Ministrja e Bujqësisë, Anila Denaj, gjatë një interviste në emisionin “Sheshi i Dollarit” në ABC News, theksoi nevojën për një qasje më strategjike në sektorin bujqësor, duke u fokusuar në prodhime që kërkohen nga tregu vendas dhe ai ndërkombëtar.

Ajo u shpreh se është koha që fermerët të mos punojnë tokën pa një plan të qartë tregu, pasi kjo sjell vetëm humbje dhe zhgënjim. Denaj njoftoi gjithashtu se Ministria ka përfshirë këtë çështje në prioritetet afatmesme dhe ka hartuar një plan konkret për zhvillimin e blegtorisë, me fokus te rritja e numrit të bagëtive të imta dhe përmirësimi i infrastrukturës, veçanërisht në sistemin e vaditjes.

Ministrja nënvizoi rëndësinë e bashkëpunimit mes pushtetit vendor dhe atij qendror për të përballuar sfidat, si dhe paralajmëroi investime të konsiderueshme në këtë sektor, përfshirë një fond prej rreth 700 milionë euro.

“Ne duhet të punojmë me mend se çfarë të mbjellin, ne nuk mund të punojmë tokën për një produkt që nuk e kërkon tregun. Pra nëse e gjithë puna shkon për një produkt që nuk e kërkon tregu ka frustim, prandaj dhe ne në ministri, unë e kam vendosur në një nga prioritet afatmesme të kërkuara nga kryeministri që ne të mendojmë se si të këshillojmë bizneset e angazhuara në fushën e bujqësisë të mbjellin produkte që edhe tregu i brendshëm, por edhe tregu i jashtëm i kërkon dhe i ka ardhur koha. Në raport me blegtorinë kemi një plan konkret që doli nga tryeza e përbashkët për bagëtitë e imta.

Kemi menduar që të bëjmë një plan të mirëfilltë të rritjes së bagëtive të imta dhe të rritjes së infrastrukturës në mënyrë që të shikojmë jo vetëm atë që i takon pushtetit qendror, por edhe atij vendor. Shpesh ka një ndarje të detyrave mes dy pushteteve. Vendet ku furnizohet me ujë bagëtia janë vende të amortizuara dhe absolutisht sot ka nevojë për ndërhyrje. Pushteti lokal duhet që ta përqendrojë ndërhyrje atje ku duhet, jo atje kur nuk duhet. Vaditja dhe ujitja janë aq shumë të rëndësishme, të cilat edhe për shkak të kushteve klimatike kanë një presion të burimeve ujore.

Pra mund të kesh infrastrukturë, mund edhe të investosh, por nëse të mungon burimi e ke pothuajse të pamundur. Unë aktualisht ndjej presionin e gjithë fushën e Maliqit në raport me vaditjen, ndjej presionin edhe të Myzeqesë, sidomos për zona të caktuara, apo edhe për cilësinë e vaditjes. Ne kemi një shpërndarje jo të njëtrajtshme të ujit, diku me shumicë e diku me pakicë, por kudo ndërhyrjet e infrastrukturës duhet që të bashrendojnë pushtet vendor, pushtet qendror dhe fondet janë të konsiderueshme. Përllogaritet një fond për Ministrinë e Bujqësisë që do të jetë rreth 700 milionë euro, por nga an tjetër kemi dhe mënyra alternative”, tha ministrja Anila Denaj./abcnews.al

Ministrja e Bujqësisë, Anila Denaj, gjatë një interviste në emisionin “Sheshi i Dollarit” në ABC News, ka theksuar rëndësinë e formalizimit të sektorit bujqësor dhe domosdoshmërinë për ta mbështetur atë jo vetëm përmes subvencioneve, por edhe përmes kredive të buta.

Ajo u bëri thirrje fermerëve të kalojnë nga statusi individual në formën e ndërmarrjeve bujqësore, për të përfituar më shumë nga instrumentet financiare dhe për të siguruar një zhvillim të qëndrueshëm të zinxhirit prodhim–përpunim–shitje.

Denaj theksoi se formalizimi është kusht për të pasur qasje në kredi bankare dhe vuri në dukje se përqindja e subvencioneve në buxhetin e Ministrisë është rritur ndjeshëm gjatë viteve të fundit.

“Nëse ne nuk mbjellim prodhime siç e kërkojnë standardet e tregut. Ne këtë gjë nuk e bëjmë vetëm me skemën e subvencioneve, ne duhet ta bëjmë edhe me një kredi të butë. Do të flas jo vetëm në pozicionin e ekspertëve, por edhe të bujqërve. Nxitja mes prodhimit përpunimit dhe shitjes në zinxhir, kjo kërkon ndërtimin e shtëpive për të prodhuar, kërkon edhe mjetet që ka nevojë edhe hallka e fundit në zinxhir. Çështja mbetet e hap dot banka derën për sektorin e bujqërisë kur ai është infomral, jo.

Në asnjë rast banka nuk mund të kreditojë pa pasur një formalizmi dhe është e padiskutueshme sot është koha që të gjitha bizneset të heqin dorë nga NIPT-i i fermerit dhe të shkojnë drejt ndërmarrjeve bujqësore edhe me një 1-2 apo 3 hektarë. Por, letrat, dokumentacioni në raport me pjesën fiskale është absolute, kjo është një thirrje për fermerët për të mos u ndjerë të vegjël, por të mëdhenj ashtu siç janë, për punën që ata bëjnë, por ta formalizojnë atë punë. E dyta është mbështetje që ne japim me grantet që ne i quajmë subvencione, por këto janë shumë më të rëndësishme për infrastrukturën derisa të vijë procesi për prodhim.

Ne kemi ofertuar këtë vit, subvencionet e drejtpërdrejta që ulin kostot e prodhimit, ndërkohë që këto subvencionet e investimeve japin mundësinë e zgjerimit, pra janë të dyja të ndryshme dhe të dyja duhet. Politika e Ministrisë së Bujqësisë ndër vite, jo vetëm tani ka qenë që të dyja duhen. Nëse më përpara kjo politikë ka qenë me shifra më të ulëta, nëse në vitin 2013 vetëm 10% e buxhetit të Ministrisë së Bujqësisë kanë qenë subvencione, sot janë 45%. Kemi një rritje shumë cilësore në një peshë specifike”, tha ministrja Denaj./abcnews.al

Provinca jugore siriane e Sweidës është përfshirë nga një valë e re dhune, ndërsa përleshjet e armatosura midis fiseve beduine dhe grupeve të pakicës druze kanë dalë jashtë kontrollit. Sipas të dhënave të publikuara nga Rrjeti Sirian për të Drejtat e Njeriut, numri i viktimave ka arritur të paktën 321 persona.

Të plagosurit janë dërguar për trajtim në një spital fushor në fshatin Deraa, ndërsa përplasjet e armatosura vijuan edhe të premten në disa zona të provincës, sipas raportimeve nga banorët vendas.

Në një deklaratë për agjencinë shtetërore siriane të lajmeve, një zëdhënës i Ministrisë së Brendshme deklaroi se forcat qeveritare aktualisht nuk po planifikojnë të rikthehen në Sweida. Kjo deklaratë erdhi si reagim ndaj lajmeve të publikuara nga disa media rajonale, të cilat raportuan se qeveria siriane po përgatitej të ndërhynte sërish në provincë për të shuar dhunën mes grupeve të armatosura druze dhe fiseve beduine.

Trupat e ushtrisë siriane ishin tërhequr nga Sweida pas njoftimit për një armëpushim të arritur të mërkurën. Megjithatë, dhuna shpërtheu sërish mbrëmjen e së enjtes, duke përfshirë grupet e armatosura të dy palëve ndërluftuese.

Në një përpjekje për të rivendosur rendin, qeveria në Damask vendosi sërish forca ushtarake në zonë gjatë kësaj jave. Provinca Sweida ndodhet pranë kufirit me territoret e kontrolluara nga Izraeli, dhe situata është përshkallëzuar edhe më tej pas përfshirjes së Tel Avivit në luftime.

Izraeli, i cili ka shprehur kundërshtinë ndaj vendosjes së forcave të regjimit sirian në jug të vendit, reagoi me sulme ndaj pozicioneve siriane. Të mërkurën, forcat izraelite goditën trupat siriane, duke shënjestruar edhe Ministrinë e Mbrojtjes së Sirisë dhe një zonë pranë pallatit presidencial në Damask./abcnews.al

Kancelari gjerman Friedrich Merz ka pranuar kritikat e shprehura nga presidenti amerikan Donald Trump në lidhje me kontributin e pamjaftueshëm financiar të vendeve evropiane për sigurinë kolektive. Në një intervistë për rrjetin britanik BBC, Merz konfirmoi se pas samitit të mbajtur në Hagen një muaj më parë, vendet partnere kanë rënë dakord për rritjen e angazhimeve buxhetore në fushën e mbrojtjes.

“E dimë që duhet të bëjmë më shumë. Ata po na kërkojnë të bëjmë më shumë dhe ne po e bëjmë këtë. Besoj se tashmë jemi në të njëjtën linjë. Ne nuk jemi mjaftueshëm të fortë, ushtria jonë nuk është mjaftueshëm e fortë, prandaj po shpenzojmë shumë para,” deklaroi ai.

Merz theksoi se marrëdhëniet me presidentin Trump janë të mira dhe bashkëpunimi ndërmjet dy liderëve është i rregullt, sidomos në çështje që lidhen me Ukrainën dhe tregtinë.

“Po përpiqemi të sjellim fundin e kësaj lufte. Po koordinohemi për Ukrainën dhe për tarifat tregtare. Flasim në telefon një herë në javë, po koordinojmë përpjekjet tona. Një çështje është lufta në Ukrainë, dhe e dyta janë debatet dhe tarifat tona tregtare,” shtoi ai.

Që nga marrja e detyrës, Merz është pozicionuar fort kundër Rusisë. Ai ka qenë ndër liderët e parë evropianë që udhëtuan në Kiev me tren, së bashku me përfaqësues të tjerë të BE-së, për të dhënë një mesazh mbështetjeje për Ukrainën në përballjen me agresionin rus.

“Rusia është një kërcënim për paqen dhe rendin politik në Europë, jo vetëm për Ukrainën,” deklaroi kancelari gjerman.

Në sfondin e kësaj situate gjeopolitike, Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara janë të angazhuara në negociata për të rivendosur një balancë në marrëdhëniet tregtare. Ndërkohë, administrata Trump ka paralajmëruar se vetëm disa ditë ndajnë Evropën nga zbatimi i tarifave 30% për një sërë mallrash, duke e shtuar urgjencën e këtyre bisedimeve./abcnews.al

Ministria e Sigurisë së Shtetit në Kinë ka ngritur alarmin për përpjekjet e agjencive të huaja të inteligjencës, të cilat, sipas autoriteteve, po bashkëpunojnë me kriminelë vendas për të vjedhur dhe kontrabanduar produkte që lidhen me mineralet e tokave të rralla. Në një postim zyrtar në platformën WeChat, ministria thekson se këto veprime përbëjnë një kërcënim serioz për sigurinë kombëtare.

“Shtete të caktuara, të cilat nuk kanë kapacitete për prodhimin apo përpunimin e metaleve të rralla, janë përpjekur prej kohësh të sigurojnë këto burime strategjike përmes mjeteve dhe kanaleve të ndryshme,” thuhet në deklaratën zyrtare.

Ministria përmend disa metoda të përdorura në këto përpjekje të dyshuara, përfshirë etiketimin e rremë të metaleve për t’i paraqitur si produkte jo kineze, falsifikimin e dokumentacionit, transportimin e ngarkesave të vogla përmes postës ekspres dhe devijimin e rrugëve të transportit. Sipas autoriteteve, ka pasur edhe përpjekje për të fshehur materialet kontrabandë brenda manekinëve plastikë dhe shisheve të ujit.

Ministria konfirmon se janë ndërmarrë masa ligjore për të ndaluar rrjedhën e paligjshme të këtyre produkteve strategjike jashtë vendit.

Mineralet e tokave të rralla kanë një rëndësi të veçantë gjeostrategjike, pasi Kina është prodhuesi kryesor global. Rreth 90% e prodhimit botëror të magnetëve të tokave të rralla të cilët janë thelbësorë për industrinë automobilistike, avionët, semikonduktorët dhe pajisjet ushtarake, vjen nga Kina.

Këto burime kanë qenë në qendër të përplasjes tregtare mes Pekinit dhe Uashingtonit, veçanërisht pas vendosjes së tarifave nga administrata e ish-presidentit Donald Trump. Në prill të këtij viti, Kina rriti kontrollet mbi eksportet si përgjigje ndaj masave amerikane. Megjithatë, pas disa raundeve negociatash në Gjenevë dhe Londër, qeveria kineze ka përshpejtuar procedurat për rishikimin e kërkesave për licencat e eksportit të produkteve që lidhen me tokat e rralla.

Sipas të dhënave doganore, eksportet e këtyre materialeve kanë shënuar një rritje prej 80% krahasuar me nivelet më të ulëta të pesë viteve të fundit, të regjistruara në muajin maj.

Përveç Shteteve të Bashkuara, edhe Bashkimi Evropian është i varur nga furnizimet kineze për këtë kategori produktesh. Kjo çështje pritet të jetë temë qendrore në takimin e nivelit të lartë që do të mbahet më 24 dhe 25 korrik në Pekin, midis përfaqësuesve të Kinës dhe BE-së.

Analisti politik Skënder Minxhozi deklaroi në një intervistë për emisionin “Tirana Live” në ABC News se diplomacia amerikane ka pësuar një kthesë të dukshme në qasjen e saj ndaj zhvillimeve ndërkombëtare, përfshirë edhe Shqipërinë. Sipas tij, ky ndryshim lidhet me një zbërthim të asaj që ai e cilëson si “doktrina Trump”, e cila ka lënë gjurmë në qasjen aktuale të SHBA-së.

“Diplomacia amerikane ka marrë një kthesë dhe tregohet pse e ka marrë dhe ku konstatohet ajo. Amerika përqendronte një qëndrim për zgjedhjet, kudo ku ndodhnin, dhe ishte një arbitër për zgjedhjet kudo ku ndodhnin. Sot Amerika ka ndryshuar dhe po zbërthen doktrinën Trump. Diplomacia amerikane ka marrë një kthesë, e cila tani shpjegohet; kemi zbërthimin zyrtar të asaj që ndodhi ose nuk ndodhi më 11 maj. Ne patëm një datë të madhe më 11 maj; amerikanët e rinj nuk kanë folur më as për drejtësinë e re. Shikoj që ka një apati, një tërheqje për të mos futur hundët te punët e të tjerëve. Natyrisht, heqja e fokusit dhe një tërheqje e madhe nga ne nuk është një gjë e mirë. Janë procese të koklavitura, që ecin ngadalë. Në sytë e amerikanëve kjo është diçka e re, sepse Amerika po riformaton marrëdhëniet me të gjithë botën. Administrata e re ka një qasje të re ndaj rolit që ka Amerika në raport me vendet e tjera,” tha analisti.

Duke folur për skenën politike shqiptare, Minxhozi kritikoi opozitën për qëndrime të shkëputura nga realiteti ndërkombëtar. Ai përmendi gjithashtu pritshmëritë e opozitës për një ndryshim qëndrimi nga SHBA ndaj çështjes së “non gratës” së Sali Berishës dhe dosjes “McGonigal”, duke theksuar se këto janë rrëzuar nga raporti më i fundit i Departamentit Amerikan të Shtetit (DASH).

“Opozita vazhdon të jetojë në një univers paralel, nuk sheh se çfarë po ndodh, nuk dëshiron që t’i shikojë gjërat në kontekst dhe të pranojë marrëdhëniet e reja. Kërkon që të sillet si në kohën e Biden, por ne duam kohën e Trump dhe këtu ka një kontradiktë. Pritshmëritë që opozita krijoi për heqjen e ‘non gratës’ së Berishës apo edhe për dosjen ‘McGonigal’, por raporti i fundit i DASH konfirmon krejt të kundërtën e asaj që pretendoi opozita shqiptare,” shtoi Skënder Minxhozi./abcnews.al

Donald Trump ka bërë një thirrje publike ndaj kompanisë Coca-Cola për të ndryshuar përbërjen e pijes së saj në tregun amerikan, duke kërkuar largimin e shurupit të misrit dhe rikthimin e formulës origjinale me sheqer kallami. Sipas Trump, kjo përbërje do të ishte më e shëndetshme për konsumatorët. Por a ka vërtet bazë kjo deklaratë?

Gazeta italiane Il Gusto i është drejtuar biologut dhe nutricionistit Domenicantonio Galatà, i cili është edhe president i Shoqatës Italiane të Nutricionistëve në Kuzhinë (AINC), për të sqaruar këtë çështje.

Çfarë është shurupi i misrit dhe si ndikon në përmbajtjen kalorike të produkteve?

Shurupi i misrit është një ëmbëlsues i përbërë nga glukozë, fruktozë dhe ujë, ku zakonisht fruktoza përbën rreth 90%. Ka rreth 4 kalori për gram – pak më pak se sheqeri i zakonshëm, për shkak të përmbajtjes së ujit – por ka një fuqi ëmbëlsuese më të lartë, rreth 1.5 herë më të madhe se sakaroza. Kjo bën që të përdoret në sasi më të vogla. Përveç kësaj, ai ka përparësi teknike në industrinë ushqimore, pasi ndihmon në ruajtjen e lagështisë dhe parandalimin e mykut në produktet e brumit.

Po sheqeri i kallamit? Si ndikon në trupin e njeriut?

Sheqeri i kallamit përbëhet kryesisht nga sakarozë – një përzierje e barabartë e glukozës dhe fruktozës (50-50%). Nga pikëpamja kimike dhe metabolike, është i ngjashëm me sheqerin e bardhë të rafinuar dhe gjithashtu ofron rreth 4 kalori për gram. Ndërkohë, shurupi i misrit përmban më shumë fruktozë, e cila, sipas disa studimeve, lidhet me rritjen e prodhimit të yndyrnave në mëlçi dhe zhvillimin e problemeve metabolike.

A ka arsye për shqetësim për sa i përket shurupit të misrit?

Robert F. Kennedy Jr., në rolin e tij si Sekretar për Shëndetësinë dhe drejtues i fushatës “Make America Healthy Again”, ka ngritur alarmin për efektet e mundshme të shurupit të misrit, veçanërisht te fëmijët, duke e lidhur atë me obezitetin dhe diabetin. Disa kërkime vërtet kanë treguar lidhje mes konsumit të lartë të pijeve me shurup misri dhe rritjes së rrezikut për këto sëmundje. Megjithatë, ekspertët theksojnë se nuk duhet fajësuar vetëm një përbërës, por mënyra e përgjithshme e të ushqyerit dhe stilit të jetesës.

Vlen të përmendet se fruktoza e pranishme në shurup nuk është e njëjtë me atë të frutave, e cila shoqërohet me fibra dhe antioksidantë që neutralizojnë efektet negative. Përkundrazi, fruktoza e përpunuar mund të nxisë inflamacione dhe të kontribuojë në sëmundje kronike dhe plakje të parakohshme.

A është më i shëndetshëm sheqeri i kallamit, siç pretendon Trump?

Nga pikëpamja kalorike, ndryshimi është i vogël. Sheqeri i kallamit ka një raport më të ekuilibruar midis glukozës dhe fruktozës, ndërsa shurupi i misrit është më i pasur në fruktozë, që në sasi të mëdha mund të shkaktojë shqetësime metabolike. Megjithatë, të dy mbeten sheqerna të thjeshtë që duhen konsumuar me masë. Ndërrimi i përbërësve mund të sjellë një përmirësim të lehtë në profilin metabolik të një pijeje, por nuk e bën automatikisht atë të shëndetshme.

Cilat janë alternativat më të shëndetshme për ëmbëlsuesit?

Ekzistojnë opsione të tjera si eritritoli, maltitoli dhe stevia – ëmbëlsues natyralë apo artificialë që konsiderohen të sigurt kur konsumohen në doza të kontrolluara. Sidoqoftë, edhe këta mund të kenë efekte anësore nëse përdoren në tepri. Balanca dhe moderimi janë thelbësore në çdo rast.

Sa është sasia e rekomanduar ditore e sheqerit?

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, sheqeri nuk duhet të përbëjë më shumë se 10% të kalorive ditore, ndërsa niveli ideal është rreth 5% – që për një të rritur përkthehet në 25 deri 50 gramë në ditë. Për krahasim, një kanaçe e vetme Coca-Cola përmban afërsisht 35-40 gramë sheqer, që është një sasi e konsiderueshme për një konsum të vetëm.

Si mund të vlerësohet nisma e Trump?

Trump duket se po ndjek linjën e fushatës “Make America Healthy Again” për të promovuar një imazh më “patriotik” të Coca-Cola-s dhe për të tërhequr vëmendjen ndaj çështjeve të produkteve të përpunuara. Por më shumë se një përpjekje për edukim ushqimor, kjo duket të jetë një lëvizje me natyrë politike dhe marketingu. Megjithatë, si zakonisht, ai ka arritur të ngjallë debat dhe të tërheqë vëmendjen publike./abcnews.al

Kryekomandanti i NATO-s, Alexus Grynkewich, ka thënë të enjten se përgatitjet sa i përket transferimit të shpejtë të sistemeve të mbrojtjes ajrore “Patriot” për në Ukrainë janë në zhvillim e sipër, gjersa vendi po përballet me disa prej sulmeve më të rënda të Rusisë që prej fillimit të luftës, ka shkruar Reuters.

“Përgatitjet janë në zhvillim e sipër, ne po punojmë ngushtë me gjermanët për transferimin e ‘Patriotëve’”, ka thënë ai gjatë një konference në qytetin gjerman të Wiesbadenit. “Udhëzimi që më është dhënë ka qenë që të lëvizim sa më shpejtë të jetë e mundur”.

Të hënën, presidenti amerikan, Donald Trump, pati njoftuar se një vend i paidentifikuar ishte gati të siguronte menjëherë 17 sisteme “Patriot” për Ukrainën.

Sipas raportimeve, besohet se Ukraina zotëron të paktën gjashtë “bateri” funksionale të mbrojtjes ajrore “Patriot” – sistem ky i bazuar në kamionë që përfshijnë radarë dhe raketahedhës.

Disa vende evropiane kanë shprehur gatishmërinë e tyre për të blerë armë amerikane për Ukrainën, në kuadër të planit të parashtruar nga Trumpi.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ka njoftuar disa ditë më parë se shtetet si Gjermania, Finlanda, Kanadaja, Norvegjia, Suedia, Britania e Madhe dhe Danimarka do të jenë ndër blerësit kryesorë që do ta furnizojnë Kievin zyrtar.

Javën e kaluar, gazeta britanike “The Guardian” kishte raportuar se Gjermania do të paguante për dy sisteme të mbrojtjes ajrore “Patriot”, teksa Norvegjia vetëm për një.

Burokratët e Washingtonit kanë sugjeruar që vendet evropiane do të japin një pjesë të stokut të tyre aktual të armëve për Ukrainën dhe më pas do të blejnë zëvendësime nga SHBA-ja.

Një proces gjyqësor me vlerë 8 miliardë dollarë, i ngritur nga aksionarët e Meta Platforms ndaj themeluesit të Facebook-ut, Mark Zuckerberg, dhe drejtuesve të tjerë aktualë dhe të mëparshëm të kompanisë, ka nisur të mërkurën në SHBA. Ata akuzohen se kanë përdorur në mënyrë të paligjshme të dhënat e përdoruesve të Facebook-ut, në shkelje të një marrëveshjeje të vitit 2012 me Komisionin Federal të Tregtisë së SHBA-së (FTC).

Një ndër dëshmitarët e parë në këtë gjyq që po zhvillohet pa trup gjykues (pa juristë), pritet të jetë Jeffrey Zients, shefi i kabinetit të Shtëpisë së Bardhë nën presidentin Joe Biden dhe anëtar i bordit të Meta-s për dy vjet nga maji 2018.

Pritet që në sallën e gjyqit të dëshmojnë edhe drejtues të tjerë të profilit të lartë, përfshirë Mark Zuckerberg, ish-drejtoreshën operacionale Sheryl Sandberg, sipërmarrësin Marc Andreessen, si dhe ish-anëtarët e bordit Peter Thiel (bashkëthemelues i Palantir Technologies) dhe Reed Hastings (bashkëthemelues i Netflix).

Avokati i të paditurve nuk ka pranuar të komentojë, ndërsa Meta, e cila nuk është palë në këtë çështje, gjithashtu ka refuzuar të japë deklarata. Kompania ka deklaruar më herët në faqen e saj zyrtare se prej vitit 2019 ka investuar miliarda dollarë për të mbrojtur privatësinë e përdoruesve.

Çështja gjyqësore nisi në vitin 2018, pas zbulimeve se kompania tashmë e shuar britanike “Cambridge Analytica”, e cila punoi për fushatën presidenciale të Donald Trump në vitin 2016, kishte aksesuar të dhënat e miliona përdoruesve të Facebook-ut pa leje.

Për këtë shkelje, FTC gjobiti Facebook-un me 5 miliardë dollarë në vitin 2019, duke e akuzuar kompaninë për shkelje të marrëveshjes së vitit 2012 mbi mbrojtjen e të dhënave të përdoruesve. Aksionarët tani kërkojnë që Zuckerberg dhe drejtuesit e tjerë të kompanisë të rimbursojnë Meta-n për këtë gjobë dhe shpenzimet e tjera ligjore, të cilat vlerësohen në mbi 8 miliardë dollarë.

Në dokumentet e dorëzuara në gjykatë, të paditurit i kanë cilësuar akuzat si “ekstreme” dhe pretendojnë se prova do të tregojë se Facebook kishte angazhuar një firmë të jashtme për të mbikëqyrur përputhshmërinë me marrëveshjen me FTC-në, dhe se kompania ishte në fakt viktimë e mashtrimit të Cambridge Analytica-s.

Përveç çështjeve të privatësisë, paditësit pretendojnë gjithashtu se Zuckerberg kishte parashikuar se skandali i Cambridge Analytica-s do të çonte në rënie të çmimit të aksioneve të kompanisë, dhe kishte shitur aksione për të përfituar personalisht mbi 1 miliard dollarë.

Avokatët mbrojtës kundërshtojnë këtë akuzë dhe thonë se Zuckerberg nuk ka bërë tregti me informacion të brendshëm, pasi ka përdorur një plan të automatizuar për shitjen e aksioneve, i cili parandalon ndikimin e tij personal mbi vendimet e tregtisë.

Ky gjyq konsiderohet i pari i këtij lloji që shkon në proces të plotë gjyqësor dhe që ngre pretendimin se një bord drejtuesish ka dështuar qëllimisht të mbikëqyrë aktivitetin e kompanisë, një akuzë që në ligjin e korporatave në Delaware konsiderohet ndër më të vështirat për t’u provuar.

Një rast i ngjashëm kundër drejtuesve aktualë dhe të mëparshëm të Boeing përfundoi me një marrëveshje prej 237.5 milionë dollarësh në vitin 2021, pa pranimin e fajit nga ana e tyre.

Gjykatësja Kathaleen McCormick, që po drejton procesin në Gjykatën e Çështjeve të Korporatave në Delaware, pritet të marrë një vendim mbi përgjegjësinë dhe dëmshpërblimin disa muaj pas përfundimit të seancave gjyqësore./abcnews.al

Të paktën 63 persona kanë humbur jetën dhe 290 të tjerë janë plagosur brenda 24 orëve të fundit për shkak të reshjeve të rrëmbyeshme në provincën Punjab të Pakistanit, që nisën të mërkurën në mëngjes.

Sipas Autoritetit Kombëtar të Menaxhimit të Katastrofave, shumica e viktimave humbën jetën si pasojë e shembjes së ndërtesave, ndërsa të tjerët u mbytën ose u goditën nga rryma elektrike.

Në qytetin Rawalpindi, pranë kryeqytetit Islamabad, autoritetet shpallën ditë pushimi publike të enjten për të mbajtur njerëzit në shtëpi. Banorët që jetojnë pranë lumit që përshkon qytetin janë paralajmëruar të evakuohen për shkak të rritjes së nivelit të ujit.

Këto humbje e çojnë në afro 180 numrin e përgjithshëm të viktimave në gjithë vendin që prej fillimit të sezonit të shirave musonike në fund të qershorit, ku më shumë se gjysma e tyre janë fëmijë. Përmbytjet kanë mbyllur disa autostrada në Punjab dhe kanë shkaktuar anulimin apo vonesën e dhjetëra fluturimeve.

Kryeministrja e provincës Punjab, Maryam Nawaz, deklaroi të enjten gjendjen e jashtëzakonshme në disa zona. “Institucionet shtetërore po punojnë me përkushtim maksimal,” shkroi ajo në rrjetin social X, duke u bërë thirrje qytetarëve të ndjekin udhëzimet e sigurisë.

Në qytetin Chakwal, i cili ka marrë 400 mm reshje brenda 24 orëve, pamjet tregojnë varka shpëtimi që kërkojnë persona të bllokuar nga përmbytjet. Helikopterë ushtarakë janë angazhuar gjithashtu për të ndihmuar në zonat më të goditura.

Autoritetet paralajmërojnë se shirat dhe përmbytjet e befasishme pritet të vijojnë edhe gjatë fundjavës. Mijëra punonjës të shërbimeve të emergjencës janë në gatishmëri në të gjithë provincën.

Me një popullsi prej gati 250 milionë banorësh, Pakistani është një nga vendet më të rrezikuara nga ndryshimet klimatike. Ai ndikohet nga dy sisteme të mëdha atmosferike – një që sjell temperatura ekstreme dhe thatësira, dhe tjetri që shkakton reshje të dendura musonike.

Në territorin e Pakistanit ndodhen më shumë se 13,000 akullnaja, të cilat po shkrihen me ritme të përshpejtuara. Në vitin 2022, përmbytjet e musonit përmbytën një të tretën e vendit dhe shkaktuan mbi 1,700 viktima, si dhe dëme ekonomike që tejkaluan 30 miliardë dollarë.

Në vitin 2023, Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së bëri thirrje për ndihmë ndërkombëtare ndaj Pakistanit, duke theksuar se vendi është “dyfish viktimë” e ndryshimeve klimatike dhe një sistemi financiar global të “moralshëm të falimentuar”./abcnews.al

Të paktën 60 persona kanë humbur jetën nga një zjarr i madh që përfshiu një qendër tregtare pesëkatëshe në qytetin Kut të Irakut, bëjnë me dije zyrtarët lokalë. Zjarri shpërtheu mbrëmjen e së mërkurës në qendrën tregtare “Corniche Hypermarket”, e cila ishte hapur vetëm një javë më parë.

Pamjet e shpërndara në rrjetet sociale tregojnë zjarrfikës duke shpëtuar njerëz nga çatia e ndërtesës, ndërsa mediat shtetërore raportojnë se shumë persona ende rezultojnë të zhdukur. Guvernatori i rajonit, Mohammed al-Miyahi, e cilësoi ngjarjen si një “tragjedi dhe fatkeqësi”, duke paralajmëruar ndjekje penale ndaj pronarit të qendrës tregtare. Në nderim të viktimave, janë shpallur tre ditë zie.

Flakët përfshinë disa kate të qendrës, ndërsa zjarrfikësit luftonin për orë të tëra për shuarjen e tyre. Deri në orën 04:00 të mëngjesit, ambulancat vijonin të transportonin të plagosur drejt spitaleve në qytetin që ndodhet rreth 160 kilometra në juglindje të Bagdadit.

Sipas Ministrisë së Brendshme të Irakut, nga zjarri kanë humbur jetën 61 persona, shumica prej të cilëve kanë ndërruar jetë nga asfiksia në banjot e qendrës. Deri më tani, janë identifikuar vetëm një pjesë e viktimave, pasi 14 trupa janë gjetur tërësisht të karbonizuar. Ndërkohë, 45 persona janë shpëtuar nga ndërtesa nga ekipet e zjarrfikësve.

“Na ka goditur një katastrofë,” rrëfen për AFP Nasir al-Quraishi, një mjek në të pesëdhjetat, i cili humbi pesë anëtarë të familjes së tij në zjarr. “Shkuam në qendër për të darkuar dhe për t’i shpëtuar ndërprerjeve të energjisë elektrike në shtëpi. Një kondicioner shpërtheu në katin e dytë dhe menjëherë shpërtheu zjarri. Nuk mundëm të iknim.”

Ali Kadhim, 51 vjeç, ka kërkuar të afërmit e tij, kushëririn, bashkëshorten dhe tre fëmijët e tyre – në spitalin kryesor dhe në vendngjarje, por ende nuk ka informacion për fatin e tyre.

Ndërsa Moataz Karim, 45 vjeç, ka identifikuar trupat e dy të afërmve të tij, njëri prej të cilëve kishte nisur punë në qendër vetëm tre ditë më parë. “Këtu nuk kishte asnjë sistem për shuarjen e zjarrit,” tha ai për AFP, ndërsa priste informacione për një të tretë të zhdukur jashtë Institutit të Mjekësisë Ligjore.

Kryeministri i Irakut, Mohammed Shia al-Sudani, ka shprehur ngushëllimet për familjet e viktimave dhe ka urdhëruar nisjen e menjëhershme të hetimeve për shkaqet e zjarrit. Ai ka kërkuar gjithashtu të evidentohen të gjitha mangësitë dhe të ndërmerren masa të rrepta për të parandaluar përsëritjen e ngjarjeve të tilla.

Sipas autoriteteve, qendra tregtare përfshinte edhe një restorant dhe ishte hapur vetëm një javë më parë. Ngjarja rikthen në vëmendje shqetësimet për mungesën e standardeve të sigurisë në ndërtesat publike në Irak, një vend që përballet prej dekadash me keqmenaxhim dhe korrupsion.

Kujtojmë se në vitin 2023, mbi 100 persona humbën jetën nga një zjarr në një dasmë në veri të Irakut, ndërsa në vitin 2021, mbi 90 persona vdiqën pas një zjarri në repartin e izolimit për pacientët me Covid në qytetin Nasiriya./abcnews.al

Lee Jae-yong, kreu i kompanisë Samsung dhe nipi i themeluesit të saj, është shpallur i pafajshëm nga Gjykata e Lartë e Koresë së Jugut, duke mbyllur kështu një betejë gjyqësore që zgjati vite me radhë për rolin e tij në një marrëveshje bashkimi të vitit 2015.

Lee, i cili drejton në praktikë Samsung-un që nga viti 2014, ishte akuzuar për përdorim të mashtrimeve me aksione dhe kontabilitet për të marrë kontrollin mbi kompaninë.

Në vendimin përfundimtar, Gjykata e Lartë në Seul konfirmoi pafajësinë e tij, duke mbështetur vendimet e mëparshme ku Lee ishte liruar nga të gjitha akuzat.

Kjo çështje tërhoqi vëmendjen e gjerë ndaj gjigantit teknologjik, në një kohë kur Koreja e Jugut po përballet me skandale korrupsioni në konglomeratet e mëdha familjare, të njohura si chaebols.

“Gjykata e Lartë ka konfirmuar qartë përmes vendimit të saj përfundimtar se bashkimi i Samsung C&T dhe trajtimi kontabël i Samsung Biologics ishin ligjorë,” thanë avokatët e Samsung të enjten.

“Ne falënderojmë sinqerisht gjykatën për gjykimin e saj të mençur pas një procesi të gjatë gjyqësor pesëvjeçar.”

Prokurorët kishin akuzuar Lee dhe këshilltarët e tij se kishin fryrë vlerën e kompanisë farmaceutike Samsung Biologics përmes mashtrimeve kontabël.

Ata argumentuan se kjo vlerë më e lartë i lejoi atij të blinte një pjesë më të madhe të një ndërmarrjeje kyçe të Samsung në marrëveshjen e bashkimit në 2015, duke siguruar kështu pasardhësinë e tij.

Prokurorët gjithashtu pretenduan se kjo marrëveshje ishte dizajnuar për të transferuar kontrollin e kompanisë nga babai i Lee, Lee Kun-hee, i cili vuajti nga probleme ligjore dhe ndërroi jetë në vitin 2020 pas një ataku në zemër në 2014.

Lee i ri u arrestua për herë të parë në 2017 për ryshfet ndaj një këshilltari të ish-presidentes Park Geun-hye për të lehtësuar pasardhësinë e tij në Samsung. Gjatë periudhës së vështirë ligjore, ai përfitoi ulje dënimesh, përfshirë një amnisti presidenciale speciale ndërsa ishte në arrest shtëpiak.

Qeveria kishte argumentuar se kreu i kompanisë më të madhe në vend ishte i nevojshëm për të udhëhequr rimëkëmbjen ekonomike të Koresë së Jugut pas pandemisë COVID-19. Në vitin 2024, një gjykatë distrikti e liruar Lee-n nga të gjitha akuzat në lidhje me bashkimin e dy ndërmarrjeve të tij, vlera e së cilës ishte rreth 8 miliardë dollarë (rreth 5.97 miliardë paund).

Lee u lirua përsëri pasi prokurorët apeluan çështjen në Gjykatën e Lartë. Këto procese ligjore gjatë dekadës së fundit i kanë shtuar sfidat Samsung-ut, që po përballet me konkurrencë në rritje.

Samsung Electronics, që ka operacione të mëdha në prodhimin e telefonave inteligjentë dhe çipave kompjuterikë, ka shënuar rënie të shitjeve në vitet e fundit. Gjatë një procesi gjyqësor vitin e kaluar, Lee pranoi se Samsung-u po përballet me sfida të mëdha.

“Realiteti me të cilin përballet Samsung është më i vështirë se kurrë, por unë do ta kaloj dhe do të bëj një hap përpara,” tha ai.

Tarifat e vendosura nga presidenti amerikan Donald Trump përbëjnë një pengesë të mundshme për Samsung-un, i cili eksporton sasi të mëdha produkte në SHBA.

Vendimi i gjykatës u mirëprit nga komuniteti i biznesit në vend.

Federata e Industrive Koreane deklaroi se ky vendim do t’i lejojë Samsung-ut të marrë vendime më të shpejta në nivelin e lartë të drejtimit, duke ndihmuar kështu ekonominë në përballjen me trazirat tregtare me SHBA-në./abcnews.al

Read More...

Read More...

Shtyhet seanca për dosjen “Plumbi i Artë” për në 2 shtator. Shkak mungesa e avokatit Artan Simoni që mbron bashkëpunëtorin e drejtësisë Nuredin Dumani.

Të pandehurit e dosjes “Plumbi i Artë” akuzohen për disa vrasje, atentate të mbetur në tentativë dhe vjedhje me dhunë, të zbardhura pas dëshmisë së bashkëpunëtorit të drejtësisë Nuredin Dumani. Pjesa më e madhe e krimeve janë kryer me pagesë.

Dumani është i pari në listën e SPAK si autor i 9 vrasjeve dhe tentativave për vrasje, si dhe 3 episode të vjedhjeve me dhunë.

Në këtë proces, SPAK ka 3 persona të penduar. Fillimisht për ngjarjet rrëfeu Nuredin Dumani, pas tij u pendua edhe Erion Alibej dhe Skerdi Tase, i cili ka dëshmuar në seancë pak ditë parë./abcnews.al

Ministria e Mbrojtjes në një komunikim zyrtar thotë se gjatë 24 orëve të fundit janë raportuar 17 vatra zjarri prej të cilave, 4 janë ende aktive. Këto vatra zjarri janë evidentuar në bashkitë: Dibër, Bulqizë, Mat, Vau i Dejës, Mallakastër, Lezhë, Mirditë, Gjirokastër, Përmet, Himarë, Finiq, Krujë, Tiranë, Kavajë, Rrogozhinë dhe Berat.

Aktualisht mbeten aktive vatrat:

Qarku Dibër. Në vendin e quajtur “Liqeni i Luleve”, pjesë e Parkut Kombëtar Lurë ka vijuar puna për shuarjen e zjarrit të rënë në një sipërfaqe pyjore me pisha dhe livadh. Si pasojë, deri tani është përshkuar një sipërfaqe rreth 200 ha me pyje pishe dhe ahu. Sot, 30 forca operacionale vendore dhe 30 efektivë të Forcave të Armatosura, po vazhdojnë punën për shuarjen e zjarrit.

Në vendin e quajtur “Mali i Peladhisë”, njësia administrative Zerqan, bashkia Bulqizë vijon puna për shuarjen e zjarrit të riaktivizuar. Si pasojë, deri tani është përshkuar një sipërfaqe rreth 30 ha me shkurre dhe barishte.

Qarku Shkodër. Në vendin e quajtur “Qafa e Lacit”, bashkia Vau-Dejës, ka vijuar puna për shuarjen e vatrës së zjarrit të rënë në datë 15.07.2025 në një sipërfaqe prej rreth 25 ha me lis, dushk, shkurre dhe barishte.

Qarku Fier. Forcat po punojnë për shuarjen e zjarrit në fshatin Drenovë, njësia administrative Qendër Dukas, bashkia Mallakastër. Terreni malor dhe era e fortë e kanë vështirësuar situatën. Pranë vatrës ndodhet gjithashtu një pus gazi, që përbën rrezik të shtuar. Sipërfaqja e djegur dhe e përshkuar në total llogaritet rreth 120 ha shkurre dhe pyll me pisha, si dhe janë dëmtuar dhe djegur mbi 1000 rrënjë ullinj. Sot, 36 forca operacionale vendore dhe 40 efektivë të Forcave të Armatosura, po vazhdojnë punën për shuarjen e zjarrit. Në ndihmë të tyre ka shkuar edhe helikopteri Cougar.

Kryesisht zjarret janë regjistruar në sipërfaqe me shkurre dhe bimësi, ku si pasojë janë djegur më shumë se 381 hektarë sipërfaqe dhe mbi 1000 rrënjë ullinj.

Në operacionet për shuarjen e zjarreve u angazhuan 27 automjete zjarrfikëse dhe 288 forca operacionale. Gjithashtu, në operacionet e ditës së djeshme mori pjesë edhe helikopteri Cougar i Forcave të Armatosura. Sot, që prej orës 06:00, në operacionet e shuarjes së zjarrit janë angazhuar 70 forca ushtarake dhe 2 helikopterë nga Forcat e Armatosura.

Bazuar në parashikimet e Institutit të Gjeoshkencave, sot priten reshje të dobëta në qarqet Shkodër dhe Kukës, ndërsa në qarqet e tjerë priten reshje lokalisht të dobëta.

Sa u përket zjarreve në pyje, sot pritet nivel rreziku “I LARTË” në qarqet Tiranë, Elbasan, Fier, Berat, Korçë dhe Gjirokastër nivel rreziku “I MODERUAR” në të gjitha qarqet e tjera.

Nё disa qarqe pritet rrezik “I LARTË”, vetёm nё zona tё lokalizuara, konkretisht: qarku Shkodër (Jug-Perëndim).

Strukturat e Mbrojtjes Civile janë të gjitha të angazhuara, për t’i ardhur në ndihmë komunitetit, në rast nevoje.

Ftojmë qytetarët të bëjnë kujdes, duke shmangur ndezjen e zjarreve në mjedise të hapura dhe të raportojnë menjëherë pranë shërbimeve zjarrfikëse çdo vatër që konstatojnë./abcnews.al

Vijojnë kontrollet në vijën bregdetare, në vijim të operacionit policor të koduar “Plazhi i lirë”, me qëllim lirimin e hapësirave publike. Lirohen hapësira të tjera në plazhin e Currilave, që ishin zënë në mënyrë të paligjshme.

“Gjatë kontrolleve, në hapësira publike, në plazhin e Currilave, në lagjen nr. 1, u hoqën dhe u sekuestruan në total 91 komplete me çadra dhe shezlongë, që ishin vënë në mënyrë të paligjshme nga 3 shtetas. Në vijim të veprimeve, u referuan materialet në Prokurori ku nisi procedimi në gjendje të lirë për shtetasit B. D., 33 vjeç, D. V., 56 vjeç dhe E. H., 34 vjeç, të tre banues në Durrës”, njofton policia.

Shërbimet e Policisë do të vijojnë kontrollet përgjatë gjithë vijës bregdetare, me qëllim lirimin e hapësirave publike, për pushuesit, dhe verifikimin e aktiviteteve që kryejnë subjektet, gjatë sezonit veror./abcnews.al

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka propozuar taksa të reja për kompanitë e mëdha, produktet e duhanit dhe mbeturinat elektronike, si pjesë e një projekti buxheti prej 2 trilionë eurosh për periudhën 2028-2034.

Në një konferencë për shtyp, e cila u shty disa orë për shkak të negociatave intensive mbi shifrat, Von der Leyen tha se ky buxhet synon të përballojë sfidat e Europës dhe të forcojë pavarësinë e saj.

“Ky është një buxhet prej 2 trilionë eurosh për një epokë të re… që adreson sfidat e Europës dhe forcon pavarësinë tonë,” deklaroi ajo.

Propozimet parashikojnë një rritje pesëfish të fondeve të BE-së për mbrojtjen, trefishim të fondeve për migracionin dhe menaxhimin e kufijve, si dhe dyfishim të buxhetit për kërkimin shkencor, ku 35% e tij do të jetë e dedikuar për klimën dhe biodiversitetin. Po ashtu, është planifikuar një fond prej 100 miliardë eurosh për Ukrainën, të cilën Komisioneri për Buxhetin e BE-së, Piotr Serafin, e quajti “partnerin tonë më strategjik”.

Megjithatë, politikanët dhe organizatat mjedisore reaguan me zemërim, pasi duket se fondi i vetëm i dedikuar për mbrojtjen e natyrës në BE do të hiqet për të thjeshtuar buxhetin, duke reduktuar ndjeshëm numrin e programeve.

Rasmus Nordqvist, eurodeputet i partisë së Gjelbër daneze, e konsideroi këtë si një vendim “jo të përgjegjshëm dhe afatshkurtër” dhe paralajmëroi se kriza e biodiversitetit do të thellohet pa ndërhyrje.

Kritika pati edhe nga fermerët dhe Parlamenti Evropian për planin e bashkimit të politikave emblemë të BE-së, përfshirë politikën e përbashkët bujqësore dhe fondet rajonale, në një fonde të vetme me më pak programe të dedikuara.

Grupi bujqësor Copa-Cogeca organizoi një protestë të vogël por të zëshme para selisë së Komisionit Evropian, duke thënë se “thelbësisht po minohet dhe shkatërrohet politika bujqësore evropiane, në një ditë që mund të quhet E Mërkura e Zi në Bruksel”.

Zyrtarët e BE-së hodhën poshtë këto akuza, duke siguruar se pagesat direkte për fermerët, në vlerë prej 300 miliardë eurosh, do të mbeten të paprekura.

Në një shenjë të konflikteve të forta që priten, kryeministri hungarez Viktor Orbán — i cili pothuajse pengoi buxhetin e kaluar të BE-së, shprehu sërish kundërshtimin ndaj mbështetjes për Kievin: “Brukseli nuk duhet të braktisë fermerët evropianë për të financuar Ukrainën,” tha ai.

Von der Leyen theksoi se buxheti i saj do të lejojë që qeveritë kombëtare me buxhete të ngushta të mos duhet të paguajnë më shumë, duke prezantuar pesë masa të reja për të rritur të ardhurat e BE-së.

Ajo propozon të arkëtohen taksa nga sistemi evropian i tregtimit të emetimeve, taksa kufitare mbi karbonin, taksa për kompanitë me qarkullim mbi 100 milionë euro, si dhe tatime mbi duhanin dhe mbeturinat elektronike. BE-ja financohet tashmë pjesërisht nga të ardhurat nga taksat doganore.

Ministrat e financave nga vendet që kontribuojnë më shumë sesa marrin, shprehën shqetësim të menjëhershëm. Ministri holandez i financave, Eelco Heinen, tha se buxheti i propozuar është shumë i lartë, ndërsa Suedia deklaroi: “Problemet e BE-së nuk zgjidhen me një buxhet më të madh.”

Gjermania ka kërkuar që buxheti të mos rritet, ndërsa Franca po përballet me sfida të brendshme buxhetore që mund të destabilizojnë qeverinë.

Në kontrast, një grup eurodeputetësh nga qendra e djathtë, socialistët, liberalët dhe të gjelbrit u shprehën se planet nuk “sigurojnë fonde të mjaftueshme për prioritetet kritike, si konkurrueshmëria, kohezioni, bujqësia, mbrojtja, adaptimi ndaj klimës” dhe shpenzime të tjera ekonomike.

Shtimi i kompleksitetit vjen nga fakti që nga viti 2028 BE-ja duhet të nisë shlyerjen e huave të marra për fondin e rimëkëmbjes prej 750 miliardë eurosh pas pandemisë. Komisioni ka vlerësuar më parë se janë të nevojshme 25-30 miliardë euro në vit për shlyerjen e këtyre borxheve, që është dyfish i buxhetit aktual për kërkimin.

Buxheti aktual shtatëvjeçar, pa përfshirë fondin e rimëkëmbjes, arrin në 1.2 trilionë euro, rreth 1% e madhësisë së ekonomisë evropiane.

Ky buxhet duhet të miratohet në mënyrë unanime nga 27 shtetet anëtare dhe Parlamenti Evropian./abcnews.al

Zërat për ndryshime në qeveri kanë kohë q% kanë qarkulluar në Ukrainë  tani ato janë bërë realitet. Të mërkurën, parlamenti ukrainas miratoi dorëheqjen e kryeministrit Denys Shmyhal. Kabineti u shpërbë automatikisht. Shmyhal kishte shërbyer më parë për më shumë se pesë vjet – më gjatë se çdo kryetar tjetër qeverie ukrainas para tij. Dy ditë më parë, Presidenti Volodymyr Zelensky kishte propozuar ish-Ministren e Ekonomisë, Yulia Svyrydenko në krye të qeverisë së. 39-vjeçarja kishte qenë më parë zëvendëse e Shmyhal dhe u bë e njohur gjatë negociatave disajavore për një marrëveshje për lëndët e para me Shtetet e Bashkuara,  e cila u nënshkruan në Uashington në fund të prillit. Svyrydenko dëshmoi të ishte një negociatore e fortë.

Zelensky tha se ishte e nevojshme të ristrukturohej ekzekutivi në vend, mënyrë që të zbatoheshin marrëveshjet e arritura me partnerët ndërkombëtarë. Presidenti ukrainas deklaroi se priste së shpejti një program të ri qeveritar.

A mund të bëhet ndryshim qeverie nën gjendjen e jashtëzakonshme?

Parlamenti ukrainas pritet të votojë qeverinë e re që të enjten (17 korrik). Megjithatë, neni 10 i gjendjes së jashtëzakonshme thotë se kompetencat e presidentit, parlamentit, qeverisë, Bankës Kombëtare dhe disa organeve të tjera shtetërore nuk mund të ndërpriten gjatë vendosjes së tij. Përfaqësuesit e opozitës dyshojnë në legjitimitetin e ndryshimit të qeverisë. “Parlamenti kohët e fundit e zgjati afatin e gjendjes së jashtëzakonshme dhe mund të shkelë Nenin 10 me këtë, megjithëse të gjithë bien dakord se legjislacioni duhet të më parë precizohet ose ndryshohet “, tha Yaroslav Zheleznyak, një anëtar i fraksionit opozitar “Holos”- “Zëri”.

Ishte presidenti i pakënaqur me qeverinë?

Studiuesi i shkencave politike dhe bashkëthemeluei i Platformës Kombëtare për Qëndrueshmëri dhe Kohezion, Oleh Saakyan, është i mendimit, se parlamenti do të votojë për këtë rezolutë për shkak të oportunitetit politik, duke injoruar ligjet. Saakyan argumenton se ky ndryshim i qeverisë “është i vonuar”, në fakt ai ishte planifikuar për vitin 2024.

Arsyet kryesore për këtë janë tensionet e vazhdueshme brenda qeverisë dhe “një numër problemesh të dukshme të menaxhimit” në fusha të ndryshme të politikave qeverisëse – nga sektori i mbrojtjes te infrastruktura dhe politika sociale. “Qeveria dëshiron të qetësojë publikisht disa nga këto tensione. Ata duan të fitojnë ‘kredibilitet të ri’, si të thuash, në kohën e duhur”, thekson eksperti. Ndëtsa Volodymyr Fesenko, politolog dhe kreu i Qendrës Ukrainase për Studimet Politike të Aplikuara “Penta”, dyshon megjithatë se ndryshimi i kreut të qeverisë do të sjellë ndryshime të mëdha politike të brendshme. “Vendimet kryesore politike do të vazhdojnë të merren në zyrën presidenciale dhe Svyrydenko, ashtu si qeveria, do t’i zbatojë ato”, tha Fesenko. Svyrydenko, që më parë ka qenë zëvendëskryetare e administratës presidenciale nën Andriy Yermak, konsiderohet si e besuara e Zelensky-t dhe një politikane e re dhe dinamike që potencialisht mund të sjellë qasje të reja. Fesenko thekson se Svyrydenko ka “përvojën e nevojshme në punën në kushte lufte dhe në marrëdhëniet me institucionet ndërkombëtare”.

Do të ndryshojë puna e qeverisë?

Petro Oleshchuk, ekspert i politikës në Universitetin Taras Shevchenko në Kiev, beson se pavarësisht disa skandaleve të korrupsionit në kabinetin qeveritar, Zelensky dëshiron të tregojë se ai ende ka një ekip që do të vazhdojë të punojë me të – aq më tepër që qeveria nuk do të ndryshohet plotësisht dhe një numër ministrash do të mbeten në detyrë.

Edhe Denys Shmyhal nuk pritet të largohet plotësisht nga qeveria, përkundrazi pritet të bëhet Ministër i Mbrojtjes. “Transferimi i Shmyhal në një pozicion tjetër brenda qeverisë synon të tregojë se nuk ka mosmarrëveshje të brendshme. Këto janë thjesht ndryshime personeli brenda një ekipi”, tha Oleshchuk për DW.

Nga ana tjetër, eksperti Oleh Saakyan beson se ndryshimi i pjesshëm i qeverisë tregon një mungesë akute të personelit të kualifikuar dhe të besueshëm. Ministrat e rinj dhe ata aktualë janë të detyruar të japin rezultate shpejt. Saakyan është skeptik në lidhje me perspektivat afatgjata. “Kjo është një dozë adrenaline për qeverinë aktuale. Por nuk do ta ndryshojë në thelb cilësinë”, thekson eksperti politik ukrainas.

Ndërkohë, Presidenti Zelensky ka përcaktuar tashmë prioritetet kryesore për qeverinë e re të ardhshme, duke përfshirë rritjen e prodhimit vendas të armëve, zhvillimin e projekteve të mbrojtjes dhe liberalizimin gjithëpërfshirës të ekonomisë./DW

Presidenti amerikan Donald Trump ka deklaruar se kompania Coca-Cola ka rënë dakord të përdorë sheqer kallami natyral në vend të shurupit të misrit në pijet e saj të shitura në Shtetet e Bashkuara.

“Kam biseduar me përfaqësuesit e Coca-Cola për përdorimin e sheqerit të vërtetë nga kallami në Coca-Cola që shitet në SHBA, dhe ata kanë rënë dakord,” shkroi Trump në rrjetin e tij social Truth Social. “Dua të falënderoj të gjithë ata në drejtuesit e Coca-Cola.” Ai e cilësoi këtë si një vendim “shumë të mirë” dhe shtoi: “Do ta shihni. Është thjesht më e mirë!”

Aktualisht, Coca-Cola që shitet në SHBA është zakonisht e ëmbëlsuar me shurup fruktoze misri, një përbërës që ka shkaktuar debat për ndikimin e tij në shëndet. Robert F. Kennedy Jr., Sekretari i Shëndetësisë në administratën e Trump dhe një kritik i hershëm i përbërësve të përpunuar, ka ngritur shqetësime për efektet e mundshme të këtij ëmbëlsuesi në shëndetin publik.

Pavarësisht deklaratës së Trump, Coca-Cola nuk e ka konfirmuar zyrtarisht ndryshimin e recetës. Në një deklaratë të shkurtër, një zëdhënës i kompanisë tha: “E vlerësojmë entuziazmin e Presidentit Trump” dhe shtoi se “së shpejti do të ndajmë më shumë detaje mbi produktet e reja dhe inovative brenda gamës sonë të Coca-Cola”.

Ndërkohë, sheqeri kallami përdoret në variantet e Coca-Cola në vende të tjera si Meksika, Britania e Madhe dhe Australia, ndërsa versioni amerikan mbetet kryesisht me shurup misri.

Në muajin prill, CEO i Coca-Cola, James Quincey, deklaroi para investitorëve se kompania “po vazhdon të bëjë përparim në reduktimin e sasisë së sheqerit në pijet tona”, duke theksuar ndryshimet në receta dhe strategjitë e marketingut global.

Megjithatë, kjo lëvizje mund të mos pritet mirë nga fermerët amerikanë të misrit. Presidenti i Shoqatës së Rafinerëve të Misrit, John Bode, paralajmëroi se zëvendësimi i shurupit të misrit me sheqer kallami “do të sillte humbjen e mijëra vendeve të punës në industrinë amerikane ushqimore, do të ulte të ardhurat e fermerëve dhe do të rriste importet e sheqerit të huaj, pa asnjë përfitim ushqyes.”

Kjo çështje është pjesë e një nisme më të gjerë të quajtur “Make America Healthy Again”, e mbështetur nga Sekretari Kennedy, e cila synon eliminimin e përbërësve të kontestuar si shurupi i misrit, vajrat bimore të rafinuara dhe ngjyruesit artificialë nga produktet ushqimore në SHBA. Kennedy ka kritikuar gjithashtu konsumin e lartë të sheqerit në vend dhe raportohet se këtë verë do të propozojë udhëzime të reja dietike në nivel kombëtar.

Ndërkohë, vetë Trump njihet për konsumimin e rregullt të Diet Coke, e cila përdor ëmbëlsues artificial aspartame. Ai kishte madje një buton të posaçëm në tavolinën e tij në Shtëpinë e Bardhë për t’i shërbyer menjëherë pijen e preferuar./abcnews.al