Këshilli Mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë miratoi këtë muaj disa ndryshime rregullatore, që lehtësojnë dhënien e kredive nga bankat tregtare për projektet strategjike në infrastrukturë.
Ndryshimet ishin propozuar nga Shoqata Shqiptare të Bankave dhe kanë gjetur dakordësinë e Bankës Qendrore.
Sipas rregullores, projekte në infrastruktura strategjike të transportit do të konsiderohen financimet e projekteve në formën e ndërtimit të një infrastrukture të re ose të një infrastrukture ekzistuese, në fushat e transportit rrugor dhe të infrastrukturës portuale dhe aeroportuale dhe ku shoqëria tregtare ka një kontratë ose marrëveshje me institucionin shtetëror përkatës.
Bankat do të ponderojnë ekspozimet ndaj shoqërive tregtare që financojnë projekte në infrastruktura strategjike transporti, me peshën e rrezikut 50% (më parë këto kredi ponderoheshin me peshë rreziku 100%), nëse plotësohen kushtet e parashikuara në rregullore.
Një veprim i tillë e bën më pak të kushtueshme dhënien e kredive të këtij lloji në terma të kapitalizimit dhe zgjeron hapësirat e bankave për të financuar projekte të këtij lloji.
Në përgjithësi, kreditë për projektet e infrastrukturës rrugore prekin shifra të mëdha, ndaj kanë edhe një ndikim të rëndësishëm mbi raportin e mjaftueshmërisë së kapitalit, që mat raportin mes aktiveve me rrezik kundrejt kapitalit rregullator.
NĂ« rregulloren âPĂ«r raportin e mjaftueshmĂ«risĂ« sĂ« kapitalit, Ă«shtĂ« shtuar njĂ« nen i ri, qĂ« pĂ«rcakton se bankat identifikojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« veçuar nga klasa e ekspozimeve ndaj shoqĂ«rive tregtare, ekspozimet ndaj shoqĂ«rive tregtare qĂ« financojnĂ« projekte nĂ« infrastruktura strategjike transporti tĂ« cilat plotĂ«sojnĂ« disa kushte specifike.
Rregullorja e ndryshuar vendos si kusht që përfitues fundor i projektit të financuar të jetë qeveria shqiptare.
Kredia duhet tĂ« ketĂ« njĂ« afat maturimi deri nĂ« 10 vjet dhe kontrata e kredisĂ« pĂ«r ekspozimin nĂ« fjalĂ« duhet tâi sigurojĂ« bankĂ«s njĂ« nivel tĂ« lartĂ« kontrolli mbi aktivet e projektit dhe tĂ« ardhurat qĂ« gjenerohen prej tij.
Gjithashtu, burimi i shlyerjes së kredisë duhet të përbëhet minimalisht në masën dy të tretat nga të ardhurat që gjenerohen nga projekti i financuar. Kriter tjetër është aftësia e vlerësuar e
huamarrësit për të përmbushur detyrimet e tij financiare, edhe në kushte të theksuara stresi që lidhen me rrezikun e projektit të financuar.
Parashikimet rregullores së re do të zbatohen për të gjitha ekspozimet ndaj shoqërive tregtare që financojnë projekte në infrastruktura strategjike transporti, që do të krijohen deri më 31 dhjetor 2026 dhe do të jenë të zbatueshme deri në afatin e miratuar të financimit, që në çdo rast nuk duhet të jetë më i gjatë 10 vjet.
PĂ«r tĂ« njĂ«jtin qĂ«llim, Banka e ShqipĂ«risĂ« ka miratuar disa ndryshime edhe nĂ« rregulloren âPĂ«r administrimin e rrezikut nga ekspozimet e mĂ«dha tĂ« bankaveâ.
Në këtë rregullore, është shtuar një dispozitë që parashikon se bankat, në llogaritjen e ekspozimeve maksimale të lejueshme përjashtojnë, mes të tjerash, edhe ekspozimet, me jo më shumë se 50% të vlerës së tyre, ndaj shoqërive tregtare që financojnë projekte në infrastruktura strategjike transporti.
Â
Bankat, âoreksâ nĂ« rritje pĂ«r PPP-tĂ«
GjatĂ« viteve tĂ« fundit, sektori bankar nĂ« vend ka shfaqur njĂ« âoreksâ nĂ« rritje pĂ«r tĂ« financuar projektet e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« PPP-ve nĂ« infrastrukturĂ«.
NĂ« muajin maj, Tirana Bank nĂ«nshkroi njĂ« kontratĂ« kredie prej 17 milionĂ« eurosh me kompaninĂ« âMarina VlorĂ«â, qĂ« po zbaton projekti koncesionar tĂ« ndĂ«rtimit tĂ« njĂ« porti tĂ« jahteve nĂ« VlorĂ«, bashkangjitur me njĂ« kompleks reziencial dhe hotelier, sipas njĂ« modeli tĂ« ngjashĂ«m me atĂ« qĂ« po ndĂ«rtohet nĂ« Portin e DurrĂ«sit.
Në fund të vitit 2023, tre banka tregtare shqiptare vendosën të financonin me një kredi të përbashkët (sindikale) projektin e partneritetit publik-privat për ndërtimin e rrugës Thumanë-Kashar. Banka Amerikane e Investimeve, Tirana Bank dhe Union Bank financuan me më shumë se 30 milionë euro ndërtimin e rrugës Thumanë-Kashar.
NĂ« vitin 2021, Intesa Sanpaolo Bank Albania, OTP Albania dhe Tirana Bank financuan njĂ« kredi tĂ« pĂ«rbashkĂ«t prej 26 milionĂ« eurosh shoqĂ«rinĂ« koncesionare âOrikum-Llogaraâ.
Projekti më i rëndësishëm me financim publik i PPP-ve në ndërtimin e rrugëve është ai Rrugës së Arbrit. Ky projekt është mbështetur me një kredi të konsiderueshme nga Banka Kombëtare Tregtare (BKT).
NĂ« gusht tĂ« vitit 2018, BKT miratoi njĂ« hua deri nĂ« vlerĂ«n e 9.5 miliardĂ« lekĂ«ve te kompania âGjoka 87â, megjithatĂ« nĂ« fakt ajo nuk Ă«shtĂ« disbursuar deri nĂ« vlerĂ«n maksimale tĂ« parashikuar.
Sipas pasqyrave financiare tĂ« âGjoka 87â, detyrimi maksimal ndaj bankĂ«s ka arritur shumĂ«n 4.4 miliardĂ« lekĂ«, nĂ« vitin 2022.
NĂ« vitin 2017, BKT gjithashtu ka miratuar gjithashtu njĂ« kredi prej 28.5 milionĂ« euro te âAlbania Highway Concessionâ, kompania qĂ« po zbaton kontratĂ«n koncesionare tĂ« pĂ«rfundimit dhe mirĂ«mbajtjes sĂ« RrugĂ«s sĂ« Kombit.
Në rastin e PPP-ve, qeveria shqiptare nuk ofron garanci sovrane, ndaj bankat duhet ta marrë vetë përsipër rrezikun e kredisë. Pavarësisht nga kjo, sektori bankar ka ofruar tashmë përsipër financime të konsiderueshme në projektet e PPP-ve në infrastrukturë. / E.Shehu
The post Banka e ShqipĂ«risĂ« lehtĂ«son âpa bujĂ«â kreditimin e PPP-ve nĂ« infrastrukturĂ« appeared first on Revista Monitor.
Login
