Mund ta keni pyetur veten pse ju dhe vëllezërit e motrat tuaja jeni kaq të ndryshëm. Ju jeni rritur në të njëjtën familje, me të njëjtët prindër, ndani gjene të ngjashme, e megjithatë jeni po aq të ndryshëm sa nata me ditën. Edhe pse mund të duket e çuditshme, kërkimet shkencore tregojnë se ndryshimet nuk janë të rastësishme, por pjesë e një procesi të thellë psikologjik në të cilin fëmijët në mënyrë të pavetëdijshme e formësojnë veten për të gjetur identitetin e tyre.
Ndërsa shumë njerëz identifikohen natyrshëm me familjen e tyre, vëllezërit e motrat shpesh përjetojnë procesin e kundërt. Psikologët e quajnë atë “procesi i mosidentifikimit” dhe ndodh gjatë fëmijërisë dhe adoleshencës. Fëmijët nuk përpiqen të jenë të ngjashëm, por përkundrazi duan të jenë të ndryshëm. Kjo u lejon atyre të shihen si individë unikë në sytë e prindërve të tyre dhe botës përreth tyre.
Shkencëtarët e përshkruajnë këtë proces edhe si “gjetjen e rolit të tyre”, ku fëmijët nuk duan të marrin role ekzistuese që u janë caktuar tashmë vëllezërve ose motrave të tyre, por përkundrazi kërkojnë një vend unik në familje. Nëse një fëmijë është një “student i zgjuar”, një tjetër mund të profilizohet si një “argëtues”. Nëse një motër është një “atlet”, një vëlla mund të jetë “tipi artistik”. Role të tilla shpesh janë të pavetëdijshme, por ato i ndihmojnë fëmijët të luftojnë për vëmendjen dhe njohjen prindërore brenda familjes.
Roli i prindërve dhe perceptimet
Vetëm pse ke marrë përsipër një rol të ndryshëm nuk do të thotë që nuk ke aftësi të ngjashme me vëllain ose motrën tënde. Megjithatë, në mjedisin familjar, dikush ishte “më i shpejtë” dhe ai vend ishte tashmë i zënë, kështu që ti kërkove rrugën tënde.
Sipas psikologjisë evolucionare, prindërit shpesh investojnë më shumë vëmendje dhe burime tek fëmija që e perceptojnë si “më premtuesin”, sepse kjo u sjell atyre kthimin më të madh të investimit të tyre në planin afatgjatë. Kjo është arsyeja pse nuk mjafton vetëm të jesh ndryshe, është e rëndësishme të jesh ndryshe në një mënyrë që prindërve do t’u pëlqejë.
Për më tepër, fëmijët nuk rriten saktësisht në të njëjtat kushte. Me kalimin e kohës, situatat financiare, stresi, dinamikat brenda shtëpisë dhe pjekuria emocionale e prindërve ndryshojnë. Çdo fëmijë, edhe pse ndan të njëjtën shtëpi, në fakt rritet në një mjedis të ndryshëm.
Pasojat e favorizimit prindëror
Një studim i gjerë shkencor që përfshinte më shumë se 19,000 pjesëmarrës ka treguar se trajtimi i pabarabartë i fëmijëve brenda familjes mund të ketë pasoja afatgjata. Sipas një studimi të botuar në revistën Psychological Bulletin, fëmijët më pak të favorizuar kanë më shumë gjasa të vuajnë nga probleme me vetëvlerësimin dhe paqëndrueshmëri emocionale në moshë madhore.
Prindërit, me ose pa vetëdije, shpesh u japin më shumë mbështetje fëmijëve që janë më të qetë, më të ndërgjegjshëm ose thjesht më të përgjegjshëm ndaj tyre. Këta fëmijë përfundimisht zhvillojnë një ekuilibër më të mirë emocional dhe marrëdhënie më të qëndrueshme. Nga ana tjetër, fëmijët më të vegjël, veçanërisht djemtë, shpesh marrin më pak vëmendje, gjë që mund t’i vërë në disavantazh.
Autorët e studimit theksojnë se është e rëndësishme të njihen këto modele për të parandaluar dëmin dhe për të përmirësuar dinamikën familjare.
Kthehu te vetja, pa role dhe krahasime
Nëse e pranon se ke përvetësuar një rol të caktuar në fëmijëri për t’u dalluar nga vëllezërit e motrat e tua, është e rëndësishme të dish se identiteti mund të ndryshojë. Nuk je përgjithmonë ai që duhej të ishe dikur. Mosha e rritur të jep një mundësi për të rimenduar se kush je në të vërtetë, pa krahasime me të tjerët dhe pa presionin për t’u përshtatur me modele të vendosura prej kohësh.
Hulumtimet tregojnë se njerëzit që jetojnë në harmoni me veten, sipas vlerave dhe dëshirave të tyre, përjetojnë kënaqësi dhe paqe të brendshme më të madhe. Provoni aktivitete të reja, drejtohuni drejt gjërave që ju interesojnë vërtet, pavarësisht nëse keni menduar se “nuk ishit gati për këtë” në të kaluarën.
Ajo që dikur ishte një mekanizëm përballimi, tani mund të bëhet një proces i vetëdijshëm drejt rritjes personale dhe një jete më të plotë.
The post Pse je krejtësisht ndryshe nga vëllai ose motra jote? Shkenca ka përgjigjen appeared first on Telegrafi.