SHBA-të dhe BE-ja kanë arritur atë që po cilësohet si marrëveshja më e madhe tregtare në histori, pas bisedimeve në Skoci.
Në fakt, ajo i ngjan kornizës për një marrëveshje dhe jo një marrëveshjeje të plotë tregtare, me detaje ende të paqarta, shkruan BBC.
Por shifrat kryesore të njoftuara nga Presidenti Donald Trump dhe shefja e BE-së Ursula von der Leyen ofrojnë të dhëna se cilët sektorë dhe grupe mund të goditen më rëndë ose kanë më shumë për të fituar.
Trump â fitues
Pasi premtoi marrëveshje të reja tregtare me dhjetëra vende, Trump sapo ka arritur marrëveshjen më të madhe nga të gjitha.
Shumica e komentuesve u duket se BE-ja âka hequr dorĂ« mĂ« shumĂ«â, me analizĂ«n e menjĂ«hershme nga Capital Economics qĂ« sugjeron njĂ« rĂ«nie prej 0.5% tĂ« Prodhimit Bruto.
Do të ketë gjithashtu dhjetëra miliarda dollarë që do të derdhen në arkat e SHBA-së në taksat e importit.
Por lavdërimet për Trump mund të mos zgjasin shumë nëse një mori të dhënash ekonomike që do të dalin më vonë këtë javë tregojnë se riformësimi i tij radikal i ekonomisë amerikane po kthehet mbrapsht.
Shifrat mbi inflacionin, vendet e punës, rritjen dhe besimin e konsumatorit do të japin një pamje më të qartë nëse tarifat e Trump po sjellin dhimbje apo fitim.
KonsumatorĂ«t amerikanĂ« â humbĂ«s
Amerikanët e zakonshëm janë tashmë të pakënaqur nga rritja e kostos së jetesës dhe kjo marrëveshje mund të shtojë barrën duke rritur çmimet e mallrave të BE-së.
Ndërsa jo aq e ashpër sa mund të kishte qenë, pengesa e përfaqësuar nga një normë tarifore prej 15% është ende e rëndësishme dhe është shumë më e theksuar se pengesat që ekzistonin para se Trump të kthehej në detyrë.
Tarifat janë taksa të ngarkuara për mallrat e blera nga vendet e tjera. Zakonisht, ato janë një përqindje e vlerës së një produkti.
Pra, njĂ« tarifĂ« prej 15% do tĂ« thotĂ« qĂ« njĂ« produkt prej 100 dollarĂ«sh i importuar nĂ« SHBA nga BE do tĂ« ketĂ« njĂ« taksĂ« prej 15 dollarĂ«sh tĂ« shtuar â duke e çuar koston totale pĂ«r importuesin nĂ« 115 dollarĂ«.
KompanitĂ« qĂ« sjellin mallra tĂ« huaja nĂ« SHBA duhet tâia paguajnĂ« taksĂ«n qeverisĂ« dhe shpesh ia kalojnĂ« njĂ« pjesĂ« ose tĂ« gjithĂ« koston shtesĂ« klientĂ«ve.
Tregjet â fitues
Tregjet e aksioneve në Azi dhe Evropë u rritën të hënën pas publikimit të lajmit për kuadrin e marrëveshjes.
Sipas kuadrit, SHBA-të do të vendosin një tarifë prej 15% për mallrat e importuara nga BE-ja. Ndërsa kjo normë është e konsiderueshme, është më e ulët se ajo që mund të kishte qenë dhe të paktën ofron siguri për investitorët.
MarrĂ«veshja Ă«shtĂ« âqartĂ«sisht miqĂ«sore me tregun dhe duhet tĂ« sjellĂ« potencial tĂ« mĂ«tejshĂ«m rritjeje nĂ« euroâ, tha pĂ«r AFP-nĂ« Chris Weston nĂ« Pepperstone, njĂ« ndĂ«rmjetĂ«s australian.
Solidariteti evropian â humbĂ«s
Marrëveshja do të duhet të nënshkruhet nga të 27 anëtarët e BE-së, secili prej të cilëve ka interesa dhe nivele të ndryshme varësie nga eksporti i mallrave në SHBA, përcjell Telegrafi.
NdĂ«rsa disa anĂ«tarĂ« e kanĂ« pritur marrĂ«veshjen me kujdes, tĂ« tjerĂ« kanĂ« qenĂ« kritikĂ« â duke aluduar nĂ« pĂ«rçarjet brenda bllokut, i cili po pĂ«rpiqet gjithashtu tâi pĂ«rgjigjet krizave tĂ« tjera si lufta e vazhdueshme nĂ« UkrainĂ«.
Kryeministri francez Francois Bayrou komentoi: âĂshtĂ« njĂ« ditĂ« e errĂ«t kur njĂ« aleancĂ« popujsh tĂ« lirĂ«, tĂ« bashkuar pĂ«r tĂ« afirmuar vlerat e tyre tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta dhe pĂ«r tĂ« mbrojtur interesat e tyre tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta, i dorĂ«zohet nĂ«nshtrimitâ.
Atij iu bashkuan tĂ« paktĂ«n dy ministra tĂ« tjerĂ« tĂ« qeverisĂ« franceze, si dhe Viktor Orban, udhĂ«heqĂ«si hungarez, i cili tha se Trump âhĂ«ngri von der Leyen pĂ«r mĂ«ngjesâ.
Prodhuesit e makinave nĂ« Gjermani â humbĂ«s
Tarifa me të cilën përballen importuesit që sjellin makina të BE-së në SHBA është pothuajse përgjysmuar, nga norma prej 27.5% që u vendos nga Trump në prill në një normë të re prej 15%.
Makinat janĂ« njĂ« nga eksportet kryesore tĂ« BE-sĂ« nĂ« SHBA. Dhe si prodhuesi mĂ« i madh i makinave nĂ« BE â falĂ« VW, Mercedes dhe BMW â Gjermania do tĂ« ketĂ« qenĂ« duke vĂ«zhguar nga afĂ«r.
UdhĂ«heqĂ«si i saj, Friedrich Merz, e ka mirĂ«pritur paktin e ri, ndĂ«rsa pranoi se do tĂ« kishte mirĂ«pritur njĂ« âlehtĂ«sim tĂ« mĂ«tejshĂ«m tĂ« tregtisĂ« transatlantikeâ.
Kjo ndjenjĂ« pesimiste u pasqyrua nga organi gjerman i tregtisĂ« sĂ« makinave, VDA, i cili paralajmĂ«roi se edhe njĂ« normĂ« prej 15% do tâi âkushtonte industrisĂ« gjermane tĂ« automobilave miliarda çdo vitâ.
Prodhuesit e makinave nĂ« SHBA â fitues
Trump po përpiqet të rrisë prodhimin e automjeteve në SHBA.
Prodhuesit amerikanë të makinave morën një nxitje kur mësuan se BE-ja po ulte tarifën e saj për makinat e prodhuara në SHBA nga 10% në 2.5%.
Teorikisht, kjo mund të rezultonte në blerjen e më shumë makinave amerikane në Evropë.
Kjo mund të jetë e mirë për shitjet jashtë vendit në SHBA, por pakti nuk është vetëm një lajm i mirë kur bëhet fjalë për shitjet vendase.
Kjo për shkak të mënyrës komplekse se si montohen makinat amerikane.
ShumĂ« prej tyre nĂ« fakt montohen jashtĂ« vendit â nĂ« Kanada dhe MeksikĂ« â dhe Trump i nĂ«nshtron ato njĂ« tarife prej 25% kur ato sillen nĂ« SHBA.
Kjo krahasohet me një normë më të ulët tarifore prej 15% për automjetet e BE-së. Pra, prodhuesit amerikanë të makinave tani mund të kenë frikë se do të ulen nga prodhuesit evropianë.
FarmaceutikĂ«t e BE-sĂ« â humbĂ«s
Ekziston konfuzion rreth normës së tarifës që do të vendoset për ilaçet e prodhuara në Evropë që blihen në SHBA.
BE dĂ«shiron qĂ« ilaçet tâi nĂ«nshtrohen normĂ«s mĂ« tĂ« ulĂ«t tĂ« mundshme, pĂ«r tĂ« pĂ«rfituar nga shitjet.
Trump tha se produktet farmaceutike nuk mbuloheshin nga marrëveshja e shpallur të dielën, sipas së cilës norma për një numër produktesh u ul në 15%.
Por von der Leyen tha se ato ishin përfshirë, dhe një burim nga Shtëpia e Bardhë e konfirmoi të njëjtën gjë për BBC-në.
Secili prej skenarëve do të përfaqësojë zhgënjim për farmaceutikën evropiane, e cila fillimisht shpresonte për një përjashtim të plotë nga tarifat.
Industria aktualisht gëzon ekspozim të lartë në tregun amerikan falë produkteve si Ozempic, një ilaç për diabetin e tipit 2 i prodhuar në Danimarkë.
Kjo është theksuar në Irlandë, ku partitë e opozitës kanë theksuar rëndësinë e industrisë dhe kanë kritikuar efektin dëmtues të pasigurisë.
Energjia amerikane â fituese
Trump tha se BE do të blejë 750 miliardë dollarë (558 miliardë paund, 638 miliardë euro) në energjinë amerikane, përveç rritjes së investimeve të përgjithshme në SHBA me 600 miliardë dollarë.
âNe do ta zĂ«vendĂ«sojmĂ« gazin dhe naftĂ«n ruse me blerje tĂ« konsiderueshme tĂ« LNG-sĂ« [gazit natyror tĂ« lĂ«ngshĂ«m] amerikan, naftĂ«s dhe karburanteve bĂ«rthamoreâ, tha Von der Leyen.
Kjo do të thellojë lidhjet midis sigurisë energjetike evropiane dhe SHBA-së në një kohë kur ajo është larguar nga importimi i gazit rus që nga pushtimi i plotë i Ukrainës.
Industria e aviacionit nĂ« BE dhe SHBA â fituese
Von der Leyen theksoi se disa âprodukte strategjikeâ nuk do tĂ« tĂ«rheqin asnjĂ« tarifĂ«, duke pĂ«rfshirĂ« pjesĂ«t e fluturakeve dhe aeroplanĂ«ve, kimikate tĂ« caktuara dhe disa produkte bujqĂ«sore.
Kjo do tĂ« thotĂ« qĂ« firmat qĂ« prodhojnĂ« komponentĂ« pĂ«r aeroplanĂ« do tĂ« kenĂ« âtregti pa fĂ«rkimeâ midis blloqeve tĂ« mĂ«dha tregtare.
Ajo shtoi se BE ende shpreson tĂ« arrijĂ« mĂ« shumĂ« marrĂ«veshje âzero-pĂ«r-zeroâ, veçanĂ«risht pĂ«r verĂ«rat dhe pijet alkoolike, nĂ« ditĂ«t nĂ« vijim.
Login
