Një nga zbulimet më të jashtëzakonshme arkeologjike ka ndodhur në brigjet e liqenit të Ohrit, në fshatin piktoresk të Linit në Pogradec.
Kryeministri Edi Rama ndau sot një pjesë nga reportazhi i BBC-së, ku Lini konsiderohet vendbanimi palafit më i hershëm i zbuluar ndonjëherë në Europë.
âArkeologĂ«t kanĂ« zbuluar atĂ« qĂ« besohet tĂ« jetĂ« vendbanimi mĂ« i vjetĂ«r liqenor nĂ« EuropĂ«, nĂ« brigjet e Liqenit tĂ« Ohrit nĂ« ShqipĂ«ri. DĂ«shmitĂ« tregojnĂ« se njĂ« komunitet i organizuar gjuetarĂ«sh dhe bujqish ka jetuar aty deri nĂ« 8 000 vjet mĂ« parĂ«â, thuhet nĂ« njĂ« reportazh tĂ« fundit tĂ« rrjetit mediatik tĂ« BBC.
Kryeministri theksoi se grupi i arkeologëve shqiptarë dhe zviceranë të intervistuar thonë se po vijojnë të punojnë çdo ditë mbi këtë zbulim, duke u zhytur në 3 metra thellësi.
âDeri mĂ« tani nuk Ă«shtĂ« zbuluar as 1% e asaj qĂ« mendohet tĂ« ketĂ« qenĂ« pjesĂ« e kĂ«tij vendbanimi tĂ« hershĂ«m, ku janĂ« gjetur mostra druri, kockash, qeramike dhe materialesh tĂ« tjeraâ, shtoi Rama.
Sipas arkeologëve nga Universiteti i Bernës dhe Instituti Shqiptar i Arkeologjisë, jeta në këtë vend daton nga 8000 deri në 4000 vjet p.e.s., duke e bërë Linin vendbanimin palafit më të hershëm të zbuluar ndonjëherë në Europë./KultPlus.com
Më 25 korrik 1920, lindi Rosalind Franklin, një shkencëtare britanike e cila bëri një kontribut të jashtëzakonshëm në zbulimin e strukturës së ADN-së, por që, për një kohë të gjatë, nuk mori meritat e plota për rolin e saj.
Franklin, e cila ishte njĂ« eksperte nĂ« pĂ«rdorimin e difraksionit tĂ« rrezeve X, realizoi njĂ« fotografi tĂ« famshme, e njohur si âPhoto 51â, e cila tregon strukturĂ«n e dyfishtĂ« tĂ« heliksit tĂ« ADN-sĂ«. Ky imazh ishte thelbĂ«sor pĂ«r James Watson dhe Francis Crick, tĂ« cilĂ«t pĂ«rdorĂ«n atĂ« pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar modelin e tyre tĂ« famshĂ«m tĂ« ADN-sĂ« â njĂ« model qĂ« ishte çelĂ«si pĂ«r kuptimin e pasur tĂ« gjenetikĂ«s dhe biokimisĂ«, shkruan KultPlus
Edhe pse Watson dhe Crick fituan Ămimin Nobel pĂ«r kĂ«tĂ« zbulim nĂ« vitin 1962, Rosalind Franklin nuk u pĂ«rfshi nĂ« kĂ«tĂ« vlerĂ«sim, pavarĂ«sisht se kontribuoi nĂ« mĂ«nyrĂ« thelbĂ«sore pĂ«r tĂ« arritur nĂ« atĂ« pĂ«rfundim. Franklin nuk pati mundĂ«sinĂ« tĂ« shihte rezultatin e punĂ«s sĂ« saj, pasi ajo vdiq tragjikisht nĂ« vitin 1958, nĂ« moshĂ«n 37 vjeçare, nga njĂ« sĂ«mundje e kancerit tĂ« vezoreve.
Kontributi i Franklin në shkencë Rosalind Franklin ishte një nga pionierët në fushën e biokimisë dhe biologjisë molekulare, dhe zbulimi i strukturës së ADN-së është një nga arritjet më të mëdha shkencore të shekullit të 20-të. Përveç punës së saj në ADN, Franklin gjithashtu ka kontribuar në studimin e virusëve dhe strukturave të tjera biologjike, duke përdorur teknika të sofistikuara të difraksionit të rrezeve X. Përveç punës shkencore, ajo ishte gjithashtu një grua e fuqishme në një fushë të dominuar nga meshkujt, duke e bërë të vështirë për të të merret seriozisht në atë kohë. Rosalind Franklin ishte një nga gratë e para që krijoi një ndikim të madh në një fushë shkencore që shpesh ishte e mbyllur për to, dhe kjo ka pasur një ndikim të jashtëzakonshëm për gratë që do të pasonin.
Njohja e vonuar Për shumë vite pas vdekjes së saj, Franklin u harua nga shoqëria dhe komuniteti shkencor për kontributin e saj. Pas kritikave dhe kërkesave për njohjen e merituar, më vonë janë bërë përpjekje për të nderuar emrin dhe trashëgiminë e saj. Franklin është përkujtuar si një nga emrat më të rëndësishëm në shkencën e ADN-së dhe është nderuar pas vdekjes me një numër çmimesh dhe memorialesh, si dhe është përmendur në shumë libra dhe filma.
Simbol i grave në shkencë Sot, Rosalind Franklin njihet si një simbol i grave në shkencë, duke treguar se çdo shkencëtare, pavarësisht pengesave që mund të hasë në karrierën e saj, mund të kontribuoni në mënyrë të jashtëzakonshme në përparimin e njohurive shkencore. Ajo është një nga figura që vazhdon të inspirojë breza të tërë shkencëtarësh dhe shkencëtareve për të sfiduar normat dhe për të kërkuar njohjen e merituar.
Kjo histori tregon se rezultatet e mundshme të shkencës dhe rëndësia e punës kërkimore shpesh mund të jenë shumë më të mëdha se sa të paraqitura dhe se individët që kontribuojnë mund të mbeten të pa njohur për një periudhë të gjatë. Për Franklinin, vonesa e njohjes për rolin e saj është një kujtesë e fuqishme se gratë e shkencës shpesh duhet të luftojnë për të marrë njohjen e merituar.
Duke festuar ditëlindjen e Rosalind Franklin, ne kujtojmë trashëgiminë e saj të jashtëzakonshme dhe e nderojmë atë si një figurë kryesore të shkencës moderne./KultPlus.com
NĂ« vitin 1984, njĂ« ngjarje historike ndodhi nĂ« historinĂ« e hapĂ«sirĂ«s. Svetlana Yevgenyevna Savitskaya (rusisht: ĐĄĐČĐ”ŃлаÌĐœĐ° ĐĐČгДÌĐœŃĐ”ĐČĐœĐ° ĐĄĐ°ĐČĐžÌŃĐșĐ°Ń; lindur mĂ« 8 gusht 1948) Ă«shtĂ« njĂ« ish-aviatore ruse dhe kozmonaute sovjetike qĂ« fluturoi nĂ« bordin e Soyuz T-7 nĂ« 1982, duke u bĂ«rĂ« gruaja e dytĂ« nĂ« hapĂ«sirĂ«. NĂ« misionin e saj Soyuz T-12 tĂ« vitit 1984, ajo u bĂ« gruaja e parĂ« qĂ« fluturoi dy herĂ« nĂ« hapĂ«sirĂ« dhe gruaja e parĂ« qĂ« kreu njĂ« shĂ«titje nĂ« hapĂ«sirĂ«.
Me këtë lëvizje, Svetlana Savitskaya, bëri një hap të madh për të gjitha gratë në botë. Sot, 40 vjet më pas, ne po nderojmë këtë moment të veçantë, që simbolizon përpjekjen dhe arritjen e grave në shkencë dhe eksplorim hapësinor.
Më 25 korrik 1984, Savitskaya nisej drejt Stacionit Hapësinor Salyut 7, një moment që e bëri atë pjesë të historisë. Si një nga kosmonautet e kualifikuara të agjencisë së hapësirës sovjetike, ajo kishte një aftësi të rrallë të qëndronte e qetë dhe e përqendruar nën kushtet ekstreme të hapësirës.
Në këtë mision të veçantë, Svetlana Savitskaya ndërtoi një kujtim të papërsëritshëm për të gjitha gratë që kishin ëndrrën për të shkuar përtej horizontit tokësor. Një ikonë e fuqisë dhe guximit, ajo sfidoi paragjykimet dhe provoi se gratë mund të jenë pjesë e shkencës dhe eksplorimit hapësinor në mënyrë të barabartë me burrat.
Ky mision nuk ishte vetëm një hap përpara për gratë në hapësirë, por edhe një hap për njerëzimin në përgjithësi.
Ajo vendosi disa rekorde botërore të FAI-t si pilot.
Jeta e hershme dhe karriera e hershme
Svetlana Savitskaya lindi në një familje të privilegjuar. Babai i saj, Yevgeny Savitsky, ishte një pilot luftarak shumë i dekoruar gjatë Luftës së Dytë Botërore, gjë që më vonë e solli atë në pozicionin e Zëvendës Komandantit të Përgjithshëm të Mbrojtjes Ajrore Sovjetike. Nëna e saj ishte një udhëheqëse e partisë komuniste të Moskës.
Pa dijeninë e prindërve të saj, Savitskaya filloi të hidhej me parashutë në moshën 16-vjeçare. Babai i saj e kuptoi aktivitetin e saj të panjohur jashtëshkollor pas zbulimit të një thike parashute në çantën e shkollës së vajzës së tij.[1] Pas zbulimit të tij, ai e promovoi më tej këtë prirje. Në ditëlindjen e saj të shtatëmbëdhjetë, ajo kishte tashmë 450 kërcime me parashutë. Gjatë vitit të ardhshëm, ajo drejtoi kërcimet rekord të stratosferës nga 13,800 m dhe 14,250 m.[1] Gjatë përvojës së saj të fluturimit, Savitskaya arriti tre kërcime rekord botëror nga stratosfera dhe 15 kërcime rekord botëror nga avionët reaktiv.
Pas diplomimit në vitin 1966, ajo u regjistrua në Institutin e Aviacionit të Moskës (MAI), ku mori edhe mësime fluturimi. Në vitin 1971 ajo u licencua si instruktore fluturimi. Pas diplomimit nga MAI në 1972, ajo u trajnua si pilot test në Shkollën e Pilotëve Test Fedotov, duke u diplomuar në 1976.[1][2] Në maj 1978 ajo shkoi për të punuar për prodhuesin e avionëve Yakovlev, si pilot testues. Në përvojën e saj të fluturimit, ajo u bë gruaja e parë që arriti 2683 km/h në një avion MiG-25. Një grua me përvojë dhe me arsim të lartë në Programin Hapësinor Sovjetik, Savitskaya raportohet se ishte një grua jashtëzakonisht serioze, e papërkulur dhe e çeliktë.[1] Ndërsa ajo dhe Valentina Tereshkova u zgjodhën të dyja për misione në hapësirë për shkak të qëllimeve të propagandës sovjetike, Savitskaya ishte shumë më e trajnuar dhe me përvojë në aeronautikë, ndërsa Tereshkova u zgjodh si një marifet politik.
NdĂ«rmjet viteve 1969 dhe 1977 ajo ishte anĂ«tare e ekipit kombĂ«tar sovjetik pĂ«r aerobatikĂ«. NĂ« Kampionatin BotĂ«ror tĂ« AerobatikĂ«s FAI nĂ« korrik 1970 nĂ« Hullavington, ajo fluturoi me njĂ« Yak-18 dhe fitoi kampionatin botĂ«ror sĂ« bashku me njĂ« ekip vetĂ«m gra. NĂ« kĂ«tĂ« kampionat tĂ« veçantĂ« nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, njĂ« gazetare e shtypit britanik e quajti Savitskaya âMiss Sensationâ. NĂ« Kampionatin BotĂ«ror tĂ« 1972 nĂ« Salon-de-Provence ajo u rendit e treta; nĂ« vitin 1976 nĂ« Kiev me njĂ« Yak-50, i pesti.
Në 1979, Savitskaya mori pjesë në procesin e përzgjedhjes për grupin e dytë të kozmonautëve gra. Më 30 qershor 1980, ajo u pranua zyrtarisht në grupin e kozmonautëve. Nga nëntë gratë e përzgjedhura, Savitskaya ishte piloti i vetëm testues. Trajnimi i grupeve u njoftua gjatë misionit hapësinor të oficerit dhe astronautit francez Jean-Loup Chretien. Ajo i dha provimet më 24 shkurt 1982.
Në dhjetor 1981, Savitskaya u përgatit për fluturimin e saj të parë në hapësirë, një fluturim afatshkurtër në stacionin hapësinor Salyut 7. Ajo mbajti pozicionin e kozmonautës kërkimore në këtë mision. Misioni i kësaj ekspedite të dytë vizitore të Salyut 7 ishte të provonte epërsinë sovjetike në Amerikë duke fluturuar një grua tjetër në hapësirë dhe të zëvendësonte anijen kozmike Soyuz T-5 që ekuipazhi do të përdorte për kthimin e tyre me një automjet të ri.
Komandant i këtij misioni ishte Leonid Popov, me fluturimin e tretë; ishte fluturimi i parë i inxhinierit të fluturimit Alexander Serebrov.
Nisja e Soyuz T-7 u bë më 19 gusht 1982. Kjo e bëri Savitskaya gruan e dytë në hapësirë, 19 vjet pas Valentina Tereshkova. Gjatë udhëtimit, Savitskaya pohoi se e kishte lidhur veten për të parandaluar që të transportohej në një ndarje tjetër të anijes për shkak të humbjes së gravitetit. Të tre kozmonautët u ankoruan në stacionin hapësinor të nesërmen, ku u mirëpritën nga Anatoly Berezovoy dhe Valentin Lebedev. Kjo ishte hera e parë që një stacion hapësinor kishte një ekuipazh gjinor të përzier. Savitskaya iu caktua moduli orbital i Soyuz T-7 si një zonë private, por flinte po aq mirë sa njerëzit në stacionin hapësinor. Më 27 gusht 1982, Popov, Savitskaya dhe Serebrov u kthyen në Tokë në Soyuz T-5. Kohëzgjatja totale e misionit ishte 7 ditë, 21 orë dhe 52 minuta.
NĂ« 1995, Savitskaya i dha njĂ« intervistĂ« gazetares sĂ« Baltimore Sun, Clara Germani. Ajo kujtoi se kishte hasur nĂ« seksizĂ«m nga shokĂ«t e saj meshkuj tĂ« ekuipazhit dhe se me hyrjen nĂ« Salyut 7 pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«, Valentin Lebedev i dhuroi asaj njĂ« pĂ«rparĂ«se dhe i tha asaj âtĂ« shkojĂ« nĂ« punĂ«â. Ajo deklaroi se âkam arritur tĂ« krijoj shpejt njĂ« marrĂ«dhĂ«nie pune, profesionale me taâ. / KultPlus.com
MĂ« 25 korrik 1984, humbĂ«m njĂ« nga zĂ«rat mĂ« tĂ« fuqishĂ«m dhe ndikues tĂ« muzikĂ«s blues dhe rock ânâ roll, Big Mama Thornton. Ajo ka lĂ«nĂ« njĂ« trashĂ«gimi tĂ« paharrueshme, duke bĂ«rĂ« histori me kĂ«ngĂ«n e saj âHound Dogâ nĂ« vitin 1952, shumĂ« pĂ«rpara se kjo kĂ«ngĂ« tĂ« bĂ«hej e njohur nga Elvis Presley
Thornton nuk ishte thjesht këngëtare, por gjithashtu një kompozitore dhe një figurë kryesore në skenën muzikore afro-amerikane. Zëri i saj i fuqishëm dhe interpretimet e papërmbajtshme e bënë atë një inspirim për breza të tërë artistësh. Ajo ishte një nga pararendëset e fuqizimit të grave në muzikën moderne dhe ndikimi i saj vazhdon të ndihet edhe sot,shkruan KultPlus.
Big Mama Thornton, me stilin e saj tĂ« pazĂ«vendĂ«sueshĂ«m dhe theksin e saj tĂ« veçantĂ«, ka ndikuar jo vetĂ«m nĂ« muzikĂ«n blues, por edhe nĂ« evoluimin e rock ânâ roll-it, duke hapur rrugĂ«n pĂ«r shumĂ« artistĂ« tĂ« tjerĂ« qĂ« pasuan. PavarĂ«sisht se ngjalli njĂ« ndikim tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m nĂ« muzikĂ«, shpeshherĂ« ajo mbeti jashtĂ« dritĂ«s sĂ« plotĂ« tĂ« famĂ«s, por sot njihet si njĂ« nga pionierĂ«t mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tĂ« muzikĂ«s amerikane/KultPlus.com
BBC i ka kushtuar vëmëndje një zbulimi të rëndësishëm arkeologjik në Shqipëri, që besohet të jetë vendbanimi liqenor më i vjetër në Evropë.
Zbulimi është bërë në brigjet e Liqenit të Ohrit, ku të dhënat sugjerojnë se një komunitet i organizuar gjuetarësh dhe bujqish ka jetuar aty rreth 8,000 vite më parë.
Ekipet e kërkimit nga Zvicra dhe Shqipëria po zbulojnë çdo ditë dëshmi që i përkasin epokës së gurit, ku ky komunitet i lashtë kombinonte aktivitetet e gjuetisë me ato të bujqësisë.
âĂshtĂ« rreth 6 hektarĂ«, dhe deri tani sâkemi bĂ«rĂ« as edhe 600 metra katrorĂ«. Pra, kjo Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« vrimĂ« e vogĂ«l pĂ«r tĂ« parĂ« brenda tĂ« gjithĂ« zonĂ«s. Do tĂ« thosha qĂ« kemi bĂ«rĂ« mĂ« pak se 1% tĂ« gĂ«rmimeveâ, tha njĂ« nga arkeologet nĂ« videon e publikuar nga BBC.
Arkeologët po punojnë rreth tre metra nën sipërfaqen e ujit për të rikuperuar me kujdes shtyllat prej druri që dikur mbështesnin shtëpitë mbi liqen.
Krahas tyre, po mblidhen edhe objekte qeramike tĂ« gdhendura, eshtra kafshĂ«sh dhe vegla prej bakri â dĂ«shmi tĂ« njĂ« jete tĂ« zhvilluar dhe tĂ« organizuar nĂ« lashtĂ«si, transmeton euronews.
Shqipëria është e rrethuar nga Mali i Zi, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Greqia. Vendi jetoi i izoluar nga bota nën regjimin diktatorial deri në vitet 1990.
Plazhe parajsore
Ky vend ballkanik po fiton titullin si parajsa e panjohur e Mesdheut.
Riviera Shqiptare shtrihet nga veriu në jug të vendit. Parku Kombëtar Arkeologjik i Butrintit ka një sipërfaqe prej 15 hektarësh dhe ndodhet në lartësitë 30-50 metra mbi nivelin e detit.
NjĂ« nga zonat mĂ« tĂ« famshme tĂ« plazhit nĂ« jug tĂ« vendit Ă«shtĂ« Ksamili â me rĂ«rĂ«n e tij tĂ« bardhĂ« dhe ujĂ«rat e kristalta qĂ« magjepsin çdo vizitor.
Shumica e plazheve nĂ« ShqipĂ«ri janĂ« private, dhe pĂ«r tâi shijuar ato, duhet tĂ« merrni me qira njĂ« shezlong dhe njĂ« ombrellĂ« dielli. Ămimi zakonisht Ă«shtĂ« midis 5 dhe 8 euro gjatĂ« gjithĂ« ditĂ«s; komoditeti ia vlen!
Ksamili ndodhet pranë ishullit grek, Korfuzit dhe është i njohur si për turistët vendas ashtu edhe për ata ndërkombëtarë, veçanërisht nga Italia.
Ksamili Ă«shtĂ« vendi ideal pĂ«r tĂ« eksploruar atraksione tĂ« tjera shqiptare, siç Ă«shtĂ« Syri i KaltĂ«r â njĂ« atraksion turistik popullor, me ujĂ«ra bruz qĂ« mund tĂ« shihet nga njĂ« thellĂ«si mbi 50 metra.
Gjithashtu, ju mund të vizitoni Parkun Natyror të Butrintit, një Vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Ecje malore dhe fshatra magjepsës
Nëse jeni adhurues të maleve, janë me fat, sepse Shqipëria veriore është gjithashtu një parajsë për alpinistët.
Shqipëria është një nga vendet më malore në botë, me dy të tretat e territorit të saj të mbuluara nga male. Prandaj, mos e humbisni Thethin.
Ky fshat, i vendosur në zemër të Alpeve Shqiptare, ju lejon të zbuloni thelbin e vërtetë të banorëve të tij.
Thethi Ă«shtĂ« njĂ« fshat i vogĂ«l qĂ« pĂ«r vite me radhĂ« mbeti i izoluar â falĂ« vendndodhjes sĂ« tij tĂ« largĂ«t dhe njĂ« rruge â praktikisht e pa-aksesueshme pĂ«r shumicĂ«n e turistĂ«ve.
NĂ« ditĂ«t e sotme, Ă«shtĂ« mĂ« e lehtĂ« tĂ« shkosh atje, dhe shumĂ« turistĂ« udhĂ«tojnĂ« atje pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« ecje malore â nga Valbona nĂ« Theth.
Nëse nuk keni dëshirë të bëni shëtitje të gjata, ju rekomandojmë gjithashtu të vizitoni dy qytete mahnitëse, Gjirokastrën dhe Beratin.
Gjirokastra, Ă«shtĂ« njĂ« qytet i bukur me njĂ« qendĂ«r historike â qĂ« Ă«shtĂ« pjesĂ« e TrashĂ«gimisĂ« BotĂ«rore tĂ« UNESCO-s, njĂ« kĂ«shtjellĂ« spektakolare dhe njĂ« pazar ku do tĂ« humbisni mes dyqaneve tĂ« vogla.
Berati, mĂ« pak se dy orĂ« larg nga kryeqyteti, Tirana, njihet si âqyteti i njĂ« mbi njĂ« dritareveâ.
I vendosur pranĂ« lumit Osum, Berati Ă«shtĂ« qyteti mĂ« i vjetĂ«r nĂ« ShqipĂ«ri dhe shquhet pĂ«r qendrĂ«n e tij historike â tĂ« pĂ«rbĂ«rĂ« nga tre lagje tĂ« vjetra qĂ« ruajnĂ« arkitekturĂ«n osmane dhe bizantine nĂ« ndĂ«rtesa, xhami dhe kisha tĂ« shumta.
Gjithashtu, Berati është shpallur pjesë e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Gastronomia shqiptare
Kuzhina shqiptare është një ndërthurje unike e ndikimeve turke, ballkanike dhe mesdhetare.
Nga mishi dhe peshku i pjekur në skarë me çmime jashtëzakonisht të përballueshme deri te gjirotë greke, kuzhina shqiptare magjeps çdo vizitor.
Pjata më tipike shqiptare, byreku, mund të jetë një nga më të njohurat midis vizitorëve të huaj dhe vendasve./atsh/KultPlus.com
 âTeslaâ deklaroi se ka ndĂ«rtuar versionet fillestare tĂ« njĂ« makine elektrike tĂ« pĂ«rballueshme, njĂ« lĂ«vizje qĂ« duket se synon tĂ« ndalĂ« rĂ«nien e ndjeshme tĂ« shitjeve qĂ« kompania ka pĂ«rjetuar nĂ« tregjet globale, sipas Reuters.
Kompania e Elon Musk raportoi rĂ«nien mĂ« tĂ« madhe tremujore tĂ« shitjeve nĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« dekadĂ« dhe njĂ« fitim qĂ« nuk pĂ«rmbushi pritshmĂ«ritĂ« e âWall Streetâ-it. MegjithatĂ«, pĂ«rqindja e fitimit nga prodhimi i makinave ishte mĂ« e mirĂ« se sa pritej.
Tesla tha se pret të nisë prodhimin në volum të modelit të lirë gjatë gjysmës së dytë të këtij viti, duke ngjallur shpresa se kjo do të ringjallë kërkesën në një kohë kur kompania po përballet me konkurrencë në rritje nga makinat elektrike më të lira, sidomos në Kinë, si dhe me një reagim të vazhdueshëm ndaj pikëpamjeve të djathta ekstreme të Musk.
Shefi  i Financave i âTeslaâ-s, Vaibhav Taneja, deklaroi gjatĂ« njĂ« telefonate me investitorĂ«t se prodhimi i modelit mĂ« tĂ« lirĂ« do tĂ« pĂ«rshpejtohet tremujorin e ardhshĂ«m, por me njĂ« ritĂ«m mĂ« tĂ« ngadaltĂ« se sa ishte parashikuar fillimisht. Kompania nuk dha asnjĂ« pĂ«rditĂ«sim pĂ«r parashikimin e saj vjetor pĂ«r dorĂ«zimet.
âRezultatet zhgĂ«njyese tĂ« Tesla-s nuk janĂ« befasuese duke pasur parasysh vĂ«shtirĂ«sitĂ« qĂ« ka kaluar sĂ« fundmiâ, tha analisti i Emarketer, Jacob Bourne. âNjĂ« model vĂ«rtet i pĂ«rballueshĂ«m mund tĂ« jetĂ« çelĂ«si pĂ«r tĂ« rritur shitjet nĂ«se Tesla arrin ta pozicionojĂ« atĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« suksesshme, pa dĂ«mtuar imazhin e modeleve tĂ« saj mĂ« tĂ« shtrenjta.â
Kjo është rënia e dytë radhazi e të ardhurave tremujore, me një rënie prej 12%, pavarësisht se kompania prezantoi një version të përmirësuar të Model Y, SUV-i më i shitur i saj, që pritej të ndihmonte në rritjen e kërkesës.
Një rënie prej 51% në shitjet e kredive rregullatore të makinave,  të cilat blihen nga prodhues të tjerë që nuk i përmbushin rregulloret e ndotjes , ndikoi gjithashtu negativisht në të ardhurat dhe fitimin.
Të ardhurat ranë në 22,5 miliardë dollarë për tremujorin prill-qershor, nga 25,5 miliardë dollarë një vit më parë. Analistët kishin parashikuar mesatarisht 22,74 miliardë dollarë. Fitimi i rregulluar për aksion ishte 40 cent, më pak se parashikimi prej 43 cent.
Marzhi bruto nga automjetet, duke përjashtuar kreditë rregullatore, ishte 14.96%, më i lartë se pritshmëritë, falë uljes së kostos për njësi.
NĂ« prill, âTeslaâ kishte deklaruar se do tĂ« fillonte prodhimin e modelit mĂ« tĂ« pĂ«rballueshĂ«m deri nĂ« fund tĂ« gjysmĂ«s sĂ« parĂ« tĂ« vitit, por burime pĂ«r Reuters kishin thĂ«nĂ« se ai do tĂ« vonohej disa muaj. Tesla nuk dha detaje pĂ«r modelin, numrin e njĂ«sive tĂ« prodhuara apo çmimin qĂ« do tĂ« nxjerrin nĂ« treg./atsh/ KultPlus.com
Punimet janë përzgjedhur nga fondi i galerisë, duke u ofruar vizitorëve një pasqyrë të gjerë dhe përfaqësuese të artit tridimensional vendas.
Veprat e ekspozuara përfaqësojnë stile dhe teknika të ndryshme, që nga realizmi klasik e deri te tendencat më moderne të shprehjes artistike. Përgjegjësi i Galerisë së Arteve, Ymer Metaliaj, e konsideron këtë ekspozitë pjesë të një kalendari promovues të krijuar enkas për sezonin turistik. Ai thekson rëndësinë e veprave të ekspozuara dhe emrat e mëdhenj që qëndrojnë pas tyre, transmeton KultPlus.
âVlerat e skulpturave janĂ« shumĂ« tĂ« mĂ«dha dhe kemi emra tĂ« njohur tĂ« historisĂ« sĂ« skulpturĂ«s. Ka interes tĂ« veçantĂ« pĂ«r pjesĂ«n mĂ« antike,â â u shpreh Metaliaj.
Ekspozita do të jetë e hapur deri në fund të muajit korrik, ndërsa hyrja është e lirë për të gjithë vizitorët. Ajo paraqet një mundësi të mirë për të eksploruar nga afër zhvillimin e skulpturës shqiptare dhe për të reflektuar mbi trashëgiminë artistike që kjo fushë përfaqëson./KultPlus.com
Orkestra Simfonike e Radio Televizionit Shqiptar zhvilloi mbrĂ«mjen e sotme njĂ« koncert, nĂ« parkun âRiniaâ nĂ« TiranĂ«, me muzikĂ« nga kolonat zanore tĂ« filmave mĂ« tĂ« njohur shqiptarĂ«.
Nën drejtimin e maestros Gridi Kraja, Orkestra e Radio Televizionit Shqiptar përcolli për publikun artdashës nostalgjinë e filmave shqiptarë.
NĂ« repertorin e koncertit ishin kolonat zanore tĂ« filmave tĂ« kompozitorĂ«ve shqiptarĂ« si Kujtim Laro, Limos Dizdari, Ăesk Zadeja, AleksandĂ«r Peçi, AleksandĂ«r Lalo.
Emocionet e kinemasë u përcollën përmes Orkestrës së Radiotelevizionit Shqiptar me fuqinë e muzikës simfonike, që u prit me emocion nga publiku artdashës.
Orkestra Simfonike e RTSH-sĂ« u themelua mĂ« 16 maj tĂ« vitit 1962. Ajo mban titullin e lartĂ« âNderi i Kombitâ, akorduar nga Presidenti i RepublikĂ«s. NĂ« radhĂ«t e saj marrin pjesĂ« instrumentistĂ« virtuozĂ«.
KĂ«tĂ« sezon veror, njĂ« tjetĂ«r angazhim i rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r kĂ«tĂ« orkestĂ«r do tĂ« jetĂ« koncerti i datĂ«s 2 gusht, nĂ« sheshin âSkĂ«nderbejâ, nĂ« kuadĂ«r tĂ« edicionit tĂ« pestĂ« tĂ« âRamĂ« Lahaj & Friends Concertâ, ku do tĂ« jenĂ« tĂ« ftuar interpretues tĂ« mirĂ«njohur tĂ« muzikĂ«s klasike nga vendi dhe bota./atsh/ KultPlus.com
Muzeu i MitrovicĂ«s do tĂ« bĂ«jĂ« hapjen e ekspozitĂ«s sĂ« re arkeologjike tĂ« titulluar âMitrovica Neolitikeâ.
Kjo ekspozitë është një rikonceptim i koleksionit arkeologjik dhe sjell në vëmendje fillesat e jetës së qëndrueshme në territorin e Mitrovicës, mbi 8 mijë vjet më parë. Objektet e ekspozuara flasin për zhvillimet e hershme të bujqësisë, jetesës, besimeve dhe artit të komuniteteve neolitike që u vendosën përgjatë lumenjve Ibër dhe Sitnicë.
Ekspozita Ă«shtĂ« realizuar nga Muzeu i MitrovicĂ«s nĂ« bashkĂ«punim me arkeologĂ«t Kaltrina Igrishta dhe LekĂ« Shala, me pĂ«rkrahje nga Ministria e KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sportit dhe Drejtoria pĂ«r KulturĂ«, Rini dhe Sport â MitrovicĂ«.
Ekspozita do të hapet më 31 korrik 2025,në ora 19:00, në ambientet e Muzeut të Mitrovicës./ KultPlus.com
Mbrëmja e kaluar në Prishtinë shënoi hapjen e edicionit të pestë të Rame Lahaj International Opera Festival, me një koncert të jashtëzakonshëm nën qiellin e hapur, përballë Bibliotekës Kombëtare të Kosovës. Në një atmosferë të ndriçuar hijshëm dhe me një publik që kishte zënë vend në çdo cep të kësaj hapësire, festivali filloi rrugëtimin e tij artistik në mbrëmjen dedikuar tërësisht krijimtarisë së ikonës së muzikës shqipe, Nexhmije Pagarusha, shkruan KultPlus.
E pozicionuar nĂ« hapĂ«sirĂ«n pĂ«rballĂ« bibliotekĂ«s, mbrĂ«mja ofroi njĂ« skenografi ku stolat dhe dritat krijuan njĂ« ambient qĂ« nĂ« shikim tĂ« parĂ« e paralajmĂ«ronin njĂ« natĂ« tĂ« mbushur me emocion, nostalgji dhe melankoli. NĂ«n moton âĂndrra pa kufi, opera pa mureâ, RLIOF solli para publikut njĂ« koncert qĂ« u bĂ« urĂ«-lidhĂ«semes operĂ«s dhe trashĂ«gimisĂ« muzikore shqiptare.
MbrĂ«mja u hap me interpretimin e ndjeshĂ«m tĂ« kĂ«ngĂ«s âUnĂ« ty tĂ« kam dashtĂ«â nĂ«n zĂ«rin e Edona Reshitaj nĂ« pĂ«rcjellje nga orkestra e Genti Rrushit. Pas saj, Adhurim Grezda solli njĂ« version tĂ« fuqishĂ«m tĂ« âPerĂ«ndeshĂ« e bukurisĂ«â, ndĂ«rsa artistja ArbĂ«reshĂ« interpretoi me delikatesĂ« kĂ«ngĂ«n âTi mor djalĂ«â.
Pas kĂ«tyre performancave, nĂ« skenĂ« u ngjit mezopranoja egjiptiane, Gala El Hadidi, e cila me kĂ«ngĂ«n âE dehur jamâ pĂ«rçoi emocione tĂ« thella dhe njĂ« pĂ«rjetim tĂ« veçantĂ« tĂ« muzikĂ«s sĂ« PagarushĂ«s. Reshitaj u rikthye me âKur mĂ« del nĂ« derĂ«â, ndĂ«rsa El Hadidi interpretoi ndjeshĂ«m âVetĂ« ke mbetâ. E mĂ« pas Grezda solli âKur mĂ« shkon si zog nâhavaâ.
Vazhdimi i koncertit solli kĂ«ngĂ« tĂ« tjera tĂ« paharrueshme si âDashuroâ nga ArbĂ«reshĂ«, âZani i tij mĂ« thĂ«rretâ nga Reshitaj, âO moj bukurosheâ nga Grezda, si dhe âO nĂ« atĂ« fushĂ« tâmejdanitâ nga ArbĂ«reshĂ«, pĂ«r tĂ« vijuar me âSytĂ« pĂ«r ty i kam tĂ« njomĂ«â, âO dritĂ«, sa tĂ« duaâ, dhe pĂ«r tâu pĂ«rmbyllur me âE kujtoj atĂ« takimâ, nĂ« interpretimin plot emocion tĂ« Gala El Hadidi.
Pwrfundimi i koncertit erdhi me njĂ« kolazh tĂ« pĂ«rbashkĂ«t tĂ« kĂ«ngĂ«ve mĂ« tĂ« dashura tĂ« Nexhmije PagarushĂ«s, ku tĂ« gjithĂ« artistĂ«t u ngjitĂ«n sĂ«rish nĂ« skenĂ« pĂ«r tĂ« interpretuar sĂ« bashku âBareshaâ, âMora testinâ, âE kujtoj atĂ« takimâ dhe shumĂ« kĂ«ngĂ« tĂ« tjera qĂ« pĂ«rbĂ«jnĂ« thesarin e muzikĂ«s shqiptare.
Pas një paraqitje ku u pasua me një grumbull ovacionesh, këngëtari Adhurim Grezda u shpreh shumë i lumtur që ishte pjesë e kësaj mbrëmje hapëse, e aq më tepër në një koncert që i dedikohet ikonës, Nexhmije Pagarusha.
âPadyshim qĂ« ndjehem shumĂ« i lumtur dhe shumĂ« krenar qĂ« po ripĂ«rtrihen kĂ«ngĂ«t divĂ«s sĂ« madhe tĂ« muzikĂ«s shqipe, Nexhmije Pagarusha. Po vazhdojmĂ« me kĂ«tĂ« edicion tĂ« pestĂ«, vit jubilar i Rame Lahaj International Opera Festival dhe besoj se si kjo mbrĂ«mje e suksesshme, tĂ« tilla do tĂ« jenĂ« edhe mbrĂ«mjet e tjera tĂ« kĂ«tij edicioni. Kryesisht jemi bazuar tek krijimtaria e Nexhmije PagarushĂ«s, unĂ« kisha edhe njĂ« kĂ«ngĂ« qĂ« e kam marrĂ« nga repertori i ShkodrĂ«s, kisha dĂ«shirĂ« ta prezantoja si risi nĂ« kĂ«tĂ« edicionâ, theksoi Grezda pĂ«r KultPlus.
Ndonëse është paraqitja e saj e parë në Kosovë, mezosopranoja nga Egjipti, Gala El Hadidi ndan me KultPlus përshtypjet e saj për Kosovën. Ajo e përshkruan këtë paraqitje të saj si një përvojë të mrekullueshme dhe që mezi pret të rikthehet sërish në Kosovë.
âKam krijuar pĂ«rshtypje tĂ« mrekullueshme pĂ«r KosovĂ«n, dua tĂ« rikthehem sĂ«rish, mĂ« ka pĂ«lqyer shumĂ« dhe nuk mund ta besoj qĂ« do tĂ« largohem pas dy ditĂ«sh. ĂshtĂ« gjĂ« e mrekullueshme tĂ« performoj kĂ«tu para publikut tĂ« KosovĂ«s, publik qĂ« e shijon muzikĂ«n dhe kam mundur tĂ« vĂ«rej se kĂ«tu ka njĂ« trashĂ«gimi kulturore muzikore dhe vĂ«rtet njĂ« publik i hapur dhe qĂ« i pranon tĂ« gjithĂ«, pavarĂ«sisht pse sot unĂ« kĂ«ndova kĂ«ngĂ« nĂ« gjuhĂ«n shqipe, Ă«shtĂ« vĂ«rtet njĂ« nder pĂ«r mua tĂ« jem kĂ«tu. E kam njohur Rame Lahajn nĂ« Gjermani dhe tĂ« dy, ku kisha kĂ«naqĂ«sinĂ« tĂ« performoj me tĂ« para disa viteve, dhe pasi ai krijoi kĂ«tĂ« festival mĂ« ftoi disa herĂ« po nuk pata mundĂ«si tĂ« vija deri mĂ« tani dhe sigurisht duke e njohur atĂ« se sa i suksesshĂ«m Ă«shtĂ«, gjithmonĂ« kisha dĂ«shirĂ« tĂ« vijaâ, u shpreh El Hadidi duke shtuar mĂ« tutje se Lahaj Ă«shtĂ« njĂ« ambasador shumĂ« i mirĂ« i KosovĂ«s dhe Ă«shtĂ« njĂ« prej arsyeve pse Hadidi dhe shumĂ« artistĂ« tĂ« muzikĂ«s operistike kanĂ« vendosur qĂ« tĂ« vijnĂ« tĂ« performormojnĂ« nĂ« KosovĂ«.
Pasi koncertit, për KultPlus foli edhe artistja Edona Reshitaj, e cila u dha sërish jetë disa prej këngëve ikonike të Nexhmije Pagarushës. Reshtaj e përshkruan si ndjenjë të jashtëzakonshme paraqitjen në këtë koncert dhe vlerëson lart kontributin e festivalit Rame Lahaj International Opera Festival.
âĂshtĂ« ndjenjĂ« e jashtĂ«zakonshme, kam njĂ« nder tĂ« madh dhe njĂ« kĂ«naqĂ«si tĂ« madhe qĂ« marr pjesĂ« nĂ« kĂ«tĂ« festival fantastik dhe tjetra Ă«shtĂ« se ky festival ka bĂ«rĂ« kthesĂ«n e muzikĂ«s sepse gjithmonĂ« Ă«shtĂ« paragjykuar qĂ« Kosova nuk ka publik pĂ«r muzikĂ«n e mirĂ«filltĂ« dhe muzikĂ«n klasike, me kĂ«tĂ« festival ne e kemi kuptuar qĂ« ka hala shpresĂ« pĂ«r vendin tonĂ«â, tha Reshitaj teksa shtoi se me festivale tĂ« tilla po shĂ«nohet edhe njĂ« rikthim masiv i publikut edhe nĂ« koncertet artistike dhe klasike.
Pas përfundimit të mbrëmjes së parë, për KultPlus foli edhe koordinatori artistik i festivalit, Besmik Vokopola, i cili përveçse foli për natën hapëse, shpalosi edhe qëllimin e këtij edicioni të Rame Lahaj International Opera Festival.
âNe sapo pĂ«rfunduam mbrĂ«mjen e parĂ« tĂ« dedikuar tĂ« madhes Nexhmije Pagarusha dhe kĂ«tĂ« vit festojmĂ« pesĂ« â vjetorin e Festivalit NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« OperĂ«s Rame Lahaj nĂ«n moton âĂndĂ«rra pa kufi, opera pa mureâ sepse gjithçka nisi si njĂ« Ă«ndĂ«rr dhe ja ku jemi sot, qĂ« sjellim nĂ« PrishtinĂ« dhe nĂ« disa prej qyteteve tĂ« KosovĂ«s art tĂ« mirĂ«filltĂ«, jo vetĂ«m muzikĂ« klasike por edhe gĂ«rshetimin me ato qĂ« janĂ« tingujt e kulturĂ«s sonĂ«â, tha Vokopola, teksa mĂ« tutje shpalosi edhe mbrĂ«mjet qĂ« do tĂ« pasojnĂ« festivalin deri nĂ« natĂ«n pĂ«rmbyllĂ«se.
NdĂ«rkaq, pĂ«rgjatĂ« kĂ«tyre mbrĂ«mjeve tĂ« festivalit RLIOF, publiku do tĂ« ketĂ« mundĂ«sinĂ« tĂ« shijojĂ« performanca tĂ« artistĂ«ve tĂ« mirĂ«njohur vendorĂ« e tĂ« huaj deri mĂ« datĂ« 2 gusht, ku edhe do tĂ« kurorĂ«zohet me mbrĂ«mjen âRame Lahaj & Friendsâ./KultPlus.com
Historia, nëpër shekuj e periudha të ndryshme, na përballë, ndër të tjera, me rrënime të dashurive të mëdha. Këto dashuri, që pësojnë funde të padëshirueshme tragjike, vijnë shpesh si shkak i ndasive të mëdha shoqërore: kufijve etnikë, përkatësive fetare, ose normave kulturore.
TĂ« dashurosh âtjetrinâ, atĂ« qĂ« vjen nga njĂ« âbotĂ« tjetĂ«râ, Ă«shtĂ« perceptuar si tradhti, si kĂ«rcĂ«nim ndaj ekzistenĂ«s e identitetit. E pikĂ«risht pĂ«r kĂ«tĂ« arsye, shumĂ« dashuri janĂ« detyruar tĂ« heshtin, tĂ« fshihen, ose tĂ« marrin fund pĂ«rpara se tĂ« jetohen plotĂ«sisht.
Por historia nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m kujtesĂ« e dhimbjes, ajo Ă«shtĂ« edhe dĂ«shmi e rebelimit. NĂ« rrjedhĂ«n e saj hasim edhe dashuritĂ« qĂ« nuk u dorĂ«zuan, ato qĂ« guxuan tĂ« pĂ«rballen me rregullat dhe tâi sfidojnĂ« kufijtĂ«. DashuritĂ« rebele, tĂ« sinqerta, tĂ« papĂ«rkulura, ndonjĂ«herĂ« edhe tĂ« egra. Dashuri tĂ« tilla, qĂ« nuk kĂ«rkojnĂ« vetĂ«sakrificĂ«n, por rrĂ«nojnĂ« idenĂ« e pamundĂ«sisĂ«.
Pikërisht një rrënim të tillë e dëshmoi edhe njëherë kalimi modern i flamujve e kufijve i Kleofina Pnishit e Benjamin Pavardit.
Aktorja dhe modelja nga Gjakova, Kleofina Pnishi, dhe futbollisti francez Benjamin Pavard u martuan në një ceremoni intime, buzë brigjeve të bukura të Amalfit në Itali, e që më shumë se një dasmë, është një triumf i dashurisë mbi dallimet.
Një lidhje që filloi si një miqësi e qetë, tetë vite më parë, u kurorëzua në një prej dasmave më të veçanta të këtij viti, transmeton KultPlus.
NĂ« njĂ« intervistĂ« ekskluzive pĂ«r Vogue, Kleofina ndau emocionet dhe rrĂ«fime tĂ« pathĂ«na mĂ« parĂ« rreth historisĂ« sĂ« tyre. âGjithçka nisi si njĂ« lidhje e heshtur, njĂ« miqĂ«si qĂ« u shndĂ«rrua shpejt nĂ« diçka tĂ« thellĂ«,â tha ajo me sinqeritet, duke zbuluar rrĂ«njĂ«t e lidhjes qĂ« sfidoi kohĂ«n dhe distancĂ«n.
Ăifti kishte njĂ« dĂ«shirĂ« tĂ« qartĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« ditĂ« tĂ« veçantĂ«, ta pasqyronte sa mĂ« shumĂ« shpirtin e tyre dhe tĂ« ishte e ngarkuar emocionalisht. Ceremonia, e kuruar me detaje nga organizatorja italiane Silvia Bettini, ishte njĂ« pĂ«rzierje e thjeshtĂ«sisĂ« me elegancĂ«n. âMĂ« shumĂ« se gjithçka tjetĂ«r, dĂ«shironim qĂ« tĂ« ftuarit tanĂ« tĂ« ndienin dashurinĂ« kudo,â tregoi Kleofina pĂ«r momentin magjik qĂ« kishin krijuar.
NĂ« thelb tĂ« gjithĂ« dasmĂ«s veçantia binte mbi moton: âDashuria triumfon mbi gjithçkaâ, njĂ« fjali qĂ« Kleofina zgjodhi ta qĂ«ndiste nĂ« latinisht nĂ« brendĂ«si tĂ« fustanit tĂ« bardhĂ«, duke e shndĂ«rruar atĂ« nĂ« njĂ« simbol tĂ« pĂ«rjetshĂ«m tĂ« premtimit tĂ« tyre.
Kjo nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« histori dashurie, por njĂ« shembull qĂ« pĂ«rmbys paragjykimet dhe ndarjet etnike e kulturore. âDashuria e vĂ«rtetĂ« nuk ka nevojĂ« pĂ«r zhurmĂ«, vetĂ«m pĂ«r zemĂ«r,â u shpreh Kleofina nĂ« pĂ«rmbyllje, njĂ« fjali qĂ« qĂ«ndron si thelb i gjithĂ« rrĂ«fimit tĂ« tyre.
Në rrënimin e ideve të pamundësisë, kjo martesë ndërtoi një hapësirë të re, ku dashuria nuk pyet për etni, për komb, për prejardhje, por vetëm për njeriun përballë./KultPlus.com
Legjenda e mundjes, Hulk Hogan, është ndarë nga jeta në moshën 71-vjeçare.
Hogan, i lindur Terry Gene Bollea, u gjet i vdekur në shtëpinë e tij në Clearwater, Florida, të enjten në mëngjes, transmeton klankosova.tv.
Sipas TMZ, reagimi i shĂ«rbimeve tĂ« urgjencĂ«s erdhi pas njĂ« thirrjeje pĂ«r ândalim tĂ« zemrĂ«sâ.
Njësitë e ambulancës dhe patrullat e policisë ishin parkur para shtëpisë së Hogan në mëngjesin e së enjtes.
TMZ raporton se Hogan u nxor nga shtëpia në një mbajtëse stretchere dhe u dërgua me ambulancë.
Policia e Clearwater nuk u përgjigj menjëherë kërkesës për një koment nga The U.S. Sun.
Shkaku i vdekjes së ikonës së mundjes nuk është zbuluar ende.
ShĂ«ndeti i pĂ«rkeqĂ«suar i Hogan ishte raportuar gjerĂ«sisht nĂ« javĂ«t para vdekjes sĂ« tij, duke pĂ«rfshirĂ« thashethemet se ai ishte nĂ« âshtratin e vdekjesâ.
Në vitin 1305, Giotto di Bondone realizoi një afresk që përshkruan puthjen e parë në historinë e artit, një skenë intime dhe plot ndjenjë midis Joakimit dhe Anës, prindërve të Virgjëreshës Mari, që përqafohen te Porta e Artë në Jerusalem.
Kjo vepĂ«r Ă«shtĂ« pjesĂ« e ciklit monumental tĂ« afreskĂ«ve qĂ« zbukurojnĂ« muret e KishĂ«s âSkrovenjiâ nĂ« PadovĂ« (Cappella degli Scrovegni), dhe qĂ« konsiderohet si kryevepra mĂ« e madhe e Giottos.
Afreskët e Giottos në këtë kishë, të cilët paraqesin skena nga jeta e Virgjëreshës Mari dhe e Krishtit, janë ndër më të ruajturit dhe më të admiruarit në historinë e artit.
âTakimi te Porta e ArtĂ«â paraqet momentin e bekuar kur Joakimi dhe Ana marrin lajmin nga engjĂ«lli se, pas shumĂ« vitesh tĂ« shterpĂ«sisĂ«, do tĂ« kenĂ« njĂ« fĂ«mijĂ«. Skena Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar me njĂ« harmoni tĂ« brendshme emocionale dhe formale. Personazhet janĂ« tĂ« mĂ«dha, tĂ« thjeshta, tĂ« pĂ«rqendruara nĂ« plan tĂ« parĂ«, ndĂ«rsa porta madhĂ«shtore krijon njĂ« kornizĂ« arkitekturore pĂ«r kĂ«tĂ« moment tĂ« ngrohtĂ«, transmeton KultPlus.
Figura të tjera femërore vështrojnë çiftin me përzemërsi, duke orientuar shikimin e vëzhguesit. Në kontrast me ta, një grua me veshje të errëta shikon në një drejtim tjetër, ndoshta duke parashikuar sfidat dhe dhimbjet që do të vijnë më vonë.
Giotto, i lindur rreth vitit 1267 nĂ« ToskanĂ«, konsiderohet âbabaiâ i artit tĂ« Rilindjes, pasi u largua nga stili i ftohtĂ« bizantin dhe solli natyralizĂ«m, ndjeshmĂ«ri dhe thellĂ«si hapĂ«sinore nĂ« pikturĂ«. Ai pikturoi njerĂ«z tĂ« vĂ«rtetĂ« me emocione dhe individualitet. NĂ« vitin 1334, u emĂ«rua drejtues i punimeve nĂ« katedralen e Firences, njĂ« post qĂ« mĂ« parĂ« u rezervohej vetĂ«m skulptorĂ«ve dhe arkitektĂ«ve. Vdiq mĂ« 1337, si njĂ« nga artistĂ«t mĂ« tĂ« njohur dhe mĂ« tĂ« pasur tĂ« kohĂ«s.
NĂ« vitin 1880, qyteti i PadovĂ«s e mori KishĂ«n âSkrovenjiâ nĂ« pronĂ«si dhe afreskĂ«t janĂ« restauruar disa herĂ« gjatĂ« shekujve XIX e XX. QĂ« nga vitet 1970, Ă«shtĂ« ndĂ«rmarrĂ« njĂ« proces i kujdesshĂ«m monitorimi pĂ«r tĂ« ruajtur cilĂ«sinĂ« e ajrit dhe gjendjen e afreskĂ«ve. Sot, vizitorĂ«t kalojnĂ« fillimisht nĂ« njĂ« dhomĂ« pritjeje me ajĂ«r tĂ« kondicionuar pĂ«r tâu dekontaminuar pĂ«rpara hyrjes nĂ« kishĂ«, ku mund tĂ« qĂ«ndrojnĂ« pĂ«r vetĂ«m 15 minuta pĂ«r tĂ« admiruar afreskĂ«t.
NĂ« vitin 2021, Kisha âSkrovenjiâ u pĂ«rfshi nĂ« listĂ«n e TrashĂ«gimisĂ« BotĂ«rore tĂ« UNESCO-s, duke vulosur vlerĂ«n e jashtĂ«zakonshme artistike dhe historike tĂ« kĂ«saj kryevepre. Arti i Giottos, qĂ« pĂ«r kohĂ«n e tij ishte revolucionar, edhe sot vazhdon tĂ« mahnitĂ« me gjallĂ«rinĂ«, ndjeshmĂ«rinĂ« dhe pĂ«rshkrimin njerĂ«zor qĂ« u dha figurave tĂ« shenjta./KultPlus.com
Filmi horror i Alfred Hitchcock-ut, ndoshta nuk do të ishte bërë një klasik i përjetshëm pa shtesën thelbësore të muzikës shqetësuese të Bernard Herrmann.
Violat qĂ« bĂ«rtasin si tĂ« dilnin nga njĂ« thertore. Nota tĂ« thella basĂ«sh qĂ« ngadalĂ«sohen gradualisht dhe duken sikur imitojnĂ« rrahjet e dobĂ«ta tĂ« zemrĂ«s sĂ« njĂ« viktime. NĂ«se heqim muzikĂ«n e kompozitorit Bernard Herrmann nga filmi âPsychoâ i regjisorit Alfred Hitchcock, i cili po mbush 65 vjet, mund tĂ« thuhet me siguri se ky horror i vitit 1960 nuk do tĂ« kishte tĂ« njĂ«jtin efekt tronditĂ«s qĂ« shqetĂ«son nervat.
Projekti dukej i pafat që nga fillimi, pasi drejtuesit e Paramount-it (që kishin prodhuar pesë filmat e mëparshëm të Hitchcockut) treguan pak interes, nuk i lejuan të xhironte në ambientet e tyre dhe vetëm e shpërndanë filmin, pa e prodhuar vetë. Por, pavarësisht një buxheti të varfër, Hitchcock i provoi të gjithë të gabuar, dhe për këtë ai mund të falënderojë pjesërisht Herrmannin dhe aftësinë e tij për të krijuar kompozime që ngritën skenat në një nivel krejt të ri.
âPsychoâ sigurisht qĂ« nuk ishte njĂ« film i keq para se tâi kompozohej muzika, por i mungonte tensioni,â shpjegon Steve C Smith, autori i librit tĂ« ri âHitchcock and Herrmann: The Friendship and Film Scores that Changed Cinemaâ. Herrmann i dha filmit njĂ« impuls shumĂ« tĂ« nevojshĂ«m duke shkruar muzikĂ« pĂ«r njĂ« orkestĂ«r me 50 instrumente tĂ« gjitha tela, qĂ« ai e pĂ«rshkroi si njĂ« âkthim tek uji i pastĂ«r dhe i ftohtĂ«â.
NĂ« rastin e skenĂ«s mĂ« tĂ« famshme, kjo rezultoi nĂ« njĂ« kor tĂ« britmave tĂ« larta, psikologjikisht shqetĂ«suese, qĂ« bĂ«nĂ« qĂ« audiencat e frikĂ«suara tĂ« mos e shihnin mĂ« dushin si njĂ« vend tĂ« sigurt. âPara skenĂ«s sĂ« dushit, shumĂ« prej motiveve muzikore kanĂ« njĂ« cilĂ«si depresive dhe nuk janĂ« shumĂ« tĂ« forta,â thotĂ« Smith. âPor papritmas me skenĂ«n e dushit, mute-t nĂ« tela hiqen dhe tingĂ«llojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« kafshĂ«rore. Kjo krijon njĂ« lidhje tĂ« zgjuar me Norman Bates, taksidermistin e zogjve.â
Herrmann detyroi Hitchcockun, qĂ« nĂ« fillim e kishte injoruar idenĂ«, tĂ« shikonte skenĂ«n e dushit me dhe pa muzikĂ«n e tij qĂ« krijonte frikĂ« tĂ« menjĂ«hershme. âOh po, duhet ta pĂ«rdorim!â pranoi Hitchcock. âPor mendova se ti nuk doje muzikĂ«n time kĂ«tu?â iu pĂ«rgjigj me sarkazĂ«m Herrmann, para se regjisori tĂ« qeshte dhe tĂ« thoshte: âDjali im, sugjerim i papĂ«rshtatshĂ«m.â
Kjo anekdotĂ« reflekton partneritetin e zjarrtĂ« mes tyre. BashkĂ«punimi i tyre krijues vazhdimisht rezultonte nĂ« muzikĂ« filmash qĂ« i bĂ«jnĂ« shikuesit tĂ« ndihen sikur janĂ« pjesĂ« e dialogut tĂ« brendshĂ«m tĂ« turbullt tĂ« njĂ« personazhi, duke qenĂ« dĂ«shmitarĂ« tĂ« Ă«ndrrave mĂ« romantike dhe makthit mĂ« tĂ« dĂ«shpĂ«ruar tĂ« tyre. Zeffira pĂ«rshkruan muzikĂ«n qĂ« luhet sa herĂ« Norman Bates Ă«shtĂ« nĂ« ekran si âi dĂ«shpĂ«ruar dhe i shqetĂ«suarâ, gjĂ« qĂ«, sipas saj, âbĂ«n qĂ« tĂ« ndihesh keq pĂ«r njĂ« vrasĂ«s. E di qĂ« pĂ«rpara se tĂ« shkruante muzikĂ« filmi, Hermann gjithmonĂ« lexonte romanin mbi tĂ« cilin bazohej njĂ« film dhe studionte literaturĂ«n, kĂ«shtu qĂ« muzika e tij ishte mĂ« empatike. Ădo notĂ« qĂ« luante Herrmann kishte kuptimâ./BBC/KultPlus.com
Prej më shumë se 40 vitesh, artisti Jani Barxo realizon punime në qëndisjen e aplikuar duke sjellë copëza të natyrës dhe peizazheve të qytetit të Gjirokastrës.
Tashmë në moshën 73-vjeçare, ndërsa kujton fillesat artistike shprehet se me këtë lloj arti ka lidhur jetën e tij.
âNjĂ« portret i Princ Vidit qĂ« e kishim nĂ« muzeun e KulturĂ«s Popullore, e cila qe qĂ«ndisur nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rkryer dhe ajo mĂ« bĂ«ri qĂ« ti hyj kĂ«tij zanati por si qĂ«ndisje ka humbur pothuajseâ, tha Jani Barxo, artist.
Punimet artistike të Janit i gjen ngado në muzeumet e qytetit, galerinë e arteve ndërsa në vite ka çelur disa ekspozita.
âKa tĂ« veçantĂ« sepse Ă«shte pak e vĂ«shtirĂ« sepse tonet nuk i gjen dot, e punoj njĂ« herĂ« nĂ« tempera pastaj aplikacioni e bĂ«j nĂ« qĂ«ndisje nĂ« beze, dhe tonet janĂ« pak tĂ« vĂ«shtira pĂ«r tu gjetur, atĂ« ton qĂ« do ti, njĂ« gri vetĂ«m kur ta vendosĂ«sh nĂ« beze atĂ«herĂ« e shikon se çfarĂ« toni Ă«shtĂ«, e thjeshtĂ« Ă«shtĂ«, metodĂ«n e kemi nga e kaluara, nga gratĂ« sesi qĂ«ndisej quhet qĂ«ndisje me mbushje jo me gjilpĂ«rĂ«â, shtoi artisti.
Teksa është rikthyer në Gjirokastër, në këto ditë vere, punimet i prezanton për turistët duke marrë vlerësimet e tyre
âTani unĂ« dal vetĂ«m pak ditĂ« kĂ«tu qĂ« vij tĂ« pushoj nĂ« GjirokastĂ«r, dhe marr mundimin tĂ« nxjerr dhe kĂ«to, fjalĂ«n âbeatifulâ e dĂ«gjoj pothuajse shpesh nga tĂ« gjithĂ« edhe shqiptarĂ« qĂ« thonĂ«: tĂ« lumshin duart, shumĂ« tĂ« bukura por edhe nga tĂ« huajt, kĂ«tĂ« âbeatifulâ e kam dĂ«gjuar shumĂ« herĂ«â, thekson Jani Barxo.
Gjirokastra në vite ka krijuar një traditë të veçantë përsa i përket arteve të amplikuar me emra artistësh që spikasin brenda dhe jashtë vendit./euronews/ KultPlus.com
Dolce & Gabbana Alta Sartoria 2025 i jep pasarelës shpirt të shenjtë në zemër të Romës.
NĂ« njĂ« nga shfaqjet mĂ« tĂ« guximshme dhe tĂ« diskutueshme tĂ« modĂ«s sĂ« viteve tĂ« fundit, Dolce & Gabbana prezantuan koleksionin e tyre tĂ« ri Alta Sartoria 2025 mbi urĂ«n historike SantâAngelo nĂ« RomĂ«.
Ura SantâAngelo u shndĂ«rrua nĂ« skenĂ« teatrale, nĂ« njĂ« zgjedhje tĂ« guximshme, marka e famshme transformoi kĂ«tĂ« urĂ« historike romake, pranĂ« Castel SantâAngelo, nĂ« njĂ« pasarelĂ«. Dyzet ipeshkvĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« nga Vatikani ecĂ«n krah modelĂ«ve, duke krijuar njĂ« bashkim tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m mes ceremonisĂ« fetare dhe modĂ«s sĂ« lartĂ«, transmeton KultPlus.
Duke u frymëzuar rrënjësisht nga veshjet liturgjike katolike, koleksioni ndërthurte ritualin fetar me estetikën barok të markës, duke e kthyer sfilatën në një spektakël mes devotshmërisë dhe dekadencës. Prania e klerikëve në skenë nuk ishte provokim, por një nderim i përshpirtshëm për trashëgiminë katolike që e ka ushqyer gjithmonë imagjinatën e stilistëve Domenico Dolce dhe Stefano Gabbana.
Koleksioni mori elemente nga veshjet kishtare, modelët mbanin rroba që përngjanin me rason e kuqe të kardinalëve, tunika të frymëzuara nga veshtjet liturgjike, mantela me gurë të çmuar dhe qëndisje të pasura, të gjitha të punuara me mjeshtëri të jashtëzakonshme dhe simbolikë fetare.
Prania e klerikëve të vërtetë i dha shfaqjes peshë dhe seriozitet, bashkëpunim shpirtëror, jo satirë. Don Alberto Rocca, një prift i afërt me themeluesit e markës, theksoi se dizajnet ishin një shprehje respekti për shpirtin fetar, një temë thelbësore në gjuhën vizuale të Dolce & Gabbana-s, të ngulitur thellë në trashëgiminë e tyre katolike.
Dolce & Gabbana përdorën traditën vizuale të katolicizmit romak jo si provokim, por si festim. Nga kryqet e qëndisura me fije ari, deri te gjestet e devotshmërisë të rikrijuara në detaje luksoze, e deri te vetë ipeshkvët që ecën në pasarelë, shfaqja ishte një homazh dramatik për ritin kishtar, i rikontekstualizuar përmes artizanatit të modës së lartë./KultPlus.com
Lea Ypi sjell pĂ«r lexuesit librin e saj mĂ« tĂ« ri, âIndignityâ, njĂ« rrĂ«fim i fuqishĂ«m mbi kujtesĂ«n dhe historinĂ« personale.
Lea, e lindur në Durrës, është pedagoge e Teorisë Politike në Shkollën e Shkencave Politike dhe Ekonomike në Londër dhe Profesore e Filozofisë në Universitetin Kombëtar Australian. Ajo është diplomuar për Filozofi dhe Letërsi nga Universitetin La Sapienza dhe ka përfunduar doktoraturën në Institutin Universitar Europian.
Ypi ka bashkëpunuar me Universitetin e Stanfordit (2017), Institutin për Studime të Avancuara në Berlin, Universitetin e Frankfurtit (2010, 2016), Universitetin e Tokios dhe Universitetin Federal të Santa Caterina në Brazil.
NdĂ«r botimet e saj tĂ« shumta janĂ« âGlobal Justice and Avant-Garde Political Agencyâ, âThe Meaning of Partisanshipâ (me Jonathan White), etj.. Vepra e saj Ă«shtĂ« pĂ«rkthyer nĂ« frĂ«ngjisht, gjermanisht, spanjisht, italisht, holandisht dhe kinezisht (mandarinisht). Me studimet e saj ka marrĂ« disa çmime ndĂ«rkombĂ«tare.
Libri i saj me i ri Ă«shtĂ« âIndignityâ, qĂ« sipas saj Ă«shtĂ« pĂ«rmbajtja e mendimeve tĂ« saj si objekt nĂ« botĂ«, transmeton KultPlus.
Vepra ndjek rrjedhën e ngjarjeve të vetë autores kur zbulon një fotografi të gjyshes së saj, Lemanit, gjatë muajit të mjaltit në Alpe në vitin 1941, e postuar nga një i huaj në rrjetet sociale, dhe përballet me pyetje shqetësuese. Gjatë fëmijërisë, asaj i ishte thënë se të gjitha dëshmitë për rininë e gjyshes ishin shkatërruar në ditët e para të komunizmit në Shqipëri. Por ja ku ishte Leman me bashkëshortin e saj, Asllan Ypin: një çift i ri plot shkëlqim ndërsa Lufta e Dytë Botërore zhvillohej përreth tyre.
ĂfarĂ« pason Ă«shtĂ« njĂ« rrĂ«fim emocionues dhe i rimenduar i sĂ« kaluarĂ«s, ku transportohemi nĂ« botĂ«n e zhdukur tĂ« aristokracisĂ« osmane, nĂ« formĂ«simin e GreqisĂ« dhe ShqipĂ«risĂ« moderne, njĂ« krizĂ« globale financiare, tmerret e luftĂ«s dhe agimin e komunizmit nĂ« Ballkan. NdĂ«rsa heton tĂ« vĂ«rtetĂ«n pĂ«r familjen e saj, Ypi pĂ«rballet me pasiguri. Kush ishte nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« Leman Ypi? ĂfarĂ« e bĂ«ri atĂ« tĂ« shpĂ«rngulej nĂ« TiranĂ« si e re dhe tĂ« martohej me njĂ« socialist qĂ« simpatizonte me Frontin Popullor, ndĂ«rsa babai i tij drejtonte njĂ« qeveri kolaboracioniste? Dhe pse ajo po buzĂ«qeshte nĂ« dimrin e vitit 1941?
HerĂ« epik e herĂ« intim, thellĂ« i ndjerĂ« dhe i rrĂ«mbyeshĂ«m, âIndignityâ eksploron çfarĂ« do tĂ« thotĂ« tĂ« mbijetosh nĂ« njĂ« epokĂ« ekstreme. Ai zbulon brishtĂ«sinĂ« e sĂ« vĂ«rtetĂ«s, qoftĂ« personale apo politike, dhe koston e vendimeve tĂ« marra kundĂ«r rrymĂ«s sĂ« historisĂ«.
Autorja në rrjetet e saj sociale shpreh falënderimet e saj të përzemërta për ata që e përkrahën duke bërë të ditur edhe datën e publikimit të librit:
âPĂ«rmbajtja e mendimeve tĂ« mia tani Ă«shtĂ« njĂ« objekt nĂ« botĂ«!! Faleminderit, faleminderit tĂ« gjithĂ«ve qĂ« mbĂ«shtetĂ«n kĂ«rkimin, qĂ« mbĂ«shtetĂ«n shkrimin, apo qĂ« mbĂ«shtetĂ«n mua dhe kĂ«rkimin dhe shkrimin, jam jashtĂ«zakonisht mirĂ«njohĂ«se dhe e lumtur dhe mezi pres ta festojmĂ« sĂ« bashku publikimin mĂ« 4 Shtator!â â u shprej Ypi./KultPlus.com
Login
