Read More...

Ligji për identitetin digjital pritet të ketë një ndikim të ndjeshëm në sigurinë financiare dhe në luftën kundër krimeve ekonomike në vend. Eksperti i çështjeve bankare, Roland Tashi, në një intervistë për emisionin “Sheshi i Dollarit” në ABC News, theksoi se ky ligj nuk shërben vetëm për të rregulluar standarde të reja, por vepron edhe si një mekanizëm frenues ndaj akteve kriminale.

Sipas tij, ligji është në përputhje të plotë me praktikat europiane dhe garanton të njëjtin nivel mbrojtjeje si për qytetarët e vendeve të BE-së.

Tashi vuri në dukje gjithashtu rolin kritik që kanë bankat dhe institucionet në verifikimin e identitetit, sidomos në një kohë kur Inteligjenca Artificiale ka rritur rreziqet për mashtrime financiare.

“Ligji ka një efekt shumë të madh. Çdo ligj përveç se rregullon standarde për një pjesë të re, ligji në mënyrë direkte do të frenojë aktet kriminale. Ligji është i përshtatu me gjithë europën dhe do të jetë aq i mbrojtur saç e kanë të mbrojtur të gjithë qytetarët e Europës. Rrjeti bankar në të gjithë Shqipërinë është i shpërndarë në të gjithë vendin, dhe kanë aftësinë të kuptojnë nëse dokumenti është real apo është i falsifikuar. Inteligjenca Artificiale ka rritur mundësinë për mashtrime financiare. Nëse s’do të jenë bankat dhe institucionet, iku koha ku punonjësit mjaftoheshin vetëm me një ID, pasi është gjëja më e thjeshtë për t’u kuptuar dhe falsifikuar”, tha eksperti i çështjeve bankare, Roland Tashi./abcnews.al

Ekspertja ligjore Elsa Peca foli më tepër rreth ligjit për portofolin e identitetit dixhital duke thënë se benefitet e kësaj nisme janë të shumta.

Më tej, Peca theksoi se gjithçka mund të aksesohet përmes një aplikacioni në mënyrë dixhitale dhe se individët por edhe shteti duhet të bëjnë më shumë lidhur me forcimin e sigurisë së mbrojtjes së të dhënave.

“Benefitet e portofolit janë të shumta, duke nisur nga koha e kursyer sepse klienti nuk ka pse vjen në zyrë për identifikim fizik, nuk ka nevojë për printime sepse nënshkrimi bëhet digjital. Ka të njëjtën vlefshmëri ligjore, ka akses 24/7. Edhe transparenca mund të shohë nëse kanë hyrë persona për të akesuar të dhënat e tyre. Është një aplikacion që shkarkohet në smartphone ku duhet të plotësojnë disa elemente të sigurisë dhe mund të aksesojnë portale.

Siguria e të dhënave po bëhet shumë e rëndësishme dhe brenda disa muajsh kemi miratuar ligjin. Pavarësisht të gjitha benefiteve, duhet që individët të forcojnë sigurinë në mbrojtjen e të dhënave që nuk duhet t’i shpërndajnë pasi mund të keqpërdoren nga persona të paautorizuar. Shteti duhet të vijojë me video sensibilizuese për mbrojtjen e të dhënave.” / abcnews.al

Ligji i ri për identitetin dixhital po ngjall diskutime mes ekspertëve të sigurisë dhe përfaqësuesve të institucioneve përgjegjëse për mbrojtjen e të dhënave personale.

Gjatë një interviste në emisionin “Sheshi i Dollarit”, Silvana Pershqefa nga sektori i mbrojtjes së të dhënave personale dhe ekspertja e sigurisë kibernetike Oltjana Beci, hodhën dritë mbi sfidat dhe mundësitë që sjell ky ligj.

Ato theksuan nevojën për standarde të qarta të BE-së dhe përfshirje më të gjerë të institucioneve, si dhe siguruan se Shqipëria do të ndjekë praktikat më të avancuara evropiane për mbrojtjen e të dhënave dhe sigurinë digjitale.

“Është e vërtetë që është konceptuar në idenë e një aplikacioni i cili nuk mban vetëm të dhëna personale, por edhe të dhëna civile, të dhëna në raport me studimet etj. Kjo kërkon masa të rrepta organizative, ku duhen vendosur standarde të BE që ligji i rekomandon. Do doja që të kishte një përfshirje më të madhe me komisionerit, si me sektorin privat dhe publik që janë palë të përfshira”, tha përfaqësuesja e sektorit të mbrojtjes së të dhënave personale, Silvana Pershqefa.

“Në Shqipëri do të zbatohen të gjitha teknikat dhe procedurat që do të dalin nga BE. Është pak e vështirë që në një ligj të përcaktohen pak palët që do të përfshihen, ligji e ka për pacaktuar që projektligji do të jetë në përputhje me të dhënat personale, në përputhje me aktet ligjore dhe nën ligjore”, shtoi ekspertja e sigurisë kibernetike, Oltjana Beci./abcnews.al

Ekspertja e sigurisë kibernetike Oltjana Beci tha për ‘Sheshi i Dollarit’ se portofoli i identitetit dixhital është një prej detyrimeve që ka vendin ynë për integrimin në BE. Më tej, Beci shtoi se do të jetë një lehtësi për qytetarët në aksesimin e shërbimeve publike.

“Nuk ishte nevoja, por edhe detyrimet që Shqipëria ka në kuadër të integrimit europian. Në kuadër të detyrimeve që Shqipëria ka në saj të integrimit ka ardhur edhe ky projekt EJDAS1 dhe EJDAS 2. Autoriteti ka hartuar një projektligj, nëpërmjet saj në nivel kombëtar krijohet një kornizë e indetitetit digjial. Është një mjet identfikimi që i mundëson qytetarit të aksesojë shërbime publike. Qëllimi është të krijojë një nivel të përshtatshëm duke mundësuar për qytetarët dhe institucionet aksesin në shërbimet digjitale online. Portofoli është vetëm një prej kërtyre mjeteve që do të lehtësojë përdorimin e shërbimeve qytetarëve.

Portofoli i identitetit i siguron qytetarit të marrë të dhënat dhe t’i ruajë dhe t’i përdor për të identifikuar. Mund të jenë diploma, patenta dhe dkomunete të ndryshëm që më pas mund të përdoren për të akesuar shërbime të tjera. Portofoli i mundëson edhe shërbimin e vulës elektronike të kualifikuar. “

Ministrja e Bujqësisë, Anila Denaj, shprehu besim të plotë në suksesin e “Paketës së Maleve”, gjatë një interviste në emisionin “Sheshi i Dollarit” në ABC Neës. Sipas saj, kjo paketë nuk ka të bëjë vetëm me lehtësimin e dokumentacionit të pronësisë, por përfaqëson një hap të rëndësishëm për zhvillimin ekonomik të zonave malore përmes nxitjes së 500 bizneseve të para me përjashtim nga taksat për një periudhë 10-vjeçare.

Denaj theksoi se kjo nismë synon të krijojë punësim, të rrisë reputacionin dhe vlerën e zonave të thella. Ajo foli gjithashtu për sfidat që lidhen me procesin e integrimit në Bashkimin Europian, duke vënë në dukje nevojën për përafrimin e legjislacionit dhe përforcimin e kapaciteteve njerëzore në administratë.

Ministrja nënvizoi se mungesa e stafit të specializuar është një nga problemet më të mëdha që kërkon zgjidhje të shpejtë, duke përmendur si zgjidhje përfshirjen e studentëve të vitit të fundit në praktika profesionale me qëllim punësimin e tyre në sektor.

“Jam shumë shpresë plotë tek ‘Paketa e Maleve’. Unë nuk mendoj që paketa e maleve nuk është thjesht që lehtësi për një dokument pronësie, por ai është hapi i parë dhe nëse ai shoqërohet me 500 bizneset e para me 0 taksa në 10 vite dhe këto 500 biznese janë brenda standardeve dhe madhësisë së fermës kaq është Shqipëria dhe kaq janë zonat malore të Shqipërisë për të ngritur edhe vlerë edhe reputacion dhe punësim.

Bujqësia të gjithë sektorët dhe i gjithë mandati i Partisë Socialiste është një mandat drejt integrimit në Bashkimin Europian, dhe një merak është se ai do i arrijmë në kohë ne të gjithë ligjet që kërkohen. Ky është meraku i vetëm. Dhe puna e përditshme që këtu bëhet është se si të përafrojmë ligjet sipas standardeve të Bashkimit Europian dhe burimet njerëzore janë një element shumë i rëndësishëm unë në këtë ministri kam vlerësuar çdo ditë të punës si një vlerë të shtuar duke mësuar nga agronomë që kanë 40 vite në këtë ministri.

Por, është dhe koha biologjike dhe u ka ardhur koha për të dalë në pension dhe sado që ne duam t’i mbajtën ata duhen zëvendësuar me profesorët më të mirë sot, shpresoj nga fakulteti, por pse jo dhe studentët më të mirë. Nga ana tjetër ne kemi vendosur kuota në ministri të paktën 100-150 duhen ardhur studentet e viteve të fundit për të bërë praktikat dhe më pas për t’u punësuar. Ne vetëm kështu mund ta mbyllin handikapin e burimeve njerëzore që është dhe një andikap natyror”, tha Anila Denaj./abcnews.al

TIRANË- Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, në një intervistë për emisionin “Sheshi i Dollarit” komentoi aksionet qe kryhen në kuadër të përmirësimit të kushteve të sigurisë ushqimore.

Ajo theksoi se ka ardhur koha që inspektimet nuk mund të bëhen nga hiçi, por ato duhet të bazohen në të dhënat e sistemit, që reflektojnë prezencë risku.

Ministrja theksoi se kontrollet në subjekte duhet të bëhen në mënyrë të dinjitetshme, ku komunikimi të ketë parësore, e shoqëror kjo dhe me paralajmërim për gjoba.

“Nga 13 maj ka hyrë në fuqi “Ligji i Inspektoratit” dhe është një ligj shumë i rëndësishëm, i cili është aprovuar nga Parlamenti i Shqipërisë në shtatorin e vitit të kaluar. Deri në fund të vitit kemi detyrimin për të organizuar shumë elementë të mënyrë së si bëhet inspektimi në territor, duke marrë praktikat më të mira, por mbi bazë risku. Nuk mund të shkojë asnjë inspektor nëse të dhënat në sistem nuk tregojnë nëse ka një risk të shtuar dhe duhet shkuar me lajmërim, me këshillim dhe nëse masat nuk janë marrë , të vendosen gjoba.

Këto janë praktikat ndërkombëtare. Ky standardizim është në frymë të ligjit. Ne kemi marrë shumë ankesa, dhe jo vetëm tani. Kemi pasur probleme. Unë s’jam duke thënë se AKU nuk do ketë  funksionet e kontrollit deri sa të bëhet Inspektorati Qendror i Ministrisë së Bujqësisë në raport me ushqimin, ku do bashkojë dhe pjesën e analizës së produktit final në treg, por edhe disa elementë të analizave që bëhen nga veterinaria, shërbimi i bimëve dhe i peshkimit.

Ka ardhur koha që inspektimi të bëhet jo vetëm në bazë të riskut, por të bëhet me dinjitet, por të bëhet në raport me komunikimin me biznesin, ku jo vetëm më ndërgjegjësimin, por edhe masat për t’u marrë nga biznesi të vendosen me afate kohore dhe të shkohet për këto afate kohore, të cilat kanë nevojë për të rritur nga ana e biznesit sigurinë ushqimore.  Ne nuk mund të themi se kjo nuk është bërë totalit, por ka dhe praktika jo të mira.”, tha ajo.

Ajo theksoi se i gjithë personeli i Agjencisë Kombëtare të Ushqimit do të kalojë në verifikim të plotë nga një Komision, i cili është ngritur tashmë dhe drejtohet nga Universiteti Bujqësor i Tiranës në bashkëpunim me Ministrinë e Bujqësisë.

Ajo theksoi se kjo “sitë” do të ndihmojë dhe Ministrinë e Bujqësisë për të parë se si duhen riorganizuar inspektoratet, me qëllim që t’i përgjigjen sfidave që kërkon siguria ushqimore.

:Kryeministri e bëri të qartë dhe në fjalën e tij ishte shterues në tre elementë: një inspektorat, i cili funksionon në bazë të riskut, ndikon në përmirësimin e sigurisë dhe i gjithë personeli do të  kalojë në një vlerësim të profilit të analizës së punës që ka bërë nga secili nga një Komision i posaçëm, i ngritur tashmë, i drejtuar nga një përfaqësues nga Universiteti Bujqësor i Tiranës, komisioni përbëhet nga pesë veta, tre janë nga UBT-ja dhe dy janë nga Ministria e Bujqësisë dhe ky komision do të marrë në analizë të gjithë punonjësit dhe do shikojë profilin e punës me CV, performancës, do vlerësojë eksperiencat më të mira apo jo të mira dhe do ndihmojë Ministrisë me një rekomandim  se cilat do ishin ato struktura që do duhet të riorganizohen ndryshe dhe në frymë të inspektoratit qendror”, tha ajo/abcnews.al

Ministrja Anila Denaj theksoi domosdoshmërinë për faturën në çdo blerje. Në një intervistë në emisionin “Sheshi i Dollarit” në ABC News, Denaj u shpreh se është shumë e rëndësishme marrja e faturës në çdo blerje. Gjithashtu shtoi se tashmë ka ardhur koha që të kuptohet se të blesh pa faturë nuk është vetëm një dëm fiskal, por edhe një dëm për sigurinë ushqimore.

“Unë dhe ministri kemi qenë në terren dhe evidentuar nga afër nevojë për të këshilluar marrjen e faturës në çdo blerje. Ka ardhur koha që të të gjithë duhet të kuptojnë se të blesh pa faturë nuk është vetëm një dëm fiskal, por është edhe një dëm për sigurinë ushqimore. Pra ne duhet të kuptojmë që në të gjithë zinxhirin e kalimit të një produkti nga fara në tryezë nëse ka faturë, ne ndihmojmë gjurmueshmërinë, ndihmojmë sigurinë ushqimore dhe ndihmojmë në shëndetin tonë publik dhe të kërkosh këtë faturë është detyrim. Ministria e Financave ka marrë përsipër të rishikojë procesin për rimbursimin e fermerit”, tha ajo.

/abcnews.al/

Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj foli për bujqësinë, agroturizmin dhe sfidat me të cilët përballen këto sektorë, por edhe mbështetjen e madhe të dhënë nga qeveria.

Në emisionin “Sheshi i Dollarit”, në ABC News, Denaj nënvizoi se janë ndërtuar vitet e fundit 122 agroturizma dhe se janë mbështetur 400 pika grumbullimi, megjithatë ka ende nevojë për mbështetje.

Një tjetër sektor që mori vëmendje gjatë intervistës ishte edhe sektori i bujqësisë.

“A jemi në gati sot të jemi dhe të aplikojmë për 150 mijë fermerë, mendoj që jo, por shumë shpejt do të jemi gati Në 2030 do jemi me të njëjtën skemë subvencionesh si ne BE. Janë fonde të përllogaritura për Shqipërinë, janë gati 300 milion euro që presin. Kërkesa për fonde nga fermerët është legjitime. Ne flasim për gati 70 milion euro në vit për subvencione. Kryeministri ka vendosur në fokus skemën kombëtare për mbështetje të bujqësisë. IPARD2 mbylli ciklin e tij në 2023. Unë jam shumë besimplotë që në fund të vitit tjetër ka shanse të larta që hapet. Dhe në këtë kohë qeveria ka vënë fonde. Vitin e kaluar patëm 400 kërkesa. Unë i bëj thirrje të gjithë fermerëve që të aplikojnë për të gjitha nevojat e tyre në thirrje që do të hapen në fund të korrikut. Kanë mundësi të marrin 50 % grant. Ne do të jemi gjithë kohën në terren, skema është për të ndërtuar shtëpizat e prodhimit, përpunimit dhe magazinimit. Nëse ne nuk ndërtojmë më shumë stabilimente të mbarështimit të kafshëve ne atë që na kërkon tregu nuk do e realizojmë dot. Ky proces në katër vitet e ardhshme ka shumë për të arritur”, tha ajo.

/abcnews.al/

TIRANË- Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, theksoi se 70% të riskut për garancinë sovrane e merr përsipër shtetit dhe kjo ndihmë ka ndikuar që bankat e nivelit të dytë  të hapin dyert për bizneset e vogla dhe të mesëm, që operojnë në sektorin e bujqësisë.

Ai theksoi në “Sheshi i Dollarit” se bujqësia nuk ka qenë asnjëherë kaq shumë në vëmendje saç është tani.

Sipas saj, në pesë vitet e fundit janë mbështetur me kredi dhe subvencione 400 pika grumbullim.

“Garancia sovrane me 70% e riskut të mbuluar nga shteti e ul normën e interesit në 2%, ne kemi sot një ofertë për të gjithë Bizneset e angazhuara në sektorin e bujqësisë në prodhimin e produkteve bujqësore; në mbjellje të reja, në ndërtimin e sera, në linjat e përpunimit, me një ofertë që shkon në 2% normë interesi.

Bujqësia nuk ka qenë asnjëherë më në foks se këto vitet e fundit. Në vitet e fundit, po i referohemi pesë viteve të fundit janë mbështetur 400 pika grumbullimi me dhoma frigoriferike me kredi të butë dhe me subvencione. Janë 122 agroturizma të ndërtuar vitet e fundit.”, theksoi ajo/abcnews.al

TIRANË- Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, në një intervistë për “Sheshi i Dollarit” analizoi paketën e garancisë sovrane, që ka ofruar qeveria shqiptare për të ndihmuar  sektorin e bujqësisë.

Sipas saj, kjo paketë ndihme u krijon bizneseve të vogla dhe të mesme të kenë akses në financime, me norma interesi që shkon nga 2-3.5 %.

Ajo theksoi se kjo normë interesi është shumë e ulët në krahasim me normën mesatare që ka tregu i kredive në vend.

“Kemi prezantuar kredinë e butë, një kredi që për herë të parë në Shqipëri mundësohet nga bankat e nivelit të dytë në një shumë 250 mln euro dhe që i kontribuon aksesit në financë të gjithë bizneset e vogla dhe të mesme në Shqipëri, që në fakt kanë nevojë për një kreditim me një normë më të ulët interesi dhe kjo normë interesi nga BSH dhe bankat e nivelit të dytë u mundësua në 15 janar të këtij viti.

Ka një diapazon nga 2-3.5%, por gjithsesi është një normë interesi shumë më e reduktuar se sa normat mesatar të tregut.

Vetëm për bujqësinë, me mbështetjen të qeverisë shqiptare dhe posaçërisht të kryeministrit Rama, që ka vendosur në foks aksesin në financë, por jo vetëm për të ndihmuar me kredi të butë, sepse fermerët jo gjithmonë kanë gjetur mundësinë për të pasur akses në fanancime për të pasur një financim me norma të reduktuara interesi”, tha ajo./abcnews.al

Read More...

Sofjola Kotelli nga Agjencia Gjermane për Bashkëpunimin Ekonomik tha se një pjesë e pandashme e turizmit është patjetër dhe kulinaria.

Më tej, Kotelli përmendi se do të hartohet një listë me produkte tradicionale shqiptare të cilat kanë potencialin për tu regjistruar si skema cilësie. Përtej kësaj, Kotelli tha se turizmi dhe zhvillimi i saj do të detyrojë komunitetet të zgjedhin vendin tonë për të pushuar.

“Vetëm produkte tradicionale, janë produktet që duhet të dalin në zonat rurale. Po punojmë në regjistrimin  si skema cilësie të recetave të vjetra, kemi kaq shumë produkte. Në gjysmën e territorit kemi screenuar dhe ka mbi 50 produkte që sot kanë potencialin për tu regjistruar si skema cilësie siç i ka Italia.

Vendi ynë ka qindra produkte që meritojnë të regjistrohen. Me turizmin dhe zhvillimin e saj do të detyrohen të vijnë vetë nga komunitete, por edhe pushtetet do të vijojnë të japin kontribut.”

/ abcnews.al

Eksperti për Shqipërinë dhe Ballkanin Elton Çaushi tha se turizmi rural i Shqipërisë është një kal beteje, nisur dhe nga fakti që po preferohet gjithnjë e më shumë nga vizitorët e huaj.

Më tej, Çaushi shtoi se fshati shqiptar të ofron mirëqënien, mikëpritjen dhe ka një autencitet që është e vështirë ta gjesh në vende të tjera.

“Turizmi rural ka qenë kal beteje gjithmonë. Ne kemi një traditë dhe fshati shqiptar është kaq i larmishëm dhe i pasur, është normale dhe është lloji i fshatit ku vizitorët nga perëndimi thonë që na kujton fshatin e gjyshërve tanë para shumë vitesh.

Ka plot elemente që kujtojnë këtë jo në prapambetje por në mikëpritje etj. Autencitetin që gjendet në fshatin shqiptar nuk është e lehtë ta gjesh, duhet ta paguash shumë shtrenjtë. Një ditë mund të ftojmë të huajt të mësojnë nga ne. Fshati të jep mundësinë për të gjetur mirëqenie dhe eksperiencat që ngrihen në fshat janë terapi mjekësore.” / abcnews.al

Ekspertja e agroturizmit, Fabiola Arapi thotë se turizmi rural po njeh zhvillim në vend dhe është i dëshiruar nga turistë vendas dhe të huaj.

Në emisionin “Sheshi i Dollarit”, në ABC News, Arapi u shpreh se zonat rurale ofrojnë shumë mundësi për turizmin.

“Doja të flisnim pak për turizmin rural, të territorit. Vërehet shumë që ka një vëmendje të jashtëzakonshme, qoftë në aspektin e politikbërjes, bizneseve apo dhe turistëve vendas e të huaj. Por pse është kaq i rëndësishëm turizmi rural? Ka disa arsye. Së pari, janë resurset. Ofrojnë aktraksion, që turizmi rural të jetë i dëshiruar dhe i lakmuar. Një tjetër aspekt, do theksoja autenticitetin dhe mikpritjen. Një arsye tjetër është tradita dhe kultura rurale. Është edhe zhvillimi i qëndrueshëm, i shërben ekonomive rurale. I përmenda, pasi këto 4 elementë kryesorë bëjnë që turizmi rural të shndërrohet në agroturizëm.”, theksoi ajo./abcnews.al

Sofjola Kotelli nga Agjencia Gjermane për Bashkëpunim Ekonomik, thotë se agroturizmi po tërheq turistët e huaj në fshatrat në vend.

Në emisionin “Sheshi i Dollarit” në ABC News, Kotelli u shpreh se Shqipëria është destinacion në rritje.

“Agjencia gjermane për zhvillim, që unë përfaqësoj, ka 30 vite në Shqipëri, por nuk ka ndryshuar asnjëherë mbështetja për llojin e turizmit ndryshe, për turizmin rural, të bujtinave të vogla. Për një turizëm që po del në dritë dhe po bëhet një nga potencialet më të mira të Shqipërisë. Programi ku unë jam angazhuar fokusohet në 3 pika kryesore. Një nga fokuset është zhvillimi i agroturizmit në Shqipëri, që vitet e fundit, është bërë një nga arsyet pse njerëzit vijnë në Shqipëri. Ne punojmë me zhvillimin e produkteve tradicionale. Ne punojmë me turizmin aktiv, e aktiviteteve, shtigjet malore, të biçikletave. Edhe për këtë pjesë, Shqipëria po bëhet destinacion gjithnjë në rritje, Këtu mund të zhvillosh gjithçka. Shtylla e tretë është turizmi i fshatrave. Ne jemi fokusuar në disa fshatra. E rëndësishme është të bëjmë turizëm për komunitetin”, theksoi ajo./abcnews.al

Eksperti i ekonomisë Selami Xhepa u shpreh se edhe pse efekti me çmimin e naftës nuk duket ndikues, por problemi në Shqipërinë është fakti se kur bëhet fjalë për rritje reflektohet me shpejtësi. Megjithatë Xhepa, në emisionin “Sheshi i Dollarit” në ABC News nënvizoi se efekti i konfliktik Iran-Izrael në tregun e naftës është modest.

“Problemi me Shqipërinë dhe reflektimi në Shqipëri ndodh si gjithmonë sapo shfaqet në transaksione jo të vërteta. Por në Shqipëri kur bëhet fjalë për rritje reflektohet me shpejtësinë e dritës, e kundërta ndodh kur çmimet bien. Por në fakt kemi parë që edhe presidenti Trump bëri të njëjtin koment ku i kërkoi kompanive të naftës të mos abuzojnë”, tha ai.

“Çmimi i naftës pritet të shkojë në 50 dollarë për fuçi në 2026”, kështu u shpreh eksperti i ekonomisë Altin Hoti, ndërsa analizoi ndikimin që sjell edhe lufta.

Gjatë intervistës, Hoti theksoi se oferta dhe kërkesa orienton kryesisht çmimin e naftës.

Opec ka shtuar ofertën  e naftës në treg, shtoi ai. “Një ekonomi në rritje kërkon më shumë konsum të naftës dhe anasjelltas”, tha Hoti.

/abcnews.al/

TIRANË- Sulmet e Izraelit mbi Iranin dhe ndërhyrja e SHBA duke sulmuar objektet bërthamore të Teheranit krijoi jo pak shqetësime sa i takon çmimit të naftës në treg.

Eksperti i ekonomisë, Selami Xhepa, i ftuar në “Sheshi i Dollarit” tha se në situata konflikti dhe lufte nafta është një prej mallrave të papërpunuara, që rritet, për shkak dhe të pasigurisë dhe bllokimit të rrugëve të transportit detar.

Ai theksoi se nëse ngushtica e Hormuzit do mbyllej nga Irani kjo do kishte pasoja serioze.

“Tregjet e mallrave të papërpunuara, ku nafta është një nga elementë thelbësorë të këtij grup malli janë të ndejshme ndaj zhvillimeve gjeopolitike dhe sa hera ka konflikte, sidomos konflikte që lidhen me zona prej  ku sigurohet de oferta kryesore e tregut ndërkombëtar, siç është nafta dhe destabiliteti në lindjen e mesme. Sa herë ka zhvillime të tillë pa diskutim që kjo prodhon një realitet krizash ekonomike dhe mund të ketë pasoja serioze.

Episode të tilla i kemi parë dhe përsëriten në historinë e ekonomisë. E gjithë sistemi i tranzitimi i naftës që gjenerohet në Lindjen e Mesme, tranzitohet vetëm përmes një rrugë, që është ngushtica e Hormuzit, i cili kontrollohet nga Irani në raste të konfliktesh të kësaj natyre ishte një burim shqetësimi dhe tensioni. Ne pamë që kompaninë e transportit dhe kompanitë e sigurimet, që bëjnë sigurimin e mallit, rritën menjëherë premiumin e transportet dhe sigurimet dhe pati një efekt deri diku modest. N.q.s. do mbyllej ngushtica, efekti do kishte qenë shumë më dramatik në tregje”, tha ai.

Më tej, eksperti i ekonomisë theksoi se për të tejkaluar problemet në të ardhmen, duhet që shtetet të krijojnë një plan për të diversifikuar rrugët e transportit të naftës.

“Duhet të ndërtojmë qasje strategjike për të diversifikuar kanalet e trazitimit të naftës, duke nënkuptuar sisteme të reja tubacionesh dhe ndërtimin e porteve në vende që kanë rrezik më të ulët të destabilizimit dhe në këtë mënyrë mund të kapërcehet efekti i ndikimeve të forta në afatshkurtër, sepse në afatgjatë gjenden zgjidhje politike për ta stabilizuar situatën”, tha ai/ abcnews.al

Eksperti i tregjeve, Ergis Sefa, parashikon rritje të mundshme të çmimit të naftës për shkak të zhvillimeve gjeopolitike dhe interesave të fuqive të mëdha.

Në emisionin “Sheshi i Dollarit” në ABC News, Sefa u shpreh se nafta shpesh përdoret si një “armë e ftohtë” nga shtete si Kina, SHBA dhe Rusia, ndërsa ndikimet më të mëdha i ndien Europa.

Sipas tij, në këtë luftë ekonomike, tregjet mbeten të ndjeshme dhe çmimi aktual nuk pritet të qëndrojë i pandryshuar për një kohë të gjatë.

“Unë nuk jam aq optimist saqë të mendoj se çmimi i naftës nuk do të rritet ose do të qëndrojë kaq sa është. Mendoj se do të rritet disi, kjo për shkak të disa faktorëve. Duhet të kemi parasysh dy faktorë të mëdhenj, nafta shpesh përdoret si një armë e ftohtë gjeopolitike për vendet e mëdha sidomos SHBA. Më së shumti e përdor Kina, e cila është konsumator i madh, pastaj favorizon Rusinë pasi ka fitime të mëdha nga nafta. SHBA kërkon që ta mbajnë të pandryshuar, sepse janë shumë të ndjeshëm për rritjen e çmimit. Në këtë luftë gjeopolitike nafta përdoret shumë si një armë, ose kërcënim. Europa është në dorë të SHBA. Kjo luftë dëmtoi më shumë Europën”, tha eksperti./abcnews.al