❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Pse Putini nuk do jetë kurrë gati të takohet me Zelenskyn 

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- MarrĂ«veshja e tĂ« hĂ«nĂ«s nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« mbi hapin tjetĂ«r – njĂ« takim dypalĂ«sh midis Presidentit rus Vladimir Putin dhe Presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky – dukej gjerĂ«sisht unanime. Pastaj erdhi pĂ«rgjigja ruse.

“U diskutua ideja se do tĂ« ishte e pĂ«rshtatshme tĂ« studiohej mundĂ«sia e rritjes sĂ« nivelit tĂ« pĂ«rfaqĂ«suesve tĂ« palĂ«ve ruse dhe ukrainase”, tha ndihmĂ«si i Kremlinit, Yury Ushakov, duke informuar gazetarĂ«t mbi telefonatĂ«n e Presidentit tĂ« SHBA-sĂ«, Donald Trump, me Putinin. 

Ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov mori një ton më pajtues në një intervistë për televizionin shtetëror të martën më vonë. 

“Ne nuk refuzojmĂ« asnjĂ« formĂ« pune – as dypalĂ«she dhe as trepalĂ«she”, kĂ«mbĂ«nguli ai. Por: “Çdo kontakt qĂ« pĂ«rfshin zyrtarĂ« tĂ« lartĂ« duhet tĂ« pĂ«rgatitet me kujdesin mĂ« tĂ« madh.”

Sipas fjalëve të Kremlinit, kjo do të thotë se ata nuk janë aspak gati të bien dakord me këtë.

Dhe kjo nuk duhet të jetë surprizë.

Kjo Ă«shtĂ« njĂ« luftĂ« qĂ« Putini e nisi duke njohur nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« njĂ«anshme njĂ« pjesĂ« tĂ« tokĂ«s ukrainase (republikat e vetĂ«shpallura Popullore tĂ« Donetskut dhe Luhanskut) si tĂ« pavarura. Ai ka argumentuar se Ukraina Ă«shtĂ« “njĂ« pjesĂ« e patjetĂ«rsueshme e historisĂ«, kulturĂ«s dhe hapĂ«sirĂ«s shpirtĂ«rore (tĂ« RusisĂ«)” dhe ndarja e saj nga Rusia Ă«shtĂ« njĂ« gabim historik.

Pra, nĂ«se ky takim ndodh – siç e thotĂ« Orysia Lutsevich, drejtoresha e programit tĂ« RusisĂ« dhe EuroazisĂ« nĂ« Chatham House – Putini “do tĂ« duhet tĂ« pranojĂ« dĂ«shtimin e tĂ« ulurit nĂ« tryezĂ« me njĂ« president qĂ« ai e konsideron shaka nga njĂ« vend qĂ« nuk ekziston”.

Gjithashtu, argumentoi ajo, do tĂ« ishte njĂ« ndryshim i madh nĂ« ton qĂ« do tĂ« ishte e vĂ«shtirĂ« t’i shpjegohej popullit rus. 

Kremlini jo vetĂ«m qĂ« vĂ« nĂ« dyshim rregullisht legjitimitetin e udhĂ«heqĂ«sit ukrainas, duke u fiksuar te shtyrja e zgjedhjeve nĂ« UkrainĂ«, gjĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e paligjshme sipas ligjit ushtarak, por nĂ« memorandumin e tij tĂ« fundit “paqeje” i kĂ«rkon UkrainĂ«s tĂ« mbajĂ« zgjedhje pĂ«rpara se tĂ« nĂ«nshkruhet ndonjĂ« traktat pĂ«rfundimtar paqeje. 

Putini dhe zyrtarĂ« tĂ« tjerĂ« rusĂ« rrallĂ« i referohen Zelensky-t me emĂ«r, duke preferuar nĂ« vend tĂ« kĂ«saj nofkĂ«n e ashpĂ«r “regjimi i Kievit”. Dhe mos harroni se ishte Zelensky ai qĂ« udhĂ«toi pĂ«r nĂ« Turqi pĂ«r bisedimet e para tĂ« drejtpĂ«rdrejta midis dy palĂ«ve nĂ« mesin e majit, vetĂ«m qĂ« Putini tĂ« dĂ«rgonte njĂ« delegacion tĂ« kryesuar nga njĂ« shkrimtar i teksteve shkollore historike.

Tatiana Stanovaya, bashkëpunëtore e lartë në Qendrën Carnegie Rusia-Eurasia dhe themeluese e R.Politik, e cila ofron lajme dhe analiza mbi Rusinë, argumenton se ndërsa Putini nuk e sheh një takim me Zelenskyn si kritik në një luftë që për Rusinë ka më shumë të bëjë me përballjen me Perëndimin sesa me Ukrainën, ai prapëseprapë mund ta pranonte takimin nëse mendonte se do të kishte sukses.

“KĂ«rkesat kryesore duhet tĂ« jenĂ« nĂ« tryezĂ« dhe Zelensky duhet tĂ« jetĂ« nĂ« rregull tĂ« flasĂ« pĂ«r to”, tha ajo pĂ«r CNN nĂ« njĂ« intervistĂ« tĂ« martĂ«n. Deri mĂ« tani, Zelensky i ka pĂ«rjashtuar kĂ«to kĂ«rkesa kryesore, tĂ« cilat pĂ«rfshijnĂ« heqjen dorĂ« nga territori qĂ« Ukraina ende kontrollon. Por Putini, argumentoi ajo, e sheh Trumpin si çelĂ«sin pĂ«r ta ndryshuar kĂ«tĂ«.

 “Trump shihet si njĂ« mundĂ«sues i vizionit rus tĂ« zgjidhjes dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye Shtetet e Bashkuara duhet tĂ« punojnĂ« me Kievin pĂ«r ta nxitur atĂ« tĂ« jetĂ« mĂ« fleksibĂ«l, mĂ« i hapur ndaj kĂ«rkesave ruse.”

Stanovaya sugjeroi që Rusia mund të përpiqet ta mbajë SHBA-në në anën e saj duke bërë atë që sugjeroi Ushakov dhe duke sugjeruar një raund të ri bisedimesh në Stamboll, por me një delegacion të nivelit më të lartë, ndoshta duke përfshirë vetë Ushakovin dhe ministrin e jashtëm Lavrov. 

Por ai nuk do tĂ« rrezikojĂ« njĂ« “pritĂ«â€ duke u ulur me Zelenskyn vetĂ«m pĂ«r tĂ« zbuluar se tĂ« gjitha kĂ«rkesat e tij janĂ« refuzuar.

Trump e mbylli ditĂ«n e tij tĂ« hĂ«nĂ«n duke postuar nĂ« Truth Social se ai “filloi pĂ«rgatitjet pĂ«r njĂ« takim 
 midis Presidentit Putin dhe Presidentit Zelensky”. Kur u zgjua dhe u lidh me emisionin e mĂ«ngjesit nĂ« Fox NeĂ«s tĂ« martĂ«n nĂ« mĂ«ngjes, dukej se e kishte kuptuar se kjo nuk ishte njĂ« marrĂ«veshje e kryer. “UnĂ« nĂ« njĂ« farĂ« mĂ«nyre e organizova me Putinin dhe Zelenskyn, dhe e dini, ata janĂ« ata qĂ« duhet tĂ« vendosin”, tha ai.

Duke mos bërë asnjë lëshim, ai është shpërblyer me një samit të madh në Alaska, heqjen dorë nga një kërkesë e Trump për të nënshkruar një armëpushim para bisedimeve të paqes dhe shkatërrimin e të gjitha ultimatumeve të sanksioneve deri më sot. 

Duke ulur pak shkallën e sulmeve të natës me dronë ndaj qyteteve ukrainase deri më tani në gusht, Rusia i rriti ato përsëri të hënën në mbrëmje, duke qëlluar 270 dronë dhe 10 raketa. 

Nëse presioni i Trump ndaj Zelenskyt nuk ka dhënë ende rezultatet që dëshiron Moska, gjithmonë ka forcë ushtarake në të cilën mund të mbështetet.

E vetmja kartë e paparashikueshme për Rusinë në këtë pikë është se kë do të fajësojë Trump kur kjo përpjekje e fundit për paqe të dështojë.

Burimi: CNN

The post Pse Putini nuk do jetë kurrë gati të takohet me Zelenskyn  appeared first on Gazeta Si.

↗

Kostot ekonomike dhe politike të urisë në Gaza

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’– FjalĂ«t dhe fotografitĂ« qĂ« dokumentojnĂ« urinĂ« nĂ« Rripin e GazĂ«s janĂ« tĂ« tmerrshme.

Mbulimi i ngjarjes ka çuar nĂ« debate tĂ« ashpra dhe shpesh tĂ« gabuara nĂ«se ka zi buke dhe kush Ă«shtĂ« fajtor pĂ«r tĂ« – mĂ« sĂ« fundmi e ilustruar nga polemika rreth njĂ« fotografie tĂ« botuar nga New York Times tĂ« njĂ« fĂ«mije tĂ« dobĂ«suar i cili vuan gjithashtu nga njĂ« gjendje shĂ«ndetĂ«sore.

Ndërsa fotografitë dhe fjalët mund të çorientojnë, numrat zakonisht nuk e bëjnë.

Ekonomisti indian, fitues i çmimit Nobel, Amartya Sen, vĂ«rejti disa dekada mĂ« parë se zitĂ« e bukĂ«s janĂ« gjithmonĂ« ngjarje politike dhe ekonomike, dhe se mĂ«nyra mĂ« e drejtpĂ«rdrejtĂ« pĂ«r t’i analizuar ato Ă«shtĂ« tĂ« shohim sasitĂ« dhe çmimet e ushqimit.

Kjo ka çuar në dekada të tëra kërkimesh mbi zitë e bukës në të kaluarën. Një vëzhgim është se rritjet dramatike të çmimeve të ushqimeve nënkuptojnë gjithmonë se ka zi buke, edhe pse jo çdo zi buke shoqërohet me rritje të kostove të ushqimit.

Rritjet e çmimeve që kemi parë në Gaza janë të pashembullta.

Historiani ekonomik Yannai Spitzer vërejti në gazetën izraelite Haaretz se çmimet e ushqimeve bazë gjatë Urisë së Patateve në Irlandë treguan një rritje tre deri në pesëfish, ndërsa pati një rritje dhjetëfish gjatë Urisë së Madhe të Bengalit të vitit 1943. Në urinë e Koresë së Veriut të viteve 1990, çmimi i orizit u rrit 12-fish. Të paktën një milion njerëz vdiqën nga uria në secilën prej këtyre ngjarjeve.

Tani, Neë York Times ka raportuar se çmimi i miellit në Gaza është rritur 30-fish dhe patatet kushtojnë 50 herë më shumë.

Bllokada ushqimore e Izraelit

Ashtu siç ishte rasti i qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar në Irlandë në vitet 1840 dhe në Bengal në vitet 1940, Izraeli është përgjegjës për këtë zi buke sepse kontrollon pothuajse të gjithë Rripin e Gazës dhe kufijtë e tij. Por Izraeli gjithashtu ka krijuar kushtet për zinë e bukës.

Pas një politike tĂ« qĂ«llimshme nĂ« mars pĂ«r tĂ« ndaluar hyrjen e ushqimit, ajo rifilloi shpĂ«rndarjen e ushqimit nĂ« maj pĂ«rmes njĂ« grupi shumĂ« tĂ« kufizuar “stacionesh” qĂ« krijoi pĂ«rmes njĂ« organizate tĂ« re tĂ« mbĂ«shtetur nga SHBA-ja (Fondacioni Humanitar i GazĂ«s), nĂ« njĂ« sistem qĂ« dukej i projektuar tĂ« dĂ«shtonte.

Përpara vendimit të Izraelit në mars për të ndaluar importimin e ushqimit, çmimi i miellit në Gaza ishte pak a shumë në nivelet e paraluftës (duke arritur kulmin më parë në vitin 2024 në një raund tjetër mbylljesh kufitare). Që nga marsi, çmimet e ushqimeve janë rritur me një normë vjetore inflacioni prej më shumë se 5.000%.

Justifikimi që jep qeveria izraelite për politikën e saj të urisë është se Hamasi kontrollon popullsinë duke kufizuar furnizimin me ushqim. Ajo fajëson Hamasin për çdo mungesë ushqimi.

Megjithatë, nëse doni ta çarmatosni një armik nga aftësia e tij për të përdorur furnizimet ushqimore si armë duke i racionuar ato, mënyra e dukshme për ta bërë këtë është e kundërta: do ta rrisni ndjeshëm furnizimin me ushqim dhe kështu do ta ulni çmimin e tij.

Kufizimi i furnizimeve dhe rritja e vlerës së tyre është kryesisht imorale dhe kriminale, por është gjithashtu kundërproduktive për qëllimet e deklaruara të Izraelit. Në të vërtetë, përmbytja e Gazës me ushqime do të kishte arritur shumë më tepër në dobësimin e Hamasit sesa politika e urisë që ka zgjedhur qeveria izraelite.

Zyrtari mĂ« i lartĂ« i ndihmĂ«s humanitare i OKB-së e ka pĂ«rshkruar vendimin e Izraelit pĂ«r tĂ« ndaluar ndihmĂ«n humanitare pĂ«r tĂ« ushtruar presion mbi Hamasin si “ndĂ«shkim kolektiv mizor” – diçka e ndaluar sipas ligjit ndĂ«rkombĂ«tar humanitar.

Pasojat afatgjata të urisë

Cormac Ó GrĂĄda, historiani irlandez i ekonomisĂ« qĂ« merret me zitĂ« e bukĂ«s, citon njĂ« proverb tĂ« Kashmirit qĂ« thotĂ« “uria ikĂ«n, por njollat ​​mbeten”.

Uria aktuale nĂ« Gaza do tĂ« lĂ«rĂ« dhimbje afatgjatĂ« pĂ«r banorĂ«t e GazĂ«s dhe njĂ« njollĂ« morale tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« Izrael – pĂ«r shumĂ« breza. Ó GrĂĄda thekson dy mĂ«nyra kryesore se si pasojat e urisĂ« vazhdojnĂ«. MĂ« e dukshmja Ă«shtĂ« kujtesa e vazhdueshme e saj; e dyta janĂ« efektet e drejtpĂ«rdrejta nĂ« mirĂ«qenien afatgjatĂ« tĂ« popullatave tĂ« ekspozuara dhe pasardhĂ«sve tĂ« tyre.

Irlandezët dhe indianët nuk i kanë harruar zitë e bukës që i prekën. Ata ende e urrejnë qeverinë britanike për veprimet e saj. Kujtimi i këtyre zive të bukës ende ndikon në marrëdhëniet midis Irlandës, Indisë dhe Mbretërisë së Bashkuar, ashtu si zia e bukës në Ukrainë në fillim të viteve 1930 është ende një sfond i luftës Ukrainë-Rusi.

Ndikimi brez pas brezi është gjithashtu i rëndësishëm. Disa studime në Kinë zbulojnë se fëmijët e ngjizur gjatë zisë së madhe të bukës së Kinës në vitet 1959-1960 (e cila vrau gjithashtu miliona njerëz) janë më pak të shëndetshëm , përballen me më shumë sfida të shëndetit mendor dhe kanë aftësi më të ulëta njohëse sesa ata të ngjizur para ose pas zisë së bukës.

Studiues tĂ« tjerĂ« gjetĂ«n prova tĂ« ngjashme nga zitĂ« e bukĂ«s në Irlandë dhe Holandë , duke mbĂ«shtetur atĂ« qĂ« njihet si hipoteza e ” origjinĂ«s fetale “, e cila propozon qĂ« periudha e shtatzĂ«nisĂ« ka ndikime tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« shĂ«ndet nĂ« moshĂ« madhore. Edhe mĂ« shqetĂ«suese Ă«shtĂ« se hulumtimet e fundit tregojnĂ« se kĂ«to efekte tĂ« dĂ«mshme mund tĂ« transmetohen te brezat e mĂ«vonshĂ«m pĂ«rmes kanaleve epigjenetike .

Çdo ditĂ« pa furnizime ushqimore tĂ« disponueshme dhe tĂ« arritshme do tĂ« thotĂ« efekte mĂ« serioze tĂ« vazhdueshme pĂ«r popullin e GazĂ«s dhe pengjet civile izraelite qĂ« mbahen ende nga Hamasi – si dhe pĂ«r brezat e mĂ«vonshĂ«m.

Dështimi për të parandaluar urinë do të vazhdojë në kujtesën kolektive si një njollë morale për bashkësinë ndërkombëtare, por kryesisht për Izraelin. Vetëm përmbytja e menjëhershme e Rripit të Gazës me ndihma ushqimore mund të ndihmojë tani.

Burimi: The Conversation/PĂ«rshtati Gazeta Si

The post Kostot ekonomike dhe politike të urisë në Gaza appeared first on Gazeta Si.

↗

ANALIZË/ A mund tĂ« mbĂ«shtetet BE te SHBA pas samitit nĂ« Washington?

✇Abc News
By: Nijazi Mema

Bilanci i takimit nĂ« Washington tĂ« krerĂ«ve tĂ« shteteve dhe qeverive evropiane nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« del mjaft i balancuar. Nga njĂ«ra anĂ«, Evropa, kontinenti i kjetĂ«r mori frymĂ« lirisht: nuk pati asnjĂ« konfrontim midis Volodymyr Zelenski dhe Donald Trumpit,  siç pati shkurtin e kaluar – apo edhe njĂ« shkĂ«putje tĂ« marrĂ«dhĂ«nies transatlantike. Nga ana tjetĂ«r, Donald Trump nuk i pĂ«rmbushi kĂ«rkesat kryesore evropiane – para sĂ« gjithash, kĂ«rkesĂ«n pĂ«r njĂ« armĂ«pushim pĂ«rpara se tĂ« fillonin negociatat e paqes pĂ«r UkrainĂ«n.

Niklas Ebert përgjegjës për programin e sigurisë në institutin Marshall Fund thotë, se evropianët në kushtet aktuale arritën më të mirën e mundshme.  Por Evropa duhet të përgatitet për faktin se marrëdhënia transatlantike nuk është më ajo që ishte dikur.

Uashingtoni nuk Ă«shtĂ« njĂ« partner mbi tĂ« cilin mund tĂ« mbĂ«shtetesh gjithmonĂ«, paralajmĂ«ron Ebert. Edhe Anthony Gardner, ish-ambasador i SHBA-sĂ« nĂ« BE gjatĂ« administratĂ«s sĂ« Barack ObamĂ«s dhe tani kĂ«shilltar, nuk Ă«shtĂ« shumĂ« optimist se takimi i Uashingtonit do tĂ« pĂ«rmirĂ«sojĂ« marrĂ«dhĂ«niet transatlantike, kjo pasi. “Trump ende e sheh EvropĂ«n si kryesisht tĂ« parĂ«ndĂ«sishme”, thekson Gardner.

Edhe pse politikanĂ«t evropianĂ« arritĂ«n ta ndryshonin disi narrativĂ«n nĂ« favor të UkrainĂ«s,  takimi nuk arriti tĂ« prodhonte ndonjĂ« rezultat domethĂ«nĂ«s. Gardner gjithashtu pret qĂ« evropianĂ«t do duhet ta pĂ«rsĂ«risin kĂ«tĂ«, pasi Trump ndryshon mendje “çdo orĂ«â€. NĂ« fund tĂ« fundit, qĂ«llimi i presidentit aktual tĂ« SHBA-sĂ« Ă«shtĂ« tĂ« arrijĂ« njĂ« marrĂ«veshje qĂ« Ă«shtĂ« e favorshme pĂ«r tĂ«.

Evropa do të japë kontributin e saj për paqen

Megjithatë, gatishmëria e SHBA-së për të marrë pjesë në të ashtuquajturat garanci sigurie për Ukrainën konsiderohet përparimi i ditëve të fundit. Flitet për premtime mbrojtjeje të ngjashme me ato në Nenin 5 të Traktatit të NATO-s, ku shkruhet mbi detyrimin për të ofruar ndihmë nëse sulmohet një nga aleatët. Në Washington, delegacioni evropian kërkoi të theksonte gatishmërinë e tij për të dhënë kontributin e vet.

PĂ«r shembull, Presidenti francez Emmanuel Macron iu drejtua Presidentit tĂ« SHBA-sĂ«: “Mund tĂ« jeni tĂ« sigurt se Evropa Ă«shtĂ« shumĂ« e vetĂ«dijshme pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« kontributin e saj tĂ« drejtĂ« nĂ« kĂ«to garanci sigurie pĂ«r UkrainĂ«n – nĂ« fund tĂ« fundit, siguria e saj Ă«shtĂ« qartĂ«sisht nĂ« rrezik.”

I ashtuquajturi “koalicion i tĂ« vullnetshmĂ«ve”, sĂ« bashku me forcimin e ushtrisĂ« ukrainase, ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« jetĂ« njĂ« element qendror i garancive tĂ« sigurisĂ« nĂ« tĂ« ardhmen.

Cili Ă«shtĂ« “Koalicioni i tĂ« VullnetshmĂ«ve”?

“Koalicioni i tĂ« VullnetshmĂ«ve” u krijua disa muaj mĂ« parĂ« nga Franca dhe Britania e Madhe.  Tani thuhet se ka rreth 30 anĂ«tarĂ«. Sipas Presidentit tĂ« KĂ«shillit tĂ« BE-sĂ«, Antonio Costa, pĂ«rveç vendeve evropiane, nĂ« njĂ« konferencĂ« telefonike tĂ« kĂ«tij grupi morĂ«n pjesĂ« edhe Kanadaja, Turqia, Japonia dhe Zelanda e Re. Pas pĂ«rfundimit tĂ« luftimeve nĂ« UkrainĂ«, do tĂ« vendosen “trupa sigurie”, qĂ« kanĂ« pĂ«r qĂ«llim tĂ« ndihmojnĂ« nĂ« rindĂ«rtimin e forcave tokĂ«sore ukrainase dhe tĂ« sigurojnĂ« hapĂ«sirĂ«n detare dhe ajrore tĂ« UkrainĂ«s, njoftoi bashkĂ«kryetari Keir Starmer nĂ« korrik.

Eksperti Ebert e sheh “koalicionin e tĂ« vullnetshmĂ«ve” si njĂ« “sinjal politik ndaj Uashingtonit” se Evropa Ă«shtĂ« e gatshme tĂ« marrĂ« mĂ« shumĂ« pĂ«rgjegjĂ«si dhe tĂ« kundĂ«rshtojĂ« narrativĂ«n amerikane se evropianĂ«t po mbahen në kurriz tĂ« SHBA-sĂ«. Ish-ambasadori Anthony Gardner pohon se nga evropianĂ«t “po vijnĂ« veprat pas fjalĂ«ve tanimĂ«â€. Kjo Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme, por gjithashtu kĂ«rkoi shumĂ« kohĂ«. Sjellja e EvropĂ«s ndoshta nuk Ă«shtĂ« pa interes. Eksperti i sigurisĂ« Ebert thotĂ« se motivi tjetĂ«r i evropianĂ«ve Ă«shtĂ« gjithashtu t’i mbajnĂ« amerikanĂ«t nĂ« anĂ«n e tyre.

Pa SHBA nuk ka zgjidhje

Një gjë është e qartë: Pa amerikanët, garancitë e sigurisë të lartpërmendura do të jenë të vështira të realizohen, nëse jo të pamundura. Analisti politik Ebert i tha DW se evropianët janë të varur nga SHBA-të si për mbrojtjen ajrore dhe raketore, edhe misionin e zbulimit dhe transportin strategjik ajror. Pra ata kanë nevojë për amerikanët si siguri.

Evropa nuk është në gjendje të mobilizojë një forcë mjaftueshëm të madhe për të mbrojtur në mënyrë efektive një armëpushim të mundshëm. Prandaj, duhet të jetë e qartë, se SHBA-të do të ndërhyjnë nëse ndodh diçka, thekson Ebert.

Aktualisht po punohet pĂ«r tĂ« formuluar garancitĂ« e sigurisĂ«. Sipas burimeve britanike, njĂ« takim midis SHBA-sĂ« dhe pĂ«rfaqĂ«suesve tĂ« “Koalicionit tĂ« tĂ« VullnetshmĂ«ve” Ă«shtĂ« planifikuar tĂ« zhvillohet nĂ« ditĂ«t nĂ« vijim.

Trump pret trupa tokësore evropiane

NjĂ« çështje e ndjeshme kĂ«tu janĂ« “trupat nĂ« terren”, pra a duhet tĂ« ketĂ« trupa tokĂ«sore evropiane nĂ« UkrainĂ«. NdĂ«rsa kryeministri britanik Keir Starmer ka deklaruar qĂ«llimin e tij pĂ«r tĂ« dĂ«rguar trupa nĂ« UkrainĂ«, qeveria gjermane ende nuk ka marrĂ« njĂ« qĂ«ndrim pĂ«rfundimtar pĂ«r kĂ«tĂ« çështje. Rusia kundĂ«rshton vendosjen e trupave tĂ« NATO-s nĂ« UkrainĂ«.

Ish-ambasadori amerikan Gardner kritikoi faktin se, ndonëse është folur shumë për këtë çështje duket sikur do të bëhet fjalë në fund për shumë më pak. Edhe pas shumë muajsh, është ende e paqartë se për çfarë është e gatshme të kontribuojë Evropa. Duke e varur tek njëri-tjetri gatishmërinë e tyre për të vepruar evropianët dhe amerikanët po e zhvendosin përgjegjësinë sa andej këtej.

NĂ« njĂ« intervistĂ« me televizionin amerikan Fox News, Donald Trump i bĂ«ri tĂ« qarta pritjet e tij nga Evropa: Ai pret që Gjermania,  Franca dhe Britania e Madhe tĂ« dĂ«rgojnĂ« trupa tokĂ«sore.  SHBA-tĂ« janĂ« tĂ« pĂ«rgatitura tĂ« ofrojnĂ« mbĂ«shtetje, pĂ«r shembull, nga ajri. Çështja e trupave tokĂ«sore mund tĂ« jetĂ«, pra, testi i radhĂ«s pĂ«r marrĂ«dhĂ«niet transatlantike.

 

↗

Donald Trump, paqebërësi i madh?

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, i ka humbur numĂ«rimi i luftrave qĂ« pretendon se i ka zgjidhur.

NatĂ«n e 15 gushtit, pas takimit tĂ« tij me Vladimir Putinin, nĂ« njĂ« intervistĂ« me stacionin televiziv tĂ« krahut tĂ« djathtĂ«, Fox News, ai tha: “Kam negociuar fundin e pesĂ« luftrave”.

Intervistuesi Sean Hannity, njĂ« nga mbĂ«shtetĂ«sit e tij mĂ« tĂ« zĂ«shĂ«m nĂ« televizion, u pĂ«rgjigj: “Kam numĂ«ruar shtatĂ«!”

MĂ« vonĂ«, duke folur me presidentin ukrainas, Volodimir Zelenski nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ«, Trump tha: “Kam mbyllur 6 luftra, kam pĂ«rfunduar 6 luftra”. Por pastaj tĂ« martĂ«n, pĂ«rsĂ«ri nĂ« Fox News, ai pĂ«rsĂ«riti: “Ne kemi pĂ«rfunduar 7 luftra”.

PavarĂ«sisht se sa prej tyre, Trump pretendon se ka arritur mjaftueshĂ«m marrĂ«veshje paqeje pĂ«r tĂ« merituar Çmimin Nobel pĂ«r Paqen.

Ai tha gjithashtu se po punon shumĂ« pĂ«r paqen, sepse shpreson tĂ« shkojĂ« “nĂ« parajsĂ«, nĂ«se kjo Ă«shtĂ« e mundur”. Nuk ishte e qartĂ« nĂ«se po bĂ«nte shaka, por zĂ«dhĂ«nĂ«sja e tij tha se ai ishte serioz.

TRUMP: I've negotiated 5 wars to their end

HANNITY: I've got 7 pic.twitter.com/8QHBJfw7rZ

— Aaron Rupar (@atrupar) August 16, 2025

Trump gjithmonĂ« e ka pĂ«rdorur termin anglisht â€œĂ«ar”, jo “conflict”, i cili Ă«shtĂ« pak mĂ« i evokuar, sepse mund t’i referohet konflikteve tĂ« llojeve tĂ« ndryshme: luftra nĂ« shkallĂ« tĂ« gjerĂ«, pĂ«rleshje kufitare, pĂ«rplasje tĂ« zgjatura tĂ« dhunshme, por edhe konflikte ekonomike ose politike nĂ« tĂ« cilat nuk pĂ«rdoret forca.

Duke renditur kĂ«to gjashtĂ« ose shtatĂ« “luftra”, siç thotĂ«, ai, nĂ« mĂ«nyrĂ« efektive ka bashkuar situata dhe konflikte tĂ« pakrahasueshme qĂ« janĂ«, nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, tĂ« ndryshme nĂ« lloj dhe intensitet.

Kjo retorikë i shërben mirë në përpjekjen e tij për ta paraqitur veten si një paqebërës i madh, por nuk arrin të përputhet me realitetin dhe përshkruan vetëm sipërfaqësisht luftrat dhe konfliktet. Në disa nga këto marrëveshje, Trump me të vërtetë luajti një rol, madje edhe vendimtar.

NĂ« tĂ« tjera, kontributi i tij ishte dytĂ«sor. Dhe me tĂ« vĂ«rtetĂ«, disa nga marrĂ«veshjet e paqes qĂ« ai pĂ«rmend nuk janĂ« as marrĂ«veshje paqeje. Le t’i hedhim njĂ« vĂ«shtrim mĂ« tĂ« afĂ«rt.

Një billboard në Izrael falënderon Donald Trump për sulmin ndaj Iranit, 22 qershor 2025

Izraeli dhe Irani

Ajo që vetë Trump e quajti (me një emër që i mbeti në mendje) Lufta 12-Ditore midis Izraelit dhe Iranit, në fakt u ndërpre nga Trump.

Pasi Izraeli filloi tĂ« bombardonte Iranin mĂ« 13 qershor, Trump shkroi nĂ« llogarinĂ« e tij nĂ« median sociale, “Truth”, mĂ« 23 qershor se tĂ« dy vendet do tĂ« “fillonin njĂ« ARMË-PUSHUM” tĂ« nesĂ«rmen, dhe ata e bĂ«nĂ«.

Megjithatë, armëpushimi filloi vetëm pasi Shtetet e Bashkuara bombarduan gjithashtu Iranin, në një përpjekje për të shkatërruar centralet bërthamore të vendit.

PĂ«r mĂ« tepĂ«r, Trump nĂ« fakt nuk arriti njĂ« marrĂ«veshje paqeje, por vetĂ«m njĂ« ndĂ«rprerje tĂ« armiqĂ«sive, e cila ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« jetĂ« e pĂ«rkohshme: ndryshimi Ă«shtĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m, sepse ndĂ«rprerja e armiqĂ«sive ka pĂ«r qĂ«llim vetĂ«m tĂ« ndalojĂ« luftimet, ndĂ«rsa marrĂ«veshja e paqes ka pĂ«r qĂ«llim t’i japĂ« fund luftĂ«s dhe tĂ« pĂ«rcaktojĂ« marrĂ«dhĂ«niet e ardhshme midis palĂ«ve.

Në rastin e Izraelit dhe Iranit, nuk ka paqe të përhershme dhe asnjë marrëveshje nuk është arritur as për të monitoruar statusin e programit bërthamor të Iranit. Kjo është një temë e përsëritur edhe në marrëveshjet e tjera të bëra nga presidenti.

India dhe Pakistani

Trump pretendoi se ishte përgjegjës për përfundimin e përplasjeve kufitare midis Pakistanit dhe Indisë, të cilat ndodhën në maj në rajonin e diskutueshëm të Kashmirit.

Trump gjithashtu shkroi nĂ« “Truth” se tĂ« dy vendet, falĂ« tij, kishin rĂ«nĂ« dakord pĂ«r njĂ« “ARMËPUSHËPUSHIM TË PLOTË DHE TË MENJËHERSHËM”. Pakistani dhe India kanĂ« versione tĂ« ndryshme.

Pakistani ka vendosur tĂ« fitojĂ« favorin e Trump, duke njohur meritat e tij tĂ« mĂ«dha dhe madje duke e nominuar atĂ« pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen. Nuk Ă«shtĂ« rastĂ«si qĂ« Pakistani ka qenĂ« nĂ« favor tĂ« presidentit amerikan nĂ« muajt e fundit.

India, nga ana tjetër, ka thënë se Trump nuk ka bërë shumë dhe se armëpushimi u ra dakord drejtpërdrejt me Pakistanin përmes kanaleve ushtarake ekzistuese.

Ndoshta nuk është rastësi që marrëdhëniet midis Indisë dhe Shteteve të Bashkuara janë përkeqësuar në muajt e fundit dhe se Trump ka vendosur tarifa prej 25 përqind për shumë nga eksportet e vendit, të cilat do të rriten në 50 përqind në fund të gushtit.

Trump në Zyrën Ovale me ministrat e Jashtëm të Republikës Demokratike të Kongos dhe Ruandës, 27 qershor 2025

Ruanda dhe Kongo

NĂ« qershor, administrata Trump priti ministrat e JashtĂ«m tĂ« RuandĂ«s dhe RepublikĂ«s Demokratike tĂ« Kongos nĂ« Uashington pĂ«r tĂ« nĂ«nshkruar njĂ« marrĂ«veshje qĂ« synonte t’i jepte fund armiqĂ«sive pĂ«rgjatĂ« kufirit lindor tĂ« Kongos, njĂ« nga konfliktet mĂ« tĂ« gjata dhe mĂ« tĂ« ndĂ«rlikuara nĂ« botĂ«.

Trump e konsideron atĂ« njĂ« nga sukseset e tij mĂ« tĂ« mĂ«dha dhe shpesh e pĂ«rmend kur flet pĂ«r paqen “nĂ« AfrikĂ«â€. Por ka disa probleme.

SĂ« pari: konflikti nuk Ă«shtĂ« midis Kongos dhe RuandĂ«s, por midis Kongos dhe njĂ« sĂ«rĂ« grupesh milicie dhe rebele, mĂ« i famshmi prej tĂ« cilĂ«ve Ă«shtĂ« “M23”, i cili ka lidhje shumĂ« tĂ« ngushta me RuandĂ«n, por nuk Ă«shtĂ« drejtpĂ«rdrejt nĂ«n kontrollin e saj.

“M23” nuk mori pjesĂ« nĂ« negociata. SĂ« dyti: dhuna nuk Ă«shtĂ« ndalur kurrĂ« vĂ«rtet dhe palĂ«t tashmĂ« e kanĂ« akuzuar njĂ«ra-tjetrĂ«n disa herĂ« nĂ« muajt e fundit pĂ«r shkelje tĂ« armĂ«pushimit.

Marrëveshja e qershorit supozohej të ishte vetëm hapi i parë në një sërë takimesh dhe negociatash pasuese, të cilat megjithatë nuk kanë ndodhur ende dhe është e paqartë nëse do të ndodhin.

Trump në Shtëpinë e Bardhë me presidentin e Azerbajxhanit dhe kryeministrin e Armenisë, 8 gusht 2025

Armenia dhe Azerbajxhani

Në fillim të gushtit, presidenti i Azerbajxhanit dhe kryeministri i Armenisë, shtrënguan duart para Trump në Shtëpinë e Bardhë.

Ishte një moment historik, pasi të dy vendet kanë qenë në luftë për gati dyzet vjet dhe për herë të fundit u përleshën me dhunë në vitin 2023, kur Azerbajxhani pushtoi rajonin e Nagorni-Karabakut, i cili zyrtarisht është Azerbajxhan, por kontrollohej dhe banohej nga armenët.

Bisedimet për paqe midis dy vendeve kanë vazhduar prej vitesh, por presioni i Trump dhe perspektiva e një vizite prestigjioze në Shtëpinë e Bardhë, me shumë gjasa favorizuan dhe lehtësuan nënshkrimin e marrëveshjes.

Në të njëjtën kohë, ajo që u nënshkrua në Shtëpinë e Bardhë nuk është një traktat paqeje, por një deklaratë qëllimi për të ndjekur negociata të reja.

Armenia dhe Azerbajxhani nuk kanë rivendosur marrëdhënie diplomatike dhe kufiri midis dy vendeve mbetet i mbyllur.

Kamboxhia dhe Tajlanda

Në fund të korrikut, shpërthyen përleshje të rënda kufitare midis Kamboxhias dhe Tajlandës, duke vrarë 42 persona dhe duke zhvendosur përkohësisht të paktën 300,000 njerëz.

Negociatat për armëpushim u zhvilluan në Malajzi dhe u drejtuan nga qeveria malajziane, por Trump ndërhyri, duke pretenduar se nëse të dy vendet nuk bënin paqe, ai do të ndalonte negociatat tregtare të vazhdueshme me të dyja dhe do të vendoste tarifa të rënda.

Kamboxhia dhe Tajlanda janë të dyja të varura nga eksportet në Shtetet e Bashkuara, dhe kërcënimi i Trump ka të ngjarë të ketë kontribuar në nënshkrimin e një armëpushimi.

Megjithatë, kjo është më shumë një ndërprerje e armiqësive sesa një marrëveshje gjithëpërfshirëse paqeje që adreson shkaqet themelore të armiqësive.

Egjipti dhe Etiopia

Nuk është e qartë pse Trump pretendon se ka lehtësuar paqen midis Egjiptit dhe Etiopisë. Para së gjithash, sepse të dy vendet nuk janë realisht në luftë: ato janë përfshirë në një konflikt diplomatik për vite me radhë për një digë të madhe të ndërtuar në lumin Nil në Etiopi, e cila kërcënon furnizimin me ujë të Egjiptit.

Administrata Trump pretendon se edhe nëse nuk ka luftë, do të kishte pasur një të tillë, nëse presidenti nuk do të kishte ndërhyrë, por është e paqartë se çfarë lloj ndërhyrjeje është bërë. Trump u përpoq të organizonte negociata gjatë mandatit të tij të parë, por pa sukses.

Në fund të korrikut të këtij viti, ministri i Jashtëm i Egjiptit, deklaroi se negociatat me Etiopinë kishin ngecur plotësisht.

Trump me krerët e Serbisë dhe Kosovës në Shtëpinë e Bardhë në vitin 2020

Serbia dhe Kosova

Marrëveshja e fundit e supozuar e paqes që Trump pretendon (kjo është e shtata; ndonjëherë citohet, ndonjëherë jo), ka të bëjë me Serbinë dhe Kosovën, dy vende që kanë pasur marrëdhënie të ndërlikuara dhe armiqësore që kur Kosova u nda nga Serbia në vitin 2008 (situata u përkeqësua në 2023 dhe 2024).

MegjithatĂ«, ato nuk janĂ« nĂ« luftĂ« tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ«. NĂ« fund tĂ« qershorit, Trump shkroi nĂ« “Truth”: “Serbia dhe Kosova ishin gati tĂ« kishin njĂ« luftĂ« tĂ« madhe. UnĂ« thashĂ«, nĂ«se e provoni kĂ«tĂ«, nuk do tĂ« ketĂ« tregti me Shtetet e Bashkuara. Dhe ata thanĂ«, mirĂ«, atĂ«herĂ« nuk do ta bĂ«jmĂ«â€. Nuk Ă«shtĂ« shumĂ« e qartĂ« se pĂ«r çfarĂ« lufte tĂ« madhe dhe pĂ«r çfarĂ« negociatash po i referohej Trump.

Në vitin 2020, gjatë mandatit të tij të parë, Trump favorizoi një marrëveshje për të normalizuar marrëdhëniet ekonomike midis dy vendeve, por ajo është shpërfillur kryesisht në vite që nga ajo kohë. Nuk dihet nëse ka pasur përpjekje më të fundit.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Donald Trump, paqebërësi i madh? appeared first on Gazeta Si.

↗

ANALIZË – Evropa nĂ« mosmarrĂ«veshje, ndĂ«rsa Trump kĂ«rkon bisedime ruso-ukrainase pĂ«r paqe

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Arian Jorgaqi

– Kjo analizĂ« Ă«shtĂ« edhe kontribut i AgjencisĂ« Telegrafike Shqiptare –

BRUKSEL, 21 gusht /ATSH-enr/ – Presidenti rus, Vladimir Putin dhe presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskyy po i afrohen takimit tĂ« parĂ« qĂ« nga fillimi i pushtimit tĂ« plotĂ« tĂ« RusisĂ« tre vjet e gjysmĂ« mĂ« parĂ«, pas njĂ« fluksi diplomatik gjatĂ« javĂ«s sĂ« fundit.

SHBA ka rĂ«nĂ« gjithashtu dakord tĂ« ndihmojĂ« aleatĂ«t evropianĂ« tĂ« ofrojnĂ« garanci sigurie pĂ«r UkrainĂ«n nĂ« rast se nĂ«nshkruhet njĂ« marrĂ«veshje paqeje pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s sĂ« RusisĂ«, pas njĂ« takimi tĂ« njĂ« grupi udhĂ«heqĂ«sish evropianĂ«, tĂ« presidentit tĂ« SHBA-sĂ« Donald Trump dhe Zelenskyt nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ«.

Zhvillimet janë mirëpritur nga udhëheqësit evropianë, të cilët e kanë mbështetur fuqimisht Ukrainën që nga shpërthimi i luftës.

“Pas tre vjet e gjysmĂ« lufte, aktiviteti diplomatik po pĂ«rshpejtohet dhe ka njĂ« vrull nĂ« rritje rreth ofrimit tĂ« garancive tĂ« sigurisĂ« pĂ«r UkrainĂ«n, pĂ«rfshirĂ« marrĂ«veshjen e Trump pĂ«r tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rpjekje”, tha presidenti i KĂ«shillit Evropian AntĂłnio Costa pas njĂ« samiti online tĂ« KĂ«shillit Evropian.

Trump tha se foli në telefon me Putin të hënën dhe filloi të caktojë një takim midis tij dhe Zelenskyt. Do të jetë i pari që nga viti 2019.

“Pas kĂ«tij takimi, do tĂ« kemi njĂ« takim tripalĂ«sh, qĂ« do tĂ« jenĂ« dy presidentĂ«t, plus unĂ«â€, tha Trump nĂ« njĂ« postim nĂ« Truth Social pas takimit nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« me Zelenskyn dhe udhĂ«heqĂ«sit evropianĂ«.

Ai shtoi se ky ishte “njĂ« hap shumĂ« i mirĂ« dhe i hershĂ«m pĂ«r njĂ« luftĂ« qĂ« ka vazhduar pĂ«r gati katĂ«r vjet”.

Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, tha të hënën se po zhvillohen diskutime mbi garancitë e sigurisë për Ukrainën, të ngjashme me ato që u ofrohen shteteve anëtare të NATO-s.

Të martën, Trump përjashtoi vendosjen e trupave amerikane në terren.

Si erdhëm deri këtu?

Trump dhe Putin mbajtĂ«n njĂ« samit me rrezik tĂ« lartĂ« nĂ« Alaska tĂ« premten, me tĂ« dy udhĂ«heqĂ«sit qĂ« i pĂ«rshkruan bisedimet si produktive, por ofruan pak detaje se si t’i jepet fund luftĂ«s sĂ« RusisĂ« nĂ« UkrainĂ«.

Udhëheqësit evropianë dhe Ukraina u përjashtuan nga bisedimet dhe samiti u kritikua nga disa për shtrimin e qilimit të kuq për Putinin.

Ish-kreu i KonferencĂ«s sĂ« SigurisĂ« nĂ« Mynih, Wolfgang Ischinger, shkroi nĂ« X se “asnjĂ« pĂ«rparim i vĂ«rtetĂ« – qartĂ« 1:0 pĂ«r Putinin – asnjĂ« sanksion i ri. PĂ«r ukrainasit: asgjĂ«. PĂ«r EvropĂ«n: thellĂ«sisht zhgĂ«njyese”.

Analisti politik dhe ish-deputeti slloven, Klemen Groshelj vuri nĂ« dukje se ”Trump tha se SHBA do tĂ« jetĂ« vetĂ«m njĂ« ndĂ«rmjetĂ«se nĂ« negociatat midis MoskĂ«s dhe Kievit dhe shpjegoi nĂ« njĂ« intervistĂ« me Fox News pas takimit se Ukraina duhet tĂ« kuptojĂ« se Ă«shtĂ« e vogĂ«l dhe Rusia Ă«shtĂ« e madhe.

“Duke vepruar kĂ«shtu, ai dĂ«rgoi njĂ« mesazh shumĂ« tĂ« qartĂ« se SHBA nuk do tĂ« jetĂ« ajo qĂ« do tĂ« mbrojĂ« pozicionet e UkrainĂ«s”, tha Groshelj.

Sipas një zyrtari të informuar mbi një telefonatë që Trump zhvilloi me Zelenskyn dhe udhëheqësit evropianë ndërsa kthehej nga Alaska, udhëheqësi amerikan mbështeti një propozim të Putinit që Rusia të marrë kontrollin e plotë të dy rajoneve lindore të Ukrainës në këmbim të ngrirjes së vijës së frontit në dy të tjera.

Putin “de facto kĂ«rkon qĂ« Ukraina tĂ« largohet nga Donbasi”, njĂ« zonĂ« qĂ« pĂ«rbĂ«het nga rajonet Donetsk dhe Luhansk nĂ« UkrainĂ«n lindore, tĂ« cilat Rusia aktualisht i kontrollon vetĂ«m pjesĂ«risht, tha burimi.

Në këmbim, forcat ruse do të ndalonin ofensivën e tyre në rajonin portual të Detit të Zi të Khersonit dhe Zaporizhias në Ukrainën jugore, ku qytetet kryesore janë ende nën kontrollin ukrainas.

Disa muaj pas pushtimit të plotë të Ukrainës, në shtator 2022, Rusia pretendoi se kishte aneksuar të katër rajonet ukrainase edhe pse trupat e saj ende nuk kontrollojnë plotësisht asnjërën prej tyre.

Zelensky pati një takim me Trump në Shtëpinë e Bardhë të hënën dhe më vonë atyre iu bashkuan Macron, Starmer, Merz, Ursula von der Leyen, Giorgia Meloni, Alexander Stubb dhe Rutte.

Mungesa e dukshme ishte kryeministri spanjoll Pedro Sanchez.

Kjo ka shkaktuar kritika nga opozita, duke akuzuar Sanchez se e ka ulur Spanjën në një pozicion më të ulët në BE pasi refuzoi të rriste shpenzimet e mbrojtjes së vendit në pesë  për qind të PBB-së së saj, në samitin e fundit të NATO-s.

Sanchez është në përputhje me konsensusin e BE-së për Ukrainën dhe ka këmbëngulur që Kievi duhet të përfshihet në çdo vendim për të ardhmen e saj. Ai gjithashtu ka nënvizuar urgjencën e një armëpushimi të menjëhershëm për të lehtësuar një paqe të drejtë dhe afatgjatë.

Përgjigja e Evropës dhe çfarë roli luajti ajo?

Kryeqytetet evropiane kanë bërë presion për të siguruar që pikëpamjet e tyre dhe të Kievit të mos përjashtohen nga dialogu SHBA-Rusi që mund të formësojë sigurinë afatgjatë të Evropës.

Udhëheqësit evropianë kanë kërkuar një armëpushim të menjëhershëm si një hap të parë drejt paqes, kanë kërkuar garanci të detyrueshme sigurie për Ukrainën dhe e kanë paralajmëruar Trumpin të mos i besojë shumë Putinit.

Çështja e njĂ« armĂ«pushimi Ă«shtĂ« njĂ« çështje ku SHBA-ja dhe Evropa mund tĂ« mos bien dakord. Trump nuk kĂ«mbĂ«ngul mĂ« pĂ«r njĂ« tĂ« tillĂ« dhe beson se njĂ« marrĂ«veshje e plotĂ« paqeje mund tĂ« arrihet pa tĂ«, ndĂ«rsa Merz nĂ«nvizoi rĂ«ndĂ«sinĂ« e saj tĂ« hĂ«nĂ«n.

Makron ishte gjithashtu i kujdesshëm për mundësinë e përfundimit të dhunës si rezultat i një takimi të mundshëm Zelensky-Putin.

“Ne kemi presidentin amerikan dhe UkrainĂ«n qĂ« duan paqe
 Nuk jam i bindur pĂ«r Putinin”, tha ai.

“QĂ«llimi i tij pĂ«rfundimtar Ă«shtĂ« tĂ« marrĂ« sa mĂ« shumĂ« territor tĂ« jetĂ« e mundur, tĂ« dobĂ«sojĂ« UkrainĂ«n dhe tĂ« ketĂ« njĂ« UkrainĂ« qĂ« nuk Ă«shtĂ« e qĂ«ndrueshme mĂ« vete ose brenda sferĂ«s sĂ« ndikimit tĂ« RusisĂ«. Kjo Ă«shtĂ« mjaft e qartĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ«â€, theksoi ai.

David Salvo, drejtor menaxhues i AleancĂ«s pĂ«r Sigurimin e DemokracisĂ« nĂ« fondacionin gjerman ”Marshall”, tha se “ndĂ«rsa Ă«shtĂ« pozitive qĂ« nuk pati nota mospajtuese midis Trump dhe Zelenskyy kur ata folĂ«n sĂ« bashku me shtypin nga ShtĂ«pia e BardhĂ« tre ditĂ« pas samitit tĂ« AlaskĂ«s, Trump bĂ«ri pak pĂ«r tĂ« shpĂ«rndarĂ« idenĂ« se Shtetet e Bashkuara do tĂ« mbĂ«shtesnin njĂ« marrĂ«veshje gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se paqeje kryesisht sipas kushteve tĂ« RusisĂ«. Putin ende po vendos”.

Ekspertë të tjerë vunë re rikthimin e udhëheqësve evropianë në plan të parë.

“NĂ« shkurt pati njĂ« pyetje nĂ«se Evropa do tĂ« kishte njĂ« vend nĂ« tryezĂ« . Takimet e djeshme tregojnĂ« se Evropa nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« ka shumĂ« vende nĂ« tryezĂ«. Kjo ndryshon rrĂ«njĂ«sisht natyrĂ«n e kĂ«tij negocimi. NjĂ« meritĂ« pĂ«r udhĂ«heqĂ«sit evropianĂ« pĂ«r thyerjen e kodit qĂ« funksionon me Trumpin”, tha Mujtaba Rahman, drejtor menaxhues pĂ«r EvropĂ«n nĂ« Grupin Eurasia, nĂ« njĂ« postim nĂ« X.

Evropa u bashkua në përqendrimin në paqe, por disa vende ndryshojnë

Pas videokonferencës së së dielës të të ashtuquajturit Koalicion i të Vullnetshëmve (një grup vendesh që koordinojnë mbështetjen ushtarake dhe ekonomike për Ukrainën), kryeministri bullgar Rosen Zhelyazkov tha në një postim në X se garancitë e sigurisë për Ukrainën duhet të përfshijnë mbështetje të qëndrueshme si nga Evropa ashtu edhe nga SHBA-ja. Sipas fjalëve të tij, takimi online ka nënvizuar detyrën themelore të ndalimit të vrasjeve dhe mbështetjes së një paqeje të qëndrueshme dhe të drejtë në Ukrainë bazuar në parimet e së drejtës ndërkombëtare.

I pyetur në lidhje me takimin e së premtes midis Trump dhe Putin dhe të ardhmen e luftës në Ukrainë, presidenti bullgar Rumen Radev u tha gazetarëve se takimi në Alaska rikthen dialogun dhe shpresën për paqe për të gjithë.

Qëndrimi i vendit kandidat për anëtarësim në BE, Shqipërisë, ndaj Ukrainës, është gjithashtu në përputhje me qëndrimet e Bashkimit Evropian dhe NATO-s, ku Shqipëria është shtet anëtar.

Por, brenda Evropës, jo të gjithë udhëheqësit janë në të njëjtën linjë se si e shohin konfliktin.

Kryeministri sllovak Robert Fico, i cili Ă«shtĂ« kritik i mbĂ«shtetjes sĂ« BE-sĂ« pĂ«r UkrainĂ«n, tha se ”takimi midis Trump dhe Putin zyrtarisht nisi normalizimin e marrĂ«dhĂ«nieve midis SHBA-sĂ« dhe RusisĂ«â€. Sipas tij, rruga pĂ«rpara nuk qĂ«ndron nĂ« “akuzimin” e udhĂ«heqjes politike ruse ose nĂ« vendosjen e sanksioneve, por nĂ« dialogun konstruktiv.

Ai u kritikua nga opozita për këtë.

Hungaria është një tjetër zë kritik i dukshëm.

Para samitit tĂ« AlaskĂ«s, tĂ« gjitha shtetet anĂ«tare tĂ« BE-sĂ«, pĂ«rveç HungarisĂ«, nĂ«nshkruan njĂ« letĂ«r duke shprehur mbĂ«shtetjen e tyre pĂ«r iniciativĂ«n paqĂ«sore tĂ« Trump dhe paralajmĂ«ruan se janĂ« ukrainasit ata qĂ« kanĂ« “tĂ« drejtĂ«n tĂ« zgjedhin fatin e tyre” dhe tĂ« mbĂ«shtesin sanksionet kundĂ«r RusisĂ«.

ÇfarĂ« ndodh mĂ« pas?

Javët e ardhshme do të jenë vendimtare në përcaktimin nëse shtytja e Trump për bisedime të drejtpërdrejta midis Zelenskyy dhe Putin çon në përparim të vërtetë apo thellon përçarjet ekzistuese.

Formati, vendndodhja dhe agjenda mbeten tĂ« pazgjidhura. Çdo bisedĂ« ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« pĂ«rballet me pengesa tĂ« menjĂ«hershme, jo mĂ« pak kĂ«mbĂ«nguljen e UkrainĂ«s se nuk do tĂ« lĂ«shojĂ« territor sovran dhe vendosmĂ«rinĂ« e Putinit pĂ«r tĂ« siguruar njohjen e fitimeve tĂ« RusisĂ«.

Për Evropën, sfida është të qëndrojë në një proces që po formësohet gjithnjë e më shumë nga Uashingtoni dhe Moska. Zyrtarët e BE-së po shtyjnë për garanci sigurie që shkojnë përtej fjalëve.

Aleatët e NATO-s mbeten të kujdesshëm se Trump mund ta shtyjë Kievin drejt një marrëveshjeje të favorshme për Moskën, me qëllim që të shpallë një fitore në politikën e jashtme.

Ndërkohë, luftimet vazhdojnë, ndërsa Rusia nisi një sulm të madh gjatë natës ndaj Ukrainës të hënën me dronë dhe raketa, ndërsa Ukraina goditi një rafineri nafte ruse në një sulm me dronë./  (Nga agjencitë AFP, ATSH, BTA, dpa, EFE, TASR dhe STA) a.jor.

The post ANALIZË – Evropa nĂ« mosmarrĂ«veshje, ndĂ«rsa Trump kĂ«rkon bisedime ruso-ukrainase pĂ«r paqe appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Europa është skeptike për bisedimet e paqes të Trumpit

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- UdhĂ«heqĂ«sit europianĂ« nuk besojnĂ« se Vladimir Putin Ă«shtĂ« i sinqertĂ« nĂ« lidhje me njĂ« marrĂ«veshje paqeje — kĂ«shtu qĂ« strategjia e tyre Ă«shtĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« humor dhe tĂ« lavdĂ«rojnĂ« Donald Trumpin derisa ai mĂ« nĂ« fund tĂ« arrijĂ« nĂ« tĂ« njĂ«jtin pĂ«rfundim dhe tĂ« kuptojĂ« se do tĂ« duhet tĂ« jetĂ« mĂ« i ashpĂ«r me Kremlinin.

Pala europiane mendon se është një qasje fitimprurëse për të dyja palët. Ata do të jenë të kënaqur nëse do të provohet se gabohen nëse presidenti amerikan mund të negociojë një fund të luftës në Ukrainë me garanci kuptimplote sigurie, por plani kryesor i lojës ka të bëjë tërësisht me hedhjen poshtë të blofit të udhëheqësit rus dhe lobimin për sanksione më të ashpra.

Presidenti francez Emmanuel Macron, udhëheqësi botëror që bëri përpjekjet më të mëdha për të parandaluar luftën në Ukrainë përmes kontakteve diplomatike me Putinin, tani është më i zëshmi në deklaratën se presidenti rus nuk e merr seriozisht paqen dhe është ende i përkushtuar ndaj qëllimit të tij për të shkatërruar një Ukrainë të pavarur dhe demokratike.

“A mendoj se Presidenti Putin dĂ«shiron paqe? PĂ«rgjigja Ă«shtĂ« jo. NĂ«se doni bindjen time mĂ« tĂ« thellĂ«: Jo. A mendoj se Presidenti Trump dĂ«shiron paqe? Po”, tha Macron para se tĂ« nisej pĂ«r nĂ« Uashington, ku iu bashkua bisedimeve tĂ« hĂ«nĂ«n .

“Nuk mendoj se Presidenti Putin dĂ«shiron paqe. Mendoj se ai dĂ«shiron kapitullimin e UkrainĂ«s. Kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« ai ka propozuar.”

NĂ« fakt, larg nga ofrimi i ndonjĂ« lĂ«shimi pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje paqeje, Putini thjesht po kĂ«rkon mĂ« shumĂ« territor nga Kievi, duke pĂ«rfshirë linjat kryesore mbrojtĂ«se tĂ« UkrainĂ«s qĂ« do t’i lejonin atij tĂ« sulmonte mĂ« thellĂ« nĂ« vend. Ai gjithashtu po e refuzon kategorikisht praninĂ« e forcave tĂ« NATO-s pĂ«r tĂ« garantuar sigurinĂ« e vendit pas luftĂ«s – njĂ« kusht thelbĂ«sor pĂ«r Kievin.

Ndërsa përgatitjet janë duke u zhvilluar për një samit të mundshëm që përfshin Rusinë dhe Ukrainën , udhëheqës nga e gjithë Europa zhvilluan një sërë bisedimesh emergjente të martën për të peshuar përgjigjen e tyre dhe për të ndarë informacione nga diskutimet në Shtëpinë e Bardhë një ditë më parë.

Udhëheqës, përfshirë Presidenten e Komisionit Europian Ursula von der Leyen, Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s Mark Rutte, Macronin e Francës, Keir Starmerin e Mbretërisë së Bashkuar dhe Giorgia Meloni të Italisë, udhëtuan për në Uashington për të mbështetur Presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy në një takim të ulur me Donald Trump.

Sipas pesĂ« diplomatĂ«ve, tĂ« cilĂ«ve u Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ« anonimiteti pĂ«r tĂ« hedhur dritĂ« mbi thirrjet delikate, presidentĂ«t, kryeministrat dhe ambasadorĂ«t ishin kryesisht tĂ« lidhur me Macronin. Ata shprehĂ«n skepticizĂ«m tĂ« thellĂ« se Kremlini do tĂ« negocionte me mirĂ«besim – por ishin optimistĂ« se Uashingtoni do ta ndĂ«shkonte RusinĂ« nĂ«se Putini do tĂ« tregohej pengesa mĂ« e madhe pĂ«r paqen.

“ËshtĂ« e qartĂ« se nĂ«se pĂ«rfundojmĂ« nĂ« njĂ« situatĂ« ku Putini vĂ«rteton se nuk dĂ«shiron t’i japĂ« fund luftĂ«s, kjo do ta detyrojĂ« Trumpin tĂ« veprojĂ« dhe kjo forcon argumentin pĂ«r sanksione”, tha njĂ« diplomat nga njĂ« vend i pĂ«rfaqĂ«suar nĂ« njĂ« seancĂ« virtuale tĂ« KĂ«shillit Europian tĂ« martĂ«n.

Europianët e shohin presionin e sanksioneve amerikane si thelbësor për procesin diplomatik dhe shumë argumentojnë se Putini u përpoq me forcë të angazhohej me Trumpin në Alaska vetëm pasi Uashingtoni vendosi tarifa të larta kundër Indisë për shkak të blerjes së naftës, e cila është thelbësore për ekonominë ruse. Hapi tjetër dramatik do të ishte përshkallëzimi i sanksioneve të ngjashme për të penguar tregtinë shumë të rëndësishme të Rusisë me Kinën.

NjĂ« diplomat i dytĂ« konfirmoi se aleatĂ«t ishin tĂ« lumtur tĂ« mbĂ«shtesnin iniciativĂ«n amerikane pĂ«r tĂ« ndĂ«rmjetĂ«suar njĂ« armĂ«pushim, jo sepse mendonin domosdoshmĂ«risht se do tĂ« funksiononte, por “sepse do tĂ« ishte njĂ« provĂ« e qartĂ« e qĂ«llimeve ruse”. NjĂ« i tretĂ« tha se garancitĂ« e sigurisĂ« qĂ« po zhvillohen do ta ndihmonin UkrainĂ«n “tĂ« negocionte nga njĂ« pozicion force”.

Kjo ndodhi vetĂ«m disa ditĂ« pasi udhĂ«heqĂ«si amerikan priti Putinin pĂ«r bisedime nĂ« Alaska dhe pretendoi se kishte bĂ«rĂ« pĂ«rparim nĂ« “shumĂ« pika”.

 “Ky Ă«shtĂ« njĂ« ushtrim i vazhdueshĂ«m menaxhimi i Trump pĂ«r tĂ« gjithĂ« – pĂ«rfshirĂ« Putinin, meqĂ« ra fjala”, tha pĂ«r POLITICO Fiona Hill, njĂ« ish-kĂ«shilltare e republikanit nĂ« mandatin e tij tĂ« parĂ« presidencial dhe tani njĂ« bashkĂ«punĂ«tore e lartĂ« nĂ« Institutin Brookings.

“Por mendoj se ata bĂ«nĂ« njĂ« punĂ« aq tĂ« mirĂ« sa mund tĂ« pritej tĂ« hĂ«nĂ«n.” Sipas saj, mĂ« e mira qĂ« mund tĂ« shpresohej nga samiti i AlaskĂ«s ishte “diçka me tĂ« cilĂ«n mund tĂ« punonin – dhe duket sikur kishte diçka, edhe pse optika ishte e tmerrshme”.

PartnerĂ«t perĂ«ndimorĂ« e kanĂ« lĂ«vduar pa masĂ« Trumpin — duke e falĂ«nderuar pĂ«r organizimin e bisedimeve — dhe kanĂ« shprehur lehtĂ«sim tĂ« vĂ«rtetĂ« pasi ai duket se dha siguri tĂ« konsiderueshme se vendi do tĂ« luante njĂ« rol nĂ« garancitĂ« e sigurisĂ« pĂ«r UkrainĂ«n si pjesĂ« e njĂ« marrĂ«veshjeje paqeje. MegjithatĂ«, pas dyerve tĂ« mbyllura, ata janĂ« mĂ« tĂ« pĂ«rqendruar nĂ« nxitjen e kufizimeve tĂ« reja dhe tĂ« ashpra ekonomike nĂ«se dhe kur Moska refuzon t’i japĂ« fund pushtimit tĂ« saj.

“TĂ« gjithĂ« po i kalojnĂ« tĂ« gjitha hapat”, tha njĂ« diplomat i katĂ«rt i BE-sĂ«. “Por nuk e dimĂ« se cili Ă«shtĂ« qĂ«llimi pĂ«rfundimtar i Putinit. ÇfarĂ« do ta motivojĂ« Putinin tĂ« bĂ«jĂ« lĂ«shime? Nuk e di.”

PĂ«rgjigja e Kremlinit ndaj raundit tĂ« ardhshĂ«m tĂ« diplomacisĂ« ka qenĂ« e paqartĂ«. Duke luajtur me kohĂ«, Ministri i JashtĂ«m rus Sergey Lavrov tha se  Moska nuk po i refuzonte bisedimet  me UkrainĂ«n – por kĂ«mbĂ«nguli se çdo samit do tĂ« duhej tĂ« pĂ«rgatitej “hap pas hapi, gradualisht, duke filluar nga niveli i ekspertĂ«ve dhe mĂ« pas duke kaluar nĂ«pĂ«r tĂ« gjitha fazat e nevojshme”.

Putin madje sugjeroi nĂ« mĂ«nyrĂ« disi tĂ« padobishme njĂ« samit nĂ« Rusi – njĂ« ide që u hodh poshtĂ« menjĂ«herĂ«.

Një zyrtar gjerman tha se kjo lëkundje po bëhej një provë e konsiderueshme e seriozitetit rus.

“Rusia pranoi tĂ« organizojĂ« ose tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« njĂ« samit dypalĂ«sh me Zelenskyy-n
 NdĂ«rkohĂ«, e marr vesh nga [media]
 se pala ruse tani e interpreton kĂ«tĂ« ndryshe”, tha zyrtari.

Nga ana europiane, diplomacia tani po ecĂ«n me shpejtĂ«si. BE-ja mbajti njĂ« takim tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m tĂ« ambasadorĂ«ve deri nĂ« orĂ«n 2 tĂ« mĂ«ngjesit tĂ« martĂ«n pĂ«rpara thirrjes sĂ« udhĂ«heqĂ«sve dhe njĂ« videokonference tĂ« veçantĂ« me “koalicionin informal tĂ« tĂ« vullnetshmĂ«ve”, i cili pĂ«rfshin vende jo-anĂ«tare tĂ« BE-sĂ« si Turqia dhe Kanadaja.

Kjo vjen pikërisht në kohën kur pritet një takim i shefave të ushtrive këtë javë në Uashington për të diskutuar garancitë konkrete të sigurisë për Ukrainën.

Ministrat e mbrojtjes dhe tĂ« punĂ«ve tĂ« jashtme tĂ« BE-sĂ« do tĂ« takohen gjithashtu jozyrtarisht javĂ«n e ardhshme, ndĂ«rsa rriten pritshmĂ«ritĂ« se njĂ« propozim konkret pĂ«r paqe mund tĂ« jetĂ« gati pĂ«r t’u paraqitur Zelenskyy-t dhe Putinit brenda rreth njĂ« jave.

Trump ka lĂ«nĂ« tĂ« kuptohet se fuqia ajrore amerikane mund tĂ« pĂ«rdoret nĂ« Ukrainë , ndĂ«rsa vendet europiane mund tĂ« dĂ«rgojnĂ« trupa pĂ«r tĂ« mbrojtur vendin – tĂ« gjitha kĂ«to rezultate do tĂ« bien ndesh me ambiciet e RusisĂ« pĂ«r tĂ« pushtuar mĂ« shumĂ« territor.

Por, ndĂ«rsa vendet perĂ«ndimore janĂ« gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« sigurta se mund tĂ« bashkĂ«punojnĂ« me Trumpin dhe tĂ« ruajnĂ« njĂ« front tĂ« bashkuar, ato janĂ« detyruar gjithashtu tĂ« pĂ«rshtasin vijat e tyre tĂ« kuqe pĂ«r t’iu pĂ«rshtatur atij. Pas bisedimeve nĂ« Uashington, BE-ja tĂ« hĂ«nĂ«n duket se e zbuti kĂ«rkesĂ«n e saj qĂ« Rusia tĂ« pranojĂ« njĂ« armĂ«pushim pĂ«rpara se tĂ« fillojnĂ« negociatat.

“Kishte njĂ«farĂ« shprese se Trump mund tĂ« ndryshonte mendje pĂ«r çështjen e armĂ«pushimit. Kjo nuk ndodhi”, tha njĂ« diplomat i pestĂ«, duke shprehur shqetĂ«sim pĂ«r ndryshimin nĂ« qĂ«ndrime. “Por nĂ« pĂ«rgjithĂ«si ishte ende njĂ« hap i mirĂ« drejt paqes.”

Megjithatë, më e rëndësishmja është se edhe vetë Trump tani e pranon publikisht se Putini mund të mos jetë duke negociuar me mirëbesim.

“Do tĂ« mĂ«sojmĂ« rreth Presidentit Putin nĂ« dy javĂ«t e ardhshme
 ËshtĂ« e mundur qĂ« ai tĂ« mos dĂ«shirojĂ« tĂ« bĂ«jĂ« njĂ« marrĂ«veshje”, tha presidenti amerikan pĂ«r Fox News.

“Shpresoj qĂ« Presidenti Putin do tĂ« jetĂ« mirĂ«, dhe nĂ«se nuk Ă«shtĂ«, do tĂ« jetĂ« njĂ« situatĂ« e vĂ«shtirĂ«.”

Burimi: Politico/PĂ«rshtati Gazeta Si

The post Europa është skeptike për bisedimet e paqes të Trumpit appeared first on Gazeta Si.

↗

Takimet në Shtëpinë e Bardhë, një hap në drejtimin e duhur

✇Abc News
By: Nijazi Mema

Në Shtëpinë e Bardhë janë arritur disa përparime, ndonëse akoma nuk mund të flitet për arritjen e armëpushimit dhe paqes në Ukrainë. Tani Putini duhet të deklarohet nëse është për paqe apo vazhdimin e luftimeve dhe nëse është i gatshëm për bisedimet me Ukrainën. Kështu u shprehën shumica e pjesëmarrësve të takimeve me presidentin Donald Trump.

Presidenti Trump priti në Shtëpinë e Bardhë me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelenski, i cili ishte e shoqëruar edhe nga presidentja e Komisionit të BE-së Ursula von der Leyen dhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte, si dhe krerët e Gjermanisë, Francës, Britanisë së Madhe, Italisë  dhe Finlandës.

Përshëndetjet e përzemërta

Takimet në Shtëpinë e Bardhë ishin shumë më miqësore sesa herën e kaluar, kur Trumpi pak a shumë largoi Zelenskin nga Shtëpia e Bardhë. Trump në fillim vlerësoi kostumin e thjeshtë të zi të Zelenskit e më pas filluan bisedimet më serioze dhe paraqitja konstruktive dhe shumë e kujdesshme para gazetarëve.

Merz: Asnjë bisedë për lëshimet territoriale

Atmosfera ishte e mirë por progresi në përmbajtje duket i kufizuar. Pjesëmarrësit diskutuan shumë çështje të ndryshme, kritike. Sipas vëzhguesve, Trump dhe Zelenskyy thuhet se kanë shqyrtuar edhe hartat, ndoshta për të diskutuar vijën e frontit. Megjithatë, sipas Kancelarit Merz, lëshimet territoriale nuk u diskutuan si temë e veçantë.

LĂ«shimet nuk duhet t’i imponohen nĂ« asnjĂ« rrethanĂ« UkrainĂ«s, theksoi ai nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp mĂ« vonĂ«. Territori i pretenduar nga Rusia Ă«shtĂ« afĂ«rsisht sa madhĂ«sia e FloridĂ«s, krahasoi kreu i qeverisĂ« gjermane, pĂ«r tĂ« ilustruar gjendjen.

Garancitë e sigurisë janë thelbësore

Një temë qendrore ishin të ashtuquajturat garanci sigurie. Këto mund të jenë të ngjashme me klauzolën e ndihmës së ndërsjellë të Nenit 5 të NATO-s, që nënkupton ndërhyrjen e të gjitha shteteve anëtare në rast të ndonjë sulmi nga jashtë.

Garancitë janë thelbësore për Zelenskin dhe duhet të jenë të besueshme për të penguar Moskën nga sulme të mëtejshme pas një marrëveshjeje të mundshme.

Presidenti amerikan Trump tha se Amerika mund tĂ« jetĂ« pjesĂ«marrĂ«se nĂ« kĂ«to garanca, qĂ« ishte shumĂ« me rĂ«ndĂ«si. Por kĂ«tu nuk ka ndonjĂ« pĂ«rparim shumĂ« konkret. Trump heksoi se evropianĂ«t janĂ« nĂ« vijĂ«n e parĂ«, por amerikanĂ«t do t’i mbĂ«shtesnin ata.

Evropianët e shohin këtë si një hap të rëndësishëm në drejtimin e duhur. Kancelari Merz e mirëpriti këtë.

Presidenti finlandez Stubb tha gjithashtu solli progresin më të madh në tre vjetët e fundit.

Armëpushimi

NdĂ«rsa presidenti i UkrainĂ«s – i mbĂ«shtetur nga partnerĂ«t e tij evropianĂ« – vazhdon tĂ« bĂ«jĂ« thirrje pĂ«r armĂ«pushim, Trump deri mĂ« tani i Ă«shtĂ« pĂ«rmbajtur. Ai thotĂ« se marrĂ«veshja mund tĂ« arrihet edhe pa armĂ«pushim paraprak.

“Ne mund tĂ« punojmĂ« pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje ndĂ«rsa luftimet vazhdojnĂ«â€, tha ai, qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« pĂ«rputhje me qĂ«ndrimin e Kremlinit dhe Ă«shtĂ« i papranueshĂ«m pĂ«r evropianĂ«t. Merz e tha hapur kĂ«tĂ« edhe para takimit me dyer tĂ« mbyllura, qĂ« ishte momenti i vetĂ«m kur Trump shkĂ«mbeu mendime tĂ« kundĂ«rta me ndonjĂ« nga pjesĂ«marrĂ«sit, por me tone tĂ« pranueshme pĂ«r tĂ« dy palĂ«t.

Trumpi telefonoi me Putinin

Pas bisedimeve me dyer të mbyllura, Trumpi ndërpreu takimin në një moment dhe bisedoi me presidentin rus Vladimir Putin në telefon. Nuk dihet nëse kjo telefonatë ishte e paracaktuar apo ishte vërtet spontane. Megjithatë, Trump deshi të diskutojë edhe me Putinin përparimet e arritura me Zelenskin dhe evropianët.

“NĂ« pĂ«rfundim tĂ« takimit, e telefonova presidentin Putin dhe fillova pĂ«rgatitjet pĂ«r njĂ« takim midis presidentit Putin dhe presidentit Zelenski nĂ« njĂ« vend qĂ« do tĂ« pĂ«rcaktohet mĂ« vonĂ«â€, tha Trump.

NĂ«se ky mund tĂ« jetĂ« hapi tjetĂ«r mbetet pĂ«r t’u parĂ« nĂ« ditĂ«t nĂ« vijim. “Kam konfirmuar – dhe tĂ« gjithĂ« udhĂ«heqĂ«sit evropianĂ« mĂ« kanĂ« mbĂ«shtetur – se jemi gati pĂ«r njĂ« takim dypalĂ«sh me Putinin”, tha Zelenski, pas takimit nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ«.

Sidoqoftë, evropianët vazhdojnë të qëndrojnë fort pranë Zelenskit dhe duan që ai të përgatitet sa më mirë për një takim të mundshëm trepalësh. .

Merz, Macron dhe tĂ« tjerĂ«t duket se kanĂ« arritur edhe njĂ« qĂ«llim me rĂ«ndĂ«si dhe pĂ«r UkrainĂ«n: Ata kundĂ«rshtuan imazhet e dyshimta tĂ« Trump dhe Putin nĂ« Alaska – me njĂ« paraqitje tĂ« pĂ«rgatitur mirĂ« dhe nĂ« dukje unike nĂ« Uashington./ DW

↗

Trump i ka harxhuar të gjithë kartat e lojës!

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’– Presidenti Donald Trump e qortoi Presidentin Volodymyr Zelensky nĂ« ZyrĂ«n Ovale.

Ai i lejoi Pentagonit dy herë të ndalonte dërgesat ushtarake të paracaktuara në Ukrainë. Ai premtoi se kur të mbarojë pjesa aktuale e armatimeve, nuk do të ketë më.

Ai ka shkurtuar ose kĂ«rcĂ«nuar tĂ« shkurtojĂ« fondet amerikane qĂ« mĂ« parĂ« mbĂ«shtesnin median dhe opozitĂ«n e pavarur nĂ« gjuhĂ«n ruse. Administrata e tij po lehtĂ«son ngadalĂ« dhe nĂ« heshtje sanksionet ndaj RusisĂ«, duke i dhĂ«nĂ« fund “sanksioneve bazĂ« dhe veprimeve tĂ« kontrollit tĂ« eksportit qĂ« kishin ruajtur dhe rritur presionin e SHBA-sĂ«â€, sipas një raporti tĂ« pakicĂ«s nĂ« Senat .

“Çdo muaj qĂ« ai ka kaluar nĂ« detyrĂ« pa ndĂ«rmarrĂ« veprime ka forcuar dorĂ«n e Putinit, ka dobĂ«suar tonĂ«n dhe ka minuar pĂ«rpjekjet e vetĂ« UkrainĂ«s pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s”, shkruan senatorĂ«t Jeanne Shaheen dhe Elizabeth Ëarren nĂ« njĂ« deklaratĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t.

Shumë nga këto ndryshime kanë kaluar pothuajse pa u vënë re në Shtetet e Bashkuara. Por ato janë të njohura gjerësisht në Rusi. Sulmet e administratës ndaj Zelensky-t, evropianëve dhe Zërit të Amerikës janë festuar në televizionin rus.

Sigurisht, Vladimir Putin e di për heqjen e ngadaltë të sanksioneve. Si rezultat, presidenti rus ka bërë qartë një llogaritje: Trump, për të përdorur gjuhën që dikur i hodhi Zelensky-t, nuk ka karta.

Trump thotĂ« se dĂ«shiron t’i japĂ« fund luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«, dhe ndonjĂ«herĂ« thotĂ« gjithashtu se Ă«shtĂ« i zemĂ«ruar qĂ« Putini nuk e bĂ«n kĂ«tĂ«. Por nĂ«se SHBA-tĂ« nuk janĂ« tĂ« gatshme tĂ« pĂ«rdorin asnjĂ« mjet ekonomik, ushtarak apo politik pĂ«r tĂ« ndihmuar UkrainĂ«n, nĂ«se Trump nuk do tĂ« ushtrojĂ« ndonjĂ« presion diplomatik mbi Putinin ose ndonjĂ« sanksion tĂ« ri mbi burimet ruse, atĂ«herĂ« dĂ«shira e dashur e presidentit amerikan pĂ«r t’u parĂ« si njĂ« paqebĂ«rĂ«s mund tĂ« injorohet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« sigurt.

Nuk është çudi që të gjitha afatet e negociatave të Trump për Rusinë kanë kaluar, pa asnjë efekt, dhe nuk është çudi që ftesa për në Anchorage nuk dha asnjë rezultat.

Nuk ka shumë për të thënë tjetër për takimin Trump-Putin në Alaska, përveçse të vëzhgojmë elementët e ndërthurur të tragjedisë dhe farsës. Ishte e turpshme për amerikanët të mirëprisnin një kriminel lufte famëkeq të kërkuar në territorin e tyre. Ishte poshtëruese të shihje një president amerikan të sillej si një qenush i lumtur kur takohej me diktatorin e një shteti shumë më të varfër, shumë më pak të rëndësishëm, duke e trajtuar atë si një epror.

ËshtĂ« torturuese tĂ« imagjinosh se sa keq e keqkuptoi i dĂ«rguari diplomatik i Trump, Steve Witkoff, njĂ« amator i paarsyeshĂ«m, takimin e tij tĂ« fundit me Putinin nĂ« MoskĂ« nĂ«se mendonte se samiti i AlaskĂ«s do tĂ« ishte i suksesshĂ«m.

ËshtĂ« e tmerrshme qĂ« Trump tani thotĂ« se nuk dĂ«shiron tĂ« shtyjĂ« pĂ«r njĂ« armĂ«pushim, por pĂ«rkundrazi pĂ«r negociata paqeje, sepse formula e fundit i jep Putinit kohĂ« tĂ« vazhdojĂ« tĂ« vrasĂ« ukrainas.

ËshtĂ« e çuditshme qĂ« raportet ruse tĂ« takimit u pĂ«rqendruan nĂ« bashkĂ«punimin nĂ« biznes. “Partneriteti ruso-amerikan i biznesit dhe investimeve ka potencial tĂ« madh”, tha Putin sot .

Vlerësoj që shumë ukrainas, europianë dhe sigurisht amerikanë janë të lehtësuar që Trump nuk njoftoi diçka më të keqe.

Ai nuk bëri thirrje për kapitullimin e Ukrainës, apo që Ukraina të lëshojë territor. Nëse nuk ka protokolle sekrete, ndoshta disa marrëveshje biznesi, për të cilat ende nuk kemi mësuar, Anchorage ndoshta nuk do të mbahet mend si një nga vendet e krimit në histori, një Konferencë e re e Mynihut apo një Pakt Molotov-Ribbentrop.

Por ky Ă«shtĂ« njĂ« standard shumĂ« i ulĂ«t pĂ«r t’u arritur.

MĂ«nyra mĂ« e mirĂ« pĂ«r ta kuptuar Anchorage nuk Ă«shtĂ« si fillimi i diçkaje tĂ« re, por si kulmi i njĂ« procesi mĂ« tĂ« gjatĂ«. NdĂ«rsa SHBA-tĂ« çmontojnĂ« mjetet e tyre tĂ« politikĂ«s sĂ« jashtme, ndĂ«rsa kjo administratĂ« shkarkon njerĂ«zit qĂ« dinĂ« t’i pĂ«rdorin ato, aftĂ«sia pĂ«r tĂ« vepruar me çdo shkathtĂ«si do tĂ« zvogĂ«lohet. Nga Departamenti i Thesarit te Agjencia Amerikane pĂ«r Median Globale, nga Departamenti i Shtetit te Zyra e Drejtorit tĂ« InteligjencĂ«s KombĂ«tare, agjenci pas agjencie po minohet, qĂ«llimisht ose aksidentalisht, nga tĂ« emĂ«ruar politikĂ« qĂ« janĂ« tĂ« pakualifikuar, tĂ« pamĂ«shirshĂ«m ose armiqĂ«sorĂ« ndaj misionit tĂ« tyre.

SHBA-tĂ« nuk kanĂ« karta sepse kanĂ« dorĂ«zuar. NĂ«se do t’i luajĂ« pĂ«rsĂ«ri, do tĂ« na duhet t’i fitojĂ« pĂ«rsĂ«ri: TĂ« armatosĂ« UkrainĂ«n, tĂ« zgjerojĂ« sanksionet, tĂ« ndalojĂ« fluturimet vdekjeprurĂ«se tĂ« dronĂ«ve, tĂ« shkatĂ«rrojĂ« ekonominĂ« ruse dhe tĂ« fitojĂ« luftĂ«n. AtĂ«herĂ« do tĂ« ketĂ« paqe.

Burimi: The Atlantic/PĂ«rshtati Gazeta Si

The post Trump i ka harxhuar të gjithë kartat e lojës! appeared first on Gazeta Si.

↗

ShumĂ« zhurmĂ« pĂ«r asgjĂ«? Pse ‘topi’ tani Ă«shtĂ« nĂ« fushĂ«n e EuropĂ«s dhe Zelenskit

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Nga Federico Rampini* – ShumĂ« zhurmĂ« pĂ«r asgjĂ«? NĂ« shikim tĂ« parĂ«, samiti “historik” i Anchorage ka gjeneruar propagandĂ«, efekte qĂ« rrisin imazhin, komunikim, buzĂ«qeshje miqĂ«sore dhe tĂ« kuptueshme, si dhe lajka.

Por përveç legjitimitetit të Putinit, nuk ka asnjë marrëveshje të saktë dhe të detajuar.

As fjala “armĂ«pushim” nuk u citua. VetĂ« Trump pranoi se ende nuk Ă«shtĂ« arritur njĂ« marrĂ«veshje, por Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« “progres”.

NĂ«se ekziston njĂ« draft marrĂ«veshjeje, njĂ« kuptim i pĂ«rkohshĂ«m, pĂ«rmbajtja e saj mbetet e panjohur pas konferencĂ«s shumĂ« tĂ« shkurtĂ«r pĂ«rfundimtare pĂ«r shtyp – pa pyetje nga gazetarĂ«t.

Në këtë mungesë totale detajesh, nëse jemi optimistë, ka një anë pozitive. Më lakonik nga të dy ishte Trump, zakonisht arrogant.

Amerikani e justifikoi shkurtĂ«sinĂ« dhe diskrecionin e tij (vĂ«rtet tĂ« pazakontĂ«) duke thĂ«nĂ« se duhej tĂ« bĂ«nte “thirrje ndĂ«rkombĂ«tare”: me evropianĂ«t dhe me Zelenskin.

NĂ«se Ă«shtĂ« vĂ«rtet kĂ«shtu, duket si njĂ« gjest respekti, dhe gjithashtu nĂ« pĂ«rputhje me atĂ« qĂ« ai vetĂ« premtoi pas videokonferencĂ«s sĂ« sĂ« mĂ«rkurĂ«s me disa udhĂ«heqĂ«s tĂ« BE-sĂ« dhe ukrainasin. A Ă«shtĂ« “topi” nĂ« fushĂ«n e tyre?

Nëse është kështu, do të ishim dëshmitarë të lajmeve pozitive, pothuajse sensacionale: kthimin në një ritual diplomatik mjaft tradicional, dëshirën për të mos anashkaluar aleatët dhe për të mos e paraqitur një vend që ka qenë viktimë e agresionit me një fakt të kryer.

Ndoshta do të mësojmë më shumë në orët e ardhshme, veçanërisht ndërsa këto telefonata zhvillohen.

Nëse është kështu, përshtypja e parë duket se rreziku është shmangur. Një konferencë për shtyp me pyetje dhe përgjigje mund ta kishte përfshirë Trumpin në përleshjen e zakonshme me gazetarët: dihet si fillon, nuk dihet se ku mund të çojë.

 ShumĂ« detaje rreth asaj qĂ« kishin thĂ«nĂ« tĂ« dy mund ta kishin lĂ«nĂ« UkrainĂ«n dhe EvropĂ«n me ndjesinĂ« e pakĂ«ndshme tĂ« “pranimit ose lĂ«nies”.

PĂ«rndryshe, tĂ« gjithĂ« pamĂ« njĂ« Putin tĂ« mburrur (ai madje e mbylli takimin duke folur nĂ« anglisht: “HerĂ«n tjetĂ«r nĂ« MoskĂ«â€).

Që ky udhëtim në tokën amerikane ishte një sukses për të, ishte e pamohueshme që në fillim.

Ai e nĂ«nvizoi kĂ«tĂ« duke kujtuar se e kishte qortuar Joe Bidenin pĂ«r “gabimin e madh” tĂ« dĂ«shirĂ«s pĂ«r ta izoluar atĂ«.

Putini filloi me një kujtim historik, një homazh të gjallë për aleancën SHBA-Sovjetike që fitoi Luftën e Dytë Botërore.

Ai e paraqiti takimin në Alaska si fillimin e një faze të re bashkëpunimi midis dy superfuqive (biznesi, Arktiku, hapësira).

Lidhur me UkrainĂ«n, Putin theksoi se “situata aktuale” rrjedh nga njĂ« kĂ«rcĂ«nim pĂ«r sigurinĂ« e RusisĂ«.

Ai shpresonte qĂ« evropianĂ«t “nuk do ta minonin zgjidhjen me manovra prapa skenave”, por ai vetĂ« nuk u ndal kurrĂ« te meritat e asaj qĂ« mund tĂ« ishte njĂ« marrĂ«veshje.

Putin as nuk njoftoi dhe as nuk la të kuptohej në mënyrë të paqartë për ndërprerjen e luftimeve.

Ai theksoi se “shkaqet themelore” – domethĂ«nĂ«, kĂ«rcĂ«nimi i supozuar pĂ«r sigurinĂ« ruse – duhet tĂ« adresohen nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« arrihet njĂ« zgjidhje e qĂ«ndrueshme.

Ai pranoi se Ukraina “natyrshĂ«m” gjithashtu ka tĂ« drejtĂ« pĂ«r garanci pĂ«r sigurinĂ« e saj, njĂ« shprehje mjaft e re pĂ«r tĂ«: por pĂ«rpara se tĂ« pĂ«rmbahet te kĂ«to fjalĂ«, do tĂ« jetĂ« e nevojshme tĂ« dihet se çfarĂ« lloj sigurie Ă«shtĂ« i gatshĂ«m tĂ« pranojĂ« (njĂ« ushtri e fortĂ« ukrainase e mbĂ«shtetur nga furnizime tĂ« vazhdueshme me armĂ« perĂ«ndimore? NjĂ« prani trupash tĂ« huaja? Pranimi i Kievit nĂ« BE? AsnjĂ« nga tĂ« mĂ«sipĂ«rmet?)

Duke u kthyer te Trump, i vetmi gabim i vĂ«rtetĂ« nĂ« fjalimin e tij tĂ« shkurtĂ«r ishte kur u kthye pĂ«r tĂ« larĂ« hesapet me opozitĂ«n demokrate dhe median pĂ«r “Russiagate”, skandalin qĂ« nxiti njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r shkarkim gjatĂ« mandatit tĂ« tij tĂ« parĂ«.

Ai sigurisht që mund ta kishte shmangur atë; tani është diçka e harruar (është e qartë se teoria e konspiracionit rreth manovrave ruse që favorizuan fitoren e Trump ndaj Hillary Clinton në 2016 nuk kishte substancë).

Përdorimi i audiencave ndërkombëtare për përfitime politike të brendshme është një nga gabimet e tij të shpeshta në stil.

Lidhur me çështjen vĂ«rtet tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« UkrainĂ«s, ai e kufizoi veten duke thĂ«nĂ« se “kanĂ« mbetur disa çështje pĂ«r t’u zgjidhur”.

Ndoshta, për një herë, nëse e mban fjalën e tij, qeveritë evropiane dhe ukrainase do ta dinë se çfarë po ndodh para medias.

Kjo do tĂ« ishte e drejtĂ«, duhet shpresuar. PĂ«rveç nĂ«se Moska fillon ndonjĂ« lloj loje “rrjedhjeje informacioni”.

Pjesa tjetër e paraqitjes u shënua nga gjeste dhe rituale midis dy udhëheqësve që shumë i konsideruan tepër miqësore.

Nuk Ă«shtĂ« sekret se ekziston njĂ« tĂ«rheqje midis tĂ« dyve. GjĂ«ja e rĂ«ndĂ«sishme Ă«shtĂ« qĂ« kjo tĂ« mos shndĂ«rrohet nĂ« njĂ« pakt tĂ« lig nĂ« dĂ«m tĂ« tĂ« tjerĂ«ve. ËshtĂ« shumĂ« herĂ«t pĂ«r ta thĂ«nĂ«.

Burimi: “Corriere della Sera”

The post ShumĂ« zhurmĂ« pĂ«r asgjĂ«? Pse ‘topi’ tani Ă«shtĂ« nĂ« fushĂ«n e EuropĂ«s dhe Zelenskit appeared first on Gazeta Si.

↗

ÇfarĂ« dĂ«shiron vĂ«rtet Putini nga Trumpi (nuk Ă«shtĂ« paqja nĂ« UkrainĂ«)

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- Nuk ka gjasa qĂ« Alaska tĂ« ketĂ« qenĂ« nĂ« kartat e bingos sĂ« njerĂ«zve si vendi i njĂ« samiti kyç midis udhĂ«heqĂ«sve tĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara dhe RusisĂ«.

Megjithatë, ja ku jemi dhe shteti më i madh dhe më i largët i Amerikës është vendi ku presidentët Donald Trump dhe Vladimir Putin tani janë gati të takohen për një nga takimet me potencialin më të rëndësishëm të presidencave të tyre.

Kjo është sigurisht pikëpamja nga Moska, ku propagandistët pro-Kremlin janë tashmë të mbushur me pritshmëri për përfitimet që do të sjellë ky takim shumë i pritur ballë për ballë.

Ose, mĂ« konkretisht, do t’i japĂ« rezultate Putinit.

Së pari, fakti që po mbahet një samit me presidentin e SHBA-së është një fitore e madhe për Kremlinin.

“Askush nuk po flet mĂ« pĂ«r izolimin ndĂ«rkombĂ«tar tĂ« RusisĂ«, apo pĂ«r humbjen tonĂ« strategjike”, shkroi Alexander Kots, njĂ« bloger i shquar ushtarak pro-Kremlinit nĂ« kanalin e tij tĂ« njohur nĂ« mediat sociale. Ai shtoi se takimi i AlaskĂ«s kishte “çdo shans pĂ«r t’u bĂ«rĂ« historik”.

Ai mund të ketë të drejtë. Një samit presidencial i lejon Putinit të shihet përsëri në tryezën e lartë të diplomacisë ndërkombëtare, ndërkohë që i përçmon kritikët dhe kombet që duan që ai të shmanget, nëse jo të arrestohet, me akuzat për krime lufte në Ukrainë.

Dhe njĂ« samit nĂ« shtetin amerikan tĂ« AlaskĂ«s, nga tĂ« gjitha vendet, Ă«shtĂ« njĂ« “mish i kuq” pĂ«r nacionalistĂ«t rusĂ« tĂ« ringjallur, tĂ« cilĂ«t ende mburren se territori Ă«shtĂ« me tĂ« drejtĂ« i tyre.

PikĂ«risht matanĂ« NgushticĂ«s sĂ« Beringut nga rajoni i ÇukotkĂ«s nĂ« Lindjen e LargĂ«t Ruse, Alaska dikur ishte njĂ« pronĂ« e largĂ«t e PerandorisĂ« Ruse pĂ«rpara se t’i shitej Shteteve tĂ« Bashkuara nĂ« vitin 1867 pĂ«r atĂ« qĂ«, edhe atĂ«herĂ«, ishte njĂ« shumĂ« e vogĂ«l prej 7.2 milionĂ« dollarĂ«sh.

Ideja se Moska arriti njĂ« marrĂ«veshje tĂ« papĂ«rshtatshme ende ekziston dhe njĂ« vizitĂ« nĂ« “AlaskĂ«n tonĂ«â€, siç e quajti njĂ« prezantues i shquar i televizionit shtetĂ«ror rus, forcon kredencialet nacionaliste tĂ« Putinit.

Videoklipet e Trump duke folur gabim nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« pĂ«rpara samitit, duke thĂ«nĂ« se po shkonte nĂ« “Rusi” pĂ«r tĂ« takuar Putinin, janĂ« bĂ«rĂ« gjithashtu trend nĂ« mediat sociale ruse me mbishkrime qĂ« thonĂ« se presidenti amerikan mĂ« nĂ« fund “e kishte pranuar se Ă«shtĂ« e jona”.

MegjithatĂ«, pĂ«r pjesĂ«n tjetĂ«r tĂ« botĂ«s, fokusi i vetĂ«m i kĂ«tij samiti presidencial Ă«shtĂ« lufta nĂ« UkrainĂ« dhe nĂ«se Rusia Ă«shtĂ« e pĂ«rgatitur tĂ« bĂ«jĂ« ndonjĂ« lĂ«shim pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund asaj. ShtĂ«pia e BardhĂ« ka thĂ«nĂ« se Trump pret tĂ« pĂ«rqendrohet drejtpĂ«rdrejt nĂ« pĂ«rfundimin e luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«, duke lĂ«nĂ« çështje tĂ« tjera qĂ« Moska ka thĂ«nĂ« se mund tĂ« jenĂ« nĂ« diskutim pĂ«r njĂ« herĂ« tjetĂ«r.

Një aeroplan i Forcave Ajrore Amerikane ngrihet më 22 korrik nga Baza e Përbashkët Elmendorf-Richardson në Anchorage, Alaskë, vendi ku do të zhvillohet një samit midis presidentëve Donald Trump dhe Vladimir Putin të premten. 

TĂ« mĂ«rkurĂ«n, Trump premtoi “pasoja shumĂ« tĂ« rĂ«nda” nĂ«se Putin nuk pranon t’i japĂ« fund luftĂ«s sĂ« tij, pas njĂ« telefonate me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe udhĂ«heqĂ«sit evropianĂ«.

Por deri më tani ka pasur pak shenja kompromisi të vërtetë nga Kremlini, i cili e konsideron veten si një person që ka epërsi në fushën e betejës së ashpër ukrainase.

VetĂ«m muajin e kaluar, nĂ« njĂ« telefonatĂ« me Trumpin, Putin thuhet se pĂ«rsĂ«riti se Rusia do tĂ« “vazhdojĂ« tĂ« ndjekĂ« qĂ«llimet e saj pĂ«r tĂ« adresuar shkaqet rrĂ«njĂ«sore” tĂ« konfliktit nĂ« UkrainĂ« – kĂ«to “shkaqe rrĂ«njĂ«sore” mĂ« parĂ« kishin pĂ«rfshirĂ« ankesa tĂ« hershme ruse qĂ« pĂ«rfshijnĂ« ekzistencĂ«n e UkrainĂ«s si shtet sovran dhe zgjerimin e NATO-s drejt lindjes qĂ« nga fundi i LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«. TĂ« mĂ«rkurĂ«n, njĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i ministrisĂ« sĂ« jashtme ruse tha se qĂ«ndrimi i vendit ndaj UkrainĂ«s ishte “i pandryshuar”, raportuan mediat shtetĂ«rore.

Më shumë gjasa, Putini po mendon për diçka tjetër.

JanĂ« zbuluar detaje tĂ« njĂ« oferte ruse pĂ«r paqe qĂ« thuhet se i Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« tĂ« dĂ«rguarit presidencial tĂ« SHBA-sĂ«, Steve Ëitkoff, pĂ«rpara se tĂ« organizohej me nxitim samiti i AlaskĂ«s. NĂ« thelb, propozimet pĂ«rfshijnĂ« dorĂ«zimin e territorit nga Kievi nĂ« rajonin Donbas tĂ« UkrainĂ«s lindore, nĂ« kĂ«mbim tĂ« njĂ« armĂ«pushimi, njĂ« ide qĂ« udhĂ«heqja ukrainase e ka pĂ«rjashtuar me vendosmĂ«ri.

“Nuk do ta dorĂ«zoj vendin tim sepse nuk kam tĂ« drejtĂ« ta bĂ«j kĂ«tĂ«â€, tha Zelensky pĂ«rpara samitit, nĂ« tĂ« cilin nuk ishte ftuar. “NĂ«se largohemi sot nga Donbasi, fortifikimet tona, terreni ynĂ«, lartĂ«sitĂ« qĂ« kontrollojmĂ«, padyshim qĂ« do tĂ« hapim njĂ« urĂ« pĂ«r pĂ«rgatitjen e njĂ« ofensive ruse.”

Por Trump, i cili pritet ta diskutojë idenë me Putinin në Alaska, duket se i pëlqen tingulli i një marrëveshjeje tokë-për-paqe, madje edhe një marrëveshje kaq e pakëndshme për Ukrainën dhe partnerët e saj europianë.

Ky ndryshim i qartĂ« opinionesh pĂ«rfaqĂ«son njĂ« mundĂ«si pĂ«r Putinin qĂ« t’i portretizojĂ« ukrainasit dhe europianĂ«t – jo RusinĂ« – si pengesĂ«n e vĂ«rtetĂ« pĂ«r paqen, duke minuar potencialisht mbĂ«shtetjen tashmĂ« tĂ« dobĂ«t tĂ« Trumpit pĂ«r pĂ«rpjekjet e luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«.

Trump e ka humbur durimin me Zelenskyn më parë, siç do ta ketë vënë re Kremlini, dhe mund ta bëjë këtë përsëri. Nëse ai do të ndërpriste ndihmën e mbetur ushtarake amerikane dhe ndarjen e inteligjencës me Kievin, Ukraina do të kishte vështirësi të vazhdonte luftën e saj edhe me mbështetjen e përforcuar europiane.

PĂ«rpara samitit, ShtĂ«pia e BardhĂ« dukej se minimizoi pritjet pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje paqeje, duke e karakterizuar takimin me rreziqe tĂ« larta si njĂ« “ushtrim dĂ«gjimi”.

Kjo mund t’i pĂ«rshtatet Putinit fare mirĂ«.

I dërguari më i lartë ekonomik i Kremlinit, Kirill Dmitriev, i fotografuar përpara një takimi me një delegacion amerikan në Arabinë Saudite në shkurt, është një nga ata që udhëtojnë për në Alaska për samitin. 

NĂ« fund tĂ« fundit, sipas ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ«, ishte Kremlini ai qĂ« kĂ«rkoi samitin – ndoshta si njĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« shmangur kĂ«rcĂ«nimin e tarifave dhe sanksioneve dytĂ«sore tĂ« SHBA-sĂ« qĂ« Trump tha se do tĂ« hynin nĂ« fuqi javĂ«n e kaluar. Vazhdimi i bisedave tĂ« Trump mund tĂ« jetĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« efektive pĂ«r ta shtyrĂ« atĂ« afat pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« pacaktuar.

Në një kuptim më të gjerë, Putini sheh një mundësi unike me Trumpin për të rivendosur në themel marrëdhëniet me Uashingtonin dhe për të ndarë lidhjet ruse me SHBA-në nga fati i Ukrainës, një skenar që do të ndante edhe aleatët perëndimorë.

Për muaj të tërë, zyrtarët e Kremlinit kanë folur për mundësitë e bashkëpunimit ekonomik, teknologjik dhe hapësinor me SHBA-në, si dhe për marrëveshje fitimprurëse mbi infrastrukturën dhe energjinë në Arktik dhe gjetkë.

Fakti qĂ« i dĂ«rguari mĂ« i lartĂ« ekonomik i Kremlinit, Kirill Dmitriev – njĂ« bashkĂ«bisedues kyç me administratĂ«n Trump – Ă«shtĂ« pjesĂ« e delegacionit rus nĂ« Alaska sugjeron se nĂ« axhendĂ« do tĂ« jenĂ« mĂ« shumĂ« diskutime pĂ«r arritjen e marrĂ«veshjeve SHBA-Rusi.

Dhe, nĂ«se Putini ia del mbanĂ« nĂ« kĂ«tĂ« samit, â€œĂ§Ă«shtja e UkrainĂ«s” mund tĂ« mbetet vetĂ«m njĂ« nga shumĂ« pikat e diskutimit midis udhĂ«heqĂ«sve tĂ« fuqishĂ«m tĂ« dy fuqive tĂ« mĂ«dha – dhe as mĂ« urgjentja.

Marrë nga CNN

The post ÇfarĂ« dĂ«shiron vĂ«rtet Putini nga Trumpi (nuk Ă«shtĂ« paqja nĂ« UkrainĂ«) appeared first on Gazeta Si.

↗

Tokat e rralla, uji dhe infrastruktura, ‘thesaret’ qĂ« Ukraina rrezikon t’ia lĂ«shojĂ« RusisĂ«

✇Gazeta Si
By: erion.abule

Gazeta Si – “QĂ« nga viti 1991, Rusia ka qenĂ« duke i shkĂ«putur pjesĂ« toke fqinjĂ«ve tĂ« saj si njĂ« kasap: Transnistria nga Moldavia nĂ« vitin 1992, Abkhazia dhe Osetia e Jugut nga Gjeorgjia nĂ« vitin 2008, Donbasi dhe Krimea nga Ukraina nĂ« vitin 2014 dhe pastaj pĂ«rsĂ«ri nĂ« vitin 2022. Por kĂ«tĂ« herĂ« do tĂ« jetĂ« ndryshe”.

KĂ«to janĂ« fjalĂ«t e njĂ« ish-oficeri ukrainas, tani analist ushtarak dhe krijuesi i njĂ« llogarie nĂ« platformĂ«n “X” nĂ«n emrin Tatarigami UA, njĂ« nga mĂ« tĂ« ndjekurat nga ata qĂ« janĂ« tĂ« interesuar nĂ« konfliktin ruso-ukrainas.

Pak ekspertë ushtarakë besojnë se një marrëveshje që do të çonte në transferimin e Donjeckut në Moskë dhe në ngrirjen e vijës së frontit pa një kundërargument të fortë për Kievin, është e besueshme.

Sa i përket Donbasit, arsyet, nga pikëpamja e Kievit, janë me radhë, politike, ushtarake dhe ekonomike.

Moska dhe Kievi kanë luftuar për këtë territor për 11 vjet. Mijëra të rinj ukrainas kanë vdekur duke mbrojtur Lindjen dhe pjesa më e madhe e komandës aktuale ushtarake është stërvitur në llogore përgjatë brezit nga Slovyansk, në Kostyantynivka, duke kaluar nëpër Kramatorsk dhe Druzhkivka.

“Edhe nĂ«se Zelenski jep urdhrin pĂ«r tĂ«rheqje, mbetet pĂ«r t’u parĂ« nĂ«se ushtria do t’i bindet”, komenton Tatarigami.

Rusisht-folĂ«s, djepi i OrtodoksisĂ« besnike ndaj MoskĂ«s, pĂ«r nacionalistĂ«t e Kievit, Donjecku pĂ«rfaqĂ«son bastionin e revolucionit nĂ« sheshin “Maidan”, porta pĂ«r nĂ« EvropĂ« dhe krahu i vĂ«rtetĂ« lindor i NATO-s, atĂ« qĂ« tĂ«rhoqi vĂ«mendjen e Uashingtonit nĂ« vitin 2014, kur vendosi tĂ« investonte nĂ« trajnimin e shĂ«rbimeve ushtarake dhe tĂ« inteligjencĂ«s ukrainase.

Humbja e tij do të thoshte gjithashtu dorëzimi i qindra kilometrave llogore dhe vija të fortifikuara, gjë që do ta bënte shumë të lehtë për Putinin të zbatonte premtimin e tij të kahershëm: të përfundonte punën dhe të hynte edhe në rajonin e Dnipropetrovskit.

Linja hekurudhore qĂ« lidh Pokrovskun, Kramatorskun dhe KostyantynivkĂ«n, do tĂ« bĂ«hej trampolina e pĂ«rsosur pĂ«r lĂ«vizjen e njerĂ«zve dhe pajisjeve dhe nisjen e njĂ« sulmi ndaj Dnipros, selisĂ« sĂ« fuqisĂ« financiare tĂ« UkrainĂ«s – njĂ« objektiv qĂ« ushtria deri mĂ« tani nuk ka arritur ta marrĂ«.

Donbasi, me pellgun e tij mineral, është rezerva më e madhe në Evropë e manganit dhe titanit, uraniumit, grafitit dhe kaolinës.

Të njëjtat metale të rralla që mbështesin industrinë e së ardhmes, teknologjinë e lartë dhe ekonominë e gjelbër.

Dhe të njëjtat leva që Kievi përdori për të mbajtur Uashingtonin në anën e tij, edhe kur Shtëpia e Bardhë u lëkund.

Humbja e rajonit të Khersonit, edhe pse vetëm pjesa e pushtuar tashmë nga rusët, do të thoshte mbyllja përfundimtare e derës për Krimenë dhe heqja dorë nga një pjesë e konsiderueshme e bukës që ka qenë gjithmonë forca ekonomike e Ukrainës jugore. Me një faktor rëndues: humbja e luftës së ujit.

NĂ«se Donbasi Ă«shtĂ« pellgu i minierave “par excellence”, Kherson, me grykĂ«derdhjen e tij nĂ« lumin Dnipro, Ă«shtĂ« pellgu mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m hidroelektrik i vendit.

Mjafton të thuhet se shembja e hidrocentralit Kakhovka në vitin 2024 la në mënyrë efektive 94% të sistemeve të ujitjes në Kherson, 74% në Zaporizhzhia dhe 30% në rajonin e Dnipropetrovsk pa ujë.

Dhe sĂ« fundmi, siç vĂ«ren Henry Sokolski, drejtor ekzekutiv i QendrĂ«s sĂ« Edukimit pĂ«r Politikat e MospĂ«rhapjes nĂ« Arlington, nĂ« tĂ« gjitha propozimet e paqes tĂ« bĂ«ra publike nga Shtetet e Bashkuara, Rusia, Evropa dhe Ukraina, njĂ« element gjithmonĂ« bie nĂ« sy: rihapja e termocentralit bĂ«rthamor tĂ« dĂ«mtuar Zaporizhzhia – mĂ« i madhi nĂ« EvropĂ« – me gjashtĂ« reaktorĂ«t e tij, tani nĂ«n kontrollin rus.

Në pamje të parë, dikush mund të mendojë se lënia e menaxhimit të tij në dorë të Moskës mund ta dëmtojë seriozisht Kievin.

Por çështja është më e ndërlikuar. Para luftës, termocentrali ndihmonte në furnizimin me energji të rrjetit elektrik ukrainas dhe eksportonte energji të tepërt në Evropë. Tani linjat e transmetimit duhet të rindërtohen dhe termocentrali të pastrohet nga minat.

Pyetja është: kush do të paguajë për të gjithë këtë punë? Asetet ruse të sekuestruara apo fondet nga Banka Evropiane për Rindërtim?

Sidoqoftë, thekson Sokolski, nëse Ukraina, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Rusia e kanë bërë rinovimin dhe menaxhimin e termocentralit një kusht, pa përgjigje të qarta, rilindja e Zaporizhias mund të bëhet më shumë një pengesë, sesa një katalizator për paqen.

PĂ«rshtati: Gazeta “Si”

The post Tokat e rralla, uji dhe infrastruktura, ‘thesaret’ qĂ« Ukraina rrezikon t’ia lĂ«shojĂ« RusisĂ« appeared first on Gazeta Si.

↗

Studimi: Burrat i stresojnë gratë dyfish më shumë se fëmijët

✇Tirana Today
By: mirseda
Një studim i fundit zbuloi se gratë përjetojnë dy herë më shumë stres nga bashkëshortët sesa nga fëmijët. Pjesëmarrëset raportuan nivele stresi mesatarisht 8.5 nga 10, ndërsa gati gjysma thanë se partneri kontribuon më shumë në stresin e tyre të përditshëm sesa prindërimi Shkaku kryesor? Pabarazia në ndarjen e përgjegjësive të shtëpisë dhe ngarkesa mendore [
]
↗

Portali i Denoncimeve: Zëri i Qytetarit apo Armë për Hakmarrje?

✇Gazeta Si
By: Gazeta Si

NĂ« njĂ« kohĂ« kur ndĂ«rgjegjĂ«simi qytetar pĂ«r mbrojtjen e hapĂ«sirĂ«s publike Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« gjithnjĂ« e mĂ« i nevojshĂ«m, qeveria shqiptare ka ndĂ«rmarrĂ« njĂ« nismĂ« tĂ« re: krijimin e portalit “HapĂ«sira ime Publike”. QĂ«llimi Ă«shtĂ« i qartĂ« dhe, nĂ« pamje tĂ« parĂ«, i lavdĂ«rueshĂ«m – t’i japĂ« qytetarit fuqinĂ« pĂ«r tĂ« raportuar ndĂ«rtime pa leje, zaptime tĂ« trotuareve dhe abuzime tĂ« tjera urbane. MegjithatĂ«, pyetja thelbĂ«sore qĂ« lind Ă«shtĂ«: a mund tĂ« mbĂ«shtetet njĂ« nismĂ« e tillĂ« vetĂ«m te ndĂ«rgjegjja qytetare, pa rrezikuar keqpĂ«rdorimin pĂ«r inate personale, hakmarrje apo interesa tĂ« fshehura?

Nga njĂ«ra anĂ«, portali pĂ«rfaqĂ«son njĂ« hap tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m drejt demokratizimit tĂ« kontrollit publik. PĂ«r shumĂ« kohĂ«, ndĂ«rtimet pa leje dhe zaptimet kanĂ« lulĂ«zuar nĂ«n sytĂ« e verbĂ«r tĂ« institucioneve, shpesh pĂ«r shkak tĂ« korrupsionit ose neglizhencĂ«s. Duke i dhĂ«nĂ« qytetarit njĂ« platformĂ« pĂ«r tĂ« denoncuar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ«, sistemi kĂ«rkon tĂ« pĂ«rfshijĂ« komunitetin nĂ« mbrojtjen e tĂ« pĂ«rbashkĂ«tĂ«s. Kjo mund tĂ« funksionojĂ« si njĂ« formĂ« presioni publik ndaj abuzuesve, por edhe si njĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« mbushur boshllĂ«qet qĂ« institucionet nuk arrijnĂ« t’i mbulojnĂ«.

MegjithatĂ«, kjo e drejtĂ« nuk vjen pa kosto. Çdo mekanizĂ«m qĂ« i jep individit fuqinĂ« pĂ«r tĂ« ndikuar nĂ« jetĂ«n dhe pronĂ«n e dikujt tjetĂ«r, duhet tĂ« shoqĂ«rohet me garanci tĂ« forta ligjore dhe etike. Ndryshe, portali mund tĂ« shndĂ«rrohet lehtĂ«sisht nĂ« njĂ« mjet abuziv, ku raportimet nuk bĂ«hen pĂ«r tĂ« mbrojtur hapĂ«sirĂ«n publike, por pĂ«r tĂ« goditur njĂ« fqinj me tĂ« cilin ke pasur konflikt, njĂ« biznes konkurrues, apo edhe pĂ«r tĂ« ushtruar presion politik. Kur njĂ« qytetar mund tĂ« denoncojĂ« me disa klikime, pa mbajtur pĂ«rgjegjĂ«si pĂ«r pasojat, ekziston rreziku real qĂ« sistemi tĂ« bjerĂ« pre e keqdashjes, jo drejtĂ«sisĂ«.

Për më tepër, përmbytja e institucioneve me denoncime të rreme ose të pabazuara nuk vetëm që ul efektivitetin e sistemit, por kompromenton besueshmërinë e gjithë platformës. Nëse autoritetet duhet të hetojnë qindra raste që rezultojnë të jenë hakmarrje personale, atëherë energjia e tyre do të shpërdorohet, ndërsa shkeljet e vërteta do të shpëtojnë pa u ndëshkuar. Në këtë mënyrë, portali, në vend që të jetë një aleat i ligjit, rrezikon të bëhet një armë për padrejtësi.

Zgjidhja qëndron në balancimin mes aksesit qytetar dhe kontrollit institucional. Duhet të ketë kritere të qarta për denoncimin, kërkesë për prova konkrete si foto apo video, verifikim të rasteve nga inspektorë të pavarur, dhe ndëshkime të përcaktuara për raportime të rreme. Mbi të gjitha, duhet të garantohet mbrojtja e të dyja palëve: e qytetarit që sinjalizon një shkelje reale, por edhe e individit të denoncuar padrejtësisht.

NĂ« pĂ«rfundim, portali “HapĂ«sira ime Publike” Ă«shtĂ« njĂ« mjet i fuqishĂ«m, por si çdo armĂ«, vlen tĂ« pĂ«rdoret me pĂ«rgjegjĂ«si. Pa rregulla tĂ« qarta dhe pa njĂ« etikĂ« qytetare tĂ« zhvilluar, ai mund tĂ« humbasĂ« qĂ«llimin fillestar dhe tĂ« kthehet nĂ« njĂ« instrument pĂ«r manipulim dhe frikĂ«sim. Shteti duhet tĂ« qĂ«ndrojĂ« vigjilent, pĂ«r tĂ« mos ia deleguar drejtĂ«sinĂ« vetĂ«m perceptimeve tĂ« qytetarit, por pĂ«r ta ndĂ«rtuar atĂ« mbi fakte, ligj dhe barazi. Po rri ai dot vigjilent kur nuk shikon dot njĂ« objekt jo mĂ« njĂ« subjekt ?!

The post Portali i Denoncimeve: Zëri i Qytetarit apo Armë për Hakmarrje? appeared first on Gazeta Si.

↗

Pse Trump dhe Putin do të takohen pikërisht në Alaskë?

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- SHBA-tĂ« dhe Rusia kanĂ« rĂ«nĂ« dakord tĂ« zhvillojnĂ« njĂ« takim midis Donald Trumpit dhe Vladimir Putinit pĂ«r tĂ« diskutuar mĂ«nyrat pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«.

Trump njoftoi takimin të premten e kaluar, të njëjtën ditë të afatit të tij të vetëimponuar që Rusia të binte dakord për një armëpushim ose përndryshe të përballej me më shumë sanksione të SHBA-së.

Tre raunde bisedimesh midis Rusisë dhe Ukrainës të mbajtura me urdhër të Trump këtë verë ende nuk i kanë afruar të dyja palët drejt paqes.

Ja çfarĂ« dimĂ« pĂ«r takimin midis dy udhĂ«heqĂ«sve, qĂ« do zhvillohet nĂ« AlaskĂ« – njĂ« ish-territor rus i cili u bĂ« shtet i SHBA-sĂ« vetĂ«m nĂ« vitin 1959.

Pse po takohen Putini dhe Trumpi?

Trump ka bĂ«rĂ« presion tĂ« fortĂ« – pa shumĂ« sukses – pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«.

Si kandidat, Trump u zotua se mund ta pĂ«rfundonte luftĂ«n brenda 24 orĂ«ve pas marrjes sĂ« detyrĂ«s. Ai gjithashtu ka pohuar vazhdimisht se lufta “nuk do tĂ« kishte ndodhur kurrĂ«â€ nĂ«se ai do tĂ« kishte qenĂ« president nĂ« kohĂ«n e pushtimit tĂ« RusisĂ«.

Muajin e kaluar, Trump i tha BBC-sĂ« se ishte “i zhgĂ«njyer” nga Putini.

Frustrimet u rritën dhe Trump i caktoi Putinit një afat deri më 8 gusht për të rënë dakord për një armëpushim të menjëhershëm ose të përballej me sanksione më të ashpra të SHBA-së.

Ndërsa afati i fundit arriti, Trump njoftoi në vend të kësaj se ai dhe Putini do të takoheshin personalisht më 15 gusht.

Takimi vjen pasi i dĂ«rguari special i SHBA-sĂ«, Steve Witkoff, zhvilloi bisedime “shumĂ« produktive” me Putinin nĂ« MoskĂ« tĂ« mĂ«rkurĂ«n, sipas Trump.

A do të marrë pjesë Ukraina në takim?

Një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë ka thënë se Trump është i gatshëm të zhvillojë një takim trepalësh, ku do të përfshihej edhe presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky.

Por, për momentin, mbetet një samit Trump-Putin, siç u kërkua fillimisht nga udhëheqësi rus.

NĂ« pĂ«rgjigje tĂ« lajmit pĂ«r samitin e AlaskĂ«s, Zelensky ka thĂ«nĂ« se çdo marrĂ«veshje pa kontributin e Kievit do tĂ« pĂ«rbĂ«jĂ« “vendime tĂ« vdekura”.

Dhe tĂ« premten, pasi Trump tha se do tĂ« duhej “njĂ« shkĂ«mbim territoresh” qĂ« Moska dhe Kievi tĂ« arrinin njĂ« marrĂ«veshje, Zelensky foli nĂ« Telegram.

“Ne nuk do ta shpĂ«rblejmĂ« RusinĂ« pĂ«r atĂ« qĂ« ka kryer”, shkroi Zelensky. “Çdo vendim kundĂ«r nesh, çdo vendim pa UkrainĂ«n, Ă«shtĂ« gjithashtu vendim kundĂ«r paqes.”

Duke folur pĂ«r Fox News tĂ« dielĂ«n, zĂ«vendĂ«spresidenti i SHBA-sĂ« JD Vance sugjeroi qĂ« Zelensky mund t’u bashkohet Putinit dhe Trumpit pĂ«r bisedime nĂ« njĂ« datĂ« tĂ« mĂ«vonshme.

Por pĂ«r momentin, ai tha se nuk do tĂ« ishte “produktive” qĂ« Zelensky tĂ« takohej me Putinin pĂ«rpara takimit tĂ« Trump me udhĂ«heqĂ«sin rus nĂ« Alaska.

“NĂ« thelb, presidenti i Shteteve tĂ« Bashkuara duhet tĂ« jetĂ« ai qĂ« i bashkon kĂ«to tĂ« dyja,” tha ai.

ÇfarĂ« shpresojnĂ« tĂ« nxjerrin tĂ« dyja palĂ«t nga kjo?

Presidenti amerikan deklaroi se njĂ« marrĂ«veshje “pĂ«r tĂ« ndaluar vrasjet” Ă«shtĂ« “shumĂ« afĂ«r”. Ai gjithashtu thuhet se ka hedhur disa mendime mbi atĂ« qĂ« mund tĂ« jetĂ« e nevojshme qĂ« tĂ« dyja palĂ«t tĂ« bien dakord pĂ«r tĂ« ndaluar luftimet.

Ndërsa si Rusia ashtu edhe Ukraina thonë se duan që lufta të mbarojë, të dyja duket se duan gjëra që pala tjetër i kundërshton ashpër.

Ukraina ka qenë e vendosur të mos pranojë kontrollin rus të rajoneve të pushtuara, veçanërisht Krimesë.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky e ka hedhur poshtĂ« idenĂ« plotĂ«sisht. “Nuk ka asgjĂ« pĂ«r tĂ« folur kĂ«tu. Kjo Ă«shtĂ« kundĂ«r kushtetutĂ«s sonĂ«â€, tha ai.

Deri më tani, Putini nuk është tërhequr nga kërkesat e tij territoriale, neutraliteti i Ukrainës dhe madhësia e ardhshme e ushtrisë së saj.

Rusia pushtoi vendin , pjesĂ«risht, pĂ«r shkak tĂ« bindjes sĂ« Putinit se Ukraina po perĂ«ndimizohej dhe akuzoi aleancĂ«n mbrojtĂ«se perĂ«ndimore, NATO-n, se po e pĂ«rdorte vendin pĂ«r tĂ« fituar njĂ« pikĂ«mbĂ«shtetje dhe pĂ«r t’i afruar trupat e saj kufijve tĂ« RusisĂ«.

Administrata Trump Ă«shtĂ« pĂ«rpjekur tĂ« bindĂ« udhĂ«heqĂ«sit europianĂ« pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje armĂ«pushimi qĂ« do t’i dorĂ«zonte RusisĂ« pjesĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« territorit ukrainas, raporton partneri amerikan i BBC-sĂ«, CBS NeĂ«s.

MarrĂ«veshja do t’i lejonte RusisĂ« tĂ« mbante kontrollin e gadishullit tĂ« KrimesĂ« dhe tĂ« merrte rajonin Donbas tĂ« UkrainĂ«s lindore, i cili pĂ«rbĂ«het nga Donetsku dhe Luhansku, sipas burimeve tĂ« njohura me bisedimet.

Rusia pushtoi në mënyrë të paligjshme Krimenë në vitin 2014 dhe forcat e saj kontrollojnë pjesën më të madhe të rajonit të Donbasit.

Sipas marrëveshjes, Rusia do të duhej të hiqte dorë nga rajonet ukrainase të Khersonit dhe Zaporizhzhisë, ku aktualisht ka njëfarë kontrolli ushtarak.

“Do tĂ« ketĂ« disa shkĂ«mbime territoresh nĂ« dobi tĂ« tĂ« dyjave”, u tha Trump gazetarĂ«ve nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« tĂ« premten.

Vance, nĂ« intervistĂ«n e tij pĂ«r Fox, tha se çdo marrĂ«veshje e ardhshme “nuk do ta bĂ«jĂ« askĂ«nd shumĂ« tĂ« lumtur”.

“Duhet tĂ« bĂ«sh paqe kĂ«tu
 nuk mund tĂ« tregosh me gisht”, tha ai. “Rruga drejt paqes Ă«shtĂ« tĂ« kesh njĂ« udhĂ«heqĂ«s vendimtar qĂ« tĂ« ulet dhe t’i detyrojĂ« njerĂ«zit tĂ« bashkohen.”

Ku do të takohen Trump dhe Putin?

TĂ« premten nĂ« mbrĂ«mje, Trump postoi nĂ« faqen e tij tĂ« mediave sociale Truth Social se njĂ« “takim shumĂ« i pritur” midis tij dhe Putinit do tĂ« zhvillohej mĂ« 15 gusht nĂ« “shtetin e madh tĂ« AlaskĂ«s”.

“Detaje tĂ« mĂ«tejshme do tĂ« vijojnĂ«,” tha ai.

Trump kishte thĂ«nĂ« se vendi i takimit do tĂ« ishte “shumĂ« i popullarizuar pĂ«r njĂ« numĂ«r arsyesh”.

Vendndodhja e saktë e takimit të tyre në Alaska nuk është bërë e ditur.

Pse zgjodhën një vend në SHBA?

SHBA-të blenë Alaskën nga Rusia në vitin 1867, duke i dhënë këtij takimi një rëndësi historike.

NdihmĂ«si presidencial rus, Yuri Ushakov, tha se vendndodhja Ă«shtĂ« “mjaft logjike” dhe se tĂ« dy vendet janĂ« fqinjĂ«, me NgushticĂ«n e Beringut qĂ« i ndan ato.

“Duket mjaft logjike qĂ« delegacioni ynĂ« thjesht tĂ« fluturojĂ« mbi NgushticĂ«n e Beringut dhe qĂ« njĂ« samit kaq i rĂ«ndĂ«sishĂ«m dhe i shumĂ«pritur i udhĂ«heqĂ«sve tĂ« tĂ« dy vendeve tĂ« mbahet nĂ« AlaskĂ«.”

Herën e fundit që Alaska zuri vend qendror në një ngjarje diplomatike amerikane ishte në mars të vitit 2021, kur ekipi i sapoformuar diplomatik dhe i sigurisë kombëtare i Joe Biden u takua me homologët e tyre kinezë në Anchorage.

Biseda u shndĂ«rrua nĂ« njĂ« debat tĂ« ashpĂ«r, me kinezĂ«t qĂ« akuzuan amerikanĂ«t pĂ«r “pĂ«rbuzje dhe hipokrizi”.

Burimi: BBC/PĂ«rshtati Gazeta Si

The post Pse Trump dhe Putin do të takohen pikërisht në Alaskë? appeared first on Gazeta Si.

↗

A do ta lejojë pushtimi i Gazës Izraelin të shtypë Hamasin?

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- NĂ« njĂ« vendim me peshĂ« historike, qeveria izraelite ka miratuar zyrtarisht njĂ« plan pĂ«r tĂ« zgjeruar operacionin e saj ushtarak dhe pĂ«r tĂ« vendosur kontroll tĂ« plotĂ« mbi Rripin e GazĂ«s.

Kjo ka ndodhur pavarësisht kundërshtimit të Shefit të Shtabit Eyal Zamir, i cili ngriti paralajmërime të ashpra gjatë një takimi që filloi në orën 6:00 pasdite sipas kohës izraelite mbrëmë(7 guasht) dhe u shtri deri vonë natën.

Tensionet midis Zamirit dhe Kryeministrit Benjamin Netanyahu dolĂ«n nĂ« pah gjatĂ« gjithĂ« seancĂ«s sĂ« zgjatur, me disa ministra qĂ« sfiduan drejtpĂ«rdrejt shefin e stafit pĂ«r qĂ«ndrimin e tij. PĂ«rfundimisht, Kabineti i SigurisĂ« Politike votoi me njĂ« shumicĂ« “dĂ«rrmuese” pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur propozimin e Netanyahut pĂ«r tĂ« mposhtur Hamasin pĂ«rmes njĂ« kombinimi tĂ« pushtimit ushtarak, çarmatimit strategjik dhe qeverisjes pas konfliktit.

Plani i ri konfirmon atĂ« qĂ« ishte ndĂ«rtuar prej javĂ«sh: Izraeli po pĂ«rgatitet tĂ« hyjĂ« nĂ« Qytetin e GazĂ«s dhe tĂ« marrĂ« kontrollin e drejtpĂ«rdrejtĂ« mbi atĂ« qĂ« ka mbetur nga fortesa operative e Hamasit. ËshtĂ« faza mĂ« vendimtare e luftĂ«s deri mĂ« tani dhe mbart me vete njĂ« madhĂ«si rreziku, kostoje dhe kompleksiteti qĂ« ka pak paralele historike nĂ« luftĂ«n moderne izraelite.

Kush do të marrë përgjegjësinë për jetën civile në Gaza kur armët të heshtin?

Sipas deklaratës së lëshuar nga Zyra e Kryeministrit, kabineti miratoi pesë parime themelore për të përfunduar luftën.

Së pari, çarmatimin e Hamasit, i ndjekur nga kthimi i të gjithë pengjeve, të gjallë dhe të vdekur. Së treti, demilitarizimin e plotë të Rripit të Gazës dhe kontrollin e përhershëm të sigurisë izraelite mbi Gazën.

Dhe sĂ« fundmi, krijimin e njĂ« qeverie alternative civile – njĂ« qeverie qĂ« nuk Ă«shtĂ« as Hamasi dhe as Autoriteti Palestinez.

KĂ«to nuk janĂ« qĂ«llime abstrakte. Ato pasqyrojnĂ« konsensusin nĂ« rritje nĂ« Jerusalem se status quo-ja Ă«shtĂ« e paqĂ«ndrueshme dhe se zgjidhjet e pjesshme – presioni ndĂ«rkombĂ«tar, pĂ«rmbajtja, diplomacia – kanĂ« mbaruar tĂ« gjitha.

Izraeli tashmĂ« kontrollon njĂ« pĂ«rqindje tĂ« madhe tĂ« Rripit tĂ« GazĂ«s. PĂ«rmes operacioneve tĂ« njĂ«pasnjĂ«shme, pĂ«rfshirĂ« fushatĂ«n e fundit ‘Qerrja e Gideonit’, IDF ka pastruar dhe tani mban zona tĂ« tilla si Rafah, Beit Hanoun, Beit Lahia dhe pjesĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« Khan Yunis dhe Jabalia. Por korridori verior, pĂ«rfshirĂ« Qytetin e GazĂ«s, mbetet i kontestuar dhe aty do tĂ« pĂ«rqendrohet lufta tani.

Vendimi i kabinetit vjen pas muajsh ngërçi strategjik.

PavarĂ«sisht suksesit tĂ« konsiderueshĂ«m nĂ« betejĂ«, Hamasi mbetet operacional. Çështja kryesore Ă«shtĂ« se pengjet e marra gjatĂ« sulmeve tĂ« 7 tetorit 2023, ndĂ«rsa shumica janĂ« kthyer (disa janĂ« gjallĂ« dhe shumĂ« jo), janĂ« bĂ«rĂ« gurĂ« shahu nĂ« njĂ« fushatĂ« tĂ« tmerrshme psikologjike. Grupet terroriste palestineze kanĂ« refuzuar negociata tĂ« mĂ«tejshme, duke publikuar video propagandistike tĂ« neveritshme tĂ« robĂ«rve tĂ« dobĂ«suar, duke pĂ«rfshirĂ« pamje tĂ« njĂ«rit qĂ« gĂ«rmon atĂ« qĂ« u detyrua ta deklaronte si varrin e tij. Videot nuk janĂ« vetĂ«m akte mizorie, por provokime tĂ« llogaritura qĂ« synojnĂ« thyerjen e vullnetit izraelit.

Kjo përpjekje ka dështuar. Qeveria tani ka vendosur të veprojë, duke besuar se e vetmja mënyrë për të siguruar të ardhmen e Izraelit dhe për të shpëtuar pengjet e mbetura është shpërbërja fizike, strukturore dhe politike e Hamasit.

Si pjesë e kësaj faze të ardhshme, IDF do të fillojë atë që pritet të jetë evakuimi më i madh civil i luftës, duke drejtuar gati një milion banorë të Gazës nga veriu në zonat qendrore. Atje, korridoret humanitare dhe operacionet e ndihmës po shkallëzohen për të akomoduar një popullsi tashmë të zhvendosur disa herë. Izraeli këmbëngul që civilët të mbahen jashtë zonave të luftimit dhe ndihma do të shpërndahet sistematikisht nën mbikëqyrjen ushtarake.

MegjithatĂ«, sfidat mbeten tĂ« mĂ«dha. Ushtarakisht, IDF do tĂ« hyjĂ« nĂ« njĂ« terren qĂ« Hamasi e njeh nga afĂ«r, ku priten tunele, kurthe dhe taktika guerile. Politikisht, ideja e ‘kontrollit tĂ« sigurisë’ afatgjatĂ« izraelite mbi GazĂ«n pa aneksim aktual ose qeverisje tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« paraqet njĂ« enigmĂ« tĂ« pazgjidhur: kush do tĂ« marrĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« pĂ«r jetĂ«n civile pasi armĂ«t tĂ« heshtin?

Netanyahu ka thënë se Izraeli nuk kërkon të qeverisë Gazën.

Por kabineti gjithashtu e hodhi poshtë Autoritetin Palestinez si një alternativë të qëndrueshme, për shkak të korrupsionit dhe mungesës së gatishmërisë së tij për të hequr dorë siç duhet nga mbështetja për terrorizmin. Perspektiva e sjelljes së forcave të jashtme arabe mbetet e paqartë dhe ndoshta e pazbatueshme pa koordinim dhe legjitimitet të rëndësishëm ndërkombëtar.

Megjithatë, për Izraelin, llogaritja ka ndryshuar. Ngjarjet e 7 tetorit nuk ishin thjesht një zemërim i madh, ato ishin një pikë kthese. Qëllimi tani nuk është thjesht parandalimi, por çmontimi. Jo një armëpushim tjetër, por një gjendje përfundimtare.

Njëzet vjet më parë, Izraeli u tërhoq në mënyrë të njëanshme nga Gaza. Brenda një muaji, raketat rifilluan. Brenda dy vjetësh, Hamasi sundoi enklavën. Premtimi i asaj shkëputjeje, paqeje përmes distancës, u shemb nën peshën e ideologjisë dhe dhunës. Ajo që po tentohet tani është, në thelb, një përmbysje e këtij dështimi. Të rihyhet në Gaza jo për ta ripushtuar atë përgjithmonë, por për të shtypur arkitekturën e terrorit dhe për ta zëvendësuar atë me diçka që ende nuk është përcaktuar, por domosdoshmërisht e ndryshme.

Kjo mund të mos jetë e pastër. Mund të mos jetë e shpejtë. Mund të mos ketë as sukses. Por për një qeveri që nuk sheh ndonjë rrugë tjetër të zbatueshme dhe për një publik që, megjithëse i ndarë, refuzon kryesisht të jetojë nën kërcënimin e një 7 tetori tjetër, Netanyahu dhe kabineti i tij e shohin atë si të vetmen rrugë që ka mbetur për të ndjekur.

Marrë nga The Spectator/Përshtati Gazeta Si

The post A do ta lejojë pushtimi i Gazës Izraelin të shtypë Hamasin? appeared first on Gazeta Si.

↗

Samiti i shumĂ«pritur i Trumpit me Putinin mund tĂ« jetĂ« njĂ« ‘kurth’


✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- Donald Trump shpalli “progres tĂ« madh” drejt pĂ«rfundimit tĂ« luftĂ«s nĂ« UkrainĂ«, pasi njoftoi planet pĂ«r t’u takuar sĂ« shpejti me presidentin rus Vladimir Putin.

Trump ka pohuar vazhdimisht se pĂ«rparimi i madh Ă«shtĂ« i afĂ«rt qĂ« nga marrja e detyrĂ«s nĂ« janar – pasi premtoi dhe mĂ« pas dĂ«shtoi të pĂ«rfundonte luftĂ«n brenda 24 orĂ«sh .

Por arsyet e Putinit pĂ«r tĂ« vazhduar luftĂ«n janĂ« shumĂ« mĂ« bindĂ«se sesa çdo nxitje qĂ« Trump mund t’i japĂ« atij pĂ«r ta pĂ«rfunduar atĂ«.

“Mendoj se ne nĂ« Uashington ndonjĂ«herĂ« e nĂ«nvlerĂ«sojmĂ« se sa i angazhuar Ă«shtĂ« Kremlini nĂ« zhvillimin e kĂ«saj lufte”, tha David Salvo, njĂ« ekspert i RusisĂ« dhe drejtor menaxhues i AleancĂ«s pĂ«r Sigurimin e DemokracisĂ« nĂ« Fondin Gjerman Marshall.

“Legjitimiteti dhe fati i tĂ« gjithĂ« regjimit tĂ« Putinit bazohet jo vetĂ«m nĂ« pĂ«rfundimin e kĂ«saj lufte sipas kushteve ruse, por nĂ« vazhdimin e luftĂ«s pĂ«r tĂ« ardhmen e parashikueshme, e gjithĂ« ekonomia mbĂ«shtetet rreth luftĂ«s.”

Salvo, njĂ« ish-zyrtar i Departamentit tĂ« Shtetit, shtoi: “Thjesht nuk shoh asgjĂ« qĂ« do tĂ« ndryshojĂ« llogaritjet e Kremlinit.”

A ka ndonjë shpresë që këtë herë të jetë ndryshe?

Megjithatë, paqebërja e suksesshme shpesh kërkon që presidentët të marrin rreziqe. Dhe nëse Trump do të arrinte disi të niste një proces të vërtetë paqeje, ai do të shpëtonte potencialisht mijëra jetë në një luftë që ka shkatërruar civilët ukrainas. Ai gjithashtu do të arrinte një moment të rëndësishëm për SHBA-në dhe veten e tij.

Pra, a ka ndonjë arsye për optimizëm?

NjĂ« samit me Putinin do tĂ« ishte njĂ« moment i madh i burrĂ«risĂ« sĂ« shtetit dhe do t’i ofronte Trumpit njĂ« takim kokĂ« mĂ« kokĂ« me udhĂ«heqĂ«sin rus, tĂ« pritur prej kohĂ«sh, dhe mundĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« nĂ« provĂ« besimin e tij se, personalisht, ai mund tĂ« pĂ«rdorĂ« aftĂ«sitĂ« e tij nĂ« arritjen e marrĂ«veshjeve pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s.

Trump po propozon gjithashtu një takim trepalësh që do të bashkonte Putinin dhe Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky në takimin më të rëndësishëm diplomatik që nga pushtimi i paligjshëm rus tre vjet më parë.

Moska zakonisht përgatitet për takime të tilla me bisedime të përpikta të nivelit të ulët, të cilat shpesh i përdor si taktika vonuese, kështu që mund të zemërohet nga nxitimi.

Por rritja e interesave tĂ« njĂ« takimi presidencial mund tĂ« ushtrojĂ« presion mbi Putinin qĂ« tĂ« arrijĂ« tĂ« paktĂ«n diçka qĂ« Trump mund ta quajĂ« fitore. Kjo mund tĂ« pĂ«rfshijĂ« njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r tĂ« ndaluar sulmet ajrore ndaj civilĂ«ve, edhe nĂ«se njĂ« armĂ«pushim i plotĂ« dhe njĂ« marrĂ«veshje paqeje mund tĂ« duhen shumĂ« muaj pĂ«r t’u arritur.

NjĂ« pĂ«rparim i rĂ«ndĂ«sishĂ«m do tĂ« vĂ«rtetonte gjithashtu strategjinĂ« e re tĂ« Trump pĂ«r tĂ« provuar ta detyrojĂ« Putinin tĂ« ulet nĂ« tryezĂ« me ndĂ«shkime nĂ« vend tĂ« lajkatimeve. Mund tĂ« mos jetĂ« rastĂ«si qĂ« lĂ«vizja e dukshme nĂ« luftĂ« erdhi nĂ« njĂ« ditĂ« kur Trump tha se do tĂ« vendoste tarifa tĂ« rĂ«nda ndaj Indisë – njĂ« nga blerĂ«sit kryesorë tĂ« naftĂ«s ruse qĂ« financon pĂ«rpjekjet e luftĂ«s. Brenda dy ditĂ«sh, Trump pĂ«rballet me afatin e tij pĂ«r tĂ« vendosur sanksione tĂ« reja ndaj RusisĂ« pĂ«r shkak tĂ« mosrespektimit tĂ« kĂ«rkesave tĂ« tij pĂ«r armĂ«pushim.

Të mërkurën në Ukrainë pati një notë të rrallë optimizmi.

“Rusia tani duket se Ă«shtĂ« mĂ« e prirur drejt njĂ« armĂ«pushimi – presioni po funksionon”, tha Zelensky nĂ« fjalimin e tij tĂ« pĂ«rditshĂ«m gjatĂ« kohĂ«s sĂ« luftĂ«s.

Arsyet për të mos i besuar Putinit

Putini mund të jetë ende duke luajtur të njëjtën lojë të vjetër.

Në shtatë muajt e parë të mandatit të dytë të Trump, ai është poshtëruar nga Putini që i ka injoruar përpjekjet e tij për paqe dhe i ka tallur pretendimet e Trump se udhëheqësi rus dëshiron sinqerisht paqe. Edhe Trump, i cili ka një histori të gjatë të përkuljes në gjunjë para udhëheqësit rus, duket se e ka kuptuar se është marrë për budalla.

Presidenti pranoi se nuk e di se cila Ă«shtĂ« loja e Putinit. “Nuk mund t’i pĂ«rgjigjem ende kĂ«saj pyetjeje”, u tha ai gazetarĂ«ve tĂ« mĂ«rkurĂ«n. “Do t’jua them brenda pak javĂ«sh, ndoshta mĂ« shpejt.”

Trump mund të përpiqet ta paraqesë çdo samit të Putinit si një fitore më vete.

Putini ka thënë prej kohësh se është i gatshëm të takohet me Trumpin kur të jetë momenti i duhur, dhe një takim i tillë do të përfaqësonte një rikthim të një udhëheqësi të përjashtuar në skenën diplomatike më të lartë të botës.

Dhe çdo takim do të ringjallte kujtimet e samitit të Helsinkit në mandatin e parë të Trumpit, kur Putini pati një sukses të jashtëzakonshëm në manipulimin e homologut të tij amerikan.

“Mendoj se Putini do ta shohĂ« kĂ«tĂ« si njĂ« mundĂ«si”, tha tĂ« mĂ«rkurĂ«n ish-kĂ«shilltari i sigurisĂ« kombĂ«tare i Trumpit, John Bolton, pĂ«r Kaitlan Collins tĂ« CNN nĂ« “The Source”.

“Mendoj se ai e di qĂ«, me qĂ«llim ose pa dashje, e ka shtyrĂ« Trumpin paksa shumĂ« larg dhe do tĂ« ketĂ« disa ide se si t’i kthejĂ« gjĂ«rat nĂ« drejtimin e tij”, tha Bolton.

Pyetja vendimtare është se çfarë do të ofrojnë rusët si një rezultat të arritur në samit.

SHBA-tĂ« u pĂ«rpoqĂ«n nĂ« tĂ« kaluarĂ«n tĂ« arrinin njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r tĂ« ndaluar sulmet ajrore nga tĂ« dyja palĂ«t. Kjo mund t’u lejojĂ« ukrainasve tĂ« largohen nga strehimoret e tyre ajrore. Por shanset pĂ«r njĂ« armĂ«pushim mĂ« tĂ« gjerĂ« duken tĂ« largĂ«ta. PĂ«rparime tĂ« mĂ«dha duken tĂ« mundshme nĂ« ofensivĂ«n e verĂ«s tĂ« MoskĂ«s. AtĂ«herĂ«, pse tĂ« ndalojmĂ« luftimet tani? Putini mund ta shohĂ« kĂ«tĂ« angazhim tĂ« ri me Trumpin si blerje mĂ« shumĂ« kohe pĂ«r tĂ« zaptuar tokĂ« strategjike kyçe nĂ« UkrainĂ«n lindore.

NjĂ« tjetĂ«r qasje e mundshme do tĂ« ishte qĂ« Rusia ta bindte Trumpin me nxitje qĂ« ta largonte vĂ«mendjen nga Ukraina – ndoshta njĂ« premtim pĂ«r bisedime mbi njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r kontrollin e armĂ«ve bĂ«rthamore qĂ« do tĂ« forconte trashĂ«giminĂ« e tij, ose njĂ« bashkĂ«punim tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m ekonomik qĂ« do tĂ« ngjallte instinktet transaksionale tĂ« Trumpit.

Moska është përpjekur prej kohësh të luajë me skepticizmin e Trumpit në lidhje me luftën duke inkurajuar përçarje midis SHBA-së dhe aleatëve evropianë të Kievit.

Zelensky tĂ« mĂ«rkurĂ«n pati njĂ« paralajmĂ«rim: “ÇelĂ«si Ă«shtĂ« tĂ« sigurohemi qĂ« ata tĂ« mos mashtrojnĂ« askĂ«nd nĂ« detaje – as ne dhe as Shtetet e Bashkuara”.

Burimi: CNN/PĂ«rshtati Gazeta Si

The post Samiti i shumĂ«pritur i Trumpit me Putinin mund tĂ« jetĂ« njĂ« ‘kurth’
 appeared first on Gazeta Si.

↗

80 vjet nga bombardimi në Hiroshima dhe Nagasaki/ Pse Japonia po rishqyrton premtimin e saj për paqe?

✇Gazeta Si
By: Liridon Mulaj

Nga Hannah Beech- Nëntë kombe zotërojnë armë bërthamore, të cilat mund të shkatërrojnë dhe të rrezatojnë qytete në një çast. Por vetëm dy herë janë përdorur: 80 vjet më parë, kur kjo teknologji shkatërruese ishte ende në fillimet e saj dhe në duart e një vendi të vetëm, Amerikës.

MĂ« 6 gusht 1945, nĂ« njĂ« veprim drastik qĂ« besohet se pĂ«rshpejtoi dorĂ«zimin e JaponisĂ« nĂ« LuftĂ«n e DytĂ« BotĂ«rore, Shtetet e Bashkuara hodhĂ«n njĂ« bombĂ« atomike mbi qytetin perĂ«ndimor japonez tĂ« HiroshimĂ«s. NjĂ« bombardues amerikan i quajtur “Enola Gay” lĂ«shoi armĂ«n qĂ« peshonte 9,700 paund e cila shpĂ«rtheu rreth 600 metra mbi tokĂ«, duke krijuar njĂ« re tĂ« madhe nĂ« formĂ« kĂ«rpudhe dhe duke djegur qytetin me temperatura deri nĂ« 4,000 gradĂ« Celsius. ShpĂ«rthimi dhe pasojat e tij morĂ«n rreth 140,000 jetĂ« deri nĂ« fund tĂ« atij viti.

Tre ditë më vonë, një tjetër bombardues amerikan hodhi një bombë të dytë atomike në Nagasaki, në jugperëndim, duke vrarë edhe 70,000 njerëz të tjerë. Shkatërrimi i dy qyteteve u pasua nga dorëzimi i Japonisë disa ditë më vonë, duke i dhënë fund dekadave të pushtimeve të saj brutale. Por bombardimet gjithashtu shpallën fillimin e një epoke më të tmerrshme, në të cilën inovacioni njerëzor mund të shkaktonte vdekje dhe shkatërrim në një shkallë të paimagjinueshme më parë.

Ndërsa qyteti i rrafshuar i Hiroshimës u rindërtua, ai iu përkushtua promovimit të paqes. Të mbijetuarit e bombardimeve atomike kanë bërë fushatë për një botë pa armë bërthamore. Por, 80 vjet më vonë, kjo ëndërr po venitet.

Emisarët japonezë duke nënshkruar aktin e dorëzimit të Japonisë në bordin e anijes luftarake amerikane U.S.S. Missouri, në Gjirin e Tokios, më 2 shtator 1945.

Tre fqinjë të Japonisë , Rusia, Kina dhe Koreja e Veriut  janë fuqi bërthamore, dhe Tokio varet nga ombrella bërthamore amerikane e mbrojtjes. Me rritjen e tensioneve në Paqësor dhe me zbehjen e kujtimeve të drejtpërdrejta për shkatërrimin bërthamor, gjithnjë e më shumë japonezë po e vënë në pikëpyetje angazhimin kombëtar ndaj paqes .

Pse Japonia u përkushtua ndaj pacifizmit pas Luftës së Dytë Botërore?

Sepse amerikanët e detyruan. Pushtimi i ashpër nga forcat e armatosura perandorake japoneze në pjesën më të madhe të Azisë, sulmi i papritur ndaj Pearl Harbor-it dhe gatishmëria për të sakrifikuar një brez të tërë ushtarësh të rinj për hir të perandorisë, i bëri amerikanët fitimtarë të vendosur që Japonia të mos kishte më kurrë mundësinë të zhvillonte luftë.

Kushtetuta e ashtuquajtur “paqĂ«sore” e JaponisĂ«, u hartua nga amerikanĂ«t qĂ« pushtuan vendin pĂ«r gati shtatĂ« vjet duke mohuar pĂ«rgjithmonĂ« tĂ« drejtĂ«n pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« luftĂ«. Neni 9 i saj e ndalon qĂ« Japonia tĂ« ketĂ« ndonjĂ« ushtri me kapacitete ofensive.

Në këmbim, Shtetet e Bashkuara premtuan të mbronin Japoninë nëse do të sulmohej. Traktati i sigurisë e bëri Japoninë përfituese të teorisë së ndalimit bërthamor.

Atëherë pse Japonia ka ushtri?

Duke marrĂ« parasysh kufizimet kushtetuese, ushtria japoneze quhet Forcat e VetĂ«mbrojtjes. Ajo nuk mund tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« role luftarake nĂ« konflikte ndĂ«rkombĂ«tare. Por kjo nuk e ka ndaluar JaponinĂ« tĂ« zgjerojĂ« arsenalin e saj pĂ«r t’u pĂ«rballur me kĂ«rcĂ«nime tĂ« mundshme nga fqinjĂ«t aziatikĂ« si Kina, tĂ« cilĂ«t nga ana e tyre shqetĂ«sohen pĂ«r riarmatimin japonez, pĂ«r shkak tĂ« historisĂ« sĂ« saj gjatĂ« luftĂ«s. NĂ«se rritjet e buxhetit vazhdojnĂ«, Japonia do tĂ« bĂ«het sĂ« shpejti njĂ« nga shpenzuesit mĂ« tĂ« mĂ«dhenj ushtarakĂ« nĂ« botĂ«. E gjithĂ« kjo pajisje me armĂ«  moderne thuhet se Ă«shtĂ« vetĂ«m pĂ«r qĂ«llime mbrojtĂ«se, megjithĂ«se debati brenda JaponisĂ« pĂ«r profilin e saj ushtarak global po bĂ«het gjithnjĂ« e mĂ« i fortĂ«.

Një simulim vizual i hedhjes së bombës atomike, i shfaqur në Muzeun e Paqes në Hiroshima

ÇfarĂ« mendojnĂ« japonezĂ«t pĂ«r riarmatimin e vendit tĂ« tyre?

Ndërsa shumë nga brezat më të vjetër shqetësohen për zbehjen e përkushtimit të Japonisë ndaj pacifizmit, japonezët më të rinj priren të jenë më të qetë. Mbështetësit e zgjerimit ushtarak thonë se Japonia nuk duhet të detyrohet të qëndrojë gjithmonë në një qëndrim mbrojtës, veçanërisht me rritjen e kërcënimeve të sigurisë në Paqësor. (Përveç përplasjes së superfuqive, Japonia ka mosmarrëveshje territoriale me Kinën, Rusinë dhe dy Koretë.) Ata shqetësohen se Shtetet e Bashkuara mund të mos jenë gjithmonë një garantues i qëndrueshëm i sigurisë për Japoninë, veçanërisht nën Presidentin Trump, i cili e ka kritikuar Japoninë për mbështetjen e tepërt ndaj pranisë së bazave ushtarake amerikane.

Dhe me zbehjen e kujtimeve të drejtpërdrejta për bombardimet e Hiroshimës dhe Nagasakit, shumica e japonezëve tani janë të shkëputur nga dëshmitë tronditëse që përforcuan dikur qëndrimin pacifist kundër armëve bërthamore të vendit. Nippon Kaigi, një bllok politik ultranacionalist që synon të rishikojë Nenin 9 të Kushtetutës, ka mbështetje të konsiderueshme mes ligjvënësve të Partisë Liberal Demokratike në pushtet. Ndryshimi i Kushtetutës që dikur ishte i paimagjinueshëm; sot është një temë e debatit politik.

Burimi: The New York Times

The post 80 vjet nga bombardimi në Hiroshima dhe Nagasaki/ Pse Japonia po rishqyrton premtimin e saj për paqe? appeared first on Gazeta Si.

↗

Tarifat e Trump/ Nga barnat te çeliku, për çfarë mund të negociohet ende

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- Donald Trump firmosi urdhrin ekzekutiv qĂ« vendos tarifa tĂ« reja reciproke prej 15% mbi importet nga 90 vende, duke pĂ«rfshirĂ« edhe Bashkimin Europian.

Megjithatë, marrëveshja e arritur në Skoci me presidenten e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, nuk ka zgjidhur disa çështje thelbësore, ndaj negociatat vazhdojnë.

Tarifat e reja do të hyjnë në fuqi në mesnatën e 7 gushtit, një javë pas afatit fillestar të caktuar nga Trump, i cili kishte kërcënuar me rritjen e tarifës mbi mallrat europiane deri në 30% nëse nuk arrihej një marrëveshje tregtare.

Kjo shtyrje i jep kohë doganave amerikane të organizohen. Tarifa 15% do të zbatohet për qindra kategori mallrash, por për momentin përjashtohen sektorë të rëndësishëm si çeliku, alumini, automobilat dhe barnat, sipas Shtëpisë së Bardhë. Ende ka pasiguri për produktet strategjike që mund të përfitojnë nga përjashtime.

Formula e re e tarifave dhe përjashtimi për mallrat në transport

Sipas urdhrit ekzekutiv, çdo produkt europian qĂ« aktualisht paguan njĂ« tarifĂ« mĂ« tĂ« ulĂ«t se 15% nĂ« SHBA do t’i shtohet njĂ« tarifĂ« shtesĂ« pĂ«r ta çuar nĂ« kĂ«tĂ« nivel. NĂ«se njĂ« mall tashmĂ« paguan 15% ose mĂ« shumĂ«, tarifa nuk ndryshon. Kjo formulĂ«, qĂ« synon tĂ« “balancojĂ«â€ kushtet e aksesit nĂ« tregun amerikan, Ă«shtĂ« pĂ«rfshirĂ« nĂ« sistemin tarifor amerikan (HTSUS) pĂ«rmes dy kodeve tĂ« rinj doganorĂ«:

9903.02.20 për mallrat nën pragun 15% (ku aplikohet tarifa shtesë)

9903.02.19 për mallrat mbi prag (ku tarifa mbetet e pandryshuar).

Mallrat europiane që janë ngarkuar në anije para 7 gushtit dhe do të zhdoganohen deri më 5 tetor do të trajtohen sipas tarifës së vjetër.

Automjetet mbeten me tarifën 27,5%

Tarifa e re 15% nuk aplikohet për makinat dhe pjesët e tyre, sektorë kyç për ekonominë europiane, të cilët mbeten nën rregulloren ekzistuese të Seksionit 232. Automjetet e importuara nga Europa vazhdojnë të paguajnë 27,5% (kombinim i 2,5% tarifë bazë dhe 25% shtesë sipas Seksionit 232).

Tarifat pĂ«r çelikun dhe aluminin europian mbeten 50%, me tĂ« njĂ«jtĂ«n shkallĂ« qĂ« do tĂ« zbatohet pĂ«r bakrin nga 7 gushti, pĂ«r tĂ« nxitur prodhimin vendas. BE dhe SHBA kanĂ« rĂ«nĂ« dakord qĂ« kĂ«to tarifa tĂ« zĂ«vendĂ«sohen me njĂ« sistem kuotash, detajet e tĂ« cilit mbeten pĂ«r t’u negociuar.

Hetimi për barnat dhe çështja e avionëve

ShtĂ«pia e BardhĂ« deklaron se barnat dhe mikroçipet europiane do t’i nĂ«nshtrohen tarifĂ«s 15%. Komisioni Europian, megjithatĂ«, thotĂ« se kjo do tĂ« ndodhĂ« vetĂ«m pas pĂ«rfundimit tĂ« hetimeve amerikane sipas Seksionit 232 dhe pĂ«rcaktimit tĂ« shkallĂ«ve tĂ« reja tarifore globale. Sipas BE-sĂ«, tarifa maksimale do tĂ« jetĂ« 15%, ndĂ«rsa aktualisht ato paguajnĂ« tarifa tĂ« ulĂ«ta ose zero.

AvionĂ«t dhe pjesĂ«t e tyre, sipas zyrtarĂ«ve europianĂ«, duhet tĂ« pĂ«rfitojnĂ« nga formula “zero pĂ«r zero”, njĂ«soj si disa produkte kimike, barnat gjenerike, pajisjet pĂ«r prodhimin e gjysmĂ«pĂ«rçuesve dhe disa produkte bujqĂ«sore, me pĂ«rjashtim tĂ« atyre tĂ« ndjeshme si mishi i viçit, orizi, etanoli, sheqeri, mishi i pulĂ«s dhe lĂ«ndĂ«t e para kritike. Lista e produkteve tĂ« pĂ«rjashtuara mund tĂ« zgjerohet.

Produkte bujqësore: fitues dhe humbës

Ndër produktet bujqësore dhe ushqimore europiane të eksportuara në SHBA, që nga 7 gushti do të taksohen njëtrajtësisht me 15%, ka fitues dhe humbës.

Parmigiano Reggiano deri tani paguante 25% (15% tarifë e vjetër dhe 10% shtesë nga prilli i kaluar). Me tarifën e re 15%, kjo kategori përfiton një ulje, duke përmirësuar pozicionin në tregun amerikan, ku zë 22,5% të eksporteve me mbi 16 mijë ton të shitur në vitin 2024 (+13,4%).

Pecorino Romano, shumë i preferuar nga amerikanët dhe që deri më sot ka gëzuar përjashtim total, tani do të taksohet me 15%./ Corriere della Sera

The post Tarifat e Trump/ Nga barnat te çeliku, për çfarë mund të negociohet ende appeared first on Gazeta Si.

↗

Pesë gjëra që nuk i dimë ende për marrëveshjen tregtare BE-SHBA

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’- BE-ja dhe SHBA-ja arritĂ«n njĂ« marrĂ«veshje tĂ« shumĂ«pritur, duke vendosur njĂ« tarifĂ« prej 15% mbi eksportet e BE-sĂ«, me pĂ«rjashtim tĂ« disa sektorĂ«ve. MegjithatĂ«, detajet kryesore mbeten tĂ« paqarta.

Makinat, të cilat i janë nënshtruar një tarife prej 27.5% për disa muaj, tani do të përballen me një tarifë prej 15%. Një fitore modeste për prodhuesit gjermanë.

Von der Leyen njoftoi gjithashtu se tarifat zero-për-zero do të zbatohen për disa kimikate, disa ilaçe gjenerike, pajisje për prodhimin e gjysmëpërçuesve, disa produkte bujqësore (por me përjashtim të të gjitha produkteve të ndjeshme si mishi i viçit, orizi, etanoli, sheqeri ose shpendët), disa burime natyrore dhe lëndë të para kritike.

Megjithatë, mbeten pasiguri në lidhje me detajet dhe sektorët e mbuluar nga norma 15%, sigurinë ligjore të marrëveshjes së arritur të dielën dhe angazhimin e BE-së për blerje dhe investime.

1. Ende nuk ka marrëveshje ligjërisht të detyrueshme

MarrĂ«veshja e arritur nuk do tĂ« jetĂ« ligjĂ«risht e detyrueshme pĂ«r tĂ« dyja palĂ«t pĂ«r njĂ«farĂ« kohe. Se kur saktĂ«sisht mbetet e pasigurt. NjĂ« deklaratĂ« e pĂ«rbashkĂ«t pritet tĂ« publikohet deri mĂ« 1 gusht – afati i fundit i vendosur nga Presidenti i SHBA-sĂ« Donald Trump kur kĂ«rcĂ«noi tĂ« vendoste njĂ« tarifĂ« prej 30% ndaj BE-sĂ«.

“Do tĂ« jetĂ« njĂ« deklaratĂ« e pĂ«rbashkĂ«t relativisht e lehtĂ«â€, tha njĂ« zyrtar i BE-sĂ«, duke shtuar se BE-ja po pret gjithashtu miratimin e njĂ« urdhri ekzekutiv nga SHBA-ja qĂ« do tĂ« sillte njĂ«farĂ« sigurie pĂ«r atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« rĂ«nĂ« dakord. Deri atĂ«herĂ«, negociatat pĂ«r pĂ«rjashtimet nga tarifat prej 15% do tĂ« vazhdojnĂ«.

“Duke pasur parasysh qĂ« duam tĂ« sigurohemi qĂ« SHBA-tĂ« i pĂ«rmbushin pjesĂ«t e tyre shpejt, ne gjithashtu do tĂ« duam tĂ« pĂ«rmbushim shpejt edhe nga ana jonĂ«â€, tha zyrtari, duke shtuar: “Aktualisht po shqyrtojmĂ« bazĂ«n e saktĂ« ligjore sĂ« bashku me KĂ«shillin dhe Parlamentin Europian.” NjĂ« marrĂ«veshje ndĂ«rkombĂ«tare dypalĂ«she midis BE-sĂ« dhe SHBA-sĂ« do tĂ« kĂ«rkonte kohĂ«, kĂ«shtu qĂ« instrumente tĂ« tjera mund tĂ« merren nĂ« konsideratĂ« nga Komisioni.

2. Cilat produkte të BE-së janë të përjashtuara?

AvionĂ«t do tĂ« pĂ«rjashtohen nga tarifat prej 15%, qĂ« do tĂ« thotĂ« se ata do tĂ« dĂ«rgohen nĂ« SHBA pa tarifa. Linjat e prodhimit nĂ« kĂ«ta sektorĂ« janĂ« shumĂ« tĂ« ndĂ«rthurura qĂ« SHBA-tĂ« tĂ« rrezikojnĂ« t’i bĂ«jnĂ« avionĂ«t e tyre mĂ« tĂ« shtrenjtĂ«.

MegjithatĂ«, BE-ja do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« negociojĂ« pĂ«rjashtime tĂ« tjera, duke i vendosur verĂ«rat dhe pijet alkoolike nĂ« krye tĂ« axhendĂ«s sĂ« saj. QĂ« nga fillimi i negociatave, industritĂ« e BE-sĂ« kanĂ« paralajmĂ«ruar vazhdimisht pĂ«r pasojat e njĂ« marrĂ«veshjeje qĂ« do t’i penalizonte ato.

“Ne besojmĂ« vĂ«rtet se tregtia e verĂ«s Ă«shtĂ« me pĂ«rfitim tĂ« madh si pĂ«r kompanitĂ« e BE-sĂ« ashtu edhe pĂ«r ato amerikane, dhe duhet tĂ« pĂ«rfshihet nĂ« marrĂ«veshjen e tarifĂ«s 0-pĂ«r-0”, tha Marzia Varvaglione, presidente e Komitetit evropian tĂ« ndĂ«rmarrjeve tĂ« verĂ«s nĂ« njĂ« deklaratĂ« tĂ« dielĂ«n, duke shtuar: “Nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m pala e BE-sĂ« qĂ« e thotĂ« kĂ«tĂ« – homologĂ«t tanĂ« amerikanĂ« kanĂ« qenĂ« gjithashtu avokatĂ« tĂ« fortĂ« pĂ«r mbrojtjen e kĂ«tij shkĂ«mbimi jetĂ«sor”.

3. Çeliku dhe alumini: njĂ« sistem kuotash qĂ« ende duhet tĂ« negociohet

SHBA-të aktualisht vendosin tarifa prej 50% për çelikun dhe aluminin. Kjo do të mbetet derisa të dyja palët të bien dakord për një sistem kuotash. Megjithatë, Komisioni mbetet i sigurt për ndikimin e tij në bisedimet e ardhshme. 

“Mendoj se kĂ«tu hyn nĂ« lojĂ« ekonomia dhe interesat e biznesit”, tha i njĂ«jti zyrtar i BE-sĂ«, duke shtuar se furnizimi i bllokut me çelik special Ă«shtĂ« diçka qĂ« “prodhimi amerikan ka shumĂ« nevojĂ«â€.

 Por industria europiane e çelikut u duk e tronditur të hënën. 

“NĂ«se konfirmohet njĂ« tarifĂ« zero pĂ«r eksportet tona tradicionale nĂ« SHBA, ne do tĂ« shkonim nĂ« drejtimin e duhur”, tha Axel Eggert, drejtor i pĂ«rgjithshĂ«m i ShoqatĂ«s Europiane tĂ« Çelikut (EUROFER), por shtoi: “Ende nuk ka qartĂ«si. Si gjithmonĂ«, djalli fshihet nĂ« detaje.”

Pasiguria kompensohet nga një angazhim i BE-së dhe SHBA-së për të luftuar së bashku mbikapacitetet globale, që vijnë kryesisht nga Kina.

4. Energjia: Angazhimi i BE-së për blerje do të varet nga industria e saj

BE-ja u zotua të blejë energji amerikane me vlerë 750 miliardë dollarë gjatë tre viteve të ardhshme. Kjo do të thotë se 250 miliardë dollarë çdo vit do të drejtohen drejt gazit natyror të lëngshëm, naftës dhe industrive bërthamore të SHBA-së. 

“Ne i kemi shqyrtuar nevojat tona edhe nĂ« lidhje me heqjen graduale tĂ« importeve tĂ« energjisĂ« nga Rusia”, tha zyrtari i BE-sĂ«.

Megjithatë, zyrtari pranoi se nuk ka asnjë angazhim publik për ta përmbushur këtë, pasi BE-ja dhe institucionet e saj nuk do të bëjnë blerjen aktuale. 

“Ne mund tĂ« ndihmojmĂ« nĂ« grumbullimin e kĂ«rkesĂ«s dhe lehtĂ«simin e disa gjĂ«rave, dhe mund tĂ« shohim se ku mund tĂ« ketĂ« pengesa nĂ« infrastrukturĂ«â€, tha zyrtari.

BE-ja u zotua gjithashtu të blinte mikroçipa të inteligjencës artificiale nga SHBA-ja, përveç 750 miliardë dollarëve.

5. Investimet e BE-së në SHBA do të varen nga biznesi

Sipas marrëveshjes, kompanitë e BE-së do të investojnë 600 miliardë dollarë në SHBA. Por edhe këtu, nuk ka autoritet publik që do ta monitorojë këtë, siç është rasti në marrëveshjen Japoni-SHBA të arritur më 22 korrik, ku investimet janë aksione, kredi dhe garanci nga agjencitë shtetërore.

Megjithatë, Komisioni siguron që ka pasur kontakte dhe diskutime të hollësishme me shoqata dhe kompani të ndryshme biznesi për të parë se cilat ishin qëllimet e tyre të investimit.

“NĂ« thelb kemi mbledhur atĂ« qĂ« dimĂ« rreth qĂ«llimeve tĂ« investimeve tĂ« kompanive private. Dhe mĂ«nyra se si kjo do tĂ« shprehet nĂ« deklaratĂ«n e pĂ«rbashkĂ«t Ă«shtĂ« se Ă«shtĂ« njĂ« qĂ«llim”, tha njĂ« zyrtar tjetĂ«r i BE-sĂ«, duke shtuar: “Pra, nuk Ă«shtĂ« diçka qĂ« BE-ja si autoritet publik mund ta garantojĂ«.”

Burimi: Euronews eu/PĂ«rshtati Gazeta Si

The post Pesë gjëra që nuk i dimë ende për marrëveshjen tregtare BE-SHBA appeared first on Gazeta Si.

↗

Netanyahu po vë në provë durimin e Trumpit!

✇Gazeta Si
By: Megi Iskurti

Nga Gazeta ‘Si’– Presidenti Donald Trump nuk i ka gjetur inkurajuese telefonatat e tij tĂ« fundit me udhĂ«heqĂ«s tĂ« pĂ«rfshirĂ« nĂ« luftĂ«.

“ShumĂ« i zhgĂ«njyer”, tha Trump pĂ«r bisedĂ«n e tij tĂ« fundit me presidentin rus Vladimir Putin, lufta e tĂ« cilit nĂ« UkrainĂ« vetĂ«m sa po pĂ«rshkallĂ«zohet, pavarĂ«sisht pĂ«rpjekjeve tĂ« Trump pĂ«r ta pĂ«rfunduar atĂ«.

“Ishte disi zhgĂ«njyese”, tha Trump tĂ« premten pĂ«r njĂ« telefonatĂ« me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, lufta e tĂ« cilit nĂ« Gaza vazhdon mes njĂ« krize tĂ« tmerrshme humanitare.

Me kĂ«to dy konflikte deri mĂ« tani tĂ« pazgjidhura – duke penguar shanset e tij pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen – Trump po zbulon kufizimet e lidhjeve tĂ« tij tĂ« ndĂ«rlikuara personale me Putinin dhe Netanyahun, luftĂ«rat pĂ«rkatĂ«se tĂ« tĂ« cilĂ«ve Trump dikur kĂ«mbĂ«nguli se mund t’i zgjidhte shpejt. Dhe ai Ă«shtĂ« qartĂ«sisht i frustruar qĂ« nuk duket se mund t’i zgjidhĂ« krizat mĂ« mirĂ« se ish-Presidenti Joe Biden, tĂ« cilin e konsideron si njĂ« dĂ«shtim nĂ« politikĂ«n e jashtme nĂ« veçanti.

Sipas rrëfimit të Trump, Putin i thotë një gjë, pastaj bën një tjetër.

NdĂ«rkohĂ«, Netanyahu e ka vĂ«nĂ« nĂ« provĂ« durimin e Trump me sulmet ajrore nĂ« Siri dhe Gaza, ku imazhet e fĂ«mijĂ«ve tĂ« uritur kanĂ« çuar nĂ« protesta ndĂ«rkombĂ«tare dhe pĂ«rçarje tĂ« reja brenda partisĂ« sĂ« Trumpit rreth mbĂ«shtetjes sĂ« Izraelit. TĂ« dy burrat ndajnĂ« njĂ« histori tĂ« trazuar, me marrĂ«dhĂ«nien e tyre qĂ« po bĂ«het gjithnjĂ« e mĂ« e nxehtĂ«, ndĂ«rsa Trump kĂ«rkon t’i japĂ« fund luftĂ«s.

Trump gjithmonë ka aplikuar një qasje unike personale ndaj çështjeve të jashtme, duke dhënë numrin e tij të celularit dhe duke i inkurajuar homologët e tij të telefonojnë ose të dërgojnë mesazhe jashtë kanaleve të zakonshme diplomatike.

 Kjo ka rezultuar, shpesh, në marrëdhënie të përmirësuara që shumë diplomatë thonë se mund të japin rezultate reale, përfshirë suksesin e Trump në rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes të anëtarëve të NATO-s.

Nga çmimi Nobel te kriza e urisë

Në fillim të këtij muaji, Netanyahu i dhuroi në mënyrë dramatike Trumpit një letër gjatë darkës në Dhomën Blu të Shtëpisë së Bardhë, me të cilën e nominonte atë për çmimin Nobel. Trumpi dukej për një moment pa fjalë.

MegjithatĂ«, deri nĂ« fund tĂ« korrikut, veprimet e Netanyahut nĂ« Gaza dhe Siri – pĂ«rfshirĂ« bombardimin e njĂ« kishe katolike dhe shĂ«njestrimin e ndĂ«rtesave qeveritare – po e vinin nĂ« provĂ« durimin e Trump. Dhe kĂ«tĂ« javĂ«, Trump i prishi marrĂ«dhĂ«niet hapur me Netanyahun, i cili ka pretenduar se nuk kishte uri nĂ« Gaza, pasi pa imazhe tĂ« krizĂ«s nĂ« televizion.

Mbrojtja civile palestineze përpiqet të shuajë një zjarr në një ndërtesë të goditur nga një sulm izraelit në Qytetin e Gazës në Rripin qendror të Gazës, më 2 korrik, mes konfliktit të vazhdueshëm midis Izraelit dhe grupit militant palestinez Hamas. 

Natën para se të nisej për në Skoci, Trump po shikonte pamjet e fëmijëve të uritur në Gaza, duke u thënë ndihmësve se donte të diskutonte imazhet e tmerrshme me Netanyahun dhe duke pyetur se çfarë mund të bënte SHBA-ja për të ndihmuar, thanë dy zyrtarë të Shtëpisë së Bardhë për CNN.

«E kishte pasur në mendje që para se të largohej», tha një nga zyrtarët, duke shtuar se Trump ishte thellësisht i shqetësuar nga imazhet që pa.

Trump më parë është nxitur të veprojë nga imazhet e shkatërrimit njerëzor, dhe të parit të vuajtjeve të fëmijëve të kapur në foto e ndihmoi atë të rriste përpjekjet e ndihmës së SHBA-së, thanë zyrtarët.

Zonja e Parë Melania Trump u prek veçanërisht nga imazhet, thanë ato për CNN, dhe luajtën një rol kyç në retorikën e ndryshueshme të Trump. Trump e pranoi këtë kur foli me gazetarët në Air Force One gjatë udhëtimit të tij për në Uashington nga Skocia të martën.

Nuk Ă«shtĂ« hera e parĂ« qĂ« zonja e parĂ« ka pĂ«rfshirĂ« pikĂ«pamjet e Trump pĂ«r dy konfliktet e vĂ«shtira qĂ« ai deri mĂ« tani nuk ka mundur t’i japĂ« fund. Trump gjithashtu ka cituar gruan e tij kur Ă«shtĂ« ankuar pĂ«r atĂ« qĂ« ai e quan dyfytyrĂ«si tĂ« Putinit nĂ« lidhje me luftĂ«n nĂ« UkrainĂ«.

Duke ushtruar presion mbi Netanyahun

Po kështu, edhe paraardhësit e Trump kanë zbuluar se lidhjet personale me Netanyahun ndikojnë vetëm deri diku në formësimin e qasjes së kryeministrit të hershëm izraelit ndaj rajonit. Biden e kishte njohur Netanyahun për katër dekada kur u bë president në vitin 2021. Në fillim të vitit të tij të fundit në detyrë, Biden po ankohej te këshilltarët dhe të tjerët se kryeministri po i injoronte këshillat e tij dhe po pengonte përpjekjet për të lehtësuar krizën humanitare në Gaza.

Vjeshtën e kaluar, disa zyrtarë të administratës Biden madje besuan se Netanyahu po e zgjaste konfliktin në Gaza me shpresën se Trump do të fitonte zgjedhjet.

Trump hoqi disa kufizime mbi transferimet e armĂ«ve nĂ« Izrael kur mori detyrĂ«n. Por pĂ«rpjekjet e tij pĂ«r tĂ« ushtruar presion mbi Netanyahun dhe Hamasin pĂ«r njĂ« armĂ«pushim tĂ« pĂ«rhershĂ«m deri mĂ« tani kanĂ« dĂ«shtuar. Dhe njĂ« marrĂ«dhĂ«nie qĂ« ka parĂ« ulje-ngritje – pĂ«rfshirĂ« njĂ« pĂ«rçarje pĂ«r pranimin e fitores sĂ« Bidenit nĂ« vitin 2020 nga Netanyahu, tĂ« cilĂ«n Trump nuk e ka harruar kurrĂ« plotĂ«sisht – Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« nĂ« provĂ«.

Vetëm këtë verë, Trump e lavdëroi shumë Netanyahun, duke u bërë thirrje autoriteteve izraelite të heqin akuzat për korrupsion kundër kryeministrit, pasi SHBA-të dhe Izraeli u bashkuan për të goditur objektiva në Iran.

Por ishte vetëm çështje javësh derisa Trump të bisedonte në telefon me Netanyahun për të kërkuar një shpjegim për bombardimin e kishave në Gaza dhe shënjestrimin e vendeve në Damask, gjë që e zuri Trumpin në befasi, sipas Shtëpisë së Bardhë.

KĂ«tĂ« fundjavĂ«, ambasadori i Trump nĂ« Izrael, Mike Huckabee, mohoi çdo pĂ«rçarje midis burrave, duke thĂ«nĂ« nĂ« Fox NeĂ«s se marrĂ«dhĂ«nia ishte “mĂ« e fortĂ« se kurrĂ« mĂ« parĂ«â€.

Disa nga homologët e tjerë të Trump shpresojnë se ai mund të përdorë ndikimin e tij mbi Netanyahun për të bërë më shumë për të lehtësuar vuajtjet humanitare në Gaza.

GjatĂ« fundjavĂ«s, ushtria izraelite tha se filloi “pauza humanitare” nĂ« pjesĂ«t me popullsi tĂ« dendur tĂ« enklavĂ«s dhe hapi korridore pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« shpĂ«rndarjen e ndihmave. MegjithatĂ«, tha se luftimet do tĂ« vazhdonin edhe nĂ« vende tĂ« tjera.

Burimi: CNN/PĂ«rshtati Gazeta Si

The post Netanyahu po vë në provë durimin e Trumpit! appeared first on Gazeta Si.

❌