Në një intervistë për ZEITmagazin, kryeministri Edi Rama ka rrëfyer karrierën politike, marrëdhënien me bashkëshorten e tij, të cilën e quan “opozita më e ashpër” që ka përjetuar ndonjëherë. Ai flet për artin, sfidat si kryeministër, projektin e Jared Kushner në Sazan, jep mendimin e tij për rolin e Trump në Europë, flet për mbylljen e TikTok dhe për sulmin që i’u bë në vitin 1997. 

Intervista e plotë: 

-Z. Kryeministër, le të fillojmë me gjatësinë tuaj. Ju jeni një nga krerët më të gjatë të qeverisë në Evropë, apo jo?

Po, mendoj se po.

-Apo në të gjithë botën?

Nuk e di, por sigurisht në Evropë. Milo Gjukanoviq, ish-presidenti i Malit të Zi, ishte gjithashtu “shumë i gjatë”, por nuk është më në detyrë.

-Ju ishit një lojtar profesionist basketbolli. Jeni 2.02 metra i gjatë?

Jo, 1.98 metra. Si Friedrich Merz. Tetë centimetra më i gjatë se Donald Trump.

A është një avantazh të jesh i gjatë në politikë?

Është e mundur. Unë di një statistikë që thotë se kandidatët fizikisht më të gjatë fitojnë fushatat zgjedhore rreth 80 për qind të kohës.

Edi Rama, 61 vjeç, kryetar i Partisë Socialiste të Shqipërisë. Kur ishte kryetar bashkie i kryeqytetit, Tiranës, nga viti 2000 e tutje, ai i leu fasadat e shumë ndërtesave në qytetin dikur gri me ngjyra të ndezura. Ai donte që Shqipëria të dukej e gjallë dhe tërheqëse. Ai gjithmonë e shihte veten si një artist që kishte arritur pushtet politik.

A rritet autoriteti politik me gjatësinë?

Jo domosdoshmërisht. Shikoni Georgia Melonin, kryetaren e Qeverisë italiane. Ajo është e shkurtër, por karizma e saj e bën të duket e gjatë. Mendoj se karizma është më e rëndësishme se gjatësia. Një nga ish-shokët e mi të basketbollit është më i gjatë se unë.

Edi Rama, i lindur në vitin 1964, është Kryeministër i Shqipërisë dhe artist. Arti i tij është ekspozuar në Haus der Kunst në Mynih dhe dy herë në Bienalen e Venedikut. Ai jetoi në Paris për disa vite.

Në vitin 2000, ai u bë kryetar i bashkisë së Tiranës dhe qëndroi në atë pozicion për njëmbëdhjetë vjet. Që nga viti 2005, Rama ka qenë kryetar i Partisë Socialiste të Shqipërisë dhe ka qeverisur vendin që nga viti 2013. 

A të ndihmoi forca jote fizike kur dikush u përpoq të të vriste në vitin 1997?

Ky ishte mendimi i mjekëve që më trajtuan. Sulmi ndaj meje ishte shumë brutal. Ndodhi më 22 janar 1997. Po kthehesha në shtëpi me të dashurën time dhe një nga miqtë e mi. Në atë kohë, jetonim në një apartament të vogël në një periferi. Ishte një natë e ftohtë pas një stuhie shiu, dhe Tirana ishte një qytet krejtësisht tjetër atëherë. Energjia elektrike ndërpritej rregullisht dhe natën rrugët ngjanin me vrima të zeza. Pak para se të arrija në shtëpinë ku jetoja, u shfaqën dy silueta të errëta. Në fillim, mendova se njoha një nga burrat që mbante një rrotull letre: një nga studentët e mi, një lloj bodybuilder-i. Por jo, ai po mbante një shufër hekuri brenda rrotullës së letrës. Rashë përtokë nën goditjet dhe u përpoqa ta mbroja të dashurën time duke e mbajtur pas shpine me të dyja duart. Pashë dritat e llambave me vaj që ndizeshin në dritaret e shtëpisë dhe mendova: “Kaq ishte, jeta ime mbaroi”. Burrat më lanë të shtrirë në baltë, me sa dukej i vdekur. Gjaku më rridhte nga fytyra dhe goja ime ishte gjithashtu plot me gjak. Kisha disa çarje në kokë dhe hundë.

Kush ishin këta burra?

Ende nuk e di saktësisht. Por e di që ishte një tentativë vrasjeje nga shërbimi sekret i presidentit të atëhershëm. Isha përpjekur të organizoja një peticion duke i bërë thirrje qeverisë të jepte dorëheqjen. Në spital, mjeku që më trajtonte më tha: “Pa fizikun tënd të mirë si atlet, gjërat do të kishin shkuar keq. Edhe gjatësia jote të ndihmoi; nuk more një goditje të mirë”.

Si ishte fëmijëria dhe rinia juaj në Shqipëri, në këtë vend të varfër, rreptësishtë të izoluar, popullsia e të cilit ishte e shtypur nga diktatori Enver Hoxha dhe që quhej Koreja e Veriut e Evropës?

Ne fëmijët nuk kishim shumë, por jashtë ishim të lirë dhe mjaft të lumtur. Bëmë topa futbolli nga copa gome. Luanim me gurë të vjetër dhe copa druri. Ose uleshim në anë të rrugës dhe mendonim lojëra me hamendje: Cili numër do të ishte në targën e autobusit ose kamionit të radhës që do të kalonte? Duhej të ishe i duruar; rrugët ishin bosh. Vështirë se kishte makina; automjetet private ishin të ndaluara.

A kishe shpesh frikë atëherë?

Frika është fjala e gabuar. Frika është një reagim ndaj një ngjarjeje. Dhe ngjarjet ishin shumë të rralla atëherë. Ishte një shoqëri me përgjigje të gatshme. Ne ishim të dominuar nga vetëdija e të jetuarit brenda kufijve të ngushtë që nuk lejoheshim t’i kalonim, sepse atëherë do të ndodhte diçka e keqe. Nuk duhet ta bësh këtë, nuk duhet ta thuash atë në asnjë rrethanë. Shmangni ata njerëz. Ne jetonim në dy botë paralele njëherësh: Kishte gjëra që lejoheshe të thoshe vetëm në shtëpi sepse ishin të rrezikshme. Gjëra të tjera mund të shpreheshin vetëm në publik sepse ishin qesharake – propagandë.

Dikur e quaje veten “problematik”. Çfarë do të thuash saktësisht me këtë?

Që në fëmijëri, nuk isha i lehtë. Gjithmonë kisha një mendim të fortë që doja ta shprehja. Gjithashtu gjithmonë më pëlqente t’i bëja të tjerët të qeshnin, madje edhe në shkollë. Dhe për këtë, ke nevojë për viktima të mira që mund t’i rrisësh, idealisht një mësues ose një tiran. Figurat e autoritetit bëjnë viktima të mira. Pastaj, sigurisht, kishte probleme.

Zyra juaj është e mbushur me vizatime, piktura dhe skulptura. A keni vizatuar si fëmijë?

Po, që kur isha tre vjeç, dhe nuk kam ndaluar kurrë. Vizatimi dhe piktura kanë qenë pjesë e jetës sime për aq kohë sa mbaj mend.

Një artist në krye të një qeverie: Dikur e quajtët “humori i universit” që ju, nga të gjithë njerëzit, u bëtë kryeministër.

Humor absolut i universit. Më parë, nuk mund ta kisha imagjinuar kurrë të hyja në një zyrë, e lëre më të punoja atje. Zyra e parë qeveritare që hyra ndonjëherë ishte zyra e Ministrit të Kulturës të Shqipërisë. Unë isha Ministër i Kulturës.

Pse kjo neveri ndaj zyrave?

Në sytë e mi, zyrat në atë kohë përfaqësonin shtetin, i cili shtypte popullin e tij. Unë kurrë nuk do të kisha vënë këmbë në një administratë shtetërore, kurrë.

A ka mbetur diçka nga ajo urrejtje sot?

Sigurisht që jo. Unë u rrita nën një regjim që i mbante peng njerëzit e tij. Shërbëtorët e këtij regjimi punonin në zyra.

Nuk kishit kurrë ndërmend të hynit në politikë?

Unë luftova kundër kufijve të ngushtë të imponuar në jetën time artistike, dhe kështu Akademia e Arteve në Tiranë u bë bastioni im i parë kundër regjimit. Por gjithmonë mendoja dhe thashë se politika nuk ishte puna ime. Kurrë nuk mendova se politika një ditë do të më merrte rob. Doja të jetoja një jetë të pavarur dhe të lirë.

Si artist nën komunizëm, përjetova të kundërtën e lirisë që gjithmonë kisha dëshiruar. Qielli në një pikturë duhej të ishte blu, jo i kuq ose i verdhë. Lëkura e një personi duhej të ishte me ngjyrën e lëkurës. Një karrige nuk mund të dukej si elefant. Kjo mendjengushtësi formësoi imazhin tim shumë negativ për politikanët në atë kohë dhe nxiti luftëtarin antikomunist tek unë.

A do të shkonte mirë Edi Rama i ri me Edi Ramën e sotëm?

Do ta kuptoja, por ai nuk do të më kuptonte mua. Edi Rama i ri ishte shumë i bindur në mendimet e tij dhe i pakompromis. Ai ishte i ri dhe jo i informuar mirë. Ai ende nuk e kishte kuptuar se politika është një art që lëviz gjërat me talent dhe durim – ndërsa shteti është një makinë që na mban të bashkuar duke i rezistuar ndryshimit.

Edi Rama i ri besonte se shteti duhej të shfuqizohej: anarki. Ju dëshironit kaos?

Jo kaos. Doja që zyrat plot me burokratë të zhdukeshin, por sigurisht, nuk kisha alternativë në mendje. Vetëm liri dhe vetërregullim – utopi. Atëherë ironia e universit shpërtheu. Kur qeveria shqiptare në atë kohë u shemb, unë ende jetoja si artist në Paris. Kryeministri i ri më vizitoi atje dhe më sugjeroi të kthehesha në Shqipëri dhe të merrja drejtimin e radios. Jo, i thashë, dua të qëndroj në studion time në Francë si artist i pavarur dhe të punoj vetëm si intelektual i përkushtuar në Shqipëri, jo të vuaj si nëpunës civil në ndonjë detyrë të lartë.

Si ndodhi ndryshimi i mendjes suaj?

Që nga atentati ndaj meje, ndihesha si një copë dheu. Dhe kisha vendosur të mos kthehesha në Shqipëri. Një vit më vonë, në Paris, pashë një ëndërr që më përndjek ende sot.

Një ëndërr politike?

Në ëndrrën time, isha në studion e babait tim, i cili punonte si skulptor. Babai im nuk ishte aty; e kërkova më kot. Një erë e papritur përplasi derën e studios dhe unë mbeta i bllokuar. Vetëm. Ku ishte babai im? Kur u zgjova, doja t’i telefonoja prindërit e mi, por nuk e bëra.

Në vend të kësaj, një nga miqtë e mi më telefonoi. Ai më tha: “Edi, më vjen keq, babai yt ka vdekur. Ai vdiq këtë mëngjes në studion e tij”. Pastaj shkuan në funeral. Isha shumë i trishtuar për vdekjen e babait tim, por më duhej të prisja një ditë dhe një natë të tërë derisa të mund të hipja në një aeroplan për në Tiranë. Dhe u rrova pa krem rroje.

Ngadalë dhe me dhimbje, e hoqa mjekrën me brisk. Prita që nata të kalonte; doja ta ndjeja dhimbjen. Hoqa vathin, mora hua një kravatë nga ambasadori ynë në Paris dhe vesha një kostum për të shkuar direkt në funeral. Dukesha disi si ministër.

Pas funeralit, Kryeministri shqiptar ju pyeti nëse donit të bashkoheshit me qeverinë e tij. Dhe ju pranuat.

Po, dita e funeralit ishte dita e fundit e riorganizimit të qeverisë së tij. Kur u ktheva nga funerali, shkova në shtëpinë e prindërve të mi për të bërë kafe. Telefoni ra dhe u dëgjua zëri i Kryeministrit: “Z. Ministër i Kulturës, doni të qëndroni apo të largoheni përsëri?” – “Po qëndroj,” u përgjigja. “A keni nevojë për pak kohë për të menduar?” pyeti ai. “Jo,” u përgjigja, “sepse nëse dua, do të largohem përsëri!”.

Ishte kaq e thjeshtë. Kur të gjithë ikën, e pyeta nënën time: “Kush mendon se do të jetë Ministër i Kulturës nesër”. Ajo u përgjigj: “Nuk më intereson fare”. Kur e pyeta: “Po sikur të jem unë, mami?” ajo u përgjigj: “Ka qenë një ditë e gjatë, je i lodhur, sensi yt i humorit është i prishur – shko në shtrat”.

Por kur e kuptoi se po flisja seriozisht, filloi të qante. Prindërit e mi gjithmonë donin që unë të qëndroja larg politikës. “Çfarë është më keq,” tha ajo mes lotësh, “që babai yt të vdesë, apo që ti të bëhesh ministër?”.

Unë thashë: “Çfarë duhet të bëj tani, mami”? Dhe ajo u përgjigj: “Shko menjëherë në shtëpinë e Kryeministrit dhe i thuaj se je ngatërruar për vdekjen e babait tënd – merre fjalën mbrapsht”. Thashë se ishte turp, nuk mund ta bëja. “Nëse nuk guxon të japësh dorëheqjen tani”, shtoi ajo, “do të mbetesh i bllokuar në këtë rrëmujë politike për gjithë jetën tënde”.

Por ju nuk dhatë dorëheqjen; ju u bëtë ministër. Cilat janë çastet më të këqija në politikë për ju?

Gjëja më e keqe është humbja. E përjetova këtë, për shembull, në vitin 2009 kur kandidova për herë të parë për kryeministër dhe humba me një diferencë shumë të ngushtë. Kjo ishte vërtet e dhimbshme.

A keni modele në politikë? Shpesh keni folur me admirim për Angela Merkel.

Kancelarja Angela Merkel ishte një politikane thjesht racionale. Nga të gjitha figurat politike që kam takuar, ajo ishte e vetmja që nuk u impresionua nga sharmi. Angela udhëhoqi nga prapaskena dhe drejtoi politikën prapa skenave. Jam i sigurt se ajo mund të ishte e pamëshirshme kur donte të eliminonte kundërshtarët politikë për të siguruar pushtetin e saj dhe për të mbajtur partinë e saj nën kontroll. Por në skenë, ajo ishte një forcë shumë e sigurt dhe qetësuese që arriti të krijonte harmoni dhe të bëhej fytyra më e admiruar e Gjermanisë në mbarë botën.

Angela do të kishte gjetur një mënyrë për të parandaluar këtë konflikt të përshkallëzohej në një luftë agresioni. Ajo kishte gjithçka që i nevojitej për të gjetur një zgjidhje me Putinin – një kompromis. Nuk mund ta vërtetoj këtë, por jam i bindur për këtë. Fatkeqësisht, askush nuk e parashikoi dramën dhe pasojat tragjike që solli sulmi ndaj Ukrainës. Angela ishte ndryshe. Ajo ishte shumë punëtore dhe nuk do t’i kishte nënvlerësuar kurrë pasojat e një konflikti kaq shkatërrues.

Përvojat e saj me diktaturën në RDGJ dhe aftësia e saj për të empatizuar me ish-agjentin e KGB-së në Kremlin do ta kishin ndihmuar të shihte diçka që të tjerët në Perëndim për fat të keq nuk e panë.

Si do të përfundojë lufta në Ukrainë?

Për momentin, vetëm universi e di përgjigjen.

Donald Trump do të luajë një rol kyç?

Trump tashmë ka luajtur një rol të rëndësishëm duke vënë në tryezë idenë e një armëpushimi dhe paqeje. Por pse na duhej që Trump të rizbulonte fjalën armëpushim pas tre vitesh? Kur Viktor Orbán e përmendi atë fjalë, ai u trajtua si lebroz. Askush nuk donte të dëgjonte për një armëpushim, e lëre më për paqe. Askush nuk donte të dinte për bisedime – e lëre më për negociata – me Rusinë, përveç Erdoganit. Ai u përpoq disa herë, por pa sukses, sepse askush nuk i mbështeti përpjekjet e tij. Gjithmonë bëhej fjalë për fitoren absolute, ose më saktë, për humbjen strategjike të Rusisë nën autopilotin e Shteteve të Bashkuara. Çfarë keqardhjeje.

Gjatë mandatit të tij të parë, ju e kritikuat Donald Trumpin.

E bëra këtë edhe më parë, kur Trump ishte ende kandidat presidencial. Mandati i tij i parë nuk ishte aq i keq për botën. Sot, ai përfaqëson një mundësi të madhe për Evropën. Kur Trump pretendoi pas atentatit se Zoti e kishte shpëtuar për të mirën e Amerikës, kjo ishte vetëm gjysma e së vërtetës. Zoti i shpëtoi edhe jetën në mënyrë që Evropa të zgjohej. Evropa duhet të zgjohet, shpresojmë në anën e duhur.

Ju e njihni mirë dhëndrin e Trump, Jared Kushner, i cili synon të bëhet një investitor i madh në Shqipëri: kompania e Kushner dëshiron të ndërtojë akomodime luksoze për turistë të pasur në një pjesë bregdetare të paprekur më parë dhe në një ishull të pabanuar. Kjo po kundërshtohet nga ambientalistët. Si po ecën ky projekt?

Po ecën. Projekti përbëhet nga dy pjesë: nga njëra anë, brezi bregdetar – ose gadishulli, siç e quajmë ne. Është në pronësi private. Nga ana tjetër, ishulli i Sazanit, i cili i përket shtetit. Gadishulli ka përfunduar fazën e planifikimit. Ne ende po negociojmë kushtet e partneritetit për ishullin e Sazanit. Konceptet paraprake duken shumë premtuese. Lista e kompanive që duan të bëhen pjesë e këtyre kufijve të rinj të turizmit mesdhetar është mbresëlënëse, veçanërisht Hotelet Aman.

Disa ekspertë që studiojnë strukturat e bandave kriminale ndërkombëtare besojnë se çdo qeveri evropiane sot duhet të adresojë krimin e organizuar. A e shihni edhe ju kështu?

Ne po luftojmë krimin e organizuar si kurrë më parë, dhe kjo njihet nga të gjitha autoritetet përkatëse, por akuzat vazhdojnë të vijnë, dhe janë të ndryshme. Opozita në Parlament më ka akuzuar tashmë për të gjitha llojet e gjërave, siç është të qenit homoseksual dhe biseksual – gjë që nuk jam. Me sa duket, ata janë gjithashtu të bindur se unë jam përdhunues dhe trafikant droge…

A ju pëlqejnë gazetarët?

A më pëlqejnë mua gazetarët? Një pyetje shumë e përgjithshme. Unë admiroj gazetarinë e pavarur. Por a më pëlqejnë të gjithë gazetarët? Jo. Megjithatë, unë e di sa e tmerrshme është bota pa gazetarë. Prandaj, unë nuk jam aspak problemi i tyre. Problemi im qëndron diku tjetër: Shumë vite më parë, unë publikova pikëpamjet e mia në gazetën e vetme të pavarur të Shqipërisë, duke rrezikuar jetën time për ta bërë këtë. Ajo gazetë u dogj. Pra, unë i përkisja kampit të gazetarisë dhe e di sa e rëndësishme është kjo.

Ju keni përjashtuar gazetarë individualë nga konferencat tuaja për shtyp.

Ne vetëm dy herë kemi penguar dikë që të marrë peng të gjithë konferencën për shtyp, kur flitet pafundësisht në mikrofon.

Një politikan nga rrethi juaj, ish-kryetari i bashkisë së Tiranës, u arrestua në zyrën e tij disa muaj më parë – ndër të tjera, për ryshfet dhe pastrim parash. A ka arritur korrupsioni në qeverinë tuaj?

Është e qartë se njerëzit në nivele të ndryshme të qeverisjes preken gjithashtu sapo përfshihet korrupsioni. Pra, pyetja nuk është nëse korrupsioni ekziston, por çfarë po bëjmë për ta luftuar atë dhe për të zvogëluar ndikimin e tij në qeveri. Dhe jam krenar që kemi bërë diçka të madhe – radikale: një reformë gjyqësore që, për herë të parë në historinë tonë që nga pavarësia e Shqipërisë në vitin 1912, i solli zyrtarët e lartë para një gjyqësori të pavarur dhe çoi nëakuza ose dënime.

Nga ana tjetër, unë besoj se një organizatë, një kompani ose një shumicë qeverisëse nuk gjykohet nga fakti nëse një ose disa nga anëtarët e saj dyshohen për korrupsion ose janë nën hetim për korrupsion, por nga mënyra se si reagojnë në raste të tilla. Për dekada, përgjigjja ishte të formohej një mburojë mbrojtëse dhe të ofrohej mbështetje politike në përputhje me rrethanat. Ne i kemi dhënë fund kësaj. Partia jonë nuk është një mburojë mbrojtëse për askënd; Shumica jonë në Parlament është vetëm mburoja mbrojtëse e gjyqësorit të pavarur.

Ju kurrë nuk e keni mohuar se korrupsioni në Shqipëri mbetet një problem i madh. A do të bëhet një pengesë vendimtare në përpjekjet për t’u bashkuar me BE-në?

Lufta jonë kundër tij është një garanci e rëndësishme e dëshirës sonë të vërtetë për t’u bërë anëtar i BE-së. Sukseset tona në këtë luftë janë vlerësuar shumë nga BE-ja.

Si e shpjegoni që shkrimtari Fatos Lubonja, i cili dikur ishte miku juaj, tani është një nga kritikët tuaj më të ashpër?

Ne ishim miq shumë të ngushtë kur luftonim së bashku në shoqërinë civile. Por që kur kalova në kampin kundërshtar të politikës së përditshme, Fatosi më ka shpallur tradhtar të kauzës. Që atëherë, ai është shqetësuar kryesisht për të vërtetuar se çfarë tradhtari revoltues jam. E respektoj dhe më vjen keq për të.

Cili ishte gabimi juaj më i madh si kreu i qeverisë?

Oh, do të komentoj për këtë vetëm pasi të largohem nga detyra.

Ju e ndaluat përkohësisht TikTok në Shqipëri pasi vdekja me thikë e një djali 14-vjeçar u lidh me përdorimin e platformës së mediave sociale.

Unë nuk e ndalova TikTok përgjithmonë, por prindërit duhet të jenë në gjendje ta kontrollojnë më mirë platformën. Qasja në video me përmbajtje të dhunshme ose të neveritshme duhet të parandalohet. Prindërit duhet të dinë se çfarë po bëjnë fëmijët e tyre në një platformë të tillë. Dhe duhet të them: Për habinë time, njerëzit në TikTok ishin shumë të gatshëm të kuptonin dhe të adresonin shqetësimet tona.

Si reaguan prindërit ndaj ndalimit?

Mbështetja për ndalimin e TikTok ishte dërrmuese. 95 për qind e prindërve ishin pro. Shumica e tyre madje mbështetën ndalimin e të gjitha mediave sociale.

Cilat janë përfundimet tuaja?

Gjithmonë duhet të mbash mend nga vjen. Nuk i lejoj kurrë njerëzit e mi të mbajnë bagazhet e mia. Kur udhëtoj privatisht, nuk fluturoj me klas biznesi. Gruaja ime nget makinën e saj. Në shtëpi, nuk kemi asnjë punonjës të paguar nga qeveria. Kam ngritur muzeun e parë për dhuratat që marr, që i përkasin shtetit dhe jo personit në zyrën e Kryeministrit. Gjëra të vogla të mëdha të qëndrosh sa më normal të jetë e mundur nën lëkurë.

A ka ndonjë që dëgjon për çështje të tilla?

Disa njerëz mendojnë se kam fituar shumë zgjedhje sepse opozita ime është shumë e dobët. Ata njerëz nuk kanë ide. Sepse në shtëpi, kam opozitën më të ashpër që kam përjetuar ndonjëherë.

Ajo më pret kur kthehem nga puna në mbrëmje – gruaja ime. Ha diçka, shtrihem në divan, zgjedh një film për t’u çlodhur. Dhe pas dhjetë minutave të para të filmit, fillon koha e pyetjeve nga divani në divan.

Gruaja ime është ekonomiste, punon për organizata ndërkombëtare, ajo i di punët e saj. Ajo di numra, të dhëna, fakte. Pyetjet vazhdojnë, kështu që më duhet të shtyp butonin e ndalimit të filmit disa herë.

Është vërtet intensive. Nëse gruaja ime vazhdon deri në nokaut, do të jetë shumë më vonë se mesnata dhe do të duhet t’i lutem të tregojë mëshirë. Mund t’ju siguroj: Nëse keni një kundërshtim të tillë në shtëpi dhe i dëgjoni ata, do të bëheni të pamposhtur jashtë katër mureve tuaja. Atëherë mund të bëheni edhe Mbret i Shqipërisë!/ZEIT Magazine/

The post Rama për revistën gjermane ZEITmagazin: Projekti i Kushner po ecën, për Sazanin në negociata! appeared first on Gazeta Si.

Bashkimi Europian do të nisë zbatimin e një sistemi të ri të hyrjes dhe daljes për qytetarët që nuk janë nga vendet e Unionit duke filluar nga data 12 tetor.

Ky sistem i avancuar, i njohur si “EES – Entry/Exit System” do të regjistrojë të dhënat biometrike të udhëtarëve, përfshirë gjurmët e gishtërinjve dhe imazhin e fytyrës. 

Sipas asaj që raporton “The Guardian”, sistemi do të:

-Zëvendësojë vulosjen manuale të pasaportave

-Regjistrojë datën dhe kohën e hyrjes dhe daljes

-Kapë të dhëna biometrike si gjurmët e gishtërinjve dhe imazhin e fytyrës (vetëm njëra nga këto)

-Llogarisë automatikisht kohëzgjatjen e qëndrimit të lejuar

-Sinjalizojë shtetet anëtare në rastet e qëndrimeve të tejzgjatura.

Sistemi i ri, do të zëvendësojë vulosjen manuale të pasaportave dhe do të lejojë autoritetet kufitare të kontrollojnë automatikisht kohëzgjatjen e qëndrimit të lejuar për turistët dhe udhëtarët e biznesit.

Sistemi do të nisë së zbatuari gradualisht për gjashtë muaj dhe pritet të hyjë në funksionim të plotë në janar të vitit 2026.

Makineritë për marrjen e gjurmëve të gishtërinjve tashmë janë vendosur në disa pika kalimi, përfshirë terminalin Eurostar në Londër dhe Portin e Doverit.

Komisioni Evropian thotë se ky sistem do të rrisë sigurinë kufitare dhe do të përshpejtojë procesin për udhëtarët e rregullt.

The post BE, gjurmë gishtash në kufi/ Fund i vulave në pasaporta, nga tetori nis sistemi biometrik appeared first on Gazeta Si.

Gjykata e Fierit ka dënuar me burgim të përjetshëm Azgan Mërnicën për vrasjen e efektivit, pjesëtar i forcave speciale “Shqiponja”, Nevruz Cenalia.

Prokuroria kërkoi dënimin maksimal për Mërnicën, i cili akuzohej për tre vepra penale: Vrasje me armë zjarri të punonjësit të policisë, armëmbajtje pa leje dhe drejtim të parregullt të mjetit.

Ngjarja e rëndë ndodhi më 13 maj 2024, rreth orës 13:30, në fshatin Baltëz të Bashkisë Fier. Sipas dosjes hetimore, gjithçka nisi si një konflikt banal. Azgan Mërnica po drejtonte automjetin e tij me shpejtësi të lartë në një kthesë të rrezikshme, kur u ndalua nga efektivi, i cili i tërhoqi vëmendjen për mënyrën e rrezikshme të ngjarjes.

Sipas Prokurorisë, pas një debati të ashpër verbal, Mërnica ka nxjerrë armën e zjarrit dhe ka qëlluar për vdekje efektivin, i cili ndodhej në detyrë. Pas ngjarjes, i akuzuari u kap nga forcat e rendit pas një operacioni 48 orësh dhe negociatash me familjaret e tij.

The post Vrau efektivin e Shqiponjave, Azgan Mërnica dënohet me burg përjetë appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gjykata e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (GJKKO) ka dënuar me një total prej 4 vitesh burg tre persona të përfshirë në një rast korrupsioni, ku ish-zyrtari i Kadastrës (ASHK) së Fierit dhe dy qytetarë akuzoheshin për ryshfet prej dy mijë eurosh në procesin e legalizimit të një banese.

Pas përfundimit të procesit gjyqësor dhe paraqitjes së pretencave nga SPAK, kryesuesja e trupës gjykuese, Fjorela Davidhi, shpalli fajtorë tre të pandehurit.

Ish-punonjësi i Kadastrës, Endri Ngresi, u dënua me tre vite burg dhe përjashtim nga çdo funksion publik për pesë vitet e ardhshme. Ardjan Kumaraku mori një dënim me një vit burg, ndërsa për të pandehurën Afërdita Vidhi nuk u dha dënim, ndonëse u shpall fajtore.

Në janar, Prokuroria e Posaçme dorëzoi dosjen në GJKKO, ku Ngresi akuzohej për “Korrupsion pasiv i personave që ushtrojnë funksione publike”. Kumaraku dhe Vidhi dyshohet se i dhanë ryshfetin me qëllim legalizimin dhe pajisjen me dokumentet përkatëse të një banese.

The post Dy mijë euro për të legalizuar shtëpinë, dënohet me 3 vite burg ish-zyrtari i Kadastrës së Fierit appeared first on Gazeta Si.

Granit Xhaka është një futbollist që pothuajse ka marrë gjithcka nga futbolli. Ka qënë Kapiten në derbit e Veriut të Londrës. Ka udhëhequr Kombëtaren e Zvicrës në Kupën e Botës dhe Kampionatin Evropian.

Udhëhoqi Leverkusen drejt titullin të parë në histori në sezonin ku humbi një ndeshje dhe ishte pranë fitores së 3 titujve. Sot u zyrtarizua te Sunderland, aventurë që e konsideron si sfidën më të madhe të karrierës.

Një “Leader” i lindur, personalitet i poadiskutueshëm dhe prezencë komanduese në fushë. Xhaka ja ka dalë të menaxhojë nivele të ndryshme presioni në karrierë deri tani dhe e di se cfarë duhet për fitimin e trofeve dhe titujve.

Në Premier League kaloi 7 sezone ku Xhaka me fanellën e Gunners luajti 225 ndeshje, pa harruar paraqitjet e shumta në  Champions League dhe Europa League.

U kthye në Angli pas dy sezoneve të Bayer Leverkusen, ambicioz me dëshirën për të vazhduar të bëjë tifozët të ndihen krenarë.

The post Zyrtarisht një ‘mace e zezë’ appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Qeveria australiane do ta përfshijë gjithashtu YouTube-in midis platformave që do të ndalohen për fëmijët nën 16 vjeç duke filluar nga 10 dhjetori.

Fillimisht platforma u përjashtua nga ligji i miratuar nëntorin e kaluar që ndalonte mediat sociale për fëmijët dhe adoleshentët, sepse qeveria e njohu se përmbante përmbajtje më edukative.

Megjithatë, në qershor, agjencia shtetërore përgjegjëse për sigurinë në internet kërkoi që përjashtimi të hiqej, duke cituar të dhëna të mbledhura nga vetë agjencia që tregonin se 37 përqind e fëmijëve midis moshës 10 dhe 15 vjeç kishin gjetur video të konsideruara të rrezikshme në YouTube.

Një ligj i ngjashëm është diskutuar në shumë vende për pak kohë, por Australia ishte e para që e miratoi atë.

Megjithatë, ligji ka ende disa pika të paqarta. Së pari, nuk është e qartë se cilat platforma të mediave sociale do të preken: me siguri do të përfshijë Facebook, Snapchat, Instagram dhe Reddit, si dhe çdo faqe tjetër “qëllimi i vetëm ose kryesor i të cilës është të mundësojë ndërveprimin online midis dy ose më shumë përdoruesve”, që “u lejon përdoruesve të lidhen ose të bashkëveprojnë me njëri-tjetrin” dhe të “publikojnë përmbajtje”.

Për më tepër, nuk është e qartë se si duhet të zbatohet: qeveria kishte propozuar një identitet digjital të menaxhuar nga qeveria, por aktualisht po vlerëson opsione të tjera, dhe në çdo rast, shumë teknika verifikimi anashkalohen lehtësisht.

Ekzistojnë gjithashtu dyshime për efektivitetin e tij: shumë ekspertë argumentojnë se është më mirë të edukohen të rinjtë rreth përdorimit të përgjegjshëm sesa të vendosen ndalime që janë të vështira për t’u zbatuar.

The post Australia do të ndalojë YouTube-in për fëmijët nën 16 vjeç appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Në skenën e Panairit të Librit në Ulqin u zhvillua mbrëmjen e 29 korrikut ceremonia e ndarjes së çmimeve të Panairit të 24-t të Librit “Ulqini 2025”.

Çmimi “Dega e Ullirit”, i dedikuar letërsisë për fëmijë, iu dha shkrimtareve Meliza Krasniqi për librin “Nexhmije Pagarusha – unë jam bilbili i Kosovës” dhe Elia Zaharia për librin “Perla dhe dreri i artë”.

Çmimi “Servantes” për përkthim iu nda përkthyesit Durim Taçi për romanin “Portokall me kurdisje” nga Anthony Burgess.

Studiuesi Behar Gjoka u vlerësua me çmimin “Olcinium” për veprën studimore më të mirë “Petro Marko, shkrimtari i lirisë”, ndërsa çmimi “Liburnia” për veprën më të mirë në prozë iu dha akademikut dhe shkrimtarit Mehmet Kraja për vëllimin me tregime “Histori të ëndrrave të hershme”.

Ky ishte edicioni i 24-t i një prej panaireve më jetëgjata në të gjitha trevat shqiptare, që organizohet nga Instituti i librit dhe promocionit dhe bashkia Ulqin.

The post Ndahen çmimet e Panairit të Librit ‘Ulqini 2025’ appeared first on Gazeta Si.

Një aksident me pasojë dy të vdekur ka ndodhur pasditen e sotme në Himarë, pranë Borshit, ndërsa kanë mbetur të plagosur edhe dy persona.

Paraprakisht mësohet se shkak është përplasja e një furgoni me një automjet.

Si pasojë e përplasjes, kanë humbur jetën në vendngjarje drejtuesi i furgonit K. M., rreth 60 vjeç, dhe bashkëshortja e tij, rreth 55 vjeç.

Ndërkohë, në automjetin tjetër ndodheshin dy të rinj, përkatësisht 30 dhe 28 vjeç. I riu 30-vjeçar ka marrë dëmtime të rënda dhe është transportuar me urgjencë në Spitalin e Sarandës, ku ndodhet në gjendje kritike për jetën. Ndërsa 28-vjeçari është jashtë rrezikut, në gjendje të stabilizuar.

The post Aksident i rëndë në Himarë-Borsh, dy të vdekur dhe dy të plagosur appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si – Bayern zyrtarizoi sot firmosjen e kontratës me sulmuesin kolumbian Luis Díaz nga Liverpool për 4 vitet e ardhshme. Mbërritja e 28 vjeçari te kampionët e Gjermanisë është një përforcim i rëndësishëm pas largimeve të Leroy Sané dhe Thomas Müller si dhe dëmtimit të Jamal Musiala’s.

Për Drejtorin e Përgjithshëm, Jan-Christian Dreesen – “Luis Díaz është një nga lojtarët më të mirë në krah të Premier League që do të sjellë cilësi të nevojshme për fitimin e trofeve madhorë në Mynih”.

Gjatë 3 viteve e gjysëm, Díaz në ishull fitoi Premier League, FA Cup dhe League Cup me fanellën e Liverpool ku u transferua nga Porto në Janarin e vitit 2022.

“Luis Díaz është një lojtar me eksperiencë ndërkobëtare me cilësi të jashtëzakonshme, aftësi të veçanta dhe që do ta ndihmojë menjëherë skuadrën tonë” – tha Drejtori Sportiv Max Eberl.

64 ndeshje me Kolumbinë kanë treguar se futbollisti i lindur në Barrancas, shkëlqen në krahun e majtë por është në gjëndje të çmontojë mbrojtjet kundërshtare edhe nga mesfusha në qendër si sulmues i dytë.

Ai u largua si hero nga “Anfield” pasi shënoi 41 gola dhe shërbeu për 23 të tjerë në pothuajse 150 ndeshje për Reds. Díaz mund ta fitojë trofeun e parë si bavarez në “Franz Beckenbauer Supercup” ndaj Stuttgart më 16 Gusht.

“Jam shumë i lumtur, për mua do të thotë shumë që jam pjesë e Bayern – një nga klubet më të mëdhenj në Botë. Dua të ndihmoj skuadrën time të re me stilin dhe personalitetin tim.

Objektivi im është të fitoj çdo titull të mundshëm dhe ne do të stërvitemi çdo ditë si skuadër, për t’ja arritur” – ishin fjalët e para të Díaz si bavarez.

The post Luis Diaz prezantohet në Mynih appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Komisioni i Ankimimeve dhe Sanksioneve vendosi që mandati i vetëm që fitoi Nisma Shqipëria Bëhet në zgjedhjet e 11 majit, t’i kalojë Ana Dajkos.

Ajo ishte e renditur e para në listën e mbyllur të koalicionit në Tiranë.

Në këtë mënyrë KAS vendosi rrëzimin e pjesshëm të kërkesës ankimore të Lëvizjes Shqipëria Bëhet, e cila donte që mandati t’i kalojë Adriatik Lapajt. Më herët, Komisioneri Shtetëror i Zgjedhjeve, Ilirjan Celibashi, ia kishte kaluar mandatin kushërirës së Lapajt, Kleana Xhuvanit.

Relatori i kësaj ankese, Elvis Çefa, sqaroi se dorëheqja më 11 maj e kandidatëve në listën e mbyllur të koalicionit Nisma Shqipëria Bëhet është “nul” dhe nuk mund të merret në konsideratë.

“Për rrjedhojë subjekti nuk mund të presë të miratojë një ligj që është nul. Në këto kushte ky akt nuk krijon asnjë pasojë juridike sepse heqja dorë nga kandidimi do të thotë në vetvete prishjen e listës së kandidaimit të atij subjekti zgjedhor, e cila pasojë ligjore ka ndalimin e konkurrimit të atij subjekti në zgjedhje, cka në këtë moment që është zgjedhur të bëhet si strategji politike nga ana juaj është i pamundur si proces”, tha Çefa.

Kujtojmë se çështja e mandatit të vetëm të Nismës Shqipëria Bëhet krijoi përplasje mes drejtuesve të koalicionit, Endrit Shabanit të Nismës Thurje dhe Adriatik Lapajt të Lëvizjes Shqipëria Bëhet

The post KAS i heq mandatin kushërirës së Lapajt, e merr Ana Dajko appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gadishulli Kamçatka, ku një tërmet i fuqishëm goditi në orët e para të mëngjesit të kësaj të mërkure, është pjesa më lindore e Federatës Ruse, e kufizuar nga Oqeani Paqësor dhe Deti i Okhotsk.

Me një gjatësi prej 1,200 kilometrash, banohet nga pak më shumë se 300,000 njerëz, pothuajse të gjithë rusë etnikë.

Një tokë zjarri, akulli dhe heshtjeje, e izoluar nga pjesa tjetër e vendit, pa lidhje rrugore me Rusinë kontinentale.

Rajoni është një parajsë vullkanike, një Vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Me mbi 160 vullkane, 30 prej të cilëve janë aktivë, është një nga zonat më sizmike aktive në botë.

Klyuchevskaya Sopka – një kolos prej 4,750 metrash – ngrihet mbi një peizazh llave, mjegulle dhe akullnajash.

Pranë saj, Lugina e famshme e Gejzerëve vlon me avull dhe ujëra sulfurore, duke ofruar një spektakël natyror që pak njerëz mund ta përballojnë ta shohin: jo vetëm për shkak të kostos, por edhe për shkak të logjistikës së ndërlikuar.

Arritja në Kamçatka është një udhëtim drejt të panjohurës. Duhet të paktën një fluturim 8-orësh nga Moska, duke u ulur në Petropavlovsk-Kamçatsky, i vetmi qytet i vërtetë në rajon.

Prej andej, brendësia hapet në një mozaik tundre, pyjesh dhe vargmalesh, ku arinjtë ngjyrë kafe janë më të shumtë se banorët.

Nuk ka hekurudha ose autostrada për të dalë: gadishulli është, në fakt, një ishull.

Për arsye strategjike ushtarake dhe veçanërisht për shkak të afërsisë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, rajoni ishte i mbyllur, si për të huajt, ashtu edhe për rusët deri në vitet 1990.

Vendndodhja e tij e bënte të përsosur për bazat e nëndetëseve, stacionet e radarëve dhe sitet bërthamore.

Disa pjesë të shtetit janë ende të paarritshme. Megjithatë, sot, shteti po përpiqet të rishpikë veten.

Turizmi i specializuar – duke përfshirë ecjen në vullkan, peshkimin ekstrem dhe vëzhgimin e jetës së egër – tërheq një numër të vogël udhëtarësh çdo vit. Por ekonomia mbetet e brishtë, e mbështetur kryesisht nga peshkimi dhe subvencionet qeveritare.

The post Vullkane aktive, një peizazh mjegulle dhe heshtjeje në Kamçatka (8 orë me avion nga Moska) appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- ‘Narkokodi’ e quan Sali Berisha draftin e ri për ndryshimet në Kodin Penal.

Në një konferencë për mediat nga selia blu, fjalën e tij Berisha ia kushtoi sërish nenit “536”, për të cilin hodhi akuza se është hartuar me qëllimin e vetëm, për të mbrojtur Altin Dumanin e Irena Gjokën.

(Neni parashikon deri në 3 vite burg për ata që “bëjnë apo publikojnë komente me anë të të cilave synohet haptazi të ushtrohet ndikim në aftësinë e gjykatës për të marrë vendimet, nëpërmjet krijimit të rrethanave shtypëse ndaj pavarësisë së saj…”)

Ky nen thotë Berisha, është sipas tij një atentat madhor kundër fjalës së lirë, ndërsa vijoi akuzat për Irena Gjokën e Altin Dumanin duke thënë se sipas tij janë në shërbim të regjimit.

“Atentat madhor kundër fjalës së lirë, mendimit të lirë. Shkohet në atë shkallë sa bëhet një nen për të mbrojtur Altin Dumanin dhe Irena Gjokën. A mundet? Nuk besoj të ketë një vend në botë ku qytetarët, avoketërit, të mos kenë të drejtë të denoncojnë dhe dënojnë padrejtësinë që u bëhen në sallën e gjyqit.

Absurditeti i kodit tejkalon çdo kufi. Dhe pse ky nen për mbrojtjen e Irena Gjokës dhe Altin Troplinit? Sepse ata janë në shërbim të regjimit, më të inkriminuarit në sistemin e drejtësisë. A mund të imagjinoni ju një mercenar që kryeson prokurorinë speciale me katër banesa, gjatë gjithë jetës së tij me një rrogë, dhe gjen edhe megafonët e Edi Ramës që thonë se është i ndershëm”, tha Berisha.

Duke iu referuar edhe deklaratës së kryeprokurorit Olsian Çela i cili ka dalë kundër draftit për Kodin e Ri penal, Berisha tha sipas tij se ai është një draft i dalë nga shpellat e mafias.

“Dje në një deklaratë publike, Prokurori i Përgjithshëm me kurajo denoncoi faktin se institucioni i tij apo ai si përfaqësues i akuzës në Republikën e Shqipërisë, nuk kishte asnjë dijeni për kodin Rama-Ulsiu. Pra, kur unë u deklarova ju se ai ka dalë nga shpellat e mafies, sigurisht që pati njerëz të cilët e përcollën me habi.

Por ja pra, unë u them të gjithë atyre që u habitën, tani që Prokurori i Përgjithshëm deklaron se institucioni i tij as që është pyetur ndonjëherë as për konsultë, as për mendim, kuptoni ju se çfarë përfaqëson kodi që të vërtetë shënon pothuaj dyfishimin e dhunës ligjore mbi qytetarët. Burg për parkime, burg për faturat e dritave, burg për faturat e ujit, burg për ndërtimin në tokën tënde, në truallin tënd. Pra, dhe përgjysmim i dënimeve për zyrtarët abuzivë”, vijoi Berisha.

The post Berisha kundër ndryshimeve në Kodin Penal: Një narko-kod! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Dhoma e Avokatëve të Shqipërisë ka kundërshtuar ndryshimet në Kodin Penal dhe ka njoftuar kontestim në Gjykatën Kushtetuese.

Kryetari i Dhomës, Maks Haxhia e ka cilësuar si “represiv” Kodin e ri Penal dhe duke shprehur se na rikthen në kohën e komunizmit.

“Kodi që lamë pas në kohën e diktaturës po ta krahasojmë me dënimet ka dënime represive… Nuk ka logjikë që ta pranojë që një kod i tillë i cili është inkuizitor, me dispozita marramendëse, me dënime marramendëse, me teknikë juridike që s’e pranon asnjë mendje profesionale që të jetë ky një draft që do ta pranojë Europa. Ky në të gjithë aspektin e vet është në diskordancë me legjislacionin penal europian”, tha avokati.

Haxhia u shpreh se Kodi i propozuar ka “dispozita konfuze, të paargumentuara dhe të paorientuara”. 

“Janë bërë nene që nuk i pranojnë dhe janë tepër diskriminuese siç është neni 537 që bien ndesh me parimet e Dhomave të Avokatisë. Ata që kanë bërë këtë ligj nuk e njohin avokatinë. Nëse e njohin do jetë turp për ata që e kanë bërë, që nuk dinë një gjë që avokatia është një profesion i lirë, i vetëdrejtuar, i vetëadministruara dhe i pavarur. janë katër shtylla që nuk i ka ligji shqiptar si shpikje, por i ka sjellë eksperienca legjislacioni ndërkombëtar”, tha Haxhia.

Haxhia bie dakord se për momentin nuk ka qenë nevoja për krijimin e një kodi të ri. Problem është procedura penale dhe burimet njerëzore.  

Ndër të tjera Haxhia kërkoi të mos kalojë drafti në Kuvend. Ai theksoi se Kodi i ri duhet t’i nënshtrohet jo vetëm një diskutimi në opinion, por mbi të gjitha me aktorët në fushën e drejtësisë.

“Gushtin do punoj për të argumentuar teknikisht qëndrimin e Dhomës për të dalë në përfundim në një material që do ua bëjmë prezent të gjithë forcave politike në parlament duke kundërshtuar me forcë të mos kalojë ky draft, komisionit të ligjeve, organizatës sonë ku Shqipëria bën pjesë në ÇBE që është organizata e Dhomave të Avokatisë së BE-së ku Shqipëria është me status të veçantë”, tha Haxhia, i cili theksoi se mjeti i fundit do të jetë Gjykata Kushtetuese, por shpreson që çështja të mos shkojë deri aty.

Një ditë më parë, rezerva për Kodin e ri shprehu edhe kryeprokurori Olsian Çela, i cili tha se masat e ashpëra që parashikohen, rrisin potencialin për kriminalizimin e individëve.

“Fryma e përgjithshme në draft për të zgjeruar rrethin e veprimeve që kategorizohen si të rrezikshme në një masë të tillë sa të klasifikohen si vepra penale e të dënohen me burgim, tregon një tendencë represive që rrit potencialin e kriminalizimit të individit në shoqëri e që sjell pasoja të rëndësishme në jetën e qytetarëve“.

Në reagimin e tij  Çela thekson se përpara çdo diskutimi mbi një draft të ri, do të ishte e domosdoshme një reflektim i gjerë shoqëror mbi vetë nevojën për ndryshim. Sipas tij, drafti i ri nuk i ka paraprirë një proces reflektimi mbi vlerat që duhet të përfaqësojë një kod penal në një shoqëri demokratike. Ai thekson se ndryshimi i kodit duhet të burojë nga një nevojë e thellë historike dhe jo si veprim i nxituar institucional, që rrezikon të minojë funksionimin e drejtësisë.

The post Dhoma e Avokatëve kundërshton Kodin e ri Penal: Represiv! Do e çojmë në Kushtetuese! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Është miratuar receta e re mjekësore në formatin e ri unik.

Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale Albana Koçiu deklaroi se nga data 1 gusht, receta mjekësore në formatin e ri unik, hyn në fuqi në të gjithë sistemin shëndetësor, publik dhe privat.

Receta e re mjekësore krahas atyre standardeve me informacionet bazë do ketë dhe vendosjen e diagnozës.

Gjithashtu, me formatin e ri, mjekët do të kenë mundësinë të lëshojnë recetë mjekësore deri në 6 muaj, në rastet kur pacientët do të kenë nevojë për trajtim afatgjatë si dhe do ketë elementë teknikë si vendosja e emrit gjenerik të ilaçit, tipi i recetës për pacientët me sëmundje akute apo kronike, si dhe vendosja e emrit dhe vulës së farmacistit.

Në dokument paralajmërohen masa dhe penalizime ndaj mjekë dhe farmacistëve që nuk respektojnë formatin i ri të recetës, e cila do të jetë edhe në format elektronik për të gjithë profesionistët.

The post Nga 1 gushti, recetë e re mjekësore e unifikuar në gjithë sistemin shëndetësor appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Gjykata e Posaçme ka dënuar me 2 vite burg ish-kryebashkiakun e Himarës, Jorgo Goro për “shpërdorim të detyrës” në lidhje me tjetërsimin e një sipërfaqeje trualli në bregdet. Për shkak të gjykimit të shkurtuar, ai do të vuajë 1 vit e 4 muaj heqje lirie.

Po ashtu ndaj Goros rëndon vendimin për heqjen e të drejtës për të mbajtur funksione publike për 5 vite.

Gjithashtu, dënimi me 1 vit e 6 muaj burg u dha për Vasillaq Strakosha, dënim që u ul në 1 vit heqje lirie. Edhe Strakoshës i është hequr e drejta për të mbajtur funksione publike për 5 vite.

Çështja është ngritur pas kallëzimit të Fredi Belerit, i cili akuzon Goron se në vitin 2016 ka tjetërsuar një sipërfaqe prej 4,263 metra katrorë tokë duke ia kaluar Arqile Bollanos, i komanduar si pasues në krye të Bashkisë Himarë.

Ndërkohë për një çështje tjetër, Goro u gjet fajtor për shpërdorim detyre dhe mosdeklarim pasurie duke u dënuar me dy vite e 20 ditë heqje lirie. Gjykata shpalli fajtor për shpërdorim detyre edhe dy ish-zyrtarët Vezir Gjikoka dhe Jerasimo Basho.

Tre të pandehurit në këtë proces u morën nën hetim nga Prokuroria e Posaçme dhe u gjykuan se në shpërdorim të detyrës lejuan tjetërsimin e një sipërfaqe toke dhe kalimin nga pronë shtet te privatët.

The post Tjetërsimi i pronave në bregdet, dënohet me 2 vite burg ish-kryebashkiaku i Himarës, Jorgo Goro appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Tetë administratorë të pikave të këmbimit valutor në Elbasan janë proceduar penalisht në gjendje të lirë, nën dyshimin se fshihnin të ardhurat e përfituara nga këmbimi i valutave.

Policia thotë e operacioni “The Script”, u krye sot nga specialistët për Hetimin e Krimeve Ekonomike dhe Financiare

“Nga kontrollet rezultoi se administratorët e 8 subjekteve të tilla nuk deklaronin të ardhurat që përfitonin. Në përfundim të veprimeve për këto raste, u referuan materialet në Prokurori ku nisi procedimi penal për administratorët e 8 subjekteve, shtetasit: K. B., 65 vjeç, S. T., 56 vjeç, I. I., 64 vjeç, R. T., 59 vjeç, A. T., 66 vjeç, E. Z., 22 vjeç, N. B., 37 vjeç dhe Z. B., 40 vjeç, të gjithë banues në Elbasan”- thuhet në njoftim.

Gjithashtu në cilësinë e provës materiale janë sekuestruar rreth 54 milionë lekë të reja në valuta të ndryshme (lekë, euro, dollarë amerikanë, franga zvicerane, paund britanik, lira turke etj), dhe 1 armë sportive pistoletë me fishekë manovër, që u gjet gjatë kontrollit në subjektin e A.T.

The post Nuk deklaronin fitimet në pikat ‘Exhange’, 8 pronarë në hetim në Elbasan appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Qeveria ka miratuar një skemë të re subvencionimi për konsumin e ujit.

Familjet në nevojë nuk do të paguajnë tarifë uji deri në 5m3 ujë në muaj, përllogaritur si sasia e nevojshme jetike.

Zbritja do të aplikohet automatikisht në faturat mujore dhe pa nevojë për aplikim nga qytetarët. Bashkitë i dërgojnë shoqërive të ujësjellës-kanalizimeve listat e individëve përfitues, dhe këto të fundit janë të detyruara të aplikojnë uljen përkatëse në faturat mujore të ujit.

Skema përfshin të gjitha familjet që përfitojnë nga ndihma ekonomike sipas legjislacionit në fuqi, por edhe kategori të tjera sociale, si personat me aftësi të kufizuara, të moshuarit pa mbështetje apo individë në kushte të vështira. Skema synon të lehtësojë barrën financiare të familjeve në vështirësi dhe të garantojë akses të barabartë në një shërbim jetik siç është uji i pijshëm.

Në këtë rast, kostot mbulohen nga vetë fondet e shoqërisë, deri në lidhjen e marrëveshjes me AKUK-në. Në rast se pas subvencionimit për familjet në nevojë mbetet fond i papërdorur, ai mund të shfrytëzohet për mbulimin e kostove të energjisë elektrike nga shoqëritë UK, por vetëm në rastet kur ato prodhojnë mbi 75% të ujit përmes ngritjes mekanike.

The post Familjet me ndihmë ekonomike do të marrin ujë falas deri në 5m kub në muaj appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta Si- Pranvera, vera, vjeshta dhe dimri – këto janë stinët që i njohim dhe na janë mësuar që në moshë të vogël. Megjithatë, hulumtimet e reja kanë sugjeruar se ka edhe dy stinë të tjera që duhet t’i shtojmë kësaj përzierjeje, dhe këto janë “sezoni i mjegullës” dhe “sezoni i mbeturinave”. Këto dy stinë të reja tani janë pjesë e ritmit vjetor të klimës së Tokës. Por çfarë janë saktësisht ato?

Sezonet e reja tani po përsëriten çdo vit, të nxitura tërësisht nga aktiviteti njerëzor dhe që paraqesin kërcënime serioze për shëndetin publik, jetën detare dhe ekosistemet globale.

Sezoni i mjegullës ndodh çdo vit në pjesë të Azisë Juglindore, kur tymi mbulon rajonin, duke shkaktuar cilësi të rrezikshme të ajrit dhe shqetësime të përhapura shëndetësore.

Pjesa më e madhe e mjegullës vjen nga zjarret e ndezura qëllimisht, djegie masive për të pastruar tokën për bujqësi në vende si Indonezia dhe Malajzia.

Një model i ngjashëm është gjetur në SHBA, pasi sezoni i zjarreve në Kaliforni, dikur i kufizuar në muajt më të nxehtë, tani fillon në pranverë dhe zgjatet deri në dhjetor.

Ndërkohë, në Bali, një lloj tjetër sezoni zhvillohet çdo vit nga dhjetori në mars. Ndërsa erërat ndryshojnë, rrymat e oqeanit mbajnë vëllime marramendëse të mbeturinave plastike në breg, duke ‘varrosur’ plazhet nën grumbuj mbeturinash.

Ky ‘sezon i mbeturinave’ është bërë aq i qëndrueshëm sa vendasit tani mund ta parashikojnë atë deri në muaj.

Ngjarje të ngjashme janë parë në Filipine, Tajlandë dhe madje përgjatë Bregut Lindor të SHBA-së, ku Rryma e Gjirit dhe rryma të tjera shtyjnë mbeturinat lundruese drejt Floridës, veçanërisht gjatë verës.

Për të kuptuar dhe përshkruar më mirë ritmet klimatike në ndryshim, ekipi i kërkimit analizoi dekada të tëra imazhesh satelitore, të dhëna moti dhe raporte lokale.

Ata madje kanë futur një fjalor të ri për të përcaktuar modelet sezonale në zhvillim: stinët e zhdukura, stinët aritmike dhe stinët e ndërprera.

Sezoni i mjegullës në Azinë Juglindore zakonisht fillon në qershor dhe zgjat deri në shtator.

Tymi shpesh përhapet përtej kufijve, duke mbështjellë qytete në Singapor, Tajlandë dhe më gjerë në një re toksike që mund të zgjasë me javë.

Hulumtuesit thanë se kjo ‘shkaktohet nga djegia e përhapur e tokave tropikale me torfe në rajonet e Malajzisë dhe Indonezisë dhe tani konsiderohet një ngjarje vjetore në Azinë Juglindore ekuatoriale, duke ndikuar në shëndetin dhe jetesën e miliona njerëzve’.

Ky sezon është shfaqur gjithashtu në Indinë veriore çdo dimër, ndërsa mbaron sezoni i musoneve dhe fillon djegia e të korrave, shpesh e intensifikuar në nivel lokal nga djegia festive e Diwali.

SHBA-të janë mësuar gjithashtu me qiellin e mjegullt çdo verë, pasi pjesë të verilindjes mbulohet me tym, duke shkaktuar alarme për cilësinë e ajrit në Nju Jork dhe Nju Xhersi.

Në vitin 2023, tymi nga zjarret rekord të Kanadasë përfshiu Midwest dhe Bregun Lindor, duke e kthyer qiellin në portokalli mbi qytetin e Nju Jorkut.

Ngjarje të tilla po bëhen më të shpeshta, ndërsa stinët e zjarreve në të gjithë Amerikën e Veriut bëhen më të gjata, më të nxehta dhe më intensive, paralajmëruan studiuesit.

Sipas studimit, disa stinë tradicionale janë zhdukur gjithashtu. Në rajonet alpine si Andet dhe Malet Shkëmbore, sezoni dikur i parashikueshëm i sporteve dimërore po shkatërrohet për shkak të mungesës së madhe të borës.

Stinë të tjera si pranvera dhe vera kanë ndryshuar nga sinkronizimi. Këto janë ndryshime ‘aritmike’, kur pranvera vjen shumë herët, ose vera zgjatet shumë, duke përshkruar se cikli natyror po bie nga sinkronizimi.

Për shembull, ciklet e çiftëzimit dhe të letargjisë në të gjithë Europën tani po fillojnë javë më herët se më parë.

Në mënyrë të ngjashme, stinët e zjarreve dhe uraganeve po zgjaten në Amerikën e Veriut dhe Paqësor, duke prishur planifikimin dhe përgatitjen.

Pastaj ka stinët ‘e ndërprera’, të cilat nuk janë zhdukur ose kanë lëvizur, por janë intensifikuar. Një rast i qartë është vera e Europës.

Që kur vala e nxehtësisë franceze e vitit 2003 vrau mijëra njerëz, shkencëtarët kanë vënë re se verat në të gjithë kontinentin nuk janë vetëm më të nxehta, por edhe më të rrezikshme. Këto stinë ndjekin një ritëm më të fortë dhe më të paparashikueshëm.

Në këtë rast, stina nuk u zhduk, por u amplifikua në mënyrë të rrezikshme.

The post Shkencëtarët zbulojnë se Toka ka dy stinë të reja appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Ndonëse qeveria pati njoftuar rihapjen e fondeve IPARD në vitin 2025, kjo duket se do të ndodhë në një kohë më të largët.

Në një deklaratë për mediat, përfaqësues të Bashkimit Europian në Tiranë kanë treguar se financimi për bujqësinë nga IPARD do të mund të rikthehet me kusht që të garantohet mbrojtja  e interesave europiane.

“Bashkimi Europian është i gatshëm të vazhdojë të mbështesë fermerët shqiptarë, sektorin agroushqimor dhe zonat rurale në të ardhmen, me kusht që interesat financiare të Bashkimit Europian të mbrohen siç duhet”, thuhet në përgjigjen e publikuar nga Report TV.

Komisioni Europian i bën thirrje autoriteteve shqiptare që ta shohin me prioritet këtë çështje, që të korrigjohen gabimet e së shkuarës në menaxhimin dhe përdorimin e fondeve të BE-së.

“Duke qenë se kemi të bëjmë me paratë e taksapaguesve të BE-së, presim që autoritetet shqiptare ta marrin shumë seriozisht këtë çështje”, thotë KE.

Aktualisht KE thotë se është vënë në dijeni nga autoritetet shqiptare që po bëhet një auditim për pagesat e IPARD II.

“Një procedurë dypalëshe midis Komisionit Europian dhe autoriteteve shqiptare është në vazhdim për të siguruar që veprimet e duhura korrigjuese të ndërmerren nga autoritetet kombëtare sa më shpejt të jetë e mundur. Në kuadër të kësaj procedure, Komisioni Europian është informuar se qeveria shqiptare ka kontraktuar një firmë auditimi të jashtëm për të kryer një auditim të jashtëm gjithëpërfshirës mbi grantet dhe pagesat IPARD II, si dhe mbi sistemin e sapokrijuar të menaxhimit dhe kontrollit të brendshëm”, thotë KE.

Pak ditë më parë, një grup audituesish nga BE dhe IPARD zbarkuan në Tiranë për të vlerësuar masat e marra nga qeveria në kuadër të shkeljeve, por nuk ka ende një njoftim publik.

Fondet IPARD për Shqipërinë u bllokuan verën e 2023-shit, pasi u konkluduan abuzime.

OLAF, zyra anti-korrupsion pranë Bashkimit Europian, shpjegoi se procedura  edhënies së këtyre fondeve ka qenë abuzive. Aplikantëve i kërkohej që të paguanin një pjesë shumë të madhe të grantit që fitonin, tek një nga kompanitë e përzgjedhura të konsulencës, që më pas do të lehtësonte proceset me AZHBR-n, që menaxhonte fondet e IPARD. Konkursi për fituesit ishte i korruptuar ose tërësisht fals, kishte çmime të fryra dhe shkelje të rregullave.

Pas këtyre gjetjeve OLAF i rekomandoi BE-së, që të ngrijë financimin e dytë të IPARD II 33 milionë euro dhe financimin e IPARD III 112 mln euro.

The post Fondet e IPARD mbeten të bllokuara! BE: Shqipëria t’a trajtojë çështjen me prioritet appeared first on Gazeta Si.

Ambasada e Shqipërisë në Tokio, përmes një postimi në rrjetin zyrtar në Facebook, ka përcjell një mesazh për të gjithë shqiptarët që ndodhen në Japoni, lidhur me alarmin për cunam që është lëshuar në vend pas tërmetit.

Amabasada shqiptare u bën thirrje shqiptarëve të ndjekin me vëmendje informacionet e publikuara dhe të respektojnë me përpikmëri udhëzimet e autoriteteve lokale.

“Në vijim të paralajmërimeve të autoriteteve japoneze për tsunami në disa rajone të vendit, iu bëjmë thirrje shtetasve shqiptarë që ndodhen në Japoni të ndjekin me vëmendje informacionet e publikuara dhe të respektojnë me përpikmëri udhëzimet e autoriteteve lokale”, thuhet në njoftim.

“Në rast nevoje, kontaktoni:
embassy.tokyo@mfa.gov.al
WhatsApp: +81-70-9023-3905
+81 80 4357 2971″, shkruhet në njoftim.

Në orët e para të mëngjesit të sotëm, një tërmet me magnitudë 8.8 u regjistrua pranë bregdetit të gadishullit Kamçatka, duke shkaktuar paralajmërime për cunami në shumë vende përgjatë bregut të Oqeanit Paqësor.

Në Kamçatka, disa persona janë lënduar, ndërsa në një pjesë të madhe të bregdetit lindor të Japonisë, i cili ishte goditur rëndë në tërmetin dhe cunamin katastrofik të vitit 2011, është urdhëruar evakuimi i popullatës.

The post Alarmi për cunam në Japoni/ Ambasada e Shqipërisë në Tokio mesazh: Respektoni udhëzimet e autoriteteve lokale appeared first on Gazeta Si.