhe fshati LabovĂ« i GjirokastrĂ«s.

Përveç banesave, një kishë me vlerë historike është shkrumbuar plotësisht, ndërsa mbi 10 hektarë kullota dhe pesë stane janë shkatërruar nga zjarri.

Një tjetër pikë e vështirë mbetet Qafë-Muzina, ku bimësia po digjet me shpejtësi nga flakët.

The post Digjet kisha historike dhe disa banesa në fshatin Lekël të Tepelenës appeared first on Gazeta Si.

↗

Delvina rrethohet nga flakët, evakuohet spitali, në rrezik depot e naftës. Banorët largohen mes panikut

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Delvina Ă«shtĂ« rrethuar nga flakĂ«t qĂ« kanĂ« pĂ«rfshirĂ« faqen e malit mbi qytet mbrĂ«mjen e kĂ«saj tĂ« marte, duke u afruar ndjeshĂ«m pranĂ« puseve tĂ« naftĂ«s dhe kondensatit dhe duke ngritur alarmin pĂ«r njĂ« situatĂ« tĂ« rrezikshme.

Edhe pse puset janë të rrethuara nga një perimetër sigurie i papyllëzuar, era e fortë dhe temperaturat e larta rrezikojnë përhapjen e zjarrit drejt tyre.

Përmasat e zjarrit cilësohen të jashtëzakonshme, ndërsa ndërhyrja ajrore nuk është e mundur gjatë natës. Dyshohet se disa banesa mund të jenë përfshirë nga flakët, por për momentin është e vështirë të bëhet evidentimi i dëmeve për shkak të tymit të dendur dhe qasjes së kufizuar në terren.

Në zonë po punojnë dhjetëra forca të ushtrisë dhe zjarrfikëses. Pranë spitalit, janë marrë masa urgjente për çmontimin dhe largimin e sistemit të furnizimit me oksigjen, për të shmangur rrezikun e një shpërthimi në rast se flakët arrijnë godinën.

I gjithë personeli mjekësor është në gatishmëri për të mbrojtur ambientet me mjetet që kanë në dispozicion, ndërkohë që çdo pacient është evakuuar në ambiente të sigurta.

Era e fortë po fryn në drejtim të qytetit, duke vështirësuar ndërhyrjen dhe duke rritur rrezikun për banorët. Dhjetëra familje po largohen me urgjencë nga shtëpitë e tyre, ndërsa autoritetet u bëjnë thirrje qytetarëve të respektojnë udhëzimet e forcave të rendit.

NjĂ« nga banorĂ«t ka dĂ«shmuar nĂ« media se situata Ă«shtĂ« apokaliptike. “Po digjen shtĂ«pi, ka panik dhe njerĂ«zit po dalin me mbathje rrugĂ«ve, situatĂ« apokaliptike”, – tha ai, ndĂ«rsa dĂ«gjohen boritĂ« e makinave tĂ« qytetarĂ«ve, tĂ« cilĂ«t nxitojnĂ« tĂ« ikin mes panikut.

Vendi ku po përhapet zjarri është një nga vendburimet më të rëndësishme të gazit natyror dhe kondensatit në Shqipëri.

Puset e DelvinĂ«s, tĂ« zbuluara nĂ« fund tĂ« viteve ’80 , prodhojnĂ« rreth 8–10 mijĂ« NmÂł gaz nĂ« ditĂ«, njĂ« sasi me rĂ«ndĂ«si strategjike pĂ«r sigurinĂ« energjetike tĂ« vendit.

Pamjet nga Delvina, i ka postuar nĂ« Facebook edhe kryedemokrati Sali Berisha. “Delvina po pĂ«rjeton tmerr! Po digjen lagjja LlakĂ« dhe Xhetmahall. Ka shpĂ«rthime granatash! Nuk pati asnjĂ« ndĂ«rhyrje nga ajri pĂ«r ta parandaluar paradite!”, shkruan ai.

Pritet që Ministria e Mbrojtjes të dalë me një njoftim zyrtar, ndërsa problematike mbetet situata në Tepelenë dhe Gramsh, ku humbi jetën një 80-vjeçar, i asfiksuar nga tymi dhe 10 banorër përfunduan në spital. Më herët, u raportuan 30 vatra aktive zjarri në thuajse të gjitha qarqet e vendit.

The post Delvina rrethohet nga flakët, evakuohet spitali, në rrezik depot e naftës. Banorët largohen mes panikut appeared first on Gazeta Si.

↗

Zjarr në ishullin Kios të Greqisë, banorët e bllokuar evakuohen nga deti

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – NjĂ« zjarr dramatik ka shpĂ«rthyer mbrĂ«mjen e kĂ«saj tĂ« marte nĂ« ishullin e Kiosit, Greqi, nĂ« Egjeun lindor, pranĂ« bregdetit turk.

Flakët po përfshijnë fshatin Volissos, ku zjarri ka arritur në shtëpi. Banorë të shumtë janë në rrezik të mbeten të bllokuar nga flakët; Roja Bregdetare dhe zjarrfikësit kanë organizuar një evakuim nga deti.

Shërbimet greke të emergjencës u kanë dërguar mesazhe me tekst banorëve të disa fshatrave në ishull, duke i nxitur ata të lëvizin më afër bregdetit për të lehtësuar operacionet e shpëtimit dhe ndihmës.

Zjarri i Kiosit nuk është i vetmi që shpërthen në Greqi: ka 106 zjarre në vend, sipas përditësimit të emergjencës nga Departamenti i Zjarrfikësve.

Nga këto, 63 shpërthyen sot. Erërat e forta dhe thatësira po favorizojnë përhapjen e shpejtë të zjarreve. Qeveria greke ka kërkuar ndihmë nga Agjencia e Mbrojtjes Civile e BE-së.

Edhe në Zakynthos, një ishull turistik i njohur në Detin Jon, një betejë kundër zjarrit është duke u zhvilluar: turistë nga hotele të shumta janë evakuuar tashmë, ndërsa zjarrfikësit po përpiqen të përmbajnë përparimin e flakëve.

The post Zjarr në ishullin Kios të Greqisë, banorët e bllokuar evakuohen nga deti appeared first on Gazeta Si.

↗

Samir Hulileh, kush është kandidati për guvernator të Gazës që të gjithë e pëlqejnë?

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Emri i tij Ă«shtĂ« miratuar nga Izraeli, Shtetet e Bashkuara dhe Lidhja Arabe. NjĂ« ish-zyrtar i lartĂ« i Autoritetit Palestinez, menaxheri palestinez Samir Hulileh Ă«shtĂ« kandidati pĂ«r guvernator tĂ« GazĂ«s me tĂ« cilin tĂ« gjithĂ« bien dakord.

Në muajt e fundit, kanë qenë duke u zhvilluar përpjekje në prapaskenë për të zgjedhur se kush duhet të emërohet në këtë post pas përfundimit të luftës dhe vendimi, i cili është i pëlqyeshëm për të gjithë aktorët diplomatikë, me sa duket i ka rënë biznesmenit palestinez.

Zgjedhja – Gazeta izraelite “Ynet” raporton zgjedhjen, duke cituar burime tĂ« njohura me çështjen dhe dokumente tĂ« paraqitura nĂ« Departamentin e DrejtĂ«sisĂ« tĂ« SHBA-sĂ«.

Hulileh, raporton mĂ« tej gazeta izraelite, Ă«shtĂ« njĂ« figurĂ« qĂ« mund tĂ« veprojĂ« nĂ« Rrip nĂ«n kujdesin e Lidhjes Arabe, me miratimin e Izraelit dhe Shteteve tĂ« Bashkuara, pĂ«r tĂ« mundĂ«suar njĂ« kalim nĂ« “ditĂ«n pas” pĂ«rfundimit tĂ« luftĂ«s.

Lobisti kontrovers kanadez-izraelit Ari Ben-Menashe po promovon operacionin, i cili ka fituar vrull nĂ« javĂ«t e fundit, sipas “Ynet”.

Burime të tjera thonë se iniciativa Hulileh ka fituar vrull në javët e fundit, pjesërisht falë takimeve të mbajtura në Shtetet e Bashkuara dhe kontakteve që biznesmeni palestinez ka mbajtur në Egjipt.

Personazhi – Banuesa nĂ« Ramallahut dhe ekonomist me profesion, CV-ja e Samir Hulileh pĂ«rfshin pozicione tĂ« larta nĂ« Autoritetin KombĂ«tar Palestinez (si Sekretar i PĂ«rgjithshĂ«m i qeverisĂ« sĂ« tretĂ« tĂ« Ahmed Qurei, i cili vdiq nĂ« vitin 2024, nĂ« vitet 2005-2006, dhe zĂ«vendĂ«sministĂ«r i EkonomisĂ« dhe TregtisĂ«) dhe role drejtuese nĂ« kompaninĂ« mĂ« tĂ« madhe palestineze holding, “Padico”.

Ai ishte gjithashtu kryetar i bordit të drejtorëve të Bursës së Letrave me Vlerë të Palestinës deri në marsin e kaluar.

Ai konsiderohet i afërt me miliarderin palestinezo-amerikan, Bashar al-Masri, i njohur për lidhjet e tij me administratën Trump.

Ai qĂ« e nxiti atĂ« pĂ«r postin e guvernatorit Ă«shtĂ« lobisti Ben-Menashe, njĂ« ish-oficer i inteligjencĂ«s izraelite me origjinĂ« iraniane, i cili dyshohet se ishte i pĂ«rfshirĂ« nĂ« skandalin “Iran-Contra” nĂ« fillim tĂ« viteve 1980, vetĂ«m pĂ«r t’u liruar nga akuzat nĂ« gjyq nĂ« SHBA.

Ben-Menashe konfirmoi rolin e tij nĂ« “Operacionin Hulileh”, duke shtuar se plani po zhvillohet me zyrtarĂ« tĂ« lartĂ« amerikanĂ« dhe parashikon udhĂ«heqjen e ardhshme tĂ« GazĂ«s qĂ« vepron nĂ«n kujdesin e Lidhjes Arabe, veçanĂ«risht Egjiptit dhe ArabisĂ« Saudite.

NĂ« ditĂ«t e fundit, vetĂ« Hulileh ka shpjeguar se e imagjinon veten si njĂ« “menaxher projekti” pĂ«r rindĂ«rtimin e GazĂ«s, duke synuar tĂ« shpĂ«rndajĂ« “600 deri nĂ« 1,000 kamionĂ« me ndihmĂ« humanitare nĂ« ditĂ«â€ dhe tĂ« hapĂ« katĂ«r deri nĂ« pesĂ« kalime tregtare tĂ« pakufizuara.

Ligji dhe rendi duhet tĂ« rivendosen gjithashtu, me njĂ« autoritet nĂ« Gaza qĂ« nuk Ă«shtĂ« “as Autoriteti Palestinez dhe as Hamasi”, por i respektuar nga banorĂ«t.

Territori, theksoi ai, nuk mund tĂ« mbetet i mbushur me armĂ« nga “mbetjet e Hamasit ose Xhihadit Islamik”.

Hulileh vlerëson se rindërtimi kërkon 53 miliardë dollarë investime, me shtetet e Gjirit të gatshme të kontribuojnë. Por në vizionin e tij, SHBA-të dhe BE-ja duhet të bëjnë gjithashtu një angazhim të rëndësishëm.

Prapaskent – Zgjedhja e Hulileh mund tĂ« bindĂ« edhe Benjamin Netanjahun, i cili nuk dĂ«shiron qĂ« Autoriteti Palestinez tĂ« qeverisĂ« Rripin, pasi ka parashikuar hyrjen e forcave arabe.

Plani i Ben-Menashe do të përfshijë gjithashtu shfrytëzimin e fushave të gazit natyror të zbuluara në brigjet e Gazës.

Kryeministri izraelit kishte deklaruar tashmĂ« se kishte identifikuar “disa kandidatĂ«â€ pĂ«r njĂ« “autoritet kalimtar” qĂ« do tĂ« qeveriste GazĂ«n pas luftĂ«s, duke theksuar se çarmatimi i Hamasit do tĂ« vinte i pari nĂ« çdo plan pas luftĂ«s dhe se Izraeli nuk ka ndĂ«rmend tĂ« qĂ«ndrojĂ« nĂ« Rrip.

Netanjahu shtoi gjithashtu se disa vende arabe pajtohen me Izraelin pĂ«r nevojĂ«n e çarmatimit tĂ« Hamasit: “ËshtĂ« mĂ«simdhĂ«nĂ«se qĂ« disa vende arabe, nĂ« fakt mjaft, kanĂ« thĂ«nĂ« se Hamasi duhet tĂ« çarmatoset. UnĂ« besoj se kjo Ă«shtĂ« pika e fillimit”.

Megjithatë, Autoriteti Palestinez ka mohuar në këtë kohë se është arritur një marrëveshje për emrat e ardhshëm dhe vetë Hulileh ka shprehur gjithashtu kujdes. Sidoqoftë, hapi i parë do të ishte përfundimi i luftës, sqaroi ai.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Samir Hulileh, kush është kandidati për guvernator të Gazës që të gjithë e pëlqejnë? appeared first on Gazeta Si.

↗

Xi Jinping po largon shumë oficerë nga ushtria kineze

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – QĂ« kur u bĂ« udhĂ«heqĂ«s i KinĂ«s nĂ« vitin 2012, Xi Jinping ka pĂ«rdorur vazhdimisht dorĂ«heqje tĂ« detyruara dhe hetime disiplinore pĂ«r tĂ« frenuar radhĂ«t e ushtrisĂ«.

Por largimet e fundit ushtarake janë më intensivet dhe më të gjera në vitet e fundit dhe kanë pasur disa karakteristika të habitshme. Për shembull, Xi Jinping ka larguar njerëz që ai vetë i kishte emëruar dhe i konsideronte besnikë ndaj tij.

Nga njëra anë, forcat e armatosura kineze konsiderohen ndër më të fortat në botë dhe kohët e fundit kanë demonstruar përparime të rëndësishme teknologjike, të tilla si krijimi i një sistemi portesh lundruese për pushtime nga deti (të cilat mund të përdoren kundër Tajvanit) ose ndërtimi i shpejtë i transportuesve të rinj të avionëve.

Nga ana tjetër, spastrimet e vazhdueshme brenda ushtrisë tregojnë dy probleme të mundshme: korrupsionin dhe besimin tek udhëheqja politike, përkatësisht Xi Jinping.

Një ushtar kinez tërheq një perde gjatë një stërvitjeje të rojes së nderit, dhjetor 2014

Vetëm në pak muaj, Komisioni Qendror Ushtarak, organi përmes të cilit Partia Komuniste ushtron kontroll mbi ushtrinë, ka kaluar nga shtatë në katër anëtarë (njëri prej të cilëve është Xi).

Që nga marsi, Gjenerali He Weidong, një anëtar i Komisionit, është zhdukur dhe nuk ka informacion të sigurt rreth tij, megjithëse ka shumë të ngjarë që ai të jetë arrestuar.

NĂ« qershor, njĂ« tjetĂ«r anĂ«tar i Komisionit, Admirali Miao Hua, u pĂ«rjashtua zyrtarisht pasi u pezullua nga postet e tij vitin e kaluar. Nuk Ă«shtĂ« e qartĂ« se pĂ«r çfarĂ« akuzohet Miao: deklaratat zyrtare flasin pĂ«r “shkelje tĂ« rĂ«nda tĂ« disiplinĂ«s”.

Si He, ashtu edhe Miao, kishin gëzuar karriera të shpejta në vitet e fundit falë mbështetjes së qartë të Xi, të cilit ata konsideroheshin të mbrojtur.

Fakti qĂ« njĂ«ri Ă«shtĂ« zhdukur dhe tjetri Ă«shtĂ« pĂ«rjashtuar Ă«shtĂ« i vĂ«shtirĂ« pĂ«r t’u interpretuar, por tregon se si spastrimet brenda forcave tĂ« armatosura janĂ« bĂ«rĂ« tĂ« pĂ«rhapura dhe tĂ« thella.

Sipas organizatës amerikane Jamestown Foundation, të paktën 45 oficerë janë hetuar, përjashtuar ose janë zhdukur që nga viti 2023.

Këto shkarkime janë pjesërisht për shkak të korrupsionit të vërtetë. Ushtria kineze ka qenë gjithmonë një institucion i mbushur me korrupsion, deri në pikën e vënies në pikëpyetje të aftësive të saj operacionale.

Direktiva e Xi Jinping është që ushtria kineze duhet të modernizohet plotësisht deri në vitin 2027. Sipas disa zyrtarëve amerikanë, kjo është data deri në të cilën ushtria do të jetë gati për të pushtuar Tajvanin, duke supozuar se planet e Xi-së janë realizuar.

Xi Jinping gjatë një parade ushtarake

MegjithatĂ«, pĂ«r t’u modernizuar, ushtria duhet tĂ« heqĂ« qafe korrupsionin, i cili, sipas Xi-sĂ«, i devijon burimet dhe mjetet nga objektivat ushtarake.

Spastrimet kanë edhe një rol politik: që kur erdhi në pushtet, Xi ka larguar sistematikisht të gjithë rivalët e tij të brendshëm për të përqendruar kontrollin e shtetit dhe për të vendosur njerëz besnikë ndaj tij në pozicionet më të larta.

Ushtria është thelbësore në këtë kuptim, sepse forcat e armatosura kanë luajtur gjithmonë një rol politik në Kinë dhe janë përdorur për të forcuar ose dobësuar pushtetin e një udhëheqësi.

Në vitet e fundit, Xi ka arritur të bëhet udhëheqësi më i fuqishëm kinez që nga Mao Ce Duni, themeluesi i Kinës komuniste.

Intensiteti i spastrimeve të fundit ushtarake dhe fakti që zyrtarë të afërt me Xi-në u shënjestruan gjithashtu mund të interpretohen në dy mënyra: e para është se Xi po përshpejton më tej modernizimin e forcave të armatosura dhe po forcon kontrollin e tij mbi ushtrinë.

Xi Jinping, kreu i Partisë Komuniste Kineze

“Kur Xi Jinping sheh se edhe njerĂ«zit e tij po bĂ«jnĂ« gabime, ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« zemĂ«rohet dyfish”, tha pĂ«r “New York Times”, Joseph Torigian, njĂ« profesor nĂ« Universitetin Amerikan nĂ« Uashington.

MundĂ«sia tjetĂ«r Ă«shtĂ« qĂ« Xi Jinping nuk ka mjaftueshĂ«m njerĂ«z tĂ« cilĂ«ve mund t’u besojĂ« pĂ«r pozicione tĂ« rĂ«ndĂ«sishme, dhe se edhe ata qĂ« ai emĂ«ron, si He dhe Miao, nuk i kanĂ« pĂ«rmbushur pritjet e tij.

NĂ«se Xi vazhdon tĂ« shkarkojĂ« zyrtarĂ« – arsyetimi Ă«shtĂ« – kjo do tĂ« thotĂ« se ai vĂ«rtet nuk i beson hierarkisĂ« ushtarake.

Kjo mund të jetë një problem si në rast lufte ashtu edhe në aspektin e stabilitetit politik, sepse mund të nënkuptojë që Xi nuk ka kontroll të plotë mbi ushtrinë.

Aktualisht, nuk ka prova konkrete që tregojnë se pushteti i Xi-së mbi ushtrinë është zvogëluar në ndonjë mënyrë.

Megjithatë, ka të ngjarë që ushtria të pësojë reforma të mëtejshme dhe ndryshime të mëdha në muajt ose vitet në vijim.

Muajin e kaluar, Komisioni Qendror Ushtarak lĂ«shoi njĂ« deklaratĂ« duke bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r “eliminimin e plotĂ« tĂ« ndikimeve toksike dhe rivendosjen e imazhit dhe autoritetit tĂ« oficerĂ«ve politikĂ« tĂ« ushtrisĂ«â€.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Xi Jinping po largon shumë oficerë nga ushtria kineze appeared first on Gazeta Si.

↗

ChatGPT nuk është më ai i dikurshmi

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – TĂ« enjten, OpenAI publikoi GPT-5, modelin e pĂ«rditĂ«suar tĂ« ChatGPT, chatbot-it tĂ« saj tĂ« inteligjencĂ«s artificiale.

Siç pritej, shumë përdorues komentuan në internet pas publikimit dhe disa filluan të theksonin problemet. Disa përdorues në Reddit u ankuan se GPT-5 ka vështirësi të ndjekë udhëzimet vetëm pas disa komandave, se shpesh injoron kontekstin dhe se gjeneron më shumë halucinacione sesa modelet e mëparshme (kështu quhen gabimet ose pasaktësitë në përgjigjet e inteligjencës artificiale gjeneruese).

Disa nga kritikat u përqendruan kryesisht në faktin se ky model i ri ka një ton dhe stil përgjigjeje më të ftohtë, më të shkëputur dhe më pak empatik.

Një përdorues, për shembull, tha se për ata që kishin kaluar një kohë të gjatë duke ndërtuar një marrëdhënie me GPT-4o, nuk është më e njëjta gjë; të tjerë madje argumentuan se kalimi nga njëri në tjetrin është si të humbasësh shpirtin binjak ose mikun tënd të vetëm.

NĂ« postimin tani tĂ« hequr nga Reddit qĂ« filloi bisedĂ«n, njĂ« pĂ«rdorues tha se edhe pas disa ditĂ«sh dhe disa pĂ«rpjekjeve, “GPT-5 ndihet sinqerisht emocionalisht i distancuar”.

OpenAI shpjegoi se, ndër të tjera, modeli i ri ishte trajnuar të ishte më i ndershëm dhe për këtë arsye të dukej më njerëzor dhe më pak i dobishëm.

Kënaqësia që disa përdorues zhvillojnë me chatbot-in për shkak të përgjigjeve të tij jashtëzakonisht të pajtueshme është një temë që kompania e kishte ngritur muaj më parë.

Në mars, ajo publikoi një studim të brendshëm që zbuloi se përdoruesit që zhvillojnë një lidhje emocionale me ChatGPT janë një pakicë e vogël, por mund të ndikojnë negativisht në shëndetin e tyre mendor.

E gjitha filloi pasi kompania mori kritika për servilizmin e tepërt të një përditësimi GPT-4o, të cilin më pas e modifikoi me nxitim.

KĂ«tĂ« herĂ«, ndryshimi nĂ« tonin e chatbot-it ishte dukshĂ«m mĂ« drastik dhe mĂ« i dukshĂ«m. Gazetari Ryan Broderick, njĂ« ekspert nĂ« kulturĂ«n e internetit, shkroi nĂ« buletinin e tij “Garbage Day”, se fakti qĂ« modeli i ri nuk Ă«shtĂ« mĂ« servil dhe lajkatues ndaj pĂ«rdoruesve Ă«shtĂ« “njĂ« problem i madh” pĂ«r njerĂ«zit qĂ« janĂ« bĂ«rĂ« tĂ« varur emocionalisht nga boti.

Të hënën, CEO i ChatGPT, Sam Altman, shkroi një postim të gjatë në blog në X për të mbrojtur vendimin e kompanisë dhe për të shprehur mendimin e tij personal mbi këtë çështje.

Ai konfirmoi se lidhja që disa njerëz zhvillojnë me chatbot-in e tyre është padyshim më e fortë se ajo që është parë deri më tani me teknologji të tjera, dhe se kjo është një çështje që kërkon vëmendje më të madhe nga të gjithë.

Ai gjithashtu nĂ«nkuptoi se privimi i pĂ«rdoruesve nga versioni i ChatGPT qĂ« ata e pĂ«lqenin ishte ndoshta njĂ« gabim, por vuri nĂ« dukje se disa prej tyre – njĂ« pĂ«rqindje e vogĂ«l – deri mĂ« tani kanĂ« pĂ«rdorur inteligjencĂ«n artificiale “nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« vetĂ«shkatĂ«rruese” dhe se kompania nuk dĂ«shiron qĂ« kjo tĂ« vazhdojĂ« dhe ndihet pĂ«rgjegjĂ«se pĂ«r tĂ«.

Në postimin e tij, ai sqaroi gjithashtu se ndërsa ka disa raste ekstreme dhe lehtësisht të dallueshme të njerëzve, marrëdhënia e të cilëve me chatbot-et është qartësisht e rrezikshme për shëndetin e tyre mendor, ka edhe shumë raste më pak ekstreme që kërkojnë një vlerësim më të kujdesshëm.

“Mund ta imagjinoj njĂ« tĂ« ardhme ku shumĂ« njerĂ«z mbĂ«shteten vĂ«rtet nĂ« kĂ«shillat e ChatGPT pĂ«r vendimet e tyre mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme. Dhe ndĂ«rsa kjo mund tĂ« jetĂ« e shkĂ«lqyer, mĂ« bĂ«n tĂ« ndihem edhe nĂ« siklet”.

Megjithatë, pas kritikave të ndryshme, një ditë pas publikimit të GPT-5, Altman njoftoi se do ta rivendoste GPT-4o për përdoruesit Plus, ata që kanë paguar një abonim, dhe se do të punonte për përsosjen e modelit të ri.

Ai tha se pĂ«r shkak tĂ« njĂ« problemi teknik, “GPT-5 dukej shumĂ« mĂ« i çuditshĂ«m” sesa Ă«shtĂ« nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, dhe pranoi se publikimi i tij kishte qenĂ« “pak mĂ« i vĂ«shtirĂ« sesa pritej”. Pasi GPT-4o u bĂ« pĂ«rsĂ«ri i disponueshĂ«m, njĂ« pĂ«rdorues i Reddit shkroi: “E mora pĂ«rsĂ«ri fĂ«mijĂ«n tim”.

Kritika ka pasur edhe nga komuniteti i zhvilluesve në forumin OpenAI: një përdorues shkroi se GPT-5 nuk ka atë që e bënte GPT-4o të veçantë, përkatësisht aftësinë për të perceptuar dhe përcjellë nuanca emocionale në ndërveprimet e përdoruesve.

Më parë, sipas këtij përdoruesi, zhvilloheshin biseda ose shaka të vogla midis njerëzve dhe chatbot-it, dhe ndaheshin momente të përditshme.

Megjithatë, me kalimin në GPT-5, sistemi i jep përparësi shpejtësisë, efikasitetit dhe performancës mbi vazhdimësinë emocionale. Një përdorues tjetër argumentoi se ndryshimi u bë pa marrë parasysh nevojat e përdoruesve dhe se kjo është një mundësi e humbur.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post ChatGPT nuk është më ai i dikurshmi appeared first on Gazeta Si.

↗

Vendim i ri për Milorad Dodik, burgimi zëvendësohet me gjobë

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Gjykata e Bosnje-HercegovinĂ«s e ka miratuar kĂ«rkesĂ«n qĂ« dĂ«nimi me burgim ndaj Millorad Dodikut tĂ« ndryshohet nĂ« dĂ«nim me gjobĂ«, nĂ« pĂ«rputhje me ligjet qĂ« e parashohin kĂ«tĂ« gjĂ«.

Dodiku ishte kryetar i Republikës Sërpska, entitetit serb të Bosnje-Hercegovinës, deri kur iu hoq mandati nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ditë më parë.

Gjykata ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur tĂ« martĂ«n, 12 gusht, se “nĂ« pĂ«rputhje me dispozitat ligjore, Ă«shtĂ« marrĂ« vendimi qĂ«, pas deklarimit tĂ« ProkurorisĂ« sĂ« Bosnje-HercegovinĂ«s, tĂ« miratohet propozimi i mbrojtjes dhe dĂ«nimi me burg i shqiptuar ndaj tĂ« dĂ«nuarit Millorad Dodik tĂ« zĂ«vendĂ«sohet me gjobĂ«â€. 

Kodi Penal i Bosnje-Hercegovinës parashikon mundësinë e zëvendësimit të dënimit me burgim që shkon deri në një vit, ku një ditë burg llogaritet 100 marka (50 euro). Për shlyerje të një viti burgim, Dodiku do të paguajë mbi 36 mijë marka, që janë pak më shumë se 18 mijë euro.

Dodiku është dënuar me një vit burgim dhe gjashtë vjet ndalesë për mbajtje të ndonjë pozite publike, për shkak të mosrespektimit të vendimeve të Përfaqësuesit të Lartë të komunitetit ndërkombëtar në Bosnje-Hercegovinë, Christian Schmidt. Pas publikimit të vendimit përfundimtar, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Bosnje e ka anuluar mandatin e tij si president i Republikës Sërpska, i zgjedhur në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2022.

Ekipi ligjor i Dodikut e ka apeluar vendimin më 12 gusht dhe Gjykata e Apelit pritet ta publikojë vendimin final brenda tri ditësh.

Sipas ligjeve nĂ« fuqi, pas pĂ«rfundimit tĂ« mandatit tĂ« Dodikut, pĂ«r shkak tĂ« vendimit tĂ« gjykatĂ«s, Komisioni Zgjedhor duhet t’i shpallĂ« zgjedhjet e parakohshme pĂ«r pozitĂ«n e kryetarit tĂ« RepublikĂ«s SĂ«rpska, tĂ« cilat mund tĂ« bllokohen apo pengohen nga ky entitet serb.

Menjëherë pas vendimit të Komisionit Zgjedhor, Dodiku e ka bërë publike idenë e mbajtjes së një referendumi në Republikën Sërpska, përmes së cilit banorët do të vendosnin për mandatin e presidentit të entitetit, apo për refuzim të vendimit të gjykatës. Ekipi i tij ligjor ka nisur ankesë edhe në Gjykatën Kushtetuese të Bosnje-Hercegovinës, të cilën Dodiku nuk e njeh, duke kërkuar nga ajo një masë të përkohshme që ndalon ekzekutimin e vendimit, derisa Kushtetuesja ta thotë fjalën e fundit.

Avokati i Dodikut, Goran Bubiç ka thënë se vendimi është marrë me qëllim të krijimit të rrugës ligjore për apel në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut.

Një hap i tillë është i mundshëm vetëm pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese.

Dodiku është shpallur fajtor për nënshkrimin e një dekreti që Përfaqësuesi i Lartë në Bosnje, Christian Schmidt, paraprakisht e ka anuluar. Përmes këtyre ligjeve, trupat legjislativë në Republikën Sërpska kanë tentuar ta parandalojnë zbatimin e vendimeve të Gjykatës Kushteteuse dhe të Schmidit në territorin e entitetit serb./REL/

The post Vendim i ri për Milorad Dodik, burgimi zëvendësohet me gjobë appeared first on Gazeta Si.

↗

Fshehu provat e dosjes së trafikut të armëve, nis hetimi për policin në Sarandë

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – NjĂ« oficer i policisĂ« gjyqĂ«sore nĂ« SarandĂ«, Ă«shtĂ« pezulluar pasi dyshohet se fshehu prova pĂ«r dosjen e trafikimit tĂ« armĂ«ve tip “Glock”, me qĂ«llim shitjen e tyre.

Sipas Prokurorisë, OPGJ-ja me inicialet J.P., dyshohet të ketë fshehur të dhëna hetimore me rëndësi për hetimin që ishin përftuar nga një celular.

BĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« ngjarje tĂ« shtatorit 2024, kur u arrestua zjarrfikĂ«si i KĂ«lcyrĂ«s, Klaudio Osmani, 23 vjeç dhe shoku i tij, Mehmet Canaj 24 vjeç, me 10 armĂ« tĂ« cilat do t’i trafikonin nĂ« SarandĂ« dhe do tĂ« shiteshin nĂ« kĂ«tĂ« qytet bregdetar. Por porositĂ«si i armĂ«ve nuk dihet.

Hetimet kanë zbuluar se J.P., dyshohet se ka mbajtur të fshehura të dhëna të përftuara nga këqyrja e një telefoni celular të sekuestruar, që ishte provë në një tjetër procedim penal.

Prokuroria kĂ«rkoi qĂ« ndaj oficerit tĂ« vendosej masa e sigurisĂ« “arrest me burg”, por Gjykata e SarandĂ«s caktoi masĂ«n “pezullim nga detyra”, duke i ndaluar ushtrimin e funksionit nĂ« PolicinĂ« e Shtetit deri nĂ« pĂ«rfundim tĂ« hetimeve.

The post Fshehu provat e dosjes së trafikut të armëve, nis hetimi për policin në Sarandë appeared first on Gazeta Si.

↗

Zjarret dhe vala e të nxehtit përfshin Ballkanin dhe Gadishullin Iberik

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – NjĂ« pjesĂ« e mirĂ« e Mesdheut tĂ« EuropĂ«s, pĂ«rfshirĂ« dhe ShqipĂ«rinĂ«, Ă«shtĂ« nĂ«n pushtetin e flakĂ«ve.

Sipas mediave ndërkombëtare, temperaturat e larta dhe era e fortë nxori nga kontrolli një zjarr në Spanjën veriperëndimore.

Zjarri i madh shpërtheu në një zonë minierash të epokës romake dhe detyroi qindra banorë të evakuoheshin.

Shuarja e zjarrit që përfshiu një sipërfaqe të konsiderueshme ishte e pamundur për shkak të temperaturave të larta dhe erërave deri në 40 kilometra në orë. Katër persona, përfshirë dy zjarrfikës, pësuan lëndime të lehta.

Spanja është përfshirë nga një valë e të nxehtit gjatë javës së kaluar, me temperatura mbi 40 gradëve Celsius të cialt kanë favorizuar zjarret. V

etëm në rajonin veriperëndimor të Kastiljes dhe Leonit ka pasur 13 zjarre në tre ditët e fundit. Në qytetin turistik jugor të Tarifës, më shumë se 2,000 njerëz u evakuuan nga disa hotele dhe plazhe, pasi një zjarr që ishte shuar të premten u ndez përsëri.

Më shumë se 100 zjarrfikës po punojnë për shuarjen e tij. Në Portugalinë fqinje, zjarrfikësit po luftonin me tre zjarre të mëdha në qendër dhe në veri të vendit.

Më i madhi, pranë qytetit të Trancoso-s, ka qenë aktiv që nga e shtuna dhe po luftohet me më shumë se 650 zjarrfikës të mbështetur nga gjashtë avionë.

Situatë shqetësuese po përjeton edhe Franca, ku 12 departamente janë vendosur në alarm të kuq, e 41 të tjera portokalli.

Valë përvëluese të të nxehtit, me temperatura deri në 43 gradë ka përfshirë Francën Jugore duke shkaktuar zjarre në rajonin e njohur të prodhimit të verës, të Aude.

Në luftë me flakët, edhe autoritetet në Bullgarinë jugore, në Malin e Zi dhe brigjet veri perëndimore të Turqisë.

Mali i zi raportoi flakë pranë kryeqytetit Podgoricë dhe gjithashtu përgjatë brigjeve të Adriatikut, duke i kërkuar ndihmë urgjente shteteve fqinje.

Betejën me flakët e vijon edhe Greqia, me zjarrfikësit të fokusuar në tre vatra të mëdha, në ishujt e Kefalonias, Zakinkthos dhe Vonitsa, në perëndim të vendit.

The post Zjarret dhe vala e të nxehtit përfshin Ballkanin dhe Gadishullin Iberik appeared first on Gazeta Si.

↗

Tokat e rralla, uji dhe infrastruktura, ‘thesaret’ qĂ« Ukraina rrezikon t’ia lĂ«shojĂ« RusisĂ«

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – “QĂ« nga viti 1991, Rusia ka qenĂ« duke i shkĂ«putur pjesĂ« toke fqinjĂ«ve tĂ« saj si njĂ« kasap: Transnistria nga Moldavia nĂ« vitin 1992, Abkhazia dhe Osetia e Jugut nga Gjeorgjia nĂ« vitin 2008, Donbasi dhe Krimea nga Ukraina nĂ« vitin 2014 dhe pastaj pĂ«rsĂ«ri nĂ« vitin 2022. Por kĂ«tĂ« herĂ« do tĂ« jetĂ« ndryshe”.

KĂ«to janĂ« fjalĂ«t e njĂ« ish-oficeri ukrainas, tani analist ushtarak dhe krijuesi i njĂ« llogarie nĂ« platformĂ«n “X” nĂ«n emrin Tatarigami UA, njĂ« nga mĂ« tĂ« ndjekurat nga ata qĂ« janĂ« tĂ« interesuar nĂ« konfliktin ruso-ukrainas.

Pak ekspertë ushtarakë besojnë se një marrëveshje që do të çonte në transferimin e Donjeckut në Moskë dhe në ngrirjen e vijës së frontit pa një kundërargument të fortë për Kievin, është e besueshme.

Sa i përket Donbasit, arsyet, nga pikëpamja e Kievit, janë me radhë, politike, ushtarake dhe ekonomike.

Moska dhe Kievi kanë luftuar për këtë territor për 11 vjet. Mijëra të rinj ukrainas kanë vdekur duke mbrojtur Lindjen dhe pjesa më e madhe e komandës aktuale ushtarake është stërvitur në llogore përgjatë brezit nga Slovyansk, në Kostyantynivka, duke kaluar nëpër Kramatorsk dhe Druzhkivka.

“Edhe nĂ«se Zelenski jep urdhrin pĂ«r tĂ«rheqje, mbetet pĂ«r t’u parĂ« nĂ«se ushtria do t’i bindet”, komenton Tatarigami.

Rusisht-folĂ«s, djepi i OrtodoksisĂ« besnike ndaj MoskĂ«s, pĂ«r nacionalistĂ«t e Kievit, Donjecku pĂ«rfaqĂ«son bastionin e revolucionit nĂ« sheshin “Maidan”, porta pĂ«r nĂ« EvropĂ« dhe krahu i vĂ«rtetĂ« lindor i NATO-s, atĂ« qĂ« tĂ«rhoqi vĂ«mendjen e Uashingtonit nĂ« vitin 2014, kur vendosi tĂ« investonte nĂ« trajnimin e shĂ«rbimeve ushtarake dhe tĂ« inteligjencĂ«s ukrainase.

Humbja e tij do të thoshte gjithashtu dorëzimi i qindra kilometrave llogore dhe vija të fortifikuara, gjë që do ta bënte shumë të lehtë për Putinin të zbatonte premtimin e tij të kahershëm: të përfundonte punën dhe të hynte edhe në rajonin e Dnipropetrovskit.

Linja hekurudhore qĂ« lidh Pokrovskun, Kramatorskun dhe KostyantynivkĂ«n, do tĂ« bĂ«hej trampolina e pĂ«rsosur pĂ«r lĂ«vizjen e njerĂ«zve dhe pajisjeve dhe nisjen e njĂ« sulmi ndaj Dnipros, selisĂ« sĂ« fuqisĂ« financiare tĂ« UkrainĂ«s – njĂ« objektiv qĂ« ushtria deri mĂ« tani nuk ka arritur ta marrĂ«.

Donbasi, me pellgun e tij mineral, është rezerva më e madhe në Evropë e manganit dhe titanit, uraniumit, grafitit dhe kaolinës.

Të njëjtat metale të rralla që mbështesin industrinë e së ardhmes, teknologjinë e lartë dhe ekonominë e gjelbër.

Dhe të njëjtat leva që Kievi përdori për të mbajtur Uashingtonin në anën e tij, edhe kur Shtëpia e Bardhë u lëkund.

Humbja e rajonit të Khersonit, edhe pse vetëm pjesa e pushtuar tashmë nga rusët, do të thoshte mbyllja përfundimtare e derës për Krimenë dhe heqja dorë nga një pjesë e konsiderueshme e bukës që ka qenë gjithmonë forca ekonomike e Ukrainës jugore. Me një faktor rëndues: humbja e luftës së ujit.

NĂ«se Donbasi Ă«shtĂ« pellgu i minierave “par excellence”, Kherson, me grykĂ«derdhjen e tij nĂ« lumin Dnipro, Ă«shtĂ« pellgu mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m hidroelektrik i vendit.

Mjafton të thuhet se shembja e hidrocentralit Kakhovka në vitin 2024 la në mënyrë efektive 94% të sistemeve të ujitjes në Kherson, 74% në Zaporizhzhia dhe 30% në rajonin e Dnipropetrovsk pa ujë.

Dhe sĂ« fundmi, siç vĂ«ren Henry Sokolski, drejtor ekzekutiv i QendrĂ«s sĂ« Edukimit pĂ«r Politikat e MospĂ«rhapjes nĂ« Arlington, nĂ« tĂ« gjitha propozimet e paqes tĂ« bĂ«ra publike nga Shtetet e Bashkuara, Rusia, Evropa dhe Ukraina, njĂ« element gjithmonĂ« bie nĂ« sy: rihapja e termocentralit bĂ«rthamor tĂ« dĂ«mtuar Zaporizhzhia – mĂ« i madhi nĂ« EvropĂ« – me gjashtĂ« reaktorĂ«t e tij, tani nĂ«n kontrollin rus.

Në pamje të parë, dikush mund të mendojë se lënia e menaxhimit të tij në dorë të Moskës mund ta dëmtojë seriozisht Kievin.

Por çështja është më e ndërlikuar. Para luftës, termocentrali ndihmonte në furnizimin me energji të rrjetit elektrik ukrainas dhe eksportonte energji të tepërt në Evropë. Tani linjat e transmetimit duhet të rindërtohen dhe termocentrali të pastrohet nga minat.

Pyetja është: kush do të paguajë për të gjithë këtë punë? Asetet ruse të sekuestruara apo fondet nga Banka Evropiane për Rindërtim?

Sidoqoftë, thekson Sokolski, nëse Ukraina, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Rusia e kanë bërë rinovimin dhe menaxhimin e termocentralit një kusht, pa përgjigje të qarta, rilindja e Zaporizhias mund të bëhet më shumë një pengesë, sesa një katalizator për paqen.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Tokat e rralla, uji dhe infrastruktura, ‘thesaret’ qĂ« Ukraina rrezikon t’ia lĂ«shojĂ« RusisĂ« appeared first on Gazeta Si.

❌