❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Mbretërimi i vetmuar i Elizabetës I: Pse Mbretëresha e Virgjër nuk u martua kurrë?

✇KultPlus
By: Kult Plus

Elizabeta I, vajza e Henrikut VIII, është e vetmja mbretëreshë angleze që nuk u martua kurrë.

Vizita e fundit e monarkut ikonik Tudor në Kenilworth 450 vjet më parë mund të përmbajë disa të dhëna për mbretërimin e saj solo, siç zbulohet në një instalacion të ri arti në kështjellë, që përshkruan tradhti, prerje kokash dhe një deklaratë të hollësishme dashurie

Në një mbrëmje korriku të vitit 1575, mbretëresha Elizabeta I, 41 vjeçe, mbërriti në Kështjellën Kenilworth në Warwickshire, Britani e Madhe, për atë që do të ishte vizita e saj më e gjatë dhe e fundit. Ajo ia kishte dhuruar kështjellën Robert Dudley-t në vitin 1563 dhe ia kishte dhënë titullin e Earl të Leicester-it vitin pasues. Dudley ishte një nga të preferuarit e mbretëreshës dhe mendohet të ketë qenë shoku i saj i fëmijërisë. Natyra e saktë e marrëdhënies së tyre të ngushtë ishte objekt i shumë thashethemeve.

Para mbërritjes së mbretëreshës beqare, Dudley kishte bërë një rinovim të madh në këtë kështjellë madhështore. Ishin ndërtuar ndërtesa të reja, ishte krijuar një kopsht i ri dhe prona ishte rregulluar me kujdes. Ai kishte bërë gjithçka që të organizonte një argëtim të jashtëzakonshëm me muzikë, valle, akrobatikë, fishekzjarre spektakolare dhe skeçe dramatike të interpretuara nga aktorë në kostume.

“Festimet e vitit 1575 ishin njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« fituar zemrĂ«n e ElizabetĂ«s, tema e martesĂ«s ishte e pranishme nĂ« disa nga ngjarjet,” tregon Jeremy Ashbee, drejtori i pronave nĂ« English Heritage.

Loja e Dudley-t dukej se po ecte mirë, por më pas gjithçka ndryshoi. Pika kulmore e qëndrimit duhej të ishte një performancë, por që nuk u zhvillua kurrë.

A ishte thjesht moti i keq arsyeja, siç pretendonte versioni zyrtar? Apo mbretĂ«resha kishte mĂ«suar pĂ«r pĂ«rmbajtjen dhe u zemĂ«rua? NĂ« performancĂ« ishte Diana, perĂ«ndesha e virgjĂ«risĂ«, qĂ« kĂ«rkonte njĂ« prej nimfave tĂ« saj tĂ« virgjĂ«ra, tĂ« quajtur me qĂ«llim “Zabetta”, njĂ« variant i emrit Elizabeth. Por performanca nuk arriti tĂ« pĂ«rfundonte siç ishte planifikuar, dhe mbretĂ«resha ditĂ«t e mbetura i kaloi nĂ« dhomĂ«.

Tani, artistja Lindsey Mendick ka shĂ«nuar 450-vjetorin e kĂ«saj vizite me krijimin e “Wicked Game”, njĂ« instalacion tĂ« madh skulptural nĂ« kĂ«shtjellĂ«. Wicked Game merr frymĂ«zim nga mitologjia e lashtĂ«, si dhe nga ngjarjet e vizitĂ«s sĂ« ElizabetĂ«s, dhe mĂ«nyra se si ajo pĂ«rdori statusin e saj si mbretĂ«reshĂ« beqare nĂ« manovrat e saj tĂ« zgjuara politike gjatĂ« 45 viteve tĂ« sundimit, pĂ«rcjellĂ« KultPlus.

Instalacioni përbëhet nga 13 tablo të ndryshme. Disa janë të zymta, të tjerat janë të mbushura me humor të zi. Skulpturat e copëtuara prej qeramike paraqesin në mënyrë të fuqishme Mbretëreshën dhe personazhet rreth saj si kafshë. Në pjesën qendrore, Elizabeta është një luan dhe Dudley një arush. Tablotë janë të pozicionuara mbi copat e një fushe shahu gjigante.

„Lojtarja e shahut Ă«shtĂ« njĂ« analogji perfekte pĂ«r atĂ« qĂ« Elizabeta duhej tĂ« bĂ«nte pĂ«r tĂ« mbijetuar,” thotĂ« Mendick pĂ«r mediat e huaja. “Mendoj se ajo Ă«shtĂ« jashtĂ«zakonisht interesante dhe njĂ« mĂ«nyrĂ« e shkĂ«lqyer pĂ«r tĂ« parĂ« se si trajtojmĂ« gratĂ« sot. Ky event (qĂ« planifikoi Dudley) nĂ« Kenilworth ishte menduar tĂ« ishte njĂ« festĂ« masive pĂ«r ElizabetĂ«n; duhej tĂ« ishte e shthurur dhe e kĂ«ndshme. Por nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, ishte e mbushur me diçka tjetĂ«r. PĂ«r gratĂ« e fuqishme si Elizabeta, refuzimi pĂ«r tĂ« u martuar ose pĂ«r tĂ« pasur fĂ«mijĂ« ishte njĂ« akt radikal i vetĂ«-ruajtjes dhe autonomisĂ«.”

Këshilltarët dhe anëtarët e Parlamentit e nxirrnin vazhdimisht para asaj idenë që duhej të martohej për të mbrojtur sigurinë e Anglisë. Një grua që sundonte vetë? E padukshme. Besohej se një mbretëreshë duhej të martohej, jo vetëm për të lindur një trashëgimtar mashkull dhe për të shmangur konfliktet për fronin, por edhe që një burrë të merrte përsipër çështjet politike dhe ushtarake. Thirrjet për martesë ishin të pandërprera, dhe kandidatë të shumtë për martesë u propozuan ose u ofruan vetë. Por Elizabeta vazhdimisht shmangu, kundërshtoi dhe refuzoi. Pse?

ËshtĂ« shumĂ« e mundur qĂ« ajo thjesht e kishte tĂ« papranueshme idenĂ« e tĂ« qenit nĂ«nshtruese ose e detyruar ndaj njĂ« burri, cilido burrĂ« qoftĂ« ai. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, Elizabeta ishte shumĂ« e arsimuar (fliste pesĂ« gjuhĂ«, frĂ«ngjisht, italisht, spanjisht, latinisht dhe flamishte dhe kishte studiuar histori dhe retorikĂ«), shumĂ« inteligjente, krenare dhe me temperament tĂ« zjarrtĂ«. Thuhet se ajo kishte deklaruar: „KĂ«tu do tĂ« kem vetĂ«m njĂ« zonjĂ« dhe asnjĂ« zotĂ«rues.”

Qysh nga fillimi i sundimit, ajo kultivoi imazhin e MbretĂ«reshĂ«s VirgjĂ«r. NĂ« vitin 1559, duke iu pĂ«rgjigjur kĂ«rkesave tĂ« anĂ«tarĂ«ve tĂ« Parlamentit pĂ«r t’u martuar, ajo deklaroi se njĂ« ditĂ« “njĂ« gur mermeri do tĂ« dĂ«shmojĂ« se njĂ« mbretĂ«reshĂ«, pasi ka sunduar pĂ«r kaq kohĂ«, ka jetuar dhe ka vdekur virgjĂ«r.”

NĂ« fund tĂ« filmit tĂ« dashur tĂ« Shekhar Kapur, “Elizabeth” (1998), monarkia e re luhej nga Cate Blanchett, e cila e interpretoi pĂ«rsĂ«ri rolin nĂ« vazhdimin “Elizabeth: The Golden Age” (2007). NĂ« “Elizabeth”, ajo qĂ«llimisht transformohet nĂ« MbretĂ«reshĂ«n VirgjĂ«r dhe, e veshur e tĂ«ra nĂ« tĂ« bardha, paraqitet para oborrit tĂ« saj tĂ« habitur duke shpallur: “Jam e martuar
 me AnglinĂ«.”

Filmi i Kapur e trajton historinĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« lirĂ« dhe jo gjithmonĂ« tĂ« saktĂ«, por dialogu pasqyron njĂ« deklaratĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« tĂ« MbretĂ«reshĂ«s, bĂ«rĂ« nĂ« vitin 1559, ku ajo thoshte se nuk do tĂ« martohej sepse ishte “mĂ« parĂ« e lidhur me njĂ« burrĂ«, qĂ« Ă«shtĂ« MbretĂ«ria e AnglisĂ«â€./KultPlus.com

↗

Etno Fest 2025 – Nata e gjashtĂ« nĂ« shenjĂ« tĂ« gruas dhe trashĂ«gimisĂ« kulturore

✇KultPlus
By: Kult Plus

Në natën e gjashtë të Etno Fest 2025, publiku pati mundësinë të shijojë një program të larmishëm artistik me theks në trashëgiminë kulturore dhe identitetin gjinor.

NĂ« programin e traditĂ«s u prezantua SHKA “Dibra e Madhe”, e drejtuar nga Miço Duka. Grupi i burrave vallĂ«zoi katĂ«r variante tĂ« valles dyshe, njĂ« formĂ« e rrallĂ« e trashĂ«guar brez pas brezi, qĂ« ruhet prej shekujsh si manifestim i jetĂ«s dhe festĂ«s.

NĂ« pjesĂ«n teatrore, u dha drama “Jam unĂ« ajo”, me autore Valmira Thaqi dhe Diturie Neziraj. NĂ« qendĂ«r tĂ« shfaqjes ishte beteja pĂ«r identitetin e gruas. Dy gra lehona shpalosĂ«n natyrĂ«n e gruas sĂ« ndrydhur nĂ« paragjykim, me theks te “barra” e tĂ« qenurit nĂ«nĂ« dhe pĂ«rpjekja pĂ«r tĂ« formĂ«suar identitetin GRUA. Kujdesi, frika dhe dashuria shfaqen pĂ«rmes njĂ« trajtimi paragjykues qĂ«, jo rrallĂ«, nis qĂ« nĂ« djep.

Drama ngre pyetjen thelbĂ«sore: NĂ«se nĂ«na Ă«shtĂ« “doktor i zemrĂ«s sĂ« fĂ«mijĂ«s e burrit”, kush Ă«shtĂ« doktor i zemrĂ«s sĂ« saj? Ritmi i lojĂ«s i pĂ«rgjigjej monotonisĂ« sĂ« pĂ«rditshmĂ«risĂ« sĂ« pĂ«rsĂ«ritshme – njĂ« jetĂ« e stereotipizuar e gruas nĂ« sytĂ« e tĂ« tjerĂ«ve.

Drama “Jam unĂ« ajo” shtron dilemĂ«n se kur Ă«shtĂ« momenti pĂ«r tĂ« kapur dimensione tĂ« tjera tĂ« jetĂ«s jashtĂ« obligimeve tĂ« tĂ« qenit nĂ«nĂ« dhe bashkĂ«shorte, nĂ« njĂ« kohĂ« kur karriera personale dhe mĂ«vetĂ«sia ende konsiderohen arsye pĂ«r divorc. Mbase pyetja mĂ« thelbĂ«sore qĂ« shtrohet Ă«shtĂ«: a Ă«shtĂ« fĂ«mija esenca e martesĂ«s, apo Ă«shtĂ« dashuria qĂ« e mirĂ«mban qenien e gruas si identitet nĂ« çdo raport njerĂ«zor?

Aktorët Semira Latifi dhe Tringa Hasani tipizuan karakteret e dy grave të ndryshme në formim, por të njëjta në problem. Regjisori Erson Zymberi e kishte zbërthyer mirë materien letrare përmes shenjave teatrore, ndërsa skenografia dhe kolonat muzikore ishin në funksion të plotë të shtjellimit të temës.

Drama është shkruar nga Valmira Thaqi dhe Diturie Neziraj, ndërsa regjia mban firmën e Erson Zymberit. Rolin e dy grave e sollën në skenë aktoret Tringa Hasani dhe Semira Latifi. Skenografia u realizua nga Bekim Korça, kostumet nga Njomëza Luci, ndërsa koreografia u përgatit nga Gjergj Prevazi. Për kompozimin e muzikës u kujdes Tomor Kuçi dhe ndriçimi u realizua nga Burim Baftiu.

MbrĂ«mja u pĂ«rmbyll me atmosferĂ«n festive tĂ« “Etno Neja”, ku mysafirĂ«t u argĂ«tuan nga Florent Abrashi dhe DJ Filip.

Programet artistike, takimet midis artistëve dhe spektatorëve, debatet, fotografitë, vallëzimet, këngët dhe ushqimet tradicionale po e formësojnë identitetin e kompleksit të Etno Festit, i cili po shndërrohet në një pikëtakim të vlerave kulturore dhe artistike në nivel kombëtar./KultPlus.com

↗

Portreti i rrallë me vaj i Gandhit shitet për më shumë se 200 mijë dollarë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Një portret i rrallë me vaj i udhëheqësit të pavarësisë indiane, Mahatma Gandhi, është shitur në ankand në Londër për 152,800 paund (rreth 204,648 dollarë).

Kjo shumë është shumë më e lartë se sa vlerësimi fillestar i shtëpisë së ankandit Bonhams, që kishte parashikuar një çmim prej 50,000 deri në 70,000 paund. Portreti është pikturuar në vitin 1931 nga artistja britanike Clare Leighton, kur Gandhi vizitoi Londrën.

Sipas Bonhams, besohet se kjo është e vetmja pikturë me vaj për të cilën Gandhi ka pozuar ndonjëherë, përcjellë KultPlus.

Ai udhĂ«hoqi njĂ« lĂ«vizje paqĂ«sore rezistence kundĂ«r sundimit britanik nĂ« Indi, dhe mĂ«simet e tij kanĂ« frymĂ«zuar miliona njerĂ«z. Shumica e indianĂ«ve e nderojnĂ« atĂ« si “atĂ« i kombit”.

Portreti u realizua kur Gandhi shkoi në Londër në vitin 1931 për të marrë pjesë në Konferencën e Dytë të Tryezës së Rrumbullakët, e cila u mbajt për të diskutuar reformat kushtetuese për Indinë dhe për të adresuar kërkesat e saj për vetëqeverisje, raportojnë mediat e huaja.

Sipas shtĂ«pisĂ« sĂ« ankandeve Bonhams, Clare Leighton “ishte njĂ« nga shumĂ« pak artistĂ«t qĂ« u lejua tĂ« hynte nĂ« zyrĂ«n e tij dhe iu dha mundĂ«sia tĂ« ulej me tĂ« nĂ« disa raste pĂ«r ta skicuar dhe pikturuar portretin e tij”.

Veprat mbetën në koleksionin personal të artistes deri në vdekjen e saj në vitin 1989 në Shtetet e Bashkuara, pas së cilës u trashëguan brenda familjes së saj.

Bonhams nuk e bëri të ditur se kush e bleu pikturën, dhe nuk është e qartë nëse ajo do të ekspozohet publikisht./KultPlus.com

↗

‘Ji pluhur aty ku shkel nĂ«na jote, parajsa ndodhet nĂ«n kĂ«mbĂ«t e saj’

✇KultPlus
By: Kult Plus

Kolonizatorë dhe sundues të Altlantikut, portugezët kanë trashëguar në breza urtësi që lidhen fuqishëm me tematika si peshkimi, paraja, premtimet, shpenzimet, respekti e këshillat.

Mos i jep asnjëherë këshilla atij që të kërkon vetëm lekë.

Askush nuk vlen më shumë se tjetri nëse nuk prodhon më shumë se tjetri.

Dembelia nuk ka rritur kurrë fëmijë të mirë.

Ilaçi i nesërm nuk do ta shërojë sëmundjen e sotme.

I sigurti vdiq, i kujdesshmi i shkon në mort.

Kush ka katër dhe shpenzon pesë, nuk ka nevojë për kuletë.

Kush nuk ka bukë, të mos mbajë qen.

Ligji punon ashtu siç dëshiron paraja.

MĂ« sĂ« shumti premtojnĂ« ata tĂ« cilĂ«t s’kanĂ« ç’ka tĂ« japin.

Mëso duke qarë dhe do të fitosh duke qeshur.

Më shumë të hidhëron premtimi mashtrues, sesa një refuzim mohues.

Mos i zër besë një dere me shumë çelësa.

Ndershmëria dhe interesi i përfitimit nuk hyjnë në një thes.

Fjala e thĂ«nĂ«, rasti i humbur dhe koha e ikur nĂ« jetĂ« nuk ndodh t’i kthehen pronarit.

Pasurimi i pamerituar sjell djallin në shtëpi.

Qeni leh keq, kur leh nga frika.

Ta kesh mjekun e keq, është më keq se vetë sëmundja.

A do të jetë hija e drejtë në qoftë se druri është i shtrembër?

Ankimi i varfanjakut arrin deri në kupë të qiellit, por jo edhe në veshë të njerëzve.

Ji pluhur aty ku shkel nëna jote, parajsa ndodhet nën këmbët e saj.

Këshilla që jepet para botës është sharje.

Këshilloje të marrin dhe do të të llogarisë si armikun e tij.

Kush s’di dhe nuk e di qĂ« s’di, Ă«shtĂ« budalla: mos iu afro; kush nuk di dhe e di qĂ« s’di, Ă«shtĂ« i paditur: mĂ«soje; kush di dhe nuk di qĂ« di, Ă«shtĂ« i fjetur: zgjoje; kush di dhe e di qĂ« di, Ă«shtĂ« i mençur: dĂ«gjoje.

Më parë mendo daljen, pastaj hyrjen.

NĂ« dashuri s’ka kĂ«shilltar.

Nëna e një të vrari edhe fle, por nuk fle nëna e vrasësit.

Nëse më mashtron një herë, atëherë ti je fajtor, por nëse më mashtron edhe për herë të dytë, atëherë vetë jam fajtor.

Njeriu i ngjan pemĂ«s, njerĂ«zit e rrethojnĂ« sa Ă«shtĂ« e mbuluar me fruta, por, posa t’i bien frutat, njerĂ«zit shpĂ«rndahen tĂ« gjejnĂ« njĂ« pemĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«.

Njeriu që nuk interesohet të mësojë prejardhjen e prindërve dhe të farefisit të vet, i përngjan një majmuni të humbur në xhungël.

Njeriu që nuk ka qënë kurrë i sëmurë, nuk mund të jetë mjek i mirë.

Proverbi për të folurit është si kripa për gjellën.

Pushimin shtyje për nesër, jo punën.

Bëj sikur je i ditur, por mëso edhe si të dukesh injorant.

Kam me tepri mollë e dardha, por zemra më lakmon ftoin.

Ka fjalĂ« tĂ« cilat edhe me shumĂ« mjaltĂ«, nuk mund t’i pĂ«rpish.

Kërkon gomarin dhe është mbi të i hipur.

Më mirë të humbasësh një sy se emrin e mirë.

Pasuria zbulon cilësitë e këqia që fsheh varfëria.

Peshqit zihen me grep, ndërsa njerëzit me fjalë.

Po të ishte dituria në mjekër, të gjithë cjepërit do të ishin profetë.

S’fillohet agjĂ«rimi me bakllava nĂ« dorĂ«. /shkollaesuksesit/ KultPlus.com

↗

Apollo 11: Hapi i parë i njerëzimit në Hënë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Apollo 11 u nis nga Cape Kennedy për në Hënë më 16 korrik 1969, duke shënuar sot 56 vite.

NĂ« bord ishin Komandanti Neil Armstrong, Piloti i Modulit Komandues Michael Collins dhe Piloti i Modulit HĂ«nor Edwin “Buzz” Aldrin. Ata u futĂ«n fillimisht nĂ« njĂ« orbitĂ« tĂ« TokĂ«s me pĂ«rmasa 114 me 116 milje.

Rreth 650 milionë njerëz e ndoqën përmes televizionit çastin historik kur Armstrong zbriti në Hënë dhe tha:

“NjĂ« hap i vogĂ«l pĂ«r njĂ« njeri, njĂ« hap gjigand pĂ«r njerĂ«zimin” mĂ« 20 korrik 1969, pĂ«rcjellĂ« KultPlus.

“Sot 56 vite mĂ« parĂ«, pas njĂ« betejĂ« ngadhĂ«njyese prej 25 miliard dollarĂ«sh, tĂ« shkencĂ«s dhe sfidĂ«s mĂ« tĂ« kurajshme tĂ« njeriut, mĂ« 16 korrik 1969, shkĂ«putĂ«t nga platforma Kennedy Space Center anijen kozmike Saturn V, e cila mbante nĂ« bordin e saj, astronautĂ«t, Neil Armstrong, Edwin Aldrin dhe Michael Collins, tĂ« pĂ«rzgjedhurit e misionit “Apollo 11”. Destinacioni ishte HĂ«na, e cila priti nĂ« sipĂ«rfaqen e saj mĂ« 21 korrik 1969 nĂ« ora 02:56 UTC, vizitorĂ«t e parĂ« tĂ« saj. NjerĂ«zimi shĂ«non kĂ«shtu hapin e parĂ« tĂ« mundĂ«sisĂ« pĂ«r tĂ« sunduar universin. Njeriu nuk ishte tashmĂ« njĂ« qenie inferiore nĂ« kĂ«tĂ« pafundĂ«si tĂ« errĂ«t tĂ« njohjes. Guxoi si njĂ« fĂ«mijĂ« tĂ« hedh hapin e parĂ« nĂ« njĂ« botĂ« panjohur, pĂ«r t’u shpĂ«rblyer me rrugĂ«timin e pandalshĂ«m nĂ« udhĂ«n e gjithĂ«sisĂ«.” shkruan Albert Vataj./KultPlus.com

↗

Jeto


✇KultPlus
By: Kult Plus

Poezi e shkruar nga Zhuljana Jorganxhi.

Jeto dhe jetën time po e deshe,
Eja dhe merre, veç jeto.
Ata qĂ« s’duan dashurinĂ«,
Nuk dine seç është mirësia.
Folenë e ngrenë në errësirë,
Edhe mbi ty lëshojnë stuhira.
Se jane mësuar të zvarriten,
Të të helmojnë, pastaj të vdesin.
Pa prekur trupin tënd të ngrohur,
Nga afshi i puthjesh, ledhatimit.

Dhe pena ime nis e shkruan,
Kaq e lodhur nga mundimi.
Kërkon nga ty dhe merr dy fjalë,
Dhe ndalet lumi i zemerimit.

Te dua, te dua, te dua,
Oh, këngë hyjnore e kesaj bote.
Që pëshperitet nga buzët e dashuruara,
Që frymë ty të dhanë.
Shumë të kërkova gjersa të gjeta.
Dhe nëse vdes mos u trishto,
Por ti jeto!

Nëpër rrugët e dashurisë,
Enden këngët dhe legjendat.
Nëpër vargjet e poetit,
Zemrën ta njoh.
Dhe në vija pentagramesh,
Derdhet shpirti i nje artisti.
Por dicka pa thënë pa mbetur,
Le te tjeret ta tregojne.
Dhe jeten time po e deshe,
Eja dhe merre,
Por ti jeto..

↗

Miliarderi japonez blen çantën e Jane Birkin për 8.6 milionë euro

✇KultPlus
By: Kult Plus

Çanta origjinale qĂ« u krijua posaçërisht pĂ«r aktoren Jane Birkin dhe qĂ« u shndĂ«rrua nĂ« njĂ« nga veprat mĂ« ikonike tĂ« modĂ«s sĂ« shekullit XX, Ă«shtĂ« shitur para disa ditĂ«sh nĂ« njĂ« ankand nĂ« Paris pĂ«r shumĂ«n rekord prej 8.6 milionĂ« eurosh (rreth 10.04 milionĂ« dollarĂ« amerikanĂ«).

Prej ditësh kishte spekulime se cila figurë e famshme mund të kishte blerë këtë çantë ikonë. Tani është zbuluar se pronari i ri është Shinsuke Sakimoto, një miliarder japonez, ish-futbollist dhe aktualisht drejtor i kompanisë Valuence Japan Inc., e cila merret me rishitjen e mallrave luksoze, shkruan KultPlus

Kompania Valuence operon në nivel global përmes ankandeve ALLU dhe dyqaneve të shitjes me pakicë, duke tregtuar sende të dorës së dytë luksoze dhe dizajni. Megjithatë, kjo blerje nuk ka qenë një investim për rishitje Sakimoto theksoi se çanta nuk do të shitet më tej, por do të ruhet si një trashëgimi kulturore në nder të Jane Birkin dhe kontributit të saj në botën e modës.

“Me tĂ« arritur çanta nĂ« Japoni, kompania Valuence Japan do tĂ« organizojĂ« njĂ« paraqitje pĂ«r mediat dhe palĂ«t e interesuara. SĂ« shpejti do tĂ« publikojmĂ« detaje tĂ« sakta dhe afatet kohore tĂ« ekspozitĂ«s,” tha Sakimoto.

Sipas tregimeve qĂ« qarkullojnĂ« prej kohĂ«sh nĂ« qarqet e modĂ«s, çanta e parĂ« “Birkin” lindi nĂ« vitin 1984, kur aktorja dhe kĂ«ngĂ«tarja me origjinĂ« francezo-britanike ishte duke udhĂ«tuar me avion pranĂ« drejtorit ekzekutiv tĂ« HermĂšs, Jean-Louis Dumas. GjatĂ« bisedĂ«s, ajo i kishte treguar se, si njĂ« nĂ«nĂ« e re, kishte nevojĂ« pĂ«r njĂ« çantĂ« qĂ« tĂ« ishte funksionale por edhe me stil. Dumas, i frymĂ«zuar, skicoi aty pĂ«r aty njĂ« çantĂ« tĂ« madhe, tĂ« formĂ«s drejtkĂ«ndĂ«she, qĂ« tĂ« kishte vend edhe pĂ«r biberonĂ«t e fĂ«mijĂ«s.

HermĂšs e krijoi kĂ«tĂ« çantĂ« posaçërisht pĂ«r Jane Birkin dhe mĂ« pas filloi tĂ« prodhonte versione mĂ« tĂ« vogla pĂ«r tregun. Dizajni i saj u shndĂ«rrua nĂ« njĂ« sukses global dhe ndihmoi nĂ« rritjen e mĂ«tejshme tĂ« kĂ«tij brendi tĂ« njohur francez. Çanta origjinale mban ende inicialet “J.B.” si simbol i trashĂ«gimisĂ« sĂ« saj./KultPlus.com

↗

“Armiku i jashtĂ«m”, ekspozita me karikatura e Bashkim Shehut

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« QendrĂ«n pĂ«r Hapje dhe Dialog nĂ« Kryeministri u çel ekspozita “Armiku i jashtĂ«m” nga shkrimtari Bashkim Shehu. Tema qĂ« pĂ«rcjellĂ« ekspozita synon tĂ« shpĂ«rfaq mendĂ«sinĂ« totalitare.

Ekspozita duke vënë theksin mbi totalitarizmin, nëpërmjet karikaturave të revistës politiko-humoristike Hosteni përgjatë viteve 1945-1990, paraqet përfytyrimet zyrtare të armikut të jashtëm, duke hedhur dritë mbi mënyrën se si është përfytyruar ky armik në diktaturë.

“Kjo ekspozitĂ« fokusohet nĂ« 2 shtylla tĂ« totalitarizmit shqiptar, njĂ«ra Ă«shtĂ« njeriu i ri dhe tjetra vetĂ«izolimi total, i cili ishte nĂ« funksion tĂ« kontrollit total. Kjo ishte arsyeja e marrĂ«zisĂ«, e vetĂ«izolimit tĂ« vendit”. shprehet Shehu.

Përmes artit të karikaturës, Shehu ofron një këndvështrim ndryshe mbi historinë e Shqipërisë, duke treguar se si një vend me shumë aleatë, gradualisht e ngushton rrethin e miqve të tij, derisa përfundon si një nga shtetet më të izoluara në botë, përcjellë KultPlus.

“KĂ«ta karikatura kanĂ« pĂ«r temĂ« armikun e jashtĂ«m, siç quhej nĂ« atĂ« kohĂ«. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« mĂ« shumĂ« se regjimet nĂ« vendet e tjera, flasim pĂ«r regjimin shqiptar tĂ« kohĂ«s”, shton ai.

Mekanizmat e propagandĂ«s sĂ« kohĂ«s rikthehen pĂ«rmes kĂ«saj kujtese vizuale dhe kulturore. Ekspozita “Armiku i JashtĂ«m” do tĂ« qĂ«ndrojĂ« e hapur nĂ« COD deri mĂ« 23 gusht, ku vizitorĂ«t kanĂ« mundĂ«si tĂ« shohin karikaturat e paraqitura dhe tĂ« lexojnĂ« si diçiturat origjinale tĂ« kohĂ«s, ashtu edhe komentet e vendosura nga vetĂ« Bashkim Shehu./TopChannel/KultPlus.com

↗

”Forbes”: Pse duhet ta planifikoni ShqipĂ«rinĂ« pĂ«r pushimet tuaja?

✇KultPlus
By: Kult Plus

PĂ«r dekada tĂ« tĂ«ra, Mesdheu ka qenĂ« duke ju propozuar tĂ« njĂ«jtat destinacione tĂ« arta, por tashmĂ« tĂ« vjetruara si Kapri, San Trope’, Mikonos apo Ibiza, vendet ku jahtet janĂ« mĂ« tĂ« mĂ«dha se flota lokale e peshkimit dhe fatura pĂ«r njĂ« drekĂ« buzĂ« detit mund tĂ« financojĂ« edhe njĂ« vresht modest ballkanik.

Por, njohĂ«sit e udhĂ«timeve, ata qĂ« pĂ«shpĂ«ritin emra nĂ« darka dhe fshehurazi, dĂ«shirojnĂ« qĂ« ju tĂ« mos i ndiqni kĂ«shillat e tyre, pasi ata kanĂ« rrethuar njĂ« emĂ«r tĂ« ri dhe ai emĂ«r Ă«shtĂ« ShqipĂ«ria, shkruan Jordi Lippe-McGraw pĂ«r prestigjiozen ”Forbes”.

”Po, ShqipĂ«ria”, shkruan ai.

E vendosur midis GreqisĂ« dhe Malit tĂ« Zi, me njĂ« vijĂ« bregdetare tĂ« pĂ«rshkuar nga deti Jon, ShqipĂ«ria ka qenĂ« pĂ«r vite me radhĂ« ”kushĂ«rira” e harruar e Klubit tĂ« Adriatikut. E lĂ«nĂ« nĂ« hije nga Kroacia, e keqkuptuar nga Evropa PerĂ«ndimore dhe e mbyllur prej kohĂ«sh nga njĂ« regjim i zymtĂ« komunist, ajo mbeti njĂ« vend i bardhĂ« nĂ« hartĂ«n e Mesdheut.

Pra, ja çfarĂ« ndodh me ShqipĂ«rinĂ« – Ă«shtĂ« pjesa e Mesdheut qĂ« vĂ«shtirĂ« se i ka kushtuar vĂ«mendje dikush, dhe pikĂ«risht kjo Ă«shtĂ« arsyeja pse Ă«shtĂ« interesante tani. NĂ« bregdetin jugor, keni RivierĂ«n Shqiptare. Ai shtrihet pĂ«rgjatĂ« Jonit, me shkĂ«mbinj dhe plazhe me guralecĂ« qĂ«, sinqerisht, nuk do tĂ« dukeshin tĂ« çuditshme nĂ« Greqi apo Itali. Por, atmosfera Ă«shtĂ« krejtĂ«sisht e ndryshme. Nuk ka ende resorte masive apo klube plazhi me shkĂ«lqim  dhe çmimet janĂ« shumĂ« mĂ« tĂ« ulĂ«ta.

NĂ« plazhin e PalasĂ«s, pĂ«r shembull, tani keni ”Green Coast Hotel”, njĂ« hotel i ri me pesĂ« yje qĂ« Ă«shtĂ« pjesĂ« e koleksionit ”MGallery”. Pamja Ă«shtĂ« e thjeshtĂ« – tone tĂ« buta, dysheme guri, njĂ« spa e vogĂ«l dhe seanca joge pranĂ« detit. Madje ka edhe parashutizĂ«m mbi shkĂ«mbinj, gjĂ« qĂ« Ă«shtĂ« ajo qĂ« tĂ« tregon se sa shpejt ky bregdet po shndĂ«rrohet nga sekreti i udhĂ«tarĂ«ve me çanta shpine nĂ« njĂ« destinacion tĂ« shndritshĂ«m. NjĂ« ditĂ« pini njĂ« kafe tĂ« ftohtĂ« tĂ« bĂ«rĂ« nĂ« shtĂ«pi nĂ« njĂ« tavolinĂ« plastike nĂ« plazh; ditĂ«n tjetĂ«r, pini njĂ« koktej nĂ« njĂ« bar hoteli duke parĂ« diellin tĂ« perĂ«ndojĂ« pas shkĂ«mbinjve.

Por, vetëm pak kilometra në jug, gjërat duken shumë të njëjta me ato që kanë qenë prej vitesh.

DhĂ«rmiu Ă«shtĂ« njĂ« ndalesĂ« popullore, e njohur pĂ«r plazhin e tij me guralecĂ« dhe baret qĂ« mbushen nĂ« verĂ« me muzikĂ« dhe kokteje. Ka edhe hotele tĂ« vogla kĂ«tu — vende familjare ku merrni njĂ« dhomĂ« pa spa ose pishinĂ«, por me njĂ« plazh disa hapa larg dhe ndoshta njĂ« lokal poshtĂ« qĂ« shĂ«rben peshk tĂ« pjekur nĂ« skarĂ« dhe birrĂ« tĂ« ftohtĂ«. ËshtĂ« lloji i vendit ku do tĂ« shihni familje shqiptare, disa udhĂ«tarĂ« evropianĂ« me çanta shpine dhe, gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ«, valĂ«n e parĂ« tĂ« udhĂ«tarĂ«ve kureshtarĂ« nga mĂ« larg.

Jala është një tjetër plazh që tërheq turmën e të rinjve, veçanërisht kur zhvillohen festivalet e muzikës verore. Por, nëse kërkoni diçka më të qetë, vazhdoni. Gjipeja është e fshehur midis shkëmbinjve, një gji që mund të arrihet vetëm në këmbë ose me varkë. Nuk ka hotel, as rrugë, as shezlongë me qira të rreshtuara në rërë. Ndoshta ndonjë shilarëse të varur mes pemëve, ndoshta një bar i vogël plazhi që punon me gjenerator, ndoshta asgjë fare.

Ajo qĂ« e bĂ«n ShqipĂ«rinĂ« tĂ« ndihet ndryshe — tĂ« paktĂ«n pĂ«r momentin — Ă«shtĂ« ajo qĂ« mungon. AsnjĂ« hotel gjigant. AsnjĂ« shezlong qĂ« kushton 80 euro. AsnjĂ« turmĂ« qĂ« tĂ« shtyn pranĂ« rrĂ«nojave. ËshtĂ« ende pak e papĂ«rpunuar: rrugĂ«t nuk janĂ« tĂ« mira, autobusĂ«t vonohen, ndonjĂ«herĂ« duhet tĂ« tĂ«rhiqesh kur planet nuk funksionojnĂ«.

Por, Ă«shtĂ« gjithashtu bujare – pjata tĂ« mĂ«dha me mish ose peshk tĂ« pjekur nĂ« skarĂ«, verĂ« vendase dhe njerĂ«z qĂ« kĂ«mbĂ«ngulin qĂ« tĂ« provosh rakinĂ« e tyre tĂ« bĂ«rĂ« nĂ« shtĂ«pi, pavarĂ«sisht nĂ«se mendon se mund ta pĂ«rballosh apo jo. Mund tĂ« ecĂ«sh nĂ« njĂ« plazh qĂ« duket si diçka e nxjerrĂ« nga njĂ« revistĂ« udhĂ«timesh dhe tĂ« gjesh veten pothuajse vetĂ«m, pĂ«rveç disa vendasve qĂ« notojnĂ«.

Megjithatë, ndryshimi po vjen me shpejtësi.

Aeroporti NdĂ«rkombĂ«tar i VlorĂ«s do tĂ« hapet sĂ« shpejti, gjĂ« qĂ« do tĂ« sjellĂ« mĂ« shumĂ« udhĂ«tarĂ« ndĂ«rkombĂ«tarĂ«. Klubet e plazhit tashmĂ« po shfaqen nĂ« Riviera dhe markat mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« hoteleve po fillojnĂ« tĂ« shikojnĂ« vijĂ«n bregdetare. Pra, nĂ«se jeni kuriozĂ« pĂ«r njĂ« pjesĂ« tĂ« Mesdheut qĂ« ende ndihet si njĂ« zbulim – me pĂ«rzierjen e saj tĂ« qyteteve osmane, maleve tĂ« egra dhe vijĂ«s bregdetare qĂ« nuk Ă«shtĂ« gĂ«lltitur nga zhvillimi – ShqipĂ«ria ia vlen tĂ« shkosh tani.

Sa gjatë do të qëndrojë kështu kjo është ende nuk dihet./atsh/KultPlus.com

↗

Orkestra Simfonike e RTSH-së dhe Rame Lahaj sjellin gala koncertin e verës në Prishtinë

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« edicionin e pestĂ« tĂ« Festivalit NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« Operas “Rame Lahaj”, publiku do tĂ« ketĂ« rastin tĂ« pĂ«rjetojĂ« njĂ« bashkĂ«punim tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m: pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«, Orkestra Simfonike e Radiotelevizionit Shqiptar do tĂ« ngjitet nĂ« skenĂ«n e kĂ«tij festivali prestigjioz.

Kjo gala-mbrĂ«mje e shumĂ«pritur, me titullin “Rame Lahaj & Friends”, do tĂ« mbahet mĂ« 2 gusht, ora 20:30, nĂ« Sheshin SkĂ«nderbeu nĂ« PrishtinĂ«, dhe do tĂ« udhĂ«hiqet nga Maestro Roberto Rizzi Brignoli, njĂ« emĂ«r i njohur i dirigjimit operistik ndĂ«rkombĂ«tar, pĂ«rcjellĂ« KultPlus

Orkestra Simfonike e RTSH-sĂ«, njĂ« nga institucionet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme muzikore nĂ« ShqipĂ«ri, vjen nĂ« kĂ«tĂ« koncert me njĂ« histori tĂ« gjatĂ« dhe tĂ« lavdishme qĂ« prej themelimit tĂ« saj mĂ« 16 maj 1962. NĂ« vitin 2017, ajo u nderua me titullin “Nderi i Kombit”, si vlerĂ«sim pĂ«r rolin dhe kontributin e saj nĂ« jetĂ«n artistike dhe kulturore shqiptare.

Ky koncert vjen me mbështetjen e Zyrës së Kryeministrit të Qeverisë Shqiptare, dhe shënon një tjetër gur themeli në afrimin e institucioneve muzikore të Shqipërisë dhe Kosovës përmes artit dhe bashkëpunimit.
“Ne besojmĂ« thellĂ«sisht se arti Ă«shtĂ« forma mĂ« e pastĂ«r e lirisĂ« dhe se kufijtĂ« mes ShqipĂ«risĂ« dhe KosovĂ«s mund tĂ« ekzistojnĂ« nĂ« letra dhe harta, por asnjĂ«herĂ« nuk kanĂ« qenĂ« dhe nuk do tĂ« jenĂ« pengesĂ« pĂ«r bashkĂ«punimin e pĂ«r rrjedhĂ«n e lirĂ« tĂ« artit,” – thuhet nĂ« njoftimin zyrtar tĂ« Festivalit.

Të gjithë dashamirët e muzikës klasike dhe operës janë të mirëpritur të marrin pjesë në këtë ngjarje të veçantë që premton të jetë një natë e paharrueshme artistike në zemër të Prishtinës./KultPlus.com

↗

‘’Shqiptarja’’ nĂ« sytĂ« e artit francez

✇KultPlus
By: Kult Plus

NjĂ« nga veprat mĂ« tĂ« rralla dhe mĂ« domethĂ«nĂ«se tĂ« Jean-Baptiste Camille Corot, mjeshtrit tĂ« peisazhit francez tĂ« shek. XIX, Ă«shtĂ« pikĂ«risht piktura me titullin “L’Albanaise” e njohur ndryshe si “Shqiptarja”, realizuar nĂ« vitin 1872. Kjo tablo pĂ«rfaqĂ«son mĂ« shumĂ« se njĂ« grua me veshje tradicionale; ajo Ă«shtĂ« njĂ« rrĂ«fim i heshtur, njĂ« frymĂ« estetike qĂ« Corot i ka dhĂ«nĂ« formĂ« nĂ« vitet e fundit tĂ« jetĂ«s sĂ« tij, nĂ« njĂ« kohĂ« kur arti i tij kishte arritur pjekurinĂ« shpirtĂ«rore dhe emocionale.

Në këtë portret, grua shqiptare nuk e sfidon shikuesin. Ajo nuk kërkon vëmendje, as nuk provokon. Ajo ul sytë në një pikë të heshtur, në një reflektim të brendshëm që tejkalon estetikën sipërfaqësore. Ky pozicionim i syve nuk është thjesht teknikë kompozicionale; është një gjuhë e nënkuptuar që flet për ndrojtjen, për përmbajtjen, për mendimin e thellë, për atë feminitet që Corot e përjetëson jo përmes sensualitetit, por përmes shpirtit të gruas si qenie medituese, shkruan KultPlus.

Corot, i njohur gjerĂ«sisht pĂ«r peizazhet e tij tĂ« qeta dhe tĂ« pĂ«rndritshme, pĂ«rmes kĂ«saj pikture tregon njĂ« aftĂ«si tĂ« rrallĂ« pĂ«r tĂ« kapur thellĂ«sinĂ« e portretit njerĂ«zor. “Shqiptarja” Ă«shtĂ« jo vetĂ«m njĂ« figurĂ« estetike me veshje popullore ajo Ă«shtĂ« njĂ« arketip i shpirtit tĂ« pĂ«rmbajtur, njĂ« portret i ndjenjĂ«s dhe introspeksionit. Veshja tradicionale, qĂ« nĂ« vetvete Ă«shtĂ« e pasur me simbolikĂ« etnike dhe kulturore, kĂ«tu bĂ«het pjesĂ« e njĂ« universi mĂ« tĂ« madh emocional, duke mbĂ«shtetur jo vetĂ«m identitetin e personazhit, por edhe thellĂ«sinĂ« e tij njerĂ«zore.

Vepra është realizuar në vaj mbi kanavacë, me përmasa 74.1 x 65.6 cm, dhe ndodhet sot në Muzeun e Brooklynit, si pjesë e koleksionit të dhuruar nga Horace O. Havemeyer. Ajo është një nga pikturat e fundit të Corot-it, i cili ndërroi jetë vetëm tre vite pas krijimit të saj, më 1875.

Edhe pse Corot mbetet kryesisht një emër i lidhur me peizazhin klasik francez dhe paraprijës i impresionizmit, portretet e tij sado të pakta kanë ushtruar një ndikim të thellë në zhvillimin e artit modern. Artistë si Cézanne, Picasso apo Braque e kanë konsideruar Corot-in një figurë themelore që përçonte ndjeshmëri përmes thjeshtësisë, butësisë dhe përmbajtjes.

“Shqiptarja” nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« figurĂ« qĂ« i pĂ«rket njĂ« kombi; ajo Ă«shtĂ« njĂ« refleksion i shpirtit njerĂ«zor nĂ« momentin e vet mĂ« intim dhe mĂ« tĂ« ndjeshĂ«m. Kjo pikturĂ« nuk flet me zĂ«, por me heshtje tĂ« ndjerĂ«, duke na kujtuar se arti mĂ« i madh nuk Ă«shtĂ« gjithmonĂ« ai qĂ« buçet, por ai qĂ« rrĂ«njoset thellĂ«, nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pashpjegueshme dhe tĂ« pĂ«rjetshme./KultPlus.com/

↗

Pema e famshme e Sycamore Gap, “simbol i bukurisĂ« sĂ« egĂ«r”

✇KultPlus
By: Kult Plus

Pema e vetmuar në Sycamore Gap të Northumberland-it ishte një nga më të fotografuarat në gjithë vendin, përpara se të pritej qëllimisht në shtator të vitit 2023.

Ajo kishte qenë një simbol ikonik i zonës, duke qëndruar krenare për rreth 300 vjet në një gropë natyrore të peizazhit, pranë Murit të Hadrianit.

Pema nuk ishte thjesht një pikë referimi e dashur, por kishte një vend të veçantë në zemrat e shumë njerëzve, dhe gurë memorialë të zbukuruar shpesh lihen në vendin ku ndodhej ajo, shkruan BBC.

Tani dy burra janë dënuar me burg për prerjen e paligjshme të pemës dhe dëmtimin e Murit të Hadrianit, një sit i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s dhe monument i mbrojtur. Daniel Graham dhe Adam Carruthers u dënuan të dy me katër vjet e tre muaj burg, percjellë KultPlus.

Gjyqtarja, e cila e pĂ«rshkroi pemĂ«n si “simbol i bukurisĂ« sĂ« egĂ«r” tĂ« peizazhit pĂ«rreth Murit tĂ« Hadrianit, tha se nuk ishte e sigurt pĂ«r motivin, por besonte se “guximi i tepruar” dhe “kĂ«naqĂ«sia nĂ« rrezik” ishin faktorĂ« kryesorĂ«./KultPlus.com

↗

Presidentja Osmani në Riga: Kosova, aleate e palëkundur në mbrojtje të vlerave demokratike dhe sigurisë evropiane

✇KultPlus
By: Kult Plus

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, gjatë vizitës së saj në Riga, Letoni, theksoi përkushtimin e vendit për të qenë një aleate e besueshme në mbrojtje të vlerave demokratike dhe sigurisë kolektive. Ajo vizitoi Qendrën e Ekselencës së NATO-s për Komunikim Strategjik (STRATCOM), ku u diskutua zgjerimi i bashkëpunimit në fushën e sigurisë kibernetike dhe komunikimit strategjik, si pjesë e synimeve të Kosovës për anëtarësim në NATO.

Në kuadër të vizitës, Presidentja mori pjesë në një diskutim në Shtëpinë e Evropës me gra lidere dhe aktiviste nga Letonia. Ajo ndau përvojën e Kosovës si një shtet që ka kaluar luftën, por që sot avancon si një demokraci me gratë në qendër të çdo procesi vendimmarrës dhe të sigurisë.

Presidentja Osmani theksoi se përvoja e Kosovës dëshmon se paqja dhe zhvillimi janë të mundura përmes përfshirjes së barabartë dhe ndërtimit të institucioneve të forta. Ajo vlerësoi përkushtimin e grave në transformimin demokratik të vendit.

Vizita u përmbyll me një ndalesë në Muzeun e Okupimit të Letonisë, ku Presidentja nderoi historinë e rezistencës dhe vuajtjes së popullit letonez. Ajo e krahasoi këtë histori me atë të Kosovës, duke theksuar se kujtesa kolektive është një forcë e fuqishme për të ndërtuar një të ardhme të drejtë dhe të sigurt./KultPlus.com

↗

Pianisti pa dorën e djathtë që ndryshoi muzikën klasike përgjithmonë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Një nga historitë më prekëse dhe frymëzuese në botën e muzikës klasike lidhet me pianistin austriak Paul Wittgenstein, i cili, pas humbjes së dorës së djathtë në Luftën e Parë Botërore, jo vetëm që nuk e la pasionin për pianon, por nisi një epokë të re në muzikën klasike: kompozimet për dorën e majtë të vetme.
Historia e Wittgenstein është një dëshmi e forcës së vullnetit dhe pasionit të pashuar për artin.
Pasi u plagos rëndë në betejën e Galicisë dhe humbi dorën e tij të djathtë, një fat tragjik i përbashkët për shumë ushtarë të asaj kohe ai u burgos në një kamp në Siberi. Aty, në mungesë të një pianoje, ai vizatoi me qymyr tastierën e një pianoje mbi një arkë të kthyer përmbys dhe nisi të stërvitej me dorën e majtë, shkruan The Guardian.

Pas kthimit në Vjenë në vitin 1915, Wittgenstein nuk u dorëzua. I ndihmuar nga pasuria dhe lidhjet e fuqishme të familjes së tij aristokrate,ishte vëllai i filozofit të famshëm Ludwig Wittgenstein ai nisi të porosiste vepra të reja nga disa prej kompozitorëve më të mëdhenj të kohës. Mes tyre ishin Prokofiev, Strauss, Britten, Hindemith, Korngold dhe natyrisht, Maurice Ravel.

Konkretisht, Koncerti për Piano për Dorën e Majtë nga Ravel, i kompozuar në vitet 1929-30, u bë një nga veprat më të njohura të këtij repertori. Kjo vepër është një shembull i shkëlqyer i mjeshtërisë në orkestracion dhe virtuozitetin që mund të shfaqet edhe me një dorë të vetme, përcjellë KultPlus.
Por Wittgenstein nuk ishte gjithmonĂ« dakord me kompozitorĂ«t. Ai refuzoi tĂ« interpretonte Koncertin nr. 4 tĂ« Prokofiev-it, duke thĂ«nĂ« se “logjika e brendshme e veprĂ«s nuk mĂ« Ă«shtĂ« e qartĂ«.” NdĂ«rkohĂ«, bĂ«ri ndryshime nĂ« partiturĂ«n e Ravel-it pĂ«r premierĂ«n, gjĂ« qĂ« zemĂ«roi kompozitorin francez, i cili mĂ« pas u pajtua me tĂ« pasi Wittgenstein pranoi ta interpretonte veprĂ«n siç ishte shkruar fillimisht.

Sot, mbi 3,000 vepra janë kompozuar për dorën e majtë, një numër shumë më i lartë se për dorën e djathtë. Kjo jo vetëm për shkak të sfidës teknike, por edhe për faktin se gishti i madh i dorës së majtë (më i forti) projeksionon melodinë më me qartësi sesa gishti i vogël i dorës së djathtë që përdoret zakonisht në repertorin standard.

Në vitin 2025, gjatë edicionit të sivjetshëm të Proms në Mbretërinë e Bashkuar, një pianist i lindur pa dorën e djathtë do të interpretojë pikërisht këtë koncert legjendar të Ravel-it. Ai, një nga shumë pak solistë në botën klasike me një aftësi të kufizuar fizike, e sheh këtë si një nder dhe si një mundësi për të frymëzuar të rinjtë që të eksplorojnë këtë pjesë të jashtëzakonshme të historisë muzikore.

Ai gjithashtu planifikon të performojë edhe veprën e Prokofiev-it që Wittgenstein refuzoi, si dhe koncertin e mrekullueshëm të Korngold për dorën e majtë. Nëpërmjet këtij rrugëtimi, ai synon të mbajë gjallë trashëgiminë e Paul Wittgenstein dhe të çojë më tej historinë e një repertori që lindi nga tragjedia, por që sot ndriçon me talent dhe guxim./KultPlus.com



↗

Gonxhja: Prezantimi në WIPO, hap i rëndësishëm drejt afirmimit të identitetit kombëtar

✇KultPlus
By: Kult Plus

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, e cilësoi si moment historik organizimin e Side Event në Gjenevë, në Asamblenë e Përgjithshme të WIPO, ku u promovua me krenari trashëgimia jonë kulturore dhe produktet me tregues gjeografik.

Aktiviteti i posaçëm u zhvillua në selinë e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale (WIPO) në Gjenevë, ku morën pjesë mbi 600 delegatë nga e gjithë bota.

“NjĂ« hap i rĂ«ndĂ«sishĂ«m drejt afirmimit tĂ« identitetit tonĂ« kombĂ«tar dhe integrimit nĂ« standardet ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« mbrojtjes sĂ« pronĂ«sisĂ« intelektuale”, u shpreh ministri Gonxhja, nĂ« profilin e tij nĂ« rrjetet sociale.

Kjo ishte hera e parë që Shqipëria mori pjesë me një aktivitet zyrtar në ambientet e WIPO-s, duke ia paraqitur publikut ndërkombëtar thesaret autentike të trashëgimisë sonë kulturore.

Në këtë Side Event u prezantuan: produkte të mbrojtura si tregues gjeografik, kostume popullore nga krahinat e ndryshme të vendit dhe punime delikate filigrani, simbol i mjeshtërisë shqiptare. Ndërsa programi artistik përmbante valle tradicionale dhe muzikë nga trevat shqiptare, si dhe një prezantim të veçantë mbi treguesit gjeografikë dhe shprehjet kulturore tradicionale.

WIPO, një agjenci e Kombeve të Bashkuara, udhëheq zhvillimin e një ekosistemi global të balancuar të pronësisë intelektuale që promovon inovacionin, kreativitetin dhe qëndrueshmërinë. Me 193 shtete anëtare, WIPO mbështet kulturat dhe ekonomitë nëpërmjet mbrojtjes së të drejtave krijuese dhe industriale./atsh/KultPlus.com

↗

Zbulohet për herë të parë ikona e Shën Mërisë së Mborjes në Korçë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Për herë të parë, publikut i jepet mundësia të shohë nga afër ikonën e Shën Marisë në Korçë, një nga veprat më të rralla të artit ikonografik shqiptar. Kjo ikonë i përket kishës së Mborjes, një kishë që sot nuk ekziston më, por që ka lënë pas një trashëgimi të jashtëzakonshme shpirtërore dhe artistike.

Restauratori i njohur Genti Proko shpjegon se kjo ikonë daton në fundin e shekullit XIV dhe fillimin e shekullit XV, dhe dallohet për një veçori të rrallë: është pikturuar në të dy anët. Në njërën anë paraqitet figura e Shën Marisë, ndërsa në anën tjetër është realizuar skena e Kryqëzimit, përcjellë KultPlus.

“Kjo ikonĂ« pĂ«rfaqĂ«son njĂ« punim tĂ« rrallĂ« pĂ«r nga teknika, koha dhe pĂ«rmbajtja. DyfaqĂ«sia e saj tregon pĂ«r pĂ«rdorim liturgjik tĂ« veçantĂ« dhe na lidh me njĂ« etapĂ« tĂ« hershme tĂ« ikonografisĂ« sonĂ«â€, tha restautori Proko.

NdĂ«rkohĂ«, njĂ« tjetĂ«r ikonĂ« me rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ«, ajo e “Joanit PagĂ«zorit”, ka pĂ«rfunduar procesin e restaurimit pas disa muajsh pune tĂ« pĂ«rkushtuar nĂ« laboratorin e Konservimit dhe Restaurimit, pranĂ« Muzeut KombĂ«tar tĂ« Artit Mesjetar nĂ« Korçë.

“Ikona kishte pĂ«suar dĂ«mtime serioze nĂ« tĂ« gjitha komponentĂ«t e saj, por tashmĂ« ajo Ă«shtĂ« restauruar dhe e gatshme pĂ«r t’u ekspozuar. ËshtĂ« njĂ« pasuri qĂ« meriton tĂ« shihet nga publiku”, tha Marjana Lara, drejtore e muzeut.

Muzeu i Artit Mesjetar, në kuadër të një qasjeje të re ndaj publikut, prezanton herë pas here ikona që nuk janë ekspozuar më parë, duke i ofruar si vizitorëve vendas, ashtu edhe atyre të huaj, mundësinë për të zbuluar thesare të rralla të trashëgimisë sonë kulturore./KultPlus.com

↗

Ylli i serialit “Adolescence” nĂ« Netflix, Owen Cooper, bĂ«het kandidati mĂ« i ri i çmimeve “Emmy”

✇KultPlus
By: Kult Plus

Ylli i serialit “Adolescent”, Owen Cooper, ka hyrĂ« nĂ« historinĂ« e çmimeve Emmy si njĂ« nga kandidatĂ«t mĂ« tĂ« rinj ndonjĂ«herĂ« pĂ«r nominimet e kĂ«tij viti.

Aktori britanik 15-vjeçar është nominuar në kategorinë pwr aktorin mw tw mirw mbwshtetws për një serial të kufizuar, antologjik apo film televiziv. Nëse e fiton çmimin, Owen Cooper do të bëhet mashkulli më i ri që ka marrë ndonjëherë një Emmy për aktrim.

Në krye të listës së nominimeve për këtë vit qëndron satira mbi jetën në vendin e punës Severance, e ndjekur nga The Penguindhe The White Lotus.

Britt Lower, Quinta Brunson, Harrison Ford dhe Jeremy Allen White janë mes emrave më të spikatur që garojnë për çmimet kryesore të aktrimit.

Ndër kandidatët kryesorë në kategoritë e komedisë janë serialet The Studio, The Bear, Abbott Elementary dhe Shrinking.

RuPaul ka hyrĂ« nĂ« historinĂ« e çmimeve Emmy si prezantuesi mĂ« i nominuar ndonjĂ«herĂ« nĂ« kategorinĂ« e reality show, falĂ« suksesit tĂ« emisionit tĂ« tij RuPaul’s Drag Race. NdĂ«rkohĂ«, Harrison Ford ka marrĂ« nominimin e tij tĂ« parĂ« ndonjĂ«herĂ« pĂ«r njĂ« çmim Emmy, nĂ« moshĂ«n 83-vjeçare, pĂ«r interpretimin nĂ« serialin Shrinking.

Aktorët dhe serialet më të spikatura të televizionit do të vlerësohen në ceremoninë e ndarjes së çmimeve që do të mbahet më 14 shtator në Los Angeles./KultPlus.com

Lista e plotë e të nominuarve e shpallur të martën

16 – TĂ« Fundit prej Nesh

Askush nuk e dëshiron këtë (Netflix)

Vetëm Vrasje në Ndërtesë (Hulu)

ÇfarĂ« bĂ«jmĂ« nĂ« hije (Hulu)

Seri e shkëlqyer e kufizuar ose antologjike

Përbindëshat: Historia e Lyle dhe Erik Menendez (Netflix)

Aktori më i mirë kryesor në një serial dramë

Sterling K Brown – Paradise (Hulu)

Gary Oldman – Kuajt e NgadaltĂ« (Apple TV+)

Pedro Pascal – The Last of Us (HBO Max)

Adam Scott – Severance (Apple TV+)

Noah Wyle – The Pitt (HBO Max)

Aktorja më e mirë kryesore në një serial dramë

Kathy Bates – Matlock (CBS)

Sharon Horgan – Bad Sisters (Apple TV+)

Britt Lower – Severance (Apple TV+)

Bella Ramsey – The Last of Us (HBO Max)

Keri Russell – The Diplomat (Netflix)

Aktori më i mirë kryesor në një serial komedi

Adam Brody – Askush nuk e dĂ«shiron kĂ«tĂ« (Netflix)

Seth Rogen – Studio (Apple TV+)

Jason Segel – Shrinking (Apple TV+)

Martin Short – VetĂ«m Vrasje nĂ« NdĂ«rtesĂ« (Hulu)

Jeremy Allen White – The Bear (Hulu)

Aktorja më e mirë kryesore në një serial komedi

Uzo Aduba – Rezidenca (Netflix)

Kristen Bell – Askush nuk e dĂ«shiron kĂ«tĂ« (Netflix)

Quinta Brunson – Shkolla Fillore Abbott (ABC)

Ayo Edebiri – Ariu (Hulu)

Jean Smart – Hacks (HBO Max)

Aktori kryesor më i mirë në një serial ose film të kufizuar ose antologjik

Colin Farrell – The Pinguin (HBO Max)

Stephen Graham – Adoleshenca (Netflix)

Jake Gyllenhaal – I Supozuar i PafajshĂ«m (Apple TV+)

Bryan Tyree Henry – Hajdut Dope (Apple TV+)

Cooper Koch – PĂ«rbindĂ«shat: Historia e Lyle dhe Erik Menendez (Netflix)

Aktorja më e mirë kryesore në një serial ose film të kufizuar ose antologjik

Cate Blanchett – Mohim pĂ«rgjegjĂ«sie (Apple TV+)

Meghan Fehy – Sirens (Netflix)

Rashidah Jones – Black Mirror (Netflix)

Cristin Milioti – The Pinguin (HBO Max)

Michelle Williams – Dying for Sex (Hulu)

↗

40 vjet mĂ« parĂ« “Live Aid”, muzika qĂ« ndryshoi botĂ«n

✇KultPlus
By: Kult Plus

“Live Aid” ishte njĂ« ngjarje historike dhe e papĂ«rsĂ«ritshme, qĂ« mblodhi 150 milionĂ« dollarĂ« pĂ«r viktimat e urisĂ« nĂ« Etiopi dhe shkatĂ«rroi karrierĂ«n e krijuesit tĂ« saj, Bob Geldof.

“Live Aid” mbushi 40 vjeç dje dhe Gjenerata Z qĂ« beson se muzika Ă«shtĂ« njĂ« koleksion kĂ«ngĂ«sh qĂ« duhen shtuar nĂ« njĂ« listĂ« nuk e di fare se pĂ«r çfarĂ« bĂ«het fjalĂ«.

NĂ« atĂ« kohĂ«, Bob Geldof ishte ende lideri i “Boomtown Rats”, njĂ« grup irlandez qĂ« kishte shijuar sukses tĂ« konsiderueshĂ«m nĂ« vitet e hershme tĂ« “New Wave”.

Pas “Live Aid”, karriera muzikore e Geldof u shua edhe pse ai mori titullin Sir pĂ«r punĂ«n e tij bamirĂ«se.

“Live Aid”, i cili zgjati 16 orĂ« dhe u transmetua drejtpĂ«rdrejt duke pĂ«rdorur 16 satelitĂ« (40 vjet mĂ« parĂ«, satelitĂ«t ishin tepĂ«r tĂ« shtrenjtĂ« dhe kishin orare tĂ« kufizuara, por nuk vareshin nga tekat e Elon Musk), u ndoq nga dy miliardĂ« njerĂ«z, tĂ« ndarĂ« midis skenave nĂ« stadiumin “Wembley” nĂ« LondĂ«r dhe stadiumin JFK nĂ« Filadelfia.

Paul McCartney, Bob Dylan, U2, Led Zeppelin, Madonna, Ozzy Osbourne dhe Black Sabbath, Elton John, Crosby, Stills, Nash & Young, Mick Jagger dhe Tina Turner, ishin midis të pranishmëve.

Muzikalish, fituesit ishin “Queen”, tĂ« cilĂ«t luajtĂ«n njĂ« shfaqje pasdite nĂ« LondĂ«r.

Phil Collins fitoi çmimin Stakhanov duke performuar.

Ai mĂ« pas mori avionin “Concorde” nĂ« LondĂ«r (dhe edhe atĂ«herĂ«, ishte njĂ« simbol i fatit progresiv tĂ« inxhinierisĂ« hapĂ«sinore
) dhe mbĂ«rriti nĂ« Filadelfia, ku kĂ«ndoi “Against All Odds”, duke bĂ«rĂ« njĂ« gabim spektakolar nĂ« piano, dhe mĂ« pas la njĂ« pĂ«rshtypje tĂ« tmerrshme duke luajtur bateri me “Led Zeppelin”.

Nga ana tjetĂ«r, Paul McCartney e gjeti veten me mikrofonin tĂ« fikur pĂ«r dy minutat e para tĂ« kĂ«ngĂ«s “Let It Be”, dhe askush, as nĂ« stadium dhe as nĂ« shtĂ«pi, nuk dĂ«gjoi asnjĂ« notĂ«.

Në edicionin DVD të publikuar 20 vjet më vonë, pistat e mikrofonit dhe pianos u rimasterizuan duke përdorur pistat origjinale, të cilat fillimisht mezi dëgjoheshin.

“Live Aid” ishte njĂ« ngjarje e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« demonstroi fuqinĂ« e muzikĂ«s pĂ«r t’u mobilizuar dhe angazhuar, njĂ« forcĂ« e paimagjinueshme sot.

Sidomos duke pasur parasysh se origjina e “Live Aid” qĂ«ndron nĂ« kĂ«ngĂ«n “Do They Know It’s Christmas”, e cila solli tĂ« gjithĂ« yjet mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tĂ« rock dhe pop britanik nĂ« studion e regjistrimit pĂ«r tĂ« mbledhur fonde pĂ«r viktimat e urisĂ« nĂ« Etiopi, me iniciativĂ«n e Geldof dhe Midge Ure.

Kjo kĂ«ngĂ« nxiti “We Are the World”, kĂ«ngĂ«n e publikuar nga kompania fituese e çmimeve Lionel Ritchie & Quincy Jones me bekimin e Michael Jackson.

Kënga është subjekt i njërit prej dokumentarëve muzikorë më sensacionalë të viteve të fundit, duke sjellë disa nga legjendat e muzikës amerikane në studio brenda një nate./KultPlus.com

↗

Jacques Derrida, filozofi që rishkroi mendimin bashkëkohor

✇KultPlus
By: Kult Plus

Jacques Derrida lindi më 15 korrik 1930 në El Biar, një periferi e Algjerit, në kohën kur Algjeria ishte ende një koloni franceze. Ai ishte një nga figurat më të rëndësishme të filozofisë bashkëkohore dhe themeluesi i metodës kritike të njohur si dekonstruksioni, e cila sfidoi mënyrat tradicionale të interpretimit të teksteve, historisë dhe gjuhës, transmeton KultPlus.

Derrida u lind në një familje hebre-sefarde dhe përjetoi personalisht diskriminimin racor që ndodhte në Francën koloniale, veçanërisht gjatë regjimit të Vichy-t në Luftën e Dytë Botërore. Kjo përvojë ndikoi thellësisht në mënyrën se si ai më vonë do të mendonte për përjashtimin, marginalizimin dhe identitetin.

NĂ« vitet 1950, ai studioi nĂ« École Normale SupĂ©rieure nĂ« Paris, ku u njoh me filozofĂ« tĂ« mĂ«dhenj si Jean-Paul Sartre, Emmanuel Levinas dhe Michel Foucault. Me kalimin e kohĂ«s, Derrida u dallua pĂ«r njĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« re tĂ« tĂ« menduarit, qĂ« shpesh e vendoste nĂ« kundĂ«rshtim me strukturat klasike tĂ« filozofisĂ« perĂ«ndimore.

Dekonstruksioni nuk është një metodë shkatërrimi, siç është interpretuar gabimisht herë pas here, por më tepër një analizë e thellë e mënyrës se si kuptimet ndërtohen dhe prishen në gjuhë. Ai besonte se çdo tekst ka kontradikta të brendshme që minojnë pretendimin për kuptim të qëndrueshëm.

NĂ« veprĂ«n e tij mĂ« tĂ« njohur, Of Grammatology (1967), Derrida analizoi marrĂ«dhĂ«nien ndĂ«rmjet tĂ« folurit dhe tĂ« shkruarit, duke sfiduar idenĂ« se e folura Ă«shtĂ« forma “mĂ« e pastĂ«r” e gjuhĂ«s. Ai tregoi se gjuha Ă«shtĂ« gjithmonĂ« e ndĂ«rmjetĂ«suar dhe se kuptimi nuk Ă«shtĂ« kurrĂ« i fiksuar – gjithmonĂ« nĂ« rrĂ«shqitje, gjithmonĂ« nĂ« diferencĂ«.

Në thelb, Derrida i sfidoi të gjitha binaritetet tradicionale që kanë mbizotëruar mendimin perëndimor: prania/mungesa, shkrimi/e folura, i arsyeshmi/i ndjeshmi, mashkulli/femra. Ai e trajtoi filozofinë si një mjet për të shqyrtuar pushtetin që fshihet pas strukturave të mendimit, dhe mënyrat në të cilat këto struktura formësojnë jetën politike, kulturore dhe sociale.

Ai u mor gjithashtu me tematika të tilla si drejtësia, mikpritja, përjashtimi, si dhe identitetet e minoriteteve, duke e shndërruar filozofinë në një praktikë radikale dhe të përfshirë në realitet.

Jacques Derrida ndërroi jetë më 8 tetor 2004, por ndikimi i tij vazhdon të ndihet fuqishëm. Ai ka ndikuar jo vetëm filozofinë dhe teorinë letrare, por edhe disiplinat si antropologjia, sociologjia, psikologjia, arkitektura dhe teoria ligjore.

Edhe pse shpeshherĂ« i keqkuptuar apo i debatuar, Derrida ishte njĂ« mendimtar i guximshĂ«m, qĂ« i dha filozofisĂ« njĂ« dimension tĂ« ri – njĂ« mendim qĂ« kĂ«rkon tĂ« kuptojĂ« atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« lĂ«nĂ« jashtĂ«, tĂ« padukshmen, tĂ« papĂ«rfaqĂ«suarĂ«n./KultPlus.com

Screenshot
↗

Përse Da Vinci, Botticelli dhe Rembrandti shtonin të verdhën e vezës në bojërat e tyre

✇KultPlus
By: Kult Plus


Sipas njĂ« studimi tĂ« botuar nĂ« revistĂ«n ”Nature Communications”, mjeshtrit e mĂ«dhenj tĂ« epokĂ«s sĂ« Rilindjes dhe Barokut si Leonardo da Vinci, Sandro Botticelli dhe Rembrandt shtuan qĂ«llimisht tĂ« verdhĂ«n e vezĂ«s nĂ« pikturat e tyre me vaj, shkruan g24.sky.it.

“Burimet janĂ« tĂ« pakta dhe studimet shkencore mbi kĂ«tĂ« temĂ« nuk janĂ« bĂ«rĂ« kurrĂ« mĂ« parĂ«â€, theksoi autorja e studimit, OphĂ©lie Ranquet e Institutit tĂ« InxhinierisĂ« nĂ« Institutin e TeknologjisĂ« Karlsruhe nĂ« Gjermani.

E verdha e vezës

Sipas asaj qĂ« doli nga studimi, mjeshtrit e epokĂ«s sĂ« Rilindjes dhe Barokut e zbatuan kĂ«tĂ« strategji, sasi tĂ« vogla tĂ« verdhĂ« veze, ndryshojnĂ« nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme vetitĂ« e bojĂ«s dhe artistĂ«t e dinin mirĂ« kĂ«tĂ« gjĂ«â€.

Deri më tani mendohej se prania e proteinave si e verdha e vezës ishte rezultat i kontaminimit aksidental.

Ranquet, e cila gjeti gjurmĂ« tĂ« substancĂ«s nĂ« dy piktura nĂ« Alte Pinakothek nĂ« Mynih, ”Madonna me karafil” e Leonardos dhe ”Vajtimi mbi Krishtin e vdekur” tĂ« Botticellit, Ă«shtĂ« e bindur se artistĂ«t ishin tĂ« vetĂ«dijshĂ«m pĂ«r pasojat e pĂ«rzierjes sĂ« tĂ« verdhĂ«s me bojĂ«, duke pĂ«rfshirĂ« pĂ«r shembull pĂ«rmirĂ«simin e rezistencĂ«s ndaj lagĂ«shtirĂ«s.

”TĂ« dhĂ«nat e reja nuk janĂ« vetĂ«m tĂ« dobishme pĂ«r restaurimin dhe ruajtjen e veprave tĂ« artit, por gjithashtu lejojnĂ« njĂ« kuptim mĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« historisĂ« sĂ« artit. Ato na ofrojnĂ« njĂ« skenar tĂ« ri pĂ«r tĂ« kuptuar teknikat e lashta tĂ« pikturĂ«s”, deklaroi Maria Perla Colombini, profesoreshĂ« e kimisĂ« analitike nĂ« Universitetin e PizĂ«s./ KultPlus.com

❌