Në Ditën Botërore të Fotografisë, Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave ndau një ansambël imazhesh nga Fototeka e saj, që rrëfejnë historikun e vendit.
E dyta nĂ« rang republike pĂ«r nga madhĂ«sia, pas FototekĂ«s âMarubiâ (pĂ«r fotot para â44-s), fototeka.arkiva.gov.al Ă«shtĂ« tĂ«rĂ«sisht e digjitalizuar, duke garantuar akses tĂ« menjĂ«hershĂ«m tĂ« qytetarĂ«ve, blerjen e imazheve tĂ« riprodhuara me rezolucion tĂ« lartĂ«, si edhe ruajtjen e tyre afatgjatĂ« nĂ« trajtĂ«n autentike.
Fototeka e DPA-së përllogarit rreth 135 mijë fotografi origjinale, prej të cilave afro 41 mijë ilustrojnë jetën politike nga Pavarësia deri në shtetndërtim.
Përmes imazheve paraqitet edhe jeta shoqërore nëpërmjet aktivitetit ekonomik, kulturor, arsimor dhe fetar.
Fondi prej rreth 43 mijĂ« fotografish tĂ« Institutit âLuceâ kryen njĂ« retrospeksion nĂ« ShqipĂ«rinĂ« nĂ«n ItalinĂ« fashiste. Mes tyre, rreth 13 mijĂ« fotografi qĂ« gjenden nĂ« negativĂ«, u pĂ«rkasin fotografĂ«ve tĂ« njohur korçarĂ« Vani Burda dhe Thimi Raci./atsh/KultPlus.com
Kur Taylor Swift tĂ« publikojĂ« albumin e saj mĂ« tĂ« ri Life of a Showgirl, ai nuk do tĂ« jetĂ« i disponueshĂ«m vetĂ«m nĂ« platformat e transmetimit apo nĂ« vinil, por edhe nĂ« kasetĂ«. Formati i dikurshĂ«m, qĂ« nĂ« vitet â80 e â90 mbizotĂ«ronte nĂ« tregun muzikor para se tĂ« zĂ«vendĂ«sohej nga CD-tĂ« dhe mĂ« pas nga shĂ«rbimet online, po pĂ«rjeton njĂ« ringjallje tĂ« papritur. VetĂ«m nĂ« Shtetet e Bashkuara, shitjet e kasetave janĂ« rritur nga rreth 80 mijĂ« kopje nĂ« vitin 2015 nĂ« mbi 436 mijĂ« nĂ« vitin 2023.
EkspertĂ«t e industrisĂ« thonĂ« se ky rikthim Ă«shtĂ« kryesisht meritĂ« e tĂ« ashtuquajturve âsuper fansaâ â dĂ«gjues tĂ« pĂ«rkushtuar qĂ« shpenzojnĂ« mĂ« shumĂ«, ndjekin çdo publikim tĂ« artistit tĂ« preferuar dhe kĂ«rkojnĂ« formate fizike pĂ«rtej transmetimit digjital. Ky grup pĂ«rbĂ«het kryesisht nga tĂ« rinjtĂ« e GjeneratĂ«s Z dhe MilenialĂ«t, tĂ« cilĂ«t po zgjedhin njĂ« mĂ«nyrĂ« mĂ« intime pĂ«r tĂ« dĂ«gjuar muzikĂ«.
Pse kthehen tek kasetat?
PĂ«rvoja prekshme â dĂ«gjuesit thonĂ« se duan âdiçka qĂ« mund ta mbajnĂ« nĂ« dorĂ«â. Ndryshe nga platformat digjitale, kasetat i detyrojnĂ« tĂ« dĂ«gjosh albumin nga fillimi deri nĂ« fund, duke i dhĂ«nĂ« procesit njĂ« ndjenjĂ« mĂ« aktive.
Nostalgjia dhe koleksionimi â edhe pse blerĂ«sit janĂ« shpesh shumĂ« tĂ« rinj pĂ«r ta kujtuar epokĂ«n e kasetave, ata i shohin si objekte tĂ« veçanta koleksioni qĂ« forcojnĂ« lidhjen me artistin.
Pushim nga âplaylistâ-et â ndryshe nga kalimi i menjĂ«hershĂ«m nga njĂ« kĂ«ngĂ« nĂ« tjetrĂ«n, kasetat kĂ«rkojnĂ« durim dhe pĂ«rqendrim te muzika si njĂ« e tĂ«rĂ«.
Taylor Swift nuk Ă«shtĂ« e para qĂ« e pĂ«rqafoi kĂ«tĂ« trend. Ajo ka publikuar edhe albumet e saj tĂ« ri-regjistruara nĂ« kĂ«tĂ« format, pĂ«rfshirĂ« 1989 (Taylorâs Version), qĂ« vetĂ«m vitin e kaluar shiti mbi 17 mijĂ« kopje nĂ« kasetĂ«. Ky rikthim Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« re edhe tek artistĂ«t e rinj, si Chappell Roan apo Sabrina Carpenter, duke treguar se kaseta po fiton sĂ«rish vend nĂ« industrinĂ« muzikore.
MegjithĂ«se transmetimi online mbetet mĂ«nyra kryesore e konsumit muzikor, rritja e kasetave dĂ«shmon se muzika nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m tingull, por edhe pĂ«rvojĂ« fizike â njĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« brezat e rinj e shohin si mĂ« autentike dhe personale./KultPlus.com
Bashkimi Evropian i ka inkurajuar të mërkurën partitë politike në Kosovë ta respektojnë aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese dhe të konstituojnë shpejt Kuvendit, pak orë pas dështimit më të fundit të deputetëve për ta zhbllokuar ngërçin.
Zyra e BE-sĂ« nĂ« KosovĂ« tha pĂ«r Radion Evropa e LirĂ« se blloku âpo i ndjek me kujdes zhvillimet qĂ« lidhen me konstituimin e Kuvendit dhe formimin e QeverisĂ«â.
Deputetët u mblodhën të mërkurën paradite për vazhdimin e seancës konstituive, pasi dy ditë më parë gjykata më e lartë e vendit e publikoi aktgjykimin e plotë lidhur me këtë çështje, i cili i detyron ata ta bëjnë Kuvendin e ri brenda një afati prej 30 ditëve, i cili skadon më 18 shtator.
MegjithatĂ«, konstituimi dĂ«shtoi pasi asnjĂ«ra prej dy kandidateve tĂ« propozuara nga partia fituese e zgjedhjeve LĂ«vizja VetĂ«vendosje â Albulena Haxhiu dhe Donika GĂ«rvalla â nuk arritĂ«n tâi marrin mĂ« shumĂ« se 57 vota, qĂ« Ă«shtĂ« 4 vota mĂ« pak se tĂ« paktĂ«n 61 votat e kĂ«rkuara pĂ«r tâu zgjedhur.
Zyra e BE-sĂ« theksoi se âformimi i shpejtĂ« i Kuvendit dhe i QeverisĂ« Ă«shtĂ« thelbĂ«sor pĂ«r KosovĂ«n qĂ« tĂ« ecĂ« pĂ«rpara me reformat e rĂ«ndĂ«sishme nĂ« tĂ« gjitha sektorĂ«t, tĂ« cilat do tĂ« pĂ«rmirĂ«sojnĂ« cilĂ«sinĂ« e jetĂ«s dhe standardin e jetesĂ«s sĂ« qytetarĂ«ve tĂ« KosovĂ«sâ.
Ndërkohë, Ambasada e Italisë në Prishtinë, e pa si diçka inkurajuese faktin që Vetëvendosje e kryeministrit në detyrë, Albin Kurti, propozoi një kandidat të ri për kryeparlamentar, pasi në të kaluarën kishte propozuar vetëm Haxhiun.
NĂ« njĂ« pĂ«rgjigje me shkrim pĂ«r REL-in, Ambasada italiane tha se propozimi i GĂ«rvallĂ«s âtregon gatishmĂ«ri pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« pĂ«rparim, i cili do tĂ« duhet tĂ« konfirmohet nĂ« ditĂ«t nĂ« vijimâ.
âShpresojmĂ« qĂ« tĂ« gjithĂ« aktorĂ«t politikĂ« tĂ« punojnĂ« me pĂ«rgjegjĂ«si pĂ«r tĂ« siguruar konstituimin e Kuvendit me kohĂ«, nĂ« pĂ«rputhje me aktgjykimin e GjykatĂ«s Kushtetueseâ, tha ajo.
Pas seancĂ«s, VetĂ«vendosje i akuzoi partitĂ« e tjera tĂ« mĂ«dha nĂ« Kuvend, si PDK, LDK dhe AAK, se me kĂ«tĂ« dĂ«shmuan se emri i Haxhiut nuk ishte problemi kryesor, por se ato âpo synojnĂ« bllokimin e formimit tĂ« institucioneveâ.
PDK-ja përsëriti qëndrimin se ka votë vetëm për një kandidat të Vetëvendosjes, i cili nuk ka qenë pjesë e Qeverisë në mandatin paraprak.
LDK-ja tha Vetëvendosje e ka ditur që Haxhiu dhe Gërvalla nuk kanë vota të mjaftueshme. Në të kaluarën, LDK ka thënë vazhdimisht se nuk e voton asnjë kandidat të Vetëvendosjes për kryeparlamentar.
Ndërkaq, AAK-ja tha se pret që edhe në seancën e radhës Vetëvendosje të propozojë emra për të cilët nuk ka mbështetje.
Nisma Socialdemokrate tha se do të abstenojë dhe nuk do të japë votë për pa u arritur një marrëveshje politike.
Vazhdimi i seancës u caktua për të premten, më 22 gusht.
Kosova mbajti zgjedhje parlamentare nĂ« shkurt, por nuk ka qenĂ« nĂ« gjendje tâi themelojĂ« institucionet e reja prej atĂ«herĂ«.
E gjithë kjo krizë disamujore vjen si pasojë e mungesës së një marrëveshje politike mes partive parlamentare, pasi asnjëra parti nuk e fitoi shumicën për të qeverisur e vetme.
VetĂ«vendosje i fitoi 48 ulĂ«se, PDK-ja doli e dyta me 24 ulĂ«se, LDK-ja e treta me 20, pasuar nga Lista Serbe â partia mĂ« e madhe e serbĂ«ve nĂ« KosovĂ« â me 9, dhe koalicioni mes AAK-sĂ« dhe NismĂ«s Socialdemokrate, me 8 tĂ« tilla.
Regjisori i njohur i Hollivudit, Quentin Tarantino, ka zbuluar se cilin nga filmat e tij e konsideron më të mirin, dhe ndoshta nuk është ai që do të prisnit.
Regjisori amerikan ka fituar dy çmime Oscar: njĂ« pĂ«r skenarin e âPulp Fictionâ nĂ« vitin 1994 dhe njĂ« tjetĂ«r pĂ«r skenarin e âDjango Unchainedâ 18 vjet mĂ« vonĂ«.
Por, asnjë nga këta nuk është filmi që ai e konsideron më të mirë, madje as të preferuarin e tij.
NĂ« vend tĂ« tyre, Tarantino tha se filmi i vitit 2009 âInglourious Basterdsâ Ă«shtĂ« vepra e tij mĂ« e mirĂ«, ndĂ«rsa i preferuari i tij Ă«shtĂ« filmi i fundit qĂ« ka realizuar, âOnce Upon a Time⊠in Hollywoodâ. Ai i bĂ«ri kĂ«to komente gjatĂ« njĂ« interviste nĂ« podkastin âThe Church of Tarantinoâ, nĂ« njĂ« episod tĂ« publikuar tĂ« premten.
I pyetur se cili film i tij Ă«shtĂ« i preferuari, regjisori 62-vjeçar u pĂ«rgjigj: ââOnce Upon a Time⊠in Hollywoodâ Ă«shtĂ« i preferuari im, âInglourious Basterdsâ Ă«shtĂ« mĂ« i miri, por mendoj se âKill Billâ Ă«shtĂ« filmi mĂ« âQuentinâ nga tĂ« gjithĂ«, askush tjetĂ«r nuk mund ta kishte bĂ«rĂ« atĂ«.â
I vendosur nĂ« FrancĂ«n e pushtuar nga nazistĂ«t dhe me Brad Pitt e Christoph Waltz nĂ« rolet kryesore, âInglourious Basterdsâ ndjek njĂ« grup ushtarĂ«sh hebrenj amerikanĂ« qĂ« planifikojnĂ« tĂ« vrasin liderĂ«t nazistĂ«. Tarantino shtoi se çdo aspekt i historisĂ« sĂ« dy pjesĂ«ve tĂ« âKill Billâ, ku Uma Thurman luan njĂ« vrasĂ«se qĂ« kĂ«rkon hakmarrje pasi zgjohet nga koma, buron nga imagjinata, pasionet dhe dashuritĂ« e tij.
âPrandaj mendoj se âKill Billâ Ă«shtĂ« filmi qĂ« kam lindur pĂ«r ta bĂ«rĂ«. Mendoj se âInglourious Basterdsâ Ă«shtĂ« kryevepra ime, por âOnce Upon a Time⊠in Hollywoodâ Ă«shtĂ« i preferuari im,â tha ai.
Megjithatë, disa nga filmat e tij kanë marrë edhe kritika.
I pyetur nëse do të ndryshonte ndonjë gjë nga veprat e tij, Tarantino pranoi se kishte bërë disa gabime gjatë rrugës.
âE vetmja gjĂ« qĂ« mĂ« âpickonâ Ă«shtĂ« disa pamje tĂ« vogla nĂ« âReservoir Dogsâ dhe âPulp Fictionâ,â tha ai, duke shtuar se tĂ« dy kishin disa elemente âamatoreâ. Edhe pse ai âi doâ tĂ« dy filmat, pranoi se ishin bĂ«rĂ« nĂ« fillimet e karrierĂ«s sĂ« tij, kur ânuk e dija çfarĂ« nuk dija.â Ai nuk deshi tĂ« tregonte gabimet specifike, por pĂ«rmendi pajisje tĂ« dukshme nĂ« skenĂ«, hijen e mikrofonit boom dhe shenjat nĂ« dysheme pĂ«r pozicionimin e aktorĂ«ve. âTĂ« duhen tĂ« paktĂ«n dy filma pĂ«r tĂ« kuptuar se si bĂ«het,â tha me shaka.
GjatĂ« intervistĂ«s, Tarantino tha se projekti i tij i fundit, âThe Adventures of Cliff Boothâ, vazhdim i âOnce Upon a Time⊠in Hollywoodâ, ka nisur tashmĂ« xhirimet.
âOnce Upon a Time⊠in Hollywoodâ kishte nĂ« rolet kryesore Leonardo DiCaprion si aktorin televiziv nĂ« rĂ«nie Rick Dalton, dhe Brad Pitt si dublanti i tij Cliff Booth. SĂ« bashku, pĂ«rpiqen tĂ« rifitojnĂ« famĂ«n dhe suksesin.
Tarantino kishte thĂ«nĂ« mĂ« parĂ« se filmi i radhĂ«s qĂ« do tĂ« regjistronte do tĂ« ishte edhe i fundit i tij. Fillimisht ishte pĂ«rfolur se do tĂ« ishte njĂ« skenar i titulluar âThe Movie Criticâ, por ai e hoqi dorĂ« nga ideja vitin e kaluar.
Duke shpjeguar pse e anuloi projektin, ai tha se humbi interesin për ta sjellë atë histori në ekran.
âE tĂ«rhoqa prizĂ«n,â tha ai. âIsha shumĂ« i entuziazmuar pĂ«r shkrimin, por nuk isha edhe aq i ngazĂ«llyer pĂ«r ta dramatizuar atĂ« qĂ« kisha shkruar kur nisĂ«m pĂ«rgatitjet. PjesĂ«risht sepse po pĂ«rdorja tĂ« njĂ«jtĂ«n qasje qĂ« kisha mĂ«suar nga âOnce Upon a Time⊠in Hollywoodâ,â shtoi ai, duke shpjeguar se âThe Movie Criticâ do tĂ« ishte vendosur nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« dhe vend./CNN/KultPlus.com
âKa disa gjĂ«ra qĂ« duhet tâi di â si nĂ«na e tyre,â thotĂ« Cindy Gambino nĂ« librin This House Of Grief tĂ« Helen Garner. ĂshtĂ« njĂ« fjali qĂ« shkon drejt e nĂ« zemĂ«r tĂ« leximit tĂ« pĂ«rzgjedhur nga Dua pĂ«r gushtin.
Në intervistën për Service95 Book Club, Dua ndalet te rrëfimi i Helen për një krim të vërtetë që tronditi Australinë: gjyqi i Robert Farquharson, një baba i akuzuar se me qëllim e drejtoi makinën e tij drejt një rezervuar uji, duke shkaktuar vdekjen e tre djemve të tij të vegjël. This House Of Grief nuk është vetëm një rikthim në sallën e gjyqit si skenë teatri, është një reflektim mbi drejtësinë, humbjen dhe kompleksitetin e pashpjegueshëm të natyrës njerëzore, shkruan KultPlus.
Kjo Ă«shtĂ« edhe ndjesia e parehatshme qĂ« libri mbart. âNjerĂ«zit gjykojnĂ« shumĂ« shpejt nĂ« raste tĂ« tilla,â shpjegon Helen. âMĂ« pas fillojnĂ« tĂ« pĂ«rdorin terma psikiatrikĂ« si âpsikopatâ. Por kur shkon nĂ« gjyq, nuk sheh ndonjĂ« pĂ«rbindĂ«sh; sheh njĂ« njeri tĂ« thyer, dikĂ« qĂ« ka bĂ«rĂ« diçka tĂ« tmerrshme, qĂ« secili prej nesh mund tĂ« shtyhej ta bĂ«nte nga dhimbja e jetĂ«s.â
NĂ« prozĂ«n e saj tĂ« kthjellĂ«t dhe plot dhembshuri, Helen e rrĂ«fen tmerrin dhe paqartĂ«sinĂ« e procesit gjyqĂ«sor. Ajo prek edhe peshĂ«n emocionale tĂ« tĂ« shkruarit pĂ«r njĂ« histori tĂ« tillĂ«: âĂshtĂ« si njĂ« thikĂ« qĂ« tĂ« shpon vazhdimisht⊠dhe ti nuk di nĂ«se je i aftĂ« ta mbash dhe ta pĂ«rcjellĂ«sh me dinjitet.â
Me This House Of Grief, Garner na fton të mos kthejmë shikimin, por të dëshmojmë jo vetëm faktet e një krimi, por edhe valët që ai krijon në jetën e të gjithëve që prek./KultPlus.com
Mihal Duri është një nga figurat e rëndësishme të rezistencës antifashiste shqiptare gjatë Luftës së Dytë Botërore. I lindur në fshatin Erind të Gjirokastrës në vitin 1916, ai u bë pjesë aktive e lëvizjes komuniste dhe antifashiste që në fillimet e saj. Përkushtimi i tij ndaj çështjes së çlirimit kombëtar dhe idealet revolucionare e vendosën në qendër të veprimtarisë së fshehtë në vitet e pushtimit italian.
NĂ« fillim tĂ« viteve â40, Duri ishte pjesĂ« e strukturave tĂ« organizuara tĂ« Grupit Komunist tĂ« Korçës, njĂ« nga bĂ«rthamat e para tĂ« lĂ«vizjes komuniste nĂ« ShqipĂ«ri. Ai kontribuoi aktivisht nĂ« pĂ«rgatitjen dhe shpĂ«rndarjen e trakteve propagandistike antifashiste, qĂ« synonin tĂ« ngrinin vetĂ«dijen e popullit dhe tĂ« nxisnin rezistencĂ«n ndaj pushtuesve italianĂ«, transmeton KultPlus.
NĂ« veprĂ«n âRetĂ« dhe gurĂ«t: IntervistĂ« me vetvetenâ, shkrimtari Petro Marko, i cili ndodhej nĂ« burg gjatĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«s kohĂ«, pĂ«rshkruan me dhimbje momentin kur Mihal Duri u burgos nga autoritetet fashiste, duke treguar vendosmĂ«rinĂ« dhe karakterin e tij tĂ« fortĂ« edhe pĂ«rballĂ« torturave dhe presionit.
Pas lirimit nga burgu, Duri nuk reshti së vepruari për lëvizjen antifashiste. Veprimtaria e tij vazhdoi me intensitet në Tiranë, ku kontribuoi në përhapjen e materialeve të rezistencës dhe në organizimin e elementëve të rinj të lëvizjes.
Në vitin 1942, në Domje të Tiranës, Mihal Duri ra dëshmor në një përplasje me forcat fashiste, duke treguar edhe njëherë vendosmërinë e tij për të mos u dorëzuar para armikut. Vdekja e tij u bë simbol i sakrificës së brezit të rinj që luftuan për një Shqipëri të lirë dhe të pavarur.
PĂ«r kontributin e tij tĂ« shquar nĂ« luftĂ«n kundĂ«r pushtuesve, Mihal Duri u nderua pas vdekjes me titullin e lartĂ« âHero i Popullitâ, njĂ« vlerĂ«sim qĂ« i takon me tĂ« drejtĂ« pĂ«r guximin, pĂ«rkushtimin dhe idealizmin e tij.
Edhe pse emri i tij nuk përmendet shpesh në tekstet e historisë moderne, figura e Mihal Durit mbetet një shembull frymëzues i qëndresës kundër fashizmit dhe i sakrificës për atdheun. Historia e tij duhet të ruhet e të përcillet brezave të rinj si një dëshmi e gjallë e rezistencës së popullit shqiptar në një nga periudhat më të vështira të tij./KultPlus.com
Salla âKardinal Mikel Koliqiâ hapi dyert pĂ«r edicionin e IX tĂ« festivalit âShkodra Soundsâ, i cili nisi me njĂ« koncert tĂ« veçantĂ« nga âSkanderbeg Chamber Orchestraâ.
E themeluar në vitin 1997 nga artisti i ndjerë Rrok Jakaj, orkestra mbetet një ndër ansamblet më të veçanta të muzikës së dhomës. Drejtori artistik, Florian Jakaj, theksoi rëndësinë e festivalit si hapësirë kulturore për qytetin, duke e parë si një moment për reflektim dhe synime të reja.
Violinisti Paçalin Pavaci, i cili jeton jashtĂ« vendit, shprehu emocionin e rikthimit nĂ« ShkodĂ«r: âĂshtĂ« njĂ« emocion i madh, sepse mblidhen tĂ« gjithĂ« shkodranĂ«t qĂ« punojnĂ« kudo nĂ« botĂ« nĂ« profesionin e tyre. ĂshtĂ« njĂ« dĂ«shmi e fuqisĂ« sĂ« shkollĂ«s sonĂ« muzikore dhe e lidhjes sĂ« fortĂ« me qytetin.â
Ky koncert shĂ«noi hapjen e njĂ« jave tĂ« mbushur me aktivitete muzikore, ku Shkodra pĂ«rjeton edhe njĂ« herĂ« atmosferĂ«n e âShkodra Jazz Festivalâ./rtsh
Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore ka investuar në projektin e ndriçimit dekorativ të kalasë së Himarës, duke i dhënë jo vetëm dritë, por edhe ngjyra që e bëjnë më madhështore këtë monument mbi 3500-vjeçar.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja ndau sot në rrjetet sociale pamje nga kalaja e Himarës, Monument Kulture i Kategorisë I.
Gonxhja vlerësoi se ky investim, i realizuar në një ansambël ku bashkëjetojnë banesa dhe objekte fetare, vjen si angazhim i bashkisë së Himarës, duke rritur kushtet për banorët dhe vlerën turistike të kalasë, e cila tashmë, falë këtij bashkëpunimi, vizitohet edhe në orët e mbrëmjes.
âKalaja, Monument Kulture i KategorisĂ« I, nĂ« administrimin e DRTK VlorĂ«, ka qenĂ« qendĂ«r e rĂ«ndĂ«sishme historike dhe kishtare qĂ« nga shekulli VIII. Sot, ajo Ă«shtĂ« njĂ« nga pasuritĂ« mĂ« tĂ« çmuara tĂ« trashĂ«gimisĂ« sĂ« HimarĂ«s dhe njĂ« ftesĂ« pĂ«r ta vizituar jo vetĂ«m pĂ«r bregdetinâ, theksoi ministri.
Kalaja e Himarës e cila të ofron një pamje të mrekullueshme nga zemra e Rivierës Shqiptare, vizitohet nga pushues të shumtë gjatë sezonit veror.
Turistë nga vende të ndryshme shprehen të mahnitur nga panorama që ofrohet teksa vizitojnë Kalanë e ndërtuar nga kaonët, një fortesë e fuqishme nëpër shekuj./atsh/KultPlus.com
Aktorja Aubrey Plaza ka folur për herë të parë për humbjen e bashkëshortit të saj, regjisorit Jeff Baena, i cili vdiq shtatë muaj më parë, në janar, në moshën 47-vjeçare.
NĂ« njĂ« intervistĂ« nĂ« podkastin e Amy Poehler, shoqja e saj nga seriali âParks and Recreationâ, Plaza tregoi se jeta Ă«shtĂ« njĂ« âluftĂ« e pĂ«rditshmeâ. E pyetur se si ndjehej, ajo tha: âMendoj se jam mirĂ«,â pĂ«rpara se tĂ« krahasonte zinĂ« me njĂ« âoçean tĂ« madh tmerriâ. âNdonjĂ«herĂ« dua tĂ« futem brenda dhe ta pĂ«rjetoj plotĂ«sisht,â tha ajo. âNdonjĂ«herĂ« vetĂ«m e shikoj, e ndonjĂ«herĂ« pĂ«rpiqem tĂ« largohem prej tij. Por ai Ă«shtĂ« gjithmonĂ« aty.â
Plaza dhe Baena u martuan nĂ« vitin 2021 dhe kishin bashkĂ«punuar nĂ« filma si komedia horror âLife After Bethâ (2014) dhe âThe Little Hoursâ (2017). Ata ishin ndarĂ« nĂ« shtator 2024, sipas hetimeve tĂ« bĂ«rĂ« nga Zyra e MjekĂ«sisĂ« Ligjore nĂ« Los Anxhelos.
NĂ« podkast, Poehler e pyeti nĂ« fillim se si ishte, dhe Plaza u pĂ«rgjigj: âNĂ« kĂ«tĂ« moment tĂ« tanishĂ«m, ndihem e lumtur qĂ« jam me ty.â âNĂ« pĂ«rgjithĂ«si, jam kĂ«tu dhe funksionoj. Ndihem mirĂ«njohĂ«se qĂ« po ec nĂ«pĂ«r botĂ«. Mendoj se jam mirĂ«, por Ă«shtĂ« njĂ« luftĂ« e pĂ«rditshme, natyrisht.â
PĂ«r tĂ« pĂ«rshkruar ndjenjĂ«n e zisĂ«, ajo pĂ«rmendi filmin e vitit 2025 âThe Gorgeâ, qĂ« tregon pĂ«r dy snajperĂ« nĂ« anĂ«t e kundĂ«rta tĂ« njĂ« humnere tĂ« thellĂ« plot me krijesa tĂ« frikshme. âKur e pashĂ« atĂ« film, mendova: kjo Ă«shtĂ« si ndjehet zia ime. GjithmonĂ« Ă«shtĂ« njĂ« humnerĂ« e madhe me pĂ«rbindĂ«sha, njĂ« oçean i tmerrshĂ«m qĂ« Ă«shtĂ« aty,â tha ajo.
Aubrey Plaza njihet gjithashtu pĂ«r rolet nĂ« âThe White Lotusâ dhe nĂ« serialin e Marvel âAgatha All Alongâ, dhe ishte duke promovuar filmin e saj tĂ« ri âHoney Donât!â.
Jeff Baena ishte i njohur pĂ«r skenarin e filmit âI Heart Huckabeesâ (2004) dhe pĂ«r regjinĂ« e filmave si âJoshyâ (2016), âThe Little Hoursâ (2017) dhe âHorse Girlâ (2020)./BBC/KultPlus.com
Ingvar Sigurdsson është një nga aktorët më të vlerësuar të Islandës, me një karrierë mbi tre dekada në film, televizion dhe teatër.
Kreditet e tij filmike përfshijnë Godland, The Northman, A White, White Day, The Shrouds, Lamb, Of Horses and Men dhe Sebastian, si dhe filmat ndërkombëtarë si Justice League, Fantastic Beasts, Everest, Beowulf and Grendel, K-19: The Widowmaker dhe Rebel Moon pjesët 1 dhe 2. Në televizion, ai është paraqitur në serialet Trapped, Succession, Katla, Blackport, Balls, Killing Eve dhe King and Conqueror.
Ămimet e Sigurdsson pĂ«rfshijnĂ« Ămimin danez Bodil 2023 pĂ«r Godland, Aktorin mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« Java e KritikĂ«s nĂ« KanĂ« pĂ«r A White, White Day, dhe Aktorin mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« Clermont-Ferrand pĂ«r O (Hringur). Ai Ă«shtĂ« nominuar tre herĂ« pĂ«r Ămimet e AkademisĂ« Evropiane tĂ« Filmit, duke fituar nĂ« vitin 2000 pĂ«r Angels of the Universe, dhe Ă«shtĂ« pĂ«rzgjedhur nĂ« Shooting Stars nĂ« Festivalin NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« Filmit nĂ« Berlin.
PriFest mbahet nga 9-14 shtator në Kino Armata, Prishtinë./ KultPlus.com
Shqipëria po e vendos veten me shpejtësi si një nga destinacionet më të habitshme në Ballkan dhe Tirana përfaqëson zemrën që rreh në këtë transformim, shkruan Federico Sala për faqen e njohur turistike italiane agriturismolebalzarine.it.
NĂ«se jeni duke kĂ«rkuar njĂ« pĂ«rvojĂ« autentike udhĂ«timi, plot kontraste interesante dhe larg nga rruga e rrahur e turizmit masiv, kryeqyteti shqiptar do tâju ofrojĂ« emocione tĂ« papritura.
Me ngjyrat e saj tĂ« gjalla, historinĂ« e saj tĂ« trazuar dhe energjinĂ« e saj ngjitĂ«se, Tirana Ă«shtĂ« gati tâju magjepsĂ«.
Duke ecur nëpër rrugët e Tiranës, do të gjeni veten të zhytur në një kaleidoskop përvojash që tregojnë historinë komplekse dhe interesante të Shqipërisë.
Qyteti është si një muze i hapur, ku arkitektura osmane përzihet me arkitekturën italiane nga periudha fashiste, ndërsa ndërtesat e epokës komuniste bashkëjetojnë në mënyrë harmonike me ndërtimet moderne bashkëkohore.
Qendra e qytetit sillet rreth sheshit madhĂ«shtor âSkĂ«nderbejâ, i dedikuar heroit kombĂ«tar Gjergj Kastrioti SkĂ«nderbeu.
KĂ«tu mund tĂ« admironi XhaminĂ« e Etâhem Beut, njĂ« xhevahir i arkitekturĂ«s osmane tĂ« shekullit XVIII, i rrethuar nga Kulla e Sahatit qĂ« dominon peizazhin e qytetit.
Një nga zonat më interesante është padyshim Blloku, ish-lagjja e elitës komuniste që sot përfaqëson zemrën e jetës së natës dhe argëtimit të Tiranës.
Dikur i ndaluar pĂ«r qytetarĂ«t e zakonshĂ«m, sot Blloku pulson me jetĂ« me kafenetĂ« e tij moderne, restorantet gurmeâ dhe butikĂ«t modernĂ«.
PĂ«r tĂ« kuptuar vĂ«rtet ShqipĂ«rinĂ« bashkĂ«kohore, njĂ« vizitĂ« nĂ« BunkâArt Ă«shtĂ« thelbĂ«sore. Ky muze, i vendosur nĂ« njĂ« bunker bĂ«rthamor tĂ« epokĂ«s komuniste, ofron njĂ« perspektivĂ« prekĂ«se mbi historinĂ« e kohĂ«ve tĂ« fundit tĂ« vendit. PĂ«rvoja Ă«shtĂ« si edukative ashtu edhe emocionalisht tĂ«rheqĂ«se.
Nuk mund ta humbisni Piramidën e famshme, ish-mauzoleun e Enver Hoxhës të transformuar në një qendër kulturore. Kjo ndërtesë kontroverse është bërë një simbol i aftësisë së Shqipërisë për të rishpikur veten dhe për të parë drejt së ardhmes.
Përvoja gastronomike që nuk duhet të humbni
Kuzhina shqiptare është një zbulim për shijen, me ndikime osmane, italiane dhe ballkanike që krijojnë shije unike.
Në tregun e Pazarit të Ri, mund të provoni specialitete lokale si tavë kosi (qengj i pjekur me kos) ose byrek në të gjitha variacionet e tij, duke shpenzuar mesatarisht midis 5 dhe 15 euro për një vakt të plotë.
Restorantet në qendrën historike ofrojnë përvoja të rafinuara kulinare me çmime të përballueshme: një darkë e plotë në një lokal të nivelit të lartë rrallë do të kalojë 25-30 euro për person, përfshirë verën.
Vetëm 30 minuta nga qendra e qytetit, teleferiku ju çon në malin e Dajtit, duke ofruar pamje marramendëse të të gjithë luginës së Tiranës. Një biletë teleferiku kushton rreth 8 euro vajtje-ardhje, një investim minimal për pamje spektakolare.
NĂ«se keni kohĂ« pĂ«r njĂ« udhĂ«tim njĂ«ditor, Kruja Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« orĂ« me autobus nga Tirana. Ky qytet mesjetar, djepi i rezistencĂ«s sĂ« shqiptarĂ«ve kundĂ«r PerandorisĂ« Osmane, do tâju mirĂ«presĂ« me kĂ«shtjellĂ«n e tij, pazarin tradicional dhe pamjet e paharrueshme tĂ« maleve pĂ«rreth.
Tirana është një qytet jashtëzakonisht i përballueshëm sipas standardeve evropiane.
Një kafe kushton mesatarisht një euro, ndërsa një biletë autobusi për qytetin kushton jo më shumë se gjysmë euro.
Akomodimi në një hotel të mirë kushton rreth 40-60 euro për natë për një dhomë dyshe në qendër të qytetit.
Monedha lokale është leku shqiptar, por eurot pranohen pothuajse kudo. Gjuha zyrtare është shqipja, por shumë flasin italisht, veçanërisht në zonat turistike dhe hotelet.
Koha ideale për ta vizituar
Fundi i gushtit është koha ideale për të vizituar Tiranën, pasi temperaturat janë ende të ngrohta pa qenë shtypëse dhe qyteti është në nivelin e tij më të lartë.
Mbrëmjet janë perfekte për të shëtitur përgjatë rrugës kryesore ose për të shijuar një aperitiv në një bar në çati me pamje nga qyteti.
Tirana ju pret të tregoni historinë e saj të transformimit dhe qëndrueshmërisë, duke ju ofruar një përvojë udhëtimi që nuk do ta harroni kurrë./ atsh/ KultPlus.com
Salvatore Quasimodo (Salvatore Kuazimodo) ishte njĂ« nga poetĂ«t e shumĂ«njohur italian. Kritik dhe pĂ«rkthyesit po kaq i pĂ«rkushtuar qĂ« plazmoi gjurmĂ« tĂ« shndritshme nĂ« historinĂ« e letĂ«rsisĂ« italiane dhe asaj botĂ«rore. âAi ka shkruar me njĂ« delikatesĂ« meditative dhe pĂ«rsiatje tĂ« holla si askush nĂ« poezinĂ« moderne italianeâ, mĂ«ton Moikom Zeqo. Poezia e tij e ngĂ«rthyer nĂ« njĂ« modus shprehĂ«s forcash dhe thellĂ«sish, elaburuar pĂ«rmes njĂ« lirike pĂ«rshkuese dhe tronditĂ«se njiherash, zĂ« vend nĂ« magjinĂ« e komunikimit poetik si njĂ« identitet i pagjasshĂ«m dhe njĂ« zĂ« i fuqishĂ«m. Sipas tij âpozicioni i poetit nuk mund tĂ« jetĂ« pasiv nĂ« shoqĂ«ri, ai, kemi thĂ«nĂ«, e ndryshon botĂ«n. Figurat e tij tĂ« forta, ato tĂ« krijuarat, rrahin nĂ« zemrĂ«n e tij mĂ« shumĂ« sesa filozofia dhe historiaâ.
Salvatore Quasimodo u lind mĂ« 20 gusht 1901  dhe u shua nĂ« moshĂ«n 66-vjeçare mĂ« 14 qershor 1968. NĂ« vitin 1959 fitoi Ămimin Nobel nĂ« LetĂ«rsi âpĂ«r poezinĂ« e tij lirike, e cila me zjarr klasik shpreh pĂ«rvojĂ«n tragjike tĂ« jetĂ«s nĂ« kohĂ«t tonaâ. SĂ« bashku me Giuseppe Ungaretti dhe Eugenio Montale , ai Ă«shtĂ« njĂ« nga poetĂ«t mĂ« tĂ« shquar italian tĂ« shekullit tĂ« 20.
Kritika tradicionale letrare ndan punën Quasimodo-së në dy periudha kryesore: hermetik periudhën deri në Luftën e Dytë Botërore dhe epokën post-hermetike deri në vdekjen e tij. Edhe pse këto periudha janë të ndryshme, ato duhet të shihen si një kërkim të vetëm poetik. Ky kërkim apo eksplorimi për një gjuhë unike e çoi nëpër faza të ndryshme dhe modaliteteve të ndryshme të shprehjes.
Si njĂ« poet inteligjent dhe tĂ« mençur, Quasimodo pĂ«rdorur njĂ« hermetical , gjuhĂ« âtĂ« mbylluraâ tĂ« skemĂ« pĂ«rsĂ«ritur motive si Sicilia, fesĂ« dhe vdekjes. MĂ« pas, pĂ«rkthimi i autorĂ«ve nga romake dhe greke antikiteti ia ka mundĂ«suar pĂ«r tĂ« zgjatur instrumentin e tij gjuhĂ«sor. Neveri dhe ndjenjĂ«n e absurditetit tĂ« LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore gjithashtu kishte ndikimin e saj nĂ« gjuhĂ«n e poetit. Ky hidhĂ«rim, megjithatĂ«, i venitur nĂ« shkrimet e tij tĂ« ndjerĂ«, dhe u zĂ«vendĂ«sua nga zĂ«ri pjekur e njĂ« poeti tĂ« vjetĂ«r duke reflektuar mbi botĂ«n e tij.
Ai ka shkruar me një delikatesë meditative dhe përsiatje të holla si askush në poezinë moderne italiane.
Poezia shndĂ«rrohet nĂ« etikĂ« pikĂ«risht pĂ«rmes pĂ«rftimit tĂ« sĂ« bukurĂ«s: pĂ«rgjegjĂ«sia e saj Ă«shtĂ« nĂ« raport tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« me pĂ«rsosmĂ«rinĂ« e saj. TĂ« shkruash vargje do tĂ« thotĂ« tâi nĂ«nshtrohesh njĂ« gjykimi; gjykimi estetik pĂ«rfshin nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« heshtur reagimet shoqĂ«rore qĂ« shkakton njĂ« poezi. I njohim rezervat pĂ«r kĂ«to parashtrime. Por njĂ« poet Ă«shtĂ« i tillĂ« kur nuk heq dorĂ« nga prania e tij nĂ« njĂ« tokĂ« tĂ« dhĂ«nĂ«, nĂ« njĂ« kohĂ« tĂ« saktĂ«, tĂ« pĂ«rcaktuar politikisht. Dhe poezia Ă«shtĂ« liri dhe e vĂ«rtetĂ« e asaj kohe, jo shumĂ«fishimi abstrakt i ndjenjĂ«s.
âMitiâ i Salvatore Quasimodo buron nga pjekuria e veprave âOboe e mbyturâ dhe âErato e Apollionâ: Ă«shtĂ« miti i vetmisĂ« psikologjike e metafizike tĂ« njeriut nĂ« dhembjen e jetĂ«s, asgjĂ«ja e gĂ«rmadhave tĂ« zemrĂ«s, zhgĂ«njimi i plotĂ« i ekzistencĂ«s, tĂ« cilat bĂ«hen kĂ«ngĂ« e poezi nĂ« vetĂ« gjendjen e dĂ«shpĂ«rimit shumĂ« tĂ« madh abstrakt. NĂ« teknikĂ«n e pĂ«rkryer tĂ« njĂ« gjuhe tĂ« pĂ«rpiktĂ«, tĂ« fisme, tĂ« mbyllur, asnjĂ«herĂ« krejt e shtendosur apo e lĂ«nĂ« pas dore; nĂ« sigurinĂ« e skajshme tĂ« pĂ«rfytyrimeve qĂ« kujtohen ose nuk mbahen mend, trupore apo jolĂ«ndore, tĂ« pranĂ«vĂ«nieve analogjike tĂ« pazakonta, nganjĂ«herĂ« edhe tĂ« detyrueshme, gjendet masa dhe vĂ«rtetimi i asaj qĂ« kritika e quan âPoetika e fjalĂ«sâ.
Poeti beson gjithnjĂ« te njeriu, mendonte Quasimodo, megjithĂ« rravgimet e luftĂ«s dhe ato â nĂ« njĂ« farĂ« kuptimi edhe mĂ« tĂ« kĂ«qia â tĂ« paqes e tĂ« âqytetĂ«rimit tĂ« atomitâ. Beson nĂ« mundĂ«sitĂ« e ndryshimit tĂ« botĂ«s e tĂ« shoqĂ«risĂ«, beson nĂ« historinĂ« e bĂ«rĂ« nga njeriu: histori rrĂ«nqethĂ«se, kriminale, cfilitĂ«se, qĂ« çon detyrimisht nĂ« trajtimin pa rrugĂ«dalje tĂ« epokĂ«s sonĂ«, kur nuk ecet drejt njĂ« shndĂ«rrimi tĂ« plotĂ« tĂ« njeriut, drejt njĂ« verifikimi tĂ« miteve tĂ« tij, nĂ« themelimin e njĂ« ekzistence tĂ« denjĂ« pĂ«r tâu jetuar.
Pas âpoetikĂ«s sĂ« fjalĂ«sâ, kumbimit tĂ« pastĂ«r, figurave tĂ« tejpashme dhe muzikĂ«s sĂ« vĂ«llimit âE mbrĂ«mja ia beh nĂ« çastâ, nĂ« poezinĂ« e Quasimodos bĂ«n udhĂ« njĂ« ndĂ«rgjegjĂ«sim gjuhĂ«sor i cili kundrejt pĂ«rsosjes formale â edhe pse tĂ« ruajtur e tĂ« pĂ«rçuar nĂ« çdo ngjarje poetike tĂ« mĂ«passhme â parapĂ«lqen domethĂ«nien dhe komunikimin. Tipik pĂ«r kĂ«tĂ« Ă«shtĂ« kalimi (i ndĂ«rlidhur me temat popullore dhe me projektimin e njĂ« njerĂ«zimi tĂ« ardhshĂ«m, tĂ« mundshĂ«m) nga monologu lirik nĂ« dialogun dramatik, nĂ« epikĂ« apo nĂ« formĂ«n epikoâlirike, karakteristike pĂ«r krijimtarinĂ« e vonshme tĂ« Quasimodos.
***
Salvatore Quasimodo u lind mĂ« 20 gusht nĂ« Sicili, ishte biri i njĂ« punonjĂ«si hekurudhash. Pas tĂ«rmetit tĂ« tmerrshĂ«m tĂ« vitit 1908- shkon pas tĂ« atit, i cili transferohet nĂ« MesinĂ«n e shkatĂ«rruar. PĂ«r gjithĂ« jetĂ«n e tij, megjithĂ« kohĂ«n e kaluar, poeti thuhet se do tĂ« ketĂ« nĂ« mĂ«ndje pĂ«rgjithnjĂ« jetesĂ«n e çuditshme nĂ« vagonĂ«t hekurudhorĂ«, midis gĂ«rmadhave, vrasjeve tĂ« çakejve, lĂ«kundjeve sizmike tĂ« njĂ«pasnjĂ«shme. MĂ« pas ai studion nĂ« Palermo: por nuk mundet tĂ« pĂ«rfundojĂ« nĂ« fakultetin e inxhinierisĂ«. Gjendja e vĂ«shtirĂ« ekonomike e bĂ«n qĂ« tĂ« kĂ«rkojĂ« herĂ«t punĂ«. Pasi punon si projektues teknik nĂ« njĂ« ndĂ«rmarrje ndĂ«rtimesh, komisionar dyqanesh, nĂ«punĂ«s teknik pranĂ« njĂ« magazine romane, pasi organizon, â siç rrĂ«fente vetĂ« â njĂ« grevĂ«, pikĂ«risht nĂ« vigjilje tĂ« hyrjes nĂ« fuqi tĂ« ligjit fashist antigrevĂ«, gjeti njĂ« punĂ« tĂ« re, mĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme, nĂ« xhenjon civile. Shkruan shpejt vargje dhe auditori i parĂ« i tij janĂ« miqtĂ« e ngushtĂ« Puliati e Elio Vitorini dhe, nĂ« vijim tĂ« ftesĂ«s sĂ« Vitorinit, mĂ« 1929, shkon nĂ« Firence, ku njeh, ndĂ«r tĂ« tjerĂ«, Euxhenio Montalen, ManzaninĂ«n, Lorian e Bonsantin, i cili boton, pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«, tre poezi tĂ« tĂ« riut sicilian nĂ« revistĂ«n âSolariaâ. Vite mĂ« vonĂ« e gjejmĂ« qĂ« i jepet pĂ«rkthimit , ku vepra e tij e parĂ« e rĂ«ndĂ«sishme nĂ« fushĂ«n e pĂ«rkthimit poetik Ă«shtĂ« âLirikĂ« grekĂ«â (âLirici greciâ) botuar pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« mĂ« 1940 me parathĂ«nie tĂ« Luçiano Ansekit. (Ansechi). MĂ« 1942 pason vĂ«llimi qĂ« pĂ«rmbledh krijimtarinĂ« poetike tĂ« tĂ« gjithĂ« periudhĂ«s sĂ« mĂ«parshme, âDhe mbrĂ«mja ia beh nĂ« çastâ. âOdisejaâ e nga Katuli, âEdipi-n mbretâ tĂ« Sofokliut dhe âUngjillinâ e ShĂ«n Gjonit. Boton kĂ«ngĂ«n epike tĂ« âDitĂ« pas diteâ (Giorno dopo giornoâ), 1947, tĂ« cilĂ«n do ta ndjekin vepra gjithashtu me vlerĂ«: âJeta nuk Ă«shtĂ« Ă«ndĂ«rrâ (âLa vita non e sognoâ), 1949, âBlerimi i rremĂ« dhe i vĂ«rtetĂ«â (âIl falso e vero verdeâ), 1956. NĂ« vitin 1958, pĂ«r veprĂ«n âToka e pakrahasueshmeâ (âLa terra imparegiabbileâ) poetit i jepet çmimi âViareggioâ (mĂ« 1953 kishte marrĂ«, bashkĂ« me anglezin Dylan Thomas, çmimin Etna â Taormina). MĂ« nĂ« fund, njĂ« vit mĂ« pas (1959), Salvatore Quasimodo fitoi vlerĂ«simin mĂ« tĂ« madh, çmimin âNobelâ pĂ«r letĂ«rsi.
Pas luftĂ«s, pikpamjet sociale tĂ« Salvatore Quasimodo, formĂ«suan veprimtarinĂ« e tij dhe pĂ«rmbush korpusin krijues nĂ« kuptimin tĂ«rĂ«sor me botimin âGiorno dopo giornoâ (1947), âDita pas diteâ. ShumĂ« nga poemat e Quasimodos fshikullojnĂ« padrejtĂ«sitĂ« e regjimit fashist, tmerret e luftĂ«s dhe fajĂ«sinĂ« italiane. PoezitĂ« e mĂ«vonshme nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n mĂ«nyrĂ«, tĂ« thjeshta nĂ« gjuhĂ«, shfaqin imazhe konkrete dhe tĂ« menjĂ«hershme. Salvatore Kuazimodo ishte njĂ« nga mĂ« tĂ« mĂ«dhejtĂ« e poezisĂ« italiane. ĂshtĂ« mjaft e njohur fjala e tij nĂ« ceremoninĂ« e marrjes sĂ« çmimit Nobel nĂ« vitin 1959. PjesĂ« nga ajo: âNdĂ«rsa poeti Ă«shtĂ« i ndĂ«rgjegjshĂ«m pĂ«r fuqinĂ« e politikanit, kĂ«tij tĂ« fundit i bie ndĂ«rmend pĂ«r poetin kur zĂ«ri i kĂ«tij depĂ«rton thellĂ« nĂ« shtresa tĂ« ndryshme shoqĂ«rore dhe prej atij çasti fillon lufta e nĂ«ndheshme ndĂ«rmjet politikanit dhe poetit[âŠâŠ] me fjalĂ« politikani mbĂ«shtet kulturĂ«n, por nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« rreket tâja mehĂ« fuqinĂ«, tâja heqĂ« poetit tri a katĂ«r liritĂ« themelore tĂ« njeriut, deri sa poeti tĂ« vazhdojĂ«, nĂ« kĂ«tĂ« qerthull tĂ« pĂ«rjetshĂ«m, tĂ« rifitojĂ« çka i kanĂ« grabitur.â Salvatore Quasimodo vdiq nĂ« Napoli mĂ« 14 qershor 1968.
NĂ« njĂ« ese pĂ«r poezinĂ« Salvatore Quasimodo thotĂ«: âFilozofĂ«t, armiqtĂ« e natyrshĂ«m tĂ« poetĂ«ve, dhe skeduesit e pĂ«rhershĂ«m tĂ« mendimit kritik, pohojnĂ« se poezia (dhe tĂ« gjitha artet), ashtu si veprat e natyrĂ«s, nuk pĂ«sojnĂ« ndryshime as gjatĂ« dhe as pas njĂ« lufte. Ky Ă«shtĂ« iluzion, sepse lufta ndryshon jetĂ«n morale tĂ« njĂ« populli dhe njeriu, nĂ« rikthimin e tij, nuk gjen mĂ« masa sigurie nĂ« njĂ« modus jetese tĂ« brendshĂ«m, tĂ« harruar apo tĂ« ironizuar gjatĂ« provave tĂ« tij me vdekjen. Lufta rivendos me dhunĂ« njĂ« rregull tĂ« pashpallur nĂ« mendimin e njeriut, njĂ« zotĂ«rim mĂ« tĂ« madh tĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ«s: shfaqjet e realitetit ndikojnĂ« nĂ« historinĂ« e saj. â
Vepra të Salvatore Quasimodo
Poezi:
âUjĂ«ra dhe tokaâ, Firence, 1930
âOboe e mbyturâ , Xhenova, 1932
âAromĂ« ekualipti e vargje tĂ« tjeraâ, Firence, 1933
âErato e Apollionâ, Milano, 1936
âPoeziâ Milano, 1938
âE mbrĂ«mja ia beh nĂ« çastâ, Milano, 1942
âMe kĂ«mbĂ«n e huaj pĂ«rmbi zemĂ«râ, Milano, 1946
âDitĂ« pas diteâ, Milano, 1947
âJeta nuk Ă«shtĂ« Ă«ndĂ«rrâ, Milano, 1949
âBlerimi i rremĂ« e i vĂ«rtetĂ«â, Milano, 1953
âToka e pakrahasueshmeâ, Milano, 1958
âPoezi tĂ« zgjedhuraâ Parma, 1959
âTĂ« gjitha poezitĂ«â, Milano, 1960
âTĂ« japĂ«sh e tĂ« keshâ, Milano, 1966
âPoezi e ligjĂ«rime pĂ«r poezinĂ«â, Milano, 1971 (pas vdekjes)â
Studime
âPetrarka dhe ndjenja e vetmisĂ«â Milano, 1959
âPoeti e politikani dhe studime tĂ« tjeraâ, 1960
âShkrime pĂ«r teatrinâ, Milano, 1961
Veprat e Kuazimodos janë përkthyer në 35 gjuhë./ KultPlus.com
Një vepër arti e krijuar gjatë luftës së dytë botërore e skulptores britanike Dame Barbara Hepworth do të qëndrojë përgjithmonë në Mbretërinë e Bashkuar, pasi një galeri arti ka arritur me sukses të mbledhë shumën prej 3.8 milionë paundësh për blerjen e skulptures.
Pas një fushate intensive, e cila përfundon më 27 gusht , galeria Hepworth Wakefield siguroi fondet përmes shumës së 2,800 donacioneve publike, si dhe shërbimeve institucionale nga Fondi Kombëtar i Trashëgimisë së Lotarisë me 1.89 milionë paund dhe një grant prej 750,000 paundësh nga fondi i Artit.
Skulptura në formë ovale në ngjyrë blu të zbehtë, e krijuar në vitin 1943 gjatë Luftës së Dytë Botërore, është një nga veprat e rralla me gdhendje druri të bëra nga artistja e lindur në Wakefield. Vepra është e gdhendur në dru me tela, një teknikë që ajo e zhvillon në një periudhë të sfiduar nga mungesa e materialeve.
Duke qenĂ« nĂ« pronĂ«si private qĂ« nga krijimi i saj dhe i ekspozuar publikisht nĂ« ankand nga Christieâs nĂ« vitin 2024, ku arriti çmimin prej 3.5 milionĂ« dollarĂ«sh.
Olivia Colling, drejtoresha e galerisĂ«, u shpreh se artistja do tĂ« ishte thellĂ«sisht e imresionuar nga ky solidaritet. âBarbara Hepworth fliste shpesh pĂ«r lidhjen e saj me komunitetin dhe rolin e saj artistik.
Jemi mirĂ«njohĂ«s pĂ«r bujarinĂ« e publikut qĂ« na ndihmon tĂ« sjellim kĂ«tĂ« vepĂ«r tĂ« njohur nĂ« qytetin e saj tĂ« lindjesâ, tha drejtoresha e galerisĂ« sĂ« artit. Ajo shtoi se skulptura do tĂ« shfaqet pĂ«rgjithmonĂ« nĂ« galeri dhe do tâu huazohet dhe muzeve dhe galerive tĂ« tjera nĂ« tĂ« gjithĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar pĂ«r tĂ« siguruar akses tĂ« gjerĂ« publik.
Fushata u mbështet nga emra të njohura të artit dhe kulturës, që përfshijnë Sir Antony Gormley, Anish Kapoor dhe Dame Rachel Whiteread.
Teleskopi HapĂ«sinor âJames Webbâ ka zbuluar njĂ« hĂ«nĂ« shumĂ« tĂ« vogĂ«l qĂ« rrotullohet rreth Uranit, sipas âAPâ- sĂ«.
NASA njoftoi se objekti i ri qiellor është vetëm rreth 10 kilometra i gjerë dhe u pa me kamerën infra të teleskopit.
ShkencĂ«tarĂ«t besojnĂ« se kjo hĂ«nĂ« ka mbetur e fshehur pĂ«r kaq gjatĂ« pĂ«r shkak tĂ« madhĂ«sisĂ« sĂ« vogĂ«l dhe dritĂ«s sĂ« zbehtĂ«, madje as sonda âVoyager 2â, gjatĂ« fluturimit tĂ« saj pranĂ« Uranit rreth 40 vite mĂ« parĂ«, nuk arriti ta dallonte.
Deri tani Uranit i njiheshin â28 hĂ«naâ, shumica tĂ« vogla dhe pranĂ« planetit.
Me këtë zbulim, numri i tyre shkon në 29.
Hëna e re ende nuk ka marrë emër, por si traditë, hënat e Uranit pagëzohen me personazhe nga Shekspiri dhe Aleksandër Popi.
Sipas ekspertëve, ky zbulim sugjeron se rreth Uranit mund të fshihen edhe shumë hëna të tjera të vogla.
Pas suksesit të edicionit të parë, Komuna e Prishtinës rikthehet me një tjetër mbrëmje magjike të Kinemasë së Hapur, dedikuar fëmijëve të vegjël.
Drejtoresha e Kulturës në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi, ka njoftuar se Kinemaja e Hapur për Fëmijë do të shfaq filma të përzgjedhur te parku në mes të lagjeve Ulpiana dhe Dardania.
âNĂ«n qiellin e hapur, do tĂ« shfaqim filma tĂ« pĂ«rzgjedhur pĂ«r fĂ«mijĂ«, sepse filmi nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m argĂ«tim, por njĂ« udhĂ«tim i heshtur drejt botĂ«s sĂ« brendshme, ku fĂ«mijĂ«t mĂ«sojnĂ« tĂ« Ă«ndĂ«rrojnĂ«, tĂ« ndjejnĂ« dhe tĂ« kuptojnĂ« mĂ« thellĂ« botĂ«n qĂ« i rrethonâ, thuhet nĂ« njoftimin e drejtoreshĂ«s Halimi.
Kjo mbrëmje magjike mbahet më 28 gusht në ora 19:30./ KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Blendi Gonxhja, këtë përvojë e ka cilësuar një udhëtim i paharrueshëm, ku Shqipëria jo vetëm u dëgjua, por edhe u ndje me emocion, nostalgji dhe gëzim.
âFlaka Goranci & Togha Quartet sollĂ«n âMeloditĂ« Shqiptareâ, duke rikthyer nĂ« skenĂ« thellĂ«sinĂ« e zĂ«rit dhe fuqinĂ« e kĂ«ngĂ«ve popullore. Miksi, Yara Kasti & Tsanta ndezĂ«n atmosferĂ«n me njĂ« koncert tĂ« hapur nĂ«n qiellin e Terrasson-Lavilledieu, duke ndĂ«rthurur muzikĂ« nga ShqipĂ«ria nĂ« Siri, Liban, FrancĂ« e Iranâ, ka thĂ«nĂ« ministri Blendi Gonxhja.
Tedi Papavrami & Maki Okada po ashtu kanë dhuruar një udhëtim virtuoz që kaloi përmes Shqipërisë, Italisë, Spanjës e Polonisë me pasion dhe mjeshtëri të rrallë.
Kurse Marie-Ange Nguci fali një recital plot ndjenja në piano në një nga netët më magjike të festivalit./ KultPlus.com
Kompanitë shqiptare renditen të parat në rajon  dhe mbi mesastaren e Bashkimit Europian përsa i përket përdorimit të teknologjive të avancuara dhe inteligjencës artificiale në aktivitetin e tyre .Në një raport të fundit të Këshillit për Bashkëpunim Rajonal, rezulton se mbi 12% e kompanive shqiptare përdorin inteligjencën artificiale, nivel ky  që rezulton sa dyfishi i mesatares rajonale që është 5% dhe mbi nivelin mesatar të Bashkimit Europian, që arrin në 7%.Por përtej kësaj bizneset shqiptare kanë vënë në përdorim edhe teknologji të tjera të avancuara dhe 23 % e kompanive  raportuan se përdorin zgjidhje cloud, 33% përdorën analizat e të dhënave e cila qëndron mbi mesataren e rajonit .Në raport vlerësohet edhe niveli i  e-faturimit i cili përdoret nga me 54% të bizneseve, krahasuar me 41% në rajon dhe 38% në BE.
Shqipëria ka  në fokus zhvillimin e Inteligjencës Artificiale e cila  është përcaktuar si një ndër prioritet e Shqipërisë për vitet që vijnë.Strategjia Kombëtare për periudhën 2025-2030 parashikon ngritjen e fabrikave të inteligjencës artificiale dhe përdorimin e teknologjisë në pothuajse të gjithë sektorët e ekonomisë dhe të shërbimeve.
Risi është edhe fakti se Shqipëria kryeson gjithashtu me përqindjen të lartë të kompanive që përdorin rrjetet sociale dhe mjete të tjera të komunikimit digjital në krahasim me vendet fqinje.
Por përtej bizneseve dhe qytetarët po përdorin gjithnjë e më shumë shërbimet online të shtetit, duke e renditur vendin mbi mesataren e BE-së dhe shumë më lart se Ballkani Perëndimor.
Sipas të dhënave 78.5% e përdoruesve të internetit në Shqipëri kanë përdorur e-qeverisjen, krahasuar me 43% të mesatares rajonale dhe 75% në Bashkimin Europian.
Portali e-Albania shërben si platforma qendrore për aksesin në shërbimet publike, duke funksionuar si një pikë e vetme kontakti për qytetarët dhe ndërmarrjet. Në mars 2025, portali ofronte 1,253 shërbime online dhe kishte rreth 3.21 milion përdorues. / abcnews.al / KultPlus.com
Fotografët shqiptarë po lënë gjurmë në galeritë, ekspozitat, shfaqjet dhe festivalet më të rëndësishme.
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja ndau sot shembujt e suksesit në skenën ndërkombëtare të disa prej tyre.
âFotografĂ«t shqiptarĂ« nĂ« skenĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare! Nga Roland Tasho me karrierĂ« tĂ« gjatĂ« e çmime prestigjioze, te Ilir Tsouko me tregime vizuale bashkĂ«kohore; nga Burim Myftiu me festivalin ndĂ«rkombĂ«tar FOTOIST, te Jetmir Idrizi me vepra tĂ« publikuara e vlerĂ«suara nĂ« mbarĂ« botĂ«nâ, tha Gonxhja.
NdĂ«rsa ndau informacion mbi eksperiencĂ«n profesionale tĂ« kĂ«tyre fotografĂ«ve, ministri Gonxhja vlerĂ«soi se âartistĂ«t shqiptarĂ« na nderojnĂ« ndĂ«rkombĂ«tarishtâ.
âNdiqni CulturAlb pĂ«r tĂ« njohur mĂ« nga afĂ«r fotografĂ«t shqiptarĂ« qĂ« po lĂ«nĂ« gjurmĂ« nĂ« galeritĂ«, ekspozitat, shfaqjet dhe festivalet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishmeâ, u shpreh ministri Gonxhja.
âCulturalbâ Ă«shtĂ« projekti mĂ« i ri pĂ«r promovimin e kulturĂ«s shqiptare nĂ« botĂ«. TrashĂ«gimia dhe krijimtaria bashkĂ«kohore shqiptare pĂ«rmes kĂ«tij projekti bĂ«hen pjesĂ« e dialogut kulturor ndĂ«rkombĂ«tar.
âCulturalbâ Ă«shtĂ« nisma zyrtare e qeverisĂ« shqiptare qĂ« synon ta bĂ«jĂ« kĂ«tĂ« realitet, pĂ«rmes njĂ« kalendari tĂ« pasur me ekspozita, shfaqje, diskutime dhe ngjarje kulturore nĂ« qytete tĂ« ndryshme tĂ« botĂ«s. Me Culturalb, kultura shqiptare udhĂ«ton, bashkĂ«bisedon dhe ndĂ«rvepron pa kufij.
Ish-komisionerja daneze e BE-së ka prezantuar linjën e saj të këpucëve dhe është imazhi i një prej dizajneve, duke shënuar një kapitull të ri në karrierën e saj pas Brukselit.
Vestager, e cila frymĂ«zoi serialin televiziv âBorgenâ, Ă«shtĂ« rikthyer nĂ« qendĂ«r tĂ« vĂ«mendjes si imazhi i koleksionit tĂ« kĂ«pucĂ«ve, tĂ« krijuara nga stilistja Frederikke Antonie Schmidt.
E famshme pĂ«r suksesin nĂ« sigurimin e njĂ« gjobe prej 14 miliardĂ« dollarĂ«sh kundĂ«r âAppleâ pĂ«r lehtĂ«sime tĂ« paligjshme tatimore â dhe e etiketuar nga Trump si âZonja e Taksaveâ, ajo Ă«shtĂ« shfaqur sĂ« fundmi nĂ« tabela gjigante nĂ« rrugĂ«t e kryeqytetit danez, KopenhagĂ« â duke buzĂ«qeshur me njĂ« fustan tĂ« rehatshĂ«m, flokĂ« tĂ« thinjur, çizme deri nĂ« kyçin e kĂ«mbĂ«s dhe sloganin âKush e ka pushtetin?â
BE shpjegoi se kompania qĂ« e zgjodhi atĂ«, pavarĂ«sisht se Ă«shtĂ« themeluar nga njĂ« stiliste daneze, Frederikke Antonie Schmidt, ka njĂ« stil italian, duke filluar me emrin e saj, Roccamore â njĂ« neologjizĂ«m qĂ« kombinon âRoccaforteâ dhe âAmoreâ, pĂ«r tĂ« pĂ«rmbledhur faktin se kĂ«pucĂ«t janĂ« tĂ« rehatshme, tĂ« forta dhe gjithashtu femĂ«rore.
PĂ«r mĂ« tepĂ«r, themeluesja e linjĂ«s sĂ« kepucĂ«ve studioi nĂ« Polimoda, shkolla e modĂ«s me qendĂ«r nĂ« Firence â e renditur ndĂ«r dhjetĂ« institutet mĂ« tĂ« mira tĂ« modĂ«s nĂ« botĂ« â dhe kĂ«pucĂ«t prodhohen nĂ« Itali dhe Portugali.
Sipas njoftimit pĂ«r shtyp tĂ« kompanisĂ«, modeli i dedikuar Margrethe Vestager â u krijua si njĂ« homazh pĂ«r tĂ« dhe pĂ«r tĂ« gjitha gratĂ« qĂ« pĂ«rballen kur pĂ«rgjegjĂ«sia Ă«shtĂ« mĂ« e madhe.
âĂshtĂ« pĂ«r ato gra qĂ« guxojnĂ« tĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« syrin e stuhisĂ«, qĂ« vendosin pĂ«r njĂ« axhendĂ« tĂ« re dhe e bĂ«jnĂ« tĂ« gjithĂ«n me stil dhe me kokĂ«n lartâ, tha kompania.
Ăizmet e saj deri nĂ« kyçin e kĂ«mbĂ«s, tĂ« disponueshme nĂ« ngjyrĂ« lisi dhe tĂ« zezĂ«, shiten me pakicĂ« pĂ«r rreth 415 euro.
Ato janĂ« pjesĂ« e âPower Collectionâ tĂ« Roccamore, qĂ« pĂ«rfshin edhe kĂ«pucĂ« tĂ« frymĂ«zuara nga Camilla Ley Valentin, bashkĂ«themeluese e sistemit tĂ« menaxhimit tĂ« radhĂ«ve online Queue-it, dhe Marianne Dahl, shefja e Boston Consulting Group, Inc. (BCG) â njĂ« kompani amerikane globale konsulence menaxhimi e themeluar nĂ« vitin 1963. /atsh / KultPlus.com
Login
