Mitrovica u mbush mbrëmë me ngjyra, muzikë dhe ndershmëri ekologjike në ceremoninë e hapjes së edicionit të 15‑të të Green Fest, me temë “Toxicity”. Ky festival pesë-ditor, i mbajtur nga 13 deri më 17 gusht 2025, bashkon udhëheqës institucionalë, partnerë si Komuna e Mitrovicës, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Ambasada e Suedisë në Prishtinë dhe Community Development Fund (CDF), duke bërë një platformë të gjallë për art, aktivizëm dhe ndërgjegjësim mjedisor.
Mbrëmjen e 14 gushtit në Mitrovicë, do ta hapë Armend Rexhepagiqi, duke filluar nga ora 20:00, për të rikthyer hitet e tij të përjetshme dhe për të sjellë një atmosferë emocionuese dhe nostalgjike që duhet përjetuar. Në këtë mbrëmje do të performojnë gjithashtu edhe Dj Adrian Berisha, Hawolf, La Fazani dhe Dj Wise, transmeton KultPlus.
Në mbrëmjen pasuese të 15 gushtit në skenë ngjitet Yll Limani, për një eksperiencë të paharrueshme, si dhe Arbër Krasniqi dhe Kurr n’jet.
Mbrëmja e tretë e festivalit shënohet me performancën e Ahmet Kiliç, Offchestra dhe Gipsy Groove.
Për më shumë informata rreth programit të festivalit, KultPlus ua sjell më poshtë programin e plotë pesë ditor./KultPlus.com
Muzika me gjethe bën pjesë në zhanrin e pasur të instrumenteve aerofone. Gjethi prodhon melodinë përmes dridhjes së ajrit. Ky instrument muzikor quhet “picanjë”. Picanjat mund të bëhen nga fletë bari të gjëra dhe të trasha, me gjethe të mprehta misri të lagur të futura në mënyrë vertikale mes dy gishtave të mëdhenj. Tingulli prodhohet duke fryrë ajrin përgjatë majës së mprehtë të “picanjës”. Edhe gjethet e pemëve të tjera mund të përdoren për picanjë.
Disa fshatarë e palosin gjethen më dysh ose e rrotullojnë për të formuar një gjysmë-rreth, e vendosin në gojë dhe “kërcasin” me të duke prodhuar një larmi tingujsh cicërime. Disa mjeshtër të folklorit dinë si të nxjerrin gjithfarësoj tingujsh nga gjethe të specieve të ndryshme, si ahu, gorica dhe arra, duke e mbajtur gjethen nga skajet dhe duke e mbajtur të qëndrueshme në tension të barabartë, pastaj duke fryrë ajrin mbi majën e saj. Lartësia e tingullit ndryshon sipas tensionit të gjethes dhe sipas presionit të frymës. Gjethi shermashek (hedera – bimo kacavjerrëse) është përdorur dikur si një nga veglat muzikore të ahengut shkodran. Sot, gjethi përdoret kryesisht në viset veriore dhe verilindore malore, transmeton KultPlus.
Në krahinën e Dukagjinit, gjethi i pemës, ose siç quhet ndryshe lepushtër, ka pasur një histori të gjatë tradicionale si instrument, duke shoqëruar këngët e barinjve, këngët malësore, vallet popullore solo me fyell, lahutë ose zymare. Në muzikë, ky instrument i hollë dhe i veçantë bën pjesë në familjen e instrumenteve frymorë (me erë).
Gjethi i arrës ose ai i ahut është zakonisht më i përshtatshëm si instrument, zakonisht një gjethe e drejtë, pa dhëmbëza dhe e zakonshme.
Një tipar dallues i këtij instrumenti natyral si kallam i hollë është tingulli i tij, që nuk mund të imitohet nga asnjë instrument tjetër. Përveç motiveve këngësore, muzika me gjethe ka imituar edhe cicërima të ndryshme zogjsh. Një tjetër veçori është se nuk ka një regjistër të veçantë si instrumentet e tjera, përfshirë zymaren, fyellin apo lahutën, prandaj lejon të luhet në çdo lloj regjistri muzikor./KultPlus.com
Arthur Brand është një nga hetuesit më të njohur të artit në botë, shpesh i quajtur “Indiana Jones i botës së artit”, për shkak të aftësive të tij të jashtëzakonshme në gjetjen e veprave të artit të vjedhura. Ai jeton në Amsterdam dhe punon 24 orë, pasi çdo telefonatë mund të jetë një pistë e çmuar për një pikturë të humbur. Brand rikuperoi pikturën Buste de Femme të Picassos, me vlerë rreth 70 milionë £, e cila ishte vjedhur nga jahti i një sheiku në vitin 1999. Në total, ai ka ndihmuar në rikuperimin e veprave të artit me vlerë rreth 250 milionë £.
Interesimi i tij për këtë botë filloi në Spanjën jugore, kur si student shkëmbimi zbuloi disa monedha romake bashkë me disa romë. Ai thotë se është i vetmi detektiv arti në botë dhe shpesh punon për llogari të vet, pa pagesë. Vetëm një herë është punësuar nga një muze.
Një rast përfshinte një unazë të Oscar Wilde të vjedhur, të cilën Brand e ktheu në Kolegjin Magdalen të Universitetit të Oksfordit. Ata fillimisht thanë se ishte fals, por Brand zbuloi një letër të vetë Wilde që vërtetonte se ishte origjinale. I fyer nga dyshimi i tyre, ai vendosi të mos shkonte fare në dorëzimin e unazës.
Një tjetër rast përfshinte një dorëshkrim të shekullit të 15-të, Divani i Hafezit, i vjedhur nga një koleksionist iranian në Gjermani. Brand arriti ta rikuperojë librin përpara se ta merrte shërbimi sekret iranian, duke e dorëzuar atë tek familja e pronarit.
Brand tregon se bota e artit është shumë e korruptuar. Ai beson se rreth 10% e veprave në muze janë falsifikime dhe që një grup i vogël prej 30-40 personash kontrollojnë tregun e artit të paligjshëm. Ai shpesh bashkëpunon me kriminelë për të rikthyer veprat, por nuk u kërkon asnjëherë emra për imunitet siç do bënte policia, kjo e ndihmon që ta fitojë besimin e tyre. Në një rast, ata e paralajmëruan për një grabitje arti që ai e parandaloi.
Pavarësisht rreziqeve, Brand e do punën e tij. Ai madje ka bërë paqe me disa nga hajdutët që ka ndjekur. Me një prej tyre, Octave Durham, që vodhi dy piktura të Van Gogh, janë takuar dhe madje kanë pirë një birrë bashkë. Brand dënon krimin, por e kupton mirë botën e errët ku punon. Ai thotë se megjithëse puna është e vështirë, ajo i jep kënaqësi dhe i jep mundësi të shkruajë libra për përvojat e tij./BBC/KultPlus.com
Edhe pse jam zhveshë e për trupi t’u kam mbështetë,
më duket sikur kemi dikend ndërmjet.
E prapë unë rrahjet e zemrës muj me t’i ndëgjue,
edhe pse nuk e di nëse rrahin për mue.
Nuk di asgjâ, jo nuk di mâ.
Uroj që zemra jote të pushojë
atë ditë kur të mos më dojë.
Natën ti andërron,
po unë çka me ba?
Të shoh si andërron
dhe m’vjen me qa’.
Kështu kalon nata e ti zgjohesh në mëngjes
dhe jam unë ajo së cilës ti tash i buzëqesh.
Ti i buzëqesh rrezes, ditës me diell,
e unë due ta harroj atë që e mendoja n’terr.
Ti më drejtohesh si përherë,
duke u shtriqë n’shtrat:
“A ke flejtë mirë?”
E unë ta kthej pa e zgjatë:
-“Po, shpirt, shumë mirë.”
-“Kurse unë të kam pa andërr si çdo natë.”
Kjo këngë e shkruar prej poetit Jacques Prévert, është kompozuar prej Claude Verger-it dhe është kënduar prej këngëtares Edith Piaf, më 1961./KultPlus.com
Me ceremoninë e tapetit të kuq nesër në kryeqytetin e Bosnjë e Hercegovinës (BeH) do të fillojë Festivali i Filmit në Sarajevë (SFF), i cili këtë vit mbahet për herë të 31-të.
Një tapet i kuq me motive tradicionale po përgatitet për ceremoninë e hapjes, e cila do të zhvillohet në Teatrin Kombëtar në Sarajevë. Figura të shumta nga bota e kinemasë rajonale dhe ndërkombëtare do të mblidhen në ceremoni.
Festivali do të hapet me shfaqjen e filmit “Paviljon” të regjisorit boshnjak Dino Mustafiq.
SFF, një nga ngjarjet më të rëndësishme kulturore dhe artistike të Sarajevës, do të paraqesë 50 filma që konkurrojnë në kategori të ndryshme për çmimin “Zemra e Sarajevës”.
Shqipërinë në Festivalin e Filmit në Sarajevë do ta përfaqësojë filmi artistik me metrazh të gjatë “Burri i shtëpisë” (“Man of the House”), me skenar e regji të Andamion Muratajt.
“Burri i Shtëpisë” është një produksion i shtëpisë kinematografike “Lissus Media” dhe përfaqëson Shqipërinë në një prej festivaleve më prestigjioze të Ballkanit dhe Europës Juglindore.
Filmi “Burri i Shtëpisë” fokusohet në karakterin e Franit, e cila, pavarësisht se ka lindur grua, ka zgjedhur të jetojë si burrë. Por kur Zana, mbesa që ka nën kujdesin e saj, ka nevojë për nënë, Franit i duhet të bëjë një zgjedhje të vështirë midis ruajtjes së statusit të një burrneshe apo rizgjimit së ndjenjave mëmësore, që i ka shtypur prej kohësh./KultPlus.com
Projekti artistik “Point of View” u zhvillua si pjesë e shkëmbimit kulturor ndërmjet Shqipërisë dhe Austrisë, një nismë që synon të forcojë lidhjet artistike ndërkombëtare dhe të promovojë krijimtarinë bashkëkohore.
Organizuar nga platforma “Satellite Zone”, e njohur për mbështetjen e ndërveprimit ndërkulturor mes artistëve, ky projekt solli në vëmendje zëra të rinj dhe vizione origjinale nga skena artistike shqiptare.
Dy artistet shqiptare, Inda Sele dhe Kristanja Çene, ishin pjesë e kësaj nisme, duke prezantuar punët e tyre përmes një qasjeje personale dhe eksperimentale.
Veprat e tyre shpalosën perspektiva unike mbi realitetin, identitetin dhe përkatësinë kulturore, duke krijuar një hapësirë të hapur për dialog, reflektim dhe komunikim përmes artit.
“Point of View” nuk ishte vetëm një ekspozitë apo shfaqje, por një takim krijues që theksoi fuqinë e artit për të kapërcyer kufijtë gjeografikë dhe për të ndërtuar ura mes kulturave të ndryshme.
Projekti u mbështet nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit (MEKI), si një dëshmi e angazhimit për nxitjen e bashkëpunimeve ndërkombëtare në fushën e artit bashkëkohor./atsh/KultPlus.com
Përsa i përket kulturës në përgjithësi dhe letërsisë në veçanti, shtypja e regjimit diktatorial ndaj intelektualëve është ndjerë për gati gjysmë shekulli. Një nga figurat më të rëndësishme të letërsisë shqiptare pas Luftës së Dytë Botërore është Kasëm Trebeshina, i cili jo vetëm solli disa lloje të reja, por në të njëjtën kohë krijoi një dimension të ri në letërsinë shqiptare.
Ndër kryeveprat e tij është edhe vepra “Odin Mondvalsen”, e shkruar në vitet 1955-1956 dhe e botuar në Prishtinë.
Një numër i madh paradoksesh krijohen në këtë vepër: paradoksi i vijimësisë së ngjarjeve, i ligjërimit, i kohës, i hapësirës dhe paradokset e situatave (ngjarjeve) me personazhin. Lloji i paradoksit të fundit krijohet nga përplasja/ndikimi i personazhit kryesor me vetveten, me personazhet e tjera, me kohën dhe me rrethinën. Këto përplasje/ndikime kanë krijuar situata të cilat në pamje të parë mund të duken komike, por në thelb janë tragjike. Këto ngjarje plotësohen nga lëvizjet fizike të personazhit, shprehja e mendimeve të tij, ose më saktë, mosshprehja e gjendjeve të tij statike dhe mënyra e ndërveprimit të tij me personazhet e tjerë. Duket sikur lexuesi është i pafuqishëm për të drejtuar vetveten, por ndjesitë, reflektimet, mënyrat e të folurit do ta çojnë atë drejt situatave të tilla paradoksale.
Personazhi tragjik i Trebeshinës, i dërrmuar, i lodhur, i gjendur në një dhomë spitali psikiatrik, e shpërfaq veprën si një ideologji antikomuniste në njërën anë, dhe si një distopi ekzistenciale në anën tjetër.
Në vijim KultPlus ua sjell një fragment nga vepra “Odin Mondvalsen” të Kasëm Trebeshinës:
“Megjithatë, më duket se sa më të mëdhaja që të jenë fjalët, aq më e vogël duhet që të jetë prishja. Se kur ndodhi përmbytja e madhe, njerëzit nuk dëgjuan ndonjë fjalë, por krismën e Oqeanit… Dhe ujërat i përpinë!… Kuptohet, më pas klithën të gjithë, me përjashtim të Noes që nuk klithi se, po të kishte klithur, nuk do të kishte pasur kohë të merrte varkën e mbushur plot me kafshë dhe shpendë. Ma ha mendja që ujërat duhet t’i kenë dhënë kohë të mjaftueshme për të bërë atë që bëri…
Ose duhet të pranojmë edhe ndërhyrjen e fuqive që nuk i njohim…
Ma ktheu ai: – Ashtu është. Po këtu ka ndodhur një e keqe tjetër…
I thashë: – Tashti për tashti nuk ma ha mendja që të ndodhë një përmbytje tjetër!… Po të kishte ndodhur, ne do ta kishim dëgjuar me ndonjëfarë mënyre. Ndofta ka rënë tërmet në Kaliforni… Kush e di?!…
Ai sikur po mendohej dhe unë pushova së foluri që të mos e shqetësoja.
Pa pritur më gjatë ai foli: – Puna është që ne, si kushërinj, duhet ta ndihmojmë njëri-tjetrin.
Ia prita: – Ashtu është. Por më parë duhet ditur si qëndron puna dhe pastaj të shihet nga ç’anë të dërgohet ndihma!… Se kur njeriu nuk di për çfarë bëhet fjalë, më mrë të heshtë se sa të shkelë aty ku bëhet zarar. Po!… Po qe se njeriu futet kuturu në diçka, diku do të shkelë dhe dikënd do të lëndojë!… Bie fjala, po qe se ti ke përdredhur këmbën, nuk do kesh asnjë përfitim për vendin ku të dhemb nga ilaçet që jepen për sëmundje të syve.
Një njeri njëherë Kishte shkuar tek mjeku për një sëmundje që kishte ndjerë. Për mjekun kishte dëgjuar se ishte shumë i zoti. I thotë i sëmuri: “Më shëro, doktor, se jam keq”. E pyeti ai mjeku: “Nga se ankohesh?” I përgjigjet i sëmuri: “Nuk e di! Ti duhet ta gjesh vetë!” Dhe mjeku: “Prandaj dhe po të pyes se çfarë të shqetëson dhe ku e ke dhimbjen?” Kështu filluan të shtyhen me fjalë. Njëri kërkonte që ta shëronte, kurse tjetri e pyeste se u i dhimbte. Më në fund i sëmuri e humbi durimin dhe i tha tjetrit: “Po sikur të isha unë kalë, si do ta merrje përgjigjen se ku mund të më dhimbte?!… Bërtiti ai mjeku: “Mjaft! Shko tek veterineri dhe shërohu si të duash!…”
Pasi thashë këto e vendosa të mos flisja më shumë.
Edhe ai heshti dhe dukej sikur po e zinte gjumi.
Kështu kaluan disa minuta.”/ResearchGate/KultPlus.com
Ranch Fest rikthehet këtë verë në Pejë, duke premtuar një fundjavë të mbushur me energji, argëtim dhe atmosferë të paharrueshme në natyrë, nga data 15 deri më 17 gusht 2025.
Ky edicion i festivalit është konceptuar si një përvojë tre-ditore me muzikë live, energji dhe eksperiencë të jashtëzakonshme. Festivali ofron për adhuruesit e muzikës një mundësi që të lidhen me natyrën, me njëri-tjetrin dhe me ritmet melodike.
Në këto net magjike do të ndriçojnë skenën emra të njohur si Soni Malaj, Alban Skënderaj, Yll Limani, Shkumbin Ismaili, DJ Hebb, Gjeneral Gramaphone dhe DJ Ylli Megi. Atmosfera do të lulëzojë me tinguj të paharrueshëm muzike, duke i pasuruar mbrëmjet me energji të gjallë dhe emocione artistike.
Ranch Fest ka evoluar në një festival shumë gjithëpërfshirës, duke ruajtur frymën e aventurës, por duke shtuar më shumë ditë, më shumë muzikë dhe një eksperiencë të plotë verore për të gjithë ata që kërkojnë diçka ndryshe nga rutina. Ranch Fest i ofron audiencës jo vetëm një festival, por një përvojë të përbashkët dhe autentike./KultPlus.com
Drejtoria rajonale e Trashëgimisë Kulturore Korçë njoftoi se ka përfunduar ndërhyrja konservuese në Kishën e “Shën Kollit” në Voskopojë, duke bërë të mundur rikuperimin e ngjyrave, detajeve dhe qartësisë, të afreskeve, që kishin humbur nën shtresat e shkrimeve mbi to.
“Një dëshmi e fuqishme se sa shumë mund të rikthehet bukuria e trashëgimisë sonë kur kujdesemi për të”, shkroi DRTK Korçë në rrjetet sociale, duke shpërndarë edhe imazhin e rikuperuar të një shenjtori.
Kisha e “Shën Kollit”, e ndërtuar në vitin 1721, është një nga perlat e Voskopojës. Ajo gjendet vetëm 20 minuta larg Korçës. Afresket origjinale të David Selenicës dhe vëllezërve Zografi, së bashku me arkitekturën postbizantine dhe dekorin unik të hajatit, e bëjnë këtë kishë një ndalesë të domosdoshme për çdo udhëtar që kërkon historinë dhe artin e vërtetë.
Kisha e “Shën Kollit” në Voskopojë përfaqëson një dëshmi të prekshme të rëndësisë historike të qytetit të dikurshëm. Ajo ndodhet në qEndër të Voskopojës dhe është kisha më e rëndësishme për arkitekturën e saj me të gjitha elementët e tipit bazilikal postbizantin, që ka mbijetuar deri në ditët e sotme. Kjo kishë i ka të gjitha: naosin, narteksin, arkadën dhe këmbanaren. Ikonostasi i kësaj kishe u punua mjeshtërisht nga Kostandin Ieromonaku rreth vitit 1722-1726, një nga mjeshtrat më të mëdhenj të punimit të ikonës në fillim shek. të 18-të. Sot një pjesë të ikonave origjinale janë pjesë përbërëse e Muzeut Kombëtar të Artit Mesjetar në Korçë./atsh/KultPlus.com
Më 14 gusht 1989, Nënë Tereza shkeli për herë të parë në vendin e origjinës, pas shumë kërkesave të refuzuara.
Edhe pse jo e mirëpritur për vite me radhë, Nënë Tereza nuk i reshti përpjekjet për të vizituar atdheun dhe varret e nënës dhe motrës, në pamundësi për të marrë pjesë në ceremonitë e tyre mortore. 6 muaj më vonë, më 14 shkurt të vitit 1990, mori nënshtetësinë shqiptare.
Nënë Tereza, siç e njohu bota mbarë Anjezë Gonxhe Bojaxhiun, ishte simboli i ndihmesës së nevojtarëve të cilëve ajo iu kushtoi gjithë jetën. Për përulësinë e pashembullt do të vlerësohej në vitin 1979 me Çmimin Nobel për Paqen, prej nga ku u mësua kudo, kombësia e saj shqiptare.
Anjezë Gonxhe Bojaxhiun lindi më 26 gusht 1910 në Shkup. Ajo ishte fëmija i tretë që vinte si fryt i kurorës së vënë mes Nikollë Bojaxhiut nga Mirdita dhe Drane Barnajt nga Gjakova.
Mësimet e para dhe gjimnazin i kreu në vendlindje. Pasionet e saj vajzërore ishin mësuesia, të shkruarit, diktimi i poezive dhe muzika. Më 26 shtator 1928, Nënë Tereza do ta linte Shkupin për të nisur misionin e saj fisnik në shërbim të të pamundurve, pa ditur se prej kësaj dite, do t’u jepte lamtumirën për së gjalli nënës dhe motrës së saj. U vendos në Kalkutë të Indisë, ku fillimisht qe mësuese, sikurse dëshironte hershëm. Më pas, u caktua drejtoreshë e shkollës së atyshme të vajzave.
Në kuadër të shërbesës së përkushtuar ndaj nevojtarëve, themeloi urdhrin “Misionaret e Dashurisë” (1951).
Në pasqyrën përmbledhëse të veprimtarisë së “shqiptares trupvogël” në Kalkutë në mesin e viteve ‘80, përmblidheshin: kujdestaria e 7,500 fëmijëve në 60 shkolla, mjekimi i 960,000 të sëmurëve në 213 dispanseri, trajtimi i 47,000 viktimave të lebrozës në 54 klinika, përkujdesja ndaj 3,400 të moshuarëve të braktisur dhe birësimi i 160 fëmijë ilegjitimë e jetimë./atsh/KultPlus.com
Më 13 gusht 1933, në Selanik, u shua në mënyrë tragjike një nga figurat më të shquara të historisë shqiptare, Hasan Prishtina. I lindur më 1873 në Vushtrri, ai do të bëhej një nga mendjet dhe zërat më të guximshëm të kohës, një burrë që ia kushtoi jetën idealit të lirisë dhe përparimit kombëtar.
Hasan Prishtina nuk ishte thjesht një politikan apo një luftëtar, ai ishte një vizionar. Në Kuvendin e Junikut të vitit 1912, ishte ndër nismëtarët kryesorë të vendimeve që çuan drejt shpalljes së Pavarësisë. Programi i tij për zhvillimin e Shqipërisë, hartuar më 1921, mbetet edhe sot një dëshmi e mendimit të tij për një shtet modern, të arsimuar dhe të drejtë, përcjellë KultPlus.
Në arenën politike, shpesh u gjend në përplasje me pushtetet e kohës, pasi nuk pranonte kompromis me parimet. Për këtë arsye, jetën e kaloi mes veprimtarisë atdhetare, internimeve dhe mërgimit. Por asnjë presion nuk e zbehu vendosmërinë e tij.
Vdekja e tij në atentatin e Selanikut, më 13 gusht 1933, tronditi mbarë kombin. Larg vendlindjes, por gjithmonë i lidhur shpirtërisht me të, Hasan Prishtina u bë simbol i sakrificës për Shqipërinë./KultPlus.com
Retë luejnë n’naltësin, si qingjat n’kodrina, Ndërsa malli për t’pambërrijtshmen ndryhet n’mue: Dëshirojsha mu kapë n’vallen e reve kuqle E me fluture në t’shkëqyeshmet naltësina Me gëzimin e këngës baritore… E kur hana e luginave ia beh n’shpejti Dhe toka natën n’dishrim thërret, Si rrezet e argjendta mbi kalli- Të shkoj E t’vizitoj Skajet e dhimbjes e vendet ku pashë ankthet.
Vaj! Me u kapë n’vallen e reve nkuqlime Zemra me t’dhanun do t’më dëshironte Që rinija t’gërthet i herë mâ me gëzime Dhe mall i zemrës s’vuajtun t’gufonte. -Por, pse zemra tingëllon përmallshëm si za drithërim dhe droja kaplon thellë zemrën e shpirtin tim?! Kur dëshiroj aq rêtë mbi qytet me i soditë, Derisa malli për t’pambërrijtshmen, m’kap, m’shafit./KultPlus.com
Këngëtari i njohur Shaqir Cërvadiku, i cili u bë simbol i motivimit dhe shpirtit luftarak gjatë viteve të luftës, tashmë vjen në një rol të veçantë në filmin artistik “Pranvera e Përgjakur”, me regji të Ganimet Bytyqi Lalushit.
Me zërin e tij të fuqishëm dhe këngët që dikur jehonin edhe në vijën e frontit, Cërvadiku ka mbetur në kujtesën e shumë ish-ushtarëve të UÇK-së si frymëzues në ditët më të vështira. Meloditë e tij, të mbushura me ndjenja atdhedashurie, u jepnin kurajë dhe forcë luftëtarëve përballë sfidave të luftës.
Në këtë projekt kinematografik, ai sjell të njëjtin emocion dhe frymë në ekran, duke u bërë pjesë e një rrëfimi që rikthen ngjarjet dramatike të pranverës së vitit 1998, periudhë e shënuar nga vuajtjet, dhuna dhe masakrat e kryera nga forcat serbe ndaj popullit shqiptar./KultPlus.com
Pamela Anderson, aktorja 58-vjeçare dhe ikona e kulturës pop, ka nisur një bashkëpunim të pazakontë me markën e stilit të jetesës Flamingo Estate nga Los Angeles. Rezultati është “Pamela’s Pickles” – kavanoza turshish pikante e aromatike, të dekoruara me lule, të cilat kushtojnë 38 dollarë (rreth 32 euro) për copë dhe do të shiten në një edicion të kufizuar.
Receta bazohet në traditën familjare të tezes së madhe të Andersonit, Vie, ndërsa aktorja ka shtuar një prekje personale me petale trëndafili të thata. Për më tepër, Flamingo Estate ka përdorur piper rozë, spec djegës guajillo, kripë deti të tymosur dhe piper organik Espelette të kultivuar në mënyrë rigjeneruese.
Ky projekt nuk është vetëm kulinar, por edhe humanitar. E gjithë fitimi nga shitjet do të dhurohet për Qendrën e Kafshëve të Egra të Kalifornisë (CWC), e cila çdo vit ofron trajtim dhe rehabilitim për mbi 4,000 kafshë të egra të lënduara./KultPlus.com
YouTube po prezanton një sistem të ri verifikimi të moshës të bazuar në inteligjencë artificiale, fillimisht në SHBA, me synimin për të mbrojtur më mirë të rinjtë nga përmbajtjet e papërshtatshme.
Sipas kompanisë, mjeti do të analizojë sjelljen e përdoruesve nga lloji i videove që kërkojnë, kategoritë që shikojnë, deri te jetëgjatësia e llogarisë për të vlerësuar nëse ata janë mbi ose nën 18 vjeç. Nëse sistemi përcakton që një përdorues është i mitur, do të aktivizohen automatikisht masa mbrojtëse, si çaktivizimi i reklamave të personalizuara, kufizimi i rekomandimeve dhe njoftimet për pushime nga ekrani.
Përdoruesit që vlerësohen gabimisht si të mitur do të kenë mundësi të apelojnë, duke përdorur një dokument identifikimi, selfie ose kartë krediti për të konfirmuar moshën. Ata që nuk e bëjnë këtë do të mbeten me cilësimet e kufizuara. Ndryshimi pritet të ndikojë edhe tek krijuesit e përmbajtjes, pasi nëse audienca e tyre kategorizohet kryesisht si e mitur, të ardhurat nga reklamat mund të bien.
Vendimi i YouTube vjen në një kohë presioni të madh politik dhe ligjor në mbarë botën për të rritur sigurinë online për fëmijët dhe adoleshentët. Megjithatë, ky sistem ka ngjallur edhe shqetësime për privatësinë. Aktivistët e të drejtave digjitale paralajmërojnë se metoda e vlerësimit të moshës duke analizuar historikun e shikimeve mund të çojë në mbikëqyrje masive dhe kufizime të panevojshme për përdoruesit e rritur.
Një peticion online ka mbledhur mbi 68 mijë nënshkrime kundër planit, duke paralajmëruar se “kur këto sisteme normalizohen, ato rrallë zhduken dhe mund të përhapen përtej një platforme të vetme, duke rrezikuar lirinë digjitale”./KultPlus.com
Italo Calvino ishte një nga autorët më imagjinativë dhe universalë të letërsisë italiane dhe botërore.
Ai lindi në Kubë, por u rrit në Itali, në Sanremo. Prindërit e tij ishin shkencëtarë dhe kjo ndikoi shumë në formimin e tij intelektual ndërthurja mes shkencës dhe letërsisë do të bëhej një nga tiparet e veçanta të stilit të tij. Në rininë e hershme, Calvino mori pjesë në Luftën e Dytë Botërore si partizan. Kjo përvojë e ndikoi thellë dhe u reflektua në romanin e tij të parë “Shtegu i merimangave” (“Il sentiero dei nidi di ragno”), një histori e luftës e treguar përmes syve të një fëmije – e thjeshtë, poetike, e thellë.
Më vonë, Calvino iu largua realizmit socialist dhe nisi të eksperimentojë me një stil të ri, të frymëzuar nga përrallat, mitet, matematika, filozofia dhe struktura të çuditshme narrative. Kjo fazë solli trilogjinë e famshme “Paraardhësit tanë”: “Vikonti i përgjysmuar” (Il visconte dimezzato) “Baroni në pemë” (Il barone rampante) “Njeriu i padukshëm” (Il cavaliere inesistente) Këto tre romane janë ndër më të veçantët e letërsisë italiane, plot humor, alegori dhe filozofi.
Në vitet ’60, Calvino iu bashkua grupit Oulipo në Francë një grup shkrimtarësh dhe matematikanësh që eksperimentonin me strukturat e gjuhës dhe mundësitë e pafundme të shkrimit letrar. Kjo e çoi Calvinon drejt një mënyre të re rrëfimi, ku loja me formën dhe strukturën ishte po aq e rëndësishme sa përmbajtja. Romani më i njohur nga kjo periudhë është “Nëse një udhëtar një nate dimri” (Se una notte d’inverno un vaggiatore), një vepër postmoderne ku lexuesi bëhet vetë personazh, dhe çdo kapitull nis një roman të ri.
Libri është një eksplorim i vetë aktit të leximit dhe është bërë një vepër-kult në letërsinë bashkëkohore. Një tjetër libër me ndikim është “Kështjella e fatit të kryqëzuar” (Il castello dei destini incrociati), ku personazhet tregojnë historitë e tyre përmes letrave të tarotit një eksperiment i mrekullueshëm letrar që flet për fatin, rastësinë dhe strukturat narrative. Por ndoshta vepra më popullore e tij në botë janë “Përrallat italiane” (Fiabe italiane), ku Calvino mblodhi dhe rishkroi me mjeshtëri më shumë se 200 përralla popullore nga të gjitha krahinat e Italisë, duke i dhënë atyre një zë të freskët dhe modern. Në vitet e fundit të jetës, Calvino përgatiti një seri leksionesh për Universitetin e Harvardit, të titulluara “Gjashtë propozime për mileniumin e ri” (Lezioni americane). Ai vdiq përpara se t’i mbante ato leksione, por tekstet mbetën si një testament i mendimit të tij për të ardhmen e letërsisë. Ai fliste për: lehtësinë, saktësinë, shpejtësinë, shkathtësinë, dukshmërinë dhe shumëzimin – si vlera letrare për shekullin XXI. Calvino ishte një mjeshtër i metaforës, simbolit, strukturës.
Ai nuk shkroi kurrë për të treguar vetëm një histori, por për të kërkuar kuptimet pas saj – qoftë përmes një kalorësi që nuk ekziston, një baroni që jeton në pemë, apo një lexuesi që kurrë nuk mbaron dot librin. Stili i tij përzihet mes fabulës filozofike, fantazisë, lojës letrare dhe ndjenjës së thellë për ekzistencën. Calvino është një autor që mund të lexohet nga të rritur dhe adoleshentë njësoj si një përrallëtar modern që të çon larg realitetit, për të të kthyer më i ndriçuar tek vetja. Sot, veprat e tij përkthehen në më shumë se 40 gjuhë dhe konsiderohen si një pasuri universale. Ai është një ndër ata autorë që na kujton se letërsia nuk ka kufij as në hapësirë, as në kohë, as në imagjinatë. /Konica.al/ KultPlus.com
Daniel Day-Lewis është kthyer sërish në botën e aktrimit me një foto të parë në filmin ”Anemone”, sipas “The Hollywood Reporter”.
Projekti nga “Focus Features” do të ketë premierën në “Festivalin e Filmit në New York”, i cili nis më 26 shtator dhe zgjat deri më 13 tetor dhe shënon rikthimin e fituesit të trefishtë të çmimit “Oscar” pas tetë vitesh “në pension”.
Është debutimi i parë i tij si regjisor në një film me metrazh të gjatë për djalin e Lewis, Ronan Day-Lewis dhe është bashkëshkruar nga të dy ata.
Përshkrimi zyrtar e cilëson “Anemone”-n si “një dramë familjare magjepsëse për jetë të shkatërruara nga trashëgimi të dukshme, të pajetueshme të dhunës politike dhe personale”.
I vendosur në veri të Anglisë, filmi ndjek një burrë në moshë të mesme (Sean Bean) që “niset nga shtëpia e tij në periferi për një udhëtim në pyje, ku ribashkohet me vëllanë e tij eremit (Day-Lewis). Të lidhur nga një e kaluar misterioze e ndërlikuar, dy burrat ndajnë një marrëdhënie të tensionuar, herë pas here të butë , një marrëdhënie që u ndryshua përgjithmonë nga ngjarje shkatërruese dekada më parë”.
Përveç interpretimit “të pamëshirshëm” të aktorëve kryesorë, *Anemone* sjell punë të spikatur mbështetëse nga Samantha Morton dhe Samuel Bottomley, si dhe një kinematografi spektakolare në format të gjerë nga Ben Fordesman”.
“Anemone “ është filmi i parë artistik i Day-Lewis që nga “Phantom Thread “i vitit 2017.
Përpara publikimit të filmit, aktori kishte lëshuar një deklaratë në revistën “W” se “ nuk do të punonte më si aktor dhe se ishte jashtëzakonisht mirënjohës ndaj të gjithë bashkëpunëtorëve dhe audiencës së tij gjatë shumë viteve.
”Ky ishtë një vendim privat dhe as ai dhe as përfaqësuesit e tij nuk do të bëjnë ndonjë koment të mëtejshëm mbi këtë temë”, shtoi aktori.
“E dija që ishte e pazakontë të bëja një deklaratë të tillë. Por doja të vija një vijë ndarëse. Nuk doja të tërhiqesha përsëri në një projekt tjetër. Gjithë jetën kam folur për mënyrën se si duhet të ndaloj së aktuarit, dhe nuk e di pse këtë herë ishte ndryshe, por impulsi për të ndaluar më pushtoi dhe u shndërrua në një detyrim. Ishte diçka që duhej ta bëja… Më vjen keq të përdor fjalën e tepërdorur ‘artist’, por kishte diçka nga përgjegjësia e artistit që rëndonte mbi mua. Duhet të besoj në vlerën e asaj që po bëj. Puna mund të duket jetike. Madje e parezistueshme. Dhe nëse audienca e beson atë, kjo duhet të jetë e mjaftueshme për mua. Por kohët e fundit, nuk ishte”, përfundoi Daz-Lewis. /atsh/ KultPlus.com
Nga 15 gushti 2025, në Sheshin e Akademikëve në Pejë, do të mbahet edicioni i parë i Festivalit “Via Dinarica Kosovo”.
Ky festival shënon përmbylljen e një projekti trevjeçar, i cili ka revitalizuar shtegun ‘Dinarik’ në komunat Pejë, Deçan dhe Junik, ndërsa është përkrahur edhe nga bizneset lokale me grante. Festivali do të zgjasë tre ditë, më 15, 16 dhe 17 gusht.
Sipas njoftimit, pjesëmarrësit do të kenë mundësi të përfshihen në aktivitete të ndryshme në natyrë, si vrap malor dhe hiking, të ndjekin lancimin ose premierën e dokumentarit të zhvilluar në shtegun Via Dinarica Kosovo, të dëgjojnë muzikë live dhe DJ të vizitojnë ekspozita arti dhe panaire të produkteve lokale.
Të gjitha aktivitetet janë falas dhe të hapura për publikun, pa bileta.
Sipas njoftimit, hapja zyrtare do të mbahet të premten, duke filluar nga ora 18:30. Në skenë do të jenë: përfaqësuesja e Fondacionit Utalaya, Uta Ibrahimi; ambasadori i Italisë për Kosovë; kryetarët e komunave Pejë, Deçan dhe Junik; drejtori për Zhvillim Ekonomik në Pejë; si dhe përfaqësues të organizatave italiane që kanë mbështetur projektin.
Me kasolle buzë detit, rërë të bardhë të valëzuar dhe ujëra bruz, destinacioni evropian është krahasuar me ishullin e bukur të Azisë Jugore – që është një “hit” për turistët.
Plazhet me rërë të bardhë e të pastër dhe ujërat kristalore në Rivierën Shqiptare konsiderohen nga ekspertët e udhëtimit si “Maldivet e Evropës”, shkruan Matt Jackson në një artikull të botuar në të përditshmen britanike “Mirror”.
Vizitorët që kërkojnë të eksplorojnë Shqipërinë mund të zbulojnë gjithçka, nga hotelet luksoze buzë detit deri te gjiret e izoluara përgjatë vijës së gjerë bregdetare.
Dhërmiu shquhet si një nga pikat kryesore turistike të vendit, me një shtrirje rëre prej 3 miljesh, jetën e gjallë të natës dhe festivalin muzikor “Kala Fest vjetor, i krijuar për të nxitur turizmin në rajon.
Baret buzë detit ofrojnë birra për vetëm 2 dollarë, ndërsa një dhomë buzë detit kushton vetëm 30 dollarë.
Megjithatë, më në jug ndodhet Ksamili, i konsideruar si “Maldivet e Evropës” në mediet sociale.
Plazhet si Pema e Thatë janë bërë gjithashtu të njohura për turistët – falë kasolleve të ngritura në plazh.
Këto kasolle, të disponueshme me qira për më pak se 10 dollarë, janë bërë një sensacion viral në TikTok.
Një amerikane që ëndërronte të largohej nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës për në Evropë zbuloi një destinacion mahnitës të ngjashëm me Maldivet – ku birrat kushtojnë vetëm 1,50 paund.
Cepee Tabibian u largua nga Teksasi për në Spanjë kur mbushi 35 vjeç, por vetëm vitin e kaluar ajo zbuloi destinacionin e bukur evropian që ajo pretendon se shumë amerikanë nuk e njohin ende.
Artikulli i botuar në CNBC, zbulon se Cepee kishte dëgjuar vlerësime pozitive për Shqipërinë përpara se të zgjidhte të kalonte një muaj në vendin ballkanik.
Cepee i kushtoi një muaj kryeqytetit, Tiranës, ndërsa eksploroi edhe vijën bregdetare të Shqipërisë.
Ndërsa Cepee pranon se Shqipëria mund të mos jetë për të gjithë, ajo këmbëngul se ky vend plotëson shumë kritere – për individët që duan të shkëmbejnë jetën në SHBA me Evropën.
Cepee e vlerësoi Shqipërinë për koston e përballueshme të jetesës dhe peizazhet mahnitëse.
“Shqipëria është një nga vendet e pakta në Evropë ku ende mund të marrësh me qira një apartament të rehatshëm për më pak se 500 dollarë në muaj. Kjo kosto e ulët jetese është një nga arsyet më të mëdha pse amerikanët po dynden atje”, shkroi ajo.
Cepee tha se shpenzimet e ushqimeve, të të ngrënit jashtë dhe kujdesit mjekësor e bëjnë Shqipërinë një mundësi tërheqëse për personat që duan të punojnë si nomadë digjitalë apo pensionistët.
Ata që kërkojnë të zbulojnë Shqipërinë mund të zhvillojnë turne nëpër Alpe, si dhe në detin Adriatik në perëndim dhe në detin Jon në jug.
“Gjatë udhëtimit tim, udhëtova me makinë përgjatë Rivierës Shqiptare dhe vizitova Sarandën, një qytet bregdetar të gjallë me një shëtitore të bukur. Ishte shtator dhe moti ishte mjaftueshëm i ngrohtë për të notuar dhe për të marrë rreze – por plazhet ishin praktikisht bosh – një kënaqësi e rrallë krahasuar me vende si Spanja apo Italia. Në një ditë të kthjellët, ju mund ta shihni Greqinë në distancë! Ishulli i Korfuzit është vetëm 30 minuta larg me target”, shtoi ajo.
“Nuk arrita të shkoja në malet veriore, por ato janë në listën time për vizitën tjetër. Fshatrat e largëta, shtigjet e ecjes dhe peizazhet e mrekullueshme e bëjnë atë një ëndërr për adhuruesit e aktiviteteve në natyrë”, tha Cepee.
Cepee, gjithashtu, vuri në dukje rritjen e turizmit në Shqipëri gjatë dekadës së fundit – pas izolimit të saj nën regjimin komunist deri në vitin 1992. /atsh/ KultPlus.com
Porto Palermo Festival solli një mbrëmje të paharrueshme në Kalanë e Ali Pashës, ku qielli dhe deti u mbushën me tingujt e muzikës klasike shqiptare.
Dy prej emrave më të njohur të skenës, tenori Kastriot Tusha dhe pianisti Ardian Trebicka, u bashkuan në një koncert që tejkaloi kufijtë e një performance të zakonshme.
Në repertor u ndërthurën serenata të ëmbla dhe perla të muzikës së kultivuar shqiptare, të cilat, në sfondin magjik të mureve shekullore dhe valëve të detit, morën një jetë të re. Çdo notë dhe melodi përcolli emocione të thella, duke u kthyer në histori dashurie, kujtimesh dhe ëndrrash të rikthyera për publikun.
Ky koncert la pas një ndjesi të fortë se arti dhe natyra, kur bashkohen, krijojnë përjetime që mbeten gjatë në shpirt./KultPlus.com
Login
