❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Before yesterdayMain stream

Danimarka thërret të dërguarin e SHBA-së pas raportimit për amerikanë që kryejnë operacione ndikimi në Grenlandë

27 August 2025 at 10:38

Ministri i Jashtëm i Danimarkës thirri diplomatin më të lartë amerikan në vend për bisedime, pasi transmetuesi kryesor kombëtar raportoi të mërkurën se të paktën tre persona me lidhje me presidentin Donald Trump kanë kryer operacione të fshehta ndikimi në Grenlandë.

Grenlanda, një territor i madh gjysmë-autonom danez në Arktik, është i lakmuar nga Trump. Danimarka, një aleat i NATO-s i Shteteve të Bashkuara, dhe Grenlanda kanë thënë se ishulli nuk është në shitje dhe kanë dënuar raportet se SHBA-të po mbledhin informacione atje, transmeton Telegrafi.

Transmetuesi publik DR raportoi të mërkurën se burime qeveritare dhe të sigurisë të cilat nuk i përmendi, si dhe burime të paidentifikuara në Grenlandë dhe SHBA, besojnë se të paktën tre amerikanë me lidhje me Trump kanë kryer operacione të fshehta ndikimi në territor.

Tha se historia e saj ishte bazuar në informacione nga një total prej tetë burimesh, të cilat besojnë se qëllimi është të dobësohen marrëdhëniet me Danimarkën nga brenda shoqërisë së Grenlandës.

DR tha se nuk kishte qenë në gjendje të sqaronte nëse amerikanët po punonin me iniciativën e tyre apo me urdhër të dikujt tjetër.

“Jemi tĂ« vetĂ«dijshĂ«m se aktorĂ«t e huaj vazhdojnĂ« tĂ« tregojnĂ« interes pĂ«r GrenlandĂ«n dhe pozicionin e saj nĂ« MbretĂ«rinĂ« e DanimarkĂ«s”, tha ministri i JashtĂ«m danez Lars LĂžkke Rasmussen nĂ« njĂ« deklaratĂ« tĂ« dĂ«rguar me email nga ministria e tij.

“Prandaj nuk Ă«shtĂ« pĂ«r t’u habitur nĂ«se pĂ«rjetojmĂ« pĂ«rpjekje tĂ« jashtme pĂ«r tĂ« ndikuar nĂ« tĂ« ardhmen e MbretĂ«risĂ« nĂ« tĂ« ardhmen”, shtoi ai.

“Çdo pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« ndĂ«rhyrĂ« nĂ« punĂ«t e brendshme tĂ« MbretĂ«risĂ« sigurisht qĂ« do tĂ« jetĂ« e papranueshme. NĂ« kĂ«tĂ« dritĂ«, i kam kĂ«rkuar MinistrisĂ« sĂ« PunĂ«ve tĂ« Jashtme tĂ« thĂ«rrasĂ« tĂ« ngarkuarin me punĂ« tĂ« SHBA-sĂ« pĂ«r njĂ« takim nĂ« ministri”, tha LĂžkke Rasmussen.

Ai shtoi se bashkĂ«punimi midis qeverive tĂ« DanimarkĂ«s dhe GrenlandĂ«s â€œĂ«shtĂ« i ngushtĂ« dhe i bazuar nĂ« besim tĂ« ndĂ«rsjellĂ«â€. /Telegrafi/

The post Danimarka thërret të dërguarin e SHBA-së pas raportimit për amerikanë që kryejnë operacione ndikimi në Grenlandë appeared first on Telegrafi.

Strategji tĂ« suksesshme pĂ«r rritjen e turizmit – inovacionet qĂ« po tĂ«rheqin vizitorĂ«t nĂ« EvropĂ«

21 August 2025 at 23:53

Qytetet evropiane janĂ« frymĂ«zuar nga skema e shpĂ«rblimit “CopenPay” pĂ«r sjellje tĂ« mirĂ« nĂ« KopenhagĂ«.

Dhjetëra destinacione të njohura evropiane kanë vendosur gjoba, taksa dhe kufizime të tjera për udhëtarët gjatë muajve të fundit, në një përpjekje për të luftuar turizmin e tepruar.

Megjithatë, vitin e kaluar, Kopenhaga mori një qasje shumë të ndryshme. Qyteti filloi të shpërblente turistët që tregojnë sjellje të përgjegjshme dhe të vetëdijshme përmes iniciativës CopenPay, raporton euronews.

QĂ«llimi kryesor i kĂ«saj skeme Ă«shtĂ« t’u tregojĂ« udhĂ«tarĂ«ve se veprimet pĂ«r klimĂ«n mund tĂ« jenĂ« shumĂ« mĂ« tĂ« lehta sesa mendojnĂ«, nĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« promovuar turizmin e qĂ«ndrueshĂ«m, transmeton Telegrafi.

Iniciativat përfshijnë ofrimin e qiradhënieve falas të biçikletave, tureve me varkë dhe drekave për udhëtarët që ndihmojnë kopshtet komunitare, mbledhin mbeturina dhe përdorin transportin publik.

Pas veprimeve të Kopenhagës, qytete dhe destinacione të tjera evropiane si Berlini, Helsinki dhe Bremeni kanë shprehur interesim për të provuar të njëjtin sistem.

“QĂ« nga prezantimi i CopenPay verĂ«n e kaluar, kemi pasur njĂ« interes tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m nga qytete dhe borde turistike nga Evropa, Azia dhe Amerika e Veriut, tĂ« gjithĂ« duke dashur tĂ« dinĂ« mĂ« shumĂ« rreth CopenPay dhe pĂ«rvojave tona”, tha Soren Tegen Petersen, CEO i Wonderful Copenhagen, nĂ« njĂ« deklaratĂ« pĂ«r shtyp.

“Deri tani, kemi ndarĂ« njohuri mbi CopenPay me mĂ« shumĂ« se 100 palĂ« tĂ« interesuara”, shtoi ai.

Shpërblime për udhëtimet me tren dhe qëndrimet më të gjata

Berlini po konsideron të nisë një iniciativë të re vitin e ardhshëm, e cila mund të shpërblejë udhëtarët që vijnë me tren, qëndrojnë më gjatë, konsumojnë ushqime bimore dhe marrin pjesë në aktivitete miqësore me mjedisin, me përfitime si zbritje në tarifat e hyrjes në muze, ushqim falas dhe qiradhënie falas të biçikletave.

Kjo skemë pritet të ndihmojë në ngushtimin e hendekut midis turistëve që duan të jenë më përgjegjës, por nuk dinë si dhe sjelljes së tyre reale.

Qyteti ka sugjeruar se do të përdorë aplikacione mobile dhe sisteme me pikë për të thjeshtuar procesin e shpërblimeve dhe angazhimit, si dhe do të bashkëpunojë me bizneset lokale.

Helsinki gjithashtu është e interesuar të ndjekë shembullin e Kopenhagës dhe të prezantojë versionin e vet të një skeme shpërblimi. Kjo ka të ngjarë të ketë fokus të veçantë në turizmin rigjenerues dhe projektet e restaurimit të Detit Baltik, në bashkëpunim me destinacione të tjera baltike dhe nordike.

Skema do të inkurajonte gjithashtu turistët që të përdorin transportin publik dhe të vozitin biçikleta, me shpërblime si ushqime falas dhe ture me zbritje, ndër përvoja të tjera.

Në mënyrë të ngjashme, një qytet tjetër gjerman, Bremeni, ka prezantuar tashmë një fushatë bashkëpunimi me Deutsche Bahn për promovimin e turizmit të qëndrueshëm, me plane për të përdorur modelin CopenPay për zhvillim të mëtejshëm.

Si pjesë e skemës, mysafirët që vijnë me trend dhe qëndrojnë natën në Bremen, marrin pako të vogla me dhurata dhe kuponë nga bizneset e ndryshme të turizmit.

“Fushata u prit shumĂ« mirĂ« nga vizitorĂ«t tanĂ« dhe na ka inkurajuar tĂ« zgjerojmĂ« mĂ« tej konceptin, duke forcuar Bremenin si njĂ« destinacion tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m. PĂ«r vitin 2026, po planifikojmĂ« njĂ« iniciativĂ« edhe mĂ« tĂ« madhe”, tha Oliver Rau, drejtor menaxhues i Bremen Marketing dhe TurizĂ«m, Wirtschaftsförderung Bremen GmbH, nĂ« deklaratĂ«n pĂ«r shtyp.

Destinacionet e njohura për ski në Alpe, si Via Lattea në Itali dhe Les Gets-Morzine në Francë, po ofrojnë gjithashtu zbritje deri në 25 për qind në qendrat e skijimit këtë vit për vizitorët që vijnë me tren.

Pije falas dhe qasje në muze

Shpërblimi i turistëve për sjellje të përgjegjshme nuk është një koncept krejt i ri, pasi qytete të tjera si Londra kanë pasur skema të ngjashme lokale për vite me radhë.

NĂ« muajin korrik, i njohur gjerĂ«sisht si “Muaji Pa PlastikĂ«â€, vizitorĂ«t dhe banorĂ«t nĂ« LondĂ«r janĂ« shpĂ«rblyer me njĂ« pije falas pĂ«r pjesĂ«marrjen nĂ« pastrime.

Në Zvicër, udhëtarët që zgjedhin të eksplorojnë vendin me transport publik përfitojnë hyrje falas në mbi 500 muze me Swiss Travel Pass, si dhe deri në 50 për qind zbritje në shumicën e hekurudhave malore.

Wild Sweden, një kompani pushimesh, gjithashtu ofron qasje në spa dhe një vakt falas në Hotel Savoy në Lulea për vizitorët që mbërrijnë në Laplandën suedeze me tren për pushimet e tyre për të parë Dritat e Veriut dhe jetën e egër.

Pranverën e kaluar, Normandia prezantoi një tarifë për uljen e karbonit duke ofruar një zbritje prej të paktën 10 për qind të biletave hyrëse në 90 atraksione dhe vende kulturore.

Kjo vlen për vizitorët që vijnë në rajonin verior të Francës me autobus, tren ose biçikletë dhe mund të përdoret në kështjella, muze, monumente dhe parqe, si dhe për qiradhënie biçikletash, kanotazh dhe dhoma arratisjeje, ndër aktivitete të tjera. /Telegrafi/

The post Strategji tĂ« suksesshme pĂ«r rritjen e turizmit – inovacionet qĂ« po tĂ«rheqin vizitorĂ«t nĂ« EvropĂ« appeared first on Telegrafi.

Danimarka heq TVSH-nĂ« 25% pĂ«r librat, lufton ‘krizĂ«n e leximit’

By: Kult Plus
21 August 2025 at 10:25

Danimarka do tĂ« heqĂ« dorĂ« nga TVSH-ja pĂ«r librat, nĂ« njĂ« lĂ«vizje ambicioze qĂ« synon tĂ« nxisĂ« mĂ« shumĂ« njerĂ«z tĂ« lexojnĂ«. Me njĂ« normĂ« takse prej 25%—mĂ« e larta nĂ« botë—qeveria daneze beson se kjo politikĂ« po kontribuon nĂ« njĂ« “krizĂ« leximi” nĂ« rritje.

Ministri i KulturĂ«s, Jakob Engel-Schmidt, njoftoi se propozimi do tĂ« pĂ«rfshihet nĂ« projektligjin e buxhetit tĂ« qeverisĂ«. Kjo masĂ« pritet t’i kushtojĂ« shtetit rreth 330 milionĂ« korona (rreth 38 milionĂ« paund) nĂ« vit.

“Kjo Ă«shtĂ« diçka pĂ«r tĂ« cilĂ«n unĂ«, si ministĂ«r i KulturĂ«s, kam punuar, sepse besoj se duhet ta vĂ«mĂ« gjithçka nĂ« lojĂ« nĂ«se duam t’i japim fund krizĂ«s sĂ« leximit qĂ« pĂ«r fat tĂ« keq Ă«shtĂ« pĂ«rhapur vitet e fundit”, tha Engel-Schmidt.

Ai shprehu krenari për arritjen e kësaj marrëveshje, duke e cilësuar si një investim thelbësor në kulturën e popullit danez.

Ndryshe nga vendet e tjera nordike, të cilat gjithashtu kanë një TVSH standarde prej 25% por e kanë ulur ose hequr plotësisht për librat, Danimarka ka pasur normën më të lartë në këtë kategori. Për shembull, TVSH-ja për librat në Finlandë është 14%, në Suedi 6% dhe në Norvegji zero.

Një analizë e ngjashme e ndërmarrë nga Suedia në vitin 2001, kur u ul TVSH-ja, tregoi se shitjet e librave u rritën, por kryesisht u blenë nga lexuesit ekzistues, pa ndikuar gjerësisht te lexuesit e rinj.

Engel-Schmidt theksoi se masa nuk ka vetĂ«m si qĂ«llim shitjet, por edhe “pĂ«rhapjen e literaturĂ«s”, dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye, janĂ« ndarĂ« fonde shtesĂ« pĂ«r tĂ« forcuar bashkĂ«punimin mes bibliotekave dhe shkollave.

NĂ«se çmimet e librave nuk bien pas heqjes sĂ« TVSH-sĂ«, ministri tha se do tĂ« rishqyrtojĂ« masĂ«n. “NĂ«se rezulton se heqja e TVSH-sĂ« do tĂ« thotĂ« vetĂ«m qĂ« fitimet e botuesve tĂ« rriten dhe çmimet tĂ« mos bien, atĂ«herĂ« duhet tĂ« shqyrtojmĂ« nĂ«se ishte gjĂ«ja e duhur pĂ«r t’u bĂ«rĂ«,” paralajmĂ«roi ai.

Treni del nga shinat dhe përplaset me një veturë në Danimarkë, raportohet për të vdekur

15 August 2025 at 20:26

Shkalla e lëndimeve është ende e paqartë, por fotot nga vendi i ngjarjes tregojnë vagona të dalë nga shinat dhe të përmbysur.

Një ka vdeur dhe disa persona u lënduan kur një tren pasagjerësh u përplas me një automjet në një kalim pranë qytetit Tinglev në Danimarkën jugore.

Një numër i madh shërbimesh emergjente janë në vendngjarje dhe portali lokal i lajmeve TV2 tha se kanë vendosur dronë dhe qen kërkimi.

Kompania përgjegjëse për operimin e rrjetit hekurudhor të Danimarkës, Banedanmark, tha se aksidenti ndodhi kur treni u përplas me një automjet në një kalim hekurudhor në nivel.

“Na nevojitet qetĂ«si nĂ« vendngjarje dhe personat e paautorizuar duhet tĂ« qĂ«ndrojnĂ« larg”, tha policia.

Ndryshe, autoritetet nuk kanë dhënë ende informacion mbi shkakun e aksidentit dhe hetimet janë në vazhdim. /Telegrafi/

The post Treni del nga shinat dhe përplaset me një veturë në Danimarkë, raportohet për të vdekur appeared first on Telegrafi.

Britania e Madhe mbledh në Hillsborough ministrat e jashtëm të Ballkanit Perëndimor

8 August 2025 at 12:29

Kështjella historike e Hillsborough-ut në Irlandën e Veriut do të jetë më 8 tetor skena e një takimi të nivelit të lartë të ministrave të jashtëm mbi Ballkanin Perëndimor, i organizuar nga Mbretëria e Bashkuar si pjesë e Procesit të Berlinit 2025. Ministri i Jashtëm britanik, David Lammy, do të mirëpresë mbi 15 homologë evropianë, [
]

The post Britania e Madhe mbledh në Hillsborough ministrat e jashtëm të Ballkanit Perëndimor appeared first on Reporter.al.

Katër vende evropiane i bashkohen projektit të NATO-s për të dërguar armë amerikane në Ukrainë

5 August 2025 at 17:20

Përtej raportimeve mbi Holandën që bëhet kontribuesja e parë në mekanizmin e ri të financimit të NATO-s për armët ukrainase, tani Suedia, Norvegjia dhe Danimarka gjithashtu do të kontribuojnë.

Të tre vendet së bashku do të kontribuojnë rreth 486.1 milionë dollarë në iniciativën e udhëhequr nga NATO për të furnizuar Ukrainën me armë amerikane, njoftoi qeveria norvegjeze, shkruan skynews.

ÇfarĂ« duhet tĂ« dini?

Në korrik, Donald Trump u zotua të vërë në dispozicion armë të reja për Ukrainën.

Sipas njĂ« marrĂ«veshjeje tĂ« re, SHBA do t’u shesĂ« armĂ« anĂ«tarĂ«ve tĂ« NATO-s tĂ« cilĂ«t mĂ« pas do t’ia furnizojnĂ« ato Kievit.

Dje, ministri holandez i mbrojtjes, Ruben Brekelmans, tha se Holanda do të kontribuojë 500 milionë paund për të blerë pajisje ushtarake amerikane për Ukrainën si pjesë e skemës së Listës së Kërkesave Prioritare të Ukrainës (PURL). /Telegrafi/

The post Katër vende evropiane i bashkohen projektit të NATO-s për të dërguar armë amerikane në Ukrainë appeared first on Telegrafi.

“TĂ« mbijetosh nĂ« pension” – si i sigurojnĂ« tĂ« ardhurat evropianĂ«t e moshuar?

3 August 2025 at 23:52

Pagesat publike, si pensionet shtetërore, përbëjnë rreth dy të tretat e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë.

Sipas OECD-së, në vitin 2022, njerëzit e moshuar kishin të ardhura mesatare të disponueshme më të ulëta sesa popullsia e përgjithshme në 28 vende evropiane. Luksemburgu ishte përjashtimi i vetëm mes 29 vendeve të përfshira në analizë.

Pensionistët përballen me vështirësi financiare në shumë vende dhe disa persona mbi 65-vjeç vazhdojnë të punojnë.

Por, si ndryshojnë burimet e të ardhurave të të moshuarve nga një vend në tjetrin?

Sipas të dhënave të OECD-së, dy të tretat (66 për qind) e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë vijnë nga pagesat publike, kryesisht pensionet dhe përfitimet shtetërore.

Kjo është mesatarja për 27 vende në vitin 2020 ose vitin më të fundit të disponueshëm, raporton euronews.

Puna është burimi i dytë më i madh i të ardhurave pas transferimeve publike, duke përbërë 21 për qind të të ardhurave të disponueshme për qytetarët e moshuar. Të ardhurat nga kapitali, si pensionet personale dhe kursimet, përbëjnë 7 për qind, ndërsa pensionet private nga vendet e punës zënë 6 për qind.

Pjesa e pagesave publike nĂ« tĂ« ardhura ndryshon nga 41 pĂ«r qind nĂ« ZvicĂ«r nĂ« 86 pĂ«r qind nĂ« BelgjikĂ«. Transferimet publike pĂ«rbĂ«jnĂ« gjithashtu tĂ« paktĂ«n tre tĂ« katĂ«rtat e tĂ« ardhurave pĂ«r tĂ« moshuarit nĂ« Luksemburg (83 pĂ«r qind), Austri (82 pĂ«r qind), FinlandĂ« (80 pĂ«r qind), Çeki (76 pĂ«r qind), Itali (76 pĂ«r qind), si dhe Portugali dhe Greqi (tĂ« dyja nga 75 pĂ«r qind).

Përveç Zvicrës, kjo pjesë është më e ulët se 50 për qind në Mbretërinë e Bashkuar (42 për qind), Holandë (43 për qind) dhe Danimarkë (45 për qind).

Ndër pesë ekonomitë më të mëdha të Evropës, Franca ka përqindjen më të lartë të transferimeve publike në të ardhurat e të moshuarve me 78 për qind ndërsa Mbretëria e Bashkuar ka përqindjen më të ulët me 42. Në Itali kjo përqindje është 76 për qind, në Spanjë 72 për qind dhe në Gjermani 68 për qind.

Me përjashtim të Finlandës, vendet nordike kanë përqindje më të ulëta të transferimeve publike. Kjo përqindje është 52 për qind në Suedi, dhe 58 për qind në Norvegji dhe Islandë.

Në Turqi, një vend kandidat për në BE, 57 për qind e të ardhurave të të moshuarve vijnë nga transferimet publike.

Transferet private profesionale ekzistojnë vetëm në 7 vende

Pensionet private profesionale (pensionet, shpërblimet për largim nga puna, ndihmat për vdekje, etj.) nuk janë të zakonshme në të gjithë Evropën. Nga 27 vende, vetëm shtatë i përmendin ato si burim të të ardhurave për të moshuarit. Holanda ka përqindjen më të lartë, ku ato përbëjnë 40 për qind të të ardhurave ndërsa ndiqet nga Mbretëria e Bashkuar me 33 për qind dhe Zvicra me 29 për qind.

Tre vende nordike përfshijnë gjithashtu pensionet private profesionale. Ato përbëjnë 19 për qind të të ardhurave në Suedi, 15 për qind në Danimarkë dhe 14 për qind në Norvegji.

Gjermania është vendi i fundit në këtë grup, me pensionet private profesionale që përbëjnë vetëm 5 për qind të të ardhurave.

Puna vazhdon tĂ« pĂ«rbĂ«jĂ« tĂ« paktĂ«n njĂ« tĂ« pestĂ«n e tĂ« ardhurave tĂ« tĂ« moshuarve nĂ« disa vende, pĂ«rfshirĂ« TurqinĂ« (27 pĂ«r qind), HungarinĂ« (26 pĂ«r qind), SlloveninĂ« (23 pĂ«r qind), IrlandĂ«n dhe ÇekinĂ« (tĂ« dyja me 22 pĂ«r qind), si dhe GreqinĂ« dhe PortugalinĂ« (tĂ« dyja me 21 pĂ«r qind) dhe SpanjĂ«n (20 pĂ«r qind).

Si ndryshon pjesa e kapitalit?

Pjesa e tĂ« ardhurave qĂ« vjen nga kapitali – kryesisht pensione private dhe kursime personale – ndryshon ndjeshĂ«m nĂ«pĂ«r EvropĂ«, duke filluar nga mĂ« pak se 1 pĂ«r qind nĂ« Sllovaki deri nĂ« 23 pĂ«r qind nĂ« DanimarkĂ«. NĂ« disa vende, kjo pjesĂ« Ă«shtĂ« tĂ« paktĂ«n 10 pĂ«r qind.

Këtu përfshihen Turqia dhe Zvicra (të dyja me 16 për qind), Franca (15 për qind), Suedia (12 për qind), Mbretëria e Bashkuar (11 për qind) dhe Finlanda, Norvegjia dhe Islanda (secila me 10 për qind).

Pjesa e kapitalit në të ardhurat e të moshuarve është më pak se 5 për qind në disa vende.

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit.

Pjesa e punës në të ardhurat e të moshuarve është e konsiderueshme në shumë vende evropiane, duke e kaluar një të tretën në disa prej tyre. Ajo ndryshon nga 7 për qind në Francë deri në 40 për qind në Letoni.

Puna përbën mbi 32 për qind të të ardhurave për të moshuarit në Sllovaki (36 për qind), Lituani (35 për qind), Estoni dhe Poloni (të dyja me 34 për qind) dhe Islandë (32 për qind).

Të moshuarit në Francë, Luksemburg, Finlandë dhe Belgjikë janë ndër më pak të varurit nga puna, me të ardhura nga punësimi që përbëjnë më pak se 11 për qind të të ardhurave të tyre totale.

Gjetjet kryesore: Sisteme të ndryshme të sigurimeve shoqërore

Nivelet e ndryshme të katër burimeve kryesore të të ardhurave për personat e moshuar, shumica prej të cilëve janë pensionistë, tregojnë larmishmërinë e sistemeve të sigurimeve shoqërore nëpër Evropë.

Disa nga përfundimet kryesore nga të dhënat janë:

Evropa Perëndimore (si Belgjika, Franca dhe Austria) mbështetet shumë te pensionet publike si burimi kryesor i të ardhurave.

Vendet nordike (si Danimarka dhe Suedia, por jo Finlanda) kanë burime më të larmishme të të ardhurave, përfshirë skema të fuqishme pensionale private.

Evropa Lindore dhe Jugore (duke përfshirë Poloninë, Sllovakinë, Greqinë dhe Turqinë) priren të kenë përqindje më të larta të të ardhurave të lidhura me punën.

Pensionet private profesionale mbeten të pazhvilluara në shumë vende të Evropës Lindore dhe Jugore.

Varfëria në moshën e tretë vazhdon të jetë një çështje e rëndësishme në disa vende evropiane, dhe dallimet në pensione mbeten të mëdha në të gjithë kontinentin.

Me rritjen e jetëgjatësisë, politikëbërësit përballen me sfida gjithnjë e më të mëdha për të siguruar mbështetje të mjaftueshme për popullsinë në plakje, duke ruajtur njëkohësisht qëndrueshmërinë ekonomike të buxheteve. /Telegrafi/

The post “TĂ« mbijetosh nĂ« pension” – si i sigurojnĂ« tĂ« ardhurat evropianĂ«t e moshuar? appeared first on Telegrafi.

A fitojnë emigrantët më pak se punonjësit vendas në BE?

24 July 2025 at 23:55

Megjithëse afërsisht 40 për qind e qytetarëve jo-anëtarë të Bashkimit Evropian janë të mbikualifikuar për punët e tyre, ata fitojnë pothuajse 18 për qind më pak se vendasit.

Sipas një studimi të publikuar në revistën Nature, emigrantët fitojnë mesatarisht 17.9 për qind më pak në vit se vendasit në Evropë dhe Amerikën e Veriut.

Hulumtimi analizoi pagat e 13.5 milionë punonjësve në nëntë vende, përfshirë Danimarkën, Francën, Gjermaninë, Holandën, Norvegjinë, Spanjën dhe Suedinë, gjatë periudhës 2016-2019.

Tre të katërtat e kësaj diference pagash ishin rezultat i mungesës së qasjes në punë me paga më të larta, ndërsa vetëm një e katërta e diferencës i atribuoheshin dallimeve në paga midis punëtorëve emigrantë dhe vendas në të njëjtin punë, raporton euronews.

Në Spanjë, diferenca në paga ishte mbi 29 për qind, më e larta ndër të shtatë vendet evropiane. Të huajt përbëjnë 13 për qind të fuqisë punëtore të vendit, duke kontribuar në rritjen ekonomike dhe shtimin e popullsisë.

 

Në Norvegji, Gjermani, Francë dhe Holandë, emigrantët fitojnë midis 15 dhe 20 për qind më pak se vendasit.

NdĂ«rsa nĂ« Suedi – njĂ« vend ku shumĂ« emigrantĂ« tĂ« punĂ«suar gjejnĂ« punĂ« nĂ« sektorin publik – diferenca ishte vetĂ«m 7 pĂ«r qind.

Vendi ku lindën emigrantët gjithashtu kishte rëndësi, transmeton Telegrafi.

Diferencat më të mëdha mesatare të pagave ishin për emigrantët nga Afrika nën-Sahariane, me 26.1 për qind, dhe nga Lindja e Mesme dhe Afrika e Veriut, me 23.7 për qind.

Emigrantët nga Evropa, Amerika e Veriut dhe vendet e tjera perëndimore përjetuan një ndryshim shumë më të vogël mesatar në paga krahasuar me vendasit, vetëm 9 për qind.

Megjithatë, fëmijët e emigrantëve kishin një diferencë më të vogël të konsiderueshme në të ardhura, duke fituar mesatarisht 5.7 për qind më pak se punonjësit me prindër vendas.

Dallimet në paga brenda të njëjtit punë midis vendasve dhe fëmijëve të emigrantëve janë njëlloj shumë të vogla, nën 2 për qind në të gjitha vendet.

ÇfarĂ« mund tĂ« bĂ«het pĂ«r tĂ« reduktuar kĂ«tĂ« diferencĂ« pagash?

Në vitin 2023, 39.4 2 për qind e qytetarëve jo-anëtarë të BE-së ishin të mbikualifikuar për punët ku punonin, sipas të dhënave më të fundit të Eurostat-it.

Sipas një studimi të McKinsey, përmirësimi i lëvizshmërisë sociale mund të rrisë Prodhimin e Brendshëm Bruto (GDP) të vendeve evropiane me 3 2 për qind deri në 9 2 për qind dhe të mbyllë hendekun e aftësive që pritet të shfaqet deri në vitin 2030, pa pasur nevojë për trajnime të reja apo ndryshim karriere.

Një grup masash mund të zbatohet për të reduktuar në mënyrë efektive ndarjen në nivel pune, thanë kërkuesit e studimit.

Këto përfshijnë trajnime në gjuhë, trajnime profesionale, programe ndihme për kërkimin e punës që lidhin drejtpërdrejt punonjësit me punëdhënësit, përmirësimin e qasjes në arsimin vendas dhe njohjen e kualifikimeve të huaja.

Aktualisht, disa vende të BE-së kanë zbatuar iniciativa për të trajtuar këtë çështje.

Në vitin 2024, Gjermania zbatoi Ligjin për Imigracionin e Aftë, i cili lejoi diplomantët e huaj të punojnë ndërkohë që gradat e tyre po njiheshin zyrtarisht.

Franca kĂ«tĂ« vit reformoi lejen e qĂ«ndrimit “Carte Talent” – njĂ« leje qĂ«ndrimi shumĂ«vjeçare pĂ«r shtetasit e huaj nĂ« FrancĂ« – pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr profesionistĂ« tĂ« kualifikuar dhe pĂ«r tĂ« adresuar mungesat nĂ« tregun e punĂ«s, sidomos nĂ« sektorin shĂ«ndetĂ«sor.

“KĂ«to lloj politikash ndihmojnĂ« qĂ« punonjĂ«sit e lindur jashtĂ« vendit tĂ« kontribuojnĂ« nĂ« kapacitetin e tyre tĂ« plotĂ«, dhe qĂ« vendet tĂ« pĂ«rfitojnĂ« plotĂ«sisht nga emigracioni nĂ« aspektin e rritjes sĂ« produktivitetit, tĂ« ardhurave mĂ« tĂ« larta nga taksat dhe zvogĂ«limit tĂ« pabarazive,” thanĂ« nĂ« studim kĂ«rkuesit Marta M. Elvira, Are Skeie Hermansen dhe Andrew Penner.

“Politika e mençur e emigracionit nuk mbaron nĂ« kufi – aty fillon”, shtuan ata. /Telegrafi/

The post A fitojnë emigrantët më pak se punonjësit vendas në BE? appeared first on Telegrafi.

Danimarka: Tirana progres ambicioz/ Presidenca e BE-opozitës: Mbështesni planin e qeverisë

By: Rovena
15 July 2025 at 15:26

Presidenca daneze e Bashkimit Europian ka vlerësuar progresin e Shqipërisë drejt Bashkimit Europian.

Ministrja pĂ«r Çështjet Europiane, Marie Bjerre, i bĂ«ri thirrje forcave politike qĂ« tĂ« mbĂ«shtesin planin ambicioz tĂ« qeverisĂ« Rama, pĂ«r tu anĂ«tarĂ«suar sa mĂ« parĂ« nĂ« familjen europiane.

“Ne e vlerĂ«sojmĂ« objektivin e ShqipĂ«risĂ« pĂ«r tĂ« vazhduar progresin nĂ« rrugĂ«n e integrimit. InkurajojmĂ« tĂ« gjitha forcat politike qĂ« tĂ« mbĂ«shtesin planin ambicioz pĂ«r pĂ«rfundimin e negociatave tĂ« anĂ«tarĂ«simit. Ne presim qĂ« tĂ« mbajmĂ« konferencĂ«n e radhĂ«s ndĂ«rqeveritare me ShqipĂ«rinĂ« sa mĂ« shpejt tĂ« jetĂ« e mundur, pĂ«r tĂ« hapur kapitullin e katĂ«rt tĂ« grupit mbi axhendĂ«n e gjelbĂ«r dhe lidhshmĂ«rinĂ« e qĂ«ndrueshme”, tha ministrja daneze Çështjet Europiane, Marie Bjerre.

Në Komitetin e Punëve të Jashtme të Parlamentit Europian, Ministrja daneze vlerësoi reformat e ndërmarra nga vendi ynë edhe pse thotë se korrupsioni vijon të mbetet problem. Sipas saj, Shqipëria është pararojë në procesin e integrimit, sa i përket vendeve të Ballkanit Perëndimor.

“ShqipĂ«ria po bĂ«n pĂ«rparim tĂ« madh, po zbaton reformat e kĂ«rkuara. Ne e dimĂ« qĂ« ata nuk janĂ« ende gati pĂ«r anĂ«tarĂ«sim tĂ« plotĂ« nĂ« BE. Ka probleme tĂ« tilla si korrupsioni. Ky proces pĂ«r momentin Ă«shtĂ« hapje e kapitujve tĂ« negociatave. Nuk po flasim pĂ«r mbylljen e tyre, sepse deri atĂ«herĂ« nevojiten mĂ« shumĂ« reforma. Do tĂ« jetĂ« njĂ« proces zgjerimi i bazuar nĂ« meritĂ«, jo vetĂ«m nĂ« rastin e ShqipĂ«risĂ«, por dua tĂ« them se Ă«shtĂ« njĂ« nga vendet nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor qĂ« po tregon rezultate konkrete nĂ« kĂ«tĂ« proces”, shtoi ministrja daneze.

Një ditë më parë, komisionerja për zgjerimin Marta Kos, rikonfirmoi mbylljen e negociatave deri në vitin 2027.

“Me ShqipĂ«rinĂ«, ne mund tĂ« arrijmĂ« finishin e negociatave deri nĂ« fund tĂ« vitit 2027. NĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, kĂ«to dy vende (ShqipĂ«ria dhe Mali I Zi) do tĂ« jenĂ« nĂ« gjendje tĂ« bĂ«hen anĂ«tare me tĂ« drejta tĂ« plota tĂ« BE-sĂ« brenda mandatit tĂ« kĂ«tij Komisioni Evropian”, u shpreh Marta Kos.

Shqipëria është në pritje për hapjen e dy grupkapitujve të fundit në muajin shtator. Behet fjalë për Agjenda e Gjelbërt dhe Burimet, Bujqësia dhe Kohezioni.

NdĂ«rkohĂ«, burime pĂ«r Abc News thonĂ« se nĂ« fund tĂ« vitit do tĂ« nisĂ« edhe mbyllja e grupkapitujve, tĂ« cilat do tĂ« nisin pikĂ«risht me “MarrĂ«dhĂ«niet me JashtĂ«â€. NĂ« kĂ«tĂ« grupkapitull, ShqipĂ«ria ka marrĂ« jo pak vlerĂ«sime nga Bashkimi Europian edhe pĂ«r shkak tĂ« linjĂ«zimit tĂ« politikĂ« sĂ« jashtme me atĂ« tĂ« bllokut./abcnews.al

Cili shtet evropian do të vuajë më shumë nga tarifat e Trumpit?

12 July 2025 at 00:01

Një e pesta e eksporteve të BE-së po shkon drejt SHBA-së.

Tarifat nĂ« sektorin e prodhimit tĂ« veturave godasin mĂ« shumĂ« ekonominĂ« gjermane, por tarifat e mundshme nĂ« atĂ« farmaceutike mund t’i kushtojnĂ« ndjeshĂ«m ekonomisĂ« irlandeze.

Gjermania dhe Irlanda po bien në sy si dy ekonomitë më të ekspozuara të BE-së të kërcënuara nga tarifat më të larta të SHBA-së, ndërsa Brukseli punon drejt një marrëveshjeje tregtare me Uashingtonin, mes raporteve se tarifat farmaceutike mund të jenë deri në 200%.

Kur presidenti i SHBA-së Donald Trump vendosi një tarifë të re prej 25% për importet e automjeteve dhe pjesëve të tyre në prill, Gjermania u identifikua si vendi i BE-së me humbjet më të mëdha.

Vlerësimi i organizatës kërkimore Bruegel me seli në Bruksel në atë kohë ishte se tarifat mund të kushtonin 0.4% të GDP-së së vendit në planin afatgjatë.

Ndërsa presim një marrëveshje të re tregtare BE-SHBA, dalin në pah detaje të tjera që mund ta vendosin Irlandën, Danimarkën dhe Belgjikën, si dhe vende të tjera, në shënjestër nëse Uashingtoni synon sektorin farmaceutik më pas.

Vendet me ekspozimin më të madh ndaj tregut amerikan

Ndikimi i përgjithshëm në ekonominë evropiane do të varet nga norma aktuale e tarifës që vendos SHBA dhe përgjigja e BE-së, por goditja nuk do të shpërndahet në mënyrë të barabartë.

Sipas Bruegel, ekonomia e BE-së po përballet me pasoja të rëndësishme, por të menagjueshme makroekonomike.

Në një raport në prill, ata vlerësuan se, në lidhje me skenarët e mundshëm, dëmi mund të jetë afërsisht 0.3% e GDP-së së BE-së, varësisht nga rezultati i negociatave.

Kjo krahasohet me rritjen reale të GDP-së prej 1.1% që pritet në bllok në vitin 2025.

Tregtia me SHBA-në është e konsiderueshme.

Në vitin 2024, SHBA ishte partneri më i madh për eksportet e mallrave të BE-së, duke përbërë 20.6% të të gjitha eksporteve të mallrave të BE-së jashtë bllokut.

Produktet farmaceutike përbëjnë 15% të eksporteve të mallrave të BE-së në SHBA.

Pas tyre vjen sektori i automobilave.

Derisa tĂ« ketĂ« mĂ« shumĂ« sqarime mbi tarifat e mundshme tĂ« SHBA-sĂ« pĂ«r produktet e sektorit farmaceutik, “sektori i automobilave duket tĂ« jetĂ« mĂ« i prekshĂ«m ndaj tarifave tĂ« SHBA-sĂ« pasi nuk duket se ka ndonjĂ« pĂ«rjashtim tĂ« madh tĂ« planifikuar”.

Industria është goditur me një tarifë prej 25% në prill.

“VetĂ«m tarifat mund tĂ« shkurtojnĂ« rreth 8% tĂ« vĂ«llimeve totale tregtare tĂ« BE-sĂ« gjatĂ« pesĂ« viteve tĂ« ardhshme”, tha Rory Fennessy, Ekonomist i LartĂ« nĂ« Oxford Economics, nĂ« njĂ« raport tĂ« kohĂ«ve tĂ« fundit.

Bëhet e ditur se vendet me vlerën më të lartë në eksportet e mallrave në SHBA, të cilat përballen me kërcënimin më të madh për ekonomitë e tyre, përfshijnë Gjermaninë, Irlandën, Italinë, Francën dhe Holandën.

Ekonomia gjermane mbështetet shumë në eksporte, të nxitura nga sektori i automjeteve të vendit.

Pothuajse një e katërta (22.7%) e totalit të eksporteve gjermane po shkojnë drejt SHBA-së, shkruan euronews, përcjell Telegrafi.

“Gjermania shquhet si ekonomia kryesore evropiane qĂ« ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« goditet mĂ« rĂ«ndĂ« nga tarifat amerikane, dhe ne presim qĂ« rritja e GDP-sĂ« tĂ« bjerĂ« nĂ« tremujorin e dytĂ« dhe tĂ« tretĂ«â€, tha Andrew Hunter, Drejtor i Asociuar dhe Ekonomist i LartĂ« nĂ« Moody’s Ratings.

Hunter shtoi gjithashtu se ekonomitĂ« mĂ« tĂ« vogla, pĂ«rfshirĂ« AustrinĂ« dhe tĂ« tjera nĂ« EvropĂ«n Qendrore dhe Lindore, “tĂ« cilat janĂ« tĂ« integruara shumĂ« nĂ« zinxhirĂ«t e furnizimit industrial tĂ« GjermanisĂ«, do tĂ« goditen gjithashtu rĂ«ndĂ«â€.

“Pas vitit 2025, ndikimi negativ afatgjatĂ« i tarifave mund tĂ« jetĂ« rreth 0.4% e GDP-sĂ« nĂ« Gjermani, pasi “efekti tĂ« jetĂ« ndĂ«rtuar plotĂ«sisht dhe efektet fillestare afatshkurtra tĂ« jenĂ« zhdukur”, tha Niclas Frederic Poitiers, hulumtues nĂ« Bruegel.

“PĂ«r FrancĂ«n, efekti mesatar do tĂ« ishte rreth 0.25% e GDP-sĂ«.”

Pasiguria mund të çojë në humbje investimesh dhe vendesh pune në të gjithë bllokun 27-anëtarësh.

Hunter tha se, “edhe pĂ«r ato vende ku ekspozimi i drejtpĂ«rdrejtĂ« ndaj eksporteve amerikane Ă«shtĂ« relativisht i kufizuar, siç janĂ« Franca ose Spanja, rritja ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« rĂ«ndohet nga dobĂ«sia dhe pasiguria globale.

Lidhur me ndikimet afatgjata, Irlanda dallohet si një nga vendet më të prekura, pasi më shumë se gjysma e eksporteve të mallrave të saj (53.7%) drejtohen drejt tregut amerikan.

Shumë varet nëse sektori farmaceutik do të goditet nga tarifat.

“NĂ«se po, Irlanda do tĂ« jetĂ« ekonomia e BE-sĂ« mĂ« e rrezikuar nga kĂ«to tarifa”, tha Mathieu Savary, strateg kryesor pĂ«r StrategjinĂ« Evropiane tĂ« Investimeve nĂ« BCA Research.

Si mund të godasin tarifat farmaceutike ekonominë evropiane në veçanti?

Industria farmaceutike e bazuar nĂ« kĂ«rkim Ă«shtĂ« njĂ« aset kyç i ekonomisĂ« evropiane. ËshtĂ« njĂ« nga sektorĂ«t e teknologjisĂ« sĂ« lartĂ« me performancĂ«n mĂ« tĂ« lartĂ« nĂ« EvropĂ«.

Ajo kontribuoi 311 miliardë euro në vlerë të shtuar bruto (GVA) dhe 2.3 milionë vende pune direkt dhe indirekt në ekonominë e Bashkimit Evropian në vitin 2022, sipas një studimi të kohëve të fundit nga PWC.

Dhe tregu amerikan është thelbësor për sektorin farmaceutik evropian.

Sipas Federatës Evropiane të Industrive dhe Shoqatave Farmaceutike, në vitin 2021, Amerika e Veriut përbënte 49.1% të shitjeve farmaceutike botërore krahasuar me 23.4% për Evropën.

Dhe më shumë se një e treta e eksporteve farmaceutike të BE-së po shkojnë në SHBA.

“NĂ«se sektori farmaceutik goditet nga njĂ« tarifĂ« prej 25%, siç pritet nga Moody’s nĂ« muajt nĂ« vijim, mĂ« tĂ« ekspozuarit do tĂ« jenĂ« njĂ« numĂ«r ekonomish mĂ« tĂ« vogla evropiane si Danimarka, Belgjika, Sllovenia dhe Irlanda, tĂ« cilat nĂ« pĂ«rgjithĂ«si janĂ« vendi ku mendojmĂ« se rreziqet e recesionit nĂ« EvropĂ« janĂ« mĂ« tĂ« larta”, tha Hunter.

Strategu kryesor i BCA Research shtoi se nĂ« kĂ«tĂ« rast, “Irlanda Ă«shtĂ« veçanĂ«risht e ekspozuar ndaj kĂ«tij rreziku”, duke pĂ«rmendur se eksportet nĂ« SHBA pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« 18% tĂ« GDP-sĂ« sĂ« IrlandĂ«s, dhe eksportet farmaceutike pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« gati 55% tĂ« eksporteve irlandeze.

Sipas BCA, ndikimi “mund tĂ« kufizojĂ« rritjen me 4% deri nĂ« 5% me kalimin e kohĂ«s”.

Bruegel vlerësoi se humbja kumulative e GDP-së reale të Irlandës mund të jetë 3% deri në vitin 2028.

Instituti gjithashtu e veçoi vendin si më të prekshmin në lidhje me ndikimin e tarifave të SHBA-së në punësim.

Lidhur me sa i prekshëm është një vend ndaj humbjeve të vendeve të punës në dritën e tarifave të SHBA-së, Bruegel tha se Italia ishte vendi i dytë më i ekspozuar, me një ekspozim të lartë në pajisjet e transportit dhe një nivel të lartë punësimi të ekspozuar në prodhimin e modës dhe veturave.

Italia do të kishte gjithashtu ekspozim të lartë në produktet farmaceutike.

A do të kishte një tarifë prej 200% për produktet farmaceutike?

Trump tha se produktet farmaceutike të importuara në SHBA po përballen me një tarifë prej 200%, pa zbuluar detaje të mëtejshme.

Sipas Savary tĂ« BCA-sĂ«, kjo nuk ka gjasa tĂ« ndodhĂ«, sepse “kjo do tĂ« rriste ndjeshĂ«m koston e kujdesit shĂ«ndetĂ«sor pĂ«r konsumatorĂ«t amerikanĂ«, gjĂ« qĂ« Ă«shtĂ« tashmĂ« njĂ« çështje e madhe pĂ«r votuesit”.

Ai e sheh kĂ«tĂ« si njĂ« “mesazh tĂ« fortĂ« pĂ«r kompanitĂ« e huaja farmaceutike qĂ« tĂ« ulin çmimet e tyre dhe tĂ« investojnĂ« nĂ« prodhimin e barnave tĂ« tyre nĂ« SHBA”.

Pritet qĂ« “investimet e huaja direkte nĂ« SHBA dhe njoftimet pĂ«r uljen e çmimeve tĂ« barnave do tĂ« jenĂ« rezultati pĂ«rfundimtar i kĂ«tyre bisedimeve dhe kĂ«rcĂ«nimeve”.

“Tani Ă«shtĂ« presioni mbi kompanitĂ« farmaceutike qĂ« tĂ« zgjerojnĂ« objektet e prodhimit nĂ« SHBA nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ato tĂ« jenĂ« nĂ« pragun e klientĂ«ve amerikanĂ«â€, tha Dan Coatsworth, analist investimesh nĂ« AJ Bell. /Telegrafi/

The post Cili shtet evropian do të vuajë më shumë nga tarifat e Trumpit? appeared first on Telegrafi.

Ndryshimet klimatike po godasin ekonominĂ« e EvropĂ«s – pse jo edhe KosovĂ«n?

4 July 2025 at 23:52

Ndërsa një valë e re e nxehtësisë ka goditur Evropën, një studim i fundit ka zbuluar se disa nga vendet më të mëdha të kontinentit kanë pësuar humbjet më të mëdha ekonomike gjatë shekullit të XXI-të për shkak të fatkeqësive natyrore dhe ndryshimeve klimatike.

Sipas raportit të fundit të Agjencisë Evropiane të Mjedisit (EEA), vendet si Gjermania, Italia, Franca dhe Spanja kanë pësuar humbje të konsiderueshme ekonomike që arrijnë në qindra miliarda euro, duke theksuar rëndësinë e përballimit të sfidave klimatike në rajon.

NĂ« periudhĂ«n 1980–2023, Evropa ka pĂ«rjetuar mĂ« shumĂ« se 790 miliardĂ« euro humbje ekonomike tĂ« shkaktuara nga ngjarje ekstreme tĂ« motit dhe fenomene klimatike.

Nga këto humbje, Gjermania kryeson me rreth 180 miliardë euro, duke u renditur si vendi me humbjet më të mëdha totale, transmeton Telegrafi.

Italia dhe Franca pasojnë me 135 dhe 130 miliardë euro, ndërsa Spanja ka regjistruar humbje prej 97 miliardë euro, shkruan euronews.

Megjithatë, nëse analizohen vetëm humbjet e shekullit të XXI-të, fotografia ndryshon pak.

Pas vendeve kryesore, gjashtĂ« shtete tĂ« tjera anĂ«tare tĂ« Bashkimit Evropian – Austri, Belgjika, Çekia, Portugalia, Rumania dhe Sllovenia – kanĂ« pĂ«suar humbje ekonomike relativisht tĂ« ngjashme, qĂ« ndryshojnĂ« midis 12 dhe 15 miliardĂ« euro. Kjo tregon se sfidat klimatike po pĂ«rhapen nĂ« mĂ«nyrĂ« mĂ« tĂ« barabartĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« rajonin.

Sipas Panelit Ndërqeveritar të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (IPCC), intensiteti dhe frekuenca e fenomeneve klimatike ekstreme, si përmbytjet dhe valët e nxehtësisë, janë rritur në disa rajone evropiane dhe parashikohet që këto fenomene të vazhdojnë të shtohen me përkeqësimin e ngrohjes globale.

Këto ngjarje kanë qenë shkaktarët kryesorë të dëmeve ekonomike në të gjithë Bashkimin Evropian.

Edhe pse humbjet në vendet më të pasura dhe të zhvilluara duken të mëdha, ato zakonisht kanë një ndikim më të vogël në ekonominë e tyre kombëtare sesa humbjet më të vogla që pësojnë vendet më të varfra dhe më pak të zhvilluara.

Vendet mĂ« tĂ« pasura kanĂ« mĂ« shumĂ« mjete pĂ«r t’u rikuperuar dhe ndajnĂ« mĂ« pak nga buxhetet e tyre publike pĂ«r rimĂ«kĂ«mbjen nga katastrofat natyrore.

Në Evropën Perëndimore dhe Qendrore, vende si Sllovenia, Belgjika dhe Gjermania përjetojnë humbje më të mëdha për kilometër katror, ndërsa vendet në Evropën Lindore dhe Veriut, përfshirë Finlandën dhe Estoninë, vuajnë më pak nga dëmet financiare.

Sllovenia ka regjistruar humbjet mĂ« tĂ« mĂ«dha pĂ«r frymĂ«, duke arritur nĂ« 8,733 euro pĂ«r banor gjatĂ« periudhĂ«s 1980–2023, ndjekur nga Luksemburgu, Zvicra, Italia dhe Spanja.

Në anën tjetër, vendet me humbjet më të ulëta për kokë banori janë Kosova me vetëm 10 euro, Mali i Zi me 41 euro dhe Islanda me 87 euro.

Raporti i EEA-së thekson se humbjet për frymë ndryshojnë më pak se humbjet për kilometër katror dhe shumë vende kanë vlera të ngjashme në këtë aspekt.

Sa i përket sigurimit ndaj rreziqeve klimatike, shumica e vendeve evropiane kanë zhvilluar sisteme private të sigurimeve për mbrojtje kundër rreziqeve natyrore të lidhura me klimën.

Këto sigurime mbulojnë individët, familjet, kompanitë, institucionet dhe qeveritë, duke u siguruar pagesa të shpejta pas ngjarjeve katastrofike dhe duke ndihmuar në rimëkëmbjen e shpejtë të të prekurve.

Mesatarja e humbjeve të sigurimit në 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian është rritur nga 2.5 miliardë euro në vitin 2009 në 4 miliardë euro në vitin 2023, duke reflektuar rritjen e ndërgjegjësimit dhe nevojën për mbrojtje më të madhe ndaj fatkeqësive natyrore.

Franca dhe Spanja kanë ndërtuar sisteme kombëtare sigurimi që operojnë nëpërmjet partneriteteve publike-private, por megjithatë, të paktën 16 vende të BE-së vazhdojnë të kenë një hendek mbrojtjeje të sigurimit mbi 90 për qind.

Vetëm Danimarka ka arritur të sigurojë mbulim për më shumë se 50 për qind të humbjeve të saj ekonomike nga fatkeqësitë natyrore, duke treguar një nivel më të lartë të përgatitjes dhe mbrojtjes ndaj ndryshimeve klimatike.

Kjo tregon se ende ka shumë për të bërë në nivel evropian për të përmirësuar mbrojtjen financiare dhe rezistencën ndaj sfidave që sjell klima në dekadat e ardhshme. /Telegrafi/

The post Ndryshimet klimatike po godasin ekonominĂ« e EvropĂ«s – pse jo edhe KosovĂ«n? appeared first on Telegrafi.

A janë videolojërat arma sekrete kundër krimeve digjitale?

3 July 2025 at 23:52

Ekipi u themelua në vitin 2022 për të luftuar rritjen e krimit online në Danimarkë.

Politiets Online Patrulje tani ka mbi 787 mijë ndjekës nëpër platformat e ndryshme.

A do të luanit një video-lojë me policinë?

Në Danimarkë, një ekip special i oficerëve të policisë luan në internet video-lojëra për tu lidhur me të rinjtë dhe për të luftuar krime si mashtrimi dhe ngacmimet seksuale, transmeton Telegrafi.

“Ne pĂ«rpiqemi tĂ« jemi nĂ« hap me zhvillimin e krimeve online”, tha Jeppe Torup, rreshteri i policisĂ« nĂ« NjĂ«sinĂ« KombĂ«tare pĂ«r Krime Speciale tĂ« PolicisĂ« sĂ« DanimarkĂ«s, pĂ«r Euronews Next.

“BĂ«het shumĂ« mĂ« e lehtĂ« pĂ«r tĂ« kryer krime pĂ«rtej barrierave gjuhĂ«sore dhe kufijve shtetĂ«rorĂ«, dhe ne duhet tĂ« jemi shumĂ« tĂ« vĂ«mendshĂ«m ndaj asaj qĂ« ndodh nĂ« sferĂ«n e teknologjisĂ«â€, shtoi ai.

Ata gjithashtu “patrullojnĂ«â€ nĂ« platformat popullore si Discord, Facebook, Instagram dhe TikTok, ku thonĂ« se marrin informacione pĂ«r sjellje tĂ« dyshimta nga komunitetet. Ekipi u formua nĂ« 2022 pĂ«r tĂ« pĂ«rballuar rritjen e krimit online nĂ« DanimarkĂ«.

“Ishte e nevojshme sepse pamĂ« qĂ« shumĂ« fĂ«mijĂ« janĂ« nĂ« internet pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« kohĂ«s – 99 pĂ«r qind e fĂ«mijĂ«ve nĂ« DanimarkĂ« pĂ«rdorin media sociale ose platforma video-lojĂ«rash çdo ditĂ«.
KĂ«shtu qĂ« duhet tĂ« jemi prezentĂ« edhe atje,” tha Sisse Birkebeck, shefja e ekipit tĂ« policisĂ«.

“Edhe pse mund tĂ« mos kenĂ« mundĂ«si tĂ« takojnĂ« njĂ« oficer policie nĂ« jetĂ«n reale, ata mund tĂ« na takojnĂ« nĂ« sferĂ«n digjitale dhe mund tĂ« bisedojmĂ« dhe t’i ndihmojmĂ« nĂ«se kanĂ« nevojĂ« pĂ«r ndihmĂ« nĂ« ndonjĂ« mĂ«nyrĂ«,” shtoi Olsen.

Ata gjithashtu luajnë video-lojëra të njohura në Danimarkë, si Counter-Strike, me të rinjtë e vendit.

“Ne krijojmĂ« marrĂ«dhĂ«nie me tĂ« rinjtĂ«, dhe kjo Ă«shtĂ« e nevojshme”, tha Birkebeck.

ShumĂ« tĂ« rinj frikĂ«sohen tĂ« flasin hapur kur janĂ« viktima e krimeve online nga frika e ndĂ«shkimit, si p.sh. prindĂ«rit t’u mbyllin llogaritĂ«.

“TĂ« rinjtĂ« mund t’u flasin oficerĂ«ve nĂ«se shohin se po ndodh diçka,” shtoi ajo.

“Kur filluam, pamĂ« qĂ« shumĂ« djem ishin pĂ«rfshirĂ« nĂ« lloje tĂ« ndryshme manipulimesh dhe kishin ndarĂ« shumĂ« imazhe me persona atje
 Na thanĂ« se nuk kishin folur me askĂ«nd pĂ«r kĂ«tĂ« dhe nuk donin qĂ« ne t’i kontaktonim prindĂ«rit sepse kishin frikĂ« se ata do t’u mbyllnin llogarinĂ« nĂ« Discord,” shtoi ajo.

‘NdĂ«rtoni besimin dhe marrĂ«dhĂ«niet’

NjĂ« pyetje qĂ« ekipi shpesh e merr Ă«shtĂ« “a po shkojnĂ« paratĂ« e mia tĂ« taksave pĂ«r kĂ«tĂ«?”

“Po, sigurisht qĂ« kjo paguhet me paratĂ« e taksapaguesve, por ne absolutisht besojmĂ« se kĂ«to janĂ« para shumĂ« mirĂ« tĂ« shpenzuara sepse nuk jemi shumĂ« njerĂ«z, mbulojmĂ« tĂ« gjithĂ« vendin, kemi njĂ« ndikim jashtĂ«zakonisht tĂ« madh, bĂ«jmĂ« shumĂ« gjĂ«ra tĂ« ndryshme, bĂ«jmĂ« shumĂ« punĂ« pĂ«rparimtare”, tha Torup.

Policia thotë se kjo është një mënyrë për të ndërtuar besim dhe marrëdhënie me të rinjtë, që mund të japë fryte në të ardhmen.

“Si do tĂ« arrije njĂ« server online nĂ« Discord pĂ«r video-lojtarĂ«t e Minecraft nĂ«se je njĂ« oficer rrugor? Nuk futesh nĂ« shtĂ«pitĂ« e njerĂ«zve, nuk shkon nĂ« dhomat e fĂ«mijĂ«ve pĂ«r t’u bashkuar me ta nĂ« PC”, tha Olsen.

“Ne nĂ« fakt kemi nevojĂ« pĂ«r njĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim se si tĂ« bashkohemi me kĂ«ta tĂ« rinj, si tĂ« arrijmĂ« tek ata dhe si ata tĂ« mund tĂ« na kontaktojnĂ« nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ndihen tĂ« sigurt,” shtoi ai.

OficerĂ«t thonĂ« se bĂ«jnĂ« pĂ«rpjekje tĂ« qĂ«llimshme pĂ«r tĂ« prezantuar njĂ« imazh tĂ« afĂ«rt dhe pĂ«r t’u zhytur nĂ« kulturĂ«n online pĂ«r tĂ« kuptuar gjuhĂ«n qĂ« pĂ«rdorin adoleshentĂ«t.

“Ne kemi kĂ«tĂ« rregull qĂ« duam tĂ« takohemi me fĂ«mijĂ«t sipas kushteve tĂ« tyre, qĂ« do tĂ« thotĂ« se duhet tĂ« pĂ«rpiqemi tĂ« pĂ«rshtatemi me gjuhĂ«n qĂ« ata pĂ«rdorin,” tha Torup.

“Ka njĂ« kufi natyror ose njĂ« urĂ« mes nesh. Dhe ne duhet tĂ« pĂ«rpiqemi ta kalojmĂ« atĂ« sa mĂ« shumĂ« qĂ« tĂ« mundemi dhe tĂ« minimizojmĂ« distancĂ«n mes nesh, prandaj bĂ«jmĂ« shumĂ« pĂ«rpjekje,” shtoi ai.

Inkuadrimi në TikTok ishte një tjetër sfidë për policinë, pasi platforma nuk ishte përdorur më parë nga policia daneze.

Kishte shqetësime për përdorimin e një aplikacioni në pronësi kineze, si dhe për mënyrën se si policia mund të ruajë autoritetin ndërsa merr pjesë në një hapësirë të dominuar nga humori, trendet dhe përmbajtjet virale.

“Ne shkruam faqe e faqe pĂ«rse e bĂ«jmĂ« kĂ«tĂ«, çfarĂ« shqetĂ«simesh kemi, si tĂ« trajtojmĂ« situata, si t’u pĂ«rgjigjemi qytetarĂ«ve,” tha Torup.

Ekipi, Politiets Online Patrulje, tani ka mbi 787 mijë ndjekës në platforma si Twitch, Discord, Instagram dhe TikTok. /Telegrafi/

The post A janë videolojërat arma sekrete kundër krimeve digjitale? appeared first on Telegrafi.

Danimarka merr vendimin historik, bën të detyrueshëm shërbimin ushtarak për gratë

By: fra nc
2 July 2025 at 13:39

Për herë të parë në historinë e saj, Danimarka ka përfshirë zyrtarisht gratë në shërbimin e detyrueshëm ushtarak, në bazë të një politike të re të barazisë gjinore në rekrutim që hyri në fuqi më 1 korrik 2025.

Ky ndryshim historik vjen pas një marrëveshjeje të gjerë të mbrojtjes të miratuar nga parlamenti danez në vitin 2023, që synonte forcimin e kapaciteteve të ushtrisë dhe një përfaqësim më të drejtë gjinor.

Sipas rregullave të reja, gratë që mbushin 18 vjeç nga kjo datë e në vijim do të jenë subjekt i një sistemi rekrutimi me short, njësoj si meshkujt, dhe mund të thirren për të kryer 11 muaj shërbim ushtarak. Pesë muajt e parë përfshijnë trajnim bazë gjithëpërfshirës, ndërsa gjashtë muajt e tjerë përfshijnë detyra aktive në ushtri, flotë, forcat ajrore apo në Komandën e Operacioneve Speciale.

Gjenerali Michael Wiggers Hyldgaard, shef i mbrojtjes, e cilësoi reformën si një hap drejt një ushtrie moderne dhe gjithëpërfshirëse.

“Kur hapim derĂ«n si pĂ«r gratĂ« ashtu edhe pĂ«r burrat me tĂ« njĂ«jtat kushte, ne shfrytĂ«zojmĂ« gjithĂ« grupin e talenteve tĂ« DanimarkĂ«s. Na jep mĂ« shumĂ« fuqi luftarake dhe dĂ«rgon njĂ« sinjal tĂ« qartĂ« se Forcat e Armatosura janĂ« njĂ« komunitet modern ku tĂ« gjithĂ« mund tĂ« kontribuojnĂ« nĂ« mbrojtjen e MbretĂ«risĂ« sĂ« DanimarkĂ«s,” tha Hyldgaard.

Ndryshimi nuk do të prekë gratë që kanë mbushur 18 vjeç përpara 1 korrikut 2025, të cilat do të mbeten nën sistemin e vjetër ku shërbimi ushtarak për to ishte vullnetar.

Përmes këtij ligji, Danimarka i bashkohet një grupi të vogël vendesh europiane që aplikojnë shërbimin e detyrueshëm ushtarak për të dyja gjinitë, duke vendosur një standard të ri për barazinë gjinore në mbrojtjen kombëtare.

The post Danimarka merr vendimin historik, bën të detyrueshëm shërbimin ushtarak për gratë appeared first on Euronews Albania.

Danimarka fut shërbimin ushtarak të detyrueshëm edhe për gratë mbi 18-vjeçe

1 July 2025 at 13:04

Gratë në Danimarkë tani do të thirren për të kryer shërbimin ushtarak të detyrueshëm kur të mbushin 18 vjeç, sipas një ndryshimi ligjor të miratuar nga parlamenti danez. Ky është një hap i rëndësishëm drejt barazisë gjinore në ushtri dhe një masë për të forcuar kapacitetet mbrojtëse të vendit mes rritjes së tensioneve të sigurisë në Evropë.

Deri tani, pjesëmarrja e grave në ushtri ishte në baza vullnetare. Por me rregullat e reja, si djemtë ashtu edhe vajzat do të regjistrohen për vlerësim dhe mund të zgjidhen për shërbim përmes një sistemi lotarie, nëse nuk ka mjaftueshëm vullnetarë.

Një tjetër ndryshim i rëndësishëm është zgjatja e periudhës së rekrutimit nga katër në 11 muaj.

Në vitin 2024, rreth 4,700 qytetarë danezë morën pjesë në shërbimin ushtarak, prej të cilëve 24% ishin gra vullnetare. Qeveria synon që deri në vitin 2033 ky numër të arrijë në rreth 6,500 persona në vit.

Danimarka po ndjek shembullin e vendeve nordike fqinje si Suedia dhe Norvegjia, të cilat tashmë kanë rekrutim të detyrueshëm për të dy gjinitë.

Në të njëjtën kohë, qeveria daneze ka njoftuar rritjen e buxhetit të mbrojtjes me 40.5 miliardë krona (5.9 miliardë dollarë) për të përmbushur objektivat e NATO-s.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Danimarka fut shërbimin ushtarak të detyrueshëm edhe për gratë mbi 18-vjeçe appeared first on Euronews Albania.

Danimarka merr presidencën e radhës së BE-së, prioritet siguria e vendeve anëtare

1 July 2025 at 09:35

Danimarka merr presidencën e radhës së Bashkimit Evropian për 6 muaj dhe do të përqendrohet kryesisht në temat e mbrojtjes, konkurrueshmërisë, transformimit të gjelbër, migrimit dhe zgjerimit.

Presidenca e radhës merret çdo 6 muaj midis shteteve anëtare të BE-së dhe që nga sot ajo i ka kaluar Danimarkës nga Polonia, e cila e ka mbajtur këtë pozicion që nga 1 janari.

Danimarka do të luajë rol kyç në formësimin e axhendës së Unionit në gjysmën e dytë të vitit.

Kopenhaga ka pĂ«rcaktuar sloganin e presidencĂ«s sĂ« saj tĂ« radhĂ«s si “NjĂ« EvropĂ« e fortĂ« nĂ« njĂ« botĂ« nĂ« ndryshim”.

Gjithashtu, Danimarka do të përqendrohet në sigurimin e autonomisë strategjike të Evropës në mbrojtje, rritjen e konkurrueshmërisë së vendeve të BE-së në tregjet globale, lehtësimin e objektivave të BE-së për neutralitetin e karbonit deri në vitin 2050, luftimin e migracionit të parregullt dhe zgjerimin.

Danimarka do t’ia dorĂ«zojĂ« presidencĂ«n e radhĂ«s AdministratĂ«s greko-qipriote tĂ« Qipros Jugore (GCASC) mĂ« 1 janar 2026.

The post Danimarka merr presidencën e radhës së BE-së, prioritet siguria e vendeve anëtare appeared first on Sot News | Lajme.

Danimarka merr presidencën e radhës së Bashkimit Evropian, prioritet siguria e vendeve anëtare

By: E.K
1 July 2025 at 09:25

Danimarka merr presidencĂ«n e radhĂ«s sĂ« Bashkimit Evropian pĂ«r 6 muaj dhe do tĂ« pĂ«rqendrohet kryesisht nĂ« temat e mbrojtjes, konkurrueshmĂ«risĂ«, transformimit tĂ« gjelbĂ«r, migrimit dhe zgjerimit. Presidenca e radhĂ«s merret çdo 6 muaj midis shteteve anĂ«tare tĂ« BE-sĂ« dhe qĂ« nga sot ajo i ka kaluar DanimarkĂ«s nga Polonia, e cila e ka mbajtur [
]

The post Danimarka merr presidencën e radhës së Bashkimit Evropian, prioritet siguria e vendeve anëtare appeared first on FaxWeb.

Cilat vende evropiane kanë ligje kundër deepfake?

1 July 2025 at 00:00

Njerëzit në Danimarkë së shpejti do të kenë të drejtën e autorit për ngjashmëritë e tyre si një mënyrë për të luftuar kundër videove të rreme (deepfake).

Cilat vende të tjera kanë ligje që rregullojnë përdorimin e videove të rreme ose të gjeneruara nga inteligjenca artificiale?

Danimarka do t’u japĂ« njerĂ«zve tĂ« drejtĂ«n e autorit mbi ngjashmĂ«ritĂ« e tyre si njĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« luftuar kundĂ«r videove tĂ« gjeneruara “tĂ« rreme”, ndĂ«rsa vendet nĂ« mbarĂ« botĂ«n pĂ«rballen me rritjen e shpejtĂ« tĂ« inteligjencĂ«s artificiale (AI), transmeton Telegrafi.

NĂ« njĂ« deklaratĂ«, qeveria daneze tha se projektligji, i cili Ă«shtĂ« rĂ«nĂ« dakord nga tĂ« gjitha partitĂ« kryesore, do ta bĂ«jĂ« tĂ« paligjshĂ«m ndarjen e videove tĂ« rreme dhe “imitimeve tĂ« tjera digjitale” tĂ« karakteristikave tĂ« njĂ« personi.

“Tani po u dĂ«rgojmĂ« njĂ« sinjal tĂ« qartĂ« tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«ve se ju keni tĂ« drejtĂ« pĂ«r trupin tuaj, zĂ«rin tuaj dhe tiparet tuaja tĂ« fytyrĂ«s”, tha ministri iKulturĂ«s i DanimarkĂ«s, Jakob Engel-Schmidt, nĂ« njĂ« deklaratĂ«.

“TĂ« rremet janĂ« video ose pĂ«rmbajtje tjetĂ«r online e gjeneruar nga AI qĂ« ndryshojnĂ« njĂ« person, shpesh nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rhapur informacion tĂ« rremĂ« ose pĂ«r ta turpĂ«ruar atĂ«. Teknologjia po zhvillohet me shpejtĂ«si dhe nĂ« tĂ« ardhmen do tĂ« jetĂ« edhe mĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« dallosh realitetin nga trillimi nĂ« botĂ«n digjitale”, tha Engel-Schmidt, duke shtuar se ligji i ri do tĂ« jetĂ« njĂ« “mbrojtje kundĂ«r dezinformimit” dhe gjithashtu do tĂ« “dĂ«rgojĂ« njĂ« sinjal tĂ« qartĂ« pĂ«r gjigantĂ«t e teknologjisĂ«â€.

Danimarka nuk është i vetmi vend që po merret me deepfakes përmes ligjeve të reja. Ja ku tjetër në Evropë po ndërmerr veprime.

Bashkimi Evropian

Akti i AI-sĂ« i BE-sĂ« klasifikon çdo gjĂ« tĂ« krijuar nga AI gjeneruese nĂ« njĂ«rĂ«n nga katĂ«r kategoritĂ«: rrezik minimal, rrezik i kufizuar, rrezik i lartĂ« dhe rrezik i papranueshĂ«m. Deepfakes konsiderohen “rrezik i kufizuar” dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye i nĂ«nshtrohen disa rregullave tĂ« transparencĂ«s.

Kjo do të thotë se nuk ka ndalim të plotë për deepfakes, por i detyron kompanitë të etiketojnë përmbajtjen e gjeneruar nga AI në platformat e tyre duke vendosur filigrana në video, dhe të zbulojnë se cilat sete trajnimi po përdoren për të zhvilluar modelet e tyre.

Nëse një kompani AI gjendet në shkelje të rregullave të transparencës, ajo mund të përballet me një gjobë deri në 15 milionë euro ose 3 përqind të xhiros së saj globale nga viti i kaluar. Kjo gjobë shkon deri në 35 milionë euro ose 7 përqind të xhiros globale për praktikat e ndaluara.

NjĂ« artikull tjetĂ«r i Aktit tĂ« AI-sĂ« ndalon gjithashtu AI-nĂ« manipuluese, e cila mund tĂ« pĂ«rfshijĂ« sisteme qĂ« pĂ«rdorin teknika nĂ«nndĂ«rgjegjeshĂ«m ose mashtruese pĂ«r tĂ« “dĂ«mtuar vendimmarrjen e informuar”.

Disa veprime ligjore pĂ«rqendrohen nĂ« pornografi dhe pĂ«rmbajtje tĂ« tjera seksuale. PĂ«r shembull, direktiva e BE-sĂ« mbi dhunĂ«n ndaj grave kriminalizon “prodhimin, manipulimin ose ndryshimin pa pĂ«lqim tĂ« materialit qĂ« e bĂ«n tĂ« duket sikur njĂ« person Ă«shtĂ« i angazhuar nĂ« aktivitete seksuale”.

Direktiva përfshin prodhimin e deepfakes ose çdo materiali të krijuar duke përdorur AI-në. Ajo nuk specifikon se cili duhet të jetë dënimi nëse një individ ose kompani gjendet në shkelje të direktivës, duke ia lënë çdo shteti anëtar të BE-së të vendosë.

Shtetet anëtare të BE-së kanë kohë deri në qershor 2027 për të zbatuar rregullin.

Ligji i hapësirave digjitale të Francës

NĂ« vitin 2024, Franca miratoi njĂ« pĂ«rditĂ«sim tĂ« kodit tĂ« saj penal pĂ«r tĂ« ndaluar njerĂ«zit tĂ« ndajnĂ« çdo pĂ«rmbajtje vizuale ose audio tĂ« krijuar nga AI, tĂ« tilla si deepfakes, pa pĂ«lqimin e personit tĂ« portretizuar nĂ« tĂ«. Çdo pĂ«rmbajtje e rindarĂ« duhet tĂ« zbulohet qartĂ« si e gjeneruar nga AI.

ShpĂ«rndarĂ«sit e kĂ«tyre videove ose audios mund tĂ« pĂ«rballen me deri nĂ« njĂ« vit burg dhe njĂ« gjobĂ« prej 15,000 euro; dĂ«nimi shkon deri nĂ« dy vjet burg dhe njĂ« gjobĂ« prej 45,000 euro nĂ«se deepfake ndahet pĂ«rmes njĂ« “shĂ«rbimi online”.

Ndryshimet nĂ« kodin penal pĂ«rfshijnĂ« gjithashtu njĂ« ndalim specifik tĂ« deepfake-ve pornografikĂ« – edhe nĂ«se ka shenja tĂ« qarta qĂ« tregojnĂ« se Ă«shtĂ« e rreme.

Kushdo që kapet duke shpërndarë këtë përmbajtje në Francë mund të përballet me deri në tre vjet burg dhe një gjobë prej 75,000 euro.

Ligji gjithashtu i jep Arcom, rregullatorit audiovizual të Francës, fuqinë për të detyruar platformat të heqin përmbajtjen e paligjshme dhe të përmirësojnë sistemet e tyre të raportimit.

Dënim dyvjeçar në Mbretërinë e Bashkuar për pornografi deepfake

Mbretëria e Bashkuar ka disa ligje që merren me krijimin e pornografisë deepfake, duke përfshirë ndryshimet e fundit në Projektligjin e të Dhënave (Përdorimi dhe Qasja).

Ligji synon “abuzuesit e urryer” qĂ« krijojnĂ« imazhe tĂ« rreme pĂ«r “kĂ«naqĂ«si seksuale ose pĂ«r tĂ« shkaktuar alarm, shqetĂ«sim ose poshtĂ«rim”. ShkelĂ«sit mund tĂ« pĂ«rballen me njĂ« “gjobĂ« tĂ« pakufizuar”.

Një tjetër shtesë e kohëve të fundit është një dënim i mundshëm me dy vjet burg sipas Aktit të Veprave Seksuale të Mbretërisë së Bashkuar, për ata që krijojnë imazhe seksuale të rreme.

Akti i Sigurisë Online i Mbretërisë së Bashkuar e bën të paligjshme ndarjen ose kërcënimin për ndarjen e imazheve seksuale, pa pëlqim në mediat sociale.

Akti gjithashtu do t’i detyrojĂ« platformat tĂ« “ndĂ«rmarrin hapa pĂ«r tĂ« hequr nĂ« mĂ«nyrĂ« proaktive kĂ«tĂ« material” dhe pĂ«r tĂ« parandaluar shfaqjen e tij qĂ« nĂ« fillim. NĂ«se shkelin ligjin, kompanitĂ« mund tĂ« pĂ«rballen me gjoba deri nĂ« 10 pĂ«rqind tĂ« tĂ« ardhurave tĂ« tyre nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«n nga rregullatori i internetit nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, Ofcom.

MegjithatĂ«, Julia Hörnle, profesoreshĂ« nĂ« ShkollĂ«n e DrejtĂ«sisĂ« tĂ« Universitetit Queen Mary, tha se Akti i SigurisĂ« Online nuk e bĂ«n tĂ« paligjshĂ«m krijimin e imazheve tĂ« rreme, gjĂ« qĂ« “i lĂ« viktimat tĂ« cenueshme ndaj dĂ«mtimit edhe nĂ«se pĂ«rmbajtja nuk ndahet kurrĂ« publikisht”.

Ajo tha se qeveria e MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar duhet tĂ« adresojĂ« gjithashtu “disponueshmĂ«rinĂ«â€ e mjeteve tĂ« IA-sĂ« pĂ«r tĂ« krijuar imazhe tĂ« rreme duke gjetur njĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« kriminalizuar “zhvillimin, shpĂ«rndarjen dhe promovimin e kĂ«tyre mjeteve”. /Telegrafi/

 

 

The post Cilat vende evropiane kanë ligje kundër deepfake? appeared first on Telegrafi.

Danimarka blen sisteme të reja të mbrojtjes ajrore me vlerë mbi 6 miliardë

11 June 2025 at 15:38

Danimarka ka vendosur të blejë urgjentisht tre sisteme të avancuara të mbrojtjes ajrore tokësore, me një vlerë që tejkalon 6 miliardë korona daneze, duke iu referuar njoftimit zyrtar të Ministrisë së Mbrojtjes së Danimarkës.

Sipas ministrisë, kjo blerje do të financohet përmes të ashtuquajturit Fondi i Përshpejtimit (Accelerationsfonden), një instrument financiar i krijuar për të garantuar përforcimin e shpejtë të kapaciteteve ushtarake të vendit. Sistemet e reja të mbrojtjes ajrore pritet të jenë funksionale deri në vitin 2026.

“Situata aktuale e sigurisĂ« na detyron tĂ« veprojmĂ« me shpejtĂ«si pĂ«r tĂ« garantuar kapacitetet e nevojshme pĂ«r forcat tona tĂ« armatosura. Mbrojtja ajrore tokĂ«sore Ă«shtĂ« pĂ«rparĂ«si absolute. Jam shumĂ« i kĂ«naqur qĂ« mund tĂ« nisĂ« zbatimi i kĂ«saj aftĂ«sie, e cila Ă«shtĂ« thelbĂ«sore pĂ«r mbrojtjen e popullsisĂ«, infrastrukturĂ«s kritike dhe trupave tona,” deklaroi Ministri i Mbrojtjes, Troels Lund Poulsen.

Në kuadër të planit, Danimarka do të marrë:

  • NjĂ« sistem nga kompania gjermane Diehl Defense

  • NjĂ« sistem nga kompania franceze MBDA France

  • NjĂ« sistem tĂ« marrĂ« me qira nga kompania norvegjeze Kongsberg Defence & Aerospace

Ministria sqaroi se ishin marrĂ« propozime nga dhjetĂ« furnizues ndĂ«rkombĂ«tarĂ«, pĂ«rfshirĂ« kompani nga Gjermania, Franca, Italia, Turqia, Izraeli dhe Norvegjia. “Zgjedhja e Diehl Defense dhe MBDA France do tĂ« ndihmojĂ« nĂ« forcimin e industrisĂ« evropiane tĂ« mbrojtjes,” thuhet nĂ« njoftimin zyrtar.

Fondi i Përshpejtimit do të mbulojë jo vetëm blerjen e sistemeve, por edhe kostot për personelin, trajnimin dhe logjistikën e nevojshme për operimin e tyre.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Danimarka blen sisteme të reja të mbrojtjes ajrore me vlerë mbi 6 miliardë appeared first on Euronews Albania.

Ku janë fëmijët më të cenueshëm ndaj varfërisë në BE?

10 June 2025 at 23:49

Në vitin 2024, fëmijët përballeshin me një rrezik më të lartë të varfërisë ose përjashtimi social sesa të rriturit.

Megjithatë, pati një rënie të vogël prej 0.6 për qind në numrin e fëmijëve që përballeshin me këtë rrezik në Bashkimin Evropian nga viti 2023 në 2024.

Në vitin 2024, 19.5 milionë fëmijë në BE ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social, sipas të dhënave më të fundit të Eurostat-it.

Ndërmjet viteve 2023 dhe 2024, përqindja e fëmijëve në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social në BE u ul pak nga 24.8 në 24.2 për qind, shkruan euronews.

Në nivel shtetëror, Bullgaria raportoi përqindjen më të lartë në vitin 2024, me 35.1 për qind, e ndjekur nga Spanja me 34.6 për qind dhe Rumania me 33.8 për qind.

E kundĂ«rta e kĂ«tyre vendeve, Sllovenia (11.8 pĂ«r qind), Qipro (14.8 pĂ«r qind) dhe Republika Çeke (15.4 pĂ«r qind) regjistruan shifrat mĂ« tĂ« ulĂ«ta. Italia ishte i vetmi vend i BE-sĂ« qĂ« nuk pĂ«rjetoi asnjĂ« ndryshim, duke mbetur nĂ« 27.1 pĂ«r qind.

“Institucionet e shtetit tĂ« mirĂ«qenies luajnĂ« njĂ« rol tĂ« madh nĂ« mbrojtjen e fĂ«mijĂ«ve nga varfĂ«ria”, tha Alba Lanau Sanchez, studiuese nga Universiteti Pompeu Fabra.

“Vendet me sisteme tĂ« fuqishme tĂ« mbrojtjes sociale priren tĂ« kenĂ« norma mĂ« tĂ« ulĂ«ta tĂ« varfĂ«risĂ« tek fĂ«mijĂ«t”, shtoi ai.

Rreziku i varfërisë ose përjashtimit social ishte gjithashtu më i lartë për fëmijët sesa për të rriturit në vitin 2024.

Fëmijët në BE ishin në një rrezik më të lartë të varfërisë ose përjashtimit social (24.2 për qind) krahasuar me të rriturit (20.3 për qind), duke rezultuar në një diferencë prej 3.9 për qind.

Në mbarë vendet e BE-së, 20 prej tyre përjetuan një rrezik më të lartë tek fëmijët, me diferencat më të mëdha të regjistruara në Spanjë (10.5 për qind), Maltë dhe Rumani (të dyja me 7.3 për qind) dhe Francë (7.2 për qind).

Faktori i arsimit

Fëmijët, prindërit e të cilëve kishin arsim më të lartë, kishin më pak gjasa të ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social.

Në vitin 2024, 61.2 për qind e fëmijëve në BE që jetonin me prindër me arsim jo më të lartë se niveli i mesëm i ulët (arsim i detyrueshëm) ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social.

Për fëmijët me prindër që kishin përfunduar arsimin e lartë (universitar), kjo përqindje ishte vetëm 11.0 për qind.

Kjo krijon një hendek prej 50.2 për qind në rrezikun e varfërisë bazuar në nivelin arsimor të prindërve.

Në nivel kombëtar, ky hendek ishte mbi 50 për qind në 16 vende të BE-së.

Hendeku mĂ« i vogĂ«l u vĂ«rejt nĂ« DanimarkĂ«, Portugali dhe Estoni, ndĂ«rsa diferencat mĂ« tĂ« mĂ«dha u regjistruan nĂ« Rumani, Çeki dhe Bullgari.

Pse është Spanja ndër vendet me normat më të larta?

Megjithëse Spanja ka një GDP më të lartë se Bullgaria apo Rumania, sistemi i saj i taksave dhe përfitimeve përmendet shpesh nga studiuesit si një nga arsyet kryesore për normat e larta të varfërisë së fëmijëve.

Në vitin 2021, Spanja shpenzoi vetëm 1.3 për qind të GDP-së së saj për politikat familjare, krahasuar me mesataren e OECD-së prej 2.3 për qind.

“MbĂ«shtetja financiare direkte pĂ«r familjet ishte veçanĂ«risht e kufizuar”, tha Lanau Sanchez.

“Skemat e pĂ«rfitimeve nĂ« para tĂ« lidhura me fĂ«mijĂ«t nĂ« SpanjĂ« tradicionalisht kanĂ« ofruar pĂ«rfitime pĂ«r dhjetĂ«shat mĂ« tĂ« larta tĂ« tĂ« ardhurave pĂ«rmes lehtĂ«simeve tatimore, tĂ« cilat familjet me tĂ« ardhura tĂ« ulĂ«ta nuk mund t’i pĂ«rfitojnĂ«, ndĂ«rsa pak ose aspak mbĂ«shtetje ka shkuar pĂ«r familjet me tĂ« ardhura tĂ« ulĂ«ta”, pohoi ai.

Spanja gjithashtu ka prezantuar Ndihmën Minimale për Jetesë (IMV) në vitin 2021 dhe Shtesën për Mbështetjen e Fëmijës në vitin 2022, duke arritur në 502,310 familje, sipas të dhënave të Sigurimeve Shoqërore të Spanjës.

Megjithatë, mbetet e paqartë se sa shumë këto programe kanë përmirësuar kushtet e jetesës për familjet me fëmijë.

“Kritikat aktuale theksojnĂ« mangĂ«sitĂ« e IMV-sĂ«, pĂ«rfshirĂ« barrierat administrative (qĂ« rezultojnĂ« nĂ« norma tĂ« larta tĂ« mos-pĂ«rfitimit), kufizime ligjore pĂ«r qasjen qĂ« prekin grupe tĂ« caktuara si tĂ« rinjtĂ«, personat nĂ« situatĂ« rruge, migrantĂ«t pa dokumente dhe ata qĂ« kanĂ« mbĂ«rritur rishtazi, si dhe mbulim tĂ« kufizuar pĂ«r familjet me tĂ« ardhura tĂ« ulĂ«ta, por jo nĂ« varfĂ«ri ekstreme”, tha Sanchez.

“MegjithatĂ«, na mungon kĂ«rkimi akademik i thelluar pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si IMV-ja e ka transformuar mĂ« gjerĂ«sisht sistemin e mbrojtjes sociale, duke zĂ«vendĂ«suar pĂ«rfundimisht forma tĂ« tjera tĂ« mbĂ«shtetjes, siç janĂ« skemat rajonale tĂ« tĂ« ardhurave minimale”, pĂ«rfundoi ajo. /Telegrafi/

The post Ku janë fëmijët më të cenueshëm ndaj varfërisë në BE? appeared first on Telegrafi.

Danimarka konfirmon dërgimin e të burgosurve në Kosovë më 2027

By: xhir jeta
4 June 2025 at 12:56

Të burgosurit e parë nga Danimarka pritet të transferohen në burgun në Gjilan në pjesën e parë të vitit 2027, konfirmuan nga Shërbimi danez i Burgjeve për Radion Evropa e Lirë.

Ky shërbim tha se institucioneve të Kosovës u janë dorëzuar kërkesa specifike për renovimin dhe përshtatjen e burgut të Gjilanit.

“
duke pĂ«rfshirĂ« njĂ« ndĂ«rtesĂ« tĂ« re pĂ«r punĂ«sim dhe ambiente tĂ« reja pĂ«r vizitorĂ«. Ne presim qĂ« puna tĂ« nisĂ« kĂ«tĂ« verĂ«, kurse gjatĂ« gjysmĂ«s se parĂ« tĂ« vitit 2027, pritet qĂ« burgu tĂ« vihet nĂ« pĂ«rdorim”, tha ShĂ«rbimi danez i Burgjeve.

Danimarka tha se kjo është një detyrë komplekse, pasi bëhet fjalë për një burg të Kosovës që duhet të funksionojë sipas rregullave daneze.

Shërbimi i Burgjeve tha se kjo është një detyrë sfiduese, duke nisur me renovimin e ndërtesave dhe përshtatjen e tyre sipas nevojave të Danimarkës. Po ashtu, përfaqësuesit danezë kanë zhvilluar vizita të rregullta në objektin e burgut në Gjilan, me qëllim që të planifikohen punët që do të realizohen.
NjĂ« gjĂ« e tillĂ«, mĂ« 23 maj Ă«shtĂ« konfirmuar pĂ«r REL-in edhe nga drejtori i pĂ«rgjithshĂ«m i ShĂ«rbimit Korrektues tĂ« KosovĂ«s, Ismail Dibrani, i cili ka deklaruar se “tĂ« burgosurit nga shteti danez pritet tĂ« vendosen nĂ« burgun e qytetit tĂ« Gjilanit nĂ« prillin e 2027-s”.

Megjithatë, ai ka thënë se procesi i renovimeve ende nuk ka nisur.

Transferimi i të burgosurve është pjesë e një marrëveshjeje dhjetëvjeçare mes Kosovës dhe Danimarkës, e cila parasheh shfrytëzimin e Institucionit Korrektues në Gjilan për dërgimin e 300 të burgosurve nga shteti danez.

Kuvendi i Kosovës e ratifikoi marrëveshjen më 23 maj 2024, dy vjet pasi ajo ishte nënshkruar.

Sipas marrëveshjes, personat që do të transferohen nuk do të jenë shtetas të Danimarkës.

MĂ« herĂ«t, Ministria e DrejtĂ«sisĂ« e DanimarkĂ«s kishte deklaruar pĂ«r REL-in se tĂ« burgosurit tĂ« cilĂ«t do t’i dĂ«rgojĂ« nĂ« burgun e Gjilanit janĂ« persona tĂ« dĂ«nuar me dĂ«bim nga Danimarka.

Megjithatë, shteti danez është zotuar se nuk do të sjellë të burgosur me rrezikshmëri të lartë.

Ata nuk do të jenë të dënuar për krime lufte, terrorizëm, apo persona me çrregullime të rënda mendore.

Në këmbim të këtij transferimi, Kosova do të përfitojë mbi 200 milionë euro.

Një pjesë do të investohet në Shërbimin Korrektues, ndërsa pjesa tjetër në energji të ripërtërishme.

Sipas marrëveshjes, Danimarka ka premtuar një tarifë fillestare prej pesë milionë eurosh për të mbuluar periudhën e tranzicionit, që nga hyrja në fuqi e marrëveshjes deri në funksionalizimin e plotë të burgut.

Shërbimi i danez i Burgjeve konfirmoi për REL-in se tashmë kanë paguar shumën fillestare.

Pas kësaj, pagesat do të bëhen çdo tre muaj, në varësi të numrit të të burgosurve të pranishëm në institucion./rel

❌
❌