Aksident në Lushnje-Fier. Një automjet përplas një motoçikletë. Ngjarja ka ndodhur në afërsi të vendit të quajtur “pushimi i shoferit.
Nuk dihet ende nëse ka të lënduar. Policia dhe grupi hetimor ndodhet në në vendngjarje./abcnews.al
Azgan Mërnica dënohet me burgim përjetë. Gjykata e Fierit mori vendimin sot. Mërnica 24-vjeç vrau në maj të vitit 2024 efektivin e forcave Shqiponja 29-vjeçarin Novruz Cenalia në fshatin Baltez.
Mërnica dhe Cenalia u përballen në aksin rrugor që lidh fshatrat Baltëz dhe Dermenas ku Mërnica udhëtonte me të ëmën.
Efektivi i Shqiponjave i kërkoi Mërnices të ulte shpejtësinë pasi segmenti rrugor në fjalë, kalon mes zonave të banuara, por Mërnica në atë kohë 23-vjeç, ndaloi makinën dhe doli me një pistoletë në dorë duke ia drejtuar 28-vjeçarit Novruz Cenalia. Mërnica qëlloi tre herë në drejtim të policit duke e lënë të vdekur në vend.
Finalizohet operacioni policor i koduar “Vlera”, për zbardhjen e rasteve të vjedhjes.
Identifikohen 2 shtetas që vodhën me thyerje, në 2 banesa. Vihet në pranga njëri prej tyre, shpallet në kërkim tjetri.
Gjenden në banesën e shtetasit të arrestuar dhe sekuestrohen 900 000 lekë, 5 700 euro, 12 ora, 20 bizhuteri (varëse, unaza) dhe 8 celularë, të dyshuara të vjedhura, dhe mjete që dyshohet se përdoreshin për kryerjen e vjedhjeve.
Në vijim të punës për zbardhjen e rasteve të vjedhjes së pronës/pasurisë, identifikimin e autorëve, kapjen dhe vënien e tyre përpara përgjegjësisë ligjore, shërbimet e Komisariatit të Policisë Nr. 6 kanë organizuar dhe finalizuar operacionin e koduar “Vlera”, si rezultat i të cilit janë zbardhur 2 raste në këtë fushë dhe janë identifikuar 2 autorët e dyshuar. Njëri prej tyre, shtetasi R. K., 57 vjeç, është arrestuar, ndërsa tjetri, shtetasi G. L., 30 vjeç, është shpallur në kërkim.
Nga hetimet dyshohet se këta shtetas, në bashkëpunim me njëri-tjetrin, kanë vjedhur me thyerje, në 2 banesa, gjatë muajve shkurt dhe korrik, shuma të konsiderueshme parash, sende me vlerë dhe celularë.
Vijon puna për kapjen e shtetasit të shpallur në kërkim dhe për dokumentimin e vjedhjeve të tjera që mund të kenë kryer ai dhe shtetasi i arrestuar.
Materialet procedurale i kaluan Prokurorisë, për veprën penale “Vjedhja”, kryer në bashkëpunim./abcnews.al
Të paktën 46 palestinezë kanë humbur jetën të mërkurën si rezultat i sulmeve dhe të shtënave nga ushtria izraelite në Rripin e Gazës, shumica prej të cilëve ishin duke pritur për ndihmat ushqimore, kanë bërë të ditur zyrtarët lokalë shëndetësorë.
Në mesin e të vdekurve përfshihen më shumë se 30 persona që u vranë teksa kërkonin ndihmë humanitare, sipas burimeve që kanë trajtuar dhjetëra të plagosur.
Ushtria izraelite s’ka komentuar ende rreth këtyre sulmeve, ndonëse pretendon përmes ligjërimit të saj të zakonshëm se nuk i shënjestron civilët, duke ia hedhur fajin grupit militant palestinez, Hamas, për shkak se ata operojnë në zona të dendura me popullsi, ka shkruar AP.
Këto zhvillime kanë ndodhur në kohën kur udhëheqësia e Britanisë së Madhe ka njoftuar se do ta njohë një shtet palestinez në muajin shtator, nëse Izraeli nuk e ndërpret fushatën ushtarake në enklavën palestineze, duke lëshuar deklaratë të ngjashme me atë të presidentit francez, Emmanuel Macron.
Në Ministrinë e Jashtme të Izraelit kanë bërë të ditur se e kundërshtojnë deklaratën e Britanisë.
Në spitalin e Shifës të qytetit të Gazës është njoftuar se janë pranuar 12 persona të vrarë të martën në mbrëmje, kur forcat izraelite hapën zjarr ndaj turmave që po prisnin kamionët me ndihma që po vinin nga pika kufitare Zikim, në veriperëndim të Gazës.
Po ashtu, sipas zyrtarëve të spitalit, 13 persona të tjerë u vranë nga sulmet ajrore në kampin e refugjatëve Jabaliya dhe në qytetet veriore Beit Lahiya dhe Beit Hanoun.
Në qytetin jugor të Khan Younisit, mjekët e spitalit Nasser kanë deklaruar se janë pranuar trupat e pajetë të 16 personave që, sipas tyre, u vranë të martën në mbrëmje përderisa po prisnin kamionët me ndihma pranë korridorit të sapo-ndërtuar Morag, i cili e ndan Khan Younisin nga qyteti më jugor i Rafahut.
Në këtë spital kanë bërë gjithashtu të ditur se kanë pranuar trupin e një burri tjetër që u vra nga sulmi mbi një tendë në Khan Younis.
E në spitalin Awda, kanë njoftuar se janë pranuar trupat e katër palestinezëve që u vranë të mërkurën nga të shtënat izraelite pranë një pike të shpërndarjes së ndihmave që drejtohet nga Fondacioni Humanitar i Gazës (FHG).
Te persona janë vënë nën hetim si persona të dyshuar për zjarret në zonën e pyllëzuar në fshatin Kalasë. Dyshohet se këta persona ndezën zjarr në një zonë të pyllëzuar në fshatin Kalasë dhe si pasojë e përhapjes së flakëve, u dogjën banesa.
“* A. M., 56 vjeç, D. G., 60 vjeç dhe S. Ç., 34 vjeç, banues të tre në fshatin Kalasë, Delvinë. Nga hetimet paraprake dyshohet se këta shtetas, më datë 24.07.2025, rreth orës 02:00, kanë ndezur zjarr në një zonë të pyllëzuar në fshatin Kalasë, Delvinë, ku si pasojë e përhapjes së flakëve për disa ditë me radhë (24–28 korrik), zjarri ka depërtuar në fshatrat Senicë, Tatëzat, Vergo, Kopaçez dhe në malin e Galishtës, duke shkaktuar dëme të mëdha materiale. Nga verifikimet paraprake rezulton se janë djegur: 18 banesa (të banuara dhe të pabanuara) në fshatin Senicë, 1 kishë, rreth 20 mijë rrënjë ullinj dhe 200 koshere me bletë”, njofton policia.
Në bashkëpunim me Prokurorinë vijojnë hetimet intensive për të përcaktuar dhe provuar përgjegjësinë penale të çdo shtetasi të përfshirë në këtë ngjarje, me qëllim vënien përpara përgjegjësisë së plotë ligjore të autorëve.
Vijon puna për verifikimin e plotë të të gjitha dëmeve të shkaktuara nga zjarri, në bashkëpunim me Bashkinë Delvinë dhe institucionet përgjegjëse./abcnews.al
Presidenti amerikan, Donald Trump, ka shpjeguar se lidhjet e tij me Jeffrey Epstein u ndërprenë pasi ky i fundit rekrutoi vajza të reja që punonin në klubin e tij privat, Mar-a-Lago.
“Epstein mori punonjëse nga spa-ja ime. I thashë të mos e bënte më dhe që nga ai moment për mua gjithçka përfundoi,” u shpreh Trump për gazetarët gjatë kthimit nga Skocia, ku u përball me pyetje të shumta për marrëdhënien e tij me financierin e ndjerë.
I pyetur nëse bëhej fjalë për vajza të reja, Trump konfirmoi: “Po”, duke përmendur edhe Virginia Giuffre, e cila kishte nisur punë në Mar-a-Lago në moshën 16-vjeçare. Giuffre kishte akuzuar më parë si Epstein-in, ashtu edhe princin Andrew për abuzim seksual. Ajo ndërroi jetë këtë vit në Australi në rrethana të cilësuara si vetëvrasje.
Deklarata e Trump vjen në një kohë kur Ghislaine Maxwell, bashkëpunëtorja e ngushtë e Epstein-it, është thirrur për të dëshmuar në Kongres më 11 gusht. Maxwell ka kërkuar imunitet ose falje përpara se të dëshmojë, por komisioni hetimor e ka përjashtuar këtë mundësi.
Ndërkohë, javën e kaluar, Shtëpia e Bardhë bëri të ditur se Epstein u përjashtua nga Mar-a-Lago për shkak se “ishte i frikshëm”. Kur u pyet për mospërputhjen mes kësaj deklarate dhe asaj personale, Trump tha se të dyja arsyet janë “më shumë a më pak e njëjta gjë”.
Marrëdhëniet mes Trump dhe Epstein u ndërprenë në fillim të viteve 2000, pas një miqësie që kishte zgjatur më shumë se dhjetë vjet.
Trump është përballur me kritika për mosmbajtjen e premtimit për të bërë publike dokumentet e çështjes Epstein, përfshirë edhe listën e famshme të klientëve.
Sipas një raporti të Wall Street Journal, emri i Trump del në dokumente të Departamentit të Drejtësisë, por përfshirja e tij nuk përbën provë për ndonjë shkelje.
Ish-presidenti ka mohuar çdo akuzë dhe ka paditur gazetën për shpifje. Ai ka theksuar gjithashtu se nuk ka në plan të falë Maxwell-in, edhe pse ligjërisht ka të drejtë ta bëjë një gjë të tillë./abcnews.al
Presidenti amerikan, Donald Trump, ka thënë se SHBA-ja nuk e ka në plan që ta ndjekë shembullin e Britanisë, pasi kryeministri britanik Keir Starmer tha se do ta njihte një shtet palestinez nëse Izraeli nuk përmbush disa kushte.
Ai u ka thënë gazetarëve se nuk ka ndonjë “këndvështrim” mbi vendimin e Starmerit, megjithëse deklaroi se e sheh atë si “shpërblim për Hamasin”, raportoi CNN.
Trump shtoi se Starmer dhe presidenti francez, Emmanuel Macron, “po thonë të njëjtën gjë, dhe ajo është në rregull, por kjo nuk do të thotë se unë duhet të pajtohem po ashtu”.
Ai ka përmendur edhe krizën e urisë në Gaza, për çka ka theksuar se ai dhe zonja e parë janë thellësisht të prekur nga pamjet e fëmijëve të uritur.
“Ata fëmijë duken shumë të uritur… Secili, përveç nëse janë zemërftohtë ose më keq, të çmendur, nuk mund të thotë gjë tjetër veçse është e tmerrshme kur sheh fëmijë”, ka thënë Trump.
Një kopsht zoologjik në qytetin Nuremberg të Gjermanisë ka bërë të ditur se të martën asgjësoi 12 babuinë, duke i dhënë fund një debati të gjatë mbi mungesën e hapësirës për kafshët, pavarësisht protestave të aktivistëve për të drejtat e kafshëve.
Tiergarten Nürnberg kishte paralajmëruar që në shkurt të vitit 2024 për planet për të vrarë një pjesë të majmunëve, duke theksuar se kopshti nuk kishte më vend për ta. Sipas deklaratës së asaj kohe, ishin shqyrtuar mundësitë për strehimin e tyre diku tjetër, por asnjëra prej tyre nuk rezultoi e realizueshme.
Ky vendim ngjalli reagime të forta nga grupet që mbrojnë të drejtat e kafshëve, të cilët protestuan pranë kopshtit zoologjik. Të hënën, drejtuesit e institucionit deklaruan se ishin duke u përgatitur për të ndërmarrë veprimin e paralajmëruar. Mëngjesin e së martës, kopshti mbeti i mbyllur për publikun për “arsye operacionale”, pa dhënë më shumë detaje.
Më vonë gjatë ditës, policia raportoi se disa aktivistë kishin hyrë me forcë në territorin e kopshtit, ndërsa disa prej tyre u ulën në tokë për të bllokuar veprimet, përpara se të largoheshin nga autoritetet.
Pak më pas, sipas raportimeve të mediave gjermane, u konfirmua se ishin vrarë 12 babuinë. Kopshti nuk dha detaje të mëtejshme, por organizatat për mbrojtjen e kafshëve bënë të ditur se do të dorëzojnë një padi penale.
Në kopsht jetonin gjithsej 43 babuinë nga Guinea, një numër që i tejkalonte kapacitetet për strehimin e rreth 25 kafshëve dhe pasardhësve të tyre, duke sjellë tensione dhe vështirësi në menaxhim.
Autoritetet e kopshtit theksuan se ndër vite kishin bërë përpjekje për të zgjidhur situatën, duke zhvendosur 16 babuinë në institucione të ngjashme në Paris dhe Kinë që prej vitit 2011. Megjithatë, kopshte të tjera që më parë kishin pranuar kafshë nga Nurembergu, përfshirë një në Spanjë, tashmë ishin në kapacitet të plotë.
Në kopshtet zoologjike europiane, eutanazia e kafshëve përdoret në raste të caktuara për arsye të ndryshme. Disa raste kanë shkaktuar zemërim të madh publik. Kujtojmë se në vitin 2014, kopshti zoologjik i Kopenhagës vrau një gjirafë dyvjeçare, të cilën më pas e copëtoi përpara publikut, mes tyre edhe fëmijë, dhe trupin ia hodhi luanëve./abcnews.al
Policia e Tiranës ka arrestuar një prej autorëve të dyshuar, për tritolin e vendosur në një lokal në datën 18 korrik. Në pranga është vënë 46-vjeçari Hysni Lila, i cili dyshohet se është një autorët e përfshirë në ngjarje. Vijojnë hetimet për identifikimin e shtetasve të tjerë të përfshirë në ngjarje.
“Në vijim të punës intensive hetimore me qëllim dokumentimin e plotë ligjor të ngjarjes së ndodhur me datë 18.07.2025 ku u vendos një sasi me lëndë plasëse në një lokal në Rrugën e Durrësit, është bërë e mundur identifikimi, kapja e ndalimi i shtetasit H. L., 46 vjeç, banues në Lushnje.
Nga hetimet ka rezultuar se motomjeti që u përdor për vendosjen e lëndës plasëse ishte në pronësi të 46-vjeçarit, i cili dyshohet se ia ka dhënë për përdorim autorit të ngjarjes”, njofton policia.
Punohet për identifikimin e shtetasve të tjerë të përfshirë në ngjarje me qëllim dokumentimin e plotë të ngjarjes. Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë, për veprime të mëtejshme./abcnews.al
Kryeministri britanik, Keir Starmer, ka shpallur njohjen zyrtare të shtetit palestinez nga Mbretëria e Bashkuar, një vendim që shënon një ndryshim të madh në politikën e jashtme të vendit dhe vjen në një moment kritik për Lindjen e Mesme.
Në deklaratën e tij, Starmer tha se Britania ishte e gatshme të shtynte vendimin nëse Izraeli do të ndërmerrte hapa të prekshëm për t’i dhënë fund krizës humanitare në Gaza, të binte dakord për një armëpushim dhe të angazhohej seriozisht për një paqe të qëndrueshme, që përfshin zgjidhjen me dy shtete. Por, refuzimi i menjëhershëm nga ana e Izraelit ka bërë që qeveria britanike të përgatitet për të mbrojtur këtë vendim në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në shtator një lëvizje që zyrtarë të lartë britanikë e quajnë “tashmë të pakthyeshme”.
Starmer është i vetëdijshëm se ky hap nuk do të çojë menjëherë në krijimin e një shteti palestinez funksional. Megjithatë, burime diplomatike theksojnë se qëllimi është të fuqizohen zërat moderatë në të dy anët, si në Izrael ashtu edhe në territoret palestineze, duke dhënë një sinjal se paqja është ende e mundur.
Rruga drejt paqes, megjithatë, mbetet jashtëzakonisht e vështirë. Sulmi i Hamasit më 7 tetor 2023, ku u vranë rreth 1 mijë e 200 persona, përfshirë civilë izraelitë, dhe rrjedhimisht kundërpërgjigjja shkatërruese e Izraelit në Gaza, që ka shkaktuar dhjetëra mijëra viktima dhe ka lënë zonën në rrënoja, kanë ngurtësuar pozicionet. Çdo përpjekje për paqe në dekadat e fundit ka dështuar, duke përfshirë edhe bisedimet e viteve ’90, që përfunduan me gjakderdhje.
Kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, reagoi ashpër ndaj vendimit britanik, duke akuzuar Starmerin se po “shpërblen terrorizmin e tmerrshëm të Hamasit” dhe se “krijimi i një shteti xhihadist sot pranë kufijve të Izraelit do të kërcënonte Britaninë nesër”. Netanyahu ka mohuar akuzat se Izraeli ka shkaktuar uri dhe katastrofë humanitare në Gaza dhe ka theksuar se, nëse do të pranonte kushtet britanike për shtyrjen e vendimit, koalicioni i tij qeverisës do të shpërbëhej, një qeveri e varur nga ekstremistë nacionalistë që kërkojnë aneksimin e territoreve të pushtuara dhe jo krijimin e një shteti palestinez.
Megjithatë, Netanyahu nuk është peng i aleatëve të tij. Ai ka ndërtuar karrierën politike mbi kundërshtimin e zgjidhjes me dy shtete. Kohët e fundit, ai deklaroi se një shtet palestinez do të ishte një “platformë lufte” për sulme të tjera si ai i 7 tetorit.
Netanyahu shpreson për mbështetje të fortë nga Shtetet e Bashkuara, të cilat ende mbajnë qëndrimin se njohja e një shteti palestinez në këtë moment do të shpërblente Hamasin. Ish-presidenti Donald Trump e kritikoi gjithashtu hapin e Britanisë, duke deklaruar se nuk e mbështet.
Kjo çështje po kërcënon të krijojë ndarje të reja në marrëdhëniet transatlantike.
Vendimi i Starmerit është marrë pas muajsh reflektimi. Pamjet tronditëse të fëmijëve palestinezë që vdisnin nga uria në Gaza, thuhet se e kanë bërë të qartë për qeverinë britanike se nuk mund të qëndronte më indiferente. Klima politike në Doëning Street, në Ministrinë e Jashtme dhe në Partinë Laburiste ka ndryshuar ndjeshëm.
Bashkimi i Britanisë me Francën në njohjen e shtetit palestinez përforcon izolimin diplomatik të Izraelit. Të dy vendet, anëtare të përhershme të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, kanë injoruar përpjekjet e Izraelit për të ndaluar njohjen e Palestinës në Asamblenë e Përgjithshme të shtatorit.
Në New York, ministri i Jashtëm britanik, David Lammy, mori duartrokitje të forta në një konferencë të OKB-së për zgjidhjen me dy shtete, kur shpalli vendimin e Britanisë. Ai hodhi poshtë pretendimet se pavarësia palestineze përbën kërcënim për Izraelin.
“Nuk ka asnjë kontradiktë midis mbështetjes për sigurinë e Izraelit dhe mbështetjes për shtetësinë palestineze. Përkundrazi ato përforcojnë njëra-tjetrën,” tha ai.
Ai kritikoi hapur qeverinë e Netanyahut për refuzimin e zgjidhjes me dy shtete, duke e quajtur këtë qëndrim si moralisht dhe strategjikisht të gabuar. Sipas tij, vendimi britanik merret me “dorën e historisë mbi shpatulla”, duke u ndalur edhe në të kaluarën koloniale britanike në Palestinë.
Lammy përmendi Deklaratën e Balfour-it të vitit 1917, në të cilën Britania shprehte mbështetjen për një “shtëpi kombëtare për popullin hebre” në Palestinë, por njëkohësisht premtonte që “të mos cenohej e drejta civile dhe fetare e komuniteteve jo-hebreje”. Ky premtim ndaj popullit palestinez tha ai nuk u përmbush kurrë dhe mbetet një padrejtësi historike që ende zgjat.
Britania, përmes këtij vendimi, shpreson të hapë një dritare të re për paqen në një proces që është dukur i mbyllur për vite me radhë. Dokumenti shtatëfaqësh i hartuar nga Franca dhe Arabia Saudite, i cili dënon sulmin e Hamasit më 7 tetor dhe mbështet zgjidhjen me dy shtete, shihet si një përpjekje serioze për të ringjallur procesin e paqes.
Njohja e shtetit palestinez nga Britania është, siç e quajnë vetë diplomatët britanikë, “çelësi që mund të hapë një derë të mbyllur prej kohësh” në rrugën drejt paqes.
Policia ka kapur dhe arrestuar në një fshat të Shijakut një 39-vjeçar, i cili ishte pjesë e një organizate kriminale që trafikonte lëndë narkotike. Ai është i dënuar në Itali me 7 vjet, 7 muaj e 12 ditë burgim.
“Gjatë këtij operacioni, u kap në fshatin Hardhisht, Shijak, dhe u arrestua me qëllim ekstradimin në Itali, shtetasi Fatjan Stafa, 39 vjeç, banues në fshatin Pjezë, Durrës.
Ky shtetas ishte shpallur në kërkim ndërkombëtar nga Interpol Roma, pasi Gjykata e Apelit e Firences, me vendimin e datës 08.10.2024, e ka dënuar me 7 vjet, 7 muaj e 12 ditë burgim, për për pjesëmarrje në organizatë kriminale për trafikimin e lëndëve narkotike”, njofton policia.
Interpol Tirana vijon procedurat në bashkëpunim me autoritetet italiane, për ekstradimin e këtij shtetasi./abcnews.al
Një automjet në lëvizje është përfshirë nga flakët mëngjesin e kësaj të mërkure në aksin Vlorë-Fier.
Siç raporton edhe gazetari i ABC News, në vend kanë ndërhyrë forcat zjarrfikëse, por automjeti është djegur thuajse plotësisht. Nuk ka persona të lënduar./abcnews.al
Gjatë dhjetë ditëve të fundit, shumë zona në Bullgari janë përfshirë nga flakët. Popullsia po njoftohet për zjarret përmes aplikacionit “BG Alert”. Deri tani nuk ka njoftime për të plagosur. Por shumë kanë humbur shtëpitë. Si në fshatin Rani Lug, në Bullgarinë perëndimore, në kufirin me Serbinë, ku thuajse të gjitha shtëpitë u shkatërruan nga flakët.
Ata nuk kishin asnjë mundësi të luftonin flakët, thotë një fshatar: “Ishte ferr! Gjithçka po digjej, tetë shtëpi përreth nesh u shkatërruan. Zjarrfikësit ishin të mbingarkuan; zjarri ishte mbi tre metra i lartë. Kishte shumë vullnetarë, por çfarë mund të bënin vetëm me lopata dhe dhjetë litra ujë në bombolat e tyre? Fshati u dogj. Shtëpitë u shkatërruan. Gjithçka u dogj”.
Zjarrfikësit të pajisur keq
Ndërkohë situata është qetësuar disi: më shumë se 150 zjarre janë shuar në të gjithë Bullgarinë. Megjithatë dy zjarre të mëdha në jugperëndim të vendit ende nuk janë nën kontroll. Një zjarrfikës vullnetar në Rani Lug beson se zjarret në rajonin e tij mund të rifillojnë në çdo moment dhe beson se ekipi i tij është i pajisur dobët.
“Është tragjedi! Nuk kam parë kurrë diçka të tillë. Kam qenë në të gjitha zjarret, por nuk kam parë kurrë diçka të tillë. Dhe këtu, do të ketë zjarr edhe për një muaj tjetër.” “Nëse ka ujë, do të luftojmë gjithë natën, pa problem. Por duhet të sjellim ujë nga 15 kilometra larg,” tregon ai.
Ndihma e BE-së
Për shkak se zjarrfikësit bullgarë janë të mbingarkuar, Bullgaria ka kërkuar ndihmë nga BE. Pesë helikopterë nga Sllovakia, Hungaria, Franca, Republika Çeke dhe Rumania po marrin pjesë në operacionet e shuarjes së zjarreve, dhe një tjetër pritet nga Suedia.
Maqedonia e Veriut, fqinja e Bullgarisë, ka kërkuar gjithashtu ndihmë nga BE. Sllovenia po dërgon 50 zjarrfikës në këtë vend të vogël ballkanik, i cili ka vetëm dy avionë operativë për bombardime me ujë. Edhe atje zjarret kanë shpërthyer prej disa ditësh, ashtu si edhe në Shqipëri.
Sezoni i zjarreve në pyje larg përfundimit
Dhe sezoni i zjarreve në pyje është larg përfundimit, thekson Alexander Dzhartow, kreu i mbrojtjes civile të Bullgarisë: “Ne vazhdojmë të punojmë në terren, duke krijuar hapësira të reja pastrimi, duke luftuar zjarret kudo që të jetë e mundur nga toka dhe duke ofruar mbështetje nga ajri duke përdorur helikopterë. Fatkeqësisht, parashikimi i motit është jashtëzakonisht i pafavorshëm. Do të ketë përsëri erëra të forta, drejtimi i të cilave do të ndryshojë vazhdimisht nga veriu në jug dhe nga jugu në veri, gjë që e ndërlikon ndjeshëm shuarjen e zjarreve.”
Vitet e fundit, Bullgaria ka qenë vendi i BE më i prekur nga zjarret në pyje për sa i përket sipërfaqes. Gati 40 mijë hektarë janë djegur në dy vjet dhe 15 mijë hektarë janë shkatërruar tashmë këtë vit. Sipas Ministrisë së Brendshme, shumica e zjarreve janë shkaktuar nga neglizhenca ose akte kriminale. Dy persona janë arrestuar tashmë./DW
Një ligj i ri në Brazil mund të shkaktojë “dëm të konsiderueshëm mjedisor dhe shkelje të të drejtave të njeriut” dhe përfaqëson “një hap pas dekadash të tëra mbrojtjeje mjedisore” në vend, përfshirë në Amazonë, ka deklaruar për BBC-në raportuesja speciale e Kombeve të Bashkuara, Astrid Puentes Riaño.
Projektligji, i cili parashikon përshpejtimin e procedurave për miratimin e projekteve zhvillimore, po shqyrtohet teksa Brazili përgatitet të presë samitin ndërkombëtar për klimën COP30 më vonë këtë vit.
Ligjvënësit brazilianë kanë miratuar ndryshime për të thjeshtuar lëshimin e lejeve mjedisore për projekte infrastrukturore si rrugë, diga, energji dhe miniera. Megjithatë, presidenti Luiz Inácio Lula da Silva ende nuk e ka firmosur dekretin.
Kritikët e kanë quajtur projektligjin “ligji i shkatërrimit”, duke paralajmëruar se ai mund të sjellë abuzime mjedisore dhe të përshpejtojë shpyllëzimin, sidomos në rajonin e Amazonës.
Mbështetësit pretendojnë se reforma do të krijojë një sistem të unifikuar dhe më efikas për lejet mjedisore, duke ulur burokracinë dhe duke i dhënë më shumë siguri bizneseve për realizimin e projekteve. Sipas ligjit të ri, disa zhvillues do të mund të vetëdeklarojnë ndikimin e projekteve të tyre përmes një formulari online, në rastet kur projektet konsiderohen të vogla.
Por zonja Riaño shprehu shqetësimin se këto rregulla të lehtësuara mund të zbatohen edhe për disa projekte minerare dhe të kenë ndikim serioz në Amazonë. Ajo u shpreh se është “veçanërisht e shqetësuar” për planin e rinovimit automatik të lejeve në rastet kur nuk ka ndryshime të dukshme në projekt, pasi kjo do të shmangte kryerjen e vlerësimeve të ndikimit mjedisor.
“Ky proces mund të sjellë shpyllëzime të reja, sepse ndryshimet ose vazhdimi i projekteve ekzistuese mund të çojnë në pasoja mjedisore pa u analizuar siç duhet,” tha ajo.
Amazon ka qenë për vite me radhë nën presion nga bujqësia dhe aktivitetet minerare, shpesh të paligjshme. Sipas Riaño, projektligji përfaqëson një “hap prapa” në përpjekjet për ta ndalur këtë.
Komentet e saj vijnë vetëm dy muaj pasi u publikua një analizë e re që tregoi se sipërfaqe të mëdha të Amazonës u shkatërruan në vitin 2024, me zjarre të shkaktuara nga thatësira që e përkeqësuan edhe më shumë situatën.
Sipas projektligjit, agjencitë mjedisore do të kenë afat 12 muaj që mund të zgjatet në 24 për të vendosur nëse një projekt strategjik do të marrë leje. Nëse afati tejkalohet, leja mund të jepet automatikisht.
Mbështetësit argumentojnë se ky sistem do të shmangë vonesat në projekte të rëndësishme, siç janë digat për energji të pastër apo linjat hekurudhore për transportin e drithërave.
Përkundër kësaj, Riaño theksoi se kupton nevojën për efikasitet më të madh, por paralajmëroi se “vlerësimet duhet të jenë gjithëpërfshirëse dhe të bazuara në shkencë”.
Projektligji gjithashtu do të zbusë kërkesën për konsultim me komunitetet indigjene ose ato quilombola (pasardhës të skllevërve afro-brazilianë) në disa raste, përveç kur ato ndikohen drejtpërdrejt. Ekspertë të OKB-së kanë ngritur shqetësime se përshpejtimi i procedurave mund të përjashtojë pjesëmarrjen e komuniteteve dhe të cenojë të drejtat e tyre.
Ndërsa mbështetësit e ligjit pretendojnë se ai do të nxisë zhvillimin ekonomik, përfshirë investimet në energjinë e rinovueshme dhe do të ulë kostot për shtetin dhe bizneset, kritikët e shohin si rrezik për katastrofa mjedisore dhe shkelje të të drejtave të popujve autoktonë.
Ekspertët ndërkombëtarë paralajmërojnë se projektligji mund të jetë në kundërshtim me të drejtën kushtetuese për një mjedis të ekuilibruar ekologjikisht çka mund të sjellë sfida ligjore në të ardhmen.
Senati dhe Dhoma e Deputetëve në Brazil e kanë miratuar ligjin, dhe tani ai pret nënshkrimin ose veton e presidentit Lula, i cili ka afat deri më 8 gusht për të vendosur.
Ministrja e Mjedisit dhe Ndryshimeve Klimatike, Marina Silva, e ka kundërshtuar me forcë ligjin, duke e cilësuar si një “goditje fatale” për mbrojtjen mjedisore. Ajo ka pasur më parë përplasje me presidentin për çështje si eksplorimi i naftës në pellgun e Amazonës.
Edhe nëse presidenti vendos ta vë veton, ka mundësi që kongresi me shumicë konservatore të përpiqet ta rrëzojë atë.
Observatori i Klimës në Brazil e ka quajtur ligjin “goditja më e madhe mjedisore që nga diktatura ushtarake”, periudhë gjatë së cilës u ndërtuan rrugë dhe u zgjerua bujqësia në dëm të Amazonës dhe popujve indigjenë.
Sipas zonjës Riaño, shkencëtarët në Brazil vlerësojnë se ligji do të heqë mbrojtjen për më shumë se 18 milionë hektarë tokë sipërfaqe sa shteti i Uruguait dhe se “pasojat do të jenë të mëdha.”/abcnews.al
Për armiqtë e betuar të komunizmit në Republikën Çeke, kjo shënon fundin e një rruge të gjatë: më shumë se 30 vjet pas “revolucionit të kadifenjtë” demokratik të nëntorit 1989, ata kërkuan që komunistët të barazoheshin me nacionalsocialistët (nazistët) dhe ideologji të ngjashme autoritare, dhe si pasojë të ndaloheshin.
Kështu ndodhi: në gjysmën e dytë të korrikut, Presidenti Petr Pavel nënshkroi një ndryshim në Kodin Penal që barazon qartë nacionalsocializmin dhe komunizmin në Republikën Çeke. Me nënshkrimin e Presidentit, procesi legjislativ përfundon. Ligji i ri do të hyjë në fuqi në 1 janar 2026.
Ndryshimi në ligj u iniciua nga lëvizja qytetare “Nëntori nuk ka mbaruar ende”. Udhëheqësi i saj është Martin Mejstrik, një drejtues studentësh nga epoka e Revolucionit të Kadifenjtë dhe më vonë senator. Historianët e Institutit Çek për Studimin e Regjimeve Totalitare (USTR) gjithashtu iu bashkuan iniciativës. Në pranverën e këtij viti, ai u miratua në Dhomën e Deputetëve dhe në Senat nga një grup deputetësh dhe politikanësh të koalicionit qeveritar proevropian të kryeministrit Petr Fiala.
“Kushdo që themelon, mbështet ose përhap një lëvizje nacionalsocialiste, komuniste ose lëvizje tjetër që ka si objektiv të provuar shtypjen e të drejtave dhe lirive të njeriut ose që përhap armiqësi racore, etnike, kombëtare, fetare ose klasore ose armiqësi ndaj një grupi tjetër njerëzish, do të dënohet me burgim nga një deri në pesë vjet”, shkruhet në tekstin e ri të Nenit 403 të Kodit Penal Çek.
Mbrojtja e sundimit demokratik të ligjit
“Qëllimi i projektligjit ishte të eliminonte dallimin dukshëm të padrejtë midis dy ideologjive totalitare kriminale të shekullit të 20-të”, deklaroi Kamil Nedvedicky, zëvendësdrejtor i parë i USTR, në fund të majit, pasi ligji u miratua nga Dhoma e Deputetëve. “Të dyja – nacionalsocializmi dhe komunizmi – kanë një qëllim të provuar për të shtypur të drejtat dhe liritë themelore, dhe është logjike dhe e drejtë që ligji penal çek ta pasqyrojë qartë këtë”, shtoi Nedvedicky. “Kjo nuk ka të bëjë me ideologjinë, por me mbrojtjen e sundimit demokratik të ligjit.”
Në mënyrë paradoksale, Republika Çeke, me dhjetë milionë banorët e saj, është sot një nga vendet e pakta në Bashkimin Evropian ku një parti komuniste, Partia Komuniste e Bohemisë dhe Moravisë (KSCM), ka vepruar me sukses për më shumë se tre dekada. Deri në zgjedhjet e fundit parlamentare, të mbajtura pothuajse katër vjet më parë, KSCM jo vetëm që kishte deputetë në Parlament, por mbante edhe disa pozicione zëvendëspresidentësh në Asamblenë Kombëtare.
Babis: “Për mua, ata nuk janë komunistë”
Partia pasardhëse e Partisë Komuniste Marksiste-Leniniste të Çekosllovakisë (KSC), e cila e sundoi vendin në mënyrë diktatoriale deri në vitin 1989, ende ka disa dhjetëra mijëra anëtarë dhe është futur si forca kryesore në koalicionin zgjedhor “Stacilo!” (Mjaft!) pas zgjedhjeve evropiane të vitit 2024, në Parlamentin Evropian. Aktualisht, shumica e sondazheve tregojnë se “Stacilo!” do të kalojë pragun prej 5% në zgjedhjet e planifikuara për tetor 2025.
Dhe ndoshta jo vetëm kaq. Favoriti në zgjedhjet parlamentare çeke në tetor, kryetari i lëvizjes populiste ANO, ish-kryeministri dhe oligarku Andrej Babis, nuk e ka përjashtuar formimin e një qeverie të re me Stacilo-n! “Për mua, ata nuk janë komunistë”, tha Babisi në një intervistë me faqen e lajmeve tn.cz. Kandidatja kryesore e koalicionit zgjedhor është kryetarja e PK dhe eurodeputetja Katerina Konecna.
Përpjekje për të heshtur opozitën?
Në fakt, ligji i ri mund të çojë në ndalimin e vetë KSCM-së, siç ndodhi me Partinë e Punës Çeke, e cila u ndalua dhe u shpërbë në vitin 2010 për ideologjinë e saj të provuar nacionalsocialiste. Udhëheqësja e KSCM-së Katerina Konecna i tha DW se amendimi aktual i ligjit që u zbatua në atë kohë është një sulm politik nga koalicioni qeverisës kundër partisë së saj./DW
“Skenari më i keq i urisë po ndodh aktualisht në Rripin e Gazës”, tha autoriteti kryesor ndërkombëtar për kriza ushqimore më 29 korrik, duke parashikuar “vdekje të shumta” nëse nuk merren masa të menjëhershme.
Ky paralajmërim, që ende nuk përbën shpallje zyrtare të urisë, vjen pas reagimeve të shumta pas publikimit të imazheve të fëmijëve të kequshqyer dhe raportimeve për dhjetëra vdekje të lidhura me urinë pas gati 22 muajsh luftë.
Presioni ndërkombëtar e shtyu Izraelin që gjatë fundjavës të shpallë disa masa, përfshirë ndalesa të përditshme në luftime për shkaqe humanitare në disa pjesë të Gazës dhe hedhjen nga ajri të pakove me ndihma.
Megjithatë, Kombet e Bashkuara dhe palestinezët në Gazë thonë se situata ka ndryshuar pak, teksa turmat e dëshpëruara të palestinezëve vazhdojnë të dynden drejt kamionëve me ndihma para se ato të arrijnë në destinacionet e parapara.
Klasifikimi i Integruar i Sigurisë Ushqimore (IPC) paralajmëroi se Gaza që dy vjet është buzë urisë, por zhvillimet e fundit kanë “përshkallëzuar në mënyrë dramatike” situatën.
Shpallja zyrtare e urisë, që është e rrallë, kërkon të dhëna që nuk mund të merren në Gazë për shkak të pengimit të qasjes në këtë territor.
Porm ekspertët e pavarur thonë se nuk kanë nevojë për një shpallje formale për të kuptuar atë që po shohin në Gaza.
“Ashtu si një mjek familjar mund ta diagnostikojë shpesh një pacient me të cilin është i njohur bazuar në simptomat e dukshme, pa pasur nevojë të dërgojë mostra në laborator dhe të presë rezultatet, po ashtu mund t’i interpretojmë simptomat e Gazës. Kjo është uri e vërtetë”, tha për Associated Press Alex de Waal, autor i librit “Uria Masive: Historia dhe e Ardhmja e Saj” dhe drejtor ekzekutiv i Fondacionit për Paqe Botërore.
Teksa situata humanitare në Gazë është rënduar, Ministria e Shëndetësisë në territorin palestinez njoftoi më 29 korrik se numri i viktimave që nga nisja e luftës më 2023 ka shkuar në mbi 60.000.
Lufta në Gazë ka nisur më 7 tetor 2023, kur radikalët e Hamasit grupit palestinez të shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian sulmuan jugun e Izraelit, duke vrarë afër 1.200 persona dhe duke rrëmbyer afër 250 të tjerë. Afër 50 persona besohet se ende mbahen në Gazë, ndërsa të tjerët janë liruar në marrëveshjet paraprake të armëpushimit./REL
Kryeministri Edi Rama ka reaguar përmes një postimi në rrjetet sociale lidhur me lavazhet që ushtrojnë aktivitetin e tyre në mënyrë të paligjshme brenda zonave të banuara.
Ai ka paralajmëruar se nuk do të lejohet më pastrimi i automjeteve nëpër trotuare, duke e cilësuar këtë si një shkelje me pasoja mjedisore.
“Asnjë lavazh nuk do të qëndrojë mes lagjeve për të larë makinat nëpër trotuare, prandaj kush i ka t’i heqë vetë që të mos paguajë edhe gjobën e krimit mjedisor”, ka shkruar kryeministri Rama në Facebook./abcnews.al
Në skaj të qytetit Tangshan, jo larg kryeqytetit kinez, Pekinit, një park i ri industrial ngrihet me shpresën për të tërhequr kompani teknologjike nga prodhues të makinave elektrike deri te zhvilluesit e baterive moderne. Megjithatë, për momentin, kjo hapësirë që duhet të ishte gjallëruar nga aktiviteti industrial, qëndron thuajse bosh. As vizitorët, e as investimet e premtuara nuk janë shfaqur ende.
Ky nuk është një rast i izoluar. Ai është pjesë e një tabloje më të gjerë që po shfaqet në shumë qytete të vogla dhe të mesme në Kinë, të cilat, pas kolapsit të tregut të pasurive të paluajtshme në vitin 2021, po përpiqen të zhvendosin strategjinë e zhvillimit drejt industrisë. Por përpjekjet, në shumë raste, përfundojnë me projekte të nën-shfrytëzuara struktura që qëndrojnë bosh ose përdoren për qëllime të përkohshme si magazina ndërtimi. Kjo po ushqen një problem të ri: mbikapacitet industrial dhe një klimë konkurruese që po rezulton më tepër si garë për mbijetesë sesa për rritje të qëndrueshme.
Pekini është i vetëdijshëm për këtë dinamikë. Presidenti Xi Jinping ka vënë në shënjestër fenomenin e “neijuan” një formë e konkurrencës së tepruar që çon në ulje të çmimeve deri në pikën e shkatërrimit të fitimit. Në të njëjtën kohë, zyrtarët po promovojnë atë që e quajnë “forca të reja prodhuese me cilësi”, duke shtyrë zhvillimin në fusha si teknologjia e avancuar dhe energjitë e reja. Por në terren, realiteti është më kompleks: fabrika të stërmbushura, çmime të shtypura dhe projekte që rrallë prodhojnë vlerë të qëndrueshme.
Në përpjekje për të frenuar praktikat që dëmtojnë tregun, autoritetet kanë nisur ndërhyrje për të rregulluar shitjet nën kosto. Por ndryshe nga krizat e mëhershme në sektorë si çeliku dhe çimentoja, tani sfida është më delikate ajo prek sektorë të ndjeshëm dhe të decentralizuar si automjetet elektrike, teknologjia diellore dhe Inteligjenca Artificiale. Këta sektorë kontrollohen kryesisht nga kompani private, të cilat janë më pak të ndjeshme ndaj udhëzimeve shtetërore.
Një tjetër faktor frenues për ekonominë kineze është konsumatori i brendshëm. Humbjet e pësuara nga familjet në tregun e pasurive të paluajtshme kanë tkurrur besimin dhe fuqinë blerëse. Pa kërkesë të qëndrueshme të brendshme, asnjë projekt industrial nuk mund të arrijë potencialin e tij të plotë. Ekspertët këmbëngulin se, përveç investimeve, Kina ka nevojë për reforma strukturore si forcimi i sistemit të mbrojtjes sociale dhe trajnime të orientuara drejt tregut të punës në mënyrë që rritja të jetë e qëndrueshme dhe afatgjatë.
Në vetë Tangshanin, edhe pse subvencionet po shkurtohen, autoritetet lokale nuk po ndalen. Vetëm gjatë vitit të kaluar, në zonën e teknologjisë së lartë u regjistruan 71 kompani të reja në fushën e robotikës. Por konkurrenca e fortë dhe fitimet e ulëta kanë bërë që shumë prej këtyre sipërmarrjeve të mos e përballojnë dot tregun.
Për momentin, duket se modeli i rritjes i bazuar te investimi po ndeshet me kufijtë e vet. Derisa të krijohet një ekuilibër mes prodhimit dhe konsumit, dhe derisa konsumatori i zakonshëm të rikthejë besimin, gara për të mbijetuar në ekonominë kineze moderne do të vijojë me intensitet të lartë./abcnews.al
Login