Kryeministri rumun Ilie Bolojan ka deklaruar se sigurimi i bazave ushtarake për aeroplanët luftarakë F-35 për aleatët e NATO-s mund të jetë kontributi i vendit të tij në përpjekjet që synojnë arritjen e paqes së qëndrueshme në Ukrainë.

Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, atij iu kërkua të sqaronte qëndrimin e qeverisë në lidhje me kërkesën e udhëheqësve evropianë drejtuar Shteteve të Bashkuara për të dërguar aeroplanë luftarakë F-35 në Rumani si pjesë e garancive të sigurisë për Ukrainën.

Dhe Bolojan theksoi se që kur u ngrit çështja e mbështetjes së garancive të sigurisë për vendosjen e paqes së qëndrueshme në Ukrainë, Rumania ka mbetur e vendosur në të paktën dy pika.

E para, tha ai, është se vendi nuk do të dërgojë trupa në Ukrainë.

Pika e dytë në diskutimet me aleatët ishte se, duke pasur parasysh anëtarësimin e Rumanisë në NATO, bazat e saj ushtarake – të cilat tashmë operohen bashkërisht nga forcat rumune dhe të NATO-s, kryesisht forcat ajrore – duhet të jenë në dispozicion për përdorim nga trupat e NATO-s, forcat amerikane dhe aleatë të tjerë.

“Edhe sot, patrullime ajrore po kryhen nga aeroportet tona, misionet e policisë ajrore po monitorojnë situatën në Detin e Zi dhe po organizohen stërvitje të përbashkëta ushtarake. Pra, kjo mund të jetë, si të thuash, kontributi i Rumanisë për të siguruar paqe të qëndrueshme në Ukrainë: ofrimi i bazave tona ushtarake për aleatët e NATO-s”, citohet të ketë thënë Bolojan.

Raportet e mëparshme të medias treguan se SHBA-të po planifikojnë të luajnë vetëm një rol minimal në çdo garanci sigurie të ardhshme për Ukrainën.

Zëvendëspresidenti i SHBA-së JD Vance tha se vendet evropiane duhet të marrin përsipër angazhimet kryesore financiare në një marrëveshje sigurie të ardhshme për Ukrainën.

Ndërkohë, vënë në pah mediat, mëngjesin e së mërkurës, 20 gusht, në selinë e NATO-s u zhvillua një takim i Këshillit të Atlantikut të Veriut të NATO-s në nivelin e ambasadorëve të shteteve anëtare.

Në takim u diskutuan rezultatet e negociatave në Uashington dhe procesi i përgatitjes së garancive të sigurisë për Ukrainën.

Takimi u mbajt si pjesë e përgatitjeve për një tryezë të rrumbullakët me udhëheqësit ushtarakë të NATO-s (shefat e shtabeve të përgjithshme), e cila u zhvillua më vonë po atë ditë. /Telegrafi/

The post Garanci sigurie për Ukrainën – Rumania është gati t’i ofrojë bazat e saj ushtarake NATO-s appeared first on Telegrafi.

Numri i të vdekurve nga virusi i Nilit Perëndimor në Itali që nga fillimi i vitit u rrit në dhjetë pasi një grua 93-vjeçare vdiq në Institutin Spallanzani në Romë.

Ky ishte rasti i katërt i verifikuar në rajonin e Lazios.

Pacienti, me origjinë nga Cisterna di Latina, ishte shtruar në San Paulo në Velletri përpara se të transferohej në Romë.

Tre vdekje të tjera nga virusi u raportuan të mërkurën e kaluar.

Këtu përfshihet një burrë 76-vjeçar nga Salerona, një burrë 73-vjeçar nga Maddaloni dhe një 86-vjeçar që u shtrua në spitalin Santa Maria Goretti në Latina.

Ai ishte ndër të parët e infektuar në zonë dhe thuhet se vuante nga disa sëmundje të mëparshme.

Në raportin e tij të fundit të enjten, Instituti Kombëtar Italian i Shëndetit raportoi të dhënat e mëposhtme, shkruan euronews.

Thuhet se 57 raste të reja njerëzore të virusit të Nilit Perëndimor u raportuan midis 24 dhe 30 korrikut. Ndër rastet e konfirmuara, u raportuan tetë vdekje. Shkalla e vdekshmërisë së formës neuro-invazive të virusit është 20% në vitin 2025 krahasuar me 14% në vitin 2024 dhe 20% në vitin 2018.

Të dhëna mbi ethet e Nilit Perëndimor në Evropë

Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve publikoi të dhënat më të fundit mbi infeksionet në Evropë të enjten.

Rastet u regjistruan në Itali, Greqi, Rumani, Bullgari dhe Francë.

Bëhet e ditur se 25 raste të infeksionit të virusit të Nilit Perëndimor të fituar në vend u raportuan për herë të parë në sezonin e transmetimit 2025 në nga një rajon në Bullgari dhe Francë.

Krahasuar me javën e kaluar, Greqia raportoi raste të infeksionit të virusit të Nilit Perëndimor në tre rajone të reja, Italia në shtatë rajone të reja dhe Rumania në një rajon të ri.

Numri më i lartë i rasteve (43) u raportua në provincën Latina, Itali.

Çfarë janë ethet e Nilit Perëndimor dhe si t’i parandaloni?

Ethet e Nilit Perëndimor shkaktojnë temperaturë të lartë dhe skuqje. Është një sëmundje virale e përhapur globalisht e shkaktuar nga virusi i Nilit Perëndimor.

Mbrojtësit kryesorë të virusit janë zakonisht zogjtë e egër.

Transmetimi te njerëzit ndodh kryesisht përmes pickimeve të mushkonjave.

Në raste të rralla, mund të ndodhë përmes transplanteve, transfuzionit ose nga nëna te fetusi.

Nuk transmetohet nga personi në person përmes kontaktit fizik.

Gjitarë të tjerë si kuajt dhe, në një masë më të vogël, qentë dhe macet, gjithashtu mund të infektohen.

Periudha e inkubacionit zgjat nga dy deri në 14 ditë.

Shumica e njerëzve të infektuar nuk shfaqin simptoma.

Rreth 20% zhvillojnë simptoma të lehta si ethe, dhimbje koke, të përziera dhe skuqje të lëkurës, të cilat zakonisht zhduken vetë brenda pak ditësh.

Në më pak se 1% të rasteve, simptomat mund të jenë të rënda. Kjo përfshin temperaturë të lartë, dridhje dhe, në rastet më serioze, paralizë dhe komë.

Diagnoza bëhet me anë të testeve laboratorike që kërkojnë antitrupa në serum ose lëng cerebrospinal.

Nuk ka vaksinë ose trajtim specifik për ethet e Nilit Perëndimor.

Trajtimi synon menaxhimin e simptomave dhe, në raste të rënda, shtrimi në spital mund të jetë i nevojshëm.

Parandalimi është e vetmja strategji efektive dhe bazohet në zvogëlimin e ekspozimit ndaj pickimeve të mushkonjave. /Telegrafi/

The post Dhjetë të vdekur nga virusi i Nilit Perëndimor në Itali appeared first on Telegrafi.

Nga përmbytjet e mëdha në Rumaninë lindore kanë mbetur të vdekur tre të moshuar dhe janë dëmtuar mijëra shtëpi, me qindra njerëz të evakuuar dhe katër helikopterë në kërkim të fshatarëve të bllokuar, thanë zyrtarët të hënën.

Rreth 25 fshatra në nëntë qarqe u prekën nga shirat e rrëmbyeshëm dhe erërat e forta, të cilat “shkulën” çatitë dhe pemët, duke bllokuar trafikun në disa rrugë kombëtare, sipas agjencisë së reagimit ndaj emergjencave.

Ajo publikoi pamje që tregonin shtëpi dhe makina prej druri të rrëmbyera nga ujërat, me punonjësit e shpëtimit që kontrollonin automjetet për viktima të mundshme.

This evening in Suceava County, Romania, torrential rain triggered flash floods, hitting hard in Broșteni, Holdița, Găinești, and Doroteia, with severe flooding and storm damage reported across the region. pic.twitter.com/RSnaNztzNY

— Volcaholic (@volcaholic1) July 27, 2025

Më të prekurit ishin qarqet Neamt dhe Suceava në Rumaninë lindore, ku dy lumenj dolën nga shtrati, duke vrarë një burrë 66-vjeçar dhe duke detyruar qindra njerëz të evakuoheshin.

Të gjitha rrugët hyrëse për në fshatin Brosteni në qarkun e Suceavas u bllokuan.

Suceava,Broșteni-Neagra 28 iulie
Peste 150 litri/mp
Au fost emise 8 avertizări nowcasting,cod roșu ploi abundente&vijelii în județele: Suceava,Botoșani,Neamț
2 Avertizări nowcasting,cod roșu de inundații
A plouat în 12 ore cât pt aproape 2 luni
Meteoplus pic.twitter.com/Gz5esqBD8o

— Travel to România (@Travel_2Romania) July 28, 2025

Agjencia e reagimit ndaj emergjencave tha më vonë se dy gra, një 85-vjeçare dhe një 83-vjeçare, ishin gjithashtu viktima të përmbytjes.

This morning’s images show damage caused by severe flooding yesterday in Broșteni, Suceava County, Romania. pic.twitter.com/YX8mtG0AYC

— Weather Monitor (@WeatherMonitors) July 28, 2025

Zjarrfikësit u detyruan të përdornin një ekskavator për të nxjerrë një nga trupat nga shtrati i një lumi.

Agjencia e menaxhimit të ujërave e Ministrisë së Mjedisit bëri të ditur se disa lumenj u rritën në nivele rekord të larta uji. /Telegrafi/

The post Tri viktima dhe qindra të evakuuar – detaje dhe pamje të ‘katastrofës natyrore’ në Rumani appeared first on Telegrafi.

Gjatë tre viteve të fundit, të paktën 11 vende të Bashkimit Evropian kanë shënuar një rritje të niveleve të varfërisë.

Gratë dhe të rinjtë janë më të rrezikuar të përballen me varfëri ose përjashtim social, raporton euronews.

Më shumë se një në pesë persona në Bashkimin Evropian ishte në rrezik nga varfëria ose përjashtimi social në vitin 2024, sipas shifrave më të fundit të Eurostat.

Pavarësisht një uljeje të vogël prej 0.4 për qind krahasuar me vitin 2023, ekspertët thonë se ky përmirësim nuk mund të konsiderohet i qëndrueshëm, transmeton Telegrafi.

“Nuk mund të festojmë një ulje të vogël prej 0.4 për qind të numrit të njerëzve në rrezik varfërie ose përjashtimi social, kur ajo që shohim janë më shumë njerëz që jetojnë në rrugë, radhë më të gjata për ushqim dhe një nevojë në rritje për ndihma sociale”, njoftoi Rrjeti Evropian Kundër Varfërisë (EAPN) në një deklaratë.

Bullgaria (30.3 për qind), Rumania (27.9 për qind) dhe Greqia (26.9 për qind) raportuan përqindjet më të larta të njerëzve në rrezik varfërie ose përjashtimi social.

Franca gjithashtu ka regjistruar shifra shqetësuese, me shkallën e varfërisë që ka arritur nivelin më të lartë që nga viti 1996.

Ajo u rrit nga 14.4 për qind në vitin 2022 në 15.4 për qind në vitin 2023, sipas Institutit Kombëtar të Statistikave dhe Studimeve Ekonomike të Francës (INSEE).

Kjo rritje prek më shumë familjet me një prind dhe fëmijët, ndërsa pensionistët u prekën më pak.

Në nivel të BE-së, më shumë se një në pesë persona që jetojnë në familje me fëmijë në varësi të tyre ishin në një rrezik pak më të lartë nga varfëria ose përjashtimi social se ata me fëmijë të pavarur.

30.8 për qind e bullgarëve që jetojnë në familje me fëmijë në varësi të tyre janë në rrezik nga varfëria ose përjashtimi social.

Pas tyre janë 30.4 për qind e rumunëve dhe 30.2 për qind e spanjollëve.

Në kontrast, normat më të ulëta janë regjistruar në Holandë me 13 për qind, në Qipro me 12.7 për qind dhe në Slloveni me 9.8 për qind.

Ndërkohë, 32.3 për qind e letonezëve që jetojnë në familje me fëmijë të pavarur ishin gjithashtu në rrezik. Pas tyre janë 29.9 për qind e estonezëve dhe 29.8 për qind e bullgarëve.

Në Itali, kushtet e jetesës ndryshojnë në varësi të kombësisë. Në vitin 2023, 30.4 për qind e familjeve me të paktën një shtetas të huaj ishin në rrezik varfërie, ndërsa kjo përqindje ishte shumë më e ulët, vetëm 6.3 për qind, për familjet tërësisht të përbëra nga italianë.

Gratë, të rinjtë e moshës 18 deri në 24 vjeç, personat me nivel të ulët arsimor dhe të papunët ishin gjithashtu, mesatarisht, më të rrezikuar nga varfëria ose përjashtimi social në vitin 2024, krahasuar me grupet e tjera të popullsisë në BE.

Për shembull, në Qipro, 18.5 për qind e grave ishin në rrezik nga varfëria ose përjashtimi social, kundrejt 15.6 për qind të burrave.

“Këto shifra pasqyrojnë mënyrën se si pabarazitë sistemike ndikojnë te njerëzit në etapa kyçe të jetës: gratë shpesh mbajnë barrën e kujdesit të papaguar, ndërsa të rinjtë përballen me vështirësi për të gjetur punë dhe strehim të qëndrueshëm”, thuhet në deklaratën e EAPN. /Telegrafi/

The post Varfëria në Bashkimin Evropian – cilat vende po përballen me krizën më të madhe? appeared first on Telegrafi.

Ndërsa një valë e re e nxehtësisë ka goditur Evropën, një studim i fundit ka zbuluar se disa nga vendet më të mëdha të kontinentit kanë pësuar humbjet më të mëdha ekonomike gjatë shekullit të XXI-të për shkak të fatkeqësive natyrore dhe ndryshimeve klimatike.

Sipas raportit të fundit të Agjencisë Evropiane të Mjedisit (EEA), vendet si Gjermania, Italia, Franca dhe Spanja kanë pësuar humbje të konsiderueshme ekonomike që arrijnë në qindra miliarda euro, duke theksuar rëndësinë e përballimit të sfidave klimatike në rajon.

Në periudhën 1980–2023, Evropa ka përjetuar më shumë se 790 miliardë euro humbje ekonomike të shkaktuara nga ngjarje ekstreme të motit dhe fenomene klimatike.

Nga këto humbje, Gjermania kryeson me rreth 180 miliardë euro, duke u renditur si vendi me humbjet më të mëdha totale, transmeton Telegrafi.

Italia dhe Franca pasojnë me 135 dhe 130 miliardë euro, ndërsa Spanja ka regjistruar humbje prej 97 miliardë euro, shkruan euronews.

Megjithatë, nëse analizohen vetëm humbjet e shekullit të XXI-të, fotografia ndryshon pak.

Pas vendeve kryesore, gjashtë shtete të tjera anëtare të Bashkimit Evropian – Austri, Belgjika, Çekia, Portugalia, Rumania dhe Sllovenia – kanë pësuar humbje ekonomike relativisht të ngjashme, që ndryshojnë midis 12 dhe 15 miliardë euro. Kjo tregon se sfidat klimatike po përhapen në mënyrë më të barabartë në të gjithë rajonin.

Sipas Panelit Ndërqeveritar të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (IPCC), intensiteti dhe frekuenca e fenomeneve klimatike ekstreme, si përmbytjet dhe valët e nxehtësisë, janë rritur në disa rajone evropiane dhe parashikohet që këto fenomene të vazhdojnë të shtohen me përkeqësimin e ngrohjes globale.

Këto ngjarje kanë qenë shkaktarët kryesorë të dëmeve ekonomike në të gjithë Bashkimin Evropian.

Edhe pse humbjet në vendet më të pasura dhe të zhvilluara duken të mëdha, ato zakonisht kanë një ndikim më të vogël në ekonominë e tyre kombëtare sesa humbjet më të vogla që pësojnë vendet më të varfra dhe më pak të zhvilluara.

Vendet më të pasura kanë më shumë mjete për t’u rikuperuar dhe ndajnë më pak nga buxhetet e tyre publike për rimëkëmbjen nga katastrofat natyrore.

Në Evropën Perëndimore dhe Qendrore, vende si Sllovenia, Belgjika dhe Gjermania përjetojnë humbje më të mëdha për kilometër katror, ndërsa vendet në Evropën Lindore dhe Veriut, përfshirë Finlandën dhe Estoninë, vuajnë më pak nga dëmet financiare.

Sllovenia ka regjistruar humbjet më të mëdha për frymë, duke arritur në 8,733 euro për banor gjatë periudhës 1980–2023, ndjekur nga Luksemburgu, Zvicra, Italia dhe Spanja.

Në anën tjetër, vendet me humbjet më të ulëta për kokë banori janë Kosova me vetëm 10 euro, Mali i Zi me 41 euro dhe Islanda me 87 euro.

Raporti i EEA-së thekson se humbjet për frymë ndryshojnë më pak se humbjet për kilometër katror dhe shumë vende kanë vlera të ngjashme në këtë aspekt.

Sa i përket sigurimit ndaj rreziqeve klimatike, shumica e vendeve evropiane kanë zhvilluar sisteme private të sigurimeve për mbrojtje kundër rreziqeve natyrore të lidhura me klimën.

Këto sigurime mbulojnë individët, familjet, kompanitë, institucionet dhe qeveritë, duke u siguruar pagesa të shpejta pas ngjarjeve katastrofike dhe duke ndihmuar në rimëkëmbjen e shpejtë të të prekurve.

Mesatarja e humbjeve të sigurimit në 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian është rritur nga 2.5 miliardë euro në vitin 2009 në 4 miliardë euro në vitin 2023, duke reflektuar rritjen e ndërgjegjësimit dhe nevojën për mbrojtje më të madhe ndaj fatkeqësive natyrore.

Franca dhe Spanja kanë ndërtuar sisteme kombëtare sigurimi që operojnë nëpërmjet partneriteteve publike-private, por megjithatë, të paktën 16 vende të BE-së vazhdojnë të kenë një hendek mbrojtjeje të sigurimit mbi 90 për qind.

Vetëm Danimarka ka arritur të sigurojë mbulim për më shumë se 50 për qind të humbjeve të saj ekonomike nga fatkeqësitë natyrore, duke treguar një nivel më të lartë të përgatitjes dhe mbrojtjes ndaj ndryshimeve klimatike.

Kjo tregon se ende ka shumë për të bërë në nivel evropian për të përmirësuar mbrojtjen financiare dhe rezistencën ndaj sfidave që sjell klima në dekadat e ardhshme. /Telegrafi/

The post Ndryshimet klimatike po godasin ekonominë e Evropës – pse jo edhe Kosovën? appeared first on Telegrafi.

Plani i Rusisë në luftën e saj të vazhdueshme gjithëpërfshirëse kundër Ukrainës është të marrë Odesan dhe të vazhdojë drejt Moldavisë dhe Rumanisë.

Kështu u ka thënë presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky, udhëheqësve të Evropës Juglindore në një samit në qytetin portual të Detit të Zi të mërkurën, përcjell Telegrafi.

“Planet e luftës së Rusisë synojnë këtë rajon, Odesan. Pastaj ata synojnë kufijtë me Moldavinë dhe Rumaninë. Sigurisht, ne kemi nevojë për mbrojtje tani. Por mbi të gjitha, ne kemi nevojë për garanci afatgjata që këto të mos ndodhin më kurrë”, theksoi ai.

Lexo po ashtu Ukraina publikon një video të re rreth ‘operacionit me dronë’ që rezultoi në shkatërrimin e 41 aeroplanënve ushtarakë në katër aeroporte ruse

Samiti, ku morën pjesë Ukraina, Rumania, Republika e Moldavisë, Serbia, Shqipëria, Greqia, Mali i Zi, Kroacia dhe Sllovenia, bashkoi vende, disa prej të cilave tashmë janë shënjestruar nga lufta hibride e Moskës.

Presidentja e Moldavisë, Maia Sandu ka paralajmëruar për rreziqet e luftës hibride që synon të ndikojë në zgjedhjet parlamentare të vendit të planifikuara për këtë vjeshtë.

“Ne mësojmë çdo ditë nga përpjekjet dhe mënyrat e reja përmes të cilave Rusia përpiqet të ndërhyjë në proceset tona të brendshme politike, proceset demokratike”, tha Sandu.

“Do të jetë e vështirë, por ne duam që moldavët të vendosin për Moldavinë në zgjedhjet parlamentare, dhe jo Kremlini”.

Përmes veprimeve të tij, Kremlini po kërcënon paqen në të gjithë kontinentin, ndërsa saboton përpjekjet për të arritur një paqe të qëndrueshme në Ukrainë, theksuan pjesëmarrësit.

Lexo po ashtu "Na detyruan të brohorisnim Lavdi Rusisë", rrëfimi tronditës i një të burgosuri ukrainas - zbulon torturat në burgjet ruse

“Rusia vazhdimisht refuzon çdo iniciativë konstruktive dhe përpiqet të minojë rrugën drejt paqes”, theksoi në samit presidenti rumun Nicuşor Dan, i cili ishte në vizitën e tij të parë zyrtare në Ukrainë pas fitores në zgjedhjet dramatike në maj.

“Rusia propozon kërkesa të paarsyeshme, duke e ditur se ato nuk mund të pranohen. E vetmja gjuhë që Rusia kupton është gjuha e forcës dhe ne duhet të bëjmë çmos për të ndihmuar Ukrainën të negociojë nga një pozicion force”. /Telegrafi/

The post Rusia synon të pushtojë Odesan dhe të kërcënojë Moldavinë dhe Rumaninë, paralajmëron Zelensky appeared first on Telegrafi.

Në vitin 2024, fëmijët përballeshin me një rrezik më të lartë të varfërisë ose përjashtimi social sesa të rriturit.

Megjithatë, pati një rënie të vogël prej 0.6 për qind në numrin e fëmijëve që përballeshin me këtë rrezik në Bashkimin Evropian nga viti 2023 në 2024.

Në vitin 2024, 19.5 milionë fëmijë në BE ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social, sipas të dhënave më të fundit të Eurostat-it.

Ndërmjet viteve 2023 dhe 2024, përqindja e fëmijëve në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social në BE u ul pak nga 24.8 në 24.2 për qind, shkruan euronews.

Në nivel shtetëror, Bullgaria raportoi përqindjen më të lartë në vitin 2024, me 35.1 për qind, e ndjekur nga Spanja me 34.6 për qind dhe Rumania me 33.8 për qind.

E kundërta e këtyre vendeve, Sllovenia (11.8 për qind), Qipro (14.8 për qind) dhe Republika Çeke (15.4 për qind) regjistruan shifrat më të ulëta. Italia ishte i vetmi vend i BE-së që nuk përjetoi asnjë ndryshim, duke mbetur në 27.1 për qind.

“Institucionet e shtetit të mirëqenies luajnë një rol të madh në mbrojtjen e fëmijëve nga varfëria”, tha Alba Lanau Sanchez, studiuese nga Universiteti Pompeu Fabra.

“Vendet me sisteme të fuqishme të mbrojtjes sociale priren të kenë norma më të ulëta të varfërisë tek fëmijët”, shtoi ai.

Lexo po ashtu Shqiptarët, më optimistët në Ballkan, eurobarometri: Serbët janë më të dëshpëruarit, urrejnë NATO-n dhe BE-në

Rreziku i varfërisë ose përjashtimit social ishte gjithashtu më i lartë për fëmijët sesa për të rriturit në vitin 2024.

Fëmijët në BE ishin në një rrezik më të lartë të varfërisë ose përjashtimit social (24.2 për qind) krahasuar me të rriturit (20.3 për qind), duke rezultuar në një diferencë prej 3.9 për qind.

Në mbarë vendet e BE-së, 20 prej tyre përjetuan një rrezik më të lartë tek fëmijët, me diferencat më të mëdha të regjistruara në Spanjë (10.5 për qind), Maltë dhe Rumani (të dyja me 7.3 për qind) dhe Francë (7.2 për qind).

Faktori i arsimit

Fëmijët, prindërit e të cilëve kishin arsim më të lartë, kishin më pak gjasa të ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social.

Në vitin 2024, 61.2 për qind e fëmijëve në BE që jetonin me prindër me arsim jo më të lartë se niveli i mesëm i ulët (arsim i detyrueshëm) ishin në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social.

Për fëmijët me prindër që kishin përfunduar arsimin e lartë (universitar), kjo përqindje ishte vetëm 11.0 për qind.

Kjo krijon një hendek prej 50.2 për qind në rrezikun e varfërisë bazuar në nivelin arsimor të prindërve.

Në nivel kombëtar, ky hendek ishte mbi 50 për qind në 16 vende të BE-së.

Hendeku më i vogël u vërejt në Danimarkë, Portugali dhe Estoni, ndërsa diferencat më të mëdha u regjistruan në Rumani, Çeki dhe Bullgari.

Pse është Spanja ndër vendet me normat më të larta?

Megjithëse Spanja ka një GDP më të lartë se Bullgaria apo Rumania, sistemi i saj i taksave dhe përfitimeve përmendet shpesh nga studiuesit si një nga arsyet kryesore për normat e larta të varfërisë së fëmijëve.

Në vitin 2021, Spanja shpenzoi vetëm 1.3 për qind të GDP-së së saj për politikat familjare, krahasuar me mesataren e OECD-së prej 2.3 për qind.

“Mbështetja financiare direkte për familjet ishte veçanërisht e kufizuar”, tha Lanau Sanchez.

“Skemat e përfitimeve në para të lidhura me fëmijët në Spanjë tradicionalisht kanë ofruar përfitime për dhjetëshat më të larta të të ardhurave përmes lehtësimeve tatimore, të cilat familjet me të ardhura të ulëta nuk mund t’i përfitojnë, ndërsa pak ose aspak mbështetje ka shkuar për familjet me të ardhura të ulëta”, pohoi ai.

Spanja gjithashtu ka prezantuar Ndihmën Minimale për Jetesë (IMV) në vitin 2021 dhe Shtesën për Mbështetjen e Fëmijës në vitin 2022, duke arritur në 502,310 familje, sipas të dhënave të Sigurimeve Shoqërore të Spanjës.

Megjithatë, mbetet e paqartë se sa shumë këto programe kanë përmirësuar kushtet e jetesës për familjet me fëmijë.

“Kritikat aktuale theksojnë mangësitë e IMV-së, përfshirë barrierat administrative (që rezultojnë në norma të larta të mos-përfitimit), kufizime ligjore për qasjen që prekin grupe të caktuara si të rinjtë, personat në situatë rruge, migrantët pa dokumente dhe ata që kanë mbërritur rishtazi, si dhe mbulim të kufizuar për familjet me të ardhura të ulëta, por jo në varfëri ekstreme”, tha Sanchez.

“Megjithatë, na mungon kërkimi akademik i thelluar për mënyrën se si IMV-ja e ka transformuar më gjerësisht sistemin e mbrojtjes sociale, duke zëvendësuar përfundimisht forma të tjera të mbështetjes, siç janë skemat rajonale të të ardhurave minimale”, përfundoi ajo. /Telegrafi/

The post Ku janë fëmijët më të cenueshëm ndaj varfërisë në BE? appeared first on Telegrafi.

Shërbimi ushtarak rus i inteligjencës (GRU) ka shënjestruar mijëra kamera të mbikëqyrjes nëpër Rumani dhe shtete të tjera anëtare të NATO-s që kufizohen me Ukrainën, në përpjekje për ta vëzhguar rrjedhën e ndihmave ushtarake dhe humanitare drejt Kievit, sipas një hetimi rishtazi, ku morën pjesë Shtetet e Bashkuara dhe disa shtete evropiane.

Fushata e gjerë e spiunazhit kibernetik, e cila iu atribuara njësisë famëkeqe të GRU-së 26165, filloi pas nisjes së pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në shkurt të vitit 2022.

E njohur gjithashtu si APT28 apo Fancy Bear, njësia 26165 është një grup kibernetik i njohur për fushata të profilit të lartë spiunazhi ndaj qeverive perëndimore dhe sektorëve të mbrojtjes dhe logjistikës.

Hetuesit thanë se nga rreth 10 mijë adresa IP të komprometuara, afro 1 mijë i përkisnin kamerave të sigurisë në Rumani – duke e bërë atë vendin e dytë më të prekur pas vetë Ukrainës. Vendet e tjera të shënjestruara përfshijnë Poloninë, Hungarinë dhe Sllovakinë.

Hakerët rusë përdorën teknika të sofistikuara “spearphishing” – duke dërguar email-e të personalizuara për të mashtruar përdoruesit të japin kredencialet e tyre të hyrjes në faqe false, sipas hetuesve.

Në disa raste, ata shpërndanë edhe “malware” (softuer i dëmshëm) të fshehur në materiale pornografike. Pasi siguronin qasjen, sulmuesit mblidhnin të dhëna të ndjeshme nga kamerat, përfshirë vendndodhjen, modelin, versionin e softuerit dhe të dhënat e përdoruesve.

Kjo qasje i mundësonte operativëve rusë të monitoronin në kohë reale vende strategjike si pikat kufitare, bazat ushtarake, stacionet hekurudhore dhe portet – veçanërisht ato të përfshira në transportin e ndihmës për Ukrainën.

Sipas hetimit, qëllimi ishte mbledhja e informacionit për rrugët dhe kohën e dërgesave të ndihmës perëndimore që kalonin kufirin drejt Ukrainës, teksa ajo po përpiqej të zmbrapste forcat pushtuese ruse.

Rumania, me një kufi 650 kilometra me Ukrainën, është një vend kyç tranziti për refugjatët dhe ndihmat. Pika si Sireti, Sighetu Marmatiei dhe Galati, si dhe portet në Danub, kanë përjetuar fluks të madh që nga fillimi i luftës, më shumë se tre vite më parë.

Ndërsa rrugët e sakta të ndihmës ushtarake mbeten të klasifikuara, ekspozimi i infrastrukturës së vëzhgimit përbën rrezik serioz për sigurinë.

Një cenueshmëri e dukshme lidhet me përdorimin e gjerë të kamerave kineze të sigurisë (veçanërisht Hikvision dhe Dahua) në Rumani, përfshirë agjencitë shtetërore, ushtrinë, policinë kufitare dhe madje edhe Parlamentin. Këto marka janë ndaluar ose kufizuar në SHBA dhe vende të tjera perëndimore për shkak të shqetësimeve të sigurisë, por mbeten të përhapura në Rumani.

Shërbimet e inteligjencës rumune nuk morën pjesë në hetimin shumëkombësh të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara, Britania, Gjermania, Franca, Polonia, Estonia dhe Republika Çeke.

Në përgjigje të pyetjeve nga Shërbimi rumun i Radios Evropa e Lirë, Ministria e Mbrojtjes së Rumanisë tha se “nuk ka autoritet rregullator apo mbikëqyrës për instalimin dhe funksionimin e sistemeve të mbikëqyrjes nga individë apo subjekte juridike në Rumani”.

Megjithatë, ministria shtoi se autoritetet përkatëse po marrin “masat e nevojshme për të parandaluar mbledhjen e paautorizuar të informacionit që nuk është i destinuar për publik, në lidhje me njësitë ushtarake dhe aktivitetet e tyre.”

Radio Evropa e Lirë ka kontaktuar gjithashtu Shërbimin e Inteligjencës së Rumanisë dhe Drejtorinë për Siguri Kibernetike për komente.

LEXONI GJITHASHTU:

• Telefonata Trump-Putin: Në fokus fundi i gjakderdhjes në Ukrainë
• Macron thirrje Trumpit nga Tirana: Duhet presion ndaj Putinit, po tregohet cinik

The post Hakerët rusë shënjestrojnë kamerat e sigurisë në Rumani, zbulohet qëllimi appeared first on Euronews Albania.

Imagjinoni të keni një president të quajtur Nicky. Për këtë votuan rumunët: një matematikan me zë të ulët, paksa të çuditshëm, të cilit të gjithë i referohen me emrin e tij të parë, Nicusor – ose Nicky, shkruan BBC.

Të hënën, disa orë pasi shpalli fitoren në zgjedhje, presidenti i ri e mori vajzën e tij nga shkolla si zakonisht. Ai u premtoi fëmijëve të tij se asgjë nuk do të ndryshojë. Por për Rumaninë gjërat dukeshin shumë ndryshe këtë mëngjes, transmeton Telegrafi.

Një votë për ndryshim

Nicusor Dan ka qenë kryetar bashkie i Bukureshtit që nga viti 2020, por deri më tani ai ishte pak i njohur përtej kryeqytetit. Kjo është arsyeja pse zgjedhja e tij shihet gjerësisht si një akt proteste kundër gardës së vjetër politike, që ka qeverisur Rumaninë për më shumë se tre dekada. Por ishte gjithashtu opsioni më pak ekstrem për ndryshim.

Kundërshtari i Danit në votimin e raundit të dytë ishte George Simion, një nacionalist i djathtë ekstrem dhe euroskeptik i cili rregullisht fyen publikisht.

Ai është gjithashtu i ndaluar nga dy vende fqinje sepse pretendon se një pjesë e Ukrainës dhe e gjithë Moldavia i përkasin Rumanisë. Simion fitoi raundin e parë me 41% të votave, por Dan e arriti në të dytin dhe më pas mori kontrollin.

Lexo po ashtu Kandidati pro-perëndimor, Nicușor Dan, fiton zgjedhjet presidenciale në Rumani

“Këtë herë, frika arriti të mposhtë tërbimin”, kështu e shpjegon analisti politik Radu Magdin ndryshimin dhe tregon një rritje të ndjeshme të pjesëmarrjes.

“Është e qartë se shumë njerëz janë të zemëruar në Rumani dhe duan të shohin ndryshime rrënjësore. Por në të njëjtën kohë, pamë një mobilizim masiv të klasës së mesme urbane që kishte frikë se vendi mund të kthehej prapa. Ishte një frikë nga ajo që mund të ndodhte nëse Simioni dhe miqtë e tij do të vinin në pushtet”, shtoi ai.

Retorika ‘Rumania e para’ nuk ia doli mbanë

Kur ai u shfaq për të votuar të dielën, një turmë shumëngjyrëshe ishte aty në qendrën e votimit për ta përshëndetur. Disa ishin me veshje kombëtare të qëndisura dhe të tjerë kishin sjellë flamuj rumunë.

Ata kishin tendencë të flisnin për Zotin dhe “vlerat tradicionale” që ata mendojnë se Simioni përfaqëson. Dy burra i thanë BBC-së se përparësia e tyre ishte të parandalonin që BE-ja t’i “impononte” martesën e të njëjtit gjini Rumanisë.

Votues të tjerë tërhiqen nga retorika e Simionit “Rumania e para” dhe premtimet për një jetë më të mirë.

“Asgjë nuk është bërë për ne, njerëzit që punojnë, dhe jam e ngopur”, tha Liliana këtë javë nga pas një tezge tregu në Bukuresht të mbushur me mollë.

Ajo dhe burri i saj votuan për Simionin duke menduar se ai nuk do të ishte “kaq i korruptuar”. Pra, kur rezultatet dolën, ajo u zhgënjye.

Lexo po ashtu Nicusor Dan kryeson në balotazhin vendimtar të zgjedhjeve presidenciale të Rumanisë

“Nuk mendoj se Dani është i aftë të drejtojë një vend. Por çfarë mund të bëjmë nëse njerëzit nuk duan ndryshim dhe përparim”, Liliana ngriti supet.

“Mendoj se fëmijët u kthyen në fshatra dhe i bindën prindërit e tyre kundër Simionit. Ata i frikësuan që të votonin për Danin”, shtoi ajo.

Gabime të kushtueshme

Vetë George Simion tha se ishte patriot dhe “njeri i popullit”. Por, ndërsa fushata përparonte, ai bëri gabime.

Jashtë tregut, duke ushqyer pëllumba me fëmijët e saj, Diana tha se kishte planifikuar të votonte për Simion derisa pa një video nga Parisi pak para zgjedhjeve.

Duke u përpjekur të fliste frëngjisht, Simion e kishte përshkruar presidentin Macron si me “tendenca diktatoriale” dhe tha se vendi drejtohej nga “ajatollahët”.

“Nuk ishte në rregull të bëja këtë, të shkoja atje dhe t’i flisja kaq vrazhdë popullit francez. Më bëri të ndryshoja votën time “, mendon Diana.

Analisti Radu Magdin vëren gabime të tjera, duke përfshirë postime agresive në blog dhe momentin kur Simion ofendoi rivalin e tij, Dan, duke e quajtur “autik, djalë i varfër”.

“Përveç kësaj, ai dukej se iku nga debati publik dhe në vend të kësaj shkoi të shtrëngonte duart në të djathtën radikale pan-evropiane”, përmend Magdin, duke iu referuar takimeve në Poloni, Francë dhe Itali pak para votimit.

“Do të thoja se kishte shumë njerëz që nuk e vlerësuan vërtet këtë”, shtoi ai.

Sfida ndaj Rusisë

Për shumë rumunë, zgjedhja e Danit ishte gjithashtu një goditje kundër ndërhyrjes së Moskës.

Në festimet në rrugë mbrëmë, përveç bërtitjes së emrit të presidentit të ri dhe brohoritjeve, njerëzit brohoritën edhe sfidën e tyre: “Rusi, mos harro! Rumania nuk është e jotja”.

Ata po i referoheshin provave se Rusia ndërhyri në zgjedhjet e tyre në nëntor, për të rritur shanset e teoricienit të konspiracionit të ekstremit të djathtë, Calin Georgescu. Kur ai erdhi nga askund për të fituar raundin e parë, votimi u anulua.

Kjo fundjavë ishte një rizgjedhje, me Georgescun të përjashtuar dhe Simion në vendin e tij. Të dy shpesh shiheshin krah për krah, madje edhe në ditën e votimit.

Por simpatia e hapur e Georgescut për Rusinë – ai dikur tha se e admironte Vladimir Putinin – ishte një gjë që i bezdiste shumë votues.

Zgjedhja evropiane

Nicusor Dan nuk fitoi vetëm sepse nuk ishte Simion. Votuesve të tij u pëlqeu ajo për të cilën ai qëndronte, duke përfshirë një të ardhme të vendosur brenda Evropës.

Kur mijëra njerëz rrethuan selinë e tij të fushatës mbrëmë për të pritur që ai të shpallte fitoren, shumë prej tyre sollën flamuj të BE-së. Kishte lehtësim, si dhe entuziazëm.

Para zgjedhjeve, votuesit e rinj kishin thënë se planifikonin veprime radikale nëse Simion fitonte.

“Shumë miq thonë se do të largohen nga Rumania sepse vlerat tona nuk përputhen fare me të”, tha Sergiana, e diplomuar në politikë, në qendër të Bukureshtit.

“Ndjej se brenda një ose dy vitesh ai do të shkatërrojë plotësisht shanset tona për të qëndruar në BE”, shtoi ajo.

Në të kundërt, Dan i vendosi marrëdhëniet me Evropën në zemër të fushatës së tij.

“Është më mirë për mënyrën evropiane, për të rinjtë dhe për Rumaninë – sepse marrim më shumë fonde të BE-së, më shumë zhvillim”, miratoi një tjetër votues i ri, Petrosanu.

“Gjithashtu, Nicusor është djali më i zgjuar që nga revolucioni. Ai di si t’i bëjë gjërat”, shtoi ai.

Shansi i fundit

Në fund, fitorja e Dan ishte e theksuar. Por miliona votues rumunë zgjodhën një mënyrë tjetër, vlera të ndryshme. Ndërsa shpresat për kandidatin e ‘ndryshimit’ janë të mëdha, sfidat janë të mëdha dhe durimi mund të jetë i kufizuar.

“Sipas mendimit tim, ky është shansi i fundit për klasën politike kryesore për të fituar zgjedhjet me platformën ‘Shpëtoni Evropën, Shpëtoni Demokracinë'”, paralajmëron Radu Magdin.

George Simion është vetëm 38 vjeç dhe nuk po shkon askund; partia e tij nacionaliste AUR është e fortë në parlament.

“Herën tjetër, është ‘mirupafshim’ nëse këta njerëz nuk e bëjnë punën e tyre. Herën tjetër mund të jetë dikush si Simion”, thotë analisti. /Telegrafi/

The post Cilat janë sfidat e mëdha që e presin presidentin e ri të Rumanisë appeared first on Telegrafi.

Sondazhet rumune të daljes në votime parashikojnë kandidatin e pavarur Nicusor Dan në krye me rreth 54% të votave dhe kandidatin e djathtë ekstreme George Simion me rreth 45%, në zgjedhjet presidenciale rumune të papritura që kanë tronditur dhe polarizuar vendin.

Megjithatë, gjithçka është ende në lojë për shkak të natyrës projeksionale të sondazheve të daljes në votime dhe votave të paprecedentë të diasporës, të cilat nuk janë përfshirë në këto parashikime dhe për këtë arsye mund të vendosin garën në të cilën votuan mbi 11 milionë rumunë (pjesëmarrje 64%).

Avangarde parashikon që Dan të fitojë 54,9% të votave dhe Simion 45,0%, ndërsa Curs parashikon që Dan të fitojë 54,10% dhe Simion 45,9%. Marzhi i gabimit është 2%, transmeton Telegrafi.

Sipas parashikimeve kombëtare të sondazheve të daljes nga anketuesit Avangarde dhe Curs, të botuara nga Euronews Romania, vendi i krahut lindor të NATO-s zgjodhi kandidatin pro-BE dhe pro-NATO në një pjesëmarrje masive të shënuar nga frika dhe pakënaqësia, duke përmbysur epërsinë e Simion në raundin e parë.

Por trendi i votimit të orëve të fundit mund të ndikojë ende në këto parashikime, duke përgatitur skenën për një natë dramatike zgjedhjesh në atë që shumica e rumunëve e shohin si votimin më të rëndësishëm në historinë e tyre post-komuniste.

Gjithashtu, relativiteti i parashikimeve të sondazheve të daljes në zgjedhjet e mëparshme, një tjetër shenjë e betejës së ashpër të zgjedhjeve presidenciale në Rumaninë e polarizuar ashpër, do të thotë se numërimi zyrtar dhe rezultatet e votave të diasporës tani do ta përfshijnë Rumaninë për orët e ardhshme derisa të shpallet rezultati përfundimtar zyrtar.

Sociologët e anketuesve të Avangarde vunë re një prani më të madhe votuesish në qytetet e mëdha, të cilat tentojnë të favorizojnë Danin, dhe një pjesëmarrje më të ulët në fshatra dhe qytete më të vogla, ku elektorati i partive të mëdha nuk ka një kandidat.

Lexo po ashtu Policia largon kandidatin presidencial nga qendra e votimit - pamje nga incidenti në Bukuresht të Rumanisë

Ndërkohë, të dy kandidatët kanë shpallur fitoren të dielën në mbrëmje ndërsa presin numërimin zyrtar.

“Nga nesër, të gjithë së bashku, le të fillojmë rindërtimin e Rumanisë. Rumania do të kalojë nëpër një moment të vështirë, le të kujtojmë forcën e kombit tonë”, tha Dan.

Ndërkohë, Simion e shpalli veten “presidenti i ri i Rumanisë” në tubimin e partisë së tij në parlamentin rumun në Bukuresht.

“Ne jemi fituesit e qartë të këtyre zgjedhjeve. Ne pretendojmë fitoren në emër të popullit rumun. Është fitorja e popullit të poshtëruar rumun”, tha ai.

“Nuk ka rëndësi se në cilën anë ka qenë secili prej nesh në këto zgjedhje, kjo është demokraci, tani duhet të shtrëngojmë duart”, shtoi ai.

Në orët e fundit të votimit, ministritë e jashtme, të brendshme dhe të mbrojtjes rumune denoncuan atë që e quajtën “ndërhyrje ruse”, duke i paralajmëruar votuesit për një fushatë lajmesh të rreme të nisur në Telegram, TikTok dhe platforma të tjera të mediave sociale.

Zëdhënësi i ministrisë së jashtme rumune, Andrei Tarnea, tha të dielën X se “edhe një herë shohim shenjat dalluese të ndërhyrjes ruse për të ndikuar në procesin zgjedhor, kjo pritej”.

Në një veprim të koordinuar, të tre ministritë zbuluan se një video e rreme e publikuar të dielën “pretendon në mënyrë të rreme se trupat franceze në Rumani veshin fshehurazi uniforma të xhandarmërisë rumune për të ndërhyrë brenda vendit”, është lidhur drejtpërdrejt me Rusinë.

Themeluesi i Telegram, Pavel Durov, zbuloi se ai refuzoi një kërkesë nga “një vend perëndimor”, të cilin nuk e përmendi, për të “heshtur” zërat konservatorë në Rumani.

“Telegram nuk do të kufizojë liritë e përdoruesve rumunë, as nuk do të bllokojë kanalet e tyre politike”, tha Durov. /Telegrafi/

The post Nicusor Dan kryeson në balotazhin vendimtar të zgjedhjeve presidenciale të Rumanisë appeared first on Telegrafi.

Ditën e sotme janë duke u zhvilluar zgjedhje në tre shtete të mëdha europiane.

Ja një përmbledhje e asaj për të cilën voton secili vend:

Rumania: Është raundi i dytë i zgjedhjeve Presidenciale. Votuesit po zgjedhin midis nacionalistit George Simion dhe kryetarit liberal të Bashkisë së Bukureshtit, Nicusor Dan. Zgjedhjet vijnë pas raundit të parë, i cili u zhvillua më 4 maj 2025.

Polonia: Aty janë gjithashtu zgjedhje Presidenciale, por janë raundi i parë. Nëse asnjë kandidat nuk merr më shumë se 50% të votave, do të ketë një balotazh midis dy kandidatëve kryesorë më 1 qershor 2025.

Portugalia: Aty po zhvillohen zgjedhje të përgjithshme, për 230 vendet në Parlamentin me një dhomë. Zakonisht, udhëheqësi i partisë më të madhe pas zgjedhjeve bëhet kryeministër (pra pak a shumë e njëjta formulë si në Shqipëri).

The post E diela e vendimeve/ Ja cilat janë 3 shtetet europiane ku sot po mbahen zgjedhje appeared first on Sot News | Lajme.

Në raundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale në Rumani kërkojnë votën e rumunëve një ekstremist i krahut të djathtë, George Simion dhe liberali pro-evropian Nicusor Dan.

“Demokraci apo joliberalizëm”, “Evropë apo izolim”, “kampion i matematikës apo huligan futbolli” – tituj dhe klasifikime të tilla mund të lexohen ose dëgjohen pothuajse në të gjitha mediat e pavarura rumune këto ditë. Para raundit të dytë, vendimtar të zgjedhjeve presidenciale në Rumani të dielën(18 maj 2025), opinioni publik është më i tensionuar se kurrë më parë në dekadat e fundit. Pa përjashtim, të gjithë komentuesit dhe vëzhguesit e shohin vendin në udhëkryq dhe në një moment të rëndësishëm historik.

Asnjë zgjedhje presidenciale që nga rënia e diktaturës komuniste në vitet 1989/90 nuk është karakterizuar nga kundërshtime kaq radikale midis dy kandidatëve dhe ndarje kaq të thella shoqërore si aktualisht. Rrallë herë më parë rezultati i zgjedhjeve ka qenë kaq i paparashikueshëm. Të dy kandidatët theksojnë se ata nuk rrjedhin nga “sistemi” dhe nuk përfaqësohen nga partitë tradicionale postkomuniste të Rumanisë.

Në kaos me Simionin
Në njërën anë qëndron George Simion, 38 vjeçar, lider i partisë së ekstremit të djathtë, e afërt me Rusinë, “Aleanca për Bashkimin e Rumunëve” (AUR), një ish- huligan futbolli, tani i deklaruar “sovranist” dhe fan i presidentit të SHBA, Donald Trump e kryeministrit hungarez Viktor Orban. Simion ishte fituesi i qartë i raundit të parë të zgjedhjeve presidenciale më 4 maj, duke marrë pothuajse 41 për qind.

Rivali politik i tij: Nicusor Dan, 55 vjeçar, kryebashkiak pa parti i Bukureshtit, matematikan, ish-aktivist qytetar kundër korrupsionit dhe një njeri me pikëpamje qartësisht pro-evropiane, kryesisht liberale dhe pjesërisht konservatore. Ai u rendit pas Simion në raundin e parë, duke shënuar vetëm 21 për qind.

Këto janë zgjedhje me rëndësi të madhe si për Rumaninë edhe për Evropën. Rumania është vendi i gjashtë më i madh i BE-së dhe më i madhi në Evropën Juglindore. Ajo ka kufirin më të gjatë të BE-së me Ukrainën, bazën më të rëndësishme të NATO-s dhe mburojën më të rëndësishme të mbrojtjes raketore në rajon. Deri më tani, Rumania ka qenë një partner i besueshëm dhe i parashikueshëm në Bashkimin Evropian dhe NATO. Me një president pro-rus, të ekstremit të djathtë Simion, kjo mund të ndryshojë – dhe Rumania mund të hyjë në një kaos të ngjashëm si SHBA-të nën Trump.

Presidenti nuk ka kompetenca të mëdha ekzekutive në Rumani. Por ai është Komandant i Përgjithshëm i Ushtrisë dhe Kryetar i Këshillit të Lartë për Mbrojtjen Kombëtare (CSAT). Ai emëron kryeministrin, krerët e dy shërbimeve kryesore të inteligjencës dhe disa nga gjyqtarët kushtetues dhe përfaqëson Rumaninë në BE dhe NATO. Ai gjithashtu mund të marrë pjesë në mbledhjet e qeverisë. E gjithë kjo i jep atij ndikim të madh si në politikën e brendshme ashtu edhe në atë të jashtme.

Shumica e sondazheve gjatë dy javëve të fundit kanë treguar Simion pak më përpara, ndonjëherë dukshëm kryesues. Megjithatë, në një nga sondazhet më të fundit, dy kandidatët janë gati barazim. Por sondazhet zgjedhore në Rumani janë shpesh të pasakta. Asnjë institut i vetëm nuk e kishte parashikuar fitoren e Simion në raundin e parë.

Kthesa e Simion
Lideri i AUR-së shpesh kryesonte titujt e mediave vitet e fundit me paraqitje të ashpra, ndonjëherë të dhunshme fizikisht, ai premtonte rregullisht “të shkatërronte sistemin”. Jo drejtpërdrejt ai bënte fjalë për daljen nga BE dhe NATO, dhe se Republika e Moldavisë dhe rajonet jugperëndimore të Ukrainës do të bashkoheshin me Rumaninë. Simion binte në sy me simpatitë e tij pro-ruse dhe agjitacionin nacionalist kundër pakicës hungareze në Rumani.

Simion është larguar papritur nga këto pozicione kohët e fundit. Ai shfaqet i qetë për të, duke u përmbajtur nga shprehjet vulgare dhe britmat. Në vend që të flasë për daljen nga BE dhe NATO, ai flet për respekt dhe dinjitet për Rumaninë dhe se me të si president vendi do të jetë një partner “në nivel të barabartë dhe jo më i përulur”. Por ajo që mbetet është agjitacioni anti-ukrainas, për shembull, kur përhap gënjeshtra për trajtimin e supozuar preferencial të azilkërkuesve ukrainas ndaj qytetarëve rumunë. Po ashtu nuk ka ndryshuar që Simion ka pak njohuri për administratën publike, ekonominë, Bashkimin Evropian dhe politikën e jashtme dhe të mbrojtjes.

“Antisistemi” përfaqëson sistemin
Me Danin, Rumania dhe BE-ja do të kishin një president që i mbetet besnik një kursi pro-evropian, sundimit të ligjit, transparencës, me të ka parashikueshmëri. Dan ofron mbështetje të pakushtëzuar për Ukrainën. Si kryebashkiak i Bukureshtit, Dan ka dëshmuar se mund të shtyjë reforma, edhe nëse nuk ka mundur të përmbushë disa nga premtimet e tij deri tani. Problemi i tij është se ai nganjëherë ngatërrohet në kompleksitetin e mendimit. Në debatet televizive me kundërshtarin e tij në javët e fundit, ai shpesh reagoi mendjemprehtë. Por po ashtu e shmangte përballjen aty ku nuk duhej dhe shpesh sillej defensiv.

Nicusor Dan ka njoftuar se nëse fiton zgjedhjet, do të emërojë presidentin e përkohshëm Ilie Bolojan si kryeministër. Bolojan është një politikan që konsiderohet kryesisht me integritet dhe gëzonte reputacion të mirë si kryebashkiak i qytetit perëndimor rumun të Oradea (Oradea). Megjithatë, si një politikan udhëheqës për një kohë të gjatë i Partisë Nacional Liberale (PNL), ai përfaqëson “sistemin” – kjo i ndikon negativisht shanset elektorale të Danit, sepse ka pakënaqësi të madhe brenda shume pjesëve të shoqërisë rumune ndaj establishmentit, kjo duket se është forca lëvizëse në këto zgjedhje.

Ndërkohë i vetëshpalluri “prishës i sistemit” George Simion përfaqëson vazhdimësinë me sistemin e vjetër nacional-stalinist Çaushesku, pjesë të të cilit kanë mbijetuar deri në ditët e sotme – ndër të tjera në partinë AUR. Simion do të emëronte gjithashtu ezoterikun pro-rus Calin Georgescu si kryeministër. Ekstremistit të krahut të djathtë i ishte ndaluar të kandidonte sërish për president. Dhe në gjithë karrierën e tij politike Georgescu ka mbrojtur ish-diplomatët e Çausheskut dhe punonjës të shërbimit sekret famëkeq, Securitate.

Në një ese, aktivisti i të drejtave civile dhe ish-kundërshtar i regjimit të Çausheskut, Gabriel Andreescu, përfundon: “Një fitore për George Simion do të ishte faza e fundit në ringjalljen e rrjeteve ish-komuniste të pushtetit.”/DW

The post Analiza/ Sot Rumania zgjedh mes dy botëve, me pasoja për Europën appeared first on Lapsi.al.

Nga: Alec Russell /  The Financial Times
Përkthimi: Telegrafi.com

Politika është gjithmonë e lehtë për t’u interpretuar – pasi ka ndodhur ngjarja. Pas revolucionit antikomunist të Rumanisë në vitin 1989, mes një lulëzimi të madh gazetash, në rrugë u shfaq një fletushkë ultranacionaliste. E quajtur România Mare (Rumania e Madhe), ajo shumë shpejt frymëzoi një parti politike me të njëjtin emër provokues dhe me pikëpamje revanshiste.

Të dyja, fletushka dhe partia, pasqyronin një kthim në vitet ’30 [të shekullit XX]. Vit pas viti, ato qëndruan në periferi. Ndërkohë, Rumania po lëvizte para – edhe pse në mënyrë të çrregullt – drejt normalitetit. Në fillim të viteve 2000, ajo iu bashkua Bashkimit Evropian dhe NATO-s, një triumf pas periudhës së saj të vështirë nën komunizëm.

Megjithatë, dhe për fat të keq, fryma e România Mare-s, tani e lustruar me një lëmim të stilit trumpian, është forca dominuese e vendit. George Simion, një politikan i përshkuar nga etosi i së djathtës ekstreme, është kandidati kryesor në raundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale të së dielës. Cilido qoftë rezultati, shumë vende të BE-së që përpiqen të përballen me populizmin, duhet të mësojnë këtë nga Rumania: ajo është një rast studimi për mënyrën si të mos reagosh.

Nëse fiton Simioni, dikur një huligan futbolli, kjo do të përbëjë tronditjen më të madhe për Rumaninë që nga viti 1989. Investitorët janë të tmerruar – po ashtu edhe zyrtarët e NATO-s dhe të BE-së, të cilët kanë frikë se Rumania mund të bashkohet me Hungarinë si një anëtare rebele. Askush nuk duhet të jetë i habitur.

Sigurisht që ka pasur ndihmës të gatshëm dhe të njohur për këtë valë populiste që çoi në fitoren e Simionit me 41 për qind të votave në raundin e parë. Duket qartë se Moska orkestroi një fushatë kibernetike për të amplifikuar mesazhin e së djathtës. Nxitja e telasheve zgjedhore përmes botëve është një qasje e njohur për Kremlinin – dhe jashtëzakonisht e lirë.

Më pas vijnë rrjetet e vjetra komuniste që thuhet se kanë financuar Aleancën për Bashkimin e Rumunëve (AUR) të Simionit dhe aleatët e tij. Ish-sekuritatët [Securitate – shërbimi sekret i Rumanisë komuniste] e Bukureshtit u pasuruan pas vitit 1989, në stilin e grabitjeve të KGB-së [shërbimi sekret i BRSS-së]. Trashëgimtarët dhe bashkëpunëtorët e tyre po nuhatin mundësi të mëdha për përfitim në një shtet të drejtuar nga Simioni.

Por, sado të dëmshme të jenë këto ndikime, fajtorët e vërtetë për ngritjen e së djathtës janë partitë e mëparshme, të cilat janë alternuar në pushtet për 35 vjet në mënyrë të rehatshme dhe të korruptuar. Një brez i ri gazetarësh dhe prokurorësh ka nxjerrë në dritë skandal pas skandali, veçanërisht nën Social-Demokratët. Shikoni Kolektivin [filmi dokumentar rumun Colectiv i vitit 2019] e nominuar për Oscar, që shpërfaq korrupsionin në sistemin shëndetësor, dhe do të qani.

Siç dihet, qeveria në largim e koalicionit është ndoshta më e pastra që ka pasur ndonjëherë Rumania, por ajo erdhi shumë vonë për të zbutur pakënaqësinë popullore ndaj status quo-së. (Ajo ishte gjithashtu e pashpresë në komunikimin e mesazhit të saj.)

Shtresa drejtuese e Rumanisë dështoi të ndajë përfitimet e globalizimit, ndërkohë që mbeti tepër e vetëkënaqur përballë kërcënimit nga e djathta. Simioni ndërtoi profilin e tij si kundërshtar i vaksinimit gjatë pandemisë, duke shfrytëzuar një mosbesim ndaj shtetit kujdestar që vjen nga epoka komuniste. Qëkur partia e tij AUR hyri në politikën qendrore në vitin 2020, nacionalizmi i saj shpeshherë është nënvlerësuar – nëse jo përkëdhelur – nga qendra politike.

Çfarë marrëzie ka dëshmuar kjo. Kur establishmenti më në fund kuptoi përmasat e kërcënimit, reagoi në mënyrë të vrazhdë, duke anuluar raundin e parë të zgjedhjeve të vitit të kaluar – kur një tjetër ultranacionalist, Călin Georgescu, fitoi – duke përmendur ndërhyrje ruse. Ai më vonë u ndalua të merrte pjesë në përsëritjen e votimit nga Gjykata Kushtetuese, mbi bazën e provave të paqarta.

Në shkurt, nënpresidenti amerikan JD Vance tmerroi centristët evropianë kur e qortoi BE-në për kufizimin e lirisë së fjalës – pa përmendur tiraninë e Rusisë. Por, ai kishte të drejt kur sugjeroi se reagimi ndaj Georgescut ishte i tepruar. Dhe, po – befasi, befasi – ndalimi duket se ka nxitur të djathtën.

Për aktivistët e MAGA-s [Make America Great Again] në ShBA dhe më gjerë, një fitore e Simionit do të ishte një tjetër gozhdë e mirëpritur në arkivolin e BE-së – edhe pse në tentimin për të tërhequr të moderuarit ai thotë se do të qëndrojë në NATO dhe BE. Kremlini duhet të jetë i ekzaltuar kur e sheh veten të vlerësuar si një kryemjeshtër i marionetave të Rumanisë, duke pasur parasysh faktin se vendi historikisht e ka urryer Rusinë. Sa për gazetarët e mbetur të România Mare, ndonëse gjithçka dukej e pamundur, momenti i tyre tashmë ka ardhur.

Liberalët dhe pakicat etnike të Rumanisë kanë mbështetur shpresat e tyre të zbehta te Nicuşor Dan, kryebashkiaku i Bukureshtit, një matematikan me një karrierë jo të bujshme. Edhe nëse ai fiton, vendin e pret një trazirë, në mos një çrregullim i plotë.

George Iacobescu, i cili u largua nga Rumania nën komunizëm dhe përfundoi duke drejtuar një nga bizneset më të mëdha të pasurive të paluajtshme në Evropë, Canary Wharf Group, është i zhgënjyer me mbështetësit e AUR-it, veçanërisht nga diaspora e madhe në BE që votoi për të herën e fundit. “Ata po e shkatërrojnë vendin për të hequr menaxhimin e tij të kalbur”, thotë ai. “Është si të djegësh një pyll të tërë në vend që heqësh pemët e tij të kalbura”. Vërtet, kjo është një histori paralajmëruese. /Telegrafi/

The post Si nuk duhet luftuar populizmi: Një mësim nga Rumania appeared first on Telegrafi.

Presidenti i përkohshëm i Rumanisë emëroi një kryeministër të ri të martën, një ditë pasi Marcel Ciolacu dha dorëheqjen pas dështimit të kandidatit të koalicionit të tij për të kaluar në balotazh në një përsëritje të zgjedhjeve presidenciale. Ilie Bolojan nënshkroi një dekret për të emëruar ministrin e brendshëm në detyrë, Catalin Predoiu të Partisë Kombëtare Liberale, për të drejtuar qeverinë derisa të formohet një e re.

Posti i përkohshëm mund të mbahet për një maksimum prej 45 ditësh, gjatë të cilave ata kanë kompetenca të kufizuara ekzekutive. Ndryshimi vjen pasi kandidati i koalicionit, Crin Antonescu, doli i treti në votimin presidencial të raundit të parë të së dielës, shumë pas nacionalistit të djathtë të ekstremit të djathtë George Simion dhe kryetarit reformist pro-perëndimor të bashkisë së Bukureshtit Nicusor Dan.

Rumania mbajti rivotimin disa muaj pasi një gjykatë e lartë anuloi garën e mëparshme pas akuzave për shkelje zgjedhore dhe ndërhyrje ruse, të cilat Moska i ka mohuar.

Votimi i së dielës ishte hera e dytë në historinë postkomuniste të Rumanisë, përfshirë ciklin zgjedhor të anuluar, që partia PSD nuk pati një kandidat në raundin e dytë të një gare presidenciale.

The post Rumania emëron kryeministrin e përkohshëm appeared first on Lapsi.al.

Kryeministri rumun Marcel Ciolacu ka dhënë dorëheqje pasi Crin Antonescu nuk arriti të arrinte në balotazhin e zgjedhjeve presidenciale, duke e përçarë më tej koalicionin qeverisës mes trazirave politike.

Marcel Ciolacu dha dorëheqje si kryeministër rumun të hënën, një ditë pasi kandidati i koalicionit të madh qeverisës Crin Antonescu nuk arriti të siguronte një vend në balotazhin e zgjedhjeve presidenciale.

Ciolacu ofroi dorëheqjen e tij dhjetorin e kaluar pasi nuk u kualifikua për raundin e dytë të zgjedhjeve të vështira dhe të anuluara, të cilat panë kandidatin ultranacionalist Calin Georgescu të vinte nga askund për të fituar raundin e parë, transmeton Telegrafi.

Të dielën, koalicioni i madh – i cili përfshinte PSD-në e qendrës së majtë të Ciolacu-t, partinë liberale PNL dhe partinë e pakicës hungareze UDMR/RMDSZ – nuk arriti të frymëzonte rumunët të mbështesnin Antonescu-n në raundin e parë të përsëritjes së zgjedhjeve presidenciale pas skandalit të paprecedentë të zgjedhjeve të anuluara në dhjetor, i cili shkaktoi trazira të konsiderueshme brenda bllokut.

Grupi aktual i ministrave të PSD-së ka vendosur të largohet nga qeveria së bashku me Ciolacun, pas akuzave se nuk bënë mjaftueshëm për të ndihmuar Antonescun të sigurojë pozicionin e lartë.

Deri të dielën në mbrëmje, liberalët e kishin fajësuar tashmë PSD-në se nuk bëri mjaftueshëm për të mobilizuar votuesit e tyre në të gjithë vendin, veçanërisht në zonat rurale, për të mbështetur Antonescun.

Sipas burimeve të Euronews Romania, PNL i kërkoi kryeministrit në detyrë të jepte dorëheqje në favor të presidentit të përkohshëm Ilie Bolojan, duke e përçarë më tej aleancën.

Ndërsa ministrat e PSD-së do të qëndrojnë në detyrë në periudhën e ndërmjetme prej 45 ditësh, Bolojan tani do të duhet të emërojë një kryeministër të ri, i cili do të duhet të marrë miratimin e parlamentit rumun.

Të dielën në mbrëmje, kandidati nacionalist George Simion fitoi raundin e parë të zgjedhjeve presidenciale të Rumanisë me rreth 40.5% të votave.

Në një triler politik të vonë natën, numërimi zyrtar e pa kandidatin e pavarur të jashtëm Nicușor Dan të dilte në vendin e dytë dhe në balotazh, duke e rrëzuar Antonescun nga gara – një rezultat që tronditi establishmentin tradicional politik në shtetin anëtar të BE-së dhe NATO-s.

Sondazhet parazgjedhore favorizonin Simion për të fituar raundin e parë. Megjithatë, rezultati i Dan, kryetarit të bashkisë së Bukureshtit, i dërgoi një mesazh të qartë koalicionit qeverisës, i cili u mblodh pas Antonescut si kandidati kryesor i partisë.

Të hënën, PSD vendosi të mos mbështeste asnjërin prej dy kandidatëve në balotazh. Ndërkohë, PNL njoftoi se votoi unanimisht për të mbështetur Danin në votim, i cili ishte planifikuar të mbahej pas dy javësh. /Telegrafi/

The post Kryeministri rumun jep dorëheqje mes pasojave të zgjedhjeve pas-presidenciale të koalicionit qeverisës appeared first on Telegrafi.

Kandidati i djathtë George Simion doli si fitues i qartë të dielën, teksa rumunët votuan në një proces presidencial që u ndoq me vëmendje në mbarë botën.

Ai do të përballet tani në një balotazh më 18 maj me kryetarin centrist të Bashkisë së Bukureshtit, Nicușor Dan, në një garë që do të vendosë nëse Rumania do të bëhet shteti i radhës i BE-së që kalon në mënyrë dramatike në të djathtën ekstreme.

Por kush është ky 38-vjeçar me stil provokues, udhëheqës i partisë “Aleanca për Bashkimin e Românëve” (AUR) — dhe si arriti kaq pranë presidencës?

Adhurues i Trumpit

Simion ka studiuar histori në universitet dhe është përfshirë herët në aktivizëm, duke marrë pjesë në protesta që promovonin bashkimin e Rumanisë me Moldavinë fqinje — një ideologji ultranacionaliste dhe irredentiste, shkruan Politio.

Ai themeloi partinë e tij AUR në vitin 2019, pas një përpjekjeje të dështuar për t’u zgjedhur në Parlamentin Europian si kandidat i pavarur. Simion, i cili shpesh mban një kapele të kuqe flakë me emrin e Donald Trumpit, e ka përshkruar stilin e partisë së tij si “Trumpist”. Pas zgjedhjeve parlamentare të vitit të kaluar, AUR është tashmë forca e dytë më e madhe në parlamentin rumun.

Shumë nga qëndrimet politike të AUR përputhen me ato të lëvizjes MAGA të Trumpit: konservatorizëm social, që e cilëson veten si pro-kristiane dhe pro-familje, si dhe kundërshtim të ndihmës ushtarake për Ukrainën.

Popullariteti i partisë u rrit ndjeshëm gjatë pandemisë së Covid-19, teksa AUR shfrytëzoi ndjenjat anti-shkencore, duke kundërshtuar masat e qeverisë për kufizimin e përhapjes së virusit dhe duke përhapur teori konspirative për vaksinat në rrjete sociale.

Në vitin 2024, Simion u ndalua për tre vite nga hyrja në Ukrainë, për shkak të asaj që Kievi e cilësoi si “aktivitet sistematik anti-ukrainas”. Ai mohon se është kundër Ukrainës apo pro-rus, duke argumentuar se është “thjesht pro-rumun”. Po ashtu, ai është ndaluar disa herë edhe nga Moldavia, pasi autoritetet e Kishinievit e kanë akuzuar për rrezik të sigurisë kombëtare.

Simion ka sulmuar hapur Brukselin, duke kërcënuar se do të thyejë ligjet e BE-së kur ato nuk i pëlqejnë, megjithëse ka theksuar se Rumania duhet të mbetet pjesë e Bashkimit Europian. Në një intervistë për POLITICO muajin e kaluar, ai ka mohuar etiketimin si ekstremist i djathtë.

Meloni 2.0

Simion e ka përmendur kryeministren e djathtë italiane Giorgia Meloni si një prej heroinave të tij politike dhe ka bërë thirrje për “Melonizimin e Europës”.

“Besomëni, do të vijë edhe ‘Simionizimi’,” i tha ai POLITICO-s në nëntor të vitit të kaluar, pak para se të anuloheshin zgjedhjet presidenciale të mëparshme në Rumani, ku ai përfundoi i katërti.

Që nga ajo kohë, pas shfuqizimit të rezultatit të atyre zgjedhjeve — ku fituesi befasues i ekstremit të djathtë Călin Georgescu u skualifikua dhe u caktua një votim i ri nga Gjykata Kushtetuese e vendit, pasi autoritetet rumune dyshuan për ndërhyrje ruse — profili i Simionit ka njohur rritje të ndjeshme.

Ai denoncoi me forcë anulimin e zgjedhjeve të vitit të kaluar, duke e portretizuar votimin e ri si një “betejë për demokracinë, vullnetin e popullit, shtetin ligjor dhe rendin kushtetues”, dhe premtoi se nëse zgjidhet, do t’i japë Călin Georgescut një post të lartë në shtet.

Në një debat televiziv të muajit të kaluar mes kandidatëve presidencialë, Simion u shfaq me një tufë me lule për Elena Lasconin, kandidatja e qendrës së majtë që doli e dyta në zgjedhjet e anuluara, përpara se të braktiste debatin në shenjë proteste për anulimin e procesit.

Ky veprim teatral mishëron politikën përçarëse të George Simionit, i cili e nisi karrierën e tij duke marshuar në rrugë dhe duke shpërndarë parulla ultranacionaliste nëpër rrugët e vendit.

Rezultati i zgjedhjeve të së dielës përfaqëson kulmin e ngjitjes së tij nga një aktivist i rrugës në lider i ekstremit të djathtë — dhe, nëse arrin në Pallatin Cotroceni, rezidenca presidenciale në Bukuresht, mund të bëhet njeriu më i fuqishëm në Rumani, shkruan Politico.

The post Njihuni me George Simionin – fituesin nacionalist në zgjedhjet e Rumanisë appeared first on Albeu.com.

Rumunët do të përpiqen përsëri të zgjedhin një president të ri sot, gjashtë muaj pasi përpjekja e parë përfundoi në skandal dhe konfuzion.

Një i huaj radikal me prirje mistike, Calin Georgescu, doli i pari më 24 nëntor, por ky rezultat u anulua për shkak të akuzave për mashtrim në fushatë dhe ndërhyrje ruse, transmeton Telegrafi.

Në shkurt, zëvendëspresidenti i SHBA-së, JD Vance kritikoi ashpër Rumaninë për atë vendim, duke shkaktuar tronditje në një establishment politik rumun i cili mbështetet shumë në marrëdhënien e tij të veçantë me SHBA-në.

Megjithatë, Georgescu u ndalua të merrte pjesë në rizgjedhjen e sotme.

Këto zgjedhje vënë përballë një nacionalist, George Simion, udhëheqës i Aleancës për Bashkimin e Rumunëve (AUR), kundër tre centristëve: kryetarit të bashkisë popullore të Bukureshtit, Nicusor Dan; Crin Antonescu, një liberal që përfaqëson koalicionin qeverisës Social-Demokrat dhe Liberal Kombëtar; dhe Elena Lasconi, një e pavarur.

Shtatë kandidatë të tjerë janë në fletën e votimit. Nëse asnjë kandidat nuk fiton mbi 50% të votave, një balotazh midis dy kandidatëve të parë do të mbahet më 18 maj.

“Këto zgjedhje nuk kanë të bëjnë me një kandidat apo një tjetër, por me çdo rumun që është gënjyer, injoruar, poshtëruar dhe që ende ka forcën të besojë dhe të mbrojë identitetin dhe të drejtat tona”, shkroi Simion në X të premten.

Sondazhet e opinionit – të njohura për jo-besueshmërinë e tyre në Rumani – sugjerojnë se ai do të dalë i pari sot, pastaj do të përballet me një garë të ashpër me Nicusor Dan ose Crin Antonescu në balotazh.

Rezultati pritet me nervozizëm në kryeqytetet evropiane, Uashington, Kiev dhe Moskë. Rumania është një rrugë e rëndësishme tranziti për sistemet e armëve dhe municionet në Ukrainë.

Vendi ka një mburojë mbrojtëse raketore amerikane në Deveselu, dhe tre baza ajrore të mëdha nga të cilat NATO kryen misione ajrore policore deri në kufirin e Ukrainës dhe Moldavisë dhe mbi Detin e Zi.

Ukraina eksporton 70% të grurit të saj përgjatë bregdetit të Detit të Zi, përmes ujërave territoriale rumune, drejt Stambollit.

Marina rumune çminon ato ujëra dhe forca ajrore rumune trajnon pilotë ukrainas për të fluturuar F-16. Administrata Trump po rivlerëson angazhimin e saj ndaj Rumanisë. Një marrëveshje për heqjen e vizave u anulua papritur në prag të zgjedhjeve.

“Harroni çdo ndihmë tjetër për Ukrainën nëse Simion bëhet president”, thotë George Scutaru, një ekspert sigurie në Qendrën e Strategjisë së Re në Bukuresht.

Si kreu i Këshillit të Sigurisë Kombëtare, presidenti mund të vërë veton ndaj çdo vendimi dhe ka një ndikim të fortë në politikën e sigurisë. Por Scutaru shpreh “optimizëm të kujdesshëm” se njëri nga qendrat do të fitojë balotazhin.

Pakënaqësia publike ndaj mbështetjes financiare rumune për refugjatët ukrainas ka qenë një pikë qendrore në fushatën e Simion, megjithëse ai mohon se është pro-rus. /Telegrafi/

The post Rumania përsërit zgjedhjet presidenciale pas ndërhyrjes ruse appeared first on Telegrafi.

BUKURESHT, 4 maj /ATSH-DPA/ – Rumunët u janë drejtuar kutive të votimit për të përsëritur zgjedhjet presidenciale të vitit të kaluar, të cilat u anuluan për shkak të parregullsive.

Edhe pse sondazhet sugjerojnë se George Simion i partisë së ekstremit të djathtë Aleanca për Bashkimin e Rumunëve (AUR) ka perspektivat më të mira, asnjë nga 11 kandidatët nuk pritet të fitojë shumicën absolute menjëherë, që do të thotë se ka të ngjarë të ketë një balotazh.

Qendrat e votimit hapen në orën 6 të mëngjesit dhe mbyllen në orën 8 të mbrëmjes.

Nëse është e nevojshme, një balotazh do të mbahet më 18 maj midis dy kandidatëve më të renditur në raundin e parë.

Në zgjedhjet e para në nëntor, kandidati pro-rus, Călin Georgescu, fitoi raundin e parë, pasi zhvilloi pjesën më të madhe të fushatës së tij në platformën online TikTok.

Megjithatë, pak para balotazhit të planifikuar, Gjykata Kushtetuese anuloi raundin e parë për shkak të parregullsive në financimin e fushatës.

Georgescu u ndalua përsëri të kandidonte për president dhe ka qenë nën hetim nga prokurorët që nga shkurti për dhënien e deklaratave të rreme në lidhje me financimin e fushatës së tij. /os/

The post BUKURESHT – Rumania përsërit zgjedhjet presidenciale appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Avionët luftarakë të NATO-s ngrihen në ajër pas sulmeve me rreze të gjatë veprimi nga Rusia

Forcat e NATO-s ngritën në ajër katër aeroplanë luftarakë gjatë natës, pasi Rusia nisi sulme me dronë me rreze të gjatë veprimi pranë kufirit të Ukrainës me Rumaninë.

Rumania po heton nëse një dron rus kaloi deri në 500 metra në hapësirën ajrore të NATO-s “për një periudhë shumë të shkurtër kohore”, tha të martën Ministria e Mbrojtjes e Bukureshtit, transmeton Telegrafi.

Qeveria rumune tha se ushtria e saj kishte aktivizuar një alarm ajror në rajonin juglindor të Tulceas, pasi Moska nisi një “seri sulmesh me dronë ndaj objektivave civilë dhe infrastrukturës portuale” në Ukrainën perëndimore.

Dy aeroplanë luftarakë rumunë F-16 u ngritën nga një bazë ajrore në jugperëndim të Tulceas, dhe dy aeroplanë italianë Eurofighter Typhoon u ngritën nga baza ajrore Mihail Kogălniceanu, u tha nga Bukureshti.

Tulcea ndodhet direkt përballë kufirit nga porti ukrainas i Izmail, të cilin Rusia e ka sulmuar vazhdimisht. Lumi Danub shënon kufirin midis dy vendeve, pak në veri të Tulceas. /Telegrafi/

The post Aeroplanët luftarakë të NATO-s ngriten në ajër pas sulmeve ruse me rreze të gjatë veprimi në Ukrainë appeared first on Telegrafi.

Çmimi i cigareve në Shqipëri ka pësuar rritje të vazhdueshme gjatë viteve të fundit, si pasojë e politikave fiskale që synojnë uljen e konsumit të duhanit. Në Janar 2025, çmimi i paketave të cigareve u rrit me 20 deri në 30 lekë për paketë, si rezultat i rritjes së akcizës së duhanit. Aktualisht, paketa më […]

The post Importi i duhanit në Shqipëri/ Polonia dhe Greqia kryesojnë listën, rritet tregtia dhe me Rumaninë appeared first on BoldNews.al.