❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Edicioni i 15-të i Green Fest në Mitrovicë

Mitrovica u mbush mbrĂ«mĂ« me ngjyra, muzikĂ« dhe ndershmĂ«ri ekologjike nĂ« ceremoninĂ« e hapjes sĂ« edicionit tĂ« 15‑tĂ« tĂ« Green Fest, me temĂ« “Toxicity”. Ky festival pesĂ«-ditor, i mbajtur nga 13 deri mĂ« 17 gusht 2025, bashkon udhĂ«heqĂ«s institucionalĂ«, partnerĂ« si Komuna e MitrovicĂ«s, Ministria e KulturĂ«s, RinisĂ« dhe Sportit, Ambasada e SuedisĂ« nĂ« PrishtinĂ« dhe Community Development Fund (CDF), duke bĂ«rĂ« njĂ« platformĂ« tĂ« gjallĂ« pĂ«r art, aktivizĂ«m dhe ndĂ«rgjegjĂ«sim mjedisor.

Mbrëmjen e 14 gushtit në Mitrovicë, do ta hapë Armend Rexhepagiqi, duke filluar nga ora 20:00, për të rikthyer hitet e tij të përjetshme dhe për të sjellë një atmosferë emocionuese dhe nostalgjike që duhet përjetuar. Në këtë mbrëmje do të performojnë gjithashtu edhe Dj Adrian Berisha, Hawolf, La Fazani dhe Dj Wise, transmeton KultPlus.

NĂ« mbrĂ«mjen pasuese tĂ« 15 gushtit nĂ« skenĂ« ngjitet Yll Limani, pĂ«r njĂ« eksperiencĂ« tĂ« paharrueshme, si dhe ArbĂ«r Krasniqi dhe Kurr n’jet.

Mbrëmja e tretë e festivalit shënohet me performancën e Ahmet Kiliç, Offchestra dhe Gipsy Groove.

Për më shumë informata rreth programit të festivalit, KultPlus ua sjell më poshtë programin e plotë pesë ditor./KultPlus.com

Picanja, muzika me gjethe

Muzika me gjethe bĂ«n pjesĂ« nĂ« zhanrin e pasur tĂ« instrumenteve aerofone. Gjethi prodhon melodinĂ« pĂ«rmes dridhjes sĂ« ajrit. Ky instrument muzikor quhet “picanjĂ«â€. Picanjat mund tĂ« bĂ«hen nga fletĂ« bari tĂ« gjĂ«ra dhe tĂ« trasha, me gjethe tĂ« mprehta misri tĂ« lagur tĂ« futura nĂ« mĂ«nyrĂ« vertikale mes dy gishtave tĂ« mĂ«dhenj. Tingulli prodhohet duke fryrĂ« ajrin pĂ«rgjatĂ« majĂ«s sĂ« mprehtĂ« tĂ« “picanjĂ«s”. Edhe gjethet e pemĂ«ve tĂ« tjera mund tĂ« pĂ«rdoren pĂ«r picanjĂ«.

Disa fshatarĂ« e palosin gjethen mĂ« dysh ose e rrotullojnĂ« pĂ«r tĂ« formuar njĂ« gjysmĂ«-rreth, e vendosin nĂ« gojĂ« dhe “kĂ«rcasin” me tĂ« duke prodhuar njĂ« larmi tingujsh cicĂ«rime. Disa mjeshtĂ«r tĂ« folklorit dinĂ« si tĂ« nxjerrin gjithfarĂ«soj tingujsh nga gjethe tĂ« specieve tĂ« ndryshme, si ahu, gorica dhe arra, duke e mbajtur gjethen nga skajet dhe duke e mbajtur tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« tension tĂ« barabartĂ«, pastaj duke fryrĂ« ajrin mbi majĂ«n e saj. LartĂ«sia e tingullit ndryshon sipas tensionit tĂ« gjethes dhe sipas presionit tĂ« frymĂ«s. Gjethi shermashek (hedera – bimo kacavjerrĂ«se) Ă«shtĂ« pĂ«rdorur dikur si njĂ« nga veglat muzikore tĂ« ahengut shkodran. Sot, gjethi pĂ«rdoret kryesisht nĂ« viset veriore dhe verilindore malore, transmeton KultPlus.

Në krahinën e Dukagjinit, gjethi i pemës, ose siç quhet ndryshe lepushtër, ka pasur një histori të gjatë tradicionale si instrument, duke shoqëruar këngët e barinjve, këngët malësore, vallet popullore solo me fyell, lahutë ose zymare. Në muzikë, ky instrument i hollë dhe i veçantë bën pjesë në familjen e instrumenteve frymorë (me erë).

Gjethi i arrës ose ai i ahut është zakonisht më i përshtatshëm si instrument, zakonisht një gjethe e drejtë, pa dhëmbëza dhe e zakonshme.

Një tipar dallues i këtij instrumenti natyral si kallam i hollë është tingulli i tij, që nuk mund të imitohet nga asnjë instrument tjetër. Përveç motiveve këngësore, muzika me gjethe ka imituar edhe cicërima të ndryshme zogjsh. Një tjetër veçori është se nuk ka një regjistër të veçantë si instrumentet e tjera, përfshirë zymaren, fyellin apo lahutën, prandaj lejon të luhet në çdo lloj regjistri muzikor./KultPlus.com

Detektivi më i madh i artit në botë

Arthur Brand Ă«shtĂ« njĂ« nga hetuesit mĂ« tĂ« njohur tĂ« artit nĂ« botĂ«, shpesh i quajtur “Indiana Jones i botĂ«s sĂ« artit”, pĂ«r shkak tĂ« aftĂ«sive tĂ« tij tĂ« jashtĂ«zakonshme nĂ« gjetjen e veprave tĂ« artit tĂ« vjedhura. Ai jeton nĂ« Amsterdam dhe punon 24 orĂ«, pasi çdo telefonatĂ« mund tĂ« jetĂ« njĂ« pistĂ« e çmuar pĂ«r njĂ« pikturĂ« tĂ« humbur. Brand rikuperoi pikturĂ«n Buste de Femme tĂ« Picassos, me vlerĂ« rreth 70 milionĂ« ÂŁ, e cila ishte vjedhur nga jahti i njĂ« sheiku nĂ« vitin 1999. NĂ« total, ai ka ndihmuar nĂ« rikuperimin e veprave tĂ« artit me vlerĂ« rreth 250 milionĂ« ÂŁ.

Interesimi i tij për këtë botë filloi në Spanjën jugore, kur si student shkëmbimi zbuloi disa monedha romake bashkë me disa romë. Ai thotë se është i vetmi detektiv arti në botë dhe shpesh punon për llogari të vet, pa pagesë. Vetëm një herë është punësuar nga një muze.

Një rast përfshinte një unazë të Oscar Wilde të vjedhur, të cilën Brand e ktheu në Kolegjin Magdalen të Universitetit të Oksfordit. Ata fillimisht thanë se ishte fals, por Brand zbuloi një letër të vetë Wilde që vërtetonte se ishte origjinale. I fyer nga dyshimi i tyre, ai vendosi të mos shkonte fare në dorëzimin e unazës.

Një tjetër rast përfshinte një dorëshkrim të shekullit të 15-të, Divani i Hafezit, i vjedhur nga një koleksionist iranian në Gjermani. Brand arriti ta rikuperojë librin përpara se ta merrte shërbimi sekret iranian, duke e dorëzuar atë tek familja e pronarit.

Brand tregon se bota e artit është shumë e korruptuar. Ai beson se rreth 10% e veprave në muze janë falsifikime dhe që një grup i vogël prej 30-40 personash kontrollojnë tregun e artit të paligjshëm. Ai shpesh bashkëpunon me kriminelë për të rikthyer veprat, por nuk u kërkon asnjëherë emra për imunitet siç do bënte policia, kjo e ndihmon që ta fitojë besimin e tyre. Në një rast, ata e paralajmëruan për një grabitje arti që ai e parandaloi.

Pavarësisht rreziqeve, Brand e do punën e tij. Ai madje ka bërë paqe me disa nga hajdutët që ka ndjekur. Me një prej tyre, Octave Durham, që vodhi dy piktura të Van Gogh, janë takuar dhe madje kanë pirë një birrë bashkë. Brand dënon krimin, por e kupton mirë botën e errët ku punon. Ai thotë se megjithëse puna është e vështirë, ajo i jep kënaqësi dhe i jep mundësi të shkruajë libra për përvojat e tij./BBC/KultPlus.com

‘E prapĂ« unĂ« rrahjet e zemrĂ«s muj me t’i ndĂ«gjue, edhe pse nuk e di nĂ«se rrahin pĂ«r mue’

Këngë e shkruar nga poeti Jacques Prévert

Përktheu në shqip nga frëngjishtja Ag Apolloni

Kur ti fle

Ti fle natën,

po unë nuk muj.

TĂ« shoh si flen

e kjo m’ban t’vuj.

Ti i mbyll sytĂ« sapo bie n’shtrat

e unë rri e shoh trupin tand të gjatë.

Asht qesharake, po mue m’ban me qajtĂ«

kur shoh se papritun ti nis e qesh.

Ti qesh ndërsa fle.

A thue tash ku je?

VĂ«rtet ku ike qĂ« m’le?

Në nji vend tjetër

ndoshta me nji tjetër grue.

Tash ti je me të dhe po qesh me mue.

Ti fle natën,

po unë nuk muj.

TĂ« shoh si flen

e kjo m’ban t’vuj.

Kur ti fle

unĂ« s’e di a m’do pĂ«rnjimend.

Të kam afër, por jo në këtë moment.

Edhe pse jam zhveshĂ« e pĂ«r trupi t’u kam mbĂ«shtetĂ«,

më duket sikur kemi dikend ndërmjet.

E prapĂ« unĂ« rrahjet e zemrĂ«s muj me t’i ndĂ«gjue,

edhe pse nuk e di nëse rrahin për mue.

Nuk di asgjĂą, jo nuk di mĂą.

Uroj që zemra jote të pushojë

atë ditë kur të mos më dojë.

Natën ti andërron,

po unë çka me ba?

Të shoh si andërron

dhe m’vjen me qa’.

Kështu kalon nata e ti zgjohesh në mëngjes

dhe jam unë ajo së cilës ti tash i buzëqesh.

Ti i buzëqesh rrezes, ditës me diell,

e unĂ« due ta harroj atĂ« qĂ« e mendoja n’terr.

Ti më drejtohesh si përherë,

duke u shtriqĂ« n’shtrat:

“A ke flejtĂ« mirĂ«?”

E unë ta kthej pa e zgjatë:

-“Po, shpirt, shumĂ« mirĂ«.”

-“Kurse unĂ« tĂ« kam pa andĂ«rr si çdo natĂ«.”

Kjo këngë e shkruar prej poetit Jacques Prévert, është kompozuar prej Claude Verger-it dhe është kënduar prej këngëtares Edith Piaf, më 1961./KultPlus.com

Nesër fillon festivali i filmit në Sarajevë me edicionin e 31-të

Me ceremoninë e tapetit të kuq nesër në kryeqytetin e Bosnjë e Hercegovinës (BeH) do të fillojë Festivali i Filmit në Sarajevë (SFF), i cili këtë vit mbahet për herë të 31-të.

Një tapet i kuq me motive tradicionale po përgatitet për ceremoninë e hapjes, e cila do të zhvillohet në Teatrin Kombëtar në Sarajevë. Figura të shumta nga bota e kinemasë rajonale dhe ndërkombëtare do të mblidhen në ceremoni.

Festivali do tĂ« hapet me shfaqjen e filmit “Paviljon” tĂ« regjisorit boshnjak Dino Mustafiq.

SFF, njĂ« nga ngjarjet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme kulturore dhe artistike tĂ« SarajevĂ«s, do tĂ« paraqesĂ« 50 filma qĂ« konkurrojnĂ« nĂ« kategori tĂ« ndryshme pĂ«r çmimin “Zemra e SarajevĂ«s”.

ShqipĂ«rinĂ« nĂ« Festivalin e Filmit nĂ« SarajevĂ« do ta pĂ«rfaqĂ«sojĂ« filmi artistik me metrazh tĂ« gjatĂ« “Burri i shtĂ«pisĂ«â€ (“Man of the House”), me skenar e regji tĂ« Andamion Muratajt.

“Burri i ShtĂ«pisĂ«â€ Ă«shtĂ« njĂ« produksion i shtĂ«pisĂ« kinematografike “Lissus Media” dhe pĂ«rfaqĂ«son ShqipĂ«rinĂ« nĂ« njĂ« prej festivaleve mĂ« prestigjioze tĂ« Ballkanit dhe EuropĂ«s Juglindore.

Filmi “Burri i ShtĂ«pisĂ«â€ fokusohet nĂ« karakterin e Franit, e cila, pavarĂ«sisht se ka lindur grua, ka zgjedhur tĂ« jetojĂ« si burrĂ«. Por kur Zana, mbesa qĂ« ka nĂ«n kujdesin e saj, ka nevojĂ« pĂ«r nĂ«nĂ«, Franit i duhet tĂ« bĂ«jĂ« njĂ« zgjedhje tĂ« vĂ«shtirĂ« midis ruajtjes sĂ« statusit tĂ« njĂ« burrneshe apo rizgjimit sĂ« ndjenjave mĂ«mĂ«sore, qĂ« i ka shtypur prej kohĂ«sh./KultPlus.com

Revista franceze “Figaro Historie” lavdĂ«ruese mbi librin “UdhĂ«tim midis IlirisĂ« dhe ShqipĂ«risĂ«â€Â 

Revista prestigjioze franceze Figaro Histoire (nr. 80, botimi qershor–korrik 2025 me njĂ« tirazh prej rreth 385 000 kopjesh) i kushton njĂ« artikull lavdĂ«rues veprĂ«s UdhĂ«tim midis IlirisĂ« dhe ShqipĂ«risĂ« pĂ«rgjatĂ« Via Egnatia, botuar nga Éditions Bilingue, Paris, 2025.Klarabudapost

Shtypi francez mbi botime të librave mbi Shqipërinë dhe Ballkanin 

Revista prestigjioze franceze Figaro Histoire (nr. 80, botimi qershor–korrik 2025 me njĂ« tirazh prej rreth 385 000 kopjesh) i kushton njĂ« artikull lavdĂ«rues veprĂ«s UdhĂ«tim midis IlirisĂ« dhe ShqipĂ«risĂ« pĂ«rgjatĂ« Via Egnatia ( Voyage entre Illyrie et Albanie par Via Egnatia), botuar nga Éditions Bilingue, Paris, 2025.

Ky libĂ«r i mrekullueshĂ«m, bashkautorĂ« tĂ« tĂ« cilit janĂ« Odette Marquet dhe Michel RiviĂšre, ndjek njĂ« itinerar historik, kulturor dhe shpirtĂ«ror nĂ«pĂ«r Ballkanin PerĂ«ndimor, nĂ« gjurmĂ«t e Via Egnatia — rrugĂ« e lashtĂ« romake dhe itinerar apostolik. Libri pasurohet nga 150 fotografi origjinale tĂ« realizuara nga Ronald Fitte, tĂ« cilat i japin thellĂ«si tĂ« jashtĂ«zakonshme vizuale kĂ«tij udhĂ«timi mes kujtesĂ«s sĂ« krishterĂ« dhe peizazheve tĂ« harruara mbushur me ‘vestige’ tĂ« kishave tĂ« lashta shqiptare.

Figaro Histoire, në faqen 29, ofron një dritare të shkëlqyer mbi Shqipërinë, trashëgiminë e pluralitetin e saj fetar dhe qëndrueshmërinë e saj historike. Një homazh vizual dhe erudit për një identitet evropian pak të njohur në Francë.

Më poshtë mund të ndiqni përkthimin shqip të artikullit të prestigjiozes Figaro Histoire, kopertinën e të cilës e keni këtu majtas, ndërsa artikulli, faqe 29 majtas.

Udhëtim midis Ilirisë dhe Shqipërisë par Via Egnatia

(Voyage entre Illyrie et Albanie par Via Egnatia)
Odette Marquet, Michel RiviĂšre dhe Ronald Fitte.

PĂ«r shekuj tĂ« tĂ«rĂ« nĂ«n pushtimin osman, e izoluar nga diktatura komuniste pas LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore ndaj pjesĂ«s tjetĂ«r tĂ« PerĂ«ndimit, mĂ« pas e tronditur nga pĂ«rplasjet mes tribuve dhe mafieve, ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« konsideruar shpesh si njĂ« enklavĂ« e huaj nĂ« zemĂ«r tĂ« Ballkanit. Por populli i saj Ă«shtĂ« ndĂ«r mĂ« tĂ« vjetrit e vendosur nĂ« EvropĂ«, me rrĂ«njĂ« qĂ« datojnĂ« nga pushtimet indo-evropiane, nĂ« mijĂ«vjeçarin e dytĂ« para erĂ«s sonĂ«. Me emrin IlirĂ«, dhe shumĂ« kohĂ« para ardhjes sĂ« sllavĂ«ve, ata luajtĂ«n njĂ« rol tĂ« madh nĂ« Antikitet, duke i dhĂ«nĂ« PerandorisĂ« Romake tĂ« shekullit III perandorĂ«t qĂ« e ringritĂ«n atĂ« — nga Klaudi II Gotiku deri te Kostandini.

Të përballur me pushtimin e sllavëve dhe avarëve në shekullin VI, të kërcënuar nga zgjerimi bullgar, të pushtuar nga osmanët, shqiptarët megjithatë kaluan nëpër histori me një aftësi të rrallë për të mbijetuar përballë vështirësive: heroi i tyre, Skënderbeu, për një çerek shekulli, në shekullin XV, i qëndroi me disa mijëra burra ushtrive të panumërta të Sulltanit.

Duke u mbĂ«shtetur nĂ« njohjen intime tĂ« vendit, autorĂ«t e kĂ«tij libri tĂ« bukur propozojnĂ« njĂ« udhĂ«tim nĂ« histori duke ndjekur gjurmĂ«t e Via Egnatia, qĂ« lidhte, nĂ« kohĂ«n e PerandorisĂ« Romake, detin Adriatik me Bizantin. Nga Apolonia te kalaja e KrujĂ«s, rrethimi i sĂ« cilĂ«s frymĂ«zoi Ismail KadarenĂ« pĂ«r Daullet e shiut, e nga manastiri i GraçanicĂ«s deri nĂ« grykĂ«derdhjen e Kotorrit, ky udhĂ«tim nĂ« hapĂ«sirĂ« Ă«shtĂ« njĂ«kohĂ«sisht njĂ« udhĂ«tim i jashtĂ«zakonshĂ«m nĂ« kohĂ«. Bukuria e afreskeve tĂ« manastireve u pĂ«rgjigjet atyre tĂ« peizazheve. Aty gjendet jehona e misioneve tĂ« ShĂ«n Palit po aq sa kujtimet e fushatave tĂ« Kostandinit. Aty zbulohet si pasuria e sĂ« kaluarĂ«s romake, ashtu edhe lashtĂ«sia dhe thellĂ«sia e njĂ« kristianizimi qĂ« pushtimi osman e detyroi pĂ«r shekuj tĂ« tĂ«rĂ« tĂ« mbijetojĂ« vetĂ«m nĂ«n hi.”

Nga Michel De Jaeghere, kryeredaktor i Figaro Histoire.

UdhĂ«tim midis IlirisĂ« dhe ShqipĂ«risĂ« pĂ«rgjatĂ« Via Egnatia, Éditions Bilingue, 344 faqe, 79 €,  gjendet nĂ« Librari nĂ« FrancĂ« dhe Online nĂ« :
🔗 Fnac : https://bit.ly/4fi6QKW
🔗 Amazon : https://bit.ly/3OWkrwJ

Preview : Voyage entre Illyrie et Albanie par Via Egnatia

Libri nuk ështe përkthyer ende në shqip.

‘Point of View’, urĂ« krijuese mes artistĂ«ve shqiptarĂ« dhe austriakĂ«

Projekti artistik “Point of View” u zhvillua si pjesĂ« e shkĂ«mbimit kulturor ndĂ«rmjet ShqipĂ«risĂ« dhe AustrisĂ«, njĂ« nismĂ« qĂ« synon tĂ« forcojĂ« lidhjet artistike ndĂ«rkombĂ«tare dhe tĂ« promovojĂ« krijimtarinĂ« bashkĂ«kohore.

Organizuar nga platforma “Satellite Zone”, e njohur pĂ«r mbĂ«shtetjen e ndĂ«rveprimit ndĂ«rkulturor mes artistĂ«ve, ky projekt solli nĂ« vĂ«mendje zĂ«ra tĂ« rinj dhe vizione origjinale nga skena artistike shqiptare.

Dy artistet shqiptare, Inda Sele dhe Kristanja Çene, ishin pjesĂ« e kĂ«saj nisme, duke prezantuar punĂ«t e tyre pĂ«rmes njĂ« qasjeje personale dhe eksperimentale.

Veprat e tyre shpalosën perspektiva unike mbi realitetin, identitetin dhe përkatësinë kulturore, duke krijuar një hapësirë të hapur për dialog, reflektim dhe komunikim përmes artit.

“Point of View” nuk ishte vetĂ«m njĂ« ekspozitĂ« apo shfaqje, por njĂ« takim krijues qĂ« theksoi fuqinĂ« e artit pĂ«r tĂ« kapĂ«rcyer kufijtĂ« gjeografikĂ« dhe pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar ura mes kulturave tĂ« ndryshme.

Projekti u mbështet nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit (MEKI), si një dëshmi e angazhimit për nxitjen e bashkëpunimeve ndërkombëtare në fushën e artit bashkëkohor./atsh/KultPlus.com

‘Odin Mondvalsen’, distopia paradoksale e KasĂ«m TrebeshinĂ«s

Përsa i përket kulturës në përgjithësi dhe letërsisë në veçanti, shtypja e regjimit diktatorial ndaj intelektualëve është ndjerë për gati gjysmë shekulli. Një nga figurat më të rëndësishme të letërsisë shqiptare pas Luftës së Dytë Botërore është Kasëm Trebeshina, i cili jo vetëm solli disa lloje të reja, por në të njëjtën kohë krijoi një dimension të ri në letërsinë shqiptare.

NdĂ«r kryeveprat e tij Ă«shtĂ« edhe vepra “Odin Mondvalsen”, e shkruar nĂ« vitet 1955-1956 dhe e botuar nĂ« PrishtinĂ«.

Një numër i madh paradoksesh krijohen në këtë vepër: paradoksi i vijimësisë së ngjarjeve, i ligjërimit, i kohës, i hapësirës dhe paradokset e situatave (ngjarjeve) me personazhin. Lloji i paradoksit të fundit krijohet nga përplasja/ndikimi i personazhit kryesor me vetveten, me personazhet e tjera, me kohën dhe me rrethinën. Këto përplasje/ndikime kanë krijuar situata të cilat në pamje të parë mund të duken komike, por në thelb janë tragjike. Këto ngjarje plotësohen nga lëvizjet fizike të personazhit, shprehja e mendimeve të tij, ose më saktë, mosshprehja e gjendjeve të tij statike dhe mënyra e ndërveprimit të tij me personazhet e tjerë. Duket sikur lexuesi është i pafuqishëm për të drejtuar vetveten, por ndjesitë, reflektimet, mënyrat e të folurit do ta çojnë atë drejt situatave të tilla paradoksale.

Personazhi tragjik i Trebeshinës, i dërrmuar, i lodhur, i gjendur në një dhomë spitali psikiatrik, e shpërfaq veprën si një ideologji antikomuniste në njërën anë, dhe si një distopi ekzistenciale në anën tjetër.

NĂ« vijim KultPlus ua sjell njĂ« fragment nga vepra “Odin Mondvalsen” tĂ« KasĂ«m TrebeshinĂ«s:

“MegjithatĂ«, mĂ« duket se sa mĂ« tĂ« mĂ«dhaja qĂ« tĂ« jenĂ« fjalĂ«t, aq mĂ« e vogĂ«l duhet qĂ« tĂ« jetĂ« prishja. Se kur ndodhi pĂ«rmbytja e madhe, njerĂ«zit nuk dĂ«gjuan ndonjĂ« fjalĂ«, por krismĂ«n e Oqeanit
 Dhe ujĂ«rat i pĂ«rpinĂ«!
 Kuptohet, mĂ« pas klithĂ«n tĂ« gjithĂ«, me pĂ«rjashtim tĂ« Noes qĂ« nuk klithi se, po tĂ« kishte klithur, nuk do tĂ« kishte pasur kohĂ« tĂ« merrte varkĂ«n e mbushur plot me kafshĂ« dhe shpendĂ«. Ma ha mendja qĂ« ujĂ«rat duhet t’i kenĂ« dhĂ«nĂ« kohĂ« tĂ« mjaftueshme pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« atĂ« qĂ« bĂ«ri


Ose duhet të pranojmë edhe ndërhyrjen e fuqive që nuk i njohim


Ma ktheu ai: – Ashtu Ă«shtĂ«. Po kĂ«tu ka ndodhur njĂ« e keqe tjetĂ«r


I thashĂ«: – Tashti pĂ«r tashti nuk ma ha mendja qĂ« tĂ« ndodhĂ« njĂ« pĂ«rmbytje tjetĂ«r!
 Po tĂ« kishte ndodhur, ne do ta kishim dĂ«gjuar me ndonjĂ«farĂ« mĂ«nyre. Ndofta ka rĂ«nĂ« tĂ«rmet nĂ« Kaliforni
 Kush e di?!


Ai sikur po mendohej dhe unë pushova së foluri që të mos e shqetësoja.

Pa pritur mĂ« gjatĂ« ai foli: – Puna Ă«shtĂ« qĂ« ne, si kushĂ«rinj, duhet ta ndihmojmĂ« njĂ«ri-tjetrin.

Ia prita: – Ashtu Ă«shtĂ«. Por mĂ« parĂ« duhet ditur si qĂ«ndron puna dhe pastaj tĂ« shihet nga ç’anĂ« tĂ« dĂ«rgohet ndihma!
 Se kur njeriu nuk di pĂ«r çfarĂ« bĂ«het fjalĂ«, mĂ« mrĂ« tĂ« heshtĂ« se sa tĂ« shkelĂ« aty ku bĂ«het zarar. Po!
 Po qe se njeriu futet kuturu nĂ« diçka, diku do tĂ« shkelĂ« dhe dikĂ«nd do tĂ« lĂ«ndojĂ«!
 Bie fjala, po qe se ti ke pĂ«rdredhur kĂ«mbĂ«n, nuk do kesh asnjĂ« pĂ«rfitim pĂ«r vendin ku tĂ« dhemb nga ilaçet qĂ« jepen pĂ«r sĂ«mundje tĂ« syve.

NjĂ« njeri njĂ«herĂ« Kishte shkuar tek mjeku pĂ«r njĂ« sĂ«mundje qĂ« kishte ndjerĂ«. PĂ«r mjekun kishte dĂ«gjuar se ishte shumĂ« i zoti. I thotĂ« i sĂ«muri: “MĂ« shĂ«ro, doktor, se jam keq”. E pyeti ai mjeku: “Nga se ankohesh?” I pĂ«rgjigjet i sĂ«muri: “Nuk e di! Ti duhet ta gjesh vetĂ«!” Dhe mjeku: “Prandaj dhe po tĂ« pyes se çfarĂ« tĂ« shqetĂ«son dhe ku e ke dhimbjen?” KĂ«shtu filluan tĂ« shtyhen me fjalĂ«. NjĂ«ri kĂ«rkonte qĂ« ta shĂ«ronte, kurse tjetri e pyeste se u i dhimbte. MĂ« nĂ« fund i sĂ«muri e humbi durimin dhe i tha tjetrit: “Po sikur tĂ« isha unĂ« kalĂ«, si do ta merrje pĂ«rgjigjen se ku mund tĂ« mĂ« dhimbte?!
 BĂ«rtiti ai mjeku: “Mjaft! Shko tek veterineri dhe shĂ«rohu si tĂ« duash!
”

Pasi thashë këto e vendosa të mos flisja më shumë.

Edhe ai heshti dhe dukej sikur po e zinte gjumi.

KĂ«shtu kaluan disa minuta.”/ResearchGate/KultPlus.com

Ranch Fest 2025, muzikë dhe atmosferë në ambientet piktoreske të Pejës

Ranch Fest rikthehet këtë verë në Pejë, duke premtuar një fundjavë të mbushur me energji, argëtim dhe atmosferë të paharrueshme në natyrë, nga data 15 deri më 17 gusht 2025.

Ky edicion i festivalit është konceptuar si një përvojë tre-ditore me muzikë live, energji dhe eksperiencë të jashtëzakonshme. Festivali ofron për adhuruesit e muzikës një mundësi që të lidhen me natyrën, me njëri-tjetrin dhe me ritmet melodike.

Në këto net magjike do të ndriçojnë skenën emra të njohur si Soni Malaj, Alban Skënderaj, Yll Limani, Shkumbin Ismaili, DJ Hebb, Gjeneral Gramaphone dhe DJ Ylli Megi. Atmosfera do të lulëzojë me tinguj të paharrueshëm muzike, duke i pasuruar mbrëmjet me energji të gjallë dhe emocione artistike.

Ranch Fest ka evoluar në një festival shumë gjithëpërfshirës, duke ruajtur frymën e aventurës, por duke shtuar më shumë ditë, më shumë muzikë dhe një eksperiencë të plotë verore për të gjithë ata që kërkojnë diçka ndryshe nga rutina. Ranch Fest i ofron audiencës jo vetëm një festival, por një përvojë të përbashkët dhe autentike./KultPlus.com

NdĂ«rhyrja konservuese risjell ngjyrat dhe detajet nĂ« afresket e “ShĂ«n Kollit” tĂ« VoskopojĂ«s

Drejtoria rajonale e TrashĂ«gimisĂ« Kulturore Korçë njoftoi se ka pĂ«rfunduar ndĂ«rhyrja konservuese nĂ« KishĂ«n e “ShĂ«n Kollit” nĂ« VoskopojĂ«, duke bĂ«rĂ« tĂ« mundur rikuperimin e ngjyrave, detajeve dhe qartĂ«sisĂ«, tĂ« afreskeve, qĂ« kishin humbur nĂ«n shtresat e shkrimeve mbi to.

“NjĂ« dĂ«shmi e fuqishme se sa shumĂ« mund tĂ« rikthehet bukuria e trashĂ«gimisĂ« sonĂ« kur kujdesemi pĂ«r tĂ«â€, shkroi DRTK Korçë nĂ« rrjetet sociale, duke shpĂ«rndarĂ« edhe imazhin e rikuperuar tĂ« njĂ« shenjtori.

Kisha e “ShĂ«n Kollit”, e ndĂ«rtuar nĂ« vitin 1721, Ă«shtĂ« njĂ« nga perlat e VoskopojĂ«s. Ajo gjendet vetĂ«m 20 minuta larg Korçës. Afresket origjinale tĂ« David SelenicĂ«s dhe vĂ«llezĂ«rve Zografi, sĂ« bashku me arkitekturĂ«n postbizantine dhe dekorin unik tĂ« hajatit, e bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« kishĂ« njĂ« ndalesĂ« tĂ« domosdoshme pĂ«r çdo udhĂ«tar qĂ« kĂ«rkon historinĂ« dhe artin e vĂ«rtetĂ«.

Kisha e “ShĂ«n Kollit” nĂ« VoskopojĂ« pĂ«rfaqĂ«son njĂ« dĂ«shmi tĂ« prekshme tĂ« rĂ«ndĂ«sisĂ« historike tĂ« qytetit tĂ« dikurshĂ«m. Ajo ndodhet nĂ« qEndĂ«r tĂ« VoskopojĂ«s dhe Ă«shtĂ« kisha mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r arkitekturĂ«n e saj me tĂ« gjitha elementĂ«t e tipit bazilikal postbizantin, qĂ« ka mbijetuar deri nĂ« ditĂ«t e sotme. Kjo kishĂ« i ka tĂ« gjitha: naosin, narteksin, arkadĂ«n dhe kĂ«mbanaren. Ikonostasi i kĂ«saj kishe u punua mjeshtĂ«risht nga Kostandin Ieromonaku rreth vitit 1722-1726, njĂ« nga mjeshtrat mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tĂ« punimit tĂ« ikonĂ«s nĂ« fillim shek. tĂ« 18-tĂ«. Sot njĂ« pjesĂ« tĂ« ikonave origjinale janĂ« pjesĂ« pĂ«rbĂ«rĂ«se e Muzeut KombĂ«tar tĂ« Artit Mesjetar nĂ« Korçë./atsh/KultPlus.com

Vizita e parë e Nënë Terezës në Shqipëri

Më 14 gusht 1989, Nënë Tereza shkeli për herë të parë në vendin e origjinës, pas shumë kërkesave të refuzuara.

Edhe pse jo e mirëpritur për vite me radhë, Nënë Tereza nuk i reshti përpjekjet për të vizituar atdheun dhe varret e nënës dhe motrës, në pamundësi për të marrë pjesë në ceremonitë e tyre mortore. 6 muaj më vonë, më 14 shkurt të vitit 1990, mori nënshtetësinë shqiptare.

NĂ«nĂ« Tereza, siç e njohu bota mbarĂ« AnjezĂ« Gonxhe Bojaxhiun, ishte simboli i ndihmesĂ«s sĂ« nevojtarĂ«ve tĂ« cilĂ«ve ajo iu kushtoi gjithĂ« jetĂ«n. PĂ«r pĂ«rulĂ«sinĂ« e pashembullt do tĂ« vlerĂ«sohej nĂ« vitin 1979 me Çmimin Nobel pĂ«r Paqen, prej nga ku u mĂ«sua kudo, kombĂ«sia e saj shqiptare.

Anjezë Gonxhe Bojaxhiun lindi më 26 gusht 1910 në Shkup. Ajo ishte fëmija i tretë që vinte si fryt i kurorës së vënë mes Nikollë Bojaxhiut nga Mirdita dhe Drane Barnajt nga Gjakova.

MĂ«simet e para dhe gjimnazin i kreu nĂ« vendlindje. Pasionet e saj vajzĂ«rore ishin mĂ«suesia, tĂ« shkruarit, diktimi i poezive dhe muzika. MĂ« 26 shtator 1928, NĂ«nĂ« Tereza do ta linte Shkupin pĂ«r tĂ« nisur misionin e saj fisnik nĂ« shĂ«rbim tĂ« tĂ« pamundurve, pa ditur se prej kĂ«saj dite, do t’u jepte lamtumirĂ«n pĂ«r sĂ« gjalli nĂ«nĂ«s dhe motrĂ«s sĂ« saj. U vendos nĂ« KalkutĂ« tĂ« IndisĂ«, ku fillimisht qe mĂ«suese, sikurse dĂ«shironte hershĂ«m. MĂ« pas, u caktua drejtoreshĂ« e shkollĂ«s sĂ« atyshme tĂ« vajzave.

NĂ« kuadĂ«r tĂ« shĂ«rbesĂ«s sĂ« pĂ«rkushtuar ndaj nevojtarĂ«ve, themeloi urdhrin “Misionaret e DashurisĂ«â€ (1951).

NĂ« pasqyrĂ«n pĂ«rmbledhĂ«se tĂ« veprimtarisĂ« sĂ« “shqiptares trupvogĂ«l” nĂ« KalkutĂ« nĂ« mesin e viteve ‘80, pĂ«rmblidheshin: kujdestaria e 7,500 fĂ«mijĂ«ve nĂ« 60 shkolla, mjekimi i 960,000 tĂ« sĂ«murĂ«ve nĂ« 213 dispanseri, trajtimi i 47,000 viktimave tĂ« lebrozĂ«s nĂ« 54 klinika, pĂ«rkujdesja ndaj 3,400 tĂ« moshuarĂ«ve tĂ« braktisur dhe birĂ«simi i 160 fĂ«mijĂ« ilegjitimĂ« e jetimĂ«./atsh/KultPlus.com

Rënia e Hasan Prishtinës, kolosit të kombit

Më 13 gusht 1933, në Selanik, u shua në mënyrë tragjike një nga figurat më të shquara të historisë shqiptare, Hasan Prishtina. I lindur më 1873 në Vushtrri, ai do të bëhej një nga mendjet dhe zërat më të guximshëm të kohës, një burrë që ia kushtoi jetën idealit të lirisë dhe përparimit kombëtar.

Hasan Prishtina nuk ishte thjesht një politikan apo një luftëtar, ai ishte një vizionar. Në Kuvendin e Junikut të vitit 1912, ishte ndër nismëtarët kryesorë të vendimeve që çuan drejt shpalljes së Pavarësisë. Programi i tij për zhvillimin e Shqipërisë, hartuar më 1921, mbetet edhe sot një dëshmi e mendimit të tij për një shtet modern, të arsimuar dhe të drejtë, përcjellë KultPlus.

Në arenën politike, shpesh u gjend në përplasje me pushtetet e kohës, pasi nuk pranonte kompromis me parimet. Për këtë arsye, jetën e kaloi mes veprimtarisë atdhetare, internimeve dhe mërgimit. Por asnjë presion nuk e zbehu vendosmërinë e tij.

Vdekja e tij në atentatin e Selanikut, më 13 gusht 1933, tronditi mbarë kombin. Larg vendlindjes, por gjithmonë i lidhur shpirtërisht me të, Hasan Prishtina u bë simbol i sakrificës për Shqipërinë./KultPlus.com

Malli pĂ«r t’pambĂ«rrijtshĂ«men

Malli pĂ«r t’pambĂ«rrijtshĂ«men
Esad Mekuli

RetĂ« luejnĂ« n’naltĂ«sin, si qingjat n’kodrina,
NdĂ«rsa malli pĂ«r t’pambĂ«rrijtshmen ndryhet n’mue:
DĂ«shirojsha mu kapĂ« n’vallen e reve kuqle
E me fluture nĂ« t’shkĂ«qyeshmet naltĂ«sina
Me gëzimin e këngës baritore

E kur hana e luginave ia beh n’shpejti
Dhe toka natĂ«n n’dishrim thĂ«rret,
Si rrezet e argjendta mbi kalli-
TĂ« shkoj
E t’vizitoj
Skajet e dhimbjes e vendet ku pashë ankthet.

Vaj! Me u kapĂ« n’vallen e reve nkuqlime
Zemra me t’dhanun do t’mĂ« dĂ«shironte
QĂ« rinija t’gĂ«rthet i herĂ« mĂą me gĂ«zime
Dhe mall i zemrĂ«s s’vuajtun t’gufonte.
-Por, pse zemra tingëllon përmallshëm
si za drithërim
dhe droja kaplon thellë zemrën e shpirtin tim?!
Kur dĂ«shiroj aq rĂȘtĂ« mbi qytet me i soditĂ«,
Derisa malli pĂ«r t’pambĂ«rrijtshmen, m’kap, m’shafit./KultPlus.com

Shaqir CĂ«rvadiku, nga kĂ«ngĂ«t e luftĂ«s nĂ« ekranin e madh me filmin “Pranvera e PĂ«rgjakur”

KĂ«ngĂ«tari i njohur Shaqir CĂ«rvadiku, i cili u bĂ« simbol i motivimit dhe shpirtit luftarak gjatĂ« viteve tĂ« luftĂ«s, tashmĂ« vjen nĂ« njĂ« rol tĂ« veçantĂ« nĂ« filmin artistik “Pranvera e PĂ«rgjakur”, me regji tĂ« Ganimet Bytyqi Lalushit.

Me zĂ«rin e tij tĂ« fuqishĂ«m dhe kĂ«ngĂ«t qĂ« dikur jehonin edhe nĂ« vijĂ«n e frontit, CĂ«rvadiku ka mbetur nĂ« kujtesĂ«n e shumĂ« ish-ushtarĂ«ve tĂ« UÇK-sĂ« si frymĂ«zues nĂ« ditĂ«t mĂ« tĂ« vĂ«shtira. MeloditĂ« e tij, tĂ« mbushura me ndjenja atdhedashurie, u jepnin kurajĂ« dhe forcĂ« luftĂ«tarĂ«ve pĂ«rballĂ« sfidave tĂ« luftĂ«s.

Në këtë projekt kinematografik, ai sjell të njëjtin emocion dhe frymë në ekran, duke u bërë pjesë e një rrëfimi që rikthen ngjarjet dramatike të pranverës së vitit 1998, periudhë e shënuar nga vuajtjet, dhuna dhe masakrat e kryera nga forcat serbe ndaj popullit shqiptar./KultPlus.com

Pamela Anderson nis “Pamela’s Pickles” – turshi luksoze pĂ«r bamirĂ«si

Pamela Anderson, aktorja 58-vjeçare dhe ikona e kulturĂ«s pop, ka nisur njĂ« bashkĂ«punim tĂ« pazakontĂ« me markĂ«n e stilit tĂ« jetesĂ«s Flamingo Estate nga Los Angeles. Rezultati Ă«shtĂ« “Pamela’s Pickles” – kavanoza turshish pikante e aromatike, tĂ« dekoruara me lule, tĂ« cilat kushtojnĂ« 38 dollarĂ« (rreth 32 euro) pĂ«r copĂ« dhe do tĂ« shiten nĂ« njĂ« edicion tĂ« kufizuar.

Receta bazohet në traditën familjare të tezes së madhe të Andersonit, Vie, ndërsa aktorja ka shtuar një prekje personale me petale trëndafili të thata. Për më tepër, Flamingo Estate ka përdorur piper rozë, spec djegës guajillo, kripë deti të tymosur dhe piper organik Espelette të kultivuar në mënyrë rigjeneruese.

Ky projekt nuk është vetëm kulinar, por edhe humanitar. E gjithë fitimi nga shitjet do të dhurohet për Qendrën e Kafshëve të Egra të Kalifornisë (CWC), e cila çdo vit ofron trajtim dhe rehabilitim për mbi 4,000 kafshë të egra të lënduara./KultPlus.com

YouTube vendos rregulla të reja: Inteligjenca artificiale do të përcaktojë moshën e përdoruesve

YouTube po prezanton një sistem të ri verifikimi të moshës të bazuar në inteligjencë artificiale, fillimisht në SHBA, me synimin për të mbrojtur më mirë të rinjtë nga përmbajtjet e papërshtatshme.

Sipas kompanisë, mjeti do të analizojë sjelljen e përdoruesve nga lloji i videove që kërkojnë, kategoritë që shikojnë, deri te jetëgjatësia e llogarisë për të vlerësuar nëse ata janë mbi ose nën 18 vjeç. Nëse sistemi përcakton që një përdorues është i mitur, do të aktivizohen automatikisht masa mbrojtëse, si çaktivizimi i reklamave të personalizuara, kufizimi i rekomandimeve dhe njoftimet për pushime nga ekrani.

Përdoruesit që vlerësohen gabimisht si të mitur do të kenë mundësi të apelojnë, duke përdorur një dokument identifikimi, selfie ose kartë krediti për të konfirmuar moshën. Ata që nuk e bëjnë këtë do të mbeten me cilësimet e kufizuara. Ndryshimi pritet të ndikojë edhe tek krijuesit e përmbajtjes, pasi nëse audienca e tyre kategorizohet kryesisht si e mitur, të ardhurat nga reklamat mund të bien.

Vendimi i YouTube vjen në një kohë presioni të madh politik dhe ligjor në mbarë botën për të rritur sigurinë online për fëmijët dhe adoleshentët. Megjithatë, ky sistem ka ngjallur edhe shqetësime për privatësinë. Aktivistët e të drejtave digjitale paralajmërojnë se metoda e vlerësimit të moshës duke analizuar historikun e shikimeve mund të çojë në mbikëqyrje masive dhe kufizime të panevojshme për përdoruesit e rritur.

NjĂ« peticion online ka mbledhur mbi 68 mijĂ« nĂ«nshkrime kundĂ«r planit, duke paralajmĂ«ruar se “kur kĂ«to sisteme normalizohen, ato rrallĂ« zhduken dhe mund tĂ« pĂ«rhapen pĂ«rtej njĂ« platforme tĂ« vetme, duke rrezikuar lirinĂ« digjitale”./KultPlus.com

Shkrimtari që sfidoi realitetin e kohës me fantazitë!

Italo Calvino ishte një nga autorët më imagjinativë dhe universalë të letërsisë italiane dhe botërore.

Ai lindi nĂ« KubĂ«, por u rrit nĂ« Itali, nĂ« Sanremo. PrindĂ«rit e tij ishin shkencĂ«tarĂ« dhe kjo ndikoi shumĂ« nĂ« formimin e tij intelektual ndĂ«rthurja mes shkencĂ«s dhe letĂ«rsisĂ« do tĂ« bĂ«hej njĂ« nga tiparet e veçanta tĂ« stilit tĂ« tij. NĂ« rininĂ« e hershme, Calvino mori pjesĂ« nĂ« LuftĂ«n e DytĂ« BotĂ«rore si partizan. Kjo pĂ«rvojĂ« e ndikoi thellĂ« dhe u reflektua nĂ« romanin e tij tĂ« parĂ« “Shtegu i merimangave” (“Il sentiero dei nidi di ragno”), njĂ« histori e luftĂ«s e treguar pĂ«rmes syve tĂ« njĂ« fĂ«mije – e thjeshtĂ«, poetike, e thellĂ«.

MĂ« vonĂ«, Calvino iu largua realizmit socialist dhe nisi tĂ« eksperimentojĂ« me njĂ« stil tĂ« ri, tĂ« frymĂ«zuar nga pĂ«rrallat, mitet, matematika, filozofia dhe struktura tĂ« çuditshme narrative. Kjo fazĂ« solli trilogjinĂ« e famshme “ParaardhĂ«sit tanĂ«â€: “Vikonti i pĂ«rgjysmuar” (Il visconte dimezzato) “Baroni nĂ« pemĂ«â€ (Il barone rampante) “Njeriu i padukshĂ«m” (Il cavaliere inesistente) KĂ«to tre romane janĂ« ndĂ«r mĂ« tĂ« veçantĂ«t e letĂ«rsisĂ« italiane, plot humor, alegori dhe filozofi.

NĂ« vitet ’60, Calvino iu bashkua grupit Oulipo nĂ« FrancĂ« njĂ« grup shkrimtarĂ«sh dhe matematikanĂ«sh qĂ« eksperimentonin me strukturat e gjuhĂ«s dhe mundĂ«sitĂ« e pafundme tĂ« shkrimit letrar. Kjo e çoi Calvinon drejt njĂ« mĂ«nyre tĂ« re rrĂ«fimi, ku loja me formĂ«n dhe strukturĂ«n ishte po aq e rĂ«ndĂ«sishme sa pĂ«rmbajtja. Romani mĂ« i njohur nga kjo periudhĂ« Ă«shtĂ« “NĂ«se njĂ« udhĂ«tar njĂ« nate dimri” (Se una notte d’inverno un vaggiatore), njĂ« vepĂ«r postmoderne ku lexuesi bĂ«het vetĂ« personazh, dhe çdo kapitull nis njĂ« roman tĂ« ri.

Libri Ă«shtĂ« njĂ« eksplorim i vetĂ« aktit tĂ« leximit dhe Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« vepĂ«r-kult nĂ« letĂ«rsinĂ« bashkĂ«kohore. NjĂ« tjetĂ«r libĂ«r me ndikim Ă«shtĂ« “KĂ«shtjella e fatit tĂ« kryqĂ«zuar” (Il castello dei destini incrociati), ku personazhet tregojnĂ« historitĂ« e tyre pĂ«rmes letrave tĂ« tarotit njĂ« eksperiment i mrekullueshĂ«m letrar qĂ« flet pĂ«r fatin, rastĂ«sinĂ« dhe strukturat narrative. Por ndoshta vepra mĂ« popullore e tij nĂ« botĂ« janĂ« “PĂ«rrallat italiane” (Fiabe italiane), ku Calvino mblodhi dhe rishkroi me mjeshtĂ«ri mĂ« shumĂ« se 200 pĂ«rralla popullore nga tĂ« gjitha krahinat e ItalisĂ«, duke i dhĂ«nĂ« atyre njĂ« zĂ« tĂ« freskĂ«t dhe modern. NĂ« vitet e fundit tĂ« jetĂ«s, Calvino pĂ«rgatiti njĂ« seri leksionesh pĂ«r Universitetin e Harvardit, tĂ« titulluara “GjashtĂ« propozime pĂ«r mileniumin e ri” (Lezioni americane). Ai vdiq pĂ«rpara se t’i mbante ato leksione, por tekstet mbetĂ«n si njĂ« testament i mendimit tĂ« tij pĂ«r tĂ« ardhmen e letĂ«rsisĂ«. Ai fliste pĂ«r: lehtĂ«sinĂ«, saktĂ«sinĂ«, shpejtĂ«sinĂ«, shkathtĂ«sinĂ«, dukshmĂ«rinĂ« dhe shumĂ«zimin – si vlera letrare pĂ«r shekullin XXI. Calvino ishte njĂ« mjeshtĂ«r i metaforĂ«s, simbolit, strukturĂ«s.

Ai nuk shkroi kurrĂ« pĂ«r tĂ« treguar vetĂ«m njĂ« histori, por pĂ«r tĂ« kĂ«rkuar kuptimet pas saj – qoftĂ« pĂ«rmes njĂ« kalorĂ«si qĂ« nuk ekziston, njĂ« baroni qĂ« jeton nĂ« pemĂ«, apo njĂ« lexuesi qĂ« kurrĂ« nuk mbaron dot librin. Stili i tij pĂ«rzihet mes fabulĂ«s filozofike, fantazisĂ«, lojĂ«s letrare dhe ndjenjĂ«s sĂ« thellĂ« pĂ«r ekzistencĂ«n. Calvino Ă«shtĂ« njĂ« autor qĂ« mund tĂ« lexohet nga tĂ« rritur dhe adoleshentĂ« njĂ«soj si njĂ« pĂ«rrallĂ«tar modern qĂ« tĂ« çon larg realitetit, pĂ«r tĂ« tĂ« kthyer mĂ« i ndriçuar tek vetja. Sot, veprat e tij pĂ«rkthehen nĂ« mĂ« shumĂ« se 40 gjuhĂ« dhe konsiderohen si njĂ« pasuri universale. Ai Ă«shtĂ« njĂ« ndĂ«r ata autorĂ« qĂ« na kujton se letĂ«rsia nuk ka kufij as nĂ« hapĂ«sirĂ«, as nĂ« kohĂ«, as nĂ« imagjinatĂ«. /Konica.al/ KultPlus.com

Daniel Day-Lewis rikthehet në filmin e parë pas tetë vitesh mungesë

Daniel Day-Lewis Ă«shtĂ« kthyer sĂ«rish nĂ« botĂ«n e aktrimit  me njĂ« foto tĂ« parĂ« nĂ« filmin ”Anemone”, sipas  “The Hollywood Reporter”.

Projekti nga “Focus Features” do tĂ« ketĂ« premierĂ«n nĂ« “Festivalin e Filmit nĂ« New York”, i cili nis mĂ« 26 shtator dhe zgjat deri mĂ« 13 tetor dhe shĂ«non rikthimin e fituesit tĂ« trefishtĂ« tĂ« çmimit “Oscar” pas tetĂ« vitesh “nĂ« pension”.

ËshtĂ« debutimi i parĂ« i tij si regjisor nĂ« njĂ« film me metrazh tĂ« gjatĂ« pĂ«r djalin e Lewis, Ronan Day-Lewis dhe Ă«shtĂ« bashkĂ«shkruar nga tĂ« dy ata.

PĂ«rshkrimi zyrtar e cilĂ«son “Anemone”-n si “njĂ« dramĂ« familjare magjepsĂ«se pĂ«r jetĂ« tĂ« shkatĂ«rruara nga trashĂ«gimi tĂ« dukshme, tĂ« pajetueshme tĂ« dhunĂ«s politike dhe personale”.

I vendosur nĂ« veri tĂ« AnglisĂ«, filmi ndjek njĂ« burrĂ« nĂ« moshĂ« tĂ« mesme (Sean Bean) qĂ« “niset nga shtĂ«pia e tij nĂ« periferi pĂ«r njĂ« udhĂ«tim nĂ« pyje, ku ribashkohet me vĂ«llanĂ« e tij eremit (Day-Lewis). TĂ« lidhur nga njĂ« e kaluar misterioze e ndĂ«rlikuar, dy burrat ndajnĂ« njĂ« marrĂ«dhĂ«nie tĂ« tensionuar, herĂ« pas here tĂ« butĂ« , njĂ« marrĂ«dhĂ«nie qĂ« u ndryshua pĂ«rgjithmonĂ« nga ngjarje shkatĂ«rruese dekada mĂ« parĂ«â€.

PĂ«rveç interpretimit “tĂ« pamĂ«shirshĂ«m” tĂ« aktorĂ«ve kryesorĂ«, *Anemone* sjell punĂ« tĂ« spikatur mbĂ«shtetĂ«se nga Samantha Morton dhe Samuel Bottomley, si dhe njĂ« kinematografi spektakolare nĂ« format tĂ« gjerĂ« nga Ben Fordesman”.

“Anemone “ Ă«shtĂ« filmi i parĂ« artistik i Day-Lewis qĂ« nga “Phantom Thread “i vitit 2017.

PĂ«rpara publikimit tĂ« filmit, aktori kishte lĂ«shuar njĂ« deklaratĂ« nĂ« revistĂ«n “W” se “ nuk do tĂ« punonte mĂ« si aktor dhe se ishte  jashtĂ«zakonisht mirĂ«njohĂ«s ndaj tĂ« gjithĂ« bashkĂ«punĂ«torĂ«ve dhe audiencĂ«s sĂ« tij gjatĂ« shumĂ« viteve.

”Ky ishtĂ« njĂ« vendim privat dhe as ai dhe as pĂ«rfaqĂ«suesit e tij nuk do tĂ« bĂ«jnĂ« ndonjĂ« koment tĂ« mĂ«tejshĂ«m mbi kĂ«tĂ« temĂ«â€, shtoi aktori.

“E dija qĂ« ishte e pazakontĂ« tĂ« bĂ«ja njĂ« deklaratĂ« tĂ« tillĂ«. Por doja tĂ« vija njĂ« vijĂ« ndarĂ«se. Nuk doja tĂ« tĂ«rhiqesha pĂ«rsĂ«ri nĂ« njĂ« projekt tjetĂ«r. GjithĂ« jetĂ«n kam folur pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si duhet tĂ« ndaloj sĂ« aktuarit, dhe nuk e di pse kĂ«tĂ« herĂ« ishte ndryshe, por impulsi pĂ«r tĂ« ndaluar mĂ« pushtoi dhe u shndĂ«rrua nĂ« njĂ« detyrim. Ishte diçka qĂ« duhej ta bĂ«ja
 MĂ« vjen keq tĂ« pĂ«rdor fjalĂ«n e tepĂ«rdorur ‘artist’, por kishte diçka nga pĂ«rgjegjĂ«sia e artistit qĂ« rĂ«ndonte mbi mua. Duhet tĂ« besoj nĂ« vlerĂ«n e asaj qĂ« po bĂ«j. Puna mund tĂ« duket jetike. Madje e parezistueshme. Dhe nĂ«se audienca e beson atĂ«, kjo duhet tĂ« jetĂ« e mjaftueshme pĂ«r mua. Por kohĂ«t e fundit, nuk ishte”, pĂ«rfundoi Daz-Lewis. /atsh/ KultPlus.com

Nga 15 gushti nis edicioni i parĂ« i Festivalit ‘Via Dinarica Kosovo’

Nga 15 gushti 2025, nĂ« Sheshin e AkademikĂ«ve nĂ« PejĂ«, do tĂ« mbahet edicioni i parĂ« i Festivalit “Via Dinarica Kosovo”.

Ky festival shĂ«non pĂ«rmbylljen e njĂ« projekti trevjeçar, i cili ka revitalizuar shtegun ‘Dinarik’ nĂ« komunat PejĂ«, Deçan dhe Junik, ndĂ«rsa Ă«shtĂ« pĂ«rkrahur edhe nga bizneset lokale me grante. Festivali do tĂ« zgjasĂ« tre ditĂ«, mĂ« 15, 16 dhe 17 gusht.

Sipas njoftimit, pjesëmarrësit do të kenë mundësi të përfshihen në aktivitete të ndryshme në natyrë, si vrap malor dhe hiking, të ndjekin lancimin ose premierën e dokumentarit të zhvilluar në shtegun Via Dinarica Kosovo, të dëgjojnë muzikë live dhe DJ të vizitojnë ekspozita arti dhe panaire të produkteve lokale.

Të gjitha aktivitetet janë falas dhe të hapura për publikun, pa bileta.

Sipas njoftimit, hapja zyrtare do të mbahet të premten, duke filluar nga ora 18:30. Në skenë do të jenë: përfaqësuesja e Fondacionit Utalaya, Uta Ibrahimi; ambasadori i Italisë për Kosovë; kryetarët e komunave Pejë, Deçan dhe Junik; drejtori për Zhvillim Ekonomik në Pejë; si dhe përfaqësues të organizatave italiane që kanë mbështetur projektin.

‘Mirror’: Zbuloni RivierĂ«n Shqiptare – nga hotelet luksoze buzĂ« detit deri te gjiret e izoluara 

 Me kasolle buzĂ« detit, rĂ«rĂ« tĂ« bardhĂ« tĂ« valĂ«zuar dhe ujĂ«ra bruz, destinacioni evropian Ă«shtĂ« krahasuar me ishullin e bukur tĂ« AzisĂ« Jugore – qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« “hit” pĂ«r turistĂ«t.

Plazhet me rĂ«rĂ« tĂ« bardhĂ« e tĂ« pastĂ«r dhe ujĂ«rat kristalore nĂ« RivierĂ«n Shqiptare konsiderohen nga ekspertĂ«t e udhĂ«timit si “Maldivet e EvropĂ«s”, shkruan Matt Jackson nĂ« njĂ« artikull tĂ« botuar nĂ« tĂ« pĂ«rditshmen britanike “Mirror”.

Vizitorët që kërkojnë të eksplorojnë Shqipërinë mund të zbulojnë gjithçka, nga hotelet luksoze buzë detit deri te gjiret e izoluara përgjatë vijës së gjerë bregdetare.

DhĂ«rmiu shquhet si njĂ« nga pikat kryesore turistike tĂ« vendit, me njĂ« shtrirje rĂ«re prej 3 miljesh, jetĂ«n e gjallĂ« tĂ« natĂ«s dhe festivalin muzikor “Kala Fest vjetor, i krijuar pĂ«r tĂ« nxitur turizmin nĂ« rajon.

Baret buzë detit ofrojnë birra për vetëm 2 dollarë, ndërsa një dhomë buzë detit kushton vetëm 30 dollarë.

MegjithatĂ«, mĂ« nĂ« jug ndodhet Ksamili, i konsideruar si “Maldivet e EvropĂ«s” nĂ« mediet sociale.

Plazhet si Pema e ThatĂ« janĂ« bĂ«rĂ« gjithashtu tĂ« njohura pĂ«r turistĂ«t – falĂ« kasolleve tĂ« ngritura nĂ« plazh.

Këto kasolle, të disponueshme me qira për më pak se 10 dollarë, janë bërë një sensacion viral në TikTok.

NjĂ« amerikane qĂ« Ă«ndĂ«rronte tĂ« largohej nga Shtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s pĂ«r nĂ« EvropĂ« zbuloi njĂ« destinacion mahnitĂ«s tĂ« ngjashĂ«m me Maldivet – ku birrat kushtojnĂ« vetĂ«m 1,50 paund.

Cepee Tabibian u largua nga Teksasi për në Spanjë kur mbushi 35 vjeç, por vetëm vitin e kaluar ajo zbuloi destinacionin e bukur evropian që ajo pretendon se shumë amerikanë nuk e njohin ende.

Artikulli i botuar në CNBC, zbulon se Cepee kishte dëgjuar vlerësime pozitive për Shqipërinë përpara se të zgjidhte të kalonte një muaj në vendin ballkanik.

Cepee i kushtoi një muaj kryeqytetit, Tiranës, ndërsa eksploroi edhe vijën bregdetare të Shqipërisë.

NdĂ«rsa Cepee pranon se ShqipĂ«ria mund tĂ« mos jetĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ«, ajo kĂ«mbĂ«ngul se ky vend plotĂ«son shumĂ« kritere – pĂ«r individĂ«t qĂ« duan tĂ« shkĂ«mbejnĂ« jetĂ«n nĂ« SHBA me EvropĂ«n.

Cepee e vlerësoi Shqipërinë për koston e përballueshme të jetesës dhe peizazhet mahnitëse.

“ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« njĂ« nga vendet e pakta nĂ« EvropĂ« ku ende mund tĂ« marrĂ«sh me qira njĂ« apartament tĂ« rehatshĂ«m pĂ«r mĂ« pak se 500 dollarĂ« nĂ« muaj. Kjo kosto e ulĂ«t jetese Ă«shtĂ« njĂ« nga arsyet mĂ« tĂ« mĂ«dha pse amerikanĂ«t po dynden atje”, shkroi ajo.

Cepee tha se shpenzimet e ushqimeve, të të ngrënit jashtë dhe kujdesit mjekësor e bëjnë Shqipërinë një mundësi tërheqëse për personat që duan të punojnë si nomadë digjitalë apo pensionistët.

Ata që kërkojnë të zbulojnë Shqipërinë mund të zhvillojnë turne nëpër Alpe, si dhe në detin Adriatik në perëndim dhe në detin Jon në jug.

“GjatĂ« udhĂ«timit tim, udhĂ«tova me makinĂ« pĂ«rgjatĂ« RivierĂ«s Shqiptare dhe vizitova SarandĂ«n, njĂ« qytet bregdetar tĂ« gjallĂ« me njĂ« shĂ«titore tĂ« bukur. Ishte shtator dhe moti ishte mjaftueshĂ«m i ngrohtĂ« pĂ«r tĂ« notuar dhe pĂ«r tĂ« marrĂ« rreze – por plazhet ishin praktikisht bosh – njĂ« kĂ«naqĂ«si e rrallĂ« krahasuar me vende si Spanja apo Italia. NĂ« njĂ« ditĂ« tĂ« kthjellĂ«t, ju mund ta shihni GreqinĂ« nĂ« distancĂ«! Ishulli i Korfuzit Ă«shtĂ« vetĂ«m 30 minuta larg me target”, shtoi ajo.

“Nuk arrita tĂ« shkoja nĂ« malet veriore, por ato janĂ« nĂ« listĂ«n time pĂ«r vizitĂ«n tjetĂ«r. Fshatrat e largĂ«ta, shtigjet e ecjes dhe peizazhet e mrekullueshme e bĂ«jnĂ« atĂ« njĂ« Ă«ndĂ«rr pĂ«r adhuruesit e aktiviteteve nĂ« natyrĂ«â€, tha Cepee.

Cepee, gjithashtu, vuri nĂ« dukje rritjen e turizmit nĂ« ShqipĂ«ri gjatĂ« dekadĂ«s sĂ« fundit – pas izolimit tĂ« saj nĂ«n regjimin komunist deri nĂ« vitin 1992. /atsh/ KultPlus.com

❌