Në rrugët e Zyrihut të Zvicrës do të shihen së shpejti “robotët-qenë” që shpërndajnë ushqim të shpejtë.

Programi pilot po zhvillohet nga platforma e porosive Just Eat Takeaway.com në bashkëpunim me kompaninë zvicerane të robotikës RIVR.

Pajisur me “Inteligjencë fizike”, robotët me rrota e këmbë mund të ngjiten shkallëve, të anashkalojnë pengesa si kosha plehrash apo bar, si dhe të lëvizin mes këmbësorëve, biçikletave dhe makinave, përcjell Telegrafi.

Ata ecin me shpejtësi deri në 15 km/h dhe funksionojnë edhe në kushte të vështira moti, nga shiu e bora te nxehtësia apo era.

Çdo dorëzim monitorohet në kohë reale, ndërsa robotët mund të kontrollohen edhe në distancë.

Just Eat thotë se është shërbimi i parë në Evropë që teston robotikë hibride me AI fizike për shpërndarje.

RIVR planifikon t’i përdorë këta robotë edhe për paketa, ushqime të freskëta e sende të tjera, duke synuar shtrirjen në qytete të tjera evropiane. /Telegrafi/

The post Në rrugët e Zvicrës do të shihen së shpejti “robotët-qenë” që shpërndajnë ushqim appeared first on Telegrafi.

Qytetet evropiane janë frymëzuar nga skema e shpërblimit “CopenPay” për sjellje të mirë në Kopenhagë.

Dhjetëra destinacione të njohura evropiane kanë vendosur gjoba, taksa dhe kufizime të tjera për udhëtarët gjatë muajve të fundit, në një përpjekje për të luftuar turizmin e tepruar.

Megjithatë, vitin e kaluar, Kopenhaga mori një qasje shumë të ndryshme. Qyteti filloi të shpërblente turistët që tregojnë sjellje të përgjegjshme dhe të vetëdijshme përmes iniciativës CopenPay, raporton euronews.

Qëllimi kryesor i kësaj skeme është t’u tregojë udhëtarëve se veprimet për klimën mund të jenë shumë më të lehta sesa mendojnë, në përpjekje për të promovuar turizmin e qëndrueshëm, transmeton Telegrafi.

Iniciativat përfshijnë ofrimin e qiradhënieve falas të biçikletave, tureve me varkë dhe drekave për udhëtarët që ndihmojnë kopshtet komunitare, mbledhin mbeturina dhe përdorin transportin publik.

Pas veprimeve të Kopenhagës, qytete dhe destinacione të tjera evropiane si Berlini, Helsinki dhe Bremeni kanë shprehur interesim për të provuar të njëjtin sistem.

“Që nga prezantimi i CopenPay verën e kaluar, kemi pasur një interes të jashtëzakonshëm nga qytete dhe borde turistike nga Evropa, Azia dhe Amerika e Veriut, të gjithë duke dashur të dinë më shumë rreth CopenPay dhe përvojave tona”, tha Soren Tegen Petersen, CEO i Wonderful Copenhagen, në një deklaratë për shtyp.

“Deri tani, kemi ndarë njohuri mbi CopenPay me më shumë se 100 palë të interesuara”, shtoi ai.

Shpërblime për udhëtimet me tren dhe qëndrimet më të gjata

Berlini po konsideron të nisë një iniciativë të re vitin e ardhshëm, e cila mund të shpërblejë udhëtarët që vijnë me tren, qëndrojnë më gjatë, konsumojnë ushqime bimore dhe marrin pjesë në aktivitete miqësore me mjedisin, me përfitime si zbritje në tarifat e hyrjes në muze, ushqim falas dhe qiradhënie falas të biçikletave.

Kjo skemë pritet të ndihmojë në ngushtimin e hendekut midis turistëve që duan të jenë më përgjegjës, por nuk dinë si dhe sjelljes së tyre reale.

Qyteti ka sugjeruar se do të përdorë aplikacione mobile dhe sisteme me pikë për të thjeshtuar procesin e shpërblimeve dhe angazhimit, si dhe do të bashkëpunojë me bizneset lokale.

Helsinki gjithashtu është e interesuar të ndjekë shembullin e Kopenhagës dhe të prezantojë versionin e vet të një skeme shpërblimi. Kjo ka të ngjarë të ketë fokus të veçantë në turizmin rigjenerues dhe projektet e restaurimit të Detit Baltik, në bashkëpunim me destinacione të tjera baltike dhe nordike.

Skema do të inkurajonte gjithashtu turistët që të përdorin transportin publik dhe të vozitin biçikleta, me shpërblime si ushqime falas dhe ture me zbritje, ndër përvoja të tjera.

Në mënyrë të ngjashme, një qytet tjetër gjerman, Bremeni, ka prezantuar tashmë një fushatë bashkëpunimi me Deutsche Bahn për promovimin e turizmit të qëndrueshëm, me plane për të përdorur modelin CopenPay për zhvillim të mëtejshëm.

Si pjesë e skemës, mysafirët që vijnë me trend dhe qëndrojnë natën në Bremen, marrin pako të vogla me dhurata dhe kuponë nga bizneset e ndryshme të turizmit.

“Fushata u prit shumë mirë nga vizitorët tanë dhe na ka inkurajuar të zgjerojmë më tej konceptin, duke forcuar Bremenin si një destinacion të qëndrueshëm. Për vitin 2026, po planifikojmë një iniciativë edhe më të madhe”, tha Oliver Rau, drejtor menaxhues i Bremen Marketing dhe Turizëm, Wirtschaftsförderung Bremen GmbH, në deklaratën për shtyp.

Destinacionet e njohura për ski në Alpe, si Via Lattea në Itali dhe Les Gets-Morzine në Francë, po ofrojnë gjithashtu zbritje deri në 25 për qind në qendrat e skijimit këtë vit për vizitorët që vijnë me tren.

Pije falas dhe qasje në muze

Shpërblimi i turistëve për sjellje të përgjegjshme nuk është një koncept krejt i ri, pasi qytete të tjera si Londra kanë pasur skema të ngjashme lokale për vite me radhë.

Në muajin korrik, i njohur gjerësisht si “Muaji Pa Plastikë”, vizitorët dhe banorët në Londër janë shpërblyer me një pije falas për pjesëmarrjen në pastrime.

Në Zvicër, udhëtarët që zgjedhin të eksplorojnë vendin me transport publik përfitojnë hyrje falas në mbi 500 muze me Swiss Travel Pass, si dhe deri në 50 për qind zbritje në shumicën e hekurudhave malore.

Wild Sweden, një kompani pushimesh, gjithashtu ofron qasje në spa dhe një vakt falas në Hotel Savoy në Lulea për vizitorët që mbërrijnë në Laplandën suedeze me tren për pushimet e tyre për të parë Dritat e Veriut dhe jetën e egër.

Pranverën e kaluar, Normandia prezantoi një tarifë për uljen e karbonit duke ofruar një zbritje prej të paktën 10 për qind të biletave hyrëse në 90 atraksione dhe vende kulturore.

Kjo vlen për vizitorët që vijnë në rajonin verior të Francës me autobus, tren ose biçikletë dhe mund të përdoret në kështjella, muze, monumente dhe parqe, si dhe për qiradhënie biçikletash, kanotazh dhe dhoma arratisjeje, ndër aktivitete të tjera. /Telegrafi/

The post Strategji të suksesshme për rritjen e turizmit – inovacionet që po tërheqin vizitorët në Evropë appeared first on Telegrafi.

Zvicra është e gatshme të ofrojë mikpritjen për një takim të mundshëm paqeje mes presidentëve të Rusisë dhe Ukrainës, duke garantuar imunitet për presidentin rus Vladimir Putin nëse ai vjen në territorin zviceran. Këtë e deklaroi të martën ministri i Jashtëm zviceran, Ignacio Cassis.

Deklarata vjen pasi Donald Trump propozoi një takim trilateral mes tij, presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky dhe atij rus Vladimir Putin. Ende nuk është vendosur koha apo vendndodhja e takimit, por presidenti francez Emmanuel Macron propozoi që ai të mbahet në Gjenevëm ide që u mbështet edhe nga ministri i Jashtëm italian.

Putin është subjekt i një urdhër-arresti ndërkombëtar nga Gjykata Penale Ndërkombëtare që prej vitit 2023 për krime lufte në Ukrainë. Megjithatë, sipas Politico, ministri Cassis sqaroi se Putin nuk do të arrestohet nëse merr pjesë në një konferencë paqeje në Zvicër, për shkak të rolit neutral të vendit dhe statusit të Gjenevës si seli evropiane e OKB-së.

“Zvicra ka sqaruar pozicionin ligjor dhe është e gatshme për një takim të tillë,” tha Cassis, duke theksuar se gjithçka varet nga vullneti i fuqive të mëdha.

The post Zvicra e gatshme të presë bisedime paqeje për Ukrainën, garanton se nuk do arrestojë Putinin appeared first on Albeu.com.

Gjeneva po konsiderohet si vendi i mundshëm ku mund të zhvillohet një samit i paqes mes presidentit rus Vladimir Putin dhe homologut të tij ukrainas, Volodymyr Zelensky, një nismë e propozuar fillimisht nga presidenti francez, Emmanuel Macron. Macron, pas vizitës në Shtëpinë e Bardhë, deklaroi se samiti duhet të mbahet në një “vend neutral, ndoshta […]

The post Gjeneva hap dyert për takimin Putin-Zelensky, Zvicra nuk do ta arrestojnë presidentin rus appeared first on BoldNews.al.

Aleatët kanë filluar ta ‘godasin’ presidentin amerikan, Donald Trump pasi ky i fundit i ndëshkoi me tarifa doganore.

Spanja, Zvicra dhe India kanë bërë të qartë se janë lodhur nga taksat dhe ultimatumet e Uashingtonit.

Madridi u tërhoq nga një marrëveshje me vlerë shumë miliarda dollarë për blerjen e aeroplanëve F-35, për shkak të një mosmarrëveshjeje mbi rritjen e shpenzimeve të NATO-s për mbrojtjen në 5 për qind.

Në Zvicër, po shtohen thirrjet për anulimin e të njëjtës porosi për avionë luftarakë, për shkak të taksave prej 39 për qind nga SHBA-ja.

India gjithashtu është gati të ndalë blerjet e armëve amerikane si përgjigje ndaj kërcënimeve për tarifa.

Këto lëvizje godasin thelbin e eksportit të mbrojtjes së SHBA-së, duke krijuar rreziqe për të gjithë industrinë e armëve dhe duke minuar statusin e Amerikës si furnizuesi më i madh i armëve në botë. /Telegrafi/

The post Aleatët refuzojnë të blejnë aeroplanët F-35, goditje për eksportet ushtarake amerikane appeared first on Telegrafi.

Ky lum zviceran është aq i pastër, sa vendasit e përdorin atë për të shkuar në punë.

Në Zvicër, njerëzit kanë zbuluar një mënyrë të re për të shkuar në punë, duke përfituar plotësisht nga lumenjtë jashtëzakonisht të pastër.

Në vende si Berni dhe Bazeli, njerëzit shkojnë në zyrë duke bërë një not freskues në atë që është bërë një element kryesor i verës.

Në Bern, njerëzit notojnë në lumin Aare, sidomos pas pune, si një mënyrë për të udhëtuar për në shtëpi, veçanërisht gjatë verës. /Telegrafi/

The post Në Zvicër, vendasit po shkojnë në punë me not appeared first on Telegrafi.

Zvicra përballet me një tarifë doganore prej 39 përqind, një nga më të lartat mes dhjetëra ekonomive që do të preken nga tarifat e reja që pritet të hyjnë në fuqi që nga e enjtja. Presidentja Karin Keller-Sutter dhe Ministri i Ekonomisë Guy Parmelin udhëtuan sot drejt Uashingtonit “për të lehtësuar takimet me autoritetet amerikane […]

The post Trump vendosi tarifa prej 39%, presidentja e Zvicrës udhëton drejt SHBA-së për negociata appeared first on BoldNews.al.

Pagesat publike, si pensionet shtetërore, përbëjnë rreth dy të tretat e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë.

Sipas OECD-së, në vitin 2022, njerëzit e moshuar kishin të ardhura mesatare të disponueshme më të ulëta sesa popullsia e përgjithshme në 28 vende evropiane. Luksemburgu ishte përjashtimi i vetëm mes 29 vendeve të përfshira në analizë.

Pensionistët përballen me vështirësi financiare në shumë vende dhe disa persona mbi 65-vjeç vazhdojnë të punojnë.

Por, si ndryshojnë burimet e të ardhurave të të moshuarve nga një vend në tjetrin?

Sipas të dhënave të OECD-së, dy të tretat (66 për qind) e të ardhurave të personave mbi 65-vjeç në Evropë vijnë nga pagesat publike, kryesisht pensionet dhe përfitimet shtetërore.

Kjo është mesatarja për 27 vende në vitin 2020 ose vitin më të fundit të disponueshëm, raporton euronews.

Puna është burimi i dytë më i madh i të ardhurave pas transferimeve publike, duke përbërë 21 për qind të të ardhurave të disponueshme për qytetarët e moshuar. Të ardhurat nga kapitali, si pensionet personale dhe kursimet, përbëjnë 7 për qind, ndërsa pensionet private nga vendet e punës zënë 6 për qind.

Pjesa e pagesave publike në të ardhura ndryshon nga 41 për qind në Zvicër në 86 për qind në Belgjikë. Transferimet publike përbëjnë gjithashtu të paktën tre të katërtat e të ardhurave për të moshuarit në Luksemburg (83 për qind), Austri (82 për qind), Finlandë (80 për qind), Çeki (76 për qind), Itali (76 për qind), si dhe Portugali dhe Greqi (të dyja nga 75 për qind).

Përveç Zvicrës, kjo pjesë është më e ulët se 50 për qind në Mbretërinë e Bashkuar (42 për qind), Holandë (43 për qind) dhe Danimarkë (45 për qind).

Ndër pesë ekonomitë më të mëdha të Evropës, Franca ka përqindjen më të lartë të transferimeve publike në të ardhurat e të moshuarve me 78 për qind ndërsa Mbretëria e Bashkuar ka përqindjen më të ulët me 42. Në Itali kjo përqindje është 76 për qind, në Spanjë 72 për qind dhe në Gjermani 68 për qind.

Me përjashtim të Finlandës, vendet nordike kanë përqindje më të ulëta të transferimeve publike. Kjo përqindje është 52 për qind në Suedi, dhe 58 për qind në Norvegji dhe Islandë.

Në Turqi, një vend kandidat për në BE, 57 për qind e të ardhurave të të moshuarve vijnë nga transferimet publike.

Transferet private profesionale ekzistojnë vetëm në 7 vende

Pensionet private profesionale (pensionet, shpërblimet për largim nga puna, ndihmat për vdekje, etj.) nuk janë të zakonshme në të gjithë Evropën. Nga 27 vende, vetëm shtatë i përmendin ato si burim të të ardhurave për të moshuarit. Holanda ka përqindjen më të lartë, ku ato përbëjnë 40 për qind të të ardhurave ndërsa ndiqet nga Mbretëria e Bashkuar me 33 për qind dhe Zvicra me 29 për qind.

Tre vende nordike përfshijnë gjithashtu pensionet private profesionale. Ato përbëjnë 19 për qind të të ardhurave në Suedi, 15 për qind në Danimarkë dhe 14 për qind në Norvegji.

Gjermania është vendi i fundit në këtë grup, me pensionet private profesionale që përbëjnë vetëm 5 për qind të të ardhurave.

Puna vazhdon të përbëjë të paktën një të pestën e të ardhurave të të moshuarve në disa vende, përfshirë Turqinë (27 për qind), Hungarinë (26 për qind), Slloveninë (23 për qind), Irlandën dhe Çekinë (të dyja me 22 për qind), si dhe Greqinë dhe Portugalinë (të dyja me 21 për qind) dhe Spanjën (20 për qind).

Si ndryshon pjesa e kapitalit?

Pjesa e të ardhurave që vjen nga kapitali – kryesisht pensione private dhe kursime personale – ndryshon ndjeshëm nëpër Evropë, duke filluar nga më pak se 1 për qind në Sllovaki deri në 23 për qind në Danimarkë. Në disa vende, kjo pjesë është të paktën 10 për qind.

Këtu përfshihen Turqia dhe Zvicra (të dyja me 16 për qind), Franca (15 për qind), Suedia (12 për qind), Mbretëria e Bashkuar (11 për qind) dhe Finlanda, Norvegjia dhe Islanda (secila me 10 për qind).

Pjesa e kapitalit në të ardhurat e të moshuarve është më pak se 5 për qind në disa vende.

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit

Puna mbetet një burim i rëndësishëm i të ardhurave për të moshuarit.

Pjesa e punës në të ardhurat e të moshuarve është e konsiderueshme në shumë vende evropiane, duke e kaluar një të tretën në disa prej tyre. Ajo ndryshon nga 7 për qind në Francë deri në 40 për qind në Letoni.

Puna përbën mbi 32 për qind të të ardhurave për të moshuarit në Sllovaki (36 për qind), Lituani (35 për qind), Estoni dhe Poloni (të dyja me 34 për qind) dhe Islandë (32 për qind).

Të moshuarit në Francë, Luksemburg, Finlandë dhe Belgjikë janë ndër më pak të varurit nga puna, me të ardhura nga punësimi që përbëjnë më pak se 11 për qind të të ardhurave të tyre totale.

Gjetjet kryesore: Sisteme të ndryshme të sigurimeve shoqërore

Nivelet e ndryshme të katër burimeve kryesore të të ardhurave për personat e moshuar, shumica prej të cilëve janë pensionistë, tregojnë larmishmërinë e sistemeve të sigurimeve shoqërore nëpër Evropë.

Disa nga përfundimet kryesore nga të dhënat janë:

Evropa Perëndimore (si Belgjika, Franca dhe Austria) mbështetet shumë te pensionet publike si burimi kryesor i të ardhurave.

Vendet nordike (si Danimarka dhe Suedia, por jo Finlanda) kanë burime më të larmishme të të ardhurave, përfshirë skema të fuqishme pensionale private.

Evropa Lindore dhe Jugore (duke përfshirë Poloninë, Sllovakinë, Greqinë dhe Turqinë) priren të kenë përqindje më të larta të të ardhurave të lidhura me punën.

Pensionet private profesionale mbeten të pazhvilluara në shumë vende të Evropës Lindore dhe Jugore.

Varfëria në moshën e tretë vazhdon të jetë një çështje e rëndësishme në disa vende evropiane, dhe dallimet në pensione mbeten të mëdha në të gjithë kontinentin.

Me rritjen e jetëgjatësisë, politikëbërësit përballen me sfida gjithnjë e më të mëdha për të siguruar mbështetje të mjaftueshme për popullsinë në plakje, duke ruajtur njëkohësisht qëndrueshmërinë ekonomike të buxheteve. /Telegrafi/

The post “Të mbijetosh në pension” – si i sigurojnë të ardhurat evropianët e moshuar? appeared first on Telegrafi.

Sot, më 1 Gusht, Zvicra kremton Ditën e saj Kombëtare, një ngjarje që përkujton themelimin e Konfederatës Zvicerane siç e njohim sot.

Rrënjët e këtij shteti modern shtrihen që në vitin 1291, kur tre kantone malore – Uri, Schuyz dhe Unterualden – bashkuan forcat dhe nënshkruan një marrëveshje të njohur si Karta Federale. Ky dokument u hodh në letër në një kohë kur këto tre zona kërkonin të mbroheshin nga kërcënimet e jashtme dhe sundimi i huaj.

Legjenda thotë se një grup burrash të vendosur dhe të përkushtuar ndaj lirisë, u mblodhën në livadhin e Rutlit, pranë liqenit të Lucernit, ku dhanë një betim për besnikëri dhe aleancë të ndërsjellë.

Edhe pse Karta Federale daton në fundin e shekullit XIII, ajo u zbulua vetëm në vitin 1758. Vetëm në fund të shekullit XIX, autoritetet zvicerane e shpallën këtë dokument si bazën mbi të cilën ishte ngritur shteti i tyre.

Festa e 1 Gushtit u organizua për herë të parë në vitin 1891, por vetëm nga viti 1899 filloi të festohej çdo vit. Më në fund, në vitin 1993, qytetarët zviceranë votuan që kjo datë të shpallej festë zyrtare kombëtare dhe që nga viti 1994 ajo u njoh edhe si ditë pushimi.

Sot, kjo ditë festohet me shumë entuziazëm, si brenda kufijve të Zvicrës ashtu edhe nga komunitetet zvicerane jashtë vendit. Tradita të zakonshme përfshijnë ndezjen e zjarreve simbolike, hedhjen e fishekzjarrëve dhe përdorimin e fenerëve prej letre që ndriçojnë natën festive./balkanweb/ KultPlus.com

Federata e Futbollit e Zvicrës (SFV) ka njoftuar se sot (e enjte) kanë dalë në shitje biletat e ndeshjes kualifikuese mes kombëtares Helvetike dhe asaj të Kosovës. Kombëtarja e Zvicrës e fillon fushatën e saj kualifikuese për Kupën e Botës 2026 para tifozëve vendas të premten, më 5 shtator, në orën 20:45 në stadiumin St. […]

The post Dalin në shitje biletat për ndeshjen Zvicër-Kosovë appeared first on BoldNews.al.

Një skandal politik ka tronditur Zvicrën pas ardhjes së një delegacioni rus nën sanksione në një samit të zhvilluar në Gjenevë.

Pjesëmarrja e tyre shkaktoi reagime të forta, duke çuar në largimin demonstrativ të disa politikanëve evropianë nga salla, shkruan themoscowtimes.

Pavarësisht sanksioneve të vendosura nga Bashkimi Evropian, Zvicra dhe vende të tjera, Kryetarja e Këshillit të Federatës së Rusisë, Valentina Matviyenko, fluturoi drejt Gjenevës më 27 korrik për të marrë pjesë në këtë samit.

A political scandal has erupted in Switzerland: a Russian delegation under sanctions flew to a summit in Geneva. European politicians demonstratively left the hall

Despite sanctions imposed by the EU, Switzerland, and other countries, Russian Federation Council Speaker… pic.twitter.com/xVc5UnfVYH

— Visegrád 24 (@visegrad24) July 30, 2025

Gjatë fjalimit të saj në selinë e OKB-së, Matviyenko mbrojti agresionin ushtarak rus, akuzoi Ukrainën për nazizëm dhe i ftoi të pranishmit të vizitonin Donbasin për të parë “krimet e regjimit të Kievit”.

Kjo deklaratë shkaktoi protesta të menjëhershme: delegacione nga disa vende evropiane u larguan në mënyrë demonstrative nga salla.

Ministria e Jashtme e Zvicrës deklaroi se nuk ka pezulluar sanksionet kundër Matviyenkos, por i ka lejuar asaj vetëm hyrjen në territorin zviceran.

Ndërkaq, Italia dhe Franca kanë lejuar fluturimin e avionit që transportonte delegacionin rus në hapësirën e tyre ajrore drejt Zvicrës. Sipas burimeve të Bloomberg, kjo leje u dha në kërkesë të autoriteteve zvicerane. /Telegrafi/

The post Skandal politik në Zvicër – delegacioni rus nën sanksione arrin në Gjenevë, politikanët evropianë bojkotojnë Samitin appeared first on Telegrafi.

Zvicra po kërkon të ringjallë sistemin e saj të bunkerëve të kohës së luftës, shumë prej të cilëve kanë mbetur të papërdorur që nga vitet 1990.

E nxitur nga shqetësimet e shtuara për sigurinë pas luftës së përgjithshme të Rusisë në Ukrainë, ushtria zvicerane po rishqyrton rolin e rreth 8,000 bunkerëve të shpërndarë në të gjithë vendin, disa prej të cilëve datojnë që nga viti 1886, dhe mënyrën më të mirë për t’i modernizuar ato, transmeton Telegrafi.

Fillimisht të ndërtuara për të ruajtur vende strategjike, të tilla si hekurudha Gotthard dhe kalimet alpine, sistemi i bunkerëve u bë një komponent kyç i Redoubtit Kombëtar Zviceran, një rrjet fortifikimesh të projektuara për të sprapsur pushtimin gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe Luftës së Ftohtë.

Ndërsa shumë bunkerë dikur ishin të pajisur me sisteme të përparuara mbrojtëse për t’u mbrojtur nga kërcënimet raketore sovjetike, përdorimi i tyre ra pas Luftës së Ftohtë. Shkurtimet e buxhetit dhe ndryshimi i prioriteteve të mbrojtjes çuan në shitjen e shumë prej vendeve civilëve.

Blerësit gjetën përdorime të reja dhe të habitshme për to, nga bodrumet e djathërave dhe galeritë e artit deri te qendrat e ruajtjes së të dhënave dhe hotelet. Disa madje u shndërruan në kasaforta të sigurisë së lartë për kriptovalutat, siç është Fort Knox zviceran në kantonin e Bernës.

Megjithatë, në vitin 2023, ushtria zvicerane ndaloi të gjitha shitjet e këtyre strehimoreve, duke zgjedhur në vend të kësaj të vlerësonte se si t’i ripërdorte më mirë ato.

“Ne duhet të përdorim atë që kemi”, tha shefi i ushtrisë zvicerane Thomas Süssli.

“Natyra e kërcënimeve ushtarake ka ndryshuar. Bunkerët janë të vendosur keq dhe armët që përmbajnë do të zgjasin vetëm për dhjetë ose njëzet vjet të tjera”, shtoi ai.

Për ushtrinë, qëllimi është t’i shndërrojë këto bunkerë në “nyje mbrojtëse të vështira për t’u sulmuar” duke përdorur teknologji të përparuar, duke siguruar që përmirësimet të jenë me kosto efektive dhe të kërkojnë staf minimal.

Përveç forcimit të mbrojtjes kombëtare, disa kantone kanë përshtatur edhe strehimore civile në akomodim të përkohshëm për refugjatët.

Sipas mediave lokale, Shoqata Zvicerane për Teknologjinë dhe Forcat e Armatosura planifikon të organizojë një “ditë inovacioni” në mesin e shtatorit, ku do të zbulohen më shumë detaje dhe pjesëmarrësit mund të paraqesin idetë e tyre.

“Ne po kërkojmë ide nga të gjithë sektorët, jo vetëm nga mbrojtja”, theksoi STA. /Telegrafi/

The post Zvicra ‘ringjall’ bunkerët e kohës së luftës mes shqetësimeve të shtuara për sigurinë appeared first on Telegrafi.

Reperi Rigels Rajku, i njohur me emrin e artit si Noizy, është ndaluar nga autoritetet zvicerane me të zbarkuar në aeroportin e Zurich-ut. Kjo ngjarje e papritur ka tërhequr vëmendjen e fansave dhe mediave, teksa ndalimi nga Policia i ka pamundësuar Noizyt koncertin e paralajmëruar për mbrëmjen e kaluar në një nga “club-et” shqiptare në […]

The post Noizy ndalohet nga policia në aeroportin e Zvicrës, “mister” arsyet appeared first on BoldNews.al.

Ndërsa një valë e re e nxehtësisë ka goditur Evropën, një studim i fundit ka zbuluar se disa nga vendet më të mëdha të kontinentit kanë pësuar humbjet më të mëdha ekonomike gjatë shekullit të XXI-të për shkak të fatkeqësive natyrore dhe ndryshimeve klimatike.

Sipas raportit të fundit të Agjencisë Evropiane të Mjedisit (EEA), vendet si Gjermania, Italia, Franca dhe Spanja kanë pësuar humbje të konsiderueshme ekonomike që arrijnë në qindra miliarda euro, duke theksuar rëndësinë e përballimit të sfidave klimatike në rajon.

Në periudhën 1980–2023, Evropa ka përjetuar më shumë se 790 miliardë euro humbje ekonomike të shkaktuara nga ngjarje ekstreme të motit dhe fenomene klimatike.

Nga këto humbje, Gjermania kryeson me rreth 180 miliardë euro, duke u renditur si vendi me humbjet më të mëdha totale, transmeton Telegrafi.

Italia dhe Franca pasojnë me 135 dhe 130 miliardë euro, ndërsa Spanja ka regjistruar humbje prej 97 miliardë euro, shkruan euronews.

Megjithatë, nëse analizohen vetëm humbjet e shekullit të XXI-të, fotografia ndryshon pak.

Pas vendeve kryesore, gjashtë shtete të tjera anëtare të Bashkimit Evropian – Austri, Belgjika, Çekia, Portugalia, Rumania dhe Sllovenia – kanë pësuar humbje ekonomike relativisht të ngjashme, që ndryshojnë midis 12 dhe 15 miliardë euro. Kjo tregon se sfidat klimatike po përhapen në mënyrë më të barabartë në të gjithë rajonin.

Sipas Panelit Ndërqeveritar të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (IPCC), intensiteti dhe frekuenca e fenomeneve klimatike ekstreme, si përmbytjet dhe valët e nxehtësisë, janë rritur në disa rajone evropiane dhe parashikohet që këto fenomene të vazhdojnë të shtohen me përkeqësimin e ngrohjes globale.

Këto ngjarje kanë qenë shkaktarët kryesorë të dëmeve ekonomike në të gjithë Bashkimin Evropian.

Edhe pse humbjet në vendet më të pasura dhe të zhvilluara duken të mëdha, ato zakonisht kanë një ndikim më të vogël në ekonominë e tyre kombëtare sesa humbjet më të vogla që pësojnë vendet më të varfra dhe më pak të zhvilluara.

Vendet më të pasura kanë më shumë mjete për t’u rikuperuar dhe ndajnë më pak nga buxhetet e tyre publike për rimëkëmbjen nga katastrofat natyrore.

Në Evropën Perëndimore dhe Qendrore, vende si Sllovenia, Belgjika dhe Gjermania përjetojnë humbje më të mëdha për kilometër katror, ndërsa vendet në Evropën Lindore dhe Veriut, përfshirë Finlandën dhe Estoninë, vuajnë më pak nga dëmet financiare.

Sllovenia ka regjistruar humbjet më të mëdha për frymë, duke arritur në 8,733 euro për banor gjatë periudhës 1980–2023, ndjekur nga Luksemburgu, Zvicra, Italia dhe Spanja.

Në anën tjetër, vendet me humbjet më të ulëta për kokë banori janë Kosova me vetëm 10 euro, Mali i Zi me 41 euro dhe Islanda me 87 euro.

Raporti i EEA-së thekson se humbjet për frymë ndryshojnë më pak se humbjet për kilometër katror dhe shumë vende kanë vlera të ngjashme në këtë aspekt.

Sa i përket sigurimit ndaj rreziqeve klimatike, shumica e vendeve evropiane kanë zhvilluar sisteme private të sigurimeve për mbrojtje kundër rreziqeve natyrore të lidhura me klimën.

Këto sigurime mbulojnë individët, familjet, kompanitë, institucionet dhe qeveritë, duke u siguruar pagesa të shpejta pas ngjarjeve katastrofike dhe duke ndihmuar në rimëkëmbjen e shpejtë të të prekurve.

Mesatarja e humbjeve të sigurimit në 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian është rritur nga 2.5 miliardë euro në vitin 2009 në 4 miliardë euro në vitin 2023, duke reflektuar rritjen e ndërgjegjësimit dhe nevojën për mbrojtje më të madhe ndaj fatkeqësive natyrore.

Franca dhe Spanja kanë ndërtuar sisteme kombëtare sigurimi që operojnë nëpërmjet partneriteteve publike-private, por megjithatë, të paktën 16 vende të BE-së vazhdojnë të kenë një hendek mbrojtjeje të sigurimit mbi 90 për qind.

Vetëm Danimarka ka arritur të sigurojë mbulim për më shumë se 50 për qind të humbjeve të saj ekonomike nga fatkeqësitë natyrore, duke treguar një nivel më të lartë të përgatitjes dhe mbrojtjes ndaj ndryshimeve klimatike.

Kjo tregon se ende ka shumë për të bërë në nivel evropian për të përmirësuar mbrojtjen financiare dhe rezistencën ndaj sfidave që sjell klima në dekadat e ardhshme. /Telegrafi/

The post Ndryshimet klimatike po godasin ekonominë e Evropës – pse jo edhe Kosovën? appeared first on Telegrafi.

Kombëtarja zvicerane e futbollit për femra pësoi një humbje të rëndë 7-1 në një ndeshje miqësore kundër ekipit të moshave të deri 14-vjeç të Luzernit të djemve, në një ndeshje që ishte e mbyllur për publikun. Edhe pse ndeshje të tilla janë pjesë e përgatitjeve të rregullta për gara të mëdha si Kampionati Europian i […]

The post Zvicra e femrave humbet 7-1 ndaj djemve 14-vjeçarë, federata u përpoq të fshihte rezultatin appeared first on BoldNews.al.

Kombëtarja femërore e Zvicrës humbi 7-1 kundër ekipit U-15 të Lucernës. Një rezultat i papritur dhe i turpshëm që Federata tentoi ta fshehë, por një nga lojtarët e djemve e zbuloi gjithçka në rrjete sociale. Sot, njëra nga futbollistet zvicerane që u mposht në këtë miqësore surreale doli hapur përmes profilit të saj në Instagram, duke bërë një sqarim shumë të veçantë për atë që ndodhi. Ngjarja ka shkaktuar zhurmë mes tifozëve dhe dashamirësve të futbollit. Kështu, lojtarja e kombëtares zvicerane Ramona Bachmann e ka trajtuar polemikën në llogarinë e saj, duke nxitur edhe më shumë debat.

“Po, ndonjëherë ekipet mashkullore U-15 mund të mundin ekipet më të mira femërore? Pse?” – shpjegoi sulmuesja zvicerane që luan për Houston Dash –. “Gjenetikë. Djemtë zhvillojnë në mënyrë natyrale më shumë masë muskulore, shpejtësi dhe forcë gjatë pubertetit falë testosteronit. Është çështje biologjie, jo niveli aftësish. Standard fizikë të ndryshëm, por e njëjta dashuri për lojën”. Kjo pra është shpjegimi që dha Bachmann për arsyet që çuan në humbjen e kombëtares femërore të Zvicrës – e cila po përgatitet për Europianin nga 2 deri më 27 korrik – kundër ekipit të djemve U-15 të Lucernës.

Humbja e kombëtares së Zvicrës për femra ndaj U-15 të Lucernës

Situata po shkakton bujë, sidomos për faktin që federata zvicerane tentoi të fshihte rezultatin. Me dyer të mbyllura, kombëtarja e Zvicrës u përball me U-15 e Lucernës në një ndeshje përgatitore gjatë grumbullimit. Nuk është për t’u habitur, duke qenë se po përgatiten për një garë. Megjithatë, humbja ishte e thellë: 7-1. Kombëtarja zvicerane do të kishte dashur të mbante sekret ndeshjen, por një nga lojtarët e rinj ndau rezultatin në rrjete sociale dhe që prej asaj kohe ky rezultat ka qenë objekt diskutimesh të shumta.

Çfarë tha Federata zvicerane pas asaj që ndodhi

Federata, e akuzuar për dëmtimin e imazhit të futbollisteve të kombëtares, është justifikuar më pas. “Në futbollin femëror, nuk është e rrallë të përballesh me ekipe të përbëra nga djem të rinj – shpjegoi ajo –. Qëllimi është të krijohet një nivel i caktuar gare. Në këtë fazë përgatitore, theksi është te puna fizike. Pavarësisht rezultatit, këto ndeshje stërvitore janë shumë të ngjashme me ndeshjet tona ndërkombëtare për nga intensiteti dhe volumi i vrapimit”.

The post Zvicra për femra turpërohet 7-1 nga Lucerne U15, Bachmann: “Quhet gjenetikë” appeared first on Lapsi.al.

Rreth 30 persona u evakuuan nga shtëpitë e tyre në pjesën e sipërme të Val de Bagnes në kantonin Valais në Zvicër, pasi reshjet e dendura të shiut shkaktuan një rrëshqitje të madhe balte.

Banorët e fshatit Les Epenays do të “strehohen diku tjetër për një periudhë të pacaktuar. Varet nga natyra, ajo bën ligjet”, tha Antoine Schaller, zëvendës sekretar i përgjithshëm i komunës së Val de Bagnes, për mediat lokale, përcjell Telegrafi.

Zona ka parë stuhi të forta javën e kaluar, pas të cilave balta, druri dhe gurët e mëdhenj shkatërruan urën e përkohshme të emergjencës në pjesën e sipërme të Val de Bagnes, por banorët thanë se ndërtesat u kursyen.

Glaciologët zviceranë kanë shprehur vazhdimisht shqetësime për një shkrirje në vitet e fundit, e cila i atribuohet kryesisht ngrohjes globale, e cila ka përshpejtuar tërheqjen e akullnajave në Zvicër.

Wegen neuer starker Regenfälle sind im oberen Val de Bagnes im Wallis rund 30 Menschen evakuiert worden. Betroffen waren Leute von Les Epenays, einem Weiler in der Nähe von Lourtier.https://t.co/LiHA1ak4g1

— SRF News (@srfnews) June 8, 2025

Vendi alpin pa dalje në det ka më shumë akullnaja se çdo vend tjetër në Evropë dhe pa 4% të vëllimit të tij total të akullnajave të zhdukeshin në vitin 2023.

Kujtojmë se në vitin 2023, banorët e fshatit Brienz, në Zvicrën lindore, u evakuuan përpara se një masë e madhe shkëmbinjsh të rrëshqiste poshtë një shpati mali, duke u ndalur pak para komunitetit.

Brienz u evakuua përsëri vitin e kaluar për shkak të kërcënimit të një rrëshqitjeje të mëtejshme shkëmbinjsh. /Telegrafi/

The post Dhjetëra persona evakuohen në kantonin Valais të Zvicrës, ndërsa shirat e rrëmbyeshëm shkaktojnë rrëshqitje dheu appeared first on Telegrafi.

Kombëtarja shqiptare U-15 ka fituar edhe ndeshjen e dytë miqësore ndaj Zvicrës, e zhvilluar sot në stadiumin e Vorës. Kuqezinjtë triumfuan me rezultatin minimal 1-0, falë golit të shënuar nga sulmuesi dhe kapiteni Haxhi Rrena. Trajneri Armand Dama e nisi ndeshjen me këtë formacion titullar: Bastian Brungaj (GK), Drion Ibrahimi, Denis Nikolli, Rian Neza, Albion […]

The post Shqipëria U-15 fiton edhe miqësoren e dytë ndaj Zvicrës appeared first on BoldNews.al.

Një ekip zviceran ka zhvilluar një robot me katër këmbë të mundësuar nga inteligjenca artificiale që mund të luajë badminton kundër kundërshtarëve njerëzorë, duke demonstruar koordinim dhe saktësi.

I zhvilluar në bashkëpunim me ETH Zurich dhe Science Robotics, roboti përdor të mësuarit me përforcime, një lloj inteligjence artificiale që përmirëson vendimmarrjen përmes provave të përsëritura.

Roboti mëson përmes provës dhe gabimit për të marrë vendime më të mira. Teknologjia e tij e inteligjencës artificiale kombinon shikimin, lëvizjen dhe kontrollin e dorës, duke i lejuar robotit të gjurmojë një “top” dhe ta godasë atë me saktësi.

Një model i perceptimit të zhurmës, i trajnuar në të dhënat e kamerave të botës reale, siguron që roboti të ruajë performancë të qëndrueshme.

“Ne prezantuam një model të perceptimit të zhurmës, i cili hartëzon lëvizjen e robotit me cilësinë e perceptimit. Kjo i lejoi algoritmit të të mësuarit me përforcime të balancojë automatikisht midis lëvizjes së shkathët të robotit dhe perceptimit të besueshëm”, tha Yuntao Ma, një anëtar i ekipit të studiuesve që zhvilluan robotin e badmintonit.

“Ne besojmë se ky projekt demonstron potencialin e inteligjencës artificiale për të avancuar robotët me këmbë në detyra komplekse, duke hapur rrugën për përparime në sisteme autonome dhe inteligjente, duke përfshirë humanoidët. Algoritmi i kontrollit përgjithësohet edhe për platforma të tjera robotike siç janë humanoidët, si dhe për detyra të tjera siç janë kërkim-shpëtimi dhe shërbimet në shtëpi”, përfundoi Ma. /Telegrafi/

The post Një robot që luan badminton kundër njerëzve është zhvilluar në Zvicër appeared first on Telegrafi.

Qeveria federale e Zvicrës ka miratuar shitjen e 71 tankeve luftarake Leopard 1 në Gjermani, ndërsa ndaloi eksportin e tyre në Ukrainë, në përputhje me ligjet zvicerane të neutralitetit.

Megjithëse tanket Leopard 1 janë tërhequr kryesisht nga rolet aktive luftarake në shumicën e vendeve të NATO-s, ato mbahen ende për qëllime stërvitore dhe si tanke rezervë.

Bëhet e ditur se Ukraina aktualisht përdor të dy modelet Leopard 1 nga vitet 1960 dhe 1970, si dhe tanke më të reja Leopard 2 në mbrojtje kundër agresionit rus, përcjell Telegrafi.

Kompania shtetërore zvicerane e armëve Ruag ka kërkuar t’i shesë 96 tanke Leopard 1 kompanisë gjermane Rheinmetall në vitin 2023.

Megjithatë, sipas swissinfo, qeveria zvicerane bllokoi shitjen në të njëjtin vit për shkak të shqetësimeve se ato mund të transferoheshin në Ukrainë.

Le të kujtojmë, ligji zviceran ndalon eksportimin e materialit luftarak në vendet e përfshira në konflikte të armatosura.

Ndryshe, është ende e paqartë nëse Gjermania ka nevojë për këto automjete për ndonjë qëllim tjetër përveç dërgimit të tyre në Ukrainë. /Telegrafi/

The post Zvicra miraton shitjen e tankeve Leopard në Gjermani, me kushtin që ato të mos përfundojnë në Ukrainë appeared first on Telegrafi.