TIRANË, 29 korrik/ATSH/ Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, si dhe kryetari i ri i Qendrës Kombëtare të Kinematografisë, Jonid Jorgji, zhvilluan sot një takim me kineastët shqiptarë mbi vizionin dhe hapat konkretë të strategjisë së re për zhvillimin e sektorit audiovizual në Shqipëri.

Ministri Gonxhja e cilësoi si një moment te rëndësishëm për të ndarë me komunitetin e industrive kreative prioritetet për të ardhmen, duke vendosur në qendër transparencën, rritjen e standardeve profesionale dhe nxitjen e bashkëpunimeve ndërkombëtare.

Gjatë takimit, së bashku me përfaqësues të QKK-së dhe ekspertë ndërkombëtarë të ftuar nga British Council, u prezantuan pikat kryesore të strategjisë së re për audiovizualin, e ndërtuar mbi nevojat dhe potencialin e tregut vendas dhe ndërkombëtar, rregulloren e re të aplikimit në Qendrën Kombëtare të Kinematografisë, e cila synon të thjeshtojë procedurat dhe të krijojë më shumë hapësira për projekte cilësore si dhe mundësitë konkrete që ofron Media Desk i Creative Europe për përfshirjen e kineastëve shqiptarë në rrjete dhe bashkëprodhime evropiane.

“Përmes një qasjeje gjithëpërfshirëse dhe me partneritete të qëndrueshme, mund të ndërtojmë një ekosistem të fortë për krijimtarinë audiovizuale në Shqipëri, një sektor që jo vetëm përfaqëson identitetin tonë kulturor, por edhe ka potencial real për zhvillim ekonomik dhe diplomaci kulturore”, u shpreh kreu i MEKI-t, Blendi Gonxhja.

1 nga 14

/r.e/

The post Gonxhja prezanton para kineastëve strategjinë për krijmtarinë audiovizuale appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 29 korrik/ATSH/ Më 29 korrik të vitit 1913 Konferenca e Ambasadorëve në Londër, njohu “de jure” shtetin e pavarur shqiptar.

Në shenjë mospajtimi me shpalljen e pavarësisë, vendet ballkanike vazhdonin të mbanin trupat e tyre në territorin shqiptar. Duke marrë rolin e arbitrit mes palëve ndërluftuese, në maj të 1913-s, u mbajt Konferenca e Ambasadorëve në Londër, ku u nënshkrua Traktati i Paqes, në bazë të të cilit Perandoria Osmane detyrohej të hiqte dorë nga të drejtat sovrane mbi Shqipërinë. Në përfundim të punimeve, më 29 korrik 1913, fuqitë e mëdha vendosën që Shqipëria të shpallej Principatë Autonome, sovrane dhe e trashëgueshme.

Konferenca e Ambasadorëve erdhi si nevojë e zhvillimeve të ndodhura gjatë ndryshimeve të ekuilibrit të forcave, të dalë nga luftrat ballkanike. Kufijtë e Shqipërisë dhe të gjitha çështjet e tjera të lidhura me të, do të zgjidheshin nga Fuqitë e Mëdha sipas marrëveshjeve midis palëve.

Perandoria Osmane kishte humbur shkëlqimin e saj. Shqipëria dhe fati i qytetarëve të saj do të bëhej pjesë e kësaj rrokopuje dhe produkt i një harte që do të prodhonte ndër vite veç tensione, duke lënë rreth 40 për qind të territorit të saj jashtë këtij ridimensionimi të Ballkanit.

/r.e/

The post Konferenca e Ambasadorëve në Londër, njohja “de jure” e shtetit shqiptar nga Fuqitë e Mëdha appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 29 korrik/ATSH/ Shfaqja “Fatalita” u jetësua edhe në skenën prestigjioze të Teatro Massimo të Palermos.

“Fatalita” është një balet në katër tablo, me koreografi nga i mirënjohuri Toni Candeloro, nën asistencën e primabalerinës Enada Hoxha.

Produksioni është kuruar deri në detaj nga kostumografja Edlira Qyshka dhe Florian Çanga (video design). Vënia në skenën e Teatro Massimo ishte vijimi i rrugëtimit ndërkombëtar të këtij baleti, pas premierës së suksesshme në Teatrin Kombëtar të Operas e Baletit në Tiranë.

Shfaqja përmbledh katër kryevepra botërore, “Romeo and Juliet”, “Carmen”, “La Traviata” dhe “Anna Karenina”, ku heroina është gruaja që vdes. Koreografi Toni Candeloro përcjell një mesazh sensibilizues për shoqërinë: Stop dhunës dhe nënshtrimit të gruas, që fundi i saj të mos jetë fatal.

“Fatalita” është një produksion i krijuar në Tiranë që ngjitet në një nga teatrot më të rëndësishëm të Europës dhe me vete çon artin, pasionin dhe profesionalizmin shqiptar.

1 nga 6

/r.e/

The post Produksioni shqiptar i baletit “Fatalita” vihet në skenën e Teatro Massimo të Palermos appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 29 korrik/ATSH/ Komedia brilante e Adelina Balashit, “Pallati 176”, u shfaq mbrëmjen e djeshme në kinemanë verore të Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave.

Megjithëse ka regjistruar një numër rekord shfaqjesh, pjesëmarrja e publikut tejkaloi parashikimet. Në aktivitetin e zhvilluar në oborrin e DPA-së, mes të tjerësh ishin të pranishëm edhe vetë aktorët protagonistë: Eva Alikaj, Gëzim Rudi, Elida Janushi, si edhe Edon Qesari, i biri i regjisorit të ndjerë Andon Qesari, dhjetëra qytetarë dhe dashamirës të filmit.

Nëndrejtoresha e përgjithshme e DPA-së, Marinela Ndria theksoi rëndësinë e vlerësimit të kontributit të artistëve shqiptarë, nëpërmjet risjelljes së realizimeve që i kanë rezistuar kohës. “Në këto dy sezone, asnjëherë kjo kinema verore nuk është mbushur kaq shumë. Falenderoj të gjithë kastin, të gjithë ato yje që i kemi lart në qiell sot”, tha Ndria.

Në vijim, e mori fjalën aktorja Janushi, e cila përshëndeti angazhimin e DPA-së lidhur me përzgjedhjen e kësaj shfaqjeje teatrale, në kuadër të sezonit artistik kushtuar komedisë. “Më bëhet qejfi që vitet kanë kaluar dhe “Pallati 176” mbetet në vëmendjen tuaj”, u shpreh Janushi.

Më tej, mbajti një fjalë rasti edhe aktorja Eva Alikaj, që nënvizoi se Ilir Bezhani (aktori që interpretonte Sandrin) e kishte parashikuar se kjo do të ishte një shfaqje që do të mbushte teatrin. “Jo vetëm që kishte të drejtë, por kjo i kaloi parashikimet e të gjithëve. Është kthyer në një kult”, tha Alikaj.

Në nderim të regjisorit Andon Qesari ishte i ftuar i biri, Edon Qesari, i cili tha se kjo vepër e mbajtur mend përmendësh, prapë vazhdon të tërheqë vëmendjen e publikut artdashës. “Krijuesit janë të pandërgjegjshëm se ç’janë duke bërë. Vetëm spektatorët arrijnë t’i ndërgjegjësojnë ata. Besoj se ky është rasti klasik se një vepër artistike jep përjetësinë”, vlerësoi Qesari.

Në bashkëpunim me Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit (AQSHF), Kinemaja Verore e DPA-së, e cila ka një kapacitet prej 140 ulësesh, i adresohet veçanërisht nxënësve dhe studentëve, përmes një shërbimi që ndërthur edukimin me zbavitjen. Së bashku me sallën e leksioneve dhe të trajnimeve, “Auditorin” dhe me Muzeun Arkivor që pritet të hapë dyert së afërmi, DPA-ja ofron një alternativë kulturore bashkëkohore.

1 nga 9

/r.e/

The post Protagonistët e komedisë “Pallati 176” në kinemanë verore të DPA-së appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 29 korrik/ATSH/ Mbi 45 vepra ikonografike të Muzeut Kombëtar të Artit Mesjetar do të udhëtojnë nga Korça drejt qytetit historik Chambery në Francë.

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja deklaroi sot se “ekspozita unike do të zhvillohet në Muzeun e Arteve të Bukura në Chambéry, ku ikonat e përzgjedhura nga koleksioni i Muzeut Kombëtar të Artit Mesjetar në Korçë do të prezantohen për publikun francez dhe ndërkombëtar”.

Gonxhja thekson se ky projekt është pjesë e bashkëpunimit kulturor mes Shqipërisë dhe Francës dhe do të përfshihet gjithashtu në Komitetin Shkencor Francez, duke thelluar shkëmbimin mes institucioneve muzeale të të dy vendeve.

Ai shton se ekspozita mund të konsiderohet si një hap i rëndësishëm drejt ndërkombëtarizimit të artit shqiptar, që afirmon Korçën si një qendër kyçe të artit mesjetar në Europën Juglindore.

Me një fond prej mbi 8200 objektesh muzeale, prej të cilave 6400 janë ikona, MKAM është muzeu me koleksionin më të madh të ikonave në botë, një thesar i rrallë i trashëgimisë kulturore shqiptare dhe ndërkombëtare.

Ekspozita do të jetë e hapur për publikun nga maji deri në tetor të vitit 2026. Pas Chambery ekspozita do të zhvendoset në një tjetër qytet francez deri në mars 2027.

1 nga 8

The post Gonxhja: Ekspozitë unike me ikonat shqiptare në Francë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 28 korrik/ATSH/ Fundjava solli në Pazarin e Vjetër të Korçës një udhëtim muzikor nga zemra e Arbërisë, aktivitetin ArbNight – Ethno Pulse.

Ky aktivitet u organizuar nga Qendra e Artit, Kulturës dhe Inovacionit, në bashkëpunim me COD-in (Qendra për Hapje dhe Dialog) si dhe me mbështetjen e Bashkisë Korçë.

Mes tingujve të historisë dhe atmosferës magjike të rrugicave korçare, publiku u magjeps nga interpretimet e veçanta të fizarmonicistit arbëresh Pierpaolo Petta nga Piana degli Albanesi (Sicili), i shoqëruar nga këngëtari Bledi Polena dhe kitaristi Nuçiel Doko.

Koncerti pati pjesë të rralla të folklorit arbëresh të Sicilisë, si dhe këngë të dashura të muzikës arbëreshe, duke e bërë këtë mbrëmje të paharrueshme për qytetarët dhe turistët që qëndruan për ta shijuar deri në fund. ArbNight solli në çdo hap, një kujtim ku çdo tingull fliste arbërisht.

1 nga 14

/r.e/

The post Tingujt dhe gjuha e arbëreshëve mbushin Pazarin e Vjetër të Korçës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 28 korrik/ATSH/ Muzeu Kombëtar i Përgjimeve “Shtëpia me gjethe” përkujtoi sot shkrimtarin, përkthyesin dhe studiuesin Arshi Pipa.

Arshi Pipa lindi më 28 korrik 1920, në qytetin e Shkodrës. Pasi kreu mësimet e mesme në liceun e vendlindjes, studioi Letërsi e Filozofi në Universitetin e Firences, ku u diplomua më 1942 me dizertacionin: “Morali dhe feja tek filozofi Henri Bergson”. U kthye në Shqipëri dhe deri më 1946 filloi të jepte mësim në shkollat e mesme në Tiranë dhe Durrës.

Gjatë periudhës kur Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve nisi botimin e organit të vet “Bota e Re”, Arshi Pipa me Mitrush Kutelin ishin të vetmit jokomunistë në këshillin drejtues. Iu kërkua të shkruante diçka për përvjetorin e vdekjes së Migjenit, shkrim që nuk u pëlqye nga njerëzit e partisë. Në 27 prill 1946 e arrestuan dhe e dënuan me dy vjet heqje lirie. U ridënua më 20 dhjetor 1947 me 20 vjet heqje lirie si bashkëthemelues i grupit socialdemokrat. Vuajti në burgjet dhe kampet e internimit (Durrës, Gjirokastër, Korçë, Burrel etj.) U lirua më 26 prill 1956 dhe në 1957 u arratis bashkë me të motrën. Fillimisht u vendos në Sarajevë deri në vitin 1959 dhe më pas emigroi në Shtetet e Bashkuara në 1959-n.

Vëllimin e parë poetik me titull “Lundërtarët” e botoi në vitin 1944. Të dytin, “Libri i burgut” të shkruar në letra cigaresh, në burgjet e kampet e punës së detyruar, e botoi në Romë në vitin 1959.

Nga viti 1966, ka qenë në fakultetin e Universitetit të Minnesota-s dhe Minneapolis, fillimisht si profesor i asociuar (1966-69) dhe më pas si profesor i gjuhës italiane, në departamentin e gjuhëve frënge dhe italiane.

Pipa ka lënë një trashëgimi të pasur në fushën e përkthimeve poetike nga latinishtja, italishtja, frëngjishtja, gjermanishtja, anglishtja. Gjatë kohës që jetoi si refugjat në Jugosllavi, ai përktheu një vëllim poetik me titull “Lyrika Latine”. Shkrimet e tij të botuara në shqip, anglisht, frëngjisht dhe italisht ndahen në poezi, estetikë e filozofi si dhe kritikë letrare.

Përsa u përket studimeve dhe kritikës, disa prej tyre janë: “Tipologjia dhe periodizmi i letërsisë shqiptare, “Fan Noli si një nga figurat komëtare dhe ndërkombëtare shqiptare”, “Humanistët italo-shqiptarë”, “Bisedë përmbi Kadarenë”, “Fenomeni Kadare” etj.

Arshi Pipa u nda nga jeta më 20 korrik 1997, në Uashington D.C.

/r.e/

The post Përkujtohet shkrimtari, përkthyesi dhe studiuesi Arshi Pipa appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 27 korrik/ATSH/ Një nga monumentet më të veçanta të trashëgimisë sonë kulturore po i nënshtrohet një procesi të kujdesshëm restaurimi nga Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore.

Specialistët e IKTK-së po punojnë për restaurimin e Kishës së Shpërfytyrimit në Herbel, të Dibrës.
Punimet përfshijnë ndërhyrje strukturore në themele, restaurimin e fasadave të dëmtuara, riparimin e çarjeve, restaurimin e dyshemesë me pllaka guri dhe ruajtjen e elementeve të vjetra të tavanit.

Kisha e Shpërfytyrimit, i përket Mesjetës së Hershme dhe është e kulturës bizantine. Kisha ndodhet në jugperëndim të fshatit Herbel, në një kodër të lartë. Ka ndërtim të thjeshtë, pronaus-abside. Absida trefaqeshe i takon parapushtimit turk dhe shërben si altar. Në mes të absidës gjendet një dritare e ngushtë dhe e lartë. Muratura është me gur gëlqeror e lidhur me llaç gëlqereje dhe tulla. Tullat janë të vendosura mes gurëve dhe mes rreshtave.

Kjo kishë është shpallur Monument Kulture që në vitin 1970.

1 nga 5

The post Ndërhyrje restauruese në Kishën e Shpërfytyrimit në Herbel appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 25 korrik/ATSH/ Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit ftoi të gjithë kineastët shqiptarë të marrin pjesë në një takim informativ mbi strategjinë e re për zhvillimin e sektorit audiovizual. Në takim do të jetë i pranishëm edhe kreu i MEKI-t, Blendi Gonxhja, kryetari i sapoemëruar i Qendrës Kombëtare të Kinematografisë, Jonid Jorgji, si dhe ekspertë vendas dhe ndërkombëtarë nga British Council.

Takimi do të zhvillohet më 29 korrik në HangArt, në Kinostudio.

MEKI bëri të qartë se, ky është një moment i rëndësishëm për të marrë informacion të drejtpërdrejtë mbi strategjinë e re për audiovizualin; rregulloren e re të aplikimit në QKK; mundësitë që ofron Media Desk i Creative Europe.

MEKI i ftoi kineastët të jenë të pranishëm për të bashkëbiseduar për të ardhmen e industrisë audiovizuale shqiptare, duke e cilësuar këtë takim si një hap të përbashkët drejt më shumë mundësive, transparencës dhe zhvillimit të qëndrueshëm. /j.p/

The post MEKI, ftesë kineastëve për të diskutuar strategjinë e re për audiovizualin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 25 korrik/ATSH/ Më 25 korrik të vitit 1942, opera e mirënjohur e Verdit, “La Traviata”, u vu për herë të parë në kryeqytetin shqiptar.

Operan e Giuseppe Verdi-t e solli kompania artistike italiane “Carro di Tespi Lirico”.

Në vitin 1929 qeveria fashiste e Romës krijoi katër trupa teatrale shëtitëse që morën emërtimin “Carri di Tespi” (“Qerret e Tespit”). “Carro di Tespi Lirico” mbulonte operan dhe këngën lirike, ndërsa tri të tjerat vinin në skenë pjesë teatrale. Synimi i këtyre trupave ishte që të përçonte, deri tek fashat më të izoluara të shoqërisë, teatrin dhe operan lirike.

Me përjashtim të “La Traviata”, trupa Carro di Tespi Lirico dha edhe disa shfaqje të tjera në korrik të 1942. Me gjasë, kjo ishte hera e parë që një opera lirike vihej në skenë në Shqipëri. Skena u vendos në krye të Viale del Impero (sot “Bulevardi Dëshmorët e Kombit”), në lartësinë ku sot ndodhet Sheshi “Nënë Tereza”. /j.p/

1 nga 3

The post “La Traviata”, opera e parë e vënë në skenë në Shqipëri appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Sotiraq Filo (@sotiraqfilo)

TIRANË, 25 korrik/ATSH/ Korça në verë është një ndjesi e freskët, e qetë, mbushur me aromë lulesh dhe kujtimesh.

Shtëpitë karakteristike, rrugicat me kalldrëm dhe historia që ndihet në çdo hap e bëjnë këtë qytet gjithmonë të veçantë.

Kryebashkiaku i Korçës, Sotiraq Filo, publikoi në rrjetet sociale pamje nga rrugicat karakteristike të “qytetit të serenatave”, me kalldrëmet e pastra, portat e vjetra që ia shtojnë hijeshinë dhe oborret plot lule që rrëfejnë për vëmendjen e korçarëve ndaj së bukurës. Ai e cilësoi Korçën, një qytet i cili përmirësohet çdo ditë, por pa humbur kurrë shpirtin që e bën kaq të dashur.

Pikërisht sot, në Korçë, nis aktiviteti i shumëpritur sidomos prej të rinjve, festivali i muzikës elektronike Lumina.

“Qyteti ynë bëhet skenë e ritmit dhe dritës, aty ku muzika elektronike takohet me natyrën, nën qiellin e hapur të Parkut Rinia”, shkroi Filo duke i rikujtuar korçarëve por edhe vizitorëve të shumtë, këtë ngjarje që do të zhvillohet për dy net rresht 25 dhe 26 korrik dhe ku hyrja do të jetë pa pagesë.

Me festivalin Lumina, Korça bëhet zemra e ritmit, dritës dhe magjisë, duke ftuar të rinj e të reja nga e gjithë Shqipëria dhe më gjerë, për të përjetuar një atmosferë unike dhe për të zbuluar një tjetër dimension të Korçës. /j.p/

1 nga 5

The post Festivali i muzikës elektronike Lumina, Filo: Korça, skenë e ritmit dhe dritës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 25 korrik/ATSH/ Kalaja e Bashtovës është gati të mirëpresë vizitorët, pas përfundimit të punimeve për konservimin dhe restaurimin e saj.

Ky monument i rëndësishëm i trashëgimisë sonë kulturore, i ndërtuar në shekullin XV nga venedikasit për të kontrolluar bregdetin dhe tregtinë e drithit, është restauruar përmes një sërë ndërhyrjesh të kujdesshme që synojnë ruajtjen e strukturës, zbulimin e historive të saj të fshehura dhe përshtatjen për një përdorim të qëndrueshëm në të ardhmen.

Mes shumë ndërhyrjeve të realizuara aty, ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, renditi restaurimin e mureve dhe kullave, përmirësimin e aksesit dhe kushteve të sigurisë, kërkimet arkeologjike të detajuara, zhvillimin e një sistemi interpretues me multimedia interactive si dhe ngritjen e një qendre moderne për vizitorët.

Kjo ndërhyrje u realizua në kuadër të programit EU4Culture, i financuar nga Bashkimi Evropian dhe i zbatuar nga UNOPS, në bashkëpunim të ngushtë me Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit. /j.p/

1 nga 5

The post Kalaja e Bashtovës, gati të presë vizitorët appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 24 korrik/ATSH/ Në hapësirën e jashtme të Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, mbrëmjen e djeshme, publiku pati kënaqësinë të përjetojë një natë magjike në kuadër të Festivalit Ndërkombëtar të Operës “Ramë Lahaj & Friends”.

Festivali operistik e nisi rrugëtimin e tij me një mbrëmje kushtuar këngëtares së madhe Nexhmije Pagarusha.

Artistë të njohur si mezzosopranoja nga Egjipti Gala El Hadidi, Edona Reshitaj, Adhurim Grezda si edhe arbëreshë, të shoqëruar nga Gent Rushi Group, sollën emocione të veçanta për publikun.

Me moton “Ëndrra pa kufi, Opera pa mure”, ky edicion i festivalit përçoi mesazhin e bashkimit përmes artit, duke e shndërruar natën në një përvojë të paharrueshme për qytetarët e Prishtinës.

“Kryeqyteti është krenar që mbështet këtë ngjarje të veçantë, e cila promovon kulturën, talentin dhe historinë tonë muzikore në skenën ndërkombëtare”, shkroi në rrjetet sociale kryebashkiaku i Prishtinës, Përparim Rama.

Festivali do t’i sjellë publikut një numër të madh artistësh të vlerësuar ndërkombëtarisht. Kulminacionin ky festival do ta ketë me shfaqjen në sheshin Skënderbeu të Prishtinës, natën e 2 gushtit, kur do të interpretojë Orkestra Simfonike e RTSH-së. Ky do të jetë i pari koncert i saj ku bashkëpunon me “Ramë Lahaj & Friends”. /j.p/

1 nga 8

The post Nisi në Prishtinë festivali operistik “Ramë Lahaj & Friends” appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 24 korrik/ATSH/ 95 vjet më parë u nda nga jeta atdhetari Bajo Topulli.

Bajo Topulli u arsimua në Stamboll, ku u brumos me idetë përparimtare dhe patriotike të vëllezërve Frashëri, Samiut dhe Naimit, por edhe Jani Vretos. Sipas këshillave të tyre ai shkon në Selanik, ku fillon një aktivitet të gjerë si propagandues i gjuhës shqipe. Më pas, në vjeshtën e vitit 1904, Bajon do ta shohim në Manastir, ku bëhet pedagog dhe nëndrejtor i Gjimnazit të Manastirit. Bashkë me lëndët mësimore, nisi t’iu mësonte edhe gjuhën shqipe djemve të gjimnazit e të shpërndante libra në gjuhën shqipe, edhe pse ishte gjithnjë në shënjestër. Gjatë qëndrimit të tij në Manastir u ngrit “Komiteti për Lirinë e Shqipërisë” (1905), ku u mblodhën patriotë shqiptarë. Disa muaj pas krijimit të komitetit, do të ishte vullnetari i parë, në të parën çetë çlirimtare, duke u quajtur “Garibaldi i Shqipërisë”.

Pas aktivitetit në jug të Shqipërisë dhe vrasjes së Dhespotit të Korçës, për të larë gjakun e Papa Kristo Negovanit, Bajo Topulli e pati shumë të vështirë qëndrimin në Shqipëri, ndaj dhe në fund të nëntorit, Bajo i shoqëruar nga Çerçizi dhe Zeman Haskua udhëtojnë drejt Sofjes, ku e priti një grup shqiptarësh me në krye Shahin Kolonjën dhe ku gjetën një situatë po aq të ndezur patriotike. Aty u njohën me figura të njohura, mes të cilëve dhe Mihal Gramenon (kronikanin e betejave). Ai ndikoi në formimin dhe idetë e veprimtarit Çerçiz Topulli deri në fund.

Bajo ndërmerr një udhëtim të gjatë në kryeqendra të Evropës dhe në Amerikë (ku u shoqërua nga Fan Noli), për të gjetur mbështetje për çështjen shqiptare.

Mori pjesë në Kongresin e Manastirit, madje ai u zgjodh në komisionin e ngushtë të alfabetit, prej 11 vetësh, ku ndër të tjerë bënin pjesë edhe At Fishta, Dom Mjeda, Mit’hat Frashëri, Sotir Peci, etj. Bajo Topulli ishte përkrahës i variantit të alfabetit me gërma latine, i cili u pranua si një nga dy variantet, bashkë me alfabetin e Stambollit, që të përdoreshin mes shqiptarëve. Kjo ngjarje e madhe u pasua me hapjen e shkollave dhe klubeve të gjuhës shqipe.

Pas shpalljes së Pavarësisë për 15 vjet jetoi e punoi në Turqi, ku pati poste të larta drejtuese në kohën e Mustafa Qemal Ataturkut. Në vitin 1925 ai kthehet në Gjirokastër, ku e propozojnë për kryetar bashkie, të cilën edhe pse i sëmurë e drejtoi për tri vjet me radhë. Gjatë kohës së drejtimit ndërmori një sërë reformash, të cilat lanë gjurmë dhe u bënë traditë dhe pjesë e bashkëjetesës qytetare në Gjirokastër.

I sëmurë rëndë, Bajo Topulli u nda nga jeta në 24 korrik të vitit 1930, në Sarandë. Një ceremoni lamtumire madhështore u organizua që nga Saranda deri në Gjirokastër. Fjalën e lamtumirës e ka mbajtur Eqrem Çabej, i cili ndër të tjera ka thënë: “Në emër të djalërisë vijmë t’i themi Bajo Topullit lamtumirën e fundit. Jo me lot grarie do ta varrosim, se sot nuk është ditë për zi. Ne do ta varrosim si burra, sepse edhe ti, o shpirt bujar, derdhe tërë gazin e jetës për këtë Shqipëri dhe tani, hero re dhe do flesh në këtë tokë që t’i e deshe gjithë jetën më tepër sesa shpirtin”. /j.p/

The post 95-vjetori i vdekjes së patriotit Bajo Topulli appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 22 korrik/ATSH/ Orkestra Simfonike e Radio Televizionit Shqiptar do të japë një koncert të veçantë në parkun “Rinia”.

Repertori i zgjedhur me këtë rast do të jetë me pjesë nga kolonat zanore të filmave më të dashur të kinematografisë shqiptare.  Mjedisi, muzika dhe interpretimi “live” premtojnë për një mbrëmje magjike me “Retro Film”.

Orkestra Simfonike e RTSH-së ftoi artdashësit të përjetojne emocionet e kinemasë përmes muzikës në zemër të Tiranës.

Orkestra Simfonike e RTSH-së u themelua më 16 maj të vitit 1962. Ajo mban titullin e lartë “Nderi i Kombit”, akorduar nga Presidenti i Shqipërisë. Në radhët e saj marrin pjesë instrumentistë virtuozë.

Këtë sezon veror, një tjetër angazhim i rëndësishëm për këtë orkestër do të jetë koncerti i datës 2 gusht, në sheshin “Skënderbej”, në kuadër të edicionit të pestë të Ramë Lahaj & Friends Concert, ku do të jenë të ftuar interpretues të mirënjohur të muzikës klasike nga vendi dhe bota. /j.p/

The post Muzika e filmave shqiptarë në koncertin e Orkestrës Simfonike të RTSH-së appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by DRTK Korçë (@drtkkorce)

TIRANË, 23 korrik/ATSH/ Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Korçë publikoi në rrjetet sociale pamje nga pastrimi i afreskeve të Kishës së Shën Kollit në Voskopojë.

Në kuadër të ndërhyrjeve restauruese, specialistët e DRTK Korçë po bëjnë të mundur pastrimin e mbishkrimeve të dëmshme mbi afresket në hajatin e Kishës së Shën Kollit.

“Këto shkrime jo vetëm që kanë cenuar vlerën artistike të afreskeve, por përbëjnë edhe një formë dëmtimi të trashëgimisë sonë të përbashkët”, shkruan DRTK Korçë.

Kisha e Shën Kollit në Voskopojë është nga kishat më të rëndësishme të stilit post-bizantin.

Ajo përfaqëson një dëshmi të prekshme të rëndësisë historike të qytetit të dikurshëm. Kisha ndodhet në qëndër të Voskopojës dhe është kisha më e rëndësishme për arkitekturën e saj me të gjitha elementët e tipit bazilikal post-bizantin, që ka mbijetuar deri në ditët e sotme. Kjo kishë i ka të gjitha: naosin, narteksin, arkadën dhe këmbanaren.

Kisha është ndërtuar nga qershori i vitit 1721 deri në shtator të vitit 1722, ndërsa këmbanarja mendohet të jetë ndërtuar më vonë. Rindërtimi i fundit të saj është bërë rreth vitit 1936. Kisha është shpallur monument kulture i kategorisë së parë në vitin 1948 për vetë vlerat e saj të mëdha arkitektonike dhe artistike.

1 nga 6

The post Pastrohen nga mbishkrimet afresket e “Shën Kollit” të Voskopojës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 22 korrik/ATSH/ Më 22 korrik të vitit 2003 u nda nga jeta akademiku Dhimitër Shuteriqi.

Akademiku i lindur në 26 korrik 1915 në Elbasan, ishte shkrimtari dhe studiuesi i rrallë i historisë së letërsisë sonë. Dhimitri ishte i biri i Simon Shuteriqit, një prej anëtarëve të Kongresit të Elbasanit 1909. Mësimet fillore i kreu pranë vendlindjes në Normalen e Elbasanit e më pas shkollën e mesme e kreu në Liceun e Korçës dhe universitetin në Francë në Grenoble për filozofi.

“Nëse puna shkencore më çoi të qëmtoj fjalët e shkruara shqipe përpara vitit 1555, e bëra sepse, përpara atij viti, na kanë mbetur vetëm 3-4 fraza shqipe, po dhe se më ra në sy që, si emra njerëzish e vendesh, fjalët shqipe të regjistruara nëpër dokumentet e huaja nuk ishin pak. Puna më tregoi se mund të qëmtoja rreth 300 për 30 vjet”, shprehej ndër të tjera Shuteriqi në një intervistë të dhënë në vitin 1989.

Tradita e hershme e shkrimit shqip u studiua dhe botua në korpusin e botimeve të autorit, i cili gjurmoi fjalēn shqipe që nga shek. XIV-të duke lënë pas një varg veprash me rëndësi të shumëfishtë.

Me kthimin në atdhe, në 1942-shin, Dhimitër Shuteriqi u bë pjesë aktive në Luftën ANÇ. Ai krahas funksioneve politike gjatë regjimit komunist mbante edhe postin e kryetarit të Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, drejtor i Institutit të Lartë Pedagogjik.

Është dekoruar me “Urdhrin e Flamurit”, ka marrë Çmimin e Republikës së shkallës së parë. Pjesëmarrjës si delegat i Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972 dhe autor e recensues i një sërë veprash me tema historike. Për publikun njihet me romanin me dy volume “Çlirimtarët” dhe “Historia e letërsisë shqiptare”. Në krijmtarinë e tij studimore do të shënohen edhe studime për shumë figura të historisë së Shqipërisë si Marin Barleti, Pjetër Budi, Dhaskal Todri, Ismail Qemali, Dora d’Istria, A. Z. Çajupi e të tjerë. /j.p/

The post Dhimitër Shuteriqi, studiuesi i rrallë i historisë së letërsisë shqipe appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 22 korrik/ATSH/ Biblioteka Kombëtare bëri të ditur se ekspozita e saj titulluar “Kujtesa e Mesdheut”, do të qëndrojë e hapur edhe një javë më shumë se afati fillestar.

Duke parë interesin e shtuar të grupeve të vizitorëve, vendas e të huaj, BK vendosi ta lërë të hapur edhe për 1 javë. Deri më tani ekspozita “Kujtesa e Mesdheut” është parë nga 2600 vizitorë, në një muaj, 9 mijë prej të cilëve janë të huaj.

“Kujtesa e Mesdheut – nga antikiteti në kohët moderne”, një udhëtim mbresëlënës nëpër fondin e pasur të Bibliotekës Kombëtare, i paraqet publikut mbi 700 vepra të rralla nga shekulli XIV, deri në XIX, ku përfshihen libra, dorëshkrime, harta e gravura.

Nga Kurani më i vjetër, tek Biblat në hebraisht e latinisht; nga Aristoteli e Odiseja, në greqishten e vjetër me përkthime të tyre ndër shekuj; nga hartat e para, deri te ditarët e udhëtimeve, koleksionet e Bibliotekës Kombëtare mbajnë thesare të cilat mezi presin të ekspozohen e të mahnisin këdo që i sheh.

E vendosur në zemër të Tiranës, ekspozita të josh ta vizitosh, të shkrepësh foto e të frymëzohesh për historinë, kulturën, gjuhën e letërsinë e këtyre popujve që i bën bashkë Deti Mesdhe.

The post “Kujtesa e Mesdheut”, edhe një javë më shumë e hapur për vizitorët appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 22 korrik/ATSH/ Tirana Art Lab do të çelë në Pogradec një ekspozitë të veçantë e cila bën bashkë 9 artistë të arteve pamore.

“Ekspozita Performative #5 – Lyhnida – Liqeni i Dritës”, është një projekt që sjell në Pogradec një rezidencë kërkimore njëjavore e cila do të kulmojë me prodhimin e veprave të reja artistike dhe një ekspozitë publike në galerinë e arteve të këtij qyteti.

Projekti bën bashkë artistë, kuratorë dhe aktivistë: Bora Baboçi, Adela Demetja, Genc Kadriu, Denisa Kasa, Anastas Kostandini, Ledia Kostandini, Mariana Kostandini, Fabio Toska, Ilir Tsouko.

Projekti fokusohet në liqenin e Ohrit, liqenin më të vjetër natyror në Evropë (me një moshë të vlerësuar rreth 4 milionë vjet) dhe një nga më të vjetrit në botë, duke nxjerrë në pah vlerat e tij natyrore dhe kulturore duke trajtuar gjithashtu rreziqet që kërcënojnë këtë ekosistem unik. Përmes një qasjeje inovative, projekti kombinon rezidencën e artistit, krijimin e veprave të reja dhe një prezantim publik për të promovuar praktikat e qëndrueshme artistike dhe për të rritur ndërgjegjësimin për ruajtjen e këtij ekosistemi të mbrojtur nga UNESCO.

Emri i projektit i referohet Lychnidos (gjithashtu shkruhet Lyhnida ose Lychnida), emri i lashtë i qytetit të Ohrit, tani në Maqedoninë e Veriut. Fjala Lychnidos rrjedh nga greqishtja lychnos, që do të thotë “llambë” ose “dritë”, duke iu referuar qartësisë dhe shkëlqimit të liqenit të Ohrit, pranë të cilit ndodhet qyteti.

“Ekspozita Performative” është një format i krijuar nga Tirana Art Lab – Qendra për Artin Bashkëkohor, që synon zbërthimin e formatit të ekspozitës dhe bërjen publike të proceseve artistike dhe kuratoriale nëpërmjet performancës. Ky koncept synon të përfshijë mjetet dhe kushtet e prodhimit artistik përtej vetë ngjarjes së ekspozitës, duke propozuar mënyra të reja ekspozimi dhe pune së bashku.

Projekti do të inaugurohet më 26 korrik, por për publikun do të jetë i vizitueshëm prej datës 27 korrik deri më 5 gusht në Galerinë e Artit Pogradec. Ky projekt ka gjetur edhe mbështetjen e Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit. /j.p/

The post Ekspozitë performative në Pogradec, 9 artistë në rezidencë kërkimore appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 22 korrik/ATSH/ Dita Botërore e Trurit është një ngjarje globale e kujdesit shëndetësor që shënohet më 22 korrik të çdo viti, duke synuar ndërgjegjësimin për sëmundjet e trurit.

Në këtë ditë, organizata dhe komunitete të ndryshme lokale dhe globale mblidhen duke bërë thirrje për një kujdes më të madh shëndetësor, edukimin dhe kërkimin shkencore mbi kushtet neurologjike.

Ky është viti i 12-të që kremtohet Dita Botërore e Trurit. Këtë vit organizohet fushata historike kushtuar promovimit të “Shëndetit të trurit për të gjitha moshat”. Nisma e këtij viti bazohet në sukseset e fushatave të mëparshme, duke përforcuar angazhimin për shëndetin e trurit si një aspekt themelor i mirëqenies individuale dhe shoqërore.

Këto janë pesë mesazhet e Dites Botërore të Trurit nga Federata Botërore e Neurologjisë:

Ndërgjegjësimi: Çrregullimet neurologjike janë shkaku kryesor i nje jete të kaluar me aftësi të kufizuara dhe shkaku i dytë kryesor i vdekjeve.

Edukimi: Shëndeti i trurit duhet të ketë prioritet gjatë gjithë jetës, nga fëmijëria deri në pleqëri.

Parandalimi: Parandalimi i çrregullimeve neurologjike fillon herët, me zgjedhje të një stili jetese të shëndetshëm si ushtrimet e rregullta, ushqimi i ekuilibruar, gjumë cilësor, menaxhimin e stresit, kontrollin e faktorëve të rrezikut vaskular dhe angazhimin social.

Aksesi: Qasja e barabartë në kujdesin neurologjik, diagnostikim dhe terapi është thelbësore për të gjithë, pavarësisht nga statusi socio-ekonomik.

Ndikimi: Një kornizë globale për shëndetin e trurit duhet të fokusohet në vlerësimin e rrezikut, ndërhyrjet e hershme, zbutjen e rrezikut mjedisor dhe kujdesin e barabartë neurologjik. /j.p/

The post Dita Botërore e Trurit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.