Në prill, Presidenti i SHBA-së Donald Trump njoftoi se po prezantonte tarifa të reja gjithëpërfshirëse, taksa shtesë që firmat importuese duhet të paguajnë nëse sjellin mallra nga jashtë. Që atëherë, disa nga partnerët kryesorë tregtarë të SHBA-së, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Japoninë dhe tani Bashkimin Evropian, kanë negociuar uljen e tarifave kryesore. Marrëveshja e BE-së e ul përgjysmë tarifën prej 30% që Trump kishte kërcënuar. Por vende të tjera po përballen ende me tarifa më të larta, përfshirë Kanadanë, e cila sheh tarifat të rriten në 35% ndërsa afati i 1 gushtit kaloi.
Trump thotĂ« se tarifat shtesĂ« do tĂ« gjenerojnĂ« miliarda dollarĂ« tĂ« ardhura dhe do tâi inkurajojnĂ« firmat tĂ« prodhojnĂ« nĂ« SHBA pĂ«r tĂ« shmangur taksat. Por ka tashmĂ« shenja se taksat mund tĂ« jenĂ« duke i rritur çmimet pĂ«r konsumatorĂ«t amerikanĂ« dhe ekonomistĂ«t argumentojnĂ« se ka ende shumĂ« punĂ« pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« pĂ«rpara se blerĂ«sit amerikanĂ« tĂ« ndiejnĂ« forcĂ«n e plotĂ« tĂ« rritjeve.
Pra, cilat produkte ka të ngjarë të bëhen më të shtrenjta?
Veshje dhe këpucë
Shumica dërrmuese e veshjeve dhe këpucëve të shitura në SHBA prodhohen në vende të tjera, duke përfshirë qendrat prodhuese të Vietnamit, Kinës dhe Bangladeshit. Edhe pse Trump është tërhequr nga tarifat më të larta që kërcënoi fillimisht, taksat mbi importet nga ato vende janë ende të larta ndjeshëm. Sipas planeve aktuale, SHBA-të po vendosin të paktën 30% taksa për mallrat e prodhuara në Kinë, me plane për të filluar mbledhjen e taksave prej 19-20% për artikujt nga vende të tilla si Vietnami, Bangladeshi dhe Indonezia më 1 gusht.
Masat po ushtrojnë presion mbi dyqanet e mëdha amerikane si Target dhe Walmart, ku amerikanët shpesh drejtohen për veshje të përballueshme, si dhe mbi markat e njohura të veshjeve, të tilla si Levi Strauss dhe Nike, të cilat kanë thënë se do të rrisin çmimet për artikuj të caktuar.
Pas muajsh rënieje, çmimet e veshjeve u rritën me 0.4% nga maji në qershor. Në përgjithësi, Laboratori i Buxhetit në Yale, i cili monitoron ndikimin e politikave qeveritare në ekonomi, pret që çmimet e veshjeve në përgjithësi të rriten me një shifër tronditëse prej 37% në afat të shkurtër.
Kafe, vaj ulliri dhe ushqime të tjera
Pothuajse e gjithĂ« kafeja e konsumuar nĂ« SHBA vjen nga jashtĂ« vendit, qĂ« do tĂ« thotĂ« se sĂ« shpejti mund tĂ« bĂ«het njĂ« barrĂ« mĂ« e madhe pĂ«r portofolet e amerikanĂ«ve. Kafeja nga Brazili po pĂ«rballet me tarifa prej 50%, ndĂ«rsa kafeja vietnameze ka tĂ« ngjarĂ« tâi nĂ«nshtrohet njĂ« tarife prej 20%.
Me tarifat prej 15% në fuqi për produktet nga vendet e Bashkimit Evropian, çmimet e produkteve bazë në treg, siç është vaji i ullirit italian, spanjoll ose grek, mund të rriten. Trump ka rritur veçmas tarifat kundër Meksikës, një furnizues i madh i artikujve të tillë si domatet dhe avokadot, megjithëse ka dhënë disa përjashtime kyçe nga këto taksa.
Megjithatë, Laboratori i Buxhetit në Yale vlerëson se çmimet e ushqimeve do të rriten me 3.4% në afat të shkurtër, me produktet e freskëta që do të shohin një rritje veçanërisht të ndjeshme fillimisht.
SHBA-ja është një nga tregjet më të mëdha të eksportit të alkoolit në Evropë, me kompani evropiane, përfshirë Pernod Ricard dhe LVMH, që shesin 9 miliardë euro (7.8 miliardë paund) alkool në SHBA çdo vit. Vendi përbën rreth një të tretën e eksporteve të uiskit irlandez dhe pothuajse 18% të eksporteve të shampanjës.
Megjithatë, Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, nuk ka thënë nëse alkooli do të përfshihet në marrëveshjen e saj tarifore me SHBA-në apo do të përjashtohet së bashku me produkte të tjera bujqësore dhe ushqimore, të paspecifikuara.
NdĂ«rkohĂ«, sipas tarifave tĂ« shpallura nĂ« prill, birrat meksikane si Modelo dhe Corona pritet tĂ« bĂ«hen mĂ« tĂ« shtrenjta pĂ«r shkak tĂ« taksave mbi aluminin, tĂ« cilat ndikojnĂ« nĂ« birrat e derdhura nga kanaçet. Shumica e birrĂ«s nĂ« SHBA â 64.1% â shĂ«rbehet nga kanaçet, sipas Institutit tĂ« BirrĂ«s.
Makina
Trump ka qenĂ« veçanĂ«risht i etur pĂ«r tĂ« parĂ« tarifa pĂ«r automjetet e importuara me shpresĂ«n se rritja e çmimit tĂ« makinave tĂ« prodhuara jashtĂ« vendit do tâu japĂ« njĂ« shtysĂ« firmave amerikane. NĂ« mars, ai prezantoi njĂ« taksĂ« prej 25% mbi automjetet dhe pjesĂ«t e importuara tĂ« pasagjerĂ«ve nĂ« njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« âmbrojtur industrinĂ« amerikane tĂ« automobilaveâ. QĂ« atĂ«herĂ« ai e ka ulur kĂ«tĂ« nĂ« 15% pĂ«r makinat nga disa eksportues kryesorĂ«, pĂ«rfshirĂ« Bashkimin Evropian dhe JaponinĂ«. Importuesit do tĂ« paguajnĂ« 10% pĂ«r makinat e MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar.
Tarifat nuk kanë çuar në një rritje të ndjeshme të çmimeve të makinave deri më tani.
Erin Keating, njĂ« analiste ekzekutive nĂ« Cox Automotive, sugjeron se kjo ndodh sepse firmat deri mĂ« tani âpo thithin mĂ« shumĂ« nga barra [nga tarifat] dhe nuk ia kalojnĂ« kostot e shtuara konsumatorĂ«veâ.
Por, ndërsa kostot rriten , është e paqartë se sa gjatë do të qëndrojë kjo pozitë. Shpresat e Trump se tarifat do të rrisin shitjet e kompanive amerikane mund të dështojnë gjithashtu.
Kjo për shkak se shumë makina të prodhuara në SHBA mbështeten në pjesë ose materiale nga jashtë vendit. Disa marka të shitura nga kompanitë amerikane montohen gjithashtu jashtë vendit , duke përfshirë fabrikat në Kanada dhe Meksikë, që do të thotë se ato i nënshtrohen taksës prej 25%. Ato tani janë në disavantazh krahasuar me ofertat nga konkurrentët kryesorë të huaj.
Grafik qĂ« tregon se si zinxhirĂ«t e furnizimit tĂ« industrisĂ« sĂ« makinave mund tĂ« kalojnĂ« kufijtĂ« shumĂ« herĂ«. Tregon se si alumini i motorizuar dĂ«rgohet nga Tenesi nĂ« SHBA nĂ« Pensilvani pĂ«r tâu shndĂ«rruar nĂ« shufra, tĂ« cilat çohen pĂ«rtej kufirit nĂ« Kanada pĂ«r tâu formĂ«suar dhe lĂ«muar, pastaj dĂ«rgohen nĂ« MeksikĂ« pĂ«r tâu montuar nĂ« pistona. SĂ« fundmi, pistonat importohen nĂ« SHBA ku bĂ«hen pjesĂ« e motorĂ«ve tĂ« montuar nĂ« Michigan.
Shtëpi
Pasi Trump rriti tarifat për çelikun dhe aluminin në fillim të këtij viti, çmimet e çelikut në SHBA u rritën. Një taksë prej 50% mbi bakrin do të fillojë të zbatohet më 1 gusht, ndërsa Trump ka kërcënuar gjithashtu me tarifa për drurin. Të treja janë materialet kryesore të përdorura për të ndërtuar shtëpi.
Shoqata KombĂ«tare e NdĂ«rtuesve tĂ« ShtĂ«pive (NAHB) nĂ« SHBA ka paralajmĂ«ruar se masat mund tĂ« rrisin koston e ndĂ«rtimit tĂ« shtĂ«pive â tĂ« cilat nĂ« SHBA janĂ« kryesisht tĂ« ndĂ«rtuara prej druri â dhe gjithashtu tâi dekurajojnĂ« zhvilluesit qĂ« tĂ« ndĂ«rtojnĂ« shtĂ«pi tĂ« reja.
âKonsumatorĂ«t pĂ«rfundojnĂ« duke paguar pĂ«r tarifat nĂ« formĂ«n e çmimeve mĂ« tĂ« larta tĂ« shtĂ«piveâ, tha NAHB.
Sa shumë mund të varet nëse Trump do ta zgjidhë mosmarrëveshjen e tij tregtare me Kanadanë, një nga furnizuesit më të mëdhenj, e cila aktualisht përballet me tarifa të mundshme prej 35%. Një raport nga Dhoma Kanadeze e Tregtisë ka sugjeruar se SHBA-të blejnë rreth 69% të lëndës drusore, 25% të hekurit dhe çelikut të importuar dhe 18% të importeve të bakrit nga Kanadaja.
Energjia dhe karburanti
MarrĂ«veshja evropiane do tĂ« rrisĂ« sasinĂ« e energjisĂ« qĂ« Evropa blen nga SHBA-tĂ«, tĂ« cilĂ«n von der Leyen tha se do tĂ« âzĂ«vendĂ«sojĂ« gazin dhe naftĂ«n ruseâ me gaz natyror tĂ« lĂ«ngshĂ«m (LNG), naftĂ« dhe lĂ«ndĂ« djegĂ«se bĂ«rthamore mĂ« tĂ« lira nga Amerika. Por tarifat nuk nĂ«nkuptojnĂ« domosdoshmĂ«risht lajme tĂ« mira pĂ«r konsumatorĂ«t amerikanĂ«.
Në përgjithësi, Trump i ka përjashtuar importet e naftës dhe gazit nga tarifat. Por ai ka vendosur një normë prej 10% për eksportet e energjisë nga Kanadaja, furnizuesi më i madh i huaj i naftës bruto në Amerikë. Sipas shifrave zyrtare të tregtisë, 61% e naftës së importuar në SHBA midis janarit dhe nëntorit 2024 erdhi nga Kanadaja.
SHBA-tĂ« nuk kanĂ« mungesĂ« nafte, por rafineritĂ« e tyre janĂ« tĂ« projektuara pĂ«r tĂ« pĂ«rpunuar tĂ« ashtuquajturĂ«n naftĂ« bruto âmĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«â â ose mĂ« tĂ« trashĂ«, e cila vjen kryesisht nga Kanadaja, me njĂ« pjesĂ« nga Meksika.
âShumĂ« rafineri kanĂ« nevojĂ« pĂ«r naftĂ« bruto mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ« pĂ«r tĂ« maksimizuar fleksibilitetin e prodhimit tĂ« benzinĂ«s, naftĂ«s dhe karburantit pĂ«r avionĂ«â, sipas Prodhuesve AmerikanĂ« tĂ« Karburantit dhe Petrokimikateve.
Kjo do të thotë që nëse Kanadaja vendos të ulë eksportet e naftës bruto në hakmarrje ndaj tarifave të SHBA-së, kjo mund të rrisë çmimet e karburantit.
The post GjashtĂ« gjĂ«ra qĂ« mund tâu kushtojnĂ« mĂ« shumĂ« amerikanĂ«ve pas tarifave tĂ« Trump appeared first on iconstyle.al.