Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 22 July 2025Main stream

Dhimbjet në qafë dhe në shpinë – shkaqet, trajtimi, parandalimi

21 July 2025 at 23:20

Kur dhimbjet në shpinë nuk zgjedhin moshë: Si t’i parandaloni

Dr. Nexhmedin Duriqi
Ortoped spinal
tel. +38344 233485
dr.duriqi@gmail.com, nex68@yahoo.com

Dhimbjet në qafë dhe në shpinë janë të gjitha ato dhembje që vijnë si pasojë e ndryshimeve funkcionale në muskuj, ngjitjet e muskujve në skajet e unazave, ndryshimet në disqet ndërunazore apo ato degjenerative të unazave të shtyllës kurrizore, duke prekur apo dëmtuar edhe nervat e atij regjioni.

Statistikat tregojnë se 90 për qind e njerëzve në botë kanë përjetuar dhimbje shpine në një moment të jetës së tyre.

Problemi me shpinën dhe shtyllën kurrizore i prek të gjithë njëlloj, si të rinjtë dhe të moshuarit, njerëzit e të gjitha profesioneve. Prandaj është shumë e rëndësishme që të zgjidhet në kohë dhe të mos lejohet përkeqësimi i mëtejshëm apo shkaktimi i mundshëm i dhimbjeve.

Profesionet që më së shpeshti janë të atakuar nga dhimbjet e qafës dhe të shpinës në përgjithësi janë:

Punëtorët e punëve të rënda fizike- bartja e një ngarkese të madhe, stomatologët, kirurgët, floktarët, punëtorët e zyrave (profesionet e lidhura me kompjuterin), muzikantët (pozicion i detyruar i trupit), shoferët profesionistë (ulje e tensionuar), amvisat, etj.

Dhimbja e shpinës ndikon ndjeshëm në cilësinë e jetës. Në rastin e dhimbjeve kronike dhe të përhershme, zhvillohet ankthi, depresioni dhe ndryshime tjera psikosomatike në karakterin e një personi.

Dhimbja e qafës dhe shpinës (dorsalgjia) mund të jetë akute ose kronike.

Dhimbja akute është shpesh e menjëhershme dhe nuk zgjat më shumë se disa ditë ose javë. Kryesisht shfaqet si pasojë e dëmtimit mekanik (shtrirje, ndjesi shpimi gjilpërash, rënie) ose artriti. Kjo dhimbje më së shpeshti përshkruhet si therëse, ose e lehtë dhe e moderuar. Lëvizshmëria zakonisht është e kufizuar dhe ngritja vetë shpesh parandalohet.

Dhimbja kronike e shpinës zgjat një kohë të gjatë (më shumë se tre muaj) dhe shfaqet gradualisht. Shkaqet janë të shumta dhe të ndryshme, të vështira për t’u përcaktuar, ndaj mendimi dhe vlerësimi i ekspertit është i nevojshëm. Kjo lloj dhimbjeje prek më së shumti jetën e përditshme dhe shpesh dëgjohet se njerëzit kanë “mësuar të jetojnë me të”.

Në varësi të vendit të shfaqjes së dhimbjes, dorsalgjia mund të ndahet në:

▪ Dhimbje në pjesën e sipërme të shpinës
▪ Dhimbje në pjesën e poshtme të shpinës
▪ Dhimbje në mes të shpinës
▪ Dhimbje shpine në anën e djathtë
▪ Dhimbje shpine në anën e majtë

Dhimbjet e pjesës së sipërme – qafës

Dhimbjet në qafë zakonisht paraqiten si dhimbja e kufizuar dhe ndonjëherë ajo përhapet në pjesë të tjera të trupit, mund të përhapet tek poshtë apo më së shpeshti në krah ose në duar si dhe dhimbje në mes të dy shpatullave. Zakonisht këto dhembje janë shumë të zakonshme me kufizim të lëvizjes së qafës, ndjenjë shpimi gjilpërash, djegieje dhe dobësie në duar, marramendje, nganjëherë ethe, pagjumësi e më vonë edhe depresion. Është e rëndësishme të kontaktoni një mjek, i cili do të marrë të gjitha masat e nevojshme për të eliminuar dhimbjen dhe shkakun e problemit. Lajmi i mirë është se secila nga këto dhimbje në pjesën e sipërme të shtyllës kurrizore, me përkushtim dhe respekt për terapinë e dhënë, mund të eliminohet brenda pak javësh.

Dhimbje në pjesën e poshtme të shpinës

Ky lloj shqetësimi ndihet në pjesën e poshtme të shpinës ose në regjonin e mesit. Mund të jenë të lokalizuara vetëm në fund të shpinës, por mund të përcillen në kofshë, njërën apo në të dy këmbët e shpesh edhe me probleme me urinim. Më shpesh ndodhin gjatë një ngritjeje të papritur të një peshe më të rëndë, shtrirjes së tepërt të muskujve, apo ndonjë lëvizje të pakontrolluar të trupit.

Dhimbjet e pakëndshme në qafë dhe pjesën e poshtme të shpinës mund të manifestohen edhe si pasojë e sëmundjeve të tjera (artrit, infeksione virale) ose për shkak të deformimeve të shtyllës kurrizore – Kifozat dhe Skoliozat.

Shkaqet më të shpeshta të dhimbjeve në qafë dhe shpinë

Shkaqet më të zakonshme të dorsalgjisë janë qëndrimi i dobët dhe deformimet e shtyllës kurrizore. Shkaku i dytë më i zakonshëm (fiziologjik) janë ndryshimet degjenerative në shtyllën kurrizore dhe veçanërisht në diskun, hernite diskale, pastaj ngushtimet e kanalit spinal – stenozat, tumoret, sindroma piriformis, infeksionet, tumori i shtyllës kurrizore, fibromialgjia, spondiliti ankilozant, koksidinia, gjendjet pas lëndimeve, pas aksidenteve në komunikacion apo në punë.

Çdo person pas moshës 40 vjeçare ka ndryshime në disqet ndërvertebrale, por jo domosdoshmërisht ato të jenë të dhimbshme apo problematike.

Pasojat e sëmundjes

Ndonjëherë dhimbja mund të shfaqet si një efekt anësor i një sëmundeje që në shikim të parë, ka pak të bëjë me shtyllën kurrizore. Gjithashtu, shkaku i kësaj dhimbje mund të jenë disa, mund të thuhet, situata të padëmshme. Kështu, dhimbja dhe ngurtësimi i qafës mund të shfaqen kur lani dhëmbët pas lavamanit, kur hekurosni rrobat, lani enët ose kur frenoni makinën papritur. Shumë shpesh shfaqen dhimbje rrezatuese kur teshtitni ose kolliteni. Dhimbje të tilla mund të jenë edhe pasojë e sëmundjeve më të rënda.

Stresi

Shpesh i nënvlerësuar, por aspak shkaku i padëmshëm i dorsalgjisë është stresi i përditshëm. Tensioni i vazhdueshëm dhe jeta nën stres ndikojnë negativisht në qëndrimin dhe muskujt, prandaj ndodh dhimbja. Obeziteti shkon paralelisht me stresin dhe gjithashtu ka pasoja të paparashikueshme për shtyllën kurrizore.

Pirja e duhanit

Edhe pse do të thuhej se nuk ka shumë lidhje me shpinën, duhanpirja ndikon edhe në shfaqjen dhe zhvillimin e dhimbjeve të shpinës. Pirja e duhanit zvogëlon rrjedhën e oksigjenit në trup dhe e bën më të vështirë që gjaku të arrijë në disk. Në këtë mënyrë përshpejtohen ndryshimet degjenerative. Pirja e duhanit përshpejton plakjen e të gjithë organizmit, duke përfshirë shtyllën kurrizore dhe disqet.

Mosha e vjetër sjell në mënyrë të pashmangshme dhimbje në dhe rreth shtyllës kurrizore ndryshimet osteoporotike ne unaza apo edhe semundjet e tjera degjenerative. Megjithatë, është e mundur të eliminohen shkaqet që kontribuojnë në zhvillimin më të shpejtë të ndryshimeve degjenerative, si dhe të lehtësohen dhimbjet në pleqëri. Ekzaminimet në kohë, si dhe zakonet e shëndetëshme të jetesës, mund ta parandalojnë këtë problem.

Trajtimi dhe terapitë në dhembjen e qafës dhe të mesit

Trajtimi i dhimbjes së shpinës përfshinë lehtësimin e problemit në nivel lokal ose eliminimin e shkakut. Trajtimi mund të kryhet në mënyrat e mëposhtme:

▪ Terapia mjekësore,
▪ Aplikimi i ushtrimeve dhe metodave që nuk përfshijnë barna,
▪ Ndërhyrje kirurgjike – operacione

Terapia me barna

Më shpesh i referohet analgjetikëve (paracetamol, barna antireumatike). Kjo lloj terapie mund të ketë efekte të menjëhershme, por zakonisht nuk është e kënaqshme. Përveç analgjezikëve, përdoren edhe kortikosteroide të injektuara në muskul apo edhe në rrënjët e nervave spinal. Kur bëhet fjalë për terapinë me ilaçe, reagimet më pozitive janë raportuar në të ashtuquajturat relaksues të muskujve. Ky grup barnash ka një efekt relaksues në muskuj, gjë që redukton presionin mbi nervat.

Terapia me ilaçe atribuohet rrallë dhe është më e zakonshme në dhimbjet akute të shpinës dhe shtyllës kurrizore.

Dhimbjet kronike kërkojnë qasje afatgjatë, edukim të pacientit, përfshirje dhe mbështetje nga familja dhe mjedisi.

Terapia fizikale

Kinezioterapia përfshin:

▪ Metoda Schroth (metoda më efektive në eliminimin e problemeve të shkaktuara nga skolioza)
▪ Metoda PNF (Qasje e individualizuar për zgjidhjen e problemeve, me theks në të gjithë organizmin dhe trupin, jo vetëm në nivel lokal)
▪ Teknika Maligan (Teknikë shumë efektive dhe e shpejtë për lehtësimin e dhimbjeve të kyçeve),
▪ Dorezë laser (teknikë efikase, e shpejtë dhe jo invazive)
▪ Tecar (Terapia e synuar me radiofrekuencë e kombinuar me masazh të indeve të buta. Kjo është forma më e fundit e termoterapisë)
▪ Traxioni, tërheqja vertebrale (metodë pa dhimbje dhe jo invazive që është më efektive në rastet e hernies së diskut, daljes së diskut, dëmtimit degjenerativ, uljes së lëvizshmërisë, dhimbjes së kyçeve etj.)
▪ Terapia me valë radiale (Eliminimi i dhimbjeve të kockave dhe muskujve; shumë efektive pas vetëm disa trajtimesh, që zgjat vetëm disa minuta)

Trajtimi kirurgjik zbatohet vetëm në situatat kur të gjitha metodat e tjera të trajtimit rezultojnë të pasuksesshme. Operacioni është i nevojshëm për ata që kanë privim, nuk ndjejnë ekstremitetet dhe në rastet e urinimit të pavullnetshëm dhe pamundësisë për të kontrolluar jashtëqitjen. Urgjencat dhe frakturat e rënda janë gjithashtu indikacione për kirurgji.

Parandalimi i dhimbjes së qafes dhe shpinës

Ashtu sikur me sëmundjet dhe problemet e tjera shëndetësore, në rastin e dhimbjes së shpinës, parandalimi është më i rëndësishmi. I referohet shtretërve, jastëkëve, karrigeve dhe mobiljeve të tjera të përshtatshme. Këpucët e rehatshme janë shumë të rëndësishme, me disa centimetra pjerrësi. Gjithmonë rekomandohet lënia e duhanit dhe aktiviteti fizik i moderuar, sidomos në këtë rast. Noti dhe ecja e shpejtë japin efektin më të madh. Gjithashtu, duhet të kujdeseni për peshën tuaj dhe të hani në mënyrë të moderuar dhe të shëndetshme. /Telegrafi/

The post Dhimbjet në qafë dhe në shpinë – shkaqet, trajtimi, parandalimi appeared first on Telegrafi.

Dukuni magjepsëse në çdo rast: kombinimi perfekt i fustanit dhe sandaleve!

21 July 2025 at 23:13

Fustanet me detaje të theksuara kombinohen më së miri me sandale të thjeshta. Fustanet minimaliste nga pëlhura të lehta shkojnë shkëlqyeshëm me sandale masive për një stil urban

Kur temperaturat shënojnë kulmin, rrallë gjendet kombinim më praktik dhe më efektiv se fustani me sandale. Jo vetëm që është mënyra më e lehtë për të dukur e kuruar pa shumë mundim, por kjo formulë mode funksionon në çdo rast, nga kafja e mëngjesit deri tek një dalje mbrëmjeje.

Gjatë vapës verore, ky kombinim është zgjidhja më e thjeshtë për një dukje elegante pa stres. Çelësi qëndron te detajet: prerja e fustanit, stili i sandaleve dhe aksesorët e vegjël që e ngrejnë të gjithë pamjen në një nivel më të lartë.

Më poshtë ju sjellim shtatë kombinime që do të dominojnë këtë verë dhe që mund të përshtaten lehtësisht me çdo stil, transmeton Telegrafi.

Fustan maksi + sandale prej lëkure antilope

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Emily (@emswells)

Fustanet e gjata dhe të lehta gjithmonë sjellin një ndjesi romantike verore, ndërsa në kombinim me sandale prej antilope, tërë veshja merr një ton të ngrohtë. Zgjidh një fustan në ngjyrë të tokës si e ndryshkura apo terakota, do të duket për mrekulli me tenin e nxirë dhe teksturat natyrale. Ideale për një shëtitje mbrëmjeje buzë detit apo një darkë nën qiellin e hapur.

Fustan lino + sandale masive

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Hannah Benak (@hannahbbenak)

Nëse të pëlqen stili minimalist me një prekje të sofistikuar, një fustan i thjeshtë lino, i bardhë, kombinuar me sandale masive është zgjedhje e qëlluar. Balanca mes pëlhurës së lehtë dhe këpucëve të forta krijon një kontrast interesant, ndërsa aksesorët si çantat me strukturë të fortë e bëjnë pamjen akoma më elegante. Për qytet dhe takime spontane – perfekte!

Fustan saten + shapka

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Rosie HW (@rosiehw)

Për ditët kur do të dukesh e kuruar pa shumë përpjekje, një fustan prej sateni apo mëndafshi është gjithçka që të duhet. Kombinoje me shapka klasike dhe tërë pamja do të jetë e lehtë, ajrore dhe ideale për pushime apo darka verore pranë detit. Me disa aksesorë të artë, kjo dukje rrezaton elegancë të pakujdesshme.

Fustan i zi + sandale të zeza

E zeza në verë? Absolutisht. Një pamje monokromatike në të zezë mund të duket shumë freskët, nëse fustani është prej materiali të lehtë dhe ka prerje të lirshme. Me sandale të sheshta po ashtu të zeza dhe një çantë minimaliste, po aq të përshtatshëm për një drekë pune sa për një dalje mbrëmjeje.

Fustan me detaje + sandale të holla

Nëse ke një fustan me detaje të spikatura, rrudha, thekë, printe apo ngjyra të ndezura – kombinoje me sandale të thjeshta, me rripa të hollë. Kështu arrin një ekuilibër perfekt dhe ia lë gjithë vëmendjen fustanit. Ky kombinim është ideal për evente festive verore apo për lojëra mode gjatë pushimeve.

Fustan me mëngë puf + Sandale klasike

 

View this post on Instagram

 

A post shared by TAFFY (@taffymsipa)

Sandalet klasike nuk dalin kurrë nga moda e verës dhe duken shkëlqyeshëm me fustane me mëngë të gjata apo puf. Kombinimi ka një atmosferë të lehtë, por elegant, perfekt për fundjavë, pazare apo një dalje pasditeje. Shto një çantë kanavace apo një shpinore dhe je gati për çdo plan të ditës.

Fustan voluminoz + shapka plazhi

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Rebecca Olivia (@rebeccaferrazwyatt)

Fustanet me mëngë të fryra dhe volum vazhdojnë të jenë trend prej disa sezonesh – këtë vit i shoqërojmë me shapka të thjeshta plazhi, shpesh në ngjyra kontrasti. Për shembull, një fustan në të verdhë luledielli me shapka të kuqe të errët krijon një kombinim të gjallë, por të menduar. Rehat, efektiv dhe perfekt për çdo vend veror, nga plazhi deri në qytet. /Telegrafi/

The post Dukuni magjepsëse në çdo rast: kombinimi perfekt i fustanit dhe sandaleve! appeared first on Telegrafi.

Yesterday — 21 July 2025Main stream

Si të mos kthehet banesa në saunë kur jashtë është +30: Zgjidhja me dritaret për ata që nuk kanë klimë

21 July 2025 at 21:47

Kur asfalti “digjet” nën këmbë, edhe nëse nuk keni klimë, ekzistojnë disa truke që ju ndihmojnë të përballoni të nxehtit dhe të freskoni hapësirën

Duket e pabesueshme, por me pak taktikë, dhoma juaj e ndenjës mund të bëhet një vend më i rehatshëm edhe në ditët tropikale.

Çelësi është menaxhimi i duhur i ajrit dhe lagështisë, kështu që nuk ka arsye për t’u dëshpëruar nëse shtëpia nuk ka klimë. Temperaturat e larta po kthehen sërish, prandaj ja disa mënyra që do t’ju ndihmojnë ta mbani banesën më të freskët.

Hapni dritaret, por në kohën e duhur

Harroni hapjen e dritareve pa plan. Nëse i hapni kur jashtë është më nxehtë, nxehtësia vetëm hyn brenda. Strategjia e duhur është që gjatë ditës të mbani dritaret të mbyllura dhe të ulni roletat ose perde të trasha.

Vetëm kur temperatura jashtë bie, zakonisht në mbrëmje ose herët në mëngjes, hapini dritaret plotësisht, por me mend.

Krijoni qarkullim ajri (shkuji). Hapni dritaret në të dy anët e banesës, dhe nëse keni mundësi, vendosni një ventilator që të tërheqë ajrin e freskët nga jashtë brenda. Më mirë akoma nëse dritarja më e vogël është nga ana prej nga fryn era, dhe ajo më e madhja në anën tjetër – kjo krijon një efekt “klime natyrale”, transmeton Telegrafi.

Përdorni ventilatorin me zgjuarsi

Ventilatori nuk është vetëm një pajisje që fryn erë. Me një truk të thjeshtë, mund të bëhet aleati juaj më i mirë. Vendosni një enë me akull ose shishe uji të ngrira para ventilatorit dhe do të merrni një frymëmarrje të freskët që e ftoh dhomën si klimë improvizuese.

Nëse keni ventilator tavani, kontrolloni drejtimin e rrotullimit. Gjatë verës, ai duhet të rrotullohet në drejtim të kundërt me akrepat e orës për të shtyrë ajrin e ftohtë poshtë.

Nxehtësia nuk qëndron vetëm në ajër

Ushqimet e ngrohta janë të shkëlqyera, por gatimi gjatë verës do të thotë më shumë nxehtësi në shtëpi. Nëse duhet të gatuani, gjithmonë ndizni aspiratorin e kuzhinës. E njëjta gjë vlen edhe për ventilatorët në banjo, ata ndihmojnë që avulli dhe nxehtësia të mos bllokohen brenda.

Një truk tjetër është të hapni dritaret në katet më të larta (nëse jetoni në shtëpi me kate) dhe të vendosni ventilatorin të nxjerrë ajrin e nxehtë jashtë. Në katin përdhes, mbani dritaret hapur që ajri më i freskët të ketë nga të hyjë.

Lagështia, armiku i fshehur

Gjatë verës, ndjenja e zymtësisë vjen shpesh jo vetëm nga nxehtësia, por edhe nga lagështia e tepërt në ajër. Nëse keni përshtypjen se djersiteni por nuk freskoheni dot, ndoshta ka ardhur koha për një dehumidifikues. Duke hequr lagështinë e tepërt, ambienti bëhet shumë më i këndshëm.

Mos harroni: kujdesuni për veten!

Nëse temperaturat janë mbi 30 gradë, bëni pushime të shpeshta, pini ujë, bëni dush me ujë më të ftohtë ose shkoni në një hapësirë të freskuar. Kujdesi për trupin është po aq i rëndësishëm sa freskimi i banesës! /Telegrafi/

The post Si të mos kthehet banesa në saunë kur jashtë është +30: Zgjidhja me dritaret për ata që nuk kanë klimë appeared first on Telegrafi.

Before yesterdayMain stream

Zgjebja – sëmundja infektive e lëkurës që kërkon kujdes të veçantë

20 July 2025 at 20:30

Zgjebja (scabies) është një sëmundje ngjitëse e lëkurës, e shkaktuar nga një parazit mikroskopik që jeton dhe shumon brenda shtresave sipërfaqësore të saj. Ajo shfaqet në të gjitha grupmoshat dhe ka përhapje të shpejtë në kushte ku higjiena është e mangët dhe kushtet ekonomike janë të dobëta. Nëse nuk diagnostikohet dhe trajtohet në kohë, zgjebja mund të marrë një formë të zgjatur dhe kronike

Dr. Erëza Y. Durmishi,
PhD Candidate- Mjekësi Klinike

Si përhapet dhe kush rrezikohet nga zgjebja?

Zgjebja transmetohet përmes kontaktit të ngushtë fizik me një person të infektuar, por edhe përmes objekteve të ndotura, si rrobat, peshqirët dhe çarçafët. Rreziku i përhapjes është më i madh në mjedise kolektive si familjet, kopshtet e fëmijëve, shkollat, konviktet, ambientet e përbashkëta të ushtrisë apo institucioneve të kujdesit social.

Çfarë e shkakton zgjebën?

Shkaktari i saj është paraziti Sarcoptes scabiei var. hominis. Femra e këtij paraziti depërton në shtresën e jashtme të lëkurës (epidermë), ku krijon tunelesh mikroskopike dhe vendos 25–50 vezë. Pas vendosjes së vezëve, ajo ngordh. Gjatë një periudhe prej 2 deri në 3 javë, vezët zhvillohen në larva, të cilat arrijnë të rriten dhe të ripërhapin ciklin infektiv.

Cilat janë simptomat dhe shenjat klinike të zgjebes?

Shenja më e zakonshme dhe më shqetësuese është kruarja intensive, veçanërisht gjatë natës. Kjo ndodh si pasojë e reagimit të trupit ndaj lëvizjeve dhe pranisë së parazitëve dhe produkteve që ata lëshojnë në lëkurë.

Dallimet klinike mund të vërehen sipas moshës dhe gjinisë:

• Te meshkujt, shenjat zakonisht shfaqen rreth organeve gjenitale, në bark, rreth kërthizës, në duar dhe në hapësirat mes gishtërinjve.
• Te femrat, zonat më të prekura janë gjoksi, barku, ekstremitetet dhe po ashtu hapësirat ndërgishtore.
• Tek fëmijët e vegjël dhe foshnjat, ndryshimet në lëkurë mund të vërehen edhe në fytyrë, pëllëmbë dhe shputa – zona të cilat zakonisht nuk preken te të rriturit.

Manifestimet në lëkurë përfshijnë:

• Papula (noduse të vogla),
• Vezikula (flluska të mbushura me lëng),
• Gërvishtje të shumta,
• Herë pas here edhe bula apo urtikarie (skuqje të lëkurës me kruarje të fortë),
• Në raste të avancuara, mund të vërehen infeksione të dytësuara bakteriale (piodermi), me pustula (flluska të mbushura me qelb) dhe krusta (shtresa të forta të tharjes së qelbit).

Në disa pacientë mund të shfaqen noduj të qëndrueshëm (noduli scabiei), të cilët vazhdojnë të jenë prezentë edhe pas trajtimit dhe zhdukjes së parazitit, për shkak të reagimeve imune të lëkurës.

Noduli Scabiei i lokalizuar në ndërsqetull

Si bëhet dallimi nga sëmundje të tjera?

Zgjebja mund të ngatërrohet me shumë sëmundje të tjera të lëkurës që shkaktojnë kruarje. Për këtë arsye, diagnoza duhet të bëhet me kujdes dhe të diferencohet nga:

• Prurigo – një sëmundje me kruarje të vazhdueshme,
• Strophulus – alergji tek fëmijët që krijon flluska dhe kruarje,
• Folliculitis – infeksion i folikulave të qimeve.

Prandaj, konsultimi me mjekun familjar apo dermatologun është i domosdoshëm.

Trajtimi dhe kujdesi mjekësor

Trajtimi i përgjithshëm

Për të arritur rezultat efektiv, të gjithë anëtarët e familjes apo personat që kanë pasur kontakt me të sëmurin duhet të mjekohen njëkohësisht, edhe nëse nuk shfaqin simptoma. Kjo parandalon rikthimin e infeksionit nga persona të padiagnostikuar.

Gjithashtu, është e nevojshme që:

• Të dezinfektohen rrobat, çarçafët, batanijet dhe sendet personale me larje në ujë të nxehtë (minimumi 60°C),
• Të evitohen kontaktet e ngushta derisa trajtimi të përfundojë plotësisht,
• Në rast infeksionesh dytësore, mund të nevojitet trajtim me antibiotikë dhe medikamente qetësuese apo antihistaminike.

Trajtimi lokal

Aplikohet direkt në lëkurë dhe përfshin:

• Preparatet me bazë squfuri, që janë të sigurta edhe për fëmijët;
• Benzoat benzili dhe krotamiton, që përdoren për të vrarë parazitin dhe për të lehtësuar kruarjen;
• Pomada antipruritike për qetësimin e lëkurës;
• Në raste me infeksione sekondare, përdoren pomada me antibiotikë dhe kortikosteroide për të ulur inflamacionin;
• Nodujt që zgjasin më shumë se disa javë mund të trajtohen me injeksione kortikosteroide intralezionale ose në raste të veçanta, me fototerapi PUVA (kombinim i barnave dhe dritës UV).

Zgjebja norvegjeze – Scabies Norvegica

E njohur ndryshe si zgjebja krustoze, kjo formë është më e rrallë dhe më e rrezikshme. Ajo prek zakonisht persona me imunitet të dobësuar, pacientë me probleme neurologjike, psikike ose me aftësi të kufizuara. Në këtë formë, lëkura mbulohet nga shtresa të trasha dhe të ngurta me ngjyrë gri, të cilat janë të ngarkuara me mijëra parazitë.

Zonat më të zakonshme ku shfaqen lezione janë: koka, fytyra, zverku, bërrylat dhe gjunjët. Për shkak të ngarkesës së lartë me parazitë, zgjebja norvegjeze është jashtëzakonisht ngjitëse dhe kërkon masa të forta izolimi dhe kujdesi mjekësor.

Trajtimi përfshin:

• Heqjen e shtresave të trasha me pomada keratolitike (që zbusin lëkurën),
• Përdorimin e mjeteve antiskabioze për eliminimin e parazitëve,
• Kujdes të veçantë në menaxhimin e higjienës personale dhe mjedisore.

Apel për kujdes dhe ndërgjegjësim

Zgjebja nuk është një problem thjesht estetik apo i përkohshëm, nëse nuk trajtohet siç duhet, mund të përhapet shpejt dhe të sjellë komplikime. Ndaj, është e rëndësishme që çdo person që vëren kruarje të fortë të natës dhe ndryshime në lëkurë, të kërkojë këshillë mjekësore sa më shpejt. Zbatimi i trajtimit korrekt dhe masat higjieno-sanitare janë kyçe për menaxhimin e kësaj sëmundje. /Telegrafi/

The post Zgjebja – sëmundja infektive e lëkurës që kërkon kujdes të veçantë appeared first on Telegrafi.

Çfarë do të thotë ‘40% mundësi për shi’ në aplikacionin e motit? Shumica nuk e kuptojnë drejt

20 July 2025 at 13:00

Çfarë fshihet pas përqindjes së shiut në parashikimin e motit?

Sa herë keni hapur aplikacionin e parashikimit të motit në iPhone-in tuaj dhe keni parë shkrimin “40% mundësi për shi” dhe keni menduar: a do të thotë kjo se do të bjerë shi për 40% të kohës? Apo se 40% e territorit do të përfshihet nga reshjet? Ose ndoshta se keni 40% mundësi që të prishni stilin e flokëve? Nëse jeni të hutuar – nuk jeni vetëm.

Në Reddit është hapur një diskutim që ka shkaktuar një valë debatesh për kuptimin real të këtij përqindjeje të famshme. Një përdorues me emrin Wonderscout1 shpjegon: “Nëse meteorologu është 80% i sigurt që do të bjerë shi, por pret që reshjet të përfshijnë vetëm 50% të një rajoni të caktuar, aplikacioni do të tregojë 40% mundësi për shi.”

“Apo, në anën tjetër, nëse është 100% i sigurt që do të bjerë shi në një zonë, por vetëm 40% i sigurt që reshjet do të arrijnë vendndodhjen tuaj, prapë do të shfaqet 40%,” shton ai.

Të hutuar? Shumë janë.

Ndërsa disa pranuan se edhe pas këtij shpjegimi nuk kuptuan shumë, të tjerë dhanë shpjegime edhe më të sakta:

“Kjo përqindje në të vërtetë tregon probabilitetin që në një pikë të caktuar brenda një zone më të gjerë të bjerë shi. Llogaritet si: probabiliteti që diku të bjerë shi × përqindja e territorit që do të preket.” Ose, siç tha dikush në mënyrë të thjeshtë: “Përqindja nuk do të thotë se do të bjerë shi 40% të kohës, por se ka 40% shanse që shi të bjerë pikërisht aty ku ndodhesh ti.”

Por a është kjo e saktë?

Kjo përqindje, që në aplikacione si ai i iPhone-it e shihni si “40% chance of rain” (40% shanse për shi), i referohet probabilitetit që në një vend të caktuar gjatë një intervali të caktuar kohor, zakonisht brenda një ore – të bjerë shi. Pra, “40% shanse për shi” do të thotë se ka 40% mundësi që gjatë asaj ore aty të bjerë shi, transmeton Telegrafi.

Çfarë NUK do të thotë kjo?

– Nuk do të thotë se do të bjerë shi 40% të ditës.
– Nuk do të thotë se 40% e territorit do të përfshihet nga reshjet.
– Nuk do të thotë se do të bjerë shi 40% të kohës gjatë asaj ore.

Po shpjegimi i Reddit-it?

Një përdorues në Reddit përshkroi një metodë të vjetër meteorologjike nga SHBA, të njohur si formula PoP:

PoP = C × A, ku:
C = besimi i meteorologut që do të bjerë shi diku në rajon
A = përqindja e atij rajoni që do të preket nga reshjet

Shembull: 80% siguri që do të bjerë shi, por vetëm në 50% të territorit → 0.8 × 0.5 = 0.4 → 40% shanse.

Por! Kjo formulë nuk është universale dhe nuk përdoret domosdoshmërisht nga Apple apo aplikacionet moderne të motit. Sot ato mbështeten më shumë në modelet e mësimit makinerik dhe të dhënat mikrolokacionale precize, duke bërë që numrat të jenë shumë më të saktë dhe shpesh i referohen pikërisht vendndodhjes suaj aktuale.

Përfundimi për përdoruesit e iPhone-it

Kjo përqindje tregon probabilitetin e reshjeve për vendndodhjen tuaj të saktë gjatë një ore të caktuar (p.sh. “40% shanse për shi midis orës 14:00 dhe 15:00”).

Nëse shihni “40%”, do të thotë se modelet parashikojnë 40% shanse që shi të bjerë pikërisht aty ku ndodheni, gjatë atij intervali kohor. /Telegrafi/

The post Çfarë do të thotë ‘40% mundësi për shi’ në aplikacionin e motit? Shumica nuk e kuptojnë drejt appeared first on Telegrafi.

Prindër, kini kujdes: Kur fëmija ju godet, vetëm një reagim është i duhuri

20 July 2025 at 11:58

Një terapiste për fëmijë këshillon se çfarë duhet të bëjnë prindërit nëse fëmija i godet

Ndërsa fëmija rritet, nuk është e pazakontë që të fillojë të godasë gjëra, qoftë duke hedhur apo goditur lodrat, apo madje duke goditur prindërit dhe anëtarët e familjes.

Edhe pse kjo është një fazë normale e zhvillimit, sepse fëmijët ende nuk dinë ndryshe si të shprehin frustrimin, është shumë e rëndësishme që prindërit t’u tregojnë se goditja dhe hedhja e gjërave nuk janë të pranueshme. Nëse kjo shpërfillet, me kohë mund të çojë në probleme më serioze të sjelljes.

Sipas fjalëve të terapistes për fëmijë, Shannon Bouchard, të mësosh fëmijën se goditja nuk është në rregull në fakt nuk është aq e vështirë, çelësi është tek ajo që duhet t’i thuhet.

Në një video në TikTok, Shannon reagoi ndaj një pamjeje ku një nënë goditej në fytyrë nga fëmija i saj. Nëna i thoshte se nuk duhej ta godiste dhe e lutej të “sillet mirë”, ndërsa fëmija vazhdonte ta godiste.

Shenon shpjegoi se kjo është një situatë tronditëse për çdo prind dhe vendosi të ndajë një këshillë që mund të ndihmojë në këto momente, transmeton Telegrafi.

“Reagimi ynë i parë është të themi ‘Jo, mos e bëj këtë’ apo ‘Mos më godit’. Por kjo nuk funksionon. Fëmijët më të vegjël se dy vjeç kuptojnë vetëm fjalët e fundit që ua themi, nuk e kuptojnë të gjithë fjalinë”, thotë terapistja.

“Nëse i thoni ‘Mos godit’, ata dëgjojnë ‘Godit’. Nëse i thoni ‘Mos hidh’, dëgjojnë ‘Hidh’. Prandaj, në fund të fjalisë duhet t’u jepni udhëzime të qarta për atë që lejohet të bëjnë”.

shutterstock

“Fëmijët e vegjël nuk e kuptojnë kur u themi ‘jo’”

Shannon theksoi se nëna në video “ishte në rrugë të mbarë” kur i tha fëmijës të “sillet mirë”, por një mesazh i tillë është shumë i paqartë – fëmijëve u duhet një udhëzim konkret, të cilin mund ta kuptojnë dhe ta përsërisin.

“Duhet t’u ofroni një zëvendësim të qartë për atë sjellje. Në këtë rast, unë do të thoja diçka si: ‘Nuk godasim, duart janë për duartrokitje!’ ose ‘duart janë për përqafime’, ose ‘duart janë për të mbajtur’”, shtoi ajo.

Nëse fëmija vazhdon të godasë, edhe pas këtij orientimi, terapistja këshillon të largoheni nga situata për t’i treguar se kjo nuk është e pranueshme.

“Sa më gjatë të rrini aty dhe të lejoni të ju godasë, aq më shumë i dërgoni mesazh se kjo është në rregull”, paralajmëron Shannon dhe thekson se fëmijët e vegjël nuk e kuptojnë kur u themi ‘jo’. /Telegrafi/

The post Prindër, kini kujdes: Kur fëmija ju godet, vetëm një reagim është i duhuri appeared first on Telegrafi.

E ftohtë, kremoze dhe pa mundim: Akullore shtëpie me shalqi

20 July 2025 at 11:39

Fresko familjen me këtë ëmbëlsirë të shëndetshme e natyrale

Kur dielli përvëlon, e shalqiri pret në frigorifer, kjo akullore shtëpie është freskimi i duhur. E lehtë, kremoze dhe natyrisht e ëmbël, përgatitet pa aparat, pa vezë dhe pa mundim.

Përbërësit:

▪ 800 g shalqi (pa lëkurë dhe fara)
▪ 150 g kos frutash me dredhëza
▪ 2 lugë mjaltë
▪ Aromë dredhëzash (sipas dëshirës)
▪ Ngjyrues ushqimor (sipas dëshirës)
▪ Thërrime çokollate (për zbukurim)

shutterstock

Përgatitja:

Prijeni shalqirin e pastruar në kubikë, vendosni në një qese ose tepsi dhe ngrini për së paku 2 orë.

Vendosni gjysmën e kubikëve të ngrirë në blender, shtoni kosin, mjaltin dhe, sipas dëshirës, aromën e luleshtrydhes. Përziejeni derisa të bëhet masë e lëmuar.

Hidhni pjesën tjetër të kubikëve dhe vazhdoni të përzieni derisa të fitoni një masë të trashë, të lëmuar dhe kremoze. Nëse doni një ngjyrë rozë më të theksuar, shtoni pak ngjyrues ushqimor dhe përzieni shkurt.

Kalojeni masën në një enë qelqi ose plastike, mbulojeni me letër plastike dhe ngrini për rreth 6 orë, derisa të forcohet mirë.

Akulloren shërbejeni në gota ose tasa, me thërrime çokollate për zbukurim dhe shije shtesë.

Shijojeni, – transmeton Telegrafi.

The post E ftohtë, kremoze dhe pa mundim: Akullore shtëpie me shalqi appeared first on Telegrafi.

Modeli që theu rregullat kthehet fuqishëm: Emily Ratajkowski zgjon nostalgjinë pas 25 vjetësh

20 July 2025 at 09:56

Fustani legjendar i Tom Ford rikthehet në pasarela dhe rrjete sociale – ja pse nuk del kurrë nga moda!

Supermodelja e famshme Emily Ratajkowski është fotografuar së fundmi në Nju Jork, para studios së NBC-së.

Duket se çdo paraqitje e saj tërheq vëmendjen – edhe kur nuk e ka synim…

Siç raportojnë mediat e huaja, ajo ishte e ftuar në emisionin e mbrëmjes “Late Night with Seth Meyers“, ku foli për karrierën e saj profesionale si modele, por edhe për një video virale që kishte publikuar në mars të këtij viti, transmeton Telegrafi.

profimedia

Vëmendjen më të madhe të të pranishmëve, përfshirë edhe shikuesit para ekraneve, e tërhoqi fustani i saj minimalist që thekson këmbët e gjata dhe linjat e saj të lakmueshme.

Fustani mban firmën e stilistit të njohur Tom Ford, i cili e krijoi këtë vepër arti në vitin 2000, kur ishte ende pjesë e epokës së madhe të “Gucci”-t.

Veçantia e këtij modeli qëndron si në prerjen, ashtu edhe në motivin që atëherë shkaktoi një revolucion të vërtetë në botën e modës.

Dizajni i guximshëm me lëkurë pitoni nuk mund të bëhej pjesë e gardërobës së çdo gruaje, sepse sfidonte konceptet tradicionale të modës.

Prandaj, ai ishte menduar për të gjitha gratë që ishin të gatshme të sfidonin bindjet e tyre.

Duket se kjo ‘lojë me zjarrin’ i ka vlejtur Fordit, pasi vetë krijimi, edhe sot, 25 vjet pas prezantimit të parë, gëzon popullaritet të madh mes gjinisë së bukur.

 

profimedia

Sa i përket pjesës tjetër të stilimit, Emily zgjodhi një krehje të thjeshtë, flokë të drejtë të krehur dhe grim të butë në nuanca natyrale.

Ajo shtoi edhe taka të larta, për të vënë edhe më shumë në pah siluetën e saj. /Telegrafi/

The post Modeli që theu rregullat kthehet fuqishëm: Emily Ratajkowski zgjon nostalgjinë pas 25 vjetësh appeared first on Telegrafi.

Çfarë fshihnin vërtet haremet? Tetë rregulla mizore për robëreshat

19 July 2025 at 18:25

Ka disa zakone të tmerrshme që janë mbajtur në hareme dhe sulltanët i kanë ndëshkuar ashpër robëreshat

Haremet e Perandorisë Osmane kanë qenë gjithmonë të rrethuara nga mite dhe legjenda. Ato janë konsideruar si oaza luksi, ku gratë jetonin me bollëk, por realiteti ka qenë shumë më i errët.

Brenda mureve të haremit janë fshehur intriga, mizori dhe rituale që mund të trembnin këdo. Le të hedhim një vështrim në tetë nga zakonet dhe traditat më rrëqethëse që kanë ekzistuar në këto cepa të fshehur të botës.

1. Kastrimi i eunukëve: dhimbje, rërë dhe mbijetesë

Eunukët, figurat kryesore në harem, i janë nënshtruar disa prej operacioneve më brutale. Ata kastrroheshin në moshë të vogël për të përjashtuar mundësinë e kontakteve me gratë e haremit. Vetë procesi ishte jashtëzakonisht i dhimbshëm dhe i rrezikshëm. Operacioni u kryhej djemve para pubertetit. Për të ndalur gjakderdhjen, plagët mbuloheshin me rërë të nxehtë. Kjo praktikë rriste rrezikun e infeksioneve dhe vdekjes, por ata që mbijetonin bëheshin kujdestarë të haremit. Eunukët ishin shumë të vlerësuar në tregje dhe bliheshin lehtësisht, jo vetëm për pallatin e sulltanit, por edhe për shtëpitë e të pasurve të Perandorisë Osmane, të cilët donin t’i ngjanin sadopak sulltanit. Nëse mjeku dyshonte në cilësinë e kastrimit, ai mund ta përsëriste atë! Është interesante se tredhja ishte e ndaluar me ligj islam, por kjo nuk e pengonte përdorimin masiv të eunukëve “të gatshëm”. Një shembull i hipokrizisë së asaj kohe, transmeton Telegrafi.

2. “Shtëpia e shpendëve”: lufta kundër helmit dhe frika nga tradhtia

Ushqimi i sulltanit kontrollohej gjithmonë për praninë e helmit, pasi helmimi ishte një mënyrë e zakonshme për të eliminuar armiqtë. Brenda Pallatit Topkapi ekzistonte një e ashtuquajtur Shtëpi Zogjsh (Kushkhane), ku përgatitej ushqimi ekskluzivisht për sulltanin. Atje, shijuesit rrezikonin jetën duke provuar çdo pjatë. Pas kësaj, ushqimi “vulosej” dhe dërgohej në tryezën e sulltanit. Çdo shërbëtor ishte gati të jepte jetën për ta mbrojtur sulltanin nga tradhtia e oborrit të tij. Ndërkohë, askush nuk shqetësohej shumë për ushqimin e grave të tij…

3. Dasmat si mjet poshtërimi

Gratë e haremit të sulltanit, pas nëntë vitesh jete në pallat, mund të aplikonin për… martesë. Por jo për t’u martuar me sulltanin, sigurisht, por me ndonjë burrë tjetër, shpesh të afërt me pallatin. Kjo vlente për ato zonja që nuk kishin sjellë në jetë fëmijë të sulltanit dhe nuk i interesonin më si partnere.

Thuhet se një “dhuratë” e tillë (gruaja nga haremi) ishte e dëshirueshme për çdo zyrtar. Megjithatë, shpesh ndodhnin situata të pakëndshme… Sipas zakonit, dhëndri nuk e shihte nusen para martesës, ndaj, nëse zhgënjehej nga pamja e saj, mund ta refuzonte. Madje menjëherë, në dasmë!

Për vajzën kjo nënkuptonte turp për gjithë jetën. Refuzimi shpallej publikisht dhe ajo mund të dërgohej në një pjesë të largët të haremit ose të dëbohej. Fatkeqet nuk kishin ku të shkonin. E vetmja zgjidhje ishte të ktheheshin në harem, ku i priste tallja.

4. Ritet e ushqimit

Ushqimi ishte një rit i vërtetë. Në harem, të ngrënët nuk ishte vetëm kënaqësi, por edhe pjesë e rëndësishme e kulturës. Gratë hanin vetëm me dorën e djathtë dhe rreptësishtë me tre gishta, që të mos ndotnin pjesën tjetër të dorës. Nëse dikush i shkelte këto rregulla dhe, mos o Zot, hante me dorën e majtë (e cila konsiderohej “e ndotur”), kjo shihej si shkelje e rëndë e etiketës. Për këtë, eprorët mund të ndëshkonin të “nënshtruarat”.

5. Dënimi me mbytje

Dënimi më i ashpër për gratë e fajshme të haremit ishte mbytja. Gratë e akuzuara për tradhti ose krime të rënda futeshin në thasë dhe mbyteshin në Bosfor.

Kjo praktikë shërbente jo vetëm si ndëshkim, por edhe si paralajmërim për banorët e tjerë të haremit. Shumë prej tyre kishin frikë edhe nga vetë përmendja e shkeljes së rregullave, nga frika se mos përfundonin njësoj.

Ka të dhëna se sulltani Ibrahim I urdhëroi mbytjen e të gjithë haremit të tij, që përbëhej nga 280 gra, sepse njëra prej tyre u akuzua për tradhti! Sigurisht, kjo mund të jetë legjendë, por përsëri…

6. Argëtime të çuditshme

Gratë e zakonshme të haremit nuk mund të merrnin pjesë në festat madhështore, si rrethprerja e princit apo martesa e vajzës së sulltanit. Festat e tyre mbeteshin të fshehura nga sytë e të tjerëve dhe roli i tyre ishte vetëm të argëtonin sulltanin.

Në serialin “Epoka e Lavdishme” është treguar se ato thjesht kërcenin dhe luanin instrumente muzikore, por shumë sulltanë osmanë dëshironin argëtim më të sofistikuar. Duke ditur që të gjitha këto gra ëndërronin të bëheshin të preferuarat e tij, atyre u organizoheshin “prova speciale”. Për shembull, duhej të kërcenin derisa të prekeshin me dorë një sferë kristali të varur në tavan, ose të zvarriteshin mbi një trarë druri mbi pishinë, pa u lagur. Apo të mblidhnin perla që qëllimisht hidheshin në fund të pishinës. Secila tregonte se në çfarë ishte më e zonja.

7. Jeta pas hekurave

Gratë e haremit nuk kishin të drejtë të dilnin lirisht nga dhomat e tyre. Botën jashtë e shikonin përmes grilave të dritareve ose shëtisnin vetëm në hapësira të kufizuara të pallatit. Si të burgosura, gjithçka funksiononte me regjim të rreptë.

Për shumë gra që kishin lindur të lira në vende jo myslimane, ky burg u bë një torturë. Bota jashtë ishte e paarritshme, ndërsa jeta e tyre kufizohej në intriga dhe shërbim ndaj sulltanit.

8. Kodi i rreptë i veshjes

Veshja kishte rol të madh në harem. Çdo ngjyrë dhe stil tregonin statusin e gruas. Të preferuarat e sulltanit vishnin rroba të çmuara me ngjyra të ndezura, ndërsa banoret e reja të haremit mjaftoheshin me veshje modeste dhe ngjyra të zbehta.

Nëse një vajzë “me rang më të ulët” vishte rroba apo stoli të destinuara për të preferuarat, mund të ndëshkohej. Shkelja e kodit të veshjes shihej si sfidë ndaj hierarkisë së vendosur. /Telegrafi/

The post Çfarë fshihnin vërtet haremet? Tetë rregulla mizore për robëreshat appeared first on Telegrafi.

Si ta ndalni të ngrënët nga stresi? Pesë hapa të thjeshtë që funksionojnë

19 July 2025 at 16:59

A e gjeni veten duke ngrënë nga nervoza dhe stresi? Këtë zakon mund ta ndërprisni me këto këshilla për ushqim të shëndetshëm

Ju ndodh që pas një dite stresuese në punë të keni dëshirë për çokollatë? Apo të “sulmoni” një qese me çips? Nuk jeni të vetmit! Ngjarjet stresuese aktivizojnë reagime në trup që lidhin metabolizmin me ndjenjën e shpërblimit dhe ngushëllimit.

I pari që “dëmtohet” është beli, apo jo? Stresi kronik zgjon oreksin dhe çon në të ngrënë emocional. Këtu ka arsye si psikologjike, ashtu edhe fiziologjike. Kur niveli i kortizolit, hormonit të stresit, është i lartë për një kohë të gjatë, kjo sjell oreks të shtuar, rritje të peshës trupore dhe grumbullim të yndyrës në shtresa.

Hulumtuesit e Fakultetit të Mjekësisë Johns Hopkins konfirmojnë se rreziku më i madh për të ngrënë tepër është pasdite vonë dhe në mbrëmje. Prandaj është me rëndësi që ata që janë të prirë ndaj kësaj zakoni, të kenë gjithmonë të planifikuar dhe përgatitur një vakt të lehtë, të përbërë nga ushqime të shëndetshme. Përndryshe, tundimi do t’ju çojë te ushqimet “e shpejta”, transmeton Telegrafi.

Nëse jeni adhurues të të ëmblave, mund të kombinoni një mollë me fruta të thata, gjë që do t’ju ngopë dhe do t’ju sigurojë lëndët ushqyese të nevojshme. Nëse preferoni të kripurat, sigurohuni që gjithmonë të keni humus dhe biskota të kripura, si dhe vezë të ziera fort.

Kur hani, lini anash gjithçka tjetër. Mos u merrni me televizor apo lexime në telefon. Përqendrohuni vetëm tek ushqimi dhe hani ngadalë.

Kontrolloni porcionet tuaja. Asnjëherë mos nxirrni një tas të mbushur plot me arra në tavolinë. Ndani vetëm porcionin ditor, pjesën tjetër ruajeni në vend të freskët. Në fund, nëse ende ndiheni të uritur pasi ta keni përfunduar vaktin, prisni të paktën gjysmë ore. Ka aq nevojë truri që të marrë “lajmin se jeni ngopur”. /Telegrafi/

The post Si ta ndalni të ngrënët nga stresi? Pesë hapa të thjeshtë që funksionojnë appeared first on Telegrafi.

Mish viçi me hudhër dhe makarona: Shije dhe ushqim për familjen

19 July 2025 at 15:45

Mishi i viçit përmban hekur që përthithet lehtë dhe është i rëndësishëm për parandalimin e lodhjes dhe anemisë. Shoqërues i përsosur janë makaronat, të cilat thithin lëngjet e pasura të mishit dhe krijojnë një salcë të parezistueshme

Viçi i butë, i mbushur me hudhër dhe erëza, shkrihet në gojë, dhe përveç se është i shijshëm, ky vakt është edhe ushqyes, që do të thotë se është ideal për të gjithë familjen. Nëse ju pëlqen kuzhina tradicionale, ky gatim do t’ju mahnitë.

Përbërësit:

▪ 1 kg mish viçi (ramstek)
▪ 400 g makarona
▪ 60 g mish i thatë në copë
▪ 1 kokë qepë
▪ 1 karotë
▪ 3 thelpinj hudhre
▪ 1 gjethe dafine
▪ 2 lugë çaji kripë
▪ 1 lugë çaji piper
▪ 1 lugë gjelle përzierje erëzash
▪ 1 lugë gjelle mustardë
▪ 2 lugë gjelle gjalpë
▪ 3 lugë gjelle vaj
▪ 1 degë rozmarine

Përgatitja

Mishin e viçit kriposeni, piperoseni, shtoni përzierjen e erëzave dhe mustardën. Të gjitha përziejini mirë me mishin. Mishin e thatë priteni në shirita dhe skuqeni pak. Me një thikë të gjatë bëni hapësira brenda mishit dhe vendosni aty copat e mishit të thatë dhe thelpinjtë e hudhrës.

Mishin skuqeni në tigan nga të gjitha anët që të mbyllen poret dhe të krijohet një kore e shijshme. Pastaj hiqeni mishin dhe vendoseni në një vend të ngrohtë, ndërsa në të njëjtin tigan kaurdisni qepën dhe karotën. Kthejeni mishin në tigan dhe përmbi hidhni lëng mishi ose ujë të nxehtë. Shtoni degën e rozmarinës dhe gjethe dafine.

Piqeni në furrë në 180 gradë për rreth dy orë.

Makaronat i zieni në ujë me kripë, pastaj i kaloni shkurtimisht në tigan me gjalpë. Sipër shtoni majdanoz të grirë dhe servironi bashkë me mishin e pjekur të mbushur. Kur mishi të jetë pjekur, nxirreni në një vend të ngrohtë, prijeni në feta dhe shërbejeni mbi makarona. Sipas dëshirës, dekoroni me erëza të freskëta.

Ju bëftë mirë, – transmeton Telegrafi.

The post Mish viçi me hudhër dhe makarona: Shije dhe ushqim për familjen appeared first on Telegrafi.

Njollat e ndryshkut nga tenxheret dhe tavat tuaja hiqen me dy përbërës që i keni në shtëpi

19 July 2025 at 15:30

Lirë dhe thjeshtë

Nëse keni vënë re që në enët tuaja të gatimit, veçanërisht në tenxhere dhe tava, janë shfaqur gjurmë ndryshku, kjo nuk do të thotë se ka ardhur koha t’i hidhni në kosh. Këtë problem mund ta zgjidhni lehtësisht duke përdorur patate dhe kripë

Materialet që përdoren për prodhimin e tenxhereve ndryshojnë shumë. Disa dëmtohen më shpejt, të tjerat janë më pak të prira ndaj ndryshkut dhe kjo varet edhe nga mënyra si i mirëmbani.

Në kundërshtim me mendimin e zakonshëm, tenxheret dhe tavat e ndryshkura mund të pastrohen fare lehtë dhe këtë mund ta bëni pa përdorur kimikate agresive dhe të shtrenjta. Ekziston një metodë e lirë, efikase dhe e sigurt, e cila përfshin përdorimin e patates.

Nëse po kërkoni një mënyrë efektive për të hequr ndryshkun nga tenxheret, nuk keni pse të kërkoni më larg se kuzhina juaj, sepse këtë papastërti mund ta hiqni me patate dhe kripë, transmeton Telegrafi.

Si bëhet?

Prisni një patate përgjysmë. Pastaj merrni kripë dhe fërkojeni me bollëk në sipërfaqen e prerë të patates. Më pas, me të njëjtën pjesë fërkojeni fort sipërfaqen e ndryshkur të tenxheres.

Përsëriteni këtë proces derisa tenxherja të shkëlqejë sërish. Pastaj shpëlajeni kripën dhe fshijeni mirë që të thahet.

Patatja ka një përmbajtje të lartë të një kimikati natyral të quajtur acid oksalik. Ky acid përdoret shpesh në prodhimin e pastruesve, sepse është i fuqishëm për heqjen e ndryshkut dhe njollave të tjera.

Acidi oksalik që gjendet në patate, në kombinim me kripën si substancë gërryese, shpërbën lehtësisht ndryshkun. /Telegrafi/

The post Njollat e ndryshkut nga tenxheret dhe tavat tuaja hiqen me dy përbërës që i keni në shtëpi appeared first on Telegrafi.

Pse qentë nuhasin zonën intime të njerëzve: Përgjigjet do t’ju befasojnë

19 July 2025 at 15:14

Sillni dikë të ri në shtëpi për t’u njohur me qenin tuaj, por menjëherë përfundoni në një situatë të pakëndshme kur qeni, pa asnjë ndrojtje, vendos hundën pikërisht në një vend shumë intim. Ose, të afërmit tuaj që nuk janë adhurues të qenve ulen për darkë, ndërsa qeni juaj vendos të eksplorojë pikërisht aty ku i shqetëson më shumë

Edhe pse situata të tilla mund të jenë të sikletshme dhe turpëruese, nuhatja e pjesës së poshtme të trupit mbetet një zakon pothuajse universal mes qenve.

Por pse e bëjnë këtë dhe a ka mënyrë që t’i mësojmë ta ndalin?

Shkencëtarët nuk janë plotësisht të sigurt pse qentë e bëjnë këtë, por ekzistojnë disa teori që përpiqen të shpjegojnë këtë sjellje:

1. Nuhatja e jashtëzakonshme

Qentë kanë një nuhatje jashtëzakonisht të zhvilluar, madje deri në 100.000 herë më të fuqishme se të njeriut. Në natyrë, qentë shpesh nuhasin qentë e tjerë për të mbledhur informacion për ta, duke përfshirë gjininë, moshën, shëndetin dhe gjendjen emocionale. Këto sjellje janë të natyrshme dhe të zakonshme për qentë, ndërsa në shtëpi e bëjnë në të njëjtën mënyrë – vetëm se “objekti” i eksplorimit është trupi i njeriut.

2. Mentaliteti i tufës

Në natyrë, qentë zakonisht nuhasin zonën intime të qenve të tjerë me të cilët vijnë në kontakt. Ky veprim mund të jetë pasqyrim i instinkteve të tyre natyrore, sepse në këtë mënyrë shkëmbejnë informacion për statusin, shëndetin dhe veçori të tjera të rëndësishme.

3. Verifikimi i informacionit

Qentë kanë gjëndra të posaçme në zonën e anusit që lëshojnë aroma që mund të zbulojnë shumë gjëra për qenin – moshën, shëndetin, zakonet ushqimore dhe gjendjen emocionale. Është e mundur që qeni nuhat njerëzit për të mbledhur informacione të ngjashme.

4. Përshëndetje

Disa ekspertë besojnë se nuhatja e pjesës së poshtme të trupit mund të jetë një formë përshëndetjeje, e ngjashme me përshëndetjen mes njerëzve me shtrëngim duarsh. Qeni mund ta përjetojë këtë si një ritual shoqëror, nëpërmjet të cilit përpiqet të “lexojë” njerëzit ashtu siç do bënte me qentë e tjerë, transmeton Telegrafi.

Si ta parandaloni?

Edhe pse qentë janë përshtatur mirë me jetën me njerëzit, disa sjellje, si kjo, duket se nuk mund të ndryshohen lehtë. Megjithatë, kjo nuk do të thotë se duhet të pajtoheni plotësisht që qeni juaj të nuhasë njerëzit në këtë mënyrë, sidomos në situata kur kjo është e pakëndshme për ju ose për të tjerët.

Mënyra më e shpejtë për ta parandaluar është t’i jepni urdhër qenit tuaj të ulet dhe të qëndrojë i qetë kur përshëndet një person të ri. Mund ta shpërqendroni me diçka që do ta tërheqë më shumë, si një lojë apo një ushqim të vogël. Nëse është e nevojshme, përdorni qaforen që të siguroni që qeni juaj respekton kufijtë që keni vendosur. Me kohë, durim dhe qëndrueshmëri, qeni do të mësojë se një sjellje e tillë nuk është e pranueshme. /Telegrafi/

The post Pse qentë nuhasin zonën intime të njerëzve: Përgjigjet do t’ju befasojnë appeared first on Telegrafi.

Kur ai nuk mundet: Si ta ndihmosh me dashuri, pa panik dhe pa faj

18 July 2025 at 23:40

Kjo i ndodh edhe më të mirëve dhe nuk ka asnjë arsye për panik!

Mos bëj drama – ktheje në një mundësi për të forcuar lidhjen, për të treguar mirëkuptim dhe për të ndërtuar intimitet edhe më të fortë. Dashuria, komunikimi dhe durimi janë zgjidhja më e mirë.

Mos harro se një pengesë e vogël mund të shndërrohet në një afrim edhe më të ngushtë mes jush. Jepi siguri, ndihmoje të çlirohet nga turpi dhe shijoni të gjitha format e prekjes, përkëdheljes dhe dashurisë që ju lidhin.

Bëhu e mençur, lexo këto këshilla dhe mëso si ta përballosh këtë situatë pa e lënduar, por duke e afruar edhe më shumë.

1⃣ Mos e fajëso veten

Mos harro: kur ai humb ereksionin, nuk ndodh sepse ti nuk i dukesh seksi apo nuk e tërheq dot. Përkundrazi, shpesh ndodh sepse të dëshiron shumë, ka presion të brendshëm, frikë se mos nuk të kënaq plotësisht, ose e mundon mendimi që ‘nuk po tregon performancë të mjaftueshme’.

2⃣ Bëhu e kuptueshme dhe ofro siguri

Mos e kritiko, mos e ngacmo, mos e përqesh dhe mos i bëj pyetje të sikletshme. Thjesht thuaji: “Herën tjetër çdo gjë do të jetë në rregull, s’ka asgjë për t’u brengosur.” Jepi një puthje, përqafoje dhe vazhdoni të kënaqeni me intimitet në mënyra të tjera, transmeton Telegrafi.

3⃣ Kupto se ka shumë shkaktarë

Humbja e ereksionit nuk është gjithmonë psikologjike. Shkaqet mund të jenë:

▪ Stresi dhe lodhja kronike
▪ Ankthi dhe presioni emocional
▪ Konsumimi i alkoolit, drogës apo barnave
▪ Depresioni
▪ Sëmundjet si diabeti, obeziteti, tensioni i lartë, sëmundjet kardiovaskulare
▪ Niveli i ulët i testosteronit

Nëse kjo ndodh shpesh, bisedoni hapur dhe mos ngurroni të kërkoni ndihmën e një mjeku (urolog, endokrinolog apo psikolog). Shumë burra e kalojnë këtë fazë me trajtime të thjeshta dhe pa turp.

4⃣ Çfarë mund të bësh në moment

▪ Ndryshoni pozën – ndonjëherë një ndryshim i vogël mund të sjellë mrekulli.
▪ Zgjatni paralojën – përqendrohuni më shumë te puthjet, përkëdheljet, prekjet.
▪ Eksperimentoni me lodra seksi, vajra masazhi, ose bëni një dush të përbashkët – kjo mund ta relaksojë dhe ta motivojë.

5⃣ Fillo ti, por me kujdes

Nëse ai ndihet në siklet, ti mund të marrësh iniciativën. Por bëje me kujdes, që të mos e ndiejë sikur po ‘kompensoni’ diçka. Për shembull, përqafoje më shumë, nis një paralojë më të gjatë, por mos e detyro dhe mos i ushqeni ndjenja turpi.

6⃣ Shmang çdo gjë që mund të lëndojë

▪ Mos e krahaso me të tjerët apo me të kaluarën.
▪ Mos i thuaj se duhet ‘ta mendojë më mirë’.
▪ Mos e bëj të ndihet sikur të ka zhgënjyer.

Të gjitha këto thellojnë ankthin dhe e përkeqësojnë situatën.

7⃣ Kënaquni me çdo pjesë të intimitetit

Seksi i mirë nuk varet vetëm nga një penis i fortë! Kënaquni me puthje, përkëdhelje, seks oral, masazhe erotike – intimiteti dhe kënaqësia nuk maten vetëm me ‘performancën’.

8⃣ Kur duhet të kërkoni ndihmë?

Nëse problemi përsëritet rregullisht, mos prisni gjatë. Mos u turpëroni të flisni me një mjek – trajtimi shpesh është i thjeshtë, me medikamente, terapi ose ndryshim të stilit të jetesës. Shëndeti seksual është pjesë e mirëqenies së përgjithshme. /Telegrafi/

The post Kur ai nuk mundet: Si ta ndihmosh me dashuri, pa panik dhe pa faj appeared first on Telegrafi.

Humbja e lehtë e ekuilibrit dhe vështirësitë në ecje dhe vrapim tregojnë se fëmija duhet të dërgohet te mjeku

19 July 2025 at 02:34

Një sëmundje e trashëguar që mund të deformojë kockat dhe të kufizojë jetën nëse nuk trajtohet me kohë

Sëmundja e rrallë, hipofosfatemia e lidhur me kromozomin X (XLH), është një çrregullim gjenetik që burrat nuk mund ta transmetojnë te djemtë e tyre, por e transmetojnë te të gjitha vajzat. Ndërsa gratë e sëmura e transmetojnë këtë çrregullim në 50% të fëmijëve të tyre, qoftë djem apo vajza, prandaj shpeshherë sëmundja prek më shumë anëtarë të një familjeje. Ky informacion mbështetet nga studimet gjenetike të Institutit Kombëtar të Shëndetit.

Sipas National Organization for Rare Disorders – NORD, kjo sëmundje karakterizohet nga një mutacion në gjenin PHEX në kromozomin X, i cili kontrollon sintezën e një enzime (endopeptidazë) që rregullon nivelin e fosfatit në trup. Si pasojë e këtij mutacioni, fosfati humbet tepricë përmes veshkave dhe traktit tretës, duke shkaktuar uljen e fosfatit në gjak. Kjo gjendje pengon mineralizimin normal të kockave dhe dhëmbëve, duke i bërë ato më të dobëta dhe më të prirura ndaj deformimeve dhe problemeve të tjera.

Humbja e fosfatit si mineral i rëndësishëm bën që kockat dhe dhëmbët të humbasin fortësinë dhe fleksibilitetin e duhur. Kjo manifestohet si përkulje e kockave, sidomos në këmbë, që zakonisht vërehet kur fëmija fillon të ecë. Deformitetet e kockave përparojnë gjatë fëmijërisë dhe mund të bëhen shumë të dukshme gjatë jetës, raporton Mayo Clinic, përcjell Telegrafi.

Simptomat kryesore janë ecja e vonuar, vështirësi në vrapim, ecje e paqëndrueshme, dhimbje në kocka dhe nyje, si dhe vështirësi në ngjitjen dhe zbritjen e shkallëve. Gjithashtu, mund të ketë probleme me uljen dhe ngritjen, si dhe vonesë në daljen e dhëmbëve, karies të theksuar për shkak të cilësisë së dobët të smaltit, dhe humbje të hershme të dhëmbëve.

Shenjat e kësaj sëmundjeje ngjajnë me rahitin, por fëmijët nuk reagojnë ndaj terapisë me vitaminë D, që e bën diagnostikimin më të vështirë në mungesë të testeve laboratorike dhe gjenetike. Prandaj, nëse fëmija tregon simptoma të tilla, pavarësisht trajtimit parandalues me vitaminë D, është e rëndësishme të kërkohet vlerësim i specializuar dhe të bëhen analiza laboratorike dhe gjenetike për mutacionin në gjenin PHEX.

Nëse sëmundja nuk trajtohet, mund të shkaktojë komplikime serioze si rritje të ulët disproporcionale, deformime të këmbëve, shtyllës kurrizore dhe duarve, dhimbje kronike, kufizim të lëvizshmërisë së nyjeve dhe rrezik të lartë për fraktura.

Trajtimi përfshin suplementimin me fosfat dhe vitamina D aktive (kalcitriol), që ndihmon në rikthimin e mineralizimit normal dhe parandalimin e komplikimeve. Monitorimi i rregullt laboratorik është i domosdoshëm për përshtatjen e terapisë dhe për të parandaluar efektet anësore. Trajtimi i hershëm ka rëndësi thelbësore për përmirësimin e cilësisë së jetës së pacientit dhe reduktimin e simptomave). /Telegrafi/

The post Humbja e lehtë e ekuilibrit dhe vështirësitë në ecje dhe vrapim tregojnë se fëmija duhet të dërgohet te mjeku appeared first on Telegrafi.

Makina e enëve ka një përdorim të mrekullueshëm që shumë nuk e dinë

19 July 2025 at 01:57

Makina e enëve ka një përdorim të fshehtë që shumë nuk e dinë: ndihmon edhe për fermentimin e brumit

A keni menduar ndonjëherë se makina e enëve mund të bëjë më shumë se thjesht të lajë pjatat? Përveç pastrimit, kjo pajisje mund të shfrytëzohet edhe për një proces që shpesh u merr amvisave kohë dhe durim – fryrjen e brumit.

Nëse nuk keni furrë me funksion prove ose dhomë fermentimi, makina e enëve mund të zëvendësojë fare mirë këtë hap. Pasi të përfundojë një cikël i zakonshëm larjeje, nxehtësia dhe lagështia e mbetur brenda makinës krijojnë ambientin ideal për fermentim.

Mjafton të vendosni brumin në një enë qelqi, ta mbuloni me letër plastike ose kapak, dhe ta lini brenda makinës së enëve të fikur, derisa ambienti të ruajë ngrohtësinë. Brenda vetëm 10-15 minutash, brumi do të fryhet ndjeshëm, duke kursyer kohë dhe duke ju dhënë një rezultat të njëjtë si fermentimi klasik.

Kjo metodë jo vetëm që është praktike, por mund të jetë zgjidhje ideale në ditët e ftohta kur kuzhina është më e freskët dhe brumit i duhet më shumë kohë për të ardhur, transmeton Telegrafi.

shutterstock

Në fakt, shumë pajisje shtëpiake mund të përdoren në mënyra alternative – nga tharësja e rrobave që mund të ngrohë batanijet, te frigoriferi që ruan jo vetëm ushqimin, por edhe qirinjtë gjatë verës që të mos shkrihen.

Ky truk i makinës së enëve ka ngjallur kureshtjen e amvisave dhe kuzhinierëve amatorë në rrjete sociale. Shumë prej tyre tashmë po ndajnë përvoja se si me pak krijimtari, pajisjet që i kemi çdo ditë para syve mund të kursejnë kohë dhe të bëjnë gatimin edhe më argëtues.

A do ta provoni edhe ju? Nëse po, ndani me të tjerët këtë sekret të vogël të kuzhinës – sepse shpesh, ide të thjeshta janë ato që na shpëtojnë kohë dhe na bëjnë të ndihemi si mjeshtër të vërtetë të shtëpisë. /Telegrafi/

The post Makina e enëve ka një përdorim të mrekullueshëm që shumë nuk e dinë appeared first on Telegrafi.

Këto shenja të horoskopit ankohen vazhdimisht, por nuk ndryshojnë asgjë në jetën e tyre

19 July 2025 at 01:42

Në vend që të ndërmarrin hapa konkretë drejt ndryshimit, ata mbeten të bllokuar në rrethin e ankesave

Të gjithë njohim dikë që nuk pushon së ankuari për jetën – puna është e keqe, dashuria nuk është e kthyer, njerëzit janë të padrejtë. Dhe ndërsa të ankohesh herë pas here është krejt normale, disa shenja të horoskopit e kthejnë këtë në stil jete.

Në vend që të ndërmarrin hapa realë drejt ndryshimit, ata mbeten të ngujuar në rrethin e njëjtë të pakënaqësisë.

Gaforrja – e burgosur emocionale e së kaluarës

Gaforret janë të njohura për ndjeshmërinë e tyre të thellë, por kjo ndjeshmëri shpesh i tërheq në një vorbull zhgënjimesh dhe keqardhjeje.

Ankesat e tyre lidhen më së shumti me padrejtësitë e së kaluarës dhe ndjesinë se askush nuk i kupton.

Edhe pse e dinë saktësisht çfarë i mundon, rrallë vendosin të ndryshojnë diçka, sepse nuk heqin dorë lehtë nga zona e tyre emocionale e rehatisë – edhe kur kjo rehatí përfshin ankesa të pafundme, transmeton Telegrafi.

Peshqit – ëndërrimtarët që ikin nga realiteti

Peshqit kanë prirje për introspeksion dhe ëndërrim, por kur përballen me probleme reale, shpesh tërhiqen në botën e tyre.

Në vend që të veprojnë, ata dorëzohen tek ankesat se askush nuk i kupton, se jeta është shumë e vështirë, se gjithçka është pa kuptim.

Edhe pse e dinë çfarë i dhemb, rrallë ndërmarrin hapa të qartë. Më e lehtë është të kërkojnë dhembshuri, sesa të disiplinohen.

shutterstock

Peshorja – perfektioniste e bllokuar nga vendimmarrja

Peshoret synojnë harmoninë dhe bukurinë, por kur gjërat nuk janë të balancuara në mënyrë perfekte, nuk reshtin së ankuari. Bota u duket e padrejtë, njerëzit egoistë, jeta e ashpër.

Megjithatë, kur u jepet mundësia të ndryshojnë diçka, të prishin një marrëdhënie toksike apo të ndryshojnë ambientin, i paralizon frika nga konflikti.

Më mirë zgjedhin të mbeten të pakënaqura sesa të rrezikojnë të panjohurën.

Ankesat nuk e ndryshojnë jetën – veprimi ndryshon gjithçka

Këto shenja e kanë të qartë se çfarë i shqetëson, por shpesh u mungon guximi për t’i zgjidhur.

Nëse e gjen veten tek ndonjë prej tyre, ndoshta ka ardhur koha të ndalosh së ankuari dhe të fillosh të ndryshosh atë që të rëndon. Sepse ndryshimi i vërtetë ndodh kur vendos të mos jesh më vetëm një spektator i jetës tënde. /Telegrafi/

The post Këto shenja të horoskopit ankohen vazhdimisht, por nuk ndryshojnë asgjë në jetën e tyre appeared first on Telegrafi.

Mund ta bëni sot: Ky zakon i thjeshtë ul rrezikun e vdekjes deri në 40%

19 July 2025 at 01:24

A dëshironi të jetoni më gjatë dhe më shëndetshëm?

Aktiviteti i rregullt fizik që rrit ritmin e zemrës dhe frymëmarrjes mund të ulë rrezikun e vdekjes së parakohshme nga çdo shkak deri në 40%. Këtë e ka treguar një meta-analizë e madhe që përfshiu 85 studime dhe mbi 7 milionë persona nga e gjithë bota.

“Aktiviteti fizik është i rëndësishëm për shëndetin afatgjatë më shumë nga sa kemi menduar më parë,” thekson George Mielke, bashkautor i studimit nga Universiteti Queensland në Australi.

Me këtë pajtohet edhe Dr. Andrew Freeman, drejtori i parandalimit kardiovaskular në spitalin National Jewish Health në Denver, i cili nuk ka marrë pjesë në këtë studim:

“Ushtrimet janë magji e pastër. Ulin rreziqet në mënyra që asnjë ilaç nuk mund t’i bëjë. Është e pabesueshme. Gjithmonë i them pacientëve të mi se aktiviteti fizik është eliksiri i rinisë”.

Asnjëherë nuk është vonë

Lajmi i mirë është se nuk është kurrë vonë për të adoptuar këtë zakon të shëndetshëm. Edhe ata që kanë filluar të ushtrojnë në moshë më të madhe kanë përfituar ndjeshëm dhe kanë zgjatur jetën e tyre, konfirmon Rui Yu, doktorante në shëndetin publik në Universitetin e Brisbane.

Madje, efektet kanë qenë më të theksuara tek të moshuarit, të cilët shpesh përballen me probleme shëndetësore – tek ata rreziku është ulur për 10-15% shtesë.

“Kjo vetëm tregon se kurrë nuk është vonë për të filluar. Lëvizja në çdo moshë ndihmon për një jetë më të gjatë dhe më të shëndetshme”, shton Mielke, transmeton Telegrafi.

shutterstock

Më shumë është më mirë, por deri në një limit

Studimi, i publikuar në British Journal of Sports Medicine, cilësohet si “analiza më gjithëpërfshirëse e aktivitetit fizik nga fillimi i moshës së rritur dhe më tej.” Ai është i veçantë sepse ka ndjekur sjelljen e pjesëmarrësve për një periudhë të gjatë kohe.

“Kjo na mundësoi të studiojmë modelet afatgjata, kush mbeti aktiv, kush filloi më vonë, kush u ndal dhe si ndikon kjo në rrezikun e vdekjes”, shpjegon Mielke.

Studimi u bazua në rekomandimet e Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH):

▪ 150–300 minuta në javë aktivitet aerobik me intensitet mesatar, ose
▪ 75–150 minuta aktivitet intensiv (p.sh. vrapim, ecje e shpejtë).

Aktiviteti aerobik i rregullt ndihmon sidomos në luftën kundër sëmundjeve të zemrës, shkaku kryesor i vdekshmërisë në botë.

Krahasuar me persona të pavetëdijshëm fizikisht, ata që ushtruan më shumë kishin rrezik për vdekje nga sëmundjet kardiovaskulare rreth 40% më të ulët, ndërsa rreziku i vdekjes nga kanceri ishte 25% më i ulët.

Zgjatja më e madhe e jetës u regjistrua tek personat që ushtruan të paktën 300 minuta në javë.

“Më shumë se kaq nuk sjell përfitime të dukshme shtesë,” thotë Yu.

Megjithatë, edhe ata që sapo kanë filluar të jenë aktivë kanë përfituar, rreziku i vdekjes së parakohshme u ul për 22%. Në anën tjetër, ata që ndalën ushtrimin humbën këto përfitime dhe rreziku i tyre u rikthye në nivelin e personave që kurrë nuk kanë qenë aktivë.

“Kjo ngre pyetjen e rëndësishme: A mbeten përfitimet e ushtrimeve edhe pasi të ndalojmë? Kërkohen studime të mëtejshme për këtë,” përfundon Yu.

Sekreti është qëndrueshmëria

Megjithëse ideal është të ndiqni rekomandimet zyrtare, kjo nuk është e vetmja mënyrë për të përmirësuar shëndetin, thotë Mielke.

“Edhe ata që nuk arritën nivelin e rekomanduar, por ishin të paktën disi aktivë, patën rrezik më të ulët për vdekje të parakohshme krahasuar me totalisht të pavetëdijshëm fizikisht”, thotë ai.

“Ne inkurajojmë njerëzit të lëvizin në mënyrën që u përshtatet më shumë. Më e rëndësishmja është të mbeten aktivë dhe të gjejnë aktivitete që i pëlqejnë.”

Nëse sapo po filloni, është e rëndësishme të nisni ngadalë dhe të konsultoheni me mjekun ose trajnerin fizik.

Qëllimi, sipas Dr. Freeman, është të arrini të paktën 30 minuta ecje të shpejtë në ditë.

“Nëse ecni me një mik apo partner, një test i mirë është që ata të flasin normalisht ndërsa ju të jeni paksa të fryrë nga përpjekja. Kjo është e mirë edhe për marrëdhënien dhe për trupin”, këshillon ai.

Për rezultate edhe më të mira, rekomandohet që ushtrimeve kardio t’u shtohen dhe ushtrime për forcimin e muskujve.

“Kur rekomandoj ecjen, çiklizmin, notin apo vrapimin, shpesh sugjeroj të përfshihen dhe ushtrime fuqie, p.sh. ngritje peshe të lehta, çanta me ngarkesë, çiklizëm në kodër, përdorimi i gishtave në not… Qëllimi është të kombinohen kardio dhe forcimi i muskujve,” përfundon Freeman. /Telegrafi/

The post Mund ta bëni sot: Ky zakon i thjeshtë ul rrezikun e vdekjes deri në 40% appeared first on Telegrafi.

Nëse bëni këto dy gabime gjatë grimit, do të dukeni më e vjetër

19 July 2025 at 00:46

Disa truke të thjeshta bukurie mund t’ju bëjnë të dukeni vite më të rinj

Meqë koha lë shenja në lëkurën tuaj, si linja të holla dhe rrudha, ndryshimi i rutinës së grimit mund të jetë pikërisht ajo që ju duhet për të ruajtur shkëlqimin rinor.

Vendosni konturin më lart mbi mollëza

Artistët e grimit rekomandojnë të aplikoni konturin më shumë mbi mollëza, dhe jo në thellësinë e faqeve.

“Konturi krijon hijen natyrale në fytyrë, por nëse vendoset shumë poshtë, do të dukeni edhe më të vjetër,” këshillon Lauren Hale, për Best Life.

“Prandaj, duke vendosur konturin më lart mbi mollëza, do të ngremë vizualisht faqet,” shton ajo, transmeton Telegrafi.

 original sound – Lauren Hale

Përdorimi i korrektorit nën sytë

Hale thotë se ekziston një gabim tjetër i zakonshëm që bëjnë gratë mbi 40 vjeç kur aplikojnë grimin – përdorimi i keq i korrektorit, duke mbushur kryesisht “këndin” nën sy.

“Problemi është që mendojmë se fshehim rrathët e zinj, por në fakt e vendosim korrektorin në zonën ku janë linjat e holla dhe tekstura e syrit, duke i theksuar edhe më shumë rrudhat për shkak të reflektimit të dritës.”

Hale sugjeron të aplikoni korrektorin në një vijë diagonale lart, duke nisur nga cepi i jashtëm i syrit drejt vijës së flokëve. Kjo do të ndriçojë dhe ngrejë pamjen, pa tërhequr vëmendjen tek linjat e holla apo rrudhat që mund të keni nën sy. /Telegrafi/

The post Nëse bëni këto dy gabime gjatë grimit, do të dukeni më e vjetër appeared first on Telegrafi.

Një ‘jo’ që i kushtoi jetën: Pse vdiq vërtet Steve Jobs dhe si mund të shpëtonte

18 July 2025 at 23:18

Edhe pse do të mbahet mend si një nga liderët më me ndikim në botën e teknologjisë, Steve Jobs do të kujtohet edhe si “fanatiku” që në një moment vendimtar zgjodhi intuitën para arsyes

Sipërmarrësi amerikan dhe një nga figurat më me ndikim të shekullit 20 dhe 21, Steve Jobs, ndryshoi mënyrën si komunikojmë, punojmë dhe jetojmë me teknologjinë. Ndikimi i tij në industrinë teknologjike ndihet edhe sot, ndërsa Apple – fryt i bashkimit mes kreativitetit, teknologjisë dhe biznesit, është kthyer në sinonim të inovacionit, elegancës dhe cilësisë.

Fëmijëria

Steve Jobs lindi më 24 shkurt 1955 në San Francisko. Nëna e tij, Joanne Simpson, e lindi ndërsa ishte ende studente, ndërsa babai, Abdulfattah John Jandali, një mysliman sirian, kishte lënë vendin e lindjes në moshën 18-vjeçare.

Menjëherë pas lindjes, prindërit biologjikë e dhanë për birësim. Familjen e vërtetë ai e gjeti te Clara dhe Paul Jobs në Silicon Valley. Clara ishte kontabiliste, ndërsa Paul punonte si mekanik në një kompani laserësh.

Motra ishte shoqja më e ngushtë

Si çdo fëmijë, Jobs kishte dëshirë të njihte prindërit biologjikë. Gjatë përpjekjeve për t’u afruar me ta, ai zbuloi motrën, Mona Simpson (lindur Jandali), e cila u bë shoqja e tij më e ngushtë deri në fund të jetës.

“Ne jemi familje. Ajo është shoqja ime më e mirë. E thërras çdo disa ditë dhe i tregoj gjithçka”, – pati rrëfyer Jobs në një intervistë, duke treguar se që në takimin e parë u lidhën shumë ngushtë.

Mona u bë shkrimtare e njohur. Ndër veprat e saj më të famshme është Anywhere But Here (Jeta është diku tjetër), e cila u adaptua në film ku rolet kryesore i luajtën Natalie Portman dhe Susan Sarandon, transmeton Telegrafi.

Nuk e mbaroi kurrë fakultetin

Që i vogël, Jobs tregoi interes të madh për teknologjinë. Orë të tëra i kalonte në garazhin e babait duke punuar në projekte elektronike. Pas shkollës së mesme në Cupertino të Kalifornisë, më 1972 u regjistrua në Reed College, por e la pas semestrit të parë për shkak të vështirësive financiare të familjes.

Megjithatë, ai vazhdoi të ndiqte disa ligjërata sipas dëshirës, si kaligrafia, e cila më vonë pati ndikim të madh në estetikën e produkteve Apple.

“Nuk ishte romantike. Nuk kisha dhomë në konvikt, flija në dyshemetë e shokëve. Ktheja shishet e Koka-Kola-s për depozitën 5 cent dhe blija ushqim. Çdo javë ecja 11 kilometra nëpër qytet që të haja një vakt normal në tempullin Hare Krishna”, – tregoi Jobs në fjalimin e tij të famshëm në Universitetin Stanford më 2005.

Fillimet e karrierës

Më 1976, bashkë me mikun Steve Wozniak, një tjetër gjeni, Jobs themeloi Apple. Produkti i parë ishte kompjuteri personal Apple I, të cilin e montuan dhe e shitën nga garazhi i shtëpisë së Jobs. Edhe emri “Apple” thuhet se lindi pikërisht në atë garazh të mbushur me arka me mollë.

Më 1977, Jobs dhe Wozniak lançuan Apple II, kompjuteri që solli suksesin masiv dhe vendosi themelet për kompaninë që sot është një gjigant i teknologjisë. Pas 7 vitesh inovacion, erdhi revolucioni tjetër: Macintosh (Mac), kompjuteri i parë personal me ndërfaqe grafike (GUI), miun dhe ikonat që e bënë kompjuterin të qasshëm për të gjithë.

Në 1985, Jobs u përplas me CEO-n e atëhershëm të Apple, John Sculley dhe u largua nga kompania. Themeloi firmën NeXT, e cila prodhoi kompjuterë të avancuar, por pa sukses të madh komercial. Megjithatë, sistemi operativ i NeXT u bë baza e macOS që përdoret edhe sot.

Po atë periudhë, Jobs bleu nga Lucasfilm një studio animacioni, të cilën e shndërroi në Pixar, duke revolucionarizuar botën e animacionit. Më 1995, Pixar lansoi “Toy Story”, filmi i parë i animuar plotësisht me kompjuter, duke fituar miliarda. Pixar më vonë u ble nga Disney, por Jobs u bë aksionari më i madh individual i Disney-t.

Në vitet 1990, Apple u përball me krizë të thellë financiare. Në 1997, kompania e thirri Jobs që të kthehej. Ai rifilloi udhëheqjen dhe me lansimin e iMac më 1998 e shpëtoi Apple nga falimentimi, duke e kthyer në gjigantin që njohim sot.

Pastaj erdhën produktet që ndryshuan botën:

iPod (2001) – Pajisja që revolucionarizoi dëgjimin e muzikës.
iPhone (2007) – Smartphone-i i parë me ekran me prekje, që transformoi industrinë.
iPad (2010) – Tableti që ridefinoi përdorimin e kompjuterëve dhe medias.

Perfeksionist deri në detaj, Jobs lidhi teknologjinë me dizajnin elegant. Prezantimet e tij u kthyen në spektakle, ndërsa personaliteti i tij karizmatik hipnotizonte publikun dhe tregun. Megjithatë, për shkak të kërkesave të larta, shpesh hynte në konflikte me punonjësit – por rezultatet gjithmonë e mbanin lart figurën e tij.

Jeta private

Që në adoleshencë, Jobs u magjeps nga zen budizmi dhe shpesh udhëtoi në Indi. Ky ndikim e formësoi si në jetën personale, ashtu edhe në filozofinë e dizajnit.

Në moshën 23-vjeçare, nga lidhja me të dashurën e shkollës së mesme, Chrisann Brennan, pati vajzën Lisa Brennan-Jobs, e lindur në prag të suksesit të Apple më 1978. Megjithëse nuk u martua kurrë me Chrisann, Jobs kishte edhe tre fëmijë të tjerë dhe i pagoi Lisas studimet në Harvard, ku ajo diplomoi më 2000 dhe u bë gazetare.

Në vitin 1991, Jobs u martua me Laurene Powell sipas traditës budiste. Që nga ajo kohë, jetën private e mbajti larg syve të publikut. Laurene punoi në Universitetin e Pensilvanisë dhe më vonë doktoroi në Stanford, aty ku u njohën.

“Isha në parking, mendova: ‘Po të ishte dita ime e fundit, do ta kaloja në një takim pune apo me këtë grua?’ Vrapova pas saj dhe i kërkova të dilnim për darkë. Ajo pranoi dhe që atëherë nuk jemi ndarë kurrë”, rrëfente Jobs.

Sipas biografisë The Second Coming of Steve Jobs të Alan Deutschman, Jobs pati lidhje edhe me këngëtaren Joan Baez, ish e dashura e Bob Dylan. Edhe biografia iCon: Steve Jobs përmend një martesë sekrete me Baez, megjithëse nuk pati fëmijë, pasi ajo ishte 41 vjeçe.

Jobs adhuronte Beatles dhe muzikën klasike, dhe ishte pescatarian, nuk hante mish, vetëm peshk. Veshja e tij karakteristike – golf i zi dhe xhinse, ishte simbol i thjeshtësisë: “S’dua të harxhoj kohë duke menduar çfarë të vesh”, thoshte ai.

Fëmijët nuk i lejoi të përdornin teknologjinë

Edhe pse e gjithë jeta e tij ishte ndërtuar mbi teknologjinë, Jobs nuk ua lejonte fëmijëve pajisjet Apple në shtëpi.

“Ata pothuajse nuk i përdorin. Më shumë preferojmë të ulemi në tryezë dhe të flasim për histori apo librat që kemi lexuar”, – i kishte treguar Jobs gazetarit të The New York Times, Nick Bilton.

Lufta me kancerin e pankreasit

Më 2003, gjatë një vizite tek mjeku për një gur në veshkë, iu zbulua një “hije” në pankreas. Analizat treguan një tumor neuroendokrin të rrallë, një formë e kancerit të pankreasit që mund të shërohet nëse operohet në kohë. Por Jobs e refuzoi operacionin, pavarësisht lutjeve të mjekëve.

“S’doja që të ma hapnin trupin. Nuk doja ta shihja veten të ‘prerë’ në atë mënyrë”, – pranoi Jobs. Nëntë muajt e parë pas diagnozës, ai provoi vegjetarianizmin, akupunkturën, ilaçet bimore, pastrimin e zorrëve dhe metoda të tjera alternative. Thuhet se madje kërkoi edhe ndihmën e një fallxhori.

Asgjë nuk ndihmoi. Kanceri u përhap shpejt dhe Jobs më në fund pranoi të operohej. Më 2004 ai u shkroi të gjithë punonjësve të Apple një email ku tregonte diagnozën.

“Kam një formë shumë të rrallë kanceri pankreatik, një tumor neuroendokrin, që përbën rreth 1% të rasteve dhe mund të shërohet me operacion nëse kapet herët, si në rastin tim”, – shkroi Jobs.

Në vitin 2009, pas humbjes drastike në peshë, u bë e qartë se sëmundja kishte avancuar. Ai iu nënshtrua një transplanti të mëlçisë dhe u tërhoq nga drejtimi i Apple.

“Ai kishte të vetmin lloj kanceri pankreatik që mund të kurohej. Në thelb, ai kreu vetëvrasje”, – thanë më pas disa ekspertë, duke theksuar se mjekimi në kohë do ta shpëtonte.

Por Jobs gjithmonë besoi më shumë te instinkti sesa te mjekët dhe, për fat të keq, as miliona dollarët nuk ia blenë jetën.

Ditët e fundit

Në javët e fundit të jetës, Jobs u përpoq të linte një trashëgimi shpirtërore për fëmijët. Në bashkëpunim me biografin Walter Isaacson, krijoi biografinë për të shpjeguar vendimet e tij.

Steve Jobs ndërroi jetë më 5 tetor 2011, në shtëpinë e tij në Palo Alto të Kalifornisë, i rrethuar nga familja. Shkaku zyrtar i vdekjes ishte ndalimi respirator si pasojë e tumorit të pankreasit. /Telegrafi/

The post Një ‘jo’ që i kushtoi jetën: Pse vdiq vërtet Steve Jobs dhe si mund të shpëtonte appeared first on Telegrafi.

❌
❌