Euro dhe dollari kanë shënuar rekordin historik ndaj lekut ku monedha vendase vazhdon të forcohet, ku dollari këmbehet me 82.6 lekë  dhe euro me 96.76.

Megjithatë banka e Shqipërisë konstaton se lëvizjet janë shumë më të lehta krahasuar me dy vitet e fundit  pare ku monedhat e huaja u zhvlerësuan menjëherë.

Në terma vjetorë, forcimi i Lekut është ngushtuar më tej në tremujorin e dytë, duke zbritur në 2.3%, nga 4.7% në tremujorin e parë të vitit.

Madje institucioni qëndror financiar shprehet se situate nisi më vonë dhe ka qenë më i përmbajtur.

Deri në tre javët e para të muajit korrik, masa e forcimit të Lekut kundrejt dhjetorit të vitit të kaluar ishte vetëm 0.6% krahasuar me 10.2% që shënonte përkatësisht në të njëjtën periudhë të vitit 2024 dhe 2023.

Paralelisht me to, vëllimet e tregtimit kanë vijuar të rriten edhe në tremujorin e dytë.

Po ashtu banka shton se dhe rritja e investimeve të huaja ka qenë në të njëjtin trend rritës si tre mujori I parë.

Ndërkaq ekspertët shtojnë se ndikimin më të fortë në mbiccmimin e lekut e  ka sezoni turistik kur ka një fluks në rritje të pushuesve të huaj.

Ndërkaq dhe rënia e ccmimeve në tregjet e huaja ka bërë që të ketë dhe nëj stabilitet në vlerën e mallrave të importit në Shqipëri.

The post Leku shënon forcim ndaj euros dhe dollarit, investimet dhe turizmi ndikojnë në stabilitet appeared first on Albeu.com.

Inflacioni i ulët në ekonominë shqiptare vazhdon të jetë kryesisht efekt i faktorëve të jashtëm, ndërsa presionet rritëse mbi çmimet në ekonominë e brendshme ngelen të larta.

Në raportin e fundit të politikës Monetare, Banka e Shqipërisë vlerëson se inflacioni vazhdon të jetë nën objektivin prej 3%, i ndikuar nga rënia e inflacionit nga jashtë, mbiçmimi i kursit të këmbimit dhe goditjet e përsëritura të ofertës.

Këto të fundit janë reflektuara në nivele të ulëta të inflacionit të ushqimeve, të cilat zënë rreth 1/3 e shportës së konsumit të familjeve shqiptare. Por, nga ana tjetër presionet e brendshme inflacioniste mbeten të qëndrueshme, duke sugjeruar se aktiviteti ekonomik është pranë potencialit.

Inflacioni shënoi rritje në tremujorin e dytë, duke u luhatur pranë nivelit 2.3%. Inflacioni arriti 2.4% në qershor, vlera më e lartë e regjistruar nga fillimi i vitit 2024.

Inflacioni i brendshëm u rrit dukshëm në tremujorin e dytë në 2.3%, nga 1.8% në tremujorin e parë të këtij viti. Kontributi i tij në formimin e inflacionit total mbeti mbizotërues, duke përbërë rreth 81% të tij.

Rritja e inflacionit të brendshëm e afroi atë pranë inflacionit total, duke zgjeruar ndikimin e presioneve të brendshme inflacioniste në inflacionin total. Inflacioni i importuar shënoi normën 2.4%, lehtësisht më poshtë se një tremujor më parë, por më lart se e njëjta periudhë e vitit të kaluar (1.8%). Nivelet më të larta të inflacionit të importuar në krahasim me një vit më parë janë ndikuar nga mbiçmimi më i zbutur i kursit të këmbimit dhe nga ngadalësimi i ritmit rënës

së çmimit të naftës në vend. Pavarësisht kësaj ecurie, vlerat dhe kontributet e inflacionit të importuar në atë total mbeten relativisht të ulëta.

Inflacioni bazë vijoi të mbetet mbi inflacionin total dhe mbi mesataren e vet të dekadës së fundit, ndërkohë që inflacioni i brendshëm kaloi vlerën e inflacionit total në muajin qershor dhe vijon të mbetet mbi mesataren respektive, duke filluar nga muaji mars i këtij viti. Inflacioni bazë përjashton kryesisht ato produkte që kanë luhatshmëri të lartë, produktet ushqimore dhe ato energjetike dhe ka si qëllim kryesor ta zhveshë rritjen e përgjithshme të çmimeve nga luhatjet me natyrë më afatshkurtër.

Këto vlerësime konfirmojnë qëndrueshmërinë e presioneve të brendshme inflacioniste.

Në fillim të korrikut, Banka e Shqipërisë vendosi të ulë normën bazë të interesit nga 2.75% në 2.5%. Ulja e normës bazë duket se u nxit nga vijimësia e inflacionit të ulët të importuar (ku një ndikim vijon të ketë edhe Leku i fortë në kursin e këmbimit), por ndoshta edhe rritja ekonomike më e dobët se pritshmëritë e Bankës Qendrore në tremujorin e parë të vitit.

Megjithatë, analizat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se presionet më të qëndrueshme inflacioniste, ato që lidhen me shërbimet dhe produktet joushqimore, mund të jenë në rritje.

Duke pasqyruar rritjen më të fortë të inflacionit të shërbimeve dhe të mallrave me afat të gjatë përdorimi, Banka e Shqipërisë vlerëson se inflacioni bazë e zgjeroi kontributin në formimin e inflacionit total në pjesën e parë të këtij viti.

 

 

The post BSH: Inflacioni i ulët vjen nga jashtë, ekonomia e brendshme ushtron presione mbi çmimet appeared first on Revista Monitor.

Punësimi në sektorin bankar po rritet për të gjashtin vit radhazi.

Të dhënat e Shoqatës Shqiptare të Bankave tregojnë se në mesin e këtij viti bankat tregtare në vend raportuan 7343 të punësuar, në rritje me 2.6% që nga fillimi i vitit dhe me 4.4% krahasuar me një vit më parë.

Numri i të punësuarve në sektorin bankar ka arritur nivelin më të lartë historik, i mbështetur nga cikli pozitiv i sektorit në vitet e fundit, i karakterizuar nga një rritje me ritme të shpejta e kredisë, e aktiveve në përgjithësi dhe nga përmirësimi i performancës financiare.

Periudha e konsolidimit të sektorit bankar mes viteve 2015-2022 solli ulje të numrit të bankave aktive, nga 16, në 11. Përqendrimi shkaktoi dublime të pozicioneve të punës, por edhe të rrjetit të degëve, çka çoi në mënyrë të paevitueshme shkurtime të stafit. Por, megjithatë, efektet e kësaj faze konsolidimi në treguesit e punësimit janë tejkaluar.

Punësimi në sektorin bankar iu kthye rritjes që prej vitit 2020, ndërsa në vitin 2023 numri i të punësuarve në banka e kishte kaluar nivelin e vitit 2016, vit kur pati nisur cikli i bashkimeve mes bankave tregtare, që solli shkurtimin e rreth 600 vendeve të punës gjatë tre viteve në vazhdim.

Rritja e numrit të të punësuarve është gjithashtu një dëshmi e faktit që dixhitalizimi i shërbimeve dhe produkteve bankare nuk ka ulur nevojën për burime njerëzore, por thjesht ka sjellë orientimin e tyre drejt pozicioneve të tjera.

Rritja e dixhitalizimit po sjell më pak nevojë për punonjës për procese bazike të lidhura me pagesat në degë, por po kompensohet nga zgjerimi i stafeve të lidhura me shërbimet që mbështeten te teknologjia, si edhe rritja e punësimit në pozicionet administrative, duke ndjekur edhe një cikël të natyrshëm të rritjes së biznesit.

Edhe numri i degëve të sektorit bankar i është kthyer rritjes. Sipas të dhënave nga Shoqata Shqiptare e Bankave, në mesin e këtij viti bankat raportuan 409 degë, nga 405 që kishte qenë numri i tyre në fund të vitit 2024 dhe 391 që kishte qenë një vit më parë.

Nga ana tjetër, pas një cikli 7-vjeçar konsolidimi, numri i aktorëve në tregun bankar po rritet përsëri.

Në muajin gusht, Banka e Shqipërisë miratoi hyrjen në treg të degës së bankës më të madhe turke, Ziraat, që pritet të fillojë aktivitetin bankar brenda disa muajsh.

Kjo do ta rrisë numrin e bankave aktive në treg në 12. Ndërkohë, në Bankën e Shqipërisë është paraqitur një aplikim tjetër për licencë bankare, nga disa investitorë nga Izraeli.

Hyrja e aktorëve të rinj në treg përbën premisë për rritjen e mëtejshme të numrit të të punësuarve dhe të degëve të bankave tregtare në Shqipëri.

Të dhënat e paaudituara nga Shoqata Shqiptare e Bankave tregojnë se totali i aktiveve të sektorit bankar në mesin e këtij viti arriti në 2.161 trilionë lekë, në rritje vjetore me 8%./ E.Shehu

 

The post Punësimi në sektorin bankar po rritet për të gjashtin vit radhazi appeared first on Revista Monitor.

Rënia e normave të interesit po sjell një zhvendosje në ulje të fitimit të sektorit bankar për këtë vit.

Të dhënat e paaudituara të bankave tregtare, sipas Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (IFRS), të publikuara nga Shoqata Shqiptare e Bankave, tregojnë se fitimi neto i sektorit për 6-mujorin 2025 kishte vlerën e 17.7 miliardë lekëve, në rënie me 8.5% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Bankat qendrore vitin e kaluar nisën uljen e normave të interesit dhe kjo është reflektuar në kthimet prej instrumenteve financiare. Treguesi kryesor benchmark për Euron, Euribori 12-mujor, në fund të 6-mujorit 2025 ra pranë nivelit të 2%, nga pothuajse 3.3% që kishte qenë një vit më parë.

Ndërsa yield-i mesatar i bonove 12-mujore në Lekë ka rënë në 2.76%, nga 3.28% që kishte qenë një vit më parë. Rënia e treguesve benchmark përcillet direkt në normat e kredive me norma të ndryshueshme interesi të bankave tregtare, që përbëjnë edhe pjesën dërrmuese të portofolit të tyre.

Rënia e normave të interesit, si në Lekë, ashtu edhe në Euro ka filluar të japë efektet e para në një korrigjim në ulje të fitimeve të sektorit bankar në vend.

Ky efekt është i dukshëm për pothuajse të gjitha bankat e sektorit. Nga 11 banka në treg, nëntë raportojnë ulje të fitimeve krahasuar me një vit më parë. Madje, dy prej tyre e kanë mbyllur 6-mujorin e parë me humbje. Vetëm dy banka kanë arritur fitime më të larta krahasuar me 6-mujorin e parë të vitit të kaluar.

Raiffeisen Bank kryeson renditjen e fitimeve, me një rezultat neto në vlerën e 4.16 miliardë lekësh, por në rënie me 5% krahasuar me 6-mujorin e parë të vitit të kaluar.

Banka më e madhe në vend, Banka Kombëtare Tregtare renditet e dyta, me një fitim neto prej 3.87 miliardë lekësh. Edhe BKT raporton një rënie të rezultatit financiar, me 18% më pak krahasuar me 6-mujorin e parë të vitit 2024.

Vijon, OTP Albania, me 2.4 miliardë lekë (7% më pak krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë); Banka Amerikane e Investimeve (ABI Bank), me 2.1 miliardë lekë (37% më shumë krahasuar me një vit më parë); Intesa Sanpaolo, me 1.56 miliardë lekë (17% më pak krahasuar me 6-mujorin 2024); Tirana Bank, me 1.32 miliardë lekë (3% më pak krahasuar me një vit më parë); Credins Bank, me 869 milionë lekë (19% më pak krahasuar me një vit më parë); Banka e Parë e Investimeve (Fibank), me 824 milionë lekë (13% më shumë krahasuar me një vit më parë), Union Bank, me 692 milionë lekë (22% më pak krahasuar me një vit më parë).

ProCredit Bank e ka mbyllur 6-mujorin me humbje në vlerën e 35 milionë lekëve, (kundrejt një fitimi 103 milionë lekë një vit më parë), ndërsa Banka e Bashkuar e Shqipërisë (UBA) raporton humbje në vlerën e 73 milionë lekëve, ndërsa një vit më parë raportonte fitim neto për 85 milionë lekë. Megjithatë, raportimet e UBA në të dyja rastet janë bërë sipas standardeve lokale të mbikëqyrjes, të Bankës së Shqipërisë dhe jo sipas IFRS-ve.

Për sa i takon kthimit nga kapitali aksionar, renditja kryesohet nga ABI Bank, me 33.93% (27.11% një vit më parë), e ndjekur nga Raiffeisen Bank, me 26.15% (29.47% një vit më parë); Fibank, me 24.35% (25.05% një vit më parë); OTP Albania, me 17.72% (23.82% një vit më parë); Tirana Bank, me 16.11% (20.89% një vit më parë); BKT, me 15.03% (19.71% një vit më parë); Union Bank, me 14.6% (22.87% një vit më parë); Intesa Sanpaolo, me 13.45% (15.42% një vit më parë); Credins Bank, me 6.97% (10.35% një vit më parë; ProCredit Bank, me -1.5% (4.83% një vit më parë) dhe UBA, me -3.81% (5.48% një vit më parë).  / E.Shehu

The post Fitimi i sektorit bankar ra me 8.5% për gjysmën e parë të vitit appeared first on Revista Monitor.

Kreditë e pakthyer në afat në raport me totalin e huasë në ekonomi kanë shënuar rënie në qershor, pas rritjes së konstatuar në maj.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, në fund të qershorit, niveli i huave jo performuese ishte 4.01%, nga 4.12% në maj. Ky është niveli më i ulët i dekadës së fundit dhe rekordi minimal që nga viti 2008.

Që nga viti 2014, kur arriti në 25%, niveli i huave të pakthyera në afat ka rënë vazhdimisht, duke u përshpejtuar tre vitet e fundit.

Rënia e raportit të kredive me probleme në dy vitet e fundit është ndikuar sidomos nga rritja me ritme të shpejta e portofolit të kredisë. Në fund të muajit maj, portofoli i kredisë për ekonominë ishte në rritje vjetore me 12.5%. Rritja e kredisë edhe në pjesën e parë të vitit 2025 po ruan ritme të ngjashme të rritjes me vitin 2024.

Rritja dyshifrore e portofolit ka një efekt pozitiv mbi raportin e kredive me probleme, sepse për një portofol të njëjtë të kredive me probleme bën që raporti i tyre të jetë më i ulët. Por, nga ana tjetër një rritje e shpejtë e kreditimit në teori shton rreziqet edhe për një shtim gradual të portofolit të kredive me probleme.

Pavarësisht rënies, në raport me rajonin, sistëmi banker vijon të ketë më shumë kredi me probleme. Të dhënat krahasuese nga Nisma e Vjenës, projekt i Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), i takojnë fundit të vitit të kaluar, kur raporti i kredive me probleme për sektorin bankar shqiptar në fund të vitit të kaluar ishte në nivelin 4.17%.

Krahasuar me një vit më parë, raporti i kredive me probleme në Shqipëri u përmirësua me rreth 0.6 pikë përqindje krahasuar me një viti më parë.

Mbështetur në të dhënat e Nismës së Vjenës për rajonin, vendi me raportin më të lartë të kredive me probleme në fund të vitit 2024 ishte Mali i Zi, në nivelin 4.7%. Edhe në Malin e Zi raporti i kredive me probleme ka pësuar rënie, me rreth një pikë përqindje më pak krahasuar me një vit më parë.

Mali i Zi, së bashku me Shqipërinë, në periudhën e pas krizës financiare të vitit 2008 pati nivelet më të larta të raportit të kredive me probleme. Me gjithë uljen graduale, sidomos pas vitit 2017, ende Mali i Zi dhe Shqipëria vazhdojnë të kenë nivelet më të larta të këtij treguesi krahasuar me vendet e tjera të këtij rajoni.

Pas Shqipërisë, vijon Bosnje Hercegovina, me një raport të kredive me probleme në nivelin 3.2%, e ndjekur nga Maqedonia e Veriut, me 2.6%, Serbia, me 2.5% dhe Kosova, me 1.8%.

The post Huatë me probleme i kthehen sërish rënies në qershor, niveli më i ulët që nga 2008-a appeared first on Revista Monitor.

Zhvillimi i turizmit në vend ka ndikuar në shtimin e e investimeve nga bizneset në këtë sektor.Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se përgjatë këtij viti  nënsektorët që lidhen me turizmin kanë marë më tepër kredi për të realizuar investime.

Vetëm  për muajin qershor janë aprovuar 1.3 miliardë lekë hua për “Akomodimin dhe shërbimin ushqimor”, që përfshin strukturat e mikpritjes dhe turizmit, duke u rritur me  42% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Nëse vërejmë të dhënat rezulton se ky është niveli më i lartë i regjistruar për këtë sektor në një muaj të vetëm.Rritja e kreditimit është një tregues i këtij sektori për përgatitjet për  sezonin i cili tashmë  zgjeruar përtej verës.

Ndërkohë që sektori i cili vijon të ketë pëshën më të madhe në marjen e kredive rezulton se  “Tregtia me shumicë dhe me pakicë; Riparimi i automjeteve”, me një shumë totale prej 10.85 miliardë lekësh, me një rritje prej 44.7% në terma vjetorë. Edhe tregtia me pakicë është një sektor që ka lidhje me sektorin e turizmit. Bankat kanë dhënë më tepër hua edhe për industrinë përpunuese e cila vetëm në qershor ka marrë 3.45 miliardë lekë e ndjekur nga ndërtimi me 2.87 miliarde.

Nga të dhënat e Bankës Qendrore konfirmohet se të gjithë bizxneset kanë marë më tepër kredi në muajt e parë të këtij viti për investime, po ashtu edhe individët janë mbështetur më shumë  për blerje banesash.

Të dhënat e Bankës së Shqipërisë konfirmojnë se në qershor huaja e re në total arriti vlerën 38.8 miliardë lekë duke pësuar një rritje të ndjeshme prej mbi 7 miliardë lekësh  në krahasim me të njëjtën periudhë të një të viti më parë ose 24.7%./abcnews.al

Intervistë me Loreta Gogaj, drejtore e Departamentit SME në Union Bank

 

Union Bank ka mbështetur me më shumë se 23 milionë euro financime sektorin e agrobiznesit.

Loreta Gogaj, drejtore e Departamentit të Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme (SME) në Union Bank, thotë për “Monitor” se, pavarësisht sfidave të mëdha strukturore që shtron bujqësia, banka prej më shumë se katër vjetësh po financon me paketa produktesh të posaçme këtë sektor.

Lidhur me programet lehtësuese të përgatitura së fundmi nga Banka e Shqipërisë dhe qeveria, znj. Gogaj thotë se pritshmëritë e bankës janë të ulëta.

Sipas saj, fermerët, më shumë se normat e interesit, kërkojnë fleksibilitet në produkte, afate apo kërkesa ndaj kolateralit.

Ajo shprehet se zhvillimi i kreditimit në bujqësi në Shqipëri kërkon një qasje të integruar mes bankave, shtetit dhe institucioneve mbështetëse.

Znj. Gogaj vlerëson se përmirësimi i regjistrimit të pronës, zhvillimi i sigurimeve bujqësore, edukimi financiar i fermerëve dhe ndërtimi i partneriteteve mes bankave dhe agrobizneseve janë hapa të rëndësishëm drejt zgjidhjes së këtyre sfidave.

 

Cilat janë aktualisht sfidat kryesore të kreditimit të bujqësisë për bankat tregtare?

Kreditimi i bujqësisë nga bankat në Shqipëri përballet me një sërë sfidash strukturore dhe operacionale. Këto sfida lidhen si me natyrën e sektorit bujqësor, ashtu edhe me sistemin financiar.

Disa nga sfidat kryesore do të rendisja:

1 – Treg i vogël dhe fragmentar i prodhimit. Prodhimi bujqësor shpesh është në sasi të vogla dhe i shpërndarë mes shumë fermerëve. Mungesa e kooperativave ose bashkimeve bën që ekonomitë e shkallës të mungojnë, duke e ulur efikasitetin e investimeve.

2 – Mungesa e kolateralit dhe formalizimi i ulët i fermerëve. Shumë fermerë nuk kanë dokumentacion të rregullt të pronësisë mbi tokën bujqësore, ndërkohë edhe bankat shpesh nuk e pranojnë si kolateral për shkak të problematikave të ndryshme që mund të kenë familjet bujqësore.

Nga ana tjetër, sektori haset me informalitet (pa regjistrim, pa bilance financiare) duke e bërë më të vështirë vlerësimin e kapacitetit pagues dhe riskut të kredimarrësit.

3 – Rreziku i lartë sezonal dhe klimatik dhe mungesa e sigurimeve bujqësore funksionale.

Bujqësia varet shumë nga kushtet atmosferike dhe sezonaliteti, ku një vit i keq klimatik mund të çojë në falimentim të fermerit, duke rritur rrezikun për bankën.

Ndërkohë sigurimet në bujqësi nuk janë të zhvilluara në Shqipëri në mënyrë që fermerët të jenë të mbrojtur ndaj humbjeve dhe bankat nuk kanë garanci për kthimin e kredisë.

4 – Mungesa e krahut të punës me cilësi dhe mekanikës në procese, që lidhet si me problemet e burimeve njerëzore të migrimit të brendshëm dhe emigracionit, ashtu edhe me fragmentimin e tokës dhe diversifikimin e kulturave bujqësore.

 

Cila ka qenë qasja e Union Bank ndaj sektorit të bujqësisë dhe cilat janë rezultatet e deritanishme në punën tuaj për financimin e këtij sektori?

Union Bank mbështet prej më shumë se 4 vitesh sektorin e agrobiznesit me paketa produktesh të posaçme.

Ne sot kemi mbi 1,700 fermerë që operojnë në bankë dhe një portofol kredie mbi 23 milionë euro.

Kryesisht rajoni Fier-Lushnjë-Berat mbetet rajoni më i rëndësishëm, i cili zë pjesën më të madhe të portofolit të kredisë.

Megjithatë, një rritje të rëndësishme kemi edhe në qytetet Tiranë, Elbasan, Durrës e Kavajë, të cilat kanë mundësi për të hyrë në sektorin agro, në veçanti në aktivitete si: prodhimi i vajit të ullirit apo agroturizmi.

Bashkëpunimi me fonde të ndryshme garancie na krijon mundësinë të rrisim financimin në këtë sektor dhe të krijojmë produkte më fleksibël kundrejt kërkesave për kolateral.

 

Pse kreditimi i bujqësisë mbetet në nivele shumë të ulëta, pavarësisht promovimit të herëpashershëm të programeve të mbështetjes me linja financimi ose me fonde garancie?

Një arsye janë politikat publike të paqëndrueshme. Subvencionet dhe programet e mbështetjes janë një nxitës i mirë në këtë sektor dhe kanë pasur efekt pozitiv në rritjen e kreditimit kundrejt këtij sektori.

Por, shpesh janë të paparashikueshme dhe ndryshojnë nga viti në vit, duke e bërë të vështirë planifikimin afatgjatë për investime.

Mungesa e ekspertëve dhe këshilluesve në zbatimin e këtyre programeve krijon shumë herë paqartësi, mosrealizime në kohë dhe rritje të rrezikut të mospërfitimit në kohë apo edhe të dështimit të projekteve.

Dhe pavarësisht këtyre programeve që nxisin investimet, rreziku i dështimeve për shkak të ndryshimeve klimatike, problematikave të inputeve, mungesës së punëtorisë dhe informalitetit, mbetet ende shumë i lartë

Edhe njohuritë e kufizuara të bankave për sektorin bujqësor krijojnë vështirësi në këtë drejtim.

Union Bank prej disa vitesh investon në drejtim të trajnimit dhe profilizimit të këshilluesve të biznesit dhe kjo kërkon investime në kapacitete njerëzore dhe njohuri të profilizuara.

Shumë banka nuk kanë staf të specializuar për të analizuar projektet bujqësore. Vlerësimi i investimeve në bujqësi kërkon ekspertizë teknike që shpesh mungon.

Duhen gjetur mënyra se si kjo ekspertizë të merret nga qendra të specializuara dhe me një proces eficient që të sillet kjo njohuri shpejt dhe me cilësi në bankë dhe pa kosto të larta investimi.

 

Cilat janë pritshmëritë tuaja nga programet e mbështetjes të prezantuara këtë vit nga Banka e Shqipërisë dhe qeveria shqiptare, përkatësisht me linja financimi me çmim të ulët dhe një fond për garantimin e kredive?

Ne kemi krijuar produktin e posaçëm për këtë program të paraqitur nga Banka e Shqipërisë dhe së fundmi dhe me elementin e garancisë sovrane nga Ministria e Financave dhe Ministria e Bujqësisë, duke e promovuar dhe duke ofruar te klientët tanë në këtë sektor.

Gjithsesi, interesi ka qenë i ulët dhe nuk u vu re një shtim i kërkesës prej agrobiznesit.

Nga ana tjetër, kriteret e vendosura në disa raste nuk mund të përmbusheshin, si afati i shkurtër, mungesa e kolateralit, informaliteti i lartë duke mos plotësuar raportet e ripagimit të kredisë, etj.

Gjithashtu, investimet që bëhen në këtë fushë në makineri, blerje linjash prodhimi, janë në vlera të konsiderueshme që nuk mbulohen nga ky program.

Ndaj, pritshmëritë tona lidhur me këto programe janë të ulëta sa u përket aplikimeve të reja që mund të nxiten nga këto skema. Fermerët, më shumë se normat e interesit, kërkojnë fleksibilitet në produkte, afate apo kërkesa ndaj kolateralit.

 

Në këndvështrimin tuaj, përveç formave të mësipërme, çfarë masash apo ndërhyrjesh do ta bënin sektorin e bujqësisë më të kreditueshëm nga sektori bankar?

Në përgjithësi, zhvillimi i kreditimit në bujqësi në Shqipëri kërkon një qasje të integruar mes bankave, shtetit dhe institucioneve mbështetëse.

Përmirësimi i regjistrimit të pronës, zhvillimi i sigurimeve bujqësore, edukimi financiar i fermerëve dhe ndërtimi i partneriteteve mes bankave dhe agrobizneseve janë hapa të rëndësishëm drejt zgjidhjes së këtyre sfidave.

Përdorimi i fondeve të garancisë apo subvencioneve që mbulojnë pjesën e sigurimit të prodhimit do të ishte një nxitje më e madhe dhe mbështetje, në veçanti për fermerët. Skemat e IPARD janë ato që nxisin kryesisht agroprodhimin.

 

 

 

The post “Union Bank, më shumë se 23 milionë euro financim për agrobiznesin” appeared first on Revista Monitor.

Intervistë me Herjola Spahiu, drejtore e përgjithshme e NOA

 

Institucionet financiare jobanka deri më sot kanë pasur peshën kryesore në kreditimin e fermerëve të vegjël në Shqipëri.

Herjola Spahiu, drejtore e përgjithshme e institucionet financiar NOA, thotë në një intervistë për “Monitor” se kreditimi i sektorit bujqësor mbështetet në modele të veçanta biznesi, që ka mundësuar mbështetjen e këtij sektori, pavarësisht sfidave që ky sektor shtron.

Sipas saj, qasja e institucioneve mikrofinaciare nuk e vlerëson riskun e kredisë duke pritur dokumentacion nga klienti, sepse për gjendjen e sektorit bujqësor në Shqipëri kjo është e pamundur.

Këto institucione kanë ndërtuar modele të brendshme të vlerësimit të riskut, në përputhje me tipologjinë e aktivitetit bujqësor.

Këto modele japin informacion që shkon përtej asaj që mund të ofrojnë pasqyrat financiare të një klienti, duke mundësuar vlerësimin e rreziqeve dhe financimin e fermerëve.

Ndërkohë, sipas saj, element i domosdoshëm i kreditimit të bujqësisë është prania e vazhdueshme në terren, për këshillimin e klientit dhe ndjekjen e vazhdueshme të ciklit të kredisë.

 

Cilat janë sfidat kryesore të kreditimit të bujqësisë për institucionet financiare?

Bujqësia mbetet një sektor i vështirë për t’u financuar, sidomos nga sektori bankar, për shumë arsye. E para dhe duhet ta pranojmë të gjithë, bujqësia ngelet ende një nga sektorët më informalë të ekonomisë shqiptare.

Pjesa më e madhe e fermerëve janë ende të paregjistruar dhe nuk kanë as histori kreditimi. Këto përbëjnë një vështirësi madhore për të krijuar një profil të rrezikut të klientit, për ta kredituar atë.

Një aspekt tjetër është sezonaliteti i të ardhurave. Bujqësia, për shkak të ciklit të prodhimit, ka luhatshmëri të të ardhurave, mund të ketë një apo dy sezone në vit kur fermeri arkëton para dhe ka mundësi të paguajë kreditë.

Kjo kërkon një përshtatje të produktit financiar me këtë cikël të të ardhurave.

Fragmentimi i tokave dhe mungesa e kolateraleve ngelet një problem i madh, sidomos kur bëhet fjalë për të financuar projekte të reja investimi, që kërkojnë shuma më të mëdha.

Në përgjithësi, kreditë për fermerët që kanë qëllim financimin e farërave apo inputeve bujqësore kanë shuma të vogla dhe jepen pa kolateral, si dhe me sezone të shkurtra.

Bujqësia është një nga ata sektorë ku rreziqet natyrore janë të mëdha, në varësi të fenomeneve atmosferike. Këta janë faktorë jashtë dëshirës dhe vullnetit të fermerit dhe e bëjnë të vështirë parashikimin e sezonit të prodhimit.

Për fat të keq, në Shqipëri mungojnë edhe siguracionet për produktet bujqësore. Kjo është një problematikë madhore që duhet adresuar, në mënyrë që kreditimi i bujqësisë të rritet më shumë, edhe nga sektori bankar.

Vitet e fundit kemi hasur një problematikë tjetër që lidhet me emigracionin.

Tendenca e brezave të rinj në zonat rurale është të mos ndjekin traditën familjare në menaxhimin e fermave, por të vendosen në zonat urbane ose të emigrojnë jashtë vendit.

Kjo ka ndikuar në uljen e numrit të njësive aktive bujqësore dhe në përgjithësi, në rënien e fuqisë punëtore në bujqësi.

Të mos harrojmë që bujqësia në Shqipëri ka një shkallë të ulët automatizimi dhe pjesa më e madhe e punëve kryhen manualisht, ndaj tkurrja dhe plakja e fuqisë punëtore ndikojnë në mënyrë të drejtpërdrejtë në uljen e rendimentit të fermës dhe në mundësitë për ta menaxhuar.

Nga ana tjetër, edhe kostoja e procesit të kredidhënies në bujqësi dhe blegtori është shumë e lartë.

Kjo kërkon më shumë kohë dhe më shumë kosto logjistike dhe operacionale për një institucion financiar, jo vetëm për ta dhënë, por sidomos për ta monitoruar në vazhdimësi ecurinë e saj.

 

Si keni arritur t’i adresoni këto sfida dhe cila ka qenë qasja juaj në kreditimin e fermerëve dhe sipërmarrjeve bujqësore?

Është një model biznesi i ndërtuar në vite, që i ka fillesat në modelet e ngjashme ndërkombëtare.

Disa prej institucioneve mikrofinanciare, si NOA, janë krijuar nga institucione të huaja financiare me fokus kryesor financimin e zonave rurale.

Modelet janë të tilla që të jenë sa më fleksibël në përputhje me karakteristikat e sektorit. Ne kemi kredi që mund të kenë një apo dy këste gjithë vitin, në varësi të ciklit të shitjes së prodhimit dhe mbledhjes së të ardhurave.

Patjetër që çdo kredi për bujqësinë nuk mund të jepet nga zyra.

Stafi ynë bën një monitorim të vazhdueshëm në terren, jo vetëm në fazën e aplikimit të fermerit për kredi, por gjatë gjithë kohëzgjatjes së saj dhe sidomos në momentin kur cikli i prodhimit është në pikun e tij, për të siguruar ecurinë e mirë të ciklit dhe shlyerjes së kredisë.

Kemi qenë shumë fleksibël në garancitë me pasuri të paluajtshme.

Ne kemi qenë shumë të pranishëm në financimin e nevojave për kapital qarkullues dhe në vlera atë vogla, që nuk kërkojnë mbulim me kolateral.

Nuk kemi qenë shumë të pranishëm në financimin e investimeve të tokave, magazinave, fabrikave, pikave të grumbullimit, sepse ato janë biznese që kanë mundësi të ofrojnë kolaterale dhe më shumë shërbehen nga sektori bankar.

Ndërsa fermeri i vogël është kryesisht i adresuar te ne.

Duke pasur kosto risku më të lartë, edhe marzhet tona me këto kredi janë më të larta. Nuk janë të krahasueshme me normat e sektorit bankar për ndërmarrjet më të mëdha të agrobiznesit.

Ç’është më e rëndësishmja, modeli ynë nuk e vlerëson riskun e kredisë duke pritur dokumentacion nga klienti, sepse për gjendjen e sektorit bujqësor në Shqipëri kjo është e pamundur.

Ne kemi ndërtuar modele të brendshme të vlerësimit të riskut. Mund të kemi mbi 35 karta të vlerësimit të riskut, në përputhje me tipologjinë e aktivitetit.

Ne bëjmë një vlerësim të brendshëm me matrica të mirëndërtuara, në bashkëpunim edhe me Universitetin Bujqësor, të cilat na japin edhe produktivitetin, edhe përfitueshmërinë që mund të ketë çdo fermë sipas aktivitetit të saj.

Këto modele na japin informacion që shkon përtej asaj që mund të ofrojnë pasqyrat financiare të një klienti.

Kjo na ka dhënë forcën kryesore për të zbutur sa më shumë rreziqet. Nga ana tjetër, siç e përmenda, prania e vazhdueshme në terren është element i domosdoshëm, duke filluar nga këshillimi i klientit.

Oficerët tanë janë gjithmonë pika kontakti për informacion dhe këshillim nga fermerët.

 

Çfarë përmasash ka aktualisht kreditimi i bujqësisë nga sektori financiar jobankar?

Ne grumbullojmë të dhëna për sektorin e bujqësisë edhe brenda shoqatës Mikrofinanca Shqiptare.

Kredia për bujqësinë dhënë nga anëtarët e kësaj shoqate, duke përfshirë institucione financiare jo banka, por edhe shoqëri kursim-krediti, është më shumë se 90 milionë euro, në fund të 2024-s.

Kjo shumë është më e madhe krahasuar me portofolin prej rreth 64 milionë eurosh të sektorit bankar.

 

Ndërkohë, kredia për bujqësinë paraqet edhe tregues të mirë të performancës, me një raport të kredive me probleme pranë nivelit të 3%?

Ky është një element shumë i rëndësishëm për ne, sepse kostoja e riskut mbahet mirë nën kontroll.

Fermerët e vegjël janë shumë të përgjegjshëm te rikthimi i kredisë, sepse e kanë kuptuar sa e rëndësishme është të ruash një marrëdhënie me institucionin financiar dhe të kesh një derë të hapur për financime të tjera në të ardhmen.

Në përgjithësi, edhe kur ka probleme, arrijmë të gjejmë zgjidhje në bashkëpunim me fermerin, nëpërmjet ristrukturimeve dhe kemi arritur të ruajmë marrëdhëniet me fermerin.

Për shembull, në rastin e fundit të sëmundjes së bagëtive të imëta, kemi pasur jo më shumë se 10 raste të klientëve të prekur nga situata, jo direkt për shkak të sëmundjes, por për shkak të masave për ndalimin e tregtimit.

Problematikat me riskun në bujqësi, në fakt, lidhen kryesisht me emigracionin.

Kryesisht sot kreditë me probleme në bujqësi lidhen me raste të largimit ose emigrimit të fermerëve.

Megjithatë, në përgjithësi fakti që kreditë janë në shuma të vogla dhe rreziku është i shpërndarë në shumë huamarrës ndihmon për ta mbajtur nën kontroll treguesin e kredive me probleme.

 

Sa mund të ndihmojnë programet mbështetëse (linja financimi, skema garancie, etj.) për rritjen e kreditimit të bujqësisë?

Nismat për lehtësimin e kreditimit të bujqësisë patjetër që janë shumë pozitive. Mendoj se është për t’u përshëndetur përpjekja për të ndërtuar skema garancie për biznesin e vogël, duke përfshirë edhe bujqësinë.

Ne nuk jemi pjesë e skemave të prezantuara kohët e fundit nga Banka e Shqipërisë dhe qeveria, dhe i kemi vlerësuar ato në distancë.

Natyrisht, fakti që ato u adresohen vetëm klientëve të sektorit bankar i bën ato më pak gjithëpërfshirëse, sidomos për fermerët e vegjël dhe për ato arsye që përmenda më lart.

Ndaj mendoj se këto skema do t’u shërbejnë më shumë kompanive më të mëdha dhe më të strukturuara, sidomos duke qenë se ato shoqërohen me norma tavan interesi për financimet.

Sidoqoftë,  mendoj se janë nisma pozitive, sepse ndihmojnë në ndërgjegjësimin e fermerëve për rëndësinë e formalizimit, që të përfitojnë prej këtyre skemave në të ardhmen.

Ne prej vitesh përpiqemi të japim stimuj për formalizimin, duke bërë edhe diferencim në çmim mes fermerëve të formalizuar dhe atyre të paformalizuar.

Mendoj se këto skema duhet të jenë më përfshirëse, duke përfshirë në to edhe institucionet financiare jobanka, si një hallkë me përvojën e duhur që mund të ndihmojë edhe në rritjen e formalizimit.

Për sa i përket vendosjes së normave maksimale të interesit, e thamë që bujqësia ka kosto të larta operacionale, ndaj është e vështirë që me atë normë interesi të mbulojë minimalisht kostot e institucionet financiar.

Ndaj, mendoj se duhen skema që mund të përfshijnë realisht fermerin e vogël, aty ku ka informalitet dhe kosto më të larta financimi.

Vendosja e një garancie nga qeveria e bën më të lehtë procesin, sepse kjo e ul disi riskun e financimit, por nuk i mbulon dot të gjitha kostot.

Unë do të shtoja dy gjëra në këto skema.

E para që, përtej garancisë, të shtohet edhe një produkt për sigurimin e fermerëve. Dhe e dyta, duhet patjetër edhe këshillimi dhe edukimi financiar për fermerin, sepse ata kanë shumë nevojë për një mbështetje të tillë.

 

Mund të sugjeroni masa apo ndërhyrje që do ta bënin bujqësinë një sektor më konkurrues dhe më të kreditueshëm nga sektori financiar?

Unë do të shtoja edhe sigurimin e zinxhirit të vlerës. Një nga problematikat e fermerëve ndër vite është luhatja e çmimeve.

Ndoshta krijimi i një forme ligjore ku fermerët të hyjnë në kontrata paraprake që në momentin kur ata fillojnë të prodhojnë diçka, me çmim të paracaktuar, do t’i mbronte ata nga pasiguria në momentin e shitjes së prodhimit.

Ekzistojnë shembuj të tillë në botë, ku formalizimi i zinxhirit të vlerës e ka ndihmuar shumë fermerin e vogël.

 

Ju përmendët produktet e sigurimit, si një element që do të ndihmonte rritjen e kreditimit të bujqësisë. A mund të kenë një rol institucionet financiare të kredidhënies në ofrimin e këtyre produkteve edhe në Shqipëri?

Mendoj se bashkëpunimi i institucioneve financiare me kompanitë e sigurimit mund të rezultojë shumë i frytshëm për të ndërtuar produkte sigurimi për sektorin e bujqësisë.

Ne kemi shembuj të mirë në Ballkan, siç është rasti i Maqedonisë së Veriut. Edhe në Shqipëri është tentuar disa herë, por ka pasur vetëm rezultate sporadike.

Thuhet shpesh që primi i sigurimit në bujqësi është i lartë, por nëse fermerit i shpjegohet rëndësia e sigurimit ai mund të jetë i gatshëm ta paguajë këtë prim si pjesë e kësteve të kredisë, siç ndodh sot me produkte të tjera sigurimi që kërkohen nga sektori bankar dhe financiar.

Rasti më tipik është sigurimi i pronës për kredinë.

Mendoj që duhet të ndërtohet një bashkëpunim i tillë edhe për kreditimin e bujqësisë.

 

 

The post “Receta” e mikrofinancës për kreditimin e bujqësisë appeared first on Revista Monitor.

Banka Qendrore licencoi në muajin gusht hapjen e degës së bankës turke Ziraat në Shqipëri. Kjo do të jetë e para licencë e re e dhënë në tregun bankar shqiptar pas pothuajse 20 vjetësh dhe shënon fillimin e një faze të shtimit të numrit të bankave në treg, pas një cikli të gjatë përqendrimi.

 

Ersuin Shehu

Banka e Shqipërisë licencoi në muajin gusht bankën më të madhe në Turqi, Ziraat, për të nisur aktivitetin në Shqipëri. Ziraat do të licencohet fillimisht si degë e bankës mëmë në Turqi.

Licencimi i Ziraat përfaqëson një pikë të rëndësishme kthese për strukturën e tregut bankar në vend. Që nga viti 2015 e në vazhdim, sektori bankar në Shqipëri ka ndjekur një cikël konsolidimi dhe përqendrimi.

Mes viteve 2015 dhe 2022, numri i bankave tregtare në vend u ul nga 16 në 11. Me licencimin e Ziraat, numri i bankave në treg do të rritet përsëri.

Ky është i pari licencim i një banke të re tregtare në Shqipëri prej afërsisht 20 vjetësh. Licenca e fundit për aktivitet bankar në Shqipëri ishte dhënë në fillim të vitit 2006, për bankën me kapital vendas, Union Bank.

Ziraat do të bëhet banka e dytë me kapital turk në Shqipëri, pas bankës më të madhe në vend, Banka Kombëtare Tregtare (BKT), zotëruar nga grupi turk i biznesit, Çalik.

Megjithatë, ndryshe nga Çalik, Ziraat është një investitor institucional i specializuar në sektorin bankar.

Hyrja në treg e Ziraat dëshmon rritjen e interesit për sektorin bankar në Shqipëri, në vijim të një cikli pozitiv disavjeçar, që po shoqërohet me ritme të larta të rritjes së kredisë dhe përmirësim të treguesve të përfitueshmërisë.

Duke qenë një bankë me kapital shtetëror, hyrja e Ziraat në Shqipëri mund të lexohet edhe në këndvështrimin e interesit gjeopolitik të Turqisë për të rikthyer ndikimin e saj në rajonin e Ballkanit Perëndimor.

 

Ziraat, banka më e madhe në Turqi

Ziraat Bank (në turqisht Banka Bujqësore) është bankë me kapital shtetëror turk. 100% e aksioneve zotërohen nga Fondi Turk i Pasurisë, fond publik në pronësi të shtetit të Turqisë. Ziraat e ka origjinën që në shekullin e 19-të, në epokën e Perandorisë Osmane.

Ajo u themelua në vitin 1863, fillimisht si një fond kooperativ për financimin e bujqësisë, ndërsa në vitin 1888 u shndërrua zyrtarisht në bankë, me emrin që mban edhe sot, Ziraat.

Aktualisht, Ziraat Bank është banka më e madhe në Turqi, ku mban afërsisht 16.5% të tregut, me asete totale për një vlerë prej rreth 133 miliardë USD, në fund të vitit 2024.

Në bilancin e konsoliduar, në nivel grupi (duke përfshirë edhe bankat dhe kompanitë e tjera të zotëruara prej saj brenda dhe jashtë Turqisë),

Ziraat raporton asete totale për afërsisht 147 miliardë USD. Përveç bankave dhe kompanive financiare në Turqi, Ziraat zotëron banka të kontrolluara prej saj në Gjermani, Rusi, Kazakistan, Uzbekistan, Gjeorgji, Azerbajxhan, Bosnjë-Hercegovinë, Mal të Zi dhe Kosovë.

Banka turke është e pranishme me degët e saj (që nuk veprojnë si banka të ndara) dhe në Angli, Irak, Greqi, Bullgari, Arabinë Saudite, Qipron Turke, Bahrejn, ndërsa ka zyra përfaqësie edhe në Emiratet e Bashkuar Arabe dhe në Egjipt.

Të dhënat e mësipërme tregojnë se Ziraat është e pranishme edhe në rajonin e Ballkanit Perëndimor. Pas Bosnjë-Hercegovinës, Malit të Zi dhe Kosovës, zgjerimi në Shqipëri duket si një hap i mëtejshëm në strategjinë e pranisë rajonale.

Ziraat Bank është e pranishme prej vitit 2015 edhe në tregun bankar të Kosovës, me pesë degë gjithsej.

Sipas të dhënave më të fundit të publikuara nga Shoqata e Bankave të Kosovës, në fund të 3-mujorit të parë 2025, Ziraat Bank zotëronte 1.7% të tregut të Kosovës, për një total aktivesh prej afërsisht 143 milionë eurosh.

Pjesa e Ziraat ishte pak më e lartë në tregun e kredisë, me 1.9% të portofolit total të sektorit bankar në Kosovë në fund të periudhës së mësipërme.

Më herët këtë vit, Banka Qendrore e Kosovës miratoi shndërrimin e Ziraat Bank – Dega në Kosovë, nga degë e një banke të huaj në një bankë të licencuar dhe themeluar në Kosovë, me emrin Ziraat Kosova Sh.a.

 

Izraelitët duan të ngrenë bankën e parë dixhitale

Licencimi i Ziraat, me shumë mundësi, nuk do të jetë i fundit në atë që duket të jetë një cikël i ri i rritjes së numrit të subjekteve në tregun bankar.

Në Bankën e Shqipërisë është paraqitur zyrtarisht shprehja e interesit nga një grup investitorësh izraelitë të përfaqësuar nga Gal Bar Dea, që deri para pak muajsh mbante detyrën e drejtorit të përgjithshëm One Zero Digital Bank.

Aplikimi në fjalë nuk është finalizuar ende, por megjithatë, burime nga Banka e Shqipërisë bëjnë të ditur se subjekti në fjalë është në fazën e plotësimit të dokumentacionit.

Besohet se modeli që investitorët izraelitë duan të ndërtojnë në Shqipëri është i ngjashëm me bankën dixhitale One Zero Digital Bank, e ngritur në vitin 2019.

One Zero është një bankë relativisht e re, e themeluar në vitin 2019, si e para bankë dixhitale në Izrael, por shumë shpejt ka shfaqur plane ambicioze zgjerimi edhe në tregje të tjera, duke përfshirë edhe një projekt të përbashkët për ngritjen e një banke dixhitale në Itali, në bashkëpunim me bankën italiane, Banca Generali.

Megjithatë, mjedisi i pafavorshëm gjeopolitik dhe tensionet e larta në Lindjen e Mesme kanë bërë që për momentin, banka izraelite t’i pezullojë planet e zgjerimit në tregjet e huaja.

Ish-drejtori i përgjithshëm, Gal Bar Dea, u largua pikërisht për shkak të tërheqjes së One Zero nga strategjia e zgjerimit ndërkombëtar dhe duket se interesi për të hyrë në Shqipëri është pjesë e përpjekjeve për të ndërtuar një model të ngjashëm të bankingut dixhital në vende të tjera, por në mënyrë të pavarur nga One Zero.

 

 

Cikli pozitiv i bankave zgjon “lakminë” e investitorëve të rinj

Sektori bankar në Shqipëri po kalon një cikël pozitiv, i karakterizuar nga zgjerimi i aktiveve, rritja dyshifrore e kreditimit dhe përfitueshmëria pranë niveleve më të larta historike.

Sipas statistikave nga Shoqata Shqiptare e Bankave, në fund të vitit 2024 totali i aktiveve të sektorit arriti në afërsisht 2.1 trilionë lekë. Vlera e aktiveve u rrit me 7% krahasuar me një vit më parë dhe me 41% krahasuar me fundin e vitit 2019, përpara pandemisë.

Rritja, megjithatë, është “gërryer” ndjeshëm nga efekti negativ i forcimit të Lekut në kursin e këmbimit. E zhveshur nga efekti i kursit të këmbimit, rritja e sektorit gjatë pesë viteve do të kishte qenë më shumë se 50%.

Portofoli i kredisë ka arritur vlerën e 812 miliardë lekëve, 13% krahasuar me një vit më parë dhe 47% më shumë krahasuar me fundin e vitit 2019.

Me bazë vjetore, rritja e kredisë në fund të vitit të kaluar shënoi nivelin më të lartë në më shumë se 15 vjet.

 

 

Zgjerimi i aktivitetit, përmirësimi i cilësisë së aktiveve dhe rritja e normave të interesit kanë sjellë edhe përmirësim të ndjeshëm në treguesit e përfitueshmërisë së sektorit.

Shifrat e Shoqatës Shqiptare të Bankave, mbështetur në Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar, treguan se për vitin 2024, kthimi mesatar nga kapitali i sektorit bankar arriti në afërsisht 19.1%, në rënie nga niveli rekord prej 22.17% i vitit 2023, por në rritje të ndjeshme nga niveli 12.03% i vitit 2019.

 

 

Rritja e fortë e fitimeve në periudhën 2023-2024 është e lidhur në një masë të madhe me rritjen e shpejtë të normave të interesit të periudhës 2022 – 2023.

Por, nga ana tjetër, kjo rritje reflekton edhe zgjerimin e aktiveve të sektorit dhe sidomos të kredisë, por edhe përmirësim të vazhdueshëm të raportit të kredive me probleme.

Raporti i kredive me probleme ka zbritur pranë kufirit të 4%, që përfaqëson edhe nivelin më të ulët në 17 vitet e fundit.

 

Por ekonomia ngelet e nënkredituar

Megjithëse kreditimi i është kthyer rritjes me ritme dyshifrore, shifrat krahasuese tregojnë se Shqipëria ngelet ende ekonomia më pak e kredituar në rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Sipas statistikave të Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), në fund të vitit 2024, portofoli i kredisë në Shqipëri ishte sa 32% e Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), në rritje nga niveli prej afërsisht 30% i vitit 2022.

Kredia në vlerë absolute është rritur me ritme të përshpejtuara në periudhën pas pandemisë, por kjo rritje ka ndjekur rimëkëmbjen e shpejtë ekonomike.

Për këtë arsye, kreditimi, në terma realë nuk ka shënuar rritje shumë të madhe dhe ngelet në nivelet më të ulëta të rajonit të Ballkanit Perëndimor.

Ekonomia me kreditimin më të lartë në rajon në fund të vitit të kaluar ishte Kosova, me 56.4% e PBB-së, e ndjekur nga Maqedonia e Veriut, me një portofol sa 52.4% e PBB-së (2023), Mali i Zi, me 47.4%, Bosnjë-Hercegovina, me 46.5%, dhe Serbia, me 38.6% e PBB-së (2023).

Shqipëria ka pasur nivele të ulëta të kredisë në raport me PBB-në gjatë gjithë periudhës postkomuniste. Një rritje e shpejtë e këtij raporti u regjistrua sidomos gjatë periudhës 2005-2011, që përkon me zgjerimin e sektorit bankar në vend.

Në vitin 2011, raporti i kredisë ndaj PBB-së arriti nivelin më të lartë historik, me më shumë se 41%.

Në vitet që pasuan, ky raport pësoi rënie të vazhdueshme, për shkak të krizës së kredive me probleme, që solli stanjacion të kreditimit për vite me radhë dhe më pas pastrimit të vazhdueshëm të portofolave prej kredive të humbura.

 

 

Numri i bankave drejt një zgjerimi të ri

Në vitin 2006, sektori bankar shqiptar arriti numrin më të madh të bankave tregtare aktive, 16 të tilla.

Sektori bankar ndodhej në një fazë zgjerimi të shpejtë, ku investitorë vendas dhe sidomos ndërkombëtarë po hynin në një treg që premtonte potenciale të mëdha të pashfrytëzuara, duke qenë një nga ekonomitë më të nënkredituara në Europë.

Në vitin 2004, në treg kishte hyrë Raiffeisen Bank, nëpërmjet privatizimit të ish-Bankës së Kursimeve, ndërsa në atë periudhë, edhe bankat me kapital grek, të pranishme në treg prej vitesh, nisën një strategji zgjerimi.

Deri në vitin 2009, sektori u karakterizua nga një rritje e shpejtë e kreditimit dhe hyrje e aktorëve të tjerë të rinj nga jashtë, si grupet Intesa Sanpaolo, Societe Generale, Veneto Banka dhe indirekt, edhe Credit Agricole, nëpërmjet blerjes së grupit bankar grek Emporiki.

Megjithatë, numri i bankave nuk u rrit më shumë se 16. Grupet e huaja në përgjithësi preferonin blerjen e bankave ekzistuese, për të pasur një bazë tregu mbi të cilën të tentonin zgjerimin.

Kriza që nisi të shfaqej në vitin 2009 shënoi edhe fillimin e fazës rënëse të tregut.

Pas disa vitesh stanjacioni dhe rënieje të kreditimit dhe rritjes së shpejtë të kredive me probleme, disa prej grupeve të huaja bankare vendosën të dilnin nga Shqipëria, duke zgjedhur të konsolidonin aktivitetin në tregjet më të mëdha.

Pas vitit 2015, Credit Agricole, Banka Kombëtare e Greqisë, Grupi Bankar i Pireut, Societe Generale, ICB Banking Group, Alpha Bank dhe Banka Islamike për Zhvillim (IDB) vendosën të largoheshin nga tregu, duke i shitur bankat e tyre në Shqipëri.

Grupi italian Veneto Banca në Itali u përthith nga grupi Intesa Sanpaolo për ta shpëtuar nga falimentimi, duke sjellë edhe bashkimin e bankave në tregun shqiptar, ndërsa grupi kuvajtian Al-Kharafi e mbylli me likuidim Bankën e Kreditit të Shqipërisë.

Ky proces solli edhe disa bashkime me përthithje dhe uljen e numrit të bankave, nga 16 në 11 të tilla.

Njëkohësisht, ai shënoi edhe rënien e ndjeshme të peshës së bankave nga vendet e BE-së dhe ato me kapital të huaj në përgjithësi, duke faktorizuar ndjeshëm investitorët vendas në tregun bankar.

Edhe në vitet e fundit nuk ka munguar interesi për operacione që do të sillnin përqendrim të mëtejshëm të sektorit. Grupi BALFIN, nëpërmjet Tirana Bank, tre vite më parë ishte shumë pranë blerjes së Raiffeisen Bank Shqipëri.

Ndërsa grupi hungarez OTP ka shpalosur disa herë publikisht interesin për blerje të tjera në tregun bankar shqiptar, pas atyre të Societe Generale Albania dhe Alpha Bank Albania.

Por, në një moment ku mundësitë për ndryshime strukture në tregun bankar dukeshin kryesisht në kahun e një përqendrimi të mëtejshëm, hyrja në treg e Ziraat Bank sjell përsëri rritje të numrit të bankave të pranishme në tregun shqiptar.

 

Kapitali i huaj mbetet dominues, por rriten bankat vendase

Bankat me kapital të huaj vazhdojnë të jenë dominuese në strukturën e pronësisë së sektorit bankar shqiptar, por megjithatë, në dekadën e fundit, vërehet qartë një rritje e ndjeshme e peshës së bankave me kapital vendas.

Nga 11 banka aktive në tregun shqiptar, gjashtë janë me kapital të huaj dhe pesë me kapital mbizotërues vendas.

Bankat me kapital të huaj, sipas madhësisë, janë Banka Kombëtare Tregtare (BKT), Banka Raiffeisen Shqipëri, Banka Intesa Sanpaolo Shqipëri, Banka OTP Albania, Banka ProCredit Shqipëri dhe Banka e Parë e Investimeve Shqipëri (Fibank).

Tre prej tyre klasifikohen nga Banka e Shqipërisë si banka me rëndësi sistemike.

Statistikat e Shoqatës Shqiptare të Bankave tregojnë se në fund të vitit 2024, bankat me kapital të huaj zotëronin 62.8% të totalit të aktiveve të tregut bankar shqiptar. Por, pesha e tyre e tregut ka rënë ndjeshëm nga niveli prej 84.5% i një dekade më parë.

Rënia e peshës së kapitalit të huaj në tregun bankar nisi sidomos pas vitit 2015, kur një pjesë e grupeve bankare të Eurozonës vendosën gradualisht të dalin nga tregu shqiptar, me objektiv kryesor për të rimëkëmbur aktivitetet e tyre në tregje të tjera, pas efekteve të krizës financiare që pati zanafillën në vitin 2008.

Kjo krijoi hapësira për rritjen e peshës së kapitalit vendas në tregun bankar, qoftë nëpërmjet blerjes së bankave me kapitalit të huaj, por qoftë edhe duke treguar oreks më të madh për rritje organike, në një periudhë kur bankat me kapital të huaj në përgjithësi e frenuan rritjen, duke u fokusuar kryesisht në ruajtjen e cilësisë së portofolave.

 

 

Investimet turke kanë arritur në gati 1.2 miliardë euro

Turqia në dekadat e fundit ka qenë një ndër investitorët e huaj më të rëndësishëm në Shqipëri, ndërsa vlera e investimeve turke ka ardhur në rritje të vazhdueshme në vitet e fundit.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, në fund të vitit të kaluar 2024 stoku i investimeve turke arriti vlerën e rreth 1.3 miliardë eurove. Në dekadën e fundit, vlera e investimeve turke është rritur me më shumë se tre herë.

Madje, vitin e kaluar, Turqia ishte investitori më i madh i huaj edhe për flukset e reja të Investimeve të Huaja Direkte.

Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, për vitin 2024, investimet e kompanive me kapital turk arritën vlerën e 257 milionë eurove, me rritje prej 44% krahasuar me një vit më parë.

Ndërmarrjet turke kanë rol të rëndësishëm në disa sektorë të ekonomisë shqiptare, sidomos në sektorin financiar, atë energjetik, në industrinë nxjerrëse apo edhe në ndërtim.

Vlera e investimeve të huaja përfshin jo vetëm flukset e reja, por edhe fitimet e riinvestuara të ndërmarrjeve ekzistuese. Ky zë ka fituar një peshë në rritje gjatë viteve të fundit në strukturën e Investimeve të Huaja Direkte.

Disa prej investitorëve më të rëndësishëm turq në Shqipëri janë grupi Çalik në Bankën Kombëtare Tregtare, Grupi Yildirim, në Albchrome, Ayen Enerji, në Ayen AS Energji, Kurum, në Kurum International, etj.

 

 

 

The post Banka e Shqipërisë “hap derën” për Ziraat appeared first on Revista Monitor.

Rezerva valutore ka vijuar rritjen në gjysmën e parë të këtij viti. Sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë, në fund të qershorit, vlera e mjeteve të rezervës arriti në 6 miliardë e 727 milionë euro, në rritje me 7.4% krahasuar me fundin e vitit 2024 dhe me 22% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Në një masë të madhe, rritja e rezervës valutore u ndikua nga emetimi i Eurobondit të radhës të Qeverisë shqiptare në muajin shkurt, për një vlerë totale prej 650 milionë eurosh.

Megjithatë, rritja e rezervës ka vijuar edhe në tremujorin e dytë të vitit. Ndikim të konsiderueshëm, veç të tjerash, vlerësohet të kenë edhe blerjet e valutës nga Banka e Shqipërisë në tregun e brendshëm valutor.

Duke parë vazhdimin e presioneve të forta mbiçmuese për monedhën vendase, Banka Qendrore ka vazhduar edhe këtë vit blerjen e valutës, për të mos lejuar rënien e mëtejshme të kursit Euro-Lek.

Paralelisht, Banka e Shqipërisë ka vijuar edhe programin e ankandeve të planifikuara, pikërisht me qëllim rritjen e rezervës së saj valutore. Në tre ankandet e zhvilluara gjatë tremujorit të parë 2025, janë blerë 33.2 milionë euro me një mesatare 11.07 milionë euro, kundrejt mesatares prej 14.2 milionë euro gjatë vitit 2024.

Shuma e blerë ka qenë e ngjashme me shumën e blerë në të njëjtën periudhë të një viti më parë (32.6 milionë euro), duke treguar, sipas Bankës së Shqipërisë, se pjesëmarrja relativisht më e ulët e bankave lidhet me faktorë sezonalë.

Megjithëse të dhënat nuk janë ende të disponueshme, besohet se shumat e blera në tregun e brendshëm valutor janë rritur ndjeshëm gjatë tremujorit të dytë të vitit.

Banka e Shqipërisë synon të blejë këtë vit përmes ankandeve 270-350 milionë euro, ose 20 milionë euro më shumë krahasuar me objektivin e vitit 2024, si në intervalin e poshtëm, ashtu edhe në atë të sipërm. Vitin e kaluar, Banka e Shqipërisë bleu afërsisht 933 milionë euro në tregun e brendshëm valutor. Blerjet e valutës arritën vlerën më të lartë historike dhe u rritën me 249% krahasuar me një vit më parë.

Në mesin e këtij viti, titujt e borxhit përbënin 73% të mjeteve të rezervës, ndërsa depozitat në cash përbënin 18% të saj. Pjesa e mbetur e rezervës është e investuar në ar dhe në të drejta tërheqjeje (SDR) pranë Fondit Monetar Ndërkombëtar.

Rezerva valutore është instrument i rëndësishëm për të amortizuar goditje të mundshme, të lidhura si me deficitin e llogarisë korrente, ashtu edhe me nivelin e lartë të Euroizimit të sektorit financiar në vend./ E.Shehu

The post Banka e Shqipërisë mban 6.7 miliardë euro rezerva valutore appeared first on Revista Monitor.

Këshilli Mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë vendosi të mërkurën të japë miratimin paraprak për licencimin e degës së bankës së huaj “Dega e Bankës Turkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasi A.S., Albania” për të ushtruar veprimtari bankare dhe financiare në Republikën e Shqipërisë.

Sipas ligjit “Për bankat në Republikën e Shqipërisë”, licencimi i bankës dhe i degës së bankës së huaj kalon në dy faza: miratimi paraprak i licencës dhe dhënia e licencës.
Ligji parashikon se, dega e bankës së huaj që ka marrë miratimin paraprak për licencë, brenda 12 muajve duhet të plotësojë të gjitha kushtet e parashikuara në ligjin

“Për bankat në Republikën e Shqipërisë” dhe aktet nënligjore në zbatim të tij, në mënyrë që të pajiset me licencën për fillimin e veprimtarisë bankare në vendin tonë.

Gjatë kësaj periudhe, Ziraat duhet të plotësojë kushtet kryesore për të mundësuar nisjen e aktivitetit të saj, duke filluar nga derdhja e kapitalit të kërkuar, punësimi i stafit të nevojshëm, krijimi i kushteve teknike dhe organizative për të kryer veprimtari bankare, duke përfshirë sigurimin e ambienteve ku do të ushtrohet veprimtaria, etj.

Që nga viti 2015 e në vazhdim, sektori bankar në Shqipëri ka ndjekur një cikël konsolidimi dhe përqendrimi. Mes viteve 2015 dhe 2022, numri i bankave tregtare në vend u ul nga 16 në 11.

Licencimi i Ziraat përfaqëson një pikë të rëndësishme kthese për strukturën e tregut bankar në vend, duke bërë që numri i bankave në treg të rritet përsëri në 12.

Hyrja në treg e Ziraat dëshmon rritjen e interesit për sektorin bankar në Shqipëri, në vijim të një cikli pozitiv disavjeçar, që po shoqërohet me ritme të larta të rritjes së kredisë dhe përmirësim të treguesve të përfitueshmërisë.

Ziraat Bank (në turqisht Banka Bujqësore) është bankë me kapital shtetëror dhe 100% e aksioneve zotërohen nga Fondi Turk i Pasurisë, fond publik në pronësi të shtetit të Turqisë. Ziraat e ka origjinën e saj qysh në shekullin e 19-të, në epokën e Perandorisë Osmane.

Ajo u themelua në vitin 1863, fillimisht si një fond kooperativ për financimin e bujqësisë, ndërsa në vitin 1888 u shndërrua zyrtarisht në bankë, me emrin që mban edhe sot, Ziraat.

Ziraat Bank është banka më e madhe në Turqi, ku mban afërsisht 16.5% të tregut, me asete totale për një vlerë prej rreth 133 miliardë USD, në fund të vitit 2024.

Në bilancin e konsoliduar, në nivel grupi (duke përfshirë edhe bankat dhe kompanitë e tjera të zotëruara prej saj brenda dhe jashtë Turqisë), Ziraat raporton asete totale për afërsisht 147 miliardë USD.

Përveç bankave dhe kompanive financiare në Turqi, Ziraat zotëron banka të kontrolluara prej saj në Gjermani, Rusi, Kazakistan, Uzbekistan,

Gjeorgji, Azerbajxhan, Bosnje Hercegovinë, Mal të Zi dhe Kosovë. Banka turke është e pranishme me degët e saj (që nuk veprojnë si banka të ndara) dhe në Angli, Irak, Greqi, Bullgari, Arabinë Saudite, Qipron Turke, Bahrein, ndërsa ka zyra përfaqësie edhe në Emiratet e Bashkuar Arabe dhe në Egjipt.

https://monitor.al/banka-e-shqiperise-do-te-licencoje-kete-jave-banken-turke-ziraat/

The post Banka e Shqipërisë miraton hyrjen e bankës turke Ziraat në Shqipëri appeared first on Revista Monitor.

Këshilli Mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë vendosi sot të mbajë të pandryshuar normën bazë të interesit në nivelin 2.5%.

Në fjalën e tij pas mbledhjes së sotme, Guvernatori, Gent Sejko, tha se niveli i inflacionit këtë vit rezultoi disi më i ulët se parashikimet e Bankës së Shqipërisë, si pasojë e reduktimit të marzheve të fitimit të bizneseve, e vijimit të goditjeve pozitive të ofertës, si dhe e rënies më të shpejtë se pritjet të inflacionit në Eurozonë.

Inflacioni i çmimeve të konsumit shënoi nivelin mesatar 2.3% në tremujorin e dytë të vitit, duke regjistruar një rritje të lehtë dhe të pritur krahasuar me tremujorin e parë. Megjithatë, edhe pas kësaj rritjeje, norma e inflacionit vijon të qëndrojë nën objektivin prej 3% të Bankës së Shqipërisë.

Banka e Shqipërisë vëren se rritja e inflacionit u diktua nga rritja më e shpejtë e çmimeve të ushqimeve dhe të qirave, ndërkohë që inflacioni i artikujve të tjerë të shportës ishte relativisht i qëndrueshëm.

Banka e Shqipërisë vlerëson se, informacioni indirekt mbi zhvillimet ekonomike sugjeron se rritja ekonomike për tremujorin e dytë ka qenë në nivele të ngjashme me rritjen prej 3.4% të tremujorit të parë.

“Rritja ekonomike e gjysmës së parë të vitit është mbështetur nga zgjerimi i konsumit dhe investimeve, si dhe i eksportit të shërbimeve.

Ky profil kërkese agregate ka nxitur zgjerimin e sektorëve të ndërtimit e të shërbimeve, ndërkohë që sektori i bujqësisë dhe ai i industrisë kanë vijuar të tkurren gjatë tremujorit të parë.

Në këndvështrimin makroekonomik, rritja ekonomike është mbështetur nga bilancet e shëndosha të sektorit privat, besimi pozitiv për të ardhmen i familjeve dhe bizneseve, zgjerimi i të ardhurave nga turizmi, si dhe kushtet e favorshme të financimit,” tha Sejko.

Sipas tij, politika e kujdesshme monetare e Bankës së Shqipërisë ka pasur një rol parësor në përmirësimin e kushteve të financimit.

Lehtësimi i qëndrimit të politikës monetare gjatë katër tremujorëve të fundit ka ulur kostot e financimit të sektorit bankar dhe yield-in e bonove 12-mujore të thesarit, i cili shërben si referencë për normat e interesit të kredive.

Paralelisht me të, normalizimi i pritjeve për inflacionin ka ndihmuar në kontrollin e segmentit afatgjatë të kurbës së normave të interesit dhe ka nxitur funksionimin normal të tregjeve financiare.

Së fundi, sipas Guvernatorit, rritja e prezencës së Bankës së Shqipërisë në tregun e brendshëm valutor ka ndihmuar në absorbimin e presioneve forcuese të kursit të këmbimit, duke mundësuar një nivel më të qëndrueshëm të tij.

Për rrjedhojë, Banka e Shqipërisë gjykon se tregjet financiare vijojnë të karakterizohen nga likuiditet i bollshëm, prime të reduktuara rreziku, bilance të shëndosha të sektorit bankar, si dhe një përqasje pozitive të tij ndaj kreditimit.

Kredia për sektorin privat vijoi të rritet më tej gjatë tremujorit të dytë. Ritmi i rritjes së portofolit të kredisë shënoi nivelin 15.4%, me një ngadalësim të lehtë krahasuar me tremujorin e parë, por, sipas Bankës së Shqipërisë, duke qenë më se i mjaftueshëm për të mbuluar nevojat për fonde të bizneseve e familjeve.

Në veçanti, kreditimi i sektorit privat vijon të mbetet i fokusuar në mbulimin e nevojave të bizneseve për investime, si dhe të familjeve për konsum e blerje banesash.

Sipas Bankës së Shqipërisë, aktiviteti ekonomik në vend pritet të vijojë të rritet në horizontin afatmesëm, me ritme solide dhe pranë potencialit. Rritja ekonomike do të nxitet nga zgjerimi i mëtejshëm i konsumit, investimeve dhe eksportit të turizmit, dhe do të mundësojë një rritje të mëtejshme të punësimit e të pagave.

Inflacioni parashikohet të kthehet në objektivin prej 3% gjatë gjysmës së parë të vitit 2026.

Kjo ecuri do të ndihmohet nga një balancim më i mirë mes kërkesës dhe ofertës për mallra e shërbime, nga stabilizimi i inflacionit në tregjet ndërkombëtare, nga një ecuri më e qëndrueshme e kursit të këmbimit, si dhe nga ankorimi më i mirë i pritjeve për inflacionin.

Megjithatë, Guvernatori theksoi përsëri se panorama e rreziqeve për të ardhmen mbetet komplekse.

Në veçanti, rritja e barrierave tregtare në tregjet e huaja dhe rritja e tensioneve gjeopolitike mbeten faktorë të rëndësishëm pasigurie në parashikimet ekonomike. Materializimi i skenarëve më negativë të rrezikut do të kishte pasoja potenciale negative në ecurinë ekonomike dhe nivelin e çmimeve në vend.

The post BSH mban normën bazë në 2.5%, Sejko: Inflacioni ishte më i ulët se pritjet tona appeared first on Revista Monitor.

Sektori bankar vijoi rritjen edhe në gjysmën e parë të këtij viti.

Sipas të dhënave paraprake dhe të paaudituara të publikuara nga Shoqata Shqiptare e Bankave, sipas Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (IFRS) totali i aktiveve të sistemit bankar në mesin e vitit arriti në 2.161 trilionë lekë ose rreth 22 miliardë euro, në rritje me 3.1% (rreth 66 miliardë lekë) që nga fillimi i vitit dhe me 8% (160 miliardë lekë) krahasuar me mesin e vitit të kaluar.

Banka më e madhe për nga vlera e aseteve ngelet Banka Kombëtare Tregtare (BKT), me 23.9% të tregut. Megjithatë, pjesa e tregut të BKT pësoi rënie nga niveli prej 24.6% i një viti më parë.

Ndjek Credins Bank, me 16.6% të aktiveve, në rritje nga niveli prej 16.2% i një viti më parë.

Raiffeisen Bank mban vendin e tretë, me 14.7% të tregut, por banka e grupit austriak ka pësuar rënie të ndjeshme të pjesës së tregut nga niveli prej 14.8% i një viti më parë.

Intesa Sanpaolo gjithashtu ka rënë në 9.9% të aseteve totale të tregut, ndërsa një vit më parë mbante 10.5%.

Vijon Banka OTP Albania me 8.9% të aktiveve, duke ruajtur të njëjtën pjesë tregu që mbante edhe në mesin e vitit të kaluar.

Tirana Bank ngelet banka me rritjen më të lartë të pjesës së tregut edhe në gjysmën e parë të këtij viti. Banka e grupit Balfin arriti në 7.6% të totalit të aktiveve, nga 7% që zotëronte në mesin e vitit 2024.

Ndjek Banka Amerikane e Investimeve, me 6.7% të tregut, me një rënie të vogël nga niveli prej 6.8% i një viti më parë.

Edhe Union Bank ka fituar terren, me 5.2% të tregut, nga 5.1% që mbante në mesin e vitit të kaluar.

Ndjek Banka e Parë e Investimeve (Fibank), me 3%, edhe kjo në rritje nga niveli 2.9% i një viti më parë.

ProCredit Bank Albania është rritur në 2.4%, nga 2.2% që mbante në mesin e vitit 2024.

Banka e Bashkuar e Shqipërisë (UBA) mbyll renditjen me 1.1% të tregut, por me një rritje nga niveli prej 1% i një viti më parë.

Edhe 6-mujori 2025 konfirmoi një tendencë të mëtejshme të rritjes së tregut të bankave me kapital vendas dhe rënien e atyre me kapital të huaj. Së bashku, bankat me kapital vendas arritën në 37.2% të aktiveve totale të tregut, nga 36.1% që mbanin një vit më parë.

Rritja e aktiveve të sektorit u mbështet sidomos në zgjerimin e kreditimit. Portofoli i kredisë arriti vlerën e 875 miliardë lekëve, në rritje me 7.8% (rreth 63 miliardë lekë) që nga fillimi i vitit dhe me 13.3% (103 miliardë lekë) krahasuar me një vit më parë. Shifrat sipas standardeve IFRS konfirmojnë rritjen më të shpejtë të kreditimit në 15 vjet dhe një oreks më të madh për rrezik nga sektori bankar në vend.

Tregu i kredisë vazhdon të kryesohet nga Credins Bank, me 18.1% të portofolit total të sektorit (në rënie nga niveli prej 19.1% i një viti më parë), e ndjekur nga Raiffeisen Bank, me 15.7% (nga 15.4% një vit më parë), BKT, me 13.1% (nga 12.8% në mesin e vitit 2024), OTP Albania, me 13.1% (nga 12.6% një vit më parë), Tirana Bank, me 9.5% (nga 9% një vit më parë), ABI Bank, me 7.5% (nga 8% një vit më parë), Intesa Sanpaolo, me 6.9% (nga 7% një vit më parë), Union Bank, me 6.3% (nga 6.4% një vit më parë),  ProCredit Bank, me 4% (po aq sa një vit më parë), Fibank me 4% (nga 3.9% një vit më parë dhe UBA, me 1.7% (nga 1.8% një vit më parë). / E.Shehu

The post Sektori bankar vazhdon rritjen, totali i aktiveve arrin në më shumë se 22 miliardë euro appeared first on Revista Monitor.

Kursi i këmbimit të Euros po vijon rënien në ditët e para të muajit gusht dhe ka prekur rekorde të reja historike. Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, monedha europiane u këmbye sot me 97.3 lekë, niveli më i ulët i regjistruar ndonjëherë.

Ndërkohë, gjatë fundjavës, këmbimet në tregun valutor kishin shënuar madje vlera edhe më të ulëta. Kursi mesatar në pikat e këmbimit valutor zbriti poshtë nivelit të 97 lekëve, por megjithatë vlera e fundjavës nuk reflektohen në kursin zyrtar të këmbimit, që publikohet vetëm ditët e punës.

Agjentët mendojnë se piku i sezonit turistik edhe këtë po sjell prurje të mëdha valutore, veçanërisht gjatë fundjavave, duke forcuar presionet rënëse mbi kursin e këmbimit euro-lek. Këto prurje vazhdojnë të jenë të mëdha, pavarësisht se anketimet e operatorëve tregojnë një numër pushuesish më të ulët krahasuar me vitin e kaluar.

Në javët e fundit, as ndërhyrjet e Bankës së Shqipërisë nuk po mjaftojnë për ta shmangur rënien e mëtejshme të kursit.

Banka Qendrore edhe këtë vit po realizon blerje të drejtpërdrejta periodike për të ulur sasinë e valutës në treg. Shifrat e blerjeve në tregun valutor publikohen me një tremujor vonesë dhe për momentin nuk ka një informacion lidhur me volumin e valutës që po tërheq Banka e Shqipërisë nga tregu. Në periudhën korrik-gusht të vitit të kaluar. Banka e Shqipërisë pati blerë 176 milionë euro, blerje që mjaftuan vetëm për ta mbajtur kursin pak më lart kufirit të 98 lekëve.

Për tremujorin e parë të vitit, statistikat e Bankës së Shqipërisë treguan se deficiti i llogarisë korrente ra në vlerën e 212 milionë eurove, 41% më pak krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Tkurrja e deficitit të jashtëm në tremujorin e parë erdhi paralelisht nga rënia e deficitit në mallra dhe zgjerimi i mëtejshëm i suficitit në shërbime.

Kontributin kryesor në llogarinë e shërbimeve e dha përsëri turizmi, që solli të ardhura neto në vlerën e 295 milionë eurove, në rritje me 10.5% krahasuar me tremujorin e parë të vitit të kaluar.

Përveç efektit të zakonshëm sezonal, të lidhur me pushimet verore, flukset hyrëse të valutës në ekonominë shqiptare ngelen të larta edhe nga investimet e huaja, sidomos në pasuri të paluajtshme. Agjentët e tregut të pasurive të paluajtshme shprehen se blerjet nga subjektet nga jashtë vendit vazhdojnë të jenë të larta, veçanërisht në zonat bregdetare.

Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se investimet e huaja në pasuri të paluajtshme po rriten edhe këtë vit. Për tremujorin e parë, ato arritën vlerën e 104 milionë eurove, 24% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Nga ana tjetër, edhe politika fiskale shtrënguese e qeverisë, e karakterizuar nga suficite  buxhetore, vlerësohet se po vazhdon të luajë një rol shtesë në forcimin e monedhës vendase.

Të dhënat e Ministrisë së Financave treguan se buxheti e mbylli 6-mujorin 2025 me suficit në shumën e 33.1 miliardë lekëve, në rënie sidoqoftë me 36% krahasuar me suficitin e regjistruar në të njëjtën periudhë të një viti më parë.

The post Euro “fundoset” më tej, arrin nivelin e 97.3 lekëve appeared first on Revista Monitor.

Banka e Shqipërisë ka përgatitur disa ndryshime rregullatore, që synojnë të adresojnë problemet e transparencës në tarifat e këmbimit të monedhës të lidhura me transaksionet me kartë.

Kostot e larta, veçanërisht për tërheqjet cash në ATM nga zotëruesit e kartave të lëshuara nga institucione të huaja financiare, janë bërë objekt pakënaqësie nga turistët e huaj ose shtetasit shqiptarë që jetojnë jashtë vendit dhe përdorin kartat e tyre bankare për të tërhequr para në Shqipëri.

Madje, së fundmi edhe Autoriteti i Konkurrencës i ka rekomanduar Bankës së Shqipërisë të kontrollojë metodologjinë për llogaritjen e komisioneve për tërheqjet në bankomate, si dhe për kartëmbajtësit vendas ashtu edhe për ata të huaj, duke përfshirë edhe përqindjen (mark-up) për shërbimin e Këmbimit Dinamik të Valutës (DCC), nëse praktikat e ndjekura nga bankat janë në përputhje me aktet rregullatore në fuqi.

Projektrregullorja “Mbi tarifat e pagesave ndërkufitare në zonën SEPA dhe kushtet e transparencës”, përcakton se, palët që ofrojnë shërbime të këmbimit të monedhës në një ATM ose në pikën e shitjes (POS), duhet ta shprehin tarifën totale të këmbimit të monedhës si një vlerë në përqindje (mark-up) mbi nivelin e kursit të këmbimit, më të fundit të disponueshëm, të publikuar nga Banka e Shqipërisë. Kjo përqindje (mark-up) duhet t’i shfaqet paguesit para inicimit të transaksionit të pagesës.

Operatorët e pagesave duhet ta publikojnë përqindjen në një mënyrë të kuptueshme dhe lehtësisht të aksesueshme, në një platformë elektronike.

Përveç informacionit të mësipërm, çdo palë që ofron shërbimin e këmbimit të monedhës në një ATM ose në pikën e shitjes (POS) duhet t’i sigurojë paguesit, para inicimit të transaksionit të pagesës informacion për shumën që do t’i paguhet përfituesit në monedhën e përdorur prej tij dhe shumën që do të paguhet nga paguesi në monedhën e llogarisë së tij.

Çdo palë që ofron shërbimin e këmbimit të monedhës në një ATM ose në POS duhet ta shfaqë qartë informacionin në pajisjen përkatëse.

Përpara inicimit të transaksionit të pagesës, kjo palë duhet të informojë paguesin mbi mundësinë e kryerjes së pagesës në monedhën e përdorur nga përfituesi, dhe në vazhdim, kryerjen e këmbimit të monedhës nga operatori i shërbimit të paguesit.

Informacioni i mësipërm duhet, gjithashtu, t’i vihet në dispozicion paguesit me një mjet të qëndrueshëm komunikimi, pas inicimit të transaksionit të pagesës.

Operatori i pagesës (OSHP), duhet t’i dërgojë paguesit, pa vonesa të panevojshme, një mesazh elektronik, për çdo kartë pagese që i është lëshuar paguesit prej tij dhe që është e lidhur me të njëjtën llogari, pasi OSHP-ja e paguesit të ketë marrë një urdhër pagese të lidhur me një tërheqje fondesh nga një ATM, ose me kryerjen e një pagese në pikën e shitjes (POS), e cila është në një monedhë të zonës SEPA, e ndryshme nga monedha e llogarisë së paguesit.

Pavarësisht detyrimit të kësaj pike, një mesazh i tillë duhet të dërgohet një herë në muaj, gjatë të cilit OSHP-ja e paguesit merr nga paguesi një urdhër pagese në të njëjtën monedhë.

OSHP-ja duhet të bjerë dakord me përdoruesin e shërbimeve të pagesave mbi kanalin ose kanalet e komunikimit elektronik gjerësisht të disponueshëm dhe lehtësisht të aksesueshëm, përmes të cilave OSHP-ja do të dërgojë mesazhet elektronike.

Kur shërbimi i këmbimit të monedhës ofrohet nga OSHP-ja e paguesit në lidhje me një transfertë krediti, cila iniciohet direkt nëpërmjet internetit (online), duke përdorur faqen e internetit ose aplikacionin përkatëse të OSHP-së, kjo e fundit duhet të informojë paguesin, para inicimit të transaksionit të pagesës, në mënyrë të qartë, të paanshme dhe të kuptueshme, mbi tarifat e përllogaritura për shërbimin e këmbimit të monedhës të lidhur me transfertën e kreditit.

Para inicimit të transaksionit të pagesës, OSHP-ja duhet t’i komunikojë paguesit, në mënyrë të qartë, të paanshme dhe të kuptueshme, shumën totale të transfertës të kreditit të përllogaritur, në monedhën e llogarisë së paguesit, duke përfshirë çdo tarifë të lidhur me transaksionin dhe çdo tarifë të këmbimit të monedhës.

OSHP-ja duhet, gjithashtu, të komunikojë shumën e përllogaritur që do t’i transferohet përfituesit, në monedhën e përdorur nga përfituesi./ E.Shehu

 

The post BSH vendos rregulla transparence për kostot dhe kursin e këmbimit në tërheqjet e parave nga ATM-të appeared first on Revista Monitor.

Me kënaqësi ju njoftojmë se Blerta Brahimaj është fituesja e kampanjës më emocionuese të verës, “Paguaj me kartelë NLB VISA”!  Falë bashkëpunimit me Visa, klientët tanë patën mundësinë të fitojnë një përvojë të paharrueshme – udhëtim për dy persona në Budapest për të ndjekur nga afër garën ikonike Red Bull Formula. 

Gjatë periudhës së kampanjës, të gjithë klientët që realizuan 7 transaksione në javë me shumë totale prej 70€, u përfshinë automatikisht në lojën shpërblyese. 

NLB Banka falënderon të gjithë klientët që morën pjesë dhe vazhdon të sjellë kampanja inovative që shpërblejnë besimin dhe përdorimin e kartelave moderne bankare.

 Paguaj me kartelë, fito eksperienca që mbahen mend gjithë jetën!

 

The post NLB Banka shpall fituesen e kampanjës “Paguaj me kartelë NLB VISA” – Udhëtim magjik në Budapest për të ndjekur garën Red Bull Formula! appeared first on Telegrafi.

The post Investimet turke kanë arritur në gati 1.2 miliardë euro appeared first on Revista Monitor.

The post Banka e Shqipërisë “hap derën” për Ziraat appeared first on Revista Monitor.

Banka e Shqipërisë pritet të licencojë këtë javë bankën më të madhe në Turqi, Ziraat, për të nisur aktivitetin në Shqipëri. Ziraat pritet të licencohet fillimisht si degë e bankës mëmë në Turqi.

Licencimi i Ziraat përfaqëson një pikë të rëndësishme kthese për strukturën e tregut bankar në vend. Që nga viti 2015 e në vazhdim, sektori bankar në Shqipëri ka ndjekur një cikël konsolidimi dhe përqendrimi. Mes viteve 2015 dhe 2022, numri i bankave tregtare në vend u ul nga 16 në 11. Me licencimin e Ziraat, numri i bankave në treg do të rritet përsëri në 12.

Ky është i pari licencim i një banke të re tregtare në Shqipëri prej afërsisht 20 vjetësh. Licenca e fundit për aktivitet bankar në Shqipëri ishte dhënë në fillim të vitit 2006, për bankën me kapital vendas, Union Bank.

Hyrja në treg e Ziraat dëshmon rritjen e interesit për sektorin bankar në Shqipëri, në vijim të një cikli pozitiv disavjeçar, që po shoqërohet me ritme të larta të rritjes së kredisë dhe përmirësim të treguesve të përfitueshmërisë.

Ziraat do të bëhet banka e dytë me kapital turk në Shqipëri, pas bankës më të madhe në vend, Banka Kombëtare Tregtare (BKT), zotëruar nga grupi turk i biznesit, Çalik. Megjithatë, ndryshe nga Çalik, Ziraat është një investitor institucional i specializuar në sektorin bankar.

Duke qenë një bankë me kapital shtetëror, hyrja e Ziraat në Shqipëri mund të lexohet edhe në këndvështrimin e interesit gjeopolitik të Turqisë për të rikthyer influencën e saj në rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Ziraat Bank (në turqisht Banka Bujqësore) është bankë me kapital shtetëror dhe 100% e aksioneve zotërohen nga Fondi Turk i Pasurisë, fond publik në pronësi të shtetit të Turqisë. Ziraat e ka origjinën e saj qysh në shekullin e 19-të, në epokën e Perandorisë Osmane.

Ajo u themelua në vitin 1863, fillimisht si një fond kooperativ për financimin e bujqësisë, ndërsa në vitin 1888 u shndërrua zyrtarisht në bankë, me emrin që mban edhe sot, Ziraat.

Aktualisht, Ziraat Bank është banka më e madhe në Turqi, ku mban afërsisht 16.5% të tregut, me asete totale për një vlerë prej rreth 133 miliardë USD, në fund të vitit 2024. Në bilancin e konsoliduar, në nivel grupi (duke përfshirë edhe bankat dhe kompanitë e tjera të zotëruara prej saj brenda dhe jashtë Turqisë), Ziraat raporton asete totale për afërsisht 147 miliardë USD. Përveç bankave dhe kompanive financiare në Turqi, Ziraat zotëron banka të kontrolluara prej saj në Gjermani, Rusi, Kazakistan, Uzbekistan, Gjeorgji, Azerbajxhan, Bosnje Hercegovinë, Mal të Zi dhe Kosovë.

Banka turke është e pranishme me degët e saj (që nuk veprojnë si banka të ndara) dhe në Angli, Irak, Greqi, Bullgari, Arabinë Saudite, Qipron Turke, Bahrein, ndërsa ka zyra përfaqësie edhe në Emiratet e Bashkuar Arabe dhe në Egjipt./ E.Shehu

The post Banka e Shqipërisë do të licencojë këtë javë bankën turke Ziraat appeared first on Revista Monitor.

Banka e Shqipërisë ka përgatitur projektrregulloren që vendos bazat për nivelin e tarifave që bankat dhe institucionet e pagesave do të aplikojnë, pas anëtarësimit në Zonën Unike të Pagesave në Euro (SEPA).

Projektrregullorja “Mbi tarifat e pagesave ndërkufitare në zonën SEPA dhe kushtet e transparencës” parashikon që tarifat e aplikuara nga Operatorët e Shërbimeve të Pagesave (banka ose institucione financiare jobanka të pagesave dhe parasë elektronike) për pagesat SEPA dalëse nuk mund të tejkalojnë kufijtë e përcaktuar nga Banka e Shqipërisë për vlerat korresponduese të pagesave vendase në Euro që procesohen përmes sistemeve të saj dhe përcaktohen në kuadrin rregullator të këtyre sistemeve.

Sipas ndryshimeve të propozuara, “Për funksionimin e sistemit AIPS EURO për shlyerjen e transfertave vendase për klientë në Euro”, të raportuara nga “Monitor” javën e kaluar, komisioni minimal që bankat mund të aplikojnë për transfertat në sistemin AIPS Euro, do të ulet nga 6 euro në 4 euro.

Ndërkohë, totali i komisioneve për çdo transfertë me vlerë deri në 150 mijë euro nuk mund të jetë më i lartë se 0.02% e vlerës së transferuar. Ashtu siç ndodh me transfertat në Lekë, edhe rregullorja për transfertat në Euro do të stimulojë përdorimin e kanaleve elektronike për kryerjen e transfertave, duke parashikuar komisione të përgjysmuara për veprimet që kryhen nëpërmjet këtyre kanaleve.

Komisioni minimal që bankat mund të aplikojnë për transfertat kombëtare në monedhën europiane, të kryera nëpërmjet e-banking, nuk mund të jetë më i lartë se 2 euro. Ndërsa totali i komisioneve për çdo transfertë me vlerë deri në 150 mijë euro nuk mund të jetë më i lartë se 0.01% e vlerës së transferuar.

Ndërkohë, komisionet maksimale që bankat mund të aplikojnë, pavarësisht shumës së transfertës, propozohen të jenë të njëjta si në rregulloren aktuale, përkatësisht 50 euro për transfertat e kryera në degë dhe 25 euro për ato të nisura nëpërmjet kanaleve elektronike.

Këto nivele tavan do të aplikohen edhe për transfertat në nisje në zonën SEPA.

Ndërsa, për tarifat e pagesave SEPA hyrëse, nëse aplikohen nga institucioni i përfituesit të pagesës, ato duhet të reflektojnë kostot përkatëse të ofruesit të shërbimeve të pagesave. Këto tarifa, në asnjë rast nuk mund të kalojnë vlerën 3 euro për transaksion.

Duke filluar nga muaji tetor, pritet që bankat tregtare shqiptare të fillojnë kryerjen e transfertave nëpërmjet sistemeve të SEPA, çka do të sjellë ulje drastike të komisioneve dhe shkurtim të kohës për kryer transfertat në Euro jashtë vendit.

Aktualisht, sektori bankar në Shqipëri i ekzekuton transfertat ndërkombëtare nëpërmjet nëpërmjet bankave të huaja korrespondente. Një zgjidhje e tillë sjell komisione të larta dhe kohë relativisht të gjatë për kryerjen e transfertave.

Sipas analizave të kryera nga Banka Botërore, aktualisht një pagesë nga Shqipëria drejt zonës SEPA sot kushton gati 10 herë më shumë se një pagesë brenda zonës SEPA.

Transferta kërkon disa ditë pune, ndërsa me anëtarësimin në SEPA pritet që paratë të transferohen në llogarinë e përfituesit maksimalisht brenda një dite pune.

Lehtësimi i kryerjes së pagesave ndërkufitare me partnerin tregtar kryesor të Shqipërisë, Bashkimin Europian, pritet të lehtësojë zgjerimin e mëtejshëm të marrëdhënieve tregtare.

Bizneset shqiptare do të kenë akses në një treg të madh me mundësi për zgjerimin e shërbimeve dhe produkteve dhe rritjen e konkurrencës.

Pjesëmarrja në SEPA vlerësohet se do të ketë një kontribut domethënës në sektorë strategjikë siç është turizmi dhe në rritjen flukseve të lidhura me investimet e huaja direkte.

 

The post BSH përcakton tarifat tavan për transfertat SEPA, ato hyrëse nuk mund të jenë më të larta se 3 Euro appeared first on Revista Monitor.