Nga Gazeta ‘Si’- Ministria e Jashtme ka reaguar pas pretendimeve të kryetarit të Partisë Demokratike, Sali Berisha, lidhur me një letër të dërguar nga ministri Igli Hasani institucioneve ndërkombëtare që ndoqën procesin zgjedhor të 11 majit 2025.

Në një deklaratë zyrtare, MEPJ sqaron se “nuk bëhet fjalë për ndërhyrje në punën e Misionit të vëzhguesve të ODIHR, dhe aq më pak për ushtrim presioni ndaj tyre.”

Ministria thekson se është praktikë standarde në çdo proces zgjedhor që autoritetet shtetërore të shtetit pritës të përcjellin sqarime dhe kontekst shtesë mbi gjetjet e raportit paraprak të vëzhguesve.

“Sqarimet janë dërguar për t’u konsideruar në përpilimin e raportit përfundimtar, bazuar në fakte dhe prova. Marrja në konsideratë e tyre është në diskrecion të plotë të Misionit të ODIHR-it,” thuhet në reagim.

Ministria gjithashtu kujton se edhe vetë ODIHR ka deklaruar më herët se nuk është ndjerë nën presion dhe se nuk ka patur përpjekje për të ndikuar punën e tyre.

Reagimi vjen pas publikimit të një letre nga Berisha, që sipas tij, përbën “presion të drejtpërdrejtë” ndaj vëzhguesve për të ndryshuar përmbajtjen e raportit të zgjedhjeve të 11 majit.

The post Ministria e Jashtme i përgjigjet Berishës: Nuk ka pasur presion ndaj vëzhguesve të ODIHR-it appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Punëtorët që po bënin punimet në themel të një periferie të re pranë kryeqytetit lituanez, Vilnius, u tmerruan në vitin 2001. Papritmas, nga toka dolën kocka. Dhe akoma më shumë kocka, kafka. Kuajsh dhe shumë njerëzish.

Disa nga të vdekurit kishin ende mbetje të uniformave të tyre, përshkruajnë shkencëtarët nga “Pasteur Institute” në Paris në një studim të sapo publikuar në internet.

Ata kishin “vrima në kërci, çizme ose shputa këpucësh në kockat e këmbëve, një kapelë ushtari në një kafkë”, sipas francezëve.

Një varr masiv i një ushtrie. “Një minimum prej 3,268 individësh u zhvarrosën nga vendi”, shënojnë francezët me qetësi.

Këto ishin mbetjet e “Grande Armée” krenaria e Napoleonit, e cila fillimisht numëronte mbi 600,000 burra, një nga ushtritë më të mëdha që ka marshuar ndonjëherë nëpër tokën evropiane.

Ethe dhe diarre

Në vitin 1812, Napoleoni po marshonte kundër Carit rus Aleksandër I. Por pika e kthesës erdhi pranë Moskës: rusët kishin braktisur qytetin dhe kishin marrë të gjitha furnizimet e tyre.

Napoleoni kishte vetëm një mundësi: të tërhiqej para se të vinte dimri. Pas një fushate të mundimshme, ushtria, e reduktuar në vetëm rreth 20,000 burra, arriti në Vilna, Vilniusi i sotëm, Lituani. Përveç vështirësive, shpërthyen edhe sëmundje, sipas dëshmive të atyre që ishin atje.

Ethet e larta, diarreja, verdhëza dhe dhimbjet e forta ishin të zakonshme. Studiuesit e mëparshëm dyshonin për ethe tifoide, ose ethe nga llogoret, një sëmundje inflamatore e shkaktuar nga morrat e rrobave.

Studiuesit e mëparshëm me të vërtetë gjetën gjurmë të ADN-së nga patogjenët e këtyre sëmundjeve në varrin masiv. Por situata është e ndryshme, argumentojnë tani mikrobiologu Nicolás Rascovan dhe kolegët e tij.

Duke përdorur teknikat më të fundit, Rascovan analizoi trembëdhjetë dhëmbë nga ushtarët e vdekur dhe zbuloi ADN-në e dy baktereve të tjera.

Në realitet, tre ushtarë duhet të kenë marrë paratifoide nga uji i kontaminuar me bakterin Salmonella enterica, i cili gjendet në jashtëqitje.

Morrat e trupit

Dy ushtarë të tjerë u infektuan me bakterin Borrelia recurrentis, një bacil që transmetohet nga një person në tjetrin, jo nga morrat e rrobave, por nga morrat e trupit.

Bakteri shkakton “ethe të përsëritura”, një sëmundje dobësuese febrile që ishte e zakonshme në Evropën Perëndimore deri në shekullin e 20-të, por tani është e përhapur kryesisht në Afrikë.

Dallimi, shkruan Rascovan, është se studimi i mëparshëm kërkoi qëllimisht gjurmë të imëta të tifos dhe etheve të llogoreve, ndërsa hulumtimi i ri zbulon të gjithë ADN-në bakteriale në dhëmbë.

Kjo ofron një pamje më të saktë. Megjithatë, ekipi francez pranon gjithashtu se provat nuk janë ende përfundimtare, me pesë ushtarë me baktere në dhëmbë nga një total prej më shumë se tre mijë kufomash.

Vend prehjeje më i respektueshëm

Sidoqoftë, është një metodë interesante, e dobishme për të shqyrtuar më nga afër valët e tjera historike të vdekjes, thonë kolegët e Rascovan.

“Sidomos aty ku burimet e shkruara janë të paplota ose të pabalancuara”, thotë njëra prej tyre, gjenetistja australiane mjeko-ligjore Sally Wasef, në revistën shkencore britanike, “New Scientist”.

Wasef beson se do të ishte interesante të përdoret teknologjia dentare për të hetuar më tej se cilat sëmundje kolonistët evropianë u transmetuan banorëve origjinalë të vendeve si Amerika dhe Australia.

Ushtarëve të vdekur të Napoleonit që atëherë u është dhënë një vend prehjeje më i respektueshëm. Pas zhvarrimit, shumica e eshtrave u rivarrosën në një varrezë ushtarake nderi pranë Vilniusit – ironikisht, një vend ku janë varrosur edhe shumë ushtarë rusë.

Përshtati: Gazeta “Si”

The post Ushtarët e Napoleonit nuk vdiqën nga plumbat rusë, por nga bakteret dhe morrat appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Kryeministri Edi Rama ka reaguar përmes një postimi në rrjetin social “X” lidhur me debatet e fundit mbi draftin e ri të Kodit Penal, i cili është bërë publik nga qeveria për konsultim.

Ai ironizoi kritikat që kanë ardhur nga aktorë të ndryshëm politikë, mediatikë dhe juridikë, duke i quajtur “të alarmuar” dhe duke u sugjeruar që të mos ekspozohen shumë në diell.

“Të alarmuarit nga drafti i Kodit të ri Penal dhe gojëmbyllja me ligj e forcave liridashëse politike dhe mediatike, mbase duhet të kujdesen që të mos ekspozohen shumë në diell,” shkroi Rama.

Ai theksoi se drafti është hartuar nga ekspertë të fushës dhe është prezantuar publikisht me qëllimin për të mbledhur sa më shumë opinione, në mënyrë transparente dhe demokratike.

Të alarmuarit nga drafti i Kodit të ri Penal dhe gojëmbyllja me ligj e forcave liridashëse politike dhe mediatike, mbase duhet të kujdesen që të mos ekspozohen shumë në diell, ndërkohë që drafti i ekspertëve të nderuar të fushës është prezantuar publikisht pikërisht për të…

— Edi Rama (@ediramaal) August 4, 2025

Në fund të reagimit të tij, Rama u ndal edhe te përdorimi i lirisë në Shqipëri, duke theksuar se problem më i madh, sipas tij, nuk është drafti i kodit apo ndonjë rrezik për lirinë, por mënyra sesi një pjesë e individëve e përdorin atë.

“Hëpërhë problem më serioz që ka liria në Shqipëri nuk është as regjimi, as drafti i kodit të ri jo e jo, po masa domethënëse e atyre që e përdorin lirinë vetëm për të bërë sherr e shamata për mungesën e saj,” përfundoi Rama.

The post Kritikat për Kodin e ri Penal, Rama: Drafti i ekspertëve u prezantua për të mbledhur opinionet appeared first on Gazeta Si.

Pas një sezoni bindës 2024/25 ku shënoi 21 gola, Patrik Schick rinovoi deri në 2030 te Bayer Leverkusen.

I kosideruar si një ndër shënuesit më të rregullt në Evropë tani është gati të nisë një kapitull të ri nën drejtimin e Erik ten Hag.

Me vetëm 1 gol nga penalltia ai ishte shënuesi më i mirë i sezonit nga loja.

Ndërsa pavarësisht dëmtimit në sezonin 2023/24 ai shënoi 13 gola në të gjithë kompeticionet, përfshi 7 në Bundesliga duke ndihmuar skuadrën e drejtuar nga Xabi Alonso të Kupën dhe kampionatin brenda një sezoni.

Shtatlarti mori një vendim të ndryshëm nga Wirtz, Frimpong dhe Xhaka duke besuar se Ten Hag është në gjëndje ta kthejë Leverkusen sërish në majën e futbollit gjerman.

Në planin personal ai mezi po pret të udhëheqë skuadrën në një tjetër sfidë për titull.

Schick dhe Leverkusen janë pranë fundit të përgatitjeve dhe do të luajnë miqësoret e fundit ndaj Pisa-s më 5 Gusht dhe ndaj Chelsea-t 4 ditë më pas.

Sezonin do ta nisë në Kupë ndaj Sonnenhof Großaspach më 15 Gusht ndërsa në Bundesliga do të luajnë në 23 Gusht ndaj Hoffenheim.

The post Schick-Leverkusen 2030 appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – “Moska i trajton deklaratat që lidhen me armët bërthamore me kujdes dhe beson se të gjithë duhet të jenë të kujdesshëm në këtë çështje”.

Kjo është deklarta e zëdhënësit të Kremlinit, Dmitry Peskov, i cituar nga agjencia e lajmeve “RIA Novosti”, në lidhje me njoftimin e presidentit të SHBA-ve, Donald Trump për dërgimin e dy nëndetëseve bërthamore në zonat “më afër” Rusisë.

Po ashtu, Kremlini ka deklaruar se, kur bëhet fjalë për politikën e jashtme, është e nevojshme të përqendrohemi në deklaratat e presidentit Vladimir Putin dhe jo në ato të zyrtarëve të tjerë.

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, i bëri këto sqarime, duke komentuar polemikat në mediat sociale midis presidentit të SHBA-ve Donald Trump dhe zëvendëskryetarit të Këshillit të Sigurisë Ruse, Dmitry Medvedev.

“Gjëja kryesore, sigurisht, është qëndrimi i presidentit Putin. Në vendin tonë, politika e jashtme formulohet nga kreu i shtetit”, – theksoi Peskov në përgjigje të një pyetjeje nëse Kremlini do ta këshillonte Medvedevin të zbuste deklaratat e tij të politikës së jashtme.

“Në çdo vend, anëtarët e udhëheqjes kanë pikëpamje të ndryshme mbi ngjarjet aktuale. Ka figura me pozicione shumë, shumë të ashpra edhe në Shtetet e Bashkuara dhe vendet evropiane, kështu që është gjithmonë kështu”, vuri në dukje zëdhënësi.

Përplasja mes Medvedevit dhe Trumpit ndodhi në kohën kur Shtetet e Bashkuara i kanë dhënë afat Rusisë deri më 8 gusht që t’i japë fund luftës kundër Ukrainës ose në të kundërtën do të përballet me sanksione.

Medvedev i tha Trumpit se “çdo ultimatum është kërcënim dhe një hap drejt luftës. Jo në mes të Rusisë dhe Ukrainës, por kundër shtetit të tij”.

The post Kremlini zbut përplasjen Trump-Medvedev: Për politikën e jashtme vendos Putini appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Pavarësisht reputacionit të merituar për kontributin në problemet shëndetësore, inflamacioni në doza të vogla është në të vërtetë i mirë për trupin tonë. Ndihmon në luftimin e pushtuesve të huaj si viruset dhe bakteret dhe zhduket pasi kërcënimi zhduket.

Por kur inflamacioni nuk lehtësohet dhe bëhet kronik, mund të çojë në zhvillimin e diabetit të tipit 2, sëmundjeve të zemrës, demencës dhe kancerit.

Por ngrënia e ushqimeve të duhura çdo ditë mund të ndihmojë në mbajtjen larg të inflamacionit kronik, thotë Vanessa King, zëdhënëse e Akademisë së të Ushqyerit dhe Dietikës.

Dhe cilat janë ushqimet anti-inflamatore? Fruta dhe perime të pasura me antioksidantë, vaj ulliri, drithëra të plota, bishtajore, proteina dhe ushqime të pasura me yndyrna omega-3.

Dieta mesdhetare përmban këto ushqime dhe mbështetet nga kërkime të gjera. Për shembull, pasi të rriturit e moshuar e ndoqën këtë plan për gjashtë muaj, ata kishin nivele më të ulëta të shënjuesve inflamatorë në gjakun e tyre, ndërsa ata që ndoqën dietën e tyre të zakonshme nuk e kishin, sipas një studimi të vitit 2023 në revistën Nutrients .

Qershi dhe manaferra

Ndërsa frutat janë gjithmonë një zgjedhje ushqyese, ka prova që qershitë dhe manaferrat , në veçanti, mund të ulin inflamacionin, falë një sërë lëndësh ushqyese bimore, duke përfshirë polifenolet dhe karotenoidet.

Konsumimi i qershive të ëmbla ose të tharta u lidh me uljen e shënuesve të inflamacionit në 11 studime në një përmbledhje kërkimore të vitit 2018 në Nutrients. Të njëjtat përbërës në shumë manaferra të tjera, duke përfshirë boronicat dhe luleshtrydhet, janë zbuluar se ulin përgjigjen inflamatore të trupit.

Zarzavate dhe fasule

“Perimet me gjethe jeshile të errëta mund të ulin inflamacionin duke rritur nivelet e antioksidantëve”, thotë David Dunaief, autor i një studimi të vitit 2019 në ‘American Journal of Lifestyle Medicine’ që shqyrtoi përfitimet e perimeve.

Antioksidantët ndihmojnë në balancimin e molekulave të paqëndrueshme që mund të dëmtojnë indet e trupit, dhe ulja e stresit në trup çon në uljen e inflamacionit.

Fasulet dhe bishtajoret, të tilla si qiqrat dhe thjerrëzat, ofrojnë shumë proteina të shëndetshme. Fibrat dhe përbërjet antioksiduese të tyre njihen për ndihmën në parandalimin e inflamacionit.

Vaj ulliri

Vaji i ullirit ekstra i virgjër përmban disa përbërës të dobishëm bimorë që kanë efekte anti-inflamatore. Për shembull, një i quajtur oleokantal synon të njëjtat rrugë si qetësuesi i dhimbjeve ibuprofen. Kur shijoni një vaj ulliri që përmban përbërësin, do të ndjeni një aromë të hidhur pikante në fyt kur ta gëlltisni.

Për të marrë më shumë: Një pjesë e vajit të ullirit që hani duhet të jetë i pagatuar. Gatimi i vajit të ullirit me nivele të ulëta të oleokantalit mund t’i ulë më tej këto nivele. Prandaj, shtoni vaj të pagatuar në salcat e sallatës ose spërkateni atë mbi peshkun e pjekur në skarë ose perimet e ziera në avull.

Ushqime të fermentuara

Një mënyrë se si plani i të ngrënit mesdhetar – dhe ushqimet e fermentuara si kosi dhe kefiri , në veçanti – mund të zvogëlojnë inflamacionin është duke përmirësuar diversitetin dhe aktivitetin e baktereve të zorrëve. Një studim i vitit 2021 në revistën Cell zbuloi se nivelet e 19 proteinave inflamatore në gjak u ulën ndjeshëm tek të rriturit e shëndetshëm që konsumonin shumë ushqime të fermentuara. (Ata hëngrën mesatarisht gjashtë racione në ditë për 10 javë.) Atyre që iu kërkua të hanin një dietë të pasur me fibra nuk patën të njëjtën rënie të proteinave inflamatore.

Salcë domatesh

Hulumtimet sugjerojnë që ngrënia e domateve dhe produkteve të domates mund të ndihmojë në uljen e inflamacionit. Kur 22 burra të shëndetshëm hëngrën një porcion sofrito, një lloj salce me bazë domateje, nivelet e tyre të dy shënuesve të rëndësishëm të inflamacionit ranë, sipas një studimi spanjoll të vitit 2019 në revistën Nutrients .

Likopeni është një nga përbërësit kryesorë anti-inflamatorë në domate, dhe ushqimet e gatuara me domate janë zakonisht burimi më i përqendruar i lëndës ushqyese. Ashtu si disa salca të tjera domatesh, sofrito gjithashtu përmban qepë, hudhër dhe vaj ulliri, të cilat janë gjithashtu anti-inflamatore.

Peshk i yndyrshëm

Peshqit me yndyrë si salmoni, sardelet, janë të pasura me yndyrna omega-3. Në një studim të vitit 2021 në revistën Molecules , njerëzit me rrezik të lartë për sëmundje të zemrës dhe diabetin e tipit 2 që hëngrën këto peshq dy herë në javë për tetë javë panë nivele më të ulëta në gjak të shënuesve inflamatorë si CRP.

Ushqime për t’u shmangur

Ushqimet e skuqura kanë nivele të larta të akrilamidit, një nënprodukt kimik që mendohet se shkakton inflamacion. Në vend të kësaj, zijini në avull.

Karbohidratet e rafinuara të bëra nga mielli i bardhë kontribuojnë në sheqerin e lartë në gjak, i cili mund të krijojë stres oksidativ dhe të shkaktojë inflamacion të shkallës së ulët. Zgjidhni karbohidrate me fibra më të larta, si drithërat e plota, të cilat ndihmojnë tretjen dhe ulin rrezikun e sëmundjeve të zemrës.

Sheqernat e shtuara (në pijet me sheqer, karamelet, ëmbëlsirat) nxisin inflamacionin. Të paktën te kafshët, ato mund ta bëjnë këtë duke ndryshuar mikrobiomën e zorrëve.

Mishrat e përpunuar ( proshuta, salçiçe) janë të lidhur me inflamacionin që mund të kontribuojë në kancer. Mbipesha mund të rrisë rrezikun. Instituti Amerikan për Kërkimin e Kancerit sugjeron shmangien e plotë të këtyre mishrave./ Burimi: Washington Post

The post Çfarë e bën dietën mesdhetare kaq të shëndetshme appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Më shumë se 31.000 subjekte dorëzuan bilancin vjetor në kohë, duke shënuar një nga performancat më të larta të viteve të fundit.

Qendra Kombëtare e Biznesit (QKB) bën të ditur se për herë të parë, mbi 90% e bilanceve u dorëzuan brenda afatit, duke tejkaluar ndjeshëm vitet pararendëse.

Në vitin 2024, u dorëzuan 28.200 bilance në afat, në vitin 2023 ishin 26 mijë bilance të dorëzuara në afat, ndërsa në vitin 2022 u dorëzuan 20,700 bilance në afat.

Ky progres pasqyron një ndërgjegjësim më të madh të bizneseve për detyrimet ligjore dhe përdorimin në rritje të shërbimeve online të QKB-së.

Sipas QKB-së, dorëzimi i bilancit vjetor nuk është thjesht një detyrim, por një hap drejt transparencës dhe formalizimit të aktivitetit.

The post 31.000 subjekte dorëzuan bilancin vjetor për 2025-n appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Sali Berisha hodhi akuza ndaj qeverisë duke pretenduar se ka ushtruar presion ndaj vëzhguesve ndërkombëtarë për raportin e OSBE/ODIHR për zgjedhjet e 11 majit.

Sipas kreut të PD-së, Ministri i jashtëm Igli Hasani ka kërcënuar vëzhguesit që të ndryshojnë këtë raport.

Ish-kryeministri pubikoi letrën ku sipas tij thuhet: “Dua të shpreh shqetësimin serioz lidhur me paragrafin hyrës të deklaratës, në të cilin bëhet një paraqitje thellësisht negative në pikëpamjen tonë dhe e pabalancuar e zgjedhjeve parlamentare të vitit 2025″.

“Farsa elektorale e 11 majit 2025 është procesi elektoral më i shëmtuar në 32 vite pas rënies së Perdes së Hekurt. Është procesi më i diskredituar. Është procesi më i korruptuar.

Ju jeni dëshmitarë se këtu, nga kjo sallë, nga Parlamenti Europian dhe asambleja parlamentare e OSBE, kam denoncuar me forcën më të madhe këcënimet, presionet e Edi Ramës dhe ministrit Igli Hasani ndaj vëzhguesve ndërkombëtarë me qëllim që ata të ndryshojnë raportin.

Siç unë u kam njoftuar, laptopi po bën transparencë të madhe.

Këtu para jush kam sjellë sot letrën kërcënuese që ministri i jashtëm i narkoshtetit, Igli Hasani, iu drejton me datën 12 maj, sapo lexohet raporti, zonjës Farah Karimi, koordinatore speciale dhe lider i misionit afatshkurtër të OSBE-së.

Pas kortezisë, në letër thuhet: ‘Lidhur me deklaratën e gjetjeve dhe konkluzioneve paraprake, dua t’ju përcjell pritshmërinë që këto raporte të pasqyrojnë me saktësi realitetet e observuara në terren gjatë procesit elektoral’.

Dhe vazhdon: ‘Në këtë drejtim, dua të shpreh shqetësimin serioz (imagjinoni ju çfarë mafiozësh janë këta, ata sa e kanë lexuar raportin, dhe ky sikur t’ua ketë marrë kopjen para) lidhur me paragrafin hyrës të deklaratës, në të cilin bëhet një paraqitje thellësisht negative në pikëpamjen tonë dhe e pabalancuar e zgjedhjeve parlamentare të vitit 2025’”, tha Berisha.

The post Raporti i OSBE/ODIHR për zgjedhjet, Berisha: PS presion ndaj vëzhguesve ndërkombëtarë appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Është shumë e pazakontë që presidentët amerikanë të urdhërojnë publikisht zhvendosjen e nëndetëseve bërthamore amerikane, sepse veprimet e tilla janë “sekrete të larta”.

Donald Trump e theu qëllimisht këtë traditë dhe njoftoi në mediat sociale se do të dërgonte dy nëndetëse bërthamore në “rajone të përshtatshme”. Kjo, siç shpjegoi ai, i referohet deklaratave të ish-presidentit rus Dmitry Medvedev – të cilat ai i quajti “budallallëqe dhe nxitëse”.

Më vonë, para se të largohej nga Uashingtoni me helikopter për fundjavë, Trump shpjegoi vendimin e tij: “Një ish-president rus na kërcënoi. Ne do t’i mbrojmë qytetarët tanë”. Nëse Medvedev po flet për armë bërthamore, Amerika duhet të jetë gati, tha Trump. “Dhe ne jemi plotësisht të përgatitur”, theksoi ai.

Por Trump nuk zbuloi se për cilat nëndetëse bërthamore bëhej fjalë dhe ku janë dërguar, as nuk tha nëse ato ishin vetëm nëndetëse me energji bërthamore apo nëse ato në të vërtetë mbanin armë bërthamore.

Më pas Medvedev provokoi Trumpin prapë, me pyetjen: “Ku ie keni dërguar këto nëntetëse, në ishullin Epstein?” Reagimi i Trumpit ndaj këtij provokimi pritet.

Përplasje verbale midis Trumpit dhe Medvedevit

Më parë Medvedev dhe Trump kanë pasur një përplasje tjetër verbale. Zhurma për armët bërthamore ishte kulmi i konfliktit verbal midis Trump dhe Medvedev në mediat sociale.

Medvedev dikur konsiderohej si një politikan i moderuar në Shtetet e Bashkuara, por që nga fillimi i luftës në Ukrainë ai është bërë “kryeradikali” i Presidentit rus Vladimir Putin.

Pasi Trump e shkurtoi ultimatumin e tij ndaj Putinit në dhjetë ditë para se të hynin në fuqi sanksionet e ashpra kundër Rusisë, Medvedev kërcënoi me një konflikt të drejtpërdrejtë ushtarak midis Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara në platformën X.

Ai ofendoi Trumpin duke e quajtur madje edhe “gjysh”. Trump reagoi:  “Një ish-president i dështuar i Rusisë”, tha ai për Medvedevin, shte shtoi se “ishte shumë i zhgënjyer nga Putini”.

Pas kësaj Trump tha publikisht se do të zhvendoste dy nëndetëse bërthamore në afërsi të Rusisë, që nuk është e zakonshme, sepse hapat e tillë mbahen sekret.

Ish-këshilltari i Trumpit: Ato janë tashmë atje

Kritika të ashpra për reagimin e Trumpit erdhën edhe nga John Bolton, ish-këshilltari i tij i sigurisë kombëtare, që tani është një nga kritikët e tij më të ashpër.

Duke folur për CNN, Bolton theksoi se nuk kishte nevojë të zhvendoseshin nëndetëset bërthamore amerikane: “Një numër i mjaftueshëm i tyre janë tashmë të afta për kundërsulm në rast të një sulmi bërthamor rus.”

Ato nuk duhet të dërgohen atje, sepse atje janë – dhe shpresojmë se do të mbeten të pazbuluara”, tha Bolton.

“Ky është mesazhi i duhur për Putinin”

Nga ana tjetër, ish-Sekretari i Mbrojtjes i SHBA-së dhe Drejtori i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës (CIA) në administratën Obama, Leon Panetta, mbështeti deklaratën e Trump: “Është mesazhi i duhur për Putinin. Ai shpesh sillet në mënyrë të papërgjegjshme dhe kërcënon aftësitë e tij bërthamore. Kjo nuk është e pranueshme.”

Putin rrallë reagon ndaj fjalëve, por trgon ndaj veprimeve, thotë ai. Nga ana tjetër, ish-komandanti i NATO-s në Evropë, Wesley Clark, e kundërshton këtë veprim të Trumpit. Nëse Trump tani kërcënon edhe me armë bërthamore si Putini, kjo vetëm sa do të rrisë frikën e njerëzve nga lufta – gjë që është pikërisht ajo që dëshiron Putini.

“Është thjesht retorikë. Ai (Trump) mendon se do të duket e fortë. Por na dëmton dhe kështu ndihmon Rusinë”, thotë Clark.

Clark pohon se Trump në vend të kësaj duhet që më në fund t’i dërgojë më shumë armë Ukrainës. Vetëm atëherë, Putini do ta kuptojë se nuk mund ta fitojë luftën kundër Ukrainës.

Putini refuzon ultimatumin e Trumpit

Putini – megjithëse para se të mbërrinin kërcënimet me nëndetëse bërthamore – reagoi me qetësi: në reagimin e tij të parë publik ndaj presidentit amerikan, i cili shprehu zhgënjim, ai tha: “Të gjitha zhgënjimet vijnë nga pritjet e ekzagjeruara”.

Një zgjidhje paqësore, shtoi Putini, kërkon bisedime të hollësishme – por jo në publik. “Ne ramë dakord që do të zhvillojmë negociata pa kamera dhe pa zhurmë politike, dhe se do të kërkojmë kompromise”. Por ky proces nuk ka filluar ende, thotë Putini.

Trump e ka intensifikuar ndjeshëm retorikën e tij ndaj Moskës në javët e fundit. Pas një serie sulmesh të rënda ajrore ruse në Ukrainë, ai e quajti udhëheqësin e Kremlinit Vladimir Putin “të çmendur” dhe e akuzoi atë se po “përhapte shumë budallallëqe” rreth Ukrainës. Më vonë Trump i quajti veprimet e Rusisë në Ukrainë “të neveritshme”. /DW/

The post Trump dhe nëndetëset bërthamore: Një mesazh për Putinin? appeared first on Gazeta Si.

Një rënie e shpenzimeve të turistëve ka prekur firmat luksoze në Europë dhe Japoni, duke shtuar sfidat për industrinë që po përballet me tarifat amerikane.

Shitjet në shtëpinë e Louis Vuitton, ashtu si edhe në Prada e Moncler kanë rënë na shpenzimet më të pakëta të turistëve amerikanë në Europë dhe kinezëve në Japoni. Një vit më parë, gjërat ishin ndryshe, kur jeni u dobësua dhe dollari ishte forcuar.

Avantazhet e kursit të këmbimit janë zbehur. Jeni ka nisur të rikuperojë, kurse dollari është dobësuar. Si rezultat, markat luksoze po përballen me kërkesa më të pakta në SHBA dhe Kinë që janë historikisht tregjet e tyre më të mëdha.

LVMH deklaroi rënie me 9% gjatë tremujorit të dytë. Moncler deklaron 2% humbje, njësoj sa Prada.

Rënia e dollarit me 10% krahasuar me euron në fillim të 2025, po i dekurajon amerikanët që të blejnë jashtë vendit. Frika e inflacionit në SHBA e lidhur edhe me tarifat e Trump ka pakësuar edhe më tej forcën konsumatore që të realizojnë fantazitë e tyre si në serialin “Emily in Paris” duke blerë në dyqanet  më luksoze të kontintentit, si dhe sigurinë investitore.

Edhe Richemont që pati shitje të mëdha nga Cartier dhe Van Cleef & Arpels, pritet të përballet me presion nga rënia e kërkesës së turistëve në Europë dhe Japoni. Besueshmëria te konsumatorët kinezë mbetet e ulët dhe kërkesa në SHBA është e brishtë për shkak të pasigurisë ekonomike.

Analistët presin një rënie prej 2% në të ardhurat botërore të luksit këtë vit, duke pësuar regres në parashikimet e mëparshme të rritjes. Disa fajësojnë vitet e rritjeve të ashpra të çmimeve, ndërsa ekspertë si Luca Solca nga Bernstein theksojnë se konsumatorët e klasës së mesme kërkojnë “pazar” dhe markat kanë nevojë të përshtaten./FinancialTimes

The post Luis Vuitton, Prada dhe Moncler deklarojnë humbje. Klasa e mesme nuk po shpenzon! appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Drafti i Kodit të ri Penal parashikon masa të rrepta për mbrojtjen e shëndetit publik, duke përfshirë dënime për shkaktimin e epidemive, përhapjen e sëmundjeve infektive dhe prodhimin e barnave të rrezikshme.

Sipas draftit, jo më pak se njëzetë e pesë vjet dhe deri në burgim të përjetshëm parashikohet në nenin 441 të draftit, nëse dikush shkakton qëllimisht një epidemi përmes shpërndarjes së viruseve apo baktereve patogjenë.

“Dënim shumë i rëndë parashikohet edhe për rastet kur kjo ndodh nga pakujdesia, 10 deri në 20 vjet heqje lirie. Kodi aktual nuk ka asnjë nen që lidhet me shkaktimn e epidemisë”, thuhet në këtë draft.

Sipas draftit, “neni 444 sanksionon se zyrtarët publikë që nuk raportojnë sëmundjet infektive apo pandemike, sipas detyrimeve ligjore, do të përballen me gjoba apo edhe masa administrative plotësuese.

Nga ana tjetër, mosrespektimi i rregullave të karantinës, urdhrave shëndetësorë apo masave gjatë gjendjes së jashtëzakonshme konsiderohen në kundërshtim me ligjin dhe mund të dënohet me burg deri në 3 vjet, në varësi të rrezikut të krijuar”.

Në draftin e ri janë parashikuar masa të forta edhe për kontrollin e tregut farmaceutik. Prodhimi, importimi ose tregtimi i barnave pa leje, të skaduara, ose që paraqesin rrezik për shëndetin, do të dënohet me burgim deri në 8 vjet, në varësi të rrezikut.

Gjithashtu, mashtrimi në përmbajtjen, përbërjen apo dokumentacionin e barnave, si dhe çdo veprim që cenon sigurinë, efikasitetin apo cilësinë e produkteve mjekësore, do të ndëshkohet me dënime që variojnë nga 2 deri në 8 vjet burgim.

Sipas draftit të Kodit të ri Penal, edhe reklamimi “mashtrues” apo shpërndarja e produkteve të dëmshme për shëndetin, veçanërisht kur i drejtohen fëmijëve apo personave vulnerabël, dënohet me gjobë ose burgim deri në 4 vite.

Nëse këto vepra penale kryhen nga personel shëndetësor, mësues, zyrtarë publikë apo punonjës të institucioneve publike, ato konsiderohen rrethana të rënduara dhe dënimi mund të rritet deri në 50%.

Nëse përgjegjëse janë kompani apo institucione, ato mund të përballen me mbyllje të përhershme, gjobë të shumëfishtë apo konfiskim të pronës dhe të ardhurave të paligjshme.

The post Drafti i Kodit të ri Penal / Deri në 8 vite burg për tregtimin e barnave pa leje dhe të skaduara appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Dy vëllezër janë shpallur në kërkim, pasi dyshohet se kanë plagosur me armë zjarri një 35 vjeçar në autostradë Durrës-Tiranë pas sherrit për një parakalimin.

Policia tha se Emiljan Domi 46 vjeç dhe Elton Domi 40 vjeç, banues në fshatin Xhafzotaj dyshohet se rreth orës 01:00 të 3 gushtit kanë qenë duke qarkulluar në superstradën Durrës-Tiranë, ku janë konfliktuar me 35-vjeçarin L.Sh., për një parakalim.

Pas sherrit verbal mes tyre, ata kanë qëlluar me armë zjarrit kundrejt mjetit të 35-vjeçarit, duke e lënë të plagosur. Sipas policisë, i plagouri po merr ndihmë mjekësore në spital, fatmirësisht jashtë rrezikut për jetën. Policia po punon për kapjen e vëllezërve Domi.

The post Dy vëllezër plagosin me armë 35-vjeçarin për shkak të një parakalimi appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Flodian Plaku ka qenë nën vëzhgim për rreth dy muaj para se të arrestohej të dielën në mesditë në një hotel në Orikum të Vlorës.

Përveç 43-vjeçarit, në pranga ranë edhe 4 bashkëpunëtorët e tij, të cilët i kishin krijuar të gjitha kushtet për ta mbajtur të fshehur.

Policia tha se i arrestuari Albano Lapshi, i çonte ushqim në hotel Flodian Plakut, ndërkohë Armando Dano ishte berberi që shkonte në hotel për ta qethur.

Sipas policisë, bashkëpunëtor i tij dyshohet edhe Ligor Doko, pronar i hotelit ku u arrestua. Ndërsa julian Aliaj, që u kap me pistoletë në hotel, ka qenë i dënuar me parë për trafik droge.

Sipas burimeve, në ditën e ndërhyrjes dhe arrestimit të tij, është ndjekur edhe lëvizja e Albano Lapshit dhe Armando Danos, me origjinë nga Shkodra, i njohur si “berberi”, të cilët po shkonin drejt hotelit ku fshihej Plaku.

Flodian Plaku alias Florjan Serjani (Mamo) akuzohet për vrasjen e shtetasit Gentjan Bejtja, më datë 15.03.2024, i cili u qëllua me armë zjarri brenda rrethimit të banesës së tij.

Nga veprimet hetimore ka rezultuar se autorët janë afruar te banesa e viktimës, me një automjet tip “Land Rover” dhe pas kryerjes së vrasjes, janë larguar në fshatin Hasan, ku kanë djegur automjetin.

Flodian Plaku, i njohur edhe me nofkën “Qorri” ose “Pole”, dyshohet se ka pasur rol të drejtpërdrejtë në ngjarjen e rëndë kriminale.

The post Si u zbulua Flodian Plaku! Policia përgjoi berberin dhe personin që i çonte ushqim appeared first on Gazeta Si.

Në një vend ku paraja cash është mbret, ambicia e Kryeministrit Edi Rama për ta zhdukur atë deri në vitin 2030, do të konfuzojë vendin.

Për vite, shqiptarët kanë preferuar t’i mbajnë paratë e tyre nën shtrat, se sa në banka. Por nëse Rama realizon dëshirën e tij, Shqipëria do të bëhet ekonomia e parë në botë pa para të thata –  cashless.

Arsyeja më e madhe për këtë transformim është se shumë transaksione që ndodhin nuk regjistrohen. Eliminimi i parave cash “është një prioritet absolut për vendet me informalitet të lartë dhe shuma destabilizuese të parave të paligjshme në sistemin financiar”, tha Selami Xhepa, profesor i shkencave ekonomike në Universitetin e Tiranës.

Problemi është se sistemi bankare dhe vetë shoqëria mund të mos jenë gati për këtë hap.

Shumica e shqiptarëve preferojnë t’i menaxhojnë kursimet e tyre jashtë sistemit bankar, duke i fshehur kartëmonedhat larg syve dhe duke këmbëngulur për pagesa fizike me para në dorë sa herë që është e mundur.

Edhe në guidat turistike për Shqipërinë, shprehja “paraja është mbret” shpesh shfaqet si këshillë për vizitorët. Edhe pse shumica e dyqaneve zinxhir ose restoranteve më të mëdha pranojnë karta, kafenetë, sallonet e bukurisë, butiqet, kompanitë e telekomunikacionit dhe dyqanet ushqimore nuk pranojnë.

Në një dyqan rrobash në qendër të Tiranës, kur POLITICO u përpoq të paguante me një kartë digjitale, arkëtari dukej i hutuar dhe e pyeti: “Cash?”. Ishte një histori e ngjashme në një taksi dhe në autobus – faturino u tall dhe përsëriti më fort, “40 lekë”.

Qeveria e qendrës së majtë dëshiron të çlirojë Shqipërinë nga ajo që raporti i Komisionit Europian për vitin 2024 përshkroi si një “ekonomi të madhe informale” që pengon biznesin dhe konkurrencën (për të mos përmendur pakësimin e të ardhurave nga taksat).

Vlerësimet e vendosin ekonominë gri – pjesa e ekonomisë që nuk llogaritet në statistikat zyrtare – në mes 29% dhe 50% të prodhimit të brendshëm bruto.

Spiro Brumbulli, Sekretari i Përgjithshëm i Shoqatës Shqiptare të Bankave, tha për POLITICO se qeveria dhe institucionet do të krijojnë një plan për të hapur rrugën për të arritur qëllimin, me hapat e ardhshëm duke përfshirë një tavan për blerjet e bëra me monedhë fizike, integrimin me sistemin e pagesave SEPA të BE-së deri në tetor dhe hapjen e pagesave të menjëhershme SEPA menjëherë pas kësaj.

Kapërcimi i traumës së bankave shqiptare

Një nga problemet është se shqiptarët thjesht nuk i kanë qejf bankat. Një studim i fundit nga Shoqata Shqiptare e Bankave zbuloi se vetëm 34% e popullsisë u besonte atyre. Banka Botërore raportoi se më pak se 50% e shqiptarëve kanë një llogari bankare.

Banka e Shqipërisë thotë se 78% “kanë akses” në një llogari bankare, më pak se mesatarja europiane prej 96%.

Jo të gjithë janë të bindur se plani ka kuptim. Genc Pollo, bashkëthemelues i Partisë Demokratike të opozitës dhe një ish-zëvendës kryeministër, i tha POLITICO se përpjekja për të mbyllur zonat gri të ekonomisë duke ndaluar paratë e gatshme ishte “si të vrasësh pula duke përdorur artileri”. Ai e quajti idenë një “sulm ndaj lirisë personale të mbajtësve legjitim të kartëmonedhave”.

Ndërsa ai pranoi se bankat shqiptare mund të jenë “të ngathëta dhe të shtrenjta”, rregullimi më i zgjuar dhe më shumë konkurrencë nga platformat e parave në internet dhe kriptomonedha do të ishin një rrugë më e mirë sesa ndalimi i parave të gatshme. Ai kishte pak shpresë se një shoqëri pa para do të reduktonte pastrimin e parave.

Erald Kapri, një deputet i sapozgjedhur i parlamentit për Partinë e Mundësisë së qendrës së djathtë, tha për POLITICO se ai dyshonte se politika ishte në lojë.  “Është vetëm një nga ato idetë e Ramës për të tërhequr vëmendjen dhe për të shkëputur nga çështjet reale të vendit, si korrupsioni apo kostoja e lartë e jetesës,” tha ai.

Trauma postkomuniste

Ideja për të shkuar gjithnjë e më shumë pa para fizike po ndiqet nga shumë vende të zhvilluara, si Suedia, Estonia dhe Irlanda. Megjithatë, Shqipëria është një çështje tjetër dhe skepticizmi publik është i kuptueshëm.

Pas rënies së komunizmit në fillim të viteve 1990, bankat dhe institucionet financiare, së bashku me “kompanitë e investimeve”, filluan të shfaqeshin dhe të premtonin norma interesi jashtëzakonisht të larta deri në 19% për depozitat.

Disa firma u rritën shpejt në më shumë se 25, dhe në kulmin e çmendurisë, një në gjashtë shqiptarë kishte zhytur para – në shumë raste, të gjitha kursimet e jetës së tyre – në skemat e stilit piramidale. Investitorët e hershëm morën pagesa bujare, por këto u rritën më pak dhe më pak të shpeshta ndërsa sistemi u përkul nën peshën e tij.

Në janar 1997, firmat e para filluan të shemben, duke nxitur shqiptarët të tentonin të tërhiqnin fondet e tyre në masë, duke krijuar një rreth vicioz kolapsi të mëtejshëm. Në mars, vendi ishte në kaos dhe rebelimi kishte filluar. Ushtarët dhe policia braktisën postet e tyre dhe turmat e shqiptarëve të zemëruar, të thyer akuzuan qeverinë se nuk i ndaloi mashtrimet dhe madje përfitoi prej tyre.

Rreth 2.000 njerëz u vranë në përleshjet midis qytetarëve dhe autoriteteve, dhe nga bandat e armatosura me më shumë se një milion armë të grabitura nga armatimet e shtetit. Në përgjithësi, rreth 1.2 miliardë dollarë u humbën – ekuivalente me gjysmën e PBB-së në atë kohë.

Kjo periudhë shkaktoi valë migrimi, e ktheu vendin vite pas në drejtim të zhvillimit të tij dhe shkatërroi besimin e qytetarëve te institucionet bankare dhe shteti.

Bankat e shtrenjta

Për gati tre dekada që nga ajo kohë, bankat e kanë humbur pikën kur bëhet fjalë për rindërtimin e besimit.

Një pjesë e problemit, tha Xhepa, profesori, është se bankat ofrojnë pak përfitime dhe janë të shtrenjta për t’u përdorur. Kjo i dekurajon njerëzit nga hapja e llogarive dhe përdorimi i kartave bankare dhe transfertave digjitale.

Shumica “kanë mbajtur norma interesi diskriminuese,” tha ai. “I lartë për kreditimin dhe shumë i ulët për kursimet.” Ai shtoi: “Pagesat ndërkombëtare kanë pasur gjithashtu tarifa të larta, duke dekurajuar transfertat nga emigrantët”.

Pagesat digjitale të brendshme ndërmjet bankave shqiptare kanë tarifa të larta transaksioni (kostoja e dërgimit prej 500 euro ishte sa 50 euro për këtë reporter të POLITICO-s), ndërsa tarifat për format e tjera të transaksioneve mund të jenë po aq të kushtueshme.

Kurset e këmbimit bankare midis lekut dhe euros janë gjithashtu tejet jokonkurruese.

Edhe në dyqane, bizneset kundërshtojnë që të paguajnë deri në 3.5 për qind për transaksion për përpunimin e kartave.

Brumbulli, nga shoqata e bankave, tha se disa biznese madje i paguajnë klientët ekstra për pagesën me kartelë.

Kjo i ndihmon bizneset të shmangin taksat, pasi pagesat me para në dorë shpesh nuk regjistrohen në regjistër.

Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko, nuk pranoi të komentojë.

Ndërsa ambicia për të shkuar pa para deri në vitin 2030 është e guximshme, suksesi ende varet nga prezantimi i infrastrukturës së pagesave dixhitale me kosto të ulët dhe të aksesueshme – potencialisht duke përfshirë një monedhë dixhitale të bankës qendrore ose një platformë kombëtare të pagesave të menjëhershme.

Megjithëse Banka e Shqipërisë ka studiuar monedha të tilla dhe monedha të qëndrueshme – një lloj kriptomonedhe – si mjete të mundshme, nuk ekziston asnjë udhërrëfyes zyrtar. Pa një plan të përcaktuar për mekanizma të tillë, plani i Ramës rrezikon të mbetet aspirativ./Politico.eu

The post Ëndrra e Ramës për një Shqipëri pa ‘cash’ appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘Si’- Bashkimi Europian, si ndërmjetësues i dialogut, po punon me palët drejt një normalizimi gjithëpërfshirës të marrëdhënieve midis Kosovës dhe Serbisë, duke adresuar të gjitha çështjet e pazgjidhura.

Kështu janë përgjigjur zyrtarët e Brukselit, pasi që presidenti francez Emmanuel Macron, gjatë bisedës me homologun e tij serb Aleksandar Vuçiç, nënvizoi rëndësinë e bisedimeve Kosovë-Serbi.

“BE-ja pret që Serbia dhe Kosova të përmbushin shpejt angazhimet e tyre ndaj Dialogut, duke pasur parasysh lidhjen e drejtpërdrejtë midis normalizimit gjithëpërfshirës të marrëdhënieve dhe perspektivave konkrete për aspiratat e tyre drejt BE-së. Rruga drejt Bashkimit Europian për të dyja palët kalon përmes Dialogut të lehtësuar nga BE-ja”, u nënvizua nga zyra e shtypit të Komisionit Evropian.

Pasi takimit që u zhvillua në nivel kryenegociatorësh në qershor, Bashkimi Europian shpreh gatishmërinë që të organizojë raundin e ardhshëm të bisedimeve sapo palët të sinjalizojnë gatishmërinë për t’u takuar.

Kjo, sipas zyrtarëve europianë, vlen edhe për organizimin e takimit në nivelin më të lartë politik.

The post BE: Serbia dhe Kosova të përmbushin shpejt angazhimet e tyre ndaj dialogut appeared first on Gazeta Si.

Shkencëtarët kanë zbuluar lidhje të forta midis enodmetriozës dhe një game të gjerë gjendjesh shëndetësore, duke përfshirë kancerin dhe migrenën,.

Endometrioza është një gjendje e dhimbshme dhe shpesh e anashkaluar që prek rreth një në dhjetë gra në nivel global. Pavarësisht përhapjes së saj, diagnoza mund të zgjasë me vite dhe mundësitë e trajtimit mbeten të kufizuara.

Tani, një studim i ri zbulon qindra lidhje midis endometriozës dhe sëmundjeve të tjera, duke shtuar në një numër gjithnjë e në rritje provash që tregojnë se nuk është vetëm një çrregullim riprodhues, por një çrregullim që prek të gjithë trupin.

“Ndikimet varionin nga ajo që tashmë dihet sic janë infertiliteti, sëmundjet autoimune dhe reflukset deri tek ajo që nuk dihej, si disa lloje kanceri, astma dhe sëmundje të lidhura me sytë”, tha në një deklaratë Umair Khan, një nga autorët e studimit.

Për studimin, Khan dhe kolegët e tij analizuan më shumë se 43,000 të dhëna pacientësh.

Ata shqyrtuan historikun mjekësor të pacientëve për të gjetur lidhje midis endometriozës dhe problemeve të tjera shëndetësore.

Disa pacientë kishin migrenë, duke mbështetur studimet e mëparshme që sugjeronin se ilaçet për migrenën mund të ndihmojnë në trajtimin e endometriozës.

Në total, ata gjetën më shumë se 600 korrelacione.

“Ky është lloji i të dhënave që na duhen për të lëvizur”, tha në një deklaratë Dr. Linda Giudice, një nga autoret e studimit.

“Më në fund po i afrohemi një diagnoze më të shpejtë dhe, përfundimisht, shpresojmë, një trajtimi të përshtatur për miliona gra që vuajnë nga endometrioza”, shtoi Giudice.

The post Studimi i ri zbulon se endometrioza ndikon shumë më tepër sesa shëndetin riprodhues appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta “SI”- Nga data 27 korrik deri më 5 gusht 2025, Galeria e Arteve në Pogradec shndërrohet në një hapësirë reflektimi, ndërveprimi dhe ndërgjegjësimi përmes “Ekspozitës Performative #5 – Lyhnida – Liqeni i Dritës”, një projekt i kuruar nga Adela Demetja dhe Fabio Toska dhe organizuar nga Tirana Art Lab – Qendra për Art Bashkëkohor.

Ky projekt bashkon në një rezidencë njëjavore artistë, kuratorë dhe studiues për të prodhuar vepra të reja që dialogojnë me një nga ekosistemet më të vjetra dhe më të çmuara të Europës: Liqenin e Ohrit.

Në thelb të kësaj ekspozite qëndron vetë liqeni  i njohur në antikitet si Lyhnida (Lychnidos), “liqeni i dritës” , një mrekulli natyrore me një moshë mbi 4 milionë vjet, i mbrojtur nga UNESCO për vlerat e tij ekologjike dhe kulturore. Projekti ndërthur artin bashkëkohor me kujdesin ndaj mjedisit, duke e vendosur liqenin jo vetëm si objekt vëzhgimi, por si subjekt bashkëbisedues, si kujtim, si frymëzim dhe si thirrje për veprim.

Një ekspozitë që devijon nga formati klasik

“Ekspozita Performative” është një format unik i zhvilluar nga Tirana Art Lab, që sfidon menyrën  tradicionalë të ekspozimit dhe synon të bëjë publike proceset krijuese përmes përfshirjes së performativitetit, bashkëpunimit dhe reflektimit të vazhdueshëm. Vepra të papërfunduara, ide në zhvillim, hulumtime të hapura,  të gjitha këto shfaqen jo si mangësi, por si ftesa për bashkëkrijim dhe mendim të përbashkët.

Në këtë ekspozitë marrin pjesë emra të njohur dhe zëra të rinj të artit bashkëkohor shqiptar, secili duke ofruar një qasje të veçantë mbi liqenin dhe gjithçka që ai përfaqëson.

Bora Baboçi sugjeron ekzistencën e novelës “Një hënë e dytë”, një krijim letrar që ngjall dyshime mbi realitetin dhe fantazinë, frymëzuar nga rrëfimi kutelian dhe “Shpikja e Morelit” e Bioy Casares. Përmes këtij botimi enigmatik, ajo sfidon kufijtë midis botës së prekshme dhe asaj të imagjinatës, duke ndërtuar një univers që mund të jetë i pavërtetë  apo ndoshta jo.

Genc Kadriu, me veprën “Sivalë”, sjell një seri poezish-hapësire që përpiqen të përshkruajnë të paprekshmen, të paarritshmen dhe të përjetshmen në natyrë. Me një gjuhë të thellë metaforike, ai e sheh natyrën si qendër të një universi që nuk rrotullohet rreth njeriut, por që e fton atë në një ndjenjë përulësie dhe lidhjeje shpirtërore.

Denisa Kasa na udhëheq drejt rrjedhës së harruar të “Lumit të Madh” në Pogradec, dikur pjesë e gjallë e jetës urbane dhe sot një shenjë e betonizimit dhe ndarjes nga natyra. Përmes kujtimeve, fotografive dhe rrëfimeve lokale, Kasa rikthen në vëmendje rëndësinë e rrjedhave ujore në formësimin e identitetit të një vendi.

Anastas Kostandini, një nga emrat më të njohur të artit figurativ në Shqipëri, ekspozon tre vepra që lidhin mitin me realitetin: “Ylli i Jetës”, “Sirenat e Liqenit” dhe “Triumfi i poezisë”. Vepra që jo vetëm pikturojnë liqenin, por rrëfejnë gjendjet e tij emocionale, mistike e mitologjike.

Ledia Kostandini përqendrohet në diatomet – algat mikroskopike që jetojnë në ujërat e liqenit dhe që prodhojnë një pjesë të madhe të oksigjenit në planet. Përmes vizatimeve me rërë mbi panele të ndriçuara dhe bashkëpunimit me biologë, ajo ndërton një vepër që është njëherazi vizuale dhe edukative, duke përfshirë edhe një mikroskop për ta parë këtë botë të padukshme me sytë tanë.

Mariana Kostandini sjell një seri fotografish personale që dëshmojnë marrëdhënien intime me liqenin, si një vend që është njëkohësisht peizazh dhe prani, një burim ndriçimi fizik dhe emocional. Objektivi i saj i ndjeshëm fton në një meditim mbi kujtesën dhe përkatësinë.

Ilir Tsouko, përmes një video-portreti të qetë dhe meditativ, sjell një dimension poetik dhe ekzistencial të liqenit. Me pamje të ngadalta dhe të kuruara me kujdes, ai e paraqet liqenin si një kujtim të gjallë, një pasqyrë e vetëdijes njerëzore që flet për vazhdimësinë dhe delikatesën e jetës.

“Lyhnida – Liqeni i Dritës” synon të jetë një thirrje për të ndalur, për të parë dhe për të reflektuar se si  natyra nuk është vetëm sfond i jetës sonë, por pjesë e pandashme e identitetit, frymëzimit dhe të ardhmes. Përmes gjuhës së artit, ky projekt kërkon të ndërtojë ura të reja ndërmjet njeriut dhe natyrës, kujtesës dhe të sotmes, përjetësisë dhe përkohshmërisë.

Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri më 5 gusht, çdo ditë nga ora 18:00 deri në 21:00, në Galerinë e Arteve Pogradec.

The post ‘Lyhnida – Liqeni i Dritës’/ Të reflektosh mbi natyrën nëpërmjet artit appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Policia e Vlorës ka zbardhur vrasjen e Renato Hoxhajt, ngjarje që ka ndodhur më 27 korrik në lagjen “Hajro Çakërri”.

Në pranga për këtë ngjarje kanë rënë dy persona, ndërsa një tjetër është shpallur në kërkim. Bëhet fjalë për një 53-vjeçar rumun, me precedentë të theksuar kriminalë në fushën e krimeve kundër personit.

“Për këtë shtetas është lëshuar urdhër arrestit ndërkombëtar për veprat penale ‘Vrasja me paramendim’, e kryer në bashkëpunim dhe ‘Prodhimi dhe mbajtja pa leje e armëve, armëve shpërthyese dhe municionit’”, njoftoi sot drejtori i Policisë së Vlorës, Elidon Çela.

Në lidhje me këtë ngjarje është ndaluar me iniciativë të policisë 37-vjeçari Eris Mehmeti në muajin prill. Ai u kap për sigurim të kushteve për të kryer vrasje.

Ndërkohë më 1 gusht u arrestua edhe Kleanth Bylyku alias Armando Gega, 42 vjeç për vrasje me paramendim. Ai dyshohet se lëvizi autorin e ngjarjes me makinë.

Ndërkohë nën hetim është edhe një 26-vjeçar me iniciale I.S. Ai është vënë më parë në pranga për shitje të lëndëve narkotike, por policia po vijon punën për të përcaktuar rolin e tij në këtë ngjarje kriminale.

Renato Hoxhaj, i cili më herët ka mbajtur emrin Alfred, u vra mëngjesin e 27 prillit sapo la banesën e tij.

Viktima nuk rezultonte një person me precedent, por pavarësisht kësaj hetimet zbuluan se ai kishte lidhje me një grup kriminal në qytetin e Vlorës.

The post Vrasja e Renato Hoxhajt, shpallet në kërkim vrasësi i dyshuar nga Rumania appeared first on Gazeta Si.

Gazeta Si – Në një kohë që SPAK është në fazën e hetimit paraprak për dosjen hetimore për vrasjen e 4 protestuesve në bulevardin para kryeministrisë më 21 janar 2011, ish-kryeministri Sali Berisha deklaroi se ai vetë e ka cilësuar “krim shtetëror” para se një gjë të tillë ta thoshte gjykata e Strasburgut.

Berisha tha se ndryshimi është se ai ishte një krim i kryer pa dashje dhe se vrasja e protestuesve nuk ishte qëllimi. Përsa i takon akuzave se ai ka dhënë urdhër, Berisha e mohoi kategorikisht një gjë të tillë.

“A mund të shkosh pak të lexosh fjalimet e Sali Berishës vite me radhë përpara ku e kam quajtur krim shtetëror. E kam quajtur unë përpara. Sepse unë nuk mund të them se ata nuk u vranë nga njerëz të shtetit. Por krim shtetëror, është me dashje dhe pa dashje. Ka klasifikim krimi shtetëror. Krimi shtetëror me dashje ka rregullat e veta kur konsiderohet i tillë, – u shpreh Berisha, pasi doli nga SPAK, ku zbatoi masën e sigurisë “detyrim paraqitje” për aferën “Partizani”. – Garda ka patur një ligj. Unë e kam thënë 6 vite para që është krim shtetëror pa dashje. Por ka një dallim në rast të një krimi shtetëror, dëmshpërblimi nga shteti kundrejt viktimës është më i madh. Këta janë dëmshpërblyer me shuma që nuk e di nëse afrohen në shkallën e duhur apo jo. Pra para se ta thotë gjykata, e kam thënë unë përpara. Ata u vranë nga armë të shtetit, por nuk ishte qëllim vrasja. Nuk ka patur asnjë urdhër për vrasjen e tyre”.

Berisha pranon se protestuesit, “u vranë nga armët e shtetit, por nuk ishte qëllim vrasja. Dhe është faktuar kjo që them. Nuk ka patur absolutisht asnjë urdhër. Aq sa është përgjegjës Edi Rama direkt që i solli aty. Ka një deklaratë të qeverisë amerikane aty, që thotë të hetohet nga polici, tek organizatori. Ka një deklaratë tjetër, që demonstrata ishte e dhunshme dhe kishte axhendë politike. Edi Rama është përgjegjësi kryesor”, tha Berisha.

Ditë më parë, kreu i SPAK Altin Dumani tha se dosja e 21 janarit po hetohet me prioritet dhe se është ende në fazën e hetimeve paraprake

Dosja e “21 Janarit” po hetohet nga SPAK, ku në procedimin penal janë regjistruar 3 akuza; vrasje në rrethana të tjera cilësuese, shpërdorim detyre dhe kryerje e veprimeve që pengojnë zbulimin e së vërtetës.

Në trazirat e 21 Janarit 2011, gjatë një proteste të opozitës së atëhershme para kryeministrisë, mbetën të vrarë 4 protestues, Ziver Veizi, Aleks Nika, Hekuran Dedja dhe Faik Myrtaj, në kohën kur shefi i qeverisë ishte Sali Berisha.

Por teksa sot Sali Berisha e cilëson “krim shtetëror pa dashje” ngjarjen e “21 Janarit”, kryedemokrati nuk ka mbajtur të njëjtin qëndrim përgjatë viteve.

Kreu i PD pranoi sot që 4 protestuesit e ndjerë u vranë nga armët e shtetit, por në vitin 2011, fill pas mbylljes së demonstratës, Berisha doli në një konferencë për shtyp, ku deklaroi se protestuesit ishin vrarë nga brenda turmës me pistoleta çadër.

Në funksion të këtij versioni, doli edhe një mjek i Spitalit Ushtarak, i cili tha se plagët e viktimave ishin shkaktuar nga afër.

Por, vetëm disa orë më pas, kur u shfaq videoja e vrasjes së Ziver Veizit nga gardisti Agim Llupo, Berisha ndryshoi version, por shtoi se Garda kishte zbatuar ligjin, pasi demonstruesit ishin vrarë brenda rrethimit.

The post Vrasjet e ’21 janarit’ para kryeministrisë, Berisha: Krim shtetëror, por i kryer pa dashje appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Në pritje të hyrjes në sistemin SEPA, Banka e Shqipërisë ka publikuar një projektrregullore mbi tarifat e pagesave brenda dhe jashtë Shqipërie.

Sipas draftit, tarifat për pagesat hyrëse nuk duhet në asnjë rast të tejkalojnë vlerën e 3 eurove për transaksion pa rëndësi se sa është vlera totale.

Ndërkohë, tarifat për pagesat dalëse nuk mund të tejkalojnë kufijtë e pagesave kombëtare në euro, pra të pagesave në euro që procesohen përmes sistemit AIPS brenda Shqipërisë. Së fundmi, BSH bëri disa ndryshime ku uli komisionet e sistemit AIPS Euro, në 4 euro, nga 6 euro që ishte më parë.

Ndërsa për çdo transfertë me vlerë më të vogël ose të barabartë me 150 mijë euro, bankat nuk duhet të aplikojnë komisione me vlerë më të lartë se 0.02% e vlerës së transferuar. Komisionet maksimale mbeten njësoj, 50 për transfertat në degë dhe 25 euro për kanalet elektronike.

Më rast se llogaria bankare e dërguesit është e ndryshme nga ajo e përfituesit, pra njëra është në lek dhe tjetra në euro, do të bëhet këmbimi i monedhës përpara se të realizohet transaksioni dhe do të aplikohet tarifë tjetër.

Duke filluar nga 7 tetori, qytetarët do të kenë mundësi të kryejnë pagesa ndërkufitare në euro me SEPA.

Guvernatori i BSH-së, Gent Sejko ka treguar se anëtarësimi në SEPA do t’i kursejë shqiptarëve 20 mln euro në vit.

The post Gati për SEPA, sa do të paguajnë tani shqiptarët për dërgesat e parave brenda dhe jashtë vendit appeared first on Gazeta Si.