BRUKSEL, 25 korrik /ATSH-DPA/- Bashkimi Evropian dhe Kina festuan 50 vjet marrëdhënie dypalëshe diplomatike në një samit të profilit të lartë në Pekin. Por shumë çështje të debatueshme zbehën atmosferën festive.
Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, dhe Presidenti i Këshillit Europian, António Costa, mbërritën në kryeqytetin kinez dje në mëngjes, të shoqëruar nga shefja e diplomacisë së BE-së, Kaja Kallas.
Megjithëse janë partnerë të dytë më të mëdhenj tregtarë të njëri-tjetrit, marrëdhëniet BE-Kinë janë bërë gjithnjë e më të tensionuara. Brukseli është i alarmuar nga një deficit tregtar rekord prej mbi 300 miliardë euro (351.9 miliardë dollarë) vitin e kaluar dhe nga kontrollet kineze të eksporteve për mineralet e rralla të domosdoshme për motorët elektrikë dhe sensorët.
Para samitit, presidenti kinez Xi Jinping tha se Kina dhe BE-ja duhet të thellojnë besimin ndaj njëra-tjetrës në një botë të trazuara, por drejtuesit e bllokut kërkuan “zgjidhje reale” për të kapërcyer një “pikë kthese”.
BE-ja u zotua të përballet me ndarjet e thella rreth tregtisë, përfshirë frikën se mallrat kineze të lira dhe të subvencionuara mund të pushtojnë tregjet europiane, si dhe mbështetjen e heshtur të Pekinit ndaj luftës së Rusisë në Ukrainë.
Mbështetja e Kinës për Rusinë në luftën e saj ndaj Ukrainës ka qenë një shqetësim i vazhdueshëm për BE-në. Costa dhe von der Leyen i kërkuan Pekinit të “përdorë ndikimin e tij” ndaj Rusisë për të ndihmuar në përfundimin e “luftës së agresionit” nga Moska.
Pas samitit, presidentja e Komisionit tha se “mënyra se si Kina vazhdon të ndërveprojë me presidentin rus Vladimir Putin dhe luftën e tij do të jetë një faktor vendimtar për marrëdhëniet tona në të ardhmen”.
Costa tha se Kina, “si anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, ka një përgjegjësi të veçantë për të ndikuar Rusinë që të ndalë këtë luftë, të pranojë një armëpushim pa kushte dhe të hyjë në një negociatë të drejtë me Ukrainën”.
Bashkëpunimi për klimën
Brukseli ka theksuar gjithashtu çështjet klimatike ku dëshiron që Kina të bëjë më shumë. Megjithatë, këtu bashkëpunimi shihet si më i mundshëm.
Dy drejtuesit europianë theksuan se Kina dhe BE-ja ranë dakord që të dyja “duhet të respektojnë Marrëveshjen e Parisit”. E miratuar në vitin 2015, kjo marrëveshje ishte e para me karakter universal dhe juridikisht detyruese për të kufizuar ngrohjen globale nën 2 gradë Celsius mbi nivelet paraindustriale.
Makina elektrike dhe konjaku
Në një konferencë shtypi në Pekin, Costa tha se BE-ja dhe Kina “kanë një interes të përbashkët për të ndjekur një marrëdhënie konstruktive, të qëndrueshme, të balancuar dhe të dobishme për të dyja palët”.
“Evropa e mirëpret konkurrencën. Ne e pëlqejmë konkurrencën. Por konkurrenca duhet të jetë e ndershme”, tha Von der Leyen.
Tensionet tregtare janë veçanërisht të forta në disa sektorë.
Në një përballje vitin e kaluar, BE-ja vendosi tarifa shtesë deri në 35,3% për makinat elektrike të prodhuara në Kinë, duke pretenduar se subvencionet në shkallë të gjerë u japin prodhuesve kinezë një avantazh të padrejtë. Po ashtu, ka filluar një hetim ndaj furnitorëve kinezë të turbinave me erë.
Ky vendim nuk u mirëprit në mënyrë unanime në Evropë. Sllovenia ishte një nga vendet që nuk e mbështeti vendosjen e tarifave.
Në qershor, ministri slloven i Ekonomisë, Matjaz Han, u takua me përfaqësues të prodhuesit kinez të makinave elektrike “Nio” në Mynih për të diskutuar mundësinë e prodhimit të makinave në Slloveni në një fabrikë në pronësi të kompanisë austriake Magna Steyr.
Kina i ka hedhur poshtë pretendimet e Brukselit mbi konkurrencën e pandershme të automjeteve elektrike dhe ka njoftuar hetime hakmarrëse për produktet europiane si derri, konjaku dhe bulmeti.
Pothuajse i gjithë konjaku i BE-së është prodhim francez, eksporti i të cilit në Kinë vlerësohet në 1,4 miliardë euro në vit.
Shenja të kujdesshme zbutjeje në mosmarrëveshjen për këtë pije të çmuar u shfaqën ndërsa ministri i Jashtëm kinez Wang Yi, presidenti francez Emmanuel Macron dhe ministri francez Europën dhe pun[t e Jashtme Jean-Noel Barrot u takuan në fillim të këtij muaji në Paris.
Megjithatë, Kina vendosi tarifa antidumping deri në 34,9% mbi konjakun, duke detyruar eksportuesit europianë të rrisin çmimet për të shmangur këto taksa.
Sanksionet ndaj Rusisë zbehën festimet e samitit
Vetëm disa ditë para bisedimeve në Pekin, BE miratoi një paketë të re sanksionesh kundër Rusisë për shkak të luftës në Ukrainë, përfshirë dy banka kineze. Ministri kinez i Tregtisë i dërgoi homologut të tij europian një mesazh zyrtar proteste, të njohur si “përfaqësim solemn” në gjuhën diplomatike.
“Ne e dimë që kompanitë kineze furnizojnë rreth 80% të mallrave me përdorim të dyfishtë për luftën”, tha Costa, duke iu referuar mallrave me përdorim civil, por që mund të përdoren edhe për qëllime ushtarake. “Nuk jemi naivë. Nuk po i kërkojmë Kinës të ndërpresë marrëdhëniet, por të përforcojë kontrollet doganore dhe financiare”, shtoi ai.
Brukseli thotë se marrëdhëniet politike dhe ekonomike të Kinës me Rusinë që nga pushtimi i vitit 2022 përfaqësojnë mbështetje të heshtur ndaj Moskës, gjë që e ka ndihmuar ekonominë ruse të përballojë sanksionet perëndimore.
Kina i mohon këto pretendime dhe Pekini deklaroi të hënën se sanksionet “do të kenë një ndikim negativ serioz në marrëdhëniet ekonomike dhe tregtare Kinë-BE”.
Paketa e 18-të e masave ekonomike nga Europa kundër Rusisë që nga pushtimi i vitit 2022 vjen në një kohë kur aleatët shpresojnë që presidenti amerikan Donald Trump të përmbushë kërcënimin për të ndëshkuar Moskën për bllokimin e përpjekjeve për paqe.
BE-ja i kërkon Pekinit veprim për klimën
Pavarësisht tensioneve mbi tregtinë dhe luftën në Ukrainë, BE-ja shpreson për bashkëpunim me Kinën në luftën kundër ndryshimeve klimatike dhe në uljen e emetimeve të gazeve serë.
Ngrohja globale ka qenë historikisht një fushë bashkëpunimi mes Brukselit dhe Pekinit, me të dyja palët që kanë sinjalizuar gatishmëri për të bashkëpunuar në këtë drejtim.
Sipas një deklarate për shtyp, zyrtarët kinezë dhe të BE-së ranë dakord në samit “se forcimi i bashkëpunimit Kinë-BE për ndryshimet klimatike është në të mirë të popujve të të dy palëve dhe ka rëndësi të madhe dhe të veçantë për mbrojtjen e multilateralizmit dhe avancimin e qeverisjes globale të klimës”.
Deklarata theksonte gjithashtu se “ngjyra e gjelbër është ngjyra përfaqësuese e bashkëpunimit Kinë-BE dhe se dy palët kanë një bazë të fortë dhe hapësirë të gjerë për bashkëpunim në fushën e tranzicionit të gjelbër”.
Gjatë një vizite në Pekin këtë muaj, zv/presidentja e Komisioni Evropian Teresa Ribera paralajmëroi se “mungesa e mundshme e ambicies nga ndotësit kryesorë është një shqetësim për komunitetin ndërkombëtar dhe qytetarët tanë”, duke kërkuar veprim më të madh.
Zëvendëskryeministri kinez Ding Xuexiang, nga ana tjetër, vlerësoi “pjesëmarrjen e Kinës në qeverisjen globale për mjedisin”.
E pyetur nëse masat e BE-së ndaj kompanive kineze të energjisë së gjelbër mund të dëmtojnë tranzicionin global drejt energjive të rinovueshme, Ribera u përgjigj se, ndonëse BE-ja “mund të përfitojë në afat të shkurtër” nga importet më të lira, “mund të dëmtojë mundësinë” për investime afatgjata në të ardhmen e bllokut.
BE-ja synon të bëhet neutrale ndaj karbonit deri në vitin 2050. Kina, ndotësi më i madh në botë , ka premtuar ta arrijë këtë qëllim deri në vitin 2060. /Ad.Ab./
The post ANALIZË – BE-Kinë, 50 vjet marrëdhënie diplomatike mes tensioneve tregtare appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.
Login
