NJU JORK, 14 korrik /ATSH-AA/ – Bitcoin ka vazhduar me rritjen e tij, duke arritur një rekord të ri prej 123.000 dollarësh mëngjesin e sotëm.

Kriptomonedha është rritur për pesë ditë, duke arritur nivele historike gjatë javës së fundit.

Çmimi aktual i kriptomonedhës më të madhe është rreth 122.200 dollarë, duke u rritur me 4,2 për qind nga dita në ditë.

Sipas të dhënave nga firma e analizave Coinmarketcap, vlera e tregut global të kriptomonedhave, përfshirë Bitcoin, u rrit me afërsisht 3,5 për qind në 24 orët e fundit, duke arritur në 3,8 trilionë dollarë.

Çmimi i Bitcoin, kriptomonedha më e madhe sipas kapitalizimit të tregut, është rritur me gati 27 për qind që nga fillimi i këtij viti.

Çmimi i Ethereum, kriptomonedha e dytë më e madhe sipas kapitalizimit të tregut, fitoi rreth 2,7 për qind në vlerë, duke u rritur në 3.045 dollarë.  /os/

The post FINANCE – Bitcoin vazhdon të rritet në nivel rekord, tejkalon 123 mijë dollarë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

VIRXHINIA, 14 korrik /ATSH-AA/ – Shkencëtarët kanë zbuluar bashkimin më masiv të vrimave të zeza të vëzhguara ndonjëherë, pas një përplasjeje midis dy vrimave të zeza gjigante mbi 10 miliardë vite dritë larg Tokës, njoftuan studiuesit.HKENCA,

Sipas të dhënave nga Observatori i Valëve Gravitacionale me Interferometër Lazer (LIGO) me bazë në SHB, çdo vrimë e zezë ishte më shumë se 100 herë më e madhe se masa e diellit dhe u spiralizua në njëra-tjetrën përpara se të bashkohej në një vrimë të re të zezë që vlerësohet të jetë rreth 265 herë më e madhe se masa e diellit tonë.

“Këto janë ngjarjet më të dhunshme që mund të vëzhgojmë në univers, por kur sinjalet arrijnë në Tokë, ato janë fenomenet më të dobëta që mund të matim”, tha Profesor Mark Hannam për The Guardian.

“Në kohën kur këto valëzime shfaqen në Tokë, ato janë të vogla”, shtoi ai, duke iu referuar teorive se dy vrimat e zeza mund të jenë formuar nga bashkimet e mëparshme.

Në këtë rast, bashkimi rekord i vrimave të zeza ka sfiduar teoritë aktuale se si formohen objekte të tilla masive, me detektorë të bazuar në Tokë që kapin valëzime të zbehta hapësirë-kohë më të vogla se një proton. Vrima e re e zezë po rrotullohet gjithashtu pothuajse në limitin teorik rreth 400.000 herë më shpejt se Toka.

“Këto janë masat më të larta të vrimave të zeza që kemi matur me besim me valë gravitacionale,” tha Hannam, një anëtar i bashkëpunimit LIGO.

“Dhe ato janë të çuditshme, sepse ato janë të përplasura në diapazonin e masave ku, për shkak të të gjitha llojeve të gjërave të çuditshme që ndodhin, ne nuk presim që të formohen vrima të zeza”, tha ai.

Fizikantët e LIGO-së besojnë se vrimat e zeza ka të ngjarë të jenë formuar nga bashkimet e mëparshme, duke shpjeguar madhësinë e tyre masive dhe rrotullimin e shpejtë. “Ky është shembulli më ekstrem ku kjo është ndoshta ajo që po ndodh”, tha Hannam.

“Detektorët që kemi planifikuar për 10 deri në 15 vitet e ardhshme do të jenë në gjendje të shohin të gjitha bashkimet e vrimave të zeza në univers, dhe ndoshta disa surpriza që nuk i presim”, tha ai.   /os/

The post HAPESIRE – Shkencëtarët zbulojnë bashkim rekord të vrimave të zeza 10 miliardë vite dritë larg appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

LONDËR, 13 korrik /ATSH/- Ekziston një enigmë që i ka magjepsur të gjithë shkencëtarët: kur Toka u formua 4,5 miliardë vjet më parë, planeti ynë në thelb ishte një top shkëmbi i shkrirë, sipas BBC.

Uji që mund të ketë qenë i pranishëm gjatë formimit të planetit – me siguri do të ishte zhdukur menjëherë. Megjithatë, sot, uji mbulon rreth 70% të sipërfaqes së Tokës.

Pra, nga erdhi i gjithë ky ujë? Dhe akoma më intriguese, kur mbërriti në Tokë?

Një ekip kërkimor nga Universiteti i Emirateve të Bashkuara Arabe ka publikuar së fundmi një studim të ri në “Nature Astronomy”, një nga revistat kryesore ndërkombëtare në astronomi.

Studimi paraqet prova të reja që sugjerojnë se uji ekzistonte në univers para se të formoheshin blloqet ndërtuese të galaktikës sonë, gjë që sfidon dhe ripërcakton kuptimin shkencor të formimit të ujit dhe potencialin për jetë në universin e hershëm.

Dr. Muhammad Abdul Latif, Profesor i Asociuar në Departamentin e Fizikës në Universitetin e Emirateve të Bashkuara Arabe dhe autor kryesor i studimit, shpjegoi se hulumtimi hedh dritë mbi rolin e supernovave të para në formimin e ujit.

“Grumbullime të dendura të pasura me ujë mund të kenë formuar disqe proto-planetare, duke çuar potencialisht në krijimin e planetëve të qëndrueshëm në agimin e universit dhe mundësinë e ekzistencës së jetës shumë më herët sesa mendohej më parë”, tha ai.

Studimi ka tërhequr vëmendje të konsiderueshme globale.

Toka e hershme nuk ishte një vend miqësor me ujin – një peizazh i shkëmbinjve të shkrirë, shpërthimeve vullkanike dhe bombardimeve të vazhdueshme nga kometat dhe asteroidet, me nivele të larta të rrezatimit diellor.  Këto kushte do ta kishin avulluar ujin.

Gjithashtu, Prof. Richard Greenwood nga “Open University”, tha se bërthama prej hekuri e shkrirë e Tokës do të kishte qenë një top ndryshku nëse do të kishte pasur ujë në përzierjen proto-tokë.

Pra, nëse uji nuk ka qenë gjithmonë këtu, nga ka ardhur?

Në Muzeun e Historisë Natyrore në Londër, Prof. Sara Russell ka krahasuar “gjurmën e gishtërinjve” izotopike të ujit të Tokës me ujin e gjetur në asteroidin Bennu – të kapur dhe të sjellë nga misioni i fundit i NASA-s “Osiris Rex”.  //a.i/

The post SHKENCË – Nga erdhi uji i Tokës? appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

LONDËR, 13 korrik /ATSH/- Një analizë e re gjaku mund të zbulojë se sa shpejt po plaken organet tuaja – dhe çfarë do të thotë kjo për shëndetin tuaj, sipas BBC.

Shkencëtarët kanë zbuluar një mënyrë për të matur moshën biologjike të trurit – duke rezultuar të jetë një nga parashikuesit më të mirë të shëndetit dhe jetëgjatësisë në të ardhmen.

Në një studim të ri, studiuesit analizuan mostrat e gjakut të marra nga 45 000 të rritur, duke matur nivelet e tyre të më shumë se 3,000 proteinave.

Shumë nga këto proteina ishin të lidhura me organe specifike, përfshirë trurin, duke i lejuar ata të vlerësonin një ‘moshë biologjike’ për secilin sistem organesh.

Kur profili i proteinave të një organi ndryshonte ndjeshëm nga mesatarja për moshën kronologjike të dikujt (numri i ditëlindjeve që kanë pasur), ai klasifikohej si ‘jashtëzakonisht i moshuar’ ose ‘jashtëzakonisht i ri’.

“Nga të gjitha organet e matura, truri dallohej si parashikuesi më i mirë i rezultateve shëndetësore”, zbuluan studiuesit.

“Truri është portieri i jetëgjatësisë”, tha në një deklaratë Prof. Tony Wyss-Coray, autori kryesor i studimit të ri të botuar në “Nature Medicine”.

“Nëse keni një tru të vjetër, keni një probabilitet më të lartë vdekshmërie. Nëse keni një tru të ri, ndoshta do të jetoni më gjatë”, tha ai.

Pjesëmarrësit me një tru jashtëzakonisht të plakur kishin 12 herë më shumë gjasa të diagnostikoheshin me sëmundjen e Alzheimerit brenda një dekade sesa ata të së njëjtës moshë me një tru biologjikisht të ri.

Një tru i plakur gjithashtu rriti rrezikun e vdekjes nga çdo shkak me 182% gjatë një periudhe 15-vjeçare, ndërsa truri i ri ishte i lidhur me një ulje prej 40% të vdekshmërisë.

“Vlerësimi i trurit dhe organeve të tjera në aspektin e moshës së tyre biologjike mund të sjellë një epokë të re të mjekësisë parandaluese”, tha Wyss-Coray.

“Kjo është, idealisht, e ardhmja e mjekësisë”, tha ai.

“Sot, shkon te mjeku sepse të dhemb diçka, dhe ata shikojnë për të parë se çfarë nuk shkon. Ne po përpiqemi të kalojmë nga kujdesi për të sëmurët në kujdesin shëndetësor dhe të ndërhyjmë përpara se njerëzit të preken nga sëmundje specifike të organeve”, shtoi ai.

Ekipi tani po punon për të komercializuar testin, i cili sipas tyre mund të jetë i disponueshëm në dy deri në tre vitet e ardhshme – me shumë mundësi duke filluar me organe kyçe si truri, zemra dhe sistemi imunitar. //a.i/

The post Mosha biologjike e trurit tuaj mund të parashikojë se sa gjatë do të jetoni appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

NJU JORK, 11 korrik /ATSH-AA/ – Bitcoin ka vazhduar me rritjen e tij duke arritur një rekord të ri prej 118.239 dollarësh mëngjesin e sotëm.

Kriptomonedha ka shënuar rritje për dy ditë me radhë, duke kaluar nivelin prej 113 mijë dhe 115 mijë dollarësh brenda më pak se 24 orësh.

Pas arritjes së një tjetër niveli rekord, çmimi i Bitcoin mëngjesin e sotëm ishte rreth 118 820 dollarë duke shënuar një rritje prej rreth 6 për qind.

Sipas të dhënave nga firma e analizave ”Coinmarketcap”, vlera e tregut global të kriptomonedhave, përfshirë bitcoin, është rritur rreth 5,92 për qind gjatë 24 orëve të fundit duke arritur në 3,67 trilionë dollarë.

Çmimi i bitcoinit, kriptomonedha më e madhe sipas kapitalizimit të tregut, është rritur me gati 26 për qind që nga fillimi i këtij viti.

Çmimi i ethereum, kriptomonedha e dytë më e madhe sipas kapitalizimit të tregut, gjithashtu është rritur rreth 7 për qind duke arritur në 2 993 dollarë./  /os/

The post NJU JORK – Bitcoin në rekordin e ri prej 118 000 dollarësh appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

ANKARA, 9 korrik /ATSH/ – Një gjykatë turke urdhëroi sot ndalimin e aksesit në chatbot-in e IA Grok të Elon Musk nga Turqia, pasi platforma dyshohet se shpërndau përmbajtje fyese ndaj presidentit të Turqisë dhe të tjerëve, sipas AP.

“Chatbot-i, i zhvilluar nga kompania e Musk xAI, postoi vulgaritete kundër presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan, nënës së tij të ndjerë dhe personaliteteve, ndërsa u përgjigjej pyetjeve të përdoruesve në platformën e mediave sociale X”, raportoi kanali pro qeveritar i lajmeve “A Haber”.

“Përgjigje fyese u drejtuan gjithashtu ndaj themeluesit të Turqisë moderne, Mustafa Kemal Ataturk”, thanë medie të tjera.

Kjo bëri që publiku i Ankarasë të paraqiste kërkesë për vendosjen e kufizimeve sipas ligjit të internetit të Turqisë, duke përmendur një kërcënim për rendin publik.

Një gjykatë penale e miratoi kërkesën duke urdhëruar autoritetin e telekomunikacionit të vendit të zbatojë ndalimin.

Incidenti është pjesë e një polemike më të gjerë rreth një përditësimi të kohëve të fundit të Grok, i cili rezultoi në përgjigje më “politikisht jokorrekte” dhe të pafiltruara.

Në përgjigje të polemikave në rritje, X tha se ishte në dijeni të postimeve të fundit dhe kishte ndërmarrë veprime të menjëhershme për të hequr përmbajtjen e papërshtatshme.

“Që kur u vu në dijeni të përmbajtjes, xAI ka ndërmarrë veprime për të ndaluar gjuhën e urrejtjes përpara se Grok të postojë në X”, tha kompania në një deklaratë./ /os/

The post TURQI – Gjykata urdhëron ndalimin e chatbot-it të IA Grok të Elon Musk për përmbajtje fyese appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

PARIS, 3 korrik /ATSH-DPA/ – Astronomët kanë zbuluar një kometë ndëryjore në sistemin tonë diellor, vizitori i tretë i njohur nga thellësitë e hapësirës.

‘’Objekti, fillimisht i quajtur A11pl3Z dhe më vonë i pagëzuar 3I/Atlas, është qindra miliona kilometra larg Tokës’’, raportoi agjencia hapësinore amerikane NASA.

‘’Objekti nuk përbën kërcënim për Tokën’’, thanë ekspertët.

“Në pikën e tij më të afërt me Diellin, ai do të jetë pranë orbitës së Marsit, kështu që është plotësisht i sigurt dhe larg”, tha astronomi Rainer Kresken, i cili punon për Agjencinë Hapësinore Evropiane (ESA) në qytetin gjerman të Darmstadt në Zyrën e Mbrojtjes Planetare.

Astronomët duan të zbulojnë më saktë se sa e madhe është kometa dhe nga çfarë përbëhet. Sipas Kresken, objekti është rreth 20 kilometra në madhësi.

Ai tha se do të jetë emocionuese të shihet nëse teleskopët mund të zbulojnë komponime organike në objekt.

Këto potencialisht mund të japin të dhëna për origjinën e jetës në Tokë. Ato gjithashtu mund të ofrojnë prova për jetë të mundshme diku tjetër.

“Kjo gjë po udhëton mjaft shpejt”, tha Paul Chodas nga Qendra për Studime të Objekteve Pranë Tokës në Kaliforni për ‘’New York Times’’, në komentet e publikuara në internet.
Teleskopi ‘’Atlas’’ në Rio Hurtado në Kili ishte i pari që vuri re ‘’mysafirin’’.

Që atëherë, teleskopë të tjerë e kanë vëzhguar gjithashtu objektin që vinte nga drejtimi i yjësisë Shigjetari./ /os/

The post HAPËSIRË – Astronomët zbulojnë objektin e ri ndëryjor në sistemin diellor appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

LOZANË, 1 korrik /ATSH-ANSA/ – Rrëqebujt, dhitë e egra, marmotat apo ujqërit janë kafshët e Alpeve që tani kanë një ”kujdestar” të ri.

Ai quhet ”MammAlps” dhe është një sistem i bazuar në Inteligjencën Artificiale që mund të mësojë të njohë sjelljet e tyre.

Ky aplikacion u zhvillua nga një grup studiuesish nga Instituti Federal Zviceran i Teknologjisë në Lozanë, Zvicër.

Studimi, mund të përfaqësojë një pikë kthese për monitorimin e jetës së egër dhe përpjekjet e ruajtjes, duke i bërë ato më të shpejta dhe me pak kosto.

Të kuptuarit se si sillen kafshët e egra kur askush nuk i shikon është thelbësore për t’i mbrojtur ato, por mbledhja e këtij informacioni ka qenë gjithmonë e vështirë.

”Tradicionalisht, ne mbështetemi në vëzhgimin e drejtpërdrejtë ose sensorët e bashkangjitur kafshëve, të cilët janë pushtues ose të kufizuar në fushëveprim, ose në kurthe kamerash, të cilat gjenerojnë sasi të mëdha pamjesh që janë të vështira për t’u analizuar. Këtu mund të ndihmojë IA, por ka një pengesë: këto sisteme së pari duhet të mësojnë përmes sasive të mëdha të të dhënave të etiketuara tashmë”, theksojnë studiuesit./   /os/

The post FOKUS – ”MammAlps” IA që do të monitorojë kafshët e Alpeve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

NJU JORK, 30 qershor /ATSH-ANSA/ – Pothuaj 170 milionë TikToker-ët amerikanë mund të marrin frymë lirisht.

Pasi zgjati afatin për shitjen e platformës kineze deri në shtator, Donald Trump në fakt ka njoftuar se ka gjetur një blerës amerikan dhe se operacioni mund të përfundojë së shpejti me bekimin e Presidentit Xi Jinping.

“Kemi një blerës”, deklaroi ai në një intervistë me Fox News pa thënë emrin e kompanisë që duhet ta blejë aplikacionin nga Bytedance kineze, duke shmangur kështu ndalimin e tij në Shtetet e Bashkuara.

Që nga kthimi i tij në Shtëpinë e Bardhë, Donald nuk e ka fshehur kurrë mbështetjen e tij për TikTok, aq sa ftoi CEO-n Chew Shou Zi në inaugurim dhe gjithmonë ka siguruar se do ta shpëtojë atë.

Që më 22 janar, një ditë pas ceremonisë së inaugurimit, ai kishte deklaruar se kishte shumë kompani të interesuara, por në muajt e fundit askush nuk është paraqitur dhe kështu manjati është detyruar ta shtyjë afatin për shitje dy herë.

Bytedance gjithashtu kishte shprehur disa dyshime në lidhje me operacionin, duke pretenduar, prillin e kaluar, se “ka ende disa çështje kyçe për t’u zgjidhur”.

Tani Trump pretendon se ka marrë edhe dritën jeshile nga udhëheqësi i Pekinit.

“Ai ndoshta do ta bëjë”, tha ai, duke iu referuar Xi.

Ndër kandidatët e mundshëm për megablerjen janë gjigantët Meta, Microsoft, Oracle dhe Walmart, të cilët kanë shprehur interes në të kaluarën, por Amazon dhe Elon Musk janë gjithashtu midis kandidatëve të mundshëm.

“Ata janë njerëz shumë të pasur, do ta zbuloj brenda dy javësh”, u kufizua Trump duke thënë.

Sa i përket shqetësimeve për sigurinë dhe përkatësisht frikës se aplikacioni mund të shfrytëzohet nga qeveria kineze për të spiunuar amerikanët manjati e minimizoi atë, duke theksuar se e njëjta gjë mund të thuhet për “gjithçka që prodhohet në Kinë, si telefonat tanë”. /os/

The post SHBA – Trump: Ka një blerës për TikTok, Xi do ta pranojë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

PARIS, 30 qershor /ATSH-DPA/ – Kompania shtetërore franceze e energjisë, EDF ka mbyllur termocentralin e saj bërthamor ”Golfech”, në jug të vendit në përgjigje të nxehtësisë ekstreme në zonë.

”Mbyllja u krye për të parandaluar mbinxehjen e lumit Garonne, nga i cili termocentrali merr ujë ftohës”, tha sot EDF-ja.

Për shkak të motit të mesit të verës, lumi Garonne pritej të arrinte një temperaturë prej 28 gradësh Celsius.

EDF-ja nuk specifikoi se sa kohë do të mbetej impianti i mbyllur.

Vala e të nxehtit në Francë, me temperatura që arrijnë 40 gradë Celsius, pritet të vazhdojë deri në mesjavë.

Ndërkohë, termocentrali bërthamor ”Blayais” në Francën perëndimore po redukton prodhimin për të parandaluar mbinxehjen e grykëderdhjes së Gironde.

Termocentrali bërthamor ”Bugey” në jug, i cili merr ujë ftohës nga lumi Rhone, po shqyrtohej gjithashtu për mbyllje.

”Kufizimi ose mbyllja e centraleve bërthamore gjatë valëve të të nxehtit ka çuar në një ulje mesatare të prodhimit vjetor të energjisë elektrike prej 0,3 për qind që nga viti 2000”, theksoi kompania./  /os/

The post PARIS – Franca mbyll centralet bërthamore për shkak të valës së të nxehtit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BOLONJË, 26 qershor /ATSH/ – Bumerangu më i vjetër në botë është më i vjetër nga sa mendohej më parë, duke hedhur dritë të re mbi zgjuarsinë e njerëzve në atë kohë, shkruan BBC.

Vegla, e gjetur në një shpellë në Poloni në vitin 1985, tani vlerësohet të jetë 40 000-vjeçare.

Arkeologët thonë se bumerangu është punuar nga një dhëmbë mamuthi me një nivel të mahnitshëm aftësish.

Nga forma e saj, studiuesit arritën në përfundimin se objekti do të kishte fluturuar pasi të hidhej, por nuk do të ishte kthyer te ai që e kishte hedhur.

Me shumë mundësi është përdorur për gjueti, megjithëse mund të ketë pasur vlerë edhe kulturore apo artistike.

Bumerangu i fildishtë i mamuthit u gjet në shpellën e Oblazowas në Poloninë jugore.

Fillimisht mendohej të ishte rreth 30 000-vjeçar.

Por, datimi i ri dhe më i besueshëm me radiokarbon i kockave njerëzore dhe shtazore të gjetura në vend e vendos atë midis 39 000 dhe 42 000-vjeçare.

“Është bumerangu më i vjetër në botë dhe i vetmi i kësaj forme dhe gjatësie i gjetur në Poloni”, theksoi Dr. Sahra Talamo e Universitetit të Bolonjës në Itali.

Ofron “një pasqyrë të jashtëzakonshme” mbi sjelljen njerëzore, tha ajo, veçanërisht se si Homo sapiens, i cili jetoi deri në 42 000 vjet më parë, mundi të krijonte “një objekt kaq të përsosur” me dijeninë se mund të përdorej për të gjuajtur kafshë.

Bumerangu është ruajtur jashtëzakonisht mirë, me shenja prerjeje që sugjerojnë se ishte lëmuar dhe gdhendur për t’u përdorur nga një individ me dorën e djathtë.

Bumerangu në përgjithësi shoqërohet me kulturën aborigjene australiane.

Megjithatë, gjetjet e rralla në të dhënat historike jashtë Australisë sugjerojnë se ato janë përdorur në kontinente të shumta.

Bumerangu më i vjetër i njohur në Australi daton rreth 10 500 vjet më parë dhe ishte bërë prej druri.

”Megjithatë, imazhet më të vjetra të bumerangut në Australi janë piktura shpellash që datojnë 20 000 vjet më parë”, sipas Muzeut Kombëtar të Australisë.

Një bumerang druri 7 000-vjeçar u gjet në Jutland, një gadishull midis Danimarkës dhe Gjermanisë, ndërsa fragmente të një bumerang lisi 2 000-vjeçar  u gjetën në Holandë./  /os/

The post SOFT NEWS – Bumerangu më i vjetër në botë nuk kthehej mbrapsht! appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

STONEHENGE, 21 qershor /ATSH-DPA/ –

Ata që u mblodhën për spektaklin në monumentin neolitik në qarkun jugor të Wiltshire përjetuan një fillim të ngrohtë të mëngjesit, ndërsa shënuan ditën më të gjatë të vitit.

Temperaturat në Salisbury dhe Londër arritën 18 gradë Celsius deri në orën 05:00 (04:00 GMT), sipas shërbimit të motit Met Office.

Një alarm i verdhë për nxehtësinë për të gjitha rajonet në Angli mbetet në fuqi për fundjavën.

Eventet e solsticit në Stonehenge shënojnë disa nga rastet e rralla kur vizitorëve u lejohet të afrohen pranë gurëve në vendin e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.

Në prag të eventit, Policia e Stonehenge dhe ajo e Wiltshire postuan paralajmërime në mediat sociale në lidhje me trafikun e rënduar dhe këmbësorët.

Stonehenge është një monument i ndërtuar në përputhje me lindjen e diellit të mesit të verës dhe perëndimin e diellit të mesit të dimrit.

Në solsticin e verës, dielli lind pas Gurit të Thembrës – hyrja e lashtë në Rrethin e Gurit – dhe rrezet e diellit kanalizohen në qendër të monumentit.

Besohet se solstici është festuar në Stonehenge për mijëra vjet./ /os/

The post STONEHENGE – Mijëra njerëz panë lindjen e diellit të solsticit veror appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

1. UASHINGTON, 16 qershor /ATSH-ANSA/ – Pas medieve sociale, Biblave, atleteve dhe kriptovalutave, Donald Trump është gati të ndërmarrë një biznes tjetër që asnjë president tjetër amerikan nuk e ka ndërmarrë më parë, atë të telefoninë mobile.

Njoftimi për biznesin e ri të manjatit erdhi në 10-vjetorin e hyrjes së tij në politikë, pothuajse për të nënvizuar se Donald ecën shumë mirë në vijën e hollë që ndan aktivitetet personale nga roli i tij publik.

Në një kohë kur me planin masiv tarifor të imponuar mbi gjysmën e botës, presidenti po përpiqet të nxisë prodhimin e teknologjisë, përfshirë telefonat inteligjentë, në Shtetet e Bashkuara duke sulmuar Apple, e cila në vend të kësaj tani delokalizohet.

Dy djemtë më të mëdhenj, Donald Jr dhe Eric, prezantuan iniciativën e fundit të familjes në ”Trump Tower” në Nju Jork, siç ndodhi në shtator të vitit të kaluar, kur familja njoftoi mbështetjen e saj për platformën e bitcoin ”World Liberty Financial”, ose kur, disa orë pas betimit të presidentit në janar, u prezantua kriptovaluta e tij personale, $TRUMP.

“Do të jetë një shërbim për amerikanët e vërtetë që kërkojnë vlerë të vërtetë nga operatorët e tyre celularë”, tha Don Jr., i cili është gjithashtu nënkryetar ekzekutiv i Organizatës Trump.

‘Trump Mobile’ do të jetë virtual, që do të thotë se do të mbështetet në rrjetet e kontrolluara nga gjigantët amerikanë të telekomunikacionit si Verizon, AT&T dhe T-Mobile, dhe do të fillojë me një kosto prej 47,45 dollarësh në muaj, një homazh i qartë për manjatin që ishte presidenti i 45-të dhe është presidenti i 47-të i Shteteve të Bashkuara.

Do të jetë aktiv duke filluar nga shtatori, dhe deri në fund të vitit do të prezantohet edhe një smartphone i artë, i quajtur T1, me një çmim prej 499 dollarësh.

Djali i dytë i manjatit, Eric, theksoi në një intervistë me Fox Business se ”telefonat do të prodhohen në Shtetet e Bashkuara”, pa specifikuar se cila kompani, dhe se qendra e thirrjeve e shërbimit do të jetë e vendosur në St. Louis, Misuri./    /os/

The post SHBA – Prezantohet ”Trump Mobile”, rrjeti telefonik i presidentit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

MILANO, 16 qershor /ATSH-DPA/ – Telefonat celularë në të ardhmen do të ndalohen edhe gjatë mësimeve në klasat e maturantëve në shkollat ​​e Italisë, tha sot Ministria e Arsimit.

Një dekret përkatës do të hyjë në fuqi pas pushimeve verore.

Më parë, përdorimi i telefonave celularë ishte përgjithësisht i ndaluar deri në moshën rreth 15 vjeç.

Përjashtime janë të mundshme – për shembull për nxënësit që janë të varur nga telefonat e tyre celularë për shkak të një aftësie të kufizuar.

Dekreti i ri u publikua nga ministri i Arsimit, Giuseppe Valditara, i cili i përket partisë së ekstremit të djathtë ”Lega”.

”Ndalimi i telefonave celularë ka për qëllim t’i bëjë mësimet përsëri më të qeta”, tha ai.

Valditara përmendi studime që tregojnë se përdorimi i tepërt ose i gabuar i telefonave celularë mund të ketë efekte negative në shëndet, mirëqenie dhe performancë.

Telefonat celularë tani duhet të mbyllen para fillimit të mësimeve.

Në parim, ka pasur një ndalim për telefonat celularë në shkollat ​​italiane për vite me radhë, por kjo është zbutur ndërkohë dhe nuk zbatohet gjithmonë.

Kontrollet e rrepta mbi përdorimin e pajisjeve mobile në shkolla janë një temë diskutimi e përsëritur në shumë vende të tjera në Evropë.

Ministria e Arsimit e Italisë zyrtarisht është quajtur tani Ministria e Arsimit dhe Meritës që kur koalicioni i krahut të djathtë i kryeministres, Giorgia Meloni mori detyrën, në vitin 2022.

Ndryshimi i emrit synon të theksojë më fort idenë e arritjeve./  a.jor.

The post FOKUS – Italia ndalon telefonat celularë edhe për maturantët appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

PARIS, 14 qershor /ATSH-AA/ – Kompania e automobilave Tesla ka prezantuar automjetin e saj të ri plotësisht autonom ‘Cybercab’ në konferencën e teknologjisë VivaTech 2025 në Paris.

Taksia autonome ‘Cybercab’, që tërhoqi vëmendje të konsiderueshme nga pjesëmarrësit, nuk ka timon apo pedale dhe është projektuar për të funksionuar plotësisht në mënyrë autonome.

Automjeti me ngjyrë ari mat ka një kapacitet për të transportuar dy pasagjerë njëkohësisht, ndërkohë që Tesla ka paralajmëruar se do të prezantojë modele të reja në vitet e ardhshme që do të akomodojnë më shumë pasagjerë.

Kompania planifikon të nisë prodhimin masiv të automjetit ‘Cybercab’ në vitin 2026, i projektuar posaçërisht për përdorim si robotaksi

Tesla ka testuar shërbimin e saj të robotaksive me punonjësit në Gjirin e Kalifornisë që nga viti i kaluar, me shoferë sigurie të gatshëm për të ndërhyrë nëse është e nevojshme.  /os/

The post PARIS – Tesla prezanton taksinë autonome ‘Cybercab’ appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

NJU JORK, 12 qershor /ATSH-AA/ – Rrjeti shkencor World Weather Attribution (WWA) ka bërë të ditur se shtresa e akullit e Groenlandës është shkrirë 17 herë më shpejt se mesatarja gjatë valës së të nxehtit në muajin maj, raportoi të mërkurën WWA.

“Temperaturat në Islandë, siç janë vëzhguar këtë maj, janë rekord, më shumë se 13 gradë Celsius më të nxehta se temperaturat maksimale ditore mesatare të majit të viteve 1991-2020”, tha WWA.

Sipas institutit meteorologjik, 84 për qind e stacioneve të motit në të gjithë vendin regjistruan temperatura rekord në muajin maj.

WWA theksoi se në Groenlandën lindore dita më e nxehtë gjatë valës së të nxehtit ishte 3,9 gradë Celsius më e ngrohtë se në klimën para-industriale.

Rrjeti shkencor gjithashtu theksoi se vetëm një herë në 100 vjet mund të regjistrohen temperatura si ato të vëzhguara në Islandë dhe Groenlandë.

Një valë e të nxehtit në rajone të adaptuara ndaj të ftohtit si Groenlanda dhe Islanda ka ndikime unike.

“Në Groenlandë dhe Islandë, infrastruktura është ndërtuar për mot të ftohtë, që do të thotë se gjatë një vale të të nxehtit, shkrirja e akullit mund të çojë në përmbytje dhe të dëmtojë rrugët dhe infrastrukturën”, shpjegoi WWA.

Më 15 maj, temperaturat në Islandë tejkaluan 26 gradë Celsius, një ngjarje shumë e pazakontë për rajonin.

Në Islandë, derdhja e bituminozit në rrugë krijoi kushte të rrezikshme të vozitjes, ndërsa në Groenlandë temperaturat më të ngrohta shkaktuan thyerjen e akullit të detit, duke kërcënuar komunitetet që varen prej tij për gjueti, peshkim dhe udhëtime.

Analiza e WWA-së thekson ndikimin e ndryshimeve klimatike, duke arritur në përfundimin se nxehtësia ekstreme ishte rreth 3 gradë Celsius më e nxehtë.

Derisa modelet klimatike kanë tendencë të nënvlerësojnë rritjen e temperaturës, parashikimet sugjerojnë se me ngrohjen globale që arrin 2,6 gradë Celsius, ngjarje të tilla mund të bëhen dy herë më të mundshme dhe madje edhe më të nxehta.

Rekordi i ri i temperaturës së majit prej 26,6 gradë Celsius u regjistrua në Egilsstaoir në Islandën lindore, me një periudhë kthimi të vlerësuar prej rreth 110 vjetësh në klimën aktuale.

Si Groenlanda ashtu edhe Islanda po përjetojnë tendenca më të gjera arktike të rritjes së temperaturave dhe ndryshimit të modeleve të reshjeve, duke e bërë përshtatjen ndaj klimës gjithnjë e më urgjente.

Islanda po formalizon planet e përshtatjes ndaj klimës duke u përqendruar në infrastrukturë dhe sisteme shoqërore, ndërsa Groenlanda po fillon të adresojë nxehtësinë si një kërcënim në zhvillim për shëndetin publik./   /os/

The post MJEDIS – Akulli i Groenlandës shkrihet 17 herë më shpejt mes valës rekord të të nxehtit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Tiranë, 12 qershor /ATSH/ Në kuadër të projektit “Cyber Balkans”, i mbështetur nga Bashkimi Evropian, drejtuesi i Autoritetit Kombëtar për Sigurinë Kibernetike, Igli Tafa dhe një përfaqësi e këtij institucioni mirëpritën ekipe të CIRT nga Ballkani Perëndimor për një vizitë studimore dhe trajnim intensiv në Cyber Lab dhe Cyber Range.

Sipas njoftimit të AKSK-së, ky aktivitet dyditor pati si synim forcimin e aftësive teknike për reagimin ndaj incidenteve kibernetike, përmes simulimeve praktike dhe shkëmbimit të përvojave, duke promovuar një qasje rajonale të përbashkët ndaj sfidave të sigurisë digjitale.

Igli Tafa, drejtuesi i AKSK-së, theksoi se siguria kibernetike duhet të jetë “e ndërtuar që në fazën e dizajnit” dhe jo e shtuar më pas në sistemet digjitale. Ai ndau vizionin për ndërtimin e një mjedisi të qëndrueshëm në Ballkanin Perëndimor, ku ekspertiza dhe kapacitetet të zhvillohen në mënyrë të integruar, që nga arsimi bazë e deri në institucionet kritike.

Nga ana tjetër, Davide Casale, përfaqësues i Delegacionit të BE në Shqipëri, vlerësoi bashkëpunimin e ngushtë me AKSK dhe e-Governance Academy, duke e cilësuar si një model trilateral suksesi për ndërtimin e qëndrueshmërisë kibernetike rajonale. “Siguria kibernetike është tashmë prioritet për BE-në, jo vetëm brenda kufijve të saj, por edhe në vendet që aspirojnë anëtarësimin”, tha Casale.

Njëherësh, edhe Milan Sekuloski, drejtues i projektit “Cyber Balkans”, nënvizoi rëndësinë e rrjeteve të ekspertëve dhe ndarjes së praktikave të mira në ndërtimin e kapaciteteve afatgjata.

“AKSK jo vetëm që ndan përvojat e saj, por i shndërron ato në mundësi trajnimi për të gjithë rajonin”, u shpreh ai.

Projekti “Cyber Balkans” zbatohet nga e-Governance Academy (Estoni), në partneritet me CILC (Holandë), NÚKIB (Çeki), si dhe me mbështetjen e ekspertëve nga CERT-et kombëtare të Estonisë, Letonisë dhe Sllovenisë

Drejtuesi i Autoritetit Kombëtar për Sigurinë Kibernetike, Igli Tafa në një takim me ekipe të C...

1 nga 13

/e.i/

The post “Cyber Balkans”, Tafa: Mjedis i qëndrueshëm kibernetik në Ballkanin Perëndimor appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KALIFORNI, 11 qershor /ATSH-AA/ – Drejtori ekzekutiv i Meta-s, Mark Zuckerberg po mbledh një ekip të lartë ekspertësh të Inteligjencës Artificiale (IA) për të zhvilluar superinteligjencën, një lloj IA-je që tejkalon aftësitë njerëzore.

”I pakënaqur me përparimin e Meta-s në IA, Zuckerberg kishte ftuar studiues të IA-së në shtëpitë e tij, si pjesë e përpjekjeve për të zhvilluar inteligjencën e përgjithshme artificiale (IAG) dhe konceptin e makinave që përputhen me performancën e nivelit njerëzor”, raportoi dje “Bloomberg”.

Sipas lajmit, Zuckerberg po i jep përparësi rekrutimit të ekipit të superinteligjencës, me qëllim që Meta të udhëheqë dhe të tejkalojë kompanitë e tjera të teknologjisë në garën për IAG.

Zuckerberg planifikon të rekrutojë personalisht gati 50 persona për ekipin e ri, përfshirë një drejtues të kërkimit të IA-së dhe ka riorganizuar tavolinat në selinë e Meta-s në Menlo Park në mënyrë që ekipi të mund të punojë afër tij.

Ai gjithashtu po ndërton një ekip të ri ndërsa planifikon një investim multimiliardë dollarësh në Scale AI, një kompani që specializohet në shërbimet e të dhënave dhe aplikacionet e personalizuara të IA-së.

Alexandr Wang, themeluesi i Scale AI, pritet t’i bashkohet grupit të superinteligjencës sapo të finalizohet marrëveshja, duke shënuar investimin më të madh të jashtëm të Meta-s deri më sot, sipas “Bloomberg”.

Kohët e fundit, Meta paraqiti një aplikacion falas të pavarur të IA-së të mundësuar nga modeli i saj Llama 4, duke e promovuar atë si një alternativë me kosto-efektive ndaj konkurrentëve të tillë si ChatGPT, DeepSeek dhe Gemini, pavarësisht pengesave fillestare.

Ndërsa Meta ka integruar mjete IA në Facebook, WhatsApp, syze Ray-Ban dhe chatbot, ajo vazhdon të mbetet prapa ChatGPT të OpenAI në peizazhin konkurrues të IA-së./  /os/

The post FOKUS – Zuckerberg ndërton ekip elitar për IA-në appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 5 qershor/ATSH/ Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike ka organizuar një sërë takimesh konsultuese me grupet e interesit mbi dy projektvendime të rëndësishme bazuar në ligjin “Për Sigurinë Kibernetike”.

Sipas ASKS-së, projektvendimet janë, ai “Për miratimin e Skemës Kombëtare të Certifikimit të Sigurisë Kibernetike”, i cili përcakton procedurat dhe kërkesat për certifikimin e produkteve të teknologjisë së informacionit dhe komunikimit (TIK), në përputhje me skemën e përbashkët evropiane për certifikimin e sigurisë kibernetike (EUCC) dhe projektvendimi “Për Përmbajtjen dhe Mënyrën e Dokumentimit të Masave Organizative, Teknike dhe Operacionale të Sigurisë Kibernetike dhe Kategorizimin e Afateve”, që synon harmonizimin dhe standardizimin e mënyrës së dokumentimit të masave të sigurisë si dhe përcaktimin e afateve të zbatimit, bazuar në kategorinë e subjektit dhe nivelin e riskut.

Sipas ASKS-së, këto projektvendime përfaqësojnë një hap të rëndësishëm drejt përafrimit të legjislacionit shqiptar me kuadrin ligjor të Bashkimit Evropian në fushën e sigurisë kibernetike, duke kontribuar në ndërtimin e një sistemi të unifikuar dhe të zbatueshëm që reflekton standardet ndërkombëtare.

Drejtori i AKSK, Igli Tafa, vlerësoi rëndësinë e përfshirjes aktive të palëve të interesuara në këtë proces, si një komponent kyç për ndërtimin e një kuadri funksional dhe të qëndrueshëm të sigurisë kibernetike.

Në konsultimet e zhvilluara morën pjesë përfaqësues të kompanive që ofrojnë ose prodhojnë produkte dhe shërbime TIK, ekspertë të pavarur, institucione publike, si dhe përfaqësues të infrastrukturave kritike dhe të rëndësishme të informacionit.

Në njoftimin e ASKS-së thuhet se diskutimet u fokusuan në përmbajtjen teknike të projektvendimeve, zbatueshmërinë e tyre dhe ndikimin praktik që pritet të kenë në rritjen e nivelit të sigurisë kibernetike në vend. Komentet dhe sugjerimet e mbledhura do të shërbejnë për finalizimin e akteve në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe transparente.

Të dy projektvendimet janë të hapura për konsultim publik dhe të publikuara në faqen zyrtare të AKSK.

ASKS gjatë konsultimeve me grupet e interesit për dy projektvendime

1 nga 14

/a.f/

The post ASKS konsultime me grupet e interesit për dy projektvendime appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BRUKSEL, 5 qershor /ATSH-ANSA/ – Thatësira është rritur vazhdimisht në të gjithë botën për 121 vjet dhe situata është përkeqësuar më tej që nga viti 1981 dhe më pas.

Origjina e këtij trendi është atmosfera gjithnjë e më e etur, aq e thatë saqë heq lagështinë nga toka.

Kjo tregohet nga të dhënat e studimit të botuar në revistën “Nature” dhe të koordinuar nga Universiteti i Oksfordit, me grupin e Solomon Gebrechorkos.

“Planeti ynë jo vetëm që po ngrohet me shpejtësi rekord, por mbi të gjitha po regjistron një rritje të ngjarjeve ekstreme, me reshje intensive dhe periudha padyshim të thata. Kjo e fundit nuk do të përcaktohej vetëm nga mungesa e reshjeve, por do të ishte rezultat i një grupi kompleks parametrash që nuk janë të lehtë për t’u përcaktuar”,  vërejnë autorët e studimit.

Duke kombinuar të dhënat historike, matjet në terren dhe të dhënat satelitore, studiuesit rindërtuan historinë e rritjes së thatësirave në nivel global nga viti 1901 deri në vitin 2022.

Një kurbë në rritje të vazhdueshme doli me një trend përshpejtues me kalimin e kohës.

Duke filluar nga viti 1901, për 80 vjet, trendi i thatësirave u rrit vazhdimisht në mënyrë graduale derisa në vitin 1981 u regjistrua një përshpejtim i trendit prej 40%, i cili mbeti i pandryshuar për 37 vjet.

Që nga viti 2018, është regjistruar një përshpejtim i mëtejshëm, deri në atë pikë sa në 5 vitet e fundit shtrirja e zonave të botës të prekura nga thatësira është rritur me 74% krahasuar me 40 vitet e mëparshme.

Viti më i keq ishte viti 2022, viti i fundit i marrë në konsideratë nga studimi, kur 30% e sipërfaqes së tokës u prek nga thatësira të moderuara dhe ekstreme, veçanërisht në Evropë dhe Afrikën lindore.

Autorët e studimit vërejnë se përhapja e thatësirës nxitet kryesisht nga e ashtuquajtura ”kërkesë avulluese atmosferike” e cila mat ”etjen” e atmosferës, pra aftësinë për të nxjerrë avujt e ujit nga toka ose bimët.

Fenomeni është për shkak të një përzierjeje elementësh, siç janë temperatura, lagështia, era dhe presioni, të cilët, të kombinuar së bashku, i bëjnë periudhat e thata shumë më intensive.

Komisioni Evropian vlerëson se deri në fund të shekullit PBB-ja do të ulet me rreth 7% për shkak të ndryshimeve klimatike./   /os/

The post METEO – Thatësira në nivelet më të larta në gjithë botën në 121 vitet e fundit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.