❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Hugh Laurie nĂ« rolin e Albus Dumbledore nĂ« “Harry Potter: Audiobook Edition – Complete Cast”

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« prill tĂ« vitit 2024 u njoftua se librat e famshĂ«m “Harry Potter” do tĂ« rikthehen nĂ« formatin audiolibĂ«r, por kĂ«tĂ« herĂ« me njĂ« risi tĂ« madhe: çdo personazh do tĂ« interpretohet nga njĂ« aktor i ndryshĂ«m. Ky projekt i ri ambicioz, i titulluar “Harry Potter: Audiobook Edition – Complete Cast”, do tĂ« pĂ«rfshijĂ« mĂ« shumĂ« se 200 aktorĂ« dhe premton njĂ« pĂ«rvojĂ« krejtĂ«sisht tĂ« re pĂ«r dĂ«gjuesit e sagĂ«s magjike.

NjĂ« nga lajmet mĂ« tĂ« mĂ«dha rreth kĂ«saj produksioni Ă«shtĂ« pĂ«rfshirja e aktorit tĂ« njohur Hugh Laurie nĂ« rolin e Albus Dumbledore. Sot, nĂ« rrjetet sociale zyrtare tĂ« “Harry Potter”, u publikua traileri i parĂ« zyrtar, ku mund tĂ« dĂ«gjohet zĂ«ri i Laurie duke interpretuar njĂ« nga rreshtat ikonike tĂ« drejtorit tĂ« Hogwarts-it, transmeton KultPlus.

Për më tepër, Entertainment Weekly ndau një fotografi ekskluzive të aktorit gjatë regjistrimeve, ndërsa Laurie shpreh emocionet e tij për këtë rol:

“ËshtĂ« njĂ« nder pĂ«r mua qĂ« mĂ« Ă«shtĂ« besuar çelĂ«si i Albus Dumbledore, dhe jam i lumtur qĂ« kam mundĂ«sinĂ« ta sjell nĂ« kĂ«tĂ« interpretim tĂ« bukur tĂ« Pottermore dhe Audible. I kam shumĂ« tĂ« pranishĂ«m paraardhĂ«sit e mi nĂ« kĂ«tĂ« rol, Richard Harris, Michael Gambon, Jude Law, si dhe rrĂ«fimet ikonike tĂ« Jim Dale dhe kolegut tim Sir Stephen Fry. Po afrohet edhe koha e tĂ« fuqishmit John Lithgow, i cili do ta luajĂ« Dumbledore nĂ« serinĂ« e re televizive. ËshtĂ« njĂ« shoqĂ«ri e mrekullueshme, dhe Ă«shtĂ« njĂ« privilegj tĂ« jem mes tyre.”

Ky projekt i ri vjen si rezultat i një bashkëpunimi mes Pottermore Publishing dhe Audible, dhe do të sjellë librat e J.K. Rowling në një format që i afron edhe më shumë me teatrit audio, duke ndërtuar një përvojë që kombinon pasionin për letërsinë me interpretimin e lartë artistik./KultPlus.com

↗

Buda, Krishti, Pitagora dhe Galileu, të pushtetshmit e mëdhenj që na çelën dyert e mendjes dhe të shpirtit

✇KultPlus
By: Kult Plus

Shkruan Albert Vataj

Bertrand Russell, në analizën e tij të pushtetit, zgjedh katër figura që, sipas tij, kanë pasur ndikimin më të thellë në historinë e njerëzimit: Buda, Krishti, Pitagora dhe Galileu. Ky është një kuartet i pazakontë, jo sepse ata nuk meritojnë vendin, por sepse nuk përfaqësojnë tipin klasik të pushtetarëve që historia na ka mësuar të kujtojmë, nuk janë perandorë, as gjeneralë, as sundimtarë të fuqishëm me ushtri dhe territore. Përkundrazi, janë njerëz që e kanë përmbysur botën pa shpata, pa kala dhe pa trupa ushtarësh.

Pushteti i tyre nuk ishte për të sunduar, por për të çliruar.

Buda dhe Krishti u drejtuan zemrave dhe ndërgjegjeve të njerëzve, duke treguar rrugën për të mposhtur lakminë, pasionin e verbër dhe dëshirat që sjellin përçarje. Ata nuk luftuan kundërshtarë politikë, por zinxhirët e brendshëm që mbajnë shpirtin të robëruar. Ata nuk ofruan thjesht një moral të ri, por një mënyrë tjetër të qenit në botë, ku liria vjen nga brenda.

Pitagora dhe Galileu, nga ana tjetër, nuk u drejtuan te morali i brendshëm, por te ligjet e jashtme të universit. Ata nuk na çliruan nga frika e vetvetes, por nga frika e të panjohurës. Pitagora, me harmoninë e numrave dhe idenë se ekziston një rend i përjetshëm në natyrë, e hapi mendjen e njerëzimit drejt një bote të kuptueshme. Galileu, duke kthyer shikimin nga yjet dhe duke guxuar të thotë se Toka nuk është qendra e gjithësisë, i dha njerëzimit një horizont të ri të dijes dhe një guxim të ri për të vërtetën.

Russell thekson se asnjëri prej tyre nuk pati mbështetjen e shtetit në fillim, madje shpesh u përballën me kundërshtimin e tij. Ky është një mësim i heshtur për natyrën e vërtetë të ndikimit: pushteti i përhershëm nuk lind nga dhuna, por nga ideja; nuk mbështetet te frika që imponohet, por te shpresa që ndizet.

Në një botë ku shpesh pushteti shihet si aftësia për të kontrolluar trupat dhe tokat, Russell na kujton se pushteti më i madh është ai që hap dyert e mendjes dhe të shpirtit. Ai është pushteti që nuk skllavëron, por çliron; që nuk të urdhëron të përkulësh kokën, por të ngritësh sytë.

Në fund, mesazhi i tij është i kthjellët: njerëzit nuk drejtohen nga dhuna dhe lufta, por nga urtësia që prek dëshirën e përbashkët për lumturi, paqe dhe kuptim. Kjo është arsyeja pse katër figurat që ai zgjedh i përkasin një bote të përtejshme të historisë, një bote ku pushteti është akt dashurie dhe akt besimi në mundësinë që njeriu të bëhet më i lirë./KultPlus.com

↗

‘ËshtĂ« pothuajse si njĂ« armë’: Si biondja Ă«shtĂ« kthyer nĂ« simbol dĂ«shire dhe rreziku

✇KultPlus
By: Kult Plus

QĂ« nga vajza e Ă«mbĂ«l amerikane deri te mbretĂ«resha e ftohtĂ« e platinit, dhe nga Jean Harlow te Sydney Sweeney, biondja bombĂ« ka qenĂ« njĂ« figurĂ« me shumĂ« dimensione, dhe shpeshherĂ« e diskutueshme nĂ« kulturĂ«n popullore. FlokĂ«t e grave kanĂ« qenĂ« prej kohĂ«sh tĂ« ngarkuara me njĂ« fuqi dehĂ«se, qĂ« nga Meduza me koka gjarpĂ«rinjsh nĂ« mitologjinĂ« greke, pamja tronditĂ«se e sĂ« cilĂ«s i kthente viktimat nĂ« gur, te pikturat viktoriane tĂ« tunduesve me flokĂ« tĂ« valĂ«zuar dhe grabitĂ«sve gotikĂ« me flokĂ« tĂ« egĂ«r e tĂ« papĂ«rmbajtur. E mishĂ«ruar nga femra fatale me shumĂ« grim si Theda Bara dhe Louise Glaum, “vampiri” me flokĂ« tĂ« errĂ«t bĂ«ri rrugĂ«n e saj nĂ« filmat e hershĂ«m tĂ« viteve 1920, derisa ardhja e zbardhuesit tĂ« flokĂ«ve e zĂ«vendĂ«soi atĂ« me njĂ« ikonĂ« tĂ« re kulturore: biondja platin, me flokĂ«t e saj tĂ« pĂ«rkryer qĂ« shkĂ«lqenin nĂ« filmat bardh e zi.

NjĂ« libĂ«r i ri, “British Blonde: Women, Desire and the Image in Postwar Britain”, nga historiania kulturore Lynda Nead, shqyrton se si biondja me flokĂ« tĂ« zbardhur u bĂ« njĂ« simbol kompleks i dĂ«shirĂ«s dhe rrezikut, qĂ« nga origjina e saj nĂ« SHBA, e pĂ«rfaqĂ«suar mĂ« sĂ« miri nga Marilyn Monroe, deri te figurat e ndryshme britanike si Diana Dors dhe Barbara Windsor. “Biondja dukej se ishte aq e rĂ«ndĂ«sishme, nuk ishte thjesht njĂ« detaj i vogĂ«l qĂ« mund ta injoroje; mĂ« dukej se ishte ajo qĂ« pĂ«rcaktonte kĂ«to fytyra dhe imazhe tĂ« njohura”, thotĂ« Nead, profesore e HistorisĂ« sĂ« Artit nĂ« Institutin Courtauld pĂ«r BBC. Kultura perĂ«ndimore, sipas saj, ka ndĂ«rtuar njĂ« mitologji tĂ« tĂ«rĂ« rreth biondisĂ« femĂ«rore, nga ikonografia fetare dhe pĂ«rrallat, deri te arti dhe reklamat, qĂ« kanĂ« rrĂ«fyer histori tĂ« caktuara pĂ«r atĂ« qĂ« do tĂ« thotĂ« tĂ« jesh bionde.

NĂ« vitet e hershme tĂ« kinemasĂ«, komeditĂ« si “Platinum Blonde” (1931) dhe “Bombshell” (1933), me Jean Harlow nĂ« rolet kryesore, e futĂ«n konceptin e biondes mahnitĂ«se dhe shkatĂ«rruese nĂ« gjuhĂ«n e pĂ«rditshme kulturore. “Ideja qĂ« je njĂ« bombĂ«, Ă«shtĂ« pothuajse si njĂ« armĂ«â€, thotĂ« Nead. “Nga njĂ«ra anĂ«, Ă«shtĂ« njĂ« lloj ideali, por nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, Ă«shtĂ« gjithashtu kĂ«rcĂ«nuese.”

Para Harlow, kishte njĂ« tjetĂ«r bionde, me njĂ« pamje mĂ« natyrale nĂ« skenĂ«: Mary Pickford, kaçurrelat e ambra tĂ« sĂ« cilĂ«s i fituan asaj nofkĂ«n “E dashura e AmerikĂ«s”. Por ndĂ«rsa Pickford luante vajzĂ«n e pafajshme qĂ« priste tĂ« shpĂ«tohej, biondja me peroksid e Harlow ishte mĂ« e fuqizuar, duke hapur rrugĂ«n pĂ«r femrat fatale me flokĂ« tĂ« çelĂ«t nĂ« filmat noir tĂ« viteve 1940, si Veronica Lake dhe Barbara Stanwyck, tĂ« cilat portretizonin gra tĂ«rheqĂ«se por dinake, qĂ« pĂ«rdornin bukurinĂ« dhe zgjuarsinĂ« pĂ«r tĂ« manipuluar burrat. “Blonde Ice” (1948), me Leslie Brooks si njĂ« grua tradhtare, mashtruese dhe vrasĂ«se, pĂ«rfitonte nga popullariteti i stereotipit tĂ« “mbretĂ«reshĂ«s sĂ« akullt bionde”, ku flokĂ«t e artĂ« tĂ« protagonistes binin nĂ« kontrast me qĂ«llimet e saj tĂ« errĂ«ta. Ky konstrukt u rikthye nĂ« thriller-in “Basic Instinct” (1992), ku Sharon Stone luan Catherine Tramell, e dyshuara pĂ«r njĂ« vrasje qĂ« arrin tĂ« joshĂ« edhe hetuesin e saj.

FlokĂ«t biondĂ«, qĂ« zakonisht errĂ«sohen me kalimin e kohĂ«s, sugjerojnĂ« njĂ« shkĂ«lqim dhe pafajĂ«si fĂ«mijĂ«rore qĂ« ndihmon nĂ« mashtrimin e karakterit fatale. NĂ« “The Postman Always Rings Twice” (1946), pĂ«r shembull, Cora Smith (e luajtur nga Lana Turner) josh tĂ« dashurin e saj pĂ«r tĂ« ndihmuar nĂ« vrasjen e bashkĂ«shortit, ndĂ«rsa pamja e saj e pĂ«rsosur dhe flokĂ«t biondĂ« maskojnĂ« karakterin e saj tĂ« paskrupullt.

“Biondia Ă«shtĂ« diçka qĂ« Ă«shtĂ« projektuar si ideal brenda standardeve perĂ«ndimore tĂ« bukurisĂ«â€, thotĂ« Nead, gjĂ« qĂ« nĂ« kontekstin e ideologjive tĂ« superioritetit racor tĂ« bardhĂ«, Ă«shtĂ« “jashtĂ«zakonisht problematike”. VetĂ«m kĂ«tĂ« muaj, shfaqja e aktores bionde Sydney Sweeney nĂ« njĂ« reklamĂ« pĂ«r markĂ«n e xhinseve American Eagle, qĂ« bĂ«ri njĂ« lojĂ« fjalĂ«sh me “genes” dhe “jeans”, duke thĂ«nĂ« se ajo “kishte gjene tĂ« shkĂ«lqyera”, u kritikua nga disa si njĂ« referencĂ« ndaj eugjenikĂ«s, teoria e diskredituar qĂ« synonte “pĂ«rmirĂ«simin” e racĂ«s njerĂ«zore pĂ«rmes pĂ«rzgjedhjes gjenetike. American Eagle i hodhi poshtĂ« kĂ«to akuza, duke deklaruar se slogani “ka qenĂ« dhe Ă«shtĂ« pĂ«r xhinset. Xhinset e saj. Historia e saj”.

PavarĂ«sisht kĂ«tyre nĂ«nkuptimeve shqetĂ«suese, nĂ« BritaninĂ« e pasluftĂ«s, ngjyra bionde pĂ«r flokĂ« u pa nga shumĂ« gra tĂ« bardha si njĂ« pasaportĂ« drejt njĂ« bote glamuroze dhe materiale, qĂ« ndjehej fuqizuese pas viteve tĂ« varfĂ«risĂ« dhe kursimeve. Kultura konsumeriste kaloi pĂ«rtej Atlantikut, me reklama pĂ«r bojĂ« flokĂ«sh Clairol qĂ« theksonin fuqinĂ« e biondes mbi burrat dhe ftonin gratĂ« tĂ« “ndryshonin pĂ«r tĂ« magjepsur” me slogane si “NĂ«se kam vetĂ«m njĂ« jetĂ«, mĂ« lejoni ta jetoj si bionde”.


MegjithatĂ«, biondet e ngjyrosura duhej tĂ« punonin shumĂ« pĂ«r tĂ« ruajtur pamjen e tyre tĂ«rheqĂ«se. Regjimi i vazhdueshĂ«m i rilyerjes ishte pjesĂ« e dualitetit intrigues tĂ« flokĂ«ve biondĂ«, tĂ« cilĂ«t simbolizonin “si pastĂ«rtinĂ« absolute ashtu edhe artificin e plotĂ«â€, shkruan Nead nĂ« libĂ«r. “PaqartĂ«sia qĂ«ndron nĂ« zemĂ«r tĂ« biondes britanike,” vazhdon ajo. “NjĂ« sipĂ«rfaqe pĂ«rsosmĂ«rie fsheh, si hije tĂ« saj, tĂ« ndaluarĂ«n dhe tĂ« rrezikshmen, tĂ« bĂ«ra tĂ« dukshme nga rrĂ«njĂ«t e errĂ«ta tĂ« biondes sĂ« lyer, tĂ« cilat ekspozojnĂ« thyerjen e maskaradĂ«s femĂ«rore, tĂ« ekranit tĂ« feminitetit tĂ« pĂ«rsosur.”

PĂ«r biondet britanike, si aktorja dhe simboli seksual Diana Dors (1931-1984), ishte e vĂ«shtirĂ« tĂ« ecnin jashtĂ« hijes sĂ« Monroe. Edhe pse ato kishin rol kyç nĂ« formĂ«simin e identitetit tĂ« tyre, siç vĂ«ren Nead, ishin tĂ« dĂ«nuara tĂ« mbeteshin “nĂ« vendin e dytĂ« pas biondes amerikane”. TĂ« ndikuara nga linjat e klasĂ«s britanike, ato morĂ«n forma dukshĂ«m tĂ« ndryshme. Dors, pĂ«r shembull, ishte mĂ« ekstravagante se homologĂ«t e saj amerikanĂ«. “Ajo e mbart biondinĂ«n pothuajse deri nĂ« pikĂ«n e karikaturĂ«s,” shkroi Daily Mail nĂ« vitin 1956. NjĂ« tjetĂ«r figurĂ«, Barbara Windsor nga Londra, e njohur pĂ«r rolet komike nĂ« filmat “Carry On”, mishĂ«roi njĂ« bionde mĂ« lozonjare dhe gazmore. E njĂ«jta gazetĂ« (cituar nĂ« libĂ«r) e pĂ«rshkroi atĂ« si “njĂ« pĂ«rzierje e theksuar mes pafajĂ«sisĂ« sĂ« rreme dhe seksualitetit tĂ« hapur”. Ky personazh pĂ«rmblidhet nĂ« njĂ« imazh publicitar pĂ«r filmin komik “Crooks in Cloisters” (1964), ku Windsor shfaqet me sy tĂ« hapur, veshur me njĂ« negligĂ© babydoll dhe shapka tĂ« mbuluara me pupla, me flokĂ«t e saj tĂ« bardhĂ« tĂ« ngritura nĂ« njĂ« beehive tĂ« fryrĂ«.

Romanca e kinemasĂ« me tĂ« ashtuquajturĂ«n “bionden budallaqe” nuk e ka penguar atĂ« tĂ« sfidojĂ« stereotipin. NĂ« fillim tĂ« filmit “Legally Blonde” (2001), me Reese Witherspoon nĂ« rolin e Elle Woods, i dashuri i saj e braktis pĂ«r shkak tĂ« pritshmĂ«rive tĂ« ulĂ«ta. “NĂ«se do tĂ« bĂ«hem senator, duhet tĂ« martohem me njĂ« Jackie, jo me njĂ« Marilyn,” i thotĂ« ai. Por gjykimi i tij del plotĂ«sisht i gabuar, pasi Elle pranohet nĂ« shkollĂ«n e drejtĂ«sisĂ« dhe shkĂ«lqen. MegjithatĂ«, edhe shumĂ« nga rolet e Marilyn Monroe sugjerojnĂ« njĂ« thellĂ«si tĂ« fshehur, duke zbuluar ndjeshmĂ«rinĂ« dhe inteligjencĂ«n e saj. NĂ« “Gentlemen Prefer Blondes” (1953), Esmond Sr, i ati i tĂ« fejuarit tĂ« Lorelei Lee, interpretua nga Monroe, befasohet nga mendjemprehtĂ«sia e saj. “MĂ« thanĂ« se ishe budallaqe. Nuk tingĂ«llon kĂ«shtu pĂ«r mua!” i thotĂ« ai. “Mund tĂ« jem e zgjuar kur Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme,” pĂ«rgjigjet ajo. “Por shumica e burrave nuk e pĂ«lqejnĂ« kĂ«tĂ«.”

Ndoshta Ă«shtĂ« pikĂ«risht sepse biondet shpesh nĂ«nvlerĂ«sohen qĂ« ato bĂ«hen femme fatales perfekte. NĂ« “To Die For” (1995), Nicole Kidman luan Suzanne Stone, njĂ« prezantuese ambicioze moti. KĂ«tu, naiviteti i sajuar dhe paraqitja e saj e Ă«mbĂ«l ndihmojnĂ« nĂ« fshehjen e ambicieve tĂ« pamĂ«shirshme, por kur e vĂ«rteta del nĂ« pah, titujt si “tunduesja bionde” shĂ«rbejnĂ« si paralajmĂ«rim. NĂ« fund tĂ« fundit, duket se kultura e mban anĂ«n e biondes, tĂ« cilĂ«n e nĂ«nvlerĂ«sojmĂ« nĂ« rrezik tonin. Siç kĂ«ndoi Dolly Parton nĂ« vitin 1967: “Kjo bionde budallaqe nuk Ă«shtĂ« budallaqe pĂ«r askĂ«nd.”/BBC/KultPlus.com

↗

Odiseu, një vazhdim modern, pjesa 1

✇KultPlus
By: Kult Plus

Poezi nga Nikos Kazantzakis

Më pas mishi u tret, shikimet u ngurtësuan, rrahjet e zemrës u ndalën,
dhe mendja e madhe kërceu në majë të lirisë së saj të shenjtë,

fluturoi me krahë bosh, pastaj drejt nëpër ajër

u ngjit lart dhe u çlirua nga kafazi i saj i fundit, liria e saj.

Gjithçka si mjegull e brishtë u shpërnda derisa vetëm një britmë e guximshme

për një moment të shkurtër mbeti e varur në ujërat e qeta të errësirës:

“PĂ«rpara, djemtĂ« e mi, lundroni pĂ«rpara, sepse flladi i Vdekjes fryn me erĂ« tĂ« mirĂ«!”/KultPlus.com

↗

Musine Kokalari, shkrimtarja e parë shqiptare dhe disidente e regjimit komunist

✇KultPlus
By: Kult Plus

Më 13 gusht të vitit 1983, ndërroi jetë Musine Kokalari.

Ajo ishte një prej intelektualeve më në zë të Shqipërisë, që do të spikaste që në moshë të hershme për veprimtarinë e saj politike dhe letrare.

NĂ« vitin 1939, ende nĂ« auditor, botoi librin e saj tĂ« parĂ« “Siç mĂ« thotĂ« nĂ«nua plakĂ«â€. NĂ« vitin 1943, sĂ« bashku me njĂ« grup intelektualĂ«sh, themeloi PartinĂ« Socialdemokrate. NjĂ« vit mĂ« vonĂ«, me pĂ«rpjekjen e saj, doli numri i parĂ« i gazetĂ«s “ZĂ«ri i LirisĂ«â€.

NĂ« vitin 1944, pas botimit tĂ« librit tĂ« saj tĂ« dytĂ« “Rreth vatrĂ«s”, do tĂ« niste njĂ« kalvar pĂ«rndjekjeje pĂ«r familjen e saj. MĂ« 12 nĂ«ntor tĂ« atij viti u pushkatuan vĂ«llezĂ«rit e saj, Muntaz e Vesim Kokalari. KatĂ«r ditĂ« mĂ« pas, do tĂ« arrestonin edhe MusinenĂ«, e cila u mbajt nĂ« burg pĂ«r 17 ditĂ«. Pas arrestimit tĂ« janarit 1946, u dĂ«nua me 20 vjet heqje lirie. NĂ« vitin 1961 e nxjerrin nga burgu dhe e internojnĂ« nĂ« RrĂ«shen. NĂ« vitin 1981 u sĂ«mur rĂ«ndĂ« dhe pas dy vjetĂ«sh ndĂ«rroi jetĂ«. NĂ« vitin 1993, Presidenti i RepublikĂ«s i dha pas vdekjes medaljen “Martir i DemokracisĂ«â€.

NĂ« shkurt tĂ« vitit 2022, Drejtoria e PĂ«rgjithshme e Arkivave mori nĂ« dorĂ«zim nga familja Kokalari njĂ« material dokumentar prej 3112 fletĂ«sh tĂ« shkrimtares, tĂ« etnografes dhe tĂ« veprimtares politike. Ky korpus i veprĂ«s sĂ« Kokalarit iu bashkĂ«ngjit fondit personal tĂ« saj, tĂ« pĂ«rbĂ«rĂ« nga 100 dosje, qĂ« datojnĂ« nĂ« intervalin e vjetĂ«ve 1921-1983, duke mbuluar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« konsiderueshme jetĂ«shkrimin e saj. NĂ« Arkivin Qendror ShtetĂ«ror strehohen dorĂ«shkrime tĂ« shumta tĂ« MusinesĂ«, nĂ« pĂ«rmbushje tĂ« vullnetit tĂ« saj qĂ« “njĂ« pjesĂ« e dorĂ«shkrimeve tĂ« dorĂ«zoheshin nĂ« Arkivin e Shtetit, pranĂ« Sotir KolesĂ«â€./atsh/KultPlus.com

↗

‘Kuartet buzĂ« detit’ – Rikthimi i Parasite 2.0 nĂ« ShqipĂ«ri

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« GalerinĂ« e Bregdetit Ă«shtĂ« hapur ekspozita “Kuartet buzĂ« detit”, njĂ« projekt qĂ« shĂ«non rikthimin e kolektivit artistik Parasite 2.0 nĂ« ShqipĂ«ri. Kjo vepĂ«r sjell njĂ« pĂ«rvojĂ« unike pĂ«r vizitorĂ«t, ku skulptura dhe tingulli ndĂ«rthuren pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« ambient tĂ« gjallĂ«, eksperimental dhe ndijor.

Instalacioni përfshin katër sisteme zëri të rindërtuara, gramafonë dhe disqe vinili të përzgjedhur me kujdes, që bashkëveprojnë si një kuartet jazz-i. Kombinimi i tyre gjeneron tekstura zanore spontane dhe atmosferike, duke transformuar hapësirën në një eksperiencë imersive.

E kuruar nga Elian Stefa, ekspozita shqyrton marrëdhënien mes muzikës dhe arkitekturës, duke e trajtuar tingullin si një element që jo vetëm plotëson hapësirën, por edhe i rikthen jetë sistemeve tradicionale të zërit, duke i lidhur me origjinën e tyre autentike. Projekti është mbështetur nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit./KultPlus.com

↗

‘Heldin’ nĂ« garĂ« pĂ«r Oscars – Aktori shqiptar Ridvan Murati nĂ« njĂ« ndĂ«r rolet kryesore

✇KultPlus
By: Kult Plus

Filmi “Heldin”, ku njĂ« nga rolet kryesore interpretohet nga aktori shqiptar Ridvan Murati, po vazhdon tĂ« korrĂ« suksese nĂ« skenĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« kinemasĂ«. Pas premierĂ«s nĂ« Festivalin e Filmit nĂ« Berlinale dhe lançimit nĂ« platformĂ«n Netflix, projekti ka shĂ«nuar njĂ« tjetĂ«r arritje tĂ« rĂ«ndĂ«sishme: kompania prestigjioze Music Box Films ka marrĂ« tĂ« drejtat pĂ«r shpĂ«rndarjen e filmit nĂ« AmerikĂ«n e Veriut.

NdĂ«rkohĂ«, “Heldin” Ă«shtĂ« zgjedhur zyrtarisht si pĂ«rfaqĂ«suesi i ZvicrĂ«s pĂ«r kategorinĂ« Best International Feature Film nĂ« edicionin e 98-tĂ« tĂ« çmimeve Academy Awards (Oscars). Ky pĂ«rfaqĂ«sim e vendos filmin nĂ« rrugĂ«n drejt njĂ« prej njohjeve mĂ« tĂ« mĂ«dha nĂ« industrinĂ« globale tĂ« filmit, transmeton KultPlus.

Regjisorja Petra Volpe sjell njĂ« dramĂ« tĂ« fuqishme qĂ« ndjek historinĂ« e Florian, njĂ« infermier nĂ« repartin e kirurgjisĂ«, i cili pĂ«rjeton njĂ« sĂ«rĂ« ngjarjesh tronditĂ«se gjatĂ« njĂ« ndĂ«rrimi tĂ« vonĂ« nĂ« spital. Me njĂ« narrativĂ« tĂ« ngjeshur dhe emocionale, “Heldin” ka tĂ«rhequr vĂ«mendjen e kritikĂ«ve dhe publikut njĂ«soj.

Pjesëmarrja e Ridvan Muratit në këtë produksion i shton filmit një tjetër dimension. Me një interpretim të ndjerë dhe të përmbajtur, Murati forcon pozicionin e aktorëve shqiptarë në produksionet evropiane me ndikim të gjerë ndërkombëtar.

Për publikun, kjo do të thotë një mundësi për të parë një film me vlera artistike të larta në platformat më të njohura, ndërsa për ekipin realizues, kjo është një mundësi reale për të hyrë në garë për një nga çmimet më prestigjioze në botë, nominimet Oscars./KultPlus.com

↗

Restaurohet rrethimi i Parkut Kombëtar të Butrintit sipas projektit të viteve `60

✇KultPlus
By: Kult Plus

Në Parkun Kombëtar të Butrintit përfundoi restaurimi i rrethimit.

Rrethimi ishte projektuar nga arkitekti Gani Strazimiri nĂ« vitet ’60. Pas mĂ« shumĂ« se dy dekadash pa ndĂ«rhyrje tĂ« rĂ«ndĂ«sishme, ky element i infrastrukturĂ«s Ă«shtĂ« rikthyer nĂ« gjendjen e tij tĂ« plotĂ« funksionale dhe estetike.

Procesi është kryer duke përdorur materiale origjinale dhe duke respektuar konceptin arkitektonik fillestar. Parku Kombëtar i Butrintit theksoi në një postim në rrjetet sociale se ky projekt nuk është thjesht një punim restaurimi, por një homazh për mjeshtërinë e projektuesit dhe një investim në mbrojtjen e trashëgimisë së Butrintit për brezat që vijnë.

Parku Kombëtar i Butrintit renditet i pari ndër 5 institucionet e trashëgimisë kulturore më të vizituara për periudhën janar-korrik 2025. Sipas të dhënave të publikuara nga ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, Butrinti është vizituar gjatë këtyre muajve nga 150,178 vizitorë, vendas e të huaj./atsh/KultPlus.com

↗

Vdekja e Eqrem Çabej – Humbja e njĂ« kolosi tĂ« gjuhĂ«sisĂ« shqiptare

✇KultPlus
By: Kult Plus

MĂ« 13 gusht 1980, shkencat albanologjike humbĂ«n njĂ« prej figurave mĂ« tĂ« shquara tĂ« tyre, Eqrem Çabejn. I lindur nĂ« GjirokastĂ«r nĂ« vitin 1908, Çabej u arsimua nĂ« shkollat mĂ« tĂ« mira tĂ« kohĂ«s nĂ« VjenĂ« dhe Grac, duke e pĂ«rqendruar punĂ«n e tij jetĂ«sore nĂ« gjuhĂ«sinĂ« historike dhe krahasuese. NĂ« dekada pune tĂ« palodhur, ai e ngriti studimin e shqipes nĂ« nivel tĂ« barabartĂ« me gjuhĂ«t e mĂ«dha tĂ« EuropĂ«s, duke i dhĂ«nĂ« njĂ« bazĂ« shkencore tĂ« pathyeshme.

Vepra e tij mĂ« e njohur, cikli “Studime etimologjike nĂ« fushĂ« tĂ« shqipes”, Ă«shtĂ« njĂ« pasuri e pamatshme pĂ«r çdo studiues, sepse jo vetĂ«m gjurmon rrĂ«njĂ«t e fjalĂ«ve, por edhe shpalos historinĂ«, kulturĂ«n dhe shpirtin e popullit shqiptar, pĂ«rcjellĂ« KultPlus.

Vdekja e tij mĂ« 13 gusht 1980 u pĂ«rjetua si njĂ« humbje kombĂ«tare. MegjithatĂ«, trashĂ«gimia e tij nuk u shua. Sot, veprat e Çabejt janĂ« njĂ« dritĂ« e pashuar nĂ« rrugĂ«n e kĂ«rkimeve gjuhĂ«sore dhe njĂ« testament i pĂ«rjetshĂ«m se si dashuria pĂ«r gjuhĂ«n mund tĂ« bĂ«het njĂ« mision jetĂ«sor. Ai mbetet njĂ« simbol i pĂ«rkushtimit, dijes dhe pĂ«rulĂ«sisĂ« para madhĂ«shtisĂ« sĂ« gjuhĂ«s amtare./KultPlus.com

↗

Lindja e Alfred Hitchcock – Mjeshtri qĂ« ndryshoi kinemanĂ«

✇KultPlus
By: Kult Plus

Më 13 gusht 1899, në një familje të thjeshtë katolike në Londër, erdhi në jetë Alfred Hitchcock, njeriu që do ta kthente frikën dhe misterin në art të pastër filmik. Që në fëmijëri, Hitchcock tregoi një imagjinatë të pazakontë, e ushqyer nga tregime misterioze dhe eksperienca personale që do të gdhendeshin më vonë në veprat e tij.

Pas një fillimi modest si dizajner titrash për filma të heshtur, ai e ndërtoi me durim rrugën drejt majës, duke revolucionarizuar mënyrën se si rrëfehet një histori në ekran.

Me filma si “Psycho”, “Vertigo”, “Rear Window” dhe North by Northwest, Hitchcock nuk u mjaftua thjesht tĂ« frikĂ«sonte publikun, ai e bĂ«ri atĂ« pjesĂ« aktive tĂ« lojĂ«s sĂ« dyshimit dhe pritjes. Shkolla e tij e suspensĂ«s ishte e thjeshtĂ« nĂ« parim, por e pakapshme nĂ« realizim: tregimi duhet tĂ« mbajĂ« shikuesin nĂ« buzĂ« tĂ« karriges, duke e ditur pak mĂ« shumĂ« se personazhet, por kurrĂ« aq sa tĂ« ndihet i sigurt, transmeton KultPlus.

Hitchcock fitoi famë botërore jo vetëm si regjisor, por edhe si figurë e njohur publike, me paraqitjet e tij ikonike në trailerët e filmave dhe në serialin televiziv Alfred Hitchcock Presents. Ai la pas një trashëgimi që vazhdon të studiohet në shkollat e kinemasë dhe një ndikim që ndihet në çdo film modern të suspensës. Lindja e tij më 13 gusht është kujtesa e një fillimi që do të shndërrohej në një epokë të artë për zhanrin e misterit./KultPlus.com

↗

Në vend të përshëndetjes

✇KultPlus
By: Kult Plus

Në vend të përshëndetjes
Azem Shkreli

Shko se furishĂ«m po fryn nĂ« mua erĂ« mallkimi qĂ« s’tĂ« fal.
Dhe, dije mirĂ«, kurrĂ« mĂ« njĂ« e njĂ« nuk bĂ«jn’ njĂ« si thonte Hikmeti, ai farĂ« poeti me kĂ«ngĂ« prej zjarri.

Shko merri me vete lutjet tua, edhe hijen tënde hiqe zvarrë rrugëve si gjënë e ndyrë.
Mos u kthe pas.
Mos i harro sytë e përlotur në shtekballin tim.
Mos thuaj lamtumirë.
Asgjë mos thuaj.
Merri me vete gjurmët nëpër të cilat erdhe një natë më e përvuajtur se frika dhe hyre në mua.
Shko dhe bĂ«hu fjalĂ« e mbrame n’gojĂ«n time.
BĂ«hu shkrepetirĂ« e fikur n’ylberin e shkrimit tim.
Bëhu çdo gjë pos Meje e Teje dhe asaj që e quajtëm Ne kur i zinim yjet si fluturat e ua ngjisnim nganjë emër mos ta harrojmë emrin tonë.
Shko, merri me vete edhe rrugĂ«t, tĂ« mos kthehesh kurrĂ« nĂ« vesĂ«n e lotit tĂ« rrejshĂ«m, gĂ«rmadhat e kujtimit t’i rrĂ«zosh.

Shko, mbyllu nĂ« do kĂ«shtjella tĂ« largĂ«ta harrimi, ku s’tĂ« zgjojnĂ« mĂ« kĂ«mbonat e pendimit kur çmendet mallit vetmia ose kur buza buzĂ«n e han n’pikllim, qĂ« mĂ«katin s’e lan, qĂ« s’mundet ta shpojĂ« Gurin e rĂ«ndĂ«, gurin e ftohtĂ« tĂ« ndarjes.
Shko, më mirë dhe hesht. Mos u kthe mbas.
Mos i harro sytĂ« e pĂ«rlotur n’shtekballin tim.
Mos thuaj lamtumirë.
E kur t’shkojsh larg, mĂ« larg se prej blerimi n’blerim
E kur t’shkojsh larg, mĂ« larg se prej zemre nĂ« zemĂ«r
Aq larg sa ta harrosh edhe emrin tënd dhe zërin tim, fshihu prej vetes
Shkurto flokëgjatat, mate me to mendjeshkurtrën tënde dhe mos qaj.
Shko se tmerrshĂ«m po lodrojnĂ« sonte n’mua rrĂ«ket e gjakut tĂ« ndezur./KultPlus.com

↗

Harry dhe Meghan rinovojnë bashkëpunimin me Netflix, por me kushte të reja

✇KultPlus
By: Kult Plus

Meghan Markle dhe Princi Harry do tĂ« vazhdojnĂ« bashkĂ«punimin me Netflix, ndonĂ«se me njĂ« marrĂ«veshje tĂ« re dhe mĂ« pak fitimprurĂ«se se ajo fillestare prej 100 milionĂ« dollarĂ«sh. Burime pĂ«r The Times bĂ«jnĂ« tĂ« ditur se kontrata e re Ă«shtĂ« e tipit “first-look”, qĂ« i jep Netflix-it tĂ« drejtĂ«n e parĂ« pĂ«r tĂ« pranuar ose refuzuar projektet e çiftit, pa detyrime financiare pĂ«r çdo ide.

NĂ« njoftimin e bĂ«rĂ« nga Archewell Productions, u konfirmua se sezoni i dytĂ« i emisionit “With Love, Meghan” do tĂ« publikohet kĂ«tĂ« muaj, ndĂ«rsa nĂ« dhjetor do tĂ« transmetohet speciali festiv “With Love, Meghan: Holiday Celebration”. Programi do tĂ« sjellĂ« momente festive me miq dhe familjarĂ«, gatime tradicionale, dhurata tĂ« punuara me dorĂ« dhe kĂ«shilla tĂ« thjeshta pĂ«r publikun.

Gjithashtu, pritet edhe dokumentari “Masaka Kids, A Rhythm Within”, mbi jetĂ«n e fĂ«mijĂ«ve jetimĂ« nĂ« UgandĂ«, si dhe pĂ«rshtatja filmike e romanit bestseller “Meet Me At The Lake” nga Carley Fortune, njĂ« dramĂ« romantike qĂ« shtrihet nĂ« njĂ« periudhĂ« prej mĂ« shumĂ« se njĂ« dekade.

Shefja e pĂ«rmbajtjes nĂ« Netflix, Bela Bajaria, tha se bashkĂ«punimi me çiftin do tĂ« vazhdojĂ«: “Harry dhe Meghan janĂ« zĂ«ra me ndikim, dhe rrĂ«fimet e tyre prekin audiencĂ«n kudo. Dokumentari ‘Harry & Meghan’ ishte njĂ« nga mĂ« tĂ« ndjekurit nĂ« historinĂ« e platformĂ«s.”

MegjithatĂ«, disa projekte tĂ« mĂ«parshme si “Live to Lead” (2022) dhe “Heart of Invictus” (2023) nuk patĂ«n jehonĂ«n e pritur te publiku./KultPlus.com

↗

“Festa e Malit tĂ« ThatĂ«â€ – Tradita, natyra dhe historia bĂ«jnĂ« bashkĂ« banorĂ«t e vizitorĂ«t

✇KultPlus
By: Kult Plus

NĂ« zemĂ«r tĂ« njĂ« prej zonave mĂ« piktoreske tĂ« Pogradecit u zhvillua pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« “Festa e Malit tĂ« ThatĂ«â€, njĂ« aktivitet qĂ« mblodhi bashkĂ« banorĂ«t vendas dhe vizitorĂ«t pĂ«r tĂ« festuar natyrĂ«n, historinĂ« dhe trashĂ«giminĂ« kulturore tĂ« kĂ«saj treve.

Atmosfera nisi me muzikë e valle popullore, ndërsa nuk munguan edhe gatimet tradicionale.

Një vlerë të veçantë festës ia shtoi ekspozita e studiuesit Ledjan Zeqollari, ku u prezantuan dokumente dhe fotografi të rralla, që tregojnë historinë e Malit të Thatë dhe fshatrave përreth.

“ËshtĂ« njĂ« ekspozitĂ« e cila promovon kryesisht dokumente dhe aspekte tĂ« vlerave kryesore historike-kulturore tĂ« krahinĂ«s sĂ« Malit tĂ« ThatĂ«,” u shpreh studiuesi Zeqollari.

NĂ« fjalĂ«n e tij, LavdĂ«rim Mimimllari nga Shoqata “Mali i ThatĂ«â€ u shpreh se kjo festĂ« synon tĂ« kthehet nĂ« njĂ« traditĂ« tĂ« pĂ«rvitshme.

“Festa ka si objektin e saj ngritjen lart tĂ« vlerave tĂ« kĂ«saj zone, tĂ« kulturĂ«s dhe tĂ« njerĂ«zve qĂ« kanĂ« kontribuar nĂ« kohĂ« pĂ«r ta mbajtur kĂ«tĂ« zonĂ«,” tha z. Mimimllari.

OrganizatorĂ«t e konsiderojnĂ« kĂ«tĂ« edicion tĂ« parĂ« njĂ« hap tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« promovimin e Malit tĂ« ThatĂ« si destinacion turistik e kulturor, ku bukuritĂ« natyrore, mikpritja dhe historia ndĂ«rthuren pĂ«r t’i ofruar çdo vizitori njĂ« pĂ«rvojĂ« tĂ« paharrueshme./rtsh

↗

Hasan Masurica – Shqiptari qĂ« shpiku fluturaken katĂ«r vjet para vĂ«llezĂ«rve Wright

✇KultPlus
By: Kult Plus

Historia e aviacionit botĂ«ror mund tĂ« kishte njĂ« faqe krejt ndryshe nĂ«se bota do t’i njihte mĂ« herĂ«t veprat e Hasan MasuricĂ«s, novatorit shqiptar nga Zarbinca e LuginĂ«s sĂ« PreshevĂ«s. Sipas dĂ«shmive historike, nĂ« vitin 1899 plot katĂ«r vjet para vĂ«llezĂ«rve Wright, Masurica ndĂ«rtoi fluturaken e parĂ« pa motor, e njohur nĂ« atĂ« kohĂ« si “ballon”.

Kjo shpikje u realizua me ndihmën e kovaçit të fshatit dhe u provua nga i biri i tij 12-vjeçar, i cili arriti të ngrihej deri në 70 metra lartësi dhe të përshkonte afro katër kilometra në ajër, duke lënë të habitur banorët e zonës.

Por Masurica nuk ndalet këtu. Nga viti 1901 deri më 1905 ai ndërtoi pushkë automatike me një, pesë dhe 25 fishekë, të cilën e demonstroi personalisht para Sulltan Abdyl Hamidit në Stamboll. I mahnitur nga mjeshtëria e tij, Sulltani i ofroi kushte për të rindërtuar aeroplanin dhe për të prodhuar armët, por Masurica refuzoi që shpikjet e tij të përdoreshin kundër shqiptarëve.

I njohur për inteligjencën, dijen dhe patriotizmin e tij, Masurica parashikoi zhvillime të mëdha teknologjike që sot po realizohen: komunikimin ndërkontinental në kohë reale, udhëtimet në hapësirë dhe automatizimin e plotë të punës.

Figura e Hasan Masuricës, shpikës, mësues, imam dhe patriot, mbetet një thesar i pazbuluar plotësisht i historisë shqiptare dhe botërore, që meriton të ndriçohet nga studiuesit./KultPlus.com

↗

Katy Perry bën shaka për Dua Lipën gjatë koncertit në Filadelfia

✇KultPlus
By: Kult Plus

KĂ«ngĂ«tarja me famĂ« botĂ«rore, Katy Perry, ka bĂ«rĂ« njĂ« koment me humor gjatĂ« njĂ« prej koncerteve tĂ« saj nĂ« kuadĂ«r tĂ« turneut “Lifetimes Tour” nĂ« Filadelfia mĂ« 9 gusht 2025, duke pĂ«rmendur kĂ«ngĂ«taren shqiptare me famĂ« botĂ«rore, Dua Lipa.

Gjatë performancës, Perry iu drejtua audiencës, veçanërisht fansave më të rinj, me fjalët:
“Ata qĂ« janĂ« 8 vjeç e mĂ« poshtë  unĂ« nuk jam Dua Lipa. UnĂ« jam tezja e Dua LipĂ«s, Katy Perry.”

Ky koment me humor vetë-ironizues u bë për të theksuar ndryshimin mes saj dhe Dua Lipës, duke treguar me ngrohtësi dallimet në moshë dhe stil mes dy artistëve.

Katy Perry e pĂ«rdori kĂ«tĂ« shaka pĂ«r t’u lidhur mĂ« mirĂ« me fansat, duke kujtuar se qĂ« nga turneu i saj i fundit ajo tashmĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« nĂ«nĂ«. Baza e adhuruesve tĂ« saj kryesisht pĂ«rbĂ«het nga adoleshentĂ«, tĂ« njĂ«jtĂ«n grupmoshĂ« qĂ« dy dekada mĂ« parĂ« ndiqnin koncertet e saj.

Kjo ndërveprim me audiencën tregon aftësinë e Perry për të ruajtur humorin dhe lidhjen me fansat edhe pas shumë viteve në industrinë muzikore./KultPlus.com

↗

Lansimi i “Shrek 5” shtyhet pĂ«r qershor 2027

✇KultPlus
By: Kult Plus

Fansat e “Shrek” do tĂ« duhet tĂ« presin mĂ« gjatĂ« pĂ«r filmin e shumĂ«pritur tĂ« serisĂ«, pasi studioja “Universal” dhe “DreamWorks Animation” kanĂ« shtyrĂ« datĂ«n e lansimit tĂ« “Shrek 5” pĂ«r qershor tĂ« vitit 2027. Kjo Ă«shtĂ« hera e dytĂ« qĂ« data e publikimit ndryshohet, pasi fillimisht ishte planifikuar pĂ«r dhjetor 2026.

AktorĂ«t e njohur Mike Myers, Eddie Murphy dhe Cameron Diaz do tĂ« rikthehen pĂ«r t’u rikthyer nĂ« rolet e tyre si Shrek, Donkey dhe Princesha Fiona, ndĂ«rkohĂ« qĂ« aktorja e njohur Zendaya do t’i bashkohet kastit.

Regjinë do ta mbajnë veteranët Conrad Vernon dhe Walt Dohrn, të cilët kanë punuar edhe në filmat e mëparshëm të franxhizës.

QĂ« prej lansimit tĂ« filmit origjinal nĂ« vitin 2001, “Shrek” u bĂ« njĂ« fenomen me fitime prej rreth 500 milionĂ« dollarĂ«sh nĂ« mbarĂ« botĂ«n, duke qenĂ« edhe filmi i parĂ« i animuar qĂ« fitoi çmimin prestigjioz “Oscar”.

Studioja nuk ka dhĂ«nĂ« arsye specifike pĂ«r shtyrjen, por “Universal” vazhdon tĂ« korrĂ« sukses me projekte tĂ« tjera tĂ« mĂ«dha si “Despicable Me”, “How to Train Your Dragon” dhe “The Super Mario Bros. Movie”.

Filmi i ri do tĂ« publikohet vetĂ«m disa ditĂ« pas animacionit tjetĂ«r tĂ« pritur, “SpiderMan: Beyond the Spider-Verse” nga kompania “Sony”.

NĂ« historikun e serisĂ«, pas filmit tĂ« parĂ«, janĂ« publikuar edhe tri vazhdime: “Shrek 2” (2004), “Shrek the Third” (2007) dhe “Shrek Forever After” (2010)./KultPlus.com

↗

Nis më 18 gusht Seminari i 43-të Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare në Prishtinë

✇KultPlus
By: Kult Plus

TĂ« hĂ«nĂ«n mĂ« 18 gusht 2025, nĂ« ora 11:00, do tĂ« bĂ«het hapja solemne e Seminarit NdĂ«rkombĂ«tar pĂ«r GjuhĂ«n, LetĂ«rsinĂ« dhe KulturĂ«n Shqiptare, edicioni i 43-tĂ«, nĂ« amfiteatrin e BibliotekĂ«s Qendrore Universitare nĂ« PrishtinĂ«. Punimet e kĂ«tij seminari do tĂ« zhvillohen nĂ« sallĂ«n “Idriz Ajeti” tĂ« Fakultetit tĂ« FilologjisĂ«, nga 18 deri mĂ« 29 gusht.

Ky event tradicional mbledh studiues dhe ekspertë nga Kosova, Shqipëria dhe diaspora albanologjike në mbarë botën, të cilët do të prezantojnë punimet e tyre më të fundit shkencore në fushën e gjuhës, letërsisë dhe kulturës shqiptare.

Në fokus të këtij viti do të jenë temat:

Zhvillimet aktuale të leksikut të gjuhës shqipe,

Përdorimi i shqipes në rrjetet sociale,

Postmodernizmi në letërsinë shqipe.

Programi i seminarit pĂ«rfshin edhe kurse intensive tĂ« mĂ«simit tĂ« gjuhĂ«s shqipe nĂ« tri nivele, ligjĂ«rata dhe referime tĂ« shumta shkencore. PĂ«rveç punimeve akademike, organizatorĂ«t kanĂ« planifikuar edhe njĂ« program kulturor qĂ« do t’i njohĂ« pjesĂ«marrĂ«sit me traditat dhe bukuritĂ« e KosovĂ«s.

Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare është themeluar në vitin 1974 dhe që nga ajo kohë ka zhvilluar 42 sesione, duke qenë një nga ngjarjet më të rëndësishme të albanologjisë në rajon./KultPlus.com

↗

Qyteti fantazmë në Turqi: Burj Al Babas, projekti luksoz që dështoi dhe u braktis

✇KultPlus
By: Kult Plus

Një nga projektet më ambicioze rezidenciale në Turqi, Burj Al Babas, është kthyer në një qytet fantazmë që tërheq vëmendjen e turistëve dhe fotografëve si një destinacion i pazakontë.

Ky kompleks luksoz me mbi 700 vila në stil neo-gotik francez, i ndërtuar për klientë të pasur nga vendet e Gjirit, përfundoi i papërfunduar dhe i braktisur për shkak të krizës ekonomike që goditi Turqinë në vitin 2018 dhe falimentimit të kompanisë ndërtuese, shkruan KultPlus.

Sot, mbi 500 vila janĂ« gjysmĂ« tĂ« ndĂ«rtuara dhe tĂ« rrĂ«nuara, duke krijuar njĂ« peizazh surreal qĂ« shpesh quhet “Disneyland i shkatĂ«rruar”, njĂ« simbol i dĂ«shtimit tĂ« projekteve pa vizion dhe kapitalizmit tĂ« tepruar.

Ky qytet fantazmë u kthye në një shembull global për rëndësinë e planifikimit realist dhe qëndrueshmërisë sociale e ekonomike në zhvillimin urban.

Burj Al Babas tregon se edhe projektet më luksoze mund të përfundojnë bosh dhe të pajetueshme pa një vizion të mirëfilltë dhe vlerësim të nevojave reale të komunitetit./KultPlus.com

↗

“DitĂ«t e Shqiptarit” kthejnĂ« GjakovĂ«n nĂ« qendĂ«r tĂ« artit dhe kulturĂ«s shqiptare

✇KultPlus
By: Kult Plus

Gjakova u mbush me art, muzikĂ« dhe trashĂ«gimi gjatĂ« festivalit “DitĂ«t e Shqiptarit”, qĂ« zgjati pĂ«r javĂ« me radhĂ« dhe solli nĂ« skenĂ« emra tĂ« njohur tĂ« muzikĂ«s dhe artit shqiptar. Performancat e Ermonela Jahos, Eugent BushpepĂ«s, Elina Dunit, Jericho, Hersi MatmujĂ«s dhe dhjetĂ«ra artistĂ«ve tĂ« tjerĂ« shndĂ«rruan qytetin nĂ« njĂ« skenĂ« tĂ« hapur ku kultura shqiptare u festua me entuziazĂ«m.

Çarshia e Madhe, parqet dhe hapĂ«sirat historike tĂ« GjakovĂ«s u bĂ«nĂ« pika takimi pĂ«r shqiptarĂ«t nga mbarĂ« vendi, duke afirmuar rĂ«ndĂ«sinĂ« e kĂ«tij festivali nĂ« hartĂ«n kulturore shqiptare.

Hajrulla Çeku, i cili pĂ«rmes rrjeteve sociale vlerĂ«soi lartĂ« kĂ«tĂ« ngjarje, tha se “DitĂ«t e Shqiptarit” kanĂ« mbushur GjakovĂ«n me art, muzikĂ« dhe trashĂ«gimi, duke falĂ«nderuar Fondacionin pĂ«r GjakovĂ«n pĂ«r pĂ«rkushtimin dhe organizimin e shkĂ«lqyer qĂ« solli kĂ«tĂ« festĂ« kulturore nĂ« qytet.

Ky festival po i jep Gjakovës një rol qendror në hartën kulturore të shqiptarëve dhe shërben si një platformë e rëndësishme për promovimin e identitetit dhe kulturës shqiptare në rajon./KultPlus.com

↗

Mbi angazhimin kombëtar të intelektualit

✇KultPlus
By: Kult Plus

(Shkruar nga Avni Spahiu më 26 korrik 1997)

Koha kërkon përgjigje dhe thërret për të qenë kritikë. Të jemi kritikë ndaj raporteve që kemi krijuar, të kritereve që kemi shtruar kur personalisht vërejmë se tragjedia po bëhet fat i pjesës dërrmuese të popullsisë.

Tragjedi e njĂ« lloji a njĂ« tjetri, qĂ« ka kapluar edhe intelektualin, qoftĂ« tĂ« ambicieve tĂ« frustruara, qoftĂ« tĂ« idealeve dhe besimit tĂ« luhatur nga rrethanat e krijuara, tepĂ«r komplekse qĂ« t’i zgjidhĂ« vetĂ«m njĂ« njeri dhe tepĂ«r madhore qĂ« tĂ« mos kenĂ« angazhimin e tĂ« gjithĂ«ve. Shumica Ă«shtĂ« e detyruar tĂ« bĂ«jĂ« kompromise vetĂ«m pĂ«r hir tĂ« vazhdimĂ«sisĂ« ditore tĂ« jetĂ«s. Ballafaqohemi pĂ«r çdo ditĂ« me njĂ« mori faktesh dhe kushtesh qĂ« nuk bijnĂ« nĂ« kategoritĂ« tĂ« cilat i kemi kuptuar nĂ« tĂ« kaluarĂ«n. Çdo gjĂ« duket jashtĂ« vendit dhe objektivat qĂ« i kemi pasur nĂ« mendjet tona tani po qĂ«ndrojnĂ« tĂ« nguritura derisa tĂ« mos shohim se nga jemi duke shkuar. QĂ«llimi nuk Ă«shtĂ« mĂ« i qartĂ«: ne e kemi fshehur pas njĂ« mijĂ« e njĂ« modifikimesh. Ironikisht, qĂ«llim i vetĂ«m po na bĂ«het qĂ« tĂ« mos kemi qĂ«llim tjetĂ«r, pos tĂ« jetojmĂ« dhe kĂ«tĂ« sikur e ndiejmĂ« se Ă«shtĂ« qĂ«llimi mĂ« fisnik. ËshtĂ« jo larg sĂ« vĂ«rtetĂ«s nĂ«se themi se fuqitĂ« tona intelektuale kanĂ« zĂ«nĂ« tĂ« puqen me njĂ« pikĂ« tĂ« kotĂ«sisĂ« dhe tĂ« pakuptimĂ«sisĂ« dhe pikĂ«risht ata qĂ« puqen nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«pjekje (intelektualĂ«t, nĂ« rend tĂ« parĂ«) i shtrojnĂ« vetes pyetje irituese, hipotetikisht tĂ« kĂ«tij lloji: “ÇfarĂ« duhet tĂ« bĂ«het, pĂ«r kombin dhe pĂ«r njeriun tonĂ«? Nga tĂ« vemi mĂ« tutje? Ç’ështĂ« mĂ« me rĂ«ndĂ«si tani?”. PĂ«rgjigjet duhen gjetur, nĂ«se jo nga cytje tĂ« brendshme ndĂ«rgjegjĂ«sore, atĂ«herĂ« nga vetĂ« reagimi socio-politik publik, qĂ« paraqet njĂ« realitet e qĂ« mbĂ«shtet besimin nĂ« intelektualin si bazĂ« e gjykimit ultimativ tĂ« motiveve dhe tĂ« veprimeve individuale.

MegjithĂ«kĂ«tĂ«, janĂ« pikĂ«risht kohĂ« tĂ« kĂ«tilla, qĂ« vĂ«nĂ« barrĂ« tĂ« rĂ«ndĂ« mbi brezat, ato qĂ« do tĂ« duhej ta tundonin njeriun mbi indiferencĂ«n dhe qĂ«ndrimin flegman. TĂ« na kujtohet se secili prej nesh ka prekur veten nĂ« zemĂ«r nĂ« adhurimin solemn tĂ« lirisĂ« sĂ« kombit. Çdo komb qĂ« harron lirinĂ« Ă«shtĂ« nĂ« rrugĂ« tĂ« vetĂ«shkatĂ«rrimit dhe vetĂ«rrĂ«nimit. Dhe, ai komb qĂ« Ă«shtĂ« i vetĂ«dijshĂ«m se ka njĂ« ideal sipĂ«ror qĂ« duhet ndjekur pareshtur do tĂ« mbijetojĂ« dhe ata qĂ« i prijnĂ« kĂ«tij ideali do tĂ« duhej tĂ« ishin pikĂ«risht intelektualĂ«t.
Nuk mjafton denoncimi publik dhe fajësimi vetëshfajësues i politikës nga ana e intelektualit, e as heshtja kinse domethënëse e tij në raste dramatike në historinë e kombit, por pjesëmarrja e tij me komponentin vizionar në politikë; nuk arsyetohet heshtja e intelektualit të vërtetë në Shqipëri në kohën kur asaj i tundeshin themelet në duart e politikanëve diletantë, apo animi i tij lakuriq për njërën a tjetrën parti politike; nuk ka kuptim heshtja e intelektualit në Kosovë kur nga ai pritet të sugjerojë se nga duhet shkuar në këtë kohë kur qenia kombëtare në këto hapësira është aq e rrezikuar, apo për çështje madhore, siç është ideja e bashkimit të kombit të ndarë tragjikisht në copëza të robëruara.

Intelektuali i angazhuar kombĂ«tarisht, (pĂ«r t’i ikur disi termit “politikisht”, qĂ« vetĂ«m ne e quajmĂ« term pezhorativ), do tĂ« thotĂ« intelektual i guximshĂ«m, i pajisur me atĂ« guxim tĂ« forcĂ«s mendore qĂ« e kanĂ« pasur njerĂ«zit e mĂ«dhenj tĂ« kombeve tĂ« mĂ«dha. PikĂ«risht ky ka qenĂ« njĂ« problem qĂ« e ka shoqĂ«ruar shoqĂ«rinĂ« shqiptare gjatĂ« tĂ«rĂ« ecjes sĂ« saj, siç Ă«shtĂ« e njohur edhe nga tĂ« tjerĂ«t: njĂ« mungesĂ« guximi qĂ« i ka pasur rrĂ«njĂ«t, siç duket, nĂ« kundrimin pesimist tĂ« jetĂ«s, njĂ« kundrim mbi tĂ« cilin nuk kemi qenĂ« nĂ« gjendje tĂ« ngriheshim.

Mbi kĂ«tĂ« temĂ«, qĂ« para njĂ« gjysmĂ« shekulli (1941), duke sublimuar veprĂ«n letrare dhe patriotike tĂ« FishtĂ«s, si “interpret i shpirtit shqiptar”, Ernest Koliqi thoshte:
“I gjithĂ« pesimizmi qĂ« lĂ«shoi rrĂ«njĂ« nĂ« shekuj tĂ« gjatĂ« krajatash nĂ« shpirtin kombĂ«tar shfren i pa-fre, i gjithĂ« guximi dĂ«shpĂ«rues i njĂ« fisi tĂ« mĂ«suar ta pĂ«rbuzĂ« jetĂ«n, sepse kjo pĂ«r tĂ« paraqitej si njĂ« varg mjerimesh tĂ« paprera
” NdonĂ«se shembujt nuk kanĂ« munguar as nĂ« kĂ«tĂ« kohĂ«, njĂ« kalim prej kĂ«saj gjendje nĂ« atĂ« tĂ« intelektualit tĂ« guximshĂ«m, optimist dhe tĂ« angazhuar na duhet pikĂ«risht tani.
(Shkruar mĂ« 26 korrik 1997 pĂ«r Rilindjen”)

❌