Presidenti i parë dhe i vetëm që largohet nga Shtëpia e Bardhë nëpërmjet dorëheqjes

Më 8 gusht 1974, Presidenti i 37-të i Shteteve të Bashkuara, Richard M. Nixon, doli në një fjalim televiziv drejtuar kombit, për të njoftuar një akt pa precedent në historinë amerikane: dorëheqjen nga detyra, efektive në mesditën e 9 gushtit. Ai është i vetmi president amerikan që ka dhënë dorëheqjen, një vendim dramatik që erdhi pas një krize të thellë kushtetuese të njohur si Skandali Watergate.

Çfarë ishte Watergate?

Skandali Watergate filloi më 17 qershor 1972, kur pesë burra u arrestuan duke hyrë me forcë në selinë e Partisë Demokratike, që ndodhej në ndërtesën “Watergate” në Uashington D.C. Ajo që fillimisht dukej si një thyerje ordinere, u shndërrua në një spirale hetimesh që zbuluan përfshirjen e drejtpërdrejtë të administratës Nixon në spiunazh politik, mbulime të paligjshme dhe abuzim të pushtetit ekzekutiv.

Gazetarët e “The Washington Post”, Bob Woodward dhe Carl Bernstein, luajtën një rol kyç në ndriçimin e çështjes, përmes një hetimi këmbëngulës që ekspozoi lidhjet mes grabitësve dhe Komitetit për Rizgjedhjen e Presidentit (CREEP). Burimi misterioz i njohur si “Deep Throat” (i identifikuar dekada më vonë si Mark Felt, zëvendësdrejtor i FBI-së) dha informacione thelbësore që çuan te Shtëpia e Bardhë.

Përshkallëzimi dhe kriza politike

Me kalimin e kohës, doli në dritë se Nixon kishte regjistruar fshehurazi bisedat në Zyrën Ovale, dhe kur Kongresi kërkoi kasetat si provë, ai refuzoi, duke shkaktuar një krizë institucionale.

Në korrik 1974, Gjykata e Lartë e SHBA-së urdhëroi dorëzimin e kasetave, të cilat provuan se Nixon kishte urdhëruar ndërprerjen e hetimeve të FBI-së, një veprim që u interpretua si pengim i drejtësisë.

Komisioni Juridik i Dhomës së Përfaqësuesve kishte përgatitur akuza për shkarkim (impeachment) kundër tij, dhe mbështetja për Nixon kishte rënë thellë, madje edhe brenda partisë së tij, Republikanëve. U bë e qartë se ai do të shkarkohej nëse nuk jepte dorëheqjen.

Fjalimi historik i dorëheqjes – 8 gusht 1974

Në një fjalim solemn dhe emocional, transmetuar nga televizionet kombëtare, Nixon deklaroi:

“Gjatë gjithë jetës sime politike, kam luftuar për të bërë atë që është më e mirë për kombin… Megjithatë, përballë zhvillimeve të fundit, më është bërë e qartë se nuk kam më bazën e nevojshme politike për të vazhduar të udhëheq me efektivitet… Prandaj, do të jap dorëheqjen nga posti i Presidentit të Shteteve të Bashkuara, efektive në mesditën e nesërme.”

Ai e mbylli fjalimin duke shprehur shpresën se dorëheqja do t’i shërbente unitetit kombëtar dhe do të shmangte një betejë të gjatë që do të dëmtonte më tej institucionet amerikane.

Pasojat dhe trashëgimia

Më 9 gusht 1974, Nixon u largua nga Shtëpia e Bardhë me helikopterin presidencial, ndërsa zëvendëspresidenti i tij, Gerald Ford, u betua si presidenti i 38-të.

Më 8 shtator 1974, Presidenti Ford i dha një falje të plotë Nixonit për çdo krim federal që ai mund të kishte kryer si president – një akt i shumëdiskutuar që ndau opinionin publik.

Nixon u tërhoq nga jeta politike, por më vonë botoi libra dhe ofroi analiza politike deri në vdekjen e tij në 1994.

Një precedent i rrezikshëm dhe një mësim për demokracinë

Dorëheqja e Nixonit u pa si një fitore për shtetin e së drejtës dhe pavarësinë e institucioneve demokratike amerikane. U dëshmua se asnjë president nuk është mbi ligjin, dhe se shtypi i lirë, drejtësia dhe Kongresi luajnë rol thelbësor në ruajtjen e ekuilibrave të pushtetit.

Përgatiti: L.Veizi

Inflacioni në Shqipëri ka shënuar rritje krahasuar me një vit më parë. INSTAT thotë se ndryshimi vjetor i indeksit të çmimeve të konsumit në muajin korrik 2025 është 2,5%, teksa një vit më parë ky ndryshim ishte 2,1%.

Rritja vjetore e çmimeve në muajin korrik është ndikuar kryesisht nga grupi “Ushqime dhe pije joalkoolike” me +1,08 pikë përqindje, pasuar nga grupi “Qira, ujë, lëndë djegëse dhe energji” me +0,61 pikë përqindje.

Krahasuar me muajin Korrik 2024, rritja më e madhe e çmimeve vërehet në grupin “Argëtim dhe kulturë” me 7,7 %, pasuar nga grupet “Pije alkoolike dhe duhan” me 3,4 %, “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 3,2 %.

Indeksi i Çmimeve të Konsumit (IÇK) është matësi zyrtar i inflacionit në Shqipëri, Indeksi mat ndryshimet relative të çmimeve të mallrave dhe shërbimeve të përdorura nga familjet për konsum vetjak dhe llogaritet duke përdorur strukturën e konsumit final të familjeve shqiptare. Burimi kryesor i informacionit për shpenzimet është Anketa e Buxhetit të Familjeve./kb

Gjykata Kushtetuese e Kosovës ka shpallur të pavlefshme të gjitha seancat e Kuvendit të mbajtura nga 27 qershori deri më 26 korrik 2025, pasi nuk është zbatuar aktgjykimi i mëparshëm

Gjykata konstatoi se kryesuesi i seancës konstituive dhe deputetët e zgjedhur kanë vepruar në kundërshtim me Kushtetutën.

Kushtetuesja i ka dhënë afat edhe 30 ditë Kuvendit për konstituim, pasi kryesuesi i seancës nuk e ka respektuar aktgjykimin e kaluar.

Gjykata urdhëron që kryeparlamentari të zgjidhet me votim të hapur deri në 3 herë për të njëjtin kandidat dhe nëse dështon 3 herë nuk ka te drejtë të kandidojë meë.

Gjykatat thekson se deputetët janë të detyruar të marrin pjesë dhe të votojnë dhe procesi i zgjedhjes duhet të përfundojë brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqi e aktgjykimit;

Njoftim për vendim në rastin KO193/25 dhe KO196/25

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës, më 7 gusht 2025 vendosi lidhur me kërkesat KO193/25 dhe KO196/25, në lidhje me vlerësimin e kushtetutshmërisë së  “Vendimit të Kuvendit për votimin e Komisionit për votim të fshehtë, në kuadër të vazhdimit të seancës konstituive të Legjislaturës IX të Kuvendit, të mbajtur sipas transkriptit të datës 29 qershor 2025.”, të parashtruar nga KO193/25, Memli Krasniqi dhe 12 (dymbëdhjetë) deputetë të tjerë të Kuvendit të Republikës së Kosovës dhe KO196/25, Hykmete Bajrami dhe 10 (dhjetë) deputetë të tjerë të Kuvendit të Republikës së Kosovës, bazuar në paragrafin 5 të nenit 113 [Jurisdiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës.

Gjykata, vendosi:

TË DEKLAROJË, njëzëri, kërkesën të pranueshme;

TË KONSTATOJË, njëzëri, që deputetët e zgjedhur të Kuvendit të Republikës së Kosovës nuk kanë zbatuar Aktgjykimin e 26 qershorit 2025, të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës në rastin KO124/25, dhe rrjedhimisht të gjitha seancat e mbajtura nga data 27 qershor deri më 26 korrik 2025 shpallen të pavlefshme;

TË KONSTATOJË, njëzëri, që Kryesuesi i Seancës Konstituive të Kuvendit të Republikës së Kosovës, nuk ka vepruar në pajtueshmëri me  Aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës në rastin KO124/25, të 26 qershorit 2025 dhe rrjedhimisht veprimet e tij janë në papajtueshmëri me paragrafin 1 të nenit 116 [Efekti Juridik i Vendimeve] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës;

TË URDHËROJË, me 6 (gjashtë) vota për dhe 1 (një) kundër, Kryesuesin e Seancës Konstituive të Kuvendit të Republikës së Kosovës të vazhdojë me pikën 3 të rendit të ditës së Seancës Konstituive, të miratuar më 8 prill 2025, dhe në pajtim  me paragrafin 2 të nenit 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nënkryetarëve] të Kushtetutësë Republikës së Kosovës, të ftojë përfaqësuesin e grupit më të madh parlamentar për të propozuar kandidatin/en për Kryetar/e të Kuvendit të Republikës së Kosovës, i/e cili/cila zgjedhet përmes votimit të hapur, votimi i cili mund të realizohet vetëm deri në 3 (tre) herë për kandidatin/en e njëjtë;

TË URDHËROJË, njëzëri të gjithë deputetët e zgjedhur të Kuvendit të Republikës së Kosovës, që në pajtim me nenin 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit], nenin 7 [Vlerat] dhe nenin 74 [Ushtrimi i Funksionit] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës gjatë procedurës së zgjedhjes së Kryetarit/es dhe nënkryetarëve të Kuvendit të Republikës së Kosovës të jenë të pranishëm dhe të votojnë;

TË URDHËROJË, me 6 (gjashtë) vota për dhe 1 (një) kundër deputetët e zgjedhur të Kuvendit të Republikës së Kosovës, në pajtim me paragrafët 2, 3 dhe 4 të nenit 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nënkryetarëve] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës të zgjedhin Kryetarin/en dhe nënkryetarët e Kuvendit të Republikës së Kosovës sipas pikave 3 dhe 4 të rendit të ditës të Seancës Konstituive brenda 30 (tridhjetë) ditëve nga dita e hyrjes në fuqi të këtij Aktgjykimi;

TË VAZHDOJË, njëzëri, masën e përkohshme të vendosur më 24 korrik 2025 deri në hyrjen në fuqi të këtij Aktgjykimi;

T’UA KUMTOJË këtë Aktgjykim palëve;

TA PUBLIKOJË këtë Aktgjykim në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës, në pajtim me paragrafin 4 të nenit 20 (Vendimet) të Ligjit Nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës;

TË KONSTATOJË që ky Aktgjykim hyn në fuqi në ditën e publikimit të tij nga Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës dhe njoftimit të palëve./kb

Policia e Gjirokastrës arrestoi në flagrancë shtetasin P. Gj., pasi në oborrin e banesës së tij në fshatin Lazarat u gjetën të kultivuara 48 bimë të dyshuara narkotike të llojit Cannabis Sativa.

Një pjesë e bimëve u sekuestrua si provë materiale, ndërsa pjesa tjetër u asgjësua me djegie. Materialet procedurale i kaluan Prokurorisë së Gjirokastrës për veprime të mëtejshme. Kontrollet në të gjithë qarkun vijojnë me intensitet.

Njoftimi i Policisë Gjirokastër

Vijojnë kontrolle intensive, në zbatim të planit operacional anticannabis, të koduar “Koordinata”.

Arrestohet 1 shtetas që kishte kultivuar 48 bimë narkotike, në oborrin e banesës së tij, në fshatin Lazarat.

Si rezultat i shtimit të kontrolleve në të gjithë territorin e qarkut, shërbimet e Komisariatit të Policisë Gjirokastër, në bashkëpunim me shërbimet e DVP Gjirokastër, goditën një tjetër rast të kultivimit të bimëve narkotike, për të cilin u arrestua në flagrancë shtetasi P. Gj..

Në oborrin e banesës së tij në fshatin Lazarat, u gjetën të kultivuara 48 bimë të dyshuara narkotike Cannabis Sativa.

Një pjesë e vogël e bimëve u sekuestrua në cilësinë e provës materiale, ndërsa pjesa tjetër u asgjësua nëpërmjet djegies.

Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Gjirokastër, për veprime të mëtejshme./kb

Booking.com po përballet me një padi nga më shumë se 10 mijë hotele europiane që thonë se platforma ka çrregulluar tregun në dëm të tyre gjatë 20 viteve, raporton The Guardian.

Shoqata e Hoteleve, Restoranteve dhe Kafeneve në Europë (Hotrec) e cila përfaqëson industrinë brenda BE dhe po ngre çështjen ligjore, së fundmi zgjati afatin deri më 29 gusht që pronarët e hoteleve t’i bashkoheshin padisë për shkak të kërkesës së lartë.

Padia pritet të jetë një nga më të mëdhatë në sektorin e shërbimit europian dhe po mbështetet nga 30 shoqata kombëtare hotelesh.

“Mbi 10 mijë hotele i janë bashkuar iniciativës europiane për të kërkuar dëmshpërblim për humbjet financiare të shkaktuara nga klauzolat e përdorimit të paligjshëm të ‘çmimit më të mirë’ nga Booking.com”, tha Hotrec në një deklaratë.

Sipas saj, klauzola e “çmimit më të mirë” në Booking.com u mor me detyrim nga hotelet përmes presionit të madh për të mos ofruar dhoma me çmime më të ulëta në platformat e tjera, përfshirë faqet  e tyre.

Industria e hoteleve thotë se platforma me bazë në Holandë i përdori klauzolat për të ndaluar klientët që të kryenin rezervime duke përdorur shërbimet e saj për të gjetur hotelin, por më pas të prenotonin direkt, pa nevojën e Booking.com.

“Regjistrimi në padinë ligjore vazhdon të rritet dhe reagimi deri më tani tregon vullnetin e fortë të industrisë së shërbimit për të kundërshtuar praktikat e padrejta në tregun digjital”, tha Hotrec.

Padia, për të cilën ekspertët thonë se do të jetë një betejë e vështirë, kërkon dëmshpërblim për  periudhën 2004-2024 kur Booking.com përdori  klauzolën për t’iu përshtatur Aktit të BE për Tregjet Digjitale.

Booking.com e quajti  Hotrec dhe deklaratat e shoqërive të tjera hoteliere si “të pasakta dhe keqinformuese” duke shtuar se nuk kishte marrë “një njoftim zyrtar për padi ligjore.”

Sipas saj, vendimi i Gjykatës Europiane të Drejtësisë nuk vendos se klauzolat e “çmimit më të mirë” ishin kundër konkurrencës “, por “thjesht shprehu se klauzola të tilla përfshihen në ligjin e BE për  konkurrencën dhe ndikimet e tyre duhet të hetohen rast pas rasti.”

Kompania iu referua një deklarate për “përkushtimin e saj ndaj konkurrencës së drejtë” ku tha e “klauzolat e mëparshme të barazisë shërbyen për ta përkrahur çmimin konkurrues dhe jo ta kufizonin.”

Pavarësisht situatës, Booking.com duket të jetë i pashmangshëm për hotelet për shkak të pranisë dhe shikueshmërisë online që strukturat e vogla dhe të  pavarura e kanë të vështirë ta arrijnë.

Korporata vlen 170 miliardë dollarë, tri herë më shumë sesa Volkswagen./kb

Revolta kundër Konventës Kombëtare

Më qershor 1793, në kulmin e Revolucionit Francez, shpërtheu në qytetin Lyon një nga kryengritjet më të fuqishme kundër pushtetit jakobin në Paris. Kryengritja mori një kthesë vendimtare më august, kur qyteti u deklarua haptazi në revoltë kundër Konventës Kombëtare – organi drejtues i Republikës Franceze. Kjo ngjarje hyri në histori si Kryengritja e Lyonit, një kapitull tragjik i luftës civile franceze, që përfundoi me një shtypje brutale dhe gjakderdhje masive.

Sfondi politik dhe shkaqet e kryengritjes

Pas rrëzimit të monarkisë më 1792 dhe shpalljes së Republikës, Franca hyri në një fazë të trazuar politike. Konventa Kombëtare, që drejtonte vendin, u nda në fraksione rivale: Jakobinët (radikalët e majtë) dhe Girondinët (më të moderuar). Në maj-qershor 1793, jakobinët, me mbështetjen e Komunës së Parisit dhe sanskulotëve, margjinalizuan dhe përjashtuan girondinët nga Konventa, duke marrë kontrollin total.

Në shumë qytete të Francës, përfshirë Lyonin, ky zhvillim u pa si grusht shteti dhe filloi të ngjallte zemërim lokal ndaj autoritetit qendror. Lyon, një qytet i madh, tregtar dhe konservator, kishte lidhje të forta me girondinët dhe nuk pranoi hegjemoninë jakobine. Qyteti u bë simbol i kundërshtimit ndaj radikalizmit revolucionar.

Fillimi i kryengritjes – qershor 1793

Në qershor, banorët e Lyonit dhe udhëheqësit lokalë rrëzuan autoritetet jakobine dhe morën kontrollin e qytetit. Ata krijuan një këshill të përkohshëm, të përbërë kryesisht nga moderatë dhe të djathtë, që kundërshtonin diktaturën jakobine dhe terrorin politik të Robespierre-it.

Qyteti i Lyonit u deklarua në revoltë kundër Konventës Kombëtare, e cila tashmë po përforconte regjimin e saj përmes Komitetit të Sigurisë Publike, organi që do të shpinte në Terrorin e Madh.

Reagimi i Parisit dhe rrethimi i qytetit

Konventa Kombëtare nuk mund të toleronte sfida të tilla ndaj autoritetit të saj. Në gusht 1793, ajo urdhëroi një ushtri revolucionare të marshonte drejt Lyonit për të shtypur kryengritjen. Gjatë shtatorit dhe tetorit, Lyon u rrethua, ndërsa brenda qytetit shpërthyen tensione dhe mungesa të ushqimeve. Pas një rrethimi të gjatë dhe bombardimesh të rënda, më 9 tetor 1793, Lyon u dorëzua.

Dënimi dhe hakmarrja – Lyon duhet të zhduket

Në Paris, jakobinët ishin të vendosur të jepnin një shembull brutal. Robespierre dhe Komiteti i Sigurisë Publike deklaruan:

“Lyon ka bërë krim kundër lirisë. Lyon nuk ekziston më!”

U urdhërua që qyteti të çmontoheshin simbolikisht, të shembej pjesërisht dhe të quhej “Ville-affranchie” (Qyteti i Çliruar).

Pas dorëzimit, filloi një spastrimi i egër. Midis dhe 2,000 njerëzve u arrestuan, shumë prej të cilëve u ekzekutuan. Ekzekutimet ndodhnin shpesh me pushkatime masive në sheshin Brotteaux, ose me gijotinë. Vrasjet ishin aq të shumta dhe brutale, sa vetë Danton dhe më vonë Robespierre filluan të shqetësoheshin për imazhin e terrorit.

Pasojat e kryengritjes

Lyon u dëmtua rëndë ekonomikisht, politikisht dhe moralisht.

Terrori i ushtruar mbi banorët e qytetit u bë një nga shembujt më të errët të dhunës së shtetit revolucionar kundër popullsisë së vet.

Kryengritja tregoi se Revolucioni Francez nuk ishte vetëm përplasja e popullit kundër aristokracisë, por edhe një luftë civile midis fraksioneve dhe klasave brenda vetë revolucionit.

Kur Terrori përfundoi më 1794 pas rënies së Robespierre-it, disa nga të mbijetuarit e Lyonit u rehabilituan pjesërisht, por plagët e konfliktit mbetën për dekada.

Kryengritja e Lyonit është një nga ngjarjet më të errëta dhe dramatike të Revolucionit Francez, që dëshmon sesi idealet e lirisë, barazisë dhe vëllazërisë u përplasën me realitetin e luftës politike dhe hakmarrjes sistematike. Lyon nuk u zhduk, por mbijetoi për të kujtuar se edhe revolucioni mund të kthehet në shtypje.

Përgatiti: L.Veizi

Nga ERVIN BAKU

Egnatia dhe Dinamo City, dy skuadra shqiptare, dy prova karakteri në Europë.
Egnatia, në një transfertë shumë të vështirë si Ljubljana, nuk u tremb as nga kundërshtari, as nga gjyqtari, duke marrë një barazim me vlerë fitoreje. Faleminderit skocezit Donald Robertsonit që anulloi penalltinë e dytë të dhënë menjëherë dhe me shumë bujari nga kryesori Beaton. Që ia “nxiu jetën” gjatë gjithë 96 minutave kampionëve tanë. Dinamo City, me një trajner gjeni në stol, humbi vetëm minimalisht në një transfertë “ferri”, duke lënë të hapur çdo shans. Eurogoli spektakolar i Dejvi Bregut na mban fort në lojë. Edhe në këtë sfidë, faleminderit holandezit Richard Martens që anulloi penalltinë e dhënë po menjëherë dhe po me shumë bujari nga kryesori kazak Karabayev. Këto nuk ishin thjesht ndeshje futbolli, por demonstrim force, inteligjence dhe besimi. Dy skuadra që nuk u dorëzuan, që ditën të përballojnë presionin, që luajtë si të barabarta. Duke treguar identitet dhe personalitet europian.
Të Enjten e ardhshme, kthimi në shtëpi nuk është vetëm një sfidë sportive, por edhe një mision kombëtar… Të tregojmë se Shqipëria nuk shkon më në Europë për të bërë numër, por për të shkruar histori.
Prandaj, le t’i mbushim stadiumet, në Rrogozhinë dhe në Tiranë. Le të bëhemi lojtari i 12-të, le të krijojmë atmosferën elektrizuese që i shtyn skuadrat drejt play-off-it. Sepse, kur zemra rreh fort dhe besimi nuk shitet, mrekullitë nuk janë çështje fati, por vullneti. Kur zemra nuk njeh kufij, fusha nuk ka asgjë të pamundur.

Presidenti amerikan Donald Trump i ulëriti në një telefonatë të fundit kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu për krizën humanitare në Rripin e Gazës.

Sipas NBC News, e cila citoi zyrtarë të lartë amerikanë të paidentifikuar, biseda e ndezur telefonike u zhvillua më 28 korrik, pasi Netanyahu tha në një aktivitet se, pavarësisht raporteve të përhapura për urinë në Rripin e Gazës, njerëzit atje në fakt nuk po vuajnë për bukë.

Trump u përgjigj publikisht të nesërmen se “nuk ishte shumë i bindur” për deklaratat e Netanyahut. Ai u shpreh se në enklavë ka “një uri të vërtet”, dhe kjo është diçka që nuk mund të falsifikohet. Pas këtyre komenteve të Trumpit, Netanyahu sipas të njëjtave burime kishte kërkuar një telefonatë me shefin e Shtëpisë së Bardhë, e cila nuk shkoi megjithatë ashtu sic kishte shpresuar ai. Gjatë telefonatës, kreu i ekzekutivit izraelit i tha Trumpit se raportet për urinë në Gaza ishin “fabrikuar” nga Hamasi dhe se uria nuk është e përhapur realisht në territor.

Trump, sipas NBC-së e ndërpreu dhe filloi të bërtiste, duke thënë se ndihmësit e tij i kishin paraqitur prova që dëshmonin se fëmijët në Gaza po vuajnë vërtet nga uria dhe se ai nuk donte të dëgjonte informacione “të rreme”. Sipas raportit, biseda ka qenë shumë e e drejtpërdrejtë, dhe e fokusuar tek situata e ndihmës humanitare, ndërsa pjesën më të madhe ka qenë Trumpi ai që fliste, e Netanyahu dëgjonte në heshtje.

Zyra e këtij të fundit megjithatë e hodhi poshtë këtë pretendim si “fake news”, duke mos pranuar ngritjen e toneve të presidentit amerikan ndaj kryeministrit izraelit. Fakti mbetet që pas telefonatës, Trumpi nisi të dërguarin e tij të posacëm Steve Witkoff për të inspektuar vendet e shpërndarjes së ndihmave në Gaza./kb

22 kuaj janë qëlluar me armë tip çifte në zonën Dukat–Llogara në afërsi të zonës Gropat e Pirit, ku disa prej tyre kanë marrë plagë në pjesë të ndryshme të trupit.

Ngjarja ka ndodhur katër ditë më parë dhe është bërë e ditur edhe policia.

Sipas pronarit të këtyre kuajve Foni Konomi i cili nëpërmjet telefonit shprehet se nuk mund ta imagjinojë se si mund të qëllosh me armë zjarri një kafshë si kali.

Sipas dyshimeve të para, autorët mund të jenë gjuetarë të paligjshëm, që kanë vepruar gjatë natës. Nga të shtënat, jo të gjithë kuajt kanë ngordhur; disa janë ende të plagosur, ndërsa tre prej tyre po marrin trajtim mjekësor. Pjesa tjetër nuk është gjetur ende dhe vijojnë kërkimet neper malit te Karaburunit.

Burime nga zona bëjnë me dije se motivi mund të lidhet me konkurrencën ose konflikte mes pronarëve që zhvillojnë guida me kuaj. Disa prej kafshëve të qëlluara ishin të lira në pyjet e Llogarasë për t’u parë nga turistët, ndërsa të tjera përdoren për shëtitje dhe guida turistike.

Policia po vijon hetimet për identifikimin e autorëve./kb

Ish-zv/kryeministrja Edita Tahiri në një intervistë për Klan News hodhi dritë mbi një episod të paditur më parë, ku asaj iu ofrua posti i presidentes nga përfaqësues amerikanë. Sipas saj, gjëja dështoi për shkak të një ndërhyrjeje nga ana e ish-kryeministrit Ramush Haradinaj, që kërkoi ndihmë për të dalë nga gjykata në këmbim të votës për të.

Sipas Tahirit, kjo u refuzua menjëherë nga SHBA-të, që respektojnë ndarjen e pushteteve dhe nuk ndërhyjnë në drejtësi.

Këtë episod Tahiri e zbuloi pasi u pyet nëse kishte shpresë që Amerika do të ndërhynte në procesin e drejtësisë në favor të ish-liderëve të UÇK-së.

“Jo. Asnjëra prej tyre nuk qëndron. Amerika është lider në botë i demokracisë, që i ka të ndara pushtetet. Drejtësinë, pushtetin ekzekutiv dhe Kongresin. Është i njohur parimi amerikan i qeverisjes Check and Balance. Kur është çështje e drejtësisë nuk ndërhyjnë.

Kam me ta dhanë një shembull nëse kemi kohë. Ishte një kohë në vitin 2010, isha ministre. Ka qenë ambasadori amerikan Christopher Dell bashkë me Peter Fay, në atë kohë ka qenë përfaqësuesi special, dhe më thanë që nëse jam e gatshme të pranoj postin e presidentes. Biseduam dhe unë i dhashë përgjigjen dhe iu thashë jam e gatshme. Pastaj më erdhi ambasadori amerikan, hera e parë po e them. Më tha Edita nuk kemi mundësi me e shty përpara sepse një prej politikanëve, nuk është këtu por është në gjykatë jashtë, edhe ka kërkuar nga amerikanët, ju më ndihmoni të dal nga Gjykata dhe unë votoj Edita Tahirin. Edhe më tha ambasadori: A e di Edita se çfarë është për Amerikën që të prekim ligjin apo të ndërhyjmë në gjykatë? Ne për interestat tona është vijë e kuqe. Çfarë flet Grenell rrugëve janë deklarata. Haradinaj ka qenë. E qëllove por nuk po dua të them më shumë.”, tha Tahiri për gazetarin Besard Jacaj./kb

Nga Fejzo Subashi

Protesta në Kosovë është kërkesa dhe këmbëngulja, e një populli të tërë në të katër anët e Botës kudo që ndodhet,  që kërkon të mos harrojë  Ajo që ndodhi dje në Kosovë nuk ishte thjeshtë një protestë për të shpëtuar emra politikë, por një ngritje dinjitoze e qytetarëve të Kosovës brenda dhe jashtë vendit  në mbrojtje të një trashëgimie të përbashkët: Luftës Çlirimtare të UÇK-së, e cila nuk ishte, aq më pak të jetë apo të behet  një pronë e partive, as e individëve, apo individi kushdo qoftë ky  Protesta dje ishte  por një përpjekje mbarë kombëtare që bashkoi zemrën e Kosovës, shpirtin e Shqipërisë dhe veçanërisht fuqinë e diasporës në mërgatë. Protesta ishte më shumë se një kundërshtim ndaj padrejtësisë: ajo ishte një refuzim i turpit që po mundohet t’i vishet një lufte të pastër, përmes një narrative që po ndërtohet në zyrat e huaja dhe po përthithet pa rezistencë nga një klasë politike që e ka humbur busullën morale. Ishte zëri i qytetarit të ndershëm – që kurrë nuk kërkoi pushtet, por që gjithmonë ka mbajtur mbi supe barrën e lirisë dhe të shtetit. Qytetari kosovar, ndryshe nga politika e vet, nuk ka asgjë për të fshehur. Ai nuk ka blerë prona pas lufte, nuk ka kthyer kontributin në privilegj, dhe nuk ka nënshkruar marrëveshje që zhbëjnë fitoren e tij. Ai ka dhënë gjithçka: djemtë në luftë, lekët nga mërgimi, mbështetjen morale, dhe sot po jep edhe durimin. Por durimi nuk është pafuqi. Është përballje në pritje të një drejtësie që s’duhet të jetë vetëm e huaja. Mos të harrojmë: roli i diasporës nuk ka qenë vetëm financiar. Ishte diaspora ajo që mbajti gjallë idenë e Kosovës kur ajo rrezikonte të përmbytej nga dhuna dhe harresa. Janë ata që ndihmuan në armët e para, në mobilizimin e opinionit ndërkombëtar, në sigurimin e ndihmës humanitare. Sot, ironikisht, shumë prej tyre ndihen të tradhtuar jo nga bota, por nga vetë Kosova institucionale që nuk i përfaqëson më. Gjykata Speciale, me gjithë retorikën e drejtësisë, është kthyer në një arenë ku gjykohet historia jonë me sy të huaj, me dëshmitarë të importuar dhe me standarde që nuk do guxoheshin të aplikoheshin për ndonjë fuqi të madhe perëndimore. E për më keq, kjo ndodh me miratimin e heshtur të një elite që ka ndërtuar rehatinë e saj mbi harresën e popullit dhe mbi përuljen përballë çdo kërkese që vjen “nga jashtë”. Kjo elitë nuk ka as fisnikëri për të përfaqësuar, as kurajë për të reaguar. Ndërsa qytetari reagon. Qoftë edhe me një pankartë, me një qëndrim, me një fjalë të drejtpërdrejtë: “Mjaft më!” E keqja nuk është vetëm padrejtësia ndaj liderëve që sot ndodhen nën gjykim – është zhveshja e Kosovës nga dinjiteti, nga kujtesa, dhe nga e drejta për ta përfaqësuar veten. Dhe kur përfaqësimi kalon nga përulja te servilizmi institucional, shteti nuk është më një ideal, por një ndërmarrje e zhbërë në duar të kujtdo që pranon të heshtë mjaftueshëm gjatë. Sot nuk jemi në një betejë për të ndaluar drejtësinë, por për të ndalur shkatërrimin e së vërtetës. Dhe më shumë se kurrë, kjo është detyrë e qytetarit të ndershëm, e diasporës me dinjitet, dhe e çdo shqiptari që beson se shteti nuk ndërtohet mbi gjunjë, por mbi këmbë./kb

Nga Alice Edwards*

Një nga pak sukseset që kanë dalë nga negociatat e fundit të paqes midis Ukrainës dhe Rusisë kanë qenë marrëveshjet për shkëmbime të të burgosurve. Në fund të majit, ndodhi shkëmbimi më i madh që nga fillimi i luftës, me të dyja palët që dorëzuan mbi 300 ushtarë dhe civilë. Këtë javë, Presidenti Volodymyr Zelensky shkroi në Telegram se po bëhen përgatitje për të shkëmbyer edhe 1,200 të tjerë.

Por mijëra ushtarë dhe civilë ukrainas — përfshirë gazetarë, aktivistë dhe banorë të territoreve të pushtuara — vazhdojnë të mbahen në kushte të mbingarkuara dhe të papastra në një rrjet qendrash paraburgimi në territore të pushtuara nga Rusia në Ukrainë, në Bjellorusi dhe në vetë Rusinë. Ata mbahen shpesh në izolim, në ambiente të mbipopulluara ku torturohen fizikisht dhe psikologjikisht, nuk ushqehen mjaftueshëm dhe u mohohet përfaqësimi ligjor dhe kujdesi mjekësor. Disa janë kthyer në shtëpi në arkivole.

Të burgosur nga të dyja palët e këtij konflikti kanë raportuar për abuzime, ndonëse ligji ndërkombëtar kërkon trajtim njerëzor për të burgosurit e luftës. Nga të dhënat e mia, vetëm njëra palë e përdor torturën si pjesë integrale të strategjisë së saj ushtarake: Rusia. Edhe pse Rusia e mohon përdorimin e torturës, natyra e përsëritur dhe e përhapur e dëshmive të të mbijetuarve — së bashku me mungesën e vullnetit të Moskës për ta adresuar këtë çështje — më kanë çuar në përfundimin se bëhet fjalë për një praktikë sistematike, të miratuar në nivelet më të larta të shtetit. Kjo e minon thellësisht besimin në Rusi si një partner negociues.

Që nga fillimi i pushtimit të plotë tre vite më parë, kam dokumentuar akuza për rrahje të zgjatura nga forcat ruse dhe autoritete të tjera mbi të burgosur ukrainas të luftës dhe civilë, dhunë seksuale ekstreme, elektroshokë, mbytje, privim nga gjumi dhe ekzekutime të simuluara. Kequshqyerja është e zakonshme, dhe të mbijetuarit raportojnë se janë varur përmbys ose janë mbajtur në pozicione stresuese për periudha të gjata, ndërkohë që janë rrahur. Shumë nga gjetjet e mia janë mbështetur edhe nga autoritete të tjera ndërkombëtare, përfshirë Komisionin e Hetimeve të OKB-së.

Tregimet janë tronditëse. Oleksandr Kharlats, një veteran ukrainas që u arrestua dy herë në fillim të luftës, më tregoi se ishte mbajtur në një qeli të vogël me rreth tetë burra të tjerë. Ai tha se ishte marrë në pyetje gjashtë ose shtatë herë, ndonjëherë natën, me të njëjtën metodë: i vendosnin elektroshokë ndërkohë që i detyrohej të mbante duart ngjitur me trupin për të rritur dhimbjen. Kur rrëzohej në tokë duke pësuar konvulsione, ushtarët e godisnin me fundet e armëve automatike ose e rrihnin me shkopinj gome.

Anatoliy Tutov më tha se ishte marrë në pyetje katër herë gjatë paraburgimit, përfshirë elektroshokë të përsëritur, rrahje dhe torturë seksuale, përfshirë kërcënime për t’i prerë organin gjenital dhe për ta dhunuar. Pas lirimit, mjekët i diagnostikuan mavijosje në organet e brendshme, dy brinjë të thyera dhe të çara në disa të tjera.

Një grua civile nga një rajon i pushtuar i Khersonit, për të cilën po përpiqem të siguroj lirimin, u arrestua papritur në rrugë teksa shkonte në punë në fillim të vitit të kaluar. Ajo raportoi se ishte përdhunuar dhe i ishin dhënë elektroshokë që në ditën e parë në paraburgim. Që prej asaj kohe, është zhvendosur vazhdimisht nëpër qendra të ndryshme dhe tani ndodhet në një burg në Rusi.

Rusia përdor torturën për të nxjerrë informacione strategjike ose ushtarake, si ndëshkim ndaj atyre që janë besnikë ndaj Ukrainës dhe për të përhapur frikë e nënshtrim në territoret e pushtuara. Raportet forensike nga Bucha dhe Irpin, periferitë e Kievit të pushtuara herët nga Rusia, kanë dokumentuar trupa me shenja traume të ndodhur rreth momentit të vdekjes — në përputhje me torturën.

Përmasat e gjera të këtij trajtimi nuk mund të relativizojnë faktin se tortura është një krim i ndaluar nga ligji ndërkombëtar. Nuk ka përjashtime, falje apo afat parashkrimi për të. Hetimi dhe ndëshkimi i torturës është një detyrim ligjor, jo një zgjedhje diplomatike apo çështje për negociata.

Marrëveshjet e mëparshme të paqes, si Marrëveshja e Dayton-it që i dha fund luftës në Bosnjë dhe Hercegovinë, vendosën si kusht bashkëpunimin për hetimin e krimeve të luftës. Drejtësia, sado e paplotë të jetë, nuk mund të mungojë fare.

Mbledhja e provave nuk do të jetë e lehtë. Ka pasur përpjekje për të dokumentuar torturat me prova fizike dhe dëshmi, por Rusia ka bërë gjithçka për t’i fshehur krimet. Në intervistat e mia me të liruar nga shkëmbimet, të mbijetuarit kanë treguar se ishin paralajmëruar të mos flisnin, përndryshe të tjerët do të ndëshkoheshin. Disa janë zhvendosur në vende të tjera pak para shkëmbimeve dhe janë mbajtur aty sa të zhduken gjurmët në trup. Ka gjithashtu sfida të mëdha për ekspertët forensikë në sigurimin e trupave dhe përcaktimin e shkakut të vdekjes. Në disa raste, mungojnë organet e brendshme ose trupat janë dekompozuar.

Ka pasur gjithashtu raporte për shkelje të kryera nga ukrainas ndaj robërve rusë, të cilat gjithashtu duhet të hetohen në mënyrë të pavarur. Disa luftëtarë rusë kanë raportuar rrezik më të lartë të keqtrajtimit menjëherë pas kapjes, gjatë marrjes në pyetje ose gjatë transportit. Ukraina, megjithatë, më ka lejuar të vizitoj kampet e saj të të burgosurve të luftës, dhe gjatë një inspektimi të papritur në një kamp në Lviv, vura re përpjekje të sinqerta për të trajtuar më shumë se 300 të burgosur me dinjitet. Vigjilenca nga të dyja palët është e domosdoshme. Kërkesat e mia për të vizituar objektet e kontrolluara nga Rusia janë refuzuar në mënyrë të përsëritur.

Mijëra persona të burgosur ose të rrëmbyer nga Rusia nuk janë “monedhë shkëmbimi”. Nëse do të ketë një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme për luftën në Ukrainë, duhet një marrëveshje armëpushimi që, përveç çështjeve të territorit dhe garancive të sigurisë, të kërkojë rikthimin e menjëhershëm të të gjithë të burgosurve të mbetur. Asnjë qytetar ukrainas nuk mund të lihet në duart e torturuesve të njohur dhe viktimat duhet të kenë mundësinë të kërkojnë drejtësi për abuzimin mizor që kanë përjetuar.

Çdo marrëveshje paqeje duhet gjithashtu të mundësojë kthimin e të paktën 19,000 fëmijëve ukrainas që, sipas qeverisë së Ukrainës, janë zhvendosur me forcë në Rusi, territore të pushtuara ose në Bjellorusi, shumë prej të cilëve janë dhënë për birësim. Duhet të ketë dëmshpërblime dhe rehabilitim për të mbijetuarit, si dhe akses të pakufizuar për monitorët ndërkombëtarë, përfshirë Komitetin Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq.

Alternativa — një paqe e nxituar që varros të vërtetën — rrezikon të bëhet shkaku i luftës së ardhshme.

* Alice Edwards është raportuese speciale e Kombeve të Bashkuara për çështjen e torturës. Ajo ka mbledhur dëshmi nga viktima dhe përfaqësuesit e tyre dhe ka zhvilluar misione faktmbledhëse në Ukrainë.

 Publikuar nga New York Times / Përgatiti për botim: L.Veizi

E bekuar me një klimë mesdhetare dhe temperatura të ngrohta që arrijnë deri në 30 gradë Celsius, Shqipëria është një parajsë për adhuruesit e diellit, shkruan Milo Boyd në një artikull të botuar në të përditshmen britanike “Mirror”.

Kompania ajrore “Wizz Air” ka lançuar një itinerar të ri, duke lidhur Britaninë e Madhe me destinacionin e ri evropian të lirë dhe me diell.

Shqipëria është quajtur “Maldivet e Evropës” falë brigjeve të saj të pacënuara me rërë të bardhë dhe ujërave të kristalta që zbukurojnë Rivierën e saj spektakolare.

Me një numër në rritje të pushuesve që zbulojnë rajonin – kjo perlë ende ofron vlera të jashtëzakonshme krahasuar me vendet e tjera evropiane.

Vizitorët mund të kënaqen me akomodime luksoze pa shtrënguar buxhetin e tyre, me apartamente buzë detit të disponueshme për vetëm 20 paund në natë.

Ushqimi është i shijshëm dhe një vakt i bollshëm me pije, zakonisht kushton rreth 15 paund.

Falë një mori videosh në TikTok që shfaqin ujërat e saj të kristalta dhe rërën e bardhë të pastër, Shqipëria është bërë një pikë e nxehtë për pushuesit që kërkojnë një përvojë të ngjashme me ato në Maldive.

E bekuar me një klimë mesdhetare dhe temperatura verore që arrijnë deri në 30 gradë Celsius, Shqipëria është një parajsë për adhuruesit e diellit.

Linja e re e “Wizz Air” lidh Aeroportin Gatwick të Londrës me Tiranën, kryeqytetin e Shqipërisë. Biletat më të lira kushtojnë vetëm 19,99 paund.

Nëse nuk jeni afër Aeroportin Gatwick të Londrës, atëherë “Ryanair” ofron gjithashtu fluturime për në Tiranë nga Birmingham, Bristol, Mançester, Edinburgu dhe Aeroporti Stansted i Londrës.

Shqipëria krenohet me koston e ulët të jetesës në Evropë, me dhoma hoteli në qendër të Tiranës që kushtojnë më pak se 30 paund, përfshirë mëngjesin.

Apartamentet buzë detit përgjatë bregdetit Adriatik janë edhe më të përballueshme.

Një tjetër rrugë e përballueshme për në bregdetin e shkëlqyer të Shqipërisë është të fluturosh për në Korfuz dhe pastaj të hipësh në një traget për afërsisht 15 paund në çdo drejtim.

Ju mund të ngrini një kamping në Dhërmi, dhe të eksploroni një plazh të ri çdo ditë. Një drekë e këndshme buzë detit në zonë do të kushtojë vetëm rreth 10 paund për person.

Ekspertja e udhëtimeve, Laura Hewson, e cila eksploroi Shqipërinë vjeshtën e kaluar, ndau përvojën e saj.

“Në atë kohë, se bashku me shoqen time, Farrell Modd po planifikonim të shkonim në Kroaci. Por, një nga miqtë tanë që kishte qenë në Shqipëri tha se duhej të shkonim me patjetër. Ai tha se ishte si Greqia dhe Kroacia, por më e lirë dhe shumë më e bukur pasi nuk kishte dyndje turistësh”, tha Laura Hewson.

Ajo shtoi se në Shqipëri, mund të përballonin një hotel me katër yje – me mëngjesin e përfshirë – me të njëjtin çmim që kishin paguar për qëndrimet në hostele në Itali dhe Spanjë.

Farrell Modd, zbuloi se rrjetet sociale kishin luajtur një rol në zgjedhjen e Shqipërisë si destinacionin e tyre – duke shtuar se ajo ishte mahnitur nga videot ku shfaqeshin peizazhe magjepsëse nga vendi.

Farrell ishte e entuziazmuar kur zbuloi se vendi i vogël mesdhetar ofronte ujëra të pastra kristal dhe vendpushime të shumta për not – të gjitha me çmime miqësore me buxhetin për turistët./ata/kb

Me entuziazmin e tij të zakonshëm, kreu i Fondit Rus për Investime të Drejtpërdrejta dhe njëkohësisht përfaqësues i posaçëm i presidentit rus për bashkëpunimin ekonomik me vendet e huaja, Kirill Dmitriev, parashikoi se samiti i paralajmëruar mes Vladimir Putin dhe Donald Trump “mund të hyjë në histori”.

Kjo, nëse do të mbahet dhe në çfarë forme. Ka nga ata që frikësohen se mund të bëhet fjalë për një tjetër manovër për të vënë Ukrainën me shpatulla pas murit dhe të tjerë që parashikojnë përsëritjen e dështimit të samitit të Hanoit në vitin 2019 mes Trump dhe Kim Jong-un, që pritej të ishte një “takim shkrirjeje”, por përfundoi para kohe dhe pa asnjë deklaratë të përbashkët.

Vetëm njoftimi për një samit të afërt SHBA-Rusi, i pari që nga viti 2021, ka mjaftuar për t’u ofruar një dalje të përkohshme nga bllokada të dy liderëve, në prag të ultimatumit amerikan ndaj Rusisë për të ndalur luftën në Ukrainë, përndryshe do të përballet me sanksione të reja. Hipoteza e samitit i ka dhënë Trump mundësinë të flasë për “përparime”, pa qenë i detyruar të zbatojë kërcënimet me tarifa të reja që nuk do të kishin shumë efekt, dhe Putinit një mënyrë për të mos ndërprerë lidhjet me Uashingtonin, pa iu nënshtruar ultimatumit të tij. Është edhe një herë një “lepur i nxjerrë nga cilindri” nga lideri i Kremlinit, ashtu si armëpushimet e pjesshme apo rifillimi i bisedimeve të drejtpërdrejta me Ukrainën muajt e fundit, që i kanë lejuar atij të ruajë një lloj dialogu me administratën e re amerikane, pa ndalur ofensivën ushtarake.

Putin gjithashtu ka arritur të refuzojë idenë e një takimi trepalësh me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky, të cilin nuk e konsideron një bashkëbisedues legjitim dhe që, në çdo rast, do ta takonte vetëm për të nënshkruar një marrëveshje përfundimtare. Më së shumti, ai ka arritur të përjashtojë edhe Europën nga procesi. Kremlini po përqendron gjithçka te përballja me Trump, duke shpresuar të përfitojë nga admirim i fshehtë i liderit amerikan për imazhin e tij si “njeri i fortë” dhe nga dëshira e tij për të shënuar një tjetër “sukses paqësor” që do ta detyronte të pranonte një marrëveshje sipas kushteve të Rusisë, me fjalë të tjera, dorëzimin e Ukrainës.

Qëllimi i Putinit është të bindë Trump se e vetmja rrugë drejt paqes është memorandumi rus i paraqitur në Stamboll në qershorin e kaluar, dhe ta shtyjë atë të ushtrojë presion mbi Zelensky-n që ta pranojë. Sipas Sam Greene, drejtor i Russia Institute në King’s College në Londër, këtu duhet të hyjë në lojë diplomacia europiane.

“Pranimi i faktit që nuk je në tryezë nuk do të thotë domosdoshmërisht që po heq dorë nga përgjegjësitë. Në fund të fundit, është në lojë siguria europiane. Mungesa e masave parandaluese siguron pothuajse me siguri që Ukraina do të mbetet një zonë lufte”, ka shkruar ai në platformën X.

Ndërsa për Tatiana Stanovaya, themeluese e think tank-ut R.Politik dhe analiste e Carnegie Russia Eurasia Center, nuk duket asnjë shenjë ndryshimi në horizont. Edhe nëse takimi do të ndodhte dhe edhe nëse do të përsëritej suksesi i samitit të Helsinkit në vitin 2018, ku Trump mbështeti hapur Putinin përballë FBI-së dhe madje edhe nëse Putin do të pranonte të takonte Zelensky-n, gjë që e ka refuzuar shumë herë, “skenari më i mundshëm është që përpjekja për paqe do të dështojë sërish”, sepse “pala ruse mund ta paraqesë në dhjetë mënyra të ndryshme veten si të gatshme për koncesione dhe negociata serioze, por në realitet qëndrimi i saj bazë mbetet i pandryshuar: Ajo dëshiron që Kievi të dorëzohet”.

Sipas Stanovaya-s, Moska do të vazhdojë fushatën ushtarake me shpresën se pas disa muajsh do të mund të rifillojnë negociatat, këtë herë me një Ukrainë më të dobësuar. Këtë e kanë bërë të qartë edhe disa anëtarë të Komisionit për Mbrojtjen në Dumen ruse.

“Detyra e ushtrisë është të vazhdojë operacionet dhe të avancojë, në asnjë mënyrë nuk duhet të ndalet vrulli ofensiv”, ka deklaruar deputeti Andrej Kolesnik.

Në çdo rast, vetë njoftimi për një samit është një lajm i mirë për Rusinë, siç dëshmon rritja prej 4.6% e bursës së Moskës. Për Putinin, fakti që do të takohet me presidentin amerikan pas më shumë se tre vitesh izolim, do të ishte një fitore e madhe diplomatike. Nëse do të arrinte edhe të vononte sanksionet apo të zbuste qëndrimin e Kievit, do të ishte një fitore e dyfishtë. Më pak e mundshme mbetet që kjo të çojë drejt paqes. “Konflikti,– parashikon Stanovaya,– duke alternuar mes lufte të hapur dhe tensioni latent, duket se do të vazhdojë edhe në të ardhmen e afërt”.

Shkrim nga La Repubblica/kb

Pyje, kultura bujqësore, blegtori, dhjetra banesa, struktura agroturizmi dhe dy objekte kulti mbi 150-vjeçare u shkrumbuan. Jozyrtarisht, dëmet llogariten në miliona euro.

Nga politika po kërkohet zhdëmtim i plotë nga qeveria, por ekspertët e sigurimeve dhe të financave publike theksojnë se kjo qasje është e rrezikshme, jo e qëndrueshme dhe as përfundimtare për sektorët prioritarë.

Zgjidhja e vetme, sipas modeleve tanimë të standardizuara në Perëndim, që të jetë e qëndrueshme, afatgjatë, është sigurimi.

Në Shqipëri operojnë kompani si SIGAL INSURANCE GROUP, që ofrojnë:

Çdo investim në Jug, nga bujqësia dhe blegtoria te turizmi dhepronat, mund të ishte mbrojtur me kosto minimale sigurimi.

Pronat, bizneset bujqësore dhe blegtorale që janë marrë nësigurim, pas verifikimit të dëmeve, do të zhdëmtohen plotësisht.

Falë këtyre pagesave të demit, në rast se kanë qenë të siguruara, ato do të kthehen në gjendjen e mëparshme financiare të përparadëmit. Po ashtu, do të mund të rikthehen në aktivitet në kohërekord.

Në raste si zjarret e stërmëdha e të pandalshme të Jugut, pronatmbrohen me sigurimin e pronës. Mbrojtja nga zjarri, sipaskoeficientit në zonat e bashkisë së Delvinës, për 100 m2, kushton vetëm 26 euro. Ky është sigurimi standard që përfshinedhe mbrojtjen nga rrufeja dhe eksplozioni.

Bujqësia mund të ishte mbrojtur me paketën e sigurimit tëbujqësisë.

Blegtoria mund të ishte mbrojtur me paketën e sigurimit tëblegtorisë.

Thuajse 1 euro për 250 euro investim, do të mjaftonin për ta marrë në mbrojtje bujqësinë dhe blegtorinë e atyre zonave dherisku i dëmeve nga zjarret do t’i transferohej SIGAL, gjigantitsigurues.

Praktikisht, gjithçka!, për një prim sigurimi shumë të ulët.

E veçanta është se kjo vlen edhe për objektet e kultit që u shkatërruan nga zjarret. Dy monumentet e kulturës që u shkrumbuan mund të ishin siguruar. SIGAL bashkëpunon me ekspertë ndërkombëtarë të trashëgimisë kulturore për vlerësime të pavarura dhe të certifikuara. Në bazë të tyre, përllogaritet primi vjetor dhe, në rast dëmi gjatë periudhës së sigurimit, kompensimi do të ishte i plotë.

Në 6-mujorin e parë të vitit 2025, sipas raportit zyrtar të AMF-së, SIGAL ka paguar më shumë dhe më shpejt dëme se kushdo tjetër në treg: 9 milionë euro vetëm në 6 muaj.

Telefono pa pagesë: 0800 31 31
WhatsApp: 068 60 62 829
Porosit online paketën që të duhet: sigal.com.al

Në zemër të shkretëtirës së Karakumit në Turkmenistan, flakë të dobëta përshkojnë muret e një krateri gjigant prej 70 metrash diametër dhe 20 metra thellësi, i njohur si “Porta e Ferrit”. Pas më shumë se 50 vitesh zjarr të pandërprerë, autoritetet turkmene kanë premtuar se ky zjarr, që lëshon metan, një gaz që përshpejton ngrohjen globale, do të shuhet së shpejti.

Krateri i Darvazës, siç njihet zyrtarisht, është bërë simbol i një katastrofe mjedisore. Edhe pse kontributi i tij në ndotjen globale është minimal, ai mbetet një burim i vazhdueshëm i çlirimit të metanit. Sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, Turkmenistani mban rekordin botëror për numrin më të madh të çlirimeve të mëdha të metanit në vitin 2024, të zbuluara përmes të dhënave satelitore.

Në vitin 2022, ish-presidenti Gurbanguly Berdymukhamedov urdhëroi zyrtarisht shuarjen e kraterit, duke deklaruar se “sasia e madhe e gazit ndikon negativisht në mjedis dhe në shëndetin e popullsisë”. Për një vend si Turkmenistani, i mbështetur ekonomikisht te rezervat e tij të mëdha të gazit natyror, ky vendim është gjithashtu një çështje financiare. “Po humbasim lëndë të parë të çmuar që mund të eksportohen dhe të sjellin përfitime për popullin tonë”, pati thënë ai.

Përpjekjet për të shuar kraterin përballen me vështirësi teknike të mëdha për shkak të strukturës komplekse të nëntokës. Një specialist i kompanisë shtetërore Turkmengaz, që foli në kushte anonimiteti, shpjegon se formacionet gjeologjike përbëhen nga shtresa të shumta gazi të ndërthurura me shtresa uji, gjë që i jep flakëve jetëgjatësi të pazakontë.

“Nuk kemi të bëjmë me një qese të vetme gazi që shteron, por me një proces të ndërthurur që ushqehet vazhdimisht nga shtresa të ndryshme”, tha ai.

Sipas Turkmengaz, intensiteti i djegies në Darvaza është ulur më shumë se trefish dhe kontrolli i fluksit të gazit është përmirësuar ndjeshëm. Megjithatë, objektet e kompanisë janë të mbyllura për vizitorët dhe të dhënat zyrtare janë të pakta e të paverifikueshme.

Zjarri në Darvaza nisi në vitin 1971, kur një grup gjeologësh sovjetikë shpuan aksidentalisht një xhep gazi, duke shkaktuar shembjen e platformës dhe çlirimin e gazit toksik. Për të shmangur një katastrofë shëndetësore, ata i vunë flakën, me shpresën se do të shuhej për pak ditë. Por pas më shumë se pesë dekadash, flakët vazhdojnë ende të digjen.

“Ky incident të paktën na ndihmoi të kuptojmë më mirë rezervat e gazit në këtë zonë”, shprehet shkencëtari 90-vjeçar turkmen, Anatoly Bushmakin.

Pavarësisht simbolikës së zymtë mjedisore, Darvaza është bërë një nga atraksionet e rralla turistike në këtë vend të mbyllur. Por flakët e zbehura zhgënjejnë shumë vizitorë që bëjnë udhëtime të gjata për të parë “mrekullinë”.

“Jemi disi të zhgënjyer”, thotë një turiste nga Ashgabati, që kishte udhëtuar pesë orë përmes rrugëve të shkatërruara të shkretëtirës.

Agjencitë vendase të udhëtimeve janë të shqetësuara.

“Shumica e turistëve që marrin vizë për të hyrë në Turkmenistan vijnë vetëm për të parë Darvazën. Nëse zjarri do të shuhet plotësisht, shumë agjenci do të humbasin të ardhura”, thotë Ovez Muradov, një punonjës i një agjencie turistike lokale.

Me gjithë përpjekjet për ta shuar, Darvaza mbetet ende një vend i ndezur, si simbol i një trashëgimie sovjetike, një burim ndotjeje, por edhe një atraksion që mban gjallë shpresat për një industri turistike në një nga vendet më të izoluara të botës./kb

Miliona punëtorë në të gjithë BE-në vazhdojnë të fitojnë pagë minimale. Pragjet kanë për qëllim të sigurojnë një standard bazë jetese për punëtorët, megjithëse nivelet shpesh nuk kanë arritur të rriten me inflacionin. Në një analizë të Euronews, i cili i referohet të dhënave të Eurostat, që nga korriku i vitit 2025, paga minimale mujore para zbritjeve në BE varionte nga 551 euro në Bullgari në 2,704 euro në Luksemburg.

Kur përfshihen vendet kandidate për në BE, ku bën pjesë edhe Shqipëria, rezulton se Ukraina ka pagën minimale më të ulët, me vetëm 164 euro.

Pesë vende të BE-së; Italia, Danimarka, Suedia, Austria dhe Finlanda, nuk kanë fare pagë minimale kombëtare.

Edhe pse Luksemburgu renditet në krye dhe Ukraina në fund, kur rregullohet për fuqinë blerëse, si krahasohet paga minimale në të gjithë Evropën, vend pas vendi?

Siç tregon grafiku më poshtë, ka dallime të konsiderueshme në pagat minimale në të gjithë Evropën, dhe Eurostat i grupon vendet në tre nivele page.

Euronews ka shtuar një kategori të katërt që grupon vendet me paga minimale nën 600 euro dhe përfshin vendet kandidate për në BE.

1- Grupi më i lartë: Mbi 1,500 €

Përveç Francës, e cila ofron 1,802 euro, të gjitha vendet e tjera në grupin më të lartë paguajnë mbi 2,000 euro në pagë minimale mujore. Përveç Luksemburgut, këto përfshijnë Irlandën (2,282 euro), Holandën (2,246 euro), Gjermaninë (2,161 euro) dhe Belgjikën (2,112 euro).

2- Grupi i mesëm: Midis 1,000 dhe 1,500 €.

Disa vende në grupin e mesëm janë pak mbi pragun prej 1,000 eurosh.

3- Grupi i ulët: Midis 600 dhe 999 €

4-Grupi shumë i ulët: Nën 600 €

Disa vende, përfshirë një anëtar të BE-së, kanë paga minimale nën 600 euro. Ky grup më i ulët përbëhet kryesisht nga vendet kandidate për në BE. Ai përfshin Maqedoninë e Veriut (584 euro), Turqinë (558 euro), Bullgarinë (551 euro), Shqipërinë (408 euro), Moldavinë (285 euro) dhe Ukrainën (164 euro).

Pagat minimale pasqyrojnë ndarjen Lindje-Perëndim

Siç tregon harta më poshtë, ekziston një ndarje e fortë gjeografike në pagat minimale nominale në të gjithë Evropën. Kjo është më e dukshme midis Evropës Perëndimore dhe Lindore. Në përgjithësi, katër grupet e pagave pasqyrojnë rajone të ndryshme të BE-së.

Vendet në grupin më të lartë janë kryesisht në Evropën Perëndimore dhe Veriore. Grupi i mesëm përfshin disa vende nga Evropa Jugore dhe Qendrore. Grupet e ulëta dhe shumë të ulëta përbëhen kryesisht nga vendet e Evropës Lindore, Ballkanit dhe vendet kandidate për në BE./kb

Nga Leonard Veizi

Në panteonin e artit të kinemasë, ka aktorë që thjesht luajnë një rol, dhe ka artistë që e transformojnë atë, duke e shkrirë veten deri në thellësitë e shpirtit njerëzor. Dustin Hoffman është një prej këtyre të fundit. Me një karrierë që shtrihet përtej gjysmë shekulli, ai sfidoi pamjen e yllit tradicional të Hollivudit, duke ndërtuar një reputacion si mishërimi i antiheroit, njeriut të zakonshëm me të gjitha brishtësinë, tensionin e brendshëm dhe kompleksitetin e thellë që e bën një personazh të vërtetë. Nëpërmjet rolit, ai shndërroi të zakonshmen në art, duke na dëshmuar se fuqia e një aktori nuk qëndron te bukuria apo fiziku, por te shpirti që arrin të përçojë.

Nga pianoja në skenë

Më 8 gusht 1937, në Los Anxhelos, lindi Dustin Lee Hoffman, një djalë nga një familje hebreje me origjinë nga Ukraina dhe Rumania. Prindërit e tij e nxitën fillimisht drejt muzikës klasike, duke e orientuar të bëhej pianist koncertesh. Por, pas një shkëputjeje nga kolegji, rruga e tij u nda, duke marrë kthesën artistike. Ai vendosi të ndjekë aktrimin, duke studiuar në Pasadena Playhouse dhe më vonë në shkollën e famshme të aktrimit në Nju Jork, Actors Studio, ku u zhyt në metodën revolucionare të Lee Strasberg. Këtu, brenda mureve të kësaj shkolle, nisi të formësohej artisti që do të sfidonte konvencionet.

Roli që ndryshoi gjithçka

Pas disa roleve të vogla në teatër dhe televizion, ylli i Hoffman u ndez fuqishëm me filmin The Graduate (1967). Ai luajti rolin e Benjamin Braddock, një i ri i hutuar që bie në një lidhje të ndaluar me gruan e moshuar të një miku të familjes. Ky personazh ishte një kundërshtim i plotë me modelin e aktorit hollivudian të kohës: Hoffman nuk ishte i gjatë, as muskuloz, as me fytyrë klasike për një yll. Megjithatë, ishte pikërisht intensiteti emocional dhe inteligjenca e brendshme e interpretimit të tij që ishin befasuese. Filmi u kthye në një fenomen kulturor dhe e bëri Hoffman një emër të madh, një zë të ri për brezin e viteve ’60.

Rrugëtimi i artë

Pas The Graduate, Dustin Hoffman ndërtoi një karrierë të jashtëzakonshme duke zgjedhur role sfiduese, që shmangnin klishetë dhe thellonin psikologjinë e personazhit. Ai gjithmonë ishte në kërkim të njerëzve të thjeshtë, me plagë të dukshme ose të fshehura, që përfaqësonin njeriun e zakonshëm në një botë kaotike. Ai nuk ishte një yll që imponohej mbi personazhin, por zhdukej brenda tij. Përmes kësaj shkrirjeje, ai na dhuroi disa nga rolet më të paharrueshme:

-Midnight Cowboy (1969) – si Ratso Rizzo, një mashtrues i sëmurë dhe i dëshpëruar në rrugët e Nju Jorkut.

-Lenny (1974) – si komediani tragjik Lenny Bruce.

-Kramer vs. Kramer (1979) – për të cilin fitoi Oscar-in e parë, si një baba i vetëm që përballet me dhimbjen e divorcit dhe dashurinë e tij të thellë për djalin.

-Tootsie (1982) – si një aktor që vishet si grua për të gjetur punë, në një komedi të mprehtë për identitetin dhe seksizmin.

-Rain Man (1988) – ku fitoi Oscar-in e dytë për rolin e një burri me autizëm, të portretizuar me një ndjeshmëri të jashtëzakonshme dhe pa asnjë klishe.

-Wag the Dog (1997) – një satirë politike ku ai luan rolin e një producenti hollivudian që ndihmon për të shpëtuar një president nga një skandal.

Përtej kamerave

Përveç karrierës së shkëlqyer si aktor, Dustin Hoffman ka bërë edhe regji, duke debutuar në një moshë të vonë me filmin Quartet (2012). Ai është gjithashtu një zë i fuqishëm për artin, duke folur hapur për sfidat e aktorëve që nuk i përkasin modeleve tradicionale të industrisë. Me qindra role të luajtura dhe dy çmime Oscar, ai mbetet një ikonë e kinemasë moderne amerikane.

Trashëgimia

Trashëgimia e Dustin Hoffman është një dëshmi e guximit artistik. Ai e bëri të pranueshme që heroi i filmit të ishte i çrregullt, i ndjeshëm, i frikësuar, dhe pikërisht për këtë, i thellë dhe i vërtetë. Filozofia e tij e aktrimit përmblidhet bukur nga vetë ai: “Nëse nuk ndihesh i pasigurt, nuk po rrezikon mjaftueshëm.” Kjo frazë thekson një eksplorim të pandërprerë të njeriut përmes maskave të jetës, duke na lënë një galeri të pasur personazhesh që jetojnë përtej ekranit.

Një person ka vdekur dhe nëntë të tjerë janë shtruar në kujdes intensiv në Kozenca të Italisë për helmim nga ushqimi. Medita italiane bëjnë të ditur se bëhet fjalë për dy 17-vjeçarë, dy gra 40-vjeçare dhe tre persona të tjerë nën 40 vjeç, të cilët filluan të ndiheshin keq pasi hëngrën një sanduiç me salçiçe dhe brokoli nga një shitës ambulant në Diamante, një vendpushim turistik në bregdetin Tirren pranë Kozencës.

I ndjeri është një burrë 52-vjeçar nga Kampania, i cili u sëmur pranë Lagonegro (Potenza) ndërsa kthehej në Napoli pasi kishte ngrënë një sanduiç me salçiçe dhe rrepë në Diamante (Cosenza). Familja e tij kërkoi ndihmë, por ai vdiq pak para se të mbërrinte në spital. Trupi i tij është në morgun e spitalit, duke pritur një autopsi.

Autoriteti Shëndetësor Provincial i Kozencës nisi menjëherë një hetim epidemiologjik, ku u morën mostra ushqimore nga kamioni i ushqimit në Diamante, vendi ku u ble ushqimi.

Ndërkohë raste të tjera të dyshuara janë raportuar nga e njëjta zonë gjeografike, duke paraqitur simptoma të ngjashme me ato të pacientëve të shtruar në spital.

“Nuk kemi prova që sugjerojnë se helmimi është shkaktuar nga një biznesmen që punon në zonën e Diamantes, i cili aktualisht është identifikuar si i tillë vetëm bazuar në deklaratat e pacientëve”, tha kryebashkiaku i Diamantes, Achille Ordine, duke komentuar mbi shtrimet në spital.

“Po presim rezultatet e testeve të kryera nga autoriteti lokal shëndetësor. Kontrollet janë në vazhdim”, theksoi ai.

Ndërkohë, kryetari i bashkisë siguron solidaritetin dhe afërsinë e tij me familjet e pacientëve, për të cilët mendojmë se këto janë orë ankthi. Ne nuk kemi ndërmarrë asnjë veprim, por i kemi kërkuar Policisë së Shtetit të na informojë menjëherë mbi rezultatet e hetimeve në vazhdim, në mënyrë që të ndërmarrim çdo veprim të nevojshëm./kb