Australia ka vendosur të përfshijë YouTube në listën e platformave sociale të ndaluara për fëmijët nën moshën 16 vjeç, në kuadër të një ligji të ri që synon të mbrojë të miturit nga ndikimet e dëmshme të rrjeteve sociale.

Ligji, i cili hyn në fuqi në dhjetor, tashmë ndalon aksesin në TikTok, Instagram, Facebook, X  dhe Snapchat për adoleshentët nën 16 vjeç. Me përfshirjen e YouTube, fëmijët do të mund të shikojnë video, por nuk do të lejohen të kenë llogari, të ngarkojnë përmbajtje apo të ndërveprojnë me të tjerët në platformë.

YouTube ka reaguar ndaj vendimit duke thënë se nuk është një rrjet social dhe se platforma ofron “përfitime dhe vlerë” për të rinjtë australianë. Kompania njoftoi se do të shqyrtojë hapat e mëtejshëm dhe do të vazhdojë bashkëpunimin me autoritetet.

Kryeministri australian Anthony Albanese tha se vendimi është pjesë e një përpjekjeje për të mbrojtur fëmijët nga dëmet sociale që vijnë nga rrjetet. “Ne e dimë që kjo nuk është zgjidhja e vetme, por do të përbëjë një ndryshim të rëndësishëm,” u shpreh ai.

Ligji po ndiqet nga afër edhe nga vende të tjera. Norvegjia ka shpallur një masë të ngjashme, ndërsa Mbretëria e Bashkuar po e konsideron zbatimin e të njëjtit model.

Përjashtim nga ndalimi do të kenë aplikacionet për lojëra online, mesazhe, edukim dhe shëndet, të cilat konsiderohen me rrezik më të ulët për të miturit.

Kompanitë e teknologjisë që nuk respektojnë ligjin do të përballen me gjoba deri në 50 milionë dollarë australianë. Ato janë të detyruara të çaktivizojnë llogaritë ekzistuese të përdoruesve nën 16 vjeç dhe të ndalojnë krijimin e të rejave. / abcnews.al

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka thënë se SHBA-ja nuk e ka në plan që ta ndjekë shembullin e Britanisë, pasi kryeministri britanik Keir Starmer tha se do ta njihte një shtet palestinez nëse Izraeli nuk përmbush disa kushte.

Ai u ka thënë gazetarëve se nuk ka ndonjë “këndvështrim” mbi vendimin e Starmerit, megjithëse deklaroi se e sheh atë si “shpërblim për Hamasin”, raportoi CNN.

Trump shtoi se Starmer dhe presidenti francez, Emmanuel Macron, “po thonë të njëjtën gjë, dhe ajo është në rregull, por kjo nuk do të thotë se unë duhet të pajtohem po ashtu”.

Ai ka përmendur edhe krizën e urisë në Gaza, për çka ka theksuar se ai dhe zonja e parë janë thellësisht të prekur nga pamjet e fëmijëve të uritur.

“Ata fëmijë duken shumë të uritur… Secili, përveç nëse janë zemërftohtë ose më keq, të çmendur, nuk mund të thotë gjë tjetër veçse është e tmerrshme kur sheh fëmijë”, ka thënë Trump.

Në Ishujt Kuril të Rusisë është shpallur gjendje e jashtëzakonshme.

Qyteti kryesor në ishuj, porti i peshkimit Severokurilsk, u godit nga disa valë cunami dhe u përmbyt, shkruan Sky News.

Ishujt ndodhen në jug të Gadishullit Kamchatka, i cili ishte epiqendra e tërmetit.

Valë që kalonin tre metra të larta goditën Severokurilskun, thanë zyrtarët.

Ishujt janë një pikë mosmarrëveshjeje me Japoninë, e cila pretendon të drejta territoriale mbi katër prej tyre.

Bashkimi Sovjetik i pushtoi ishujt në ditët e fundit të Luftës së Dytë Botërore.

Mosmarrëveshja i ka penguar vendet të nënshkruajnë një traktat paqeje./abcnews.al

Tarifat tregtare të vendosura nga Presidenti amerikan Donald Trump, të cilat synojnë të nxisin prodhimin vendas, po japin efekt të kundërt në industrinë e çokollatës: po rrisin ndjeshëm koston e importit të kakaos – një përbërës kyç që nuk kultivohet në SHBA dhe po dëmtojnë konkurrueshmërinë e fabrikave amerikane ndaj atyre në Kanada dhe Meksikë.

Sipas bisedave me 11 drejtues, ekspertë dhe tregtarë të industrisë, tarifat po e vështirësojnë operimin e fabrikave amerikane, ndërkohë që nën marrëveshjen e lirë tregtare USMCA, Kanadaja dhe Meksika mund të eksportojnë çokollatë në SHBA pa tarifa, pavarësisht nga origjina e kakaos që përdorin.

Kanadaja, nga ana tjetër, nuk vendos tarifa mbi importet e kakaos së papërpunuar ose të përpunuar pjesërisht (si gjalpi dhe pluhuri i kakaos), ndërsa Meksika kultivon vetë një pjesë të kokrrave të saj. Kjo u jep fabrikave në të dy vendet avantazh të qartë përballë atyre amerikane, të cilat aktualisht paguajnë tarifa nga 10% deri në 25% për lëndët e para – me rrezikun që ato të shkojnë deri në 35% më 1 gusht.

Një zyrtar i qeverisë amerikane deklaroi se Shtëpia e Bardhë po monitoron situatën dhe po dëgjon reagimet e industrisë për të realizuar agjendën ekonomike të Presidentit Trump.

Gjiganti amerikan i çokollatës Hershey, i cili prodhon kryesisht në SHBA, por ka edhe fabrika në Kanada dhe Meksikë, ka vlerësuar se do të përballet me një kosto shtesë prej 100 milionë dollarësh në tremujorin e tretë dhe të katërt të këtij viti, nëse tarifat mbeten në fuqi. / abcnews.al

Një kopsht zoologjik në qytetin Nuremberg të Gjermanisë ka bërë të ditur se të martën asgjësoi 12 babuinë, duke i dhënë fund një debati të gjatë mbi mungesën e hapësirës për kafshët, pavarësisht protestave të aktivistëve për të drejtat e kafshëve.

Tiergarten Nürnberg kishte paralajmëruar që në shkurt të vitit 2024 për planet për të vrarë një pjesë të majmunëve, duke theksuar se kopshti nuk kishte më vend për ta. Sipas deklaratës së asaj kohe, ishin shqyrtuar mundësitë për strehimin e tyre diku tjetër, por asnjëra prej tyre nuk rezultoi e realizueshme.

Ky vendim ngjalli reagime të forta nga grupet që mbrojnë të drejtat e kafshëve, të cilët protestuan pranë kopshtit zoologjik. Të hënën, drejtuesit e institucionit deklaruan se ishin duke u përgatitur për të ndërmarrë veprimin e paralajmëruar. Mëngjesin e së martës, kopshti mbeti i mbyllur për publikun për “arsye operacionale”, pa dhënë më shumë detaje.

Më vonë gjatë ditës, policia raportoi se disa aktivistë kishin hyrë me forcë në territorin e kopshtit, ndërsa disa prej tyre u ulën në tokë për të bllokuar veprimet, përpara se të largoheshin nga autoritetet.

Pak më pas, sipas raportimeve të mediave gjermane, u konfirmua se ishin vrarë 12 babuinë. Kopshti nuk dha detaje të mëtejshme, por organizatat për mbrojtjen e kafshëve bënë të ditur se do të dorëzojnë një padi penale.

Në kopsht jetonin gjithsej 43 babuinë nga Guinea, një numër që i tejkalonte kapacitetet për strehimin e rreth 25 kafshëve dhe pasardhësve të tyre, duke sjellë tensione dhe vështirësi në menaxhim.

Autoritetet e kopshtit theksuan se ndër vite kishin bërë përpjekje për të zgjidhur situatën, duke zhvendosur 16 babuinë në institucione të ngjashme në Paris dhe Kinë që prej vitit 2011. Megjithatë, kopshte të tjera që më parë kishin pranuar kafshë nga Nurembergu, përfshirë një në Spanjë, tashmë ishin në kapacitet të plotë.

Në kopshtet zoologjike europiane, eutanazia e kafshëve përdoret në raste të caktuara për arsye të ndryshme. Disa raste kanë shkaktuar zemërim të madh publik. Kujtojmë se në vitin 2014, kopshti zoologjik i Kopenhagës vrau një gjirafë dyvjeçare, të cilën më pas e copëtoi përpara publikut, mes tyre edhe fëmijë, dhe trupin ia hodhi luanëve./abcnews.al

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka deklaruar se do t’u lejojë refugjatëve ukrainas të qëndrojnë në Shtetet e Bashkuara deri në fund të luftës midis Rusisë dhe Ukrainës.

Këtë, presidenti amerikan e ka thënë teksa po përgjigjej rreth asaj nëse do t’i lejojë ukrainasit që ikën në SHBA për shkak të pushtimit në shkallë të plotë të Rusisë të qëndrojnë deri në përfundim të luftës.

Dhe Trump u përgjigj: “Mendoj se do ta bëjmë. Kemi shumë njerëz që erdhën nga Ukraina dhe po punojmë me ta”.

Më 10 janar, administrata e presidentit të 46-të të SHBA-së, Joe Biden, njoftoi një zgjatje të Statusit të Përkohshëm të Mbrojtur (TPS) për qindra mijëra refugjatë nga Ukraina, si dhe nga Sudani dhe Venezuela.

Më parë, më 6 mars, Trump deklaroi se së shpejti do të merrte një vendim në lidhje me statusin e qëndrimit të përkohshëm të refugjatëve ukrainas në SHBA, duke shtuar se “nuk po kërkon t’i dëmtojë ata”.

Autoritetet japoneze kanë evakuuar centralin bërthamor të Fukushimës si masë paraprake pas paralajmërimeve për cunami të shkaktuar nga tërmeti i fuqishëm në Lindjen e Largët të Rusisë.

Deri tani nuk janë raportuar të lënduar dhe situata mbetet nën kontroll, sipas zyrtarëve japonezë. Megjithatë, ky veprim ka rikthyer kujtime të dhimbshme për vendin nga tragjedia e vitit 2011, kur një cunami i fuqishëm goditi centralin bërthamor Fukushima Daiichi, duke shkaktuar katastrofë bërthamore dhe më shumë se 18,000 viktima.

Kompania Tokyo Electric Power (TEPCO), e cila menaxhon centralin, tha se evakuimi është bërë “për të garantuar sigurinë absolute”.

Masat janë pjesë e një protokolli të rreptë për emergjencat bërthamore dhe autoritetet thonë se nuk ka asnjë shenjë për rrjedhje radioaktive. / abcnews.al

Policia e Tiranës ka arrestuar një prej autorëve të dyshuar, për tritolin e vendosur në një lokal në datën 18 korrik.  Në pranga është vënë 46-vjeçari Hysni Lila, i cili dyshohet se është një autorët e përfshirë në ngjarje. Vijojnë hetimet për identifikimin e shtetasve të tjerë të përfshirë në ngjarje.

“Në vijim të punës intensive hetimore me qëllim dokumentimin e plotë ligjor të ngjarjes së ndodhur me datë 18.07.2025 ku u vendos një sasi me lëndë plasëse në një lokal në Rrugën e Durrësit, është bërë e mundur identifikimi, kapja e ndalimi i shtetasit H. L., 46 vjeç, banues në Lushnje.

Nga hetimet ka rezultuar se motomjeti që u përdor për vendosjen e lëndës plasëse ishte në pronësi të 46-vjeçarit, i cili dyshohet se ia ka dhënë për përdorim autorit të ngjarjes”, njofton policia.

Punohet për identifikimin e shtetasve të tjerë të përfshirë në ngjarje me qëllim dokumentimin e plotë të ngjarjes. Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë, për veprime të mëtejshme./abcnews.al

Nga Skënder Minxhozi

Kush kujton sesi nisi Foltorja e famshme e Sali Berishës (sot po flitet për një Foltore nr.2 anti-Berishë), sjell ndërmend sesi ish-kryeministri i fliste popullit të tij nëpër salla kinemash, në lidhje me refuzimin e martesave të të njëjtës gjini, dashurinë për Zotin dhe “vlerat konservatore”. Berisha mori shumë duartrokitje asokohe me këto teza, të cilat nuk kishin lidhje me rikthimin në pushtet por vetëm se eksitonin turmat që gjenin ngjashmëri me marrëzitë që hidhte çdo ditë Donald Trump në SHBA. Në Shtëpinë e Bardhë ishte ende Joe Biden dhe Berisha s’mund të dilte hapur kundër administratës amerikane, përfshirë edhe sekretarin Blinken, i cili kishte firmosur për statusin e tij non grata.

Biden e Blinken u larguan në nëntorin e shkuar dhe Berisha shpërtheu në një cunam sulmesh, sharjesh e fyerjesh nga më folkloriket ndaj tyre. Siç di ai të shajë. Paralelisht me mallkimet ndaj demokratëve në ikje, Berisha nisi të ndërtojë bustin e Donald Trump në mes të oborrit të selisë së PD. Një monument imagjinar që do të simbolizonte një aleancë, një miqësi dhe një bashkëpunim të ardhshëm me Donald Trump, të cilin nuk ishte në gjendje ta përshkruante konkretisht asnjeri nga njerëzit më të afërt të Berishës. E kur kjo amulli dhe mjegull shitej si një negociatë e fshehtë që do ta çonte Doktorin në SHBA në mes të zgjedhjeve me ftesë të republikanëve, shumëkush ngrinte supet në pritje të surprizës opozitare.

Sot dimë se asnjeri nga skenarët-surprizë të Berishës me amerikanët nuk u realizua. As miqësia me Trump nuk ndezi, megjithëse paratë rrodhë lumë. Ish-kryeministri vijon të mbetet non-grata me firmën e Blinken, të cilën Rubio nuk e ka anulluar ende, “sherifi i ri në qytet” Lacivita mori honorarin dhe e la PD aty ku ishte në opozitë, firma “Continental Strategy” nuk e prodhoi aksesin e pritur tek administrata dhe Presidenti i SHBA paçka se u pagua plot 6 milion dollarë. Madje kjo ofensivë imagjinare kundër administratës Biden dhe për rikthimin e PD në pushtet nuk prodhoi dot as largimin nga puna të ish-ambasadores në Tiranë Yuri Kim, e cila vijon të jetë pjesë e Departamentit të Shtetit!

Aksioma e njohur politike thotë se amerikanët, si edhe evropianët, punojnë zakonisht me fitimtarët dhe qeverisësit, jo me opozitat. Ëndrrat elektorale me përmbysje ditën e zgjedhjeve me urdhër nga Uashingtoni rezultuan edhe një herë thjesht iluzione të humbura, sipas titullit të romanit të famshëm të Balzakut.

Trumpizmi shqiptar i 11 majit ishte një shi vere që nuk lagu askënd, një retorikë bosh dhe e pabazuar në ndonjë konteskt vërtetësie, por vetëm në analogji naive ideologjike dhe në shumë para të derdhura me shpresën se lobet dhe aleatët pranë administratës Trump do të influenconin që Rama të largohej nga pushteti dhe Berisha të pastronte skedën e tij amerikane.

Ajo që mbetet sot nga trumpizmi elektoral i Partisë Demokratike në zgjedhjet e 11 majit, është një histori pa krye e pa fund, një improvizim personal i Berishës për zgjidhur një hall të vetin, paçka se e bëri këtë duke krijuar një iluzion bosh tek pasuesit e tij që prisnin rotacionin e pushtetit dhe largimin e Edi Ramës.

Lacivita iku, firma e të bijës së Susie Wilks mori paratë po nuk ju pa ndonjë rezultat, ndërkohë që dhëndrri i Trump me të shoqen Ivankën nuk humbasin rast pa folur për projektin e tyre në Sazan dhe pa postuar foto në detin e Vlorës. Të gjitha ranë, ra madje edhe teorema e urimit të munguar të SHBA për fituesit e zgjedhjeve në Shqipëri.

PD dhe votuesit e saj patën rastin të mësojnë edhe një herë me çmimin e kripur të humbjes se fitorja e pushtetit politik nuk vjen pa investuar realisht dhe seriozisht në projektin madhor politik. Që nuk është ai i krushqive sezonale me pagesë me Amerikën apo Evropën, por është rotacioni real dhe i prekshëm i një elite të konsumuar me Berishën në krye, e cila është kapur pas mandateve parlamentare duke marrë peng të tashmen dhe të ardhmen e të gjithë partisë.

Valët e para të tsunamit kanë filluar të godasin bregun e Kalifornisë, pas tërmetit shkatërrues që ndodhi në gadishullin Kamçatka në Lindjen e Largët të Rusisë.

Sipas degës lokale të Shërbimit Kombëtar të Motit të SHBA-së (NWS), matësit e nivelit të detit në bregun verior të shtetit kanë regjistruar valët e para.

NWS Eureka paralajmëroi qytetarët që të qëndrojnë larg plazheve, pasi valët pritet të vazhdojnë të rriten gjatë gjithë natës, sidomos me afrimin e baticës së lartë.

“Rrini larg bregdetit! Valët do të forcohen dhe paraqesin rrezik serioz,” thuhet në paralajmërimin zyrtar të agjencisë.

Autoritetet lokale po monitorojnë situatën në mënyrë të vazhdueshme dhe pritet të publikojnë njoftime të reja në orët në vijim.

Kryeministri britanik, Keir Starmer, ka shpallur njohjen zyrtare të shtetit palestinez nga Mbretëria e Bashkuar, një vendim që shënon një ndryshim të madh në politikën e jashtme të vendit dhe vjen në një moment kritik për Lindjen e Mesme.

Në deklaratën e tij, Starmer tha se Britania ishte e gatshme të shtynte vendimin nëse Izraeli do të ndërmerrte hapa të prekshëm për t’i dhënë fund krizës humanitare në Gaza, të binte dakord për një armëpushim dhe të angazhohej seriozisht për një paqe të qëndrueshme, që përfshin zgjidhjen me dy shtete. Por, refuzimi i menjëhershëm nga ana e Izraelit ka bërë që qeveria britanike të përgatitet për të mbrojtur këtë vendim në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në shtator një lëvizje që zyrtarë të lartë britanikë e quajnë “tashmë të pakthyeshme”.

Starmer është i vetëdijshëm se ky hap nuk do të çojë menjëherë në krijimin e një shteti palestinez funksional. Megjithatë, burime diplomatike theksojnë se qëllimi është të fuqizohen zërat moderatë në të dy anët, si në Izrael ashtu edhe në territoret palestineze, duke dhënë një sinjal se paqja është ende e mundur.

Rruga drejt paqes, megjithatë, mbetet jashtëzakonisht e vështirë. Sulmi i Hamasit më 7 tetor 2023, ku u vranë rreth 1 mijë e 200 persona, përfshirë civilë izraelitë, dhe rrjedhimisht kundërpërgjigjja shkatërruese e Izraelit në Gaza, që ka shkaktuar dhjetëra mijëra viktima dhe ka lënë zonën në rrënoja, kanë ngurtësuar pozicionet. Çdo përpjekje për paqe në dekadat e fundit ka dështuar, duke përfshirë edhe bisedimet e viteve ’90, që përfunduan me gjakderdhje.

Kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, reagoi ashpër ndaj vendimit britanik, duke akuzuar Starmerin se po “shpërblen terrorizmin e tmerrshëm të Hamasit” dhe se “krijimi i një shteti xhihadist sot pranë kufijve të Izraelit do të kërcënonte Britaninë nesër”. Netanyahu ka mohuar akuzat se Izraeli ka shkaktuar uri dhe katastrofë humanitare në Gaza dhe ka theksuar se, nëse do të pranonte kushtet britanike për shtyrjen e vendimit, koalicioni i tij qeverisës do të shpërbëhej, një qeveri e varur nga ekstremistë nacionalistë që kërkojnë aneksimin e territoreve të pushtuara dhe jo krijimin e një shteti palestinez.

Megjithatë, Netanyahu nuk është peng i aleatëve të tij. Ai ka ndërtuar karrierën politike mbi kundërshtimin e zgjidhjes me dy shtete. Kohët e fundit, ai deklaroi se një shtet palestinez do të ishte një “platformë lufte” për sulme të tjera si ai i 7 tetorit.

Netanyahu shpreson për mbështetje të fortë nga Shtetet e Bashkuara, të cilat ende mbajnë qëndrimin se njohja e një shteti palestinez në këtë moment do të shpërblente Hamasin. Ish-presidenti Donald Trump e kritikoi gjithashtu hapin e Britanisë, duke deklaruar se nuk e mbështet.

Kjo çështje po kërcënon të krijojë ndarje të reja në marrëdhëniet transatlantike.

Vendimi i Starmerit është marrë pas muajsh reflektimi. Pamjet tronditëse të fëmijëve palestinezë që vdisnin nga uria në Gaza, thuhet se e kanë bërë të qartë për qeverinë britanike se nuk mund të qëndronte më indiferente. Klima politike në Doëning Street, në Ministrinë e Jashtme dhe në Partinë Laburiste ka ndryshuar ndjeshëm.

Bashkimi i Britanisë me Francën në njohjen e shtetit palestinez përforcon izolimin diplomatik të Izraelit. Të dy vendet, anëtare të përhershme të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, kanë injoruar përpjekjet e Izraelit për të ndaluar njohjen e Palestinës në Asamblenë e Përgjithshme të shtatorit.

Në New York, ministri i Jashtëm britanik, David Lammy, mori duartrokitje të forta në një konferencë të OKB-së për zgjidhjen me dy shtete, kur shpalli vendimin e Britanisë. Ai hodhi poshtë pretendimet se pavarësia palestineze përbën kërcënim për Izraelin.

“Nuk ka asnjë kontradiktë midis mbështetjes për sigurinë e Izraelit dhe mbështetjes për shtetësinë palestineze. Përkundrazi ato përforcojnë njëra-tjetrën,” tha ai.

Ai kritikoi hapur qeverinë e Netanyahut për refuzimin e zgjidhjes me dy shtete, duke e quajtur këtë qëndrim si moralisht dhe strategjikisht të gabuar. Sipas tij, vendimi britanik merret me “dorën e historisë mbi shpatulla”, duke u ndalur edhe në të kaluarën koloniale britanike në Palestinë.

Lammy përmendi Deklaratën e Balfour-it të vitit 1917, në të cilën Britania shprehte mbështetjen për një “shtëpi kombëtare për popullin hebre” në Palestinë, por njëkohësisht premtonte që “të mos cenohej e drejta civile dhe fetare e komuniteteve jo-hebreje”. Ky premtim ndaj popullit palestinez tha ai nuk u përmbush kurrë dhe mbetet një padrejtësi historike që ende zgjat.

Britania, përmes këtij vendimi, shpreson të hapë një dritare të re për paqen në një proces që është dukur i mbyllur për vite me radhë. Dokumenti shtatëfaqësh i hartuar nga Franca dhe Arabia Saudite, i cili dënon sulmin e Hamasit më 7 tetor dhe mbështet zgjidhjen me dy shtete, shihet si një përpjekje serioze për të ringjallur procesin e paqes.

Njohja e shtetit palestinez nga Britania është, siç e quajnë vetë diplomatët britanikë, “çelësi që mund të hapë një derë të mbyllur prej kohësh” në rrugën drejt paqes.

Policia ka kapur dhe arrestuar në një fshat të Shijakut një 39-vjeçar, i cili ishte pjesë e një organizate kriminale që trafikonte lëndë narkotike. Ai është i dënuar në Itali me 7 vjet, 7 muaj e 12 ditë burgim.

“Gjatë këtij operacioni, u kap në fshatin Hardhisht, Shijak, dhe u arrestua me qëllim ekstradimin në Itali, shtetasi Fatjan Stafa, 39 vjeç, banues në fshatin Pjezë, Durrës.   

Ky shtetas ishte shpallur në kërkim ndërkombëtar nga Interpol Roma, pasi Gjykata e Apelit e Firences, me vendimin e datës 08.10.2024, e ka dënuar me 7 vjet, 7 muaj e 12 ditë burgim, për për pjesëmarrje në organizatë kriminale për trafikimin e lëndëve narkotike”, njofton policia.

Interpol Tirana vijon procedurat në bashkëpunim me autoritetet italiane, për ekstradimin e këtij shtetasi./abcnews.al

Një automjet në lëvizje është përfshirë nga flakët mëngjesin e kësaj të mërkure në aksin Vlorë-Fier.

Siç raporton edhe gazetari i ABC News, në vend kanë ndërhyrë forcat zjarrfikëse, por automjeti është djegur thuajse plotësisht. Nuk ka persona të lënduar./abcnews.al

Gjatë dhjetë ditëve të fundit, shumë zona në Bullgari janë përfshirë nga flakët. Popullsia po njoftohet për zjarret përmes aplikacionit “BG Alert”. Deri tani nuk ka njoftime për të plagosur. Por shumë kanë humbur shtëpitë. Si në fshatin Rani Lug, në Bullgarinë perëndimore, në kufirin me Serbinë, ku thuajse të gjitha shtëpitë u shkatërruan nga flakët.

Ata nuk kishin asnjë mundësi të luftonin flakët, thotë një fshatar: “Ishte ferr! Gjithçka po digjej, tetë shtëpi përreth nesh u shkatërruan. Zjarrfikësit ishin të mbingarkuan; zjarri ishte mbi tre metra i lartë. Kishte shumë vullnetarë, por çfarë mund të bënin vetëm me lopata dhe dhjetë litra ujë në bombolat e tyre? Fshati u dogj. Shtëpitë u shkatërruan. Gjithçka u dogj”.

Zjarrfikësit të pajisur keq

Ndërkohë situata është qetësuar disi: më shumë se 150 zjarre janë shuar në të gjithë Bullgarinë. Megjithatë dy zjarre të mëdha në jugperëndim të vendit ende nuk janë nën kontroll. Një zjarrfikës vullnetar në Rani Lug beson se zjarret në rajonin e tij mund të rifillojnë në çdo moment dhe beson se ekipi i tij është i pajisur dobët.

“Është tragjedi! Nuk kam parë kurrë diçka të tillë. Kam qenë në të gjitha zjarret, por nuk kam parë kurrë diçka të tillë. Dhe këtu, do të ketë zjarr edhe për një muaj tjetër.” “Nëse ka ujë, do të luftojmë gjithë natën, pa problem. Por duhet të sjellim ujë nga 15 kilometra larg,” tregon ai.

Ndihma e BE-së

Për shkak se zjarrfikësit bullgarë janë të mbingarkuar, Bullgaria ka kërkuar ndihmë nga BE. Pesë helikopterë nga Sllovakia, Hungaria, Franca, Republika Çeke dhe Rumania po marrin pjesë në operacionet e shuarjes së zjarreve, dhe një tjetër pritet nga Suedia.

Maqedonia e Veriut, fqinja e Bullgarisë, ka kërkuar gjithashtu ndihmë nga BE. Sllovenia po dërgon 50 zjarrfikës në këtë vend të vogël ballkanik, i cili ka vetëm dy avionë operativë për bombardime me ujë. Edhe atje zjarret kanë shpërthyer prej disa ditësh, ashtu si edhe në Shqipëri.

Sezoni i zjarreve në pyje larg përfundimit

Dhe sezoni i zjarreve në pyje është larg përfundimit, thekson Alexander Dzhartow, kreu i mbrojtjes civile të Bullgarisë: “Ne vazhdojmë të punojmë në terren, duke krijuar hapësira të reja pastrimi, duke luftuar zjarret kudo që të jetë e mundur nga toka dhe duke ofruar mbështetje nga ajri duke përdorur helikopterë. Fatkeqësisht, parashikimi i motit është jashtëzakonisht i pafavorshëm. Do të ketë përsëri erëra të forta, drejtimi i të cilave do të ndryshojë vazhdimisht nga veriu në jug dhe nga jugu në veri, gjë që e ndërlikon ndjeshëm shuarjen e zjarreve.”

Vitet e fundit, Bullgaria ka qenë vendi i BE më i prekur nga zjarret në pyje për sa i përket sipërfaqes. Gati 40 mijë hektarë janë djegur në dy vjet dhe 15 mijë hektarë janë shkatërruar tashmë këtë vit. Sipas Ministrisë së Brendshme, shumica e zjarreve janë shkaktuar nga neglizhenca ose akte kriminale. Dy persona janë arrestuar tashmë./DW

Polonia rrezikon të humbasë rreth 2.16 miliardë dollarë amerikanë për shkak të tarifave të reja të vendosura nga Shtetet e Bashkuara ndaj produkteve evropiane, sipas vlerësimeve paraprake të publikuara nga Kryeministri polak, Donald Tusk.

“Humbjet do të jenë të ndjeshme në të dy anët e Atlantikut, por një marrëveshje e vështirë tregtare është më e mirë sesa një luftë tarifore pa kuptim mes aleatëve,” shkroi Tusk në rrjetin social X.

Marrëveshja e re kuadër mes SHBA-së dhe Bashkimit Evropian, e arritur të dielën, vendos një tarifë importi prej 15% për shumicën e mallrave evropiane një masë që shmang tarifat më të larta të kërcënuara më parë dhe tenton të stabilizojë tregtinë ndëratlantike.

Megjithëse Polonia nuk eksporton në mënyrë të drejtpërdrejtë shumë produkte në SHBA, ekonomia e saj pritet të ndjejë ndikime të mëdha pasi kompanitë polake janë shpesh furnizues apo nënkontraktorë për vende të tjera si Gjermania, që më pas eksporton produkte të përfunduara, përfshirë automjetet, drejt tregut amerikan.

Automjetet janë ndër më të prekshmet nga tarifa e re 15%, që paraqet një rritje të madhe krahasuar me normën e mëparshme prej 2.5% para kthimit të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë në janar të këtij viti.

Edhe vende të tjera të Evropës Qendrore kanë shprehur shqetësime për ndikimin e kësaj marrëveshjeje. Ministria e Financave e Çekisë bëri të ditur se tarifat amerikane pritet të ngadalësojnë rritjen ekonomike të vendit me 0.2 pikë përqindje deri në fund të vitit dhe me 0.39 pikë përqindje në vitin 2026. / abcnews.al

Pjesëtarët e Brigadës së 72-të për Operacione Speciale në ushtrinë serbe dhe njëra prej brigadave speciale në ushtrinë e Kinës, i kanë kryer stërvitjet e përbashkëta në provincën Hebei të Kinës në periudhën 19-28 korrik.

“Stërvitjet i ka dhënë shtysë forcimit të bashkëpunimit ushtarak dhe e kanë përmirësuar aftësinë e ndërsjellë të ekipeve luftarake për të kryer detyra me forcat e armatosura të huaja dhe në mjedis ndërkombëtar”, ka deklaruar Ministria për Punë të Jashtme e Serbisë.

Këto kanë qenë stërvitjet e para të përbashkëta që janë kryer mes Kinës dhe Serbisë, vend kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian, dhe njëkohësisht shtet që mban lidhje të ngushta me Pekinin dhe Moskën.

Në vjetët e fundit, Serbia, pavarësisht paralajmërimeve të Brukselit dhe Uashingtonit, e ka rritur bashkëpunimin ushtarak me Kinën – krahas atij politik dhe ekonomik – duke blerë armë kineze.

Serbia është bërë shteti i parë në Evropë që ka blerë sisteme kineze për mbrojtje ajrore FK-3.

Një tërmet me magnitudë 8.8, një ndër më të fuqishmit ndonjëherë, goditi të mërkurën gadishullin Kamçatka në lindjen e largët të Rusisë, duke shkaktuar një cunam deri në katër metra të lartë, dëmtime në ndërtesa dhe duke nxitur paralajmërime dhe evakuime në të gjithë Oqeanin Paqësor.

Gjatë orëve të fundit, disa shtete, përfshirë SHBA-në dhe Japoninë, kanë lëshuar paralajmërime për cunam dhe urdhra për evakuim.

Në Kamçatka, disa persona janë lënduar, ndërsa në një pjesë të madhe të bregdetit lindor të Japonisë – i cili ishte goditur rëndë në tërmetin dhe cunamin katastrofik të vitit 2011 – është urdhëruar evakuimi i popullatës.

Agjencia Meteorologjike e Japonisë paralajmëroi për valë cunami deri në 3 metra përgjatë pjesës më të madhe të bregdetit. Televizioni publik NHK raportoi se mbi 1.9 milionë persona janë urdhëruar të evakuohen në vende të sigurta pasi valët filluan të godasin bregun.

Sistemi amerikan i paralajmërimit për cunami është aktivizuar për të paralajmëruar për valë që mund të godasin bregun perëndimor të SHBA-së.

Parashikimet tregojnë se valë deri në 3 metra mund të godasin bregdetin e Rusisë dhe Ekuadorit, ndërsa valë nga 1 deri në 3 metra mund të prekin Japoninë, Havain, Kilin dhe Ishujt Solomon.

Një ligj i ri në Brazil mund të shkaktojë “dëm të konsiderueshëm mjedisor dhe shkelje të të drejtave të njeriut” dhe përfaqëson “një hap pas dekadash të tëra mbrojtjeje mjedisore” në vend, përfshirë në Amazonë, ka deklaruar për BBC-në raportuesja speciale e Kombeve të Bashkuara, Astrid Puentes Riaño.

Projektligji, i cili parashikon përshpejtimin e procedurave për miratimin e projekteve zhvillimore, po shqyrtohet teksa Brazili përgatitet të presë samitin ndërkombëtar për klimën COP30 më vonë këtë vit.

Ligjvënësit brazilianë kanë miratuar ndryshime për të thjeshtuar lëshimin e lejeve mjedisore për projekte infrastrukturore si rrugë, diga, energji dhe miniera. Megjithatë, presidenti Luiz Inácio Lula da Silva ende nuk e ka firmosur dekretin.

Kritikët e kanë quajtur projektligjin “ligji i shkatërrimit”, duke paralajmëruar se ai mund të sjellë abuzime mjedisore dhe të përshpejtojë shpyllëzimin, sidomos në rajonin e Amazonës.

Mbështetësit pretendojnë se reforma do të krijojë një sistem të unifikuar dhe më efikas për lejet mjedisore, duke ulur burokracinë dhe duke i dhënë më shumë siguri bizneseve për realizimin e projekteve. Sipas ligjit të ri, disa zhvillues do të mund të vetëdeklarojnë ndikimin e projekteve të tyre përmes një formulari online, në rastet kur projektet konsiderohen të vogla.

Por zonja Riaño shprehu shqetësimin se këto rregulla të lehtësuara mund të zbatohen edhe për disa projekte minerare dhe të kenë ndikim serioz në Amazonë. Ajo u shpreh se është “veçanërisht e shqetësuar” për planin e rinovimit automatik të lejeve në rastet kur nuk ka ndryshime të dukshme në projekt, pasi kjo do të shmangte kryerjen e vlerësimeve të ndikimit mjedisor.

“Ky proces mund të sjellë shpyllëzime të reja, sepse ndryshimet ose vazhdimi i projekteve ekzistuese mund të çojnë në pasoja mjedisore pa u analizuar siç duhet,” tha ajo.

Amazon ka qenë për vite me radhë nën presion nga bujqësia dhe aktivitetet minerare, shpesh të paligjshme. Sipas Riaño, projektligji përfaqëson një “hap prapa” në përpjekjet për ta ndalur këtë.

Komentet e saj vijnë vetëm dy muaj pasi u publikua një analizë e re që tregoi se sipërfaqe të mëdha të Amazonës u shkatërruan në vitin 2024, me zjarre të shkaktuara nga thatësira që e përkeqësuan edhe më shumë situatën.

Sipas projektligjit, agjencitë mjedisore do të kenë afat 12 muaj që mund të zgjatet në 24 për të vendosur nëse një projekt strategjik do të marrë leje. Nëse afati tejkalohet, leja mund të jepet automatikisht.

Mbështetësit argumentojnë se ky sistem do të shmangë vonesat në projekte të rëndësishme, siç janë digat për energji të pastër apo linjat hekurudhore për transportin e drithërave.

Përkundër kësaj, Riaño theksoi se kupton nevojën për efikasitet më të madh, por paralajmëroi se “vlerësimet duhet të jenë gjithëpërfshirëse dhe të bazuara në shkencë”.

Projektligji gjithashtu do të zbusë kërkesën për konsultim me komunitetet indigjene ose ato quilombola (pasardhës të skllevërve afro-brazilianë) në disa raste, përveç kur ato ndikohen drejtpërdrejt. Ekspertë të OKB-së kanë ngritur shqetësime se përshpejtimi i procedurave mund të përjashtojë pjesëmarrjen e komuniteteve dhe të cenojë të drejtat e tyre.

Ndërsa mbështetësit e ligjit pretendojnë se ai do të nxisë zhvillimin ekonomik, përfshirë investimet në energjinë e rinovueshme dhe do të ulë kostot për shtetin dhe bizneset, kritikët e shohin si rrezik për katastrofa mjedisore dhe shkelje të të drejtave të popujve autoktonë.

Ekspertët ndërkombëtarë paralajmërojnë se projektligji mund të jetë në kundërshtim me të drejtën kushtetuese për një mjedis të ekuilibruar ekologjikisht çka mund të sjellë sfida ligjore në të ardhmen.

Senati dhe Dhoma e Deputetëve në Brazil e kanë miratuar ligjin, dhe tani ai pret nënshkrimin ose veton e presidentit Lula, i cili ka afat deri më 8 gusht për të vendosur.

Ministrja e Mjedisit dhe Ndryshimeve Klimatike, Marina Silva, e ka kundërshtuar me forcë ligjin, duke e cilësuar si një “goditje fatale” për mbrojtjen mjedisore. Ajo ka pasur më parë përplasje me presidentin për çështje si eksplorimi i naftës në pellgun e Amazonës.

Edhe nëse presidenti vendos ta vë veton, ka mundësi që kongresi me shumicë konservatore të përpiqet ta rrëzojë atë.

Observatori i Klimës në Brazil e ka quajtur ligjin “goditja më e madhe mjedisore që nga diktatura ushtarake”, periudhë gjatë së cilës u ndërtuan rrugë dhe u zgjerua bujqësia në dëm të Amazonës dhe popujve indigjenë.

Sipas zonjës Riaño, shkencëtarët në Brazil vlerësojnë se ligji do të heqë mbrojtjen për më shumë se 18 milionë hektarë tokë sipërfaqe sa shteti i Uruguait dhe se “pasojat do të jenë të mëdha.”/abcnews.al

Kryeministri britanik Keir Starmer tha se Mbretëria e Bashkuar do të njohë shtetin palestinez në shtator, nëse Izraeli nuk ndërmerr “hapa të rëndësishëm për t’i dhënë fund situatës të tmerrshme në Gaza” dhe për të arritur një armëpushim.

“Mund ta konfirmoj që Mbretëria e Bashkuar do të njohë Shtetin e Palestinës pranë Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara në shtator, përveçse qeveria izraelite ndërmerr hapa të rëndësishëm për të marrë fund situatën e tmerrshme në Gaza, pranon një armëpushim dhe angazhohet për një paqe të qëndrueshme afatgjatë, duke ringjallur perspektivën e zgjidhjes me dy shtete“, tha ai.

Starmer po përballet me presion të shtuar brenda Partisë Laburiste për të adoptuar një vijë më të ashpër ndaj Izraelit, presion ky që është bërë më i fortë pas njoftimit të fundit të presidentit francez Emmanuel Macron, i cili deklaroi se Franca do të njohë një shtet palestinez në muajin shtator, duke u bërë vendi i parë i G7 që kryen një veprim të tillë.

Kryeministri britanik Sir Keir Starmer më herët ka refuzuar një thirrje nga më shumë se 130 deputetë laburistë për të ndjekur Emmanuel Macron dhe për të njohur zyrtarisht një shtet palestinez, mes shqetësimeve se kjo çështje do të errësonte vizitën e Presidentit Trump në Mbretërinë e Bashkuar.

Presidenti francez njoftoi të enjten e kaluar se do të njohë zyrtarisht një shtet palestinez në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në shtator, duke rritur presionin ndaj Starmer-it.

Ministra të kabinetit e kanë nxitur në mënyrë private kryeministrin që të bëjë të njëjtën gjë, dhe të premten më shumë se një e treta e deputetëve të tij nënshkruan një letër duke i kërkuar që të veprojë po ashtu. / abcnews.al

Për armiqtë e betuar të komunizmit në Republikën Çeke, kjo shënon fundin e një rruge të gjatë: më shumë se 30 vjet pas “revolucionit të kadifenjtë” demokratik të nëntorit 1989, ata kërkuan që komunistët të barazoheshin me nacionalsocialistët (nazistët) dhe ideologji të ngjashme autoritare, dhe si pasojë të ndaloheshin.

Kështu ndodhi: në gjysmën e dytë të korrikut, Presidenti Petr Pavel nënshkroi një ndryshim në Kodin Penal që barazon qartë nacionalsocializmin dhe komunizmin në Republikën Çeke. Me nënshkrimin e Presidentit, procesi legjislativ përfundon. Ligji i ri do të hyjë në fuqi në 1 janar 2026.

Ndryshimi në ligj u iniciua nga lëvizja qytetare “Nëntori nuk ka mbaruar ende”. Udhëheqësi i saj është Martin Mejstrik, një drejtues studentësh nga epoka e Revolucionit të Kadifenjtë dhe më vonë senator. Historianët e Institutit Çek për Studimin e Regjimeve Totalitare (USTR) gjithashtu iu bashkuan iniciativës. Në pranverën e këtij viti, ai u miratua në Dhomën e Deputetëve dhe në Senat nga një grup deputetësh dhe politikanësh të koalicionit qeveritar proevropian të kryeministrit Petr Fiala.

“Kushdo që themelon, mbështet ose përhap një lëvizje nacionalsocialiste, komuniste ose lëvizje tjetër që ka si objektiv të provuar shtypjen e të drejtave dhe lirive të njeriut ose që përhap armiqësi racore, etnike, kombëtare, fetare ose klasore ose armiqësi ndaj një grupi tjetër njerëzish, do të dënohet me burgim nga një deri në pesë vjet”, shkruhet në tekstin e ri të Nenit 403 të Kodit Penal Çek.

Mbrojtja e sundimit demokratik të ligjit

“Qëllimi i projektligjit ishte të eliminonte dallimin dukshëm të padrejtë midis dy ideologjive totalitare kriminale të shekullit të 20-të”, deklaroi Kamil Nedvedicky, zëvendësdrejtor i parë i USTR, në fund të majit, pasi ligji u miratua nga Dhoma e Deputetëve. “Të dyja – nacionalsocializmi dhe komunizmi – kanë një qëllim të provuar për të shtypur të drejtat dhe liritë themelore, dhe është logjike dhe e drejtë që ligji penal çek ta pasqyrojë qartë këtë”, shtoi Nedvedicky. “Kjo nuk ka të bëjë me ideologjinë, por me mbrojtjen e sundimit demokratik të ligjit.”

Në mënyrë paradoksale, Republika Çeke, me dhjetë milionë banorët e saj, është sot një nga vendet e pakta në Bashkimin Evropian ku një parti komuniste, Partia Komuniste e Bohemisë dhe Moravisë (KSCM), ka vepruar me sukses për më shumë se tre dekada. Deri në zgjedhjet e fundit parlamentare, të mbajtura pothuajse katër vjet më parë, KSCM jo vetëm që kishte deputetë në Parlament, por mbante edhe disa pozicione zëvendëspresidentësh në Asamblenë Kombëtare.

Babis: “Për mua, ata nuk janë komunistë”

Partia pasardhëse e Partisë Komuniste Marksiste-Leniniste të Çekosllovakisë (KSC), e cila e sundoi vendin në mënyrë diktatoriale deri në vitin 1989, ende ka disa dhjetëra mijëra anëtarë dhe është futur si forca kryesore në koalicionin zgjedhor “Stacilo!” (Mjaft!) pas zgjedhjeve evropiane të vitit 2024, në Parlamentin Evropian. Aktualisht, shumica e sondazheve tregojnë se “Stacilo!” do të kalojë pragun prej 5% në zgjedhjet e planifikuara për tetor 2025.

Dhe ndoshta jo vetëm kaq. Favoriti në zgjedhjet parlamentare çeke në tetor, kryetari i lëvizjes populiste ANO, ish-kryeministri dhe oligarku Andrej Babis, nuk e ka përjashtuar formimin e një qeverie të re me Stacilo-n! “Për mua, ata nuk janë komunistë”, tha Babisi në një intervistë me faqen e lajmeve tn.cz. Kandidatja kryesore e koalicionit zgjedhor është kryetarja e PK dhe eurodeputetja Katerina Konecna.

Përpjekje për të heshtur opozitën?

Në fakt, ligji i ri mund të çojë në ndalimin e vetë KSCM-së, siç ndodhi me Partinë e Punës Çeke, e cila u ndalua dhe u shpërbë në vitin 2010 për ideologjinë e saj të provuar nacionalsocialiste. Udhëheqësja e KSCM-së Katerina Konecna i tha DW se amendimi aktual i ligjit që u zbatua në atë kohë është një sulm politik nga koalicioni qeverisës kundër partisë së saj./DW