Versioni më i fundit i softuerit iOS 26 po testohet nga inxhinierët e Apple dhe së shpejti do të jetë i disponueshëm për përdoruesit.
Kompania Apple ka publikuar versionin e katërt për zhvilluesit të sistemit të saj të ri operativ iOS 26, i cili sjell ndryshime në dizajn si dhe njoftime të përmbledhura për lajme, të ndihmuara nga inteligjenca artificiale.
Sipas portalit Tech Crunch, versioni i ri do të jetë së shpejti i disponueshëm për testim publik beta, i cili është paralajmëruar për ditët në vijim.
Sistemi operativ iOS 26 beta prezanton një ekran të ri mirëseardhjeje dhe paraqitje hyrëse për funksione kryesore, si opsionet e përmirësuara të Sirit dhe kamerës.
Apple vazhdon tĂ« pĂ«rpunojĂ« dizajnin e quajtur âLiquid Glassâ, duke shtuar mĂ« shumĂ« transparencĂ« nĂ« disa aplikacione, si dhe njĂ« sfond tĂ« ri dinamik qĂ« ndryshon ngjyrat.
Gjithashtu, së bashku me iOS 26, janë publikuar edhe versionet beta për iPadOS, macOS, watchOS, tvOS, visionOS dhe Xcode. /Telegrafi/
Në një zhvillim të fundit që ka ngjallur shqetësime rajonale, Rusia po shton në mënyrë të konsiderueshme praninë ushtarake në Armeni.
Sipas burimeve të gazetës armene Graparak, gjatë javëve të fundit në bazën ushtarake ruse në qytetin Gyumri janë dërguar në masë armë, municione dhe pajisje të tjera ushtarake. Raportohet se aeroplanë transportues ushtarak kanë zbarkuar çdo ditë në këtë bazë, duke sjellë ngarkesa të konsiderueshme të pajisjeve luftarake.
Autoritetet armene deri më tani nuk kanë bërë ndonjë koment zyrtar në lidhje me këtë zhvillim. Po ashtu, edhe autoritetet ruse nuk kanë dhënë ndonjë deklaratë publike, duke mbajtur një qasje të heshtur në një kohë kur tensionet në rajon janë në rritje.
Ky zhvillim vjen në një moment të ndjeshëm për marrëdhëniet ruso-armene, të cilat janë përkeqësuar kohët e fundit për shkak të afrimit gjithnjë e më të madh të Armenisë me Perëndimin, si dhe tensioneve të vazhdueshme me Azerbajxhanin. Për më tepër, Rusia ndodhet në një konflikt të ashpër diplomatik me Azerbajxhanin, i cili akuzon Kremlinin për mbështetje të heshtur ndaj interesave armene në rajon.
Sipas Graparak, kjo lĂ«vizje e MoskĂ«s mund tĂ« jetĂ« njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« ruajtur ndikimin strategjik nĂ« Kaukazin Jugor, nĂ« njĂ« kohĂ« kur Armenia ka sinjalizuar se mund tĂ« largohet nga Organizata e Traktatit tĂ« SigurisĂ« Kolektive (CSTO) dhe Bashkimi Ekonomik Euroaziatik â dy struktura tĂ« dominuara nga Rusia, raportojnĂ« mediat.
Disa analistë vlerësojnë se Kremlini po përgatitet për një realitet të ri gjeopolitik në të cilin Armenia nuk do të jetë më pjesë e aleancave tradicionale me Rusinë.
Për momentin, nuk dihet saktësisht qëllimi i dërgesave ushtarake, por prania në rritje e trupave dhe armatimeve në Gyumri mund të përbëjë një përpjekje për të forcuar pozitat ruse në rajon dhe për të dërguar një mesazh të qartë si për autoritetet armene, ashtu edhe për rivalët gjeopolitikë të Rusisë.
Zhvillimet e mëtejshme priten me shqetësim nga aktorët ndërkombëtarë, të cilët e shohin Kaukazin si një zonë me potencial të lartë për përplasje të reja ushtarake dhe ndërlikime gjeopolitike. /Telegrafi/
Shkuarja në zgjedhje të reja me urdhër të Gjykatës Kushtetuese si pasojë e ngërçit në Kuvend do ta komprometonte rëndë këtë institucion, thotë ish-kryetari i Gjykatës Kushtetuese, Enver Hasani.
Ai, në një intervistë me shkrim për KosovaPress, thotë se pa konstituim të Kuvendit nuk mund të ketë zgjedhje të jashtëzakonshme, ani pse tejkalohet afati tridhjetë ditorë i Gjykatës Kushtetuese, ku ka obliguar deputetët që deri më 26 korrik të konstituojnë legjislaturën e nëntë.
Në ditën e fundit të këtij afati, deputetët e Kuvendit të Kosovës dështuan sot të zgjedhin trupat e legjislativit edhe në përpjekjen e 53-të, derisa pritet të mblidhen edhe një herë të shtunën në orën 22:00.
Gjykata Kushtetuese më 24 korrik ka nxjerrë masë të përkohshme për seancën konstituive, ku ua ndalon deputetëve të marrin vendime nga 27 korriku deri më 8 gusht.
Përkitazi me këtë, Hasani thotë se Kushtetuesja, në aktgjykimin final pas tejkalimit të masës së përkohshme më 8 gusht, do të konstatojë se deri në ndërrimin e rendit të ditës nga kryesuesi i seancës, Avni Dehari, gjithçka ka qenë në përputhje me Kushtetutën, mirëpo prej 1 majit, kur është propozuar votimi i fshehtë për kryeparlamentarin, ka nisur gjendja jo-kushtetuese, që tani duhet të adresohet nga Kushtetuesja.
Sipas tij, Gjykata duhet tĂ« sqarojĂ« vetĂ«m edhe njĂ« çështje â sa herĂ« mund tĂ« propozohet i njĂ«jti kandidat brenda afatit tridhjetĂ«ditor, duke llogaritur nga dita kur ka nisur jo-kushtetutshmĂ«ria pĂ«r shkak tĂ« veprimit tĂ« Avni Deharit.
âShkuarja nĂ« zgjedhje me urdhĂ«r tĂ« GjykatĂ«s Kushtetuese do ta komprometonte rĂ«ndĂ« kĂ«tĂ« institucion aq thelbĂ«sor pĂ«r KosovĂ«n dhe pĂ«r rrugĂ«n e saj euroatlantike. Kjo pĂ«r dy arsye tĂ« pakontestueshme. SĂ« pari, pa konstituim tĂ« Kuvendit nuk mund tĂ« shkohet nĂ« zgjedhje, sepse njĂ« Kuvend qĂ« nuk Ă«shtĂ« konstituaur thjesht nuk ekziston nĂ« rendin kushtetues. Kjo Ă«shtĂ« çështje elementare e logjikĂ«s juridike dhe e teorisĂ« sĂ« shtetit. NjĂ« veprim i tillĂ« do tĂ« ishte njĂ« anomali e paimagjinueshme nĂ« ndonjĂ« sistem serioz kushtetues: do tĂ« futeshim realisht nĂ« Librin e Ginisit pĂ«r absurditete juridiko-kushtetuese. MĂ« tej, njĂ« precedent i tillĂ« do tĂ« hapte rrugĂ«n qĂ« pas çdo cikli zgjedhor, subjektet humbĂ«se tĂ« instrumentalizonin kryesuesin e pĂ«rkohshĂ«m pĂ«r tĂ« bllokuar qĂ«llimisht konstituimin e Kuvendit, duke e shndĂ«rruar rendin parlamentar nĂ« njĂ« krizĂ« ciklike dhe duke instaluar anarki institucionale tĂ« qĂ«ndrueshme. NĂ« zgjedhjet tjera, beteja do tĂ« ishte pĂ«r gjetjen e njĂ« kandidati sa mĂ« tĂ« moshuar pĂ«r deputetâ, thekson ai.
Sipas tij, edhe nëse do të pranohej, për hir të diskutimit teorik, se Kuvendi është formalisht i konstituuar, Gjykata Kushtetuese nuk do të mund dhe nuk do të duhej të jepte një urdhër për shpërndarje të Kuvendit apo për organizim zgjedhjesh.
âNjĂ« akt i tillĂ« do tĂ« pĂ«rbĂ«nte njĂ« ndĂ«rhyrje tĂ« papranueshme nĂ« fushĂ«n e vullnetit sovran tĂ« qytetarĂ«ve, si dhe njĂ« shkelje tĂ« parimit tĂ« vetĂ«pĂ«rmbajtjes institucionale, qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« shtyllĂ« themelore e doktrinĂ«s kushtetuese nĂ« tĂ« gjitha demokracitĂ« evropiane. Gjykata Kushtetuese Ă«shtĂ« garant i rendit kushtetues, jo aktor politik. Roli i saj Ă«shtĂ« rregullator dhe i arbitrit, jo zĂ«vendĂ«sues i vullnetit tĂ« pĂ«rfaqĂ«suesve tĂ« zgjedhur. Ky qĂ«ndrim nuk ka tĂ« bĂ«jĂ« vetĂ«m me parimet e demokracisĂ« formale, por me ekuilibrin e ndĂ«rsjellĂ« dhe respektin institucional mes Kuvendit dhe GjykatĂ«s Kushtetuese â dy pushtete qĂ« interpretojnĂ« dhe mishĂ«rojnĂ« vullnetin kushtetues tĂ« popullit, tĂ« shprehur nĂ« KushtetutĂ«n e RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s, si akti mĂ« i lartĂ« juridik dhe politik i shoqĂ«risĂ« sonĂ«â, shton ai.
Ai thekson se dekretimi për shkuarje në zgjedhje, në rast krize, mund të ndodhë vetëm si sanksion kushtetues, përmes procesit të decertifikimit të të zgjedhurve të parë të popullit.
âVetĂ«m nĂ« kĂ«tĂ« formĂ« ruhet legjitimiteti i votĂ«s dhe i rendit demokratik. Edhe ky sanksion, sidoqoftĂ«, nuk mund tĂ« jetĂ« ndĂ«shkim kolektiv, por duhet tĂ« jetĂ« proporcional dhe individual, pĂ«r dy arsye themelore: E para, sepse shumica e deputetĂ«ve aktualisht po i pĂ«rgjigjen detyrimit tĂ« tyre kushtetues. Mandati i deputetit nĂ« sistemin tonĂ« kushtetues â ashtu si nĂ« shumicĂ«n e vendeve evropiane â nuk Ă«shtĂ« mandat imperativ, pra nuk Ă«shtĂ« i detyrueshĂ«m nĂ« kuptimin e bindjes ndaj urdhrave tĂ« njĂ« autoriteti tĂ« jashtĂ«m politik. E dyta, njĂ« pjesĂ« e deputetĂ«ve qĂ« nuk po marrin pjesĂ« nĂ« votim nuk po shkelin detyrimin kushtetues, por po e refuzojnĂ« njĂ« proces tĂ« deformuar dhe jo-kushtetues, tĂ« imponuar nga Avni Dehari. Kjo pĂ«rbĂ«n shprehje tĂ« ndĂ«rgjegjes parlamentare dhe tĂ« autonomisĂ« sĂ« mandatit tĂ« deputetit, e cila Ă«shtĂ« e paprekshme dhe e mbrojtur me normĂ« tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« kushtetueseâ, deklaron Hasani.
Duke komentuar aktgjykimin e mundshëm të Kushtetueses, pas tejkalimit të masës së përkohshme më 8 gusht, Hasani thotë se Gjykata Kushtetuese ka për të konstatuar që deri në ndërrimin e rendit të ditës nga kryesuesi Avni Dehari, gjithçka ka qenë në përputhje me Kushtetutën, mirëpo sipas tij pas asaj dite ka nisur një gjendje jo-kushtetuese, e cila tani duhet të adresohet nga vetë Gjykata.
âKĂ«tĂ« e bazoj nĂ« faktin se nĂ« vendimin pĂ«r masĂ«n e pĂ«rkohshme, Gjykata ka treguar se ka kĂ«rkuar procesverbalet e seancave konstituive tĂ« Kuvendit qĂ« nga viti 2008 e tutje. Kjo do tĂ« thotĂ« se ajo synon tĂ« thotĂ« qĂ« deputetĂ«t duhet tĂ« ndjekin tĂ« njĂ«jtĂ«n praktikĂ«: votim tĂ« hapur dhe me vetĂ«m njĂ« kandidat. NĂ« kĂ«tĂ« rast, Gjykata duhet tĂ« sqarojĂ« vetĂ«m edhe njĂ« çështje: sa herĂ« mund tĂ« propozohet i njĂ«jti kandidat brenda afatit tridhjetĂ« ditorĂ«, duke llogaritur nga dita kur ka nisur jo-kushtetutshmĂ«ria pĂ«r shkak tĂ« veprimit tĂ« Avni Deharit. Nuk ka rrugĂ« tjetĂ«r qĂ« Gjykata mund ta justifikojĂ« kĂ«tĂ« situatĂ«. NĂ«se vepron ndryshe, komprometohetâ, pĂ«rfundon ai.
Një zjarr i fuqishëm ka përfshirë fshatin Lubizhdë të Prizrenit.
Flakët kanë përfshirë një shtallë të kafshëve gjersa raportohet se disa prej lopëve kanë ngordhur në incident.
Fejzulla Berisha nga Brigada e Zjarrfikësve të Prizrenit ka konfirmuar se zjarri ka përfshirë një shtallë dhe është përhapur me shpejtësi, duke rrezikuar edhe banesat përreth, raporton rtvbesa.
âPo bĂ«jmĂ« çmos pĂ«r ta vĂ«nĂ« zjarrin nĂ«n kontroll. FatmirĂ«sisht deri tani nuk raportohet pĂ«r tĂ« lĂ«nduar, por dĂ«met materiale janĂ« tĂ« konsiderueshme,â tha Berisha.
Sipas informacioneve nga vendi i ngjarjes, zjarrfikësit janë përballur me vështirësi të mëdha për shkak të terrenit dhe erërave që kanë favorizuar përhapjen e flakëve.
Autoritetet u kanë bërë thirrje banorëve të zonës të jenë të kujdesshëm dhe të bashkëpunojnë me shërbimet emergjente. /Telegrafi/
Aplikacioni Snapchat tani mund tâi njoftojĂ« miqtĂ« e pĂ«rdoruesit nĂ«se ai ka arritur i sigurt nĂ« shtĂ«pi dhe kjo pa qenĂ« nevoja qĂ« ai vetĂ« tĂ« dĂ«rgojĂ« ndonjĂ« mesazh.
Snapchat ka prezantuar një funksion të ri të quajtur Home Safe, i cili dërgon njoftime kontakteve të përzgjedhura.
KĂ«to njoftime mund tâu dĂ«rgohen vetĂ«m personave me tĂ« cilĂ«t pĂ«rdoruesi tashmĂ« ndan vendndodhjen, dhe pĂ«r shkak se kjo veçori Ă«shtĂ« e çaktivizuar nga parazgjedhja, duhet tĂ« aktivizohet nĂ« Snap Map, qoftĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« miqtĂ« ose vetĂ«m pĂ«r disa prej tyre. MiqtĂ« e pĂ«rdoruesit do tĂ« marrin njoftimin vetĂ«m njĂ« herĂ«, pas sĂ« cilĂ«s ai do tĂ« çaktivizohet automatikisht.
Home Safe tingëllon veçanërisht e dobishme nëse përdoruesi dhe miqtë e tij tashmë kanë zakonin të kontrollojnë njëri-tjetrin pas daljeve ose të njoftojnë prindërit që kanë arritur në shtëpi.
PĂ«r tĂ« aktivizuar kĂ«tĂ« veçori, duhet tĂ« preket Bitmoji nĂ« Snap Map dhe mĂ« pas opsioni âMy Homeâ pĂ«r tĂ« vendosur vendndodhjen e shtĂ«pisĂ«. Pas kĂ«saj, sa herĂ« qĂ« pĂ«rdoruesi dĂ«shiron tĂ« njoftojĂ« dikĂ« qĂ« ka arritur nĂ« shtĂ«pi, mjafton tĂ« hapĂ« bisedĂ«n (chat), tĂ« prekĂ« ikonĂ«n Map, dhe pastaj butonin Home Safe.
Snapchat prej kohësh ofron opsionin e ndarjes së vendndodhjes, dhe ndër vite ka përmirësuar veçoritë e sigurisë. Ndarja e vendndodhjes në kohë reale, që lejon përdoruesit të ndajnë vendndodhjen e tyre të saktë me miqtë, u prezantua në vitin 2022.
Vitin e kaluar, u shtuan funksione të reja të ndjekjes së vendndodhjes në Family Center, që u mundëson prindërve të marrin njoftime nëse fëmija e tyre largohet nga shtëpia ose shkolla. /Telegrafi/
Adoleshentja kineze gati vdes pasi konsumoi vetëm perime dhe laksativë për dy javë për të humbur peshë.
NjĂ« vajzĂ« 16âvjeçare nga provinca Hunan nĂ« KinĂ« pothuajse humbi jetĂ«n, pasi ndoqi njĂ« dietĂ« ekstreme pĂ«r dy javĂ«.
E identifikuar si Mei, ajo konsumoi vetĂ«m sasi tĂ« vogla perimesh dhe pĂ«rdori laksativĂ« nĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tâu pĂ«rshtatur nĂ« njĂ« fustan tĂ« ditĂ«lindjes.
Gjendja e saj u rĂ«ndua papritur: filloi tĂ« humbiste forcĂ« nĂ« ekstremitete dhe ndjeu vĂ«shtirĂ«si nĂ« frymĂ«marrje. MjekĂ«t e çuan urgjent nĂ« spital dhe bĂ«nĂ« njĂ« ndĂ«rhyrje emergjente qĂ« zgjati 12 orĂ« pĂ«r tâi shpĂ«tuar jetĂ«n.
Analizat zbuluan një rënie drastike të nivelit të kaliumit në gjak (hipokalemi serioze), që çoi në dobësi muskulore dhe probleme të frymëmarrjes. Mjeku Peng Min nga Spitali Popullor i Hunanit njoftoi se kjo gjendje mund të shkaktojë dështim respirator dhe arrest të papritur kardiak. Një mjek tjetër, me mbiemrin Li, shtoi se dieta e balancuar dhe dehidratimi mund të ulin ndjeshëm nivelin e kaliumit.
Dr. Peng rekomandoi konsumin e patateve, bananeve dhe pulës, si dhe pirjen e ujit për të ruajtur nivele adekuate të kaliumit në trup.
Mei është shëruar plotësisht dhe është ndaluar nga spitali. Ajo premtoi se kurrë më nuk do të përdorë metoda ekstreme për humbje peshe.
Ky rast Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« nga disa nĂ« KinĂ« qĂ« lidhen me dieta ekstreme dhe dĂ«mton serioz trupin. Vitin e kaluar, njĂ« burrĂ« 26âvjeçar u hospitalizua pĂ«r hipokalemi pasi pĂ«rdori agjĂ«rim tĂ« alternuar dhe ushtrime tĂ« rĂ«nda, duke ngrĂ«nĂ« vetĂ«m gjatĂ« njĂ« dritareje 8âorĂ«she çdo ditĂ«.
NjĂ« grua 38âvjeçare gjithashtu pĂ«rfundoi nĂ« spital pĂ«r helmim me ujĂ« pasi konsumoi 4 litra ujĂ« tĂ« kripur menjĂ«herĂ« sipas udhĂ«zimeve online. /Telegrafi/
Adoleshenti Kenny Laynez-Ambrosio (18), shtetas amerikan, po udhëtonte me nënën dhe dy miq në North Palm Beach, kur u ndaluan nga policia rrugore e Floridës.
Kontolla rutinore u kthye nĂ« njĂ« arrestim tĂ« dhunshĂ«m, tĂ« cilin ai e regjistroi fshehurazi me celular. Pasi policia kĂ«rkoi dokumentet e tĂ« gjithĂ«ve dhe thirri pĂ«rforcime, mbĂ«rritĂ«n agjentĂ« tĂ« patrullĂ«s kufitare qĂ« pĂ«rdorĂ«n elektroshok dhe kapje mbytĂ«se ndaj pasagjerĂ«ve â dy prej tĂ« cilĂ«ve pa dokumente.
Kenny thotë se nuk planifikonte të filmonte, por filloi kur pa që situata po përkeqësohej. Njëri nga oficerët hapi derën dhe kapi për fyti mikun e tij, që nuk fliste anglisht dhe nuk kundërshtoi. Ai vetë nuk kishte frikë për veten, por për shokët.
PavarĂ«sisht se u tha oficerĂ«ve qĂ« Ă«shtĂ« shtetas amerikan, edhe ai u shtrirĂ« nĂ« tokĂ« dhe u kĂ«rcĂ«nua me elektroshok. U arrestua dhe mbajtur pĂ«r 6 orĂ«. NjĂ« nga agjentĂ«t i tha se âkĂ«tu nuk ke asnjĂ« tĂ« drejtĂ«. Ti je âmigoâ.â NĂ« video dĂ«gjohen oficerĂ«t duke bĂ«rĂ« shaka me arrestimin dhe duke pĂ«rmendur njĂ« bonus prej 30 mijĂ« dollarĂ«sh.
Teenage US citizen, Kenny Laynez-Ambrosio, told âYouâve got no rightsâ. pic.twitter.com/20HdjyrHYh
â SharonBC,Canada (@SharonBurnabyBC) July 26, 2025
Laynez-Ambrosio u akuzua për pengim pa dhunë dhe u dënua me punë vullnetare e kurs zemërimi. Ai pretendon se në paraburgim e kërcënuan që të fshinte videon, por nuk pranoi.
Dy miqtë e tij u dërguan në një qendër emigracioni dhe tani presin gjyqin. Sipas një prifti që ndihmon familjen, incidenti ka thelluar mosbesimin mes komunitetit emigrant dhe policisë.
Kenny shpreson që videoja e tij do të ndihmojë në ngritjen e ndërgjegjësimit për trajtimin e emigrantëve.
âNuk duhej tĂ« ndodhte kĂ«shtu. Ata janĂ« njerĂ«z tĂ« mirĂ« qĂ« thjesht kĂ«rkojnĂ« tĂ« punojnĂ« ndershmĂ«risht,â tha ai. /Telegrafi/
Ish-ushtari elitar i Forcave Speciale të Ushtrisë Amerikane (i njohur si Green Beret), Anthony Aguilar, ka deklaruar se ka qenë dëshmitar i drejtpërdrejtë i veprimeve të dhunshme dhe çnjerëzore të ushtrisë izraelite (IDF) ndaj civilëve palestinezë në Gaza.
Sipas tij, forcat izraelite kanë qëlluar në mënyrë të përsëritur me topa tanku dhe dhe mortaja mbi turmat e mëdha të palestinezëve të paarmatosur dhe të uritur, të cilët ishin mbledhur pranë pikave të ndarjes së ndihmave humanitare të organizatës GHF (Global Humanitarian Foundation).
Aguilar, i cili po punon si kontraktor sigurie pĂ«r GHF nĂ« Gaza, i ka dhĂ«nĂ« njĂ« intervistĂ« rrĂ«qethĂ«se transmetuesit britanik BBC, ku i ka pĂ«rshkruar sulmet si âtĂ« pa pĂ«rzgjedhuraâ dhe âtĂ« pĂ«rbindshmeâ.
NEW: Former U.S. Green Beret Anthony Aguilar claims he repeatedly saw Israeli forces (IDF) firing tank and mortar rounds into crowds of unarmed, starving Palestinians at GHF aid sites in Gaza.
âI witnessed war crimes,â the GHF security contractor told the BBC, calling the⊠pic.twitter.com/JauxDbLAb7
Ai thekson se nuk kishte parë kurrë më parë një nivel të tillë dhune dhe mizorie, madje as gjatë shërbimit të tij në zonat më të rrezikshme të luftës.
âKam qenĂ« dĂ«shmitar i krimeve tĂ« luftĂ«s. Ato qĂ« pashĂ« ishin akte brutale dhe tĂ« qĂ«llimshme kundĂ«r njerĂ«zve tĂ« pafajshĂ«m â burra, gra dhe fĂ«mijĂ« â qĂ« po pĂ«rpiqeshin tĂ« siguronin ushqim pĂ«r tĂ« mbijetuar. Sulmet ishin pa paralajmĂ«rim dhe pa dallim â thjesht njĂ« sulm i drejtpĂ«rdrejtĂ« mbi njerĂ«z tĂ« uritur dhe tĂ« pambrojturâ, pohoi ai.
Deklaratat e tij kanë shkaktuar tronditje dhe janë bërë pjesë e diskutimeve ndërkombëtare mbi situatën humanitare në Gaza dhe respektimin e ligjit ndërkombëtar të luftës.
Aguilar kërkoi që komuniteti ndërkombëtar të ndërhyjë për të hetuar këto veprime dhe për të garantuar mbrojtjen e civilëve në zonat e konfliktit. /Telegrafi/
Ghislaine Maxwell, personi i vetĂ«m qĂ« Ă«shtĂ« dĂ«nuar pĂ«r skandalin qĂ« lidhet me pedofilin Jeffrey Epstein, ka ofruar tĂ« zbulojĂ« âtĂ« gjitha sekretet e tijâ nĂ« kĂ«mbim tĂ« njĂ« faljeje nga presidenti amerikan, Donald Trump.
Sipas avokatĂ«ve tĂ« saj, Maxwell shpreson qĂ« Trump do tĂ« vendosĂ« ta falĂ«, gjĂ« qĂ« do tâi mundĂ«sonte asaj tĂ« dalĂ« nga burgu 17 vite para pĂ«rfundimit tĂ« dĂ«nimit.
Kjo deklaratë vjen në një kohë kur zyrtarë të Departamentit amerikan të Drejtësisë janë duke u takuar me Maxwell dhe duke biseduar për çështjen Epstein.
Maxwell është personi i vetëm që është dënuar në lidhje me rastin Epstein, i cili u hap pas arrestimit të ish-financierit, raporton cnn.
Epstein ishte akuzuar për trafikim njerëzor, pedofili dhe abuzim seksual, por kreu vetëvrasje në qelinë e paraburgimit përpara se të fillonte gjyqi.
Rasti i tij Ă«shtĂ« rikthyer nĂ« qendĂ«r tĂ« vĂ«mendjes pasi disa media amerikane kanĂ« raportuar se nĂ« listĂ«n e âklientĂ«veâ tĂ« tij, pra personave qĂ« kanĂ« vizituar ishullin e tij ku janĂ« kryer shumĂ« krime, figuron edhe Donald Trump, si dhe persona tĂ« tjerĂ« me ndikim.
Trump i ka mohuar këto pretendime, por kohët e fundit janë shfaqur shumë prova të reja që e lidhin atë me Epsteinin.
Ndër to janë edhe foto të reja nga dasma e Trumpit, si dhe një letër që presidenti amerikan i kishte dërguar Epsteinit për ditëlindjen e tij të 50-të.
Gjithashtu, âWall Street Journalâ ka raportuar kohĂ«t e fundit se Trump Ă«shtĂ« informuar se emri i tij ndodhet nĂ« dokumentet qĂ« lidhen me rastin Epstein.
GjatĂ« fushatĂ«s zgjedhore, Trump kishte premtuar se do tâi publikonte tĂ« gjitha dokumentet, por mĂ« pas hoqi dorĂ« nga ky premtim, duke deklaruar se gjithçka Ă«shtĂ« ânjĂ« mashtrim i organizuar nga Partia Demokratike.â
Ndaj tij po ushtrohet presion që të bëjë publike dokumentet, por ndihmohet nga liderët e Partisë Republikane në të dyja dhomat e Kongresit amerikan, të cilët po refuzojnë që të hapin diskutime për këtë çështje. /Telegrafi/
Përleshjet në kufirin mes Tajlandës dhe Kamboxhias vazhdojnë për të tretën ditë radhazi, dhe sot janë shfaqur vatra të reja të konfliktit, ndërsa të dyja palët po kërkojnë mbështetje diplomatike, duke pretenduar se kanë vepruar në vetëmbrojtje dhe duke i bërë thirrje palës kundërshtare për armëpushim dhe fillim të negociatave.
Të paktën 30 persona kanë humbur jetën dhe më shumë se 130 mijë janë zhvendosur në përleshjet më të ashpra mes Tajlandës dhe Kamboxhias në 13 vitet e fundit, raporton reuters.
Marina tajlandeze njoftoi se të shtunën në mëngjes ndodhi një përplasje në provincën bregdetare Trat, duke hapur një vatër të re të konfliktit më shumë se 100 kilometra larg nga pikat e tjera të përleshjeve përgjatë kufirit për të cilin dy vendet janë në konflikt prej dekadash. Deri më tani kanë vdekur 19 ushtarë tajlandezë, ndërsa zëdhënësja e Ministrisë së Mbrojtjes së Kamboxhias, Maly Socheata, deklaroi se në përleshje kanë vdekur pesë ushtarë dhe tetë civilë.
Ambasadori tajlandez në OKB i tha Këshillit të Sigurimit të premten se ushtarë tajlandezë janë plagosur dy herë që nga mesi i korrikut për shkak të minave të vendosura nga Kamboxhia në territorin tajlandez, gjë që Kamboxhia e ka mohuar fuqishëm. Gjithashtu, ambasadori tha se Kamboxhia kishte nisur sulmet të enjten në mëngjes.
âTajlanda i bĂ«n thirrje Kamboxhias tĂ« ndalojĂ« menjĂ«herĂ« tĂ« gjitha aktet armiqĂ«sore dhe agresive dhe tĂ« rikthehet nĂ« dialog me mirĂ«besim,â deklaroi Cherdchai Chaivaivid.
Dy vendet kanë pasur mosmarrëveshje për kufirin për dekada, ku pronësia mbi tempujt hindu Ta Moan Thom dhe Preah Vihear nga shekulli i XI-të janë pikat më të diskutueshme.
Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në vitin 1962 ia dha Preah Vihearin Kamboxhias, por tensionet u shtuan në vitin 2008 kur Kamboxhia u përpoq ta regjistronte tempullin në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Ushtruesi i detyrës së kryeministrit të Tajlandës, Phumtham Wechayachai, shprehu shqetësim serioz për përshkallëzimin e tensioneve në kufirin me Kamboxhian. Pas ditës së dytë me radhë të incidenteve të armatosura, ai paralajmëroi se situata mund të dalë jashtë kontrollit.
Tensionet u përshkallëzuan në fund të majit kur një ushtar kamboxhian u vra në një përplasje të shkurtër. Të dyja palët më pas vendosën trupa shtesë, dhe kriza diplomatike e çoi qeverinë e koalicionit të Tajlandës drejt shpërbërjes. /Telegrafi/
NĂ« orĂ«t e para tĂ« mĂ«ngjesit tĂ« 4 korrikut, cingĂ«roi telefoni i gjeneralit amerikan, Keith Kellogg. NĂ« anĂ«n tjetĂ«r tĂ« linjĂ«s ishte RadosĆaw Sikorski, ministri i JashtĂ«m i PolonisĂ«, me njĂ« mesazh qĂ« do tĂ« rezultonte vendimtar nĂ« zhvillimin e mĂ«tejshĂ«m tĂ« pushtimit rus nĂ« UkrainĂ«.
Më herët gjatë natës, konsullata polake në Kiev ishte dëmtuar në një sulm të ashpër me raketa dhe dronë rusë.
âPutini po tallet me pĂ«rpjekjet tuaja pĂ«r paqeâ, i tha Sikorski zyrtarit amerikan, Kellogg, i cili ishte gjeneral-lejtnant nĂ« pension dhe i dĂ«rguari kryesor i presidentit amerikan, Donald Trumpit pĂ«r UkrainĂ«n. âJu lutem, rifilloni dĂ«rgesat e municioneve kundĂ«rajrore pĂ«r UkrainĂ«n,â shtoi ai.
Dërgesat e armëve ishin ndalur papritur vetëm dy ditë më parë, gjë që bëri shumëkënd të mendojë se administrata Trump po ia kthente sërish shpinën Ukrainës, shkruan The Telegraph.
Megjithatë, lajmi për sulmin ndaj ambasadës së një vendi anëtar të NATO-s e tronditi veçanërisht gjeneralin Kellogg. Si një ushtarak me përvojë, ai e dinte se incidente të tilla mund të çojnë në një përshkallëzim të pakontrolluar të konfliktit, transmeton Telegrafi.
Ajo qĂ« pasoi ishte ngjarja e parĂ« nĂ« njĂ« varg zhvillimesh qĂ« çuan nĂ« njĂ« kthesĂ« tĂ« plotĂ« nga ana e Trumpit. MenjĂ«herĂ« pas bisedĂ«s me Sikorskin, Kellogg telefonoi presidentin. Trumpi u pĂ«rgjigj pothuajse menjĂ«herĂ«. Pas urimeve tĂ« zakonshme pĂ«r DitĂ«n e PavarĂ«sisĂ«, tĂ« dy kaluan te tema kyçe â Ukraina.
Sulmi që ndryshoi gjithçka
Kellogg dhe Sikorski
Gjatë natës, Kievi përjetoi sulmin më të rëndë që nga fillimi i luftës, me 11 raketa dhe plot 539 dronë. Momenti kyç ishte fakti që goditjet ndodhën vetëm disa orë pas një telefonate midis liderit amerikan dhe presidentit rus, Vladimir Putin dhe për mundësinë e përfundimit të luftës. Dihej tashmë se presidenti amerikan ishte gjithnjë e më i zhgënjyer nga refuzimi i udhëheqësit rus për të ndalur sulmet ndaj qyteteve ukrainase, pavarësisht ofertës amerikane për një armëpushim.
Gjenerali Kellogg e informoi shefin e tij për sulmin më të fundit dhe faktin që ishte goditur ambasada e Polonisë, një aleate kyçe e NATO-s. Ai e shfrytëzoi rastin për të kërkuar rifillimin urgjent të dërgesave të sistemeve kundërajrore Patriot për Ukrainën.
U diskutuan rreziqet dhe përfitimet e dërgimit të sistemeve të avancuara amerikane, por reagimi i Trumpit ishte befasueshëm i shpejtë. Ai urdhëroi Pentagonin të lirojë menjëherë një pjesë të sistemeve PAC-3, të cilat ishin bllokuar përkohësisht për shkak të një pezullimi të përkohshëm të ndihmës, me qëllim vlerësimin e rezervave amerikane.
Trump gjithashtu i dha urdhër Kelloggut të kontaktonte ministrin e Mbrojtjes, Pete Hegseth, dhe të siguronte vazhdimin e dërgesave. Më vonë u zbulua se Trump ishte plotësisht i befasuar nga vendimi i mëparshëm i Hegsethit për të pezulluar ndihmën për Ukrainën, pa informuar as Shtëpinë e Bardhë dhe as Kongresin. Zyrtarë të lartë, përfshirë Kelloggun dhe Sekretarin amerikan të Shtetit, Marco Rubio, për këtë mësuan nga mediat.
Por kĂ«saj here ishte ndryshe. Kellogg telefonoi Hegsethin dhe ia pĂ«rcolli vendimin e presidentit. âNĂ«se nuk mĂ« beson, telefonoje vetĂ« presidentin,â thuhet se i ka thĂ«nĂ« ai. Po atĂ« ditĂ«, mĂ« 4 korrik, presidenti amerikan i premtoi edhe presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky se Ukraina do tĂ« merrte mĂ« nĂ« fund ndihmĂ«n pĂ«r mbrojtjen kundĂ«rajrore.
Iniciativa evropiane dhe parimet MAGA
Në Uashington, ndër përkrahësit më të mëdhenj të ndihmës për Ukrainën, kjo u interpretua si momenti kur Trump e kuptoi se forcimi i Kievit me fuqinë ushtarake amerikane mund të ishte rruga drejt paqes. Megjithatë, Pentagonit iu deshën plot katër ditë për të nisur dërgesën e parë të raketave Patriot.
KthesĂ«n e Trumpit e shfrytĂ«zuan menjĂ«herĂ« kryeqytetet evropiane. Kancelari gjerman, Friedrich Merz ofroi blerjen e sistemeve Patriot qĂ« do tĂ« dĂ«rgoheshin drejtpĂ«rdrejt nĂ« UkrainĂ«. Sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte, shkoi edhe mĂ« tej, duke i propozuar Trumpit qĂ« aleatĂ«t evropianĂ« dhe Kanadaja tĂ« rimbursojnĂ« plotĂ«sisht kostot e armĂ«ve amerikane tĂ« dĂ«rguara nĂ« Kiev â me vlerĂ« prej miliarda dollarĂ«sh.
Ishte njĂ« propozim qĂ« Trumpi e pranoi me entuziazĂ«m. KĂ«shilltarĂ«t e tij, si Kellogg, e bindĂ«n se njĂ« situatĂ« ku Evropa paguan pĂ«r armĂ«t amerikane qĂ« mbrojnĂ« kontinentin evropian Ă«shtĂ« njĂ« demonstrim i pĂ«rkryer i parimit tĂ« tij âTa BĂ«jmĂ« AmerikĂ«n SĂ«rish tĂ« Madheâ (MAGA).
Vetëm nëntë ditë më vonë, më 13 korrik, Trump së bashku me Rutten njoftuan një paketë ndihme prej 10 miliardë dollarësh, duke shoqëruar njoftimin me kërcënime për sanksione të rënda tregtare ndaj Rusisë dhe të gjithë atyre që blejnë karburantet e saj fosile.
Efekti domino i dërgesave
Deri nĂ« fund tĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«s javĂ«, sistemi i parĂ« Patriot dhe raketat pĂ«rkatĂ«se mbĂ«rritĂ«n nĂ« UkrainĂ« falĂ« marrĂ«veshjes me GjermaninĂ«. Pentagoni dhe ShtĂ«pia e BardhĂ« e shfrytĂ«zuan kĂ«tĂ« hap pĂ«r tĂ« inkurajuar edhe shtetet e tjera evropiane qĂ« tĂ« ndĂ«rmarrin rrezikun dhe tĂ« dĂ«rgojnĂ« rezervat e tyre nĂ« Kiev, me premtimin se SHBA do tâi zĂ«vendĂ«sonte mĂ« vonĂ«.
Në fillim të kësaj jave, Berlini njoftoi një marrëveshje me Uashingtonin për dhurimin e pesë baterive të tjera. Gjermania do të financojë dy, ndërsa Norvegjia të tretën. Pritet që zëvendësimet të vijnë nga një porosi që fillimisht ishte destinuar për Zvicrën, të cilës Uashingtoni i ka bërë të ditur se dërgesat po ridrejtohen për të mbështetur Kievin. /Telegrafi/
ĂshtĂ« prezantuar njĂ« replikĂ« e re e konzolĂ«s ikonike Nintendo Game Boy nga viti 1989.
LEGO ka paraqitur një kopje të besueshme të kësaj konzole legjendare, të dedikuar për koleksionistët dhe adhuruesit e teknologjisë retro. Seti i ri përmban plot 421 pjesë dhe ka pothuajse të njëjtën madhësi si konzola origjinale.
Seti, me emĂ«rtimin LEGO Icons 72046, pĂ«rfshin tĂ« gjitha detajet e pajisjes ikonike: butona funksionalĂ«, rrotullues pĂ«r zĂ« dhe kontrast, vendin e njohur pĂ«r video-lojĂ«rat, madje edhe tre shtesa lentikulare me ekrane retro â njĂ«ra prej tyre shfaq lojĂ«n legjendare Super Mario Land.
BlerĂ«sit do tĂ« marrin gjithashtu dy kartela âGame Pakâ qĂ« mund tĂ« futen nĂ« konzolĂ« ose tĂ« ekspozohen nĂ« njĂ« bazament.
Ămimi i setit Ă«shtĂ« 59,99 euro dhe porositĂ« paraprake janĂ« tashmĂ« tĂ« hapura. Seti pritet tĂ« jetĂ« i disponueshĂ«m nĂ« dyqane nga 1 tetori 2025.
ĂshtĂ« interesante qĂ« LEGO nuk ka pĂ«rdorur fare ngjitĂ«se â tĂ« gjitha detajet, pĂ«rfshirĂ« logon, tekstet dhe numrat serialĂ«, janĂ« tĂ« shtypura direkt mbi pjesĂ«t. NĂ« pjesĂ«n e pasme tĂ« setit ndodhet edhe njĂ« dedikim i fshehtĂ« pĂ«r datĂ«n origjinale tĂ« lansimit tĂ« Game Boy-it (21 prill 1989).
Seti Ă«shtĂ« pjesĂ« e linjĂ«s premium tĂ« LEGO-s pĂ«r tĂ« rriturit, dhe shumĂ« adhurues tĂ« video lojĂ«rave dhe koleksionistĂ« tashmĂ« e kanĂ« cilĂ«suar si njĂ« produkt âtĂ« domosdoshĂ«mâ pĂ«r fansat nostalgjikĂ« tĂ« viteve â80 dhe â90. /Telegrafi/
Në kufirin midis Kamboxhias dhe Tajlandës është rindezur sërish një konflikt i armatosur.
Përplasjet që kanë eskaluar gjatë ditës së djeshme janë thellësisht të rrënjosura në historinë e rajonit dhe përfshijnë një ndërthurje të ndërlikuar të së kaluarës koloniale, trashëgimisë kulturore, pasioneve nacionaliste dhe paqëndrueshmërisë politike bashkëkohore.
Shkaku kryesor i kĂ«tij konflikti nuk Ă«shtĂ« as nafta, as zgjerimi territorial, por â njĂ« gur i vjetĂ«r, shkruan bbc.
Më saktë, bëhet fjalë për tempullin Prasat Ta Muen Thom dhe faltoret përreth tij, të vendosura në kodra të pyllëzuara dhe të paarritshme lehtë, pranë kufirit midis dy shteteve.
Ky tempull, i ndërtuar në shekullin XI në stilin klasik të arkitekturës khmere, ka qenë pjesë e një rruge që lidhte qytetet e mëdha të ish-perandorisë Khmere, përfshirë edhe legjendarin Angkor.
Sot, tempulli ndodhet pikĂ«risht nĂ« vijĂ«n ndarĂ«se midis provincĂ«s kamboxhiane, Oddar Meanchey dhe provincĂ«s tajlandeze, Surin. Dhe pikĂ«risht kjo vijĂ« â Ă«shtĂ« problemi.
Kufiri mes Kamboxhias së sotme dhe Tajlandës është përcaktuar në fund të shekullit XIX-të dhe në fillim të shekullit XX-të përmes një sërë marrëveshjesh midis Francës koloniale të asaj kohe (e cila kontrollonte Kamboxhian e sotme) dhe Siamit të atëhershëm (Tajlanda e sotme). Megjithatë, shumë prej atyre hartave kanë qenë të pasakta, dhe vijat ndarëse nuk janë zbatuar në mënyrë të qëndrueshme në terren.
Vendimi i Hagës dhe tensionet e reja-vjetra
Në vitin 1962, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (ICJ) vendosi që tempulli Preah Vihear, një tjetër simbol i kulturës khmere, i takon Kamboxhias.
Por, gjykata nuk u shpreh qartë për territorin që rrethon tempullin, duke lënë hapësirë për interpretime të ndryshme. Tajlanda kurrë nuk e pranoi plotësisht këtë vendim, dhe çështja e tempujve si Ta Muen Thom mbeti në një boshllëk ligjor dhe politik.
Tensionet u përshkallëzuan veçanërisht nga viti 2008 deri në 2011, kur konfliktet midis dy ushtrive u përsëritën disa herë, me viktima dhe të plagosur nga të dyja palët. Edhe atëherë, si tani, në qendër të mosmarrëveshjeve ishin tempujt, simbolika territoriale dhe përfitimet politike.
NĂ« fillim tĂ« vitit 2025, tensionet sĂ«rish janĂ« ndezur. NĂ« muajin shkurt, ushtarĂ«t tajlandezĂ« ndaluan turistĂ«t kamboxhianĂ« tĂ« kĂ«ndonin himnin kombĂ«tar pranĂ« tempullit Prasat Ta Muen Thom. NĂ« muajin maj ndodhi njĂ« pĂ«rplasje e shkurtĂ«r e armatosur nĂ« âTrekĂ«ndĂ«shin e SmaragdĂ«tâ â pika ku takohen kufijtĂ« e TajlandĂ«s, Kamboxhias dhe Laosit. NjĂ« ushtar kamboxhian humbi jetĂ«n.
Kryeministri kamboxhian, Hun Manet ka njoftuar se do të kërkojë opinionin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, duke theksuar se dëshiron të shmangë një konflikt më të gjerë. Megjithatë, Tajlanda nuk e njeh juridiksionin e ICJ-së në këtë rast, duke këmbëngulur në bisedime bilaterale.
Tensionet rriten pas publikimit të një audio-incizimi
Tensionet u përshkallëzuan në mes të qershorit, kur u përhap një incizim zanor i një bisede private midis ish-kryeministrit kamboxhian, Hun Sen dhe kryeministres tajlandeze, Paetongtarn Shinawatra.
Hun Sen e publikoi kĂ«tĂ« incizim pa pĂ«lqimin e palĂ«s tjetĂ«r, gjĂ« qĂ« shkaktoi krizĂ« politike nĂ« Bangkok dhe rrĂ«zimin e koalicionit qeverisĂ«s. Tajlanda akuzoi Phnom Penh pĂ«r âtradhti tĂ« besimitâ, ndĂ«rsa opinioni publik reagoi me zemĂ«rim, duke pĂ«rkeqĂ«suar mĂ« tej marrĂ«dhĂ«niet.
Në muajin korrik, disa ushtarë tajlandezë u plagosën nga shpërthimi i minave, për të cilat autoritetet pretendojnë se janë mina të reja ruse PMN-2.
Bangkoku akuzoi Kamboxhian pĂ«r shkelje tĂ« tĂ« drejtave tĂ« njeriut dhe marrĂ«veshjeve ndĂ«rkombĂ«tare, ndĂ«rsa Phnom Penh u kundĂ«rpĂ«rgjigj duke thĂ«nĂ« se minat janĂ« âtajlandezeâ dhe se akuzat janĂ« tĂ« motivuara politikisht.
Dita kur pylli përpiu paqen
Në orët e para të mëngjesit të 24 korrikut, gjithçka ndryshoi. Fillimisht u raportuan fluturime dronësh kamboxhianë, e më pas palët akuzuan njëra-tjetrën për hapjen e zjarrit pranë tempullit Ta Muen Thom.
Disa orĂ« mĂ« vonĂ«, Tajlanda dĂ«rgoi gjashtĂ« aeroplanĂ« luftarakĂ« F-16, tĂ« cilĂ«t bombarduan pozicionet kamboxhiane, duke pretenduar se po shkatĂ«rronin âinfrastrukturĂ« ushtarake armikeâ. Kamboxhia reagoi duke lĂ«shuar raketa BM-21 âGradâ, qĂ« goditĂ«n njĂ« pompĂ« karburanti nĂ« provincĂ«n tajlandeze Si Saket, ku u vranĂ« tĂ« paktĂ«n tetĂ« civilĂ«, pĂ«rfshirĂ« edhe njĂ« fĂ«mijĂ«. MĂ« vonĂ« gjatĂ« ditĂ«s, u raportua edhe njĂ« sulm ndaj njĂ« spitali nĂ« Phnom Dongrak.
TĂ« dyja palĂ«t kanĂ« shpallur âgatishmĂ«ri tĂ« plotĂ« luftarakeâ, janĂ« evakuuar civilĂ«t, tĂ« gjitha pikat kufitare janĂ« mbyllur, ndĂ«rsa marrĂ«dhĂ«niet diplomatike u pĂ«rkeqĂ«suan edhe mĂ« tej me tĂ«rheqjen e ambasadorĂ«ve.
Tempujt qĂ« ndodhen nĂ« qendĂ«r tĂ« konfliktit nuk janĂ« thjesht monumente. Ata janĂ« simbole tĂ« identitetit kombĂ«tar. NĂ« sytĂ« e kamboxhianĂ«ve, ata pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« zemrĂ«n e qytetĂ«rimit tĂ« tyre â njĂ« dĂ«shmi materiale e fuqisĂ« sĂ« lashtĂ« dhe trashĂ«gimisĂ« kulturore. PĂ«r TajlandĂ«n, ato janĂ« prona historike, burime strategjike dhe çështje sovraniteti.
Pikërisht për këtë arsye, çdo gur i atyre rrënojave mban peshën e së kaluarës, dhe çdo plumb i qëllohet rreth tyre mund të shkaktojë një valë emocionesh dhe pasionesh nacionaliste. Edhe pse të dyja palët pohojnë se nuk duan luftë, ajo tashmë është në zhvillim. Kanalet diplomatike janë bllokuar, retorika kombëtare po bëhet gjithnjë e më e ashpër dhe kufiri po shndërrohet në një vijë fronti.
Njëra palë thotë se po mbron tempujt e vet, tjetra se po mbron sovranitetin. Edhe pse mund të duket si një incident i radhës në tokën aziatike, thellësia historike e konfliktit, paqëndrueshmëria e brendshme politike dhe rëndësia strategjike e territorit e bëjnë këtë krizë jashtëzakonisht të rrezikshme.
Ădo gabim i mĂ«tejshĂ«m apo provokim mund ta shtyjĂ« rajonin drejt njĂ« kaosi mĂ« tĂ« madh â pĂ«r shkak tĂ« vijave tĂ« kufirit qĂ« janĂ« caktuar mĂ« shumĂ« se njĂ« shekull mĂ« parĂ«. /Telegrafi/
Sipas një raportimi të agjencisë Reuters, Elon Musk urdhëroi ndërprerjen e shërbimit satelitor Starlink në jug të Ukrainës gjatë kundërofensivës së saj në vitin 2022 në rajonin e Khersonit.
Ky veprim shkaktoi ndërprerje të menjëhershme në komunikimet ushtarake dhe operacionet me dronë, duke ndikuar ndjeshëm në ecurinë e luftës.
Në atë periudhë, forcat ukrainase ishin në prag të një rrethimi strategjik të trupave ruse. Megjithatë, ndërprerja e papritur e shërbimit të internetit satelitor e bëri të pamundur koordinimin mes njësiteve luftarake, duke detyruar ushtrinë ukrainase të ndalojë përkohësisht avancimin dhe të rishikojë planet e saj operacionale.
Ky incident ka ngjallur shqetësime serioze në nivel ndërkombëtar lidhur me ndikimin që figura private si Elon Musk mund të kenë në konflikte globale, veçanërisht kur teknologjia që zotërojnë luan një rol kyç në fushën e betejës.
Starlink, rrjeti satelitor i kompanisë SpaceX, është bërë një element i rëndësishëm për komunikimet ushtarake të Ukrainës që prej fillimit të pushtimit rus në shkurt 2022.
Veprimi i Musk nxori në pah rreziqet e varësisë nga një ofrues privat për infrastrukturë kritike në kohë lufte.
Vendimet individuale të tij, pa ndonjë kontroll institucional apo ndërkombëtar, mund të kenë pasoja të gjera për sigurinë e vendeve të përfshira dhe për balancën gjeopolitike në botë.
Ndryshe, gjatë ditës së djeshme , Starlink nuk ka punuar rreth 3 orë. SpaceX tha se shkaku ishte një problem i brendshëm i softuerit, i cili tashmë është rregulluar. /Telegrafi/
Një tragjedi e rëndë ka ndodhur në qytetin rus të Saratovit, ku një ndërtesë banimi shumëkatëshe shpërtheu papritmas, duke shkaktuar dëme të mëdha dhe humbje jetësh.
Pamjet e momentit tregojnë një shpërthim jashtëzakonisht të madh, i cili çoi në rrëzimin e menjëhershëm të një pjese të ndërtesës. Rënia e mureve dhe pjesëve të tjera të strukturës krijoi një situatë kaotike dhe dramatike për banorët dhe shërbimet emergjente që mbërritën në vendngjarje.
Raportet paraprake nga autoritetet lokale tregojnë se epiqendra e shpërthimit ishte një apartament në katin e nëntë të ndërtesës, ku dyshohet se filloi shpërthimi i gazit. Pas këtij incidenti, më shumë se 30 apartamente u dëmtuan rëndë ose u shkatërruan plotësisht, duke lënë shumë familje pa strehë dhe në nevojë të ndihmës urgjente.
Video released of the moment a residential building exploded in Saratov
The footage shows a powerful blast and the instant collapse of part of the high-rise. Preliminary reports indicate the epicenter was an apartment on the 9th floor.
Një pjesë e tërë e ndërtesës u rrëzua, dhe ekspertët e emergjencave shprehen të shqetësuar se struktura mund të jetë ende e paqëndrueshme dhe ka rrezik të shembet edhe më shumë, ndaj zona është vënë nën kontroll të rreptë dhe banorët janë evakuuar menjëherë për shkak të sigurisë.
Autoritetet lokale kanë konfirmuar me trishtim vdekjen e tre personave, mes tyre edhe një fëmijë, ndërsa përpjekjet për gjetjen e personave të tjerë nën rrënoja vazhdojnë me intensitet. Të gjitha ekipet e shpëtimit dhe emergjencës janë angazhuar maksimalisht për të ndihmuar banorët dhe për të kontrolluar situatën.
Sipas hetimeve të para, shkaku më i mundshëm i këtij shpërthimi tragjik është një rrjedhje gazi në apartamentin e nëntë, që ka shkaktuar një shpërthim të fuqishëm. Autoritetet po vazhdojnë hetimet për të përcaktuar saktësisht shkaqet dhe për të parandaluar raste të ngjashme në të ardhmen. /Telegrafi/
Numri i gazetarëve të vrarë në Rripin e Gazës që nga fillimi i luftës në vitin 2023 ka arritur në 232, sipas një deklarate të lëshuar sot nga Zyra për Media e Qeverisë së Gazës. Viktima më e fundit është fotoreporteri palestinez, Adam Abu Harbid, i cili humbi jetën gjatë kryerjes së detyrës së tij për të dokumentuar zhvillimet në terren.
Në deklaratën e publikuar në platformën Telegram, Zyra për Media e dënoi ashpër vrasjen e gazetarëve, duke e cilësuar atë si një fushatë të organizuar dhe të qëllimshme nga forcat izraelite për të heshtur zërat mediatikë palestinezë dhe për të penguar shpërndarjen e informacionit nga zona e konfliktit.
âZyra pĂ«r Media dĂ«non nĂ« mĂ«nyrĂ«n mĂ« tĂ« ashpĂ«r vrasjen sistematike tĂ« gazetarĂ«ve palestinezĂ« dhe vendosjen e tyre nĂ« shĂ«njestĂ«r nga ana e okupatorit izraelit. Kjo pĂ«rbĂ«n njĂ« shkelje tĂ« qartĂ« tĂ« ligjit ndĂ«rkombĂ«tar humanitar dhe tĂ« Konventave tĂ« GjenevĂ«s, qĂ« garantojnĂ« mbrojtjen e gazetarĂ«ve nĂ« zonat e luftĂ«sâ, thuhet nĂ« deklaratĂ«.
Zyra shton se vrasjet e gazetarëve nuk janë thjesht pasoja të luftës, por përfaqësojnë, sipas tyre, një strategji të qëllimshme për të fshehur të vërtetën dhe për të penguar dokumentimin e ngjarjeve që po ndodhin në Gazë.
Për këtë arsye, Zyra për Media i ka bërë thirrje të hapur organizatave ndërkombëtare të mediave, përfshirë Federatën Ndërkombëtare të Gazetarëve (IFJ), Federatën Arabe të Gazetarëve, si dhe shoqatave dhe unioneve të gazetarëve në mbarë botën, që të ngrejnë zërin kundër, siç thuhet, krimeve të përsëritura dhe sistematike ndaj punonjësve të medias në Gazë.
âKĂ«rkojmĂ« njĂ« reagim tĂ« qartĂ« dhe tĂ« vendosur nga komuniteti ndĂ«rkombĂ«tar i mediave pĂ«r tĂ« ndalur kĂ«tĂ« dhunĂ« tĂ« paprecedentĂ« ndaj gazetarĂ«ve dhe pĂ«r tĂ« kĂ«rkuar mbajtjen pĂ«rgjegjĂ«se tĂ« autorĂ«ve tĂ« kĂ«tyre krimeve,â pĂ«rfundon deklarata.
Organizatat ndërkombëtare të të drejtave të njeriut dhe liritë e shtypit janë nën presion në rritje për të hetuar rastet e raportuara të sulmeve ndaj gazetarëve dhe për të kërkuar llogaridhënie nga palët e përfshira në konflikt. /Telegrafi/
Pasagjerët që udhëtuan me këtë aeroplan të konsumuar dhe të vjetër, dhe që zbarkuan në Blagoveshchensk, regjistruan një video që flet vetë për kushtet e mjerueshme në të cilat ishte ky aeroplan.
Në pamje duket qartë se An-24 dukej jashtëzakonisht i vjetër dhe i dëmtuar, me njolla dhe shenja të përdorimit të gjatë.
Avujt e lagështirës ishin të dukshëm pranë hapësirës së bagazheve mbi kokë, gjë që tregon mungesën e mirëmbajtjes dhe rrezikun potencial për sigurinë e pasagjerëve.
Megjithatë, autoritetet e trafikut ajror e konsideruan këtë avion ende të përshtatshëm për fluturim, duke injoruar sinjalet e qarta të amortizimit të tij.
Just look at the terrible condition of the An-24 plane that crashed in Russia
Passengers flying on this worn-out aircraft and disembarking in Blagoveshchensk recorded a video that speaks for itself.
Ky aeroplan An-24 ishte pothuajse 50-vjeçar, ndërtuar në vitin 1976, dhe për një mjet fluturues kjo është një moshë shumë e madhe, që kërkon kujdes dhe mirëmbajtje të jashtëzakonshme për të garantuar sigurinë.
Pas zbarkimit në Blagoveshchensk, aeroplani vazhdoi udhëtimin e tij drejt qytetit të Tynda-s.
Fatkeqësisht, ne tashmë e dimë si përfundoi kjo histori tragjike. Kjo ngjarje është një kujtesë e rëndë për rëndësinë e sigurisë në aviacion dhe nevojën për kontrolle të rrepta dhe mirëmbajtje të vazhdueshme të aeroplanëve, sidomos atyre të vjetër.
Në fund, kjo tragjedi tregon pasojat e përdorimit të mjeteve të vjetra dhe të dobëta pa standarde të rrepta sigurie, duke rrezikuar jetën e pasagjerëve dhe ekuipazhit. /Telegrafi/
Sekretari amerikan i shtetit, Marco Rubio, deklaroi se Uashingtoni âe kundĂ«rshton fuqishĂ«mâ planin e presidentit francez, Emmanuel Macron pĂ«r tĂ« njohur shtetin palestinez, ndĂ«rsa administrata e presidentit amerikan, Donald Trump njoftoi se nuk do tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« konferencĂ«n e ardhshme tĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara qĂ« synon zgjidhjen me dy shtete pĂ«r palestinezĂ«t.
Rubio, tĂ« enjten vonĂ«, nĂ« rrjetin X kritikoi vendimin e Macronit, duke e quajtur atĂ« njĂ« âvendim tĂ« pamaturâ dhe duke thĂ«nĂ« se ai âvetĂ«m i shĂ«rben propagandĂ«s sĂ« Hamasit dhe pengon paqenâ.
The United States strongly rejects @EmmanuelMacronâs plan to recognize a Palestinian state at the @UN general assembly.
This reckless decision only serves Hamas propaganda and sets back peace. It is a slap in the face to the victims of October 7th.
Më herët, Macron kishte deklaruar se do ta formalizojë vendimin e Francës për të njohur shtetin palestinez në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në shtator.
âNĂ« pĂ«rputhje me angazhimin historik pĂ«r njĂ« paqe tĂ« drejtĂ« dhe tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« Lindjen e Mesme, kam vendosur qĂ« Franca tĂ« njohĂ« Shtetin e PalestinĂ«sâ, shkroi Macron nĂ« rrjetin X.
Aktualisht, tĂ« paktĂ«n 142 nga 193 shtetet anĂ«tare tĂ« OKB-sĂ« e njohin ose planifikojnĂ« tĂ« njohin shtetin palestinez. MegjithatĂ«, disa vende perĂ«ndimore me ndikim â pĂ«rfshirĂ« Shtetet e Bashkuara, MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar dhe GjermaninĂ« â e kanĂ« refuzuar njĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ«.
Anëtarë të Bashkimit Evropian si Norvegjia, Irlanda dhe Spanja njoftuan në muajin maj se kishin nisur procesin e njohjes së shtetit palestinez.
Por vendimi i Macronit do ta bĂ«nte FrancĂ«n â njĂ« nga aleatĂ«t mĂ« tĂ« afĂ«rt tĂ« Izraelit dhe anĂ«tare tĂ« G7-Ă«s â shtetin mĂ« tĂ« madh dhe ndoshta mĂ« me ndikim evropian qĂ« e njeh PalestinĂ«n.
Kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu e dĂ«noi kĂ«tĂ« vendim, duke thĂ«nĂ« se njĂ« hap i tillĂ« âshpĂ«rblen terrorizmin dhe rrezikon krijimin e njĂ« vasali tjetĂ«r iranianâ.
âShteti palestinez nĂ« kĂ«to kushte do tĂ« ishte njĂ« platformĂ« pĂ«r shkatĂ«rrimin e Izraelit, jo pĂ«r bashkĂ«jetesĂ« paqĂ«sore me tĂ«â, tha Netanyahu nĂ« rrjetin X.
MegjithĂ«se pozicioni zyrtar i SHBA-sĂ« tradicionalisht mbĂ«shtet njĂ« zgjidhje me dy shtete, vetĂ« presidenti Donald Trump ka shprehur dyshime pĂ«r realizueshmĂ«rinĂ« e saj. QĂ« kur u kthye nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« nĂ« janar, Trump ka sugjeruar qĂ« SHBA mund tĂ« âmarrĂ« nĂ«n kontrollâ GazĂ«n, tĂ« zhvendosĂ« mbi dy milionĂ« palestinezĂ« nga territori dhe ta shndĂ«rrojĂ« atĂ« nĂ« njĂ« ârivierĂ« tĂ« Lindjes sĂ« Mesmeâ.
Ky plan i Trumpit Ă«shtĂ« dĂ«nuar nga shumĂ« organizata pĂ«r tĂ« drejtat e njeriut, vende arabe, palestinezĂ«t dhe OKB-ja, duke e cilĂ«suar si njĂ« formĂ« tĂ« âspastrimit etnikâ.
We strongly condemn President Macronâs decision to recognize a Palestinian state next to Tel Aviv in the wake of the OctoberâŻ7 massacre. Such a move rewards terror and risks creating another Iranian proxy, just as Gaza became.
A Palestinian state in these conditions would be aâŠ
â Benjamin Netanyahu â ŚŚ ŚŚŚŚ Ś ŚȘŚ ŚŚŚ (@netanyahu) July 24, 2025
Në qershor, ambasadori amerikan në Izrael, Mike Huckabee, deklaroi se nuk beson se një shtet i pavarur palestinez është më një objektiv i politikës së jashtme amerikane.
ZĂ«dhĂ«nĂ«sja e Departamentit tĂ« Shtetit, Tammy Bruce, u pĂ«rgjigj duke thĂ«nĂ« se Huckabee âflet nĂ« emĂ«r tĂ« vetâ dhe se vendimmarrja pĂ«r politikĂ«n i takon Trumpit dhe ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ«.
TĂ« enjten, zĂ«vendĂ«szĂ«dhĂ«nĂ«si i Departamentit tĂ« Shtetit, Tommy Pigott, deklaroi se SHBA nuk do tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« konferencĂ«n e ardhshme tĂ« OKB-sĂ« pĂ«r zgjidhjen me dy shtete. Konferenca, e cila organizohet bashkĂ« nga Franca dhe Arabia Saudite, Ă«shtĂ« planifikuar tĂ« mbahet midis 28 dhe 30 korrikut dhe synon tĂ« hartojĂ« njĂ« plan pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund konfliktit shumĂ«dekadĂ«sh dhe pĂ«r njohjen e shtetit palestinez.
Pigott u tha gazetarĂ«ve se nuk kishte asgjĂ« tĂ« re pĂ«r tĂ« shtuar, pĂ«rveç se Uashingtoni ânuk do tĂ« jetĂ« i pranishĂ«mâ.
Po rritet presioni ndërkombëtar mbi Izraelin për të përfunduar luftën shkatërrimtare në Gazë, e cila filloi pas sulmit të Hamasit më 7 tetor 2023 në jug të Izraelit, ku u vranë rreth 1.139 persona dhe mbi 200 të tjerë u morën peng dhe u dërguan në Rripin e Gazës.
Përgjigjja e Izraelit, që ka zgjatur tashmë 21 muaj, ka rezultuar në vdekjen e pothuajse 60 mijë palestinezëve dhe plagosjen e mbi 144 mijë të tjerëve.
Bisedimet shumëmujore për armëpushim, me ndërmjetësim nga SHBA, Egjipti dhe Katari, ende nuk kanë sjellë një marrëveshje.
TĂ« hĂ«nĂ«n, 28 vende, pĂ«rfshirĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, JaponinĂ« dhe disa shtete evropiane, publikuan njĂ« deklaratĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t duke i bĂ«rĂ« thirrje Izraelit qĂ« âtĂ« ndalojĂ« menjĂ«herĂ« luftĂ«nâ nĂ« GazĂ«.
NĂ« atĂ« deklaratĂ« u dĂ«nua gjithashtu âdĂ«rgimi pikĂ«-pikĂ« i ndihmaveâ si dhe âvrasjet çnjerĂ«zore tĂ« civilĂ«ve, pĂ«rfshirĂ« fĂ«mijĂ«, qĂ« pĂ«rpiqen tĂ« plotĂ«sojnĂ« nevojat bazĂ« pĂ«r ujĂ« dhe ushqimâ. /Telegrafi/
Pixel 10 bazik shfaqet nĂ« ngjyrĂ«n Indigo, ndĂ«rsa modelet mĂ« tĂ« avancuara â Pixel 10 Pro, Pixel 10 Pro XL dhe telefoni i palosshĂ«m Pixel 10 Pro Fold â shfaqen nĂ« njĂ« nuancĂ« elegante Moonstone.
Kjo është hera e parë që shohim gjithë linjën e produkteve së bashku, pas prezantimit të pjesshëm të dizajnit të modelit Pixel 10 Pro nga Google kohët e fundit.
Përveç dizajnit, imazhi zbuloi edhe një ofertë të veçantë për blerësit e parë amerikanë. Google do të ofrojë një zbritje prej 50 dollarësh, dhe promocioni do të vlejë deri më 13 tetor 2025.
Pritet që oferta të jetë aktive menjëherë pas përfundimit të prezantimit më 20 gusht. Edhe pse Google ende nuk ka zbuluar të gjitha ngjyrat, falë imazheve të rrjedhura më herët, ekziston një ide e qartë se si do të duken pajisjet e reja në variante të ndryshme. /Telegrafi/
Megjithëse afërsisht 40 për qind e qytetarëve jo-anëtarë të Bashkimit Evropian janë të mbikualifikuar për punët e tyre, ata fitojnë pothuajse 18 për qind më pak se vendasit.
Sipas një studimi të publikuar në revistën Nature, emigrantët fitojnë mesatarisht 17.9 për qind më pak në vit se vendasit në Evropë dhe Amerikën e Veriut.
Tre të katërtat e kësaj diference pagash ishin rezultat i mungesës së qasjes në punë me paga më të larta, ndërsa vetëm një e katërta e diferencës i atribuoheshin dallimeve në paga midis punëtorëve emigrantë dhe vendas në të njëjtin punë, raporton euronews.
Në Spanjë, diferenca në paga ishte mbi 29 për qind, më e larta ndër të shtatë vendet evropiane. Të huajt përbëjnë 13 për qind të fuqisë punëtore të vendit, duke kontribuar në rritjen ekonomike dhe shtimin e popullsisë.
Â
Në Norvegji, Gjermani, Francë dhe Holandë, emigrantët fitojnë midis 15 dhe 20 për qind më pak se vendasit.
NdĂ«rsa nĂ« Suedi â njĂ« vend ku shumĂ« emigrantĂ« tĂ« punĂ«suar gjejnĂ« punĂ« nĂ« sektorin publik â diferenca ishte vetĂ«m 7 pĂ«r qind.
Vendi ku lindën emigrantët gjithashtu kishte rëndësi, transmeton Telegrafi.
Diferencat më të mëdha mesatare të pagave ishin për emigrantët nga Afrika nën-Sahariane, me 26.1 për qind, dhe nga Lindja e Mesme dhe Afrika e Veriut, me 23.7 për qind.
Emigrantët nga Evropa, Amerika e Veriut dhe vendet e tjera perëndimore përjetuan një ndryshim shumë më të vogël mesatar në paga krahasuar me vendasit, vetëm 9 për qind.
Megjithatë, fëmijët e emigrantëve kishin një diferencë më të vogël të konsiderueshme në të ardhura, duke fituar mesatarisht 5.7 për qind më pak se punonjësit me prindër vendas.
Dallimet në paga brenda të njëjtit punë midis vendasve dhe fëmijëve të emigrantëve janë njëlloj shumë të vogla, nën 2 për qind në të gjitha vendet.
ĂfarĂ« mund tĂ« bĂ«het pĂ«r tĂ« reduktuar kĂ«tĂ« diferencĂ« pagash?
Në vitin 2023, 39.4 2 për qind e qytetarëve jo-anëtarë të BE-së ishin të mbikualifikuar për punët ku punonin, sipas të dhënave më të fundit të Eurostat-it.
Sipas një studimi të McKinsey, përmirësimi i lëvizshmërisë sociale mund të rrisë Prodhimin e Brendshëm Bruto (GDP) të vendeve evropiane me 3 2 për qind deri në 9 2 për qind dhe të mbyllë hendekun e aftësive që pritet të shfaqet deri në vitin 2030, pa pasur nevojë për trajnime të reja apo ndryshim karriere.
Një grup masash mund të zbatohet për të reduktuar në mënyrë efektive ndarjen në nivel pune, thanë kërkuesit e studimit.
Këto përfshijnë trajnime në gjuhë, trajnime profesionale, programe ndihme për kërkimin e punës që lidhin drejtpërdrejt punonjësit me punëdhënësit, përmirësimin e qasjes në arsimin vendas dhe njohjen e kualifikimeve të huaja.
Aktualisht, disa vende të BE-së kanë zbatuar iniciativa për të trajtuar këtë çështje.
Në vitin 2024, Gjermania zbatoi Ligjin për Imigracionin e Aftë, i cili lejoi diplomantët e huaj të punojnë ndërkohë që gradat e tyre po njiheshin zyrtarisht.
Franca kĂ«tĂ« vit reformoi lejen e qĂ«ndrimit âCarte Talentâ â njĂ« leje qĂ«ndrimi shumĂ«vjeçare pĂ«r shtetasit e huaj nĂ« FrancĂ« â pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr profesionistĂ« tĂ« kualifikuar dhe pĂ«r tĂ« adresuar mungesat nĂ« tregun e punĂ«s, sidomos nĂ« sektorin shĂ«ndetĂ«sor.
âKĂ«to lloj politikash ndihmojnĂ« qĂ« punonjĂ«sit e lindur jashtĂ« vendit tĂ« kontribuojnĂ« nĂ« kapacitetin e tyre tĂ« plotĂ«, dhe qĂ« vendet tĂ« pĂ«rfitojnĂ« plotĂ«sisht nga emigracioni nĂ« aspektin e rritjes sĂ« produktivitetit, tĂ« ardhurave mĂ« tĂ« larta nga taksat dhe zvogĂ«limit tĂ« pabarazive,â thanĂ« nĂ« studim kĂ«rkuesit Marta M. Elvira, Are Skeie Hermansen dhe Andrew Penner.
âPolitika e mençur e emigracionit nuk mbaron nĂ« kufi â aty fillonâ, shtuan ata. /Telegrafi/
Login
Video released of the moment a residential building exploded in Saratov
Just look at the terrible condition of the An-24 plane that crashed in Russia
