❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Pac-Man feston 45-vjetorin: nga një fetë picë në një ikonë botërore e lojërave

✇KultPlus
By: Kult Plus

Historia e Pac-Man filloi nĂ« fund tĂ« viteve ’70, kur dizajneri japonez Toru Iwatani po hante njĂ« picĂ« dhe vuri re se, pasi hoqi njĂ« fetĂ«, forma e saj ngjante me njĂ« gojĂ« tĂ« hapur. Ky moment i thjeshtĂ« frymĂ«zoi krijimin e njĂ« prej personazheve mĂ« tĂ« njohur nĂ« historinĂ« e videolojĂ«rave.

Fillimisht i quajtur “PukMan” nĂ« Japoni nga shprehja “paku paku taberu”, qĂ« do tĂ« thotĂ« “tĂ« hash me pangopĂ«si”. Pac-Man debutoi nĂ« vitin 1980 dhe shpejt u bĂ« loja arcade mĂ« e suksesshme e tĂ« gjitha kohĂ«rave, duke gjeneruar mbi 14 miliardĂ« dollarĂ«.

Loja u dallua për thjeshtësinë e mekanikës dhe për faktin që ishte e dizajnuar për të tërhequr si burrat ashtu edhe gratë, në kontrast me lojërat e shtënave që dominonin në atë kohë. Fantazmat ikonike si Blinky, Pinky, Inky dhe Clyde u frymëzuan nga estetika japoneze wabi-sabi, që vlerëson thjeshtësinë dhe kalimtarinë.

Pac-Man ka pasur ndikim edhe në shkencë: nga studime të aktivitetit të trurit me rezonancë magnetike deri te kërkime me majmunë makakë që zbuluan aftësinë e tyre për të marrë vendime strategjike.

Sot, Pac-Man po merr njĂ« formĂ« tĂ« re me lojĂ«n Shadow Labyrinth, ku bashkohet me personazhin “Swordman No. 8” dhe mund tĂ« shndĂ«rrohet nĂ« robotin luftarak “GAIA”.

Presidenti i Bandai Namco, Nao Udagawa, thotë se sfida është ta mbash personazhin të freskët, por thjeshtësia e tij është çelësi i suksesit. Përmes bashkëpunimeve me marka si Krispy Kreme dhe dhomave të arratisjes në Mançester e Dubai, kompania planifikon që Pac-Man të mbetet i rëndësishëm edhe për 45 vitet e ardhshme./KultPlus.com

↗

Historianët kritikojnë Muzeun Perandorak të Luftës për përshkrimin e Holokaustit

✇KultPlus
By: Kult Plus

NjĂ« debat ka shpĂ«rthyer rreth njĂ« paneli informues nĂ« GaleritĂ« e Holokaustit nĂ« Muzeun Perandorak tĂ« LuftĂ«s  nĂ« LondĂ«r, ku njĂ« fjalĂ« e vetme “praktikues”  ështĂ« cilĂ«suar si historikisht e pasaktĂ« dhe dezinformuese nga dy prej historianĂ«ve mĂ« tĂ« njohur tĂ« Holokaustit.

Paneli nĂ« fjalĂ« pĂ«rshkruan Ligjet famĂ«keqe tĂ« Nurembergut tĂ« vitit 1935, duke thĂ«nĂ« se: “Sipas dispozitĂ«s sĂ« ligjit, njĂ« person pĂ«rcaktohej si hebre bazuar nĂ« numrin e gjyshĂ«rve hebrenj praktikues qĂ« kishte, edhe nĂ«se ata vetĂ« nuk ishin personalisht hebrenj.”

Ky formulim u kritikua fillimisht nga njĂ« akademike nĂ« pension nga New York-u, e cila, pas vizitĂ«s nĂ« muze, ngriti shqetĂ«simin se fjala “praktikues” jep njĂ« pĂ«rshtypje tĂ« rreme, duke nĂ«nkuptuar se pĂ«rkatĂ«sia fetare ndikonte nĂ« pĂ«rndjekjen naziste.

Pas kontaktit të saj, dy historianë të shquar të Holokaustit dhanë mendimin e tyre.

â€œĂ‡Ă«shtja nuk ishte nĂ«se gjyshi/gjyshja ishte besimtar, por nĂ«se lindja e tij ose e saj ishte regjistruar nĂ« komunitetin hebre.”

“Nuk kishte rĂ«ndĂ«si nĂ«se gjyshĂ«rit ishin praktikues
 Askush nuk u shpĂ«tua nga persekutimi, siç nĂ«nkupton gabimisht formulimi, duke pasur gjyshĂ«r qĂ« nuk ishin praktikues”- janĂ« shprehur historianĂ«t.

Në një deklaratë për mediat, një zëdhënës i Muzeut tha se komenti është marrë seriozisht dhe se po shqyrtohet mundësia për të shtuar një sqarim të mëtejshëm.

Sipas muzeut, fjala “praktikues” i referohet atyre qĂ« ishin zyrtarisht tĂ« regjistruar si hebrenj nĂ« dokumentet publike –si certifikatat e lindjes, martesĂ«s apo regjistrat civilĂ«  pasi nazistĂ«t shpesh mbĂ«shteteshin nĂ« kĂ«to tĂ« dhĂ«na pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar pĂ«rkatĂ«sinĂ« racore.

Megjithatë, muzeu thekson se nuk ka pasur kurrë synim të sugjerojë se persekutimi nazist ishte i kufizuar vetëm për ata që praktikonin fenë hebraike.

↗

Pitagora: Filozofi, matematikan dhe mistik i lashtësisë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Në fillim ishte Pitagora, themeluesi i urtësisë që bashkonte filozofinë, matematikën, muzikën, politikën, mjekësinë dhe astronominë. I lindur rreth vitit 572 para Krishtit në Samos, me origjinë etruske dhe tirrene, Pitagora ishte i pari që e quajti veten filozof dhe mbrojti ide të tilla si pavdekësia e shpirtit dhe rimishërimi.

Ai u inicua në Misteret e egjiptianëve, kaldeasve dhe hebrenjve dhe më pas lulëzoi në Jug të Italisë, duke themeluar një komunitet të madh dijetarësh dhe dishepujsh në Kroton dhe Metapont, pjesë e asaj që njihet si Magna Grecia. Shkolla e tij ishte unike: praktikonte disiplinë, dietë vegjetariane, heshtje dhe përkushtim ndaj dijeve dhe bashkësisë, duke përfshirë edhe fëmijët dhe gratë mes të cilave e famshme ishte dishepullja Teano, që këshillonte për respektin ndaj grave.

Pitagora nuk la shkrime tĂ« plota, pĂ«rveç njĂ« pĂ«rmbledhjeje poetike tĂ« njohur si Vargjet e artĂ«, por ndikimi i tij ishte i thellĂ« dhe i gjithanshĂ«m. Ai ishte i shenjtĂ« pĂ«r tetraktisin – trekĂ«ndĂ«shin magjik tĂ« numrave njĂ«, dy, tre dhe katĂ«r, qĂ« simbolizon shumen dhjetĂ« dhe bashkimin e tĂ« gjitha gjĂ«rave nĂ« botĂ«.

Legjendat flasin për aftësi të mbinatyrshme: bilokacion, njohjen e jetëve të mëparshme dhe të ardhshme, lidhje të veçanta me natyrën dhe kafshët, si dhe përdorimin e muzikës, këngëve dhe kërcimit si terapi dhe katarsis. Për Pitagorën, fillimi është gjysma e gjithçkaje, një filozofi që bashkon jetën njerëzore me universin dhe përjetësinë.

Ernst Bloch e pĂ«rshkruante: “Italia Ă«shtĂ« vendi ku gjithçka fillon”, ndĂ«rsa Pitagora mbetet shembulli mĂ« i ndritshĂ«m i urtĂ«sisĂ« antike greke dhe italike, njĂ« figurĂ« qĂ« lidhi dijen, misterin dhe praktikat e pĂ«rditshme nĂ« njĂ« harmoni tĂ« rrallĂ« historike./KultPlus.com

↗

Gruaja në Kanunin e Lekë Dukagjinit

✇KultPlus
By: Kult Plus

Kanuni i Lekë Dukagjinit ka një kapitull të veçantë që trajton rolin, detyrat dhe kufizimet e grave në shoqërinë tradicionale shqiptare, sidomos në zonat ku kanuni zbatohej deri në shekullin XX. Ai pasqyron një mentalitet patriarkal, ku gruaja ishte pjesë e familjes, por me të drejta të kufizuara krahasuar me burrin.

Pikat kryesore për gratë sipas Kanunit

Pozita e gruas në familje

Gruaja shihej si “mik i shtĂ«pisĂ«â€, qĂ« do tĂ« thotĂ« se nuk ishte pronare e plotĂ« e pasurisĂ«, por e trajtuar si mysafire nĂ« shtĂ«pinĂ« e burrit.

Nuk merrte pjesë në kuvende, vendimmarrje, ose çështje gjaku.

Martesa

Martesa bëhej me pajtim të familjeve, jo me zgjedhje të lirë të gruas.

Pajë (daja) ishte e detyrueshme dhe organizohej nga familja e vajzës.

Gruaja nuk mund tĂ« divorcohej sipas dĂ«shirĂ«s sĂ« saj, por burri kishte mĂ« shumĂ« liri pĂ«r t’u ndarĂ«.

E drejta e pronës

Gruaja nuk trashëgonte tokë, përveç rasteve kur nuk kishte trashëgimtar meshkuj.

Pasuria e saj e sjellë me pajë ishte nën administrimin e burrit.

Rregulla dhe kufizime

Gruaja nuk mbante armë.

Nuk mund të merrte hak në raste gjakmarrjeje.

NĂ« disa raste tĂ« jashtĂ«zakonshme, njĂ« vajzĂ« mund tĂ« betohej si “burrneshĂ«â€ pĂ«r tĂ« marrĂ« tĂ« drejta burrash.

Nderi

Kanuni i kushton rĂ«ndĂ«si tĂ« madhe “nderit tĂ« gruas”, i cili lidhej me virgjĂ«rinĂ« para martesĂ«s dhe besnikĂ«rinĂ« gjatĂ« martesĂ«s.

Shkelja e “nderit” konsiderohej turp pĂ«r gjithĂ« familjen dhe shpesh sillte pasoja tĂ« rĂ«nda.

Në thelb, Kanuni e shihte gruan si shtyllë të familjes dhe të punës shtëpiake, por jo si palë të barabartë në pushtet dhe pronë. Sot, këto norma shihen si pjesë e një trashëgimie historike që duhet kuptuar, por jo zbatuar, duke reflektuar mbi barazinë gjinore./KultPlus.com

↗

Nis ‘olimpiada’ e robotĂ«ve humanoidĂ«

✇KultPlus
By: Kult Plus

Lojërat Botërore të Robotëve Humanoidë (WHRG), gara e parë në botë e robotëve në shkallë të gjerë, në të cilën robotët humanoidë garojnë në fusha të ndryshme sportive, performance dhe kategorie, kanë filluar në kryeqytetin e Kinës.

Aktiviteti i cili u mbajt në bashkëpunim me Qeverinë Popullore Vendore të Pekinit, Grupin Mediatik të Kinës, Organizatën Botërore të Bashkëpunimit në Robotikë dhe RoboCup Azi-Paqësor, morën pjesë kompani robotike, universitete, institute kërkimore, klube robotike dhe entuziastë me robotët humanoidë që ata i zhvilluan.

Robotët garuan në sporte të tilla si atletika, gjimnastika, futbolli dhe boksi në këtë ngjarje, e cila synonte të shfaqte përparimet në teknologjinë e robotëve humanoidë përmes zbatimeve praktike.

NĂ« ditĂ«n e parĂ« tĂ« lojĂ«rave, tĂ« cilat do tĂ« pĂ«rfundojnĂ« mĂ« 17 gusht, u zhvilluan gara vrapimi 400 metra dhe 1 500 metrash, ndeshje futbolli 3×3 dhe 5×5 si dhe ndeshje boksi.

↗

Do tĂ« luajĂ« Lady Gaga rolin e ‘Ophelia’ nĂ« sezonin e ri tĂ« “Wednesday”?

✇KultPlus
By: Kult Plus

Sezoni i dytĂ« i serialit tĂ« suksesshĂ«m “Wednesday” sjell njĂ« emĂ«r tĂ« ri qĂ« ka ngjallur kureshtje: “Ophelia”. NĂ« komikĂ«t origjinalĂ«, Ophelia Ă«shtĂ« motra e Morticias, me flokĂ« tĂ« artĂ« dhe stil krejt tĂ« kundĂ«rt nga ajo, e frymĂ«zuar nga personazhi tragjik i Shakespeare-it.

Në sezonin e ri, zbulohet se Ophelia ka aftësi të ngjashme me ato të Wednesday-t dhe ka kaluar vite në spitalin psikiatrik Willow Hill. Pas një mungese të gjatë, rikthimi i saj pritet të sjellë mister dhe tension të ri në historinë e familjes Addams.

Spekulimet përfshijnë edhe mundësinë që rolin ta interpretojë Lady Gaga, pas deklaratës së Jenna Ortega-s që përjashtoi idenë se ajo do të luajë një mësuese të re në Nevermore. Nëse kjo do të konfirmohet, hyrja e saj në kast do të ishte një nga surprizat më të mëdha të serialit.

Pjesa e dytë e sezonit 2 do të publikohet më 3 shtator 2025./KultPlus.com

↗

Takim historik në Alaska: Trump dhe Putin shtrëngojnë duart

✇KultPlus
By: Kult Plus

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka pritur homologun e tij rus, Vladimir Putin, me një ceremoni zyrtare në tapetin e kuq.

Të dy udhëheqësit ecën në tapetin e kuq të shtruar posaçërisht, i cili lidhte vendet e mbërritjes së aeroplanëve të tyre dhe i çonte drejt pikës së takimit në mes.

Trump dhe Putin shkëmbyen buzëqeshje dhe disa fjalë miqësore, ndërsa pozuan përpara mediave ndërkombëtare para fillimit të takimit.

Takimi mes Trumpit e Putinit që pritet të zgjasë nga 6 deri në 7 orë, temë kryesore e ka arritjen e një armëpushimi në mes Rusisë dhe Ukrainës.

↗

Taylor Swift dhe Sabrina Carpenter bashkĂ« nĂ« kĂ«ngĂ«n “The Life of a Showgirl”

✇KultPlus
By: Kult Plus

Pas shpalljes sĂ« albumit tĂ« saj tĂ« 12-tĂ« nĂ« studio, “The Life of a Showgirl”, mĂ« 13 gusht, Taylor Swift zbuloi se kĂ«nga titull Ă«shtĂ« njĂ« bashkĂ«punim me kĂ«ngĂ«taren Sabrina Carpenter.

Reagimi i Carpenter ishte i menjĂ«hershĂ«m dhe plot emocion, duke ndarĂ« nĂ« Instagram Story njĂ« imazh tĂ« kopertinĂ«s sĂ« pasme tĂ« albumit ku figuron edhe emri i saj. “E di qĂ« dikush po çmendet nga gĂ«zimi, dhe ajo jam unĂ«,” shkroi ajo me entuziazĂ«m.

Albumi, i cili publikohet mĂ« 3 tetor, Ă«shtĂ« prodhuar nga vetĂ« Swift nĂ« bashkĂ«punim me producentĂ«t e njohur Max Martin dhe Shellback. Lista e kĂ«ngĂ«ve pĂ«rfshin tituj si “Elizabeth Taylor”, “Ruin the Friendship”, “Honey”, “Actually Romantic”, “CANCELLED!”, “Eldest Daughter”, “Father Figure”, “Opalite”, “The Fate of Ophelia” dhe bashkĂ«punimin me Carpenter nĂ« “The Life of a Showgirl”.

Swift e bĂ«ri njoftimin fillestar nĂ« njĂ« video surprizĂ« gjatĂ« njĂ« paraqitjeje tĂ« rrallĂ« nĂ« podcast-in “New Heights”, tĂ« drejtuar nga i dashuri i saj Travis Kelce dhe vĂ«llai i tij Jason, nĂ« orĂ«n 12:12 tĂ« mĂ«ngjesit tĂ« 12 gushtit.

Ky bashkëpunim është kulmimi i një miqësie të afërt mes dy artisteve, me Carpenter që ka shprehur prej kohësh admirimin për Swift. Në një intervistë për Apple Music në vitin 2020, ajo tregoi se albumi folklore e kishte frymëzuar thellë në krijimtarinë e saj./KultPlus.com

↗

Liqeni mbi Akullnajën 79°N krijon çarje në shtresën e akullit të Groenlandës

✇KultPlus
By: Kult Plus

Një liqen me ujë të shkrirë ka krijuar çarje të thella në akullin e Groenlandës, sipas një studimi të ri shkencor.

Si rezultat, akullnaja 79°N po tregon shenjat e para të një destabilizimi më të madh, raportoi ekipi kërkimor nga Instituti Alfred Wegener (AWI) në qytetin verior gjerman të Bremerhaven, thuhet në studim.

Sipas shkencëtarëve, akulli i Groenlandës ka filluar të tërhiqet që nga mesi i viteve 1990, dhe vetëm tre gjurmë lundruese kanë mbetur. Njëra prej tyre është akullnaja 79°N.

Sasitë gjithnjë e më të mëdha të ujit të shkrirë po grumbullohen në sipërfaqen e kësaj akullnaje, duke krijuar një liqen me sipërfaqe rreth 21 kilometra katrorë.

Herë pas here, uji nga liqeni ka shpërthyer përmes akullit dhe është shkarkuar përmes çarjeve dhe boshllëqeve, duke lejuar sasi të mëdha uji të arrijnë buzën e gjuhës së akullnajës drejt oqeanit. Shkencëtarët kanë vëzhguar shtatë raste të tilla, katër prej të cilave në pesë vitet e fundit.

Që nga viti 2019, janë formuar fusha të dukshme çarjesh trekëndore, të cilat mbeten të dukshme për vite me radhë. Disa çarje krijojnë kanale me hapje disa dhjetëra metra të gjera, përmes të cilave uji arrin deri në bazën e shtresës së akullit.

Edhe pse çarjet dhe kanalet ndryshojnë me kalimin e kohës, ato vazhdojnë të ekzistojnë për një periudhë të gjatë.

Nuk dihet nëse akullnaja do të mund të rikthehet ndonjëherë në gjendjen e saj të mëparshme.

Ekipi kërkimor zbuloi se uji ka arritur nën akullnajë përmes çarjeve. Atje, ai është grumbulluar duke formuar një liqen nën tokë. Imazhet me radar tregojnë se mbi këtë liqen, nën akull, duket se është formuar një flluskë, e cila po e shtyn akullnajën lart në atë pikë.

↗

Trump, letër Begajt: Pres të vazhdojmë bashkëpunimin për të ndërtuar një të ardhme më të sigurt

✇KultPlus
By: Kult Plus

Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajram Begaj, sot ka pranuar një letër nga Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump.

Në mesazh presidenti Trump thekson angazhimin e tij për të vazhduar bashkëpunimin SHBA-Shqipëri bazuar në  miqësinë, aleancën dhe respektimin e idealeve mbi të cilët është ndërtuar dhe funksionon kombi amerikan.

“Duke mbrojtur sovranitetin, begatinĂ« dhe paqen pĂ«rmes forcĂ«s, sĂ« bashku ne mund tĂ« arrijmĂ« tĂ« pamundurĂ«n.

Me kĂ«naqĂ«si pres tĂ« vazhdojmĂ« bashkĂ«punimin tonĂ« me qĂ«llim ndĂ«rtimin e njĂ« tĂ« ardhmeje mĂ« tĂ« sigurt, mĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme dhe mĂ« tĂ« suksesshme”,  shkruan presidenti Trump nĂ« letrĂ«n drejtuar Presidentit Begaj.

Letra e presidentit Trump pason mesazhin që Presidenti i Republikës përcolli për 249 -vjetorin e Ditës së Pavarësisë së SHBA-ve.

↗

Fotografia e mjeshtrave korçarë ndriçon mbrëmjen e Lin Festival 2025

✇KultPlus
By: Kult Plus

Mbrëmja e edicionit të tretë të Lin Festival u pasurua nga një ekspozitë e veçantë fotografike e sjellë nga Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave. Nën dritat e festivalit dhe tingujt e muzikës, u prezantuan veprat e mjeshtrave të shquar korçarë Vani Burda dhe Thimi Raci.

Fotografitë, të realizuara në fillim të shekullit XX, sollën para publikut histori, peizazhe, portrete dhe momente të rralla nga jeta e juglindjes shqiptare, duke i dhënë mbrëmjes një atmosferë unike artistike e historike.

Kjo shënon pjesëmarrjen e dytë radhazi të Arkivave në Lin Festival, një prani që synon të afrojë thesaret dokumentare dhe vizuale pranë komunitetit dhe vizitorëve.

“Arkivat nuk janĂ« vetĂ«m histori e ruajtur, por frymĂ«zim pĂ«r brezat,” u shprehĂ«n organizatorĂ«t, duke falĂ«nderuar tĂ« gjithĂ« tĂ« pranishmit pĂ«r kĂ«tĂ« udhĂ«tim simbolik nĂ« kohĂ«./KultPlus.com

↗

28 vjet mĂ« parĂ« vdiq Çesk Zadeja, njĂ« nga themeluesit e muzikĂ«s klasike shqiptare

✇KultPlus
By: Kult Plus

Çesk Zadeja (ShkodĂ«r, 8 qershor 1927 – RomĂ«, 15 gusht 1997) ka qenë kompozitor shqiptar.

Zadeja ka lindur në Shkodër, në një familje qytetare. Mësimet e para i mori në vendin e lindjes, në shkollën françeskane, ku krahas mësimit të përgjithshëm, merr dhe njohuritë e para të muzikës.

Ka qenë anëtar i korit të Kishës Françeskane që drejtohej nga kompozitori i shquar patër Martin Gjoka dhe më vonë nga Filip Mazreku e Prenk Jakova.

Që në vegjëli, në qytetin e lindjes u angazhua në grupet amatore. Shfaqi që herët talentin e tij dhe si nxënës 14-vjeçar studion në Accademia di Santa Cecilia në Romë, Itali, me kompozitorin Umberto Semproni.

Ai ishte i njohur pĂ«r kompozimet e tij, sikurse “Suita e Veriut”, “SuitĂ« korale”, “Skica simfonike”, Poema vokale” etj, derisa ishte dekoruar edhe me “Nderi i Kombit” nga Presidenti i ShqipĂ«risĂ« Ilir Meta.

Vdiq në Romë, më 15 gusht 1997. /KultPlus.com

↗

FSK-ja i pranon autoblindat e blera në ShBA, kryeministri Kurti: Një hap i rëndësishëm në fuqizimin e kapaciteteve mbrojtëse të vendit.

✇KultPlus
By: Kult Plus

Kryeministri i vendit, Albin Kurti, sot ka marrë pjesë në ceremoninë e pranim-dorëzimit të autoblindave të prokuruara në ShBA për Forcat e Sigurisë së Kosovës.

Kryeministri Kurti ka thënë se ky furnizim sipas tij i jashtëzakonshëm është një tjetër dëshmi e partneritetit të palëkundur me ShBA-të, dhe një hap i rëndësishëm në fuqizimin e kapaciteteve mbrojtëse të vendit.

“Ushtria jonĂ« do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« zhvillohet krahĂ« pĂ«r krahĂ« me partnerin tonĂ« strategjik, si nĂ« aspektin e trajnimeve, ashtu edhe nĂ« atĂ« tĂ« shkollimit dhe doktrinĂ«s e cila Ă«shtĂ« e bazuar nĂ« atĂ« tĂ« ushtrisĂ« sĂ« ShBA-ve”, ka thĂ«nĂ« Kryeministri Kurti.

Kryeministri Kurti në këtë ceremoni pranim- dorëzimi ka marrë pjesë me ministrin e Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, komandantin e Forcës së Sigurisë së Kosovës, Gjenerallejtënant Bashkim Jashari dhe atasheun e Ushtrisë në ambasadën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë, Nënkolonel Jonathan Shaw./ KultPlus.com

↗

Nisin aplikimet për subvencionimin e teksteve shkollore për vitin 2025/2026

✇KultPlus
By: Kult Plus

Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit (MAShTI) ka hapur sot aplikimet për subvencionimin e teksteve dhe materialeve mësimore përmes platformës e-Kosova.

Për vitin shkollor 2025/2026, prindërit do të përfitojnë:

80 euro për nxënësit e klasave I-V, për blerjen e teksteve dhe materialeve mësimore;

80 euro për nxënësit e klasave VI-IX, për blerjen e fletoreve të punës dhe materialeve mësimore.

Tekstet shkollore për klasat VI-IX do të përdoren nga gjenerata e kaluar, sipas praktikës së viteve të fundit dhe udhëzimit administrativ përkatës.

Procesi i aplikimit është lehtësuar, pasi llogaritë bankare të prindërve të regjistruara më parë do të përdoren sërish. Pas verifikimit nga shkolla dhe Drejtoritë Komunale të Arsimit, mjetet do të transferohen në xhirollogaritë bankare të prindërve.

📌 Aplikimi bĂ«het online nĂ«: ekosova.rks-gov.net

MAShTI ka uruar të gjithë nxënësit për një vit të mbarë dhe të suksesshëm shkollor./KultPlus.com

↗

Prishtina 2030: Nënshkruhet marrëveshja për fazën e radhës të Lojërave Mesdhetare

✇KultPlus
By: Kult Plus

LojĂ«rat Mesdhetare “Prishtina 2030” po i afrohen gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« realizimit. Ministria e KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sportit, kanĂ« bĂ«rĂ« tĂ« ditur se sot Ă«shtĂ« nĂ«nshkruar marrĂ«veshja e radhĂ«s me Komitetin Olimpik tĂ« KosovĂ«s (KOK), duke e cilĂ«suar kĂ«tĂ« si njĂ« hap tjetĂ«r konkret drejt organizimit tĂ« ngjarjes mĂ« tĂ« madhe sportive nĂ« historinĂ« e vendit dhe rajonit.

Pavarësisht bllokadës së krijuar nga dërgimi i Ligjit për Lojërat Mesdhetare në Gjykatën Kushtetuese, MKRS, në bashkëpunim me KOK dhe Komitetin Ndërkombëtar të Lojërave Mesdhetare (ICMG), po vijon përgatitjet përmes zgjidhjeve alternative. Në kuadër të KOK, ICMG ka themeluar Komitetin Organizativ të përkohshëm për Lojërat Mesdhetare, i cili do të zhvillojë aktivitetet operacionale sipas standardeve më të larta vendore dhe ndërkombëtare.

Ngjarja sportive synon të jetë jo vetëm një sukses organizativ, por edhe një angazhim strategjik për zhvillim të qëndrueshëm, forcim të bashkëpunimit ndërkombëtar dhe përmirësim të mirëqenies së qytetarëve./KultPlus.com

↗

176 vjet nga lindja e perandorit të Francës, Napleon Bonapartës

✇KultPlus
By: Kult Plus

Sot janë bërë 176 vjet nga lindja e Perandorit të Francës, Napoleon Bonaparta, shkruan KultPlus.

Napoleon Bonaparta (15 gusht 1769 –  5 maj 1821) nĂ« jetĂ«n e tij ka qenë politikan, gjeneral brilant lufte, Protektor i Lidhjes se Rhein-it, Mbret i ItalisĂ« dhe Konsull i FrancĂ«s dhe mbas kurorĂ«zimit tĂ« tij ne Katedralen Notre Dame de Paris ai u shpall perandor i FrancĂ«s. Ai e mbaroi shkollĂ«n ushtarake pĂ«r fisnikĂ«t nĂ« Paris falĂ« njĂ« burse studimi te cilĂ«n e pĂ«rfitoi nga mbreti francez Luigji XVI.

Me përfundimin e shkollës ushtarake merr gradën e kapterrit në artilerinë franceze, me vonë me revolucionin francez do të gradohet me gradën gjeneral. Qeverisi Francën nga viti 1799, dhe u emërua Konsull i Parë në nëntor te vitit 1799 deri në maj 1804 me vonë bëhet Perandor Francez me emrin e Napoleone I (Napoléon Ier) nga dhjetori 1804 deri në 14 prill 1814 dhe serisht nga 20 marsi deri në 22 qershor 1815. Në jetën e tij politike ka qenë dhe President i Republikës Italiane nga viti 1803 deri në vitin 1805 dhe mbret i Italisë nga 1805 deri në 1814.

Falë disa betejave ushtarake dhe aleancave të shumta që ndërmorri, Napoleoni pushtoi dhe udhëhoqi gati të gjithë kontinentin Evropian, duke çuar në çdo vend që pushtonte, idealet e Revolucionit Francez. Arriti të kontrollonte shumë mbretëri të Evropës falë familjarëve të tij të cilët emëroheshin nga Napoleoni për të kontrolluar më mirë shtetet e pushtuara (Spanja, Napoli, Westfalia dhe Holanda).

Fushata e Rusisë (1812) shënoi fundin e dominimit te tij në mbare Evropën. Me humbjen në Lipsia nga aleatet evropiane, te cilët ishin formuar për të përballur fuqinë e perandorisë franceze, në tetor të vitit 1813, Napoleoni e la fronin e tij dhe u çua për burgim në ishullin e Elba-s në Itali.

NĂ« mars tĂ« vitit 1815, ia del mbanĂ« tĂ« arratiset nga ishulli prej tĂ« cilit ishte i burgosur duke mbĂ«rritur afĂ«r Antibes mĂ« pas mbĂ«rrin nĂ« Paris, historianĂ«t do ta pĂ«rshkruajnĂ« kĂ«tĂ« mbĂ«rritje tĂ« Napoleonit me thĂ«nien “mbĂ«rriti pa shtĂ«nĂ« asnjĂ« plumb”. Ai arrin tĂ« marr nĂ« dore pushtetin pĂ«r njĂ« periudhĂ« relativisht tĂ« shkurtĂ«r, e cila kujtohet me emrin “NjĂ«qind DitĂ«t”,me pas do tĂ« mposhtet nĂ« luftĂ«n qĂ« quhet beteja e Waterloos me 18 gusht 1815. Vitet e fundit tĂ« jetĂ«s se tij i kaloi i burgosur nĂ« ishullin e ShĂ«n’Elenes nĂ« mbikĂ«qyrjen e Angleze-ve. Mbas humbjes nĂ« Waterloo, Kongresi i VjenĂ«s solli nĂ« tĂ« gjithĂ« EvropĂ«n mbretĂ«rit tĂ« cilĂ«t ishin larguar falĂ« Napoleonit./KultPlus.com

↗

Hillary Clinton do ta nominojë Trumpin për Nobelin e Paqes nëse ai i jep fund luftës në Ukrainë

✇KultPlus
By: Kult Plus

Presidenti Donald Trump tĂ« premten mori njĂ« zotim tĂ« papritur pĂ«r nominim pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen – njĂ« nga rivalet e tij mĂ« tĂ« betuara, Hillary Clinton.

KundĂ«rshtarja demokrate e Trumpit i tha podkastit “Raging Moderates” se ajo do ta nominonte me dĂ«shirĂ« atĂ« pĂ«r çmimin e shquar nĂ«se ai mund t’i jepte fund luftĂ«s nĂ« UkrainĂ« pa lejuar Presidentin Vladimir Putin tĂ« merrte territor nga fqinji i saj, raporton “New York Post”.

“Sinqerisht, nĂ«se ai mund t’i jepte fund kĂ«saj lufte tĂ« tmerrshme, nĂ«se ai mund ta pĂ«rfundonte atĂ« pa e vendosur UkrainĂ«n nĂ« njĂ« pozicion ku ajo duhej t’ia lĂ«shonte territorin e saj agresorit, nĂ«se ai mund t’i kundĂ«rvihej Putinit – diçka qĂ« nuk e kemi parĂ«, por ndoshta kjo Ă«shtĂ« mundĂ«sia – nĂ«se Presidenti Trump do tĂ« ishte arkitekti i kĂ«saj, unĂ« do ta nominoja atĂ« pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen”, i tha Clinton intervistueses sĂ« podkastit, Jessica Tarlov nĂ« njĂ« intervistĂ« tĂ« publikuar tĂ« premten.

“Sepse qĂ«llimi im kĂ«tu Ă«shtĂ« tĂ« mos lejoj kapitullimin ndaj Putinit”, shtoi ajo.

Kjo ofertĂ« e papritur erdhi ndĂ«rsa Trump ishte rrugĂ«s pĂ«r nĂ« AlaskĂ« pĂ«r bisedimet historike me homologun e tij rus, ku shpreson t’i japĂ« fund konfliktit trevjeçar nĂ« UkrainĂ«.

Ai ka shprehur dĂ«shirĂ«n pĂ«r t’u nominuar pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen nĂ« tĂ« kaluarĂ«n, duke ndjekur gjurmĂ«t e paraardhĂ«sit tĂ« tij, Barack Obama.

↗

Biblioteka Kombëtare e Kosovës dhuron libra për Lipjanin dhe Shtimen

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« kuadĂ«r tĂ« nismĂ«s pĂ«r mbĂ«shtetjen e bibliotekave tĂ« vendit, Biblioteka KombĂ«tare e KosovĂ«s “PjetĂ«r Bogdani” ka dhuruar kĂ«tĂ« javĂ« kontingjente me libra nĂ« bibliotekĂ«n e qytetit tĂ« Lipjanit dhe nĂ« komunĂ«n e Shtimes.

Në mesin e botimeve të dhuruara gjenden edhe dy tituj me vlerë të veçantë historike:

Kujtesa e Kosovës: Rrëfime të 100 pleqve e plakave të Kosovës

Kujtesa e Kosovës: Rrëfimet e të mbijetuarve të masakrës së Krushës së Madhe

Librat, tĂ« botuar nga shtĂ«pia botuese “Rilindja” dhe tĂ« pĂ«rzgjedhur kryesisht pĂ«r nxĂ«nĂ«sit e nivelit parauniversitar, do tĂ« shpĂ«rndahen nga bibliotekat komunale nĂ« bibliotekat e shkollave, duke kontribuar nĂ« pasurimin e fondeve ekzistuese dhe nxitjen e leximit./KultPlus.com

↗

‘Du’ me shkrue fjalĂ« tjera pĂ«r ty, veç pĂ«r ty me shpikĂ« nji gjuhĂ« tjetĂ«r’

✇KultPlus
By: Kult Plus

Poezi nga Nizar Qabbani

Du’ me shkrue fjalĂ« tjera pĂ«r ty,

veç për ty me shpikë nji gjuhë tjetër

në përputhje me masën e trupit tand

e tĂ« dashtunisĂ« t’eme.

Due me i ikë fjalorëve të gjuhës,

e buzĂ«t me i lan’ mbrapa.

M’asht mĂ«rzit goja eme,

tash dua nji gojë tjetër,

që herë bahet

pemë qershije, herë kuti

shkrepsash.

Nji gojë nga e cila fjalët vijnë

si nymfat prej detit,

a si zoçkat e bardha të pulës

nga kapela e magjistarit./KultPlus.com

↗

Gjama e burrave: Rituali tradicional i dhimbjes dhe nderit në traditën shqiptare

✇KultPlus
By: Kult Plus

Gjama e burrave është një ritual mortor tradicional shqiptar, i cili praktikohet kryesisht në zonat veriore të Shqipërisë dhe në Malësinë e Madhe. Ky ritual rrjedh nga traditat e lashta fisnore dhe besimet e thella në nderin, respektin dhe forcën e burrërisë. Përmes gjamës, komuniteti burrëror shpreh dhimbjen e thellë për humbjen e një anëtari, duke ruajtur një dinjitet dhe një strukturë të rreptë organizative.

Në këtë ceremoni, burrat e fshatit ose fisit mblidhen pranë trupit të të ndjerit dhe nisin një klithmë të përbashkët, të fuqishme dhe ritmike. Kjo klithmë simbolizon jo vetëm hidhërimin e thellë, por edhe forcën e bashkimit dhe solidaritetit mes tyre. Gjama ndiqte rregulla strikte: burrat ulërinin me gjithë fuqinë e zërit, por nuk lejohej shfaqja e lotëve apo dobësive emocionale, pasi besohej se kjo do cënonte nderin e të ndjerit dhe familjes së tij, transmeton KultPlus.

Ky ritual përbën një shprehje kolektive të dhimbjes dhe respektit, që pasqyron kodet morale të Kanunit të Lekë Dukagjinit, ku nderi dhe burrëria ishin vlera themelore të shoqërisë malësore. Gjama e burrave është një manifestim i fortë i solidaritetit dhe përkujdesjes komunitare, ku dhimbja përjetohet dhe shprehet si një përvojë e përbashkët.

Sot, kjo traditë është bërë më e rrallë dhe nuk praktikohet me intensitetin e dikurshëm, por mbetet një pasuri e vyer kulturore dhe një kujtim i fuqishëm i identitetit të hershëm shqiptar, i cili ruhet ende në kujtesën kolektive dhe në disa ceremoni simbolike në zonat malësore./KultPlus.com

❌