❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Si po ndikon ndryshimi i klimës në rritjen e turbulencave ajrore

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Ndërsa ndryshimet klimatike përshpejtohen, turbulencat ajrore po bëhen më të shpeshta dhe të rënda, duke paraqitur rreziqe në rritje për pasagjerët dhe ekuipazhet e linjave ajrore, dhe duke transformuar të ardhmen e fluturimit.

PĂ«r shumĂ« ata qĂ« udhĂ«tojnĂ« me aeroplan, turbulencat ajrore mund tĂ« jenĂ« njĂ« pĂ«rvojĂ« shqetĂ«suese – dhe nĂ« njĂ« botĂ« qĂ« po ngrohet nĂ«n efektet e ndryshimeve klimatike, ato vetĂ«m sa do tĂ« pĂ«rkeqĂ«sohen, sipas njĂ« numri gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« madh provash shkencore.

Përveçse i bën njerëzit të shqetësuar, turbulenca është gjithashtu shkaku kryesor i aksidenteve me mot gjatë fluturimit, sipas të dhënave zyrtare.

Megjithatë, shifrat mbeten relativisht të vogla: pati 207 lëndime të raportuara në fluturimet komerciale amerikane midis viteve 2009 dhe 2024.

Por incidentet, gjithsesi, e kanë vënë çështjen në qendër të vëmendjes, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Këto përfshijnë një fluturim të Air Europa vitin e kaluar, në të cilin u lënduan 40 pasagjerë, dhe një fluturim të Singapore Airlines ku një pasagjer i moshuar vdiq dhe dhjetëra të tjerë u plagosën.

“Zakonisht lĂ«ndimet (janĂ«) tek pasagjerĂ«t pa rrip ose tek ekuipazhi i kabinĂ«s dhe jo tek dĂ«mtimet strukturore”, ka thĂ«nĂ« John Abraham, njĂ« profesor i inxhinierisĂ« mekanike nĂ« Universitetin e St. Thomas.

“AeroplanĂ«t modernĂ« i rezistojnĂ« turbulencave, kĂ«shtu qĂ« rreziku kryesor Ă«shtĂ« lĂ«ndimi i pasagjerĂ«ve, jo humbja e aeroplanit”.

MegjithatĂ«, aeroplanĂ«t duhet tĂ« inspektohen pas takimeve “tĂ« rĂ«nda” me turbulenca – rreth 1.5 herĂ« mĂ« tĂ« mĂ«dha se forca normale e gravitetit tĂ« TokĂ«s – tĂ« cilat ndodhin rreth 5,000 herĂ« nĂ« vit mbi SHBA-nĂ«, thekson Robert Sharman, njĂ« shkencĂ«tar i lartĂ« emeritus nĂ« QendrĂ«n KombĂ«tare pĂ«r KĂ«rkime Atmosferike.

Turbulenca gjithashtu rrit konsumin e karburantit kur pilotët duhet të largohen nga lartësitë optimale, të ndryshojnë rrugët ose të ndryshojnë shpejtësinë, shtoi Abraham.

Si po e përkeqëson situatën ndryshimi i klimës

Mohamed Foudad, një shkencëtar atmosferik në Universitetin e Reading në Mbretërinë e Bashkuar, shpjegoi se ekzistojnë tri lloje kryesore të turbulencave: konvektive, valë malore dhe turbulenca e ajrit të pastër (CAT).

Turbulenca konvektive lidhet me rrymat e ajrit në ngritje ose ulje nga retë ose stuhitë që mund të zbulohen vizualisht ose nga radari në bord, ndërsa turbulenca e valëve malore ndodh mbi vargmalet.

NĂ« tĂ« kundĂ«rt, CAT Ă«shtĂ« e padukshme – dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye mĂ« e rrezikshmja.

Siç thekoshet më tej, ajo në përgjithësi lind nga rrjedhat e ajrit: erërat perëndimore që lëvizin shpejt në atmosferën e sipërme në të njëjtën lartësi si aeroplanët komercialë, rreth 10-12 kilometra lart.

Analiza të mëtejshme ia atribuuan rritjen e turbulencave në rajone të caktuara rritjes së emetimeve të gazrave serrë.

ÇfarĂ« pritet tĂ« ndodhĂ« mĂ« pas?

Një punim i vitit 2023 i udhëhequr nga Isabel Smith në Universitetin e Reading zbuloi se për çdo gradë Celsius të ngrohjes pranë sipërfaqes, dimrat do të shihnin një rritje prej rreth nëntë përqind në CAT të moderuar në Atlantikun e Veriut, dhe verat një rritje prej 14 përqind.

Dimri historikisht ka qenë sezoni më i ashpër për turbulencat, por ngrohja tani po e amplifikon CAT në verë dhe vjeshtë, duke e mbyllur hendekun.

Shqetësimi i rrjedhave të ajrit nuk është shqetësimi i vetëm: ndryshimi i klimës po nxit gjithashtu stuhi më të forta.

“Ndryshimi i klimĂ«s mund tĂ« rrisĂ« gjithashtu frekuencĂ«n dhe ashpĂ«rsinĂ« e stuhive me stuhi nĂ« skenarĂ« tĂ« ardhshĂ«m, dhe takimet me turbulenca pranĂ« stuhive me stuhi janĂ« njĂ« komponent i rĂ«ndĂ«sishĂ«m i aksidenteve me turbulenca”, thotĂ« Sharman.

Sa i pĂ«rket “strategjive tĂ« zbutjes”, Foudad po punon nĂ« dy studime: optimizimin e rrugĂ«ve tĂ« fluturimit pĂ«r tĂ« shmangur pikat e nxehta tĂ« turbulencave dhe pĂ«rmirĂ«simin e saktĂ«sisĂ« sĂ« parashikimit.

Në këtë drejtim, disa linja ajrore po lëvizin drejt strategjive që përfshijnë pasagjerët që veshin rripat e sigurimit më shpesh, siç është ndërprerja e shërbimit në kabinë më herët.

Teknologjitë premtuese po testohen gjithashtu, thotë Sharman, duke përfshirë LIDAR në bord, i cili rrezaton lazer në atmosferë për të zbuluar ndryshime delikate në dendësinë e ajrit dhe shpejtësinë e erës.

Në fund të fundit, ulja e emetimeve të gazrave serrë do të jetë thelbësore, shtoi Foudad. /Telegrafi/

The post Si po ndikon ndryshimi i klimës në rritjen e turbulencave ajrore appeared first on Telegrafi.

↗

NjĂ« person â€œĂ«shtĂ« therur me thikĂ«â€ nĂ« qendĂ«r tĂ« Brukselit pas demonstratĂ«s pro-PalestinĂ«

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Një person është therur me thikë të dielën mbrëma në qendër të Brukselit, pas një demonstrimi pro-palestinez, raportojnë mediat lokale.

Policia e zonës Brussels Capital Ixelles ka konfirmuar incidentin, por pa dhënë detaje mbi gjendjen e viktimës.

Pasditen e së dielës, dhjetëra persona u mblodhën në sheshin Zaterdagplein, pranë Saint Catherine, për të shprehur mbështetjen për Gazën.

Ende nuk dihet nëse viktima ishte kalimtar i rastësishëm apo pjesëmarrës në protestë.

Po ashtu, autoritetet nuk kanë dhënë informacion mbi autorin apo motivet e mundshme të ngjarjes.

Hetimet pritet të vazhdojnë për të sqaruar rrethanat e plota. /Telegrafi/

The post NjĂ« person â€œĂ«shtĂ« therur me thikĂ«â€ nĂ« qendĂ«r tĂ« Brukselit pas demonstratĂ«s pro-PalestinĂ« appeared first on Telegrafi.

↗

Lavrov i RusisĂ« pĂ«rshkruan “kushtet pĂ«r paqen nĂ« UkrainĂ«â€

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov tha në një intervistë të botuar të dielën se një grup kombesh, përfshirë anëtarët e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, duhet të jenë garantues të sigurisë së Ukrainës.

Reuters raportoi javĂ«n e kaluar se Presidenti Vladimir Putin po kĂ«rkon qĂ« Ukraina tĂ« heqĂ« dorĂ« nga i gjithĂ« rajoni lindor i Donbasit, tĂ« heqĂ« dorĂ« nga ambiciet pĂ«r t’u bashkuar me NATO-n, tĂ« mbetet neutral dhe tĂ« mbajĂ« trupat perĂ«ndimore jashtĂ« vendit, thanĂ« pĂ«r Reuters tre burime tĂ« njohura me opinionet e nivelit tĂ« lartĂ« tĂ« Kremlinit.

Dhe Lavrov i tha emisionit “Meet the Press” tĂ« NBC News se Putin dhe Presidenti i SHBA-sĂ« Donald Trump kishin diskutuar çështjen e njĂ« garancie sigurie pĂ«r UkrainĂ«n dhe se Putin kishte ngritur çështjen e diskutimeve tĂ« dĂ«shtuara tĂ« Stambollit tĂ« vitit 2022.

Në ato diskutime, Rusia dhe Ukraina diskutuan neutralitetin e përhershëm të Ukrainës në këmbim të garancive të sigurisë nga pesë anëtarët e përhershëm të Këshillit të Sigurimit të OKB-së: Britania, Kina, Franca, Rusia dhe Shtetet e Bashkuara, dhe vende të tjera, sipas një kopjeje të një draft-marrëveshjeje të parë nga Reuters në vitin 2022.

Lavrov i tha NBC se një grup që përfshin anëtarë të Këshillit të Sigurimit duhet të garantojë sigurinë e Ukrainës.

Grupi mund të përfshijë gjithashtu Gjermaninë dhe Turqinë dhe vende të tjera, tha Lavrov.

“Dhe garantuesit do tĂ« garantonin sigurinĂ« e UkrainĂ«s, e cila duhet tĂ« jetĂ« neutrale, e cila duhet tĂ« mos jetĂ« e lidhur me asnjĂ« bllok ushtarak dhe e cila duhet tĂ« jetĂ« jo-bĂ«rthamore”, tha Lavrov, sipas njĂ« transkripti tĂ« intervistĂ«s tĂ« publikuar nga ministria e jashtme.

Lavrov gjithashtu e bëri të qartë se anëtarësimi në NATO për Ukrainën ishte i papranueshëm për Rusinë, se Rusia donte mbrojtje për rusishtfolësit në Ukrainë dhe se kishte një diskutim territorial që duhej të zhvillohej me Ukrainën. /Telegrafi/

The post Lavrov i RusisĂ« pĂ«rshkruan “kushtet pĂ«r paqen nĂ« UkrainĂ«â€ appeared first on Telegrafi.

↗

Jeep Cherokee Ă«shtĂ« kthyer – dhe Ă«shtĂ« njĂ« hibrid

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Jeep ka prezantuar modelin e ri Cherokee 2026, i cili rikthehet pas një pauze të shkurtër në vitin 2023.

SUV-i i ri është më i madh se paraardhësi i tij dhe sjell më shumë teknologji standarde, si dhe një motor hibrid të gjeneratës së re.

Ky motor përbëhet nga një motor 1.6 litra turbo me katër cilindra i kombinuar me dy motorë elektrikë dhe një transmision CVT të kontrolluar elektronikisht.

Sistemi prodhon 210 kuaj fuqi dhe 230 Nm çift rrotullues, duke ofruar mbi 500 milje autonomi dhe një konsum prej rreth 37 mpg.

Cherokee 2026 bazohet në platformën STLA Large të Stellantis, duke ofruar një hapësirë më të madhe dhe 30% më shumë kapacitet bagazhi krahasuar me modelin e mëparshëm.

Ai vjen standard me sistemin Active Drive I 4×4 dhe katĂ«r modalitete drejtimi: Auto, Sport, BorĂ« dhe BaltĂ«/RĂ«rĂ«. /Telegrafi/

The post Jeep Cherokee Ă«shtĂ« kthyer – dhe Ă«shtĂ« njĂ« hibrid appeared first on Telegrafi.

↗

Google Drive shton Google Vids për redaktime të shpejta të videove

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Google Drive po bĂ«het gjithnjĂ« e “mĂ« miqĂ«sor” me videot, duke prezantuar Google Vids, njĂ« mjet bazik pĂ«r editim video direkt nĂ« cloud pĂ«r pĂ«rdoruesit e disa domain-eve Workspace.

Një ikonë e purpurt e Google Vids do të shfaqet në këndin e sipërm të djathtë kur hapet një video, duke lejuar prerjen e saj, shtimin e muzikës, tekstit dhe elementëve të tjerë vizualë.

Puna e bërë në Google Vids krijon një skedar të ri, që do të duhet të ruhet ose eksportohet veçmas.

Mjeti punon vetëm me video MP4, QuickTime, OGG dhe WebM që nuk kalojnë 35 minuta ose 4GB në madhësi.

Aktualisht, funksioni është i disponueshëm vetëm për përdoruesit e Workspace, duke përjashtuar llogaritë falas të Google Drive.

Integrimi do të fillojë të shfaqet brenda 15 ditëve për përdoruesit e kualifikuar.

Edhe pse më i përshtatshëm për desktop, shfletuesit mobilë mund të realizojnë disa editime të shpejta me kujdes.

Ky hap i fundit tregon përpjekjet e Google për të ofruar një përvojë më të plotë video direkt në cloud. /Telegrafi/

The post Google Drive shton Google Vids për redaktime të shpejta të videove appeared first on Telegrafi.

↗

Sfida e “numrit tĂ« fshehur” – mund ta gjeni brenda 12 sekondash?

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Një sfidë e re vizuale ka tërhequr vëmendjen e përdoruesve online.

Në një figurë është fshehur një numër që nuk është 444.

Pjesëmarrësit kanë vetëm 12 sekonda për ta zbuluar atë.

The post Sfida e “numrit tĂ« fshehur” – mund ta gjeni brenda 12 sekondash? appeared first on Telegrafi.

↗

SpaceX lĂ«shon “anijen e 50-tĂ« kozmike Dragon” nĂ« Stacionin NdĂ«rkombĂ«tar HapĂ«sinor nĂ« misionin e furnizimit pĂ«r NASA-n

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

SpaceX tĂ« dielĂ«n nisi njĂ« mision nĂ« Stacionin NdĂ«rkombĂ«tar HapĂ«sinor nga Kepi Canaveral nĂ« Florida, hera e 50-tĂ« e “anijes kozmike” Dragon.

Sipas zyrtarëve të SpaceX, sateliti Dragon pritet të ankorohet me ISS të hënën në mënyrë autonome pas një fluturimi afërsisht 28-orësh.

Expedition 73, your order of new science and supplies is out for delivery after the @SpaceX #Dragon lifted off at 2:45am ET today and is due for arrival at 7:30am on Monday. More
 https://t.co/cM93gkMwGE pic.twitter.com/QX9NVCYrPQ

— International Space Station (@Space_Station) August 24, 2025

CRS-33 do tĂ« dorĂ«zojĂ« mĂ« pas rreth 2268 kg ushqim, furnizime dhe pajisje eksperimentale pĂ«r astronautĂ«t nĂ« bordin e Stacionit NdĂ«rkombĂ«tar HapĂ«sinor – por sipas zyrtarĂ«ve tĂ« SpaceX, ky mision shkon pĂ«rtej tĂ« qenit thjesht njĂ« mision furnizimi.

Rreth 50 studime të ndryshme shkencore kritike për eksplorimin e ardhshëm të hapësirës nga njerëzit do të kryhen në mision.

Dragon pritet të kthehet në Tokë jo më herët se dhjetori. /Telegrafi/

The post SpaceX lĂ«shon “anijen e 50-tĂ« kozmike Dragon” nĂ« Stacionin NdĂ«rkombĂ«tar HapĂ«sinor nĂ« misionin e furnizimit pĂ«r NASA-n appeared first on Telegrafi.

↗

Izraeli sulmoi kryeqytetin e Jemenit – shĂ«njestruan termocentralet, njĂ« kompleks ushtarak dhe pallatin presidencial

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Sulmet izraelite goditën kryeqytetin jemenas Sanaa të dielën në shenjë hakmarrjeje për raketat e Houthëve të lëshuara drejt Izraelit, me mediat e grupit Houthi që thanë se sulmi vrau të paktën dy persona dhe plagosi pesë.

Sulmet janë të fundit në më shumë se një vit sulmesh dhe kundërsulmesh të drejtpërdrejta midis Izraelit dhe militantëve Houthi në Jemen, pjesë e një vazhdimësie nga lufta në Gaza.

Ushtria izraelite tha se objektivat përfshinin një kompleks ushtarak që strehonte pallatin presidencial, dy termocentrale dhe një vend për ruajtjen e karburantit, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Agjencia e lajmeve Saba e kontrolluar nga Houth-ët theksoi se sulmet vranë të paktën dy persona dhe plagosën pesë.

More than 30 airstrikes were launched on the Yemeni capital Sanaa by Israeli occupation aircraft. pic.twitter.com/FkjIh3F3aH

— Quds News Network (@QudsNen) August 24, 2025

“Sulmet u kryen nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« sulmeve tĂ« pĂ«rsĂ«ritura nga regjimi terrorist Houthi kundĂ«r Shtetit tĂ« Izraelit dhe civilĂ«ve tĂ« tij, duke pĂ«rfshirĂ« lĂ«shimin e raketave tokĂ«-tokĂ« dhe UAV-ve drejt territorit izraelit nĂ« ditĂ«t e fundit”, tha ushtria nĂ« njĂ« deklaratĂ«.

Të premten, Huthët thanë se kishin qëlluar një raketë balistike drejt Izraelit në sulmin e tyre të fundit, të cilin ata thanë se ishte në mbështetje të palestinezëve në Gaza.

NjĂ« zyrtar i Forcave Ajrore Izraelite tregoi tĂ« dielĂ«n se raketa ka shumĂ« tĂ« ngjarĂ« tĂ« mbante disa nĂ«n-municione “tĂ« destinuara tĂ« shpĂ«rthenin pas goditjes”.

“Kjo Ă«shtĂ« hera e parĂ« qĂ« ky lloj rakete Ă«shtĂ« lĂ«shuar nga Jemeni”, ka thĂ«nĂ« zyrtari.

Që kur lufta e Izraelit në Gaza kundër grupit militant palestinez Hamas filloi në tetor 2023, Houth-ët e lidhur me Iranin kanë sulmuar anije në Detin e Kuq në atë që ata e përshkruajnë si akte solidariteti me palestinezët.

Israeli jets have bombed Yemen's capital Sanaa, targeting power stations near the presidential palace.

Videos show a huge fireball and smoke cloud rising into the sky. It comes two days after the Houthis fired a ballistic missile toward Israel. pic.twitter.com/buIBVQAyX3

— Al Jazeera English (@AJEnglish) August 24, 2025

Ata gjithashtu kanë qëlluar shpesh raketa drejt Izraelit, shumica e të cilave janë kapur. Izraeli është përgjigjur me sulme në zonat e kontrolluara nga Houthët në Jemen, përfshirë portin jetësor të Hodeidah.

Abdul Qader al-Murtada, një zyrtar i lartë i Huthëve, tha të dielën se Huthët, të cilët kontrollojnë pjesën më të madhe të popullsisë së Jemenit, do të vazhdojnë të veprojnë në solidaritet me palestinezët në Gaza.

“(Izraeli) duhet ta dijĂ« se ne nuk do t’i braktisim vĂ«llezĂ«rit tanĂ« nĂ« Gaza, pavarĂ«sisht sakrificave”, tha ai nĂ« X. /Telegrafi/

The post Izraeli sulmoi kryeqytetin e Jemenit – shĂ«njestruan termocentralet, njĂ« kompleks ushtarak dhe pallatin presidencial appeared first on Telegrafi.

↗

“ShumĂ« tĂ« sĂ«murĂ« dhe shumĂ« tĂ« lodhur” – disa rrĂ«fime pĂ«r realitetin e urisĂ« ekstreme pĂ«r mĂ« tĂ« prekshmit e GazĂ«s

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Në rrugët e mbipopulluara dhe të shpërndara me rrënoja të Qytetit të Gazës, nuk pati shumë të befasuar nga njoftimi se ekspertët e mbështetur nga OKB-ja besonin se skenat e dëshpërimit tani mund të përshkruheshin zyrtarisht si uri ekstreme.

“Kjo Ă«shtĂ« diçka qĂ« e kemi thĂ«nĂ« pĂ«r muaj tĂ« tĂ«rĂ« tani, dhe e kemi parĂ« kĂ«tĂ« dhe e kemi jetuar dhe vuajtur. Ndihemi shumĂ« tĂ« pafuqishĂ«m dhe shumĂ« tĂ« sĂ«murĂ« dhe shumĂ« tĂ« lodhur”, ka thĂ«nĂ« Amjad Shawa, drejtori i Rrjetit tĂ« OJQ-ve Palestineze, i cili ka qenĂ« nĂ« Qytetin e GazĂ«s gjatĂ« gjithĂ« luftĂ«s 22-mujore.

Të premten, IPC, një organizatë e njohur globalisht që klasifikon ashpërsinë e pasigurisë ushqimore dhe kequshqyerjes, zbuloi se tre pragje kyçe për një shpallje urie ekstreme ishin përmbushur në qendrën dikur të zhurmshme tregtare dhe administrative.

VetĂ«m katĂ«r “uri ekstreme” janĂ« shpallur nga IPC qĂ« kur u krijua nĂ« vitin 2004, mĂ« sĂ« fundmi nĂ« Sudan vitin e kaluar.

“Kjo uri ekstreme Ă«shtĂ« tĂ«rĂ«sisht e shkaktuar nga njeriu, mund tĂ« ndalet dhe tĂ« pĂ«rmbyset”, tha raporti.

Ai paralajmĂ«roi pĂ«r njĂ« rritje eksponenciale tĂ« vdekjeve nĂ«se “nuk zbatohet njĂ« armĂ«pushim 
 dhe furnizimet thelbĂ«sore ushqimore dhe shĂ«rbimet bazĂ« 
 nuk rivendosen menjĂ«herĂ«â€.

Më të prekshmit midis palestinezëve që jetojnë tani në Qytetin e Gazës, që mendohet të jenë midis 500,000 dhe 800,000 njerëzve, janë më të rrezikuar veçanërisht të moshuarit, të rinjtë, të sëmurët ose të izoluarit socialë, thanë zyrtarët e ndihmës.

“Nuk kam asgjĂ« pĂ«r tĂ« gatuar dhe nuk kam para pĂ«r tĂ« blerĂ« dru zjarri pĂ«r gatim. HamĂ« pak ushqim nĂ« mĂ«ngjes pĂ«r tĂ« shuar urinĂ« tonĂ« dhe pak mĂ« shumĂ« natĂ«n. Ha vetĂ«m pak za’atar [pĂ«rzierje erĂ«zash], djathĂ« ose vetĂ«m kripĂ« me bukĂ«, pa perime, asgjĂ« tĂ« gatuar”, thotĂ« Sabah Antaiz, 55 vjeçe, e cila u zhvendos nga lagjja Tuffah nĂ« qytetin lindor tĂ« GazĂ«s nga ofensivat e fundit izraelite.

Dhe Antaiz vuan nga hipertensioni, diabeti dhe një problem me zemrën.

Burri i saj, 60 vjeç, është shumë i sëmurë dhe nuk mund të punojë ose të mbledhë ushqim.

“Nuk na ka mbetur askush, askush qĂ« tĂ« mĂ« mbĂ«shtesĂ« apo tĂ« na sjellĂ« ushqim. Humba rreth 10 anĂ«tarĂ« tĂ« familjes sime nĂ« njĂ« sulm ajror nĂ« lagjen Tuffah: babanĂ«, nĂ«nĂ«n, nipĂ«rit dhe mbesat, fĂ«mijĂ«t e vĂ«llezĂ«rve dhe motrave tĂ« mia”, tha Antaiz.

Siç vë në pah shkrimi i The Guardian, përcjell Telegrafi, a utoritetet izraelite e shtrënguan bllokadën ekzistuese të Gazës në fillim të konfliktit në tetor 2023 dhe vendosën një ndalim të plotë dy-mujor të furnizimeve në mars dhe prill.

Më shumë sheqer ka arritur në Gaza në javët e fundit, megjithëse vetëm një pjesë e vogël e asaj që nevojitet, thonë agjencitë e ndihmës.

Megjithatë, çmimi i sheqerit ka shkuar nga rreth 100 dollarë për një kilogram në rreth 7 dollarë, por shumë gjëra të tjera mbeten shumë të shtrenjta për 90% të njerëzve që nuk kanë të ardhura.

Domatet kushtojnë 30 dollarë për kilogram.

Edhe Ibtisam Saleh, 50 vjeçe, e cila jeton në një tendë në Qytetin e Gazës pasi është zhvendosur 20 herë, tha se nuk kishte ushqim dhe asnjë burim të ardhurash.

“Ajo qĂ« kemi tani vjen vetĂ«m nga ndihma. Para luftĂ«s, merrja 100 dollarĂ« çdo muaj nga ambasada e Katarit sepse isha i divorcuar dhe kisha njĂ« djalĂ«. Por qĂ« kur filloi lufta, nuk kemi marrĂ« asgjĂ«â€, tha Saleh.

Saleh ha një vakt në ditë, zakonisht thjerrëza, megjithëse më herët këtë javë një fqinj i dha asaj një qese të vogël me oriz.

“Nuk kam forcĂ« tĂ« qĂ«ndroj nĂ« radhĂ« duke pritur pĂ«r tĂ« marrĂ« pjesĂ«n time [tĂ« ndonjĂ« ndihme ushqimore]. NjĂ« herĂ« mĂ« ra tĂ« fikĂ«t ndĂ«rsa prisja. Dielli ishte shumĂ« i nxehtĂ« dhe unĂ« jam me hipertension. PĂ«r shkak tĂ« vapĂ«s, mĂ« ra tensioni i gjakut dhe humba ndjenjat”, tha Saleh.

Së bashku me të sëmurët dhe të moshuarit, ka edhe nga ata që janë të varfër.

Kështu, pas pothuajse dy vitesh zhvendosjeje dhe privimi, pak në Qytetin e Gazës kanë rezerva ushqimore ose financiare.

“Kjo Ă«shtĂ« njĂ« popullsi qĂ« Ă«shtĂ« zhveshur nga çdo rezistencë  Ata nuk kanĂ« absolutisht asgjĂ«. Nuk ka asnjĂ« kufi sigurie
”, ka thĂ«nĂ« njĂ« zyrtar i ndihmĂ«s sĂ« OKB-sĂ« me mbikĂ«qyrje tĂ« operacioneve nĂ« tĂ« gjithĂ« GazĂ«n.

Ekzistojnë shqetësime të thella për pjesën më veriore të Gazës, ku mijëra njerëz ende jetojnë midis rrënojave në kushtet më të këqija humanitare kudo në territorin e goditur, megjithëse të dhënat nuk ishin të mjaftueshme që IPC të jepte një gjykim mbi kategorinë e krizës.

Ndërkohë në Qytetin e Gazës, familjet flenë në rrugë të hapura pa strehë ose mblidhen në apartamente të mbushura me njerëz dhe të dëmtuara ose kampe me tenda ku mizat, mushkonjat dhe sëmundjet infektive janë të shumta.

Mbeturinat grumbullohen kudo dhe tymi mbytës nga djegia e plastikës në zjarre shkakton kollë kronike.

Në javët e fundit, temperaturat janë rritur ndjeshëm.

Riham Kraiem, 35 vjeçe, jeton në një tendë në Qytetin e Gazës me burrin e saj të papunë dhe 10 fëmijët e tyre të moshës midis dy dhe 18 vjeç.

Ata u detyruan të largoheshin nga shtëpia e tyre në Beit Hanoun, një qytet verior tani i rrafshuar, tre muaj më parë.

Një sulm ushtarak izraelit pranë shkollës ku po strehoheshin fillimisht i shtyu ata të shkonin në Qytetin e Gazës.

“GjatĂ« tre muajve tĂ« fundit, nuk kemi marrĂ« asnjĂ« para ose ndihmĂ«. Nuk kemi mĂ« para pĂ«r tĂ« blerĂ« asgjĂ«, edhe pse çmimet kanĂ« rĂ«nĂ«â€, tha Kraiem. “FĂ«mijĂ«t e mi kĂ«rkojnĂ« shumĂ« gjĂ«ra
 Ata duan qĂ« unĂ« t’u bĂ«j Ă«mbĂ«lsira, por unĂ« nuk mundem sepse nuk kemi para. HamĂ« vetĂ«m dy vakte nĂ« ditĂ«, njĂ« nĂ« mĂ«ngjes dhe njĂ« nĂ« mbrĂ«mje. KĂ«tĂ« mĂ«ngjes, gatova njĂ« kanaçe me thjerrĂ«za dhe i hĂ«ngrĂ«m. NĂ« mbrĂ«mje, zakonisht hamĂ« djathĂ« me bukĂ« dhe ndonjĂ«herĂ« vetĂ«m bukĂ«â€.

Kraiem tha se nuk kishte më furnizime ushqimore.

“Kemi lĂ«nĂ« disa nĂ« shtĂ«pinĂ« tonĂ« kur ikĂ«m dhe shtĂ«pia u shkatĂ«rrua”, ka rrĂ«fyer ajo.

“Dje, djali im shkoi tĂ« kĂ«rkonte ndihmĂ« dhe mori njĂ« kilogram makarona dhe njĂ« kanaçe me salcĂ« domatesh. Ia dha njĂ« i ri qĂ« e kishte marrĂ« nga njĂ« pikĂ« shpĂ«rndarjeje ushqimesh. Ai u kthye duke ndjerĂ« sikur po fluturonte nga lumturia”.

Izraeli ka hedhur poshtĂ« gjetjet e raportit tĂ« IPC-sĂ«, duke thĂ«nĂ« se nuk ka uri ekstreme nĂ« Gaza dhe se gjetjet bazoheshin nĂ« “gĂ«njeshtra tĂ« Hamasit tĂ« pastruara pĂ«rmes organizatave me interesa tĂ« ngushta”. /Telegrafi/

The post “ShumĂ« tĂ« sĂ«murĂ« dhe shumĂ« tĂ« lodhur” – disa rrĂ«fime pĂ«r realitetin e urisĂ« ekstreme pĂ«r mĂ« tĂ« prekshmit e GazĂ«s appeared first on Telegrafi.

↗

Dy adoleshentë holandezë gjenden të vdekur në një hotel në Stamboll

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Dy adoleshentë holandezë u gjetën të vdekur në dhomën e tyre të hotelit në Stamboll dhe babai i tyre u shtrua në spital, raportoi media turke të shtunën, me dyshimet fillestare që ranë mbi një vakt në restorant që kishin ngrënë.

Djemtë, të moshës 15 dhe 17 vjeç, u gjetën të vdekur kur policia dhe ndihmësit mjekësorë mbërritën në hotelin ku po qëndronin, në lagjen Fatih, pranë Xhamisë Blu të Stambollit dhe Pazarit të Madh, sipas kanalit televiziv NTV.

“Kur mbĂ«rritĂ«n, ndihmĂ«sit mjekĂ«sorĂ« tĂ« ambulancĂ«s vunĂ« re se dy fĂ«mijĂ«t kishin vdekur. Babai u dĂ«rgua nĂ« spital me ambulancĂ«â€ nĂ« gjendje shoku, raportoi kanali.

Të tre kishin qenë me pushime në Turqi dhe besohet se kishin shkuar në lagjen turistike Taksim për darkë, thanë mediat.

Babai 57-vjeçar i tha policisĂ« se kishte shkuar me djemtĂ« e tij nĂ« Taksim “por nuk kishte ngrĂ«nĂ«â€, raportoi agjencia e lajmeve Haber Turk.

Më vonë atë mbrëmje, pasi u kthye në hotel, babai i thirri djemtë, të cilët nuk iu përgjigjën. Një punonjës i hotelit, Mehmet Kirdag, e dëgjoi babanë duke qarë për ndihmë, raportoi NTV.

“Kur trokita nĂ« derĂ« dhe hyra, dy djemtĂ« ishin tĂ« vdekur, njĂ«ri prej tyre nĂ« shtrat, tjetri nĂ« dysheme
 Kur mbĂ«rritĂ«n ndihmĂ«sit mjekĂ«sorĂ«, dy tĂ« rinjtĂ« ishin tĂ« vdekur. Babai ishte nĂ« gjendje shoku”, tha Kirdag.

NTV raportoi se policia e Stambollit ka nisur një hetim. /Telegrafi/

The post Dy adoleshentë holandezë gjenden të vdekur në një hotel në Stamboll appeared first on Telegrafi.

↗

Ky Mercedes thuhet se ka 2.2 milionë kilometra të kaluara dhe është ende në përdorim të përditshëm në Finlandë

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Në Vantaa të Finlandës, një Mercedes-Benz i serisë E që ka përshkuar 2.2 milionë kilometra qëndron në oborrin e një koncesionari makinash.

Automjeti, i përdorur më parë si taksi në Gjermani, u ble nga tregtari i makinave Ville RÀisÀnen për vetëm 280 euro.

RĂ€isĂ€nen tha se e bleu makinĂ«n si pjesĂ« kĂ«mbimi, pasi dyert e saj ishin tĂ« zĂ«vendĂ«suara dhe tĂ« vĂ«shtira pĂ«r t’u gjetur.

Mercedes-i i vitit 2002 ishte në përdorim të përditshëm edhe pas importimit në Finlandë në vitin 2018.

Taksa e makinës u llogarit bazuar në një kilometrazh prej 186,000 kilometrash, pasi paneli i instrumenteve kishte ngecur në 999,999.

Dokumentet e mirëmbajtjes tregojnë se makina ka kaluar një milion kilometra dy herë.

RÀisÀnen ka edhe një taksi tjetër gjermane Mercedes, e cila ka përshkuar 1.2 milion kilometra dhe përdoret nga gruaja e tij.

Ky rast tregon që makinat gjermane mund të jenë jashtëzakonisht të qëndrueshme dhe të afta për përdorim afatgjatë. /Telegrafi/

The post Ky Mercedes thuhet se ka 2.2 milionë kilometra të kaluara dhe është ende në përdorim të përditshëm në Finlandë appeared first on Telegrafi.

↗

Kopshtari holandez rrit lulediellin më të gjatë botë

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Jeroen van der Velde, një banor i qytetit Enschede, Holandë, synon të thyejë rekordin në Librin e Rekordeve Botërore Guinness me një luledielli që ai ka rritur, që ka arritur gjatësinë 9,18 metra.

Van der Velde, i cili ka kultivuar luledielli gjigante për gati 30 vjet, ka ngritur skela në oborrin e tij për të mbështetur bimën.

Parashikohet që një tjetër luledielli që ai ka rritur, që ende po rritet, mund të kalojë edhe lartësinë e lulediellit aktual.

Sipas Librit të Rekordeve Botërore Guinness, luledielli më i gjatë në botë është 9,17 metra i gjatë.

Ky luledielli, i rritur nga Hans-Peter Schiffer në Kaarst, North Rhine-Westphalia, Gjermani, u konfirmua më 28 gusht 2014. /AA/

The post Kopshtari holandez rrit lulediellin më të gjatë botë appeared first on Telegrafi.

↗

Një e treta e banorëve gjermanë kanë frikë se mund të humbasin punën për shkak të Inteligjencës Artificiale, zbulon një sondazh

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Një e treta e banorëve gjermanë shqetësohen për humbjen e vendit të punës për shkak të zhvillimit të Inteligjencës Artificiale (AI), tregon një sondazh.

Studimi, i realizuar nga institucioni i sondazheve YouGov, zbuloi se 34% e të anketuarve ishin të shqetësuar për statusin e tyre të punës, ndërsa 62% thanë se nuk kishin frikë.

Në sondazh morën pjesë gjithsej 2,175 votues të vlefshëm në mes të gushtit.

Rezultatet nuk treguan ndryshime të rëndësishme midis mbështetësve të partive të ndryshme politike, por punëtorët që jetojnë në zona urbane dhe ata me nivel të ulët arsimimi ishin më të prirur të frikësoheshin se do të zëvendësoheshin nga AI në të ardhmen.

Një tjetër studim i publikuar nga Instituti i Kërkimeve Ekonomike Ifo në qershor tregoi se rreth 27% e kompanive gjermane presin humbje të vendeve të punës brenda pesë viteve për shkak të AI.

Vetëm 5% e kompanive parashikojnë krijimin e vendeve të reja pune, ndërsa dy të tretat nuk presin ndryshim.

Që nga prezantimi i modelit të madh të gjuhës ChatGPT nga kompania amerikane OpenAI në nëntor 2022, zhvillimi i modeleve të AI ka përparuar ndjeshëm.

Kjo valë e re e modeleve ka përmirësuar efikasitetin dhe kapacitetin për të përpunuar tekst, imazhe, audio dhe video në mënyrë të njëkohshme. /Telegrafi/

The post Një e treta e banorëve gjermanë kanë frikë se mund të humbasin punën për shkak të Inteligjencës Artificiale, zbulon një sondazh appeared first on Telegrafi.

↗

Të paktën tetë të vdekur, dhjetëra të zhvendosur nga përmbytjet e menjëhershme në disa provinca të Jemenit

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Përmbytjet e shkaktuara nga shirat e rrëmbyeshëm kanë vrarë të paktën tetë persona, përfshirë fëmijë, në disa provinca të Jemenit gjatë dy ditëve të fundit.

NĂ« provincĂ«n Hajjah nĂ« veriperĂ«ndim, faqja e internetit 26 September e drejtuar nga Houthit citoi njĂ« burim tĂ« mbrojtjes civile tĂ« thoshte se njĂ« shtĂ«pi u shemb mbi banorĂ«t e saj nĂ« fshatin al-Khadraa nĂ« Ku’aydinah, duke vrarĂ« tre fĂ«mijĂ« dhe duke lĂ«nduar babanĂ« dhe nĂ«nĂ«n.

Veçmas, Qendra e Medias sĂ« SigurisĂ« e MinistrisĂ« sĂ« Brendshme nĂ« qeverinĂ« e drejtuar nga Houthi tha tĂ« shtunĂ«n nĂ« mbrĂ«mje se “pĂ«rmbytjet shkatĂ«rruan dhjetĂ«ra tenda tĂ« improvizuara dhe strehimore tĂ« brishta qĂ« u pĂ«rkisnin personave tĂ« zhvendosur nĂ« distriktin Abs tĂ« provincĂ«s Hajjah”.

Në provincën juglindore të pasur me naftë të Shabwah, banorët thanë se një baba dhe djali i tij u mbytën në ujërat e përmbytjeve të premten vonë në distriktin e Usaylan.

Vdekjet e tyre erdhën vetëm disa orë pasi dy fëmijë dhe një i ri u mbytën në incidente të ndara në Shabwah dhe Hadhramaut fqinj, duke e çuar numrin e të vdekurve nga mbytja në të dy provincat në pesë brenda 48 orëve.

Të martën, shirat e rrëmbyeshëm shkaktuan përmbytje në qytetin portual jugor të Adenit në Jemen, duke plagosur disa persona dhe duke shkaktuar dëme të konsiderueshme materiale.

Autoritetet në disa provinca kanë lëshuar paralajmërime për vazhdimin e reshjeve të rrëmbyeshme dhe rrezikun e përmbytjeve të mëtejshme të menjëhershme, duke u bërë thirrje banorëve të shmangin shtretërit e lumenjve dhe digat.

Infrastruktura e brishtë e Jemenit, e dëmtuar rëndë nga më shumë se një dekadë konflikti midis forcave qeveritare të njohura ndërkombëtarisht dhe grupit Houthi, ka përkeqësuar pasojat humanitare të përmbytjeve sezonale, me banorët që ankohen për mungesën e shërbimeve bazë. /Telegrafi/

The post Të paktën tetë të vdekur, dhjetëra të zhvendosur nga përmbytjet e menjëhershme në disa provinca të Jemenit appeared first on Telegrafi.

↗

Garanci sigurie pĂ«r UkrainĂ«n – Rumania Ă«shtĂ« gati t’i ofrojĂ« bazat e saj ushtarake NATO-s

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Kryeministri rumun Ilie Bolojan ka deklaruar se sigurimi i bazave ushtarake për aeroplanët luftarakë F-35 për aleatët e NATO-s mund të jetë kontributi i vendit të tij në përpjekjet që synojnë arritjen e paqes së qëndrueshme në Ukrainë.

Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, atij iu kërkua të sqaronte qëndrimin e qeverisë në lidhje me kërkesën e udhëheqësve evropianë drejtuar Shteteve të Bashkuara për të dërguar aeroplanë luftarakë F-35 në Rumani si pjesë e garancive të sigurisë për Ukrainën.

Dhe Bolojan theksoi se që kur u ngrit çështja e mbështetjes së garancive të sigurisë për vendosjen e paqes së qëndrueshme në Ukrainë, Rumania ka mbetur e vendosur në të paktën dy pika.

E para, tha ai, është se vendi nuk do të dërgojë trupa në Ukrainë.

Pika e dytĂ« nĂ« diskutimet me aleatĂ«t ishte se, duke pasur parasysh anĂ«tarĂ«simin e RumanisĂ« nĂ« NATO, bazat e saj ushtarake – tĂ« cilat tashmĂ« operohen bashkĂ«risht nga forcat rumune dhe tĂ« NATO-s, kryesisht forcat ajrore – duhet tĂ« jenĂ« nĂ« dispozicion pĂ«r pĂ«rdorim nga trupat e NATO-s, forcat amerikane dhe aleatĂ« tĂ« tjerĂ«.

“Edhe sot, patrullime ajrore po kryhen nga aeroportet tona, misionet e policisĂ« ajrore po monitorojnĂ« situatĂ«n nĂ« Detin e Zi dhe po organizohen stĂ«rvitje tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta ushtarake. Pra, kjo mund tĂ« jetĂ«, si tĂ« thuash, kontributi i RumanisĂ« pĂ«r tĂ« siguruar paqe tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« UkrainĂ«: ofrimi i bazave tona ushtarake pĂ«r aleatĂ«t e NATO-s”, citohet tĂ« ketĂ« thĂ«nĂ« Bolojan.

Raportet e mëparshme të medias treguan se SHBA-të po planifikojnë të luajnë vetëm një rol minimal në çdo garanci sigurie të ardhshme për Ukrainën.

Zëvendëspresidenti i SHBA-së JD Vance tha se vendet evropiane duhet të marrin përsipër angazhimet kryesore financiare në një marrëveshje sigurie të ardhshme për Ukrainën.

Ndërkohë, vënë në pah mediat, mëngjesin e së mërkurës, 20 gusht, në selinë e NATO-s u zhvillua një takim i Këshillit të Atlantikut të Veriut të NATO-s në nivelin e ambasadorëve të shteteve anëtare.

Në takim u diskutuan rezultatet e negociatave në Uashington dhe procesi i përgatitjes së garancive të sigurisë për Ukrainën.

Takimi u mbajt si pjesë e përgatitjeve për një tryezë të rrumbullakët me udhëheqësit ushtarakë të NATO-s (shefat e shtabeve të përgjithshme), e cila u zhvillua më vonë po atë ditë. /Telegrafi/

The post Garanci sigurie pĂ«r UkrainĂ«n – Rumania Ă«shtĂ« gati t’i ofrojĂ« bazat e saj ushtarake NATO-s appeared first on Telegrafi.

↗

Gjashtëvjeçari i njohur për videot e tij i veshur si ushtar, pati një takim të papritur me një admiral britanik

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Një djalë gjashtëvjeçar nga Cumbria, i njohur për videot e tij të veshur si ushtar i vogël, pati një takim të papritur në Londër me Admiral Sir Tony Radakin, Shefin e Mbrojtjes së Britanisë.

Frank Gates, i ndjekur nga qindra mijëra persona në rrjete sociale, u afrua me vetëbesim dhe i kërkoi një foto admirali, i cili pranoi me kënaqësi.

GjatĂ« bisedĂ«s, Sir Tony u prezantua dhe i tha: “UnĂ« jam shefi i mbrojtjes”, duke e njohur gjithashtu djalin nga videot e tij nĂ« internet.

Frank kishte veshur një uniformë të kuqe tradicionale me medalje, ndërsa Admirali mbante uniformën zyrtare të Marinës Mbretërore.

Pamjet u shpërndanë gjerësisht, duke marrë komente të shumta pozitive për takimin e veçantë. /Telegrafi/

The post Gjashtëvjeçari i njohur për videot e tij i veshur si ushtar, pati një takim të papritur me një admiral britanik appeared first on Telegrafi.

↗

Trump thotĂ« se Intel do t’i japĂ« qeverisĂ« amerikane 10% tĂ« aksioneve

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Presidenti Donald Trump tha të premten se kishte kërkuar një pjesë prej 10% në kompaninë Intel gjatë një takimi me CEO-n e saj, Lip-Bu Tan, në Shtëpinë e Bardhë.

Sipas tij, marrĂ«veshja u pranua dhe do t’i sillte SHBA-sĂ« rreth 10 miliardĂ« dollarĂ«.

Në një deklaratë zyrtare, Intel konfirmoi se qeveria amerikane do të investojë 8.9 miliardë dollarë në aksione të kompanisë, duke reflektuar besimin e administratës në rolin kritik të Intel për industrinë e brendshme të çipave.

Nga kjo shumë, 5.7 miliardë dollarë do të financohen përmes granteve të programuara nga ligji CHIPS and Science Act, ndërsa kompania tashmë kishte përfituar 2.2 miliardë dollarë.

Kështu, totali i investimit arrin në 11.1 miliardë dollarë.

Gjithashtu, 3.2 miliardĂ« dollarĂ« do tĂ« ndahen pĂ«r Intel pĂ«rmes programit tĂ« Departamentit tĂ« Mbrojtjes “Secure Enclave”, qĂ« mbĂ«shtet prodhimin e gjysmĂ«pĂ«rçuesve nĂ« SHBA.

Qeveria do të blejë 433.3 milionë aksione të Intel me çmim prej 20.47 dollarësh për aksion, duke përfaqësuar një pjesë prej 9.9% në kompani.

Sipas kushteve, qeveria nuk do të ketë përfaqësim në bord dhe do të votojë së bashku me të, përveç rasteve të veçanta. /Telegrafi/

The post Trump thotĂ« se Intel do t’i japĂ« qeverisĂ« amerikane 10% tĂ« aksioneve appeared first on Telegrafi.

↗

Çekia do tĂ« jetĂ« e para nĂ« BE qĂ« do tĂ« lejojĂ« shpejtĂ«sinĂ« deri nĂ« 150 km/orĂ« nĂ« autostrada

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Çekia do tĂ« bĂ«het vendi i parĂ« nĂ« Bashkimin Evropian qĂ« do t’u lejojĂ« shoferĂ«ve tĂ« ngasin me 150 km/orĂ« nĂ« njĂ« autostradĂ«, njĂ« veprim qĂ« ka shkaktuar entuziazĂ«m dhe debat nĂ« tĂ« gjithĂ« rajonin.

KĂ«shtu, siç raportojnĂ« mediat e huaja, pĂ«rcjell Telegrafi, nga fundi i shtatorit, shoferĂ«t do tĂ« jenĂ« nĂ« gjendje tĂ« testojnĂ« limitin mĂ« tĂ« lartĂ« nĂ« njĂ« seksion tĂ« ri tĂ« autostradĂ«s D3 midis TĂĄbor dhe ČeskĂ© Budějovice.

Drejtoria e Rrugëve dhe Autostradave (ƘSD) ka filluar tashmë instalimin e 42 tabelave elektronike që do të rregullojnë limitin në varësi të kushteve të rrugës dhe të motit.

Maksimumi aktual prej 130 km/orë do të mbetet i paracaktuar.

Kufiri prej 150 km/orĂ« do tĂ« zbatohet vetĂ«m nĂ« kushte tĂ« favorshme – mot i kthjellĂ«t, rrugĂ« tĂ« thata, trafik i qetĂ« dhe pa ndĂ«rtime nĂ« vazhdim.

“Kushtet duhet tĂ« jenĂ« absolutisht ideale. Nuk duhet tĂ« ketĂ« radhĂ«, sipĂ«rfaqe tĂ« rrĂ«shqitshme dhe dukshmĂ«ri tĂ« reduktuar”, tha Jan RĂœdl, zĂ«dhĂ«nĂ«s i ƘSD.

Sistemi do të menaxhohet në mënyrë qendrore nga Qendra Kombëtare e Informacionit të Transportit, e cila do të vendosë se kur mund të aktivizohet në mënyrë të sigurt shpejtësia më e lartë.

Tabela të ndryshueshme trafiku, të furnizuara nga konsorciumi Mobility and Intelligence dhe Znåmy Morava, tashmë janë duke u vendosur. Gjatë instalimit të tyre, trafiku në D3 është kufizuar në një korsi për rreth shtatë kilometra.

Testi mbulon afĂ«rsisht 50 kilometra dhe nĂ«se do tĂ« jetĂ« i suksesshĂ«m, kufiri mĂ« i lartĂ« mund tĂ« zgjerohet mĂ« vonĂ« nĂ« rrugĂ« tĂ« tjera kryesore, tĂ« tilla si D1 nga Pƙerov nĂ« Ostrava ose D11 drejt Hradec KrĂĄlovĂ©. /Telegrafi/

The post Çekia do tĂ« jetĂ« e para nĂ« BE qĂ« do tĂ« lejojĂ« shpejtĂ«sinĂ« deri nĂ« 150 km/orĂ« nĂ« autostrada appeared first on Telegrafi.

↗

ÇfarĂ« ka çuar nĂ« konfirmimin e njĂ« “urie ekstreme” nĂ« Gaza – gjetjet kryesore tĂ« njĂ« raporti dhe reagimet

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

NjĂ« monitorues global i urisĂ« i mbĂ«shtetur nga Kombet e Bashkuara ka pĂ«rcaktuar se “uria ekstreme” po ndodh tani nĂ« Qytetin e GazĂ«s dhe zonĂ«n pĂ«rreth tij.

“The Integrated Food Security Phase Classification (IPC)” kishte paralajmĂ«ruar mĂ« parĂ« se Gaza ishte nĂ« prag tĂ« “zisĂ« sĂ« bukĂ«s”, por tani thotĂ« pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« se ngjarjet e muajve tĂ« fundit – duke pĂ«rfshirĂ« njĂ« ofensivĂ« tĂ« re izraelite, rritja e zhvendosjes dhe javĂ« tĂ« tĂ«ra bllokadĂ« totale izraelite tĂ« territorit – e kanĂ« bĂ«rĂ« “urinĂ« ekstreme” realitet nĂ« Gaza.

Ekspertët e IPC paralajmërojnë se ajo do të përhapet në zona të tjera të Gazës nëse nuk bëhet asgjë për të ndaluar luftën e Izraelit dhe për të rritur ndihmën humanitare.

Le të hedhim një vështrim më të afërt.

Cilat ishin gjetjet kryesore të raportit?

Gjetja kryesore Ă«shtĂ« se uria nuk Ă«shtĂ« mĂ« njĂ« kĂ«rcĂ«nim pĂ«r GazĂ«n – tani Ă«shtĂ« njĂ« realitet, shkruajnĂ« mediat e huaja, pĂ«rcjell Telegrafi.

IPC thotĂ« se mĂ« shumĂ« se 500,000 njerĂ«z nĂ« Rripin e GazĂ«s tani pĂ«rballen me “kushte katastrofike”, niveli mĂ« i lartĂ« nĂ« klasifikimin e saj tĂ« pasigurisĂ« ushqimore, “tĂ« karakterizuara nga uria, varfĂ«ria dhe vdekja”.

NĂ« Guvernatin e GazĂ«s, qĂ« pĂ«rfshin Qytetin e GazĂ«s, IPC zbuloi se 30 pĂ«rqind e popullsisĂ« po pĂ«rballet me kushte katastrofike, me 50 pĂ«rqind qĂ« pĂ«rballen me njĂ« “emergjencĂ«â€, niveli mĂ« poshtĂ«.

Kushtet nĂ« guvernatin e GazĂ«s Veriore besohet tĂ« jenĂ« “po aq tĂ« rĂ«nda – ose mĂ« tĂ« kĂ«qija – sesa nĂ« Guvernatin e GazĂ«s”, por IPC nuk Ă«shtĂ« nĂ« gjendje ta klasifikojĂ« zonĂ«n pĂ«r shkak tĂ« tĂ« dhĂ«nave tĂ« kufizuara.

IPC gjithashtu parashikon se uria do të jetë e pranishme edhe në guvernatët Deir el-Balah dhe Khan Younis deri në fund të shtatorit.

IPC tashmë përcakton se 25 dhe 20 përqind e popullsisë në ato guvernate përkatësisht, janë klasifikuar tashmë si në një katastrofë të nivelit 5.

Ai gjithashtu parashikon se 132,000 fëmijë midis pesë dhe gjashtë vjeç do të vuajnë nga kequshqyerja akute para qershorit të vitit të ardhshëm, si dhe 55,000 gra shtatzëna dhe që ushqejnë me gji dhe 25,000 foshnje që kanë nevojë për mbështetje urgjente ushqyese.

Rafah, guvernati më jugor në Gaza, nuk u analizua nga IPC sepse është shpopulluar kryesisht nga palestinezët si rezultat i operacioneve ushtarake izraelite.

Si arriti në përfundimin IPC se një uri ekstreme buke ka filluar në Gaza?

IPC ka njĂ« klasifikim tĂ« pasigurisĂ« ushqimore me pesĂ« faza, me “katastrofĂ«n” si mĂ« tĂ« keqen.

NjĂ« katastrofĂ« klasifikohet si kur “familjet pĂ«rjetojnĂ« njĂ« mungesĂ« ekstreme tĂ« ushqimit dhe/ose nuk mund tĂ« plotĂ«sojnĂ« nevojat e tjera themelore edhe pas pĂ«rdorimit tĂ« plotĂ« tĂ« strategjive tĂ« pĂ«rballimit”.

NĂ« njĂ« katastrofĂ« tĂ« nivelit 5, “uria, vdekja, varfĂ«ria dhe kequshqyerja akute jashtĂ«zakonisht kritike janĂ« tĂ« dukshme”.

MegjithatĂ«, njĂ« klasifikim i zisĂ« buke Ă«shtĂ« i ndarĂ« nga kjo. QĂ« tĂ« deklarohet njĂ« “uri me prova tĂ« arsyeshme”, siç ka ndodhur tani nĂ« Gaza, duhet tĂ« ketĂ« prova tĂ« qarta se janĂ« arritur dy nga tre pragjet pĂ«r pasigurinĂ« akute ushqimore, kequshqyerjen akute dhe vdekshmĂ«rinĂ«.

Pragjet janĂ« qĂ« tĂ« paktĂ«n 20 pĂ«rqind e familjeve “tĂ« kenĂ« mungesĂ« ekstreme ushqimi dhe tĂ« pĂ«rballen me urinĂ« dhe varfĂ«rinĂ«â€, qĂ« kequshqyerja akute tek fĂ«mijĂ«t nĂ«n pesĂ« vjeç prek 30 pĂ«rqind ose mĂ« shumĂ«, dhe qĂ« tĂ« ketĂ« tĂ« paktĂ«n dy vdekje pĂ«r 10,000 nĂ« ditĂ« si rezultat i pasigurisĂ« ushqimore.

ÇfarĂ« e ka shkaktuar urinĂ« nĂ« Gaza, sipas IPC?

IPC fajĂ«son katĂ«r faktorĂ« qĂ« thotĂ« se janĂ« “tĂ« shkaktuar nga njeriu”: konflikti, zhvendosja, qasja e kufizuar dhe kolapsi i sistemit ushqimor.

Lufta e Izraelit në Gaza ka vrarë tashmë më shumë se 62,000 palestinezë në 22 muajt që nga fillimi i saj.

IPC thekson se viktimat dhe lëndimet u rritën ndjeshëm në korrik, me një mesatare prej 119 vdekjesh në ditë, pothuajse dyfishi i mesatares së muajit të kaluar.

Ofensivat e vazhdueshme tĂ« Izraelit kanĂ« çuar nĂ« shumĂ« raunde zhvendosjeje pĂ«r popullsinĂ« e GazĂ«s – me IPC qĂ« raporton se 1.9 milion njerĂ«z janĂ« zhvendosur mĂ« shumĂ« se njĂ« herĂ« qĂ« nga fillimi i luftĂ«s.

Kështu, zhvendosja e vazhdueshme dhe mungesa e akomodimit të sigurt kanë kontribuar në përkeqësimin e situatës së sigurisë ushqimore në Gaza, së bashku me shkatërrimin ose paarritshmërinë e 98 përqind të tokës bujqësore të Gazës dhe një ndalim të aktivitetit të peshkimit.

Për ta përkeqësuar situatën, Izraeli vendosi një bllokadë totale në furnizimet me ushqim dhe mallra të tjera, duke përfshirë ujë, ilaçe dhe karburant, në Gaza në mesin e marsit.

Që atëherë, Izraeli e ka hequr bllokadën totale, por kufizime të ashpra në importe mbeten.

Pse është kaq i rëndësishëm përcaktimi i IPC-së?

IPC njihet si mjeti kryesor që bashkësia ndërkombëtare dhe OKB-ja përdorin për të përcaktuar nivelet e pasigurisë ushqimore në të gjithë botën.

Të dhënat që ofron IPC janë jetësore në parandalimin e krizave të ardhshme ushqimore dhe parandalimin e urisë.

Ato gjithashtu mund tĂ« mbledhin bashkĂ«sinĂ« ndĂ«rkombĂ«tare pĂ«r tĂ« vepruar mjaftueshĂ«m herĂ«t pĂ«r tĂ« ndaluar urinĂ«, ose pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund njĂ« urie pasi tĂ« ketĂ« filluar.

Cili ka qenë reagimi?

Sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m i OKB-sĂ«, Antonio Guterres, e quajti urinĂ« njĂ« “katastrofĂ« tĂ« shkaktuar nga njeriu, njĂ« akuzĂ« morale dhe njĂ« dĂ«shtim tĂ« vetĂ« njerĂ«zimit”.

Guterres tha se Izraeli kishte “detyrime tĂ« qarta” sipas ligjit ndĂ«rkombĂ«tar pĂ«r tĂ« siguruar qĂ« furnizimet ushqimore dhe mjekĂ«sore tĂ« hynin nĂ« Gaza, pasi Ă«shtĂ« fuqia pushtuese.

“Uria nuk ka tĂ« bĂ«jĂ« vetĂ«m me ushqimin; Ă«shtĂ« shembja e qĂ«llimshme e sistemeve tĂ« nevojshme pĂ«r mbijetesĂ«n njerĂ«zore”, tha Guterres. “NjerĂ«zit po vdesin urie. FĂ«mijĂ«t po vdesin. Dhe ata qĂ« kanĂ« detyrĂ«n tĂ« veprojnĂ« po dĂ«shtojnĂ«â€. /Telegrafi/

The post ÇfarĂ« ka çuar nĂ« konfirmimin e njĂ« “urie ekstreme” nĂ« Gaza – gjetjet kryesore tĂ« njĂ« raporti dhe reagimet appeared first on Telegrafi.

↗

Drejtori ekzekutiv i Ford lë të kuptohet se kompania po mendon të krijojë një supermakinë të paprecedentë për terrene jashtë rrugës

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

CEO i Ford, Jim Farley, ka zbuluar se kompania po mendon të krijojë një supermakinë të paprecedentë për terrene jashtë rrugës.

Duke folur nĂ« njĂ« podcast tĂ« Bloomberg, ai tha se nuk ekziston ende “Porsche i off-road” dhe Ford mund tĂ« marrĂ« kĂ«tĂ« rol.

Farley sugjeroi një makinë me rreth 1,000 kuaj fuqi, pjesërisht elektrike, e cila do të ofronte rregullime të plota të pezullimit, amortizimit dhe lartësisë së makinës.

Ai theksoi se nuk do të ishte një pickup, por një supermakinë e shpejtë për zhavorr, rërë dhe terrene të ngjashme, ndryshe nga çdo gjë që është parë deri më sot.

Farley tha se është duke biseduar seriozisht me ekipin e tij për këtë projekt, megjithëse ende nuk është vendosur nëse do të jetë dy ose katër vendëshe.

Sipas tij, njĂ« model i tillĂ« do tĂ« thyente “monotoninĂ« e supermakinave moderne” dhe do tĂ« sillte diçka krejt ndryshe nĂ« treg. /Telegrafi/

The post Drejtori ekzekutiv i Ford lë të kuptohet se kompania po mendon të krijojë një supermakinë të paprecedentë për terrene jashtë rrugës appeared first on Telegrafi.

❌