Në Francë, kondicioneri është një çështje politike
Gazeta Si â NĂ« fund tĂ« qershorit nĂ« FrancĂ«, ndĂ«rsa vendi po pĂ«rjetonte njĂ« nga valĂ«t mĂ« tĂ« kĂ«qija tĂ« nxehtĂ«sisĂ« sĂ« verĂ«s, Marine Le Pen, udhĂ«heqĂ«se e partisĂ« sĂ« ekstremit tĂ« djathtĂ« Rassemblement National, tha se nĂ«se partia e saj do tĂ« hynte nĂ« qeveri, ajo do tĂ« miratonte njĂ« âplan tĂ« madh pĂ«r tĂ« instaluar pajisje pĂ«r ajĂ«r tĂ« kondicionuarâ.
Propozimi u kritikua dhe rindezi debatin publik mbi përdorimin e ajrit të kondicionuar, një çështje ciklike në Francë që është shumë më e politizuar sesa në vendet e tjera.
Franca është një vend ku ajri i kondicionuar përdoret rrallë, madje edhe në qytetet e mëdha: në vitin 2020, Agjencia për Mjedisin dhe Menaxhimin e Energjisë vlerësoi se vetëm 25 përqind e shtëpive kishin ajër të kondicionuar, shumë prej të cilave ishin të lëvizshëm.
Mungesa e ajrit të kondicionuar në shumë shtëpi, hotele, restorante dhe hapësira të tjera publike në Francë është bërë e ditur dhe shpesh kritikohet nga turistët dhe njerëzit që lëvizin nga Shtetet e Bashkuara, ku 88 për qind e shtëpive kishin ajër të kondicionuar në vitin 2020.
Gjatë Lojërave Olimpike të Parisit 2024, shumë sportistë u ankuan se nuk kishte ajër të kondicionuar në Fshatin Olimpik, dhe një foto e notarit Thomas Ceccon i detyruar të flinte në një stol jashtë qarkulloi gjerësisht.
Të kesh ajër të kondicionuar nuk është vetëm çështje rehatie, veçanërisht pasi sezonet e verës janë bërë gjithnjë e më të nxehta për shkak të ndryshimeve klimatike: temperaturat e larta mund të shkaktojnë probleme shëndetësore, veçanërisht për më të prekshmit, dhe temperaturat mbi 30°C po fillojnë të shohin shkallë më të larta vdekshmërie në mesin e popullsisë.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), një numë në rritje njerëzish vdesin çdo vit për shkak të nxehtësisë ekstreme, me shkallën e vdekshmërisë që lidhet me nxehtësinë për njerëzit mbi 65 vjeç që është rritur me 85 përqind midis viteve 2000-2004 dhe 2017-2021.
Midis viteve 2000 dhe 2019, u vlerësua se mesatarisht 489,000 njerëz vdisnin çdo vit, me 36 përqind të këtyre vdekjeve që ndodhin në Evropë. Një pjesë e konsiderueshme e këtyre vdekjeve mund të ishte shmangur me mbulim më të madh të ajrit të kondicionuar.
Pavarësisht rezistencës, edhe në Francë ekziston një bindje e përbashkët se instalimi i ajrit të kondicionuar në vende publike si spitalet dhe azilet e pleqve, është tani një domosdoshmëri.
Megjithatë, në lidhje me shtëpitë private, veçanërisht për të moshuarit dhe ata pa probleme specifike shëndetësore, mendimet ndryshojnë mjaft shumë në të majtë dhe të djathtë.
Për deklaratën e saj të qëllimit për ajër të kondicionuar, Le Pen u tall nga udhëheqësja e Ekologjistëve, Marine Tondelier, e cila pretendoi se udhëheqësja e Tubimit Kombëtar mendon se mund ta zgjidhë problemin e madh dhe kompleks të ndryshimeve klimatike thjesht duke blerë kondicionerë.
Tondelier specifikoi se partia e saj gjithashtu favorizon instalimin e ajrit të kondicionuar aty ku është më i nevojshëm, por se për pjesën tjetër të botës do të ishte më mirë të gjendeshin zgjidhje alternative.
Kondicionerët ofrojnë lehtësim të përkohshëm për ata që i përdorin, por kërkojnë shumë energji dhe rrisin temperaturën e jashtme; ato gjithashtu përdorin ftohës që kontribuojnë në ngrohjen globale.
Ato më pak ndotëse janë edhe më të shtrenjtat, prandaj çdo verë shumë njerëz vendosin të blejnë kondicionerë portativë gjatë javëve më të nxehta.
La France : subit une canicule historique.
â Marine Tondelier (@marinetondelier) June 30, 2025
Le programme écologique de Marine Le Pen : acheter des climatiseurs. https://t.co/fOKB5k5uJ1
Pas shkëmbimit të mendimeve midis Le Pen dhe Tondelier, debati u zgjerua, duke përfshirë ndër të tjera AgnÚs Pannier-Runacher, ministre për Tranzicionin Ekologjik të Partisë së Rilindjes së Qendrës (partia e Presidentit Emmanuel Macron).
Pannier-Runacher e pĂ«rshkroi zgjerimin e ajrit tĂ« kondicionuar si njĂ« âpĂ«rshtatje tĂ« keqeâ ndaj problemit tĂ« rritjes sĂ« temperaturave tĂ« shkaktuara nga ndryshimet klimatike.
âĂshtĂ« e nevojshme tĂ« pajisen me ajĂ«r tĂ« kondicionuar njerĂ«zit e cenueshĂ«m dhe tâu lejohet atyre tĂ« gjejnĂ« njĂ«farĂ« lehtĂ«simi. MegjithatĂ«, kjo nuk duhet tĂ« bĂ«het kudoâ, shtoi ajo.
Ata qĂ« mbajnĂ« kĂ«tĂ« mendim zakonisht argumentojnĂ« se inkurajimi i instalimit tĂ« tĂ« ashtuquajturave âxhaketa termikeâ nĂ« shtĂ«pitĂ« private (thjesht, mbulesa qĂ« izolojnĂ« ndĂ«rtesat dhe mbajnĂ« temperaturat mĂ« tĂ« ulĂ«ta nĂ« verĂ«), do ta zgjidhte pjesĂ«risht problemin, duke rezultuar nĂ« mĂ« pak ndotje nĂ« planin afatgjatĂ«. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, temperaturat nĂ« FrancĂ« janĂ« mesatarisht mĂ« tĂ« ulĂ«ta se nĂ« vendet e tjera mesdhetare.
Megjithatë, ata që janë në favor të ajrit të kondicionuar shpesh përmendin faktin se përdorimi i tij në Francë do të ndoste më pak se në vendet e tjera, duke pasur parasysh se 95 përqind e energjisë elektrike të përdorur vjen nga termocentralet bërthamore dhe burimet e rinovueshme, të cilat ndotin shumë më pak se lëndët djegëse fosile.
Në mesin e korrikut, një grup deputetësh të krahut të djathtë dhe të ekstremit të djathtë paraqitën një projektligj që do të mandatonte instalimin e ajrit të kondicionuar në hapësira të caktuara publike, duke përfshirë shkollat (vetëm 7 përqind e të cilave aktualisht kanë ajër të kondicionuar).
Edhe gazetat kryesore tĂ« FrancĂ«s e kanĂ« trajtuar kĂ«tĂ« çështje. âLiberationâ, gazeta kryesore e krahut tĂ« majtĂ« nĂ« vend, e quajti kondicionerin njĂ« âkontradiktĂ« ekologjike qĂ« duhet kapĂ«rcyerâ pikĂ«risht sepse nxjerr ajĂ«r tĂ« nxehtĂ« dhe pĂ«rdor shumĂ« energji.
NdĂ«rkohĂ«, âLe Figaroâ, e pĂ«rditshmja kryesore konservatore, e mbrojti kondicionerin nĂ« editorialin e saj, duke argumentuar gjithashtu se mospĂ«rdorimi i tij zvogĂ«lon rritjen ekonomike tĂ« vendit: âTĂ« lejosh bashkĂ«qytetarĂ«t tanĂ« tĂ« djersiten, kufizon tĂ« mĂ«suarit, zvogĂ«lon orĂ«t e punĂ«s dhe bllokon spitaletâ.
âLe Mondeâ, gazeta mĂ« e lexuar nĂ« vend, e quajti atĂ« njĂ« kryqĂ«zim midis njĂ« âdomosdoshmĂ«rieâ dhe njĂ« âideje tĂ« mirĂ« tĂ« rremeâ.
PĂ«rshtati: Gazeta âSiâ
The post Në Francë, kondicioneri është një çështje politike appeared first on Gazeta Si.